GARDEN&PLACE

www.gardenandplace.com | 2009

�

Voorwoord

Beste Lezer,Duurzaamheid is een vast begr ip geworden in de hedendaagse f i losof ie rond bewust bouwen en wonen. Intussen maken ook de duurzame bouw­mater ia len het mooie weer in en rond de tu in. K le ik l inkers b i jvoorbeeld b ieden daarbi j het beste van twee were lden: ze scoren bi jzonder hoog, en d i t zowel op esthet isch a ls op kwal i tat ie f v lak.

Geen enkel bestrat ingsmater iaa l doet ze dat na. Onze k le ik l inkers hebben een lange levensduur, ze z i jn vo lst rekt natuur l i jk , 100% kleurvast , minder

gevoel ig voor mos of a lgen, extreem onderhoudsvr iendel i jk , BENOR*­goedgekeurd, . . . Zeg dus nooi t zomaar ‘k l inker’ tegen een k le ik l inker.

We z i jn b l i j u in deze v ierde edi t ie , naast ta l van internat ionale rea l isat ies, opnieuw dr ie opmerkel i jke pro jecten van e igen bodem te kunnen voorste l len. We ontdekken het vakant iegevoel dat Stefan Vanhoutte wist vorm te geven in een landel i jke tu in met zwembad en poolhouse. We nemen u ook mee naar de e igen tu in van Yves Vanderbr igghe, d ie er in s laagde binnen en bui ten per fect te integreren in z i jn gerestaureerde koopmanswoning met paardensta l len. En Cornel ia Lehnen laat z ien dat met k le ik l inkers ze l fs een hoogteverschi l van 3 meter kan weggewerkt worden in het g looiende landschap van Aubel .

We wensen u a lvast veel k i jk­ en leesplez ier met deze v ierde edi t ie van ‘Garden & Place’ .

Uw k le ik l inker­team,Steven Vermeulen Lieven Van Den Berghe Kurt Lybeer Frank Geurts

* Behalve Ki j fwaard Oost ( in aanvraag) en de Hortus reeks

ImpressumMedia-eigenaar en uitgeverij: Österreichischer Wirtschaftsverlag GmbH, 1050 Wien Verantwoordelijke uitgever: Wienerberger AG, 1100 Wien Hoofdredacteur: Christine Müller (Österreichischer Wirtschaftsverlag) Medewerkers: Karl Allmer, Therese Andersson, Tanja Bongers, Richard Brown, Mark Kinser, Sabine Merlevede, Cindy Petillion, Tomas Sabaitis, Jolanda Stam, Richard Slavik, Petr Tham Foto’s: Saulius Paukštys (Litauen)Coördinatie & realisatie: Marion Göth, Paul UmmelsDesign: Simon Jappel (Österreichischer Wirtschaftsverlag) Dit magazine van TERCA verschijnt in het Duits, Engels, Frans, Hongaars, Nederlands, Pools, Slowaaks en Tsjechisch.Garden & Place wordt verdeeld in België, Denemarken, Engeland, Estland, Finland, Frankrijk, Hongarije, India, Kroatië, Letland, Litouwen, Oostenrijk, Polen, Roemenië, Rusland, Slowakije, Slovenië, Tsjechië, de Verenigde Staten en Zweden.Deze uitgave van Garden & Place werd gedrukt op milieuvriendelijk, chloorvrij gebleekt papier.www.gardenandplace.com

�

Inhoud

In het teken van de harmonie

04

06

10

12

15

16

18

19

20

22

23

24

26

30

31

ImpressiesStraten en pleinen in Nederland

GepassioneerdPortret van Cornelia Lehnen, België

Levendig landschapGreenville Street Park in Newnan, VS

Kwaliteit primeert op kwantiteitPortret van Stefan Vanhoutte, België

100 droomtuinenBoekentip

In overeenstemmingOostenrijk

Een echt meesterstukRotonde in Heesch, Nederland

RichtinggevendLeonarduskerk in Helmond, Nederland

TransformatiekunstenaarSt.­Mykolaskerk in Vilnius, Litouwen

Klei van kop tot teenKristianstad, Zweden

Puur natuurTsjechië

Exclusieve sfeerLuxury Village in Moskou, Rusland

Stijlvol huwelijk tussen oud en nieuwPortret van Yves Vanderbrigghe, België

Nauw verbonden met de natuur en ecologischGroot­Brittannië

Adressen

�

Impress ies

Een blik op straten en pleinen in Nederland

Op ui tstap in enkele Neder landse steden, naar hun openbare p le inen, hun n ieuwbouw en h istor ische stadskernen die n ieuw leven werden ingeblazen: of het nu gaat om moderne archi tectuur of een t i jd loos t radi t ioneel st raatbeeld, de gemeenschappel i jke noemer vormen steeds k le ik l inkers, k leurecht gebrand en onverwoestbaar – b i jna voor de eeuwigheid.

Brandevoort, Helmond: De typische Hollandse gevels vinden hun voortzetting in de bestrating met traditionele Hollandse kleiklinkers in Waalformaat. Gebruikte kleiklinkers: Authentica Nostalgie WF

�

Centrum Den Bosch: De donkerrode kleiklin­kers contrasteren perfect met de traditionele, witte façades van de historische kern. Gebruikte kleiklinkers: Arte Paars DF en KK

Huijbergen: Woongebouwen en landschapsplanning in de stijl van de jaren vijftig. Bruine en gele kleiklinkers vormen de perfecte tegenhanger van het weel­derige groen. Gebruikte kleiklinkers: Arte Rood­Bruin KK80, Arte Rood­Bruin Gereduceerd DF en Arte Zandgeel WF

Appingendam: De intense kleuren van de onbezande kleiklinkers harmoniëren met de vaak eeuwenoude façades van de kerken en huizen. Gebruikte kleiklin-kers: Roze onbezand DF roodblauw gereduceerd

Ijsselkade, Doesburg: De typische rode kleur van de kleiklinkers verbindt de moderne woongebouwen met de karakteristieke oude gebouwen van cultuurhisto­risch belang. Gebruikte kleiklinkers: Crea Nero DF en KK70

�

Portret van Cornel ia Lehnen, Belg ië

Gepassioneerd met de natuur verbonden

Het bureau van Cornel ia Lehnen bevindt z ich op één hoog, boven het tu in­centrum Gardenforum in Herbesthal . Aken en Maastr icht l iggen op s lechts een boogscheut. Hier ontwerpt ze haar tu inen en houdt ze voel ing met het groen in het tu incentrum dat ze daarnaast runt.

Het enthousiasme van Cornelia Lehnen, haar sterk ont­wikkeld taalgevoel (Frans, Duits en Nederlands) en de ligging van haar zaak hebben er voor gezorgd dat ze

ook in Duitsland en Luxemburg reeds tal van mooie opdrach­ten kreeg. Cornelia Lehnen begon in 1983 voor eigen reke­ning tuinen te ontwerpen en aan te leggen. Voordien had ze, na haar studies tuin­ en landschapsarchitectuur, eerst nog 3 jaar gewerkt in Aken als assistente van een docent architec­tuur. Deze periode is volgens haar uiterst bepalend geweest voor haar verdere carrière. Ze leerde er immers tuinarchitec­tuur bekijken vanuit een puur architecturaal standpunt. Deze nieuwe inzichten leidden tot haar latere zeer gestructureerde tuinen met krachtige, uitgepuurde lijnen. In de loop der jaren evolueerde ze van speelse, organische vormen naar strakkere tuinen waar de beplanting in functie staat van het groter archi­tecturaal geheel. Ook combinaties van strak en organisch past ze met succes toe.

TegendraadsVan Cornelia Lehnen kan zeker niet beweerd worden dat ze de weg van de minste weerstand volgt. In een streek waar zowel architectuur als tuinarchitectuur gedomineerd worden door natuursteen en gekleurd beton, durfde ze het aan om van bij de start kleiklinkers te gebruiken, vaak in combinatie met andere materialen zoals blauwe hardsteen en occasioneel ook hout of natuursteen tot zelfs inox. De tuinontwerpster is duidelijk niet bang van enige controverse. Geen revolte om de revolte, maar steeds gefundeerd en passend bij de wensen van de bouwheer, de reeds aanwezige architectuur en het omringende landschap. Een mooi voorbeeld van kleiklinkers samen met natuursteen vinden we op het marktplein van Butgenbach dat ze in 1985 ontworpen en gerealiseerd heeft. De tuinontwerpen van Cor­nelia Lehnen, zowel openbare als particuliere projecten, ge­tuigen steeds van een sterke persoonlijke visie en een perfecte planten­ en materialenkennis.

�

“Ik spendeer bijna geen tijdachter mijn tekentafel of computer.

Een tuin ontstaat in mijn hoofd.”

�

Gepassioneerde ontwerpenCornelia Lehnen ontwerpt tuinen, pleinen en parken vanuit een diepgewortelde passie voor het vak en voor de natuur. Met elke nieuwe opdracht krijgt die passie een andere gedaante, maar blijft voluit zichtbaar en voelbaar in het eindresultaat. Ze laat al haar tuinen sterk aansluiten op de bouwstijl van de woning en verkrijgt op die manier een sterk en harmonieus geheel. Cornelia Lehnen: “Ik spendeer bijna geen tijd achter mijn teken­tafel of computer. Een tuin ontstaat in mijn hoofd. Dagen­ soms wekenlang kan ik lopen broeden op een project, beeld ik me alle mogelijkheden en combinaties in, vul ik de strakke lijnen geeste­lijk met vaste planten en andere structuurelementen, ... Wanneer ik intuïtief aanvoel dat het goed zit, teken ik alles in een mum van tijd uit. Ook terwijl ik rondloop in mijn tuincentrum wordt mijn geest constant geprikkeld. Het tuincentrum is trouwens een ideale manier om permanent in contact te blijven met diverse nieuwigheden op vlak van beplanting maar ook van decoratie en tuinmeubilair. Hier vindt een echte kruisbestuiving plaats.”

Uitdaging én opportuniteitIn Aubel staat een recente woning in hedendaagse stijl, opgetrokken op de plaats waar zich vroeger de stallingen van een boederijcomplex bevonden. Een resterend oud gedeelte van de boerderij is verhuurd. Initieel bevond zich rond de woning een voorlopige tuin, eerder romantisch en idyllisch. Deze stijl paste wel goed bij de oude gebouwen, maar niet meer bij het nieuwbouwgedeelte. Toen Cornelia Lehnen werd gecontacteerd

om een nieuw ontwerp te maken, stelde ze meteen zowel een uitdaging als een opportuniteit vast. De uitdaging bevond zich aan de straatzijde: er was een niveauverschil van ruim 3 meter tussen de openbare weg en de lager gelegen woning. De achterzijde bood dan weer een schitterende opportuniteit in de vorm van een prachtig en ongehinderd zicht op het ongerepte, heuvelachtige landschap.

Een spel van contrastenVooraan besliste ze om te werken met grote vlakken in kleiklinkers van Wienerberger. De keuze viel op 2 tinten, mokka van de Trendline Mokka en zwart van de Scala Dresden. Diverse hellingen en niveauverschillen werden gecreëerd van de hoger gelegen openbare weg naar de voordeur en de garagepoorten. De bruingetinte kleiklinkers hebben een licht verouderde look, terwijl de zwarte er veel strakker uitzien. Dit zorgt voor een mooi contrast bij wisselende weersomstandigheden en lichtinval. De grote oppervlakte in kleiklinkers werd ingedeeld in kleinere vakken, van elkaar gescheiden door de afwateringsgoten en door stroken blauwe hardsteen. Deze ingreep alleen al zorgt voor een strak en boeiend lijnenspel. Zelfs een deel van het openbare voetpad werd op kosten van de eigenaar heraangelegd. Aan de voordeur werd gebruik gemaakt van twee grote stukken blauwe hardsteen van 2 bij 3 meter. In de voeg tussen deze twee massieve blokken werd een LED­verlichting aangebracht die de weg naar de deur aangeeft. Elders maakte Cornelia Lehnen gebruik van verzonken spots in de klinkerbetegeling.

Zachte rondingen voor de wandelpaden, eerder strenge vormen voor de grote oppervlakken: Lehnen koos voor kleiklinkers van Wienerberger in de kleuren mokka van de Trendline Mokka en zwart van de Scala Dresden.

�

Oninneembaar zichtOok aan de achterzijde van de woning werd bijna uitsluitend met kleiklinkers gewerkt. Hier bevinden zich twee grote terrassen. Het ontwerp achteraan kreeg een meer organische stempel mee, om de tuin als het ware naadloos in het pittoreske landschap te laten overvloeien. Hiertoe werden 150 meter wandelpaden in kleiklinkers aangelegd, die zich doorheen de achtertuin slingeren in sierlijke bogen. Her en der werden accenten gelegd door aanplanting van wel 50 soorten vaste planten, die zowel voor structuur als voor kleur zorgen. De donkerste kleuren kwamen dichter bij de woning te staan, de lichtste verder van de woning af. De hoogte van de beplanting werd bewust laag gehouden om maximaal van het mooie open zicht te kunnen genieten. Aan de voorzijde van de woning werd een strakker beplantingsschema gevolgd, waarbij naast vaste planten ook siergrassen, buxusbollen en taxushaagjes de aandacht trekken. Het geheel mag gerust bestempeld worden als een niet­alledaagse realisatie in een al evenmin alledaagse omgeving.

Baumschule sprlLandschapsarchitecte:Cornelia LehnenAdres:Rue Mitoyenne 360, 4710 Lontzen, BelgiëGebruikte kleiklinkers:Trendline Mokka (700 m²) en Scala Dresden (200 m²)Beschikbare formaten: Trendline: 205 x 50 x 60 mmScala: 200 x 100 x 52 mm 200 x 100 x 71 mm 240 x 118 x 52 mm 240 x 118 x 71 mmGelegde oppervlakte:± 1000 m²

10

Newnan, VS

Levendig landschap als oase van rust

In de lente van 2008 werd het Greenvi l le Street Park in Newnan (Georgia) off ic iee l geopend. Met het n ieuwe recreat iecomplex wi l men een bi jdrage leveren aan de verbeter ing van het straat­ en landschapsbeeld van de stad. Het meer dan 8000 m² grote park l igt in de onmiddel l i jke buurt van de handelswi jk en de h istor isch gegroeide downtown.

11

I n het urbane, van decoratieve materialen en elementen voorziene complex ontmoeten de bewoners elkaar tijdens de middagpauze, bij picknicks, concerten en andere acti­

viteiten. Vanuit landschapsarchitecturaal opzicht is het Green­ville Park bijzonder door de toegangszone met 25 zuilen, een terrasvormig aangelegd gazon met een podium dat als klein amfitheater wordt gebruikt, en door zijn beschermd paviljoen. Fonteinen en met kleiklinkers aangelegde, ruime pleinen, zitbanken en aantrekkelijke groene oppervlakken zorgen voor het nodige evenwicht.

Wegens de statige villa’s van voor de Tweede Wereld­oorlog kreeg Newnan ook de bijnaam ’Stad der villa’s’. Bak­stenen zijn als bouwmateriaal zowel aan de façades alsook als decoratief vormelement (omheiningen, trappen, terrassen) overal te zien en werden bij de omvangrijke renovaties vaak ingezet. “Aangezien het park zich in de historische stadskern bevindt, kozen we materialen die niet verraden dat het park werd heraangelegd. Met bakstenen en kleiklinkers kan men net die atmosfeer oproepen”, verklaart architect Mike Furbush zijn keuze voor baksteenproducten van General Shale.*) Uitgaande van een halve cirkel werden meer dan 2000 m² van de antiek lijkende kleiklinkers ’Old Baltimore’ in een soort radiaal patroon gelegd. Voor het paviljoen, het amfitheater en de afwerking van de muren gebruikte men qua textuur en kleur goed passende gevelstenen van de soort ’Preservation Red’. “Een veeleisend project waarin veel tijd en geld werd geïnvesteerd en waarbij grote waarde werd gehecht aan kwalitatief hoogstaande bouw­materialen om welbehagen op te roepen bij de bezoekers”, vat de architect het concept samen.

Greenville Street ParkLandschapsarchitect:Mike Furbush, City of NewnanOntwerp:High Grove Partners/ Robert and Company, AtlantaOpdrachtgever:City of NewnanAannemer:Georgia Development Partners LLC, Newnan, GAGebruikte kleiklinkers en gevelstenen:Old Baltimore/Preservation RedGelegde oppervlakte:Old Baltimore ca. 2430 m², Preservation Red ca. 720 m²Voltooiing:December 2007 (9 maanden bouwtijd)

*)Over General Shale: General Shale is sinds 1928 één van de belangrijkste baksteenproducenten in de VS en maakt sinds 1999 deel uit van de Wie­nerberger groep. General Shale produceert meer dan 250 soorten bakstenen en kleiklinkers voor klassieke en architecturaal veeleisende toepassin­gen. Daarenboven is General Shale specialist in reliëfachtige, 3D­metselwerksculpturen voor binnen­ en buitenmuren.

1�

Portret van Stefan Vanhoutte, Belg ië

Kwaliteit primeert op kwantiteit 365 dagen vakantiegevoel

Stefan Vanhoutte u i t het Oost­Vlaamse Zul te mag z ich een gelukkig man pr i jzen. Van een hobby u i t z i jn vroegste k indert i jd kon h i j z i jn beroep maken. Hi j begon z i jn ople id ing op twaal f jar ige leef t i jd en s loot ze af met een stage­per iode in Neder land die bepalend bleek voor de rest van z i jn carr ière.

1�

H ij werd er geconfronteerd met een diep respect voor open ruimtes en met een intelligente aanpak van openbare en gemeenschappelijke groenvoorzieningen.

Hij ontwikkelde er een feilloos gevoel voor openheid en leerde deze structureren met vormen en krachtlijnen. Twee zaken die nog steeds zijn huidig werk typeren. Terug in eigen land begon hij meteen voor eigen rekening, samen met zijn broer en nog twee medewerkers. Gebr. Vanhoutte bvba is actief in het ontwerp, de aanleg, het onderhoud en de renovatie van tuinen en groenruimtes. Ze bewerken niet enkel de begane grond, maar zoeken het ook af en toe hogerop, met de realisatie van daktuinen en ­terrassen. Onder het motto ‘kwaliteit primeert op kwantiteit’ houden ze hun team bewust klein, zodat ze de persoonlijke opvolging van elk project kunnen garanderen.

Ontwerpen met materialenReeds in het begin van zijn loopbaan zette Stefan Vanhoutte zich af tegen de toenmalige Duitse en Engelse trend in de tuinarchitectuur. De zogenaamd speelse en veelkleurige borders en andere fantasie­elementen in cottage­stijl waren aan hem niet zozeer besteed. Niet dat hij niet houdt van gebogen lijnen, als er maar een zekere strakheid uit spreekt. Gaandeweg evolueerden zijn ontwerpen toch naar meer beheerste en rechtlijnige vormen. Hij vertrekt daarbij van 3 aandachtspunten: het lijnenspel, de materialen en de beplanting. Bij het

ontwerpproces zijn het vooral de materialen die bepalend zullen zijn voor het eindresultaat. Daarbij gaat zijn absolute voorkeur uit naar tijdloze en natuurlijke materialen zoals natuursteen, kleiklinkers en duurzame houtsoorten.

Details bepalen het resultaatOntwerp­ en afwerkingsdetails zijn het handelsmerk geworden van de broers­tuinaanleggers. Vaak zijn het details die opvallen door hun onopvallendheid en op die manier hun stille stempel drukken op het eindresultaat. Eén van die minder zichtbare ingrepen betreft bijvoorbeeld de voorbereidende grondwerken, met andere woorden het vruchtbaar maken van de bodem. Op dat vlak volgt Stefan Vanhoutte de evoluties van nieuwe producten en technieken, zoals meststoffen en grondverbeteraars op de voet. Hier deden zich de laatste jaren tal van innovaties voor, die een permanente bijscholing vergen. Het belang van een goed gestructureerde tuin laat Stefan Vanhoutte ook merken in zijn bewondering voor Jacques Wirtz. Tuinen worden tot hun essentie teruggebracht: lijnen, vormen, structuren en volumes. Met andere woorden: tuinen die jaar in jaar uit hun vorm behouden maar die de afzonderlijke seizoenen toch toelaten om hun sfeervolle accenten te leggen.

Duurzaamheid dringt door tot in de tuinIn de bouwsector is duurzaamheid al langer een begrip geworden, maar ook de tuinaanleg ontsnapt niet aan deze

1�

evolutie. Duurzame, vaak FSC­gelabelde houtsoorten en natuursteen, liefst in verrassende en creatieve combinaties, voeren de boventoon bij Stefan Vanhoutte. In een samenspel met de juiste beplanting leiden deze materialen steevast tot rustgevende en onderhoudsarme tuinen. En wat duurzaamheid betreft, scoren vooral de kleiklinkers van Terca­Wienerberger zeer goed. Wienerberger is reeds jaren in de weer om al zijn keramische producten zo mens­ en milieuvriendelijk mogelijk te maken. Stefan Vanhoutte werkt vaak met kleiklinkers en kan zijn voorkeur voor deze materialen moeilijk verbergen. Hij houdt van hun tijdloos en trendoverstijgend karakter, de ruime keuze in kleuren, formaten en afwerkingen én van het ruimtelijk gevoel dat hij met kleiklinkers kan creëren.

Een permanent vakantiegevoelStefan Vanhoutte: “In 2007 kregen we de opdracht om bij een bestaande klassieke villa in Zulte een tuin met zwembad en poolhouse uit te tekenen en aan te leggen. Het project stelde enkele heel specifieke uitdagingen. Aan de ene kant grensde het perceel aan weilanden en landbouwgebied, met specifieke landschapselementen zoals lange rijen met statige populieren. Aan de andere kant van de woning bevond zich het bedrijf met oprijlaan van de eigenaars. De grootste wens van de opdrachtgevers was het ontwerpen van een tuin met een permanent vakantiegevoel”. Aan de kant van het bedrijfsgebouw met oprijlaan werd de nodige privacy bereikt door te werken met een verhoogd opgesnoeide haag van carpinus. Een deel van de tuin werd als grasperk aangelegd tot speelruimte voor de opgroeiende kinderen. Op termijn kan dit grasperk tot een nieuwe, aparte tuinkamer omgevormd worden.

‘Classic meets modern’Het ontwerp werd strak en sober gehouden, niet enkel qua vorm maar ook qua beplantingsschema. Dit geeft een mooi contrast met de klassieke look van de villa en van het poolhouse in ‘heritage­stijl’. Aan de ene kant van het zwembad bevindt zich een zwevend terras in teak, waar de terrasklinkers onder verdwijnen. In de ruimte tussen de vloer en het zwevend terras werd sfeerverlichting aangebracht. Als verbindingselement werd in het poolhouse ook gewerkt met een vloer in teak, maar dan in een ander legpatroon. Om de moderne vormgeving van de rechthoekige tuin in overeenstemming te brengen met de klassieke context, werd gekozen voor de zwarte Arte Mastiek kleiklinkers in Waalformaat van Terca­Wienerberger. Deze donkere kleiklinkers hebben als bijkomend voordeel dat opspattend water van het zwembad nauwelijks zichtbaar is op de vloer. Er werd bewust gekozen om de kleiklinkers met een voeg te plaatsen, waarbij de stootvoegen kaarsrecht en in dezelfde richting lopen. Dit zorgt voor een mooi en strak ruimtelijk effect. Het gebruik van voegen leende zich ook bijzonder goed voor de realisatie van de trapconstructie. Het beplantingsschema tenslotte werd sober gehouden en vormt

een combinatie van los en strak. Naast de verhoogde carpinus werd gebruik gemaakt van bamboe, taxushaagjes, buxusbollen en ­haagjes, siergrassen en boerenhortensia. Het contrast tussen los en strak, modern en klassiek, beslotenheid en open ruimte zorgt onmiskenbaar voor een rustgevend vakantiegevoel waar de bewoners dagelijks met volle teugen van genieten.

Gebr. Vanhoutte bvba Tuin- & Landschapsarchitectuur

Architect:Stefan VanhoutteAdres:Oeselgemstraat 92, 9870 Zulte, BelgiëGebruikte kleiklinkers: Arte Mastiek Zwart WFBeschikbare formaten:202 x 50 x 88 mm, 202 x 67 x 88 mmGelegde oppervlakte: 240 m²

Het hele jaar door in vakantiestemming dankzij het vormgevingsconcept van tuinarchitect Stefan Vanhoutte: de combinatie van planten die een luchtige, compacte indruk geven, warme kleuren van de kleiklinkers en het teakhout roept op een bijna speelse manier de gewenste rustgevende vakantieflair op.

1�

100 TraumgärtenDeutschland – Österreich – Schweiz. Geplant und gebaut von den Gärtnernvon Eden. Callwey Verlag, München 2008, 2de druk, 256 pagina’s, 323 kleurillustraties en 103 plannen, 23 x 29,7 cm, gebonden met stofomslag, ca. 60 euro. ISBN 978­3­7667­1712­4

De ’Gärtner von Eden’ behoren tot de beste tuinarchitecten. Ze verleggen de grenzen van de tuin­ en landschapsarchitectuur op het gebied van planning en vakkundigheid. Intussen werken 69 tuinarchitecten en tuinaanlegbedrijven uit Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland samen. www.gaertner­von­eden.de

Boekent ip

100 droomtuinen van de ’Gärtner von Eden’

In een tijd waarin alles steeds sneller moet gaan, zoeken mensen in hun eigen tuin naar een nieuwe relatie met de natuur en naar een duidelijk beeld van zichzelf. De tuin wordt

het spiegelbeeld van onze persoonlijkheid en ons natuurbeeld. Daarom moet de tuin individueel op ons en onze behoeftes zijn afgestemd.

Dat is ook het streefdoel van de ’Gärtner von Eden’. Na het grote succes van hun eerste boekdeel ’100 Traumgärten in Deutschland’ stelt het tweede deel nog eens 100 gerealiseerde dromen van de tuinarchitecten voor. Kleine of grote tuin? Om te genieten, te ontspannen of te feesten? Voor designfreaks, estheten of natuurvrienden? Bont­zintuiglijk of met duidelijke structuren? De ’Gärtner von Eden’ gaan in op specifieke tuinsituaties en wensen van tuineigenaars en maken individuele tuindromen waar. Gedetailleerde plannen, omvangrijk beeld­

“De tuin is de laatste luxe van onze tijd. Hij vereist immers wat in onze maatschappij het kostbaarst is geworden: tijd, aandacht en ruimte.” D ieter Kienast

materiaal en uitvoerige beschrijvingen leveren een levendig beeld op van paradijselijke tuinen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.

Een oase voor estheten op slechts 80 m²: een bijzonder pad van Hollandse kleiklinkers en kiezel leidt door de tuin.

Stijlvolle en discrete tuin met duidelijke lijnen: kwalitatief hoogstaande, nauw met de natuur verbonden kleiklinkers en gevelstenen scheppen een nieuwe orde.

1�

Oostenr i jk

In overeenstemming met mens en natuur

Wienerberger streef t naar het scheppen van duurzame waarden – en dat in overeenstemming met mens en natuur. De Terca k le ik l inker vo ldoet exact aan deze e isen en wordt daarom door de medewerkers van Wienerberger ook heel graag in de e igen tu in gelegd.

Voor Johann Herold, verkoopsleider Zuid/Oost­Oosten­rijk zijn vooral de lange levensduur en de natuurlijkheid doorslaggevend voor zijn keuze. Daarom heeft hij in zijn

tuin Terca Siena (lichtrood/rood – ruw 120 x 250 x 65 mm met vellingkant) gebruikt.

Elegant zwembad voor thuisTerca kleiklinkers bieden heel wat mogelijkheden om de op­pervlakken rond een zwembad een elegant en representatief uitzicht te geven. Ook voor Richard Hainfellner en Reinhard Kol­ber, beiden werknemers van Wienerberger, waren de voordelen van slipvrije oppervlakken een belangrijke reden om voor Terca kleiklinkers te kiezen.

Schanskorven als nieuwe varianteIn een schanskorf gegooide gebroken kleiklinkers (Terca Land­haus rood, lichtrood – gebroken) zijn een mooi vormgevingsele­ment, waarmee tuinen op een originele manier kunnen worden afgesloten. Bovendien komt zo de natuurlijkheid van de klei­klinkers ideaal tot haar recht. In de tuin van marketingdirecteur Gerhard Staudinger wordt dankzij deze aanvullende compo­nent meer afwisseling gecreëerd in harmonie met de planten en de natuur.

Kleurecht en harmonisch!Als vakarbeider kan Frederik Thönnessen altijd weer uit eerste hand berichten over de voordelen van de kleurgeving met Terca kleiklinkers. Om die reden gebruikte hij, kleurig afgestemd op zijn gele huis, kleiklinkers van Wienerberger en creëerde zo een knusse hoek.

Richard Hainfellner koos voor Terca Siena gewassen.

Originele vormgeving: in een schanskorf gegooide gebroken kleiklinkers.

1�

In de tuin van Gerhard Staudinger heerst harmonie met planten en natuur.

Ook Johann Herold koos voor Terca Siena.Hier voel je je goed: Siena gewassen lichtrood en licht kleurig op het terras van Frederik Thönessen.

1�

Rotonde in Heesch, Neder land

Een echt meesterstuk Kleur als herkenningsteken

Rotondes worden landschapselementen. In de n ieuwe woonwi jk De Hoef aan de rand van de Hol landse stad Heesch werd een rotonde aangelegd die door de kunstenaar Jeroen van Westen werd ontworpen.

Van Westen verhoogde het midden van de rotonde wat en liet de zachte verhoging bedekken met een mozaïek van kleiklinkers. Het gebruik van prachtige, natuurlijke

kleiklinkers voor huizen en wegen kent in deze regio een lange traditie. Voor zijn mozaïek liet Van Westen zich inspireren door materialen en kleuren uit de nabije omgeving. Aanleunend bij de windrichtingen gebruikte hij vier kleuren: geel (zuiden), rood (oosten), bruin (noorden), zwart (westen). Op die manier ontstonden vloeiende overgangen die volgens een schijnbaar toevallig patroon verschillende cirkelsegmenten vormen. Ook op een tweede plaats zal voortaan een artistiek ontworpen rotonde bij het binnenrijden van de stad bijdragen tot de verkeersveiligheid en als oriëntatiehulp dienen.

Rotonde, HeeschKunstenaar:Jeroen van Westen, EnschedeArchitectenbureau:Ingenieursbureau Van Kleef, VughtOpdrachtgever:Gemeente BernhezeGebruikte kleiklinkers:Wienerberger Kijfwaard – Arte Rood­Bruin, Grigio, Latina, Arte Mastiek Zwart,Crea Nero, Crea Orano, Arte Zandgeel, Crea Solane – vormbak, dikformaat

1�

Leonarduskerk in Helmond, Neder land

Richtinggevend Twee pleinen – één geheel

Twee ple inen met u i teenlopende funct ies in de b innenstad van Helmond z i jn nu één geworden. Een evenwicht ige mix van verschi l lende soorten Terca k le ik l inkers zorgt voor een zeer gevar ieerde vormgeving van de opperv lakken.

Aan de ene kant geflankeerd door de eerder monumen­tale Leonarduskerk – intussen in gebruik als gezond­heidscentrum met dokterspraktijken en apotheek – aan

de andere kant door een goed draaiende supermarkt, vormt het ooit in twee gedeelde plein dat aan een verkeersknooppunt ligt, een belangrijke toegang tot de binnenstad. Er moest dan ook op een uitnodigende manier vorm aan worden gegeven. Door de twee pleinen samen te voegen wou men plaats winnen, ook om aan de groeiende behoefte aan parkeerplaatsen tegemoet te komen. Het drukke verkeer moest in de juiste banen wor­den geleid zonder echter de indrukwekkende oude bomen voor meer parkeerplaatsen op te offeren.

Men koos voor een helder, geel plaveisel (Arte Zand­geel) om de monumentale kerk optimaal tot haar recht te laten komen. Vol effect keert ook de kleur van de kerk in de rode kleiklinkers (Torino) terug, die met Arte Zandgeel kleiklinkers werden gemengd en door een donkere kleiklinker (Authentica Omber) werden aangevuld. De stoep plaveide men met donker­rode kleiklinkers van de soort Authentica Omber. Alle betrokken partijen zijn tevreden over het resultaat, want het springt welis­waar in het oog, maar het is niet te opvallend.

Leonarduskerk, HelmondProject:Heraanleg omgeving Leonarduskerk, HelmondOpdrachtgever:Gemeente HelmondOntwerp:Gemeente Helmond, Edwin van Renterghem – Chris Bekkers – Jolanda FrerichsGebruikte kleiklinkers kerkplein: Mix van Arte Zandgeel (45 procent), Crea Torino (45 procent) en Authentica Omber (10 procent)Gebruikte kleiklinkers toegangsweg naar de kerk:Authentica Omber (dikformaat)

�0

Vi ln ius, L i touwen

Transformatiekunstenaar Van mausoleum tot museum

De gebouwen rondom de St.­Mykolaskerk en het Convent van de Zusters van St.­Bernardus werden in 1627 gebouwd. De eerste steen werd gelegd door de toenmal ige kansel ier van het grootvorstendom Li touwen, Leonas Sapiega. De kerk werd opger icht a ls mausoleum voor z i jn fami l ie .

In de St.­Mykolaskerk, een van de weinige renaissance­gebouwen in Vilnius, vindt men sporen van de gotische stijl, van de renaissance en de barok. De kerk staat in het

oostelijke deel van de oude stad en vormt samen met de St.­Annakerk en het Convent van de Bernardinessen de belangri­jkste toeristische trekpleister van de stad. In de loop van de geschiedenis werden de kerk en het klooster het slachtoffer van bezettingen, plunderingen en brandstichting. Na de Tweede Wereldoorlog werd de kerk gesloten en pas in het jaar 1971 opnieuw geopend als architectuurmuseum. Het aartsbisdom Vilnius, dat sinds 1993 weer in het bezit van de kerk is, besloot de oorspronkelijke gebouwen te laten reconstrueren en een grootscheepse sanering te starten die in 2008 werd afgerond.

Stemmingsvolle heraanlegHet plaveisel van de begaanbare oppervlakken rond de verschillende gebouwen stond hierbij centraal. Onder de Sovjet­bezetting werd een deel van het kerkhof met natuur­steen geplaveid. Nadat het complex werd opgeknapt en van groen voorzien, werd het fundament van het kerkhof vernieuwd, waarbij ook gebruik gemaakt werd van de door de Sovjets gelegde natuurstenen. In de kloostertuin werden natuursteen en Terca kleiklinkers gebruikt. De architecte Aušra Gvildienė van ’Archinova’­architecten over het gebruik van kleiklinkers: “Historisch gezien werden in Vilnius naast de zogenaamde ‘brukas’ – natuurstenen – als vloerbedekking ook steenplaten, straatstenen en kleiklinkers gebruikt. Hier was van de historische vloer, met uitzondering van fragmenten van een klinkerplaveisel op het kerkhof naast de sacristie, nauwelijks nog iets over. Ons doel was het om het areaal opnieuw aan te leggen in het oorspronkelijke materiaal.” Het stemmingsvolle resultaat werd bereikt door het gebruik van Terca kleiklinkers van de soorten Penter Titan en Retro Speyer, en van natuursteen. De voetpaden werden nog eens extra met natuursteen afgezoomd. Om het oorspronkelijke plaveisel zo goed mogelijk te benaderen

en rekening houdend met het feit dat een louter stenen vloer geen groot wandelcomfort biedt, werden de oorspronkelijke wandelpaden en rijwegen heraangelegd met Terca kleiklinkers. Omwille van de grote oppervlakte (1900 m²) die met kleiklinkers moest worden bedekt, werd als legpatroon het visgraatverband gekozen.

Een oase van rustDe vroegere hof, die omgeven is door gebouwen die ooit voor de landbouw werden gebruikt, werd omgevormd tot een parkeerterrein met 26 parkeerplaatsen. Als materiaal werden de elegante, zilverachtig glanzende, heel robuuste Penter Titan kleiklinkers gebruikt. Het overgebleven deel van de hof dient nu als recreatieoord en werd door het gazon, de beplanting en de met kleiklinkers geplaveide wandelpaden veel uitnodigender.

Door het samenvoegen van de kerk­ en kloostergebouwen ontstond een groot museumareaal op verschillende niveaus. De historische plattegrond bleef ongewijzigd. Bestaande rondbogen, gipsmuren en fragmenten van schilderingen

�1

bleven bewaard. Slechts enkele troosteloze, achteraf gezette tussenmuren, die het zicht op de gewelven wegnamen, werden verwijderd. Ook het dak werd vernieuwd. Het behoud van het historische karakter van het kerk­ en kloosterdak had absolute prioriteit en bepaalde de keuze van de beverstaartdakpan en de nieuwe s­vormige kleidakpan voor de agrarische gebouwen.

St.-Mykolas kerk, VilniusArchitect:’Archinova’­architecten: Antanas Gvildys, Aušra Gvildienė, Ilja Makarovas (Vilnius)Bouwheer:Vilniaus archivyskupijaGebruikte kleiklinkers:Penter Titan en Terca Retro „Speyer“ roodbruin gemengdBeschikbare formaten:Titan: 200 x 100 x 52 mm, 240 x 118 x 52 mmRetro Speyer: 200 x 100 x 52 mmGelegde oppervlakte:1900 m²Voltooiing:2008

��

Kr ist ianstad, Zweden

Klei van kop tot teen

Het winnende pro ject van een Zweedse eengezinshuistentoonste l l ing doet z i jn n ieuwe e igenaars veel p lez ier. Voora l de met rode k le ik l inkers geplaveide b innenhof werd door z i jn warme u i tst ra l ing de per fecte p laats voor een gezel l ig samenzi jn.

In Kristianstad in het zuiden van Zweden staat nu de trotse winnaar van een eengezinshuistentoonstelling. De eerste prijs betekende voor de architect en projectontwikkelaar

dat hun modelhuis werd gebouwd. Een van de belangrijkste kenmerken van het bekroonde huis is een geplaveide terras­ en binnenhofruimte van 250 m2. Ook de oprit werd aangelegd in vermiljoenkleurige kleiklinkers Haga, waarvan de unieke en na­tuurlijke kleur perfect past bij de witte gevel en het rode dak.

Het architecturaal bijzonder sterke ontwerp overtuigde ook de juryleden. De architect en projectontwikkelaar wilden een huis bouwen met materialen uit de regio. Ze kozen uitein­delijk voor Wienerberger: de dragende muren, de plafonds en de schoorsteen zijn van Porotherm, het dak bestaat uit Koramic kleidakpannen.

Eengezinshuis Kristianstad, ZwedenArchitect:Arkitektgården in KristianstadProjectontwikkelaar:Personliga Hus Kristianstad ABGebruikte kleiklinkers:Haga naturroodBeschikbaar formaat:250 x 120 x 62 mmGelegde oppervlakte:250 m2

��

Tsjechië

Puur natuur Wonen met kleiklinkers

Drie soorten kleiklinkers worden met natuursteen tot een geheel versmolten en vormen een mooi begaanbaar oppervlak dat tegen een stootje kan. Een luchtje scheppen op het terras wordt een waar genoegen. Voor de schouw koos men bakstenen (Terca Agora) in grafietzwart.

EengezinshuisArchitect:Ing. Arch. Urbancová HanaVoltooiing:Juni 2007

Ideaal om uit te rusten en te relaxen: hout, steen en kleiklinkers met elkaar gecombineerd. De mix

van Terca Ocre de Ghlin (Pavesol en Carosol) met Terca Claire de Ghlin

(Pavesol en Carosol) nodigt dankzij de gezellige sfeer van de natuurlijke

materialen uit tot verpozen en rusten.

EengezinshuisArchitect:Proges České BudějoviceUitvoering:CB Building, s.r.o.Voltooiing:Juli 2007

Hier werden de klei­klinkers Antique gebruikt, die in combinatie met gewassen rivierkiezel uitstekend passen bij de baksteengevel van het eengezinshuis. Een dergelijk pad kan het hele jaar door zonder proble­men worden gebruikt.

Perfecte harmonie: De twee rode tinten van Antique contrasteren mooi met de grasvlakken rond het huis en spiegelen zich in de gevelstenen Trentiono van de gevel. De kleiklinkers rond het huis harmoniëren prachtig met het omliggende Zuid­Boheemse landschap.

��

Moskou, Rusland

Exclusieve sfeer Kleiklinkers in stijl

Aan de rand van Moskou bevindt z ich een luxueuze winkelbuurt met Neder­landse f la i r. De gerenommeerde Rotterdamse tu inarchi tecten West 8 maakten b i j de p lanning van de omgeving gebru ik van t radi t ionele, Hol landse k le i­k l inkers op een totaal on­Neder landse manier.

Op een luxueuze manier gebruikte West 8 de Hollandse kleiklinkers in Moskou: in een stad, die door graniet, asfalt en beton wordt gedomineerd, zijn kleiklinkers een

zeldzame, maar graag geziene gast. De ’Luxury Village’ is een exclusieve winkelbuurt voor mensen met een goed gevulde portemonnee. Hier worden merken als Gucci, Rolls Royce, Ferrari en co aan de man gebracht. Bij een dergelijke exclusieve locatie hoort natuurlijk ook een bijzonder stijlvolle vormgeving.

Een streling voor het oog is de 500 meter lange winkel­promenade in elk geval. “De kleiklinkers werden in de volledige winkelwijk in twee kleuren en in een vergroot Oudhollands segmentboogverband in waaiervormen gelegd. Een schitterend, zwierig patroon volgt niet het verband, maar vormt een dyna­misch tegengewicht voor de rechtlijnige, hoekige architectuur van de omliggende businessgebouwen van het Russische architectenbureau Project Meganom”, beschrijft Boerwinkel de rijke compositie van vormen, kleuren, lijnen en materiaal. Er werd heel bewust gekozen voor het gebruik van kleiklinkers in deze winkelbuurt: “De opdrachtgever Mercury wou na een bezoek aan Nederland absoluut kleiklinkers voor de bestrating. Ten eerste vond hij dat deze een veel mooier verloop hebben dan het gladde graniet van de straten in Moskou. Ten tweede deden de kleiklinkers hem denken aan een eersteklas, gezellig wandelpad – en net dat vond hij bij zijn project passen. Door het gebruik van kleiklinkers werd Luxury Village uiteindelijk een voor Rusland ontypisch en daarom erg opvallend project”, verklaart Boerwinkel.

Uitdagend patroonDe gebruikte kleiklinkers zijn dikformaten die in drie gelijke delen werden gezaagd. Vervolgens werden de kleurpatronen met behulp van een GPS­systeem in de promenade gelegd. Eerst werd het patroon met de in drie gedeelde dikformaatklin­kers geplaveid, daarna werden alle kleiklinkers aan de kleur­randen weggenomen, gezaagd en teruggeplaatst, zodat een

scherp lijnenpatroon ontstond. “Een groot aantal details moest op een 1:1 legplan worden ingetekend om de gewenste nauw­keurigheid te garanderen. De patronen die wij wilden maken, betekenden zelfs voor ervaren klinkerleggers een arbeidsinten­sieve uitdaging, want ze moesten op een fraaie manier worden gezaagd.”

’Haute couture’ bij straataanlegOok het dwars over de promenade lopende rioolrooster, waar­van de geulen golvend zijn, werden op het plaveisel afgestemd. Een rode verlichting onder de roosters zorgt ’s avonds voor stemmingsvolle lichteffecten. Grote, ronde plantenbakken doen dienst als ’minituinen‘ die plaats bieden aan seizoensbeplanting en kunstobjecten. Door de beplanting, gedeeltelijk zelfs met grote bomen, is de Luxury Village geen winkelcentrum dat te

Klinkerleggers aan het werk in Moskou.

��

midden van de natuur uit de grond werd gestampt, maar een project dat zich in zijn omgeving integreert. Het cirkelmotief van de plantenbakken vindt men ook terug in de ronde zitbanken, die bovendien uit elkaar kunnen worden genomen en bijvoor­beeld in de vorm van een slang weer samen kunnen worden gezet. Boerwinkel is heel trots op zijn Moskouse plannen: “Een uniek project wordt nog buitengewoner wanneer het ontwerp, de afwerking en het eindresultaat innovatieve elementen omvat. Met de Luxury Village is ons dat zeker gelukt.”

Luxury Village, MoskouOntwerp:Architectenbureau Project MeganomLandschapsplanning:West 8 Urban Design & Landscape Architecture BVOpdrachtgever:MercuryGebruikte kleiklinkers:Grigio en Crea NeroFormaat:Dikformaat

Contrasten geven de toon aan: overlappingen in het perspectief en lichte en donkere kleiklinkers blazen leven in de begaanbare oppervlakken.

��

Portret van Yves Vanderbr igghe, Belg ië

Stijlvol huwelijk tussen oud en nieuw

Hoboken, net ten zu iden van Antwerpen, leek ooi t voorbestemd om een res ident ië le bui tenwi jk van de Scheldestad te worden. De expansie van de metropool én de oprukkende industr ia l isat ie besl is ten daar echter anders over. Veel van de vroegere grandeur g ing ver loren en werd vervangen door een sociaa l ge ïnspi reerde archi tectuur.

R iante woningen met imposante tuinen, paviljoenen en paardenstallen werden in de loop der jaren opgedeeld in kleinere kavels. Gelukkig bleven een aantal statige

koopmanswoningen bewaard en bevinden zich achter tal van onopvallende gevels nog aangename architecturale verrassingen. Zo kocht bijvoorbeeld de landschapsarchitect Yves Vanderbrigghe delen van het areaal dat vroeger aan een vermogende koopman toebehoorde, verbouwde de vroegere paardenstallen en de bijgebouwen en maakte van een groene binnenhof zijn persoonlijk toevluchtsoord.

HerontdektYves Vanderbrigghe studeerde aan de Eramus Hogeschool, departement tuin­ en landschapsontwerp te Vilvoorde, en leerde daar ook Mike De Nocker kennen. Vanderbrigghe brak zijn opleiding vroegtijdig af om praktische ervaring op te doen bij een bedrijf voor algemene tuinaanneming. Op die manier verloren ze elkaar zes jaar lang uit het oog, tot hun wegen zich opnieuw kruisten. De twee tuinfanatici besloten om samen te werken en richtten in 1999 Oak Tuinen/Mives bvba op. De Nocker had inmiddels zijn studie als tuin­ en landschapsarchitect afgesloten, Vanderbrigghe kon terugvallen op zijn praktische ervaring bij het omzetten van plannen.

Beiden spreken vandaag liever over groene buitenruimtes dan over tuinen. Buitenruimte betekent voor hen de uitbreiding van de werk­ en leefruimte van mensen. Vanderbrigghe en De Nocker laten graag de grens tussen binnen en buiten vervagen, hun groene ruimtes zijn tijdloos, harmonisch, seizoens­gebonden, gemakkelijk te onderhouden, ruim, uitnodigend en intiem. Naast het ontwerp zorgen ze ook voor de aanleg en het onderhoud van hun projecten.

Pure luxeDe woonzone van Yves Vanderbrigghe bevindt zich achter een bijna hermetisch gesloten gevel. Ze is toegankelijk via een

sobere houten poort. Zodra je over de drempel komt, wordt je aandacht getrokken door het wooncomplex rechts en de zuilen van de vroegere paardenstallen. Dergelijke indrukwekkende stallingen hebben vandaag de dag iets decadents. Ooit waren ze echter noodzakelijke tekens van een bepaalde welstand. En ook vandaag stralen ze nog een unieke sfeer uit. Om deze nog beter tot zijn recht te laten komen besloot Yves Vanderbrigghe samen met de architect Michaël Lammineur de gevel van het wooncomplex een halve meter naar achteren te verplaatsen. Het contrast dat door de stenen zuilen, de met hout beklede muren en de royale glazen oppervlakken met dunne aluminium ramen ontstaat, is uniek.

Harmonie tussen binnen en buitenDe binnentuin is zo sterk in de algemene vormgeving geïntegreerd dat hij gewoonweg niet los van de architectuur kan besproken worden. Het betreft een lange, smalle strook, aan de ene zijde geflankeerd door de moderne, zeer open woning en aan de andere zijde door enkele bijgebouwen en oude scheidingsmuren. Langs het woongedeelte op de verdieping bevinden zich ruime, zwevende terrassen, van waar men een mooie inkijk op de tuin heeft. Helemaal achteraan bevindt zich een half ingesloten ruimte. In de bescherming van dit microklimaat staat een grote, uit Italië geïmporteerde olijfboom die er bijzonder goed gedijt in volle grond. Om de privacy te behouden op de zwevende terrassen en de leefruimtes, werd een hoger, fijnbladig volume aangeplant in de vorm van een Gleditsia triacanthos inermis. Deze ‘valse Christusdoorn’ beschermt tegen inkijk vanuit en naar de andere woning en zorgt voor een sfeervol gefilterd licht. Yves Vanderbrigghe en Mike De Nocker hebben in deze tuin hun gezamelijke filosofie goed tot uiting weten te brengen. Het resultaat is een intieme, aangename ruimte die rechtstreeks aansluit op het woongedeelte. Een onderhoudsvriendelijke tuin ook, met vaste structuren, sobere beplantingsschema’s en groenblijvende planten, waardoor hij in elk seizoen een

��

“Om de illusie te wekken dat het plaveisel er altijd al geweest is, heb ik geen boordsteen gebruikt.”

��

interessante aanblik behoudt. Binnen en buiten vloeien hier naadloos in elkaar over.

Doordachte nonchalanceHout en kleiklinkers zijn duidelijk de materialen waar ze het liefst mee werken. Paden en verhardingen bekijken ze bij OAK als functionele elementen die tevens de zichtassen kunnen ondersteunen. Bij strakke tuinen is dit wel belangrijk omdat daar het accent precies op vormen ligt. Wegens de beperkte breedte van de tuin bracht de tuinontwerper een aantal speelse en organische vormen aan. Voor de bestrating werd geopteerd voor een Trendline Cosmos UWF kleiklinker, die in een halfsteenverband in de breedterichting werd gelegd. Yves Vanderbrigghe: “Ik wou een grote eenheid bewaren tussen de gebouwen en de omgeving en zeker niet de indruk wekken dat de bestrating hier achteraf was tussengewrongen. De kleur van de kleiklinkers harmonieert perfect met de zuilen in blauwe hardsteen, met de oude verweerde muren in baksteen en met de nieuwe houten gevel van het woongedeelte. Om de illusie te scheppen dat de bestrating steeds tot het gebouw had behoord, heb ik beslist om aan de randen geen boordsteen te gebruiken. Zo lijkt het alsof de beplantingsvakken met mes of spade zijn uitgesneden in een bestaande bevloering. De overgang naar de beplanting is abrupt, maar tegelijk sierlijk en onopvallend. Het oogt strak en toch ook een beetje nonchalant”.

Eenvoud siertHet beplantingsschema werd bewust sober gehouden. Er werd gebruik gemaakt van siergrassen als Carex morrowii en Pennisetum. Verder treffen we Ilex crenata ‘Blondie’ aan, Japanse hulst zonder doornen, die voor groenblijvende volumes zorgt. Op andere plaatsen werden tegen de verweerde scheidingsmuren bamboesoorten aangeplant. De oude grandeur van vroeger kreeg hier een nieuwe, hedendaagse grandeur aangemeten. Een krachtig, sober en stijlvol huwelijk tussen oud en nieuw, een tijdloze harmonie tussen binnen en buiten.

De kleur van de kleiklinkers harmonieert perfect met de zuilen van natuursteen, met de oude, verweerde muren van baksteen en de houten gevel van het nieuwe wooncomplex. Omwille van de geringe breedte van de tuin brachten de tuinarchitecten een aantal speelse en organische vormen aan.

��

Het beplantingsschema werd bewust sober gehouden. Op die manier ontstond een gemakkelijk te onderhouden tuin met vaste structuren, eenvoudige beplan­tingslijnen en veel permanent groen, mooi in alle seizoenen.

OAK TuinenArchitect:Yves VanderbriggheAdres: Emiel De Harvenstraat 32A, 2660 Hoboken, BelgiëGebruikte kleiklinkers:Trendline Cosmos UWFBeschikbare formaten: 205 x 50 x 60 mmGelegde oppervlakte:± 100 m²

�0

Groot­Br i t tannië

Nauw verbonden met de natuur en ecologisch De bouwsteen voor de toekomst

Door de gevolgen van de k l imaatverander ing – onvoorz ienbare, stortv loed­acht ige regenbuien of aanhoudende droogte – z i jn de thema’s strategisch waterbeheer en ecologische bestrat ing b i jzonder actueel .

Waterdoorlatende klinkers worden steeds belangrijker bij de omgang met grote hoeveelheden regenwater en perken de gevolgen van het dicht betonneren

van het landschap in. De traditionele kanalisatie kan hevige regenbuien meestal niet aan. En elke bijkomende ontsluiting van land reduceert de oppervlakte van wateropnemende ondergrond. Steeds meer stadsplanners, gemeenten en project­ontwikkelaars worden zich bewust van het grote belang van duurzame ontwateringssystemen – in het Engelstalige gebied bekend onder de naam Sustainable Urban Drainage Sysems (SUDS). Intelligente oplossingen zoals het ecologische systeem Aquata van Wienerberger kunnen bijdragen tot de ontlasting van het kanaalnet, het laten zakken van het grondwaterpeil en het vermijden van overstromingen. Baggeridge kwaliteitsklinkers van Wienerberger UK zijn ook esthetisch niet te versmaden: de natuurlijke kleur staat voor de milieuvriendelijkheid van kleiklinkers, hun onverwoestbaarheid en kleurechtheid voor hun duurzaamheid.

De voordelen van het Aquata-systeemUit grootscheepse tests is gebleken dat het Aquata­systeem binnen 24 uur 172.000 millimeter neerslag laat doorsijpelen. Regenwater wordt in de lege ruimtes onder de zichtbare vloerbedekking gefilterd, gereinigd en opgevangen vooraleer het gecontroleerd wordt doorgegeven aan de ondergrond, de kanalisatie of aan beide systemen. Op die manier wordt de hoeveelheid rioolwater verminderd en het overstromingsgevaar gereduceerd. Bovendien kan overtollig water ook voor grijswatertoepassingen worden opgeslagen. Nog een voordeel: schadelijke en vervuilende stoffen uit bijvoorbeeld motorolie worden in de bovenbouw gebonden en sijpelen dus niet door in de aarde.

Red Dragfaced Blue Dragfaced

Telford Dragfaced

In Engeland en Wales leven ongeveer vijf miljoen mensen in regio‘s die door overstromingen worden geteisterd. Steeds meer stadsplanners, gemeenten en projectontwikkelaars worden zich bewust van het grote belang van duurzame afwateringssystemen.

Plaveisel

Bedding

Bovenbouw

Onderbouw

�1

BelgiëWienerberger NV

Kapel ter Bede 86

B­8500 Kortrijk

T: +32 56 24 96 35

info@wienerberger.be

www.wienerberger.be

BulgarijeWienerberger EOOD

St. Pimen

Zografski Str. 4

Office Building 2, Floor 2, Office 1

BG­1172 Sofia

T: +359 2 961 54 60

office.bg@wienerberger.com

www.wienerberger.bg

DenemarkenWienerberger A/S

Kirkebjerg Allé 88,

DK­2605 Brøndby

T: +45 70 13 13 22

info@wienerberger.dk

www.wienerberger.dk

DuitslandWienerberger Ziegelindustrie GmbH

Oldenburger Allee 26

D­30659 Hannover

T: +49 511 610 70­0

info@wzi.de

www.wienerberger.de

EstlandWienerberger AS

Tallinna esindus

Room 215, Peterburi tee 46

EE­11415 Tallinn

T: +372 6181 900

tallinn@wienerberger.ee

www.wienerberger.ee

FinlandWienerberger OY Ab

Strömberginkuja 2

FIN­00380 Helsinki

T: +358 9 565 58 70

office@wienerberger.fi

www.wienerberger.fi

FrankrijkWienerberger SAS

8, Rue du Canal ­ Achenheim

F­67087 Strasbourg Cedex 2

T: +33 3 90 64 64­64

contact@wienerberger.fr

www.wienerberger.fr

HongarijeWienerberger Téglaipari zRt.1119 BudapestHU­Bártfai u. 34.T: +36 1 464 70 30info@wienerberger.huwww.wienerberger.hu

Klinkerverkoop via:SEMMELROCK STEIN+DESIGNBURKOLATKŐ Kft.HU­2364 ÓcsaBajcsy­Zsilinszky út 108.T: +36 29 578­112info@semmelrock.huwww.semmelrock.hu

IndiaWienerberger Brick Industry Pvt. Ltd.35/188/4, Richmond Road, Opp. HDFC Bank,Bangalore­560 025 Karnataka T: +91 80 4149 168 2­7 marketing@wienerberger.inwww.wienerberger.in

ItaliëWienerberger Brunori s.r.l.Via Ringhiera 1I­40027 Mordano (Bologna) fraz. BubanoT: +39 054 25 68 11italia@wienerberger.comwww.wienerberger.it

KroatiëWienerberger Ilovac d.d.Donje Pokupje 2KR­47000 KarlovacT: +385 47 69 41 00office.hr@wienerberger.comwww.wienerberger.hr

LetlandWienerberger LatvijaspárstávniecíbaKr. Barona 122/2LV­1012 RigaT: +371 6 731 00 21info@wienerberger.lvwww.wienerberger.lv

LitouwenWienerberger AB atstovybeLaisve s pr. 77BLT­06122 VilniusT: +370 5 241 74 35info@wienerberger.ltwww.wienerberger.lt

NederlandWienerberger BVHogeweg 95NL­5301 LK ZaltbommelT: +31 418 59 71 11info.nl@wienerberger.comwww.wienerberger.nl

NoorwegenWienerberger ASBrobekkveien 40N­0598 OsloT: +47 22 07 26 00info@wienerberger.nowww.wienerberger.no

OekraïneWienerberger TOVKraynya St 1BUA­02660 KyivT: +380 445 94 50 46office@wienerberger.uawww.wienerberger.ua

OostenrijkWienerberger Ziegelindustrie GmbHHauptstraße 2A­2332 Hennersdorf bei Wien T: +43 1 605 03­0office.at@wienerberger.comwww.wienerberger.at

PolenWienerberger Ceramika Budowlana Sp.z o.o.ul. Ostrobramska 79PL­04­175 WarszawaT: +48 22 514 21 00office@wienerberger.com.plwww.wienerberger.pl

RoemeniëWienerberger Sisteme de Caramizi SRLStr. Dr. Staicovici Nr. 75, Et. 5, Sect.5RO­050557 Bucuresti T: +40 21 411 29 33office@wienerberger.rowww.wienerberger.ro

RuslandWienerberger Kirpitsch OOORussakowskajastr. 13Bau 1, Bürogebäude „Borodino“, 11. StockRU­107140 MoskauT: +749 5 981 95 20moscow@wienerberger.comwww.wienerberger.com

SlowakijeWienerberger Slovenské tehelne, spol s.r.o.Tehelná 5SK­95301 Zlate MoravceT: +421 37 640 90 11info.sk@wienerberger.comwww.wienerberger.sk

Klinkerverkoop via:SEMMELROCK STEIN+DESIGNDlažby s.r.o.Trnavská cesta 3728SK­926 01 SereďT: +421 31 789 05 33semmelrock@semmelrock.skwww.semmelrock.sk

SloveniëWienerberger Opekarna Ormož D.D.Opekarniška cesta 5SI­2270 OrmožT: +38 62 741 05 20opekarna@wienerberger.comwww.wienerberger.si

TsjechiëWienerberger cihlářský průmysl, a. s.Plachého 388/28CZ­370 46 České Bude joviceT: +420 38 776 61 11info@wienerberger.czwww.wienerberger.cz

Verenigd KoninkrijkWienerberger LtdWienerberger House, Brooks DriveCheadle Royal Bussiness ParkUK­Cheshire SK8 3SAT: +44 161 491 82 00office@wienerberger.co.ukwww.wienerberger.co.uk

VSGeneral Shale Brick 3211 North Roan Street P.O. Box 3547US­37602 Johnson CityT: +1 423 282 46 61office@generalshale.comwww.generalshale.com

ZwedenWienerberger ABFlädieSE­237 91 BjärredT: +46 771 42 43 50info.se@wienerberger.comwww.wienerberger.se

ZwitserlandZZ WancorAlthardstrasse 5CH­8105 RegensdorfT: +41 448 71 32 33info@zzwancor.chwww.zzwancor.ch

Alle andere landenWienerberger Export DivisionKapel ter Bede 86B­8500 KortrijkT: +32 56 26 43 45export@wienerberger.comhttp://export.wienerberger.com

Meer informatie over kleiklinkers krijgt u bij:

Hoofdzetel:Wienerberger AGA­1100 Wien, Wienerberg City, Wienerbergstraße 11T: +43 1 601 92­0, info@wienerberger.com, www.wienerberger.com

www.gardenandplace.com