FNV Werkwijzer - Werk en Geld 2013 ZH N

Werkwijzer 2013

Werk en geld

A5Brochure_werk-geld.indd 1 11-12-12 17:46

AL 5 JAAR DE GOEDKOOPSTEJONGERENREIZEN!

200% FEESTVAKANTIES

Reizen naar o.a.SUNNY BEACH, KRETA, LLORET, BLANES, RIMINI, KOS, MARMARIS en ALBUFEIRA

TOT 30% GOEDKOPER

DAN ANDERE AANBIEDERS!

3

Je bent net klaar met je studie en gaat beginnen aan je eerste echte baan.Waarschijnlijk heb je tijdens je opleiding stage gelopen en weet je al een beetjehoe het eraan toe gaat in het bedrijfsleven. Maar misschien heb je nog vragenover werk en geld. Deze werkwijzer helpt je met tips en informatie over zaken alsbelastingen, cao’s, vakantiegeld en loonsverhoging. Maar ook als je al een tijdjemeedraait op de arbeidsmarkt of als herintreder weer aan de slag gaat, is dit boekjehandig voor je.

De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met veel praktische informatie. Intotaal verschijnen er vier verschillende titels. Naast deze over werk en geld, een oversolliciteren, een over rechten en plichten en een over alles waarmee je op de werk-vloer te maken kunt krijgen. Verzamel ze alle vier. Dan ben je op alle fronten goedvoorbereid op de arbeidsmarkt. De brochures worden elk jaar up-to-date gemaakt.

Als je nog vragen hebt, of wat meer informatie wilt, kun je altijd contact met onsopnemen.

Colofon

Uitgave: FNV Vakcentrale

Afdeling Marketing & Communicatie

Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam. www.fnv.nl

Vormgeving: The Fresh Connection, Egmond-Binnen. www.the-fresh-connection.com

Druk: Pijper Media, Groningen. www.pijpermedia.nl

Realisatie: AddWork Communicatie en Acquisitie, Groningen. [email protected]

Opmaak: [email protected]

Bestelcode: 01-2013

Copyright: © FNV 2013

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale.Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld.


Heb jij de fl exibele, gedreven instelling die past bij onze bedrijfscultuur en denk jij in kansen?Dan is Rexel op zoek naar jou.

Building the future together

Rexel is wereldwijd marktleider in de distributie

van elektrotechnische materialen. Dagelijks levert

Rexel een breed assortiment installatiematerialen

aan professionals in bijvoorbeeld de installatie-

branche, de industrie en bij de overheid. In deze

dynamische wereld met constant veranderende

technologieën is Rexel een organisatie die zich

aanpast aan de toekomst en zodoende voort-

durend in beweging is.

Rexel biedt jou een uitdagende functie binnen een

energieke werkomgeving. Er is voldoende ruimte

voor creativiteit en het zelf beïnvloeden van jouw

werkzaamheden en carrièrepad. Daarnaast zijn

er vele opleidingsmogelijkheden om jezelf zowel

vakkundig als persoonlijk verder te ontwikkelen.

Kijk voor meer informatie en openstaande

vacatures op www.rexelnederland.nl.

Building the future together

1211281_REX_adv_FNV_V4.indd 1 30-11-12 11:27

5

Werk en geld

Inhoudsopgave

Loon, ziektekosten, vakantiegeld en toeslagen 7

Uitzendwerk 18

Startende ondernemers 19

Belasting betalen… en terugkrijgen 26

Loonsverhoging 31

School, studie, stage en geld 37

Bijverdienen naast kinderbijslag of studiefinanciering 42

Schulden 46

Ziekte en werkloosheid 47

De FNV 52


Uitzendkracht?Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel?

Vragen? Wij geven antwoord.Misstanden? Wij treden op.

Bel gratis: 0800 7008Of kijk op: www.sncu.nl

Daggeld lenenvan je moederHallo Jumbo

Wij zijn altijd op zoek naar

hulpkrachtenvoor onze Jumbo winkels bij jou in de regio.

Kom bijverdienen bij de leukste supermarkt

van Nederland! Kijk voor de ideale bijbaan

op jumbowerkt.nl

7

Werk & geld

Geld. Daar werk je voor. Maar krijg je genoeg? Verdien je evenveel als je collega's? Kun je nog wat terugkrijgen van de belasting? In dit boekje vind je waar je recht op hebt, hoe je geld kunt terugkrijgen en hoe je meer kan verdienen. Meer is altijd leuk, toch?

Loon, ziektekosten, vakantiegeld en toeslagen

Heb ik recht op minimumloon?

Nederland kent een wettelijk minimumloon. Dat geldt vanaf je 23ste jaar. Van je 15e tot je 23ste heb je recht op het wettelijk minimumjeugdloon. Je hebt ook recht op een vakantietoeslag van 8 procent. Minder dan het minimumloon mag je werk-gever niet betalen. Meer natuurlijk wel. Hoeveel geld jij minimaal hoort te verdie-nen, hangt af van je leeftijd en het aantal uur dat je werkt.Kijk op www.workpower.nl voor meer info.

Wat zijn de minimumjeugdlonen voor 2013?

Als je begint aan een nieuwe (bij)baan, dan spreek je van tevoren af wat je gaat verdienen. De bedragen waar je minimaal recht op hebt, kun je vinden in de schema's op pagina 8. De bedragen zijn in euro’s en op basis van een 40-urige werkweek. Kijk ook eens op www.jeugdloonwijzer.nl om te kijken of je wel genoeg verdient en wat collega's verdienen die even veel ervaring hebben als jij.

Het kan zijn dat de minimumjeugdlonen per 1 juli 2013 wijzigen. Kijk voor de meest actuele bedragen regelmatig op www.fnvjong.nl.


8

Wettelijk bruto minimum(jeugd)lonen januari 2013

leeftijd Bruto per maand bruto per week Bruto per dag23 jaar en ouder 1.469,40 339,10 67,8222 jaar 1.249,00 288,25 57,6521 jaar 1.065,30 245,85 49,1720 jaar 903,70 208,55 41,7119 jaar 771,45 178,05 35,6118 jaar 668,60 154,30 30,8617 jaar 580,40 133,95 26,7916 jaar 506,95 117,00 23,4015 jaar 440,80 101,75 20,35

In het onderstaande schema een overzicht van de bruto minimumlonen per uur.De bedragen zijn in euro's.

Wettelijk minimum(jeugd)lonen januari 2013

leeftijd Bruto per uur bruto per uur Bruto per uuro.b.v. 36 uur o.b.v. 38 uur o.b.v. 40 uur

23 jaar en ouder 9,46 8,92 8,4822 jaar 8,04 7,59 7,2121 jaar 6,85 6,47 6,1520 jaar 5,81 5,49 5,2119 jaar 4,97 4,69 4,4518 jaar 4,30 4,06 3,8617 jaar 3,73 3,53 3,3516 jaar 3,26 3,08 2,9315 jaar 2,84 2,68 2,54


9

Hoe zit het met mijn zorgverzekering?

Er is een verplichte basisverzekering voor iedereen. Voor zorg die niet in het basispakket zit, kun je je aanvullend verzekeren.Mensen met een laag inkomen krijgen ter compensatie een zorgtoeslag.Speciaal voor FNV-leden tussen 18 en 27 jaar is er FNV BudgetZorg, een aanvul-lende zorgen tandartsverzekering in één.

Kijk voor meer info op: ww.fnvmenzis.nl.

Op hoeveel vakantiegeld heb ik recht?

Volgens de wet heb je recht op vakantiegeld van minimaal 8 procent van je bruto jaarsalaris. Dit bedrag komt boven op het loon. Het wordt doorgaans in één keer uitbetaald, meestal in april, mei of juni. Je moet je vakantiegeld uiterlijk eind juli ontvangen hebben. Als je ontslag neemt of krijgt, moet je werkgever je bij de eindbetaling het resterende vakantiegeld en het restant aan vakantiedagen uitbe-talen. Hiervan moet je een overzicht krijgen, bijvoorbeeld op je loonstrook. Tijdens je vakantiedagen loopt je loon gewoon door. In sommige bedrijfstakken wordt dit loon vervangen door vakantiebonnen.

Je werkgever mag je vakantiedagen niet maandelijks uitbetalen als toeslag op het loon. Gebeurt dit toch, vraag dan altijd om een loonstrookje, zodat je kunt contro-leren of de vakantietoeslag apart wordt gespecificeerd.

Meer weten over vakantie?Surf naar www.fnvjong.nl


Croon ElEktrotEChniEk ziEt Er op toE dat dE mEnsElijkE maat gEhandhaafd blijft binnEn hEt pErsonEElsbElEid. En mEt suCCEs.

Al meer dan 135 jaar is Croon Elektrotechniek niet meer weg te denken uit de top van de Nederland-se installatiebranche. En ook als werkgever mag Croon zich meten met de top. ‘Al jarenlang bevin-

den wij ons in de hogere regionen van het Beste Werkge-versonderzoek. En hoewel we de nummer 1 positie nog niet hebben behaald, zijn we trots op dit resultaat. Bovendien zijn we het enige elektrotechnische bedrijf in Nederland met het internationale Investors in People keurmerk’, aldus hr-directeur Frank Schoof.

Het feit dat Croon Elektrotechniek een speciale eigen-domsconstructie kent, draagt volgens Schoof bij aan het succes van het personeelsbeleid. ‘We maken sinds 1982 onderdeel uit van TBI, een van de belangrijkste Techniek, Bouw en Infra concerns van Nederland. De enige aandeel-houder van dit concern is een onafhankelijke stichting. Winst wordt door de stichting teruggegeven aan de maatschappij. Bijvoorbeeld voor de restauratie van cultureel erfgoed maar ook voor de financiering van studiefondsen voor de kinderen van de medewerkers van TBI ondernemingen.’

‘De “A” van Aandacht’

‘We nemen De tijD voor elkAAr’

- ADvertoriAl -

En het hr-beleid gaat verder dan dit. Schoof: ‘Ik geloof erin dat wanneer onze ruim tweeduizend medewerkers gelukkig en betrokken zijn, ze beter functioneren. De bedrijfsecono-mische bijdrage wordt op die wijze goed gewaarborgd. Zo-wel in kwalitatieve als in financiële zin. Om dit te realiseren sturen we in het bijzonder op zelfmanagement. De persoon-lijke- en vaktechnische ontwikkeling van onze medewer-kers wordt gefaciliteerd door ons eigen opleidingsinstituut genaamd E-College. Daarbij geloven we in open communi-catie. Het management maakt er werk van om geregeld de vestigingen persoonlijk te bezoeken. We nemen de tijd voor elkaar. Dat creëert binding.’

Aandacht voor de ander en wederzijds respect zijn volgens Schoof belangrijke kernwoorden binnen het hr-beleid van Croon. ‘Veel beursgenoteerde ondernemingen willen per kwartaal sneller en meer. Het gevolg is dat ze hun mede-werkers op de korte termijn sturen. Een dergelijke aanpak beklijft zichtbaar niet. Ik geloof veel meer in een lange ter-mijnvisie en handhaving van de menselijke maat. Daar is uit-eindelijk iedereen bij gebaat.’

005-081 v2 CS5.indd 22 31-08-12 15:47







- ADvertoriAl -



005-081 v2 CS5.indd 22 31-08-12 15:47







- ADvertoriAl -



005-081 v2 CS5.indd 22 31-08-12 15:47

448_adv_HorecaSterren_2012_A5_fc.indd 1 14-12-12 15:36

Wat zijn extra vergoedingen en toeslagen?

Naast je salaris krijg je soms nog vergoedingen. Die zijn per werkgever verschillend en staan in de cao van het bedrijf. Vraag dus altijd naar de vergoedingen vóór je het contract tekent. Bedrijven kunnen vergoedingen geven voor woon-werkver-keer, studie, voor de koffie of voor bedrijfskleding die je moet aanschaffen. En soms gelden toeslagen voor werk in het weekend, overwerk of ploegendienst. Het is slim om voor je een arbeidsovereenkomst tekent te weten welke extra's je krijgt. Van overwerk is sprake wanneer je af en toe meer uren werkt dan de arbeidsuren die in je contract staan en/of als het uren betreft die buiten het normale rooster vallen. In de meeste cao's staan afspraken over toeslagen (extra salaris of extra vrije tijd) voor overwerk. Is er in de cao of arbeidsovereenkomst niets vermeld over extra toeslagen, dan heb je er waarschijnlijk geen recht op. Wettelijk is er namelijk geen regeling die een toeslag verplicht bij overwerk of ploegendienst.

Voor wiens rekening zijn de pauzes?

Pauzes korter dan vijftien minuten komen over het algemeen voor rekening van je werkgever. Langere pauzes (bijvoorbeeld lunchpauze) zijn voor je eigen reke-ning. Moet je je pauze onderbreken voor het werk, dan moet daar een vergoeding tegenover staan. Kijk ook in je cao wat hierover geregeld is.

Ik moet altijd een half uur eerder aanwezig zijn, maar word daarvoor niet betaald. Mag dat?

Nee. Je betaling gaat in zodra je binnen moet zijn. Zo'n half uur op je loon inhou-den mag dus niet.

Voor ons geldt sinds enkele maanden een cao. Krijg ik nu meer loon?

Dat hangt ervan af welk cao-loon nu voor jou geldt. Is dat meer dan je voorheen ontving, dan moet je loon worden bijgesteld. Is dat niet gebeurd, dan kun je je werkgever hierop wijzen. Als hij niet reageert en je bent lid van de bond, dan kun je daar terecht voor hulp. De bond kan je werkgever vragen je loon te corrigeren. En om het bedrag dat je de afgelopen tijd te weinig hebt ontvangen, alsnog te betalen. Meer over de voordelen van vakbondslidmaatschap lees je achterin deze brochure.


Meer weten over cao's?Kijk op www.fnv.nl zoek cao

13

Wat is de vakvolwassenleeftijd?

In sommige cao's worden jeugdloonschalen gehanteerd. Je salaris is dan afhan-kelijk van je leeftijd. Vaak lopen deze jeugdloonschalen tot 23 jaar. Ben je jonger dan 23, vraag dan of een jeugdloonschaal wordt toegepast. Ben je te oud voor die jeugdloonschaal, dan ben je 'vakvolwassen' en krijg je het loon van een volwas-sene. Dan kan je loon stijgen door je ervaringsjaren. Hoe meer ervaring, hoe hoger je loon. Soms lukt het om ervaringsjaren van je vorige baan te laten meetellen bij een nieuwe werkgever. Getuigschriften of stagebeoordelingen kunnen helpen om een hogere inschaling te krijgen.

Wanneer heb ik recht op een diplomatoeslag?

Voorwaarde is natuurlijk dat je je diploma haalt. Wel of geen diplomatoeslag en de spelregels daar omheen staan in de cao. Pak hem er dus even bij.

Ik ben akkoord gegaan met mijn loon, maar ik heb ontdekt dat de cao meer voorschrijft.Kan ik daar wat aan doen?

Het is niet handig een contract te tekenen met een loon dat onder de cao ligt. Eén troost: je contract is niet geldig, omdat deze afspraak in strijd is met de cao-bepa-lingen. De cao is het minimum: je werkgever mag je méér betalen, maar niet min-der. Als je werkgever het loon niet wil bijstellen naar de cao-norm, schakel dan je vakbond in. Die zal alsnog proberen het cao-loon voor je te regelen.

Ze gaan bij ons de functies opnieuw indelen. Ga ik nu meer verdienen?

Dat weet je nooit vooraf. Functies worden ingedeeld naar de inhoud van het werk en de eisen die daaraan worden gesteld. Die zogenaamde functieclassificatie bepaalt welke functies er zijn en welk loon bij die functies hoort. Moeilijk werk met hoge eisen wordt beter betaald dan eenvoudig werk. In je individuele arbeids-overeenkomst staat wat jouw functie is. Controleer of je functie in de goede loon-schaal is ingedeeld. Bij je vakbond werken specialisten die goed thuis zijn in func-tieclassificatie. Mocht je hier vragen over hebben, bel dan de FNV Servicelijn0900 3 300 300 ( 0,10 p.m.).


SomS gaan problemen niet vanzelf over

Jeugdformaat is de organisatie voor Jeugd & Opvoedhulp in Haaglanden. Wij bieden professionele hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders die het op eigen kracht (even) niet redden. Bij alle hulp die we organiseren staat het kind, de jongere centraal. Hierbij stellen we ons voortdurend de vraag: wat zou je doen als het je eigen kind was? Vanuit deze visie bieden onze betrokken medewerkers laagdrempelige en deskundige hulp aan ruim 6.500 gezinnen per jaar.

ben jij die breed georiënteerde professional, die resultaat-gericht werkt, flexibel is en eigen verantwoordelijkheid neemt? Kijk dan op www.jeugdformaat.nl/werkenbij

Staat jouw vacature er niet bij? Maak een jobalert aan op onze website. Zo ben je altijd op de hoogte van onze actuele vacatures.

JF - advertentie FNV Werkwijzer v02.indd 1 21-09-12 12:02

Our experience, support and service: anytime – everywhere

Machinefabriek Bolier BV I T 078 61 64 111 I www.bolier.nl

MaK scheepsmotoren: verkoop, onderhoud, reparatie en motor upgrade.

Meer informatie?

Boot & CoBoomkwekerijen bv

B&C

BAUMSCHULEN NURSERIES

PLANTSKOLOR PÉPINIÈRES

Rijneveld 12 | 2771 XT Boskoop | T (0172) 235 235 | F (0172) 235 245 | [email protected] | www.boot.nl

Compleet in functioneel groen

metal & more

ODS Metering Systems, een divisie van ODS b.v., is specialist op het gebied van ijkwaardige Flow Meet-systemen voor gassen en vloeistoffen.Voor deze Metering Systems doet ODS het turn-keyproject management van ontwerp tot en met inbe-drijfsname en service. De afnemers zijn veelal inter-nationale olie- en gasbedrijven zoals Shell, ExxonMobilen Total. Naast het kantoor in Ridderkerk heeft ODSMetering Systems vestigingen in India en Brazilië.

Stage lopen/afstuderen bij ODS Metering Systems in Barendrecht of Ridderkerk

ODS Metering Systems is op zoek naar stagiairs vanMTS of HTS in één van de opleidingsrichtingen:• Werktuigbouwkunde• Chemische technologie• Electronica• Mechanische techniek

Interesse? Neem dan contact op via: www.odsbv.nl, telefoon: 0180 640 344of e-mail: p&[email protected]

adv. CNV 123x95mm 30-09-2009 08:29 Pagina 1

Heb ik als tijdelijke kracht recht op hetzelfde (cao)-loon als vaste werknemers?

Je hebt recht op het loon dat hoort bij jouw functie. De functie-indelingen, en de bijbehorende salarisschalen, staan meestal in de cao van het bedrijf. Het kan voor-komen dat je als tijdelijke kracht minder verdient dan een collega. Dat kan komen omdat je korter in dienst bent, waardoor je minder periodieken ('ervaringsjaren') krijgt. Ook kan het zijn dat in de cao een uitzondering is gemaakt voor bepaalde groepen werknemers, zoals vakantiewerkers. Ga dus na of er een aanwijsbare oor-zaak is voor het salarisverschil, als daarvan sprake is. Ook als je niet onder een cao valt, heb je recht op hetzelfde loon als je collega die vast bij het bedrijf werkt en het-zelfde werk doet. Het wettelijke principe is: 'gelijke arbeid' betekent 'gelijk loon'.

Hebben mannen en vrouwen recht op hetzelfde loon?

Als het goed is, zit er geen verschil tussen het loon van vrouwen en mannen. Tenminste, als ze hetzelfde werk doen. Roep de bond erbij als je als vrouw minder krijgt dan een mannelijke collega in dezelfde functie. Want volgens de Wet gelijke behandeling mag dat niet. Ben je een vrouw en denk je dat je voor hetzelfde werk minder krijgt dan een mannelijke collega? Kijk voor meer informatie eens op www.loonwijzer.nl.

Betaalt mijn werkgever wel genoeg?

Denk je dat je (te) weinig verdient? Controleer dan of dat werkelijk zo is. Deze zaken kun je zelf controleren:

Ontvang je in ieder geval het juiste wettelijk minimumloon? Kijk hiervoor in het schema in deze brochure. Ben je, volgens de cao, in de juiste functieschaal ingedeeld? Is het juiste aantal ervaringsjaren toegekend?Heb je misschien recht op toeslag voor bijvoorbeeld onregelmatig werk, over-uren of reiskosten? Deze bedragen moeten op je loonstrook staan.

De Inspectie SZW (de vroegere Arbeidsinspectie) is erachter gekomen dat vooral jongeren die het minimumloon zouden moeten verdienen, minder krijgen dan zou moeten. Jongeren krijgen veel vaker onder het minimumloon betaald dan oude-ren. Onderbetaling komt vooral veel voor bij jongeren die in een winkel, restau-rant of café werken.


17

Je baas kan je natuurlijk expres een oor aannaaien, maar heel vaak doet hij het zonder het te weten verkeerd:

Je baas vergeet dat ook jij elk jaar een jaar ouder wordt. Als je nog geen 23 jaar bent, gaat je salaris ieder jaar met je verjaardag omhoog.

Hij haalt bruto en netto door elkaar (zie voor het verschil tussen bruto- en net-toloon ook het hoofdstuk over belastingen). Het minimumloon gaat uit van brutobedragen. Een werkgever maakt vaak netto afspraken. Als je vervolgens netto omrekent naar bruto, klopt het niet meer. Maak bruto afspraken over je salaris, dan kan er niets mis gaan.

Hij kan niet rekenen. Komt vaak voor bij kleine bijbanen. Je baas moet uitgaan van de gebruikelijke arbeidsduur van iemand die fulltime werkt. Als 38 uur gebrui-kelijk is, dan moet jouw salaris daarop zijn gebaseerd. En dus niet op 40 uur, zoals nu soms gebeurt. Want dan verdien je minder dan je zou moeten verdienen.

Ik krijg te weinig salaris. Wat kan ik doen?

Bespreek de situatie zo snel mogelijk met je werkgever en zorg dat je salaris wordt aangepast. Wanneer je werkgever niet reageert, kun je een klacht indienen bij de Arbeidsinspectie. Zie www.inspectieszw.nl voor meer informatie. Je hebt vijf jaar de tijd om achterstallig loon terug te eisen, voor vakantiegeld is dat twee jaar. Luistert je werkgever niet? Stap dan naar de rechter. Je vakbond kan je daarbij hel-pen. Iedere werknemer in Nederland heeft recht op het minimumloon.

Ik heb mijn salaris helemaal niet gekregen. Wat nu?

In de meeste gevallen krijg je je salaris uiterlijk op de laatste dag van de maand. De werkgever moet in ieder geval elke maand op ongeveer dezelfde datum uitbeta-len, dit mag een aantal dagen afwijken. Afspraken hierover zijn meestal geregeld in de cao of in je contract. Krijg je steeds je salaris te laat of soms helemaal niet, geef dan bij de werkgever aan dat hij/zij de verplichting heeft om je op tijd te betalen. Je kunt dit ook schriftelijk doen. Betaalt de werkgever niet, dan kun je het salaris gaan vorderen. Dit betekent dat je met hulp van de bond (als je lid bent) of via een Juridisch Loket (www.juridischloket.nl) je salaris schriftelijk kunt opei-sen, met eventueel daar bovenop een vertragingsrente (voor de te late betaling) en de wettelijke rente (voor iedere dag dat de werkgever te laat is). Hoe langer de werkgever met betalen wacht, hoe meer hij aan rente moet betalen.


18

Uitzendwerk

Wat verdien ik als uitzendkracht?

Je wordt beloond volgens de cao voor Uitzendkrachten (www.abu.nl) of volgens de beloningsregeling van de opdrachtgever. Er spelen een aantal factoren mee: je leeftijd, de zwaarte van je functie, je ervaring in dit werk en het aantal jaren dat je bij het uitzendbureau werkt. Je loon kan na een periode van 52 gewerkte weken stijgen. Er komt dan een zogenaamde periodiek bij. Het kan ook zo zijn dat cao-partijen een afspraak maken over een verhoging van de salaristabel.

Welke rechten heb ik als uitzendkracht?

Hoe langer je bij een uitzendbureau werkt, hoe meer rechten je opbouwt. Uitzendbureaus rekenen in ‘fasen’. Om te weten wat voor rechten je precies hebt, moet je dus weten in welke fase je zit. In totaal zijn er drie fasen: A, B en C. Meer informatie over de verschillende fasen vind je in de Werkwijzer Rechten en plichten.

Fase AHet loon dat je verdient wordt per opdracht vastgesteld. Je hebt alleen recht op betaling van loon over de gewerkte uren, niet over de niet-gewerkte uren. Dit betekent dat je tijdens vakantiedagen niet wordt doorbetaald. Ter compensatie krijg je een aanvulling op het loon, die het uitzendbureau voor je reserveert. Zodra je vakantiedagen opneemt, wordt het gereserveerde geld voor die dagen uitbe-taald. Over het toeslagdeel van ploegendiensturen en over overuren worden geen reserveringen opgebouwd. Neem je geen vakantie op of houd je reserveringen over, dan krijg je een deel in week 26 en een deel in week 52 van elk jaar auto-matisch overgemaakt op je bank- of girorekening. Ook als je niet meer voor het uitzendbureau werkt, krijg je de reserveringen die je nog over hebt automatisch op je rekening.

Je krijgt kort verzuim niet doorbetaald. Met kort verzuim of buitengewoon verlof wordt een korte tijd bedoeld waarin je niet kunt werken, bijvoorbeeld voor tand-artsbezoek of voor een begrafenis. Er is wel een reservering voor kort verzuim. Het uitzendbureau legt per uur dat je hebt gewerkt een klein bedrag opzij. Van dit geld wordt kort verzuim doorbetaald. Ook feestdagen worden hiervan betaald. Heb je nog niet zo veel uren gewerkt, dan is het spaarpotje voor vrije uren gauw leeg en houdt de doorbetaling van verzuimde uren op. Als je niet verzuimd hebt tijdens je uitzendperiode en er vielen in die periode ook geen feestdagen, dan wordt je spaartegoed op je laatste loonstrook uitbetaald.


19

Meer weten over voor jezelf beginnen?Kijk op www.eenmanszaakoprichten.nl

Fase B en CHet loon wordt bepaald door het loon dat je in het verleden al bij het uitzendbu-reau hebt verdiend. Je hebt tijdens je vakantie recht op doorbetaling van het loon. In de cao voor Uitzendkrachten is opgenomen dat je bij elke volledig gewerkte maand (bij een werkweek van 40 uur) 16 doorbetaalde vrije uren opbouwt. Deze uren worden opgenomen in de vorm van vakantiedagen. Als je het hele jaar fulltime voor een uitzendbureau werkt, bouw je 24 dagen doorbetaalde vakantie op. Als je vrij hebt op een doordeweekse algemeen erkende feestdag, krijg je je loon doorbetaald. Je uitzendonderneming betaalt of het loon door, of keert de feestda-genreservering uit.

Je hebt recht op doorbetaald kort verzuim. De dagen die je voor kort verzuim of buitengewoon verlof opneemt, gaan niet van je opgebouwde vakantiedagen af. Je hebt recht op doorbetaling van ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren als er even geen werk is. Je moet wel pas-sende arbeid accepteren. Weiger je dit, dan vervallen je rechten op vervangend werk en op doorbetaling van loon.

Startende ondernemers

Je hoeft natuurlijk niet per se in loondienst te werken. Je kunt ook voor jezelf begin-nen. Veel startende ondernemers beginnen echter onvoldoende voorbereid aan een eigen onderneming. Ga eerst langs bij de Kamer van Koophandel. Die kunnen je alle informatie geven die je nodig hebt. Zie www.kvk.nl voor meer info. Voor zelf-standigen zonder personeel kent de FNV speciale vakbonden en vakbondsafdelingen. Deze bieden producten en diensten aan als: gratis bedrijfsrechtsbijstand, hulp bij incas-soproblemen, kortingen op verzekeringen en gratis scholing. Verder kun je er terecht voor deskundig en onafhankelijk advies en diverse handige tools en handleidingen voor het opzetten van een eigen bedrijf.


WERKEN BIJ LIMOR?

Voor meer informatie scan code:

Zowel MBO als HBO!

Wij zijn regelmatig op zoek naar enthousiaste hulpverleners!

ww

w.li

mor

.nl

www.vopak.nl

Vopak is ‘s werelds grootste onafhankelijke

aanbieder op het gebied van open overslag

van vloeibare bulkgoederen, met een terminal-

netwerk dat zich uitstrekt over ruim 30

landen. Zoek je een wereldbaan of oriënteer

je je op de juiste vervolgopleiding? Check

de carrièremogelijkheden op onze website.

BAM Civiel flexibel denken, flexibel bouwen

BAM Civiel is gespecialiseerd in integrale oplossingen voor

de realisatie van complexe, multidisciplinaire

projecten in de civiele betonbouw.

Wij beheersen het totale proces,

van de initiatieffase via ontwerp en realisatie

tot onderhoud, beheer en exploitatie van

onder andere bruggen, viaducten, tunnels,

onderdoorgangen en andere kunstwerken.

BAM Civiel biedt meerwaarde aan haar klanten door duurzame oplossingen

te bieden en hoogwaardige prestaties te leveren.

BAM Civiel bv,H.J. Nederhorststraat 1, 2801 SC Gouda, Telefoon (0182) 59 06 00, [email protected], www.bamciviel.nl

BAM Civiel is een werkmaatschappij van Koninklijke BAM Groep.

Infra Parkeren Water Industrie Energie

Welke eigenschappen zijn belangrijk voor een startend ondernemer?

Natuurlijk is iedereen die voor zichzelf begint overtuigd van zijn eigen mogelijk-heden en motivatie. Maar is iedereen ook geschikt om een eigen bedrijf op te starten? Dat is een belangrijke vraag. Als ondernemer moet je namelijk over enkele eigenschappen beschikken om succes te hebben:

Realiteitszin Zelfdiscipline Marktkennis Besluitvaardigheid Netwerken Organisatietalent Financieel inzicht Vakkennis Overtuigingskracht

Op www.fnvzzp.nl vind je veel nuttige informatie.

Met welke vergunningen krijg ik als startend ondernemer te maken?

Wie een bedrijf wil beginnen krijgt te maken met regels, wetten en vergunningen. Die laatste zijn er in soorten en maten: van vestigings- en bouwvergunningen tot precariovergunningen (voor buitenreclame) en milieuvergunningen. Ook heb je soms bepaalde diploma´s nodig. Dit hangt af van het soort bedrijf dat je gaat vestigen. Helaas is het niet zo dat de benodigde vergunningen en papieren voor de startende ondernemer klaarliggen op het gemeentehuis. Vaak moeten diverse personen en commissies beslissen over ogenschijnlijk kleine zaken. Het is dan ook belangrijk al ruim van tevoren duidelijkheid te krijgen over de specifieke eisen. De Kamer van Koophandel (www.kvk.nl) kan je informeren over de eventueel noodzakelijke ver-gunningen en diploma´s, en waar en hoe je deze kunt verkrijgen of behalen.

Met welke belastingvormen krijg ik te maken?

Zodra je bedrijf is gestart, moet je dat melden bij de Belastingdienst Ondernemingen. Bij het belastingkantoor is hiervoor een speciaal formulier ‘Opgaaf startende onderneming’ verkrijgbaar. Een zo vroeg mogelijke aanmelding is in je eigen belang. Want wie bij de start van de onderneming investeringen doet, heeft bij de eerste aangifte omzetbelasting (ook wel btw genoemd) waarschijnlijk recht op een teruggave. Startende ondernemers krijgen vaak al in een vroeg sta-dium bezoek van een medewerker van de Belastingdienst. Deze controleert of de administratie aan de gestelde eisen voldoet.


23

BtwEen ondernemer heeft in bijna alle gevallen de plicht klanten btw in rekening te brengen. Welk tarief van toepassing is, hangt af van de geleverde producten of diensten. De ontvangen btw moet je afdragen aan de Belastingdienst, met aftrek van de btw die je zelf aan je leveranciers hebt betaald. Over eigen inkoop en inves-teringen betaal je als ondernemer dus in feite geen btw. De btw-aangifte geschiedt eens per maand of eens per kwartaal, afhankelijk van het type bedrijf en de hoog-te van de omzet. Voor ondernemers die per saldo weinig btw hoeven af te dragen (minder dan 1883 euro per jaar) is er de Kleine Ondernemingsregeling. Wie onder deze regeling valt, mag de ontvangen btw gedeeltelijk (of soms zelfs volledig) zelf houden.

InkomstenbelastingInkomstenbelasting wordt geheven over loon, winst uit onderneming en resultaat uit overige werkzaamheden. Wie een eenmanszaak of VOF heeft, moet dus ook inkom-stenbelasting betalen. De Belastingdienst bepaalt wie voor de belastingen onderne-mer is en wie niet. In het eerste geval wordt het eigen inkomen beschouwd als winst uit onderneming, in het laatste geval als resultaat van overige werkzaamheden.

Wat is het nut van een netwerk?

De slagingskans van een startende ondernemer is in het eerste jaar groter als de ondernemer samenwerkt met andere ondernemers. Een netwerk draagt direct bij aan de continuïteit van een bedrijf en is dus waardevol. Toch netwerken Nederlandse ondernemers weinig. Als starter kom je veel problemen voor het eerst tegen. Zaken waar een meer ervaren ondernemer allang een oplossing voor heeft gevonden. Door netwerken kun je met andere starters én met ervaren onderne-mers in contact komen. Kijk op www.kvk.nl voor netwerkclubs bij jou in de buurt.

Wat is een Verklaring arbeidsrelatie en wanneer heb ik die nodig?

Freelancers of zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) moeten weten welke arbeidsrelatie zij hebben met hun opdrachtgevers. Als er sprake is van een dienst-verband, dan moet de opdrachtgever loonheffing afdragen. Wanneer de freelancer of zzp'er als zelfstandig ondernemer wordt gezien, dan hoeft dit niet. Om zeker-heid te krijgen over het karakter van de arbeidsrelatie, kan een Verklaring arbeids-relatie (VAR) worden aangevraagd bij de Belastingdienst. Kijk voor meer info op www.belastingdienst.nl of bel 0800 0543 (gratis).


www.oceancoyacht.com

KOM JIJ AAN BOORD BIJ OCEANCO?

Oceanco behoort tot een selecte groep superjachtbouwers voor motorjachten langer dan 50 meter. De werf Oceanco is sinds 1997 actief in ontwerp, constructie, afb ouw en onderhoud van luxe zee-waardige jachten. Zij bedient een bredeinternationale markt en heeft een uit-stekende naam in de maritieme sector.

Wij zoeken: Jonge enthousiaste carrièremakers die van hun studie hun werk willen maken.

Wij bieden: Een afwisselende baan in een dynamische werkomgeving met marktconforme arbeidsvoorwaarden. Oceanco biedt haar medewerkers eenuitstekend salaris en goede secundaire arbeidsvoorwaarden, waarbinnen structureel rekening gehouden wordt met persoonlijke ontwikkeling.

Sollicitatie: Geïnteresseerden wordenvriendelijk uitgenodigd hun sollicitatie-brief en curriculum vitae te richten aan: Alblasserdam Yachtbuilding B.V. t.a.v. Afdeling P&O,Zuiderstek 40, 2952 AZ Alblasserdam.

Bij vragen: Telefoon 078 6995 399 tijdens kantooruren.

OC_148,5x210mm.indd 1 11-09-2008 13:27:58

SafetyRespect

ExcellenceCourage

One Team

We depend on energy, your energy

RaffinaderijRotterdamWij zoeken

Engineers HBO-WO

stapbinnenbijbp.nl

Werken bij BP Raffi naderij RotterdamBP Raffi naderij Rotterdam is één van de grootste olieraffi naderijen van Europa en heeft vestigingen in Europoort en Pernis. Voor alle 700 collega’s staan veiligheid, milieubewustzijn, respect en samenwerken op de eerste plaats. Werken bij BP Raffi naderij Rotterdam betekent werken in een internationale en technisch uitdagende omgeving. De diversiteit aan collega’s maakt het mogelijk om tijdens je loopbaan veel kennis uit te wisselen en te excelleren in jouw vakgebied.

BP Raffi naderij Rotterdam biedt naast uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden volop mogelijkheden voor verdere persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast geloven wij dat onze mensen de sleutel zijn tot ons succes. We depend on energy, your energy!

Struyk Verwo Infra is in Ne-derland marktleider in de publieke bestrating. Naast het produceren en inkopen van bestratingsmaterialen van beton of natuursteen; is Struyk Verwo Infra, door het bundelen van specialistische kennis en ervaring, daarnaast ook in staat relaties bij elke fase in de projectrealisatie te ondersteunen, of het nu gaat om het ontwerp, de materi-aalkeuze of bij uitvoerings- en beheersvraagstukken.

Bij Struyk Verwo Infra werken ca. 500 mensen verdeeld over 11 productielocaties, 2 verkoopkantoren en een hoofdkantoor in Oosterhout.

Geïnteresseerd in werken bij onze organisatie?Kijk dan op www.struykverwoinfra.nl

Sustainable innovation

S.M.A.R.T.-logistics

Met online ordering, ware-housing op afstand, kits en assemblies is de traditio-nele logistiek bij Festo in de best denkbare handen. En voor wie hogere eisen stelt biedt Festo “S.M.A.R.T.-logistics” – een totaalcon-cept dat kostenbesparin-gen en productiviteitsver-hoging voorbij het niveau van de traditionele logistiek tilt.

Sustainable innovation

Value-engineering

Festo BVSchieweg 622627 AN DelftTel. +31(0) 15 251 88 90Fax +31(0) 15 251 88 [email protected]

26

Wil je meepraten met de FNV?Surf naar www.fnvpanel.nl

Belasting betalen… en terugkrijgen

Als je werkt moet je belasting betalen en meebetalen aan de volksverzekeringen. Je baas trouwens ook. Het goede nieuws is dat als je maar een paar weken of maanden per jaar werkt, je vaak te veel belasting betaalt en recht kan hebben op belastingteruggave. Zwartwerken mag niet en heeft veel nadelen. Je krijgt niet doorbetaald als je ziek bent of in je vakantie. En als je werkloos of arbeidsonge-schikt raakt, krijg je geen uitkering.

Hoe zit dat met bruto- en nettoloon?

Je brutoloon is het bedrag dat in de wet, in de cao, of met je werkgever is afge-sproken. Iedereen die in Nederland woont en een inkomen heeft uit werk of uitkering, betaalt mee aan de volksverzekeringen, zoals de AOW (Algemene ouderdomswet) en aan de belastingen. Deze inhoudingen samen worden loonhef-fing genoemd. Het geld dat je werkgever afdraagt aan de belasting, de sociale verzekeringen, en eventueel je spaarloonregeling, wordt betaald van je bruto-loon. Wat overblijft, is je nettoloon. Dat is het bedrag dat je op je giro of bank gestort krijgt. Erg handig is de bruto-nettocalculator op de Jeugdloonwijzer (www.loonwijzer.nl). Hiermee krijg je snel en eenvoudig inzicht in het salaris dat je na aftrek van loonkosten, premies en ziektekosten uiteindelijk op je rekening gestort krijgt.

Moet ik een loonstrook ontvangen en wat staat er op?

Op je loonstrookje kun je zien wat je brutoloon is, wat ervan is betaald en wat je netto overhoudt.Je werkgever is verplicht om een schriftelijke opgave van je salaris te geven. Dat gebeurt in de vorm van een loonstrook (ook wel salarisspecificatie of loonstaat genoemd). Dit kan elke maand zijn, maar dat is niet verplicht. Als je loon ten opzichte van de vorige maand niet verandert, dan hoeft je werkgever geen nieuwe loonstrook te geven. Verandert er wel iets, dan hoor jij weer een loonstrook te krijgen. Bewaar je loonstrookjes goed. Het zijn bewijsstukken. Je hebt ze nodig wanneer je bijvoorbeeld geld wilt terugvragen van de Belastingdienst, of om huur-toeslag aan te vragen.


Dit moet minimaal op je loonstrook staan:

je naam en burgerservicenummergegevens van de werkgeverde overeengekomen arbeidsduurhet brutoloonde bedragen die op het loon zijn ingehouden aan belasting en sociale premiesde termijn waarvoor de betaling geldt (week, maand, vier weken)het minimum(jeugd)loon dat voor jouw leeftijd geldt je tariefgroep voor de belastingextra vergoedingen, zoals reiskostenvergoeding en andere toeslagen en natuurlijk staat er onderaan het bedrag dat overhoudt: je nettosalaris

Wat is een jaaropgave?

Een jaaropgave is eigenlijk een optelsom van een jaar aan loonstrookjes. Je krijgt hem aan het begin van het jaar, in januari of februari. Op de jaaropgave staat wat je in het voorafgaande jaar verdiend hebt en hoeveel belasting je hebt betaald. Een jaaropgave heb je nodig om belasting terug te vragen.

Is zwartwerken niet voordeliger voor mij?

Als je zwartwerkt, worden er geen sociale premies voor je afgedragen en je betaalt geen belasting. Je krijgt dus meer in je hand. En dat lijkt heel voordelig. Maar: je bent niet verzekerd voor de socialezekerheidswetten. Het vervelende gevolg hiervan is dat je tijdens ziekte of vakantie niet wordt doorbetaald. Als je werkloos raakt, kun je geen aanspraak maken op WW en als er een ongeluk gebeurt tijdens je werk, kun je een arbeidsongeschiktheidsuitkering wel schudden.Daarbij is zwartwerken volgens de wet verboden. Als je ontdekt wordt, kun je goed in de problemen raken. Helemaal als je zwartwerkt terwijl je een uitkering ontvangt. Je moet de te veel ontvangen uitkering terugbetalen en je kunt een fikse boete krijgen. Als de fraude erg omvangrijk is, kan dit zelfs leiden tot straf-vervolging. In alle gevallen krijg je de Belastingdienst achter je aan en moet je als-nog de ontdoken belasting betalen.


Een eigen zaak beginnen?Denk ook eens aan het overnemen van een bestaand bedrijf

De voordelen op een rij: Groot aanbod aan bedrijven Een bestaand klantenbestandMeteen inkomstenEen gevestigde naam in de brancheGrotere kans op succes

Tips: www.kvk.nl/bedrijfsovername

Adv_138,5 x 97,5_FNV-Werkwijzer.indd 1 3-12-2012 10:32:13

www.gemiva-svg.nl/werkenenleren

Als Jamals ontwikkeling je drijfveer is

Bij de Gemiva-SVG Groep werkt iedereen met passie aan hetzelfde doel: een goed leven voor mensen met een handicap. Heb jij de gedrevenheid om het vak van begeleider te leren in deze veelzijdige en dynamische organisatie? Dan zou jij wel eens geschikt kunnen zijn voor de functie van

Leerling-begeleiderJe kunt aan de slag in een groot aantal locaties van de Gemiva-SVG Groep. Terwijl jij je zorg- of welzijns-opleiding niveau 3, 4 of 5 volgt, werk je bij ons op basis van een leer-arbeidsovereenkomst voor 27 of 32 uur. Je onvangt salaris en de Gemiva-SVG Groep betaalt het lesgeld en studiemateriaal.

Meer informatie en solliciteren? Kijk op www.gemiva-svg.nl voor een uitgebreide omschrijving van deze vacature.

Ondersteunt in Zuid-Holland ruim 4.000 mensen met een handicap. Dit doen we bij de mensen thuis, op school of in hun bedrijf, maar ook in één van de vele locaties van de organisatie.

Jamal werkt in een activiteitencentrum voor mensen met een verstandelijke handicap.

Om elk jaar ongeveer honderdduizend zeeschepen vlot en veilig van en naar de

Nederlandse en Vlaamse havens te loodsen, zijn er nogal wat vakmensen nodig. En niet

alleen registerloodsen maar bijvoorbeeld ook bemanningsleden voor onze loods-

vaartuigen, inkopers, monteurs, planners of secretaresses.

Heb je vragen over werken bij het Loodswezen dan kun je contact opnemen met onze

afdeling HR via e-mail [email protected] of op telefoonnummer 088 900 24 14. Of kijk

op werkenbijhetloodswezen.nl

ELK JAAR 100.000 ZEESCHEPEN LOODSEN. WIE HELPT DAARAAN MEE?

0747.00.108 Adv_FNV_A5.indd 1 12/3/12 1:34 PM

Ik denk dat ik zwartwerk. Hoe controleer ik dat?

Vraag bij twijfel om een loonstrook. Je werkgever moet op deze strook aange-ven wat het bruto maand-, week-, of periodeloon is en hoe hoog de eventuele ploegentoeslag is. Ook moet duidelijk zijn wat op je loon wordt ingehouden aan belasting en socialeverzekeringspremies. Kun je geen loonstrook krijgen of staan de genoemde gegevens er niet op, dan werk je waarschijnlijk zwart. Trek dan aan de bel bij je vakbond.

Wanneer kan ik geld terugkrijgen van de belasting?

Iedereen die wit (legaal) werkt, betaalt loonheffing en werknemerspremies. In het algemeen houdt je werkgever die automatisch in: dit moet op je loonstrookje staan. Maar als je maar een paar weken of maanden per jaar werkt, betaal je waarschijnlijk te veel belasting. Heb je in de voorgaande jaren een vakantie- of bijbaantje gehad en was je toen nog geen 30 jaar? Dan heb je meestal recht op belastingteruggaaf. Je kunt belasting terugvragen met een P-formulier. Hiervoor heb je de jaaropgaven van je werkgever(s) nodig.

Je kunt een verzoek om teruggaaf elektronisch indienen of met een papie-ren P-formulier. Je kunt het P-formulier rechtstreeks bij de Belastingdienst aanvragen op het gratis telefoonnummer 0800 0543 of downloaden via www.belastingdienst.nl. Bij de Belastingtelefoon en op de site van de Belastingdienst kun je terecht met al je vragen over belastingen.

Als FNV-lid kun je je belastingformulier gratis laten invullen door de FNV Belasting-service. Kijk op www.fnv.nl/belastingservice voor de invuladressen.

30


Loonsverhoging

Hoe doe je dat, vragen om een loonsverhoging? Hier een aantal tips om meer geld te verdienen.

Nee heb je.....Vraag minstens één keer per jaar om meer salaris. Nee heb je, ja kun je krijgen. Vraag je leidinggevende wat hij van je werk vindt. Waardeert hij je? Dan kan daar ook wat tegenover staan.

Check de marktAls je weet dat je ergens anders meer kunt verdienen, sta je sterk. Hou dus perso-neelsadvertenties in de gaten. Krijgen ze bij de concurrent meer? Knip de adver-tentie uit, laat hem zien en zeg: 'goh, hier kan ik vijftig euro meer verdienen. Wat vind je daar nou van?' Kijk ook eens op www.loonwijzer.nl om je marktwaarde te checken.

Hoor je collega's uit Vraag rond in het bedrijf wie wat verdient. Als je hoort dat een collega voor het-zelfde werk meer verdient, vraag je dan af of dat eerlijk is. Nee? Laat je werkgever het dan maar uitleggen.

Het juiste momentHeb je net een goede prestatie geleverd of een diploma gehaald? Dat zijn prach-tige momenten om meer salaris te vragen. Je bent tenslotte meer waard gewor-den. Vraag het niet op het moment dat je onmisbaar bent. Dat lijkt op chantage. Kijk ook goed naar je werkzaamheden. Zijn ze veranderd? Een goede reden voor loonsverhoging!

Zet je baas in z'n onderbroek Veel mensen kijken op tegen hun werkgever. Dat maakt de onderhandeling ongelijk. Er is een truc om daar geen last van te hebben. Stel je de man of vrouw gewoon voor in onderbroek.

31


32

Verschuif het probleem Zeg je leidinggevende dat je niet tot je pensioen zo door wilt gaan. Vraag wat voor perspectieven het bedrijf jou te bieden heeft. Maak het zijn probleem dat jij misschien weggaat. Dan gaat hij erover nadenken.

Vraag niet te veelVraag een beetje meer dan je hebben wilt, maar niet te veel. In Nederland houden we kleine marges aan bij het onderhandelen, anders krijg je ruzie. Je kunt beter twee keer 50 euro vragen dan een keer 100.

Laat je niet afschepen Stuur het gesprek een andere kant op als je merkt dat je baas geïrriteerd raakt. Begin over iets anders, iets waar hij enthousiast van wordt. Kom daarna terug op de salarisverhoging. Mensen worden zelden twee keer boos in hetzelfde gesprek. Het kan zijn dat je op het verkeerde moment bij je chef aanklopt. Vraag dan wan-neer je terug kan komen. Maar laat je niet afschepen.

Blijf vriendelijk Zeuren en klagen helpt niets. Houd het zakelijk en blijf vriendelijk en beleefd. Dreigen met weggaan moet je alleen doen als je ook echt ergens anders terecht-kunt.

Benieuwd naar je marktwaarde?Kijk op www.loonwijzer.nl


Bereid je goed voor op een gesprek over loonsverhoging. Je staat dan een stuk sterker.

Oefen het gesprek op je vriend(in), vader/moeder of collega. Informeer bij je collega's die er ervaring mee hebben hoe je werkgever in onderhandelingen is. Check in welke loonschaal je zit (bij de afdeling P&O). Vraag aan collega's in welke loonschaal zij zitten. Bestudeer je arbeidscontract. Wat staat daar eigenlijk in? Bestudeer je cao. Je hoort een cao-boekje van je leidinggevende of de afdeling P&O te krijgen. Je hebt er recht op. Vraag er dus om.

Check of onderstaande items in de cao zijn geregeld of via een arbeidscontract. Als deze zaken in de cao staan, heb je daar minimaal recht op. Onderhandelen staat je vrij. Laat je niet weerhouden meer te vragen dan de cao.

hoger bruto-uurloon meer uren werken minder uren werken 13e maand kersttoeslagonregelmatigheidstoeslagenreiskostenvergoedingauto van de zaak kaart voor openbaar vervoer ziektekostenverzekering door werkgever betaald pensioen (premievrij) kinderopvangvergoedingopleiding volgen thuiswerkencomputer van de zaak telefoon van de zaak hypotheek via de zaak kleding/voedsel/ et cetera via de zaak

33


T: F: E:

www.wtt-lasopleidingen.nl

Investeer in je toekomst met een lasopleiding bij wtt:

INTER_11527_adv_WTT_A5_DEF.indd 1 16-12-11 09:40

Transportservice van huis uit

Internationaal Transportbedrijf

L. van der Lee en Zonen B.V.

T (015) 213 59 11

E [email protected]

I www.vanderlee.nl

Zoek je (straks) een leuke baan in de regio Rotterdam of op de Zuid-Hollandse eilanden?Humanitas maakt zich sterk voor goede zorg en heeft je veel te bieden.

Kijk voor meer informatie op www.stichtinghumanitas.nlen bekijk alle mogelijkheden!

Advertentie FNV Werkwijzer.indd 1 07-12-12 13:42

Informatiecentrum Opleidingen: 0900 789 0 789www.davinci.nl

Da Vinci College,hét roc voor de regio

36

Wat moet je absoluut niet doen bij salarisonderhandelingen?

Alle onderhandelingskaarten op tafel leggen. Blijf je tegenpartij een stapje voor.Denken dat je baas je beste vriend is. Een jarenlang gevecht aangaan over een nieuwe functieomschrijving. Denken dat je baas zich verantwoordelijk voelt voor jou. Doe jij uiteindelijk ook niet voor hem. Denken dat ze je nog zien zitten op je bedrijf als je voor de derde keer voor een interne baan bent afgewezen.Zeggen dat je een andere baan hebt, als je die niet hebt. 'Ja' zeggen op iets wat je niet kunt waarmaken. Zeggen dat je zult vertrekken, als je niet zonder het salaris kan. Zeggen dat je aan het solliciteren bent. Je ziek melden als je onderhandelingen niet fijn zijn uitgepakt.Slijmen.

Wat is je opleiding waard?

Soms word je beloond voor het volgen van een opleiding. Als je je opleiding wilt inzetten voor een loonsverhoging, denk dan hieraan:

Als je een opleiding volgt, maak dan met je werkgever een afspraak zwart op wit over de loonschaal/functie die je krijgt als je je opleiding af hebt.Check hoe je collega's beloond worden vanwege hun opleiding.Niet elke opleiding is nodig voor je functie. Wees dus niet verbaasd als je studie niet beloond wordt.Wordt je opleiding ten onrechte niet beloond? Ga dan ergens anders sollicite-ren, want meer opleiding leidt in de meeste gevallen tot een betere positie en meer salaris.

Heb je je opleiding gevolgd in een ander land?

De opleiding van migranten wordt soms lager gewaardeerd dan die van autoch-tonen. Heb je nog geen werk? Dan kun je een in het buitenland behaald diplo-ma laten 'waarderen'. Zo weet je toekomstige werkgever wat jouw diploma in Nederland waard is. Op de site www.idw.nl van het IDW (Internationale DiplomaWaardering) lees je er meer over.


37

Wat verdienen anderen eigenlijk?

Op www.loonwijzer.nl kun je checken wat anderen verdienen. Mensen die hetzelfde werk doen als jij en net zo veel ervaring hebben. Of juist jongeren met een hele andere baan. Je kunt ook invullen wat je zelf verdient. Het invullen van de loonwijzerenquête kost je tien tot twintig minuutjes en de volgende bezoeker van de Loonwijzer weet daardoor nog beter wat de gemiddelde salarissen zijn in een bepaald beroep. Wetenschappelijk onderzoek op basis van de loonwijze-renquête leidt bovendien tot meer inzicht in de salarisopbouw. Kennis die weer gebruikt kan worden voor een eerlijker arbeidsvoorwaardenbeleid.Als je de enquête invult, maak je kans op een prijs, en dat is ook nooit weg. Ben je werknemer, hou dan je laatste salarisstrook bij de hand.

School, studie, stage en geld

Wat moeten mijn ouders wettelijk bijdragen aan mijn onderhoud?

Je ouders hebben de plicht om voor jou te zorgen tot je 21 jaar bent. Dat betekent niet dat ze alles voor je moeten kopen wat je hartje begeert. Ze moeten wel vol-doende bijdragen aan de kosten van je opvoeding en verzorging. Daarnaast wordt van hen verlangd dat ze de kosten van jouw studie betalen. Hoe hoog het bedrag moet zijn dat je ouders aan je besteden, is nergens vastgelegd. Het hangt af van hun inkomen.

Wat valt er zoal onder de onderhoudsplicht?

Voeding, zakgeld en kleedgeld bijvoorbeeld, maar ook je ziektekostenverzekering, lesgeld of een nieuwe bril. Wil je er meer over weten, dan kun je terecht bij een JIP, een Jongeren Informatie Punt: www.jip.org.


38

Hoe zit het met geld als ik nog geen 18 ben?

Als je nog geen 18 bent, krijgen je ouders kinderbijslag voor jou. Daarmee kun-nen zij een deel van hun onderhoudsverplichtingen financieren. Woon je niet meer thuis? Ook dan kunnen je ouders kinderbijslag ontvangen. Ze moeten dan wel aan-tonen dat ze jou onderhouden. Zodra je naar een hogere beroepsopleiding gaat, wordt de kinderbijslag vervangen door studiefinanciering. Of je ouders nog kinder-bijslag krijgen, is afhankelijk van jouw inkomen.

Hoe zit het met geld als ik ouder ben dan 18, maar nog geen 21?

Je ouders krijgen dan geen kinderbijslag meer. Maar als je een opleiding volgt, krijg jij zelf een tegemoetkoming in de studiekosten of studiefinanciering. Ook al ontvangen je ouders geen geld meer waarmee zij (een deel van) de onderhouds-verplichtingen kunnen financieren, zij blijven onderhoudsplichtig totdat jij 21 jaar bent. Hoeveel je ouders moeten bijdragen, is onder andere afhankelijk van de vraag of jij nog thuis of op jezelf woont en of je studeert of werkt. Meer informa-tie over studiefinanciering vind je bij de Informatiebeheergroep, www.duo.nl.

Ik loop stage. Heb ik recht op stagevergoeding?

Volgens de wet is je stagegever niet verplicht een stagevergoeding te geven. Maar het is wel gebruikelijk. En als het in de cao van het bedrijf is geregeld, moet je stagegever zich daaraan houden. Sommige bedrijven geven alleen een onkosten- of reiskostenver-goeding. Dit telt niet als loon, dus je hoeft hierover geen belasting te betalen. Maar het houdt ook in dat je bijna nergens voor verzekerd bent. Als je geld verdient, kan dat gevolgen hebben voor de kinderbijslag of studiefinanciering. Je mag maar een bepaald bedrag verdienen per kwartaal bij kinderbijslag, of per jaar bij studiefinanciering. Hierover kun je informatie vinden in het hoofdstuk 'Bijverdienen naast kinderbijslag of studiefinanciering'. Ontvang je een stagevergoeding van minimaal het wettelijk mini-mumuurloon en draagt je werkgever premies af, dan zijn dat inkomsten waarover je loonbelasting en sociale premies moet betalen. Maar omdat je maar een gedeelte van het jaar inkomsten hebt, kan het zijn dat je te veel belasting betaalt. Er is een speciale regeling voor scholieren. Afhankelijk van het bedrag dat je verdient, kan je werkgever

de Belastingdienst verzoeken om de kwartaaltabel voor de loonheffing toe te passen. Je betaalt dan geen of minder loonbelasting. Met vragen over deze regeling kun je terecht bij de Belastingdienst op het gratis nummer 0800 0543. Je kunt ook te veel betaalde belasting achteraf terugvragen via een P-formulier. Op de site van de belastingdienst kun je een P-aangifteprogramma downloaden of een papieren formulier aanvragen.


Is een stageovereenkomst hetzelfde als een arbeids-overeenkomst?

Nee. Bij een arbeidsovereenkomst is er sprake van een werkgever en een werk-nemer, en dat is wat anders dan een stageverlener en een stagiair. Bij een arbeidsovereenkomst worden duidelijke afspraken gemaakt over onder andere de beloning, het werk dat je moet verrichten en de gezagsverhouding tussen jou en je werkgever. De regels rond een arbeidsovereenkomst zijn ook in de wet vastgelegd, terwijl een stage niet wettelijk is geregeld.

Ik ontvang loon voor mijn stage. Kan dat?

Als je loon ontvangt van je stagebedrijf, dan heb je in feite een baan. Dat betekent dat je naast je praktijk- of stageovereenkomst ook een arbeidsovereenkomst moet hebben. Je betaalt dan loonbelasting en sociale premies. Verdien je met je stage, dan kan dit gevolgen hebben voor je studiefinanciering of de kinderbijslag. Als je alleen een reis- of onkostenvergoeding krijgt, telt dat niet als loon.

Waarom krijgt de een zijn schooldag wel doorbetaald en een ander niet?

Doorbetalen van een schooldag betekent doorbetaling van salaris tijdens lesuren. Voor mensen in de beroepsbegeleidende leerweg staat in de cao of ook jouw schooldag wordt doorbetaald. Zo'n cao is een afspraak tussen de vakbonden en de werkgevers. Vaak lukt het de bonden om de betaling van de schooldag helemaal of voor een deel te regelen. Soms lukt het niet. Het hangt er dus vanaf onder welke cao je valt.

39


energie-infrastructuren—

Joulz ontwerpt, bouwt en onderhoudt energie-infra structuren. Zo is het meest complexe net werk van Nederland, de Randstad, door ons ontworpen, aangelegd en de afgelopen 50 jaar onderhouden. Onze enthousiaste medewerkers zorgen ervoor dat het licht in miljoenen huizen

brandt, dat kantoren aangenaam warm zijn en dat fabrieken draaien.

Kijk voor meer informatie over een carrière in de techniek, opleidingsmogelijkheden en algemene informatie over Joulz op werkbijjoulz.nl.

Wordt jouw energie onze kracht? —

Flavio Fonseca Rodrigues, monteur elektra; “Ik ben het vak een beetje ingerold, maar heb het super naar m'n zin. Het werk in de storingsdienst is geen dag hetzelfde. Ik rij 'blind' naar de storing toe en dan komt de uitdaging: vinden en oplossen. Geen storing is hetzelfde...”

Volg ons via

Schmit Parkeersystemen B.V. is een zelfstandige leverancier en dienstverlener die haar klanten voorziet van kwalitatief advies, hoogwaardige producten en excellente services op het gebied van parkeer - en toegangssystemen.

Stage gezocht?Op verschillende afdelingen binnen onze organisatie bieden wij leerzame stageplaatsen aan. Dus volg jij een opleiding in de richting van Elektrotechniek, ICT, Financiële Administratie of Commercie, dan ben je bij ons voor een stage aan het juiste adres. Kijk voor meer informatie onze website www.schmit.nl

Schmit is sinds 1987 de specialist op het gebied van parkeer-, beheer- en toegangssystemen

42

Bijverdienen naast kinderbijslag of studiefinanciering

Hoeveel mag ik bijverdienen naast de kinderbijslag?

Als je nog geen 16 jaar bent en thuis woont, mag je net zoveel bijverdienen als je wilt. Ben je 18 jaar of ouder, dan heb je niet meer te maken met kinderbijslag. Misschien wel met studiefinanciering of een tegemoetkoming in de onderwijsbij-drage.Ben je 16 of 17 jaar en woon je thuis, dan mag je per kwartaal maximaal 1.240 euro netto verdienen. Ga je daar overheen, dan krijgen je ouders over dat kwartaal geen kinderbijslag voor jou. Woon je niet thuis, maar ontvangen je ouders wel kinderbij-slag voor jou, dan mag je netto 1.754 euro per drie maanden verdienen. Wanneer je ouders tweevoudige kinderbijslag voor jou ontvangen, is dat 1.081 euro netto per kwartaal. In de maanden juni, juli en augustus mag je boven op het vastgestelde bedrag nog eens 1.250 euro netto bijverdienen met een vakantiebaantje, zonder dat de kinder-bijslag in gevaar komt. Maar let op: dit geldt alleen als het echt om vakantiewerk gaat. Dus niet als je dit werk buiten deze maanden ook doet.Ook handig om te weten: krijg je geld terug van de belasting, dan telt dat als inko-men. Elk bedrag boven de 800 euro dat je ontvangt, moet je melden bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dat is de instantie die de kinderbijslag uitbetaalt.

Deze bedragen kunnen in de loop van het jaar worden aangepast. Kijk daarom regelmatig op www.fnvjong.nl voor de meest actuele bedragen.

Hoeveel mag ik bijverdienen naast de studiefinanciering?

In 2013 mag je bruto 13.530,90 euro per jaar bijverdienen naast je studiefinan-ciering. Kom je boven dat bedrag, dan moet je je studiefinanciering voor dat jaar stopzetten. Je moet dan ook je ov-studentenkaart inleveren. Doe je dit niet, dan kom je later in de problemen. Je inkomsten worden gecontroleerd bij de belas-tingdienst. Blijkt dat je boven de grens zit, dan moet je het te veel verdiende geld met rente terugbetalen. Als je je ov-kaart in bezit houdt terwijl je er geen recht op hebt, betaal je per maand een boete.

Meer weten over studiefinanciering?Surf naar www.duo.nl


Dit telt onder meer mee als inkomen:

nettoloon, vakantiegeld, de dertiende maand, inkomsten uit bijvoorbeeld free-lance werkeen uitkering volgens de Ziektewet, de WW, of WIAreiskosten en stagevergoedingen als deze belastbaar zijnlijfrente, rente van spaarrekeningen en winst uit beleggingenwinst uit eigen onderneminggeld uit particuliere (studie)fondsen, of een bestuursbeurs wanneer de belasting dit als inkomen ziet

Wat niet meetelt als inkomen zijn bijvoorbeeld:

de ouderlijke bijdragestudiefinancieringeen uitkering op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) of Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ)een erfenishuurtoeslag

De genoemde gedragen gelden vanaf 1 januari 2013. De bedragen worden op www.fnvjong.nl in geval van een wijziging aangepast. Je kunt voor meer info ook surfen naar www.duo.nl.

Ik heb een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage. Mag ik bijverdienen?

Je mag onbeperkt bijverdienen. Je komt in aanmerking voor de Wet tegemoet-koming onderwijsbijdrage en schoolkosten (Wtos) als je 18 jaar of ouder bent en leerling in het voortgezet onderwijs. In sommige gevallen kunnen ouders een Wtos krijgen voor hun kind onder de 18 jaar.

43


De Cremer Groep heeft zich gespecialiseerd in het ontwikkelen, ontwerpen en vervaardigen van hoogwaardige tel- en verpakkingssystemen. Onze klanten, verspreid over de hele wereld, zitten in de farmaceutische industrie, de zoetwarenindustrie en de agrarische industrie.

Al onze klanten hebben één ding gemeen: zij willen met grote nauwkeurigheid hun product tellen en verpakken. Om aan deze hoge eisen te kunnen voldoen, werken de diverse specialismen binnen de Cremer Groep nauw samen om te komen tot een optimaal resultaat.

De introductie van nieuwe producten leidt tot nieuwe eisen en dus tot nieuwe uitdagingen voor de Cremer Groep. De kennis van mechanica, elektronica en software ligt op een hoog niveau en de ontwikkelingen staan nooit stil. Meer weten? Kijk op

Naam: Mark

Leeftijd: 19Beroep: SchoonmakerkantorenDraagt:Jasje van topontwerperMart Visser

Naam: Samira

Leeftijd: 21Beroep: SchoonmakerverzorgingscentrumDraagt:Schort van topontwerperMart Visser

‘Overdag doe ik een opleiding, dus ik kan alleen ’s avonds werken. Het is dan zo heerlijk rustig.’

‘Het contact met de bewoners maakt dit werk extra leuk. Bovendien wil ik door-groeien. En dat kan.’

Je ziet, we doen er alles aan om werken in de schoonmaak nóg aantrekkelijker te maken. Want wíj vinden het een mooi vak. Jij ook? Informeer naar de mogelijkheden bij een schoonmaakbedrijf in de buurt.

[Advertorial]

SNCU treedt op tegen misstanden in uitzendbranche

Kloppen jouw salaris, vakantiegeld en toeslagen wel?

Werk jij als uitzendkracht? Dan zijn jouw rechten vastgelegd in de CAO. Helaas leven niet alle uitzendbureaus de regels goed na. Uitzendkrachten kunnen met twijfels of vragen over hun situatie terecht bij de SNCU. Zijn er misstanden, dan wordt er opgetreden. Hiervoor is iedere melding van groot belang!

Wat kan er misgaan?• Je krijgt te weinig salaris• Vakantiegeld of overuren worden niet uitbetaald• Geen betaling avond- of weekendtoeslagen • De loonstrook of arbeidsovereenkomst ontbreekt• Je hebt recht op pensioenopbouw, maar wordt niet aangemeld Uitzendkrachten lopen hierdoor geld mis, of andere zaken waar zij recht op hebben.

SNCUDe Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU) stimuleert en controleert de naleving van de CAO’s in de uitzendbranche. Wij zijn hiervoor opgericht door werkgevers- en werknemersorganisaties. Uitzendorganisaties die onder de CAO’s vallen zijn verplicht om mee te werken.

Vragen of melden?Heb jij twijfels of vragen? De SNCU geeft antwoord en kan jou informeren over je rechten. Blijkt er sprake te zijn van een serieuze misstand, dan wordt er opgetreden. Om dit te kunnen doen, zijn alle meldingen en signalen van groot belang.

Uitzendkrachten kunnen met vragen en(mogelijke) misstanden vertrouwelijk terecht bij de SNCU. Dit kan op www.sncu.nl of door gratis te bellen naar: 0800 7008.

46

Schulden

Uit een onderzoek van het NIBUD (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) blijkt dat veel jongeren schulden hebben. Hieronder enkele tips om schulden te voorkomen:

Zorg dat je inzicht hebt in je vaste kosten per maand (huur, eten, telefoon, etc.) en dat je deze altijd kunt betalen. Reserveer wat extra geld voor onverwachte uitgaven. Zoek een leuk bijbaantje om wat extra geld te verdienen. Geef niet meer geld uit dan je op je rekening hebt staan. Als je rood staat, moet je rente betalen en dat loopt al snel op tot een behoorlijk bedrag. Neem een prepaykaart voor je gsm in plaats van een abonnement. Betaal je rekeningen op tijd. Doe je dit niet dan wordt er bij de herinnering vaak een boete in rekening gebracht. Koop niet op afbetaling, want ook daarvoor moet je rente betalen.

Mocht je toch in de problemen komen, raak dan niet in paniek. Je kunt het vol-gende doen:

Tref een afbetalingsregeling met de instantie waarbij je schulden hebt. Je hoeft dan vaak niet alles in een keer terug te betalen, maar kunt iedere maand een bepaald bedrag aflossen. Zoek hulp bij je ouders, vrienden, de gemeente of een Jongeren Informatiepunt (JIP) bij jou in de buurt. Zij kunnen je verwijzen naar een instantie die je kan helpen.

Surf voor meer info over schulden naar www.nibud.nlof www.nooitmeerrood.nl.

Ben ik een financiële ramp?

Als je op jezelf gaat wonen, gaat een groot deel van je loon op aan huur, gas, water en licht. En dat valt vies tegen. Het NIBUD heeft becijferd dat 60 procent van de werkende jongeren betalingsproblemen heeft. Op de website www.wijzeringeldzaken.nl vind je allerlei informatie over geldzaken. Maar ook handige tools en tips.


47

Ziekte en werkloosheid

Hoe zit het met mijn loon als ik ziek ben?

In Nederland gelden socialezekerheidswetten. Ze regelen dat je niet zonder geld komt te zitten als je niet kunt werken. Als je ziek bent, betaalt je werkgever de eerste twee jaar minimaal 70 procent van je loon door. Als je hierdoor onder het sociale minimum belandt, kun je terecht bij het UWV en een aanvraag indienen om een toeslag te vragen.

Hoe zit het met de WIA?

Bij de WIA staat ‘werken naar vermogen’ centraal. Ofwel: ‘Het gaat niet om wat je niet meer kan, maar om wat je nog wel kan.’ Na twee jaar ziekte word je door het UWV gekeurd. De mate van arbeids(on)geschiktheid hangt af van het verschil tus-sen je oude loon en wat je theoretisch nog kan verdienen met de beperkingen als gevolg van je ziekte: het loonverlies.

Wie minder dan 35 procent loonverlies lijdt is niet arbeidsongeschikt en blijft in beginsel in dienst van de werkgever. Wie ten minste 35 procent maar niet meer dan 80 procent loonverlies lijdt, krijgt eerst een loongerelateerde uitkering. De duur van deze uitkering is afhankelijk van je arbeidsverleden. Daarna krijg je een loonaanvulling als je vol-doende werkt, of een vervolguitkering als je niet of onvoldoende werkt. Daarbij geldt altijd: hoe meer je werkt, hoe hoger het inkomen is. Wie ten minste 80 procent loonverlies lijdt en waarschijnlijk zal herstellen, krijgt een loongerelateerde uitkering (70 procent van het laatste loon). Wie (duurzaam) ten minste 80 procent loonverlies lijdt, is volledig en duurzaam arbeidsongeschikt en krijgt een loongerelateerde uitkering (75 procent van het laatste loon).

Meer weten over de WIA?Surf naar www.uwv.nl/WIA


48

Wanneer heb ik recht op WW?

Het wordt steeds moeilijker om in de WW (Werkloosheidswet) te komen.

De regering Rutte-Asscher wil de regels voor de WW drastisch gaan veranderen. Nu geldt nog: je komt in aanmerking voor een kortdurende uitkering van drie maan-den, (de eerste twee maanden 75 procent van het loon, daarna 70 procent) als je:

buiten je schuld ontslagen bent (dus niet zelf ontslag hebt genomen) ingeschreven staat bij het UWVWERKbedrijf ten minste vijf arbeidsuren per week verliest (of de helft van het gemiddeld aantal arbeidsuren bij een werkweek van minder dan tien uur) in de voorafgaande 36 weken minstens 26 weken hebt gewerkt (de wekeneis)

Als je ook nog voldoet aan de ‘vier-uit-vijf-jareneis’, dan ontvang je langer een uitkering. Deze eis houdt in dat je in de afgelopen vijf jaren er vier moet hebben gewerkt (jareneis). Deze uitkering duurt in maanden net zolang als je arbeidsverle-den in jaren. Met een maximum van 35 maanden.

Als ik geen werk kan vinden, heb ik dan recht op een bijstandsuitkering?

De Wet werk en bijstand (WWB) regelt alle zaken rondom de bijstand en de terugkeer van mensen met een uitkering op de arbeidsmarkt. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bijstandsuitkeringen en de begeleiding bij het zoeken naar werk. Zij mogen bepalen hoe zij dat aanpakken, zolang ze zich aan de wet houden.Het uitgangspunt van de WWB is dat iedere Nederlander zo veel mogelijk moet proberen zelf in zijn levensonderhoud te voorzien. Betaald werk is daarvoor het belangrijkste middel. Iedereen is dus verplicht om te solliciteren tot hij of zij 65 jaar is. De gemeente kan mensen die jonger zijn wel individueel vrijstellen van de solli-citatieplicht. Lukt het niet om werk te vinden en zijn er geen andere voorzieningen beschikbaar, dan is het de taak van de gemeente om te helpen bij het zoeken naar werk. Totdat je werk gevonden hebt, krijg je een bijstandsuitkering. Tenminste, als je nog geen 27 bent.


Als je tussen 18 en 27 jaar bent, kun niet zomaar bijstand aanvragen. Je moet eerst zelf vier weken op zoek gaan naar werk of een opleiding. Pas als dat niet lukt, kun je bij de gemeente een bijstandsuitkering aanvragen. De gemeente controleert of je voldoende je best hebt gedaan om een baan of opleiding te vinden. Als dat vol-gens de gemeent niet zo is, krijg je geen uitkering. Als je wel een bijstandsuitkering krijgt, maakt de gemeente een plan van aanpak. Hierin staat beschreven wat de gemeente van je verwacht en welke ondersteuning je kunt ver-wachten bij het vinden van werk.

Bij de vaststelling van een bijstandsuitkering wordt eerst gekeken of je zelf nog geld hebt om van te leven. Alleen als dat onvoldoende is, ontvang je een bijstands-uitkering. Om dat vast te stellen, kijkt de gemeente onder andere of je:

inkomsten hebt uit arbeid (een salaris) of inkomsten die voortkomen uit een salaris (zoals een WW-uitkering of heffingskortingen van de Belastingdienst)gezinsleden hebt die inkomsten hebbenover vermogen beschikt (zoals spaargeld, een eigen huis of een eigen huis in het buitenland)alimentatie krijgt

49


tiny.cc/werkenintechniek

“installatie-TECHNIEK IS CONtINU ANDERS. NIEUWE ONTWIKKELINGEN VERANDEREN HET VAK!”

“installatie-TECHNIEK IS CONtINU ANDERS. NIEUWE ONTWIKKELINGEN VERANDEREN HET VAK!”

STAF STICHTING ARBO FLEXBRANCHE

deskundigheid bij het veilig werken met werkmaterieel. Een Kijk voor meer informatie op www.bmwt.nl

Van BMWT-Train

BM

WT-

Trai

n

Werken met heftrucks, graafmachines of hoogwerkers

Van leren naar solliciteren... ... BMWT-Train helpt

Werken met heftrucks, graafmachines of hoogwerkers vereist specifieke deskundigheden. Ook jouw toekomstige werkgever weet hoe belangrijk deskun-digheid is. Het BMWT-Train certificaat is dan ook een meerwaarde bij sollicitaties. Met trainingen zorgt BMWT-Train voor de vereiste specifieke deskundigheid bij het veilig werken met werkmaterieel. Een werknemer met een BMWT-Train

certificaat op zak is interessant voor iedere werkgever. Hij weet dan met zekerheid dat hij voldoet aan zijn wettelijke verplichtingen. Een deskundige bediening van werkmaterieel is vereist, een BMWT-Train certificaat onmisbaar.

Kijk voor meer informatie op www.bmwt.nl

52

Wat kan de FNV voor mij betekenen?

Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV:

1. Met ruim 1,2 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhande-laars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten.

2. De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krach-ten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijba-ners en vakantiewerkers.

3. De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen.

4. De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de bond namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeids-omstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben.

5. De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zo maar toe, dan kan de bond namens jou ver-der onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter.

6. Bij de bond kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies.

7. De FNV-bond helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doet de bond gratis voor je als je lid bent.

8. Speciaal voor jonge leden organiseren veel van de FNV-bonden cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandig-heden.

9. Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen!

10. Als jong FNV-lid heb je recht op de FNV BudgetZorg van Menzis, een zorgen tandartsverzekering in één. Zie www.fnvmenzis.nl zoek budgetzorg.


Lid worden of meer weten?

Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap en word lid. Surf daarvoor naar www.fnv.nl.Daar vind je informatie over de FNV en links naar de aangesloten FNV-bonden. Je kunt voor informatie uiteraard ook bellen of mailen.

Telefoon: 0900 3 300 300, op werkdagen van 10 tot 16 uur (€ 0,10 p.m.)E-mail: [email protected]: www.fnv.nl

Bon voor lidmaatschap van de FNV

JA, ik word lid van de FNV

Naam

Straat

Woonplaats Postcode

Telefoon Geboortedatum

(eventueel: e-mailadres)

Handtekening

Gegevens werk:

Ik werk(te) Mijn functie

Aard van het bedrijf

Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen)

Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.


Advertenties

FNVt.a.v. afdeling Marketing & CommunicatieAntwoordnummer 2501000 PW Amsterdam

Postzegelniet nodig


HorecaSterren.nl is de website die jou helpt tijdens je

horeca-opleiding en ter voorbereiding op jouw horeca-

loopbaan. Hier vind je alle horeca-opleidingen en scholen

op een rij, alles over werken in de horeca en kun je testen of

de horeca ook bij jou past. Heb jij je opleiding al af gerond?

Dan kun je hier ook terecht voor startersvacatures en zorg

je dat je goed voorbereid bent op je sollicitatie met de

e-learning ‘Solliciteren in de Horeca’.

– Advertorial –

SPEEL JEZELF SLIMMERWelke afbeelding links hoort bij welke tekst rechts? Is die vlag van België of Duitsland? En dat iPad-onderdeel, de dock connector of de wifi flex? Met Connectro, een nieuw spel voor iPad en PC, wordt leren nog leuker. Het spel is ontwikkeld door Croon en is vooral erg leuk voor scholieren, studenten en leerkrachten. Maar ook voor ieder ander die zijn kennis wil testen. Het past helemaal bij ons streven om onderwijs en ontwikkeling in de breedte te stimuleren en de interesse in elektrotechniek aan te wakkeren. Connectro is gratis verkrijgbaar in de App Store en online te spelen op croon.nl/connectro

0540.00.414 adv Connectro_Addwork.indd 1 13-09-12 16:58

Als FNV Jong-lid profi teer je van de goede deal die de FNV met Menzis heeft gemaakt, bijvoorbeeld: Fikse korting op je zorgverzekering Uitgebreide vergoeding voor fysiotherapie Vergoeding van voorbehoedsmiddelen Snel en makkelijk online declareren Persoonlijk advies

20% korting op een doorlopende reisverzekering Op jongeren afgestemde pakketten

18 JAAR? DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE DAN MAG JE VOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERSTVOOR HET EERST

EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.EEN ZORGVERZEKERING UITZOEKEN.

TIP: Verzeker jij je zorgkosten bij Menzis, dan betaalt Menzis

het eerste jaar lidmaatschap van FNV Jong (waarde 25 euro).

sluit een voordelige zorgverzekering af en krijg een jaar langGRATIS lidmaatschap van FNV Jong!

18 JAARBINNENKORT

Sla twee vliegen in een klap:

Meer info opfnvjong.nl/menzis

FNVjong-Menzis-adv.indd 1 18-12-12 14:33

FNV Werkwijzer - Werk en Geld 2013 ZH N

Documents

Transcript of FNV Werkwijzer - Werk en Geld 2013 ZH N