Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

89
Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton

Transcript of Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Page 1: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1

Samengesteld door R. Patton

Page 2: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Galaten – Inleiding

A tai nanga Romeini, en waarschijnlijk Hebreeen

Hab. 2:4 Da regtvaardiki soema sa libi doro bribi

Romeini – da regtvaardiki soema Galaten – sa libi Hebreeen – doro bribi

Page 3: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus & Galatie

A ben go na Antioch foe Pisidia, Ikonium, Lystra, Derbe – na ini da kondre foe Pisidia & Lycaonie

Ma ala toe kondre de na ini Galatie Dem soema ben de foe dem Gaul,

disi de heiden. Moro lati dem ben go na Fransi-kondre, Spanje, en te foe kaba na Engeland

Page 4: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus ben si dem drai libi

Dem ben fika dem afgodrei en drai libi

Ma di Paulus ben gowe, Djoe disi ben taki dati dem ben komopo foe Jakobus en Jerusalem ben taigi dem njoen bribiwan dati efoe dem no besnijd en hori dem Djoe wet, dem no kan feni verloesoe.

So Paulus ben go baka

Page 5: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Dem Djoe ben poti dem bribiwan na ondro da wet

Dem ben meki dem tron slafoe foe dem ceremonie & wet na presi foe da glori fri disi dem ben abi

So srefi, dem ben ondermijn da autoriteit disi Paulus ben abi leki da apostel na dem heiden

Paulus ben skrifi na ini hem egi anoe

Page 6: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da uitlijn foe Galaten

Persoonlijk – Hoofdstuk 1-2 – Fa a ben de wan legalistic Djoe fosi a kom sabi da fri foe Kristus

Doctrine – Hoofdstuk 3-4 Verloesoe komopo soso foe gnade

Prakteit – Hoofdstuk 5-6 – moreel fasi foe libi na ini fri gnade

Page 7: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus inleiding

Gal. 1:1. Paulus, wan apostel, (no komopo foe libisoema, en no doro wan libisoema, ma doro Jezus Kristus, nanga Gado da Tata, disi ben opo Hem baka foe dede;)

A kari hemsrefi apostel soso pe dem soema twijfel efoe a de wan apostel foe troe… a de da apostel gi dem heiden

Page 8: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus, wan apostel

A no kisi disi komopo foe libisoema, ma direkt foe hemel foe Gado srefi:

Tori 26:19. Foe dat'ede, O Kownoe Agrippa, mi ben gi jesi na da visioen foe hemel; …

Page 9: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus, wan apostel

Tori 26:20. En mi ben sori dem soema fosi na ini Damascus, en dan na Jerusalem, en na ala dem presi na Judea, en dan na dem heiden soema, dati dem sa drai dem libi kom na Gado, en doe wroko disi de fiti foe soema di ben drai dem libi kaba.

Page 10: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus wan apostel

A ben si Jezus di ben opo go na hemel kaba.

Wan apostel ben moesoe si Jezus, en getuigi foe da opo baka. Na ini da visioen disi, Paulus ben doe ala toe

Page 11: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus groeten

Gal 1:2. Nanga ala dem brada disi de dja nanga mi, gi dem kerki foe Galatië; 3. Gnade gi oen, nanga vrede foe Gado da Tata, en foe wi Masra Jezus Kristus,

Paulus seni groeten komopo foe da heri team

Gnade = Grieki Vrede = Hebreewse

Page 12: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da wroko foe Jezus

4. Disi ben gi Hemsrefi abra foe wi sondoe ede, so dati A man verloesoe wi foe da takroe grontapoe disi, nanga da wani foe Gado nanga wi Tata; 5. Hem moesoe abi glori foe teego. Amen.

Da Schepper ben gi Hemsrefi abra foe wi sondoe ete!

Page 13: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da wroko foe Jezus

A ben gi Hemsrefi abra foe pai foe wi sondoe, ma ook toe foe verloesoe wi komopo foe da takroe grontapoe disi wi ben meki takroe nanga wi sondoe.

Gado srefi ben wani, en A ben seni Jezus kom foe verloesoe wi foe da krakti foe wi sondoe

A moesoe abi grani nanga bigi nem!

Page 14: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Tra boen njoensoe no de!

Gal 1:6. Mi verwondroe dati oen komopo so esi foe Hem disi ben kari oen kom na ini da gnade foe Kristus, foe go na wan tra boen njoensoe; 7. Disi no de wan tra boen njoensoe; ma som soema wani trobi oen, en dem ben wani kenki da boen njoensoe foe Kristus.

Page 15: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Tra boen njoensoe no de! 8. Ma efoe wi, efoe wan engel foe

hemel, preiki iniwan tra boen njoensoe gi oen boiti da sani disi wi ben preiki gi oen kaba, meki Gado floekoe hem! 9. So leki wi ben taki kaba, so mi taki now agen taki: Efoe iniwan man preiki iniwan tra boen njoensoe gi oen leki san oen ben kisi kaba, meki Gado floekoe hem!

Page 16: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus taki foe floekoe!

Da floekoe komopo foe da Santa Jeje, disi sori dati iniwan soema disi drai soema foe da waarheid & kenki da boen njoensoe sa fadon na ondro da kroetoe foe Gado.

Dem de leki breniman disi tiri breniman; ala toe sa fadon na ini wan gotro

Page 17: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Dem falsi leriman ben moksi gnade & da wet

Dem ben poti demsrefi baka na ondro da wet en proberi foe hori dati na ini dem egi tranga! Wi egi wroko noiti sa tjari wi doro na hemel.

Da falsi leri kan tiri lasiwan go na hel, en foe dem drai-libi soema, dem lasi da prisiri nanga da krakti disi komopo foe Gado, en lasi zekerheid foe dem verloesoe

Page 18: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus verwondroe

Dem Galaten soema ben kom fri doro gnade – da fri blesi en krakti foe Gado. Now dem poti demsrefi baka na ini da slavernij foe wet & traditie disi dem doe na ini dem egi tranga.

Meki wi poti wi hati tapoe Jezus, disi abi ala goedoe foe koni & sabi na ini Hem (Kol. 2:3)

Page 19: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Wan tra boen njoensoe

Wan tra boen njoensoe, ma no wan troe tra boen njoensoe de.

Da evangelium sinsi Adam te doro now de dati verloesoe kom soso doro da siri foe da oema, Jezus Kristus.

Abraham ben bribi dati na ini hem siri, ala soema sa kisi blesi

David ben vertrouw san Gado sa doe

Page 20: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

No wan tra evangelium

Jesaja & Jeremia ben sori hem Zacharia ben sori hem Johannes da dopoeman ben sori

Jezus leki da lam foe Gado So srefi dem apostel taki da srefi

tori

Page 21: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Anathema = Gado floekoe

Ma te doro wan engel srefi, wan tra boen njoensoe de anathema – ondro floekoe foe Gado

Denki foe dem Mormonen disi taki dati da engel Moroni ben tjari da boekoe foe Mormon gi dem = anathema

Paulus taki da srefi sani x2

Page 22: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus drai libi en tron apostel

Paulus no ben soekoe foe gi libisoema prisiri, ma Gado prisiri

Anders a no ben dini Gado na da juisti fasi

Moro fara, Paulus no ben kisi da boen njoensoe foe libisoema, ma doro da openbaring foe Jezus Kristus direkt foe hemel

Page 23: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus drai libi en tron apostel

Membre dati no wan soema kan froestan dem sani foe Gado sondro Gado jepi hem nanga da Santa Jeje foe Gado.

Fosi Paulus ben doe hem beste foe figi da kerki foe Gado poeroe di a ben teki da Djoe religie – en a ben faja moro leki hem speri

Page 24: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus drai libi en tron apostel

Doro da gnade foe Gado a kenki. Gado ben poti hem aparti sinsi a

ben de na ini hem mama bere en A ben kari hem foe si da Pikin foe Gado en tron da apostel gi dem heiden

A no ben go na libisoema efoe na Jerusalem, ma a ben go na Arabie

Page 25: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus drai libi en tron apostel

Tori 26:16. Ma opo, en tanapoe na joe foetoe, bikasi Mi ben kom na joe fesi foe disi ede, foe meki joe tron wan dinari nanga wan getuigi foe dem sani disi joe ben si, en foe dem sani disi Mi sa sori joe. 17. Mi sa verloesoe joe foe da pipel, en foe dem heiden soema pe Mi de seni joe go now;

Page 26: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus commissie

18. Foe opo dem ai, en foe drai dem komopo foe doengroe kom na da leti, en komopo foe da krakti foe didibri kom na Gado, foe dem sa kisi pardon foe dem sondoe, nanga wan erfenis na mindri foe dem soema disi ben kom santa di dem ben bribi na Mi.

Page 27: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Dan Paulus ben go na Damascus

Tori 26:20. En mi ben sori dem soema fosi na ini Damascus, en dan na Jerusalem, en na ala dem presi na Judea, en dan na dem heiden soema, dati dem sa drai dem libi kom na Gado, en doe wroko disi de fiti foe soema di ben drai dem libi kaba.

Page 28: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Drie jari moro lati…

Gal. 1:18. Dan baka drie jari, mi ben go na Jerusalem foe loekoe Petrus, en mi ben tan nanga hem tien-na-feifi dei langa. 19. Ma mi no ben si dem tra apostel boiti foe Jakobus, da brada foe Masra. 20. Now, loekoe, na Gado fesi, mi no lei abra dem sani disi mi skrifi gi oen.

Page 29: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus bigin foe preiki 21. Baka dati, mi ben kom na ini

dem birti foe Syrië nanga Cilicië; 22. En dem kerki foe Judea disi de na ini Kristus no ben sabi mi fesi; 23. Ma dem ben jere nomo taki: Da soema disi ben vervolgoe wi na ini dem dei na wi baka, now a preiki da bribi disi a ben figi poeroe fosi. 24. En dem ben gi Gado glori na mi ini.

Page 30: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Dus Paulus sori da gnade foe Gado

Soso Gado gnade kan kenki so wan soema foe da moro bigi feanti foe Gado tron da moro tranga evangelist disi dem abi!

So dem ben gi Gado glori!

Page 31: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus ben go na Jerusalem

2:1. Dan tien-na-fo jari moro lati, mi ben go agen na Jerusalem nanga Barnabas, en mi ben teki Titus nanga mi toe. 2. En mi ben go doro nanga san Gado ben sori mi kaba,

Da boskopoe Gado ben sori hem

A teki Titus leki wan test case

Page 32: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus na ini Jerusalem

A ben go taki nanga dem pilari en sori dem san a ben leri. Petrus ben de disi ben opo doro gi dem heiden (Tori 10-11)

Ma no wan foe dem ben taki dati a moesoe besnijd Titus. Dem ben teki hem leki dem teki Paulus.

Paulus no ben gi leti na dem Judaizer disi ben wani foefoeroe da fri foe dem Galaten

Page 33: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus na ini Jerusalem

Dem apostel no ben abi noti moro foe taki tapoe da boskopoe foe Paulus

Dem ben si krin dati Gado ben poti Paulus foe go na dem heiden, en Petrus na dem Djoe.

Wi kan loekoe na baka en si fa da opleiding foe Paulus ben jepi hem – fa a ben go na Tarsus universiteit…

Page 34: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Wan boskopoe, toe team

Da boskopoe tan da srefi, ma Paulus sa go na dem heiden nanga hem, en Petrus sa go na dem Djoe nanga hem.

Ala toe taki foe Kristus disi dem ben kruisi, A opo baka en go na glori

Petrus toe ben sori dati dem moesoe drai dem libi, kenki prakseri abra Jezus Kristus foe kibri gi da kroetoe foe Israel

Page 35: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus ben sori da srefi boen njoensoe moro krin

Paulus ben sori dati Gado kan doe san libisoema no man doe – A kan gi pardon, en A kan meki wan soema regtvaardiki toe. Libisoema kan gi pardon foe wan fout, efoe taki dati da soema no ben meki fout ma a de regtvaardiki, ma a no man poti ala toe makandra.

Page 36: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Dem apostel ben aksi Paulus

Dem ben aksi hem foe no frigiti dem potiwan, ma Paulus ben wani doe dati kaba

Paulus ben teki ofrandi gi dem potiwan

Page 37: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Petrus meki foutoe na Antiochie

Petrus noiti ben taki dati a de da paus. A kari hemsrefi wan gransoema na mindri foe trawan

Dja a meki wan fout – en Rome taki dati da Paus noiti meki fout

Wi moesoe de voorzichtig re compromis

Page 38: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Petrus & Paulus

Ala toe ben bribi dati verloesoe kom soso doro bribi tapoe Masra Jezus Kristus, en da wroko foe da wet no man meki wan soema kom regtvaardiki

Petrus ben kom na Antiochie, en fosi a ben njan fri en prisiri nanga dem heiden.

Page 39: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Petrus nanga Paulus

Ma di som Judaizer ben komopo foe Jerusalem, Petrus ben hari hemsrefi komopo foe njan nanga dem heiden. Kande a ben denki dati efoe a go doro, dem man sa mandi, en dem sa pori hem nem baka na ini Jerusalem.

Paulus ben si dati da heri tori foe fri na ini Kristus sori hemsrefi dja

Page 40: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da situatie

11. Ma di Petrus ben kom na Antiochië, mi ben klagi hem na hem fesi, bikasi a ben meki foutoe. 12. Bikasi bifo wantoe soema ben komopo foe Jakobus, a ben njan nanga dem heiden soema, ma di dem ben kom kaba, a ben poeroe hemsrefi komopo foe dem, foe di a ben frede dem besnijde soema.

Page 41: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Petrus

Petrus ben fadon na da kruisiging foe Kristus, ma dan a ben tron leki wan leeuw. Ma a de mogelijk foe fadon moro lati toe, en a sori dati a ben doe so dja. A gersi dati a ben frigiti fa hemsrefi ben opo doro gi dem heiden

Disi kan pasa nanga iniwan foe wi

Page 42: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da effect of Petrus hari terug

13. En dem tra Djoe ben doe da srefi falsi fasi leki hem, so fara dati dem ben tjari Barnabas toe gowe na ini dem falsi fasi.

A ben abi wan slechte invloed tapoe dem tra Djoe so srefi leki a kan broko dem heiden saka

Page 43: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus vermane 14. Ma di mi ben si dati dem no ben

waka na wan opregti fasi leki da waarheid foe da boen njoensoe sori, mi ben taki gi Petrus na fesi foe dem alamala taki: Efoe joe, disi de wan Djoe, libi na da fasi foe dem heiden soema, en no leki da fasi foe dem Djoe, dan foe san'ede joe dwingi dem heiden soema foe libi na da fasi foe dem Djoe?

Page 44: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus vermane

16. Wi sabi dati wan soema no kan kom regtvaardiki nanga dem wroko foe da wet, ma nanga da bribi foe Jezus Kristus nomo. So leki wi ben bribi na ini Jezus Kristus, wi ben sa kom regtvaardiki doro da bribi foe Kristus, en no doro dem wroko foe da wet, bikasi no wan soema kan kom regtvaardiki doro dem wroko foe da wet.

Page 45: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus punt

Djoe no kan hori da wet Dem sabi dati da wet no kan meki

soema kom regtvaardiki Dem de fri foe da wet Dan foe san’ede wi wani poti

heiden na ondro da wet dati wisrefi no ben man hori?

Page 46: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus vermane moro fara 19. Bikasi doro da wet mi dede kaba

gi da wet so dati mi man libi gi Gado. 20. Mi kruisi makandra nanga Kristus; tokoe mi libi; ma a no de mi, ma Kristus disi libi na mi ini; en da libi disi mi libi now na ini da skin, mi libi doro da bribi foe da Manpikin foe Gado, disi ben lobi mi, en disi ben gi Hemsrefi abra foe mi ede.

Page 47: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus testimony

Doro da dede foe Jezus Kristus, mi dede gi da wet. Now mi libi gi Gado

Ma foe troe, a de Kristus na mi ini disi de libi, en no mi owroe libi.

Mi verloesoe doro Hem wroko – A ben teki mi presi;

Mi ben dede nanga Hem, en mi ben opo baka nanga Hem

Page 48: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus no trowe da wet

21. Mi no poti da gnade foe Gado na wan sei, bikasi efoe gerechtigheid kom doro da wet, dan Kristus ben dede foe soso.

Paulus teki da gnade foe Gado disi de wan presenti. Efoe wi ben kan wini wi egi gerechtigheid, dan Kristus no ben abi foe dede

Page 49: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Soema wisi oen???

3:1. O oen dom Galaten, soema ben wisi oen, so dati oen no sa gi jesi na da waarheid? Oen de dem soema disi ben si krin Jezus Kristus disi dem ben kruisi na oen mindri.

Efoe Kristus ben kruisi gi mi, dati wani taki dati mi no man verloesoe misrefi doro mi egi wroko!

Page 50: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Fa joe kisi da Jeje?

3:2. Da sani disi nomo mi wani aksi oen, taki: Oen ben kisi da Jeje nanga dem wroko foe da wet, efoe nanga da jere foe bribi? 3. Oen de so dom? Di oen ben bigin nanga da Jeje, oen sa kom volmaakt nanga da skin-fasi?

Page 51: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Dem ben kisi da Jeje doro bribi

Dem Galaten ben drai dem libi, en dem ben kisi da Santa Jeje fosi dem ben jere foe da wet. So dem no kisi hem doro da wet

Ma now dem sa meki da tori kom kompleet doro da wet? Doro joe egi wroko, joe egi boen?

Page 52: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da tem foe gnade de now, en da Santa Jeje de na ini bribiwan

Gal. 3:4. Oen ben pina na someni fasi foe soso? Efoe a de foe soso ete! 5. Foe dat'ede, da Soema disi ben gi oen da Jeje, en disi ben wroko wondroewroko na oen mindri, A doe disi nanga dem wroko foe da wet, efoe nanga da jere foe bribi?

Page 53: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da Santa Jeje ben sori

Dem no ben pina foe soso di dem ben libi dem dom popki foe dini da libilibi Gado

Da Santa Jeje ben sori disi nanga troe wondroe-wroko disi dem ben doe

En disi ben pasa doro bribi, en no doro wroko foe da wet

Page 54: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Abraham nanga besnijdenis

6. So srefi Abraham ben bribi Gado, en Gado ben loekoe na hem leki wan regtvaardiki soema. 7. Foe dat'ede, oen moesoe sabi dati dem soema disi de bribisoema, demsrefi de dem pikin foe Abraham.

Abraham, da tata foe dem Djoe, ben kom regtvaardiki doro bribi

Page 55: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Abraham…

Gado ben meki wan pramisi na Abraham dati ala natie sa kisi blesi na ini hem siri na ini Gen. 15:6 en di Abraham ben bribi Gado, dan Gado ben loekoe na hem leki wan bribiwan.

Disi ben de minstes 14 jari fosi a ben teki besnijdenis – dus a ben de wan heiden ete…

Page 56: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Abraham siri

Abraham ben abi natuurlijk siri (dem Djoe) en jeje siri (ala bribiwan)

Foe de wan pikin foe Abraham troe troe, joe moesoe abi da bribi foe Abraham.

Page 57: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Abraham de wan voorbeeld

8. En da skrifi, disi ben si na fesi dati Gado sa meki dem heiden soema kom regtvaardiki doro bribi, ben preiki da boen njoensoe na fesi gi Abraham taki: Na ini joe, ala natie sa kisi blesi. 9. We dan, dem bribisoema de blesi nanga da vertrouw soema, Abraham.

Page 58: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Abraham bribi

Dus Gado ben meki Abraham da tata foe dem bribiwan disi sa kisi blesi doro hem siri, Jezus Kristus

Dem sa kisi da blesi no doro ceremonie efoe da wet, ma soso doro bribi

Wroko nanga bribi de toe difrenti fasi; joe no man moksi dem makandra

Page 59: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da floekoe foe da wet

3:10. Bikasi ibri soema disi de na ondro dem wroko foe da wet de na ondro wan floekoe; bikasi a de skrifi taki: Floekoe de na tapoe ibri soema disi no hori doro foe doe alasani disi de skrifi na ini da boekoe foe da wet!

Page 60: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da floekoe foe da wet

Da wet de wan blesi bikasi a sori da wani foe Gado. Ma wi leki libiwan noiti hori da heri wet:

Jakobus 2:10. Bikasi da soema disi hori da heri wet, ma a broko wan pisi nomo, tokoe a broko da heri wet.

A de leki wan keti…

Page 61: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da floekoe foe da wet

Dede de da paiman foe sondoe… Ezek. 18:20. Da sieli disi doe

sondoe, a sa dede. Dus da wet tjari dede kom bikasi a sori

wi san wi moesoe doe, ma a no gi wi da krakti foe hori hem. Wan sondari no man hori da wet foe wan Santa Gado

Page 62: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da floekoe foe da wet

Moro fara, wi ben doe sondoe na dem dei na wi baka.

Prediker 3:15...Gado de ondrosoekoe dem sani disi ben pasa kaba.

Page 63: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da regtvaardiki man sa libi doro hem bribi

3:11. Ma a sori krin dati no wan soema de kom regtvaardiki na ini da ai foe Gado doro da wet, bikasi: Da regtvaardiki soema sa libi doro hem bribi. 12. En da wet no komopo foe bribi, ma: Da soema disi de doe dem sa libi na ini dem.

Page 64: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Bribi, no doe Romeini 3:19. Now wi sabi dati dem

sani disi da wet de taki, a de taki gi dem soema disi de na ondro da wet; foe ibri mofo sa tapoe, en heri grontapoe sa verdini strafoe na fesi foe Gado. 20. Foe dat'ede nanga dem wroko foe da wet, no wan soema sa kom regtvaardiki na Hem fesi; bikasi nanga da wet wi kom sabi san na sondoe.

Page 65: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da srefi na OT nanga NT

Hab. 2:4 Da regtvaardiki soema sa libi doro hem bribi….

Ma da wet taki: doe… En wan sondoe de sari foe seni wi

go lasi… Ma Jezus sa meki wi kom fri foe da

floekoe foe da wet

Page 66: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Kristus bai wi fri foe da floekoe foe da wet

3:13. Kristus ben bai wi fri foe da floekoe foe da wet, di A ben tron wan floekoe gi wi; bikasi a de skrifi taki: Floekoe de na tapoe ibri soema disi hanga foe wan bon;

Jezus ben tron wan floekoe foe wi ede di A ben dede tapoe da kruisi

Page 67: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Jezus ben tron wan floekoe

Jezus noiti ben doe wan sondoe. Efoe A ben doe wan sondoe, dan A no ben man dede gi wi en bai wi baka

A ben gebore santa, en A ben hori da Santa wet foe Gado. Ala sortoe tesi miti Hem, ma noiti A ben fadon na ini sondoe. En A ben tron sondoe foe wi dede, foe wi gerechtigheid

Page 68: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Kristus Jezus tron wan floekoe na ini wan blesi

3:14. So dati da blesi foe Abraham kan fadon na tapoe dem heiden soema doro Jezus Kristus, so dati wi kan kisi da pramisi foe da Jeje doro bribi.

Wi kisi da pramisi foe da Santa Jeje doro bribi, en no di wi ben hori da wet

Page 69: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da blesi foe Abraham

Dem heiden kan tron pikin foe Gado so wel leki pikin foe Abraham

Da Santa Jeje foe Gado zegel dem A de gi Djoe nanga heiden – heri

grontapoe

Page 70: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da akkorderi meki kaba

15. Mi brada, mi taki na libisoema fasi: Alwasi wan akkorderi meki na libisoema fasi, te dem soema agri kaba, dan no wan soema kan poeroe hem efoe poti wan tra sani na tapoe.

Da onvoorwaardelijk akkorderi ben meki fosi da wet, en da wet no man poeroe hem.

Page 71: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da Bijbel taki fin’fini

3:16. Now dem pramisi ben meki gi Abraham nanga hem siri. A no taki: gi dem siri, so leki gi foeroe soema, ma leki gi wan nomo: En gi joe siri, disi na Kristus.

Si fa da Bijbel taki fin’fini – da verschil na mindri foe enkelvoud & meervoud

Page 72: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Gado hori Hem woortoe alatem

17. En mi taki disi, dati Gado na ini Kristus ben meki da akkorderi fosi, en da wet, disi ben kom fo hondro nanga drie tenti jari moro lati, no man poeroe hem, so dati a ben sa broko da pramisi. 18. Bikasi efoe da erfenis komopo foe da wet, dan a no de foe da pramisi; ma Gado ben gi hem na Abraham doro wan pramisi.

Page 73: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da pramisi ben de sondro voorwaarden

Gado no ben poti iniwan voorwaarde tapoe da pramisi – ma so A sa doe. Foe dat’ede da faja nanga onfoe ben waka doro dem meti sondro Abraham – bikasi alwasi san Abraham doe, Gado sa doe Hem plan

A no komopo foe wroko; joe no man verdini hem

Page 74: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus taki so toe na ini Romeini

Rom. 4:2. Bikasi efoe Abraham ben kom regtvaardiki nanga wroko, dan a abi wan sani foe prodo abra dati, ma no na fesi foe Gado. 3. Bikasi san da skrifi de taki? Abraham ben bribi Gado, en Gado ben loekoe na disi leki gerechtigheid gi hem.

Page 75: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Paulus taki so toe na ini Romeini

Rom. 4:4. Now na da soema disi de wroko, dem no loekoe na da paiman leki a komopo foe gnade, ma dati a ben verdini hem. 5. Ma na da soema disi no wroko, ma disi bribi na tapoe Hem disi de meki dem soema sondro Gado-fasi kom regtvaardiki, Gado loekoe na hem bribi leki gerechtigheid.

Page 76: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da doel foe da wet

Da wet no ben kom foe meki mi kom regtvaardiki, ma foe sori mi krin dati mi de wan sondari, en mi abi Jezus Kristus fanowdoe so dati mi kan kom regtvaardiki doro bribi.

Page 77: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da doel foe da wet 3:19. Dan sortoe wroko da wet

abi? A ben poti na tapoe bikasi foe sondoe ede, te leki da siri sa kom disi ben kisi da pramisi kaba; en Gado ben gi da wet doro dem engel na ini da anoe foe wan mindriman. 20. Now wan mindriman no wroko gi wan soema nomo, ma Gado de wan.

Page 78: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da wet sori dati wi de sondari foe ekspresi

Da wet sori wi san Gado wani na fesi kaba, so wi no man taki dati wi no ben sabi. So da sondoe disi wi doe de na opstand agensi Gado srefi – san dem kari na ini Engels – transgressions (wan sortoe sondoe foe ekspresi)

Dus wi si dati sondoe de foe poti wi egi wani na fesi foe da wani foe Gado

Page 79: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da mindriman

Mozes ben tjari da wet kom. En dan a ben trowe broedoe na hem tapoe, disi sori dati te wi broko hem, wi moesoe dede, ma ook toe Gado ben feni wan oplossing foe wi sondoe – Jezus Kristus dede tapoe da kruisi.

Ma Gado ben meki da pramisi Hem wawan. En no wan soema hori da wet

Page 80: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da doel foe da wet…

21. Dan da wet de agensi dem pramisi foe Gado? Gado moesoe kibri wi! Bikasi efoe A ben gi wan wet disi ben kan gi libi, dan foe troe, gerechtigheid ben komopo foe da wet.

Efoe wi ben hori da wet, wi ben feni libi – ma wi no man…

Page 81: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da doel foe da wet…

3:22. Ma da skrifi ben sori krin dati ala soema de na ondro sondoe, so dati Gado kan gi da pramisi doro bribi na ini Jezus Kristus na dem soema disi de bribi.

Tokoe wan oplossing de! Wi alamala abi Kristus fanowdoe foe kom regtvaardiki

Page 82: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Soema kan go na hemel?

Soema moesoe abi 100% gerechtigheid, en disi komopo soso foe Jezus Kristus

Jn. 5:24 Troe, troe, Mi taki gi oen taki: Da soema disi jere Mi woortoe, en a bribi na tapoe Hem disi ben seni Mi kom, hem abi libi foe teego, en a no sa kom na kroetoe; ma a ben abra komopo foe dede kaba go na libi.

Page 83: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da wet ben tjari wi kom na Jezus Kristus

23. Ma fosi bribi ben kom, dem ben hori wi na ondro da wet foe kibri wi gi da bribi disi A ben sa sori moro lati. 24. Foe dat'ede da wet ben de wi leriman foe tjari wi kom na Kristus, so dati wi kan kom regtvaardiki doro bribi.

Page 84: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Da wet foe dem Djoe

Dem Djoe ben de leki pikinnengre. Da wet ben de leki wan slafoe-wrokoman foe sorgoe pikin, disi hori da pikin aparti foe foeroe ogri te leki a tron wan bigi soema.

So srefi da wet ben kibri wi foe foeroe ogri te leki Jezus Kristus ben kom

Page 85: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Fri foe da wet

Da wet no man meki wi kom regtvaardiki, ma

Da wet no man meki wi kom santa toe!

Da standaard foe Kristus Jezus nanga dem apostel de moro hei leki da wet foe da Owroe Testamenti

Page 86: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Wi no de na ondro da wet moro

3:25. Ma baka da tem dati bribi ben kom kaba, wi no de na ondro da leriman moro. 26. Bikasi oen alamala de dem pikin foe Gado doro bribi na ini Kristus Jezus.

Wi ben tron pikin foe Gado, so wi no abi da leriman (wet) fanowdoe foe tjari wi kom na Kristus Jezus moro

Page 87: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Wi weri Kristus

27. Bikasi ibriwan foe oen disi ben dopoe na ini Kristus, oen ben weri Kristus. 28. Djoe nanga Grieki no de, slafoe nanga friman no de, man nanga oema no de, ma oen de alamala wan na ini Kristus Jezus. 29. En efoe oen de foe Kristus, dan oen de dem siri foe Abraham, en oen de erfgenaam foe da pramisi.

Page 88: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Wi dopoe

Disi wani taki dati wi ben teki Jezus Kristus leki wi verloesoeman

Ma ook toe dati da Santa Jeje ben dopoe wi na ini da skin foe Kristus

Dus wi alamala de wan na ini Hem skin, en wi de wan njoen schepping

Page 89: Galaten – Worldwide Bible Instituut Les 1 Samengesteld door R. Patton.

Wi de erfgenaam

Bikasi wi de pikin foe Abraham, leki hem avoo-pikin, wi abi wan pisi na ini da erfenis – en da erfenis disi komopo foe bribi.