Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter...

28

Transcript of Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter...

Page 1: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten
Page 2: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten
Page 3: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

1

Fra Angelico,

(zie een glimp van de tuinman,

achter Jezus)

Page 4: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

2

Waar hebben we het allemaal over in onze ver-

gaderingen ?

Natuurlijk moeten we de ‘standaard’ zaken tijd en aandacht geven: de

notulen van de vorige keer, de ingekomen en uitgaande post, en vaak

staat er ook op de agenda om elkaar te informeren met terugkoppe-

lingen van besprekingen of zaken die ‘buiten de deur’ werden mee-

gemaakt. Immers, ELGA leeft niet op een eiland, maar we hebben ge-

lukkig vele en velerlei contacten. Zo hoorden we onder meer van de

Stichting LUKA [bedankt voor de mooie subsidie die we elk jaar krij-

gen; zo worden de uitgaven voor Bachcantates draaglijk], van Vree-

denhoff, het zorgcentrum waar we vanouds veel binding mee had-

den, van AZA en anderen.

Uiteraard hebben we het over het conceptbeleidsplan en hoe we dat

in de gemeente met elkaar zullen bespreken. De KR is zeer te spreken

over het werk van de werkgroep en het resultaat dat nu voorligt. Op

3 maart gaf de werkgroep in “de Wasserij” een presentatie als voor-

bereiding voor iedereen om het te lezen en om op 31 maart met el-

kaar te verkennen welke koers ELGA het beste zou kunnen gaan va-

ren. We hopen op een goede opkomst en een goede uitwisselingen

van ideeën.

Intussen lopen er allerlei zaken door: binnenkort heeft het modera-

men een overleg met ds. Andreas Wöhle, de president van de Luther-

se synode, die signalen uit ‘Luthers Oost-Nederland’ opvangt en met

de gemeenten in onze regio komt bijpraten, waarvoor we in april

weer een AZA-vergadering houden.

We kijken ook vooruit naar het periodiek overleg dat de KR heeft met

het parochiebestuur van de Oud-Katholieke Parochie. Op 10 april is

dat overleg, waarbij ook aartsbisschop Joris Vercammen aanwezig zal

zijn. We willen dan onder meer bespreken hoe een gezamenlijk dienst

Page 5: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

3

zo kan worden vormgegeven dat van beide kanten er voldoende her-

kenbaarheid en welbevinden zal zijn.

Verder houdt ons bezig dat we de KR nog niet op sterkte hebben.

Omdat we onder verscherpt toezicht staan en geen eigen predikant

hebben duurt het nog even voor we hier stappen kunnen zetten. Ook

hoorden we van het CCBB dat de begroting voor 2019 niet wordt

goedgekeurd. Een bespreking met hen stuitte op datum-problemen;

hopelijk lukt het binnenkort.

Onze Jaarrekening voor 2018 is door Suze, nu met de nieuwe soft-

ware van PKN, opgesteld. Het CCBB had bij dit concept ook opmer-

kingen; hopelijk kunnen we in hetzelfde overleg van de conceptversie

de definitieve maken.

Ook deel ik graag met u dat de leden van de KR onderling met elkaar

van gedachten wisselden over het plezier dat zij aan het ambt en dit

werk beleven. Hoe fijn het is dat velen onze zondagse diensten zo

positief beleven. Ook noemen we de soms wat minder leuke kanten

hier aan. Het ‘energielabel’ bij de leden van de KR is soms wat lager

door energievreters. We proberen met elkaar te bewaken dat we het

goede werk, op een goede manier, met voldoening blijven volhou-

den. We kunnen niet alles, maar we doen, samen met alle vrijwilligers

– en dat zijn er veel !! – ons best om ELGA een goede verschijning van

‘Christus lichaam’ te doen zijn.

Nu is het lente…. , op naar Pasen…. We gaan met frisse moed vrolijk

voort op ’s Heren wegen.

Met hartelijke groet, Hans Hekelaar, voorzitter

1 januari t/m 10 maart

Kerkelijke middelen 1.084,36

Diaconie, eigen werk 58,70

Page 6: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

4

Oecumene 41,80

Voedselbank Arnhem e.o. 88,11

KIA - Werelddiaconaat 79,70

Ned.Luth.Genootschap Suriname 60,05

Kruispunt 276,73

KIA Zending 42,75

KIA Schuldhulpmaatje 83,40

KIA Cubaanse kerken 49,15

AZA-project Eye Care 63,25

Ned. Lutherse Vrouwenbond 56,35

Totaal 1.984,35

De volgende gemeenschappelijke maaltijd in april vervalt. De maaltijd

in mei zal zijn op donderdag de 23ste van 18:00 tot 19:30 uur. Opga-

ve t.z.t. via het inschrijfformulier in de Kloostergang, bij Martien Hap-

pel of Marianne Brussel.

Paaswake 20 april:

Het vastenproject van de Oud-Katholieke Kerk is de missie St.Paulus:

opvang van Syrische vluchtelingen, een project van Syrisch-

Orthodoxe jongeren die anderen helpen hun draai te vinden in onze

samenleving.

Pasen 21 april:

Versterk de kerk in Pakistan. Veel christenen in Pakistan voelen zich

kwetsbaar en onzeker. Zij vormen een minderheid en behoren tot de

armste bevolkingsgroepen. Veel christenen hebben bovendien weinig

kennis over het christelijk geloof. Kerk in Actie bouwt samen met lo-

kale kerken aan een sterke en vernieuwende kerk in Pakistan. Studen-

ten en voorgangers kunnen, onder meer via internet, cursussen en

trainingen volgen over discipelschap en theologie.

Page 7: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

5

Jaarlijks volgen 6.000 tieners een jongerentraining . Zij zijn het toe-

komstig kader van de kerk en staan dankzij deze training sterker in

hun geloof. Bouwt u mee aan een sterke en vernieuwende kerk in Pa-

kistan?

Zondag 5 mei:

Versterk de kerk in Syrië. Na een uitzichtloze burgeroorlog sinds 2011

ligt Syrië in puin. Van de 18 miljoen Syriërs zijn 12 miljoen mensen op

drift. Zij zochten een veilig heenkomen elders in Syrië of in buurlanden

als Jordanië en Libanon. Ook tweederde van de christenen in Syrië

raakte op drift. De helft van hen vluchtte naar het buitenland. Deson-

danks bieden Syrische kerken effectief hulp aan ontheemden in eigen

land, ongeacht religie of politieke voorkeur. Syrische kerken, de grote

Grieks-Orthodoxe Kerk van Antiochië voorop, en daarna ook de Sy-

risch-Orthodoxe Kerk, zijn de grootste particuliere hulpverleners in

Syrië. Zij stellen de betrokkenheid van kerken in Nederland zeer op

prijs. Zij ervaren die als steun in de rug.

Dankzij de financiële bijdrage van onze kerk kunnen kerken in de re-

gio ontheemden en vluchtelingen helpen met onderdak, medische

zorg, water, onderwijs, kacheltjes, voedsel en hygiëne-pakketten. Met

hun netwerk van kerkelijke gemeenten door heel Syrië, Libanon en

Jordanië bereiken ze mensen die voor internationale organisaties vaak

onbereikbaar zijn. www.kerkinactie.nl/kerkensyrie

Zondag 19 mei:

Voedselhulp in Indonesië ( zie hieronder). Uw gaven zijn hard nodig.

Van harte aanbevolen!

Martien Happel

Toelichting Karla Schaap op collecte voor Voedselhulp in Indonesië:

Op 28 september 2018 werd West-Sulawesi getroffen door een aard-

beving met de kracht van 7,4 op de schaal van Richter, gevolgd door

een tsunami in de stad Palu. Er zijn hierbij 2.054 mensen overleden,

velen raakten gewond en er worden nog steeds mensen vermist. Ook

raakten veel mensen hun huis en bezittingen kwijt. Er zijn 16.732 men-

Page 8: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

6

sen gevlucht naar familie en vrienden elders.

Begin oktober ben ik met mijn gezin naar Noord-Sulawesi afgereisd

om mijn familie te bezoeken. Voor vertrek ben ik geld gaan inzamelen

bij familie, vrienden en collega’s in Nederland. Het geld dat ik ingeza-

meld had, heb ik gebruikt om de mensen die naar familie of vrienden

in Noord-Sulawesi zijn gevlucht te voorzien van eerste levensbehoef-

ten zoals rijst, olie, melk, shampoo, vitamines e.d. die ik zelf op de lo-

kale markt kocht en naar de mensen bracht met hulp van mijn broer

Rivo.

Tijdens mijn bezoek vertelden de getroffen families hun eigen verhaal.

Het raakte mij heel erg om te horen wat hun allemaal is overkomen

en dat ze veel van hun geliefden verloren hebben tijdens deze natuur-

ramp. Sommige mensen die we geholpen hadden, zijn inmiddels te-

rug naar Palu, maar er is ook een deel in Noord-Sulawesi blijven wo-

nen om hier een nieuwe toekomst op te bouwen.

Deze meneer verloor zijn eigen huis. Gelukkig is zijn gezin, bestaande uit 2 zonen, 2 schoondochters en 2 kleinkin-deren nog in leven.

Deze mevrouw verloor haar eigen huis en haar twee kleinkinderen die tot nu toe nog niet gevonden zijn.

Page 9: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

7

Deze familie verloor hun moeder tijdens de aardbeving in het zieken-

huis. Dit gezin heeft ook andere vluchtelingen geholpen. Zij zijn in

totaal met 35 mensen die in hun tuin in een tent logeren.

Dit is de NL oude kerk Sentrum in Manado.

Hier verzamelen ze de spullen in om naar Palù te brengen.

Karla Schaap

Page 10: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

8

in de Willibrorduskerk in Arnhem

Evenals de beide voorgaande jaren vieren de Oud-Katholieke Paro-

chie en de Evangelisch-Lutherse Gemeente de Drie dagen van Pasen

gezamenlijk. Dat zijn Witte Donderdag, Goede Vrijdag en de Paaswa-

ke. Dit jaar wordt aan deze gezamenlijkheid de Palm- en Passiezon-

dag als inzet van de Stille/Goede Week toegevoegd. Palmpasen en

Goede Vrijdag zijn diensten onder auspiciën van de ELGA. Witte Don-

derdag en de Paaswake zijn diensten onder auspiciën van de OKPA.

De Eerste zondag van Pasen vieren de ELGA en de OKPA dan weer

in eigen kring.

De overwegingen van kerkenraad en parochiebestuur zijn zowel van

praktische als inhoudelijke aard. Praktisch kan ook de dienst op Palm-

pasen nauwelijks in tweevoud op één dagdeel in hetzelfde huis

plaatsvinden. Het toewijden en uitreiken van de palmtakken èn de

aandacht voor het lijdensverhaal vragen zoveel tijd en concentratie

dat een gezamenlijke viering geboden en mogelijk bleek.

Belangrijker is dat de viering van de Goede/Stille Week en Pasen ons

met name bepaalt bij de kerk als zichtbare gestalte van het Lichaam

van Christus. Het mede lijden en sterven met Christus en het met

hem worden opgewekt staan centraal. Het is daarom een uitdaging

voor onze gemeenten deze weg samen met Christus te gaan.

Deze uitdaging wordt onderstreept door het voornemen van aarts-

bisschop Joris Vercammen om Palmzondag, Witte Donderdag, Goede

Vrijdag en de Paaswake in Arnhem te vieren. Het is gebruik dat de

bisschop elk jaar deze dagen in één van de parochies van het aarts-

bisdom viert. Dit gebruik kan worden verstaan als een teken van

saamhorigheid van alle parochies in het aartsbisdom en daarbij in

Arnhem als teken van verbondenheid over eigen grenzen heen. Bis-

schop Joris zal de celebrant zijn in de vieringen van Witte Donderdag

en de Paaswake, die onder auspiciën van de OKPA worden gehouden.

Ook zal hij deelnemen aan de vieringen van Palm- en Passiezondag

en Goede Vrijdag onder auspiciën van de ELGA.

Page 11: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

9

Bisschop Joris zal rond elk van de diensten een toelichtende medita-

tieve inleiding houden aan de hand van de weg van de liturgie van de

betreffende viering. Op Palmzondag zal deze overweging na de dienst

zijn en zo tegelijk de mogelijkheid bieden tot een nadere kennisma-

king met bisschop Joris. Witte Donderdag, Goede Vrijdag en de Paas-

wake worden voorafgegaan door deze meditatieve bijeenkomsten. Op

Goede Vrijdag is de kerk voor de inleiding open voor stilte en medita-

tie. Op Witte Donderdag en Goede Vrijdag worden de inleidingen be-

sloten met een eenvoudige maaltijd voor de dienst. U kunt zich hier-

voor aanmelden bij een van de pastores, maar u kunt ook spontaan

aansluiten.

Een bijzonder accent in de dienst op Witte Donderdag zal de voetwas-

sing zijn. Niet alleen het evangelieverhaal over het ‘laatste avondmaal’

zal traditiegetrouw worden gelezen, maar dat ‘dienstbevel tot nederig

liefdebetoon’ zal ook praktisch worden beproefd. De bisschop zal

daarin voorgaan. Het is een gebruik dat inmiddels in meerdere katho-

lieke en protestantse, zowel communauteiten als gemeenten wordt

beleefd. Wie daar aan deel wil nemen kan zich melden bij een van de

pastores of kerkenraadsleden. Ook ter plaatse kan men besluiten zich

in de rij te voegen.

Op de Eerste zondag van Pasen verwelkomt de Lutherse gemeen-

schap een nieuw gemeentelid. Op Aswoensdag is Maria van Leeuwen

aan de gemeente gepresenteerd door de kerkelijk werker en de

doopgetuige. Nu zal zij belijdenis van het geloof afleggen en worden

gedoopt. Gekozen is voor deze dag omdat zij op haar weg naar de

kerk van Christus concreet met deze gemeenschap heeft kennis ge-

maakt en daar ook inmiddels in de cantorij een eigen plaats heeft. De

cantorij zal dan ook op Paasmorgen een klinkend aandeel in de dienst

hebben. pastoor Joke Kolkman

kerkelijk werker Marianne Brussel

ds. Hans Uytenbogaardt

Zie ook het kader op pagina 10.

Page 12: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

10

Evangelisch-Lutherse Gemeente

en Oud-Katholieke Parochie

in de Willibrorduskerk

Palm- en Passiezondag

14 april

10.00 uur Dienst van Schrift en Tafel

ds. Hans Uytenbogaardt

11.30 uur Inleiding mgr Joris

Vercammen

Witte Donderdag

18 april

17.30 uur Inleiding

ds. Hans Uytenbogaardt

18.15 uur maaltijd

19.30 uur Eucharistie

mgr Joris Vercammen

Goede Vrijdag

19 april

17.00 uur kerk open – stilte en in-

keer

17.30 uur Inleiding mgr Joris Ver-

cammen

18.15 uur maaltijd

19.30 uur Schrift, gebed, kruismedi-

tatie, ds. Hans Uytenbogaardt

Paaswake

20 april

19.30 uur: inleiding mgr Joris

Vercammen

21.00 uur, Lof van het Licht,

de heilige Schrift,

Doopgedachtenis, Eucharistie

mgr Joris Vercammen

Eerste zondag van Pasen

21 april

9.30 uur Eucharistie

pastoor Joke Kolkman

11.00 uur Dienst van Schrift en

Tafel en bediening van de heilige

Doop, ds. Hans Uytenbogaardt

en medewerking cantorij

Page 13: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

11

Passie voor leven

Opspringend uit hoeken en gaten

Zoekend naar wegen

Van betekenis, van hoop

Tegen de stroom in

De glinstering vinden

Je daaraan vasthouden

De druppels aaneen rijgen

Zo ontstaat een web

Van hoop

Van flinterdunne verandering

Zacht maar resoluut

Het leven sturend

In de richting

Van heelheid

De schepping die

Haar eenheid

Weer leven mag

In het licht

Van de eeuwige.

Tijdens de gesprekken met gemeenteleden hoor ik regelmatig van

mensen welk interesses er leven. In sommige gevallen is het jammer

om alle kennis vanuit de passie en interesse die iemand heeft, niet te

delen. Zo ontstond het idee om een soort college tour te organise-

ren. Een paar keer per jaar een lezing door een van de gemeentele-

Page 14: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

12

Meer informatie over de diensten in de Stille Week in het kader op pag. 10.

Datum Eredienst

Zondag 14 april Palmpasen

10.00 uur Ds. Hans Uytenbogaardt, Maaltijd van de Heer

Donderdag 18 april Witte Donderdag

19.30 uur Mgr. Joris Vercammen, Eucharistie

Vrijdag 19 april Goede Vrijdag

19.30 uur Ds. Hans Uytenbogaardt

Zaterdag 20 april Paaswake

21.00 uur Mgr. Joris Vercammen, Eucharistie

Zondag 21 april Pasen

11.00 uur Ds. Hans Uytenbogaardt, Maaltijd van de Heer, Cantorij

Zondag 28 april 2de Zondag van Pasen

11.00 uur Deken Henk Janssen

Zondag 5 mei 3de Zondag van Pasen

11.00 uur Deken Henk Janssen

Zondag 12 mei 4de Zondag van Pasen

11.00 uur Ds. Nico Vlaming, Maaltijd van de Heer

Zondag 19 mei 5de Zondag van Pasen

11.00 uur Deken Henk Janssen

Zondag 26 mei 6de Zondag van Pasen

11.00 uur Kerkelijk werker Marianne Brussel, Cantorij

Page 15: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

13

Collecte Koffiedienst

1e: Kerkelijke middelen Hanneke van Witzenburg

2e: Kledingbank Arnhem e.o. Patty Besseling

1e: Kerkelijke middelen

2e: Voedselbank Arnhem e.o.

Geen collectes

1e: Kerkelijke middelen

2e: Opvang van Syrische vluchtelingen

1e: Kerkelijke middelen Hanneke van Witzenburg

2e: KIA Versterk de kerken in Pakistan Irene van Dijk

1e: Kerkelijke middelen Ada en Dirk Schaap

2e: Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek Patty Besseling

1e: Kerkelijke middelen Jan en Brigitte

2e: KIA Versterk de kerken in Syrië Gundelach

1e: Kerkelijke middelen Wil van Nieuwkerk

2e: Studentenpastoraat RvK Arnhem Hanneke van Witzenburg

1e: Kerkelijke middelen Irene van Dijk

2e: Voedselhulp Indonesië / Sulawesi Patty Besseling

1e: Kerkelijke middelen Ada en Dirk

2e: Vluchtelingenwerk Nederland Schaap

Page 16: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

14

den voor wie interesse heeft. De aftrap gaat gegeven worden door de

heer Henk Meuter. Hij is zeer geïnteresseerd in de sterrenkunde en

kan er boeiend over vertellen.

Op zaterdag 18 mei ‘s middags om 15.00 uur houdt hij zijn lezing in

de Kloostergang. Opgeven bij Marianne Brussel:

[email protected]

Op zaterdag 20 juli gaan we een dag naar het klooster. In Ooster-

beek zijn we te gast in abdij Koningsoord. Over de invulling van het

programma kan ik in de volgende Concordia meer vertellen.

Voor tussentijdse informatie en opgave kunt u terecht bij ondergete-

kende op mailadres: [email protected].

Gezegende Paasdagen en veel levensvreugde gewenst,

Marianne Brussel

De werkgroep eredienst, bestaande uit Hanneke van Witzenburg,

ds. Hans Uytenbogaardt, Klaas Spijker, Nelleke van Eijsden en Thea

Endedijk, heeft het fenomeen introïtus-antifoon besproken. We heb-

ben ons erin verdiept en voor- en nadelen, praktische en inhoudelijke

kansen en bezwaren besproken.

Er is afgesproken om deze antifonen die nieuw zijn geschreven voor

het Liedboek, als proef te gebruiken in de veertigdagentijd. Daarna

zal de werkgroep dit evalueren en horen we graag ook van gemeen-

teleden of dit voor hen een meerwaarde heeft. De belangrijkste voor-

waarde om dit op te gaan nemen in onze vaste orden voor bepaalde

delen van het jaar is, dat het de gemeente moet dienen.

WAT IS EEN INTROITUSANTIFOON?

Op de website www.liedboekcompendium.nl, met achtergrondinfor-

matie bij de liederen en genres in het Liedboek, staat een artikel over

de introïtusantifoon (goo.gl/d3RUdB).

Page 17: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

15

Daaruit haal ik de volgende alinea’s:

‘Sinds de achtste eeuw kent de kerk voor de

introïtus de volgende vorm: antifoon – enkele

psalmverzen of een enkel psalmvers – Gloria

Patri – antifoon. Daarbij werd oorspronkelijk de

antifoon door allen gezongen en de psalmver-

zen door het koor.

De Latijnse beginwoorden van de antifonen

vinden we nog terug in de klassieke namen van

diverse zondagen, zoals Gaudete, Laetare, Can-

tate. De Latijnse namen van de zondagen zijn in

het Liedboek aangegeven bij de tekstverwijzing

onder de antifoon.

De introïtusantifoon kan gezien worden als een kernvers, letterlijk ge-

zichtsbepalend, de kern voor de betreffende dag. Hij werkte voor de

kerkganger als een ‘herkenningstune’. Daarbij gaat het niet alleen om

de woordkeus, ook de melodie van de gregoriaanse antifoon is vaak

veel betekenend. (…)

De redactie van het Liedboek wilde ruimte bieden aan een veelkleuri-

ge en veelvormige liturgische praktijk. Daarbij behoort ook de moge-

lijkheid om de introïtus in zijn oorspronkelijke vorm te kunnen zingen

met antifoon en (berijmde) psalm, waarbij de gemeente beide voor

zijn rekening kan nemen.’

DE INTROITUSANTIFOON EN DE LUTHERSE TRADITIE

Nog niet zo oud is de traditie in de Evangelisch-Lutherse Kerk in Ne-

derland om de berijmde Geneefse psalmen te zingen. Pas bij het Lied-

boek voor de kerken in 1973 zijn de lutheranen hiermee begonnen.

De praktijk van introïtusantifonen is ouder, maar vaak bij een onbe-

rijmde gesproken of gezongen psalm. De gesproken introïtus met het

Gloria Patri (‘Klein Gloria’) is ook nog steeds een gangbare praktijk in

lutherse gemeenten. Maar ook de gezongen introïtusantifonen bij de

berijmde psalmen is in de laatste decennia in verschillende lutherse

gemeenten in praktijk gebracht.

Page 18: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

16

DE PRAKTIJK

De waarde van het gebruik van een antifoon bij de berijmde psalm

wordt in de Protestantse Kerk in Nederland breed erkend. De prakti-

sche uitwerking is verschillend en moet op maat zijn van een

gemeente.

Het is een uitdaging om te ervaren hoe dat in onze gemeente het

beste werkt. Het vraagt in elk geval extra inzet van kerkmusici en ge-

meenteleden.

Aandachtspunten zijn:

1. in welke periode van het jaar komen de antifonen het beste tot

hun recht?

2. kan de gemeente de antifoon zingen nadat deze eenmaal

wordt voorgezongen door de cantor of cantorij?

3. het gebruiken van de twee lintjes in het Liedboek: een bij de

antifoon en een bij de psalm; kan dit duidelijk worden vermeld

in de orde van dienst?

Dit alles zal zeker enige gewenning vragen, maar onze gemeente

zingt graag en goed. Waarom zou het niet lukken? “The proof of the

pudding is in the eating”.

Als u dit leest zijn we al een eind op weg en hebt u vast al diverse

keren ervaring opgedaan.

Wij hopen in ieder geval dat u de kleur van de zondagen van de

veertigdagentijd meer zult opmerken en betekenis kunt geven door

het zingen van de antifoon bij de psalm.

De introïtusantifonen en de vermelding van de bijbehorende psal-

men voor de verschillende zondagen van veertigdagentijd vindt u in

het Liedboek bij nr. 535.

Thea Endedijk,

namens de werkgroep eredienst

De cantorij zal zingen op Paasmorgen 21 april. Voorganger is ds.

Hans Uytenbogaardt. Dit keer klinkt er oude muziek bij het Opstan-

dingsevangelie. Het verhaal van Maria die het graf komt bezoeken en

de engelen, die haar antwoorden dat Jezus er niet meer is maar is

Page 19: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

17

opgestaan, wordt prachtig getoonzet in: Dialogo fra Maria Magdalena

door de Italiaanse vrouwelijke renaissance-componist Chiara Margari-

ta Cozzolani (1602 - 1677).

Zij was Benedictijner non in Milaan en een flink deel van haar wer-

kend leven abdis in het klooster.

In de muzikale vertelling zijn de volgende solorollen te horen: Maria,

twee engelen, verteller. Het koor zingt de delen waarbij alle rollen

tegelijk aan de orde zijn.

Op 26 mei zal de cantorij ook meewerken aan de eredienst. Wat er

gezongen zal worden is nog niet bekend.

Thea Endedijk

Uitgeschreven:

Fam. Dj. Schaap-Werung

Overleden:

6 febr. Dhr. J.F.C. van der Wart

15 maart Mevr. C. Godschalk

16 maart Dhr. K.R. Abendanon

18 maart Dhr. G.J. van Koppenhagen

Geschokt hoorden we dat ons ge-

meentelid mevrouw Corrie

Godschalk was overleden. Na een

revalidatieperiode van 8 maanden

in ONO was ze net twee weken in

“Vreedenhoff”.

Vele jaren geleden kwam Corrie met

haar gezin in onze gemeente. Zij

deed enthousiast mee in de Zon-

dagsschool, deed met Emma-Elze

Bongers dans in de kerk (Sacred

Page 20: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

18

Dance was haar lust en leven), richtte een vrouwengepreksgroep op,

was lid van de kerkenraad.

Ook landelijk was ze actief in het conciliair proces en zeer betrokken

bij de Ned. Lutherse Vrouwen Bond, o.a. in de redactie van “De Brief”.

De plaats van de vrouw in kerk en samenleving ging haar zeer ter

harte.

De laatste paar jaren waren heel moeilijk voor haar toen haar gezond-

heid haar steeds meer in de steek liet.

Heel velen waren aanwezig in de afscheidsviering op 22 maart op

Moscowa. Centraal thema in de dienst was haar visie op De Heilige

Geest. Pinksteren was voor haar het belangrijkste kerkelijk feest. Die

Geest hebben we nodig om staande te blijven in het leven en te doen

wat moet worden gedaan. Ze was van harte de oecumene toegedaan

en even van harte Luthers.

Wij zijn haar zeer erkentelijk voor alles wat ze heeft gedaan en bete-

kend voor velen. We zullen haar missen.

Onze troost is dat ze nu de vrede heeft gevonden, waarnaar ze zozeer

verlangde. Zij is in het Licht, en vrij…!

Elly Muurling

De volgende gemeenteleden die in deze periode hun verjaardag

vieren:

15 apr. Mw. E. van Dijk-van Heusden

17 apr. Dhr. A. Hesterman

9 mei Mw. W.F. Snijders-Keijzer

9 mei Mw. W.E. van Nieuwkerk-Heij

15 mei Mw. J.D. Greep-Kernkamp

15 mei Mw. G.H.M. Wehman-Trienes

24 mei Dhr. M.J. Frissel

Wij wensen u een mooie dag toe en veel goeds voor het komende

levensjaar!

Page 21: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

19

3 febr. Hr Henk Meuter

10 febr. als grafstuk voor Erik v.d.Wart

17 febr. Pastor Andries Goovaart

24 febr. Esther Looijen

3 maart Mw Corrie Godschalk

10 maart Mw Patty Besseling

17 maart Hr en Mw Janny en Kees

Klomp

24 maart Mw Frieda Boom

31 maart Mw. Elly Muurling

Het is al weer bijna drie maanden geleden dat we verhuisden naar

ons tijdelijk adres in Krimpen aan den IJssel. Op 13 januari heb ik offi-

cieel afscheid genomen en werd ik uit het ambt van diaken van de

ELGA ontheven. Sindsdien zijn we enkele keren in de Andreaskerk van

de ELG Rotterdam geweest.

We werden hartelijk ontvangen en de dienst was een feest van her-

kenning. Uiteraard werd het betreurd dat we maar zo kort zouden

blijven. Ja, want het ziet er naar uit dat we half april kunnen verhuizen

naar ons nieuwe huis in De Heurne. Een heerlijk vooruitzicht.

Terugkijkend op mijn tijd in Arnhem, en dan in het bijzonder de tijd

dat ik deel mocht uitmaken van de ELGA, kan ik opmerken dat het

voor mij persoonlijk een goede tijd is geweest. Er zijn verdrietige tij-

den geweest, maar ook een tijd van uitbundige vreugde. De laatste

drie jaar als lid van de kerkenraad waren intensief en vaak emotioneel.

Ik dank jullie nogmaals voor het in mij gestelde vertrouwen en wens

jullie Gods zegen toe. Een hartelijke groet, ook van Maarten,

Truus Kleinhesselink

Page 22: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

20

Dit is een initiatief van de Willibrordusparochie van de Oudkatholieke

Kerk en de Lutherse Gemeente van Arnhem om regelmatig een artikel

over kerkmuziek in de bladen van beide kerken te publiceren. De be-

doeling is dat verschillende schrijvers hun bijdrage leveren.

(deel2)

Dit stuk komt door de lengte in twee delen. De eerste helft verscheen

vlak voor zomer 2018. De column staat op de website onder

‘Kerkmuziek als Verbinding’. Hoewel toen al geschreven, verschijnt

helaas dit deel twee pas nu. Ik heb nu pas moed verzameld om het

vervolg in te sturen, maar onder een andere titel, een die meer past

bij ‘Kerkmuziek als Verbinding’:

WAT HEBBEN IN DE KERK WOORD EN MUZIEK GEMEEN?

Laten we een voorbeeld nemen aan vreemden die door de wijde

kerkdeur binnenkomen om te luisteren naar muziek in kerkdiensten,

een cantatedienst, een evensong. Verlaat door diezelfde deur eens de

stille kerk en stop niet je vingers in je oren, want misschien horen we

een antwoord in het lawaai daarbuiten. Wat mij in het contrast met

binnen opvalt is dat het geluid non-stop is en oorverdovend. Op het

werk klinkt muziek door de luidsprekers, op de achtergrond in films,

games en reclame, in winkelgalerijen en in uitgangscentra; muziek

klinkt door koptelefoons onder het sporten op straat en in de natuur

en op festivals dreunt het zo hard dat men er gehoorschade door

oploopt. Thuis ook overdag en wekkerradio’s brengen je met muziek

naar de nacht en wekken je de volgende dag.

Muziek, 7 x 24, je zou toch concluderen dat de wereld vol echte mu-

ziekliefhebbers zit. “Wat hoor je?”, vraag ik, maar doorgaans krijg ik

geen antwoord, want men weet het gewoon niet, heeft niets ge-

hoord. Is dat dan niet jammer van al die muziek? Welnee, dat soort

muziek blijkt alleen bedoeld om in een bepaalde sfeer te komen, juist

niet om te luisteren. Muziek is krachtig, slaagt daar wonderwel in en

verdient zich ruimschoots terug (is hier sprake van manipulatie? Volg

de geldstromen. Het is interessant dit te onderzoeken, een andere

keer).

Page 23: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

21

Zulke muziek voor iedereen wordt niet gewaardeerd door wie graag

luistert, wie houdt van stilte. Trouwens, in de kerk luistert men ook

graag. Hé, hebben we hier nu een overeenkomst gevonden? Niet al-

tijd, in de grote, volle kerk met zijn vaste rituelen en muziekstijl, waar

ik vroeger als kind dagelijks kerkte, werd heel slecht geluisterd. Er is

veel veranderd: kerken horen niet meer tot de mainstream, maar zo

klein als we zijn hebben we (als we op ons best zijn) iets zeldzaams te

bieden: wij zijn luisterende muziekliefhebbers en kerkgangers en ho-

ren ook naar vreemde geluiden. Dat vond ik opvallend toen ik via de

cantorij voor het eerst kennismaakte met deze gemeente. Is luisteren

dan toch het gemeenschappelijke dat we zoeken?

In deel 1 ging het (als je het op

de spits drijft) om woord tegen

muziek. In de renaissance vond

Palestrina een stijl om meer-

stemmige muziek verstaanbaar

te maken. Protestanten voer-

den de volkstaal in de muziek

in. Eeuwen door werd gestre-

den om verstaanbaarheid en

muziek. Kerk en muziek werden

dan ook heel belangrijk gevon-

den. Dat is nu wel anders; veel

muziekscholen en kerken zijn

weggekwijnd. Wat zullen we nog zeuren over de balans tussen mu-

ziek en woord?

Natuurlijk hebben we ieder onze eigen mening en kan daar onenig-

heid van komen. Ik heb altijd willen weten waar conflicten in het alge-

meen op gebaseerd zijn. Ik probeer niet alleen muziek tegen woord te

begrijpen, maar ook oorlogen en de ruzietjes van mijn lieve kleinkin-

deren, ik las er over. Hoe meer er gepolariseerd wordt hoe minder

naar de ander geluisterd wordt, hoe minder ook men elkaar erkent en

misschien gaat het uiteindelijk allemaal daar om, om zich gekend te

weten, gezien en gehoord.

Page 24: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

22

“… buffels van Basan omsingelen mij, roofzuchtige, brullende leeuwen

…” (psalm 22). Het onophoudelijk lawaai is gericht tégen ons, maar

eigenlijk bedoeld vóór luisteraars. Verbindingen gedijen bij een luiste-

rende houding. Luisteren maakt stilte levend; de smalle, broze lijn tus-

sen twee polen verbreedt en een grote rijkdom biedt zich aan: er

blijkt geen schaarste meer om te bevechten. In de onmacht van het

domme gebrul hoor je hoezeer de Ander luisteren nodig heeft. Het

luisteren oefen je met mooie muziek en wijze woorden.

Oscar Wasmann, musicus, lid van de Lutherse Gemeente, die ook

zong in het koor van de Oud-Katholieke parochie.

In de meer dan 25 jaar dat de Herberg bestaat, is het maar een keer

voorgekomen dat er bij gebrek aan een vrijwilliger niet gekookt kon

worden. Maar nu ziet het er naar uit dat dit veel vaker gaat gebeuren.

We komen chronisch keukenvrijwilligers te kort. De vrijwilligers die er

zijn, zijn enthousiast, maar kunnen echt niet nog meer ingezet wor-

den. Daarom een dringende oproep. Wilt u met ons meezoeken?

Kijkt u eens in familiekring, buurt, gemeente… Jonger, wat ouder, een

echtpaar, vriendinnen, of iemand alleen. Iedereen die van koken en

broodmaaltijden klaarmaken houdt, is welkom. Het gaat om een

weekend in de zes weken of een dag in de week. Tussen de maaltij-

den door is er tijd om te genieten van de omgeving.

Zie voor verdere informatie: www.pdcdeherberg.nl

Page 25: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

23

Page 26: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

24

In de vorige Concordia stond, dat de bloemen voor Truus en Maar-

ten later zouden komen. Dit klopt niet. Ze hebben de bloemen mee-

genomen, maar de Paaskaars krijgen ze later, als ze het nieuwe huis

betrokken hebben.

Kopij voor het volgende nummer voor 28 april bij:

Patty Besseling ([email protected])

of Elly Muurling ([email protected]).

Deze uitgave bestrijkt de periode 26 mei t/m 28 juli.

Page 27: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

Christiaan de Wetstraat 4a

6861 DL Oosterbeek

Tel. 026 - 33 33 500

Antiek restauratie

&

meubelstoffering www.femkenout.nl

Weverstraat 15 Oosterbeek 026-3332252 www.gijnet.nl

Drogisterij Glas- en Verfhandel

Parfumerie

Al meer dan 110 jaar een begrip in Oosterbeek

Weverstraat 71-75 Tel. 026 333 22 50

Page 28: Fra Angelico, - Lutherse gemeente Arnhem · Fra Angelico, (zie een glimp van de tuinman, achter Jezus) 2 Waar hebben we het allemaal over in onze ver-gaderingen ? Natuurlijk moeten

Nu ook voor al uw tuinmaterialen!

Kijk op: www.peterwildenbeest.nl

Tel. : 026 - 844 50 54

Mob. : 06 - 18 55 86 20

E-mail : [email protected]

H.P. Derksen Optometrist Stationsplein 12 Low-Vision Specialist (t.o. N.S. station) 6811 KG Arnhem Tel.: 026 - 442 67 35 Leverancier voor alle ziektekostenverzekeringen! Fax: 026 - 442 86 12 ’s Maandags gesloten

Kennis van zaken.

Mulder Arnhem accountancy & advies verzorgt de sa-menstelling van jaarrekeningen en belasting- aangiften, de geautomatiseerde verwerking van salaris-sen en administraties. Ook voor adviezen op fiscaal en bedrijfseconomischterrein kunt u bij ons terecht.

> Deskundig

> Professioneel

> Accuraat

> Enthousiast

Kronenburgsingel 60-21 I 6831 GX Arnhem I Postbus 30063 I 6803 AB Arnhem Telefoon 026 - 323 33 43 I Fax 026 - 323 02 01 I E-mail [email protected] I Website www.mulderarnhem.nl

MULDER arnhem accountancy & advies

Ruime collectie:

*brilmonturen *optische artikelen *baro-, thermo- en hygrometers *contactlensartikelen