juli I augustus I september 2009

Gehandicaptensector op de barricadenIn mei betoogden personen met een beperking en werk-nemers uit de zorgsector tegen de ellenlange wachtlijsten. Tijdens de verkiezingen groeide de wachtlijsten ook uit tot een heet hangijzer. Maar de strijd is nog niet gestreden!

De gehandicaptensector moet anders georganiseerd worden. Niet volgens stroeve regeltjes of winstbejag, maar volgens de noden van personen met een beperking. Weg met de wachtlijsten. Wij hebben lang genoeg in de kou gestaan! Lees p. 6-7

Ambiance opAmbiance opde REVA-beursde REVA-beursblz.4blz.4

Voorbij De Grens:Voorbij De Grens:

Vincent NijsVincent Nijsblz.12-13blz.12-13

Nieuwe rubriek over Nieuwe rubriek over PGB-experimentPGB-experimentblz.16-17blz.16-17

Erkenning P206920 I Driemaandelijks I Editie juli 2009 I V.U. Viviane Sorée, Kerkstraat 108, 9050 Gentbrugge I Afgiftekantoor 9000 Gent X

Edito

> In dit nummer:

BOL-BUDIV draait 3Nieuws voor kandidaat-budgethouders 4inhoudelijk artikel: Amerikaanse toestanden? 6Goede werkgever 8Interview met Vincent Nijs 12De gouden raad van... 14Nieuw initiatief voor geïntegreerd wonen 15PGB-Flash 16Expertisecentrum Onafhankelijk Leven 18Column: het wel en wee van Nadia 19Hallo, helpdesk? 20Adolf Ratzka op bezoek in België 21VFG 22Aankondigingen 23

De verkiezingen zijn voorbij. Nu breekt een belangrijke periode aan: de onderhandelingen voor het vor-men van een regering, maar boven-al de onderhandelingen voor het vorm geven van een regeerakkoord en het bepalen van de prioriteiten.

Voor de verkiezingen stonden de beslommeringen van de welzijnssec-tor en meer bepaald de wachtlijsten bijna op ieders lijstje. Nog nooit heb ik zoveel ti jdens verkiezin-gen horen praten over PAB als nu! ‘Eindelijk!’, zou je kunnen zeggen. Maar erover praten is niet genoeg, al is het natuurlijk een begin. En dan was er de introducti e van het begrip commercialisering in func-ti e van het oplossen van de wacht-lijsten. De introducti e van deze piste is zeer stuntelig voorlopen.

Begrippen zoals privati sering, com-mercialisering, vermarkti ng, enzo-voort worden door elkaar gebruikt, zonder dat men echt goed weet

waarover men praat. Dit is zeer spijti g en zelfs nefast voor de richti ng waar we naartoe willen, namelijk: (ondersteuning bij) zelf-sturing van personen met een handicap bij het bepalen, invullen en organiseren van hun leven.

Er is dringend nood aan een sa-menhangende visie over een beleid ten aanzien van personen met een handicap. Ik spreek bewust over beleid en niet over zorg, omdat welzijnszorg maar een deel is van het geheel. Natuurlijk blijft wel-

zijn belangrijk, met de ingezett e beweging naar zorgvernieuwing, vraagverduidelijking,… Maar het opnemen van beleidsopti es ten aanzien van personen met een handicap binnen alle beleidsdo-meinen en coördineren van acti es op gebied van welzijn, huisvesti ng, mobiliteit, onderwijs, tewerkstel-ling, vrije ti jd, gelijke kansen enz is essenti eel. Het opvolgen van vooruitgang, stand van zaken (het zogenaamde monitoren) in al deze domeinen is van evenveel belang.

We willen concrete engagementen en acti es op alle domeinen. We zullen dit van dichtbij opvolgen en we doen er alles aan om in de eerste plaats een acti eve inbreng te hebben op gebied van PAB, PGB, zorgvernieuwing, vraagverduide-lijking. We houden jullie zeker op de hoogte.

Viviane Sorée

Voorzitster BOL-BUDIV

ColofonWerkten mee aan dit nummer:Viviane Sorée, Koenraad Depauw, Joba Maréchal, Dominiek Porreye, Nadia Hadad, Lizy Scheltjens, Koenraad Lecluyse, Nathalie Vandenbroucke, Elke Decruynaere, Juliska Van Hauwermeiren, Maarten Vanderstappen, An Vanheusden, Jos Huys, Ferry Groothedde, Myriam Cannoodt, Gonda Geeroms en Eva Menschaert.

Cartoons:Sam Vanderveken

Druk:Geers Offset

BOL-BUDIV, Gentbrugge. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geauto-matiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins, zonder voor-afgaande toestemming van BOL-BUDIV. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend.

2

BOL-BUDIV NIEUWS juli 2009

Veel kans dat je BOL-BUDIV in leven-den lijve aan het werk zag de afgelo-pen maanden. We stonden op 23, 24 en 25 april op de REVA-beurs in Gent. De beurs bleek een groot succes (zie p.4). Ook veel kans dat je BOL-BUDIV of het PAB op tv zag. Zo betoog-den we op 8 mei in Brussel, samen met de hele sector. Onze eis om de wachtlijsten op te lossen werd niet enkel verdedigd op straat. We gin-gen in aanloop naar de verkiezingen ook praten met parti jbesturen. Ook nu, na de verkiezingen zullen we met de politi eke parti jen blijven praten. De wachtlijsten, het PAB en het PGB waren namelijk sterk aanwezig in de politi eke debatt en, en werden zelfs het onderwerp van een vraag in de stemtest van de VRT.

In het Vlaams Parlement Op 21 april sprak Koenraad Depauw, directeur van BOL-BUDIV, in het Vlaams Parlement over PAB en PGB. Zijn vaststelling was dat de voorbije vijf jaar slechts 40% van de uitbrei-ding voor PAB werd verwezenlijkt. Daarnaast stelde hij dat het VAPh de

sti jging van de vraag naar PAB veel te laag inschat. De sti jging zal geen 2% bedragen, zoals het VAPH beweert, maar eerder 20% tot 40%!

Meer kwaliteitHet VAPH lanceerde ook een deonto-logische code voor zorgconsulent-schap. Deze code bevat regeltjes waaraan budgethoudersverenigin-gen moeten voldoen. De minister vaardigde ook een besluit uit over de kwaliteitscriteria voor budgethouder-sverenigingen. We zijn blij met deze documenten: ze zullen zorgen voor meer kwaliteit. Gelukkig voldoet BOL-BUDIV al aan de meeste kwaliteitsen. Toch zullen we de komende maanden werk maken van de aanpassing van de PAB- en PGB-coachingcontracten, een betere omschrijving van onze dienstverlening, een deontologische code en een beter privacybeleid.

Nieuwe personeelscommissieBij BOL-BUDIV werken nu 16 mensen. Op de werkvloer werd het dus ti jd om met een personeelscommissie te beginnen. Deze commissie is onder-

tussen van start gegaan. Daarnaast bespraken we knelpunten met onze partner Securex. We plannen ook een hervorming van onze adminis-trati e en communicati e omdat deze, ondanks een grote gift , met een personeelstekort kampen. Geluk-kig helpt Karen Vansteenwegen ons ti jdelijk als vrijwilliger bij het onthaal. In juni keerde onze coördinator dien-stverlening, Joba Maréchal, na haar zwangerschapsverlof terug. We dien-den ook nieuwe projecten in om onze werking uit te breiden.

Semi-internaat en PGB-experimentHet PGB-experiment ging ondertus-sen echt van start (zie p.16). Daar-naast is er ook goed nieuws over de combinati e van PAB met een semi-in-ternaat voor schoolgaanden. De PAB-stuurgroep en het raadgevend comité gaven, na een nota van BOL-BUDIV, positi ef advies om de combinati e met een semi-internaat voor schoolgaan-den mogelijk te maken. Het is nu nog wachten of ook de nieuwe welzijns-minister deze uitbreiding omzet in een aanpassing van het PAB-besluit.

BOL-BUDIV draait... de zomer rond

BOL-BUDIV NIEUWS juli 2009

Ben je PGB-budgethouder? Dan kunnen coaches Hilde De Landtsheer

en Sabine Van Doorslaer jou bijstaan voor het beheer van jouw PGB-budget.

Vrijwilligster Karen Vansteenwegen is een grote

aanwinst voor het team!

Joba Maréchal, onze coördinator dienstverlening, is ‘back in business’!

Joba Maréchal, onze coördinator dienstverlening, is ‘back in business’!

3

Nieuws voor kandidaat-budgethouders

Van 23 tot 25 april was het weer REVA-beurs in Flanders Expo in Gent. Voor wie er niet bij was: er heerste een aangename drukte aan de stand van BOL-BUDIV.

We werden overspoeld door jullie vragen, en dat vonden we erg prettig! Wij zijn er namelijk om jullie bij te staan over alles in verband met het PAB. We zijn dan ook erg blij dat de beurs een succes was. Op drie

dagen tijd vlogen er 500 infomappen over het Persoonlijke Assisten-tiebudget de deur uit. Daarnaast stonden we meer dan 1.000 personen

met een beperking, sympathisanten, mantelzorgers en zorgverle-ners te woord. We losten ook zowat driehonderd vragen op

over PAB en PGB. Ook de infodag ‘Wat is PAB?’, die plaats-vond in het auditorium, trok tientallen deelnemers.

Kon je er zelf niet bij zijn? Zit je met bijkomende vragen? Dan helpen we je graag verder aan onze helpdesk:

Elke werkdag: 09/327 38 77 of mail helpdesk@bol-budiv.be

Is vervoer voor jou een probleem? Kan je moeilijk of niet meer naar je afspraken (vb. ziekenhuis, vrienden, dokter, winkel, familie)?

Geen nood, zelfs al heb je geen PAB, ook dan kan je beroep doen op vrijwillige chauffeurs. Mutualiteiten en minder mobielen centrales werken met vrijwillige chauffeurs. We lichten graag B-Mobiel voor jou toe. Voor B-Mobiel betaal je een jaarlijkse dossierkost van 10 euro. Voor één rit heen en terug betaal je 0,33 euro per gereden kilometer (te reke-nen vanaf de woonplaats van de chauffeur), 0,50 euro administratiekosten en een vergoeding voor een drankje of een maaltijd bij langere wachttijd.

B-Mobiel is een dienst van de Oost-Vlaamse afdeling van Bond Moyson. In West-Vlaanderen is dat Mobilitas, in Antwerpen Mobiel-Plus, in Brabant is dat Mindermobielenvervoer. Ook de CM organiseert vervoer met vrijwillige chauffeurs. Meer info? Neem contact op met jouw mutualiteit. Surf naar www.cm.be (Christelijke Mutualiteit) of www.socmut.be (Socialistische Mutualiteit).

Veel volk op REVA-beurs in Gent

Ter plaatse met vrijwilligers

4

Misschien heb je al eens gehoord van Persoonlijke Toekomstplanning (PTP), maar wat is dit nu precies? Wel, PTP helpt mensen met een ern-sti ge ziekte of handicap de controle over hun leven opnieuw in handen te nemen. De kracht van PTP? Ieder-een die met PTP start, brengt enkele familieleden of vrienden samen die geregeld samenkomen om te praten, te luisteren en acti e te ondernemen. heb je geen netwerk? Dan gaat PLAN vzw voor jou hiernaar op zoek.

De bedoeling is een zicht te krijgen op de centrale persoon, wat belangrijk is voor hem of haar, wat de dromen zijn, wat er moet veranderen. Het kan gaan over wonen, werken, vrije ti jd, school, vriendschap, … Elk proces is anders, gewoon omdat elke persoon

anders is. De gesprekken verduide-lijken wat er nodig is voor een goed leven. Op basis daarvan gaan we aan de slag, via een persoonlijke budget, het zorgaanbod, jouw buurt, … Zo startt en de ouders van Louis, een guiti g kereltje van 5 jaar, met een groep rond hun zoon omdat ze het belangrijk vinden om met anderen na te denken over wat voor Louis be-langrijk is… dat is door Louis’ beper-kingen niet evident te achterhalen.

Of Tom, een man van 30 jaar die na een ongeval een plan B moest ont-wikkelen: zijn droom om vaders be-drijf over te nemen en te trouwen viel in duigen, en Tom moest op zoek naar energie om zijn nieuw leven zinvol uit te bouwen. Samen met zijn buren en

familieleden praat hij elke acht weken over zijn frustrati es én zijn toekomst-verwachti ngen.

Of Karel, Mia, Lut, Tine, Cedric en zoveel anderen die weten dat ook zij recht hebben op een goed leven en dit samen met hun familie en vrien-den wensen waar te maken! Interesse? Neem contact op voor meer informati e of een vrijblijvend kennismakingsgesprek:

BOL-BUDIV NIEUWS juli 2009

Ouders voor Inclusie start met

regionale praatgroepenBen je een ouder van een kind met een beperking, en ben je een voor-stander van inclusie? Dan ben je hartelijk welkom om op een infor-mele manier met andere ouders van gedachten te wisselen.

We zijn er ons van bewust dat het dagelijks organiseren van inclusie vaak gepaard gaat met vragen en on-zekerheden. Maar misschien weten andere ouders daar de geschikte op-lossing voor.

Per regio starten we met een groepje van een ti ental ouders. Zij komen on-geveer 3-4 keer per jaar samen. De onderwerpen die behandeld wor-

den, reiken de ouders zelf aan. Ouders voor Inclusie zorgt voor de ondersteuning van het uitwisselings-proces en zorgt voor een coach (OVI-medewerker of ervaringsdeskundi-ge/ouder) die deze gespreksavonden zal opvolgen.

Wat kan er zoal aan bod komen?Hoe vind ik een geschikte school? Hoe ziet een handelingsplan eruit? Waar kan ik extra begeleiding vin-den? Hoe bereid ik de overgang van kleuter naar lagere school voor? Wat na de lagere school? Hoe bouw ik contact op met de school? Waar vind ik de meest geschikte hulpmiddelen voor mijn kind? …

contact:Ouders voor Inclusie

A. Verhaegenstraat 429000 Gent

Tel. 0486-837 631Fax 09-363 02 45

info@oudersvoorinclusie.bewww.oudersvoorinclusie.be

Ouders voor Inclusie start metregionale praatgroepen

We willen ouders die inclusie voor hun kind met een handicap of beperking overwegen of voor inclusie gekozen hebben, samenbrengen op een informele manier om met elkaar van gedachten te wisselen. We zijn er ons van bewust dat het dagelijks organi-seren van inclusie vaak gepaard gaat met vragen en onzekerheden. Maar misschien weten andere ouders daar nu juist de geschikte oplossing voor.

Per regio starten we met een groepje van een 10-tal ouders. Zij komen ongeveer 3-4 keer per jaar samen, telkens bij een ouderpaar thuis of op een af te spreken locatie. De bijeenkomsten worden ge-stuurd door de agenda van de ouders zelf. Dit bete-kent dat de onderwerpen die worden behandeld door de ouders worden aangereikt en verder uitgediept. Ouders voor Inclusie zorgt voor de ondersteuning van het uitwisselingsproces en zorgt voor een coach (OVI-medewerker of ervaringsdeskundige/ouder) die deze gespreksavonden zal opvolgen.

Wat kan er zoal aan bod komen?Hoe vind ik een geschikte school? Hoe ziet een han-delingsplan eruit? Waar kan ik extra-begeleiding vinden? Hoe bereid ik best de overgang van kleuter- naar lagere school voor? Wat na de lagere school? Hoe neem ik als ouder contact op met de school of de leerkracht? Hoe formuleer ik mijn verwachtin-gen? Waar vind ik de meest geschikte hulpmiddelen of computerprogramma’s? …

Bent u geïnteresseerd om één van onze ouderpraat-groepen bij te wonen, stuur ons dan bijgevoegd for-mulier met je gegevens per fax of post terug. Mailen kan uiteraard ook.

Heb je al een concreet inclusie-thema in je hoofd dat je graag had besproken, laat het ons dan weten.Ken je ook nog andere geïnteresseerde ouders, iedereen van harte welkom!

A. Verhaegenstraat 42, 9000 Gent – Tel. 0486-837 631 – Fax 09-363 02 45info@oudersvoorinclusie.be – www.oudersvoorinclusie.be

Persoonlijke Toekomstplanning… is je leven zelf in handen nemen

P.L.A.N. vzwOd.Vanderlindenstraat 2 b9050 GentbruggeElke werkdag van 9 uur tot 21 uur bereikbaar op 0497/43.59.23info@planvzw.bewww.planvzw.be P.L.A.N.

vzw

5

inhoudelijk artikel

Amerikaanse toestanden in de zorg?In de aanloop naar de Vlaamse ver-kiezingen van 7 juni was de sector voor personen met een handicap niet uit het nieuws te slaan. De sec-tor gaf daar zelf de aanzet toe door op 8 mei, in volle verkiezingsti jd, te betogen in Brussel. De problemen in onze sector zijn dan ook groot. Alle geledingen, zowel voorzieningen, vakbonden, als gebruikers zijn het eens over drie knelpunten: het per-soneelstekort, de wachtlijsten en het gebrek aan zorgvernieuwing. Wat de sector bedoelt met zorgvernieu-wing is echter niet alti jd zo helder.

Op 7 juni kozen we voor status quo en meer Vlaanderen. Natuurlijk was de toestand van de gehandicaptensec-tor niet het belangrijkste element in de verkiezingsdiscussie, maar het was toch een discussie met gewicht. De in-spanningen van de voorbije jaren om de wachtlijsten op te lossen waren niet min, al waren ze onvoldoende. Met vertegenwoordigers van de sec-tor gingen we vóór de verkiezingen op de koffi e bij alle parti jbesturen. In een gesprek met Kris Peeters, die opnieuw minister-president zal zijn in de nieuwe Vlaamse regering, maakte deze ons duidelijk dat het onaan-vaardbaar zou zijn in een volgende regering te stappen als deze geen in-spanningen doet om de wachtlijsten op te lossen. We kijken dan ook uit naar het budget voor ‘nieuw uitbrei-dingsbeleid’ op 1 januari 2010.

PIKANTE DEBATTENNiet enkel de wachtlijsten overheers-ten de voorbije weken de debatt en, ook over de manier hoe de over-heidsmiddelen worden ingezet was veel discussie. Op 22 mei maakte Open-Vld bekend dat de parti j de volgende welzijndsminister wil leve-ren. Voor de gehandicaptenzorg pleit deze parti j voor de verdere uitbouw van het PGB. Voor de ouderenzorg en kinderopvang pleiten zij voor een grotere inbreng van de privésector.

In het christelijke blad ‘Terti o’ pleit Jean-Jacques De Gucht zelfs voor een PGB in de ouderenzorg, als basis voor vraaggestuurde zorg. Jean-Marie De-decker deed er in een debat op de VRT nog een schep boven op door te pleiten voor commercialisering en privati sering in de gehandicaptensec-tor. Volgens ‘Het Nieuwsblad’ is het meest opmerkelijke programmapunt van NVA dat iedereen met een handi-cap en een urgente zorgbehoeft e, na zes maanden op de wachtlijst auto-mati sch een persoonsgebonden bud-get (PGB) dient te krijgen.

Op 26 mei reageert CD&V in ‘De Stan-daard’: “Geen Amerikaanse toestan-den!” In dit pleidooi waarschuwt de CD&V voor een privati sering van de gehandicaptenzorg. De parti j wijst erop dat het onder CD&V-minister Vanackere was dat een PGB-experi-ment aanvang nam. De belangrijkste stelling was echter dat CD&V niet wil aanbelanden in een geprivati seerde situati e, zoals deze in sommige landen bestaat. Daar is er een kwalitati ef zeer goed aanbod voor wie het kan betalen en een kwalitati ef zwak aanbod voor wie het niet kan betalen... Ook sp.a en Groen! reageerden scherp tegen privati sering en com-mercialisering van de zorgsector. De sector reageerde op 2 juni bij monde van het Vlaams Welzijnsverbond: “Een commercieel initi ati ef vertrekt van winstbejag. Hoe met dit kind, met

Opgepast met commercialisering van welzijnssector

deze gehandicapte, zoveel mogelijk winst maken? Terwijl de noden van de zorgvrager het vertrekpunt moe-ten zijn. En alle noden moeten aan bod komen, ook deze die geen winst opleveren. Commerciële bedrijven zullen cliënten selecteren in functi e van wat ze eraan kunnen verdienen en de zware gevallen wegsturen.”

PRIVATISERING OF NIET?Een eerste vaststelling is dat er in het hele debat over de toekomst van onze zorg een enorme begripsverwar-ring bestaat. Zo stelt professor Jan De Maeseneer in zijn opiniestuk in ‘De Morgen’ dat de zorgsector slechter af is in parti culiere handen en pleit hij tegen privati sering. Daarvoor is hij echter een beetje te laat. Er zijn vandaag namelijk bijna geen voorzie-ningen in handen van de overheid. 95% van de gehandicaptensector is steeds in privéhanden geweest. Dat startt e toen de Broeders van Liefde voor mensen met een handicap be-gonnen te zorgen en bestaat vandaag uit honderden vzw’s, de ene al wat ondernemender dan de andere, die gesubsidieerd en sterk gereguleerd zijn door de overheid.Als goed voorbeeld bij het verkeerde onderwerp geeft de professor de si-tuati e in de Verenigde Staten waar de ziekteverzekering werd geprivati -seerd. Wie het kan betalen, kan zich verzekeren tegen ziekte en ongeval. Wie dit niet kan, wordt niet of slecht door de overheid geholpen. In Vlaan-deren bestaat gelukkig wel een pu-blieke ziekteverzekering. Er bestaat echter geen publieke verzekering voor ‘zorg en ondersteuning’ zoals in Nederland, vandaar ook de enorme wachtlijsten. Via de arbeidsongeval-lenverzekering en de verkeersonge-vallenverzekering is het recht op zorg voor mensen met een handicap zelfs gedeeltelijk geprivati seerd. Het is dan evenmin verwonderlijk dat een publiek ‘recht op zorg’ een centrale eis van de gehandicaptensector is

“Een commercieel initi ati ef vertrekt van winstbejag. Hoe met deze gehandicapte zoveel winst maken? Terwijl de noden van de zorgvrager het vertrekpunt moeten zijn. Ook de noden die geen winst opleveren”

Vlaams Welzijnsverbond

6

geworden gedurende de voorbije maanden. Onze sector is dus al ge-privati seerd. Dit privé-initi ati ef is in handen van organisati es die geen winstoogmerk hebben. De overheid subsidieert dit privé-initi ati ef en re-guleert de werking van voorzienin-gen. Voorzieningen en gebruikers zijn vragende parti j voor minder regeltjes en vraaggestuurde zorg via een per-soonsgebonden budget of PGB. De vraag rijst of dit zal leiden tot een commercialisering van de sector...

WEL IN OUDERENZORGEen waarschuwing voor privati sering heeft in de eerste plaats te maken met een verruimd toelati ngsbeleid voor commerciële aanbieders. Een andere belangrijke sleutel bij com-mercialisering lijkt ook de verhouding tussen subsidies van de overheid en bijdragen die de persoon zelf moet betalen, ook aan organisati es zonder winstoogmerk. Zo zijn vandaag in de Vlaamse ouderenzorg de persoon-lijke bijdragen erg vrij. Commerciële initi ati even richten zich tot kapitaal-krachti ge ouderen die hoge dagprij-zen betalen. In ruil krijgen zij meestal een erg kwalitati ef aanbod. Dat com-mercialisering in de ouderenzorg wel bestaat, en niet in de gehandicapten-sector, heeft vermoedelijk te maken met het feit dat ouderen vaak meer persoonlijke fi nanciële middelen hebben dan personen met een han-dicap. Een belangrijk eff ect van deze vrije persoonlijke bijdragen? Op lange termijn heeft dit een neerwaarts ef-fect op de subsidies die een overheid met een beperkt budget wil voorzien. Steeds meer kosten moet de zorg-behoevende zelf betalen, waardoor kapitaalzwakke personen slechts een ondersteuningsaanbod krijgen met een lage levenskwaliteit.

VRAAGGESTUURDE ZORGDe sector voor personen met een handicap pleit voor een vraagge-stuurde zorg. De vraag stuurt het

aanbod. Dit is hetzelfde als een plei-dooi voor marktwerking. Hiermee wordt vooral het huidige organisa-ti e- of sturingsmechanisme in vraag gesteld. Het sturingsmechanisme in de gehandicaptensector is vandaag niet gebaseerd op het Rijnlandmo-del van de sociale markteconomie, maar op het stalinisti sche model van bureaucrati sche verdeling van de schaarste. De overheid moet te-rugtreden als programmator van het aanbod, maar dient concurrenti ebe-vorderende maatregelen te nemen, alsook de kwaliteit te bewaken. Dit laatste kan zij doen door een maxi-male persoonlijke bijdrage op te leg-gen. Zij neemt maatregelen opdat er onderhandelingsrelati es ontstaan tussen personen met een handicap en voorzieningen. Zij kan dit doen door budgethoudersverenigingen goed te subsidiëren, waardoor deze laagdrempelig de consumentenbe-langen van personen met een handi-cap verdedigen in de onderhandeling met voorzieningen.Marktwerking zal leiden tot keuzevrij-heid, concurrenti e en vrije prijszet-ti ng. De overheid moet echter bijstu-ren om commercialisering tegen te gaan, bijvoorbeeld via maxima op de persoonlijke bijdragen. Zo vermijden we dat de ondersteuning zich volgens twee snelheden ontwikkelt..

MEER KEUZE MET PGBBOL-BUDIV is één van de drijvende krachten achter een PGB in Vlaan-deren. Het PGB staat voor de directe fi nanciering van de persoon met de

handicap. Het PGB wordt hét instru-ment voor meer marktwerking in de gehandicaptensector. Onze drijfveer is de keuzevrijheid van personen met een handicap te bevorderen, zodat zij niet langer afh ankelijk zijn van in-stellingen. Het PGB-experiment ging met 168 deelnemers van start. Het lijkt er echter op dat dit experiment te kleinschalig is om marktwerking te creëren. Voor voorzieningen is dit een grote aanpassing inzake manage-ment, administrati e en ondersteu-ning. In het experiment is het aantal personen dat zich per voorziening aanmeldt meestal beperkt tot één persoon. Men kan het de voorzienin-gen niet kwalijk nemen dat zij voor deze ene persoon hun structuur niet willen of kunnen aanpassen.

Een volgende stap richti ng meer vraaggestuurde zorg is enkel mogelijk wanneer het PGB-experiment uitbrei-ding krijgt. Om conclusies te trekken moet het experiment uitbreiden tot minstens 1.600 deelnemers. Een mo-gelijke oplossing is de reconversie van bestaande plaatsen in voorzieningen. Dit kan door in het uitbreidingsbeleid van 2010 alle middelen evenredig te verdelen via een PGB. Ik hoop dat de nieuwe Vlaamse regering de ver-zuchti ngen van de personen met een handicap serieus neemt en de nodige stappen zet richti ng sociale markt-werking via de hierboven geformu-leerde voorstellen.

Dit arti kel is een persoonlijk standpunt van Koenraad Depauw, directeur van BOL-BUDIV.

BOL-BUDIV NIEUWS juli 2009

“Marktwerking leidt tot keuzevrijheid, concurrenti e en vrije prijszetti ng. Maar de overheid moet ditbijsturen met maxima op de persoonlijke bijdragen”

Koenraad Depauw

“De volgende regering moet verzuchti ngen van mensen met een handicap serieus nemen en stappen zett en in de richti ng van sociale marktwerking”

Koenraad Depauw

7

Goede werkgever

Dienstencheques: wat mag?

Als budgethouder heb je recht op 2.000 dienstencheques per jaar. Het is echter belangrijk om te weten welke taken iemand mag uitvoeren met dienstencheques.

Wat is wettelijk toegelaten?• Hulp in de huishouding thuis• Schoonmaken (incl. de ramen)• Wassen en strijken• Occasioneel licht verstelwerk• Bereiden van maaltijden• Vervoer van mindervalide per-

sonen (meer uitleg op p.9: ‘attest aangepast voertuig’)

Wat kan wettelijk niet?• Verzorgende taken (als medicij-

nen en maaltijden toedienen, lichaamsverzorging)

• Werken op zon- en feestdagen• Werken tussen 20 uur en 6 uur• Werken in lokalen die bestemd

zijn voor beroepsactiviteiten• Werken bij familieleden tot in

de tweede graad: (schoon)ouders, grootouders, (klein)kin-deren, (schoon)broers en -zus-sen, of bij elke persoon met wie men samenwoont op hetzelfde adres.

Dienstencheques dienen voor huis-houdelijke hulp. Je kan er geen klus-sen mee laten uitvoeren zoals: de herstelling van een toilet, elektrici-teitswerken, behangen en schilde-ren, tuinieren, verbouwingswerken, babysit, opvang van bejaarden en zieken, opvangen en verzorging van dieren, beheer, administratief werk.

Fiscaal voordeel dienstencheques

Een tip voor je belastingen! Op fis-caal vlak is de aankoop van diensten-

cheques voordelig. Het bedrag dat je hebt betaald, geeft jou jaarlijks recht op een fiscaal voordeel. Zo heb je voor het aanslagjaar 2009 (inkom-sten 2008) een fiscaal voordeel van 30%. Je kan maximaal 2.400 euro van de aangekochte dienstencheques inbrengen.

Het dienstenchequebedrijf Sodexo stuurt je elk jaar op 1 april een fiscaal attest dat je bij jouw belastingaangif-te moet voegen.

Opgelet!Over dienstencheques geldt er een conflict over bevoegdheden. Deze cheques zijn federale materie, maar het VAPH is een onderdeel van de Vlaamse overheid.Het VAPH stelt dat je inderdaad dien-stencheques mag aftrekken van je belastingen, maar eigenlijk mag het VAPH daar geen uitspraken over doen: dit is federale materie.In mede-deling nr.22 (mededelingen aan bud-

gethouders, op de site van het VAPH) stelt het VAPH echter zwart op wit dat je de dienstencheques mag aftrekken. Mocht je ooit belastingin-spectie krijgen die dit betwist, kan je dit formulier voorleggen. Zo ben je ingedekt. Je kan dus jouw cheques zonder problemen aftrekken.

Ook voordeel voor lage inkomens

Betaal jij geen belastingen omdat je inkomen te laag is? Ook dan kan je genieten van dit fiscale voordeel via een ‘terugbetaalbaar belastingkre-diet’. Hoe gebeurt de aanvraag tot terugbetaling? Als je jouw belasting-aangifte indient, moet je het fiscaal attest toevoegen. Ontvang je geen belastingbrief? Dan vraag je die aan bij jouw plaatselijk belastingkantoor.

Meer informatie? Bel het Contactcenter van de FOD Financiën op 0257/257 57

Belastingtip

het VAPH staat je toe om een deel van jouw dien-stencheques in te dienen in jouw personenbelas-ting. Heb je dat niet gedaan in 2009? Neem dan contact op met je belastingkantoor voor een aanpas-sing!

DO

SSIE

R D

IEN

STEN

chEq

UES

8

BOL-BUDIV NIEUWS juli 2009

Goede werkgever

Attest voor aangepast voertuig?

Het vervoer van personen met een beperking kan met dienstencheques. Het dienstenbedrijf of t-interim zal jou dan vragen naar een attest voor een aangepast voertuig indien de assistent met jouw wagen rijdt. Zo’n attest levert de FOD Mobiliteit en Transport af. Heb je altijd zo’n attest nodig? Neen!

Een attest voor een aangepast voer-tuig is nodig indien jij of jouw kind een beperking hebben en erkend zijn door het VAPH. Je hebt echter geen attest nodig indien:

• Je een tegemoetkoming krijgt voor hulp aan bejaarden, een inkomensvervangende tege-moetkoming of een integratiete-gemoetkoming, op basis van de wet van 27 december 1987 m.b.t. de tegemoetkomingen aan personen met een handicap

• Jij of jouw kind jonger dan 21 jaar minstens 7 punten krijgt op de zelfredzaamheidsschaal (opgenomen in de bijlage bij het ministerieel besluit van 30 juli 1987 tot vaststelling van de cate-gorieën en van de handleiding voor de evaluatie van de graad van zelfredzaamheid met het oog op het onderzoek naar het recht op de integratietegemoet-koming). Dit attest wordt afgele-verd door de Algemene Directie Personen met een Handicap van de FOD Sociale Zekerheid.

• Jij 60 jaar of ouder bent en beroep doet op een dienst voor gezins- en bejaardenhulp.

• Jouw kind een verhoogde kin-derbijslag geniet voor gehandi-capte kinderen of kinderen die aan een zware ziekte lijden.

Als je dus een bewijsje voorlegt dat je behoort tot één van voorgaande categorieën, is een attest voor een aangepast voertuig niet nodig, in het kader van dienstencheques.

Mijn assistent is een jobstudent

Wil je gedurende de zomermaanden een jobstudent als assistent? Dat kan! Op onze website www.bol-budiv.be vind je bij ‘publicaties’ een info-fiche over jobstudenten met interim-arbeid. Opgelet: Wil je jouw inwo-nende zoon of dochter als student tewerkstellen en zijn deze kinderen nog ten laste? Dan neem je best je zoon of dochter via interim-arbeid in dienst als student.

Waarom best niet via een sociaal secretariaat? Op dit moment is het namelijk onduidelijk of het ministerie van Financiën, nadat jouw zoon of dochter ingeschreven is bij jouw

sociaal secretariaat, je kinderen nog als ten laste blijft beschouwen.

Uiteraard kan je ook altijd naar onze website www.assistentie.net gaan om zoekertjes van persoonlijke assis-tenten op te snorren of om zelf een vacature online te plaatsen.

Vakantiegeld betaald?

Is jouw assistent met een vast con-tract als bediende in dienst? Toets dan even af bij je sociaal secretariaat of je het vakantiegeld hebt betaald aan je assistent. Dit vakantiegeld heet eigenlijk het dubbele vakantie-geld. Het dubbele vakantiegeld is een soort vaste bonus die bedienden krij-gen, meestal in mei of juni (vóór de zomervakantie), boven op hun gewoon (of enkel) vakantiegeld. Het enkel vakantiegeld is het loon dat ze krijgen op het moment dat ze vakan-tie opnemen.

Heb je het vakantie-geld betaald aan je assistent? Vraag dit even na bij jouw sociaalsecretariaat!

9

Goede werkgever

Korti ng op werkgeversbijdragen

Als werkgever kan je genieten van zogenaamde doelgroepverminderin-gen. Dit zijn kortingen op de werkge-versbijdrage, die je krijgt als je bepaalde werknemers in dienst neemt. Neem hiervoor contact op met jouw sociaal secretariaat, om te kijken of jij recht hebt op deze kor-tingen. We geven je alvast een over-zichtje van de doelgroepverminde-ringen:

1. K������ �� ������ ����������Voor de eerste 3 aanwervingen kun-nen de werkgevers een forfaitaire vermindering van de patronale basisbijdragen genieten tijdens een aantal kwartalen verspreid over een periode van 20 kwartalen die vanaf het kwartaal van aanwerving begint te lopen. Het aantal kwartalen en het verminderingsbedrag verschilt naargelang het om een eerste, twee-de of derde werknemer gaat.

2. K������ ��������� ��������� Als je langdurig werkzoekenden in dienst neemt, kan je voor die werk-nemers gedurende een aantal kwar-talen een forfaitaire vermindering van de patronale basisbijdragen krij-gen. De vermindering hangt af van de leeftijd van de werknemer en de duur van de periode waarin hij als werkzoekende ingeschreven is.

Om deze voordelen te krijgen, moet de werkgever een Activa- of werk-kaart van de RVA hebben. Daarop staan de voordelen voor de werkge-ver vermeld. De werknemer vraagt die kaart aan de RVA en bezorgt ze aan de werkgever. De werkgever kan de werkkaart echter ook zelf vóór of na de aanwerving aanvragen.

De doelgroepvermindering voor lang-durig werklozen omvat twee luiken:

A. de voordelen voor volledig uitke-ringsgerechtigde werklozen ( RVA) Indien de werknemer uitkeringsge-rechtigd volledig werkloos is op de dag vóór zijn indienstneming, betaalt de RVA 500 euro van diens nettoloon. Het sociaal secretariaat berekent het nettoloon dat de werkgever moet betalen. De werknemer krijgt maan-delijks een attest dat hij indient bij de vakbond of de hulpkas om de aanvul-lende werkuitkering van 500 euro te ontvangen.

B. De voordelen voor wie recht heeft op een integratie-inkomen ( OcMW).Indien de werknemer recht heeft op maatschappelijke integratie (in de vorm van een leefloon en/of een tewerkstelling) of recht heeft op maatschappelijke financiële hulp op het moment van de aanwerving, ont-vangt de werkgever elke maand een bedrag van € 500 van het OCMW voor een voltijds tewerkgestelde werknemer. Dat noemt men de finan-ciële tussenkomst van het OCMW.

Opgelet! De beslissing om de financiële tus-senkomst toe te kennen, moet door het OCMW vóór de aanwerving genomen worden, op basis van de werkkaart van de toekomstige werk-nemer en de arbeidspost. De werk-nemer en werkgever mogen pas nadien het arbeidscontract en het formulier ‘OCMW–bijlage arbeids-overeenkomst Activa’ tekenen. De werkgever moet zich dus eerst tot het OCMW wenden alvorens het con-tract te tekenen. Vervolgens moet hij ook elke maand een formulier ‘OCMW – C78 Activa’ bij het OCMW inleveren.

In tegenstelling tot het systeem van de activering van de werkuitkering mag de werkgever deze 500 euro niet van het netto-inkomen van de werknemer afhouden. De werkgever betaalt het volledige nettosalaris waarop de werknemer recht heeft, en ontvangt nadien de financiële tus-senkomst van het OCMW.

3. K������ ����� ����������

Werkgevers die jonge werknemers in dienst nemen, hebben recht op drie soorten financiële voordelen. De startbaankaart of de werkkaart Activa Start geeft aan of de jongere aan alle gevraagde voorwaarden voldoet. De drie soorten financiële voordelen zijn:

• een vermindering van de sociale-zekerheidsbijdragen voor de laaggeschoolde of erg laagge-schoolde jongeren die via een startbaanovereenkomst werken;

• een vermindering van de sociale-zekerheidsbijdragen voor de jon-geren van minder dan 30 jaar met een loon lager dan 5.870,71 euro per kwartaal. Er zijn geen andere voorwaarden te vervul-len;

• een werkuitkering van € 350 tij-dens de maand van aanwerving en de vijf daaropvolgende maan-den indien de jongere aangewor-ven wordt met een voltijdse startbaanovereenkomst van minstens 6 maanden en hij ofwel zeer laaggeschoold is ofwel laag-geschoold van buitenlandse afkomst of met een handicap. Daarnaast moeten nog enkele andere voorwaarden vervuld worden. Deze uitkering kan maar één keer per werknemer toege-kend worden;

DO

SSIE

R K

OR

TIN

GEN

OP

WER

KN

EMER

S

10

BOL-BUDIV NIEUWS juli 2009

Goede werkgever

De jongere werkt met een startbaan-overeenkomst indien hij op de dag voor zijn aanwerving ingeschreven staat als werkzoekende, jonger dan 26 jaar is en een job krijgt tijdens de duur van een startbaankaart.De jongere is laaggeschoold wan-neer hij geen diploma of getuig-schrift van het hoger secundair onderwijs bezit en erg laaggeschoold wanneer hij ten hoogste houder van een getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs of ten hoogste een getuigschrift van het deeltijds technisch of beroeps secundair onderwijs heeft.

4. K������ ������ ����������

De werkgever krijgt een korting:• wanneer hij een volledig aan de

sociale zekerheid onderworpen werknemer in dienst neemt of tewerkstelt die minstens 50 jaar oud is en van wie het kwartaal-loon minder dan € 12.000 bedraagt.

• wanneer hij een volledig aan de sociale zekerheid onderworpen werknemer in dienst neemt of tewerkstelt die minstens 57 jaar oud is.

5. P����� ���� 50-��������

Sinds 1 april 2006 kan elke werkge-ver in Vlaanderen een premie voor de aanwerving van een werkzoe-kende 50-plusser krijgen. De premie geldt maximaal 12 maanden. Je krijgt de premie indien: de 50-plus-ser minstens 1 dag voor de aanwer-ving bij de VDAB ingeschreven is, een contract van onbepaalde duur krijgt en minstens 2.400 euro bruto per kwartaal verdient. Je vraagt de premie aan via de VDAB. De premie is onlangs verhoogd.

Woon-werkverkeer verplicht?

Je bent als werkgever binnen PC 100 of 200 (waar PAB meestal onder valt) niet verplicht een woon-werkvergoe-ding te betalen. De meeste werkge-vers doen dit toch, vooral als ze tevreden zijn van hun assistent. In dat geval nemen zij de tarieven van het sociaal abonnement. Zo hoef je geen RSZ te betalen, want deze kosten worden beschouwd als onkosten. Betaal je meer, dan kan de overheid hier problemen rond maken want dan wordt de vergoeding niet meer beschouwd als onkosten. De ver-plaatsingskosten van je persoonlijke assistent van zijn woonplaats naar zijn werkplaats (= woning van de bud-gethouder) kan je inbrengen. Het zijn kosten voor woon-werkverkeer. Het sociaal secretariaat vult deze kost aan op de loonfiche van de assistent.

Van ti jdelijk naar vast contract

Ben je tevreden van je assistent en is deze persoon bij jou tewerkgesteld

als een interim-kracht? Dan kan je hem of haar als assistent een vast contract geven. Hieronder lees je de voorwaarden om je tijdelijke arbeidscontracten om te zetten:

het interim-kantoor heeft mijn assistent geselecteerd:• Je kan niet overgaan naar een

vast contract alvorens het tijdelijke contract ten einde is.

• De werknemer moet 85 werk- of RSZ-dagen gewerkt hebben via het tijdelijke contract.

Ik heb zelf mijn assistent geselecteerd: • Je kan niet overgaan naar een

vast contract alvorens het tijdelijke contract ten einde is.

• De 85 werk- of RSZ-dagen zijn niet verplicht (t-interim raadt wel aan om minstens 65 RSZ-dagen te presteren, opdat de assistent het recht behoudt op een eindejaarspremie).

Werkgeversti p:Ben je tevreden van je ti jdelijke assistent? Geef hem of haar dan een vast contract!

Meer info over korti ngenin verband met werknemers? Neem contact op met jouw sociaal secretariaat!

11

Vincent Nijs werd wereldberoemd in Vlaanderen dankzij het baanbrekende tv-programma ‘Voorbij De Grens’, waarin

deelnemers met een beperking tot het uiterste gingen op een avonturentocht in Zuid-Amerika. In 2005 sloeg het noodlot toe bij Vincent: na een zwaar ongeluk bleek hij verlamd aan beide benen. Maar om te zeggen dat Vincent in zijn rolstoel gekluisterd zit, nou neen... Als voorzitt er van de

vzw ‘Fans on Wheels’ ijvert hij voor het toegankelijker maken van voetbalstadions voor supporters met een handicap. Een doorzett er, dus. Vlak na het onge-val zeiden de artsen dat hij zijn hele leven in een bed zou liggen. Maar Vincent werkte jarenlang aan zijn revalidati e. Met succes! Een interview met een veelzijdige jongeman, die van volharding zijn tweede naam gemaakt heeft .

“Door de pijn heb ik gehuild als een kind”

Vincent Nijs (31), survivor van ‘Voorbij De Grens’

Interview

1212