FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze...

16
FLOATING COMMUNITY Studie | HD Projectrealisatie B.V. en Rabobank Rotterdam | Juni 2011 VAN BINNENVAARTSCHIP NAAR

Transcript of FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze...

Page 1: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

FLOATING COMMUNITY

Studie | HD Projectrealisatie B.V. en Rabobank Rotterdam | Juni 2011

VANBINNENVAARTSCHIPNAAR

Page 2: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

32 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

INHOUD

De Maashaven met zicht op Katendrecht

INLEIDING 4

WONINGEN 8Katendrecht 9

Geschiedenis 9Wonen 9Bewoners 11Rotterdam Climate Initiative 11Wonen op het water 12Parkeren 12Van binnenvaartschip naar drijvende woningen 13

Model 1 Repetitieve starterswoning 14Model Klantgericht bouwen 16Financiering 19Hypotheek 19Nationale Hypotheek Garantie 19Eigenwoningforfait 19

KANTOREN 20RDM 21

Geschiedenis 21Ontwikkeling 21Kantoren 22Bedrijven 22Werken op het water 23Parkeren 23Van binnenvaartschip naar drijvend kantoor 23

Model drijvend kantoor 24Duurzaamheidsconcept 26

MISCELLANEOUS 28Onderhoud 29Afstemming 29Bronnen 29

Page 3: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

54 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

INLEIDING De economische crisis heeft op veel marktsegmenten zijn invloed gehad, zo ook op de scheepvaart. Na een jarenlange groeiende vraag naar binnenvaartschepen, hield dit in 2009 opeens op. Omdat orders al geplaats waren, maar de vraag stagneerde, konden scheepsbouwers plotseling hun gebouwde schepen niet meer kwijt. Nog steeds is er een overaanbod aan binnenvaartschepen, waardoor de prijzen aanzienlijk gedaald zijn.

Tijden van crisis vragen om creatieve oplossingen: waarom maken we geen ‘floating community’ van een binnenvaartschip? Door het transformeren van een schip naar bijvoorbeeld een drijvende rij woningen of een drijvend kantoor, krijgen deze schepen een tweede leven. Transformatie is hierdoor een duurzame oplossing voor het overaanbod dat is ontstaan, maar biedt ook duurzame mogelijkheden op het gebied van bouwen. De mobiliteit van het schip zorgt er namelijk voor dat de transformatie plaats kan vinden op een locatie dichtbij de benodigde materialen. De uitstoot van CO2 die gepaard gaat met het transport van deze materialen wordt hiermee sterk verminderd. Tevens zorgt de mobiliteit van een drijvende woonwijk of drijvend kantoor voor een duurzame oplossing voor het verschil in vraag en aanbod op lange termijn. Indien over een aantal jaar de vraag naar woon/kantoorruimte binnen een bepaald gebied afneemt, kan het schip bij leegstand makkelijk op een andere locatie worden neergelegd waar meer vraag is.

Binnen Rotterdam zijn enkele locaties bekeken die potentie bieden voor de getransformeerde schepen. De Maashaven bij Katendrecht leent zich uitstekend voor het wonen op water, terwijl de Dokhaven aan het RDM terrein zeer geschikt is voor het werken op water.

Tijdelijke kantoorruimte op een oud binnenvaartschip

Page 4: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

76 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

RDM DOKHAVEN

MAASHAVEN

Page 5: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

98 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

WONINGEN KatendrechtWonen op het water, aan de oever van de Nieuwe Maas én aan de kade van het spannende Katendrecht…Door haar ligging tussen de Rijnhaven en de Maashaven en de transformatie van het gebied tot een uniek stukje Rotterdam, leent Katendrecht zich bij uitstek voor de aanleg van een drijvende woonwijk.

GeschiedenisKatendrecht heeft door de jaren heen veel verschillende gezichten gekend. Samen met Charlois vormde Katendrecht vanaf 1874 één gemeente. Het was een relatief welvarend dorp omringd door polderlandschap en met een belangrijke veerverbinding naar de Veerhaven, aan de noordzijde van de Nieuwe Maas. In 1895 werd Charlois en daarmee ook Katendrecht, toegevoegd aan de gemeente Rotterdam doordat de haven groeide en daarvoor meer ruimte nodig was. Katendrecht werd voor een groot deel afgebroken en maakte plaats voor goedkope arbeidswoningen, zeemanskroegen, prostituees en spoorwegemplacementen. Katendrecht werd een beruchte volkswijk waar werd gegokt, geheeld en prostitutie werd bedreven. De afgelopen jaren ondergaat Katendrecht een ware gedaantewisseling waarbij bestaande bebouwing vernieuwd wordt en de buitenruimte flink wordt aangepakt. Hoewel het beruchte imago nog niet geheel verdwenen is, ziet men steeds meer de potentie van dit bijzondere schiereiland.

WonenDe transformatie van Katendrecht is in volle gang. De afgelopen jaren zijn meer dan 500 woningen gebouwd, georiënteerd op zowel de Rijn-als Maashaven en variërend van tuin- en parkwoningen tot maisonnettes, appartementen en stadswoningen. Daarnaast zijn o.a. in de Katendrechtse kern en bij het Deliplein woningen gerenoveerd en is de buitenruimte flink aangepakt.

De grote ontwikkelingen op Katendrecht hebben ertoe geleidt dat het aantal woningen de afgelopen 10 jaar met 16 procent is gestegen, naar 2010 woningen in 2010. Opvallend is de redelijk grote daling van huurwoningen van 99 procent in 2000 naar 73 procent in 2010. Hierdoor is het aandeel koopwoningen gestegen van 1 procent in 2000 naar 23 procent in 2010. Ondanks de economische crisis is de gemiddelde WOZ-waarde van koopwoningen de afgelopen 5 jaar met 24 procent toegenomen naar€ 211.689. De gemiddelde WOZ-waarde van huurwoningen is in de zelfde periode maar met 5 procent toegenomen en bedroeg in 2010 € 107.314.

De Maashaven met zicht op Katendrecht

De Maashaven met zicht op Katendrecht omstreeks 1956

Page 6: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

1110 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

De Katendrechtse woningbouw bestaat voor 59 procent uit portaal/galerij woningen zonder of met lift. Sinds 2000 is het aandeel van dit type woningen gedaald met 8 procent, terwijl het aandeel eengezinswoningen met 9 procent (van 1 naar 10 procent) is gestegen. Het aandeel etagewoningen is met 9 procent afgenomen tot 13 procent.

De kwaliteitsimpuls die het gebied heeft ondergaan zal de komende jaren worden voortgezet met diverse grote nieuwbouwprojecten verspreid over Katendrecht, dat in zijn totaliteit zal transformeren van de periferie naar het centrum van de stad.De entree van Katendrecht zal een hoogwaardig gemengd woon- en werkgebied worden met een stedelijke uitstraling door hoge bebouwingsdichtheid, het hoge voorzieningenaanbod, bedrijven in de plinten en de inrichten van de openbare ruimte. Aan de Rijnhaven zullen de komende periode diverse innovatieve projecten gerealiseerd worden, waaronder het drijvende paviljoen, het House of Design en het European China Center, die hun aantrekkingskracht op de internationale en creatieve sector zullen hebben. De noord- en zuidkant van Katendrecht zullen deels ingevuld worden met nieuwe woonmilieus door de ontwikkeling van een ‘Floating City’, waarbij aan de Maashaven geambieerd wordt een drijvende woonwijk met bijzondere huizen te creëren die zelf energie opwekken. Deze Floating City is een uniek concept voor Rotterdam wat de woon-en leefkwaliteit van de regio aantrekkelijker moet maken doordat oevers en verblijfsplekken aan het water beter beleefbaar zullen worden. Vanaf 2015 wordt een start gemaakt met de aanleg van deze Floating City. Inpassing met de bestaande openwater- en havengeoriënteerde woonomgeving zijn daarbij belangrijk omdat veel bewoners van Katendrecht bewust voor deze omgeving hebben gekozen. Een brug over de Rijnhaven zal bijdragen aan de interne bereikbaarheid van het gebied. Al op korte termijn wordt de ‘Rijnhavenbrug’ gerealiseerd, de fiets- en loopverbinding tussen Katendrecht en de Wilhelminapier.

BewonersMet de stijging van het aantal woningen, is de afgelopen jaren ook het aantal inwoners van Katendrecht gestegen, met circa 15 procent tussen 2000 en 2010, naar 3.700 bewoners. Hiervan bevinden zich relatief veel kinderen in de leeftijdscategorie tot 10 jaar en zijn er weinig twintigers. Ook het aandeel niet-westerse allochtonen (52 procent) valt op. Het aantal inwoners zal de komende jaren een flinke groei doormaken waarbij de bevolkingssamenstelling veranderen zal.

In algemene zin wil Rotterdam zich de komende jaren profileren als internationale, slimme en aantrekkelijke stad, wat betekent dat zich meer internationaal opererende bedrijven vestigen in de Maasstad, het Rotterdamse bedrijfsleven groeit en innoveert en dat het aantal (door)starters toeneemt. Rotterdam wil hiermee definitief de stap zetten naar een jonge en aantrekkelijke stad. Bepaalde doelgroepen, waaronder de young potentials en de creatives zullen daarvoor aangetrokken en vastgehouden moeten worden met voldoende voorzieningen en verleidingen voor de jonge bevolking. Gebied Noord van de deelgemeente Feyenoord, waaronder Katendrecht valt, is bij uitstek geschikt om deze ambities waar te maken. Katendrecht is met name kansrijk voor het inspelen op de rode (vitaliteit en vrijheid), blauwe (privacy en controle) en gele (harmonie en betrokkenheid) leefstijlen, die de afgelopen jaren in het gebied gegroeid zijn.

De verwachting is dat het aantal kinderen op Katendrecht toe zal nemen met bijna 20%. Ook het aantal 30 tot 50-jarigen zal toenemen, een combinatie van ouders met veel kinderen, young potentials (nog) zonder kinderen en tevens bovenmodale stedelijke alleenstaanden. Deze groep trekt erop uit en zoekt een woonklimaat met ruimte om zicht terug te trekken. Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal een groter beroep doen op het lokale zorgaanbod.

Rotterdam Climate Initiative Met het Rotterdam Climate Iniviative wil de Havenstad voorlopen op het gebied van duurzaamheid waarbij de belangrijkste doelstellingen zijn:

• Vijftig procent minder CO² in 2025 t.o.v. 1990• 100% klimaatbestendigheid in 2025

in combinatie met de versterking van de Rotterdamse economie. Met de herstructurering van de Rijn- en Maashaven en Katendrecht kan goed ingespeeld worden op dit initiatief en zal daarom als showcase voor de andere stadshavens dienen, waarbij de kansen van energiezuinig en waterveilig bouwen zichtbaar moeten worden.

Maashaven 2010, Bron: Waterwonen Rotterdam

Page 7: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

1312 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

Wonen op het waterMet de herontwikkeling van een binnenvaartschip naar een ‘floating community’, wordt invulling gegeven aan de creatie van de floating city en daarmee aan een uniek woonmilieu.Op diverse plekken in Rotterdam liggen woonboten die bestemd zijn voor één, en hoogstens twee woningen en vaak alleen bereikbaar zijn voor het hogere segment.De floating community bestaat uit 10 tot 20 woningen, waarbij juist ook het middensegment en starters bereikt kunnen worden en kan als katalysator werken voor het duurdere segment in het gebied waardoor een gevarieerde floating city onstaat.

Door het wonen op het water voor een grote groep toegankelijk te maken wordt de woon-en leefkwaliteit van Rotterdam aantrekkelijker en worden oevers en verblijfsplekken aan het water beter beleefbaar. Daarnaast draagt de floating community voor Rotterdam bij aan een internationaal onderscheidend en innovatief woonklimaat, dat de concurrentiepositie van de mainport verder versterkt. Hiermee wordt gehoor gegeven aan één van de ambities uit de Structuurvisie Stadshavens, namelijk dat Rotterdam zich meer kan profileren als ‘stad aan de rivier’.

De eigenheid van Katendrecht leidt ertoe dat dit unieke woonmilieu goed past binnen dit gebied. Met de floating community wordt ingespeeld op het groeiende aantal bewoners van Katendrecht, waaronder young potentials (nog) zonder kinderen, bovenmodale stedelijke alleenstaanden en 55 plussers die zich met name in de rode, blauwe en gele leefmilieus zullen bevinden. Het tot woonboot getransformeerde schip gelegen in de Maashaven onderscheid zich van alle andere ontwikkelingen op Katendrecht en biedt voor de diverse leefmilieus hetgeen zij zoeken in wonen, namelijk de gezelligheid en het sociale contact voor het gele leefmilieu, zowel op Katendrecht als op het schip zelf, en de luxe, exclusiviteit en vrijheid voor het blauwe woonmilieu door het bijzondere karakter van het schip en de ligging op het water. Tot slot biedt het woonschip door haar uniekheid en de ligging in de Maashaven een dynamische omgeving, het ‘anders dan anders wonen’ en het functioneel wonen voor het rode woonmilieu.

ParkerenKatendrecht behoort volgens de Bouwverordening Rotterdam 1993 voor wat betreft de functie wonen tot het gebied ‘Centrum/Centrumrand/Stadswijken’. Voor dit gebied wordt een parkeernorm gehanteerd van 1,28 voor woningen kleiner dan 85 m² en 1,39 voor woningen tussen 85 en 100 m².Parkeerplaatsen behorende bij de drijvende woningen kunnen in overleg op de kade van Katendrecht worden opgelost.

Van binnenvaartschip naar drijvende woningenBinnenvaartschepen zijn er in verschillende vormen en afmetingen. Om de vele mogelijkheden van transformatie naar drijvend wonen in de breedte in beeld te brengen zijn twee modellen als vertrekpunt van de studie genomen:

Model 1 Repetitieve starterswoning

Op een containerschip, type Govert Sr.III, met een lengte van 110 meter en een breedte van 11.4 meter, is een studie verricht naar voor de startersmarkt bereikbare woningen.De kleinste, nog bruikbare woning die binnen de afmetingen van het laadruim mogelijks is heeft een beukmaat van ca. 4 meter. In de lengte van het laadruim passen zo maximaal twintig woningen op een rij. De ‘schippers’woning op het achtersteven van het schip komt daar nog bij.In de uitwerking is er voor gekozen om de architectuur van de woningen te laten aansluiten bij de stijlkenmerken van een binnenvaartschip. Ook het geheel dient herkerbaar blijven als binnenvaartschip en toevoegingen als balkons zijn, zover mogelijk, los van het geheel ontworpen.

Model 2 Klantgericht bouwen

Op een zogenaamde pushbarge, een duwbak van het type Severnav, met een lengte van 76,5 meter en een breedte van 11.4 meter zijn de mogelijkheden onderzocht met woningen voor het middensegment. Deze duwbak is kleiner dan het containerschip. Door keuzevrijheid in de beukmaat wordt tegemoet gekomen aan de wensen van de woonconsument. In de lengte van het laadruim zijn zo 8 tot 12 woningen te realiseren.De duwbak is eenvoudiger van vorm, rechthoekiger. Hierdoor bestaat minder de noodzaak om de architectuur ondereschikt te maken aan het geheel en kan er expressieffer ontworpen worden. Ook kan de woonconsument meer keuze geboden worden in uitwerking. Te denken valt aan variatie in gevels. Er wordt voorgesteld om wel enige repititie in het volume te hanteren om de eenheid van het geheel als ‘floating community’ te behouden.

Het materiaalgebruik van beide modellen sluit aan bij het maritieme karakter. In de uitwerking van de woningen worden dan ook veel metalen, hout en glas toegepast. Zinken kappen refereren aan de ruimafdekking van het binnenvaartschip. Kozijnen, panelen of deuren in kebony (duurzaam alternatief voor teak) of bruinrood gelakt hout herinneren aan scheepsbetimmering en voor de balkons kan steigermateriaal worden toegepast.

Op de volgende pagina’s wordt een mogelijke uitwerking van bovengenoemde modellen weergegeven.

Containerschip Govert Sr. III

Pushbarge Severnav

Van binnenvaartschip naar drijvend wonenaan de kade van Katendrecht

Page 8: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

1514 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

Smalste variantRekening houdend met het opdelen van de beschikbare lengte (80.5m) in hele delen en woningscheidende wanden van 300mm heeft de smalte courante woning de volgende kenmerken:

Breedte bruto =4.04 mBreedte netto =3.74 mDiepte netto =9.69 mGBO (ca.) =70 m2

Woningaantal in rij =20 stuks

Model 1Repetitieve starterswoning

Variant 4.5 mBreedte bruto =4.50 mBreedte netto =4.20 mDiepte netto =9.69 mGBO (ca.) =80 m2

Woningaantal in rij =18 stuks

Page 9: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

1716 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

Model 2Klantgericht bouwen

6600

9000

11330

Berging

Keuken Woonkamer

Terras

Entree

SlaapkamerSlaapkamer

SlaapkamerBadkamer

Optionele steigerLoopplank

Variant 6600mmRekening houdend met het opdelen van de beschikbare lengte (ca. 66m) in hele delen en woningscheidende wanden van 300mm heeft de smalte courante woning de volgende kenmerken:

Breedte bruto =6.60 mBreedte netto =6.30 mDiepte netto =8.70 mGBO (ca.) =110 m2

Woningaantal in rij =10 stuks

Page 10: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

1918 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

Impressie van het binnenvaartschip met woningen aan de kade van Katendrecht

FinancieringHypotheek

Nationale Hypotheek Garantie

Eigenwoningforfait

Page 11: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

2120 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

KANTOREN RDMWerken op het water aan de kade van het innovatieve RDM terrein én direct grenzend aan de Nieuwe Maas…De Dokhaven, aan de kop van het RDM terrein, is de ideale locatie voor een drijvend kantoor.

GeschiedenisIn 1902 werd de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM) opgericht. Op het werfterrein gelegen aan de Dokhaven op de kop van het huidige Heijplaat, werd vrijwel constant gesaneerd, verbouwd en nieuw gebouwd. Tot de Tweede Wereldoorlog verviervoudigde de omvang van het terrein tot circa 40 ha. De RDM was dan ook één van de grootste werven in Europa, onder meer bekend als bouwplaats van het stoomschip ‘SS Rotterdam’ uit de Holland-Amerika Lijn. Vanaf eind jaren vijftig kwam de scheepsbouw in de problemen waardoor de werf meerdere keren faillissementen en overnames onderging. Uiteindelijk kwam het werfterrein met opstallen in bezit van de gemeente Rotterdam.

OntwikkelingHoewel het terrein in verval raakte, zagen het Albeda College, Hogeschool Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam potentieel voor de vergane glorie van de RDM-werf en bundelden hun krachten. Vanaf 2007 werd het RDM terrein grondig verbouwd en in 2009 in gebruik genomen.Onder het motto Research, Design & Manufacturing (het nieuwe RDM) werken nu op het RDM terrein onderwijs en bedrijven samen aan duurzame en innovatieve oplossingen op het gebied van bouwen, mobiliteit en energie (Building, Moving & Powering). RDM Campus omvat de gebouwen rond de Dokhaven, met name het Innovation Dock -de oude machinehal- en het Droogdok, het oude hoofdkantoor van de RDM. Ook het Dokkantoor en de aanbouwen van het Droogdok behoren tot RDM Campus. Deze gebouwen zullen geleidelijk herontwikkeld worden. De haven zelf ligt er nog een beetje ongebruikt bij. Hoewel er veel ambities zijn is het nog niet gelukt een goede bestemming te vinden. De kade ligt in de schaduw van de kantoren van de RDM en de open ligging aan de Nieuwe Maas zorgt ervoor dat er veel deining is. Met de ontwikkeling van het kenniscentrum op het RDM terrein biedt de haven toch veel kansen. Op termijn moet de haven de A locatie van het gebied gaan worden.Een deel van de Dokhaven zal gereserveerd blijven voor schepen, terwijl een ander deel ruimte zal bieden ten behoeve van exposities en experiment, bijvoorbeeld prototypes van waterwoningen, een

De Dokhaven met zicht op de RDM Campus

De Dokhaven omstreeks 1960

Page 12: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

2322 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

drijvend woon/werk-eiland en expositie- en onderzoeksruimte in en op het water. De openbare ruimte zal de komende periode eveneens worden aangepakt, waaronder de inrichting van de Dokhaven (aanlegsteiger vervoer over water) en de ontsluiting van het RDM terrein.Ook het gebied om het RDM terrein heen is volop in ontwikkeling. Zo zal in de periode voor 2015 de eerste fase van de sloop en herbouw van De Heij worden afgerond. Dit zal energieneutraal en klimaatbestendig gebeuren. Tevens worden er investeringen in de openbare ruimte gedaan, zoals het opwaarderen van het Quarantaineterrein tot park en de aanleg van openbare wandelkades. Dit zal bijdragen aan een toename van de leefkwaliteit van het gebied. Tussen 2015 en 2025 zal de transformatie van het RDM terrein en Heijplaat worden voltooid. Door het bijzondere maritieme erfgoed wat het gebied rijk is, heeft de gemeente in samenwerking met het Rijk het gebied inmiddels genomineerd als Rijksbeschermd Stadsgezicht.

KantorenHet hart van de RDM Campus is de Innovation Dock, een monumentale industriële hal met een oppervlakte van circa 23.000m² en een hoogte van minimaal 12 en maximaal 20 meter. Waar vroeger machines voor schepen als de Rotterdam werden gebouwd, zijn nu onderwijs en bedrijven gevestigd. Het Innovation Dock bestaat uit twee delen, die toch één geheel vormen: een leer/werkdeel, waar het Albeda College en Hogeschool Rotterdam hun lokalen en werkruimtes hebben, en een bedrijvendeel. In het bedrijvendeel is 11.500 m² beschikbaar voor kleinschalige en innovatieve bedrijven.Men kan een kavel huren vanaf 50 m² tot 800 m² met een flexibele huurperiode vanaf 6 maanden. Huurders hebben 24/7 toegang tot de kavels en kunnen tevens gebruik maken van een congrescentrum en vergaderfaciliteiten. De kavels beschikken over vloerverwarming en er is gratis parkeergelegenheid.

BedrijvenHet aantal arbeidsplaatsen zal binnen het RDM terrein groeien van 250 tot meer dan 2000 na de herstructurering. Met name de creatieve, technologische en innovatieve sector zullen hun plek vinden op het RDM terrein. Hierbij gaat het om onderwijsinstellingen op MBO- en HBO niveau, innovatieve maakindustrie, jachtbouw, technologische bedrijven en daaraan gerelateerde onderzoeks- en adviesbureaus, kunstenaars en creatieve ondernemers.

Ook (en juist) op het RDM terrein speelt duurzaamheid een grote rol. In de Structuurvisie Stadshavens is daarom opgenomen voor welke bedrijven het gebied bedoeld is:

• Bedrijven die schoon produceren;

• Bedrijven die via hun producten en diensten bijdragen aan een duurzame havenstad;• Bedrijven die duurzame toegevoegde waarde hebben met en voor de logistieke stromen in;• Bedrijven die actief bijdragen aan de shift van een economie die voornamelijk op fossiele brandstoffen draait naar een economie die draait op duurzame energie.

Er zal een energievisie opgesteld worden waarin komt te staan hoe duurzame energie uit zon, wind, (grond)water en getij op het RDM terrein van toepassing zijn. Het terrein wordt energiebestendig door bij de inrichting van de openbare ruimte en gebouwen maatregelen voor klimaatadaptatie te treffen. Bij sloop en herbouw wordt hergebruik van materialen gestimuleerd. De strategie Floating communities komt tot uiting in drijvende constructies in de havenbekken, waaronder een drijvend werkeiland.

Werken op het waterDe Dokhaven, gelegen aan en behorende bij het RDM terrein, is een zeer geschikte locatie voor het werken op water. De zichtlocatie over de Nieuwe Maas en het innovatieve karakter van RDM maken dat dit innovatieve concept van een drijvend kantoor zo goed past binnen deze locatie. Het drijvende kantoor biedt bedrijven de mogelijkheid zich te vestigen in een uniek kantoor, op een unieke locatie en draagt daarmee bij aan de ambitie om van Rotterdam een meer internationale, slimme en aantrekkelijke stad te maken, waarbij zich meer internationaal opererende bedrijven zullen vestigen in de Maasstad en het Rotterdamse bedrijfsleven zal groeien en innoveren.

ParkerenDe RDM locatie behoort volgens de Bouwverordening Rotterdam 1993 tot Zone C. Voor dit gebied wordt voor kantoren een parkeernorm gehanteerd van 1 per 50 m².Parkeerplaatsen behorende bij het drijvende kantoor kunnen in overleg op de kade van de RDM Campus worden opgelost.

Van binnenvaartschip naar drijvend kantoorOp de volgende pagina’s wordt een mogelijke uitwerking van de tranformatie van een containerschip, type Govert Sr.III (zie blz. 13) naar drijvend kantoor weergegeven.

Van binnenvaartschip naar drijvend kantooraan de steiger van de RDM Campus

Innovation Dock op RDM CampusBron: Noki Lock

Page 13: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

2524 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

Model drijvend kantoorHet laadruim van het containerschip meet ca. 10 meter breed bij 80 meter lang. Uitgaande van drie verdiepingen is het mogelijk om dit laadruim te transformeren naar een drijvend kantoor van zo’n 2400 m2 BVO. De schipperswoning en stuurhut kunnen daarbij ingezet worden als bijzondere ruimten zoals vergaderruimte of directeurskamer.

Afhankelijk van het aantal entrees en stijgpunten kan zowel een single-tenant als een multi-tenant kantoor gerealiseerd worden met kantoorunits variërend van ca. 170 m2 tot 360 m2 VVO.

Evenals bij de woningen geldt ook hier dat in de opzet van het volume het concept van het binnenvaartschip niet verloren mag gaan. In het uitgewerkte voorbeeld is de container als uitgangspunt genomen. Het kantoor is modulair opgezet met rechthoekige bouwstenen. De bouwstenen zijn uitgevoerd met verdiepingshoge glazen puien, elk met een eigen kleur. Om het idee van gestapelde containers te versterken kan met een folie een hint van geprofileerd staalplaat gegeven worden. Hierdoor wordt tegelijk de zonwerendheid van het glas vergroot.Vanwege de eenvoudige opzet zal veel zorg en aandacht besteed worden aan de detaillering.

Het drijvende kantoor zal op alle gebieden een voorbeeld worden van duurzaam ontwikkelen. Naast het uitgangspunt van hergebruik van bestaande casco’s en toepassen van een uitgebreid duurzaamheidsconcept zoals beschreven op de volgende bladzijdes, draagt ook de verplaatsbaarheid, en in die zin de flexibiliteit in gebruik, bij aan het duurzame karakter.

UNIT 1

170 m2 VVO

UNIT 2

170 m2 VVO

UNIT 3

170 m2 VVO

UNIT 4

170 m2 VVO

UNIT 1

360 m2 VVO

UNIT 2

360 m2 VVO

Impressie van het tot kantoor getransformeerde binnenvaartschip aan de steiger in de Dokhaven

Single-tenant / multi-tenant

Multi-tenant / Unitverhuur Voorbeeld indeling

UN

IT 1

170

m2

VVO

UN

IT 2

170

m2

VVO

UN

IT 3

170

m2

VVO

UN

IT 4

170

m2

VVO

UN

IT 1

360

m2

VVO

UN

IT 2

360

m2

VVO

Kantoorruimte

Installatieruimte

Vergaderruimte

Toiletruimte

Bijzondere ruimte

Verkeersruimte

Page 14: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

2726 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

Duurzaamheidsconcept

Energie

Energiegebruik beperken

Electriciteit• Daglichtgestuurde verlichting en aanwezigheidsdetectie

Verwarming en koeling• Beter isoleren• Zomerzon weren (koellast verlagen) dmv overstekken• Winterzon gebruiken (warmtelast verlagen)• Lage temperatuur vloerverwarming

Energie restvraag duurzaam opwekken

Electriciteit• Electriciteit uit anaerobe vergisting in eigen bio-wkk (icm septic tank)• Groene stroom, evt. van eigen windmolen aan wal

Verwarming en koeling• Warmte en koude uit omgevingswater dmv warmtepomp en warmtewisselaar• Warm (tap)water uit bio-wkk

Water

Watergebruik beperken• Grijswatercirquit tbv toiletspoeling• Filtering van zwart water tot grijs water dmv filterunit of helofytenfilter• Grijswater filteren tot drinkwater dmv omgekeerde osmosefilters

Materialen

Materiaalgebruik beperken• Slimbouwen• Lichte materialen toepassen (HSB)

Materiaal restvraag op duurzaamheid selecteren• C2C gecertificeerde materialen toepassen• Lokale materialen toepassen• Herbruikbare materialen toepassen (recyclebaar)

Afval

Afvalstroom beperken• Herbruikbare materialen toepassen (recyclebaar)• Grijs water hergebruiken

Afvalstroom duurzaam aanwenden• Zwart water omzetten in electriciteit en warmte dmv anaerobe vergisting• Restproduct anaerobe vergisting als meststof hergebruiken

WKK

WKK

WKK

WKK

GRIJS

GRIJS

REGENWATER

ZWART

WARMTEPOMP

GASMOTOR

ROOKGASKOELER

ROOKGASCONDENSATOR

VERGISTING

FILTER

GENERATOR

GRIJS WATER HEET WATER WARM WATER ELECTRICITEIT

ZWART WATER BIO GAS

ElectriciteitUit duurzame bronnen (windmolens, zonnepanelen, groene stroom) en gedeeltelijk uit bio-wkk.

Verwarming (en koeling)Lage temperatuur vloerverwarming i.c.m. warmtepomp en warmtewisselaar, gebruik makend van constante temperatuur van omgevingswater (ca. 12˚c), aangevuld met warmte uit bio-wkk.

VentilatieNatuurlijke ventilatie, CO2-gestuurd.

WaterDrinkwater uit het drinkwaterleidingnet, evt. aangevuld met gefilterd grijs water d.m.v. omgekeerde osmose-filter.Grijswatercirquit voor toiletspoeling e.d..

AfvalwaterNa filtering lozen op open water of hergebruik in grijswatercirquit.

Electriciteit

Drinkwater

Grijs water

Zwart water

WarmteBio WKK

Page 15: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

2928 Van binnenvaartschip naar floating community Van binnenvaartschip naar floating community

MISCELLANEOUS

Bronnen

Rapporten

De Grote Woontest, 2008Gebiedsvisie Noord, 2010 Integraal Wijkactieprogramma Gebied Noord, 2010 Ontwerp Structuurvisie Stadshavens, 2011Rotterdam Climate Initiative Stadshavens Rotterdam, gebiedsplan RDM-terrein concept, 2009Stadshavens Rotterdam, gebiedsplan Rijnhaven-Maashaven concept, 2009

Internet

www.atta.nlwww.kaapbelvedere.nlwww.kaapseveer.nlwww.kunjijdekaapaan.nl/page/algemeen/wonenwww.niki.nlwww.parkkwartierkatendrecht.nlwww.proper-stok.nl/gebiedsontwikkeling/fenixloodsenwww.rdmcampus.nl/homeBinnenvaartschepen in de Maashaven

OnderhoudEens in de 15 jaar zal het schip naar een dok getransporteerd moeten worden voor onderhoud aan het onderwaterschip. Dit onderhoud zal hooguit een week in beslag nemen. Het overige onderhoud is zeer beperkt en is te vergelijken met het onderhoud van een ‘normale’ woning.

Afstemming• Haalbaarheid Maashaven / Dokhaven• Randvoorwaarden van de locatie (planologisch en stedenbouwkundig)• Kosten (liggeld | erfpacht)

Page 16: FLOATING COMMUNITY - Trae Architect...Na 2015 zal Katendrecht ook meer 55-plussers aantrekken. Deze groep is over het algemeen Deze groep is over het algemeen kapitaalkrachtig en zal

Jan Leentvaarlaan 30Postbus 86293009 AP Rotterdam010 4148667www.hdprojectrealisatie.nl

Blaak 3333004 AA Rotterdam010 4003333www.hdprojectrealisatie.nl