Focus 03-2013

ACHTERGROND

InstagramHet geheim van dé populaire fotodienst

TEST

PremiumcompactsSony NEX-6Tamron 90 mm Macro VC USD

WORKSHOP

Doordrukken & tegenhoudenJe foto donkerder of lichter waar jij dat wilt!

EDUCATIEF

De juiste sluitertijdDoseer bewegingsonscherpte voor het beoogde e$ect

fotografiemagazine

jaarg

an

g 10

0 • n

um

me

r 3 • m

aart 2

013

foto

gra

fie

mag

azin

e

©©©©©©©©©©©©© Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Edd Eddy vay vay vay vay vay vay vay vay vy vy vy vy v n Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wen Wn Wn W sselsselsselsselsselsselsselsselsselsselsselsselsselssel

jaargang 100

nummer 3

maart 2013

€ 6,95

PRAKTIJK

Raw of JPEG?Combineer de voordelen van beide

EDDY

VAN WESSEL

WINNAAR ZILVEREN

CAMERA 2012

FOCUS 03 8 MAART 2013

SPOTLIGHT

Bij de Sony World

Photography Awards

komen zowel

professionele

fotografen, amateurs als

studenten aan hun trekken.

Er stroomde deze keer een

recordaantal inzendingen

binnen: meer dan

122.000 foto’s uit

170 landen.

Een van de finalisten in de profes-

sionele competitie is Ilya Pitalev in

de categorie Current A#airs. Sinds

2006 werkt Ilya als sta#otograaf bij

RIA-Novosty, een nationaal nieuwsagent-

schap in Moskou. Hij maakte deze foto in

april vorig jaar in Pyongyang, tijdens de

viering van de honderdste geboortedag van

Kim Il Sung, de grondlegger van Noord-

Korea. De foto is onderdeel van de serie

Personality and society. Reality vs illusions.

Kim Jong Il, die de politieke koers van zijn

vader jarenlang voortzette, overleed in 2011.

Onder zijn bewind bleef Noord-Korea een

van de meest gesloten landen ter wereld.

Berichtgeving uit Noord-Korea was nooit

volledig en betrouwbaar. Kim Jong Un, de

kleinzoon van Kim Il Sung, regeert nu over

het land. De lezers van Time Magazine

kozen hem tot ‘Person of the Year 2012’. Zal

dit nieuwe staatshoofd de bijna honderd jaar

lange stilte verbreken?

De Awards-ceremonie wordt op 25 april in

Londen gehouden. Dan zal blijken of Ilya

Pitalev tot de gelukkige winnaars behoort.

www.worldphoto.org

2013 SONY WORLD

PHOTOGRAPHY AWARDS

UNIFORM«

© Ilya Pitalev, Russia, finalist Current A$airs, Professional Competition, 2013 Sony World Photography Awards.


INEvenementen,

exposities, boeken en sites

waarvan Focus vindt dat je

ze niet mag missen.

FOCUS

Joris Kalma - My ViewJoris Kalma heeft zijn beste foto’s van hiphoparties-

ten verzameld in het boek My View. Hij fotografeert

de artiesten tijdens concerten, maar ook daarbuiten.

KRS One, Rakim, GZA, Dope DOD, Evidence, Pete

Philly, Postman, Method Man en Redman zijn enkele

namen die hij voor zijn camera heeft gehad. Waarom

hiphop? Joris: “In eerste instantie omdat de muziek

mij aanspreekt. Ik begon hiphop te fotograferen voor

de website houseofhiphop.nl. Ik maakte portretten

bij interviews of deed concertreportages. Hierdoor

leerde ik steeds meer mensen kennen en ben ik een

beetje in ‘het wereldje’ gerold. Ik distantieer mij

overigens niet van andere muzieksoorten, maar het

is nog niet op mijn pad gekomen.”

Fotografeer je artiesten liever op of achter het

podium? “Ik vind concerten heel leuk, maar als ik zou

moeten kiezen, zou ik gaan voor backstage. Ik vind

het ook leuk om te laten zien wat er naast het

concert gebeurt; dat zie je bijvoorbeeld bij de repor-

tages van Artifacts, The Proov en Postman in het

boek. Zo bouw je ook een soort band met ze op, en

worden de foto’s wat ‘losser’.”

Waar fotografeer je mee? “Ik fotografeer met een

Canon EOS 5D Mark II. Daarnaast heb ik de Canon-

lenzen F4/24-105 mm, F1,4/24 mm en F1,8/50 mm

en de Speedlite-flitser 580EX II.” Ongeveer een jaar

geleden kocht Brainpower een van zijn foto’s, waar

hijzelf opstaat met Rakim. “Als liefhebber van zijn

muziek vind ik dat natuurlijk heel leuk. Hij is trouwens

ook een van de eersten die mijn boek hebben

gekocht. Ik had een paar jaar geleden nooit gedacht

dat ik dat soort dingen zou meemaken.” My View is

zowel in drukvorm als digitaal te bestellen op:

www.joriskalma.nl/myview

«

Guilty Simpson. © Joris Kalma

Het VervolgNoorderlicht biedt met de

opdrachtenreeks Het Vervolg zeven

Nederlandse fotografen de

gelegenheid terug te keren naar

een eerder gefotografeerd onder-

werp om dat verder uit te werken of

aan te scherpen. Het resultaat zal

van 8 september tot en met 6

oktober te zien zijn tijdens de

Noorderlicht Internationale

Fotomanifestatie 2013. De fotogra-

fen die meedoen zijn: Ad van

Denderen, Pieter ten Hoopen,

Christian Kryl, Andrea Stultiens,

Lidwien van de Ven, Xiaoxiao Xu en

Kadir van Lohuizen. Laatstgenoem-

de volgde in 1993 het leven van een

familie van Marokkaanse komaf,

woonachtig in Amsterdam-Oost.

Een doorsneefamilie die probeerde

deel uit te maken van de Neder-

landse samenleving, maar toch

altijd werd gezien als ‘die Marokka-

nen’, terwijl men hen in Marokko

weer ‘vernederlandst’ vond. Nu,

twintig jaar later, bezoekt Van

Lohuizen deze familie opnieuw.

Hoe gaat het nu met ze en hoe

staat het met het Nederlandse

integratiebeleid?

www.noorderlicht.com

«

Postman. © Joris Kalma


In het werk van Henk Wilschut zijn kwetsbaar-

heid, ontheemding en isolement terugkerende

thema’s. Hij bewaart in zijn langlopende

documentaire projecten een zekere afstand.

Sentiment ontbreekt, en dit maakt zijn werk

zuiver en aangrijpend. In Museum Jan Cunen is

momenteel een overzicht te zien van vijftien jaar

werk. Met onder andere de serie Sandrien, over

een schip dat anderhalf jaar aan de ketting lag in

de Amsterdamse haven, waardoor de Indiase

bemanning letterlijk tussen wal en schip leefde.

Samen met Raimond Wouda bracht Wildschut

het leven aan boord van het schip in beeld.

A’dam DOC.k gaat over dezelfde haven, en voor

de serie Men at Sea bracht hij drie weken door

op een containerschip. Ook de serie Shelter,

waarvoor hij in 2011 de Dutch Doc Award

ontving, maakt deel uit van de expositie. Voor dit

project fotografeerde hij jarenlang de provisori-

sche onderkomens van vluchtelingen door heel

Europa. Bij de tentoonstelling verschijnt een

gelijknamige publicatie in samenwerking met

Uitgeverij De Kunst.

Solo - Henk Wildschut

t/m 25 aug

Museum Jan Cunen

Molenstraat 65, Oss

www.museumjancunen.nl

Solo - Henk Wildschut

Edland ManIn Galerie Pictura Groningen is een overzicht van het werk van Edland Man

te zien. De expositie omvat werken vanaf 1985 tot 2012. Tot de expositie

behoren de mode-illustraties die hij in de beginjaren voor Vogue en Vanity

maakte, de fotomontages/collages uit de periode 1987-1993 waaronder de

serie Photo Fashion Playcards, en de recentere art-series Blind Faith,

Liquids, Panic en Fake.

Ook zijn zeven werken van Edland Man te zien op de Jean Paul Gaultier-

tentoonstelling in de Kunsthal, waar een bijzonder overzicht van het uitge-

breide oeuvre van deze bekende Franse couturier wordt getoond. Natuurlijk

ontbreekt de modefotografie niet. Behalve van Edland Man is er werk van

onder anderen Cindy Sherman, David LaChapelle, Richard Avedon en Pierre

et Gilles te zien.

Out of Dark - Edland Man

10 mrt t/m 27 apr

Pictura Groningen

St. Walburgstraat 1

www.pictura-groningen.nl

The Fashion World of Jean Paul Gaultier.

From the Sidewalk to the Catwalk

t/m 12 mei

Kunsthal Rotterdam

Museumpark

Westzeedijk 341, Rotterdam

www.kunsthal.nl

«

Blind Faith 2011. © Edland Man

«

A’dam DOC.k, Unknown man, 2002. Foto: Henk Wildschut

«

Shelter, Calais, France, February 2009. Foto: Henk Wildschut


Henny Al ruim 36 jaar volgt Michel Szulc Krzyza-

nowski Henny, inmiddels een 52-jarige

vrouw met een zeer bewogen leven. Michel

begon haar te fotograferen op haar zestien-

de en legde haar om de vijf tot tien jaar

opnieuw vast. Een bijzondere en aangrijpen-

de samenwerking, die niet meer alleen over

Henny zelf gaat, maar ook een beeldverslag

is geworden van opvattingen, mode,

techniek en leefgewoonten. Ter gelegen-

heid van de verschijning van het zesde

Hennyboek Henny. Het zit best wel tegen

wordt in BKKC in Tilburg de expositie Henny:

de documentaire gehouden. Het is een

audiovisuele presentatie van Studio APVIS

over het Hennyproject, en staat in het teken

van documentaire fotografie.

Een moment uit de recente fotosessies dat

Michel zich nog steeds herinnert, is het

close-updubbelportret van Henny en haar

man Arie. Michel: “Het toont een zeldzaam

moment dat twee mensen echt helemaal

zichzelf zijn. En dit op een manier die heel

veel over hen vertelt. De zorgen die Henny

heeft. De moedeloosheid en uitzichtloos-

heid die ze vaak voelt. Maar ook is te zien

wat het alcoholisme van Arie met hem en

Henny doet. Het lijden van ‘m. Het slachtof-

fer zijn. Om zo’n intiem moment te kunnen

vastleggen, moet er een hele goede band

tussen de geportretteerden en de fotograaf

zijn. Juist daar heb ik altijd heel hard aan

gewerkt, en deze foto toont me hoe stevig

die band is geworden.”

Een aantal jonge documentaire fotografen is

inmiddels geselecteerd voor een master-

Festival Circulation(s) Van 22 februari tot en met 31 maart vindt in Parijs de

derde editie van Circulation(s) plaats: een festival voor

jonge Europese fotografie. Er is een tentoonstelling met

meer dan veertig jeugdige Europese fotografen en er

zijn diverse evenementen.

www.festival-circulations.com

class, waarna de twee beste deelnemers de

mogelijkheid krijgen om in de voetsporen

van Michel Szulc Krzyzanowski te treden.

Michel: “De bedoeling is dat de uitgekozen

fotografen een verbintenis met een van

Henny’s kinderen aangaan en dit project

heel hun verdere leven voortzetten, net als

ik met Henny heb gedaan. Ze moeten niet

alleen de belangrijke momenten vastleggen,

maar er tevens zorg voor dragen dat dit op

een of andere manier aan het grote publiek

wordt gepresenteerd. Ook hebben ze de

verantwoordelijkheid om na veertig of vijftig

jaar het stokje weer door te geven. Om op

dat moment weer nieuwe, jonge fotografen

te selecteren die de kleinkinderen van

Henny gaan volgen.”

www.szulc.info

Henny: de documentaire

t/m 7 apr

BKKC

Spoorlaan 21 i-k, Tilburg

www.bkkc.nl

Henny. Het zit best wel tegen

Michel Szulc Krzyzanowski

Uitgeverij Lecturis

€ 25,-

ISBN 9789070108861

Foto: Michel Szulc Krzyzanowski

«

Animals. © Vladimir Vassilev

«

Anne Gadenne. © Delphine Gatinois


Eddy

GESCHIEDENIS VASTLEGGEN

In indrukwekkende

reportages legt

Eddy van Wessel het

leven vast in landen als

Afghanistan, Tsjetsjenië

en Irak. Hoewel hij ook

het conflict niet schuwt,

wil hij vooral de impact

op en gevolgen voor

mensen in oorlogsge-

bied laten zien.

In januari won Eddy de

Zilveren Camera 2012

met zijn serie gemaakt

in de Syrische stad

Aleppo.

TEKST Jannie de Kruij$

vanWessel

Bag

dad

, Ira

k. 2

011


Fotograferen begon als hobby. En

dat is het nog steeds, vertelt Eddy.

In de tijd dat hij zelf veel sportte,

had hij steevast zijn camera bij

zich. Af en toe dropte hij een foto bij het

Parool, waar hij dan 40 gulden voor kreeg.

Eddy: “Ik raad mensen die oorlogsfoto-

graaf willen worden aan om eerst sportfo-

tografie te doen. Daarmee leer je op de

goede plek te staan, te anticiperen en je

apparatuur met je ogen dicht te bedienen.

Dat zijn dingen waar je in landen als Syrië

geen tijd voor hebt: dat moet zonder

nadenken lopen.”

Vervolgens kwam Eddy in een fotostudio

terecht, waar hij met licht leerde omgaan.

Toen de studio begon te benauwen, ging

hij op reis naar Zuidoost-Azië. Later

vergezelde hij een vriend naar Bosnië en

kwam zo in conflictgebied terecht. “In

Sarajevo kwam ik erachter dat ik nog

steeds in staat ben om te fotograferen

wanneer mensen op mij schieten. Ook al

was ik heel bang, ik bleef wél functione-

ren. En daar is datgene uitgegroeid wat ik

nu doe.”

Liever op film

Als Eddy een idee heeft voor een reportage,

legt hij dit aan redacties voor, die dan al dan

niet geld toezeggen voor publicatie. “Als ik

een paar van dat soort klanten heb en ik kan

mijn ticket betalen, mijn filmpjes en wat ik

verder denk nodig te hebben, dan ga ik. Ik

heb het toevallig van de week zitten uitreke-

nen: Syrië heeft mij geld gekost. Maar dat wil

niet zeggen dat ik het niet had moeten

doen.”

Fotograferen doet hij zowel digitaal als

analoog, maar het liefst zou hij alleen maar

op film werken. “Ik weet nog dat ik in 2003

voor Trouw fotografeerde. Ik trok met de

eerste lichting Amerikanen richting Bagdad,

en toen had ik een digitale camera meege-

kregen: een Nikon D100. Maar ik schoot altijd

op film, dus ik fotografeerde gewoon met

mijn Leica. Ik had in Irak iemand gevonden

die de films voor me ontwikkelde. Met een

macrolensje dat ik had meegenomen,

maakte ik met de Nikon-camera een foto van

het negatief voor een tl-buis, en het resultaat

stuurde ik naar de redactie. Kreeg ik een

mailtje: wat zien jouw foto’s er toch raar uit...”


Kirkuk, Irak. 2008

De Amerikaanse consul gaat

winkelen in Kirkuk. Hij wil

daarmee aantonen hoe

‘veilig’ het is.

Mosul, Irak. April 2003Een verlaten Iraakse tank. De

lokale bevolking komen na de

strijd nieuwsgierig dichterbij.

Vorig jaar in Syrië had hij een Widelux -

een ronddraaiende panoramacamera - bij

zich, een een 6 x 9 cm Co-Wide, een

(digitale) Epson R-D1 en een Leica M, die

altijd zijn basis en uitgangspunt blijft. Kleur

gebruikt hij zo min mogelijk. “Af en toe flirt

ik een beetje met kleur, gewoon om

mezelf te plagen. Maar mijn wereld is

zwart-wit... mijn foto’s althans.”

De waanzin van het moment

Irak volgt Eddy al tien jaar lang. Hij is er

zeer vaak geweest. “Je legt de geschiede-

nis van een land vast en volgt de hele

ontwikkeling. Dat is een hele mooie

manier van werken. De kinderen van de

mensen die ik toen ontmoette, hebben nu

zelf kinderen. Dit wil niet zeggen dat je

een verstrengeling krijgt - je wilt toch altijd

objectief blijven -, maar mensen vertrou-

wen je en laten je dingen zien die eerder

niet mogelijk waren. Een verhaal over

terrorisme is eigenlijk not done in Irak: dat

maak je niet. Maar als je er lang genoeg

komt, dan kom je uiteindelijk toch met de

juiste mensen in contact. Dan ben je erbij

en dan kan ook alles.”

“Je laat natuurlijk de slachto*ers zien,

maar vooral ook de emotie eromheen. Zo

van: wat is hier in vredesnaam aan de


hand? En dán ga je verder kijken. Dan kom je

in het verhaal en beland je echt in de waanzin

van het moment. Daar moet je als fotograaf

middenin willen staan om dat vast te leggen.

Of je het wilt, is eigenlijk geeneens een issue.

Als ik naar Irak reis om verslag te doen van

wat zich daar afspeelt, dan hoort dat er

gewoon bij. Ik ben daar om vast te leggen

wat daar gebeurt. Ook al zou ik me liever

omdraaien en weglopen.”

Naar binnen en naar buiten

Eddy heeft veel tijd besteed om Syrië binnen

te komen. En vooral ook om weer het land

uit te komen, wat nóg moeilijker is. “Er zijn

natuurlijk collega’s die gewoon de grens

oversteken en die daar ook hun ding doen -

het gaat goed zolang het goed gaat. Maar je

gaat naar een land om een verhaal te maken,

en het heeft geen zin om dan niet terug te

komen. Zo zeker als ik ben dat ik foto’s

maak, zo zeker wil ik ook zijn dat ik ze uitein-

delijk kan presenteren. Zonder duidelijke

uitweg ga ik een land niet in. Dat draait

volledig om contacten: de juiste mensen, op

de juiste plek. Ik ben drie jaar geleden bijna

gekidnapt in Afghanistan. Uiteindelijk heeft

de relatie met onze chau(eur en tolk ons

gered, omdat wij al jaren met die man

werken. Anders had ik hier misschien niet

eens gezeten.”

Iemand die vorig jaar daadwerkelijk werd

ontvoerd in Syrië en daarbij ook werd

“Ik ga een land pas in als ik weet

dat ik er ook weer uit kom.”

neergeschoten, is fotograaf Jeroen Oerle-

mans. “Ja, die kans loop je. Ik heb me heel

goed voorbereid, en dat heeft Jeroen denk ik

ook. Ik wil niet zeggen dat ik geluk heb gehad

en hij pech, want zo duidelijk is die scheids-

lijn niet. Het zit in honderden hele kleine

momentjes van iedere dag, waarvan je er

misschien één verkeerd schakelt waardoor je

een andere kant opgaat en op een verkeerde

plek terechtkomt. Het had mij net zo goed

kunnen gebeuren, ondanks de goede

contacten die ik denk te hebben. Ik heb niet

de arrogantie om te denken dat ik het beter

had gedaan in zijn situatie... totaal niet.”


In een deel van Syrië trok hij op met

PKK-rebellen. Eddy maakte al een aantal

verhalen over de PKK en heeft daardoor

redelijk goede contacten. Zij hebben het

noordelijk deel van Syrië in handen: een

kleine strook die tegen Irak aanligt, waar ze

op dit moment bijna autonomie genieten.

Vertrouwden ze hem? “Nou nee... Het is

oorlog: niemand vertrouwt niemand. Maar ik

denk dat hun doel op dat moment misschien

hetzelfde is als dat van mij. Het zijn mensen

met een bepaald idealisme, en op het

moment dat ik iets doe wat tegen hun

idealisme ingaat, dan is er geen volgende

keer. Dat is simpel; wél moet je erg waken

voor propaganda. Maar ik denk wel dat zij

het idee hebben dat ik mijn werk integer

doe. En als zij daar behoefte aan hebben,

dan ben ik een partij voor ze.”

Tikrit, Irak. April 2003Terwijl de Amerikanen de macht overnemen

in Irak wordt een checkpoint onder vuur

genomen door sluipschutters. Terwijl de

gearresteerden angstig op de grond liggen,

beantwoorden de verraste soldaten het

vuur.

In Aleppo koos Eddy uiteindelijk voor een

soort hulppostje waar eigenlijk alles samen-

kwam. Daar lag voor hem het verhaal. “Want

ik wilde graag over mensen vertellen, maar

de soldaten zijn ook mensen. De soldaat van

vandaag is de bakker van gisteren, zogezegd.”

Loslaten

Er moeten momenten zijn dat hij het niet

meer ziet zitten... “Natuurlijk. Niet van: ik stop

ermee. Maar wel van: wat moet ik met die

waanzin die je voor je lens krijgt? Hoe je dat

verwerkt? Niet. Je kunt er helemaal niets

mee. Je legt het vast, en voor mij is het heel

belangrijk dat andere mensen het zien. Als ik

ergens fotografeer en ik zou de foto’s vervol-

gens in een la stoppen, dan zou ik denk ik

knettergek worden. Die laatste fase is heel

essentieel. Daardoor kan ik het ook weer

Focus 03-2013

Documents

Transcript of Focus 03-2013