Voormalige vlieg- basis Twenthe maakt plaats voor wonen, werken en evenementen

Groen, groener,

groenst...

Een uniek staaltje duurzaam bouwen in Rotterdam

Burgerinitiatieven

Lege kantoren krijgen massaal tweede leven

Hooghkamer

“Het liefst verhuizen we volgende week al”

Twentse trots

vrijdag27 maart 2015Gebiedsontwikkeling

Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie van De Telegraaf

04

“Voorlopig gebeurt er niet zo veel op stedenbouw-kundig gebied. Wat dat betreft, is de crisis een zegen. Grote vraag is wat er gebeurt als de economie weer aantrekt. Want of die zogenaamde ‘stadsvernieuwers’ zich dan weten in te houden, is zeer de vraag. Hun soms ronduit stupide ideeën zijn in het verleden zel-den een verrijking voor de bestaande stad geweest.

De laatste grote stadsvernieuwing betrof de naoor-logse woonwijken. Die zijn in veel steden, Amsterdam voorop, onherstelbaar beschadigd. Er zijn gebouwen tussen gezet die totaal niet passen in de omgeving. Of ze hebben de boel rücksichtslos gesloopt. In de Amsterdamse binnenstad ken ik straatjes die al voor WOII zijn gesaneerd. Afgebroken dus. Eeuwig zonde. Had je ze laten staan, dan waren die huizen nu elk een miljoen waard geweest.

Maar ja, het moest ineens allemaal anders: nieuwer en moderner. Een opvatting waar architecten wel vaker last van hebben. Geleerd van hun fouten hebben ze niet. Want na de vooroorlogse woonwijken zijn ze op dezelfde klunzige wijze verder gaan met de herontwik-keling van 19e eeuwse wijken.

Ook hier kun je zelden spreken van een verbetering. Die vreselijke gewoonte om alsmaar de stad te mo-derniseren, is een fundamentele vergissing. Je moet de bestaande stad met rust laten, opknappen en herstellen. Het is waanzin om grootschalige vernieuwing toe te passen in oude stadswijken.

Het beste laat je dat aan particulieren zelf over. Bijvoor-beeld door inmiddels afgeschreven sociale huurwonin-gen uit die naoorlogse periode te koop te zetten. Vaak zie je dan dat een in verval rakende wijk vanzelf weer opknapt. Omdat deze huizen spotgoedkoop zijn, zijn ze populair onder starters met een relatief hoog inkomen die vervolgens de hele buurt meetrekken.

‘Gentrifi catie’ noemen ze dat. Schoolvoorbeeld hier-van is het Amerikaanse Boston, waar inmiddels meer dan een kwart van alle inwoners in voormalige lage inkomenswijken leeft. In sommige straten staan aan de ene kant letterlijk de Porsches voor de deur, terwijl aan de overzijde de krakers er nog in zitten. In Amsterdam zie je een soortgelijke ontwikkeling in Bos en Lommer. Ook die wijk is fl ink opgeknapt; al is het nog wachten op de eerste Porsche.

Een ander knalsucces zijn de zogenoemde ‘klushuizen’ gebleken. Oude panden die mensen al naar gelang hun eigen smaak en portemonnee kunnen opknappen. Zelf woon ik al jaren in de Palmstraat in de Jordaan. Toen wij hier kwamen wonen, was het een achterbuurt. Maar het huis kostte dan ook niks. Inmiddels helemaal opge-knapt, woon ik er als God in Frankrijk.

De trend van zelfbouw is er één die ik minder goed be-grijp. Al die vrije kavels worden aangeprezen als dé plek om je droomhuis te bouwen. Maar naar zo’n pand kun je ook op zoek gaan. Het huizenaanbod is gigantisch en gigantisch divers. En de keuze wordt straks alleen maar groter wanneer al die babyboomers massaal doodgaan of naar een verzorgingstehuis moeten verhuizen.

Mijn advies aan woningcorporaties is dan ook om zoveel mogelijk naoorlogse panden in de verkoop te gooien. Natuurlijk moeten er voldoende sociale huurwoningen overblijven voor hen die nergens anders kunnen wonen. Maar voor de rest zou ik zeggen: laat het zoveel mogelijk over aan de vrije markt. Het slechtste wat je kunt doen, is voor een ander bepalen hoe hij het beste woont. Dat kunnen kopers zelf nog altijd het beste.”

GebiedsontwikkelinG02

“het is wAAnzin om GrootschAliGe VernieuwinG toe te pAssen in oude stAdswijken”

colofondit is een commerciële bijlagevan Custom Publishing.

Voor meer informatie over de themakranten of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met dennis lanson, 088 824 2898

Account manager: Abdel Ait lamkaddemeditorial manager: Jessica van leeuwenVormgeving: lydia de Vries

Vincent van Rossem (rechts) met zijn zus sis en broer Maarten

beeld: ntR, wiM klUVeRs

in deZe editie:

03

05

06

10

12

Vught maakt woondromen waarAlsof je in een sprookjesboek stapt

Wonen op de Amsterdamse Zuidas“Het is er heerlijk toeven”

“Het liefst verhuizen we volgende week al”Martijn en Helma over hun droomhuis

In 24 uur van leegstand naar leefstandDe gebouwenfl uisteraars slaan toe

2100 huisjes en 21.500 beddenZeeland is klaar voor 7 nieuwe vakantieparken

1206

sinds hij met broer Maarten en zus sis schittert in het televisieprogramma ‘Hier zijn de Van Rossems’ is ook Vincent van Rossem een beetje bn’er geworden. Maar hij is ook actief buiten de spotlights. Vincent is architectuurhistoricus en hoogleraar Monumenten en stedenbouwkundige vraagstukken aan de Universi-teit van Amsterdam. ook in die rol bedient hij zich soms van hun karakteristieke gemopper. “die vreselijke gewoonte om alsmaar de stad te moderniseren, is een fundamentele vergissing.”

GebiedsontwikkelinG

in Vught zijn ze bezig met een uniek woon-plan: de koepel. een splinternieuwe villawijk, praktisch vrij van welstandsregels. Hier krijg je alle vrijheid bij het ontwerpen en bouwen van het huis van uw dromen. de woning die je altijd hebt gewild.

Rotterdamse mbo’ers en hbo’ers werken zij aan zij aan de ontwikkeling en bouw van het Concept House Village. een voorbeeldwijk waar extreem duurzame woonconcepten, bouwprocessen en producten worden ontwikkeld, getest en gedemonstreerd in de bestaande stad.

Vught maakt woondromen waar

Vught binnenkomen, is alsof je in een sprook-jesboek stapt. Rust, ruimte en groen hebben er iets magisch. Eenmaal van de doorgaande weg af domineren statige, lommerrijke lanen en prach-tige natuur. “Vorstelijk wonen” noemen ze dat in Vught. Een plek waar bomen je omringen en de vogels vrolijk fluiten.

Vught, onder de rook van Bourgondisch ’s-Hertogenbosch, ligt op een kruispunt van weg en spoor. Het maakt de gemeente uitstekend bereikbaar. Andersom brengen de A2, N65 en het spoor je snel in Eindhoven, Tilburg, Breda of Utrecht. Maar ook het dorp zelf heeft veel te bieden. Vught combineert dorpse charme met stadse allure en beschikt over een aantrekkelijke

kern, een breed scala aan uitstekende voorzie-ningen en een bloeiend verenigingsleven.

Niet voor niets scoort Vught hoog in de jaarlijkse verkiezing van ‘Beste Gemeenten’ van weekblad Elsevier. Een score die met bouwplan ‘De Koepel’ ongetwijfeld nog hoger uitvalt. De nieuwe villawijk ligt op een van de mooiste lo-caties van Vught, in een oase van landelijke rust en weelderige natuur. Het is de ideale omgeving voor jouw ideale woning.

Het plan ‘De Koepel’ geeft je de ruimte. Niet alleen in vierkante meters, maar ook in ideeën, vrijheid en creativiteit bij het bouwen. De royale bouwpercelen voor jouw vrijstaande woning hebben een oppervlakte van 850 tot 1.400 vierkante meter. In de omgeving vind je verge-lijkbare woontypes. Vught laat je landelijk wonen in de natuur, met alle voorzieningen van dorp en stad binnen loop- of fietsafstand. Kortom, Vught maakt je woondromen waar.

Meewerken aan een serieus te realiseren prototype. Het is maar weinig studenten Bouwkunde gegeven. Meestal blijven hun afstudeerprojecten beperkt tot blauwdruk-ken en maquettes. Alles moet tot op de millimeter kloppen. Maar gebouwd worden de creaties meestal niet. Maar wel op Heijplaat, een voormalige woonwijk voor havenarbeiderswijk aan de rand van Rotterdam. Daar kunnen studenten als project meewerken aan de ontwikkeling én bouw van het Concept House Village. Een proeftuin voor extreem duurzame bouwprojecten.

Arjan Karssenberg, associate lector sustainable building technology, is de man die aan de touwtjes trekt. Onder zijn bezielende leiding werkten studenten van Hoge-school Rotterdam er onlangs het ontwerp uit voor één van die prototypewoningen, CHIBB genaamd. Een con-cept house dat nadien ook daadwerkelijk gebouwd werd door mbo’ers van het Albeda College. Een soort ‘Huis van de Toekomst’ dat niet alleen duurzaam is op gebied van minimaal energieverbruik, maar ook inspeelt op vele andere facetten van duurzaamheid: grondstofgebruik, leefmilieu, waterhuishouding, ecologie en mobiliteit.

Karssenberg: “Bijzonder is dat het pand volledig is opge-trokken uit hergebruikte of biobased materialen. Materi-alen die uit de natuur komen en weer terug in de natuur kunnen, want recyclebaar. Wanden zijn opgebouwd uit leem. Niet alleen een natuurproduct, maar ook vocht en warmte regulerend. CHIBB maakt verder optimaal gebruik van de energie van de zon. Hierdoor hebben we de energievraag van het gebouw verminderd en zijn fossiele brandstoffen niet nodig.”

“Ook uniek: het pand is voorzien van een ‘eetbaar’ dak. Een kas over het gebouw waar je voedsel kunt verbou-wen. In theorie genoeg om een heel gezin te voeden”, aldus Karssenberg. “Maar dat is iets wat ons ‘proefgezin’, dat per april een jaar lang in het huis gaat wonen, moet ontdekken. Zij gaan voor ons bijhouden of het concept house écht zo duurzaam is als wij op papier hebben uitgedacht.”

Aan de inzet van de studenten zal het in ieder geval niet liggen. Zij hebben al hun enthousiasme in het project gestopt. Niemand nam genoegen met een ‘zesje’. Omdat ze iets ontwikkelden dat echt gebouwd ging worden, was iedereen super gefocust. Elk detail dat studenten in te ontwerpfase schetsten, is wel drie keer gecontroleerd. Want ze wisten: als hier iets fout gaat, zie dat straks te-rug in het eindproduct. Dat besef zorgt ervoor dat stu-denten het beste uit zichzelf halen. Zij gaan later ook het gebruik monitoren en met afstudeeronderzoek kijken of de extreem duurzame concepten ook echt werken.”

Alle Vrijheid in het ontwerp en de bouw

proeftuin Voor extreem duurzAme bouwprojecten

Groen, Groener, Groensthet concept house VAn hoGe-school rotterdAm is een uniek stAAltje VAn duurzAAm bouwen.

* Het huis heeft een groot atrium als entree, wat zorgt voor veel lichtinval. * badkamer, toilet, technische ruimte en keu-ken zijn compact en liggen bij elkaar, om door korte leidingen materiaal en energieverbruik te minimaliseren. * Alle ruimtes zijn gericht op de zuidelijk gelegen tuin en het dakterras, overkapt met een kas.

* de daktuin is ingericht als ‘eetbaar’ dak; een groentekas dat tegelijk zorgt voor een thermi-sche buffer. * Zes regentonnen zorgen voor bevloeiing van gewassen. * Honderd ‘heatpipes’ op de zuidgevel zuigen zich op zonnige dagen vol warmte die ze later weer uitstralen.

Ook Vorstelijk wonen in Vught? Kijk op www.dekoepelvught.nl of op www.funda.nl.

Arjan Karssenberg leidt het duurzame projectBEELD: RICHARD VAN DER KLAAUW

BEELD: RICHARD VAN DER KLAAUW

meer info: www.chibb.nl

03

GebiedsontwikkelinG04

De burger krijgt in de toekomst steeds meer mogelijkheden om zijn eigen droomhuis te bouwen. Tot 2030 worden 25.000 zogeheten ‘vrije kavels’ uitgegeven, waarbij de koper alles te zeggen krijgt over zijn te bouwen woning. Je kiest zelf wie de architect wordt of welke aan-nemer het huis kan gaan bouwen. Er is geen projectaannemer meer bij nodig.

Almere was één van de eerste gemeente waar dit soort kavels op grote schaal beschikbaar kwamen. Om precies te zijn: het Homeruskwartier in Almere Poort. Anne-Marie Verheijden (32) kent de wijk goed. Als jonge architecte gaf ze er potentiële kopers vrijblijvend advies over mogelijke bouwstijlen. Niet alleen een in-teressante job, maar tegelijk de inspiratie om voor zichzelf te beginnen. Samen met een oud-collega startte ze een klein jaar geleden een nieuw architectuurbureau: 1House Architectuur. Dit bureau richt zich alleen op vrije kavelarchitectuur. Een trend die volgens Anne-Marie momen-teel in heel Nederland opkomt.

“Komende jaren gaan verschillende gemeentes in Nederland vele duizenden vrije kavels uitgeven voor woningbouw. Dit gebeurt onder andere nu al in Delft, Almere, Den Haag, Apeldoorn en Heus-den. Het idee hierachter is dat zo meer variatie in het straatbeeld ontstaat en dat mensen zich meer betrokken voelen bij hun wijk, waar ze zelf aan bijgedragen hebben. Eén van de eerste voorbeelden waar dit concept ook is toegepast, vind je op IJburg Amsterdam.”

Zelf is Anne-Marie momenteel vooral actief in Delft. “Omdat het spoor daar ondergronds gaat komen, komt erboven ruimte vrij voor een compleet nieuwe wijk. Ook hier is het mogelijk om als par-ticulier een vrije kavel te kopen. Voor mij als architect een mooie uitdaging, waarin ik al mijn creativiteit kwijt kan. Want in principe is geen huis hetzelfde… zoveel mensen, zoveel wensen.”

“Om kopers op weg te helpen, hebben we weliswaar voorbeeldplattegronden gemaakt die ze later kunnen customizen. Maar als mensen iets heel anders willen, kan dat ook”, vervolgt ze. “Enige crite-rium is dat het uiteindelijke ontwerp vol-doet aan de eisen van het kavelpaspoort. Deze geeft in bouwtechnische zin de randvoorwaarden aan van een specifi ek kavel, zoals het maximale aantal vierkante meter dat bebouwd mag worden. Of de maximale bouwhoogte.”

Dat er aan vrije kavelarchitectuur een prijskaartje hangt, moge duidelijk zijn. Maar exorbitant duur is het niet, aldus Anne-Marie. “Voor een gemiddelde eengezinswoning, met een woonopper-vlak van zo’n 100 m2, betaal je een ‘vanaf prijs’ van zo’n 250.000 euro, inclusief grond, bouwkosten en tekenwerk. Al kun je het natuurlijk zo luxe maken als je zelf wilt. Of je portemonnee diep is. Maar wat je ook kiest, je hebt altijd iets unieks. Een aparte werkruimte, eigen gastenver-blijf, dakterras, extra hoge plafonds; wat je wilt.”

“Bovendien geven wij altijd vooraf inzicht in de bouwkosten die bepaalde beslis-singen met zich mee brengen. Zo kom je later ook niet voor nare verrassingen te staan. Na het ontwerpproces nemen wij ook veel moeizaam bureaucratisch werk uit handen, zoals het aanvragen van vergunningen bij de gemeente en het controleren van de bouw.”

Vrije kavels zijn helemaal hot en happening. niet

zonder reden, want het is dé manier om je droomhuis te

bouwen. om aan deze trend tegemoet te komen, geven

steeds meer gemeentes vrije kavels uit voor woningbouw.

Goed nieuws voor mensen als Anne-Marie Verheijden van 1House Architectuur.

een bureau dat zich uitsluitend richt op vrije

kavelarchitectuur.

zelfbouw: trend die ook in 2015 doorzet

iJburg: een van de eerste plekken waar vrije kavelarchitectuur mogelijk was

Anne-Marie Verheijden,1House Architectuur

Als starter je eigen droomhuis bouwen? Het kan met de star-tersregeling Ikbouwbetaalbaar (Ibb). Een landelijke regeling

die het mogelijk maakt om tot 200.000 euro een eigen huis te laten bouwen. Hiermee wordt het bouwen van een eigen huis ook haalbaar voor starters met een laag inkomen die anders alleen in aanmerking komen

voor een huurwoning.

Zelf moet je minimaal 60 procent van de totale verkrij-gingskosten kunnen fi nancie-ren. Maar voor het deel dat

je tekort komt, wordt via het Stimuleringsfonds Volkshuis-vesting Nederland (SVn) een

starterslening verstrekt. Met de Ibb-regeling wordt voor star-ters met een inkomen vanaf

21.000 euro een appartement bereikbaar en een eenge-

zinswoning met een inkomen vanaf 26.000 euro.

Interesse? Kijk of jouw gemeente ook meedoet met Ibb.

droomhuis bouwen ook

mogelijk voor starters met

ibb-starterslening

de zelfbouw AcAdemie

Klussende kopers kunnen hun lol op nu de gemeente Rotterdam steeds meer zelfbouwprojecten initieert. Klushuizen en grote kavels waren er al. Maar zelf bouwen kan ook op andere manieren, op kleinere kavels en op onverwachte plekken. De laatste tijd zien de wildste ideeën het levenslicht. Zo is onlangs de eerste ‘zelfbouwschool’ in de verkoop gegaan. Een oud leegstaand schoolgebouw dat mensen konden verbouwen tot droomhuis.

Om toekomstige zelfbouwers de weg te wijzen, is dit jaar de Zelfbouw Aca-demie van start gegaan: een serie gratis colleges, verzorgd door professionals en ervaringsdeskundigen. Tijdens deze colleges vertellen mensen hoe zij hun zelfbouw droomhuis voor elkaar hebben gekregen. Welke stappen hebben zij gezet? Waar liepen zij tegenaan. En hoe hebben zij hun creativiteit en talent ingezet om alles uiteindelijk rond te krijgen? Na afl oop kun je vragen stellen en met de sprekers en andere aspirant-zelfbouwers in gesprek.

www.pakjeruimte.nl

Toegegeven, ook Noëlle richtte haar pijlen eerst op andere wijken toen ze na haar scheiding nieuwe woonruimte zocht. Buitenveldert bijvoorbeeld. Maar de huizen die ze daar zag, waren stuk voor stuk “opknappertjes”. Klushuizen waar Noëlle weinig trek meer in had. Haar voormalige woning in Amstelveen, waar ze samen met haar ex woonde, was zo’n huis met potentie. Na tien maanden zwoegen, waren ze net uit de rommel. Met andere woorden, dat was eens maar nooit weer. Een vriendin tipte haar om eens een kijkje te nemen op de Zuidas. Daar gin-gen toen net de eerste woontorens de lucht in. Wat ze er zag, beviel haar. Met name Miles Building viel in de smaak. Een gebouw dat, eenmaal opgeleverd, 71 luxe woningen zou bieden. “Betaalbare, ruime appartementen met (handig in Amsterdam) een inpandige garage. En overal dichtbij: het bos, de snelweg, de stad. Maar belangrijker nog: het werd

puntgaaf opgeleverd. Niks eerst klussen. Gewoon meubels uitzoeken en verhui-zen.” Noëlle woont er inmiddels sinds novem-ber 2011. Eerst samen met haar hond en twee kinderen: een meisje van 12 en een jongen van 14. Maar inmiddels is ook haar nieuwe vriend bij haar ingetrokken, die regelmatig ook zijn kinderen over de vloer heeft. Al met al een gezellig huis-houden dus, waar de omgeving prima bij aansluit. “We wandelen wat in het nabij gelegen Beatrixpark, drinken een drankje bij De Nieuwe Poort om de hoek of blij-ven lekker thuis en drinken een glaasje op ons eigen terras”, aldus Noëlle. “Eigenlijk is de buurt er alleen maar gezelliger op geworden. Enige nadeel is het heien. Maar dat weet je wanneer je in een nieuw te ontwikkeling gebied gaat wonen. Ergens voelt het ook wel goed, dat pionieren. Nog steeds ligt soms een baal zand in huis vanwege alle bouw-

werkzaamheden. Maar dat heeft ook zijn charme. Elke week staat er wel weer ergens een nieuwe verdieping bovenop. Prachtig vind ik dat.” “Oké, er zijn nog wel wat verbeterpunt-jes”, onderbreekt ze haar jubelverhaal. “Zo is er momenteel wat weinig speel-gelegenheid in de buurt en mag er ook iets meer groen komen. Maar dat gaat binnenkort veranderen. Daar zorgen de bewoners wel voor. Omdat iedereen hier bijna gelijktijdig is komen wonen, heerst er een enorm saamhorigheidsge-voel. Mensen willen het leuk maken. Met elkaar!” Noëlle, haar vriend en hun kinderen zijn er in ieder geval helemaal happy. “Soms filosoferen we wel eens wat we zullen doen wanneer de kinderen eenmaal uit huis zijn. Waar we dan heen zouden gaan. Maar geen van ons twee heeft de behoefte te vertrekken. We willen hier voorlopig niet meer weg.”

de elfde van de elfde 2011 is voor noëlle van wittenberghe (46) een datum om te herinneren. die dag kreeg ze de sleutel van haar appartement in Miles building, gelegen op één van de spannendste plekken van de Amsterdamse Zuidas. Het stadsgedeelte waar volgens sommigen enkel kantoren staan. Maar het vrolijke buurtje dat noëlle er de afgelopen jaren om zich heen heeft zien groeien, spreekt dat beeld tegen. “Het is hier juist heerlijk toeven!”

“of je kan wonen op de zuidas? het is er heerlijk toeven!”

noëllevan wittenberghe

GebiedsontwikkelinG 05

Wonen in ZuidasWaarschijnlijk denkt u bij de naam Zuidas aan een zakencentrum met hoge kan-toren. Minder bekend is dat Zuidas ook een geweldige plek is om te wonen. In Zuidas woont u in prachtige nieuwbouwapparte-menten met alle gemakken van dien. Kiezen voor wonen in Zuidas is kiezen voor het Amsterdamse leven in een wijk die wordt gekarakteriseerd door de aanwezigheid van goede voorzieningen; een bakker, cafés en restaurants, kinderdagopvang en scholen. En het aanbod blijf groeien.

De ligging van Zuidas is bijzonder, het is én goed bereikbaar én het ligt midden in het popu-laire Amsterdam Zuid. Met aan de ene kant de historische binnenstad en aan de andere kant mooie, groene recreatiegebieden als het Amster-damse Bos, de Nieuwe Meer en het Amstelland.

De ringweg A10 en het openbaar vervoer (trein, tram, metro of bus) zorgen voor de goede be-reikbaarheid. Station Amsterdam Zuid is op dit moment het snelst groeiende station van Neder-land. Een treinrit naar Schiphol kost slechts 6 mi-nuten van uw tijd, waardoor ook internationale bestemmingen snel en makkelijk bereikbaar zijn.

Meer informatie: amsterdam.nl/woneninzuidas

Ruime appartementen in Zuidas (in aanbouw)

BEELD: 900 MAHLER/INBO

BEELD: STUDIONINEDOTS

BEELD: MARC DORLEIJN

BEELD: MARC DORLEIJN

Uitzicht vanuit appartementen-complex 900 Mahler (in aanbouw)

Terras ‘De Blauwe Engel’ op het ZuidpleinAppartementencomplex Rivers

GebiedsontwikkelinG06

Prachtig wonen in het groenLandelijk gelegen aan de zuidzijde van

Bourgondisch ’s-Hertogenbosch, ademt

buitenplaats Vught rust en ruimte met

veel groen. Opvallend, want Vught is een

belangrijk knooppunt van de Brabantse

infrastructuur. Het maakt de gemeente

uitstekend bereikbaar. Eenmaal van de weg

af, domineren statige lanen met lommerrijk

groen en de prachtige Vughtse natuur.

Vught is één van de beste woongemeenten

van Nederland. Tussen al dat groen vindt

u een aantrekkelijke dorpskern, een breed

scala aan uitstekende voorzieningen, een

bloeiend verenigingsleven en een uniek

woonplan: De Koepel.

De Koepel: de kunst van het wonenBouwplan ‘De Koepel’ biedt u landelijke

rust en groene ruimte midden in de

Vughtse kom, op een steenworp afstand

van splinternieuwe sport- en onderwijs-

accommodaties. ‘De Koepel’ ligt in een

parkachtig landschap, onderdeel van de

groene hoofdstructuur van Vught.

Nieuw openbaar groen en water worden

zorgvuldig ingebed en brengen de

kwaliteit van het plangebied op een nog

hoger niveau. Beheerst u de kunst van het

wonen? In Vught brengt u het in praktijk.

Voor meer informatie: tel. 073 656 48 17 | info@atenzijlstra.nl | www.atenzijlstra.nl

Vorstelijk wonen in Vught? Kijk op www.dekoepelvught.nl of op www.funda.nl.

De woning die u altijd hebt gewildUw persoonlijke wensen en eigen creativiteit

krijgen alle ruimte op de royale bouwkavels

(850 -1.400 m²). Het is de ondergrond voor

rustieke, vrijstaande woningen, aansluitend

op de woningtypes in de omgeving.

Het plan ‘De Koepel’ is praktisch vrij van

welstandsregels. U hebt dus alle vrijheid bij

het ontwerpen en bouwen van uw woning.

De woning die u altijd hebt gewild.

Het huis van uw dromen bouwt u in Vught

Beschikbaar

Optie

Verkocht

Van de 46 regio’s in Nederland staat de regio Duin- en Bollenstreek Bollen en Duinstreek op een prachtige tweede plek op de ranglijst van het jaarlijkse onderzoek van weekblad Elsevier naar woongenot en leefklimaat. Dat is niet voor niets, stelt wethouder Ruimtelijke Ordening Bas Brekelmans van de gemeente Teylingen, waar Voorhout en het nieuwbouwproject Hooghka-mer onder vallen, enthousiast. “De regio waar Hooghkamer middenin ligt heeft de typisch Hol-landse landschapskenmerken in het klein. Strand en duinen, bollenvelden, weilanden met koeien, molens, jachthavens van waaruit je met een sloepje de Kagerplassen op vaart,” vervolgt hij zijn opsomming van pluspunten. “Recreatief kom je hier volledig aan je trekken.”De streek is aantrekkelijk voor jonge gezinnen en forenzen. “Het geheim is dat je hartje randstad woont, in een open, landelijke locatie tussen de bollenvelden en de duinen. Je bent in vijf minuten op het strand van Noordwijk. ‘Binnen de Bol-lenstreek is Voorhout uitstekend bereikbaar via openbaar vervoer en het wegennet. Met twee NS-stations in de gemeente en de A44 in de nabijheid, sta je in tien minuten op Schiphol.

Hooghkamer is geen gewoon nieuwbouwproject. Al is het maar dat de crisis ogenschijnlijk geen

vat heeft gehad op de plannen. Brekelmans denkt dat het met de open structuur van de wijk heeft te maken, met veel groen en een mooi park in het midden. “De wijk heeft lanen, parkwoningen en woningen aan het water. Met een mix van luxe villa’s, twee-onder-een-kapwoningen , eenge-zinswoningen en sociale huurwoningen biedt het project voor ieder wat wils. De kwaliteit van het woon- en leefklimaat staat voorop,” benadrukt Brekelmans. Dat betekent bijvoorbeeld dat een ruime norm van 1,8 parkeerplek per woning is aangehouden.

Het initiatief om de nieuwe wijk te ontwikkelen is alweer van een aantal jaren geleden, vertelt Brekelmans. “Ondanks het economisch laagtij en de slechte huizenmarkt, zijn we erin geslaagd om het plan in modules of fasen te realiseren,” blikt hij tevreden terug. “Het geheim is, denk ik, de grote flexibiliteit die in het project zit, waardoor we gedurende de huidige realisatiefase nog steeds kunnen inspelen op marktontwikkelingen. Alle betrokkenen hebben zich steeds flexibel opgesteld, waardoor wij goed kunnen inspelen op de bewegingen van de markt. Waar nodig kunnen we relatief makkelijk switchen tussen woningtypen, prijscategorieën, huur- en koopwo-ningen en zelfs particulier opdrachtgeverschap.

De deelnemers aan het project zijn daar inmid-dels op ingesteld, betoogt Brekelmans. Hij prijst de goede samenwerking. “We zijn als gemeente voortdurend met ontwikkelaars en corporaties in dialoog. Hij is trots op het project en het feit dat er volgens plan 850 nieuwe, hoogwaardige woningen worden gerealiseerd. “Ik ben een heel tevreden wethouder dat dit lukt. Ondanks de hoge grondprijzen hier en de economische tegenspoed van de afgelopen jaren lukt het toch

de crisis op de huizenmarkt lijkt wel aan de gemeente teylingen voorbij te zijn gegaan. in de jaren dat overal projecten werden afgeblazen of in de ijskast zijn gezet, is in Voorhout hard gebouwd aan de nieuwe, groene wijk Hooghkamer. wethouder bas brekelmans onthult het geheim.

hooghkamer, buitengewoon hollands woongenot

wethouderbas brekelmans

GebiedsontwikkelinG 07

om voor ieder wat wils te bouwen. Vanuit de gemeente zitten de betrokken ambtenaren en ik er bovenop om samen met de partners te blijven zorgen voor voldoende aanbod in een juiste mix en die bovenal van hoge kwaliteit is. Kwaliteit die past bij de mooie gemeente Tey-lingen in deze geweldig fi jne woonregio Duin- en Bollenstreek. En ik heb er alle vertrouwen in dat dit blijft lukken!”www.hooghkamer-voorhout.nl

hooghkamer, buitengewoon hollands woongenotVoorhout en de nieuwbouwproject Hooghkamer zijn ideaal gelegen in het gemoedelijke hart van de duin- en bollenstreek. de sfeer is prettig dorps, met dankzij de centrale ligging alle voordelen en de dynamiek van de grote stad binnen handbereik:

Voorhout, prettig dorps met een stads randje

Landschappelijk gelegen tussen de duinen, de weilanden en de bloembollenvelden Op fi etsafstand van de stranden van Noordwijk, Katwijk en de Wassenaarse SlagOp een kwartier tje rijden van het centrum van LeidenCentraal gelegen tussen Den Haag (20 km), Schiphol (25 km) en Amsterdam (40 km)Een eigen treinstationVeel jonge gezinnen, goede scholenUitvalsbasis voor watersportlief hebbers met de nabij-gelegen Kagerplassen en NoordzeestrandenStartpunt voor oer-Hollandse schaatstochtenGoede voorzieningen voor de dagelijkse boodschappenHockey-, tennis- en voetbalveldenEen bloeiend clubleven

•

•

•

•

•••

••••

Mohammed Ait El Houssi (39), Brenda Verspruij (36), Norah (6) en Tarik (4)“WE KIJKEN ERNAAR UIT TOTDAT ALLES IS INGERICHT”

“Mohammed is opgegroeid in Sassenheim. Negen jaar ge-leden zijn we verhuisd naar Voorhout om te gaan samen-wonen in een huurhuis. Ik ben opgegroeid in Drenthe en woon hier nu bijna negen jaar. Ik voelde me meteen thuis en hoef hier niet meer weg. Er wordt veel gebouwd, maar het blijft prettig dorps. Er heerst een gezellige sfeer. Dren-the is mooi, maar hier zo vlakbij de kust is het mooier en je zit overal dichtbij. We wonen hier met plezier. In het nieuwe huis wordt het vast heel gezellig. Als je samen loopt te klus-sen in de straat leer je elkaar goed kennen. De mensen van Heijmans zijn heel fl exibel. Ons nieuwe huis is een retro jaren ’30 woning. We zijn best kritisch en hebben lang getwijfeld over de indeling. Dat was geen en-kel probleem. De communicatie is echt fi jn. Ze nemen de tijd voor je en geven gewoon advies. We hebben gespaard voor nieuwe spullen en een mooie vloer. Het wordt een totaal ander huis. Superleuk en superluxe. We kunnen niet wachten en kijken er echt naar uit dat alles is ingericht. Ik denk dat we op het juiste moment hebben gekocht. De hy-potheekrente is laag en de huizenprijzen stijgen weer. Over dertig jaar is het huis helemaal van onszelf.”

Martijn Hoek (33), Helma Hoek (32), Fleur (11), Lisa (8) en labrador Bumper “HET LIEFST VERHUIZEN WE VOLGENDE WEEK AL”

“We hebben het geluk dat het onze eerste keuze is geworden, een hoekhuis. Het plan van Bouwbedrijf GJ van der Hulst trok ons meteen aan. We wonen direct om de hoek van de bouwplaats. Omdat het op weg naar school is, kan ik elke dag zien hoe de bouw vorder t. Elke laatste vrijdag van de maand mogen we met bouwhelm het terrein op. Daar kijken we elke keer weer naar uit. Het is ons eerste koophuis. We huren al negen jaar in de vrije sector. Dat is best veel geld dat je elke maand kwijt bent. Door te kopen, komt het geld juist naar je toe. Zenuwachtig zijn we niet geweest. We hadden ons al laten informeren wat er financieel mogelijk was. Een nieuwbouwhuis is qua aanschaf iets goedkoper dan een bestaande woning en de woningmarkt trekt weer aan. We wilden per se nieuwbouw, zodat we het huis helemaal naar ei-gen smaak kunnen inrichten. De woonkamer hebben we laten uitbouwen, die is extra groot. Er gaat straks elk weekend flink worden gekookt. We hebben een supermooie keuken gekocht, met een gasfornuis met zeven pitten, een teppanyakiplaat en drie ovens. We houden van gezelligheid. Iedereen krijgt te horen ‘Als we verhuisd zijn, moeten jullie komen eten’.”

Nergens beleef je de lente zo intens als in de Bollenstreek, met lentepark Keu-kenhof als ultieme verschijning. Als de bollenvelden in bloei staan, van half maart tot laat in mei, is de omgeving met de uit-bundig gekleurde velden adembenemend mooi. De wereldberoemde Keukenhof bied je inspiratie om ideeën op te doen voor je eigen tuin. En dat op maar een kwartier rijden afstand!

breng een bezoekje aan lentepark keukenhof

Bijzonder wonenin Twente

’t Vaneker: Precies wat je wilt!

In ’t Vaneker kun je een eigen huis bouwen op een kavel naar keuze. Van een authentieke woning, een eigentijdse villa tot aan een riet gedekte woonboerderij. Ook zijn er diverse historische gebouwen die voor wonen of bedrijvigheid geschikt zijn. En dat alles in het veelzijdige Vaneker. Je vindt er rust en natuur in het Twentse landschap, maar je bent ook binnen no time in hartje Enschede.

www.vaneker.nl

Vrijheid aan de Fokkerweg

Wonen aan de Fokkerweg betekent vrijheid, want de kavels zijn ruim en de bebouwing is welstandsvrij. Dat is een buitenkans, midden in een rijk natuurgebied in Twente. Je tuin is ruim genoeg voor een boomgaard, een hobbyschuur, een moestuin om van te leven. Je eigen paard in je achtertuin? Ook dat kan. Om de hoek zijn twee maneges. En er zijn veel ruiterpaden in de omgeving. Hou je van wandelen? Hof Espelo, de Lonnekerberg en het natuurgebied dat nu ten noorden van de Fokkerweg wordt ingericht, zijn alle drie lopend te bereiken.

www.fokkerweg.nl

Bosrijk Prins Bernhardpark

Prins Bernhardpark is een groene enclave in de bossen van de Lonnekerberg in Twente. Op Prins Bernhardpark kun je heerlijk vrij wonen, en tegelijkertijd onderdeel uitmaken van een buurtgemeenschap. Het historische groene karakter maakt het park tot een unieke woonplek met zeer grote kavels in een bosrijke omgeving. Ook liggen er mooie ruime kavels met een prachtig vergezicht over de landerijen in Twente. Bouwt u uw droomhuis op Prins Bernhardpark?

Openslaande deuren, weidse blikken over het landschap, genieten van de rust en de ruimte. Grote diversiteit van wonen in een gevarieerd landschap. Parkeer je auto naast je huis en ontspan heerlijk in de vrije natuur. Maar je bent ook binnen 10 minuten fietsen in hartje Enschede. Kinderen groeien op in een veilige leef- en woonomgeving. Geen lange files en diverse interessante bedrijven en werkgevers. De mensen zijn betrokken, oprecht en vol ondernemerszin. Ook op het gebied van culturele voorzieningen heeft Twente veel te bieden. Welkom en ontdek ‘the best of both worlds’!

GebiedsontwikkelinG 09

De gebiedsontwikkeling moet voor werkgelegenheid en economische structuurversterking zorgen, in een regio die na de teloorgang van de ooit zo lucratieve textielindustrie best wel weer een economische impuls kan gebruiken. Om te begrijpen wat de gebiedsontwikkeling omhelst, is eerst wat historische kennis vereist, aldus Van Aaken. Daarvoor moeten we terug naar de jaren ’30 van de vo-rige eeuw. Toen Twentse textielbaron-nen, in samenwerking met de lokale overheid, een vliegveld uit de grond stampten om de verbinding met de Randstad te verbeteren. “Veel stelde dat vliegveld toen nog niet voor. Slechts een grasveld met een runway erop, waar, als er geen vliegtuig moest landen of opstijgen, gewoon schapen graasden. De tex-tielindustrie was in die jaren nog boo-ming business, de vierde bedrijfstak in Nederland. Heel het land profi teerde van het geld dat hier werd verdiend.” “Tijdens de Tweede Wereldoorlog zagen de Duitsers eveneens potentie

in het vliegveld”, vervolgt hij. “Ze bouwden ‘m uit tot 2.000 hectare. Compleet met barakken en offi cierswoningen die uitblinken in zo-genoemde ‘camoufl age-architectuur’. Unieke gebouwen die tot aan de dag van vandaag nog altijd behouden zijn gebleven. Ook de Nederlandse lucht-macht, die het terrein na de oorlog in gebruik nam, liet de bebouwing staan. Het militaire vliegveld huisvestte tijdens de Koude Oorlog twee squa-drons, wat weer nieuwe typische be-bouwing opleverde. Enorme hangars en shelters voor F16’s bijvoorbeeld.

Later kreeg het terrein er ook een burgervliegveld bij. Van Aaken: “Menig Twentenaar is op z’n fi etsje naar Vliegveld Twenthe gereden voor een reisje naar Mallorca of ander warm vakantieoord oord. Maar toen Defensie bekend maakte het vliegveld af te stoten, raakte de luchthaven in onbruik. Sinds januari 2008 is het vliegveld voor al het militaire en burgervliegverkeer gesloten en mogen alleen enkele vliegclubs het veld nog gebruiken. Sindsdien is

gezocht naar een nieuwe functie voor het gebied.”

Besloten werd om een ronduit unieke strategie te ontwikkelen. Allereerst werden bij de transformatie van het gebied de unieke kwaliteiten centraal gesteld. Dat wil zeggen gebruik maken van het unieke cultuur historische vast-goed en de landschappelijke omgeving. Daarnaast werd geen vastomlijnd eindplan gemaakt, maar er werd een visie voor het gebied ontwikkeld. De visie biedt fl exibiliteit zodat kansen die zich voordoen kunnen worden verzil-verd. Ten derde wordt het gebied stap voor stap ontwikkeld. Door bijvoor-beeld fl exibele contracten met huur-ders en gebruikers op te stellen. Of door een omgevingsplan te maken in plaats van een veel minder fl exibel be-stemmingsplan. Ook is het gebied één van de negen experimenten binnen de Crisis- en Herstelwet. Kortom, dus niet alles platwalsen om iets nieuws te creëren, maar het hergebruiken van ruimte die al decennialang in gebruik en bebouwd is.

Sinds 2010 zijn veel kansen verzilverd. Ten zuiden van de luchthaven wordt circa 130 hectare natuur zo ingericht, dat behoud en ontwikkeling van de biodiversiteit mogelijk is. Zo wordt een verbinding gemaakt tussen de bestaande natuurgebieden van de Lonnekerberg en de landgoederen van Driene. Op deze manier ontstaat een groot aaneengesloten gebied, waar planten en dieren zich vrij kunnen ontwikkelen. De vroegere wa-terhuishouding wordt zoveel mogelijk in ere hersteld. Als de inrichting klaar is – naar verwachting najaar 2015 - wordt dit natuurgebied opengesteld en kan er naar hartenlust worden gewandeld en gefi etst.” Een ander succesverhaal betreft de verkoop van 50 hectare met bestaand vastgoed en voorzieningen aan een private investeerder, de familie Van Eck uit Maarssen. Het gaat om het gebied met de voormalige taxibaan en verkeerstoren, de oude- en de nieuwe brandweerkazerne en

acht F16–shelters. Ook Hangar 11, het munitiebunkerpark en de werk-plaatsen behoren tot de verkoop. ADT trok voor de verkoop – con-form het concept voor het gebied - diverse bedrijven uit de automotive sector aan voor het gebruik van de bestaande faciliteiten. Denk aan het doen van onderzoek, testen van pro-ducten en het verzorgen van presen-taties. Zo werden de mogelijkheden van dit deelgebied zichtbaar.

Het gebied wordt onder de noemer evenementenlocatie Vliegveld Twen-the, stap voor stap ontwikkelt en geëxploiteerd tot een ‘Engineering Playground’. Een locatie met techno-logische en innovatieve bedrijvigheid in combinatie met leisure activiteiten, zoals zakelijke events en publiekseve-nementen. Het hergebruik van de ge-bouwen en het behoud van de sfeer staan centraal in het concept. Beleving is een belangrijke succesfactor.

Ruimte voor mooie, nieuwe woningen is er ook. Buiten het vliegveldterrein krijgen drie prachtige woonparken de ruimte: ’t Vaneker, Fokkerweg en Prins Bernhardpark. Met een gezamenlijke oppervlakte van zo’n 80 hectare kun-nen mensen een eigen huis bouwen, op een kavel naar keuze. Van een authentieke woning, een eigentijdse villa tot aan een rietgedekte woon-boerderij. Ook zijn er diverse histo-rische gebouwen die voor wonen of bedrijvigheid geschikt zijn.

twentenaren pochen niet graag. Het is een nuchter volkje. trots op hun land, hun cultuur en elkaar. Maar dat van de daken schreeuwen; dat doet de tukker niet. Zo ook Joep van Aaken niet, projectleider bij de gebiedsontwikkelingsorganisatie Area development twente (Adt). en dat terwijl hij daar alle reden toe heeft. Van Aaken is bezig met een gebiedsontwikkeling waar je ‘u’ tegen zegt. de hele voormalige vliegbasis twenthe gaat op de schop: een gebied ter grootte van bijna achthonderd voetbalvelden.

twentse trots…

de hele voormalige vliegbasis twenthe wordt getransformeerd: een gebied ter grootte van bijna achthonderd voetbalvelden.

Technology Base TwenteIn 2009/2010 is besloten slechts de helft van de oorspronkelijke vliegbasis te gaan hergebruiken voor een vliegveld en daaraan gerelateerde bedrijvigheid. Voor dit luchthaventerrein wordt op dit moment een nieuwe visie ontwikkeld. Technology Base Twente, dé iconische internati-onale ontwikkel-, demonstratie- en productiezone voor advanced materials en manufacturing.

op de voormalige vliegbasis twenthe komt een nieuw tech-nology base, een evenementenlocatie (de strip en oostkamp), verschillende woongebieden (‘t Vaneker, Prins bernhardpark, overmaat en Fokkerweg) en grootse natuurontwikkeling.

GebiedsontwikkelinG10

delftse studenten lossen eiGen kAmernood op

in 24 uur van leegstand naar leefstand

ssshhht. GebouwenluisterAArs leGGen hun oor te luister om een nieuwe bestemminG Voor leeGstAAnde pAnden te Vinden.

Nederland kent de hoogste kantoorleegstand van Europa. Gemiddeld staat zo’n 17 pro-cent van alle kantoren leeg. Een percentage dat nog altijd toe-neemt. Vooral rondom Amster-dam en Rotterdam, waar de leegstand zich al jaren concen-treer t. Dat er in die steden nog altijd nieuwe kantoren wor-den bijgebouwd, vindt sociaal ondernemer Alex Falk (34) dan ook gekkenwerk. “Dat lever t in potentie alleen maar méér leegstand op. Beter ga je op zoek naar een nieuwe bestem-ming voor al die leegstaande

meters. Maar ja, welke dan.”

Om pandeigenaren te helpen die vraag te beantwoorden, star tte Alex onlangs een uniek concept dat leegstaande kantoren nieuw leven in moet blazen. Samen met vier andere ‘leegstandspecialisten’ begon hij het project Gebouwenluis-teraars. Het team, bestaande uit hospitality specialist Willem van Dalen, vastgoedontwikke-laar Remko Overdam, concept visualizer Rober t van Giesen, conceptueel denker Ron van Gils en tribe leader Alex, gaat

nederland kent de hoogste kantoorleegstand van europa. Gemiddeld staat zo’n 17 procent van alle kantoren leeg. een percentage dat nog altijd toeneemt. de hoogste tijd dus om iets te doen met al dat in onbruik geraakte vastgoed. landelijk timmeren daarom menig particuliere initiatieven aan de weg om vele duizenden vierkante meters lege

wat leeg staat, hoeft niet verloren te zijn

“Het plan om de Zusterflat om te bouwen tot studen-tenwoningen stamt uit eind 2011. Toen werd voor het eerst contact gelegd met GGZ Delfland, de beheerder van het pand. Op dat moment stond het pand al geruime tijd leeg. En dat zag je er ook aan af. De flat was enorm ver-vallen. Er was wateroverlast vanwege een kapotte riolering en koperdieven hadden alles

van waarde leeg getrokken. GGZ Delfland vermoedde dan ook dat geen student hier zou willen wonen. Maar wij zagen alleen maar kansen.

Hoewel GGZ Delfland welwil-lend stond tegenover het plan, heeft de aanloop naar de vergunningsaanvraag langer ge-duurd dan verwacht. Dat komt omdat we moesten wachten op een wijziging in de Crisis- en herstelwet. Deze wijziging werd al op 1 januari 2012 verwacht, maar is uiteindelijk pas op 1 november 2014 van kracht gegaan.

Deze wetswijziging maakt het mogelijk om tot tien jaar lang van het bestemmingsplan af te wijken, waarmee leegstand wordt tegengegaan. Boven-dien beperkt het de huur-bescherming van bewoners tot de periode waarvoor de vergunningen verleend zijn. Het geeft de eigenaar dus de garantie dat het pand na tien jaar weer leeg wordt opgele-verd. Extra voordeel: in plaats van een leegstaand pand waar

ze enkel op moeten toeleg-gen, ontvangt GGZ Delfland nu inkomsten vanuit verhuur. Geld dat ze anders niet gehad zouden hebben. Mocht de ei-genaar, zoals in de verwachting ligt, de Zusterflat na die tien jaar willen slopen, dan zijn hun sloopkosten al betaald uit de opbrengst van de huur.

In totaal zijn er 150 kamers gemaakt in de flat, verdeeld over vijftien woningen. In ruil voor huurkor ting konden studenten mee helpen met de bouw. Een aanbieding waarvan gretig gebruik werd gemaakt. Overigens niet alleen vanwege die kor ting; voor velen was het ook een manier om het gebouw en medebewoners beter te leren kennen. Om animo zaten we niet verlegen: de eerste vijftig kamers waren binnen een half uur vergeven. Het succes van de voormalige Zusterflat smaakt naar meer. Momenteel focussen we ons vooral op geschikte nieuwe lo-caties in Delft. Maar inmiddels we krijgen ook hulpaanvragen

sinds begin dit jaar is de kamernood in delft weer een stukje kleiner. na tien jaar leegstand bruist de voormalige Zusterflat Aan ’t Verlaat weer van het leven. dankzij de inspanningen van de stichting Herontwikkeling tot studentenhuisvesting delft biedt het pand tijdelijk woonruimte aan 150 studenten. en die hebben zelf meegewerkt aan de herontwikkeling van het langzaam verkrottende stukje vastgoed. Voorzitter simon van Zoest vertelt.

kantoren een tweede leven gegeven als woning, winkel of creatieve broedplaats.

uit andere steden binnen. Studenten uit bijvoorbeeld Leiden en Amsterdam willen dolgraag weten hoe we dit voor elkaar hebben gekregen. Kennis die we graag met hen delen. Wat wij hier hebben gedaan, hoeft niet uniek te zijn. Ook elders in het land kun je leegstaand vastgoed heront-wikkelen tot tijdelijke studentenhuisvesting.”

Foto boven:studenten aan de

slag met de verbouwing van de flat

Foto onder:Feestelijke opening

GebiedsontwikkelinG 11

Hun pop-up shop op de Coolsingel heeft studio lost and Found mede te danken aan de lokale afdeling van de ChristenUnie-sGP. die partij wilde in de aanloop naar de laatste gemeenteraads-verkiezingen een statement maken tegen onnodige leegstand in de stad. Ze huurden het pand, nota bene tegenover het stadhuis gelegen, zetten er een mannetje in en wachtten...

“leeGstAnd is funest Voor de stAd”

delftse studenten lossen eiGen kAmernood op

… de hoop was dat er op een dag iemand binnen zou stap-pen met een geweldig idee. Want zelf wisten ze niet zo goed hoe ze nieuwe invulling moesten geven aan het pand. Die iemand, of ‘iemanden’, wa-ren Angelique den Boer (38) en Marieke van Santen (51). Hun idee om er een tijdelijk warenhuis met duurzame, hoogwaardige en originele producten van Rotterdamse ondernemers in te vesti-gen, sloeg aan. Na een goed gesprek met de lijsttrekker

konden ze aan de slag met hun pop-up store. Toen nog onder de noemer ‘Mooierdam’, de naam die CristenUnie-SGP het project had meegegeven.

Drie maanden later, de ver-kiezingen inmiddels achter de rug, dreigde het avontuur echter alweer te eindigen. De partij had haar punt gemaakt en wilde het gebouw weer ontruimen. Maar de dames wisten politici en pandeigenaar over te halen het beheer aan hen over te dragen. Dat was

het begin van Studio Lost and Found, waarvan Angelique en Marieke beide initiatiefnemer zijn. Een winkel en beweging tegelijk. “Want behalve dat we ZZP’ers een plek bieden om hun duurzame waar aan de man te brengen, willen we óók een platform zijn die elders in de stad ook andere pop-ups initieert”, aldus Angelique.

Hun visie is helder : leegstand is funest voor de stad. Al die rotte kiezen maken geen fraai gebit. Marieke: “Door leeg-staande panden een nieuwe (tijdelijke) bestemming te geven, creëer je weer wat reuring in het gebied. Zo krijgt de stad er weer wat levendig-heid bij. Iets wat deze locatie, de Coolsingel, ook wel kon ge-bruiken. Want echt gezellig was het niet, zo’n dichtgespijkerde winkelruimte van 600 m2 in de straat. En als het er slechts één was geweest… Maar er staan in de omgeving wel meer grote panden leeg.”

“Probleem is dat veel vast-goedeigenaren zijn vastgeroest in oude denkpatronen. Die wil-len een pand óf voor de volle

actief op pad om de leegstand aan te pakken.

‘Special forces voor de leeg-stand’ noemen ze zichzelf. Geen gek gekozen naam. Want net als commando’s uit het le-ger maken ook zij gebruik van guerrillatactieken. Hun missie: in 24 uur met een doordacht plan op de proppen komen dat leegstand in leefstand veran-der t. “Erin en eruit; dat is het streven”, aldus Alex. “Een volle dag lang bivakkeren we in een leegstaand pand, waar we ook eten en slapen. Op die manier ontdek je pas echt wat een gebouw je te ver tellen heeft.”

“Gebouwenluisteraars voelen

de vibe in een gebouw”, ver-volgt hij. “We luisteren naar de signalen die het afgeeft. Want een gebouw is niet van steen; het leeft. Je moet er alleen heel goed naar luisteren. Dat klinkt misschien wat vaag. Maar dat valt in werkelijkheid reuze mee. Zo kijken we ook goed naar de technische details van een gebouw, de omgeving en de buren. Ook die factoren zijn van belang om tot een nieuw programma te komen.”

Omdat de gebouwenluisteraars met een advies willen komen dat de tand des tijds doorstaat, zoeken ze het bewust niet in pop-up concepten. Alex: “Die tijdelijke winkels of flexplekken

voor creatieven zijn leuk, maar feitelijk niets meer dan een doekje voor het bloeden. Na een paar maanden verdwijnen ze weer, waardoor je de leeg-stand niet echt aanpakt. Dat zie je in Rotterdam bijvoorbeeld bij het HAKA-gebouw of oude postkantoor. Prachtige monu-mentale gebouwen, waar soms mooie dingen worden georga-niseerd. Maar een echt nieuwe bestemming hebben ze nog altijd niet gekregen.”

Een beroep doen op de Gebouwenluisteraars? Kijk dan op gebouwenluisteraars.nl

nederland kent de hoogste kantoorleegstand van europa. Gemiddeld staat zo’n 17 procent van alle kantoren leeg. een percentage dat nog altijd toeneemt. de hoogste tijd dus om iets te doen met al dat in onbruik geraakte vastgoed. landelijk timmeren daarom menig particuliere initiatieven aan de weg om vele duizenden vierkante meters lege

wat leeg staat, hoeft niet verloren te zijn kantoren een tweede leven gegeven als woning, winkel of creatieve broedplaats.

Angelique den boer enMarieke van santen

beeld: RoGieR bos

Alex Falk‘leegstandspecialist’

oproep! studio lost daagt iedereen uit die zich ergert aan winkels en panden die maar blijven leegstaan om een afwasbare stift of spuitkrijt ter hand te nemen. teken of schrijf op het raam wat voor initiatief je er graag zou zien, en zet er boven ‘dit pand hoeft niet leeg te staan!’ maak een foto en tag ons op facebook, dan gaan wij ons sterk maken om te kijken of het initiatief er werkelijk kan komen.”

mep verhuren óf laten ‘m leegstaan, omdat dat fiscaal aantrekkelijker is dan er een tijdelijke bestemming aan te geven. Dat laatste scenario is zo’n beetje gemeengoed geworden”, stelt Angelique. “Want de marktconforme huren zijn voor veel onder-nemers simpelweg te hoog geworden. Voor ons pand aan de Coolsingel zou je eigenlijk 24.000 euro per maand moeten betalen. Wie kan dat nog tegenwoordig? Op een Primark of Apple Store na haast niemand toch!”

“Pop-up stores helpen dan tenminste nog het straat-beeld verfraaien”, vervolgt ze. “Maar daarnaast dragen ze ook aan een gezond on-dernemersklimaat. Wij bie-den creatieve ondernemers en ontwerpers immers

een plek om ‘live’ te gaan met hun producten. In ruil daarvoor dragen ze een percentage van de omzet aan ons af, waarvan wij weer de energierekening, internet-aansluiting en servicekosten betalen. Niet helemaal gratis dus, maar nog altijd stuk-ken goedkoper als wanneer zij zelf een ruimte zouden huren.”

“Bovendien bieden pop-ups ook voordelen voor vastgoedeigenaren. Doordat panden worden gebruikt, blijven ze mooi en netjes. En wellicht helpt de tijdelijke invulling potentiële huurders over de streep te trekken. Maar het concept staat of valt bij de welwillendheid van de eigenaren.”

2.100 huisjes, 21.500 bedden; zeelAnd krijGt er zeVen nieuwe VAkAntiepArken bij

enrico de koster is algemeen directeur van Arcus, de Zeeuwse projectontwikkelaar die de parken van Roompot Vakanties ontwikkelt. booming business, zo blijkt uit de nog altijd groeiende vraag naar vakantiewoningen. Alleen al in Zeeland bouwt Arcus zeven nieuwe vakantieparken. Maar hoe pak je zo’n monsterklus aan? Hoe kies je bijvoorbeeld de juiste locatie en hoe rangschik je alle huisjes?

GebiedsontwikkelinG12

Hoe ontwikkel je een vakantiepark? De vraag stel-len is gemakkelijker dan hem beantwoorden. Een eenduidig antwoord bestaat namelijk niet. Dat ligt er bijvoorbeeld maar net aan of het gaat om een renovatie van een bestaand park of dat er nog hele-maal niets is. Of de doelgroep die je voor ogen hebt: gezinnen met kinderen, actieve ouderen of twee-verdieners met een voorliefde voor net dat beetje extra luxe.

“Voor de hand ligt dat je een goede locatie moet hebben. Want een park neerzetten in de middle of nowhere heeft geen zin”, aldus De Koster. “Daar trek je geen mensen mee. Beter bouw je zo’n park op een ‘bewezen plek’. Liefst ergens nabij bos of strand. De Zeeuwse kust is wat dat betreft perfect. Daar vergapen Duitsers zich zelfs in de winter, als het schuim op de koppen van de golven staat, aan de zee. Want de zee, die kennen veel Duisters niet. Daar gaat al een natuurlijke aantrekkingskracht van-uit. Daarom is het in Domburg op een willekeurige dinsdag in november alsnog gewoon druk. ”

Roompot Vakanties bouwt in Zeeland zo’n 2100 vakantiehuisjes, met samen 12.500 bedden. Deze worden echter niet gebouwd om hordes nieuwe toeristen te huisvesten. Ze zijn vooral bedoeld als vervanging voor reeds bestaande, maar verouderde accommodaties. De zeven nieuwe Roompot-parken komen grotendeels op terreinen van campings. Het

zijn bestaande parken van Roompot die gereno-veerd worden. Want de vraag naar kampeerplaatsen en stacaravans loopt terug. Tegenwoordig zijn luxe vakanties meer in trek.

Werk aan de winkel dus voor de mensen van Arcus. Want het vergt best veel inspanning om deze cam-pingparken weer up-to-date te maken. De Koster : “Sommige zijn inmiddels meer dan veertig jaar ge-leden gerealiseerd. Die hebben nog oude propaan-leidingen in de grond in plaats van aardgas. Ook zijn ze vaak niet wintervast, waardoor overnachtingen buiten het hoogseizoen een stuk minder comforta-bel zijn. En voorzieningen voor draadloos internet, waar geen modern park meer zonder kan, vind je er ook niet terug.”

Los van deze aanpassingen voldoen veel parken ook niet meer aan de huidige wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld omdat huisjes te dicht op elkaar staan, wat confl icteert met de nieuwe brandoverslag eisen. Hetzelfde geldt voor de aangescherpte Flora- en faunawet. Of nieuwe regelgeving vanuit Rijkswater-staat, Staatsbosbeheer, de provincie en gemeente.

“Dit alles moet je meenemen in de ontwikkeling van een nieuw vakantiepark. En dan zijn er nog de eisen vanuit Roompot Vakanties zelf. Want op elk detail wordt gelet. Van de beplanting (geen giftige planten of doornenstruiken) tot de straatnaambordjes (pas-

send bij de sfeer van het park). We denken zelfs zo goed met onze gasten mee dat we aan het einde van de erfgrens vaak een boom of een paaltje neer-zetten, zodat ouders tegen hun kinderen kunnen zeggen: natuurlijk mag je spelen, maar niet voorbij het paaltje komen…”

Maar de belangrijkste ‘stakeholders’ zijn de gasten zelf. En die weten volgens De Koster tegenwoordig steeds beter wat ze willen. “Wat gasten thuis heb-ben, willen ze ook op vakantie. Meer nog eigenlijk. Want naast de bekende luxe zoeken ze ook iets wat ze thuis niet hebben. Ze willen vermaakt worden. Dat zorgt ervoor dat we tijdens de ontwerpfase niet alleen in architectuur denken, maar ook steeds meer vanuit een beleving. Mensen moeten binnen drie seconden het gevoel hebben: ja, dít is nou vakantie.”

Dat steeds meer mensen inderdaad dat gevoel hebben, blijkt uit de vraag. De afgelopen jaren zijn voor ontwikkelaars van bungalowparken prima jaren geweest. Overigens vanwege verschillende redenen, aldus De Koster. “Eén van de belangrijkste is dat Nederlanders er gewoon steeds vaker op uit gaan. Vroeger ging je één, misschien twee keer per jaar op vakantie. Nu is vijf of zes keer haast normaal. Een weekendje hier ; een midweek daar. Kortom, goed nieuws voor wat het verhuurgedeelte van vakantie-parken betreft.”

“Maar ook aan de koopzijde groeit de animo. Parti-culieren zien een vakantiehuis steeds vaker als een goede investering, waarvan je ook nog kan genieten in de vorm van een vakantie. Sinds de crisis zien we dat mensen een veel groter deel met ‘eigen geld’ fi nancieren. Waar voorheen vóór de crisis zeventig procent van de kopers een hypotheek nodig had voor de aanschaf van de vakantiewoning en dertig procent dit met eigen geld deed, liggen de percen-tages nu precies andersom. Slechts dertig procent van de kopers heeft een fi nanciering nodig. Met een spaarrente die bij sommige banken tot onder de procent is gedaald, blijkt investeren in vastgoed zo gek nog niet.”

E 95-100 miljoenregionale bestedingen

per jaar

Zeeuwse economiekrijgt impuls van 600 miljoen

In voorbereidingBuitenhof Domburg

Noordzee Vakantiepark Renesse

In verkoopNoordzee Vakantiepark

Nieuwvliet-BadKustpark Zeebad

Noordzee Résidence DishoekStrandpark Duynhille

(Zuid-Holland)

GerealiseerdNoordzee Résidence

Cadzand-BadStrandpark Duynhille

(Zuid-Holland)

Totaal aantal

eenheden

2.099

Totaal aantal

bedden

12.439

Totale

bouwsom (miljoen)

E 604

Projectinformatie

Maatschappelijke effecten

450werkgelegenheid (fte)

2.350.000overnachtingen per jaar

3.023aantal banen tijdens bouw

E2.780.894toeristische belasting per jaar

550-700totaal aantal banen

www.arcusgroup.nl

noordzee RésidenceCatzand-bad

kustpark Zeebad, strandlodge