geen zaak van de professional alleen!...Zelfmanagement: geen zaak van de professional alleen! Dr....

Zelfmanagement:

geen zaak van de professional alleen!

Dr. John Verhoef (Lector)

Lectoraat “Eigen Regie bij Fysiotherapie & Beweegzorg”

Hogeschool Leiden, Faculteit Gezondheidszorg

[email protected]

mailto:[email protected]

2

• Veranderingen gezondheidszorg

• Zelfmanagement(ondersteuning)

• ‘Weten is nog geen doen’

• Take Home Messages

Overzicht

Veranderingen gezondheidszorg (1)

RIVM, 2018


4

Bron: CBS Bevolkingsstatistiek; CBS Bevolkingsprognose voor 2013-2060


RIVM, 2018

10

Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (2010)“Van Ziekte en Zorg naar Gezondheid en Gedrag”:

• Verantwoording bij de zorgvrager: gezonde leefstijl en gedragsverandering

• Empowerment van zorgvrager

• Nieuwe interactie tussen zorgvrager en zorgverlener

• Nieuwe manier van werken voor de zorgverlener


11

• WHO (1948):

‘a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity’

• Huber et al (BMJ, 2011):

‘the ability to adapt and self manage’… ‘in the face of social, physical and emotional challenges’


12





Overzicht

• Diversiteit aan begrippen:

– patiëntgerichtheid

– patient empowerment

– shared decision making

– zelfmanagement

– eigen regie voeren

– (zelf)redzaamheid

– zelfzorg

– self-efficacy

– etc.

Eigen Regie / ‘Zelfmanagement’?

13

Eigen regievoering

Eigen regievoering is het organiseren en/of coördineren van het eigen leven (met professionele (betaalde) zorg) met als doel een goed leven in eigen ogen

Verkooijen (2006): p. 171. Ondersteuning Eigen Regievoering & Vraaggestuurde Zorg. Proefschrift. Jutrijp:Verkooijen & Beima.

Wat is eigen regie? (1)

14

• Relationeel begrip, altijd in sociaal-maatschappelijke context

• Overzicht:

– Eigen regie: Wat wil ik? (zelf bepalen)

– Eigen kracht: Wat kan ik? (zelf kunnen)

– Zelfredzaamheid: Is compensatie nodig? (zelfstandig mee kunnen doen)

– Eigen verantwoordelijkheid: Wat moet of mag ik zelf doen? (zelf moeten/mogen)

Wat is eigen regie? (2)

15

• ‘Zelfmanagement is het individuele vermogen om goed om te gaan met symptomen, behandeling, lichamelijke en sociale gevolgen van de chronische aandoening en de bijbehorende aanpassingen in leefstijl’

• ‘Zelfmanagement is effectief wanneer mensen in staat zijn zelf hun gezondheidstoestand te monitoren en de cognitieve, gedragsmatige en emotionele reacties te vertonen die bijdragen aan een bevredigende kwaliteit van leven’

Wat is precies ‘Zelfmanagement’?

16

(Barlow et al 2002)

• Medisch management: symptomen, medicijngebruik, behandelingen

• Rol management: leefstijlen, beweging, voeding

• Sociaal management: ondersteuning familie, lotgenoten

• Emotioneel management: angst en onzekerheid, acceptatie ziekte

• Communicatie management: contacten met zorgverleners e.a.

Bron: Lorig 2006

Welke soorten van management?

17

• “Self-management support involves a patient-centeredcollaborative approach to care to promote client activation, education and empowerment” (Goldstein, 2004):

– Gezamenlijk opstellen individueel zorgplan / persoonlijke behandeldoelen

– Bijdragen aan vergroten van self-efficacy van cliënt / patiënt (gedrag)

• ZM en ZMO zijn complementair

Wat is zelfmanagementondersteuning?

18

Zelfmanagementondersteuning is bedoeld om de volgende zes vaardigheden voor zelfmanagement van de patiënt te verbeteren:

• Probleemoplossing

• Besluitvorming

• Gebruik van middelen

• Vorming van een partnerschap tussen patiënt en leverancier

• Actieplanning

• Maatwerk

19

(Lorig and Holman, 2003)

“Zelfmanagementondersteuning“ ?

• Diversiteit aan begrippen: patiëntgerichtheid, patientempowerment, shared decision making, zelfmanagement, eigen regie voeren, (zelf)redzaamheid, zelfzorg, self-efficacy, etc.

• Zelfmanagement/eigen regie:

– competentie van de cliënt / patiënt

• Zelfmanagementondersteuning:

– competentie van de professional / mantelzorger

Wat is precies ‘Zelfmanagement’?

20

Opvattingen fysiotherapeuten over ZMO

Zelfmanagement:

• is géén nieuw concept

• moet géén moeilijke, tijdrovende activiteit zijn

• vergroot de keuzevrijheid van patiënten

• maakt patiënten minder afhankelijk van zorg en regelmatige controles

Er moet wel altijd gekeken worden hoe groot de behoefte aan zelfmanagement bij de patiënt zelf is!

Wely L van, Boiten JC, Verhoef J, Eijckelhof BHW, Hooft SM van, Staa A van, Roelofs PDDM. Perspectives of Dutch physiotherapists on self-management support: a Q-methodology study. Physiother Theory Pract. 2018 Feb 23:1-9.

22





Overzicht

23

• Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid1

– ‘Overheid verwacht dat alle burgers actieve patiënten worden en zelf meebeslissen over hun behandeling’, echter:

– ‘Niet elke burger kan actieve patiënt zijn’

• Kritiek op het concept van ‘Positieve Gezondheid’2

Weten is nog geen doen(1)

1 Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief op redzaamheid. Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid, 2017.

2. Van der Stel, 2016. Definitie ‘gezondheid’ is aan herziening toe. Medisch Contact.

24

Weten is nog geen doen (2)

WRR, 2017: Weten is nog geen doen.

25



26



• Feit: 3,0 miljoen 65+(2013) > 4.6 miljoen (2050)

• Zorg …Welzijn … Sport … Wonen: integreren

• Zelfmanagement en zelfmanagementondersteuning worden beschouwd als complementair

• ‘Verwacht niet te veel van de trainbaarheid van zelfmanagement’

… Wees realistisch …

• Websites: Vilans, Movisie, Zelfzorg ondersteund, Zorg voor Beter

Take Home Messages

27

Bedankt voor uw aandacht !

28

Clear agreements prevent disappointments

geen zaak van de professional alleen!...Zelfmanagement: geen zaak van de professional alleen! Dr....

Documents

Transcript of geen zaak van de professional alleen!...Zelfmanagement: geen zaak van de professional alleen! Dr....