Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam...

62
Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke Begraafplaats aan de Tongerseweg te Maastricht, 2009.

Transcript of Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam...

Page 1: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke Begraafplaats aan de Tongerseweg te Maastricht, 2009.

Page 2: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke Begraafplaats aan de Tongerseweg te Maastricht, 2009.

Page 3: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Samenstelling: Cridi Frissen, met bijdragen van Lisa Op den Kamp en Henny Kloosterboer Foto’s omslag: Lisa Op den Kamp

Page 4: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Inhoud I Inleiding .........................................................................................................................................................1 II Methode…. .............................................................................................................................................2 II.1 Onderzoeksgebied…. ...........................................................................................................................2 II.2 Onderzoeksmethode….........................................................................................................................3 II.2.1 Bronnenonderzoek….............................................................................................................................3 II.2.2 Veldonderzoek…. ........................................................................................................................................3

III Resultaten ......................................................................................................................................................5 III.1 Resultaten bronnenonderzoek en veldonderzoek 2009 ......................................................................5 III.2 Beschrijving ecologische waarden verschillende vegetatietypen .................................................12 III.3 Conclusies....................................................................................................................................................14 IV Beheeradvies ..............................................................................................................................................15 V Literatuur ......................................................................................................................................................19 Bijlage 1: De vegetatie op de kerkhofmuur Bijlage 2a: Boomsoorten Bijlage 2b: Plattegrond bomenbestand, 2003 Bijlage 3a: Kaart vegetatietypen Bijlage 3b: Beschrijving vegetatietypen Bijlage 4a: Soortenlijst planten, aangetroffen soorten en indeling in vegetatietypen Bijlage 4b: Verwilderde tuinplanten Bijlage 5: Beschermde plantensoorten Flora- en Faunawet Bijlage 6: Rode lijst soorten (Floron) Bijlage 7: Rode Lijst soorten Heuvelland Bijlage 8: Floron abundantiesoorten Bijlage 9: Floron doelsoorten Bijlage 10: Te bestrijden neophyten Bijlage 11: Mossensoorten Bijlage 12: Baltsplaatsen vleermuizen Bijlage 13: Jachtterrein libellen

Page 5: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 6: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

1

I Inleiding Op aanvraag van de Gemeente Maastricht, sector Stadsbeheer is door CNME Maastricht & Regio een flora- en faunaonderzoek uitgevoerd op de Gemeentelijke Begraafplaats Tongerseweg te Maastricht. De nulsituatie is in kaart gebracht voor de huidige begraafplaats en de toekomstige uitbreidingslocatie. De Gemeente Maastricht is voornemens de begraafplaats een kwaliteitsimpuls te geven en ook de functie van de begraafplaats uit te breiden. Er wordt op termijn gestreefd naar een totaalaanbod van begraven en cremeren met daarin meegenomen nieuwe voorzieningen, zoals een uitvaartgebouw. De Maastrichtse begraafplaats is een groene oase in de stad, waar mens en dier rust vinden. De begraafplaats heeft een parkachtig karakter, met veel bomen, waarvan sommigen al monumentale hoogte hebben bereikt, waaronder de Sequoia’s. Juist de vele en oudere bomen vormen een leefgebied voor verschillende diersoorten. Zo komt er de Eekhoorn (Sciurus vulgaris) voor, en komen er in de winter veel Goudhaantjes (Regulus regulus) en Vuurgoudhaantjes (Regulus ignicapillus) voor in de cypressen. Dit onderzoek is een eerste nulsituatie-onderzoek, om de huidige natuurwaarden vast te leggen. Het onderzoek richtte zich met name op het vaststellen van de aanwezigheid van beschermde soorten in het kader van de Flora en Faunawet en op soorten vermeld op de Rode Lijst. Tevens wordt een beheersadvies gegeven om de soortenrijkdom op de begraafplaats te behouden en/of te vergroten. Er is een bronnenonderzoek uitgevoerd om bestaande inventarisatiegegevens te verzamelen. Er zijn gegevens verzameld van het Natuurloket, amateurveldbiologen en/ of natuurverenigingen. Deze gegevens zijn aangevuld met gegevens uit veldinventarisaties in 2009, conform de voorgestelde onderzoeksopzet.

Page 7: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

2

ll Methode II.1 Onderzoeksgebied

Ligging Het onderzoeksgebied ligt grotendeels in kilometerhok 174-316, en gedeeltelijk in kilometerhok 174-317. De begraafplaats is gelegen in zuidwest Maastricht, tussen de wijken Daalhof, Mariaberg, Belfort, Wolder en Biesland. De begraafplaats is 1,5 km westelijk van het stadscentrum gelegen en 1,5 km oostelijk van het Albertkanaal. Zuidelijk is het natuurgebied Cannerbosch, Jekerdal, Pietersberg gelegen op 1 kilometer afstand. In figuur 1 is de ligging van de begraafplaats en de uitbreidingslocatie weergegeven.

Figuur 1: Ligging Begraafplaats en uitbreidingslocatie Tongerseweg Maastricht (groen = bestaande begraafplaats, rood = uitbreidingslocatie)

Page 8: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

3

Historie De Gemeentelijke Begraafplaats aan de Tongerseweg dateert uit 1812 (Franse tijd). Deze monumentale begraafplaats is in de loop der jaren uitgebreid en is momenteel ca. 12 ha. groot. Eind 19e eeuw is er een kapel met grafkelder aangelegd. Huidig beheer De begraafplaats is eigendom en in beheer bij de Gemeente Maastricht. In het beheer is een afbouw van chemische bestrijdingsmiddelen ingezet. Hierdoor wordt er sinds 2009 tussen de graven gemaaid en niet meer gespoten met bestrijdingsmiddelen. Op de hoofdpaden werden in 2009 wel nog chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. De gazons worden 25 maal per jaar gemaaid en de natuurlijkere graslanden worden 2 maal per jaar gemaaid. In het bomenbeheerplan zijn achterstallig onderhoud, snoei en vervanging door nieuwe bomen opgenomen (BSI, 2003). Voor de toekomst is de doelstelling meer loofbomen, zoals Beuken, in het bomenbestand op te nemen. II.2 Onderzoeksmethode II.2.1 Bronnenonderzoek Om de natuurwaarden in kaart te brengen is bestaande informatie verzameld en een veldonderzoek uitgevoerd. De volgende soortgroepen zijn onderzocht: flora, zoogdieren (vleermuizen), broedvogels en ongewervelden. Er zijn gegevens verzameld via het Natuurloket. Ook zijn gegevens van amateurveldbiologen en/of natuurverenigingen verzameld. Dit bronnenonderzoek is aangevuld met veldinventarisaties in 2009. II.2.2 Veldonderzoek Flora, Mossen en Korstmossen: In 2009 is door Lisa Op den Kamp in voorjaar, zomer en nazomer geïnventariseerd (inventarisatiedagen: 1.4.2009, 13.4.2009, 29.5.2009, 6.6.2009, 3.7.2009, 24.8.2009). Tijdens het onderzoek is een soortenlijst (FLORON) opgesteld. Omdat in de streeplijst geen tuinplanten opgenomen zijn, werden alle verwilderde tuinsoorten nog eens in een extra tabel opgenomen. De planten werden met behulp van Oberdorfer (1994) en Rothmaler (1995) gedetermineerd. Bij de naamgeving is de streeplijst 2006 van Floron en Van der Meijden (2005) gevolgd. Van de soorten die zijn opgenomen in de Flora- en Faunawet en/of de Rode Lijst van Floron (2006) en Rode Lijst Heuvelland (Cortenraad et al., 1998) zijn verspreidingskaartjes gemaakt. Hierop zijn de groeiplaatsen en de abundantie (aantal exemplaren weergegeven in aantalsklassen) weergegeven. Daarnaast werden ook de volgende kaarten gemaakt : abundantie soorten naar Floron (2000), doelsoorten naar Floron (2000), vegetatietypen naar Stortelder (1999) en Schmitz (2009) en te bestrijden neophyten (invasieve exoot). De mossen werden door Lisa Op den Kamp met medewerking van Paul Spreeuwenberg, op 5 november 2009 geïnventariseerd. Broedvogels: De broedvogels zijn gekarteerd volgens de SOVON- broedvogelkarteringsmethode (BMP-stadsvogels), waarbij territoria worden geteld. Het onderzoek is met name gericht op soorten die op de Rode Lijst voorkomen. Tijdens 6 bezoekrondes van eind maart t/m 21 juni (5

Page 9: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

4

ochtendbezoeken en 1 avondbezoek) is zang en broedindicerend gedrag genoteerd. Eenmaal is gebruik gemaakt van geluidsapparatuur om de Bosuil op te sporen. Vleermuizen: Om een beeld te krijgen hoe het onderzoeksgebied gebruikt wordt door vleermuizen, is er onderzoek uitgevoerd met behulp van een bat-detector, tijdens 2 bezoeken (van 4 uur) in de avonduren. De eerste keer was in de zomer (26.6.2009) om het gebied op kraamkamers te controleren. De tweede keer was in de herfst (15.9.2009) om het gebied op baltsplekken te controleren. De determinatie geschiedde met behulp van een bat-detector. De vleermuisinventarisatie werd uitgevoerd door Lisa Op den Kamp, Ger Beckers en Walter van der Coelen. Er werd een kaart van de baltsplekken van de Dwergvleermuis gemaakt. Overige zoogdieren: De zoogdieren werden door zichtwaarnemingen en sporen (van bijv. vraat en nesten) geïnventariseerd (3 x 4 uur). Ongewervelden: Van de dagvlinders, libellen, sprinkhanen en overige ongewervelden werden overzichtlijsten gemaakt (3 x 4 uur). De insecten werden op 29.5.2009, 3.7.2009, 24.8.2009 geïnventariseerd. Vlinders werden in 2009 drie keer op een zonnige, warme dag geïnventariseerd. Ze werden met behulp van Wynhoff (1992) gedetermineerd. De libellen werden op twee droge dagen met behulp van Bos (1997) gedetermineerd. Er werd een kaart van de jachtterreinen van de libellen gemaakt. De sprinkhanen werden één keer op een zonnige, warme dag geïnventariseerd. Ze werden met behulp van Kleukers (2004) en de sprinkhanentabel van de Jeugdbondsuitgeverij (2007) gedetermineerd. Van de overige soortgroepen werden losse waarnemingen genoteerd. De insecten werden met een vlindernet gevangen en ten behoeve van de determinatie eventueel in een glas geplaatst. Na de determinatie werden ze weer vrij gelaten.

Page 10: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

5

III Resultaten III.1 Resultaten bronnenonderzoek en veldonderzoek 2009 Flora, Mossen: Bij de Natuurbank zijn van de begraafplaats en directe omgeving (x= 174,3-174,6; y= 316,6 – 317,0) enkele gegevens bekend. Uit het verleden zijn een aantal muurplanten (o.a. Kandelaartje, Muurvaren en Grote leeuwenklauw) een aantal tuinsoorten (o.a. Tuinbingelkruid en Tuinwolfsmelk) en een aantal verwilderde bossoorten (o.a. Blauwe druifjes, Speenkruid en Donkerkleurig bosviooltje) bekend. Van het IVN Maastricht zijn nog losse waarnemingen bekend van een aantal graslandsoorten (o.a. Grasklokje, Margriet, Brunel). Ook is er in 2007 in opdracht van de gemeente Maastricht een onderzoek naar de vegetatie op de kerkhofmuur uitgevoerd (Hilligers H., 2007, zie bijlage 1). Het onderzoek werd uitgevoerd als voorbereiding op de geplande restauratie van de kerkhofmuur. Tijdens dit onderzoek werden de typische muurplanten, Muurvaren en Tongvaren, aangetroffen. Het betrof een uitzonderlijk grote populatie Muurvaren. Verder werden Donderkruid en Muursla aangetroffen op de muur bij de Joodse begraafplaats. Gemeente Maastricht heeft ook het bomenbestand in kaart laten brengen in het bomenbeheersplan (BSI, 2003). Een overzicht (lijst en kaart) van de aanwezige boomsoorten is opgenomen in bijlage 2. In totaal groeiden er in 2003 1600 bomen op de begraafplaats. In 2009 is een uitvoerig flora-onderzoek uitgevoerd, om een volledig beeld te krijgen van de vegetatietypen en plantensoorten op de begraafplaats. Een vegetatietype is een karakteristieke groep van planten die onder bepaalde abiotische omstandigheden samen voorkomen. De vegetatietypen die op de begraafplaats voorkomen zijn op kaart weergegeven in bijlage 3a. Bijlage 3b geeft een beschrijving van de vegetatietypen (welke soorten samen voorkomen binnen het omschreven vegetatietype). Er werden de volgende vegetatietypen aangetroffen: akkergemeenschap, glanshavergrasland, bos, muurvegetatie en ruderale ruigte. In totaal werden 205 afzonderlijke plantensoorten gevonden (bijlage 4a). Hiervan waren 35 soorten, verwilderde of aangeplante tuinplanten (bijlage 4b). In onderstaande tabel is uitgewerkt welke beschermde- (Flora- en Faunawet), bedreigde- (Rode Lijst), aandachts- en doelsoorten (Floron) en neophyten (woekerplanten) voorkomen. In deze tabel is tevens te zien tot welk vegetatietype de soort behoort. Aandachtssoorten zijn soorten waarvan het verzamelen van abundantiegegevens om diverse redenen zinvol is. Het zijn soorten met een hoge indicatiewaarde of die mogelijk op termijn op de Rode lijst kunnen komen. De doelsoorten zijn soorten waar het natuurbeleid in Nederland zich voornamelijk op richt.

Page 11: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

6

Tabel 1: aangetroffen planten (* kleuren overeenkomstig bijlage 3A) PLANTEN BESCHERMD DOOR FLORA- EN FAUNAWET

Wetenschappelijke naam Nederlandse naam

1A ru

dera

le a

kker

gem

eens

chap

1B

Akk

er z

onde

r akk

eron

krui

den

(link

s)

1C A

kker

met

akk

eron

krui

den

(mid

den)

1D

Akk

er m

et a

kker

onkr

uide

n (re

chts

) 2A

A G

lans

have

rgra

sland

2A

B G

lans

have

rgra

sland

met

bee

mdk

roon

2A

C G

lans

have

rgra

sland

2A

D 50

% G

lans

have

rgra

sland

50%

rude

rale

ruig

te

2BA

Gaz

on, m

osse

n <

80%

2B

B G

azon

, mos

sen

> 80

%

3A B

os n

aast

het

Hon

denl

oslo

opge

biet

3B

Stru

wee

l/jon

g bo

s

4 M

uurv

eget

atie

5

Rude

rale

ruig

de

Campanula rotundifolia Grasklokje + +

Allium ursinum Daslook + +

totaal 2 Waarvan verwilderde of aangeplante tuinplanten:

Allium ursinum Daslook + + PLANTEN RODE LIJST FLORON

Potentilla sterilis Aardbeiganzerik + +

Knautia arvensis Beemdkroon + +

Sherardia arvensis Blauw walstro + +

Veronica opaca Doffe ereprijs + + +

Leontodon hispidus Ruige leeuwentand + +

Sedum reflexum Tripmadam + +

totaal 6

Sedum reflexum Tripmadam + + RODE LIJST HEUVELLAND

Ilex aquifolium Hulst + + +

Saxifraga tridactylites Kandelaartje + +

Tilia platyphyllos Zomerlinde + +

totaal 3 Waarvan verwilderde of aangeplante tuinplanten: Ilex aquifolium Hulst + + +

Tilia platyphyllos Zomerlinde + +

Page 12: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

7

AANDACHTSSOORTEN FLORON:

Wetenschappelijke naam Nederlandse naam

1A ru

dera

le a

kker

gem

eens

chap

1B

Akk

er z

onde

r akk

eron

krui

den

(link

s)

1C A

kker

met

akk

eron

krui

den

(mid

den)

1D

Akk

er m

et a

kker

onkr

uide

n (re

chts

) 2A

A G

lans

have

rgra

sland

2A

B G

lans

have

rgra

sland

met

b

dk

2AC

Gla

nsha

verg

rasla

nd

2AD

50%

Gla

nsha

verg

rasla

nd 5

0%

rude

rale

ruig

te

2BA

Gaz

on, m

osse

n <

80%

2B

B G

azon

, mos

sen

> 80

%

3A B

os n

aast

het

Hon

denl

oslo

opge

biet

3B

Stru

wee

l/jon

g bo

s 4

Muu

rveg

etat

ie

5 Ru

dera

le ru

igde

Galium verum Geel walstro + +

Pulmonaria officinalis Gevlekt longkruid + +

Arum maculatum Gevlekte aronskelk + +

Campanula rotundifolia Grasklokje + +

Trifolium arvense Hazenpootje + + Bryonia dioica = Bryonia cretica Heggenrank + + + +

Ilex aquifolium Hulst + + +

Ajuga reptans Kruipend zenegroen + + + +

Viola odorata Maarts viooltje + +

Rumex obtusifolius Ridderzuring + + + +

Anagallis arvensis ssp. arvensis Rood guichelheil + +

Campanula trachelium Ruig klokje + +

totaal 17 Waarvan verwilderde of aangeplante tuinplanten: Pulmonaria officinalis Gevlekt longkruid + +

Ilex aquifolium Hulst + + + DOELSOORT FLORON

Geranium pyrenaicum Bermooievaarsbek + +

Allium ursinum Daslook + +

Inula conyzae Donderkruid + +

Viola reichenbachiana Donkersporig bosviooltje + +

totaal 4 Waarvan verwilderde of aangeplante tuinplanten: Allium ursinum Daslook + + TE BESTRIJDEN PLANTEN

Heracleum mantegazzianum Reuzenberenklauw + +

totaal 1

*Kleuren overeenkomstig bijlage 3A

Page 13: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

8

In totaal kwamen er twee volgens de Flora- en faunawet beschermde plantensoorten voor, waarvan Daslook een verwilderde tuinplant was. Van alle in bovenstaande tabel genoemde soorten, behalve de verwilderde of aangeplante tuinplanten, zijn verspreidingskaartjes opgenomen in de bijlagen 5 t/m 10. Er zijn geen muurplanten op de kerkhofmuren teruggevonden na de restauratie in 2009 (Hilligers, H. 2007). De Tongvaren is waarschijnlijk verdwenen. De Muurvaren komt wel nog op de muren van de kapel voor. Mossen: Bij de Natuurbank zijn van de begraafplaats en directe omgeving (x= 174,3-174,6; y= 316,6 – 317,0) enkele gegevens bekend. Uit het verleden zijn een tweetal mossensoorten bekend: Gewoon haakmos (Rhytidiadelphus squarrosus) en Halvemaantjesmos (Lunularia cruciata). IVN Maastricht trof Gesteelde haarmuts (Orthotrichum anomalum) aan. In bijlage 11 is de lijst opgenomen van de 34, tijdens het veldwerk in 2009, aangetroffen mossoorten. Er is tevens aangegeven op welk substraat de soorten voorkomen. Er zijn soorten gevonden op de grond, op steen en op bomen. Geen van de gevonden soorten komen op de Rode Lijst voor. Er werden o.a. mossen aangetroffen van kalkhoudende bodems.

Figuur 2: Marchantia polymorpha Broedvogels: Uit 2002 is een inventarisatie van IVN Maastricht bekend. Er werden in 2002 in totaal 27 vogelsoorten aangetroffen, waaronder Groene specht en Boomkruiper. Bij de Natuurbank zijn van de begraafplaats en directe omgeving (x= 174,3-174,6; y= 316,6 – 317,0) enkele gegevens bekend van Appelvink, Bonte vliegenvanger, Braamsluiper, Europese kanarie, Keep, Kuifmees, Sijs, Sperwer. De meeste waarnemingen zijn uit 1980 en 1981. Van de Europese kanarie is ook nog een waarneming uit 1996 opgenomen. Om een beeld te krijgen van de waarde van de begraafplaats voor broedvogels is in 2009 een broedvogelonderzoek uitgevoerd, volgens de SOVON- broedvogelkarteringsmethode (BMP-stadsvogels), waarbij territoria worden geteld. In tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de aangetroffen broedvogels, het aantal territoria en de mate van bedreiging (Rode lijst). Alle aangetroffen vogels en hun gebruikte nesten zijn strikt beschermd volgens de Flora- en Faunawet. Op grond van de waarnemingen zijn in totaal 22 broedvogels geteld, die op de begraafplaats een broedterritorium hebben. In totaal zijn 40 broedterritoria aangetroffen, afgezien van de tientallen houtduiventerritoria.

Page 14: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

9

Tabel 2: Broedvogels begraafplaats Tongerseweg, 2009. Nederlandse naam

Wetenschappelijke naam

Territoria Rode Lijst Flora- en Faunawet

Sperwer 1 + Holenduif 1 + Houtduif > 10 + Bosuil 1 + Groene Specht 1 Kwetsbaar + Winterkoning 5 + Heggenmus 3 + Roodborst 1 + Merel 6 + Zanglijster 1 + Grote Lijster 1 + Zwartkop 1 + Tjiftjaf 1 + Goudhaan 2 + Vuurgoudhaan 2 + Pimpelmees 1 + Koolmees 3 + Gaai 2 + Ekster 2 + Zwarte Kraai 1 + Vink 3 + Groenling 1 +

Zoals verwacht wordt de begraafplaats bevolkt door typische broedvogels van oude bossen, met hoge en oude bomen. Bosuil, Sperwer, Gaai en Houtduif zijn typische soorten voor oude bossen. Ze komen veel in naaldbos voor, evenals Vink en Grote lijster. Opvallend is dat er weinig mezensoorten zijn aangetroffen. De verwachting was dat typische “naaldhoutsoorten” als Kuifmees en Zwarte mees er zeker zouden broeden, maar ze zijn tijdens het veldwerk in 2009 niet aangetroffen. Wel is tijdens het eerste bezoek een zingende Zwarte mees gehoord. Deze kon echter niet als broedvogel worden aangemerkt. Mogelijk een later trekker of overwinteraar. Ook de Matkop en de Staartmees zijn niet aangetroffen. Vogels die normaal in de struiklaag broeden, zoals Zwartkop, Zanglijster, Tjiftjaf en Merel komen weinig voor op de begraafplaats. Wel zaten er volop Winterkoning en Heggenmus aan de randen. De haag rondom het kerkhof biedt hen uitstekende nestgelegenheid. Van de 6 territoria van de Merel broeden er mogelijk nog een paar net over de haag in een aangrenzende tuin. De Groene specht is de enige broedvogelsoort die op de Rode lijst staat en valt onder het criterium kwetsbaar. Het is niet bekend of hij ook daadwerkelijk op de begraafplaats gebroed heeft. Van Groene specht is bekend dat een territorium enkele tientallen hectares groot kan zijn. De begraafplaats is een onderdeel van zijn territorium. De nestboom kan zich ook buiten de begraafplaats bevinden. Mogelijk dat ook de Appelvink op de begraafplaats heeft gebroed. De waarneming van zang was echter onzeker. De vogel is ook niet gezien, maar het is bekend dat deze soort moeilijk te zien is, omdat hij zich in de kruinen van bomen ophoudt. De mogelijke waarneming was rond de Beuken, dit stukje komt overeen met zijn favoriete broedbiotoop. Uit de Natuurbank zijn nog waarnemingen van de Appelvink bekend uit 1980 en 1981.

Page 15: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

10

Andere vogels die niet als broedvogel kunnen worden aangemerkt, maar die wel werden waargenomen: Boomklever, Boomkruiper, (geen territorium indicerend gedrag) een paartje Wilde eend (geen broedbiotoop) en Fitis (waarschijnlijk doortrekker die zich in het uitbreidingsgebied bevond). De begraafplaats is zeker in de winter belangrijk als overwinteringsgebied voor veel soorten. Ook vlak na het broedseizoen en tijdens de trektijd kunnen we er diverse (bos)vogels tegen komen. De Boomklever, de Boomkruiper, Grote bonte specht, Kuifmees, Zwarte mees en grotere aantallen (Vuur)Goudhaantjes kunnen we er dan o.a. verwachten. Als overwinteringsplek voor Houtduif is de begraafplaats zo langzamerhand bekend geworden. Maatregelen om houtduiven te verjagen zullen ook andere soorten (die er het hele jaar aanwezig zijn) storen. De gevonden soorten komen grotendeels overeen met de gegevens van het vogelonderzoek in 2002. Vleermuizen: Bij de Natuurbank zijn van de begraafplaats en directe omgeving (x= 174,3-174,6; y= 316,6 – 317,0) geen gegevens bekend van vleermuizen. Er zijn wel gegevens uit het zelfde kilometerhok bekend van de kalksteengroeven waar vleermuizen overwinteren. Er werden tijdens het veldonderzoek drie soorten vleermuizen aangetroffen (zie tabel 3). Van de Gewone dwergvleermuis werd balts waargenomen. De Franjestaart en Rosse vleermuis zijn in de zomer waargenomen op doortrek en bij foerageervluchten. Van de baltsplaatsen van de Gewone dwergvleermuis is een kaart opgenomen (bijlage 12). Tabel 3: Vleermuizen begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Franjestaart Myotis nattereri Bijlage IV HR Gewone dwergvleermuis Pipistrellus pipistrellus Bijlage IV HR Rosse vleermuis Nyctalus noctula Bijlage IV HR Totaal aantal 3 3

Overige zoogdieren: Bij de Natuurbank zijn van de begraafplaats en directe omgeving (x= 174,3-174,6; y= 316,6 – 317,0) een aantal zoogdiergegevens bekend van Eekhoorn, Egel en Steenmarter. Het veldonderzoek in 2009 bestond uit zichtwaarnemingen en onderzoek naar sporen. In tabel 4 zijn de gevonden zoogdieren weergegeven. Van de muizen zijn veel holletjes gevonden, maar geen zichtwaarnemingen gedaan. Het is aannemelijk dat er verschillende muizensoorten voorkomen (evt. Rosse woelmuis, Bosmuis en Huisspitsmuis) (mondelinge mededeling Regelink). Om dit aan te tonen zou er zeer intensief vallenonderzoek nodig zijn. Dit is in het kader van dit onderzoek niet uitgevoerd. Van de Eekhoorn zijn nest- en zichtwaarnemingen gedaan. Door medewerkers van de begraafplaats werd een Vos gezien (zicht- en graafsporen).

Page 16: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

11

Tabel 4: Zoogdieren begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Eekhoorn Sciurus vulgaris Tabel 2 Egel Echinaceus europaeus Tabel 1 Konijn Oryctolagus cuniculus Tabel 1 Muizen - (Tabel 1) Steenmarter Martes foina Tabel 2 Vos Vulpes vulpes Tabel 1 Totaal aantal 5 5

Ongewervelden:

Bij de Natuurbank zijn van de begraafplaats en directe omgeving (x= 174,3-174,6; y= 316,6 – 317,0) een aantal gegevens bekend van insecten (Gehakkelde aurelia, Kolibrivlinder en Koninginnepage). Van de in 2009 aangetroffen dagvlinders (tabel 5), libellen (tabel 6), sprinkhanen (tabel 7) en overige ongewervelden (tabel 8 en 9) werden soortenlijsten gemaakt. Van de libellen is een kaart gemaakt van het jachtgebied van een aantal soorten (zie bijlage 13).

Figuur 3: Koninginnepage Tabel 5: Dagvlinders begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Boomblauwtje Celastrina argiolus - Distelvlinder Vanessa cardui - Dagpauwoog Inachis io - Atalanta Vanessa atalanta - Gehakkelde aurelia Polygonia c-album - Groot koolwitje Pieris brassicae - Klein geaderd witje Pieris napi - Klein witje Pieris rapae - Icarusblauwtje Polyomatus icarus - Bruin zandoogje Maniola jurtina - Koninginnepage Papillio machaon - Totaal aantal 11 0

Tabel 6: Libellen begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Gewone oeverlibel Orthetrum cancellatum - Grote keizerlibel Anax imperator - Azuurwaterjuffer Coenagrion puella - Vuurjuffer Pyrrhosoma nymphula - Glanzenmaker Aeshna sp. - Totaal aantal 5 0

Page 17: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

12

Tabel 7: Sprinkhanen begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Grote groene sabelsprinkhaan Tettigonia viridissima - Zuidelijke boomspringhaan Meconema meridionale - Bruine sprinkhaan Corthippus brunneus - Ratelaar Corthippus biguttulus - Krasser Corthippus parallelus - Totaal aantal 5 0

Tabel 8: Nachtvlinders begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Gamma-uiltje, Autographa gamma - Vals witje Siona lineata - Totaal aantal 2 0

Tabel 9: Kevers begraafplaats Tongerseweg Maastricht, 2009. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Flora- en Faunawet Neushoornkever Orycetes nasicornis - Meikever Melolontha melolontha - Totaal aantal 2 0

Figuur 4: Gamma-uiltje

III.2 Beschrijving ecologische waarden verschillende vegetatietypen Per vegetatietypen, zoals ook weergegeven op de kaart in bijlage 3a, wordt een korte beschrijving gegeven: Ruderale akkergemeenschap (tussen de graven) 1A Tussen de graven, op niet-onderhouden graven en op de paden zijn soorten van ruderale akkergemeenschappen, met plantensoorten als basterdwederikken, melkdistels en ereprijzen en de mossen Gewoon smaragdsteeltje en Kleismaragdsteeltje aangetroffen. Doordat het beheer vanaf 2009 veranderd is in maaien, i.p.v. spuiten met chemische bestrijdingsmiddelen, zal er meer begroeiing (deels gazonachtig) ontwikkelen. Tussen en op

Page 18: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

13

de graven zijn 35 verwilderde tuinplanten aangetroffen, zoals Krokus, Blauwe druifjes en Bosvergeet-me-nietje. Deze zullen zich verder verspreiden over de begraafplaats als ze getolereerd worden. Akkers 1B, 1C, 1D Op de akkers bij de uitbreidingslocatie zijn algemene plantensoorten van akkers teruggevonden, zoals Zwaluwtong, Gewone duivenkervel en Echte kamille. Glanshavergrasland (2AA, 2AB, 2AC, 2AD) Op de graslanden tussen de graven, zijn soorten van het Glanshavergrasland gevonden, zoals Gewone margriet, Grasklokje en Beemdkroon. Deze graslanden zijn ook voor de gevonden insecten het meest interessant en worden door Groene specht, Merel en Zanglijster gebruikt als foerageergebied. Losse bomen en hagen In totaal groeien er ca. 1600 bomen op het kerkhof. Oudere bomen zijn van belang voor vleermuizen, Eekhoorn en holenbroeders. De coniferen zijn van belang voor bijvoorbeeld de Goudhaantjes. En de hagen en jongere bomen zullen ook als broedplaats dienen voor kleinere vogelsoorten. Gazons (2BA, 2BB) Er zijn een aantal graslanden die als gazons beheerd worden. Hier komen soorten voor die tegen deze maaifrequentie kunnen, zoals Straatgras, Madeliefje en Gewoon varkensgras en de mossen Gewoon haakmos en Gewoon dikkopmos. De graslanden en

gazons worden door de Groene specht en Merel en Zanglijster gebruikt als foerageergebied. Bosjes bij uitbreidingslocatie (3A, 3B) In deze bosjes groeien o.a. Hazelaar, Haagbeuk en Spaanse aak. De bosjes zijn leefgebied voor kleinere vogels. In de ondergroei komen Zevenblad, Blauwe druifjes, Gevlekt longkruid en Bosandoorn voor. Muurvegetatie (4) Op de muur van de kapel groeit Muurvaren. In 2007 is door Hilligers een onderzoek uitgevoerd naar de vegetatie van de kerkhofmuur (zie bijlage 1). Hij vond in 2007 een uitzonderlijk grote populatie Muurvarens. Verder werden ook Tongvaren, Mannetjesvaren, Muursla en Donderkruid aangetroffen. Al deze soorten zijn na de restauratie in 2009 niet meer teruggevonden op de kerkhofmuren.

Figuur 5: Oude gedeelte begraafplaats met op de achtergrond de kapel

Page 19: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

14

Ruderale ruigte (5) Bij de werkplaats zijn algemene soorten van een ruderale ruigte, als Akkerdistel, Gewone melkdistel en Grote brandnetel te vinden.

III.3 Conclusies De begraafplaats is een groene oase, waar mens en dier rust vinden. In het voorjaar siert de voorjaarsflora de begraafplaats, in de zomer broeden er vele verschillende vogelsoorten, en in het najaar zijn de mossen en korstmossen op de graven het beste te zien. De belangrijkste natuurwaarden van de begraafplaats bestaan uit: 1) Aan oude bomen gebonden soorten De natuurwaarden van de begraafplaats liggen met name in de aanwezigheid van het grote en oude bomenbestand. Hier broeden vele vogels, en met name soorten gebonden aan oude bossen met hoge en oude naald- en loofbomen. Bosuil, Sperwer en Gaai zijn hier voorbeelden van. In de naaldbomen komen ook Vink en Grote lijster voor. Als niet-broedvogel komen ook soorten gebonden aan oudere bomen voor als Boomklever, Boomkruiper en (Vuur)goudhaantjes. De oude bomen bieden ook nestgelenheid aan Eekhoorns en aan de Dwergvleermuis. Alle voorkomende vogel-, zoogdier- en vleermuissoorten zijn beschermd. 2) Voorjaarsflora Bijzonder voor de begraafplaats is ook de voorjaarsflora die onder de bomen en tussen de graven voorkomt. In het voorjaar groeien er o.a. Krokussen, Hyacinten, Blauwe druifjes, Daslook, Gevlekt longkruid, Gewoon sneeuwklokje, Lelietje van Dalen, Bosanemoon en Veelbloemig sneeuwklokje. Deze bloeiende planten geven de begraafplaats in het voorjaar een fraai beeld. 3) Glanshavergraslanden Verder zijn de glanshavergraslanden (graslanden die 1 à 2 keer gemaaid worden) het interessantst voor flora en insecten. Hier komen o.a. Gewone margriet, Grasklokje en Beemdkroon voor. Hier vinden vlinders, zoals Icarusblauwtje waard- en nectarplanten. Het Grasklokje is een beschermde soort.

Page 20: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

15

IV Beheeradvies De beheeradviezen zijn gericht op het in stand houden en verder ontwikkelen van deze groene waarden van de begraafplaats. De ambities en acties voor de groene begraafplaats zijn uitgewerkt in onderstaand beheeradvies. Per vegetatietype, zoals ook weergegeven op de kaart in bijlage 3a wordt een ecologisch beheeradvies gegeven, om de soortenrijkdom op de begraafplaats te behouden en verder te ontwikkelen. Ruderale akkergemeenschap (tussen de graven) 1A

Door voorjaarsflora en andere interessante plantensoorten (zie tabel 1) meer te tolereren kunnen deze zich verder verspreiden over de begraafplaats. De begroeiingen met voorjaarsflora dienen pas later in het jaar of niet gemaaid te worden. De grafzerken zijn ook waardevol voor mossen en korstmossen. Door de oudere grafzerken niet schoon te krabben, kunnen deze zich verder ontwikkelen. Wisselend zijn er plaatsen met omgewerkte grond op de begraafplaats, hier kunnen akkersoorten kiemen, zoals klaproos en kamille. Dit kan ook actief beheerd worden, door bepaalde stroken om te werken en evt. in te zaaien met akkerkruiden. Dit kan in de zomer een mooi beeld opleveren voor de bezoekers.

Figuur 6: Blauwe druifjes groeien tussen de graven Acties: >> tolereren bijzondere plantensoorten (zie tabel 1) en voorjaarsflora tussen graven, dit

bespreken met medewerkers begraafplaats; >> voorjaarsflora niet of laat in het jaar maaien; >> oude grafzerken niet schoon krabben, i.v.m. (korst)mossen; >> omgewerkte (tijdelijk braakliggende) terreinen inzaaien met akkermengsel (klaprozen,

korenbloem, enz.).

Page 21: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

16

Glanshavergrasland (2AA, 2AB, 2AC, 2AD) Deze graslanden zijn het interessantst qua soortensamenstelling voor planten en ongewervelden. Door deze graslanden ecologisch te beheren kunnen deze soortenrijker en bloemrijker worden. Hiertoe dienen de graslanden twee keer per jaar (eind mei/ begin juni en september) gemaaid te worden en dient het maaisel afgevoerd te worden. Door fasering in maaibeheer (stroken over laten staan en niet alles tegelijkertijd te maaien) worden de graslanden waardevoller voor flora en fauna. Hierdoor ontstaan meer schuilplaatsen voor fauna, meer plantensoorten kunnen zaad verspreiden, de periode van nectaraanbod is langer, enz. Op de begraafplaats kan een keuze gemaakt worden welke graslanden voor de toekomst te bewaren en te ontwikkelen als soortenrijk grasland. Grasland 2AC zal in de toekomst omgevormd worden, i.v.m. de uitbreiding. Acties: >> glanshavergrasland 2AB verder laten ontwikkelen tot natuurlijk grasland, door middel

van ecologisch maaibeheer. Vooraf aan het maaibeheer de locaties bezoeken en beheerplanning maken voor gefaseerd maaibeheer; met aandacht voor de bijzondere soorten als Grasklokje en Beemdkroon;

>> mogelijkheden andere glanshavergraslanden bekijken; >> onderzoeken of het gazon ten noorden van 2AB ook als glanshavergrasland beheerd

kan worden. Losse bomen en hagen De aanwezige bomen en hagen dienen zoveel mogelijk behouden te worden, omdat deze belangrijk zijn voor vogels en Eekhoorn. Met name bomen met holtes zijn belangrijk. Mogelijk kunnen plaatselijk nog nieuwe bomen, struiken en hagen (inheems) aangeplant worden. Mocht het nodig zijn om bomen te vervangen, dan dient dit natuurlijk buiten het broedseizoen te gebeuren. Indien er nestholtes verdwijnen, doordat oude bomen vervangen moeten worden, kunnen nestkasten opgehangen worden voor bijvoorbeeld Bosuil, Spechten en Mezen. Indien bij de uitbreiding de haag tussen de huidige begraafplaats en de uitbreidingslocatie (deels) komt te vervallen, kan vooraf aan de werkzaamheden op een andere locatie op de begraafplaats een nieuwe haag (evt. met verschillende inheemse struiken, zoals Sleedoorn, Meidoorn, Spaanse aak, Rode kornoelje) aangeplant worden. Acties: >> aanplant inheemse bomen- en struiken en nieuwe hagen (evt. ook rondom

uitbreidingslocatie); Als struweel kunnen o.a. Meidoorn, Sleedoorn, Kardinaalsmuts, Hazelaar gebruikt worden. Voor solitaire bomen kunnen bijvoorbeeld Zomerlinde en Zomereik geplant worden. En als haag kan gekozen worden voor een Taxushaag maar ook aan een soortenrijke haag met inheemse soorten van Sleedoorn, Meidoorn, Spaanse aak, Rode kornoelje, Gelderse roos, Wilde lijsterbes. Hierbij gebruik makend van autochtoon plantmateriaal.

>> indien er nestholtes verdwijnen, doordat oude bomen vervangen moeten worden, kunnen nestkasten opgehangen worden voor bijvoorbeeld Bosuil, Spechten en mezen.

Gazons (2BA, 2BB) Plaatselijk kunnen gazons minder vaak gemaaid worden, waardoor deze soortenrijker kunnen worden. Ook is het mogelijk stroken binnen een gazon minder vaak te maaien, waardoor er

Page 22: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

17

meer variatie komt. Acties: >> met beheerder bekijken of er stroken in de gazons minder vaak gemaaid kunnen

worden. Bosjes bij uitbreidingslocatie (3A, 3B) Deze bosjes zijn waardevol voor broedvogels en kleine zoogdieren. De bosjes vallen buiten de uitbreidingslocatie. Verder is het aan te bevelen de bosjes te beheren gericht op een optimale natuurlijke ontwikkeling. Dit wil zeggen gefaseerd kappen. Hierdoor kan variatie ontstaan in hoogte, soorten, ouderdom, ondergroei en microklimaat, en kan een aantrekkelijk leefgebied ontstaan voor een diversiteit aan soorten. Het is aan te bevelen het groenafval af te voeren en niet als snippers terugbrengen, hierdoor kan de ondergroei zich beter ontwikkelen. Actie: >> ecologisch beheer invoeren bij deze bosjes. Muurvegetatie (4) Door bij het onderhoud van de muren rekening te houden met de muurplanten kunnen deze zich uitbreiden en mogelijk nieuwe soorten vestigen, zoals Kandelaartje. De muren rondom de begraafplaats zijn afgelopen jaar echter geheel opgeschoond, waardoor er zich voorlopig weinig muurplanten zullen vestigen. Muurvarens zijn niet geschikt om terug aan te planten of te zaaien. Door plaatselijk voegen uit te kappen kan hervestiging van muurplanten mogelijk wel versnellen. Grootschalige opschoning dient in de toekomst voorkomen te worden. Het is aan te bevelen, bij werkzaamheden aan muren, deskundig advies in te winnen, vooraf en tijdens de werkzaamheden. Acties: >> bij werkzaamheden aan de muren, vooraf en tijdens de werkzaamheden deskundig

advies in winnen; >> op de gerestaureerde muren voorzieningen (plantensleuven) treffen, zodat

muurvarens en andere planten zich sneller kunnen hervestigen. Ruderale ruigte (5) In de ruderale ruigte zijn algemene ruigtesoorten terug te vinden, als Akkerdistel, Gewone melkdistel en Grote brandnetel. Voor deze locatie is geen beheeradvies te geven, omdat het ruderale karakter samen gaat met het gebruik als werkplaats. Acties: >> geen Uitbreidingslocatie (akkers 1B, 1C, 1D) Op de uitbreidingslocatie zijn geen door de wet beschermde soorten aangetroffen. Indien deze locatie uitgebreid zal worden is het aan te bevelen, ook op dit gedeelte het groene karakter van de begraafplaats te ontwikkelen. Dit kan door de aanleg van struweel, bomen, hagen (inheemse soorten) en bloemrijke graslanden. De huidige haag tussen de uitbreidingslocatie en de huidige begraafplaats is waardevol voor broedvogels en dient indien mogelijk (deels) behouden te blijven. Acties: >> bij ontwikkelen uitbreidingslocatie, groene karakter begraafplaats ook hier vorm

Page 23: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

18

geven door aanplant van (inheemse) hagen, bomen en aanleg bloemrijke graslandstroken;

>> indien de haag tussen de uitbreidingslocatie en huidige begraafplaats verdwijnt, vooraf nieuwe hagen aanplanten.

Informatievoorziening ‘Groene begraafplaats’ Ten eerste is het belangrijk dat medewerkers van de begraafplaats goed geïnformeerd worden in het veld, over het voorgenomen beheer. Door bekendheid te geven over de natuurwaarden en het natuurlijk beheer van de begraafplaats aan het grote publiek, kan begrip en waardering verkregen worden voor het ingezette beheer. Informatievoorziening kan gerealiseerd worden via de gemeentelijke website, een folder, excursies en evt. een informatiebord. Acties: >> terugkerende bijeenkomsten met beheerder en medewerkers begraafplaats t.b.v.

ecologisch beheer; >> voorlichtingsplan opzetten voor de begraafplaats, waarbij verschillende facetten aan

bod komen; excursies, evt. infopanelen, website, uitgaven van folders of boekjes.

Page 24: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

19

V Literatuur Aptroot A., Herk Kok van, 1994: Veldgids Korstmossen, KNNV Uitgeverij Utrecht. Bos Frank, Wasscher Marcel 1997: Veldgids Libellen, KNNV Uitgeverij Utrecht. BSI, 2003, Bomenbeheerplan Algemene Begraafplaats Tongerseweg Maastricht. Achtergronden, streefbeeld, knelpunten en oplossingen. Cortenraad J., Mulder T. 1998: Actualisatie van de Lijst van Bedreigde Planten in Limburg, Natuurhistorisch Maandblad, Juli 1998 Jaargang 87, 161-170. Devriese Hendrik, 1992: Sprinkhanen en krekels van België, Determinatietabel voor beginners en gevorderden, Uitgave van de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming, Kortrijksepoortstraat 140, 9000 Gent – België, tweede verbeterde druk. Diepenbeek Annemarie van, 1999: Veldgids Diersporen, KNNV Uitgeverij Utrecht. Dort Klaas van, Buter Chris, Wielink Paul van, 1998: Veldgids Mossen, KNNV Uitgeverij Utrecht. Frahm Jan-Peter, Frey Wolfgang, 1992: Moosflora 3. Auflage, Verlag Eugen Ulmer Stuttgart. Schmitz (Stand Nov. 2009): http://www.schmitzens-botanikseite.de: Rheinische Pflanzengesellschaften. Kleukers Roy, Krekels Rene, 2004: Veldgids Sprinkhanen en krekels, KNNV Uitgeverij Utrecht Kleukers, Roy, 2007. De sprinkhanen en krekels van Nederland. Jeugdbondsuitgeverij, s Graveland, 4e herziene druk. Hilligers, H., 2007. De vegetatie op de kerkhofmuur van de Gemeentelijke begraafplaats te Maastricht. Hustings, Kwak, Opdam en Reijnen, 1985. Vogelinventarisatie. Kremer Bruno, Muhle Hermann, 1991: Steinbachs Naturführer – Flechen, Moose, Farne, Mosaik Verlag München. Oberdorfer Erich, 1994: Pflanzensoziologische Exkursionsflora, 7. Auflage, Verlag Eugen Ulmer Stuttgart. Rode Lijst Floron 2000, www.floron.nl. Rothmaler Werner, 1995: Exkurtsionsflora von Deutschland – Gefäßpflanzen: Atlasband, Gustav Fischer Verlag Jena. Siebel Henk, During Heinjo, 2006: Beknopte Mosflora van Nederland en Belgie, KNNV Uitgeverij Utrecht. Siemers Björn, Nill Dietmar, 2000: Fledermäuse – das Praxisbuch, BLV Verlagsgesellschaft mbH München-Wien-Zürich. SOVON, 2004. Handleiding Broedvogel Monitoring Project. Steinbach Gunter, Richarz Klaus, Barataud Michel, 2000: Geheimnisvolle Fledermäuse, Beobachen, Ansiedeln, Schützen, mit Fledermausrufen auf CD, Franckh-Kosmos Verlgags-GmbH, Stuttgart. Schaminèe J.H.J., Stortefelder A., Weeda E.J., 1996: De vegetatie van Nederland, deel 3, Plantengemeenschappen van graslanden, zomen en droge heiden, Press Uppsala-Leiden. Schaminèe J.H.J., Weeda E.J., Westhof V. 1998: De vegetatie van Nederland, deel 4, Plantengemeenschappen van de kust en van binnenlandse pioniermilieus, Opulus Press Uppsala-Leiden. Stortelder A., Schaminee J.H.J., Hommel P., 1999: De vegetatie van Nederland, deel 5, Plantengemeenschappen van ruigten, struwelen en bossen, Opulus Press Uppsala-Leiden. Van der Meijden Ruud, 2005: Heukel’s Flora van Nederland, Wolters-Noordhoff bv Groningen/Houten. Wynhoff Irma, Made Jan van der, Swaay Chris van, 1992:Dagvlinders van de Benelux, Stichting Uitgeverij Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging/ De Vlinderstichting.

Page 25: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 26: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

VI Bijlagen

Page 27: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 28: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 1: De vegetatie van de kerkhofmuur

Page 29: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 30: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 31: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 32: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 33: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met
Page 34: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 2a: Boomsoorten Uit: Bomenbeheersplan Algemene Begraafplaats Tongerseweg, Maastricht, BSI. Acer saccharinum Betula pendula ‘Youngii’ Betula utilis Chamaecyparis Cornus controversa Cornus kousa Fagus sylvatica Ilex aquifolia Picea abies Picea omorika Picea pungens Pinus nigra Pseudotsuga menziesii Pyrus call. ‘Chanteleer’ Tilia tomentosa Tilia vulgaris Tsuga sp Thuja sp Juniperus sp Tilia sp Cryptomerica japonica Sequoiadendron giganteum Sophora japonica Taxus baccata Salix Robinia pseudo. ‘Umbraculife’

Page 35: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 2b: Plattegrond bomenbestand, 2003 (Uit: Bomenbeheersplan Algemene Begraafplaats Tongerseweg, Maastricht, BSI.)

Page 36: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 3a: Kaart vegetatietypen

Page 37: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 3b: beschrijving vegetatietypen begraafplaats Tongerseweg Maastricht 2009

Vegetatietypen naar Schaminèe et al. (1995-1999) en Schmitz (2009) 1 AKKERGEMEENSCHAPPEN EN RUDERALE GEMEENSCHAPPEN A Ruderale akkergemeenschap op de begraafplaats zelf Klasse: Stellariatea mediae (akkergemeenschap) Orde: Papaveretalia Rhoeadis (Orde van Grote klaproos) Verbond: Rompgemeenschap Claytonia perfoliata – Erophila verna gemengd met: Klasse: Artemisietea, Orde: Glechometalia Verbond: Alliarion 70% mossen, 15% open grond, 15% hogere planten (vooral eenjarige planten) deel van de plantensoorten (voor de hele soortenlijst zie bijlage 4 – Plantensoorten 2009) Capsella bursa-pastoris Gewoon herderstasje

Cardamine hirsuta Kleine veldkers

Crocus spec. Krokus

Epilobium montanum Bergbasterdwederik

Epilobium parviflorum Viltige basterdwederik

Epilobium tetragonium Kantige basterdwederik

Erophila verna Vroegeling

Geranium dissectum Slipbladige ooievaarsbek

Geranium molle Zachte ooievaarsbek

Geranium pusillum Kleine ooievaarsbek

Geranium pyrenaicum Bermooievaarsbek

Geranium robertianum Robertskruid

Glechoma hederacea Hondsdraf

Lamium amplexicaule Hoenderbeet

Lamium purpureum Paarse dovenetel

Mercurialis annua Tuinbingelkruid

Muscari botryoides Blauwe druifjes

Mycelis muralis Muursla

Myosotis sylvestris cultivar Bosvergeet-mij-nietje cultivar

Sagina procumbens Liggende vetmuur

Scilla siberica Oosterse sterhyacint

Sonchus asper Gekroesde melkdistel

Sonchus oleraceus Gewone melkdistel

Stellaria media Vogelmuur

Veronica agrestis Akkerereprijs

Veronica arvensis Veldereprijs

Veronica chamaedrys Gewone ereprijs

Page 38: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Veronica hederifolia ssp. hederifolia Akkerklimopereprijs

Veronica opaca Doffe ereprijs

Veronica peregrina Vreemde ereprijs

Veronica persica Grote ereprijs

Viola reichenbachiana Donkersporig bosviooltje

Vulpia myuros Gewoon langbaardgras B Akkergemeenschap zonder akkeronkruiden (links) akkergemeenschap: Rompgemeenschap zonder indeling Cirsium arvense Akkerdistel

Artemisia vulgaris Bijvoet

Calystegia sepium Haagwinde C Akkergemeenschap met akkeronkruiden (midden) akkergemeenschap: Fumario-Euphorbion (Associatie van Duivekervel en Kroontjeskruid) Chenopodium album Melganzevoet

Echinochloa cruz-galli Europese hanenpoot

Lamium amplexicaule Hoenderbeet

Lamium purpureum Paarse dovenetel

Lolium multiflorum Italiaans raaigras

Lolium perenne Engels raaigras

Matricaria recutita Echte kamille

Poa annua Straatgras

Polygonum aviculare Gewoon varkensgras

Veronica arvensis Veldereprijs D Akkergemeenschap met akkeronkruiden (rechts) akkergemeenschap: Fumario-Euphorbion (Associatie van Duivekervel en Kroontjeskruid) Chenopodium album Melganzevoet

Echinochloa cruz-galli Europese hanenpoot

Euphorbia helioscopia Kroontjeskruid

Fallopia convolvulus Zwaluwtong

Fumaria officinalis Gewone duivenkervel

Lamium purpureum Paarse dovenetel

Lolium multiflorum Italiaans raaigras

Matricaria recutita Echte kamille

Mercurialis annua Tuinbingelkruid

Plantago major ssp. major Grote weegbree

Polygonum aviculare Gewoon varkensgras

Polygonum persicaria Perzikkruid

Senecio vulgaris Klein kruiskruid

Solanum nigrum ssp. nigrum Zwarte nachtschade

Stellaria media Vogelmuur

Taraxacum officinale Gewone paardenbloem

Page 39: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Tussilago farfara Klein hoefblad

Veronica persica Grote ereprijs 2 GRASLANDEN A Graslanden die 1 tot 2 keer per jaar gemaaid worden Klasse: Molinia-Arrhenatreretea (Klasse der matig voedselrijke graslanden) Orde: Arrhenateretalia (Glanshaver-orde) Verbond: Arrhenateretum elatioris (Glanshaver-associatie) AA Glanshavergrasland Dactylis glomerata Kropaar

Leucanthemum vulgare Gewone margriet

Holcus lanatus Gestreepte witbol

Veronica arvensis Veldereprijs

Veronica persica Grote ereprijs

Ranunculus repens Kruipende boterbloem

Veronica chamaedrys Gewone ereprijs

Viccia hirsuta Ringelwikke

Viccia sepium Heggenwikke

Vicia sativa ssp. nigra Smalle wikke

Cardamine pratensis Pinksterbloem

Trifolium dubium Kleine klaver

Gallium mollugo Glad walstro

Trifolium repens Witte klaver

Urtica dioica Groote brandnetel

Heracleum spondylium Gewone berenklauw

Rumex obtusifolia Ridderzuring

Bellis perennis Madeliefje

Plantago lanceolata Smalle weegbree

Rhytidiadelpus squarrosus Gewoon haakmos

Brachythecium rutabulum Gewoon dikkopmos AB Glanshavergrasland met Beemdkroon en Grasklokje Arrhenatherum elatius Glanshaver

Campanula rotundifolia Grasklokje

Dactylis glomerata Kropaar

Heracleum sphondylium Gewone berenklauw

Holcus lanatus Gestreepte witbol

Knautia arvensis Beemdkroon

Ligustrum vulgare Gewone liguster

Plantago lanceolata Smalle weegbree

Poa trivialis Ruw beemdgras

Ranunculus acris Scherpe boterbloem

Ranunculus repens Kruipende boterbloem

Trifolium pratense Rode klaver

Page 40: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Veronica chamaedrys Gewone ereprijs

Vicia cracca Vogelwikke AC Glanshavergrasland Achillea millefolium Gewoon duizendblad

Allium vineale Kraailook

Alopecurus pratensis Grote vossenstaart

Anthriscus sylvestris Fluitenkruid

Arrhenatherum elatius Glanshaver

Bellis perennis Madeliefje

Bryonia dioica = Bryonia cretica Heggenrank

Capsella bursa-pastoris Gewoon herderstasje

Cardamine pratensis Pinksterbloem

Chaerophyllum temulum Dolle kervel

Cirsium arvense Akkerdistel

Dactylis glomerata Kropaar

Galium aparine Kleefkruid

Galium mollugo Glad walstro

Geranium molle Zachte ooievaarsbek

Glechoma hederacea Hondsdraf

Heracleum sphondylium Gewone berenklauw

Holcus lanatus Gestreepte witbol

Lamium purpureum Paarse dovenetel

Leucanthemum vulgare Gewone margriet

Lolium perenne Engels raaigras

Plantago major ssp. major Grote weegbree

Poa trivialis Ruw beemdgras

Ranunculus acris Scherpe boterbloem

Ranunculus ficaria Gewoon speenkruid

Ranunculus repens Kruipende boterbloem

Rumex acetosa Veldzuring

Rumex obtusifolius Ridderzuring

Stellaria media Vogelmuur

Taraxacum officinale Gewone paardenbloem

Trifolium pratense Rode klaver

Urtica dioica Grote brandnetel

Veronica arvensis Veldereprijs

Veronica peregrina Vreemde ereprijs

Vicia cracca Vogelwikke

Vicia hirsuta Ringelwikke

Vicia sepium Heggenwikke

Page 41: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

AD Glanshavergrasland 50% Glanshavergrasland, 50% ruderale ruigte Cirsium arvense Akkerdistel

Cirsium vulgare Speerdistel

Dactylis glomeratus Kropaar

Dryopterix filix mas Mannetjesvaren

Gallium mollugo Glad walstro

Holcus lanatus Gestreepte witbol

Potentilla indica = Duchesnesia indica Schijnaardbei

Potentilla reptans Vijfvingerkruid

Ranunculus repens Kruipende boterbloem

Rumex conglomeratus Kluwenzuring

Rumex obtusifolium Ridderzuring

Trifolium repens Witte klaver

Urtica dioica Grote brandnetel

2B Gazon Klasse: Molinia-Arrhenatreretea (Klasse der matig voedselrijke graslanden) Orde: Arrhenateretalia (Glanshaver-orde) Verbond: Cynosurion cristati (Kamgras-verbond), Crepido capillaris-Festucetum rubrae 2BA Gazon, mossen < 80% Bellis perennis Madeliefje

Brachithecium rutabulum Gewoon dikkopmos

Cardamine hirsuta Kleine veldkers

Festuca rubra Rood zwenkgras

Geranium sp. Ooievaarsbek

Lolium perenne Engels raaigras

Poa annua Straatgras

Poa pratensis Veldbeemdgras

Polygonum aviculare Gewoon varkensgras

Rhytidiadelphus squarrosus Gewoon haakmos

Trifolium repens Witte klaver 2BB Gazon, mossen > 80% Bellis perennis Madeliefje

Brachithecium rutabulum Gewoon dikkopmos

Festuca rubra Rood zwenkgras

Lolium perenne Engels raaigras

Poa annua Straatgras

Poa pratensis Veldbeemdgras

Rhytidiadelphus squarrosus Gewoon haakmos

Page 42: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

3 BOS EN STRUWEEL 3A Bos Klasse: Querco-Fagetae (Klasse der Eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond) Orde: Fagetalia sylvatica (orde der Eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond) Verbond: Carpino betuli (Haagbeuken-verbond) Bos naast het hondenlosloopgebied: Acer pseudoplatanus Gewone esdoorn Cerastium glomeratum Kluwenhoornbloem

Acer campestre Spaanse aak

Aegopodium podagraria Zevenblad

Anisantha sterilis = Bromus sterilis IJle dravik

Anthriscus sylvestris Fluitenkruid

Artemisia vulgaris Bijvoet

Bryonia dioica = Bryonia cretica Heggenrank

Carpinus betulus Haagbeuk

Chaerophyllum temulum Dolle kervel

Chelidonium majus Stinkende gouwe

Cirsium arvense Akkerdistel

Cornus sanguinea Rode kornoelje

Corylus avellana Hazelaar

Crataegus monogyna Eenstijlige meidoorn

Fagus sylvatica Beuk

Fraxinus excelsior Es

Galanthus nivalis Gewoon sneeuwklokje

Galium aparine Kleefkruid

Geranium molle Zachte ooievaarsbek

Geranium robertianum Robertskruid

Geum urbanum Geel nagelkruid

Hedera helix Klimop

Heracleum mantegazzianum Reuzenberenklauw

Heracleum sphondylium Gewone berenklauw

Holcus mollis Gladde witbol

Hordeum murinum Kruipertje

Ilex aquifolium Hulst

Lamium purpureum Paarse dovenetel

Lapsana communis Akkerkool

Ligustrum vulgare Gewone liguster

Muscari botryoides Blauwe druifjes

Narcissus pseudonarcissus ssp. major Trompetnarcis

Ornithogallum sp. Vogelmelk

Poa trivialis Ruw beemdgras

Potentilla anserina Zilverschoon

Potentilla indica = Duchesnea indica Schijnaardbei

Prunus avium Zoete kers

Page 43: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Prunus padus Gewone vogelkers

Pulmonaria officinalis Gevlekt longkruid

Quercus robur Zomereik

Ranunculus acris Scherpe boterbloem

Ranunculus repens Kruipende boterbloem

Rosa species cultivar Roos cultivar

Sambucus nigra Gewone vlier

Sambucus nigra forma laciniata Peterselievlier

Sinapis arvensis Herik

Solanum dulcamara Bitterzoet

Sonchus oleraceus Gewone melkdistel

Sorbus aucuparia Wilde lijsterbes

Stachys sylvaticus Bosandoorn

Stellaria media Vogelmuur

Taraxacum officinale Gewone paardenbloem

Taxus baccata Taxus

Urtica dioica Grote brandnetel 3B Struweel/ jong bos Klasse: Querco-Fagetae (Klasse der Eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond) Orde: Fagetalia sylvatica (orde der Eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond) Verbond: zonder indeling Acer pseudoplatanus Gewone esdoorn

Acer campestre Spaanse aak

Bryonia dioica = Bryonia cretica Heggenrank

Chelidonium majus Stinkende gouwe

Cornus sanguinea Rode kornoelje

Galium aparine Kleefkruid

Geranium robertianum Robertskruid

Geum urbanum Geel nagelkruid

Hedera helix Klimop

Heracleum sphondylium Gewone berenklauw

Ranunculus acris Scherpe boterbloem

Sorbus aucuparia Wilde lijsterbes

Taraxacum officinale Gewone paardenbloem

Veronica hederifolia ssp. hederifolia Akkerklimopereprijs

Viburnum opulus Gelderse roos

Vinca minor Kleine maagdenpalm

Page 44: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

4 MUURVEGETATIE Klasse: Aspleniatae Trichomanis (Muurvaren-klasse) Orde: Tortulo-cymbalarietalia (Muurleeuwenbek-orde) Associatie: Asplenietum Ruto-Murario Trichomanis (Muurvaren-associatie) Asplenium ruta muraria Muurvaren 5 RUDERALE RUIGTE Klasse: Artemisietae vulgaris (Klasse der ruderale gemeenschappen) Rompgemeenschap van Cirsium arvense 70% ruderale ruigte, 30 % Glanshavergrasland Arrhenaterum elatior Glanshaver Cirsium arvense Akkerdistel

Galium aparine Kleefkruid

Geranium robertinaum Robertskruid

Lolium perenne Engels raaigras

Poa annua Straatgras

Senecio vulgaris Klein kruiskruid

Sonchus oleraceus Gewone melkdistel

Taraxacum officinale Gewone paardenbloem

Urtica dioica Grote brandnetel

Viccia sp Wikkes

Page 45: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 4a: Soortenlijst planten begraafplaats Tongerseweg Maastricht en indeling van soort in vegetatietypen, 2009. vermelding in kolom A = soort staat op FLORON-Rode Lijst 2000 vermelding in kolom B = soort staat op Rode Lijst Heuvelland (Cortenraad en Mulder in Natuurhistorisch Maandblad, 1998) A = FLORON Rode Lijst 2000 B = Rode Lijst Heuvelland 0 = uit Nederland verdwenen 0 = vermoedelijk uitgestorven 1 = ernstig bedreigd 1 = met uitsterven bedreigd 2 = bedreigd 2 = sterk bedreigd 3 = kwetsbaar 3 = bedreigd 4= gevoelig

A: B: Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A

Rud

eral

e ak

kerg

emee

nsch

ap

1B A

kker

zon

der a

kker

onkr

uide

n (li

nks)

1C A

kker

met

oak

kero

nkru

iden

(mid

den)

1D A

kker

met

akk

eron

krui

den

(rech

ts)

2AA

Gla

nsha

verg

rasla

nd

2AB

Gla

nsha

verg

rasla

nd m

et b

eem

dkro

on

2AC

Gla

nsha

verg

rasla

nd

2AD

50%

Gla

nsha

verg

rasla

nd 5

0% ru

dera

le ru

igte

2BA

Gaz

on, m

osse

n <

80%

2BB

Gaz

on, m

osse

n >

80%

3A B

os n

aast

het

Hon

denl

oslo

opge

bied

3B S

truw

eel/j

ong

bos

4 M

uurv

eget

atie

5 Ru

dera

le ru

igte

Ribes sanquineum Aalbes Rode tuin- + +

3 Potentilla sterilis Aardbeiganzerik + +

Aquilegia spec. Akelei + +

Cirsium arvense Akkerdistel + + + + + +

Veronica agrestis Akkerereprijs + + +

Veronica hederifolia ssp. hederifolia Akkerklimopereprijs + + + +

Lapsana communis Akkerkool + + +

Convolvulus arvensis Akkerwinde + +

Prunus serotina Amerikaanse vogelkers + +

4 Knautia arvensis Beemdkroon + +

Persicaria lapathifolia = Polygonum lapathifolium ssp. lapathifolium

Beklierde duizendknoop + +

Epilobium montanum Bergbasterdwederik + +

Centaurea montana Bergcentaurie + +

Page 46: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Geranium pyrenaicum Bermooievaarsbek + +

Fagus sylvatica Beuk + + +

Artemisia vulgaris Bijvoet + + +

Solanum dulcamara Bitterzoet + +

3 Sherardia arvensis Blauw walstro + +

Muscari botryoides Blauwe druifjes + + + +

Gnaphalium Luteo-album Bleekgele droogbloem + +

Papaver dubium Bleke klaproos + +

Stachys sylvaticus Bosandoorn + + +

Anemone nemorosa Bosanemoon + +

Myosotis sylvatica cultivar

Bosvergeet-mij-nietje cultivar + +

Conyza canadensis = Erigeron canadensis Canadese fijnstraal + +

Allium ursinum Daslook + +

3 Veronica opaca Doffe ereprijs + + +

Chaerophyllum temulum Dolle kervel + + +

Inula conyzae Donderkruid + +

Viola reichenbachiana

Donkersporig bosviooltje + +

Panicum capillare Draadgierst + +

Viola tricolor Driekleurig viooltje + +

Matricaria recutita Echte kamille + + + +

Crataegus monogyna Eenstijlige meidoorn + +

Lolium perenne Engels raaigras + + + + + +

Fraxinus excelsior Es + +

Echinochloa cruz-galli Europese hanenpoot + + + +

Anthriscus sylvestris Fluitenkruid + + + +

Geum urbanum Geel nagelkruid + + + +

Galium verum Geel walstro + +

Oxalis corniculata Gehoornde klaverzuring + +

Sonchus asper Gekroesde melkdistel + +

Viburnum opulus Gelderse roos + +

Lamium galeobdolon Gele dovenetel + +

Tragopodon pratensis ssp. pratensis Gele morgenster + +

Holcus lanatus Gestreepte witbol + + + + +

Pulmonaria officinalis Gevlekt longkruid + +

Arum maculatum Gevlekte aronskelk + +

Heracleum sphondylium Gewone berenklauw + + + + + +

Prunella vulgaris Gewone brunel + +

Fumaria officinalis Gewone duivenkervel + + +

Veronica chamaedrys Gewone ereprijs + + + + +

Page 47: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Acer pseudoplatanus Gewone esdoorn + + +

Galeopsis tetrahit Gewone hennepnetel + +

Cerastium fontanum ssp. vulgare = Cerastium holosteoides Gewone hoornbloem + + + +

Ligustrum vulgare Gewone liguster + +

Leucanthemum vulgare Gewone margriet + + +

Sonchus oleraceus Gewone melkdistel + + + +

Taraxacum officinale

Gewone paardenbloem + + + + + + + + +

Sisymbrium officinale Gewone raket + +

Triticum aestivum Gewone tarwe + +

Luzula campestris Gewone veldbies + +

Sambucus nigra Gewone vlier + + +

Prunus padus Gewone Vogelkers + +

Hypochaeris radicata Gewoon biggenkruid + + +

Achillea millefolium Gewoon duizendblad + + + +

Capsella bursa-pastoris Gewoon herderstasje + + +

Vulpia myuros Gewoon langbaardgras + +

Galanthus nivalis Gewoon sneeuwklokje + + + +

Ranunculus ficaria Gewoon speenkruid + + + +

Polygonum aviculare Gewoon varkensgras + + + + +

Lactuca virosa Gifsla + +

Galium mollugo Glad walstro + + + +

Arrhenatherum elatius Glanshaver + + + + +

Campanula rotundifolia Grasklokje + +

Setaria viridis Groene naaldaar + +

Crepis biennis Groot streepzaad + + +

Urtica dioica Grote brandnetel + + + + + + +

Veronica persica Grote ereprijs + + + + +

Papaver rhoeas Grote klaproos + +

Chionodoxa siehei = S. luciliae Grote sneeuwroem + +

Alopecurus pratensis Grote vossenstaart + +

Plantago major ssp. major Grote weegbree + + + +

Carpinus betulus Haagbeuk + +

Calystegia sepium Haagwinde + +

Epilobium hirsutum Harig wilgenroosje + +

Corylus avellana Hazelaar + +

Trifolium arvense Hazenpootje + +

Equisetum arvense Heermoes + +

Bryonia dioica = Bryonia cretica Heggenrank + + + +

Vicia sepium Heggenwikke + + + + +

Page 48: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Sinapis arvensis Herik + + +

Lamium amplexicaule Hoenderbeet + + +

Glechoma hederacea Hondsdraf + + + +

Aethusa cynapium Hondspeterselie + +

Medicago lupulina Hopklaver + + +

3 Ilex aquifolium Hulst + + +

Anisantha sterilis = Bromus sterilis IJle dravik + + +

Lolium multiflorum Italiaans raaigras + + +

3 Saxifraga tridactylites Kandelaartje + +

Epilobium tetragonium Kantige basterdwederik + +

Galium aparine Kleefkruid + + + + + +

Tussilago farfara Klein hoefblad + + +

Malva neglecta Klein kaasjeskruid + +

Senecio vulgaris Klein kruiskruid + + + +

Impatiens parviflora Klein springzaad + +

Crepis capillaris Klein streepzaad + + +

Urtica urens Kleine brandnetel + +

Trifolium dubium Kleine klaver + + + +

Chaenorhinum minor Kleine leeuwenbek + +

Vinca minor Kleine maagdenpalm + +

Geranium pusillum Kleine ooievaarsbek + +

Coronopus didymus Kleine varkenskers + +

Cardamine hirsuta Kleine veldkers + + + +

Hedera helix Klimop + + +

Cerastium glomeratum Kluwenhoornbloem + +

Rumex conglomeratus Kluwenzuring + +

Allium vineale Kraailook + + +

Crocus spec. Krokus + +

Euphorbia helioscopia Kroontjeskruid + + +

Dactylis glomerata Kropaar + + + + +

Ajuga reptans Kruipend zenegroen + + + +

Ranunculus repens Kruipende boterbloem + + + + + + + +

Hordeum murinum Kruipertje + + +

Elymus repens Kweek + +

Carduus arcanthoides Langstekelige distel + +

Convallaria majalis Lelietje-van-dalen + +

Galium odoratum Lievevrouwebedstro + +

Sagina procumbens Liggende vetmuur + +

Alliaria petiolata Look-zonder-look + +

Viola odorata Maarts viooltje + +

Bellis perennis Madeliefje + + + + + +

Dryopteris filix-mas Mannetjesvaren + + +

Page 49: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Chenopodium album Melganzevoet + + + +

Erysimum Cheiri = Cheiranthus cheiri cultivar Muurbloem + +

Mycelis muralis Muursla + +

Asplenium ruta muraria Muurvaren + +

Acer platanoides Noorse esdoorn + +

Scilla siberica Oosterse sterhyacint + + +

Lamium purpureum Paarse dovenetel + + + + + +

Daucus carota Peen + +

Lysimachia nummularia Penningkruid + +

Polygonum persicaria Perzikkruid + + +

Sambucus nigra forma laciniata Peterselievlier + +

Cardamine pratensis Pinksterbloem + + + +

Raphanus sativa Radijs + +

Heracleum mantegazzianum Reuzenberenklauw + +

Rumex obtusifolius Ridderzuring + + + +

Vicia hirsuta Ringelwikke + + + + +

Geranium robertianum Robertskruid + + + + +

Trifolium pratense Rode klaver + + + + +

Cornus sanguinea Rode kornoelje + + +

Anagallis arvensis ssp. arvensis Rood guichelheil + +

Festuca rubra Rood zwenkgras + + + +

Rosa species roos cultivar + + +

Campanula trachelium Ruig klokje + +

4 Leontodon hispidus Ruige leeuwentand + +

Poa trivialis Ruw beemdgras + + + + +

Ranunculus acris Scherpe boterbloem + + + + + +

Matricaria discoidea Schijfkamille + +

Potentilla indica = Duchesnea indica Schijnaardbei + + + +

Prunus spinosa Sleedoorn +

Geranium dissectum

Slipbladige ooievaarsbek + +

Plantago lanceolata Smalle weegbree + + + +

Vicia sativa ssp. nigra Smalle wikke + +

Acer campestre Spaanse aak + + +

Cirsium vulgare Speerdistel + + +

Oxalis fontana Stijve klaverzuring + +

Chelidonium majus Stinkende gouwe + + + +

Poa annua Straatgras + + + + + +

Taxus baccata Taxus + +

2 Sedum reflexum Tripmadam + + Narcissus

d i

Page 50: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

pseudonarcissus ssp. major

Mercurialis annua Tuinbingelkruid + + +

Lunaria annua Tuinjudaspenning + +

Euphorbia peplus Tuinwolfsmelk + +

Tulipa sp cultivar Tulp cultivar + + +

Galanthus nivalis plena (multiplena)

veelbloemig sneuwklokje + +

Poa pratense Veldbeemdgras + + +

Veronica arvensis Veldereprijs + + + + + +

Rumex acetosa Veldzuring + + +

Leontodon autumnalis Vertakte leeuwentand + +

Potentilla reptans Vijfvingerkruid + + +

Epilobium parviflorum Viltige basterdwederik + +

Ornithogallum sp. Vogelmelk + +

Stellaria media Vogelmuur + + + + + +

Vicia cracca Vogelwikke + + + + +

Veronica peregrina Vreemde ereprijs + + + +

Erophila verna Vroegeling + +

Alchemilla sp. Vrouwenmantel + +

Athyrium filix femina Wijfjesvaren + +

Sorbus aucuparia Wilde lijsterbes + + +

Clayton perfoliata Winterpostelein + +

Trifolium repens Witte klaver + + + + +

Bromus mollis Zachte dravik + +

Geranium molle Zachte ooievaarsbek + + + + +

Arenaria serpyllifolia ssp. serpyllifolia Zandmuur + +

Arabidopsis thaliana Zandraket + +

Aegopodium podagraria Zevenblad + + +

Potentilla anserina Zilverschoon + + +

Prunus avium Zoete kers + +

Quercus robur Zomereik + +

2 Tilia platyphyllos Zomerlinde + +

Fallopia convolvulus Zwaluwtong + + +

Solanum nigrum ssp. nigrum Zwarte nachtschade + + +

totaal 205

Page 51: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 4b: Verwilderde tuinplanten

Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A

Rud

eral

e ak

kerg

emee

nsch

ap

1B A

kker

zon

der a

kker

krui

den

(link

s)

1C A

kker

met

akk

eron

krui

den

(mid

den)

1D

Akk

er m

et a

kker

onkr

uide

(rec

hts)

2AA

Gla

nsha

verg

rasla

nd

2AB

Gla

nsha

verg

rasla

nd m

et

beem

dkro

on

2AC

Gla

nsha

verg

rasla

nd

2AD

50%

Gla

nsha

verg

rasla

nd 5

0%

rude

rale

ruig

te

2BA

Gaz

on, m

osse

n <

80%

2BB

Gaz

on, m

osse

n >

80%

3A B

os n

aast

het

Hon

denl

oslo

opge

bied

3B

Stru

wee

l/jon

g bo

s 4

Muu

rveg

etat

ie

5 Ru

dera

le ru

igte

Ribes sanquineum Aalbes Rode tuin- + +

Aquilegia spec. Akelei + +

Prunus serotina Amerikaanse vogelkers + +

Centaurea montana Bergcentaurie + +

Muscari botryoides Blauwe druifjes + + + + Myosotis sylvatica cultivar

Bosvergeet-mij-nietje cultivar + +

Allium ursinum Daslook + +

Viola tricolor Driekleurig viooltje + +

Pulmonaria officinalis Gevlekt longkruid + +

Ligustrum vulgare Gewone liguster + +

Triticum aestivum Gewone tarwe + +

Galanthus nivalis Gewoon sneeuwklokje + + + +

Sinapis arvensis Herik + + +

Ilex aquifolium Hulst + + +

Vinca minor Kleine maagdenpalm + +

Allium vineale Kraailook + + +

Crocus spec. Krokus + +

Convallaria majalis Lelietje-van-dalen + +

Galium odoratum Lievevrouwebedstro + + Erysimum Cheiri = Cheiranthus cheiri cultivar Muurbloem + +

Scilla siberica Oosterse sterhyacint + + +

Raphanus sativa Radijs + + Heracleum mantegazzianum Reuzenberenklauw + +

Rosa species roos cultivar + + + Potentilla indica = Duchesnea indica Schijnaardbei + + + +

Taxus baccata Taxus + +

Sedum reflexum Tripmadam + + Narcissus pseudonarcissus ssp. major Trompetnarcis + + + +

Lunaria annua Tuinjudaspenning + +

Page 52: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Tulipa sp cultivar Tulp cultivar + + + Galanthus nivalis plena (multiplena)

Veelbloemig sneeuwklokje + +

Ornithogallum sp. Vogelmelk + +

Athyrium filix femina Wijfjesvaren + +

Clayton perfoliata Winterpostelein + +

Tilia platyphyllos Zomerlinde + +

totaal 35

Page 53: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 5: Beschermde plantensoorten Flora- en Faunawet

Page 54: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 6: Rode lijst soorten (Floron)

Page 55: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 7: Rode Lijst soorten Heuvelland

Page 56: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 8: Floron abundantiesoorten

Page 57: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 8: Floron abundantiesoorten (vervolg)

Page 58: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 9: Floron doelsoorten

Page 59: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 10: Te bestrijden neophyten

Page 60: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 11: Mossensoorten begraafplaats Tongerseweg Maastricht

wetenschappelijke naam nederlandse naam substraat Aloina aloides var. ambigua Aloemos aarde Amblystegium serpens Gewoon pluisdraadmos steen Atrichum undulatum Groot rimpelmos aarde Barbula convoluta Gewoon smaragdsteeltje aarde Barbula unguiculata Kleismaragdsteeltje aarde Brachythecium rutabulum Gewoon dikkopmos aarde Bryum argenteum Zilvermos aarde Bryum capillare Gedraaid knikmos steen Bryum dichotomum Grofkorrelknikmos aarde Calliergonella cuspidata Gewoon puntmos aarde Ceratodon purpureus Gewoon purpersteeltje aarde Dicranella varia Kleigreppelmos aarde Eurhynchium striatum plooibladmos aarde Fissidens taxifolius Klei-vedermos aarde Grimmia pulvinata Gewoon muisjesmos steen Hypnum cupressiforme Gesnaveld klauwtjesmos boom Kindbergia praelonga Fijn laddermos aarde Lophocolea bidentata Gewoon kantmos aarde Lunularia cruciata Halvemaantjesmos aarde Marchantia polymorpha Parapluutjesmos aarde Orthotrichum affine Gewone haarmuts steen Orthotrichum anomalum Gesteelde haarmuts steen Orthotrichum diaphanum Grijze haarmuts steen Oxyrrhynchium hians Kleisnavelmos steen Pellia endiviifolia Gekroesd plakkaatmos aarde

Plagiomnium rostratum Gesnaveld boogsterrenmos aarde

Plagiomnium undulatum Gerimpeld boogsterrenmos aarde

Pseudocrossidium hornschuchianum Spits smaragdsteeltje aarde Rhynchostegium confertum boomsnavelmos aarde Rhytidiadelphus squarrosus Gewoon haakmos aarde Schistidium crassipilum Muurachterlichtmos steen Sphaerocarpos texanus Gerand blaasjesmos aarde Syntrichia ruralis var. calcicola Duinsterretje steen Tortula muralis Gewoon muursterretje steen aantal 34

Page 61: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 12: Baltsplaatsen vleermuizen

Page 62: Flora- en Faunaonderzoek en beheeradvies Gemeentelijke ......Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 1A ruderale akkergemeenschap 1B Akker zonder akkeronkruiden (links) 1C Akker met

Bijlage 13: Jachtterrein Libellen