PowerPoint Presentation

Gentegreerde monitoringvan vogels van de Nederlandse Waddenzee

Henk van der Jeugd, Bruno Ens, Martijn Versluijs, Hans Schekkerman

De Waddenzee is ons grootste natuurgebied, en van onschatbare waarde voor miljoenen vogels2

Recent is het op de werelderfgoedlijst geplaats, en daar lopen we graag mee te koop!3

Maar we komen er ook massaal om te recreeren...4

En we boren er naar gas.5

Iedereen vraagt zich af of dat goed samengaat, en daarom is het van groot belang dat we de gezondheidsstatus van de Waddenzee goed in de gaten houden. Monitoring van vogelpopulaties is daarbij van groot belang. Vogels zijn bij uitstek geschikt als graadmeter voor de gezondheid van de waddenzee: ze zijn afhankelijk van voedsel dat ze in of op de wadplaten vinden, zijn gevoelig voor verstoring, en er zijn 1000en mensen die naar vogels kijken, tellen, ringen aflezen, en onderzoek doen. 6

In 2005 presenteerden Jeroen Reneerkens, Theuinis Piersma en Bernard Spaans de Waddenzee als een kruispunt van vogeltrekwegen, gesymboliseerd door deze trechtervorm. 7

Vogels die in het hoge noorden broeden passeren de Waddenzee in voor- en najaar als de hals van een trechter, op weg naar hun overwinteringsgebieden in Afrika. Natturlijk zijn er ook populaties en soorten die jaarrond aanwezig zijn, of alleen in de zomer of alleen in de winter. Als we willen begrijpen en voorspellen hoe het met al die populaties gaat zullen we meer moeten doen dan alleen de aantallen vogels in de Waddenzee tellen. 8

Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee stuurt, en kunnen we voorspellen hoe populaties zich in de nabije toekomst gaan ontwikkelen. Het opzetten van een dergelijke Gentegreerde Monitoring van vogels van de Waddenzee en een Early Warning systeem is n van de onderdelen van het programma Naar een Rijke Waddenzee. 954 vogelsoorten

27 met demografische gegevens

Voor het eerst gegevens bijelkaar gebracht van 54 vogelsoorten (steltlopers, meeuwen, sterns, eenden, lepelaar, blauwe kiekendief). Van 27 daarvan zijn demografische gegevens beschikbaar uit langlopende studies van ondermeer NIOZ, Sovon, Imares, maar vlak ook vrijwilligers niet uit. Of berekend uit ringgegevens van Vogeltrekstation.10

Van alle soorten aantalstrends in de Waddenzee berekend (gegevens Sovon)11

Trend lange termijn: 1991-2011Trend korte termijn: 2000-2011voorspelling populatieontwikkeling op basis van stochastisch populatiemodelKorte- en langetermijntrend. Op basis van stochastische populatiemodellen gevoed met alle beschikbare demografische gegevens populatieontwikkeling geprojecteerd.12

1991-20112000-2011modelBroedvogels doen het slechterenzee13

1991-2011

Broedvogels doen het slechterenzee14Niet-broedvogelsbroedvogels1991-2011

Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee15

1991-20112000-2011

Niet-broedvogelsbroedvogels

Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee16Niet-broedvogelsbroedvogels1991-20112000-2011modelvoorspelling

Broedvogels doen het slechter17

reproductieoverlevingVeranderingen in re[productie veel algemener dan veranderingen in overleving18overlevingdieetreproductie1e jaaronvolwassenadultonduidelijklittoraalschelpdieren (4)2-331wormen (1)1anders/combinatie (2)11marien / terrestrischgras (2)2(1)(1)1vis (6)32111anders (1)11totaal (16)8-94-51-263Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee19grote sternrotganskanoetkleine zilverreigerlepelaarbrandganskleine mantelmeeuwblauwe kiekendiefscholekstertureluurkokmeeuwzilvermeeuwvisdiefaalscholvereidergoudpleviersmientwintertalingwilde eendbonte strandloperrosse gruttonoordse sternkluutbontbekplevierstrandplevierdrieteenstrandlopersteenloper

Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee20

Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee21

Door telgegevens te integreren met gegevens over het voortplantingssucces en de overleving van populaties kunnen we gaan begrijpen wat de aantalsveranderingen van vogelpopulaties in de Waddenzee22