Geef risico’s geen kans Onderzoeks-resultaten van 556 DGA’s uit het MKB www.zichtadviseurs.nl

Belangrijkste conclusie

Minder dan de helft van de MKB-ondernemers heeft voldoende geld in kas om drie maanden lang de kosten te kunnen doorbetalen. Eén kleine tegenslag kan dan grote en zelfs fatale gevolgen hebben. Toch heeft bijna 10% geen maatregelen getroffen tegen de risico’s van brand, 20% heeft niets geregeld bij ziekteverzuim en bij

bijna een kwart is de debiteurenstand – het totale nog te ontvangen bedrag – hoger dan de jaarwinst. Terwijl ondernemers zelf denken dat ze het heel goed geregeld hebben. Het gevolg hiervan kan zijn dat de bedrijfs-continuïteit direct in gevaar komt.

Ondernemers realiseren zich onvoldoende welke invloed bedrijfsrisico’s kunnen hebben op het voortbestaan van hun onderneming en zij nemen daar onvoldoende maatregelen tegen.

TNS NIPO heeft in opdracht van Zicht een onderzoek uitgevoerd om het risicobewustzijn bij ondernemers in kaart te brengen. De doelstelling was om meer inzicht te verkrijgen in de kennis, houding en gedrag van ondernemers ten aanzien van de bedrijfsrisico’s, de bedrijfsvoering en de continuïteit van hun onder-nemingen. Voor dit onderzoek heeft TNS NIPO 556 directeuren-grootaandeelhouders (DGA’s) van Nederlandse MKB-ondernemingen - met 5 tot 100 medewerkers - ondervraagd in een onderzoeksperiode van 9 t/m 20 september 2010. De uitkomsten van het

TNS NIPO-onderzoek worden gecombineerd met bevindingen uit de dagelijkse praktijk. Deze laatste gegevens komen voort uit uitgebreide risicoanalyses die Zicht heeft gedaan bij ruim 100 MKB bedrijven, onder de naam BedrijfsRisicoVerkenner. Voor deze uitgebreide inventarisatie en analyse van de bedrijfs-risico’s bezoekt de risicoadviseur het bedrijf van de ondernemer, om ter plekke alle mogelijke risico’s goed te kunnen beoordelen en waarderen.

De vergelijking tussen wat de ondernemer zegt in het TNS NIPO-onderzoek en de harde praktijkgegevens van de BedrijfsRisicoVerkenner, laat een duidelijke kloof zien. Zolang de ondernemer niet ziet welke risico’s hij daadwerkelijk loopt, is de continuïteit van zijn bedrijf onnodig in gevaar.

Inleiding

2

Bij ruim de helft van de bedrijven blijken de verzekerde bedragen niet (meer) te kloppen!

De meerderheid van de ondernemers ziet kansen en heeft groeiambities. Men heeft minder oog voor de risico’s die hiermee gepaard kunnen gaan. 85% van de ondervraagden geeft omzet- en resultaatvergroting als prioriteit aan. Kostenbesparing staat op de tweede plaats. 41% van de ondernemers heeft bewuster met

De ambities

risico’s leren omgaan, nadat er (negatieve) gevolgen van bedrijfsrisico’s in hun omgeving zichtbaar werden. De ondernemingen met 21 tot 40 werknemers houden zich meer met innovatie- en risicobeheersing bezig dan ondernemers met meer dan 40 of minder dan 21 medewerkers.

Gevoel versus feiten De meerderheid van de ondervraagden heeft ‘het gevoel’ dat alle verzekeringen prima op orde zijn. Deze ondernemers denken uitstekend te weten waarvoor ze verzekerd zijn en wat de juiste waarde van hun bedrijfsmiddelen is.

3

Wat staat momenteel het hoogst op uw prioriteitenlijst?

Wat staat momenteel het hoogst op uw prioriteitenlijst?

Omzet en resultaatvergroting

Kostenbesparing

Invloed van de huidige economische situatie

Risicobeheersing

Innovatie

Reorganisatie van mijn onderneming

Bedrijfsopvolging

Wet- en regelgeving

Personeelsschaarste

Nieuw kabinetsbeleid

Internationaliseren

Diversen

Weet niet

85%

67%

27%

21%

21%

13%

13%

11%

10%

2%

2%

1%

9%

n=556

Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent

met deze stellingen?

(helemaal)

oneens

neutraal (helemaal)

eens

1 Ik heb het gevoel dat ik mijn verzekeringen prima op orde heb 4% 8% 87%

2 Ik weet uitstekend waar ik wel en niet voor verzekerd ben 6% 13% 80%

3 Ik weet wat de waarde is van mijn bedrijfsmiddelen 7% 16% 76%

4 Ik ben eigenaar van de panden waarin mijn bedrijf is gevestigd 45% 4% 50%

5 Mijn debiteurenstand is in de regel hoger dan mijn jaarwinst 55% 13% 25%

6 Sinds ik in mijn omgeving de gevolgen van bedrijfsrisico’s heb 19% 35% 41%

BedrijfsRisicoVerkenner, de feiten

In veel gevallen zijn de risico’s niet recent genoeg of niet goed genoeg in kaart gebracht, waardoor bedrijfspanden, inventaris en goederen voor onjuiste bedragen verzekerd zijn. Door onderverzekering ontstaan er financiële risico’s als gevolg van schade, die al snel kunnen oplopen tot een paar ton. Een dergelijke greep uit de cashflow vormt een directe

bedreiging voor de bedrijfscontinuïteit. Bij ruim de helft van de bedrijven waar de BedrijfsRisicoVerkenner gedaan is, waren de verzekerde bedragen niet (meer) passend voor de werkelijke situatie. Jaarlijks heeft gemiddeld 10% van alle bedrijven in Nederland te maken met diefstal of inbraak en 1,5% wordt gecon-fronteerd met schade door brand.

Inzicht in risico’s en de gevolgen

De top 3 van risico’s waarvan de ondernemer wakker ligt zijn economische instabiliteit, ziekteverzuim en brand. Zelf arbeidsongeschikt raken staat op nummer 4.

4

Risico’s hebben soms grote gevolgen voor de continuïteit van een onderneming. Over welke van onderstaande risico’s maakt u zich als ondernemer op dit moment de meeste zorgen?

n=556

Economische instabiliteit

Ziekteverzuim

Brand

Zelf arbeidsongeschikt worden

Schade die ik bij anderen kan berokkenen

Diefstal

Arbeidsconflicten

Schade door anderen aan mij

Personeelsschaarste

Personeelsverloop

Bestuurdersaansprakelijkheid

Iemand die mijn ideeën steelt

Diversen

Weet niet

36%

35%

33%

22%

17%

16%

15%

13%

8%

4%

4%

2%

11%

48%

Brand

De verzekerde risico’s

Bijna iedereen heeft zich verzekerd tegen brand. Ook ziekteverzuim, schade die bij anderen kan worden berokkend en diefstal staan hoog op het verzekeringslijstje.

Tegen brand is 92% van de ondernemers verzekerd. Ruim een kwart van de ondernemers denkt dat 10 tot 25 procent van de bedrijven failliet gaat na een grote brand. Waarschijnlijk als gevolg van het idee dat deze ondernemingen brand(schade) niet goed verzekerd zouden hebben.

In de praktijk pakt het ongunstiger uit bij brandDe praktijk wijst uit dat een grote brand bij brand bij meer dan de helft van de MKB-bedrijven tot een faillissement leidt. Hoewel de ondernemer wel een

brandverzekering heeft, blijkt deze in de praktijk niet toereikend om alle directe en indirecte schade op te vangen.

De helft van de bedrijven geeft aan een cashflow te hebben van ‘minder dan 3 maanden kostendekkend’. Een kleine tegenslag kan dan al een bedreiging voor de bedrijfscontinuïteit vormen.

5

Over hoeveel cashflow beschikt u om eventuele tegenslagen op te vangen.

Tegen welke risico’s heeft u maatregelen getroffen?

n=556

< 1 maand kostendekkend

1-2 maanden kostendekkend

2-3 maanden kostendekkend

> 3 maanden kostendekkend

Weet niet

Brand

Ziekteverzuim

Schade die ik bij anderen kan berokkenen

Diefstal

Zelf arbeidsongeschikt worden

Arbeidsconflicten

Bestuurdersaansprakelijkheid

Schade door anderen aan mij

Niet betalende afnemers

Iemand die mijn ideeën steelt

Economische instabiliteit

Personeelsverloop

Personeelsschaarste

Diversen

Geen (van deze)

92%

79%

74%

69%

57%

34%

29%

22%

13%

2%

2%

1%

1%

1%

4%

12%

21%

17%

39%

10%

6

Slechts 57%* van de ondernemers heeft zich verzekerd tegen de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Bijna een kwart van de respondenten geeft aan het eigen inkomen niet verzekerd te hebben,

Rijk rekenen

Welk deel van uw eigen inkomen is verzekerd?

Kunt u aangeven waarom uw eigen inkomen niet verzekerd is?

n=556

n=127

minder dan 25 procent

25 tot 50 procent

50 tot 75 procent

75 tot 100 procent

niet verzekerd

Dit ga ik in een later stadium regelen

Weet niet

Diversen

Ik heb de waardeopbouw van mijn

onderneming als verzekering

Ik vind de premies hiervoor te hoog

8%

11%

34%

24%

23%

Redenen om dit niet te doen zijn de hoogte van de premies en de waardeopbouw in het bedrijf die als verzekering wordt gezien. In veel gevallen staren ondernemers zich blind op een eventuele verkoop,

7%

8%

23%

28%

34%

terwijl de praktijk leert dat die vaak niet zo eenvoudig is. Zeker niet voor de prijs die nodig is om de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid op te vangen.

Ondernemers brengen sommige risico’s gewoonweg niet in kaart, ze hebben het gevoel dat deze risico’s niet van invloed kunnen zijn op de bedrijfscontinuïteit of nemen aan dat ze in hun bedrijf niet voorkomen. Een voorbeeld hiervan is het risico van milieuschade. Ruim 80% van de bedrijven heeft met dit risico te maken, zo blijkt uit de BedrijfsRisicoVerkenner.

Niet alle risico’s in het vizier

Het grootste deel hiervan (60%) is echter niet goed op de gevaren van milieuschade gewezen door zijn adviseurs en heeft hiervoor onvoldoende maatregelen getroffen. Een milieuschadenrisico kan al snel oplopen tot een bedrag in tonnen en – zonder goede dekkingen – het voortbestaan van het bedrijf bij een calamiteit ernstig in gevaar brengen.

7

Alle bedrijven hebben te maken met aansprakelijkheid. Dit risico manifesteert zich in alle ondernemingen waar de BedrijfsRisicoVerkenner is uitgevoerd, echter in verschillende gradaties. Bedrijven veranderen door de tijd en daarmee verandert in veel gevallen ook de aansprakelijkheid. Als dit door de adviseurs niet goed wordt geanalyseerd, voldoen bestaande risicodekkingen niet meer. In meer dan 70% van de gevallen klopt de

Aansprakelijkheidsdekking niet meer bij de tijd.

bestaande oplossing niet meer met de werkelijke situatie van de onderneming. Als gevolg van gaten in de dekking door de aansprakelijkheidsverzekering kunnen ondernemers onaangenaam worden verrast door hoge kosten, die de bedrijfscontinuïteit in gevaar kunnen brengen. Een aansprakelijkstelling kan al snel leiden tot hoge geëiste schadebedragen.

Een opvallend resultaat is dat 19% van de DGA’s zich door vrienden en familie over uiteenlopende zaken laat adviseren en dat deze ondernemers hier zelden ontevreden over zijn. Zij laten zich op bepaalde deelterreinen ook adviseren door specialisten. De accountant is hierbij de meest geraadpleegde

adviseur (73%), gevolgd door de assurantietussen-persoon (62%). Slechts 1% maakt gebruik van een risicoanalist. Veel ondernemers zijn – mede door de crisis - geconfronteerd met de zwakke plekken en de risico’s in hun organisatie, waardoor de vraag naar risico-experts stijgt.

Vraag naar advies

Welke van de onderstaande typen adviseurs gebruikt u? n=556

Accountant

Assurantietussenpersoon

Adviseur van de bank

Financieel adviseur/administratiekantoor

Brancheorganisatie

Advocaat

Collega-ondernemer

Familie en vrienden

IT adviseur

Makelaar

Coach

Geen (van deze)

Risicoanalist

73%

62%

45%

39%

26%

21%

19%

19%

13%

6%

4%

2%

1%

8

Hoe tevreden bent u over uw…? n (heel erg)

tevreden

niet tevreden

niet ontevreden

(heel erg)

ontevreden

Accountant 404 84% 10% 5%

Assurantietussenpersoon 346 85% 13% 3%

Adviseur van de bank 252 71% 21% 8%

Financieel adviseur/administratiekantoor 215 89% 8% 3%

Brancheorganisatie 147 80% 16% 4%

Advocaat 117 82% 14% 4%

Collega-ondernemer 106 87% 11% 0%

Familie en vrienden 104 85% 12% 1%

IT adviseur 74 84% 15% 1%

Makelaar 34 83% 15% 3%

Coach 23 96% 4% 0%

Risico-analist 8 76% 13% 13%

Actueel risicoadvies in de praktijk

Slechts iets meer dan de helft van de ondernemers brengt de bedrijfsrisico’s minimaal eens per twee jaar in kaart. 17% heeft dat zelfs nooit gedaan.

Heeft u al uw bedrijfsrisico’s in kaart gebracht?

Nee

Ja, bij de start van mijn onderneming

Ja, eenmalig

Ja, periodiek, minder dan één keer per jaar

Ja, periodiek, namelijk één keer per jaar

Ja, periodiek, namelijk meerdere keren

per jaar

17%

5%

9%

31%

28%

6%

n=544

Bent u van mening dat verzekeren

iets is dat u als ondernemer prima

zelf en/of online kunt regelen?

Ja, Met huidige

middelen en

informatie kan

ik dit zelf

Ja, Met goed

advies van een

specialist kan ik

dit prima zelf

Nee, Dit laat ik

liever over aan

een adviseur

en/of specialist

Overige

Totaal 13% 32% 51% 4%

Ondernemingen met een omzet van

minder dan €100.000,-

33% 38% 29% 0%

Ondernemingen met een omzet

tussen €100.000,- en €250.000,-

24% 26% 50% -0%

Ondernemingen met een omzet

tussen €250.000,- en €500.000,-

13% 23% 60% 4%

Ondernemingen met een omzet

tussen €500.000,- en €2.000.000,-

16% 34% 48% 2%

Ondernemingen met een omzet

tussen €2.000.000,- en €10.000.000,-

7% 37% 53% 3%

Ondernemingen met een omzet

van meer dan €10.000.000,-

11% 36% 49% 4%

De BedrijfsRisicoVerkenner – veel risico’s op rood en oranje

De praktijk wijst uit dat Zicht met de BedrijfsRisico Verkenner onvoorziene risico’s in beeld brengt en dat risicobedragen op andere waarden gebracht moeten worden. De ondernemer blijkt er tijdens het gesprek bij de BedrijfsRisicoVerkenner van overtuigd alles prima in het vizier te hebben. Na de inventarisatie en bij het advies bieden de uitkomsten vaak andere inzichten. Veel risico’s blijken op ‘rood’ en ‘oranje’ te staan, wat duidt op de noodzaak om maatregelen te nemen.

Risicoanalyse is dan ook een vak dat aan specialisten overgelaten moet worden. Vakmensen die in het bedrijf van de ondernemer de risico’s inventariseren en hier op basis van kennis goed over kunnen adviseren. Vakmensen die dat overigens niet eenmalig doen, maar de risicosituatie samen met de ondernemer blijven monitoren. Alleen dan zijn alle risico’s inzichtelijk en op de juiste waarde te schatten.

De BedrijfsRisicoVerkenner verschaft het juiste inzicht door een inventarisatie ter plekke, een deskundig advies en monitoring. Een aangename zekerheid voor iedere ondernemer.

9

Verzekeringen in de praktijk niet toereikend

Bedrijven zijn aan steeds snellere veranderingen onderhevig. In de praktijk blijken veel objecten niet meer voor de juiste waarden verzekerd te zijn of blijkt de aansprakelijkheidsverzekering niet meer toereikend. De ondernemer denkt dan goed verzekerd te zijn, maar komt er helaas pas bij calamiteiten achter dat dit niet zo is.

Bijna de helft van de ondernemers is van mening dat verzekeren iets is wat ze prima zelf kunnen regelen, eventueel met de hulp van een specialist.

Praktijkcase

Een bedrijf haalde een nieuwe opdracht binnen en deed daarom een grote investering in het machinepark. Voor de aanschaf van een speciale machine sloot de ondernemer een financiering af bij de bank. Samen met zijn tussenpersoon maakte hij een risicoanalyse. Daaruit kwam naar voren dat een machinebreuk-verzekering, met een daaraan gekoppelde bedrijfs-schade-/extra kostendekking (om de productie uit te besteden), noodzakelijk was om de continuïteit van zijn bedrijf niet in gevaar te brengen.

Risico’s leken goed afgedektDe ondernemer vond de premie van de machinebreuk-verzekering en de extra kosten echter te hoog en hij schatte zelf het risico van stilstand laag in. Daarnaast kon hij terugvallen op garantie van de fabrikant en een onderhoudscontract. Bovendien had zijn machine-operator een uitgebreide bedieningscursus gehad van de leverancier.

In de praktijk pakte het anders uitDoor een programmeerfout in het bewerkingsprogramma ontstond er een flinke schade aan de draaiende delen van de machine. Gereedschappen braken af en de lagers en tandwielen in de machine raakten ernstig beschadigd. De nauwkeurigheid van de machine, die nodig was om deze specifieke opdracht uit te voeren, kon niet meer worden gehaald. Het was dus noodzakelijk om de tand wielen en de lagers te vervangen. De onderdelen waren niet in Nederland op voorraad en moesten speciaal gemaakt worden door de fabrikant in Azië. Dit resulteerde in een te verwachten hersteltermijn van 5 maanden. De kosten voor het herstel werden geschat op ongeveer twee ton in euro’s en vielen niet onder de garantie of het onderhoudscontract van de leverancier en waren ook niet verzekerd.

Uitbesteden van de opdracht was niet mogelijk, in verband met de nauwkeurigheid van de speciale machine. De bedrijfsschade en de extra kosten om het herstel te bespoedigen waren ook niet verzekerd.

De schade was aanzienlijkDe opdrachtgever beëindigde het contract, omdat de ondernemer niet aan zijn verplichtingen kon voldoen. In de inkoopopdracht waren verschillende voorwaarden opgenomen zoals boetebedingen (penalty’s) voor te late leveringen en de leveringsvoorwaarden van de ondernemer waren schriftelijk terzijde geschoven. Dit resulteerde in een schadeclaim, pure vermogens-schade, van de opdrachtgever.

Gevolgen voor de bedrijfscontinuïteitDoor het verliezen van de opdracht en een zware vermogensschadeclaim kon het bedrijf na verloop van tijd niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen en werd er surseance van betaling aangevraagd. Verschillende banken werden geraadpleegd maar vonden het financieringsrisico te groot in verband met de op handen zijnde claim. Uiteindelijk is het bedrijf failliet gegaan.

BestuurdersaansprakelijkheidDe curator die werd aangesteld heeft de bestuurder van het bedrijf aansprakelijk geteld. De curator was namelijk van mening dat het bedrijf failliet is gegaan door het niet afsluiten van de juiste verzekeringen en het zomaar accepteren van de inkoopvoorwaarden. Het is maar te hopen dat er wel een bestuurders-aansprakelijkheids verzekering werd afgesloten.

10

Subdoelgroep Totaal ondervraagden

Mannen 462

Vrouwen 94

5 - 9 medewerkers 306

10 - 19 medewerkers 141

20 - 49 medewerkers 78

> 49 medewerkers 31

Leeftijd ondernemer < 35 jaar 40

Leeftijd ondernemer 35-45 jaar 169

Leeftijd ondernemer 45-55 jaar 203

Leeftijd ondernemer > 55 jaar 144

Omzet < € 100.000,- 21

Omzet tussen € 100.000,- en € 250.000,- 34

Omzet tussen € 250.000,- en € 500.000,- 119

Omzet tussen € 500.000,- en € 2.000.000,- 198

Omzet tussen € 2.000.000,- en € 10.000.000,- 102

Omzet > € 10.000.000,- 61

BedrijfsRisicoVerkenner

Met de BedrijfsRisicoVerkenner van Zicht bent u zeker van een gedegen analyse. Onze risicoadviseur komt naar u toe en bekijkt ter plekke waar risico’s bestaan of kunnen ontstaan. We nemen alles grondig met u door en verwerken de resultaten in een overzichtelijk rapport, waarin u per risico met stoplichtkleuren ziet

in welke mate een risico een bedreiging vormt voor uw bedrijfscontinuïteit. Aan de hand van dit rapport bespreken we met u hoe u deze risico’s kunt voor-komen of vermijden, welke risico’s u zelf kunt en wilt dragen en tegen welke risico’s u zich kunt verzekeren.

Z.BZP.0611

Onderzoeksverantwoording

Voor het onderzoek is een steekproef getrokken uit TNS NIPObase Business, die uit 20.000 professionals bestaat. De meting is uitgevoerd door middel van computer assisted web interviewing (CAWI) in de periode van 9 t/m 20 september 2010. In totaal zijn er 556 ondernemers geïnterviewd. De vragenlijst bestond uit negentien vragen, uiteenvallend in vier segmenten: kennis, houding, gedrag en basisgegevens.

Over Zicht

Zicht, risico- en verzekeringsadviseurs, biedt

onder nemers en particulieren inzicht in hun

financiële situatie en adviseert hen over het

voorkomen, opvangen en verzekeren van

financiële risico’s.

Met onze jarenlange ervaring en dienstverlening

bieden we onze klanten inzicht, gemak, tijd- en

kostenbesparing en de zekerheid, dat het

goed geregeld is én blijft. Hierdoor kunnen

zij zich nog meer richten op het waar maken

van hun eigen ambities.

Zicht (en haar rechtsvoorgangers) bestaat meer

dan 100 jaar en is onderdeel van het Nationale-

Nederlanden concern; wij hebben hiermee een

betrouwbare en solvabele moedermaatschappij.

Wij kunnen in vrijheid producten van verschil-

lende aanbieders adviseren. Vanuit ruim 20

vestigingen en met circa 650 gemotiveerde

mede werkers staan wij dagelijks voor u klaar.

“Wij zijn u graag van dienst”.

www.zichtadviseurs.nl

Z.BR

V.NIP

O.0611