Gasgevaren van biogasinstallaties Gasgevaren van biogasinstallaties Wat niet weet, soms wel deert!Wat niet weet, soms wel deert!

Jetty MiddelkoopJetty MiddelkoopMPS 2010-2012, Delft ToptechMPS 2010-2012, Delft Toptech

Gebeuren er in NL wel ongevallen Gebeuren er in NL wel ongevallen met biogasinstallaties?met biogasinstallaties?

Nauwelijks informatie te vindenNauwelijks informatie te vinden

In NL rapporten vooral melding van In NL rapporten vooral melding van gaslozingen en uitloop van substraatgaslozingen en uitloop van substraat

Is er wel een risico?Is er wel een risico?

OnderzoeksvragenOnderzoeksvragen

1. Welke gasgerelateerde gevaren? (hst. 4)

2. Inventarisatie gasgerelateerde ongevallen in Dld en NL (hst. 5)

3. Beschikbare kennis en informatie in Dld en NL (hst. 6)

4. Aandacht in vergunningen (hst. 7)*

1. welke gasgerelateerde gevaren1. welke gasgerelateerde gevarenGemiddelde samenstelling van de belangrijkste bestanddelen van biogas (Kools e.a. 2005)

ComponentComponent Chem. Chem. formuleformule

GevarenGevaren Concentratie Concentratie

Methaan Methaan CHCH44 BrandbaarBrandbaar 45 –75 %45 –75 %

Kooldioxide Kooldioxide COCO22 Verstikkend (giftig)Verstikkend (giftig) 24 – 45%24 – 45%

WaterdampWaterdamp HH22OO 2 – 7%2 – 7%

Waterstofsulfide Waterstofsulfide HH22SS Giftig, brandbaarGiftig, brandbaar 20–20.000 ppm20–20.000 ppm

StikstofStikstof NN22 VerstikkendVerstikkend < 2%< 2%

ZuurstofZuurstof OO22 BrandbevorderendBrandbevorderend < 2%< 2%

WaterstofWaterstof HH22 BrandbaarBrandbaar < 1%< 1%

Overige (> 100)Overige (> 100) < 1%< 1%

Bouw en gasgevaren (co-)vergisterBouw en gasgevaren (co-)vergister

Verse mest

Cosubstraat (maïs)

Roerwerk

Mengput Vergister

Gas uit navergister

Uitlaatgas

Ontzwavelen en drogen

Eigen gebruik

Compost

Brandgevaar Vergiftiging (H2S)

VerstikkingCorrosief (+giftig)Vergiftiging (CO)

Digestaat

2. Incidenten2. Incidenten Onderzoeksperiode: 2001-2010 Onderzoeksperiode: 2001-2010 (2005-2010)(2005-2010)

Geen centrale registratie ongevallenGeen centrale registratie ongevallen Infobronnen:Infobronnen:

– internationale ongevalsdatabankeninternationale ongevalsdatabanken– officiële onderzoeken officiële onderzoeken – websites van actiegroepen websites van actiegroepen – meldingen van hulpdienstenmeldingen van hulpdiensten– mediamedia

In NL weinig, geanonimiseerde info In NL weinig, geanonimiseerde info (datum, plaats)(datum, plaats)

2. Incidenten Duitsland - analyse2. Incidenten Duitsland - analyse

Meest: brand en explosieMeest: brand en explosie

Belangrijkste locaties: vergister, Belangrijkste locaties: vergister, machinekamermachinekamer

Meeste slachtoffers: mengput en vergisterMeeste slachtoffers: mengput en vergister

Vergelijking met NL niet mogelijkVergelijking met NL niet mogelijk

3. Kennis en3. Kennis en informatieinformatie In Dld en NL periodieke scholing verplichtIn Dld en NL periodieke scholing verplicht

In Dld:In Dld:– frequentie vastgesteld door de (coöperatieve) frequentie vastgesteld door de (coöperatieve)

verzekeraarverzekeraar– inhoud opleiding landelijk voorgeschreven, inhoud opleiding landelijk voorgeschreven,

opleidingen breed beschikbaaropleidingen breed beschikbaar– voor alle betrokken partijen veel, volledige en voor alle betrokken partijen veel, volledige en

makkelijk toegankelijke informatie aanwezig makkelijk toegankelijke informatie aanwezig

3. Kennis en3. Kennis en informatie - vervolginformatie - vervolg

In NL:In NL: bouwers verzorgen de opleidingbouwers verzorgen de opleiding

Branche: de enige praktijkgerichte informatie Branche: de enige praktijkgerichte informatie over gasveiligheid komt uit België.over gasveiligheid komt uit België.

Verder alleen gezamenlijke verzekeraars en Verder alleen gezamenlijke verzekeraars en overheid (beperkt maar snel groeiend)overheid (beperkt maar snel groeiend)

AanbevelingenAanbevelingen

1. 1. Omvang vergiftigingsgevaar HOmvang vergiftigingsgevaar H22S onbekendS onbekend Onderzoek de HOnderzoek de H22S-concentratie vóór ontzwavelingS-concentratie vóór ontzwaveling Onderzoek de relatie cosubstraat / HOnderzoek de relatie cosubstraat / H22S-gehalteS-gehalte Potentie HPotentie H22S-vorming meewegen in toestaan substraat?S-vorming meewegen in toestaan substraat?

2. 2. Omvang risico kuilgassen onbekendOmvang risico kuilgassen onbekend Onderzoek praktijksituatiesOnderzoek praktijksituaties

Deelvraag 1Welke gasgerelateerde gevaren zijn verbonden aan biogasinstallaties?

Centrale registratie ontbreektCentrale registratie ontbreekt

Controleer actief op het verplichte register van Controleer actief op het verplichte register van “ongewenste voorvallen”“ongewenste voorvallen”

Verwerk dit in een centraal registerVerwerk dit in een centraal register

Doe onderzoek naar de oorzaak van ongevallenDoe onderzoek naar de oorzaak van ongevallen

Is er een relatie met de onderhoudstoestand?Is er een relatie met de onderhoudstoestand?

Deelvraag 2 - Incidentena. Welke gasgerelateerde ongevallen hebben

plaatsgevonden in NL en in Dld?

(nog) niet te beantwoorden door het ontbreken van (nog) niet te beantwoorden door het ontbreken van voldoende informatie over de Nederlandse situatievoldoende informatie over de Nederlandse situatie

Deelvraag 2 - Incidentenb. Is de Duitse ongevalsituatie vergelijkbaar

met de Nederlandse?

Ja, met name van methaan en HJa, met name van methaan en H22SS

Onbekend of theoretische effectafstandenOnbekend of theoretische effectafstandenovereenkomen met de praktijkovereenkomen met de praktijk

Bij toekomstige ongevallen onderzoek doen Bij toekomstige ongevallen onderzoek doen naar de gevolgen (m.n. brand en explosie)naar de gevolgen (m.n. brand en explosie)

Deelvraag 2 - Incidentenc. Is er wel sprake van gasgevaar?

In Dld voldoende, in NL nietIn Dld voldoende, in NL niet

Branche (evt. samen met de overheid): Branche (evt. samen met de overheid): ontwikkel praktijkgerichte veiligheids-ontwikkel praktijkgerichte veiligheids-informatie (ook voor hulpdiensten)informatie (ook voor hulpdiensten)

Concrete opleidings- en bijscholingseisen Concrete opleidings- en bijscholingseisen voor alle betrokken partijenvoor alle betrokken partijen

Deelvraag 3 – Kennis en informatieBeschikbaarheid en toegankelijkheid

Hoe verder……Hoe verder……van groene stroom naar groen van groene stroom naar groen

gasgas

VEILIG