Financiële vooruitzichten van gemeenten Waar staan we? Gijs Oskam VNG/Gemeentefinanciën Dag van de...

Financiële vooruitzichten van gemeentenWaar staan we?

Gijs Oskam VNG/Gemeentefinanciën

Dag van de wethouder, Hilversum 24 november 2010

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Bespreekpunten

• Decentralisatie van taken naar gemeenten• Vooruitzichten specifieke uitkeringen • Ontwikkeling gemeentefonds • Enkele slotopmerkingen


Inkomstenbronnen gemeenten 2010

37%

38%

25%

Eigen inkomsten Gemeentefonds Specifieke uitkeringen


Inkomstenbronnen gemeenten 2010

Gemeentefonds totaal € 18,4 mrd

Specifieke uitkeringen € 11,9 mrd

Eigen inkomsten: € 17,8 mrd

Belastingen en heffingen € 7,6 mrd

Overige eigen inkomsten € 10,2 mrd

Totaal inkomsten 2010 € 48,1 mrd

Decentralisatie van taken


Decentralisatie van taken (1) Regeerakkoord, oktober 2010

• Twee grote operaties in de pijplijn:• Jeugdzorg• Dagbesteding en begeleiding AWBZ

• Grote bedragen naar gemeentefonds• Geraamde efficiencykortingen ruim € 400 miljoen• Veronderstelling: gemeenten voldoende

gecompenseerd


Decentralisatie van taken (2)Regeerakkoord, oktober 2010

2012 2013 2014 2015 Struc.

Jeugdzorg -80 -300

AWBZ-taken 60 40 -140 -140 -140

Vooruitzichten specifieke uitkeringen


Specifieke uitkeringen (1)

• Ingesteld bij wet, in 2010 € 12 miljard• Rijk bepaalt omvang én besteding

Grootste specifieke uitkeringen :• Bijstand (Inkomensdeel) € 4 miljard• Sociale werkvoorziening € 2 miljard• Participatiebudget € 2 miljard• Drie grootste uitkeringen 70% van het totaal


Specifieke uitkeringen (2)

• Laatste decennia drastische vermindering aantal specifieke uitkeringen

• In 1985 nog ruim 400 specifieke uitkeringen, in 2010 aantal afgenomen tot ca. 90

• Streven: verdere vermindering aantal specifieke uitkeringen tot maximaal 25 plus 12 grote gebundelde uitkeringen


Mutaties in specifieke uitkeringenRegeerakkoord, oktober 2010

2012 2013 2014 2015 Struc.

Van Montfrans

-80 -80 -80 -80 -80

Stoppen ISV/BLS

-230 -230

Aanbesteden OV in G3

-60 -60 -120 -120

Instroom WSW

-30 -100 -650

Ontschotte WWB en Wajong

-200 -290 -420 -490 -300

Doelgroep VVE

30 50 50 50 50

Ontwikkelingen gemeentefonds


Gemeentefonds

• Bestaat uit algemene uitkering (AU) en decentralisatie/integratieuitkeringen (DU/IU)

• Geldstroom van het Rijk aan gemeenten • Beheerders ministers van Financiën en BZK• Besteding niet gekoppeld aan bepaald doel, dus

vrij besteedbaar• Informatievoorziening via gemeentefonds-

circulaires van BZK (mei, september)


Onderdelen gemeentefonds 2010

86%

14%

Algemene Uitkering Decentralisatie- en Integratie-uitkeringen


Omvang algemene uitkering

• In 2010 omvang algemene uitkering € 15,8 mrd• Groei AU direct gekoppeld aan groei rijksuitgaven:

‘samen de trap op en samen de trap af’ (normering)• Normeringssystematiek sinds 1995 onderdeel van

bestuursafspraken Rijk en gemeenten; elke vier jaar evaluatie

• In verband met economische crisis is de groei voor 2009-2011 bevroren op stand Miljoenennota 2008


Groei gemeentefonds 2000-2015Stand zomer 2010, circulaire BZK

-5%

-3%

-1%

1%

3%

5%

7%

9%

Nominaal Reëel

PMPM PM PM


Groei gemeentefonds 2009-2015Stand zomer 2010, circulaire BZK

-5%

-3%

-1%

1%

3%

5%

7%

9%

Nominaal Reëel

PM PM PM PM


Groei gemeentefonds 2009-2015Stand zomer 2010, verwachting van veel gemeenten

-5%

-3%

-1%

1%

3%

5%

7%

9%

Nominaal Reëel


Groei gemeentefonds 2009-2015Stand Regeerakkoord 2010, oktober 2010

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

Nominaal Reëel


Groei gemeentefonds 2009-2015Stand Startnota 2010, november 2010

-5%

-3%

-1%

1%

3%

5%

7%

9%

Nominaal Reëel


Werkgroep Kalden April 2010

• Komt met meerdere ideeën voor bezuinigingen op het gemeentefonds

• Meest opvallend voorstel is korting van 1,7 miljard, volgens de laatste kostenmethode

• Ook voorstel bestuurlijke herinrichting Nederland, met 30 gemeenten of 100 tot 150 gemeenten


Laagste kostenmethode april 2010

• Totale uitgaven van de ‘goedkoopste helft’ van de gemeenten gelden als maat

• De overige gemeenten gelijkgeschakeld, het te besparen bedrag is dan € 1,7 miljard

• Wel rekening gehouden met structuurverschillen• Verdere verfijning levert hogere bedragen

− Splitsing in uitgaven− Aantal gemeenten als maat

• Voorbeelden kostenverschillen: monumentenbeleid en strandvonderij


Groei gemeentefonds (nominaal, in proc.)Verschillende scenario’s

2012 2013 2014 2015

Verwachting van veel gemeenten

-2,5 -2,5 -2,5 -2,5

Regeerakkoord 0,3 1,0 1,9 3,0

Startnota -0,1 0,5 2,4 1,0


Groei gemeentefonds (nominaal, cumulatief in miljoenen euro’s)Verschillende scenario’s

2012 2013 2014 2015

Verwachting van veel gemeenten

-400 -800 -1.200 -1.600

Regeerakkoord 44 207 502 988

Startnota -10 70 442 599

Enkele slotopmerkingen


Enkele slotopmerkingen (1)

‘Varia’ uit Regeerakkoord• Taakdifferentiatie op gemeentelijke niveau mogelijk • Minder bestuurders, ook in raad en college• Gemeentelijke herindeling van onderaf• Afschaffen van deelgemeenten en –raden• Verder met sanering specifieke uitkeringen• Overheid betaalt factuur binnen 30 dagen (boete!)• Bestuur zo dicht mogelijk bij de burger• … en meer


Enkele slotopmerkingen oktober 2010

• Decentralisatie jeugdzorg en AWBZ-taken, op voorhand geen tekorten inboeken

• Omvangrijke kortingen op specifieke uitkeringen, in beginsel door te geven aan de sectoren

• Accres gemeentefonds ‘valt niet tegen’• Beeld is gecompliceerd en niet rooskleurig, maar

wellicht minder somber dan door veel gemeenten verwacht

• Nieuw Bestuursakkoord Rijk-gemeenten?

Financiële vooruitzichten van gemeenten Waar staan we? Gijs Oskam VNG/Gemeentefinanciën Dag van de...

Documents

Transcript of Financiële vooruitzichten van gemeenten Waar staan we? Gijs Oskam VNG/Gemeentefinanciën Dag van de...