Gelderse Kastelen

8
3 4 7 *+ Twaalf échte kastelen Kooklucht en rammelend bestek Slot Loevestein en elf andere Vorstvrij in de oranjerie vrijdag 18 mei 2012

description

Redactionele minispecial van De Gelderlander over Gelderse Kastelen.

Transcript of Gelderse Kastelen

Page 1: Gelderse Kastelen

3 4 7

*+

Twaalféchtekastelen

Kooklucht en rammelend bestek Slot Loevestein en elf andere Vorstvrij in de oranjerie

vrijdag 18 mei 2012

Page 2: Gelderse Kastelen

Mephisto Shop:alleen in Arnhem!

In het gezellige stegenkwartier in de oude binnenstad van Arnhem is de enige Nederlandse concept store van Mephisto schoenen gevestigd.

De Mephisto Shop biedt een modieuze no nonsense collectie. Kwaliteit, duurzaamheid en loop-comfort zijn kernwoorden voor dit bijzondere Franse schoenenmerk. Naast de bekende wandel- en outdoorschoenen, vindt u in de Mephisto Shop voor zowel dames als heren, ook een sportieve citycollectie. Heren kunnen ook terecht voor een klassieke business-lijn. Het Mephisto voetbed is vervangbaar door een persoonlijke steun- of inlegzool.

OPENINGSTIJDEN: maandag van 13.00 tot 17.00dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.30, zaterdag van 10.00 tot 17.00

D E L O O P S E N S A T I E

Mephisto ShopKerkstraat 4 (achter de Bijenkorf), 6811 DL Arnhem, 026 - 442 1121

www.mephisto-shop-arnhem.nl

Kasteel De Schaffelaar

Kasteel Staverden

Kasteel Duurstede

Kasteel Doornenburg

Trouwen, feesten en congressen...

(088) 000 15 15 www.kasteelfeesten.nl

Vraag vrijblijvend informatie aan

- Sprookjesachtige waterburcht

- Waardevolle kunstverzameling 15e en 16e eeuw

- Beklimmen van de middeleeuwse toren

- Vorstelijk kasteel voor romantische bruiloften

- Stijlvolle omgeving voor zakelijk bijeenkomsten

- Van alles te beleven voor kinderen

- Overnachten in een verdedigingstoren

KASTEELHUIS BERGH - ’s-Heerenberg

Info: Hof van Bergh 8 • ’s-Heerenberg • telefoon 0314 - 661281www.huisbergh.nl • [email protected]

Een kasteelheer en zijn landJan van Heek, bosbouwer en natuurbeschermer

Een tentoonstelling over het land om het kasteel met wandel- en fi etstochten

Page 3: Gelderse Kastelen

vrijdag 18 mei 2012 De Gelderlander

extra | 3

door Dorine Steenbergen

I n de buurt waar ik ben opgegroeid woonde eenfamilie Van de Kastelen. Nou ja, míjn buurt... Ei-genlijk lag hun buurt nogal achteraf en was hetwat ze tegenwoordig een prachtwijk noemen.

De kinderen van het kroostrijke gezin Van de Kaste-len waren herkenbaar aan een dikke snottebel onderde neus en een grote bek; hun moeder begaf zich injasschort en met krulspelden op straat om eens lek-ker ruzie te maken; de vader was een zachtaardigeman die werkte in een fabriek op een naburig indus-trieterrein.De ‘Kasteeltjes’ hadden een kort lontje en voeldenzich nogal snel beledigd. Dan schreeuwden ze je toedat ze van sjieke komaf waren en dat er door hun ade-ren blauw bloed stroomde. Daar hadden wij niet vanterug. Want die merkwaardige achternaam moest na-

tuurlijk érgens vandaan komen.Ik moest daaraan denken toen ik onlangs een meneervan de Hoge Raad van Adel hoorde spreken. Een or-ganisatie van baronessen en jonkheren die al 250 jaaralles afweet van adeldom, zoals opgeschreven in hetAdelsboek, en die zetelt in een deftig pand in DenHaag. Adeldom kun je doorgaans niet aan de buiten-kant zien, legde de adellijke meneer uit. „We haddenhier eens een loodgieter aan het werk die langs z’nneus weg vertelde dat ie van adel was. We zijn dattoen even nagegaan en hij bleek inderdaad gelijk tehebben.” Vast en zeker zouden ze bij de Hoge Raadvan Adel dus ook het antwoord weten op de vraag ofde Kasteeltjes de waarheid hadden gesproken.

door Eva Wassenburg

G roeven in het tafelblad.Duizenden. Op zo’n ta-fel sneed de kasteelheervan Ammersoyen zijn

reebout of roggebrood. In de Rid-derzaal van het gerestaureerde kas-teel bij Ammerzoden komt de ge-schiedenis onder je vingertoppentot leven. Dat is niet toevallig,want die beleving wil GelderschLandschap en Geldersche Kastee-len (GLGK) haar bezoekers geven,vertelt woordvoerster Jeanine Per-ryck. „Bedden van knechten inhet onderhuis, waar je in mag krui-pen. Geluiden uit het bovenhuis.Etensgeuren vanuit de keuken.”Ze schetst de plannen voor HuisVerwolde, een landhuis uit 1776 inhet Achterhoekse Laren. Nu al kande bezoeker op kasteel Doorwerthrammelend bestek horen in de eet-kamer en kooklucht uit de kasteel-keuken. Maar ook de andere kaste-len en landhuizen die voor pu-bliek zijn opengesteld moeten ‘le-vensecht’ worden. „Het moet voe-len alsof je bij de bewoners thuisbent. Niet te museaal.”Zeven van de 32 kastelen en land-huizen die GLGK beheert, zijnopen voor publiek. Buiten dat teltGelderland nog eens vijf te bezoe-ken kastelen die niet onder destichting vallen. Plus twee kasteel-musea. Allemaal hebben ze groterestauraties achter de rug van in-richting, omgeving en plaats in hetlandschap. Interieurs worden waar

mogelijk in hun oorspronkelijkestaat teruggebracht en boomgaar-den, sier- en moestuinen herstelden soms opnieuw aangelegd.Een proces dat bij GLGK stap voorstap gaat want ook hier is er bezui-nigd. De stichting is steeds meeraangewezen op eigen inkomsten,donateurs en sponsoring. Er staanin Gelderland bijna driehonderdRijksmonumenten met het predi-kaat landhuis of kasteel, waarvan32 in eigendom bij GLGK. Ruim140.000 mensen bezoeken jaarlijkseen van de kastelen. Opgeteld bijde bijdrage van zo’n 40.000 dona-teurs versterkt dat de begroting.Voor dertig procent van haar ex-ploitatiekosten is GLGK afhanke-

lijk van provinciale subsidies. Delaatste jaren trekt de organisatiehard aan het opzetten van culture-le evenementen: riddergevechten,theatertentoonstellingen of concer-ten. Het mes snijdt daarbij aanmeer kanten, vertelt Perryck. „Wetrekken meer en andere bezoekers,hebben inkomsten, het evene-ment profiteert van een uniekeomgeving en draagt ook nog bijaan de instandhouding van cultu-reel erfgoed.”Dat geldt ook voor de commer-ciële aciviteiten waarvoor de mo-numenten beschikbaar zijn. Zokunnen bedrijven vergaderruimtehuren, feesten, bijeenkomsten enseminars houden en worden bij-

zondere ruimten in de kastelensteeds vaker gebruikt voor grote ofkleine feesten en bruiloften.De stichting wil bedrijven nogmeer interesseren voor sponsoringvan projecten. „We hebben nogveel wensen. Er is een collectievan bijna zevenhonderd schilde-rijen in alle kastelen en landhui-zen waarvan een groot deel moetworden gerestaureerd, veertig daar-van ingrijpend.”GLGK ziet in mobiele technologiemogelijkheden om publiek virtu-eel toe te laten. Staande voor eenmonument kan de eigenaar vaneen mobiele telefoon informatiebinnenhalen; interieurs, histori-sche gegevens over de bewoners,

of de bouw. Er zijn veel klokken inde landhuizen. Sommige doenhet, andere niet. Perryck: „Het zoumooi zijn als die weer gaan lopen.Dat kost veel geld, zeker als eenklokkenmaker wordt ingeschakeld.Maar het zou ook prachtig zijn alseen gepensioneerde, professioneleklokkenmaker zich daaraan wilwijden, als vrijwilliger.”Vrijwilligers zijn belangrijk voorde stichting. Geldersch Landschapen Geldersche Kasteelen heeftruim honderd mensen in dienst,maar zou zonder de dagelijkse in-zet van meer dan vijfhonderd vrij-willigers niet zijn wat ze nu is. Devrijwilligers werken onder meer inde tuinen, speuren in oude archie-ven naar verloren gegane weten-schap over de erfgoederen en be-woners en ze leiden bezoekersrond. Zoals de gids in Kasteel Am-mersoyen. In de kelder van de don-jon, de gevangenis van het kasteel,doet ze de deur dicht en het lichtuit. Zo voelde een middeleeuwsecrimineel zich. Het is levensecht:koud, donker, vochtig.

Kooklucht en rammelend bestekGELDERSCHE KASTEELEN

VOORWOORD

dg.nl/bijlagen

Op deze site kunt u deze special vinden als pdf. Alle vorige specials treft u ook aan op onze site.

COLOFON Deze Extra is een redactionele bijlage van:

Wilt u adverteren in een van onze specials neem dan contact op:in de regio Nijmegen: [email protected], 024-3650646, in de regio Arnhem/Doetinchem: [email protected] , 0314-372123

*+

Reageren? Mail naar [email protected]

Gelderland is rijk aan kaste-len en landhuizen. Middel-eeuwse verdedigingswerkenen riante buitens. Sommigezijn opengesteld. „Alsof jebij de bewoners thuis bent.”

Redactionele leiding: Dorine SteenbergenVormgeving: Willem van DoornAan dit nummer werkten mee: Yvonne Jansen, Eva WassenburgMet dank aan: Stichting Geldersch Landschap Geldersche KasteelenFotobewerking cover: Do Visser/De Gelderlander

Vers brood in de kasteelkeuken. Kastelen bedienen zich ook van broodlucht als ‘huisparfum’. foto GLGK

Adellijke snottebellen

� Niet alle Gelderse kastelen vallenonder de Stichting Geldersche Kas-teelen. In deze bijlage een vijftaldat anderszins ‘de broek ophoudt’.

� Kasteel Doornenburg valt bijvoor-beeld onder een eigen stichting.Functies als vergaderen, trouwen,feesten en rondleidingen brengengeld in het laatje.

� Volgend jaar speelt dit kasteel zichlandelijk in de kijker met Castle Vo-cals: audities bij Ernst Daniël Smidvoor zangers en musici. In samen-werking met o.a. De Gelderlanderen Het Gelders Orkest mondt dituit in een groots concert.

� Doornenburg geeft een eigen tijd-schrift uit: Floris.

Het Adelsboek, ook bekend als het ‘Rode Boekje’. foto GLGK

‘Castle Vocals’

Page 4: Gelderse Kastelen

De Gelderlander vrijdag 18 mei 2012 vrijdag 18 mei 2012 De Gelderlander

4| extra extra | 5

Gelderland wemelt van de kastelen. Bij minstens twaalf zijn bezoekers van buitenafvan harte welkom. Om de fraaie tuinen te bezichtigen, mee te doen aan een ridder-toernooi, een intiem concert bij te wonen, aan te schuiven voor het diner, er elkaareeuwig trouw te beloven en zelfs om te blijven slapen. Zypendaal, Vorden, Verwol-de, Rosendael, Middachten, Slot Loevestein, Cannenburgh, Hernen, Doorwerth,Doornenburg, Huis Bergh en Ammersoyen hebben allemaal een eigen programma.Deze pagina toont een greep uit het aanbod. Buiten dat heeft de provincie ook nogeens twee kastelen die dienst doen als museum: Paleis Het Loo en Kasteel Wijchen.www.mooigelderland.nl, www.slotloevestein.nl, www.middachten.nl, www.kasteelvorden.nl, www.kasteeldoor-nenburg.nl, www.huisbergh.nl, www.museumwijchen.nl, www.paleishetloo.nl

Page 5: Gelderse Kastelen

De Gelderlander vrijdag 18 mei 2012 vrijdag 18 mei 2012 De Gelderlander

4 | extra extra | 5

Gelderland wemelt van de kastelen. Bij minstens twaalf zijn bezoekers van buitenafvan harte welkom. Om de fraaie tuinen te bezichtigen, mee te doen aan een ridder-toernooi, een intiem concert bij te wonen, aan te schuiven voor het diner, er elkaareeuwig trouw te beloven en zelfs om te blijven slapen. Zypendaal, Vorden, Verwol-de, Rosendael, Middachten, Slot Loevestein, Cannenburgh, Hernen, Doorwerth,Doornenburg, Huis Bergh en Ammersoyen hebben allemaal een eigen programma.Deze pagina toont een greep uit het aanbod. Buiten dat heeft de provincie ook nogeens twee kastelen die dienst doen als museum: Paleis Het Loo en Kasteel Wijchen.www.mooigelderland.nl, www.slotloevestein.nl, www.middachten.nl, www.kasteelvorden.nl, www.kasteeldoor-nenburg.nl, www.huisbergh.nl, www.museumwijchen.nl, www.paleishetloo.nl

Page 6: Gelderse Kastelen

De Gelderlander vrijdag 18 mei 2012

6| extra

A dellijke titels kunnen persoon-lijk of erfelijk zijn. Er is oude

en nieuwe adel, zwaardadel, hof-adel en landadel. In het Adelsboek,ook wel ‘Rode Boekje’ genoemd,staat vermeld wie van adel is.

B elegering was dé manier omeen kasteelheer op de knieën

te dwingen. Duurde een belege-ring lang genoeg, dan verhonger-den de bewoners. Om de zaak tebespoedigen, probeerden aanval-lers muren te vernietigen met kata-pult of stormram. Ter verdedigingovergoten kasteelbewoners henmet kokend water of hete teer.

C hristelijk geloof speelde eenbelangrijke rol in het kasteelle-

ven. In de middeleeuwen gingenvelen elke dag naar de kerk. Daar-om hebben sommige kastelen eenkapel.

D onjon is een verdedigbarewoontoren. De naam is afge-

leid van het Latijnse dominium en

betekent ‘huis van de heer’.

E ten deelden middeleeuwersmiddels hun nap of drink-

schaal met anderen en ze aten methun handen. Alleen voor de soepof de pap was er een lepel. Gastennamen hun eigen mes en lepelmee. Vaak at men uit één pot. Pasveel later gingen kasteelbewonersnetjes eten, de hogere standen vol-gens strenge etiquette.

F eesten en spelen waren eenwelkome onderbreking van

het soms monotone kasteelleven.Met potsenmakers, speellieden enmuzikanten en dans. Toernooienen steekspelen groeiden uit tot gro-te feesten.

G emak was de naam van hettoilet, een ‘plonsplee’, omdat

de uitwerpselen met een plons inde gracht vielen.

H arnas ontstond uit stalen pla-ten; het ‘kogelvrije’ vest van

ridders. Ze wogen dertig tot vijftigkilo, dus een soepel en behendiggevecht zat er niet in.

I nventaris en interieur van eenkasteel stelde niet veel voor.

Men gebruikte vaak kisten om opte zitten. Kinderen moesten aan ta-

fel staan. Later groeide de inventa-ris met meubels en sierspullen.Wandkleden dienden vooral omtocht tegen te houden.

J acht was een populair tijdver-drijf en tevens een privilege.

Burgers mochten op eenden, vin-

ken en kraaien jagen, maar vanhet ‘Heeren Wild’, zoals hazen enpatrijzen en grootwild moesten zeafblijven.

K uisheidsgordel is een soort on-derbroek, veelal van metaal,

die dient om geslachtsgemeen-schap onmogelijk te maken. Rid-ders die ten strijde trokken, wil-den zo voorkomen dat hun vrou-wen elders vertier zochten.

L andgoed beslaat meerdere hec-tares, met landerijen en tuinen

en daarop een buitenplaats, land-huis, grote boerderij of kasteel.Een landhuis of buitenplaats isniet per definitie een landgoed, alkan het er wel deel van uitmaken.

M instrelen kwamen niet al-leen langs met nieuwtjes, al

dan niet op muziek gezet, maardienden ook ter vermaak.

N atuur is een niet weg te den-ken onderdeel van kastelen

door Yvonne Jansen

N et zo min als sprookjes-kastelen bestaan er par-ticuliere kasteelsprook-jes. Het lijkt prachtig,

bezitter te zijn van een voorvader-lijk landgoed of kasteel. Maar in depraktijk drukken de lasten zwaarop de schouders van de eigenaren.Als er nog landerijen rondom eenkasteel liggen, brengt de bosbouwonvoldoende op en net zoals voorandere boeren staan ook voor kas-teelbezitters agrarische activiteitenzwaar onder druk. Om te voorko-men dat het vaak eeuwenlang ge-koesterde erfgoed moet wordenverkocht, ontplooien eigenarencommerciële activiteiten en datleidt soms weer tot wat men in deerfgoedwereld ‘overexploitatie’noemt. Of ze dragen hun bezitover aan een particuliere stichtingals Geldersch Landschap en Gel-dersche Kasteelen. Maar ook danmoet er geld verdiend worden.Bij Geldersch Landschap en Gel-dersche Kasteelen is dat de taakvan de kasteelbeheerders. In Door-werth, dat al sinds 1910 niet meerin particuliere handen is, is datsinds vier jaar Carine van KetwichVerschuur. Zij zorgt er zoveel alsmaar mogelijk is voor dat het kas-teel – afgezien van onderhoud enrestauraties – de eigen broek op-houdt.Op tafel in de krappe personeels-keuken ligt haar boek housekeepingDoorwerth. Geen simpel huishoud-boekje waarin uitgaven en inkom-sten worden bijgehouden, maareen dikke multomap vol afspra-ken, protocollen en bijzonderhe-

den rondom onderhoud, beheeren klimaatbeheersing. Van Ket-wich woont niet op het kasteel,maar heeft wel de taken die ookde oorspronkelijke kasteelvrouwe

toevielen: van het bestieren van dehuishouding en het aansturen vanpersoneel en vrijwilligers tot enmet het tellen van de penningen.Plus een aantal hedendaagse plich-

ten: evenementen op touw zettenen verhuur van enkele ruimtesvoor vergaderingen en bijzonderegelegenheden. Want enkel de en-treekaartjes en verkoop van spulle-

tjes in de museumwinkel leverenonvoldoende op voor sluitende ex-ploitatie.„Als belangrijkste taak zie ik hettoch om met extra activiteiten

Kasteelvrouwe lokt bezoekKASTEEL DOORWERTH Klassieke concertjes, vleermuisvertellingen, een oogstfeest of een rondleiding door de bijenstal levert

ABC der kastelen

Een ‘plonstoilet’ bevindt zich boven de gracht.

Moderne exploitatie met res-pect voor acht eeuwen histo-rie. Dagelijkse kost voor dekasteelbeheerder van Door-werth. „De zakenman wilde beurskoersen checken.”

Over een paar jaar realiteit: je smartphone richten op bijvoorbeeld Kasteel Doorwerth, en via een app ter plekke alle informatie over het verleden krijgen. fotobewerking Johan van Brandenburg

Page 7: Gelderse Kastelen

vrijdag 18 mei 2012 De Gelderlander

extra | 7

en buitenplaatsen. Rondom lagenmoestuinen, boomgaarden, tui-nen, landbouwgronden en bossen.De tegenwoordige eigenaren leve-ren een grote bijdrage aan de in-standhouding of herstel hiervan.

O ranjerie was de plek waar kas-teelbewoners exotische plan-

ten kweekten. Zo genoemd vanwe-ge de ‘oranjeboompjes’ die er vorst-vrij overwinterden.

P ortretten, gemaakt door eenschilder, waren de aangewezen

methode om zichzelf te vereeuwi-gen. Zodoende hebben sommigekastelen een portrettengalerij diegeneraties omvat. Een geslaagd por-tret vertelt iets over de status vande afgebeelde. De onthulling er-van was een mijlpaal, want tot deuitvinding van de spiegel was hetvaak de eerste keer dat de gepor-tretteerde zijn eigen beeltenis zag.

R idders waren gewoon soldatenop een paard, trouw aan hun

heer of koning. Vanaf de 12e eeuwmoesten ridders zich aan voor-schriften en regels houden vaneer, kracht en moed, trouw, vrijge-vigheid en eerlijkheid. Alleen man-nen met veel grond of uit een adel-lijke familie konden aanvankelijkridder worden. Dure grap: ze

moesten een opleiding volgen eneen dure wapenuitrusting kopen.

S tank was alom aanwezig om-dat zindelijkheid niet de sterk-

ste kant van onze voorouders was.Mensen en vee leefden dicht op el-kaar en baden werd lang gezien als

ongezond; men dacht dat vuil be-schermde tegen ziektes. Toen van-af de 18e eeuw de badcultuur op-kwam, was de adel er vroeg bijmet het aanleggen van badkamers.

T ocht, kou en vocht heerstenvolop in de kastelen omdat

men nog geen grote glazen ramenhad, wel glas in lood. Daarom wa-ren er tralies en luiken. Wel had-den veel kamers een eigen openhaard.

U itzicht bepaalde de strategi-sche locatie, liefst op een heu-

vel. Als die er niet was, werd diezo nodig aangelegd. Dan sprekenwe over een mottekasteel, naar hetFranse woord voor kunstmatigeheuvel.

V ensterbank was een echte zit-plaats: een bank aan het ven-

ster. Vrouwen posteerden zich methun handwerk op de vensterbank,waardoor zij goed licht hadden.

W apenkamers bevonden zichin de meeste kastelen. Daar

worden tegenwoordig antieke wa-pens getoond. Tijdens gevechtengebruikten mannen vooraan in degroep meestal pijl en (kruis)boog.Ridders hadden lansen om de vij-and van zijn paard te stoten en na-tuurlijk zwaarden. Een zwaardmocht je niet aan anderen uitle-nen.

IJ skelder was de koelkast vandestijds. In de winter werd er

ijs of sneeuw in opgeslagen. Datwerd zodanig gestapeld dat er ééncompact brok ontstond. Eén zo’nblok ging soms wel twee zomersmee. ’s Zomers werd ijs los gehaktvoor de keuken of voor koelvaten,voor wijnkoeler of ijskast.

Z elfvoorzienend waren kaste-len in hoge mate. Ze hadden

waterputten, (pluim)vee, moestui-nen en bakten hun eigen brood.De jacht zorgde voor vlees. Alsgroente waren er kool en bonen.

Doorwerth was, met Slot Loeves-tein en het Muiderslot, een van deeerste kasteelmusea van Neder-land. Inmiddels telt het drie collec-ties: die van Museum Veluwe-zoom, het Nederlands Jachtmu-seum en de Nationale Bosbouwcol-lectie. Het zijn vaste presentatiesmet zo nu en dan een wisselten-toonstelling. Samen met de conser-vatoren van Geldersch Landschapen Geldersche Kasteelen probeertkasteelbeheerder Carine van Ket-wich Verschuur met respect voorde geschiedenis het gebouw te be-heren en nieuwe inhoud te gevenaan eeuwenoude tradities. Dat bete-kent dat zij regelmatig moet balan-ceren tussen rekkelijk en precies.Een Olivier B. Bommel-festijn

komt wel door de ballotage. Maareen schetterend Spongebob-spekta-kel? Daar bedankt ze voor. Ook alzou het flink geld opbrengen. „Hetmag niet te ver afstaan van het his-torische karakter en de musealefunctie. Die afweging kan wel eenseen dilemma opleveren: hoe ver gaje? Maar de museumfunctie gaat inprincipe altijd voor.”Op Doorwerth wordt ongeveer vijf-tig keer per jaar getrouwd, tegenbetaling. Ook dat brengt geld in hetlaatje. Twee bijgebouwen van hetkasteel zijn verpacht voor horeca:de voormalige paardenstal gaat te-genwoordig door het leven als Kas-teelcafé De Zalmen en het koets-huis wordt gerund door een hore-caketen.

door Yvonne Jansen

In de keuken van kasteel Door-werth pruttelt een stoofpot en ho-ren we het houtvuur in het for-nuis fluisteren. Wie toch al eenrammelende maag heeft, loopt hetwater in de mond. De keukenvormde het hart van de kasteel-huishouding. Het was er warm envol bedrijvigheid. Er werden maal-tijden klaargemaaktvoor de bewoners,groenten ingelegd voorde winter, of voorberei-dingen getroffen voorde grote ontvangstenen jachtpartijen.Gefopt! Met het aan-gename kookluchtjesnuift de bezoekerslechts de illusie vaneen maaltijd op,door een subtiel ver-spreid vleesparfumen vuurgeknetter uiteen geluidsinstallatie.De conservatoren vanDoorwerth willengraag laten zien hoe heter in een kasteel in vol bedrijf aantoe ging. Op de keukentafel, inschalen en manden en op rekkenproducten uit de eigen boomgaarden moestuin. In de kelder hangt ge-vogelte te besterven. In de eetka-mer is een 17e eeuwse tafel gedekt.Het museum wil liever geen stati-sche presentatie geven en toontzich daarom zoveel mogelijk als‘kasteel in actie’, legt conservatorMarieke Knuijt uit. Zo kunnen be-zoekers regelmatig ‘toevallig’ Char-lotte Sophie gravin van Aldenburg(1715-1800) ontmoeten, die scheid-de van haar man Willem Bentincken via een rechtszaak haar bezitDoorwerth na zijn dood terug-kreeg. Ook de eerste bewoner, Be-rend van Dorenweerd (heer vanDoorwerth rond 1260) loopt er

wel eens rond. Living theatre metacteurs staat regelmatig op de eve-nementenagenda. Doorwerth iseen van oorsprong middeleeuwsezaalburcht, waar telkens vleugelsaan zijn gebouwd. Dat, en het feitdat het in de oorlog veel schade op-liep, maakt het een ‘lastig’ ge-bouw, zegt Knuijt: „Het is nooitals museum gebouwd en daaromzijn klimaatbeheersing en het filte-

ren van UV-licht vangroot belang. Door hetschadelijk deel van het

daglicht zou het textielverkruimelen. Hetoorspronkelijke inte-rieur is vrijwel ge-heel verloren gegaanin de loop der eeu-wen en door hetgranaatvuur.’Het kasteel biedt

vaste presentaties,met zo nu en dan

een wisseltentoon-stelling. Er is geen

keuze gemaakt vooreen vastomlijnde perio-de. De bezoeker kan vol-

gens een zelfgekozen thema eenroute volgen langs verschillendestijlkamers. Niet alleen de eigencollectie wordt getoond, maar ookdie van het Museum Veluwezoomen het Jachtmuseum, evenals deNationale Bosbouwcollectie eneen aantal kostbare particulierebruiklenen, zoals portretten doorFerdinand Bol en Albert Cuyp.Wel hebben de conservatoren deverschillende collecties zoveel mo-gelijk met elkaar verbonden .Ookbuiten is er, afgezien van de fraaieligging, genoeg te zien. Door deunieke ligging aan de uiterwaar-den van de Rijn en aan de randvan een stuwwal, maar ook doorde reconstructie van een 17e eeuw-se moestuin, die een buitenmu-seum op zichzelf is.

Hé, daar loopt een ridder

nieuw publiek naar het kasteel tetrekken en ervoor te zorgen dat be-zoekers die ons al kennen, het tel-kens opnieuw leuk vinden omhier te komen.” Dan moet je vol-gens haar denken aan kleinschali-ge muzikale evenementen, zoalsklassieke concertjes. „Maar ookaan vleermuisvertellingen, eenoogstfeest of een rondleiding doorde bijenstal.”De laatste verworvenheid vanDoorwerth? Geen kandelaar, kook-pot of gobelin, maar snel draad-loos internet, lacht Van KetwichVerschuur. „Het kan toch niet zozijn dat hier managers vergaderen,zonder de gelegenheid hun Twit-ter of de beurskoersen op de smart-phone te checken.”Toekomstmuziek is nog even deapp waarmee je via je smartphone‘de doopceel’ kunt lichten van eenhistorisch gebouw.

De heer Olivier B. Bommel is welkom

met supersnel internetgeld op

Citrusfruit overwintert vorstvrij in de oranjerie. foto’s GLGK

Een zaal in Kasteel Doorwerth. foto GLGK

Page 8: Gelderse Kastelen

Van € 1.995

€1.395LUXE MONZA LOUNGESETRonde vlechtwerk draad, inclusief fauteuil en hocker/tafel. Antraciet met extra dikke kussens. Geheel compleet:

Warenhuis van der Garde | Dalwagenseweg 17 | 4043 MS Opheusden | t 0488 44 12 20 | i www.vdgarde.nl

Showroom 2.500 m2 | Vrijdagavond koopavond | Zondag gesloten | Gratis bezorgen

Van € 1.499

€895

Nu stuntprijs

€1.295

Van € 1.795

€995Stuntprijs

€595

NIEUW!Royale Hartman hoekbank Springfield,met extra hoge tafel! Geheel compleet met kussens.

FRAAIE WICKER LOUNGESET Royale loungebank met chaise longue, tafel en loungefauteuil. Compleet:

GRANIETEN TAFEL 7-DELIG6x topkwaliteit aluminium tuinstoelverstelbaar, 1x granieten tafel 180x90cm met Hartman aluminium frame

LOUNGESET TOSCANERoyale hoekbank inclusief hockergeheel compleet met kussens.

KIJK OP: WWW.VDGARDE.NL

VOOR MEER AANBIEDINGEN

De Specialist

ZOMER ACTIEPRIJZEN!

WEBSHOP:

VDGARDE.NL

VOOR NOG MEER

AANBIEDINGEN

Van € 1.995

€1.195EXCLUSIEVE LOUNGESETZeer royale loungeset extra dikke kussens nu geheel compleet:

ALL

E M

ERKE

N D

E G

RO

OTS

TE K

EUS

DE

LAA

GST

E PR

IJS

!

KORTING!! WIE WIL DAT NIET? KOOP NU EEN SET EN WE MAKEN

MET U DE SCHERPSTE PRIJS

EXCLUSIEF FAUTEUIL

Ook in antraciet leverbaar voor E995

Foto: C.Leijser

De Gelderlander gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens. Op alle informatie die u aan ons verstrekt is de Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing. In het colofon van de krant en op dg.nl treft u nadere informatie aan.

Dick van Altena is een man met een gitaar en zijn liedjes. Hij zingt over de pijn en geluk van het leven. Onderwerpen die je raken. De meeste teksten zijn van eigen hand en geschreven in het Betuwse dialect. Zoals Moan bove de Betuwe, Witte Vlienders en Snêw in mienhart. De zanger, geboren en getogen in het Gelderse Oosterhout, blijft zijn roots trouw. Tegelijkertijd is hij een begenadigd countryzanger; een genre dat zijdelings aan bod komt in het openluchtconcert. Het Betuwse lied zal de rode draad vormen, waarbij hij zich door zijn vastestudioband laat begeleiden.

Kaarten zijn te bestellen via www.kasteeldoornenburg.nlen op de website vermelde voorverkoop-adressen. Prijs voorverkoop € 19,00 en aan de kassa € 21,00.

Speciaal voor onze abonneesAls abonnee van De Gelderlanderontvangt u, na reservering enbestelling van kaarten voor hetopenluchtconcert van Dick vanAltena op 28 mei 2012, tegeninlevering van bijgaande bon eenmini CD van Dick van Altena t.w.v.€ 7,50 gratis bij de kassa vanKasteel Doornenburg.

Dick van Altena kan zich geen betere locatie wensen. Op maandag 28 mei, pinkstermaandag, geeft de ver-

tolker van het Betuwse lied voor het tweede achtereenvolgende jaar een concert op de binnenplaats van

Kasteel Doornenburg. Liedjes die niemand koud laten.

Openluchtconcert Dick van AltenaBinnenplaats Kasteel Doornenburg

dg.nl/abonneevoordeel

GRATIS MINI

CD DICK VAN

ALTENA

Tegen inlevering van deze bon

ontvangt u gratis een mini CD van

Dick van Altena t.w.v. € 7,50.

Alleen geldig na reservering en

bestelling van kaarten voor het

openluchtconcert van Dick van

Altena op maandag 28 mei 2012.

Naam �M �V

Adres

Postcode

Plaats

Telefoonnummer

E-mail

BonOpenluchtconcert Dick van Altena

Bon inleveren bij de kassa:

Kasteel Doornenburg | Kerkstraat 27 | 6686 BS Doornenburg | T: 06-22850331 | E: [email protected]

� Ik ontvang graag via e-mail informatie over interessante aanbiedingen, producten en diensten van, of

gerelateerd aan, De Gelderlander. Ik kan mij altijd in elke e-mail eenvoudig afmelden.