Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia...

27
NVA 25-09-2009 Gehoorscreening via telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen VU medisch centrum

Transcript of Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia...

Page 1: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Gehoorscreening via telefoon en

internet: ervaringen met de

Nationale Hoortest

Cas Smits, Joost Festen

VU medisch centrum

Page 2: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Screening

“Screening (of bevolkingsonderzoek) is medisch

onderzoek bij mensen die geen gezondheidsklachten

hebben, gericht op het vinden van ziekte, een erfelijke

aanleg voor ziekte, of risicofactoren die de kans op

ziekte vergroten.”

Gezondheidsraad 2008

Page 3: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Screening: vormen

• Klassieke screening/bevolkingsonderzoek

� Gericht mensen (alle/groep mensen) benaderen

� Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO)

� B.v. neonatale gehoorscreening

� Zelftest

� B.v. zelf lichaamsmateriaal verzamelen en insturen

� B.v. niercheck

� Doe-het-zelf test

� ‘hot’

� vaak commercieel

� B.v. Nationale Hoortest

Page 4: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Nationale Hoortest

• Doel: mensen met een significant

gehoorverlies die (nog) niet gebruik maken

van de zorg motiveren om dit te doen.

• Omdat:

• 1.2 miljoen Nederlanders van >60 jaar een aanzienlijk

gehoorverlies hebben; hiervan heeft slechts 22%

hoortoestellen

• Ouderen vaak lang wachten voordat ze hulp zoeken

• Hoe: snelle, betrouwbare en eenvoudige

doe-het-zelf hoortest

Page 5: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Nationale Hoortest

• Spraak-in-ruis test

• Adaptief aanbieden van cijfer-triplets (3-1-5)

• Respons via telefoon (of toetsenbord)

• Uitslag voldoende (pass) of

onvoldoende/slecht (refer)

• Gelanceerd in januari 2003 (telefoon) en

oktober 2004 (internet)

Page 6: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Titel

T

Netherlands

Australia

USA

HearCom: UK, Germany, France, Sweden,

Poland, Greece

Page 7: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Nationale Hoortest

Langs de meetlat:

Principes van screening

(met name vanuit de gedachte van

een bevolkingsonderzoek)

• WHO

• ASHA

Page 8: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Page 9: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Page 10: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

1. Doel van Screening – Het doel van screening is

om, onder schijnbaar gezonde personen, die

individuen te identificeren, die een grotere kans

hebben om de ziekte te hebben, zodat ze

doorgestuurd kunnen worden voor verdere

evaluatie.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 11: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

2. Belangrijkheid van de ziekte – Hoe groter de

potentiële last van de ziekte voor het individu of

the maatschappij, hoe groter de stimulans om the

screenen.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 12: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

2. Belangrijkheid van de ziekte

*ASHA screening guidelines, 1995

• 1.2 miljoen Nederlanders van >60 jaar hebben

een aanzienlijk gehoorverlies; hiervan heeft

slechts 22% hoortoestellen (Smits et al, E&H 2006)

• Psychosociale problemen gerelateerd aan SH

Is dit wel een

probleem?

Page 13: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

3. Diagnostische criteria – Een duidelijk en

meetbare definitie van de ziekte die men wil

identificeren is nodig voor een succesvol

screeningsprogramma.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 14: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

3. Diagnostische criteria

*ASHA screening guidelines, 1995

• Problemen met spraakverstaan in rumoer

Page 15: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

4. Behandeling – Voor een screeningsprogramma

wordt geïmplementeerd is het noodzakelijk om

aan te tonen dat er behandelingen zijn en dat deze

effectief zijn en het normale beloop veranderen.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 16: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

4. Behandeling

*ASHA screening guidelines, 1995

• Audiologische zorg

• Interventies (presentatie M. Pronk)

• Hoortoestellen

Zijn alle m

ensen die

je

actief het

zorgcircuit

in

brengt uite

indelijk be

ter af?

Page 17: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

5. Degene bereiken die voordeel kunnen hebben –

Screening programma’s zijn vooral waardevol

voor individuen die zouden profiteren van

vroegtijdige opsporing en interventie.

Overheidsbeleid kan van invloed zijn op het

succes van screeningsprogramma’s in het

bereiken van de juiste populatie.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 18: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

*ASHA screening guidelines, 1995

age-group

10

-19

20

-29

30

-39

40

-49

50

-59

60

-69

70

-79

80

-89

90

-99

%

0

5

10

15

20

25

30

35

telephone

internet

5. Degene bereiken die voordeel kunnen hebben

• Gericht op de oudere populatie

Page 19: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

6. Beschikbaarheid van middelen – Vóór de

screening dienen de middelen voor effectieve en

beschikbare diagnostistiek en behandelingen na

doorverwijzing vastgesteld te zijn, omdat de

waarde van screening afhangt van bekwame

follow-up.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 20: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

6. Beschikbaarheid van middelen

*ASHA screening guidelines, 1995

• Ziektekostenverzekering / AWBZ

Page 21: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

7. Geschiktheid van de test – Idealiter zou een

screeningstest makkelijk af te nemen moeten zijn,

comfortabel voor de patiënt, kortdurend en

goedkoop. The test dient bovendien sensitief en

specifiek zijn.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 22: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

7. Geschiktheid van de test

*ASHA screening guidelines, 1995

• Makkelijk, snel, goedkoop

• Sensitief en specifiek

Page 23: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

*ASHA screening guidelines, 1995

sentences SRTn by headphones (dB)

-10 -5 0 5

trip

lets

SR

Tn

by

te

lep

ho

ne

(d

B)

-10

-5

0

5

PASS

REFER

• Sensitiviteit en specificiteit > 0.9

• Echter afhankelijk van populatie (hoger bij

oudere groepen)

Page 24: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

8. Evaluatie van het screeningsprogramma –

Screening programma’s kunnen en moeten

geëvalueerd worden. Elk aanbevolen protocol

dient gebaseerd te zijn op data die aantonen dat

degene die gescreend worden betere resultaten

hebben dan degene die niet gescreend zijn. De

kosten van screeningsprogramma’s kunnen

geschat worden.

*ASHA screening guidelines, 1995

Page 25: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Principles of screening*

*ASHA screening guidelines, 1995

hearing-status category

good insufficient poor

%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

no initiative

Audiological Center

ENT-specialist

hearing aid dispenser

GP

8. Evaluatie van het screeningsprogramma

pass refer

Page 26: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Conclusies

• De Nationale Hoortest is een doe-het-zelf test

• Geen vervanging van een screeningsprogramma

• Voldoet redelijk/goed aan de principes van

screening

• Denk aan de mogelijke negatieve effecten:

• Vals negatieven: wat voor effect heeft een ten onrecht

gegeven gunstige uitslag?

• Zijn de deelnemers met een refer uiteindelijk geholpen.

Page 27: Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de ... · NVA 25-09-2009 Gehoorscreeningvia telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen

NVA 25-09-2009

Dank voor uw aandacht!