Financiële verantwoording 2015
Transcript of Financiële verantwoording 2015
Datum
31 mei 2016
Pagina
1 van 51
Kenmerk
1605-0165
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
2 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Inhoudsopgave
1. Jaarverslag Raad van Toezicht 3
2. Bestuursverslag 6 2.1 Algemeen 6 2.2 Planning & Control 10 2.3 Treasurybeleid 2015 Personele Unie 11 2.4 Vermogenspositie De Onderwijsspecialisten 12 2.5 Toekomstverwachting en begroting 2016 14 2.6 Continuïteitparagraaf 15
3. Jaarrekening 18 3.1 Grondslagen voor waardering 18
3.1.1 Algemeen 18 3.1.2 Grondslagen voor waardering en resultaat bepaling 18
3.2 Balans (na resultaatbestemming) 22 3.3 Staat van baten & lasten 24 3.4 Kasstroomoverzicht 25 3.5 Toelichting balans 26
3.5.1 Materiële vaste activa 26 3.5.2 Vorderingen 27 3.5.3 Liquide middelen 29 3.5.4 Eigen Vermogen 30 3.5.5 Voorzieningen 32 3.5.6 Kortlopende schulden 33 3.5.7 Niet in de balans opgenomen verplichtingen 36 3.5.8 Verbonden partijen 36
3.6 Toelichting Staat van Baten & Lasten 2015 36 3.6.2 Overige overheidsbijdragen en subsidies 37 3.6.3 Overige baten 37 3.6.4 Personele lasten 39 3.6.5 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders 40 3.6.6 Afschrijvingen 40 3.6.7 Huisvestingslasten 41 3.6.8 Overige lasten 42 3.6.9 Financiële baten 43
4. Overige gegevens 44 4.1 Controleverklaring 44 4.2 Resultaat 45 4.3 Gebeurtenissen na balansdatum 45
5. BIJLAGEN onderdeel uitmakend van de jaarrekening 46 5.1 Algemene instellingsgegevens 46 5.2 De organisatiestructuur 48 5.3 Bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen 49
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
3 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
1 Jaarverslag Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht heeft als verantwoordelijkheid toezicht te houden op het functioneren van de
organisatie in het algemeen en het College van Bestuur in het bijzonder. Aan die belangrijke functie
binnen De Onderwijsspecialisten geeft de Raad van Toezicht inhoud door het College van Bestuur
met raad terzijde te staan en als klankbord beschikbaar te zijn. Maar ook door op basis van haar
verantwoordelijkheid de begroting, het jaarverslag en het strategisch beleid goed te keuren,
vervult de Raad van Toezicht haar toezichthoudende rol voor de organisatie.
Belangrijke aandachtspunten voor de Raad van Toezicht zijn:
- De kwaliteit van het door de organisatie geboden onderwijs.
- Rechtmatig en integer bestuur en beheer van de organisatie.
- Rechtmatige verwerving van de middelen en de doelmatigheid van de bestemming daarvan.
Samenstelling Raad Van Toezicht
De Raad van Toezicht bestond op 1 januari 2015 uit de volgende personen:
Functie Naam Deelname commissie
Voorzitter : De heer H. Luchtmeijer Voorzitter Remuneratiecommissie
Lid : De heer J.H.J. Baardemans Lid Auditcommissie
Lid : De heer C. Donker Lid Remuneratiecommissie
Lid : Mevrouw M. van Etteger Voorzitter Commissie Onderwijskwaliteit
Lid : Mevrouw J. Pijl Voorzitter Auditcommissie
Lid : De heer D.H. van Uitert Lid Commissie Onderwijskwaliteit en lid
op voordracht GMR
In 2015 hebben zich geen wijzigingen voorgedaan in de bezetting van de Raad van Toezicht. Per
31 december 2015 heeft de heer J.H.J. Baardemans om persoonlijke redenen zijn deelname
beëindigd.
Hieronder volgt een korte beschrijving van de belangrijkste onderwerpen in 2015.
Strategisch beleid van de organisatie
Het strategisch beleid is een regelmatig terugkerend onderwerp in de vergaderingen van de Raad
van Toezicht. De ontwikkelingen die van invloed zijn op dit beleid worden besproken in het kader
van de kwaliteitscyclus van de organisatie, zoals strategisch beleidsplan, jaarplan, begroting,
tussenevaluaties en jaarverslag, maar ook op basis van actuele ontwikkelingen. De Raad van
Toezicht is hierbij de kritische sparringpartner voor het College van Bestuur en verleent na een
inhoudelijke bespreking, haar goedkeuring aan de beleidsdocumenten van het College van Bestuur.
Samenwerking met andere (school)besturen
De Raad van Toezicht heeft het College van Bestuur geadviseerd in een aantal
samenwerkingstrajecten met andere scholen en/of schoolbesturen. In 2015 is er in het bijzonder
aandacht geweest voor het samenwerkingstraject met De Brouwerij en de mogelijke overdracht
van 2 scholen van De Ambelt. De Raad van Toezicht heeft in 2015 zijn goedkeuring gegeven aan
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
4 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
het besluit van het College van Bestuur voor de uitbreiding van de personele unie door de
deelname van stichting De Brouwerij. De Raad van Toezicht heeft hierbij met name aandacht
besteed aan de gewenste aanpassingen in de governancestructuur als gevolg van deze uitbreiding.
De uitbreiding zal waarschijnlijk per 1 januari 2017 ingaan. In de tussenliggende periode wordt verdere
uitwerking gegeven aan de inhoudelijke samenwerking.
Jaarverslag en Jaarrekening 2015
De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van het jaarverslag van het College van Bestuur over
2015 en heeft vervolgens de jaarrekening over 2015 goedgekeurd. De jaarrekening en de
bevindingen van de externe accountant zijn in juni 2016 besproken in de vergadering van de Raad
van Toezicht, in het bijzijn van het College van Bestuur en de externe accountant.
Kwaliteit van het onderwijs
In 2014 heeft de Raad van Toezicht een commissie onderwijskwaliteit ingericht. Deze commissie
volgt de kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs in de organisatie. Gezien het feit dat het
verzorgen van goed onderwijs dé primaire taak is van de organisatie, vindt de Raad van het
belangrijk om zijn toezicht ook te richten op de kwaliteit van het onderwijs. Het is daarbij evident
dat de echte kennis en deskundigheid zich in de organisatie zelf bevindt. De commissie
onderwijskwaliteit heeft in 2015 haar aandacht vooral gericht op het verkrijgen van inzicht in het
kwaliteitsbeleid van de organisatie dat gericht is op het onderwijs zelf. Mede in dit kader was de
Raad van Toezicht in 2015 te gast bij een aantal scholen van De Onderwijsspecialisten.
Passend Onderwijs
De ontwikkelingen in het kader van Passend Onderwijs vormen nog steeds een belangrijk
aandachtsgebied voor de organisatie en daarmee ook voor de Raad van Toezicht. Zowel de
landelijke als de regionale ontwikkelingen hebben een grote invloed op het strategische beleid van
de organisatie. Dit onderwerp is dan ook een thema op elke vergadering van de Raad van Toezicht.
De raad bespreekt de ontwikkelingen met het College van Bestuur en geeft adviezen over de in dit
kader te nemen beleidskeuzes.
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR)
Raad van Toezicht-lid de heer Van Uitert is door de GMR en voorgedragen om namens de Raad van
Toezicht de verbinding tussen GMR en Raad van Toezicht te behartigen. Tussen de GMR en het
betrokken lid van de Raad van Toezicht is regelmatig overleg. De heer Van Uitert overlegt
regelmatig met de voorzitter van de GMR en bezoekt één keer per jaar de GMR-vergadering. Ook
worden de verslagen van de GMR-vergaderingen aan hem doorgestuurd. Eén keer per jaar is er
een bespreking met een brede afvaardiging van de Raad van Toezicht en de GMR. In 2015 is er
voor het eerst een gezamenlijke themabijeenkomst geweest tussen de volledige Raad van Toezicht,
de GMR en het College van Bestuur. De onderwerpen van deze bijeenkomst waren verbonden aan
de thema’s uit de Kaderbrief van het College van Bestuur. Op deze wijze is er aandacht besteed
aan de afstemming van de onderwerpen van het strategische beleid. De GMR stelt een eigen
jaarverslag op van haar werkzaamheden; dit verslag kan worden opgevraagd bij de GMR.
Auditcommissie
De Raad van Toezicht heeft een auditcommissie ingesteld. Deze commissie bestaat uit de Raad van
Toezicht-leden mevrouw Pijl en de heer Baardemans en heeft regelmatig overleg met het College
van Bestuur en de directeur Centrale Diensten/controller. In de vergaderingen zijn onderwerpen
voorbereid ten behoeve van de agenda van de Raad van Toezicht. Dit betreft o.a. de
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
5 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
managementletter, de begroting en de jaarrekening, de periodieke financiële rapportages en het
Treasuryplan. Daarnaast komen ook incidentele zaken aan bod, zo is er het afgelopen jaar
bijzondere aandacht uitgegaan naar de due dilligence in het kader van een onderzoek naar
samenwerking met De Brouwerij.
Remuneratiecommissie
Deze commissie heeft tweemaal per jaar overleg met het College van Bestuur omtrent o.a. het
functioneren van het CvB. De commissie heeft een hiervoor een voorbereidende en adviserende rol
richting de Raad van Toezicht. Ook heeft de commissie aandacht voor de invulling van de Raad van
Toezicht. De commissie bereidt de onderwerpen voor zoals bijvoorbeeld het rooster van aftreden
en de herbezetting van de posities in de raad bij een definitief vertrek van leden van de Raad van
Toezicht.
Op basis van het advies van de remuneratiecommissie zijn de bestuurders per 1 juli 2015
aangesteld op basis van de cao bestuurders primair onderwijs. Hiermee conformeren De
Onderwijsspecialisten zich aan de landelijke richtlijnen.
In 2015 is er aandacht uitgegaan naar de opvolging van het vertrekkende lid,
dhr. J.H.J. Baardemans.
Strategisch huisvestingsbeleid
Mede door de veranderingen in de wetgeving, zijn de verantwoordelijkheden van de organisatie op
het gebied van de huisvesting toegenomen. Zo is het buitenonderhoud per 1 januari 2015 onder de
verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag gekomen. Daarnaast heeft onze organisatie een groot
aantal (nieuw)bouwprojecten op het programma staan. De actuele ontwikkelingen op dit vlak
worden periodiek met het College van Bestuur in de vergadering van de raad besproken. De Raad
van Toezicht heeft in 2015 zijn goedkeuring gegeven aan een nieuw opgesteld strategisch
huisvestingsplan, waarin de consequenties van de ontwikkelingen op dit gebied zijn vertaald in
beleid voor de organisatie.
Compliance Corporate Governance
Goed bestuur draagt bij aan goed onderwijs voor ieder kind. De uitgangspunten van goed bestuur
gaan over onderwerpen als: scheiding van bestuur en toezicht, vaststellen van het toezichtkader en
verantwoording afleggen aan derden, maar ook over het bevorderen van een cultuur waarin de
professionals gestimuleerd worden met elkaar in gesprek te gaan om de kwaliteit van het eigen en
elkaars professionele handelen te versterken. De Raad van Toezicht conformeert zich nadrukkelijk
aan deze uitgangspunten. In 2015 heeft de Raad van Toezicht een vervolg gegeven aan het
evalueren van haar eigen functioneren en hierbij nadrukkelijk de richtlijnen van de governance
code van het onderwijs betrokken. Deze evaluatie krijgt hiermee een jaarlijks karakter en hierbij
zijn een aantal werkafspraken aangepast. Ook is het functioneren van de ingestelde commissie
onderwijskwaliteit en de remuneratiecommissie geëvalueerd.
Arnhem, juni 2016
H. Luchtmeijer,
Voorzitter Raad van Toezicht
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
6 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2. Bestuursverslag
2.1 Algemeen
Verantwoorden wat we als onderwijsorganisatie doen met de publieke middelen die we daarvoor
krijgen, heeft een nadrukkelijker plaats in ons dagelijks werk. Ouders, collega-scholen, Ministerie
van OC&W, Inspectie, samenwerkingspartners, maar ook de Raad van Toezicht willen geïnformeerd
worden over de wijze waarop wij invulling geven aan ons dagelijks werk.
Verantwoording staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van ‘good governance’. Het
bestuursverslag bij de jaarrekening 2015 richt zich op de publieke verantwoording van de
besteding van aan ons toevertrouwde middelen, maar wil ook bijdragen aan het draagvlak voor de
beleidskeuzen en de leer- en verbeterfunctie hiervan. Als College van Bestuur richten wij ons
daarbij niet alleen op verantwoording in de verticale lijn richting de Raad van Toezicht, Inspectie en
Ministerie, maar ook op verantwoording in horizontale lijn richting collega’s, ouders en
samenwerkingspartners.
De Onderwijsspecialisten omvat de rechtspersonen ‘Stichting ter bevordering van basisonderwijs,
speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een
beperking’ voor cluster 3 onderwijs en ‘Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem
en omstreken’ voor cluster 4 onderwijs. Beide stichtingen brengen een jaarverslag uit. De
gezamenlijke informatie is in beide jaarverslagen gelijk, aangevuld met stichting specifieke
informatie.
Passend Onderwijs
In 2015 hebben de ontwikkelingen rond het Passend Onderwijs een nadrukkelijke stempel gedrukt
op onze activiteiten. De Onderwijsspecialisten hebben in het herziene stelsel nadrukkelijk positie
genomen: onvoorwaardelijk nemen wij de verantwoordelijkheid voor een passend onderwijs- en
ondersteuningsaanbod voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsvraag. Voor onze partners
in het reguliere onderwijs, maar ook binnen de zorg en de jeugdhulpverlening, zijn we
aanspreekbaar op expertise en gespecialiseerde kennis rond leerlingen met een (onderwijs)
beperking.
Passend Onderwijs in 2015 accentueert in breder verband intensivering van samenwerking.
Allereerst de samenwerking tussen het reguliere onderwijs en het speciaal onderwijs. Het vraagt
ook om samenwerking met andere organisaties voor speciaal onderwijs én met reguliere scholen.
Dat geldt voor alle scholen waarmee wij samenwerken in de samenwerkingsverbanden, maar met
name voor de scholen die speciale ondersteuning bieden, zoals het speciaal basisonderwijs (sbo)
en het Praktijkonderwijs (Pro).
In 2015 heeft een onderzoek plaatsgevonden voor intensivering van de samenwerking met
SG De Brouwerij. Op basis van dit onderzoek, waar een due dilligence onderzoek deel van
uitmaakte, is besloten tot een Personele Unie per 1 januari 2017. De voorbereiding van deze
Personele Unie zal in 2016 gestalte krijgen op basis van een projectorganisatie onder leiding van
een stuurgroep. De voorbereiding zal in 2016 vooralsnog geen financiële consequenties hebben.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
7 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De bedrijfsmatige effecten van de stelselwijziging onder invloed van het Passend Onderwijs worden
met name zichtbaar binnen organisatieonderdeel Dienstverlening. Per schooljaar 2016-2017 vervalt
de verplichte winkelnering voor inkoop van onze onderwijsondersteuning door samenwerkings-
verbanden. De inzet van ons personeel zal dan geheel gebaseerd zijn op externe contractering. Er
is voor een scherpe tariefstelling gekozen bij de uitleen van personeel om positie te verwerven in
deze nieuwe “onderwijsmarkt”. In totaal wordt ca. 70 fte uitgeleend aan derden. De omvang van
de contractactiviteiten bedraagt € 4,9 miljoen. De contractenportefeuille vertoont wat looptijd
betreft een divers beeld. Er is een voorziening gevormd (voorziening Passend Onderwijs 2010) om
personele afvloeiingskosten bij afloop van inleenovereenkomsten te dekken. Een evaluatie van de
strategische koers met betrekking tot externe dienstverlening vindt plaats in de loop van 2016.
Passend Onderwijs wordt ook zichtbaar in een toenemende differentiatie van ons onderwijsaanbod.
In het algemeen jaarverslag 2015 worden de diverse initiatieven nader uitgelicht, waaronder
samenwerking met sbo De Schilderpoort, met betrekking tot praktijkonderwijs in Ede (Het Perron)
en Lichtenvoorde (Marianum) en onderwijs-zorg arrangementen in Ede, Arnhem en Didam.
Behalve de formele rolneming van de samenwerkingsverbanden, heeft de inhoudelijke inrichting in
2015 nadrukkelijker vorm gekregen. De scholen van De Onderwijsspecialisten namen in 2015 de
rol als dé natuurlijke partner voor het verzorgen van (voortgezet) speciaal onderwijs en hét
expertisepunt op het gebied van kennis en kunde voor de leerlingen met een zware
ondersteuningsvraag binnen het samenwerkingsverband. Ook de komende jaren zullen in het teken
staan van een actieve deelname van onze scholen aan de samenwerkingsverbanden in hun
omgeving, om als speciaal onderwijs zichtbaar en herkenbaar te zijn. Met de verschillende
samenwerkingsverbanden wordt besproken in welke vorm deze expertise voor de reguliere scholen
binnen het samenwerkingsverband behouden kan worden. Bij overeenstemming over de wijze van
de inzet van de expertise, is het ons doel de afspraken vast te leggen in een meerjarige
overeenkomst.
De stelselwijziging Passend Onderwijs stond niet op zichzelf. Naast de invoering van het Passend
Onderwijs vonden er transities plaats in diverse wetgevingen, zoals de wet op de Jeugdzorg, de
Participatiewet, de WMO, AWBZ en WLZ. Voor een belangrijk deel van onze leerlingen hadden en
hebben deze veranderingen grote gevolgen voor het benodigde ondersteuningsaanbod.
Met name voor leerlingen die in combinatie gebruik maken van (speciaal) onderwijs en zorg, is de
onzekerheid op welke manier de benodigde ondersteuning vormgegeven kan worden aanhoudend
groot. Bij onze scholen betreft dit met name de leerlingen die leerroute één of twee volgen. Daar
waar eenduidigheid over de wettelijke kaders nog ontbeerd wordt, nemen De Onderwijsspecialisten
verantwoordelijkheid naar leerlingen, ouders en betrokken partners.
Sturing van de organisatie
Het veranderingstraject in de aansturing van onze medewerkers staat bekend onder de naam
‘Sturen op Waarden, Loslaten op professionaliteit’. In 2015 is aandacht besteed aan de afbakening
van het speelveld ‘Loslaten van de professional’ en de introductie van het traject Totale Kwaliteit bij
leidinggevende.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
8 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Onderwijskwaliteit
In 2015 is veel aandacht besteed aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijsaanbod. Op
basis van de uitgangspunten van het kwaliteitsbeleid is de opbrengstgerichtheid verder versterkt.
De ontwikkeling van het kwaliteitsbeleid ‘Totale Kwaliteit’ en de ontwikkeling van interne audits
dragen in hoge mate bij aan de kerndoelstelling “kwaliteit van onderwijs”. Gestreefd wordt naar
excellente kwaliteit in de meest brede zin van het woord (bron Kaderbrief 2015).
In samenspraak met alle leidinggevenden binnen De Onderwijsspecialisten is in 2015 het begrip
“Totale Kwaliteit” ontwikkeld en uitgewerkt. Daarbij vormde Simon Sineks’ Golden Cirkel, waarin
het Why, How en What de leidende principes zijn, het uitgangspunt. Het “Why”, dat wil zeggen;
wat drijft ons allen om te doen wat we doen, vormt het uitgangspunt voor het professioneel
handelen in de breedste zin van het woord. Dít uitgangspunt legt de basis onder het “how” en
“what” van totale kwaliteit.
Daarbij worden tien aandachtsvelden onderscheiden te weten:
Ouderbetrokkenheid.
Transitie.
Onderwijskundige excellentie.
Actieve fysieke leeromgeving.
De professional aan zet.
Goed werkgeverschap.
Gewaardeerde partner.
Sociaal klimaat.
Leerlingenparticipatie.
Wendbaarheid.
Samen vormen deze tien aandachtsvelden de scope van “Totale Kwaliteit” binnen De
Onderwijsspecialisten.
Ook de komende jaren zal de implementatie van Totale Kwaliteit binnen de scholen voortgezet
worden; de schooldirecteuren geven inhoud en vorm aan dit proces. Bovenschools wordt voorzien
in de tijdelijke aanstelling van een programmamanager en wordt een cyclus van interne audits
opgestart.
In het kader van zowel de Kwaliteitswet vso als de Participatiewet stond in 2015 arbeidstoeleiding
nadrukkelijk op de agenda van de vso-scholen. Met name de Participatiewet heeft wat betreft het
arbeidsmatig toekomstperspectief verstrekkende gevolgen voor een belangrijk deel van de vso-
leerlingen. Grote wijzigingen in bestaande systemen en regelingen als WAJONG, sociale
werkvoorziening en berekening loonwaarde, vragen een actieve rol van De Onderwijsspecialisten.
In het kader daarvan heeft de Vak & Expertisegroep Arbeidstoeleiding in 2015 een extra financiële
impuls uit het interne Innovatiefonds ontvangen van € 0,25 miljoen. Hiermee is PATO (Project
ArbeidsToeleiding Onderwijs) geïnitieerd. De expertisegroep Arbeidstoeleiding heeft zich daarmee
kunnen ontwikkelen tot een Kennisteam Arbeidstoeleiding dat zowel intern onze eigen scholen
ondersteunt, maar ook extern betrokken is bij de samenwerking met andere partners, waaronder
o.a. de gemeenten.
Het belang van een gedegen opleiding voor en toeleiding naar arbeid voor onze leerlingen is groot.
De Onderwijsspecialisten voelt de verantwoordelijkheid om daar invulling aan te geven
nadrukkelijk.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
9 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Niet alleen omdat veranderende wetgeving (Participatiewet, Kwaliteitswet voortgezet speciaal
onderwijs) dat verlangt, maar ook omdat het in onze missie staat: “Het begeleiden van de leerling
naar een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij op de domeinen arbeid,
dagbesteding, wonen en vrije tijd”.
Vanuit de kwaliteitsagenda van 2015 is extra aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering
van medewerkers. Veel aandacht is besteed aan de professionalisering van leerkrachten.
Er zijn bovenschoolse scholingstrajecten geïnitieerd om de professionaliteit en kennis van
medewerkers te vergroten en om het opbrengstgericht werken te bevorderen. De investeringen in
professionalisering zijn mede gefinancierd uit de extra incidentele middelen van het ministerie van
OC&W (Prestatiebox). De uitgaven voor personeel- en arbeidsmarktontwikkeling bedroegen in
2015 geconsolideerd voor de beide stichtingen € 1,6 miljoen (3,1% van de loonsom) en zijn
toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. De uitgaven bedroegen in 2014 2,7% van de
loonsom.
Medezeggenschap
Binnen de Personele Unie zijn er in formele zin twee GMR-en. In 2015 heeft het College van
Bestuur in een gecombineerde setting structureel overleg gevoerd met beide organen.
Belangrijke onderwerpen van overleg in 2015 waren de planvorming rond de invoering van een
nieuw generiek functiehuis, de gesprekkencyclus, het ICT beleid en de intentie tot intensivering van
de samenwerking met De Brouwerij. De GMR heeft ook in 2015 periodiek overleg gevoerd met een
vertegenwoordiging uit de Raad van Toezicht en er is een themabijeenkomst georganiseerd voor
De GMR, de Raad van Toezicht en het Collega van Bestuur, waarin de thema’s voor de Kaderbrief
2016 met elkaar zijn besproken.
De Veilige School
Goed onderwijs is per definitie ook veilig onderwijs. Want alleen in een veilige omgeving en in een
veilig klimaat komen leerlingen optimaal tot leren en ontwikkeling en kunnen ouders erop
vertrouwen dat het hun kind goed gaat. Bovendien is een veilige schoolomgeving van groot belang
voor medewerkers. Zij hebben veiligheid nodig om in teamverband een optimale bijdrage te
leveren aan de leerprestaties en de ontwikkeling van leerlingen.
Een veilige schoolomgeving is dus voor alle betrokkenen essentieel. Daarom besteden De
Onderwijsspecialisten veel aandacht aan het vormgeven, verder ontwikkelen en borgen van de
fysieke en sociale veiligheid in haar scholen. Naast de sociale en fysieke veiligheid, neemt de
maatschappelijke veiligheid een belangrijke plaats in. De reden is dat scholen geconfronteerd worden met maatschappelijke thema’s, zoals kindermishandeling of alcohol en drugs.
In 2015 is er bijzondere aandacht geschonken aan de beleidsonderwerpen die vallen onder het
thema De Veilige School. Zo is het beleid herzien en ook de organisatie van de crisisteams opnieuw
vormgegeven. Het bovenschoolse crisisteam heeft een scholing gevolg, in 2016 worden ook de
schoolteams hierop getraind.
Werken aan schoolveiligheid begint bij de medewerkers zelf. Zij geven samen het pedagogisch
klimaat in de school vorm en zijn een voorbeeld voor leerlingen. Dit doen ze vanuit normen en
waarden. Het gedrag en handelen van medewerkers is leidend bij het werken aan schoolveiligheid.
De Gedragscode Dichtbij op afstand is aangepast en opnieuw vastgesteld en ondersteunt
medewerkers hierbij in hun handelen.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
10 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Ook de voor de scholen geldende klachtenregeling is in 2015 aangepast Deze voor onze
stichtingen geldende klachtenregeling gaat uit van de aanwezigheid van een onafhankelijke interne
vertrouwenspersoon op elke school. Op iedere school is tenminste één personeelslid aangewezen
als vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon is het aanspreekpunt bij klachten en mogelijke
klachten en verwijst de betrokkenen door naar degene die een passende rol kan spelen bij de
oplossing van de gerezen problemen. Afhankelijk van het gegeven of de klager al of niet een
formele klacht in wil dienen, kan deze worden doorverwezen naar de directie, het bestuur of de
externe klachtencommissie. In verband met het kunnen garanderen van de gewenste
onafhankelijkheid, is er ook een externe vertrouwenspersoon beschikbaar. In 2015 hebben twee
nieuwe externe vertrouwenspersonen aan ons verbonden die werken vanuit een organisatie met
brede kennis op dit vlak.
2.2 Planning & Control
De Personele Unie leidt tot schaalvoordelen en synergie. Dit draagt niet alleen bij aan de financiële
bedrijfsvoering op instellingsniveau. Binnen de centrale uitgangspunten met betrekking tot kwaliteit
en continuïteit plukken onze scholen ook individueel de vruchten van de schaalgrootte. Binnen een
aantal scholen hebben in 2015 kwaliteitsimpulsen plaatsgevonden met betrekking tot kwaliteit van
onderwijs, personele formatie en onderwijshuisvesting.
Beide stichtingen sluiten 2015 af met een batig saldo. In 2015 is door Stichting ter bevordering van
basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen
met een beperking een batig exploitatieresultaat van € 23.000 gerealiseerd, ten opzichte van een
begroot tekort van € 226.000 (resultaat exclusief eenmalige begrote huisvestingskosten). Het batig
saldo 2015 wordt beïnvloed door eenmalige baten en lasten. Het resultaat uit normale
bedrijfsuitoefening bedraagt € 96.000 (overschot).
Het genormaliseerd resultaat is als volgt samen te vatten:
Resultaat voor eenmalige posten
€ 96.000
Eenmalig baten & lasten Voorziening dubieuze debiteuren € -55.000
Reservering cao 2016 € -180.000 Mutatie voorziening duurzame inzetbaarheid € 232.000 Mutatie voorziening ambtsjubilea € -24.000 Kosten onderzoek De Brouwerij € -46.000
€ -73.000
Resultaat 2015
€ 23.000
Na een periode waarin sprake was van groei van het aantal leerlingen, kenmerkt 2015 zich voor
het eerst sinds lange tijd door een daling van het aantal leerlingen voor de gehele organisatie. Het
aantal leerlingen daalde met 131 van 3.081 naar 2.950.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
11 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Hoewel de omvang van de exploitatiesom 2015 in vergelijking met het voorgaande jaar nog slechts
beperkt daalt (door prijseffecten en het feit dat de onderwijsbekostiging in 2015 nog zeven
maanden na-ijlt op het oude niveau), is de financiële impact van de daling aanzienlijk. Structureel
is vanaf het schooljaar 2016-2017 voor de totale organisatie sprake van € 3,9 miljoen lagere
onderwijsbekostiging. De lagere opbrengsten noodzaken tot een afbouw van formatie.
De flexibele schil van de organisatie is voldoende groot om de afbouw zonder gedwongen ontslag
te realiseren. Het grootste zorgpunt daarbij is of er in de breedte voldoende gemobiliseerd kan
worden om personele fricties te voorkomen. Met name met betrekking tot de formatie
vakleerkrachten worden fricties voorzien. Bij onvoldoende (vrije) mobiliteit zullen mogelijk toch
maatregelen binnen een gedwongen kader noodzakelijk blijken. Deze ontwikkelingen leiden tot het
aanspreken van de voorziening Passend Onderwijs.
De goede financiële vermogenspositie moet borgen dat én de innovatieve slagkracht van de
organisatie behouden blijft (getuige de kerndoelstellingen 2016) én de organisatie zich aanpast aan
de nieuwe financiële werkelijkheid van krimp en toenemende bedrijfsmatige onzekerheid. Het
gemiddeld ziekteverzuim over schooljaar 2015-2016 én in kalenderjaar 2015 bedraagt 5,1%.
2.3 Treasurybeleid 2015 Personele Unie
Het rendement op de liquiditeit is de afgelopen jaren aanhoudend gedaald. De baten uit beheer van
liquide middelen, geheel samengesteld uit rentebaten, bedragen in 2015 € 115.000. Dat is minder
dan 1% van de gemiddelde liquiditeit in 2015.
Het rendement zal in 2016 naar verwachting verder afnemen. Voor banken is de rentevergoeding
op deposito’s inmiddels verworden tot een kostbare vorm van klantenbinding.
Nu al wordt over spaartegoeden > € 10 miljoen geen rente meer vergoed en naar verwachting
zullen de reguliere rentevergoedingen in de loop van 2016 verder dalen.
Bepalend voor de renteontwikkeling is het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De
zogenaamde monetaire verruiming van de ECB heeft de afgelopen jaren geleid tot een daling van
de rente, tot een inmiddels historisch laag niveau. Er zijn geen aanwijzingen die duiden op een
aanpassing van het Europees monetair beleid, c.q. een opwaartse aanpassing van de interbancaire
rentevoet op middellange termijn. Hoewel in de Verenigde Staten een voorzichtige omslag ingezet
is, lijkt de angst voor een nieuwe recessie en deflatie in Europa bepalend te zijn voor handhaving
van het ECB beleid.
De lage rentestand impliceert, behalve een teruglopend rendement, ook dat vrijwel geen
beleggingsalternatieven voorhanden zijn binnen de kaders van de wet Financiering Decentrale
Overheden (FIDO). De prijzen van bestaande renteproducten als staatsobligaties zijn hoog door de
rentedaling van de afgelopen jaren en nieuwe uitgifte van schatkistpapier vindt plaats tegen
minimale of zelfs negatieve rente.
Het ontbreken van beleggingsalternatieven leidt ertoe dat het jaarplan 2016 uitgaat van
handhaving van liquiditeit in rekening couranten en spaartegoeden. Spreiding van de liquiditeit
over de drie bancaire instellingen vindt op basis van een evenredige verdeling, dat wil zeggen
zoveel als mogelijk op basis van 33 1/3 % per bank.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
12 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2.4 Vermogenspositie De Onderwijsspecialisten
Het weerstandsvermogen van beide onder de instelling ressorterende rechtspersonen toont de
afgelopen jaren een stabiel verloop en ontwikkelt zich conform verwachting. De totale
vermogenspositie van De Onderwijsspecialisten is solide en verhoudt zich één op één tot de
landelijke gemiddelden. De administratieve organisatie en interne beheersingsmaatregelen (AO-IB)
dragen bij aan een valide bedrijfsmatige beheersing. Accountantskantoor Ernst & Young
kwalificeert deze als “toereikend” (bron managementletter 2015).
In de onderstaande paragrafen wordt de vermogenspositie aan de hand van het referentiekader
van de Commissie Don nader toegelicht.
Kapitalisatiefactor
Het balanstotaal van Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet)
speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking per 31 december 2015
bedraagt € 27,3 miljoen. Daarvan maakt een vordering op het Ministerie van OC&W ad € 2,4
miljoen deel uit vanwege nog te ontvangen voorschotten op toegekende subsidies. Voor de
bepaling van de kapitalisatiefactor dient deze in mindering te worden gebracht op het balanstotaal.
Hetzelfde geldt voor het private vermogen ad € 0,9 miljoen.
Het geschoonde balanstotaal ultimo 2015 bedraagt daarmee € 24,0 miljoen. De totale baten in
2015 bedragen € 47,8 miljoen. De kapitalisatiefactor 2015 bedraagt € 24,0 miljoen/ € 47,8 miljoen
is 50% (2014: 44%). Dit is 15 procentpunten hoger dan de signaleringsgrens van 35%.
Solvabiliteit
In de volgende grafiek wordt het verloop van de solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen)
toegelicht.
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Verloop solvabiliteit
Solvabiliteitsfactor
Norm
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
13 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Na een daling in 2010, vanwege de vorming van voorzieningen ten behoeve van de stelselwijziging
Passend Onderwijs, heeft de solvabiliteit zich sinds 2011 hersteld tot een stabiele waarde rond de
45%. De solvabiliteit ligt ruim boven de kritische ondergrens van 20%, zoals geformuleerd door de
Commissie Don.
Noodzakelijke financiële buffer uit hoofde van budgetbeheer
Naar aanleiding van het strategisch beleidsplan 2013-2016 is een risicoscan uitgevoerd. Op basis
daarvan is bepaald dat het weerstandsvermogen 10% van de totale jaarinkomsten dient te
bedragen. De belangrijkste risico’s betreffen de volgende aandachtsvelden (met daaraan
toegevoegd het streefpercentage buffervermogen):
- Daling leerlingaantallen 3,5%
- Arbeidsconflicten 1,5%
- Risico op overige baten 1,5%
- Financieel management 1,0%
- Overheidsmaatregelen 2,5%
Totaal percentage buffervermogen 10,0%
Op grond van het risicoprofiel van de organisatie is als bufferfunctie een eigen vermogen van
€ 5,0 miljoen minimaal noodzakelijk. De algemene reserve ultimo 2015 voldoet aan deze norm.
Liquiditeit
De current ratio ligt boven de normwaarde van 1,5. De beperkte daling van de ratio ten opzichte
van 2014 komt voort uit investeringen in het kader van herhuisvestingsinitiatieven. Het verloop is
als volgt weer te geven:
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
4,00
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Verloop current ratio
Current ratio
Norm
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
14 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2.5 Toekomstverwachting en begroting 2016
De totale exploitatiesom 2016 van De Onderwijsspecialisten bedraagt € 64,2 miljoen. Dat is vrijwel
gelijk aan de begrote exploitatiesom 2015. Voor 2016 wordt een overschot van € 0,4 miljoen
begroot. De begroting kent een differentiatie binnen het kalenderjaar naar schooljaren en is als
volgt weer te geven:
Begroting schooljaar 2015-2016
Begroting schooljaar 2016-2017
Begroting 2016
periode januari-juli augustus-december
Rijksbijdrage € 37.567.402 € 25.210.597 € 62.777.999
Overige € 836.036 € 597.169 € 1.433.204
€ 38.403.438 € 25.807.765 € 64.211.203
Personeelskosten € 30.486.700 € 20.888.832 € 51.375.532
Ov. personeelskosten € 1.307.082 € 869.246 € 2.176.328
Pamb € 550.590 € 340.421 € 891.011
Afschrijvingen € 794.380 € 567.414 € 1.361.794
Huisvestingskosten € 2.562.672 € 1.830.480 € 4.393.153
Overige inst. lasten € 1.497.059 € 1.069.328 € 2.566.386
Vakgroepen € 639.917 € 457.083 € 1.097.000
Overige baten & lasten -€ 55.417 -€ 39.583 -€ 95.000
€ 37.782.983 € 25.983.220 € 63.766.203
Resultaat € 620.455 -€ 175.122 € 445.000
Het overschot 2016 van € 445.000 valt uiteen in een bate over de 2e helft van schooljaar 2015-
2016 van € 604.000 en een tekort over de eerste helft van schooljaar 2016-2017 van € 177.000.
Per schooljaar 2016-2017 worden de effecten van de leerling-daling van oktober 2015 voor het
eerst zichtbaar en dalen de inkomsten met € 3,8 miljoen. Omdat de schoolinrichting overwegend
op basis van “t=o” plaatsvindt is sprake van een overschot in de eerste zeven maanden van 2016.
Dit is te kwalificeren als incidenteel.
Het tekort in schooljaar 2016-2017 is toe te schrijven aan de meerkosten vanwege
beleidsintensiveringen in 2016 tot een bedrag van € 400.000. Deze richten zich met name op
expertiseontwikkeling met betrekking tot EMB en gedrag, arbeidstoeleiding en ICT.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
15 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2.6 Continuïteitparagraaf
De diverse stelselvoorziening van het kabinet Rutte III, waaronder Passend Onderwijs, de wet op
de Jeugdzorg, de Participatiewet, de WMO, AWBZ en WLZ, hebben een grote impact op het
meerjarenperspectief van De Onderwijsspecialisten. De veranderingen hebben grote gevolgen voor
de bekostiging van onderwijs. De onzekerheid op welke manier de benodigde ondersteuning
gefinancierd en vormgegeven moet worden is groot en is van wezenlijke invloed op de organisatie
van ons onderwijs.
Met betrekking tot de financiële verwachtingen voor de komende drie (verslag)jaren zijn een
tweetal ontwikkelingen bepalend, te weten de terugloop van leerlingen en de stelselwijziging
Passend Onderwijs. Deze ontwikkelingen leiden de komende jaren tot een om- en
afbouwdoelstelling. De effecten van krimp van het leerlingenaantal, Passend Onderwijs en
bezuinigingen van de Rijksoverheid leiden tot een daling van de Rijksbijdrage en afbouw van
werkgelegenheid. De meerjarenbegroting gaat uit van het volgende scenario met betrekking tot de
ontwikkeling van leerlingaantallen en Passend Onderwijs in 2015-2019:
Het aantal leerlingen van de cluster 3 scholen zal naar verwachting dalen van 2.055 per
schooljaar 2015-2016 naar 1.942 per schooljaar 2017-2018. Het verloop is als volgt:
Schooljaar 2015-2016 2.055
Schooljaar 2016-2017 1.977
Schooljaar 2017-2018 1.942
Per 1 augustus 2016 zijn de LGF middelen geheel overgedragen aan de samenwerkings-
verbanden en vervalt de bestedingsplicht voor ambulante begeleiding. De omvang van
ambulante begeleiding en zorgondersteuning vanaf schooljaar 2016-2017 bedraagt 75%
van de huidige garantiebekostiging. De vraaguitval bedraagt 25%.
De landelijke verevening voor verwijzing naar het speciaal onderwijs leidt vanaf 2017 tot
een jaarlijkse daling van de Rijksbekostiging van naar verwachting 2%.
Op basis van vervangende nieuwbouw voor scholen in Deventer (2016) en Arnhem (2017)
wordt in de planperiode € 2,7 miljoen besteed aan materialisatie van scholen. Deze
uitgaven komen ten laste van de bestemmingsreserve materialisatie.
De materiële kosten dalen jaarlijks met 5% vanwege krimp van de organisatie.
Vanwege afbouw van formatie wordt in de planperiode 2016-2018 € 1,3 miljoen onttrokken
aan de voorziening Passend Onderwijs.
Dit scenario leidt de komende vier jaar tot een afbouw van 68 fte. De verwachte afbouw per
schooljaar is als volgt:
Schooljaar 2016-2017 -52 fte
Schooljaar 2017-2018 -14 fte
Schooljaar 2018-2019 -2 fte
Totaal - 68 fte
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
16 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De personele afbouw zal naar evenredigheid verdeeld worden over onderwijzend, onderwijs-
ondersteunend personeel en ondersteunend personeel. Uitgangspunt is dat de afbouw op basis van
natuurlijk verloop wordt gerealiseerd. De Onderwijsspecialisten streven naar instandhouding van de
werkgelegenheidsgarantie. Bij het handhaven van het werkgelegenheidsbeleid (en daarmee van de
werkgelegenheidsgarantie voor medewerkers met een vaste aanstelling) gelden drie risico’s:
1. Bij afbouw van tijdelijke arbeidsovereenkomsten en interne herplaatsing moet sprake zijn van
een match tussen vereiste en beschikbare kwalificaties en competenties. Gezien de omvang
van de afbouwdoelstelling is frictie bij herplaatsing onvermijdelijk.
2. De herplaatsingsmogelijkheden en arbeidsmarktperspectieven voor met name paramedische en
administratieve functies zijn slecht. Mobiliteit van deze functiegroep vraagt om extra
ondersteuning vanuit de middelen van de voorziening Passend Onderwijs.
3. Afbouw van tijdelijke arbeidsovereenkomsten kan leiden tot meerkosten vanwege wachtgeld
verplichtingen (PF gelden). Gestreefd wordt naar minimale PF-kosten.
De risico’s kunnen ertoe leiden dat de werkgelegenheidsgarantie in het gedrang komt. De
werkgelegenheidsgarantie wordt daarom twee keer per jaar geëvalueerd. De Onderwijsspecialisten
besteden in de planning & control cyclus expliciet aandacht aan risicomanagement. De
administratieve organisatie en interne beheersingsmaatregelen zijn er op gericht de continuïteit
van de organisatie te waarborgen. De effecten van de stelselwijziging Passend Onderwijs en een
daling van het aantal leerlingen leidt tot de volgende meerjaren balans- en exploitatieprognose:
31 december 2016 31 december 2017 31 december 2018 31 december 2019
Materiële vaste activa 4.383.208 4.383.208 4.383.208 4.383.208
Vlottende activa 4.493.372 4.493.372 4.493.372 4.493.372
Liquide middelen 14.646.925 11.434.925 11.014.925 11.014.925
23.523.505 20.311.505 19.891.505 19.891.505
Eigen vermogen 11.964.145 9.647.145 9.527.145 9.527.145
Voorzieningen 4.445.494 3.645.494 3.345.494 3.345.494
Langlopende schulden 555.493 555.493 555.493 555.493
Kortlopende schulden 6.558.373 6.463.373 6.463.373 6.463.373
23.523.505 20.311.505 19.891.505 19.891.505
Rijksbijdrage 46.260.545 44.833.880 44.188.552 43.883.760
Overige baten 885.704 867.990 867.990 867.990
47.146.250 45.701.870 45.056.542 44.751.750
Personeelskosten 39.858.339 39.326.959 38.484.631 38.059.839
Materiële kosten 6.691.911 6.691.911 6.691.911 6.691.910 Inrichting scholen bij nieuwbouw 300.000 2.000.000 0 0
46.850.250 48.018.870 45.176.542 44.751.750
Resultaat 296.000 -2.317.000 -120.000 0
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
17 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De solvabiliteit en kapitalisatiefactor zullen de komende drie jaar ruimschoots blijven voldoen aan
de minimale normwaarden zoals gesteld door de commissie Don. De belangrijkste kengetallen
ontwikkelen zich als volgt:
31 december 2016
31 december 2017
31 december 2018
31 december 2019
Solvabiliteit 51% 47% 48% 48%
Kapitalisatiefactor 43% 37% 37% 37%
Arnhem, juni 2016
College van Bestuur
________________________ _________________________
Wim Ludeke, Hennie Loeffen,
Voorzitter Lid
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
18 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3. Jaarrekening
3.1 Grondslagen voor waardering
3.1.1 Algemeen
Deze jaarrekening is opgesteld met inachtneming van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs van
het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en Hoofdstuk 660 van de RJ bundel.
Het bestuur heeft het opstellen van de jaarrekening, de gehanteerde grondslagen voor waardering
en de resultaatbepaling, gebaseerd op de continuïteitsveronderstelling van de stichting. De
rapporteringsvaluta betreft euro’s. De jaarrekening van de Stichting ter bevordering van
basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen
met een beperking over het jaar 2015 presenteert een positief resultaat. Het werkkapitaal ultimo
2015 is positief. Bij ongewijzigd beleid zal de stichting in de komende jaren aan haar verplichtingen
kunnen voldoen.
3.1.2 Grondslagen voor waardering en resultaat bepaling
Tenzij anders vermeld worden activa en passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde historische
kostprijs. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de
toekomstige economische voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan
betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het
waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en
de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten zoals vorderingen,
effecten en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire
financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost.
Gebouwen
Van de gebouwen berust het juridisch eigendom bij het schoolbestuur en het economisch eigendom
bij de verschillende gemeenten. De waarden van de gebouwen zijn om die redenen niet in de
balans opgenomen.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingprijs, verminderd
met de lineair bepaalde afschrijving, op basis van de verwachte economische levensduur.
Afschrijving van de activa vindt plaats vanaf het moment dat het object in gebruik wordt genomen.
Alle duurzame activa en leermiddelen worden geactiveerd voor bedragen vanaf € 1.000.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
19 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De volgende afschrijvingstermijnen worden gehanteerd:
Overzicht afschrijvingstermijnen Jaren
Bedrijfsauto’s 5
Audiovisuele middelen 5
Automatisering 5
Automatisering (infrastructuur) 5
Kantoormeubilair 10
Lesmethoden 4
Machines en hulpmiddelen 15
Overige inventaris 10
Schoolmeubilair 15
De verkregen investeringssubsidies worden als langlopende schuld verantwoord. Vrijval van deze
subsidies vindt plaats op basis van afschrijving.
Vorderingen
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Eventuele voorzieningen voor
oninbaarheid worden op basis van de dynamische methode bepaald. Debiteuren zijn gewaardeerd
op nominale waarde onder aftrek van ingeschatte incourante vorderingen.
Liquide middelen
Onder liquide middelen worden kasmiddelen en de tegoeden op bankrekeningen verstaan.
Deposito’s worden onder liquide middelen opgenomen indien zij in feite, zij het eventueel met
opoffering van rentebaten ter onmiddellijke beschikking staan. Liquide middelen die (naar
verwachting) langer dan twaalf maanden niet ter beschikking staan van de stichting, worden als
financiële vaste activa gerubriceerd.
Eigen Vermogen
Het eigen vermogen wordt onderverdeeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. De
bestemmingsreserves worden gevormd voor specifieke doeleinden, bestemd door het bevoegd
gezag.
Voorzieningen
Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen
moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. De omvang van
de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de
desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden
gewaardeerd tegen nominale waarde, met uitzondering van de voorziening voor Ambtsjubilea.
Deze is gebaseerd op de contante waarde van de verplichtingen. Voor (preventief) onderhoud aan
de gebouwen wordt jaarlijks een bedrag ten laste van de exploitatie gedoteerd. Dit bedrag is
vastgesteld aan de hand van de meerjaren onderhoudsplanning. Op basis van de meerjaren
onderhoudsplanning (MOP, najaar 2015) is de benodigde omvang van de onderhoudsvoorziening
en de daaraan gerelateerde jaarlijkse dotatie vastgesteld. De waardering is gebaseerd op het
meerjaren onderhoudsplan 2015-2034.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
20 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Voor reorganisatiekosten vanwege Passend Onderwijs is een voorziening gevormd. De voorziening
Passend Onderwijs zal worden aangewend voor uitstroom bevorderende maatregelen,
begeleidingskosten bij de reorganisatie en afboeking van activa die buiten gebruik moet worden
gesteld.
De voorziening spaarverlof is gevormd door de meer gewerkte uren dan de norm jaartaak en
gewaardeerd tegen de werkelijke loonkosten. De voorziening vitaliteit geldt ter dekking van de
verlofaanspraken in het kader van duurzame inzetbaarheid en de overgangsregeling BAPO.
De voorziening Ambtsjubilea is gebaseerd op RJ 271 ‘Personele Beloningen’. Op grond van deze
richtlijnen moeten toezeggingen aan personeelsleden voor beloningen betaalbaar op termijn, zoals
jubileum- en bepaalde pensioenuitkeringen, uit de balans van de onderwijsinstelling blijken.
Werknemers maken op grond van de cao aanspraak op een uitkering bij 25 dienstjaren (een half
maandsalaris) en bij 40 dienstjaren (een volledig maandsalaris). De voorziening is gebaseerd op
de contante waarde van de toezeggingen, met een rentevoet van 2%.
Schulden
Zowel de langlopende als de kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Salderen
Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening
opgenomen, uitsluitend indien en voor zover een deugdelijk juridisch criterium beschikbaar is om
het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen.
Pensioenen
Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en
voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking heeft voor haar werknemers een
toegezegd-pensioenregeling. Hierdoor hebben werknemers op de pensioengerechtigde leeftijd recht
op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de
werknemer pensioen heeft opgebouwd. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van
haar personeel, zijn ondergebracht bij het ABP. De Onderwijsspecialisten betaalt hiervoor premies
waarvan een deel door de werkgever wordt betaald en een deel door de werknemer. De aan de
pensioenuitvoerder te betalen premie (werkgeversdeel) wordt als last in de staat van baten en
lasten verantwoord. Te betalen premie dan wel de vooruitbetaalde premie per jaareinde wordt als
overlopend passief respectievelijk overlopend actief verantwoord. De pensioenrechten worden
jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen
van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat.
De dekkingsgraad van het pensioenfonds is 98,7 % (bron: website www.abp.nl april 2016). De
minimale dekkingsgraad moet gemiddeld 105 bedragen. ABP komt op grond daarvan met een
herstelplan. De Onderwijsspecialisten hebben geen verplichting tot het voldoen van aanvullende
bijdragen, in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere
toekomstige premies. De Onderwijsspecialisten hebben daarom alleen de verschuldigde premies tot
en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
21 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De Staat van Baten en Lasten
Baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarin de prestatie is geleverd c.q. waarop
de prestatie betrekking heeft. De geoormerkte rijksbijdragen en de meerjarige doelsubsidies
worden gedurende de in de betreffende regeling opgenomen periode in de exploitatierekening
verantwoord voor zover daadwerkelijk kosten gerealiseerd zijn.
Baten uit hoofde van Europese subsidies worden eerst als gerealiseerd aangemerkt nadat de
subsidieafrekening is vastgesteld en goedgekeurd door Het Agentschap voor Europese subsidies.
Bij de vaststelling van de opbrengsten wordt rekening gehouden met een her controle door de
Europese Commissie tot 10 jaar na eerste toekenning.
Het Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Hierbij worden de kasstromen
afgeleid uit de staat van baten en lasten en de mutaties in de balansposten ultimo boekjaar. Items
die geen invloed hebben op de kasstromen worden niet meegenomen.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
22 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.2 Balans (na resultaatbestemming)
ACTIVA 31 dec 2015 31 dec 2014
vaste activa
Materiële vaste activa
4.1 Inventaris en apparatuur € 2.671.235
€ 2.632.422
4.1 Overige materiële vaste activa
- 1.597.236
- 1.750.786
€ 4.268.471
€ 4.383.208
vlottende activa
Vorderingen
4.2.1 Debiteuren € 1.053.284
€ 505.641
4.2.2 Ministerie van OCW - 2.439.281
- 2.428.257
4.2.3 Overige vorderingen - 2.033.000
- 182.436
4.2.4 Overlopende activa - 617.017
- 377.038
€ 6.142.582
€ 3.493.372
Liquide middelen
€ 16.885.967
18.028.925
Totaal Activa € 27.297.021 € 25.905.505
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
23 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
PASSIVA 31 dec 2015 31 dec 2014
Eigen vermogen
4.4.1 Algemene reserve € 5.823.444
€ 5.809.900
4.4.2 Bestemmingsreserves publiek
- 5.463.136
- 5.463.136
4.4.3 Bestemmingsfonds privaat - 939.188
- 929.188
€ 12.225.768 € 12.202.224
Voorzieningen
4.5.1 Onderhoudsvoorziening € 3.964.774
€ 3.341.890
4.5.2 Overige voorzieningen - 2.586.423
- 2.845.525
€ 6.551.197 € 6.187.415
Langlopende schulden
4.5.3 Investeringssubsidies € 551.514
€ 555.493
€ 551.514 € 555.493
Kortlopende schulden
4.6.1 Crediteuren € 1.036.203
€ 987.943
4.6.3 Belasting, premies, sociale verzekeringen
- 1.851.080
- 1.547.166
4.6.4 Pensioenen - 422.100
- 500.997
4.6.5 Overige schulden - 376.530
- 379.977
4.6.6 Overlopende passiva - 4.282.629
- 3.544.290
€ 7.968.542 € 6.960.373
Totaal Passiva € 27.297.021 € 25.905.505
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
24 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.3 Staat van baten & lasten
Staat van baten & lasten Begroot
2015 2015 2014
Baten
5.1 Rijksbijdrage € 49.069.196
€ 46.427.393
€ 47.078.285
5.2 overige overheidsbijdragen en -subsidies
494.480
399.963
504.749
5.3 Overige baten - 784.389
- 639.191
- 3.405.404
Totaal Baten
€ 50.348.065
€ 47.466.547
50.988.438
Lasten
5.4 Personele lasten € 38.093.790
€ 37.687.380
€ 37.019.477
5.5 Overige
personeelskosten - 3.647.669
- 2.429.902
- 4.835.664
5.6 Personeels- en
arbeidsmarktbeleid - 1.108.333
- 695.500
- 1.155.544
5.7 Afschrijvingen - 1.074.382
- 1.069.107
- 1.463.123
5.8 Huisvestinglasten - 2.934.280
- 3.338.528
- 2.631.816
5.9 Overige lasten - 3.540.489
- 2.903.433
- 3.410.000
Totaal lasten
€ 50.398.943
€ 48.123.850
€ 50.515.624
Saldo Baten & Lasten
€ -50.878
€ -657.303
€ 472.814
5.10 Saldo financiële
baten en lasten € 74.422
€ 100.000
€ 112.913
Resultaat
€ 23.544
€ -557.303
€ 585.727
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
25 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.4 Kasstroomoverzicht
Kasstroom overzicht 2015 2014
Kasstroom uit operationele activiteiten
- Saldo van baten en lasten, aanpassingen
€ -50.878
€ 472.814
voor:
Afschrijvingen - 1.093.363
- 1.485.733
mutatie voorzieningen - 363.782
- 935.414
€ 1.457.145
€ 2.421.147
- Veranderingen in vlottende middelen
Vorderingen - -2.649.210
- 75.574
Schulden - 1.004.190
- -732.796
-1.645.020
-657.222
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
€ -238.753
€ 2.236.739
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
- Ontvangen interest € 74.422
€ 112.913
- Betaalde interest en bankkosten -
-
Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties € 74.422 € 112.913
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
- Investeringen materiële vaste activa € -985.541
€ -1.133.632
- Desinvesteringen materiële vaste activa - 6.916
-
- Mutaties eigen vermogen -
-
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
€ -978.627 € -1.133.632
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
- Toename langlopende schulden €
€
- Aflossing langlopende schulden -
-
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
€ 0
€ 0
Liquide middelen
- Beginstand liquide middelen € 18.028.925
€ 16.812.905
- Mutatie liquide middelen - -1.142.958
- 1.216.020
Totaal € 16.885.967 € 18.028.925
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
26 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5 Toelichting balans
3.5.1 Materiële vaste activa
De omvang van de materiële vaste activa per 31 december 2015 bedraagt € 4,3 miljoen. De materiële vaste activa omvatten met
name meubilair en inrichting van scholen. Daarnaast worden onderwijsleermiddelen, automatiseringsapparatuur, installaties en
bedrijfsauto’s geactiveerd. De bedrijfsauto’s betreffen de vervoermiddelen van de onderhoudsdienst. De materiële vaste activa zijn
als volgt te specificeren:
aanschafwaarde cumulatieve boekwaarde investering desinvestering afschrijvingen boekwaarde
31-12-2014 afschrijvingen 1-1-2015 2015 2015 2015 31-12-2015
31-12-2014
Machines en installaties 235.470 199.806 35.664 10.052 1.310 7.227 37.179
Meubilair en overige inrichting 4.146.547 2.475.175 1.671.372 145.617
262.076 1.554.913
Inventaris beheer 2.363.771 1.438.385 925.386 316.591 5.606 157.228 1.079.143
Hardware 5.455.952 3.933.153 1.522.799 412.218 563.318 1.371.699
Onderwijsleerpakketten 1.789.271 1.561.284 227.987 101.064 103.514 225.537
Bedrijfswagens 24.425 24.425
Telefooncentrale 3.142 3.142
TOTAAL 14.018.579 9.635.371 4.383.208 985.541 6.916 1.093.363 4.268.471
De investeringen in 2015 bedragen bijna € 1,0 miljoen (vorig jaar € 1,1 miljoen). Daarvan heeft 42% betrekking op investeringen
in de ICT infrastructuur en lesgebonden ICT-voorzieningen. Daarnaast is sprake van investering in het nieuwe onderkomen van de
Hamalandschool, vervangingsinvesteringen van technisch afgeschreven activa.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
27 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.2 Vorderingen
De vorderingen zijn als volgt te specificeren:
Overzicht vorderingen 31-dec-15 31-dec-14
Debiteuren € 1.053.284 € 505.641
Ministerie OCW - 2.439.281 - 2.428.257
Overige vorderingen - 2.033.000 - 182.436
Overlopende activa - 617.017 - 377.038
Totaal € 6.142.582 € 3.493.372
In de volgende paragrafen worden de vorderingen nader toegelicht.
3.5.2.1 Debiteuren
Per 31 december 2015 bedragen de debiteuren in totaal € 1.053.284. De debiteuren betreffen voor
het merendeel vorderingen op ketenpartners als collega onderwijsinstellingen, gemeenten en
instellingen voortkomend uit samenwerking op het gebied van personele inzet en huisvesting. Het
betreft onder meer vorderingen op samenwerkingsverbanden PO en VO , revalidatiecentrum
Klimmendaal en ‘s Heerenloo. Veruit het merendeel van de vorderingen heeft een afloop in het
eerste kwartaal 2016.
Voor mogelijke oninbaarheid is een voorziening getroffen van € 55.000.
3.5.2.2 Ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschappen
De (langlopende) vordering op het Ministerie van OC&W betreft nog te ontvangen voorschotten op
toegekende subsidies. De maandelijkse bevoorschotting van het Ministerie loopt achter bij de aan
een kalenderjaar toe te rekenen opbrengsten. De bevoorschotting in de periode augustus -
december blijft achter bij de toekenning. Deze achterstand wordt in de eerste maanden van het
volgende jaar ingelopen. De vordering per 31 december 2015 bedraagt € 2,4 miljoen.
De vordering is als volgt te specificeren:
Subsidie Te
ontvangen Ontvangen
Vooruit
ontvangen Vordering
2015-20156 aug-dec
2015
aug-dec
2015 Overige 31 dec 2015
Totaal 35.798.501 14.916.042 12.369.618 107.143 2.439.281
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
28 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Van de Rijksbijdrage 2015 heeft € 2,9 miljoen betrekking op VO-onderwijs.
De verdeling PO en VO is als volgt te specificeren:
Specificatie Rijksbijdrage Passend Onderwijs en
Voortgezet Onderwijs
Voortgezet
Onderwijs Primair Onderwijs
Lumpsumvergoedingen
- personeel € 2.563.975 € 38.256.096
- materieel - 273.762 - 4.868.406
Totaal normatieve bijdragen OCW € 2.837.737 € 43.124.502
Totaal overige subsidies OCW - 87.997 - 3.018.960
Totaal € 2.925.734 € 46.143.462
3.5.2.3 Overige vorderingen
De overige vorderingen bedragen € 2.033.000 en zijn als volgt te specificeren:
Overzicht overige vorderingen
31 dec 2015 31 dec 2014
Gemeenten € 540.342 € 141.962
Projecten - 206.303 -
Rekening courant PU cluster IV
1.286.355
REC Groot Gelre - - 40.474
Totaal € 2.033.000 € 182.436
De vorderingen op gemeenten bestaan voor het merendeel uit voorgeschoten uitgaven voor
herhuisvesting en verbouwing van scholen. De voorgeschoten uitgaven worden periodiek in
rekening gebracht bij de betrokken gemeenten en zijn gebaseerd op te voren gemaakte afspraken.
De vordering gemeenten per 31 december is als volgt opgebouwd:
Overzicht opbouw vorderingen gemeenten
Arnhem : Tijdelijke huisvesting VSO Middachtensingel € 536.954
Aalten : Onderzoek IKC - 3.388
Totale vordering gemeente € 540.342
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
29 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De vorderingen uit hoofde van projecten betreft voorgeschoten bouwkosten ten behoeve van
vervangende nieuwbouw voor school De Linde in Deventer. De nieuwbouw van het IKC zal in het
najaar van 2016 afgerond worden. Bouwkosten worden gedragen door de betrokken gemeente.
Het saldo van de rekening courantrelatie met Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen
Arnhem e.o.is begin januari 2016 vereffend. Het REC Groot Gelre is eind 2015 opgeheven en het
eindsaldo is vereffend onder de leden.
3.5.2.4 Overlopende activa
De overlopende activa bedragen per 31 december 2015 € 617.017 en zijn als volgt te specificeren:
Overzicht overlopende activa 31 dec 2015 31 dec 2014
Vooruitbetaalde kosten € 160.693 € 185.316
Rente spaarvormen - 37.982 - 89.461
Doorbelaste kosten medegebruik - 37.507 - 34.324
Detachering - 115.442 - 67.073
Groeibekostiging SWV - 226.383
Overige - 39.010 - 864
Totaal € 617.017 € 377.038
Op basis van de herziene wettelijke uitgangspunten voor het bekostigen van tussentijdse groei is
bijdrage voor tussentijdse instroom in rekening gebracht bij het plaatsende
samenwerkingsverband. De overlopende activa zijn alle verrekend in het 1e kwartaal van 2016.
3.5.3 Liquide middelen
De liquide middelen per 31 december 2015 zijn als volgt samengesteld:
Overzicht liquide middelen 31 dec 2015 31 dec 2014
Kassen € 11.008 € 12.412
Rekening courant banken - 6.833.163 - 3.426.244
Spaarrekeningen; direct opeisbaar - 10.041.796 - 14.590.269
Totaal € 16.885.967 € 18.028.925
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van De Onderwijsspecialisten.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
30 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.4 Eigen Vermogen
Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ 660) wordt binnen het eigen vermogen een
onderscheid gemaakt naar privaat en publiek gevormd eigen vermogen. De samenstelling en het
verloop van het eigen vermogen is als volgt samen te vatten:
Overzicht eigen vermogen Stand per Resultaat Stand per
31-dec-14 2015 31-dec-15
Algemene Reserve
- Algemeen € 5.809.900 € € 13.544 € 5.823.444
Subtotaal algemene reserve € 5.809.900 € € 13.623 € 5.823.523
Bestemmingsreserves publiek
- BAPO € 1.196.419 € € € 1.196.419
- reserve materialisatie nieuwbouw
- 861.855 - - - 861.855
- reserve onderwijsvernieuwingen
- 2.502.749 - - - 2.502.749
- reserve Passend Onderwijs - 902.113 - - - 902.113
Subtotaal bestaande reserve publiek
€ 5.463.136 € € 0 € 5.463.136
Bestemmingsreserves privaat
- bestemmingsfonds privaat - 929.188 - - 10.000 - 939.188
Subtotaal bestaande reserve privaat
€ 929.188 € € 10.000 € 939.188
Totaal Eigen Vermogen € 12.202.224 € € 23.544 € 12.225.768
In de volgende paragrafen worden de onderdelen nader toegelicht.
3.5.4.1 Algemene reserve
De algemene publieke reserve is opgebouwd uit de exploitatie-uitkomsten op personele en
materiële subsidies, alsmede de subsidie voor Personeel- en Arbeidsmarktbeleid (Pamb). De
algemene reserve per 31 december 2015 bedraagt € 5.823.444 en dient als buffervermogen.
Het resultaat 2015 is toegevoegd aan de algemene reserve.
3.5.4.2 Bestemmingsreserves
Er wordt een onderscheid gemaakt naar bestemmingsreserves (vorming op initiatief van
bestuurder) en bestemmingsfondsen (vorming op initiatief van een geldverstrekker). Per
31 december 2015 is alleen sprake van bestemmingsreserves.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
31 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Het betreft de volgende reserves:
Reserve duurzame inzetbaarheid
Deze bestemmingsreserve (voorheen BAPO) is vanwege de aangepaste regeling RJ660 in 2010
gevormd. De bestemmingsreserve heeft ten doel (cao bepaalde) vitaliteitsaanspraken van
personeel toekomstig te borgen.
Reserve Onderwijsvernieuwing
Deze reserve is gevormd om onderwijs vernieuwende activiteiten te initiëren en te waarborgen,
onafhankelijk van de financiële resultaten. De reserve wordt aangewend volgens een aanvraag- en
toewijzingsreglement.
Reserve Passend Onderwijs
Deze reserve is gevormd vanwege de stelselwijzing Passend Onderwijs. Het stelsel impliceert een
landelijke verevening van leerling plaatsing in het speciaal onderwijs. Voor de afbouw van de
organisatie, vanwege deze verevening, is reservering van middelen noodzakelijk. Voorzien wordt
een afbouw van de organisatie de komende jaren. Voor de afbouw van ambulante begeleiding
vanwege het stelsel Passend Onderwijs is een voorziening gevormd.
Reserve materialisatie nieuwbouw
Deze reserve is gevormd ten behoeve van de inrichting van scholen bij vervangende nieuwbouw.
3.5.4.3 Bestemmingsfonds privaat
Op basis van in het verleden ontvangen legaten en giften, bedraagt het private vermogen ultimo
2015 € 939.188. Het privaat vermogen maakt deel uit van het buffervermogen van de instelling,
maar is beschikbaar voor aanwending voor niet direct onderwijs gebonden investeringen,
vernieuwingsactiviteiten en cofinanciering. De rentebaten over de private reserve zijn in 2015
toegevoegd. Een batig saldo op de ouderbijdragen en kosten wordt normaliter toegevoegd aan de
reserve. Het saldo van de ouderbijdragen minus de kosten was in 2015 per saldo verwaarloosbaar.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
32 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.5 Voorzieningen
Het totaal aan voorzieningen per 31 december 2015 bedraagt € 6,5 miljoen en is als volgt te
specificeren:
Overzicht voorzieningen
Stand per
Dotaties Onttrekkingen
/ vrijval
Stand per
31-dec-14 31-dec-15
Voorzieningen
Voorzieningen onderhoud € 3.341.890 € 1.155.657 € 532.773 € 3.964.774
Overige:
- Passend Onderwijs € 1.264.988 € € 55.627 € 1.209.361
- spaarverlof - 382.362 - 3.889
- 386.251
- vitaliteit - 464.144 -
232.072 - 232.072
- ambtsjubilea - 734.031 - 24.708
0 - 758.739
Totaal voorzieningen € 6.187.415 € 1.184.254 € 820.472 € 6.551.197
3.5.5.1 Onderhoudsvoorziening (looptijd > 5 jaar)
De voorziening wordt getroffen ter dekking van toekomstige onderhoudsuitgaven aan de
gebouwen. Op basis van een 10-jarige onderhoudsplanning zijn de jaarlijkse lasten voor
instandhouding berekend. In het najaar van 2015 is de onderhoudsplanning herijkt, gebaseerd op
de huisvestingsvisie en de doordecentralisatie voor het buitenonderhoud.
In de jaarlijkse exploitatiebegrotingen van de scholen wordt daarnaast rekening gehouden met
klein onderhoud.
3.5.5.2 Overige voorzieningen
Voorziening Passend Onderwijs (looptijd 1-5 jaar)
De in 2010 gevormde voorziening Passend Onderwijs zal worden aangewend voor uitstroom
bevorderende maatregelen, begeleidingskosten bij de reorganisatie vanwege de stelselwijziging
Passend Onderwijs. In 2015 is € 55.627 onttrokken aan de voorziening. De onttrekking had
betrekking op de kosten van bovenschoolse mobiliteit en de kosten van het mobiliteitsbureau.
Voorziening ambtsjubilea (looptijd > 5 jaar)
Op grond van richtlijn RJ660 is ultimo 2015 een voorziening jubilea gratificaties opgenomen voor
een bedrag van € 758.739.
Voorziening vitaliteit (looptijd > 5 jaar)
Op grond van de cao 2014 is ultimo 2014 een nieuwe voorziening duurzame inzetbaarheid
gevormd. De voorziening geldt ter dekking van de nieuw vastgestelde verlofregeling, inclusief de
afspraken over de overgangsregeling BAPO.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
33 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Voorziening spaarverlof (looptijd > 5 jaar)
De voorziening is ingesteld om de te verwachten lasten te kunnen bekostigen voor de vervanging
van medewerkers, die de door hun gespaarde uren in de vorm van verlof opnemen. De reserve
wordt gevoed op basis van meer gewerkte uren dan de norm jaartaak. Uren worden gewaardeerd
tegen de werkelijke loonkosten.
3.5.5.3 Langlopende schulden
De langlopende schulden bestaan uit vooruit ontvangen investeringssubsidies van gemeenten
vanwege de eerste inrichting. Op basis van de afschrijvingen van de geactiveerde investeringen
voor eerste inrichtingen wordt de schuld jaarlijks verminderd met de afschrijvingslasten.
3.5.6 Kortlopende schulden
Het totaal aan kortlopende schulden per 31 december 2015 bedragen € 8,0 miljoen en zijn als
volgt samengesteld:
Overzicht kortlopende schulden 31 dec 2015 31 dec 2014
Crediteuren € 1.036.203 € 987.943
Belastingen & premies sociale
verzekeringen - 1.851.080 - 1.547.166
Pensioenen - 422.100 - 500.997
Overige schulden - 376.530 - 379.977
Overlopende passiva - 4.282.629 - 3.544.290
Totaal € 7.968.542 € 6.960.373
In de volgende paragrafen worden de kortlopende schulden toegelicht.
3.5.6.1 Crediteuren
De openstaande crediteuren per 31 december 2015 bedragen € 1.036.203. Het betreft alle
reguliere handelscrediteuren en openstaande schulden vanwege samenwerkingsovereenkomsten
met derden.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
34 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.6.2 Belastingen & premies sociale verzekeringen
Per 31 december 2015 is de schuld uit hoofde van belastingen en premies sociale verzekeringen als
volgt te specificeren:
31 december 2015 31 december 2014
Loonheffing € 1.735.296 € 1.446.677
Ziektewet / UWV-uitkeringen - 91.829 - 91.829
BTW
23.265
8.240
Overige - 690 - 419
Totaal € 1.851.080 € 1.547.165
De schuld ziektewet/UWV uitkeringen betreft terug te betalen zwangerschapsuitkeringen aan het
Ministerie van OC&W. Deze is in 2015 niet geïnd.
3.5.6.3 Pensioenen
De schuld pensioenen per 31 december 2015 bedraagt € 422.100. Het betreft nog af te dragen
pensioenpremies aan het ABP over 2015.
3.5.6.4 Overige schulden
Per 31 december 2015 zijn de overige schulden als volgt te specificeren:
31 december 2015 31 december 2014
Projecten / Rekening courant Cluster IV € € 292.246
Uniek Sporten - 27.702 - 47.450
Kunst & cultuurproject Provincie Gelderland - 35.018 - 13.971
Ouderverenigingen & Overige - 100.946 - 26.310
Arrangementsvergoeding SWV
212.864
Totaal € 376.530 € 379.977
De schulden uit hoofde van projecten betreffen in het bijzonder het project Uniek Sporten, voor
zowel de eigen regio als landelijke activiteiten. Het kunst & cultuurproject van de Provincie
Gelderland betreft een voortgezet project op basis van een subsidie voor de periode 2011-2013.
Het kunst & cultuur project is in 2013 afgerond en afgerekend met de Provincie op basis van een
door de accountant gecertificeerde eindafrekening.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
35 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De arrangementsvergoedingen van samenwerkingsverbanden betreft een toekenning van
samenwerkingsverband Gelderse Vallei ten behoeve van begeleidingskosten voor kinderen met een
autistische beperking. De vergoeding is uitgekeerd voor schooljaar 2015-2016, en is in december
2015 toegekend.
3.5.6.5 Overlopende passiva
Per 31 december 2015 zijn de overlopende passiva als volgt te specificeren:
31 december 2015 31 december 2014
Nog te betalen:
- Salarissen € 19.397 € 16.976
- Vakantietoeslag - 1.279.845 - 1.269.408
Nog te besteden:
- Prestatiebox € 461.470 € 365.650
- LECSO inzake Het Congres - 74.269 -
- Doelsubsidies gemeenten - 250.943 - 292.906
- ESF-gelden - 604.263 - 624.263
Overige:
- Vooruit ontvangen gelden € 695.187 € 513.221
- Overige nog te betalen kosten - 897.255 - 461.866
-
Totaal € 4.282.629 € 3.544.290
Te betalen salarissen betreft na te betalen onkostenvergoedingen over 2015 aan personeel. De
reservering vakantietoeslag betreft de verplichting op basis van opgebouwde rechten per 31
december 2015.
De specificatie van nog te besteden middelen betreft met name bevoorschotting op lopende
projecten in het kader van het Europees Sociaal Fonds. Eerst na controle en vaststelling van de
projecten worden de voorschotten als baten verwerkt. De middelen uit hoofde van de Prestatiebox
betreft een doeluitkering die op basis van het meerjaren opleidingsplan tot besteding komt.
De gemeentelijke doelsubsidies betreffen vooruit ontvangen bouwbijdragen. De overige nog te
betalen kosten per 31 december 2015 betreffen diverse nog te betalen kosten en vooruit
ontvangen betalingen, waaronder kosten voor de accountant en voor inleen van personeel.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
36 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.7 Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Voor de komende jaren hebben De Onderwijsspecialisten zich aan de navolgende contracten
gecommitteerd:
- Een huurcontract kopieerapparatuur voor alle scholen/sectoren gedurende vijf jaar, voor
komend jaar is de verplichting in deze € 81.000.
- Twee bedrijfsauto’s geleased voor een periode voor vijf jaar (ingangsdatum 2015).
- Een huurovereenkomst voor een kantoorlocatie aan de Vossenstraat tot 1 april 2023.
3.5.8 Verbonden partijen
De Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en
voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperkingen en de Stichting Orthopedagogische
Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken vormen een bestuurlijke Personele Unie. De kosten
van het ondersteunend bedrijf worden toegerekend aan elk van de partners op basis van gemene
rekening.
Het College van Bestuur van De Onderwijsspecialisten maakt deel uit van het bestuur van
een zeventiental samenwerkingsverbanden in het kader van Passend Onderwijs. Omdat er geen
sprake is van ingebracht vermogen en “power to control” vindt geen consolidatie plaats.
3.6 Toelichting Staat van Baten & Lasten 2015
In 2015 is een batig exploitatieresultaat van € 24.000 gerealiseerd, ten opzichte van een begroot
resultaat van-/-€ 226.000 (exclusief begrote eenmalige huisvestingskosten.
3.6.1 Rijksbijdrage
In 2015 is aan Rijksbijdragen € 49,1 miljoen (vorig jaar € 47,1) gerealiseerd. De Rijksbijdragen zijn
als volgt te specificeren:
Overzicht Rijksbijdrage 2015 Begroting 2015 2014
Rijksbijdrage OCW
- personeel € 39.248.320 € 36.362.746 € 40.081.268
- personeels-/arbeidsmarktbeleid (Pamb) - 1.571.751 - 1.450.697 - 2.083.258
- materieel - 4.671.659 - 4.666.417 - 4.260.391
Totaal Rijksbijdrage € 45.491.730 € 42.479.860 € 46.424.917
Overige subsidies OCW
- niet-geoormerkte OCW - 3.577.466 - 3.947.532 - 653.368
Totaal overige subsidies OCW € 3.577.466 € 3.947.532 € 653.368
Totaal Rijksbijdragen € 49.069.196 € 46.427.392 € 47.078.285
De Rijksbijdrage is ten opzichte van het voorgaande jaar met 1,9% afgenomen. Vanwege een
gewijzigde presentatie van opbrengsten van samenwerkingsverbanden zijn de opbrengsten hoger
dan begroot.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
37 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Van de Rijksbijdrage 2015 heeft € 2,9 miljoen betrekking op VO-onderwijs. De verdeling PO en VO
is als volgt te specificeren:
Specificatie Rijksbijdrage Passend Onderwijs en Voortgezet Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
Primair Onderwijs
Lumpsumvergoedingen
- Personeel € €
- Materieel - -
Totaal normatieve bijdragen OCW € €
Totaal overige subsidies OCW - -
Totaal € 2.925.734 € 43.277.829
3.6.2 Overige overheidsbijdragen en subsidies
De baten zijn als volgt te specificeren:
Overige overheidsbijdragen en subsidies 2015 Begroting 2015 2014
Gemeentelijke bijdragen en subsidies
- Overige gemeentelijke bijdragen en subsidies € 494.480 € 399.963 € 504.749
Totaal Rijksbijdragen € 494.480 € 399.963 € 504.749
3.6.3 Overige baten
In 2015 is € 0,78 miljoen gerealiseerd aan overige baten. Vanwege ESF baten in 2014 waren de
overige opbrengsten in het voorgaande jaar aanmerkelijk hoger. De overige opbrengsten zijn als
volgt te specificeren:
Overzicht overige baten 2015 Begroting
2014 2014
- Ouderbijdrage € 73.134 € 56.416 € 76.387
- ESF-opbrengsten - 20.000 - 25.000 - 1.447.333
- Het Congres - 20.935 - 0 - 151.078
- AWBZ bijdragen / bijdragen swv - 0 - 0 - 1.087.812
- NAH centrum - 232.794 - 10.000 - 160.140
Overige dienstverlening
437.526 - 547.775
432.887
- Goodwill verkrijging Oranjeschelp - -
49.767
Totaal € 784.389
639.191 € 3.405.404
De ouderbijdragen betreffen bijdragen voor speciale activiteiten als zomerkampen en feestdagen.
De subsidie voor gymzalen is feitelijk gelijk aan de voorgaande jaren.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
38 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De opbrengsten uit verhuur betreffen met name doorbelaste huur, bijkomende kosten en facilitaire
diensten van school gebonden gebruiksruimten aan derden (met name Klimmendaal en MEE).
De congresbaten betreft nagekomen baten over het georganiseerde congres in 2014. De
organisatie, inclusief de exploitatie, van Hét Congres is in 2015 overgedragen aan LECSO.
In 2015 zijn geen ESF projecten vastgesteld. Lopende projecten betreffen ESF actie 2013-2014 en
ESF actie 2014-2016. De bijdragen van samenwerkingsverbanden betreffen
arrangementsvergoedingen voor extra ondersteuning en groeibekostiging.
Opbrengsten uit overige dienstverlening betreffen diverse doorbelaste kosten, waaronder
overheveling van Rijksbijdragen bij herplaatsing van leerlingen binnen de personele unie.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
39 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.4 Personele lasten
Het totaal aan directe loonkosten 2015 bedraagt € 42,8 miljoen. Ten opzichte van 2014 zijn de
loonkosten afgenomen met 0,2 miljoen. De gemiddelde personele bezetting daalde in 2015 met 47
fte. In 2015 is gemiddeld 627 fte ingezet (2014 673 fte). Er heeft in 2015 een cao aanpassing
plaatsgevonden. De meerkosten van de nieuwe cao bedragen 0,4 procentpunt. De terugloop van
de personele bezetting vereffent de meerkosten in 2015.
Specificatie personele lasten 2015 Begroting 2015 2014
4.1.1 Lonen en salarissen
- Brutolonen en salarissen € 31.012.774 € 37.687.380 € 29.758.494
- Sociale lasten - 3.903.360 - 0 - 3.741.714
- Pensioenpremies - 3.673.700 - 0 - 4.146.904
Totaal Lonen en salarissen € 38.589.834 € 37.687.380 € 37.647.112
4.1.2 Overige personele lasten
- dotaties personele voorzieningen - -203.475 - 0 - 689.854
- overige personele lasten - 94.552 - 160.670 - 55.366
- personeel niet in loondienst - 3.269.466 - 1.776.532 - 3.595.599
- Reiskosten woon-werk - 266.165 - 235.400 - 238.570
- Dienstreizen - 220.961 - 257.300 - 256.275
Totaal Overige personele lasten
3.647.669
2.429.902
4.835.664
Personeel en arbeidsmarktbeleid:
- kosten ARBO - 144.106 - 138.800 - 142.475
- congressen / seminars - 117.727 - 49.100 - 91.208
- deskundigheidsbevordering - 846.500 - 507.600 - 921.861
Totaal Personeel en arbeidsmarktbeleid € 1.108.333 € 695.500 € 1.155.544
4.1.3 Af: uitkeringen - -496.044 - 0 - -627.635
Totaal € 42.849.792 € 40.812.782 € 43.010.685
Vanwege een gewijzigde presentatie van de doorbelaste personeelskosten aan
samenwerkingsverbanden zijn de gerealiseerde personeelskosten hoger begroot.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
40 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.5 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders
De bestuurlijke verantwoordelijkheid van de bestuurders betreffen de Stichting ter bevordering van
basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen
met een beperking en de Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en
omstreken. De bestuurders zijn aangesteld binnen de Stichting ter bevordering van basisonderwijs,
speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een
beperking. De bezoldiging wordt op basis van afdrachten verrekend tussen de afzonderlijke
Stichtingen.
Een specificatie van de bezoldiging is opgenomen in bijlage 5.3
De leden van de Raad van Toezicht van de instelling ontvingen in 2015 een vergoeding voor hun
werkzaamheden conform onderstaande richtlijn.
Lid Raad van Toezicht: € 2.000,- per jaar.
Lid Raad van Toezicht, incl. lid commissie: € 2.500,- per jaar.
Voorzitter Raad van Toezicht: € 3.000,- per jaar.
3.6.6 Afschrijvingen
In 2015 bedroegen de afschrijvingslasten € 1,07 miljoen. De afschrijvingslasten zijn als volgt te
specificeren:
Specificatie afschrijvingen 2015 Begroting 2015 2014
Bedrijfsauto's € € 7.546 € 0
Beheer inventaris - 157.228 - 176.583 - 196.978
Hardware - 563.318 - 486.022 - 534.048
Machines & installaties - 7.227 - 6.757 - 9.001
Meubilair - 262.076 - 297.873 - 302.656
Onderwijsleerpakketten - 103.514 - 94.326 - 118.355
Subtotaal afschrijvingen - 1.093.363 - 1.069.107 - 1.161.038
Afschrijving investeringssubsidies - -18.004 - 0 - -22.610
Boekverlies
-977
0
324.695
Totaal € 1.074.382 € 1.069.107 € 1.463.123
De gerealiseerde afschrijvingen 2015 zijn € 0,1 miljoen lager dan begroot vanwege een
inhaalafschrijving in 2014. Ten gunste van de afschrijvingskosten komt een vrijval uit
toegekende investeringssubsidies.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
41 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.7 Huisvestingslasten
In 2015 bedroegen de huisvestingslasten € 2,93 miljoen, € 0,3 miljoen meer dan gerealiseerd in
2014. Ten opzichte van de begroting is sprake van een daling van ruim € 0,4 miljoen. In de
begroting werden de kosten begroot voortkomend uit eenmalige kosten vanwege een
herhuisvestingsinitiatief in Oost Gelderland. De kosten zijn als volgt te specificeren:
Specificatie huisvestingslasten 2015 Begroting
2015 2014
Energie en heffingen € 570.906 € 708.600 € 770.593
Eenmalige huisvestingskosten de Toekomst - - -
Huur gebouwen en overige kosten - 430.495 - 723.930 - 309.440
Onderhoud gebouwen - 1.346.338 - 1.356.898 - 970.917
Schoonmaakkosten - 586.541 - 549.100 - 580.866
Totaal € 2.934.280 € 3.338.528 € 2.631.816
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
42 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.8 Overige lasten
De overige instellingslasten 2015 bedragen € 3.540.000, inclusief de kosten van leermiddelen van
€ 734.000. In 2014 bedroegen de overige lasten € 3.410.000. De overige lasten zijn als volgt te
specificeren:
Specificatie overige lasten 2015 Begroting
2015 2014
Abonnementen € 41.196 € 34.070 € 41.115
Accountantskosten - 29.478 - 0 - 13.177
Administratieve beheerskosten - 188.049 - 136.950 - 150.362
Advies- en onderzoekskosten - 331.610 - 135.875 - 295.315
Representatiekosten - 185.646 - 128.450 - 220.281
Communicatiekosten - 146.908 - 158.700 - 185.881
Drukwerk (briefpapier etc.) - 93.814 - 111.500 - 100.749
ESF-kosten - 85.535 - 16.150 - 49.790
Huishoudelijke uitgaven - 118.757 - 98.900 - 116.889
Kantinekosten - 195.028 - 143.750 - 160.668
Kantoorartikelen - 49.793 - 44.950 - 56.901
Kosten Het Congres - - - 96.000
Lesmaterialen - 734.257 - 962.905 - 724.567
Doorbelaste plaatsingskosten
leerlingen - 92.161
0 - 52.314
Dotatie voorziening dubieuze
debiteuren - 55.000
0 -
Onderhoud inventarissen - 119.252 - 20.650 - 33.733
Onderhoud software en
computerbenodigdheden - 430.244 - 277.275 - 505.735
Overige instellingskosten - 176.777 - 201.589 - 104.338
Contributies - 146.785 - 81.119 - 106713
Porti - 38.921 - 39.100 - 40.441
Reproductiekosten - 155.994 - 198.250 - 220.197
Telefoon - 125.284 - 113.250 - 134.834
Totaal € 3.540.489 € 2.903.433 € 3.410.000
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
43 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De kosten van de accountant worden positief beïnvloed door de vrijval van een reservering uit
voorgaande jaren. Het accountantskosten zijn als volgt te specificeren:
2015 2014
1 Controle jaarrekening € 29.478 € 13.177
2 Overige controle werkzaamheden - -
4 Niet controle diensten - -
Totaal € 29.478 € 13.177
3.6.9 Financiële baten
De financiële baten betreffen rentebaten over bancaire tegoeden. Er hebben in 2015 geen
beleggingsactiviteiten plaatsgevonden.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
44 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
4. Overige gegevens
4.1 Controleverklaring
(controleverklaring zie volgende pagina)
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
45 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
4.2 Resultaat
Het resultaat van € 23.544 is als volgt verwerkt in het eigen vermogen:
- Algemene reserve € 13.544 (toevoeging)
- Bestemmingsreserve Privaat € 10.000 (toevoeging)
Totaal mutatie eigen vermogen € 23.544
4.3 Gebeurtenissen na balansdatum
Er hebben geen gebeurtenissen plaatsgevonden die van invloed zijn op het beeld van de
jaarrekening.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
46 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
5. BIJLAGEN onderdeel uitmakend van de jaarrekening
5.1 Algemene instellingsgegevens
De Onderwijsspecialisten bestaat sinds 1 januari 2012 uit een Personele Unie tussen ‘Stichting ter
bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs
aan leerlingen met een beperking’ voor cluster 3 onderwijs en ‘Stichting Orthopedagogische
Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken’ voor cluster 4 onderwijs. Beide Stichtingen hebben
dezelfde Raad van Toezicht, College van Bestuur, ondersteunende diensten en het organisatie-
onderdeel Dienstverlening. Gezamenlijke opereren zij vanuit de naam De Onderwijsspecialisten.
Hiermee zijn de kwaliteiten van beide onderwijsinstellingen verenigd in één onderwijsorganisatie.
Statutaire naam: Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet
speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking.
De verkorte naam: De Onderwijsspecialisten.
De Stichting is opgericht bij notariële akte de dato 3 november 1994. De statuten zijn gewijzigd bij
notariële akte van 4 juli 2006, 28 november 2008 en 27 december 2011.
De Stichting stelt zich ten doel zonder winstoogmerk onder andere de bevordering van
basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet en speciaal voortgezet onderwijs op rooms-
katholieke en protestants christelijke grondslag evenals openbaar onderwijs in het werkgebied,
waarbij het onderwijsaanbod gericht is op een ieder kind en zoveel mogelijk aansluit op diens
specifieke aanleg en behoeften.
Visie: Met onze specifieke kennis op het gebied van onderwijs en ondersteuning bieden we
leerlingen in onze samenwerkingsverbanden met behoefte aan specialistische onderwijs-
ondersteuning een breed aanbod aan speciale arrangementen. Dit bieden wij zowel op onze
scholen als binnen het reguliere basis, voortgezet- en beroepsonderwijs. Wij onderscheiden ons
vanwege onze geïntegreerde kennis op het gebied van onderwijs, gedrag en zorg. Daardoor zijn wij
in staat oplossingen aan te reiken voor nagenoeg alle specifieke ondersteuningsvragen. We
stemmen onze begeleiding af met ouders en partners in het regulier onderwijs, (jeugd) zorg of
revalidatie. Wij zijn gericht op het vergroten van mogelijkheden van leerlingen, zodat zij volwaardig
kunnen deelnemen in de maatschappij. Voor leerlingen met specifieke ontwikkelingsmogelijkheden
en hulpvragen stimuleren we de ontwikkeling, zowel cognitief, lichamelijk als sociaal-emotioneel.
Daarvoor bieden we onderwijs en een dienstenpakket aan, gecombineerd met betekenisvol
praktijkleren en gericht op een toekomstige werkplek of baan. Onlosmakelijk is daaraan verbonden
onze focus op wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Het onderwijs en de dienstverlening wordt
aangeboden door hoog opgeleide professionals. Deze professionals zijn expert in het zoeken naar
mogelijkheden om leren te stimuleren.
Missie: Wij zetten ons onvoorwaardelijk in voor de ontwikkeling van elke leerling. We nemen
initiatief om samen met anderen ons doel te bereiken: voor elke leerling een volwaardige plek in de
samenleving.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
47 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Samenstelling Raad van Toezicht
Voorzitter : De heer H. Luchtmeijer
Lid : De heer J.H.J. Baardemans
Lid : De heer C. Donker
Lid : Mevrouw M. van Etteger
Lid : Mevrouw J. Pijl
Lid : De heer D.H. van Uitert
Samenstelling College van Bestuur
Voorzitter : De heer W. Ludeke
Lid : De heer H.J.M. Loeffen
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
48 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
5.2 De organisatiestructuur
Binnen De Onderwijsspecialisten wordt gewerkt met een College van Bestuur en een Raad van
Toezicht. Het College van Bestuur geeft leiding aan het centrale management. Het centrale
management bestaat uit twee regiodirecteuren, de directeur Centrale Diensten en de directeur
Dienstverlening.
Organisatiestructuur Locatie Naam Functie
De Onderwijsspecialisten
College van Bestuur Arnhem Dhr. W. Ludeke Voorzitter
College van Bestuur Arnhem Dhr. H.J.M. Loeffen Lid
Centrale Diensten Arnhem Dhr. T.C. Vos Directeur
Dienstverlening Arnhem Dhr. L.J.C.M. ter Steeg Directeur
Regio’s:
Arnhem
Oosterbeek
Achterhoek
Stedendriehoek
Zuidwest Veluwe
Dhr. E. Klaassen
Dhr. J. Lindemulder
Regiodirecteur
Scholen regio Zuidwest Veluwe
De Toekomst VSO-ZML Ede Dhr. J. Schleedoorn Directeur
De Wegwijzer SO-ZML Ede Dhr. C. Adriaansen Directeur
De Blink SO, VSO ZML Veenendaal Dhr. B. Gorseling Directeur
Scholen regio Arnhem
Lichtenbeek SO-LG, SO-MG
Arnhem
Dhr. M. de Leeuw Directeur
Mw. T. Buitenhuis Directeur
S.G. Mariëndael VMBO, VSO-LG Arnhem Dhr. H. Borra Directeur
Het Prisma VSO-ZML, VSO-MG Arnhem Mw. N. Lahaye Directeur
Scholen regio Oost Gelderland / Achterhoek
Het Aladon SO en VSO-ZML Aalten Dhr. J. van de Weerd Directeur
Christoffelschool SO Didam Didam Dhr. R. Bakker Directeur
De Ziep VSO-ZML Didam Didam Mw. M. Kleinpenning Directeur
S.G. Mariëndael SO-MG Doetinchem Doetinchem Mw. H. Dahm Directeur
Hamalandschool SO & VSO-ZML Lichtenvoorde Lichtenvoorde Dhr. J. van de Weerd Directeur
Anne Flokstraschool SO & VSO-ZML Zutphen Zutphen Dhr. R. Wartena Directeur
Het Bariet (VSO) Lichtenvoorde Dhr. J. van de Weerd Directeur
Scholen regio Stedendriehoek
Het Kroonpad (V)SO-LG Apeldoorn Apeldoorn Dhr. F. Spiegelenberg Directeur
De Linde SO en VSO-ZML Deventer Deventer Mw. J. Tijhuis Directeur
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
49 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
5.3 Bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen
Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector
(WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op De
Onderwijsspecialisten van toepassing zijnde regelgeving: Onderwijs sector PO
Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor De Onderwijsspecialisten is € 165.901. Het weergegeven
individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens
de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit
groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT-maximum voor de leden van [Raad van Toezicht /
Raad van Commissarissen] bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige leden 10% van het
bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband.
Bezoldiging topfunctionarissen
bedragen x € 1 W. Ludeke H. Loeffen
Functie(s) Voorzitter CvB Lid CvB
Duur dienstverband in 2015 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12
Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0
Gewezen topfunctionaris? nee nee
Echte of fictieve dienstbetrekking? echte echte
Zo niet, langer dan 6 maanden
binnen 18 maanden werkzaam? ja/nee ja/nee
Individueel WNT-maximum 165.901 165.901
Bezoldiging
Beloning 127.160,68 124.450,09
Belastbare onkostenvergoedingen - -
Beloningen betaalbaar op termijn 15.144,78 15.144,78
Subtotaal1 142.305,46 139.597,87
-/- Onverschuldigd betaald bedrag - -
Totaal bezoldiging 142.305,46 139.594,87
Motivering indien overschrijding: zie n.v.t. n.v.t.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
50 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Gegevens 2014
Duur dienstverband in 2014 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12
Omvang dienstverband 2014 (in fte) 1,0 1,0
Bezoldiging 2014
Beloning 149.432,78 143.664,38
Belastbare onkostenvergoedingen - -
Beloningen betaalbaar op termijn - -
Totaal bezoldiging 2014 149.432,78 143.664,38
Individueel WNT-maximum 2014 230.474 230.474
Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT
Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2015 een
bezoldiging boven het individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2015 geen
ontslaguitkeringen betaald aan overige functionarissen die op grond van de WNT dienen te worden
vermeld, of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de WNT vermeld zijn of hadden moeten
worden.
Financiële verantwoording 2015 De Onderwijsspecialisten
Datum
31 mei 2016
Pagina
51 van 51
Kenmerk
1605-0165
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Bezoldiging toezichthouders
Functie Voorzitter
of lid
Naam Ingangsdatum
dienstverband
Einddatum
dienstverband
Beloning
(op jaar-
basis)
Belastbare vaste
en variabele
onkosten-
vergoedingen
Voorzieningen
beloning
betaalbaar op
termijn
Uitkeringen wegens
beëindiging van het
dienstverband
RvT Voorzitter De heer H. Luchtmeijer 01-08-2008 01-01-2018 € 3.000
RvT Lid De heer J.H.J. Baardemans 01-01-2011 31-12-2016 € 2.500
RvT Lid De heer C. Donker 01-01-2011 01-01-2019 € 2.500
RvT Lid Mevrouw J. Pijl 22-06-2009 01-01-2018 € 2.500
RvT Lid De heer D.H. van Uitert 01-01-2011 01-01-2019 € 2.500
RvT Lid Mevrouw M. van Etteger 01-01-2012 01-01-2020 € 2.500
Datum
31 mei 2016
Pagina
1 van 47
Kenmerk
1605-0167
Financiële verantwoording 2015
Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen
Arnhem en omstreken
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
2 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
INHOUDSOPGAVE
1 Jaarverslag Raad van Toezicht 3
2. Bestuursverslag 6 2.1 Algemeen 6 2.2 Planning & Control 10 2.3 Treasurybeleid 2015 Personele Unie 11 2.4 Vermogenspositie De Onderwijsspecialisten 12 2.5 Toekomstverwachting en begroting 2016 15 2.6 Continuïteitsparagraaf 16
3. Jaarrekening 19 3.1 Grondslagen voor waardering 19
3.1.1 Algemeen 19 3.1.2 Grondslagen voor waardering en resultaat bepaling 19
3.2 Balans 23 3.3 Staat van baten en lasten 2015 25 3.4 Kasstroomoverzicht 26 3.5 Toelichting balans 27
3.5.1 Materiële vaste activa 27 3.5.2 Vorderingen 28 3.5.3 Liquide middelen 29 3.5.4 Eigen Vermogen 30 3.5.5 Voorzieningen 31 3.5.6 Langlopende schulden 32 3.5.7 Kortlopende schulden 32 3.5.8 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 34 3.5.9 Verbonden partijen 34
3.6 Toelichting Staat Van Baten & Lasten 2015 35 3.6.1 Toelichting Baten 35 3.6.2 Overige baten 36 3.6.3 Toelichting lasten 36 3.6.4 Financiële baten & lasten 40
4. Overige gegevens 41 4.1 Controleverklaring 41 4.2 Resultaat 42 4.3 Gebeurtenissen na balansdatum 42
5 BIJLAGEN onderdeel uitmakend van de jaarrekening 43 5.1 Algemene instellingsgegevens 43 5.2 De organisatiestructuur 44 5.3 Bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen 45
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
3 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
1 Jaarverslag Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht heeft als verantwoordelijkheid toezicht te houden op het functioneren van de
organisatie in het algemeen en het College van Bestuur in het bijzonder. Aan die belangrijke functie
binnen De Onderwijsspecialisten geeft de Raad van Toezicht inhoud door het College van Bestuur
met raad terzijde te staan en als klankbord beschikbaar te zijn. Maar ook door op basis van haar
verantwoordelijkheid de begroting, het jaarverslag en het strategisch beleid goed te keuren,
vervult de Raad van Toezicht haar toezichthoudende rol voor de organisatie.
Belangrijke aandachtspunten voor de Raad van Toezicht zijn:
- De kwaliteit van het door de organisatie geboden onderwijs.
- Rechtmatig en integer bestuur en beheer van de organisatie.
- Rechtmatige verwerving van de middelen en de doelmatigheid van de bestemming daarvan.
Samenstelling Raad Van Toezicht
De Raad van Toezicht bestond op 1 januari 2015 uit de volgende personen:
Functie Naam Deelname commissie
Voorzitter : De heer H. Luchtmeijer Voorzitter Remuneratiecommissie
Lid : De heer J.H.J. Baardemans Lid Auditcommissie
Lid : De heer C. Donker Lid Remuneratiecommissie
Lid : Mevrouw M. van Etteger Voorzitter Commissie Onderwijskwaliteit
Lid : Mevrouw J. Pijl Voorzitter Auditcommissie
Lid : De heer D.H. van Uitert Lid Commissie Onderwijskwaliteit en lid
op voordracht GMR
In 2015 hebben zich geen wijzigingen voorgedaan in de bezetting van de Raad van Toezicht. Per
31 december 2015 heeft de heer J.H.J. Baardemans om persoonlijke redenen zijn deelname
beëindigd.
Hieronder volgt een korte beschrijving van de belangrijkste onderwerpen in 2015.
Strategisch beleid van de organisatie
Het strategisch beleid is een regelmatig terugkerend onderwerp in de vergaderingen van de Raad
van Toezicht. De ontwikkelingen die van invloed zijn op dit beleid worden besproken in het kader
van de kwaliteitscyclus van de organisatie, zoals strategisch beleidsplan, jaarplan, begroting,
tussenevaluaties en jaarverslag, maar ook op basis van actuele ontwikkelingen. De Raad van
Toezicht is hierbij de kritische sparringpartner voor het College van Bestuur en verleent na een
inhoudelijke bespreking, haar goedkeuring aan de beleidsdocumenten van het College van Bestuur.
Samenwerking met andere (school)besturen
De Raad van Toezicht heeft het College van Bestuur geadviseerd in een aantal
samenwerkingstrajecten met andere scholen en/of schoolbesturen. In 2015 is er in het bijzonder
aandacht geweest voor het samenwerkingstraject met De Brouwerij en de mogelijke overdracht
van 2 scholen van De Ambelt.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
4 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De Raad van Toezicht heeft in 2015 zijn goedkeuring gegeven aan het besluit van het College van
Bestuur voor de uitbreiding van de personele unie door de deelname van stichting De Brouwerij. De
Raad van Toezicht heeft hierbij met name aandacht besteed aan de gewenste aanpassingen in de
governancestructuur als gevolg van deze uitbreiding. De uitbreiding zal waarschijnlijk per 1 januari 2017
ingaan. In de tussenliggende periode wordt verdere uitwerking gegeven aan de inhoudelijke
samenwerking.
Jaarverslag en Jaarrekening 2015
De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van het jaarverslag van het College van Bestuur over
2015 en heeft vervolgens de jaarrekening over 2015 goedgekeurd. De jaarrekening en de
bevindingen van de externe accountant zijn in juni 2016 besproken in de vergadering van de Raad
van Toezicht, in het bijzijn van het College van Bestuur en de externe accountant.
Kwaliteit van het onderwijs
In 2014 heeft de Raad van Toezicht een commissie onderwijskwaliteit ingericht. Deze commissie
volgt de kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs in de organisatie. Gezien het feit dat het
verzorgen van goed onderwijs dé primaire taak is van de organisatie, vindt de Raad van het
belangrijk om zijn toezicht ook te richten op de kwaliteit van het onderwijs. Het is daarbij evident
dat de echte kennis en deskundigheid zich in de organisatie zelf bevindt. De commissie
onderwijskwaliteit heeft in 2015 haar aandacht vooral gericht op het verkrijgen van inzicht in het
kwaliteitsbeleid van de organisatie dat gericht is op het onderwijs zelf. Mede in dit kader was de
Raad van Toezicht in 2015 te gast bij een aantal scholen van De Onderwijsspecialisten.
Passend Onderwijs
De ontwikkelingen in het kader van Passend Onderwijs vormen nog steeds een belangrijk
aandachtsgebied voor de organisatie en daarmee ook voor de Raad van Toezicht. Zowel de
landelijke als de regionale ontwikkelingen hebben een grote invloed op het strategische beleid van
de organisatie. Dit onderwerp is dan ook een thema op elke vergadering van de Raad van Toezicht.
De raad bespreekt de ontwikkelingen met het College van Bestuur en geeft adviezen over de in dit
kader te nemen beleidskeuzes.
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR)
Raad van Toezicht-lid de heer Van Uitert is door de GMR en voorgedragen om namens de Raad van
Toezicht de verbinding tussen GMR en Raad van Toezicht te behartigen. Tussen de GMR en het
betrokken lid van de Raad van Toezicht is regelmatig overleg. De heer Van Uitert overlegt
regelmatig met de voorzitter van de GMR en bezoekt één keer per jaar de GMR-vergadering. Ook
worden de verslagen van de GMR-vergaderingen aan hem doorgestuurd. Eén keer per jaar is er
een bespreking met een brede afvaardiging van de Raad van Toezicht en de GMR. In 2015 is er
voor het eerst een gezamenlijke themabijeenkomst geweest tussen de volledige Raad van Toezicht,
de GMR en het College van Bestuur. De onderwerpen van deze bijeenkomst waren verbonden aan
de thema’s uit de Kaderbrief van het College van Bestuur. Op deze wijze is er aandacht besteed
aan de afstemming van de onderwerpen van het strategische beleid. De GMR stelt een eigen
jaarverslag op van haar werkzaamheden; dit verslag kan worden opgevraagd bij de GMR.
Auditcommissie
De Raad van Toezicht heeft een auditcommissie ingesteld. Deze commissie bestaat uit de Raad van
Toezicht-leden mevrouw Pijl en de heer Baardemans en heeft regelmatig overleg met het College
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
5 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
van Bestuur en de directeur Centrale Diensten/controller. In de vergaderingen zijn onderwerpen
voorbereid ten behoeve van de agenda van de Raad van Toezicht.
Dit betreft o.a. de managementletter, de begroting en de jaarrekening, de periodieke financiële
rapportages en het Treasuryplan. Daarnaast komen ook incidentele zaken aan bod, zo is er het
afgelopen jaar bijzondere aandacht uitgegaan naar de due dilligence in het kader van een
onderzoek naar samenwerking met De Brouwerij.
Remuneratiecommissie
Deze commissie heeft tweemaal per jaar overleg met het College van Bestuur omtrent o.a. het
functioneren van het CvB. De commissie heeft een hiervoor een voorbereidende en adviserende rol
richting de Raad van Toezicht. Ook heeft de commissie aandacht voor de invulling van de Raad van
Toezicht. De commissie bereidt de onderwerpen voor zoals bijvoorbeeld het rooster van aftreden
en de herbezetting van de posities in de raad bij een definitief vertrek van leden van de Raad van
Toezicht.
Op basis van het advies van de remuneratiecommissie zijn de bestuurders per 1 juli 2015
aangesteld op basis van de cao bestuurders primair onderwijs. Hiermee conformeren De
Onderwijsspecialisten zich aan de landelijke richtlijnen.
In 2015 is er aandacht uitgegaan naar de opvolging van het vertrekkende lid,
dhr. J.H.J. Baardemans.
Strategisch huisvestingsbeleid
Mede door de veranderingen in de wetgeving, zijn de verantwoordelijkheden van de organisatie op
het gebied van de huisvesting toegenomen. Zo is het buitenonderhoud per 1 januari 2015 onder de
verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag gekomen. Daarnaast heeft onze organisatie een groot
aantal (nieuw)bouwprojecten op het programma staan. De actuele ontwikkelingen op dit vlak
worden periodiek met het College van Bestuur in de vergadering van de raad besproken. De Raad
van Toezicht heeft in 2015 zijn goedkeuring gegeven aan een nieuw opgesteld strategisch
huisvestingsplan, waarin de consequenties van de ontwikkelingen op dit gebied zijn vertaald in
beleid voor de organisatie.
Compliance Corporate Governance
Goed bestuur draagt bij aan goed onderwijs voor ieder kind. De uitgangspunten van goed bestuur
gaan over onderwerpen als: scheiding van bestuur en toezicht, vaststellen van het toezichtkader en
verantwoording afleggen aan derden, maar ook over het bevorderen van een cultuur waarin de
professionals gestimuleerd worden met elkaar in gesprek te gaan om de kwaliteit van het eigen en
elkaars professionele handelen te versterken. De Raad van Toezicht conformeert zich nadrukkelijk
aan deze uitgangspunten. In 2015 heeft de Raad van Toezicht een vervolg gegeven aan het
evalueren van haar eigen functioneren en hierbij nadrukkelijk de richtlijnen van de governance
code van het onderwijs betrokken. Deze evaluatie krijgt hiermee een jaarlijks karakter en hierbij
zijn een aantal werkafspraken aangepast. Ook is het functioneren van de ingestelde commissie
onderwijskwaliteit en de remuneratiecommissie geëvalueerd.
Arnhem, juni 2016
H. Luchtmeijer,
Voorzitter Raad van Toezicht
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
6 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2. Bestuursverslag
2.1 Algemeen
Verantwoorden wat we als onderwijsorganisatie doen met de publieke middelen die we daarvoor
krijgen, heeft een nadrukkelijker plaats in ons dagelijks werk. Ouders, collega-scholen, Ministerie
van OC&W, Inspectie, samenwerkingspartners, maar ook de Raad van Toezicht willen geïnformeerd
worden over de wijze waarop wij invulling geven aan ons dagelijks werk.
Verantwoording staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van ‘good governance’. Het
bestuursverslag bij de jaarrekening 2015 richt zich op de publieke verantwoording van de
besteding van aan ons toevertrouwde middelen, maar wil ook bijdragen aan het draagvlak voor de
beleidskeuzen en de leer- en verbeterfunctie hiervan. Als College van Bestuur richten wij ons
daarbij niet alleen op verantwoording in de verticale lijn richting de Raad van Toezicht, Inspectie en
Ministerie, maar ook op verantwoording in horizontale lijn richting collega’s, ouders en
samenwerkingspartners.
De Onderwijsspecialisten omvat de rechtspersonen ‘Stichting ter bevordering van basisonderwijs,
speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een
beperking’ voor cluster 3 onderwijs en ‘Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem
en omstreken’ voor cluster 4 onderwijs. Beide stichtingen brengen een jaarverslag uit. De
gezamenlijke informatie is in beide jaarverslagen gelijk, aangevuld met stichting specifieke
informatie.
Passend Onderwijs
In 2015 hebben de ontwikkelingen rond het Passend Onderwijs een nadrukkelijke stempel gedrukt
op onze activiteiten. De Onderwijsspecialisten hebben in het herziene stelsel nadrukkelijk positie
genomen: onvoorwaardelijk nemen wij de verantwoordelijkheid voor een passend onderwijs- en
ondersteuningsaanbod voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsvraag. Voor onze partners
in het reguliere onderwijs, maar ook binnen de zorg en de jeugdhulpverlening, zijn we
aanspreekbaar op expertise en gespecialiseerde kennis rond leerlingen met een (onderwijs)
beperking.
Passend Onderwijs in 2015 accentueert in breder verband intensivering van samenwerking.
Allereerst de samenwerking tussen het reguliere onderwijs en het speciaal onderwijs. Het vraagt
ook om samenwerking met andere organisaties voor speciaal onderwijs én met reguliere scholen.
Dat geldt voor alle scholen waarmee wij samenwerken in de samenwerkingsverbanden, maar met
name voor de scholen die speciale ondersteuning bieden, zoals het speciaal basisonderwijs (sbo)
en het Praktijkonderwijs (Pro).
In 2015 heeft een onderzoek plaatsgevonden voor intensivering van de samenwerking met
SG De Brouwerij. Op basis van dit onderzoek, waar een due dilligence onderzoek deel van
uitmaakte, is besloten tot een Personele Unie per 1 januari 2017. De voorbereiding van deze
Personele Unie zal in 2016 gestalte krijgen op basis van een projectorganisatie onder leiding van
een stuurgroep. De voorbereiding zal in 2016 vooralsnog geen financiële consequenties hebben.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
7 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De bedrijfsmatige effecten van de stelselwijziging onder invloed van het Passend Onderwijs worden
met name zichtbaar binnen organisatieonderdeel Dienstverlening. Per schooljaar 2016-2017 vervalt
de verplichte winkelnering voor inkoop van onze onderwijsondersteuning door
samenwerkingsverbanden. De inzet van ons personeel zal dan geheel gebaseerd zijn op externe
contractering. Er is voor een scherpe tariefstelling gekozen bij de uitleen van personeel om positie
te verwerven in deze nieuwe “onderwijsmarkt”. In totaal wordt ca. 70 fte uitgeleend aan derden.
De omvang van de contractactiviteiten bedraagt € 4,9 miljoen. De contractenportefeuille vertoont
wat looptijd betreft een divers beeld. Er is een voorziening gevormd (voorziening Passend
Onderwijs 2010) om personele afvloeiingskosten bij afloop van inleenovereenkomsten te dekken.
Een evaluatie van de strategische koers met betrekking tot externe dienstverlening vindt plaats in
de loop van 2016.
Passend Onderwijs wordt ook zichtbaar in een toenemende differentiatie van ons
onderwijsaanbod. In het algemeen jaarverslag 2015 worden de diverse initiatieven nader uitgelicht,
waaronder samenwerking met SBO De Schilderpoort, met betrekking tot praktijkonderwijs in Ede
(Het Perron) en Lichtenvoorde (Marianum) en onderwijs-zorg arrangementen in Ede, Arnhem en
Didam.
Behalve de formele rolneming van de samenwerkingsverbanden, heeft de inhoudelijke inrichting in
2015 nadrukkelijker vorm gekregen. De scholen van De Onderwijsspecialisten namen in 2015 de
rol als dé natuurlijke partner voor het verzorgen van (voortgezet) speciaal onderwijs en hét
expertisepunt op het gebied van kennis en kunde voor de leerlingen met een zware
ondersteuningsvraag binnen het samenwerkingsverband. Ook de komende jaren zullen in het teken
staan van een actieve deelname van onze scholen aan de samenwerkingsverbanden in hun
omgeving, dit om als speciaal onderwijs zichtbaar en herkenbaar te zijn. Met de verschillende
samenwerkingsverbanden wordt besproken in welke vorm deze expertise voor de reguliere scholen
binnen het samenwerkingsverband behouden kan worden. Bij overeenstemming over de wijze van
de inzet van de expertise, is het ons doel de afspraken vast te leggen in een meerjarige
overeenkomst.
De stelselvoorziening Passend Onderwijs stond niet op zichzelf. Naast de invoering van het Passend
Onderwijs vonden er transities plaats in diverse wetgevingen, zoals de wet op de Jeugdzorg, de
Participatiewet, de WMO, AWBZ en WLZ. Voor een belangrijk deel van onze leerlingen hadden en
hebben deze veranderingen grote gevolgen voor het benodigde ondersteuningsaanbod.
Met name voor leerlingen die in combinatie gebruik maken van (speciaal) onderwijs en zorg, is de
onzekerheid op welke manier de benodigde ondersteuning vormgegeven kan worden aanhoudend
groot. Bij onze scholen betreft dit met name de leerlingen die leerroute één of twee volgen. Waar
eenduidigheid over de wettelijke kaders nog ontbeerd wordt, nemen De Onderwijsspecialisten
verantwoordelijkheid naar leerlingen, ouders en betrokken partners.
Sturing van de organisatie
Het veranderingstraject in de aansturing van onze medewerkers staat bekend onder de naam
‘Sturen op Waarden, Loslaten op professionaliteit’. In 2015 is aandacht besteed aan de afbakening
van het speelveld ‘Loslaten van de professional’ en de introductie van het traject Totale Kwaliteit bij
leidinggevende.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
8 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Onderwijskwaliteit
In 2015 is veel aandacht besteed aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijsaanbod. Op
basis van de uitgangspunten van het kwaliteitsbeleid is de opbrengstgerichtheid verder versterkt.
De ontwikkeling van het kwaliteitsbeleid ‘Totale Kwaliteit’ en de ontwikkeling van interne audits
dragen in hoge mate bij aan de kerndoelstelling “kwaliteit van onderwijs”. Gestreefd wordt naar
excellente kwaliteit in de meest brede zin van het woord (bron Kaderbrief 2015).
In samenspraak met alle leidinggevenden binnen De Onderwijsspecialisten is in 2015 het begrip
“Totale Kwaliteit” ontwikkeld en uitgewerkt. Daarbij vormde Simon Sineks’ Golden Cirkel, waarin
het Why, How en What de leidende principes zijn, het uitgangspunt. Het “Why”, dat wil zeggen;
wat drijft ons allen om te doen wat we doen, vormt het uitgangspunt voor het professioneel
handelen in de breedste zin van het woord. Dít uitgangspunt legt de basis onder het “how” en
“what” van totale kwaliteit. Daarbij worden tien aandachtsvelden onderscheiden te weten:
Ouderbetrokkenheid
Transitie
Onderwijskundige excellentie
Actieve fysieke leeromgeving
De professional aan zet
Goed werkgeverschap
Gewaardeerde partner
Sociaal klimaat
Leerlingenparticipatie
Wendbaarheid
Samen vormen deze tien aandachtsvelden de scope van “Totale Kwaliteit” binnen De
Onderwijsspecialisten.
Ook de komende jaren zal de implementatie van Totale Kwaliteit binnen de scholen voortgezet
worden; de schooldirecteuren geven inhoud en vorm aan dit proces. Bovenschools wordt voorzien
in de tijdelijke aanstelling van een programmamanager en wordt een cyclus van interne audits
opgestart.
In het kader van zowel de Kwaliteitswet vso als de Participatiewet stond in 2015 arbeidstoeleiding
nadrukkelijk op de agenda van de vso-scholen. Met name de Participatiewet heeft wat betreft het
arbeidsmatig toekomstperspectief verstrekkende gevolgen voor een belangrijk deel van de vso-
leerlingen. Grote wijzigingen in bestaande systemen en regelingen als WAJONG, sociale
werkvoorziening en berekening loonwaarde, vragen een actieve rol van De Onderwijsspecialisten.
In het kader daarvan heeft de Vak & Expertisegroep Arbeidstoeleiding in 2015 een extra financiële
impuls uit het interne Innovatiefonds ontvangen van € 0,25 miljoen. Hiermee is PATO (Project
ArbeidsToeleiding Onderwijs) geïnitieerd. De expertisegroep Arbeidstoeleiding heeft zich daarmee
kunnen ontwikkelen tot een Kennisteam Arbeidstoeleiding dat zowel intern onze eigen scholen
ondersteunt, maar ook extern betrokken is bij de samenwerking met andere partners, waaronder
o.a. de gemeenten.
Het belang van een gedegen opleiding voor en toeleiding naar arbeid voor onze leerlingen is groot.
De Onderwijsspecialisten voelt de verantwoordelijkheid om daar invulling aan te geven
nadrukkelijk.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
9 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Niet alleen omdat veranderende wetgeving (Participatiewet, Kwaliteitswet voortgezet speciaal
onderwijs) dat verlangt, maar ook omdat het in onze missie staat: “Het begeleiden van de leerling
naar een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij op de domeinen arbeid,
dagbesteding, wonen en vrije tijd”.
Vanuit de kwaliteitsagenda van 2015 is extra aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering
van medewerkers. Veel aandacht is besteed aan de professionalisering van leerkrachten. Er zijn
bovenschoolse scholingstrajecten geïnitieerd om de professionaliteit en kennis van medewerkers te
vergroten en om het opbrengstgericht werken te bevorderen. De investeringen in
professionalisering zijn mede gefinancierd uit de extra incidentele middelen van het ministerie van
OC&W (Prestatiebox). De uitgaven voor personeel- en arbeidsmarktontwikkeling bedroegen in
2015 geconsolideerd voor de beide stichtingen € 1,6 miljoen (3,1% van de loonsom) en zijn
toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. De uitgaven bedroegen in 2014 2,7% van de
loonsom.
Medezeggenschap
Binnen de Personele Unie zijn er in formele zin twee GMR’en. In 2015 heeft het College van
Bestuur in een gecombineerde setting structureel overleg gevoerd met beide organen.
Belangrijke onderwerpen van overleg in 2015 waren de planvorming rond de invoering van een
nieuw generiek functiehuis, de gesprekkencyclus, het ICT beleid en de intentie tot intensivering van
de samenwerking met De Brouwerij. De GMR heeft ook in 2015 periodiek overleg gevoerd met een
vertegenwoordiging uit de Raad van Toezicht en er is een themabijeenkomst georganiseerd voor
De GMR, de Raad van Toezicht en het Collega van Bestuur, waarin de thema’s voor de Kaderbrief
2016 met elkaar zijn besproken. .
De Veilige School
Goed onderwijs is per definitie ook veilig onderwijs. Want alleen in een veilige omgeving en in een
veilig klimaat komen leerlingen optimaal tot leren en ontwikkeling en kunnen ouders erop
vertrouwen dat het hun kind goed gaat. Bovendien is een veilige schoolomgeving van groot belang
voor medewerkers. Zij hebben veiligheid nodig om in teamverband een optimale bijdrage te
leveren aan de leerprestaties en de ontwikkeling van leerlingen.
Een veilige schoolomgeving is dus voor alle betrokkenen essentieel. Daarom besteden De
Onderwijsspecialisten veel aandacht aan het vormgeven, verder ontwikkelen en borgen van de
fysieke en sociale veiligheid in haar scholen. Naast de sociale en fysieke veiligheid, neemt de
maatschappelijke veiligheid een belangrijke plaats in. De reden is dat scholen geconfronteerd worden met maatschappelijke thema’s, zoals kindermishandeling of alcohol en drugs.
In 2015 is er bijzondere aandacht geschonken aan de beleidsonderwerpen die vallen onder het
thema De Veilige School. Zo is het beleid herzien en ook de organisatie van de crisisteams opnieuw
vormgegeven. Het bovenschoolse crisisteam heeft een scholing gevolg, in 2016 worden ook de
schoolteams hierop getraind.
Werken aan schoolveiligheid begint bij de medewerkers zelf. Zij geven samen het pedagogisch
klimaat in de school vorm en zijn een voorbeeld voor leerlingen. Dit doen ze vanuit normen en
waarden. Het gedrag en handelen van medewerkers is leidend bij het werken aan schoolveiligheid.
De Gedragscode Dichtbij op afstand is aangepast en opnieuw vastgesteld en ondersteunt
medewerkers hierbij in hun handelen.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
10 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Ook de voor de scholen geldende klachtenregeling is in 2015 aangepast Deze voor onze
stichtingen geldende klachtenregeling gaat uit van de aanwezigheid van een onafhankelijke interne
vertrouwenspersoon op elke school. Op iedere school is tenminste één personeelslid aangewezen
als vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon is het aanspreekpunt bij klachten en mogelijke
klachten en verwijst de betrokkenen door naar degene die een passende rol kan spelen bij de
oplossing van de gerezen problemen. Afhankelijk van het gegeven of de klager al of niet een
formele klacht in wil dienen, kan deze worden doorverwezen naar de directie, het bestuur of de
externe klachtencommissie. In verband met het kunnen garanderen van de gewenste
onafhankelijkheid, is er ook een externe vertrouwenspersoon beschikbaar. In 2015 hebben twee
nieuwe externe vertrouwenspersonen aan ons verbonden die werken vanuit een organisatie met
brede kennis op dit vlak.
2.2 Planning & Control
De Personele Unie leidt tot schaalvoordelen en synergie. Dit draagt niet alleen bij aan de financiële
bedrijfsvoering op instellingsniveau. Binnen de centrale uitgangspunten met betrekking tot kwaliteit
en continuïteit plukken onze scholen ook individueel de vruchten van de schaalgrootte. Binnen een
aantal scholen hebben in 2015 kwaliteitsimpulsen plaatsgevonden met betrekking tot kwaliteit van
onderwijs, personele formatie en onderwijshuisvesting.
Beide stichtingen sluiten 2015 af met een batig saldo. In 2015 is door Stichting Orthopedagogische
Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken een batig exploitatieresultaat van € 142.000
gerealiseerd, ten opzichte van een begroot tekort van € 73.000 (resultaat exclusief eenmalige
begrote huisvestingskosten). Het batig saldo 2015 wordt beïnvloed door eenmalige baten en
lasten. Het resultaat uit normale bedrijfsuitoefening bedraagt € 128.000 (overschot). Het
genormaliseerd resultaat is als volgt samen te vatten:
Resultaat voor eenmalige posten
€ 136.000
Eenmalig kosten & baten Voorziening dubieuze debiteuren € -20.000
Reservering cao 2016 € -60.000 Nagekomen baten 2014 € 45.000 Mutatie voorziening duurzame inzetbaarheid € 40.000 Mutatie voorziening ambtsjubilea € 1.000
€ 6.000
Resultaat 2015
€ 142.000
Na een periode waarin sprake was van groei van het aantal leerlingen, kenmerkt 2015 zich voor
het eerst sinds lange tijd door een daling van het aantal leerlingen voor de gehele organisatie. Het
aantal leerlingen daalde met 131 van 3.081 naar 2.950.
Hoewel de omvang van de exploitatiesom 2015 in vergelijking met het voorgaande jaar nog slechts
beperkt daalt (door prijseffecten en het feit dat de onderwijsbekostiging in 2015 nog zeven
maanden na-ijlt op het oude niveau), is de financiële impact van de daling aanzienlijk.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
11 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Structureel is vanaf het schooljaar 2016-2017 voor de totale organisatie sprake van € 3,9 miljoen
lagere onderwijs-bekostiging. De lagere opbrengsten noodzaken tot een afbouw van formatie.
De flexibele schil van de organisatie is voldoende groot om de afbouw zonder gedwongen ontslag
te realiseren. Het grootste zorgpunt daarbij is of er in de breedte voldoende gemobiliseerd kan
worden om personele fricties te voorkomen. Met name met betrekking tot de formatie
vakleerkrachten worden fricties voorzien. Bij onvoldoende (vrije) mobiliteit zullen mogelijk toch
maatregelen binnen een gedwongen kader noodzakelijk blijken. Deze ontwikkelingen leiden tot het
aanspreken van de voorziening Passend Onderwijs.
In 2015 hebben er twee controle van de financiële administratie plaatsgevonden, door zowel de
Belastingdienst (BTW en loonbelasting) en ABP (pensioenafdrachten). Dit heeft niet geleid tot
correcties of herinrichtingsadviezen van de financiële organisatie.
Op basis van de Belastingdienst heeft de organisatie zich gekwalificeerd voor het zogenaamde
horizontale toezicht, daartoe is een convenant met elkaar afgesloten.
Met het Vervangingsfonds is overeenstemming bereikt over het eigen risicodragerschap (ERD).
Hiermee zijn we zelf verantwoordelijk voor de bekostiging van de vervangingen bij ziekte en
dragen nog maar een zeer beperkte premie af aan het Vervangingsfonds. Dit heeft een positief
effect op de kwalitatieve inrichting van de eigen structuur voor de ondersteuning van het
verzuimbeleid van de organisatie.
De goede financiële vermogenspositie moet borgen dat én de innovatieve slagkracht van de
organisatie behouden blijft (getuige de kerndoelstellingen 2016) én de organisatie zich aanpast aan
de nieuwe financiële werkelijkheid van krimp en toenemende bedrijfsmatige onzekerheid.
2.3 Treasurybeleid 2015 Personele Unie
Het rendement op de liquiditeit is de afgelopen jaren aanhoudend gedaald. De baten uit beheer van
liquide middelen, geheel samengesteld uit rentebaten, bedragen in 2015 € 115.000. Dat is minder
dan 1% van de gemiddelde liquiditeit in 2015.
Het rendement zal in 2016 naar verwachting verder afnemen. Voor banken is de rentevergoeding
op deposito’s inmiddels verworden tot een kostbare vorm van klantenbinding. Nu al wordt over
spaartegoeden > € 10 miljoen geen rente meer vergoed en naar verwachting zullen de reguliere
rentevergoedingen in de loop van 2016 verder dalen.
Bepalend voor de renteontwikkeling is het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De
zogenaamde monetaire verruiming van de ECB heeft de afgelopen jaren geleid tot een daling van
de rente, tot een inmiddels historisch laag niveau. Er zijn geen aanwijzingen die duiden op een
aanpassing van het Europees monetair beleid, c.q. een opwaartse aanpassing van de interbancaire
rentevoet op middellange termijn. Hoewel in de Verenigde Staten een voorzichtige omslag ingezet
is, lijkt de angst voor een nieuwe recessie en deflatie in Europa bepalend te zijn voor handhaving
van het ECB beleid.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
12 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De lage rentestand impliceert, behalve een teruglopend rendement, ook dat vrijwel geen
beleggingsalternatieven voorhanden zijn binnen de kaders van de wet Financiering Decentrale
Overheden (FIDO). De prijzen van bestaande renteproducten als staatsobligaties zijn hoog door de
rentedaling van de afgelopen jaren en nieuwe uitgifte van schatkistpapier vindt plaats tegen
minimale of zelfs negatieve rente.
Het ontbreken van beleggingsalternatieven leidt ertoe dat het jaarplan 2016 uitgaat van
handhaving van liquiditeit in rekening couranten en spaartegoeden. Spreiding van de liquiditeit
over de drie bancaire instellingen vindt op basis van een evenredige verdeling, dat wil zeggen
zoveel als mogelijk op basis van 33 1/3 % per bank.
2.4 Vermogenspositie De Onderwijsspecialisten
Het weerstandsvermogen van beide onder de instelling ressorterende rechtspersonen, toont de
afgelopen jaren een stabiel verloop en ontwikkelt zich conform verwachting. De totale
vermogenspositie van De Onderwijsspecialisten is solide en verhoudt zich één op één tot de
landelijke gemiddelden.
De administratieve organisatie en interne controle maatregelen (AO-IB) dragen bij aan een valide
bedrijfsmatige beheersing. Accountantskantoor Ernst & Young kwalificeert deze als “toereikend”
(bron managementletter 2015). In de onderstaande alinea’s wordt de vermogenspositie aan de
hand van het referentiekader van de Commissie Don nader toegelicht.
Kapitalisatiefactor
Het balanstotaal van Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken per
31 december 2015 bedraagt € 7,6 miljoen. Daarvan maakt een vordering op het Ministerie van
OC&W ad € 1,0 miljoen deel uit vanwege nog te ontvangen voorschotten op toegekende subsidies.
Voor het bepalen van de kapitalisatiefactor dient deze in mindering te worden gebracht op het
balanstotaal. Het geschoonde balanstotaal ultimo 2015 bedraagt daarmee € 6,6 miljoen. De totale
baten in 2015 bedragen € 16,9 miljoen. De kapitalisatiefactor 2015 bedraagt € 6,4 miljoen/€ 17,3
miljoen is 39% (2014: 36%). Dit is 11 procentpunten hoger dan de ondergrens van de Commissie
Don.
Solvabiliteit
In de volgende grafiek wordt het verloop van de solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen)
toegelicht.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
13 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Na een daling in 2010, vanwege de vorming van voorzieningen ten behoeve van de stelselwijziging
Passend Onderwijs, heeft de solvabiliteit zich sinds 2012 hersteld tot een stabiele waarde rond de
25%. De solvabiliteit ligt boven de kritische ondergrens van 20%, zoals geformuleerd door de
Commissie Don.
Noodzakelijke financiële buffer uit hoofde van budgetbeheer
Naar aanleiding van het strategisch beleidsplan 2013-2016 is een risicoscan uitgevoerd. Op basis
daarvan is bepaald dat het weerstandsvermogen 10% van de totale jaarinkomsten dient te
bedragen. De belangrijkste risico’s betreffen de volgende aandachtsvelden (met daaraan
toegevoegd het streefpercentage buffervermogen):
- Daling leerlingaantallen 3,5%
- Arbeidsconflicten 1,5%
- Risico op overige baten 1,5%
- Financieel management 1,0%
- Overheidsmaatregelen 2,5%
Totaal percentage buffervermogen 10,0
%
Op grond van het risicoprofiel van de organisatie is als bufferfunctie een eigen vermogen van
€ 1,7 miljoen minimaal noodzakelijk. De algemene reserve ultimo 2015 voldoet aan deze norm.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
14 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Liquiditeit
De current ratio ligt nagenoeg op de normwaarde van 1,5. De omvangrijke herhuisvestingsuitgaven
in 2015 hebben de liquiditeitspositie ultimo 2015 beïnvloed. Het verloop is als volgt weer te geven:
0,00
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
1,20
1,40
1,60
1,80
2,00
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Verloop Current Ratio
Current ratio
Norm
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
15 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2.5 Toekomstverwachting en begroting 2016
De totale exploitatiesom 2016 van De Onderwijsspecialisten bedraagt € 64,2 miljoen. Dat is vrijwel
gelijk aan de begrote exploitatiesom 2015. Voor 2016 wordt een overschot van € 0,4 miljoen
begroot. De begroting kent een differentiatie binnen het kalenderjaar naar schooljaren en is als
volgt weer te geven:
Begroting schooljaar '15-'16
Begroting schooljaar '16-'17
Begroting 2016
periode januari-juli augustus-december
Rijksbijdrage € 37.567.402 € 25.210.597 € 62.777.999
Overige € 836.036 € 597.169 € 1.433.204
€ 38.403.438 € 25.807.765 € 64.211.203
Personeelskosten € 30.486.700 € 20.888.832 € 51.375.532
Ov. personeelskosten € 1.307.082 € 869.246 € 2.176.328
Pamb € 550.590 € 340.421 € 891.011
Afschrijvingen € 794.380 € 567.414 € 1.361.794
Huisvestingskosten € 2.562.672 € 1.830.480 € 4.393.153
Overige instellingslasten € 1.497.059 € 1.069.328 € 2.566.386
Vakgroepen € 639.917 € 457.083 € 1.097.000
Overige baten & lasten -€ 55.417 -€ 39.583 -€ 95.000
€ 37.782.983 € 25.983.220 € 63.766.203
Resultaat € 620.455 -€ 175.122 € 445.000
Het overschot 2016 van € 445.000 valt uiteen in een bate over de 2e helft van schooljaar 2015-
2016 van € 604.000 en een tekort over de eerste helft van schooljaar 2016-2017 van € 177.000.
Per schooljaar 2016-2017 worden de effecten van de leerling-daling van oktober 2015 voor het
eerst zichtbaar en dalen de inkomsten met € 3,8 miljoen. Omdat de schoolinrichting overwegend
op basis van “t=o” plaatsvindt is sprake van een overschot in de eerste zeven maanden van 2016.
Dit is te kwalificeren als incidenteel.
Het tekort in schooljaar 2016-2017 is toe te schrijven aan de meerkosten vanwege
beleidsintensiveringen in 2016. Deze richten zich met name op expertiseontwikkeling met
betrekking tot EMB en gedrag, arbeidstoeleiding en ICT.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
16 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
2.6 Continuïteitsparagraaf
De diverse stelselvoorziening van het kabinet Rutte III, waaronder Passend Onderwijs, de wet op
de Jeugdzorg, de Participatiewet, de WMO, AWBZ en WLZ, hebben een grote impact op het
meerjarenperspectief van De Onderwijsspecialisten. De veranderingen hebben grote gevolgen voor
de bekostiging van onderwijs. De onzekerheid op welke manier de benodigde ondersteuning
gefinancierd en vormgegeven moet worden is groot en is van wezenlijke invloed op de organisatie
van ons onderwijs.
Met betrekking tot de financiële verwachtingen voor de komende drie (verslag)jaren zijn een
tweetal ontwikkelingen bepalend, te weten de terugloop van leerlingen en de stelselwijziging
Passend Onderwijs. Deze ontwikkelingen leiden de komende jaren tot een om- en
afbouwdoelstelling. De effecten van krimp, Passend Onderwijs en bezuinigingen van de
Rijksoverheid leiden tot een daling van de Rijksbijdrage en afbouw van werkgelegenheid.
De meerjarenbegroting gaat uit van het volgende scenario met betrekking tot de ontwikkeling van
leerlingaantallen en passend onderwijs in 2016-2019:
Het aantal leerlingen van de cluster 4 scholen zal naar verwachting dalen van 939 per
schooljaar 2015-2016 naar 885 per schooljaar 2017-2018. Het verloop is als volgt:
Schooljaar 2015-2016 939
Schooljaar 2016-2017 899
Schooljaar 2017-2018 885
Per 1 augustus 2016 zijn de LGF middelen geheel overgedragen aan de samenwerkings-
verbanden en vervalt de bestedingsplicht voor ambulante begeleiding. De omvang van
ambulante begeleiding en zorgondersteuning vanaf schooljaar 2016-2017 bedraagt 75% van de
huidige garantiebekostiging. De vraaguitval bedraagt 25%.
Op basis van vervangende nieuwbouw voor Het Briant College en De Ommezwaai wordt in de
planperiode € 1,5 miljoen besteed aan materialisatie van scholen. Deze uitgaven komen ten
laste van de bestemmingsreserve materialisatie.
De materiele kosten dalen jaarlijks met 5% vanwege krimp van de organisatie.
Vanwege afbouw van formatie wordt in de planperiode 2016-2018 € 0,3 miljoen onttrokken aan
de voorziening Passend Onderwijs.
Dit scenario leidt de komende drie jaar tot een afbouw van 20 fte. De verwachte afbouw per
schooljaar is als volgt:
Schooljaar 2016-2017 -12 fte
Schooljaar 2017-2018 -7 fte
Schooljaar 2018-2019 -1 fte
Totaal - 30 fte
De personele afbouw zal naar evenredigheid verdeeld worden over onderwijzend personeel,
onderwijsondersteunend personeel en ondersteunend personeel. Uitgangspunt is dat de afbouw op
basis van natuurlijk verloop wordt gerealiseerd.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
17 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De Onderwijsspecialisten streven naar instandhouding van de werkgelegenheidsgarantie. Bij het
handhaven van het werkgelegenheidsbeleid (en daarmee van de werkgelegenheidsgarantie voor
medewerkers met een vaste aanstelling) gelden drie risico’s:
1. Bij afbouw van tijdelijke arbeidsovereenkomsten en interne herplaatsing moet sprake zijn van
een match tussen vereiste en beschikbare kwalificaties en competenties. Gezien de omvang
van de afbouwdoelstelling is frictie bij herplaatsing onvermijdelijk.
2. De herplaatsingsmogelijkheden en arbeidsmarktperspectieven voor met name paramedische en
administratieve functies zijn slecht. Mobiliteit van deze functiegroep vraagt om extra
ondersteuning vanuit de middelen van de voorziening Passend Onderwijs.
3. Afbouw van tijdelijke arbeidsovereenkomsten kan leiden tot meerkosten vanwege wachtgeld
verplichtingen (PF gelden). Gestreefd wordt naar minimale PF-kosten.
De risico’s kunnen ertoe leiden dat de werkgelegenheidsgarantie in het gedrang komt. De
werkgelegenheidsgarantie wordt daarom twee keer per jaar geëvalueerd. De Onderwijsspecialisten
besteden in de planning & control cyclus expliciet aandacht aan risicomanagement.
De administratieve organisatie en interne beheersingsmaatregelen zijn er op gericht de continuïteit
van de organisatie te waarborgen. De effecten van de stelselwijziging Passend Onderwijs en een
daling van het aantal leerlingen leidt tot de volgende meerjaren balans- en exploitatieprognose:
31 december
2016 31 december
2017 31 december
2018 31 december
2019
Materiële vaste activa 968.038 968.038 968.038 968.038
Vlottende activa 1.686.076 1.686.076 1.686.076 1.686.076
Liquide middelen 3.726.303 1.846.303 1.846.303 1.791.303
6.380.417 4.500.417 4.500.417 4.445.417
Eigen vermogen 1.368.449 1.368.449 1.368.449 1.368.449
Voorzieningen 752.746 94.878 94.878 39.878
Langlopende schulden 692.132 0 0 0
Kortlopende schulden 3.567.090 3.037.090 3.037.090 3.037.090
6.380.417 4.500.417 4.500.417 4.445.417
Rijksbijdrage 16.517.787 16.128.619 15.780.458 15.684.208
Overige baten 287.500 1.781.750 281.750 281.750
16.805.287 17.910.369 16.062.208 15.965.958
Personeelskosten 14.314.864 14.115.775 13.767.614 13.671.364
Materiële kosten 2.341.422 2.294.594 2.294.594 2.294.594
Inrichting scholen bij nieuwbouw 0 1.500.000 0 0
16.656.286 17.910.369 16.062.208 15.965.958
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
18 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De solvabiliteit en kapitalisatiefactor zullen de komende drie jaar blijven voldoen aan de minimale
normwaarden van de commissie Don. De solvabiliteit verbetert doordat het balanstotaal afneemt.
De relevante kengetallen ontwikkelen zich als volgt:
31 december 2017
31 december 2018
31 december 2019
Solvabiliteit 30% 30% 31%
Kapitalisatiefactor 36% 32% 34%
Arnhem, juni 2016
College van Bestuur
________________________ _________________________
Wim Ludeke, Hennie Loeffen,
Voorzitter Lid
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
19 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3. Jaarrekening
3.1 Grondslagen voor waardering
3.1.1 Algemeen
Deze jaarrekening is opgesteld met inachtneming van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs van
het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en de Richtlijn 660 Onderwijsinstellingen.
Het bestuur heeft het opstellen van de jaarrekening, de gehanteerde grondslagen voor waardering
en de resultaatbepaling, gebaseerd op de continuïteitsveronderstelling van de stichting. De
rapporteringsvaluta betreft euro’s. De jaarrekening van Stichting Orthopedagogische
Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken over het jaar 2015 presenteert een positief resultaat.
Het werkkapitaal ultimo 2015 is positief. Bij ongewijzigd beleid zal de stichting in de komende jaren
aan haar verplichtingen kunnen voldoen.
3.1.2 Grondslagen voor waardering en resultaat bepaling
Tenzij anders vermeld worden activa en passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde historische
kostprijs. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de
toekomstige economische voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan
betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het
waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en
de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten zoals vorderingen,
effecten en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire
financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost.
Gebouwen
Van de gebouwen berust het juridisch eigendom bij het schoolbestuur en het economisch eigendom
bij de verschillende gemeenten. De waarden van de gebouwen zijn om die redenen niet in de
balans opgenomen.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingprijs, verminderd
met de lineair bepaalde afschrijving, op basis van de verwachte economische levensduur.
Afschrijving van de activa vindt plaats vanaf het moment dat het object in gebruik wordt genomen.
Alle duurzame activa en leermiddelen worden geactiveerd voor bedragen vanaf € 1.000.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
20 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De volgende afschrijvingstermijnen worden gehanteerd:
Overzicht afschrijvingstermijnen Jaren
Bedrijfsauto’s 5
Audiovisuele middelen 5
Automatisering 5
Automatisering (infrastructuur) 5
Kantoormeubilair 10
Lesmethoden 4
Machines en hulpmiddelen 15
Overige inventaris 10
Schoolmeubilair 15
De verkregen investeringssubsidies worden als langlopende schuld verantwoord. Vrijval van deze
subsidies vindt plaats op basis van afschrijving.
Vorderingen
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Eventuele voorzieningen voor
oninbaarheid worden op basis van de dynamische methode bepaald. Debiteuren zijn gewaardeerd
op nominale waarde onder aftrek van ingeschatte incourante vorderingen.
Liquide middelen
Onder liquide middelen worden kasmiddelen en de tegoeden op bankrekeningen verstaan.
Deposito’s worden onder liquide middelen opgenomen indien zij in feite, zij het eventueel met
opoffering van rentebaten, ter onmiddellijke beschikking staan. Liquide middelen die (naar
verwachting) langer dan twaalf maanden niet ter beschikking staan van de stichting, worden als
financiële vaste activa gerubriceerd.
Eigen Vermogen
Het eigen vermogen wordt onderverdeeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. De
bestemmingsreserves worden gevormd voor specifieke doeleinden, bestemd door het bevoegd
gezag.
Voorzieningen
Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen
moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. De omvang van
de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de
desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden
gewaardeerd tegen nominale waarde, met uitzondering van de voorziening voor Ambtsjubilea.
Deze is gebaseerd op de contante waarde van de verplichtingen.
Voor (preventief) onderhoud aan de gebouwen wordt jaarlijks een bedrag ten laste van de
exploitatie gedoteerd. Dit bedrag is vastgesteld aan de hand van de meerjaren
onderhoudsplanning.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
21 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Op basis van de meerjaren onderhoudsplanning (MOP, najaar 2015) is de benodigde omvang van
de onderhoudsvoorziening en de daaraan gerelateerde jaarlijkse dotatie vastgesteld. De dotatie
2015 is gebaseerd op het meerjaren onderhoudsplan 2012-2022.
Voor reorganisatiekosten vanwege een stelselwijziging Passend Onderwijs is een voorziening
gevormd. De voorziening Passend Onderwijs zal worden aangewend voor uitstroom bevorderende
maatregelen, begeleidingskosten bij de reorganisatie en afboeking van activa die buiten gebruik
moet worden gesteld.
De voorziening spaarverlof is gevormd door de meer gewerkte uren dan de norm jaartaak en
gewaardeerd tegen de werkelijke loonkosten. De voorziening vitaliteit geldt ter dekking van de
verlofaanspraken in het kader van duurzame inzetbaarheid en de overgangsregeling BAPO. De
voorziening is gevormd om grond van de afspraken uit de cao PO 2014.
De voorziening Ambtsjubilea is gebaseerd op RJ 271 ‘Personele Beloningen’. Op grond van deze
richtlijnen moeten toezeggingen aan personeelsleden voor beloningen betaalbaar op termijn, zoals
jubileum- en bepaalde pensioenuitkeringen, uit de balans van de onderwijsinstelling blijken.
Werknemers maken op grond van de CAO aanspraak op een uitkering bij 25 dienstjaren (een half
maandsalaris) en bij 40 dienstjaren (een volledig maandsalaris). De voorziening is gebaseerd op de
contante waarde van de toezeggingen, met een rentevoet van 2%.
Schulden
Zowel de langlopende als de kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Salderen
Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening
opgenomen, uitsluitend indien en voor zover een deugdelijk juridisch criterium beschikbaar is om
het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen.
Pensioenen
De Onderwijsspecialisten heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hierdoor
hebben werknemers op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op
het gemiddeld verdiende loon, berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft
opgebouwd. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn
ondergebracht bij het ABP. De Onderwijsspecialisten betalen hiervoor premies waarvan een deel
door de werkgever wordt betaald en een deel door de werknemer. De aan de pensioenuitvoerder te
betalen premie (werkgeversdeel) wordt als last in de staat van baten en lasten verantwoord. Te
betalen premie dan wel de vooruitbetaalde premie per jaareinde wordt als overlopend passief
respectievelijk overlopend actief verantwoord. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd,
indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het
pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat.
De dekkingsgraad van het pensioenfonds is 98,7 % (bron: website www.abp.nl april 2016). De
minimale gemiddelde dekkingsgraad moet 105% bedragen. Het ABP heeft de plicht op basis van de
dekkingsgraad een herstelplan te hanteren.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
22 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De Onderwijsspecialisten hebben geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, in
geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies.
De Onderwijsspecialisten hebben daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van
het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.
De Staat van Baten en Lasten
Baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarin de prestatie is geleverd c.q. waarop
de prestatie betrekking heeft. De geoormerkte rijksbijdragen en de meerjarige doelsubsidies
worden gedurende de in de betreffende regeling opgenomen periode in de exploitatierekening
verantwoord voor zover daadwerkelijk kosten gerealiseerd zijn
Baten uit hoofde van Europese subsidies worden eerst als gerealiseerd aangemerkt nadat de
subsidieafrekening is vastgesteld en goedgekeurd door Het Agentschap voor Europese subsidies.
Bij de vaststelling van de opbrengsten wordt rekening gehouden met een hercontrole door de
Europese Commissie tot 10 jaar na eerste toekenning.
Het Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Hierbij worden de kasstromen
afgeleid uit de staat van baten en lasten en de mutaties in de balansposten ultimo boekjaar. Items
die geen invloed hebben op de kasstromen worden niet meegenomen.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
23 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.2 Balans
ACTIVA 31-dec-15 31-dec-14
vaste activa
Materiële vaste activa
2.5.1 Materiële vaste activa € 1.143.823
€ 968.038
€ 1.143.823 € 968.038
vlottende activa
Vorderingen
2.5.2 Debiteuren € 74.018
€ 470.024
Ministerie van OCW - 948.520
- 981.083
Gemeenten - 343.591
- 151.974
Samenwerkingsverbanden - 195.989
Overlopende activa - 93.830
- 82.995
€ 1.655.948 € 1.686.076
Liquide middelen € 4.781.073 € 4.718.303
Totaal Activa € 7.580.844 € 7.372.417
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
24 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
PASSIVA 31-dec-15 31-dec-14
Eigen vermogen
2.5.4 Algemene reserve € 1.432.550
€ 1.294.523
Bestemmingsreserves publiek - 246.101
- 246.101
Bestemmingsreserves privaat - 165.000
- 161.000
€ 1.843.651 € 1.701.624
Voorzieningen
2.5.5 Personeelsvoorzieningen € 251.784
€ 290.791
Voorziening onderhoud -
730.264
- 594.940
Overige voorzieningen - 318.655
- 358.840
€ 1.300.703 € 1.244.571
Langlopende schulden
2.5.6 Investeringssubsidies € 692.132
€ 692.132
€ 692.132 € 692.132
Kortlopende schulden
2.5.7 Crediteuren € 330.993
€ 284.672
Belasting, premies, sociale verzekeringen
- 708.927
- 629.363
Pensioenen - 143.375
- 173.718
Overlopende passiva - 2.561.063
- 2.646.337
€ 3.744.358 € 3.734.090
Totaal Passiva € 7.580.844 € 7.372.417
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
25 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.3 Staat van baten en lasten 2015
Staat van baten en lasten
2015
Begroot 2015
2014
Baten
3.1 Rijksbijdrage € 16.679.787
€ 16.561.542
€ 16.717.317
3.2 Overige overheidsbijdragen en subsidies
- 105.173
- 0
- 34.536
3.5 Overige baten - 116.488
- 67.217
- 563.483
Totaal Baten
€ 16.901.448
€ 16.628.759
€ 17.315.336
Lasten
4.1 Personele lasten € 14.287.001
€ 14.412.939
€ 14.098.350
4.2 Afschrijvingen - 266.683
- 357.988
- 934.459
4.3 Huisvestinglasten - 1.096.198
- 1.569.967
- 1.168.504
4.4 Overige lasten - 1.136.110
- 826.865
- 1.039.813
Totaal lasten
€ 16.785.992
€ 17.167.759
€ 17.241.126
Saldo Baten & Lasten
€ 115.456
€ -539.000
€ 74.210
5.1 Saldo financiële baten & lasten
€ 26.571
€ 15000
€ 20.197
Resultaat
€ 142.027
€ -524.000
€ 94.407
Resultaat bestemming
Algemene reserve
€ 138.027
€ -524.000
€ -66.593
Bestemmings-reserves publiek
-
-
-
Bestemmings- reserves privaat
- 4.000
-
- 161.000
Eigen vermogen
€ 142.027
€ -524.000
€ 94.407
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
26 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.4 Kasstroomoverzicht
Kasstroom overzicht
2015
2014
Kasstroom uit operationele activiteiten
- Saldo van baten en lasten, aanpassingen
€ 115.456
€ 74.210
voor:
afschrijvingen - 267.779
- 934.459
mutatie voorzieningen - 56.132
- 178.071
€ 323.911
€ 1.112.530
- Veranderingen in vlottende middelen
€
€
vorderingen - 30.128
- -499.017
schulden - 10.268
- 412.540
€ 40.396
€ -86.477
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
479.763
1.100.263
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
- ontvangen interest € 26.571
€ 20.197
- betaalde interest -
-
- buitengewoon resultaat -
-
Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties
€ 26.571
€ 20.197
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
- investeringen materiële vaste activa € -447.113
€ -187.718
- desinvesteringen materiële vaste activa - 3.549
-
- investeringen in deelnemingen en / of samenwerkingsverbanden
-
-
- mutaties eigen vermogen -
-
- overige investeringen in financiële vaste activa -
-
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
€ -443.564
€ -187.718
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
- nieuw opgenomen leningen €
€
- aflossing langlopende schulden -
-
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
€
€
Liquide middelen
- mutatie liquide middelen
€ 62.770
€ 932.742
Totaal € 0 € 0
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
27 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5 Toelichting balans
3.5.1 Materiële vaste activa
De materiële vaste activa omvatten met name meubilair en inrichting van scholen en bedragen ultimo 2015 € 1.143.823. De
materiële vaste activa omvatten tevens onderwijsleermiddelen, automatiseringsapparatuur en installaties. Aanschaffingen uit
hoofde van de eerste inrichting worden geactiveerd en afgeschreven op basis van reguliere afschrijvingstermijnen. De verkregen
middelen voor de eerste inrichting zijn verantwoord onder de langlopende schulden. In december 2015 zijn een tweetal
herhuisvestingsprojecten in de gemeente Renkum afgerond. De investeringen in de roerende zaken ad € 310.000 van deze
projecten zijn ultimo 2015 als activa opgenomen. Afschrijving vindt begin 2016 plaats.
Overzicht materiële vaste activa
Cum. AW Cum. Afschr. Boekwaarde Investering (Des)investering Afschrijving Cum. Afschr. Boekwaarde
t/m 2014 t/m 2014 31-12-2014 2015 2015 2015 t/m 2015 31-12-2015
1.2.1 Machines en installaties € 73.792 € 46.946 € 26.846 € € € 8.175 55.121 € 18.671
1.2.2 Meubilair en inventaris - 665.585 - 334.655 - 330.930 - 337.428 - - 61.944 396.599 - 606.414
1.2.3 Onderwijs leerpakket - 414.952 - 225.471 - 189.481 - 19.174 - - 58.832 284.303 - 149.823
1.2.4 Hardware - 823.121 - 420.630 - 402.491 - 90.511 - 1.049 - 136.620 557.250 - 355.333
1.2.5 Bedrijfswagens - 31.250 - 12.960 - 18.290 - - 2.500 - 2.208 15.168 - 13.582
Totaal € 2.008.700 € 1.040.662 € 968.038 € 447.113 € 3.549 € 267.779
1.308.441 € 1.143.823
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
28 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.2 Vorderingen
De vorderingen ultimo 2015 bedragen € 1,66 miljoen en zijn vrijwel gelijk aan die van het
voorgaande jaar. De vorderingen zijn als volgt te specificeren:
Overzicht vorderingen 31-dec-15 31-dec-14
Debiteuren € 74.018 € 470.024
Ministerie OCW - 948.520 - 981.083
Gemeenten -
343.591 -
107.049
Samenwerkingsverbanden
91.730
Overige vorderingen / rekening courant - - 44.925
Overlopende activa - 198.089 - 82.995
Totaal € 1.655.948 € 1.686.076
Per 31 december 2015 bedragen de debiteuren in totaal € 74.018. De debiteuren betreffen
vorderingen op ketenpartners, voortkomend uit samenwerking op het gebied van personele inzet
en huisvesting. In de stand per ultimo 2014 was een incidentele vordering op De Brouwerij inzake
LGF gelden ad € 277.000 opgenomen. Daarnaast is sprake van een verschuiving naar de
samenwerkingsverbanden. De vorderingen lopen geheel af in het eerste kwartaal 2016.
De vordering op het Ministerie van OC&W betreft nog te ontvangen voorschotten op toegekende
subsidies. De maandelijkse bevoorschotting van het Ministerie loopt achter bij de aan een
kalenderjaar toe te rekenen opbrengsten. Met name de bevoorschotting in de periode augustus –
december (6,91% per maand) blijft achter bij de toekenning (8,33%). Deze achterstand (totaal
7,1%) wordt in de eerste maanden van 2016 vereffend.
De vordering op gemeenten betreffen met name voorgeschoten projectkosten ten behoeve van een
nieuwbouwinitiatief in Arnhem Zuid / Schuytgraaf. De start van het project is in het najaar van
2015 op verzoek van de gemeente Arnhem opgeschort. De initiële kosten zijn gedeclareerd en
toegekend bij de gemeente Arnhem.
De vorderingen op samenwerkingsverbanden betreft gedeclareerde groeibekostiging.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
29 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De overige overlopende activa bedragen in totaal € 198.089 en zijn als volgt te specificeren:
Overzicht overlopende activa 31-dec-15 31-dec-14
Vooruitbetaalde kosten € 4.402 € 3.326
Te ontvangen gymzaalvergoeding - 56.367 -
Rente deposito - 5.482 - 5.377
Vervangingsfonds - - 36.924
Detacheringen - 27.579 - 21.863
Overige - - 15.505
Totaal € 93.830 € 82.995
Bancaire instellingen keren de rentevergoedingen slechts eens per jaar, achteraf, uit.
De rente is op 6 januari 2016 bijgeschreven op de rekening courant.
De te vorderen detacheringsopbrengsten betreft uitleen van een medewerker aan PO-bestuur
De Basis.
3.5.3 Liquide middelen
De liquide middelen per 31 december 2015 zijn als volgt samengesteld:
Overzicht Liquide middelen 31-dec-14 31-dec-14
Kassen € 5.494 € 4.098
Rekening courant banken - 733.499 - 698.590
Spaarrekeningen; direct opeisbaar - 4.042.080 - 4.015.615
Totaal € 4.781.073 € 4.718.303
De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
30 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.4 Eigen Vermogen
Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ 660) wordt binnen het eigen vermogen een
onderscheid gemaakt naar privaat en publiek gevormd eigen vermogen. De samenstelling en het
verloop van het eigen vermogen is als volgt samen te vatten:
Stand per Resultaat Stand per
31-dec-14 2015 31-dec-15
Algemene Reserve
- Algemeen € 1.294.523 € 138.027 € 1.432.550
Subtotaal algemene reserve € 1.294.523 € 138.027 € 1.432.550
Bestemmingsreserves publiek
- Reserve duurzame inzetbaarheid € 246.101 € € 246.101
Subtotaal bestemmingsreserve publiek € 246.101 € € 246.101
Bestemmingsreserves privaat
- Bestemmingsfonds privaat € 161.000 € 4.000 € 165.000
Subtotaal bestemmingsreserve privaat € 161.000 € 4.000 € 165.000
Totaal Eigen Vermogen 1.701.624 € 142.027 € 1.843.651
In de volgende paragrafen worden de onderdelen nader toegelicht.
3.5.4.1 Algemene reserve
De algemene publieke reserve is opgebouwd uit de exploitatie-uitkomsten op personele en
materiële subsidies, alsmede de subsidie voor Personeel- en Arbeidsmarktbeleid (Pamb). De
algemene reserve per 31 december 2015 bedraagt € 1.432.550.
Het resultaat 2015 is toegevoegd aan de algemene reserve.
3.5.4.2 Bestemmingsreserves Publiek
Er wordt een onderscheid gemaakt naar bestemmingsreserves (vorming op initiatief van de
bestuurder) en bestemmingsfondsen (vorming op initiatief van een geldverstrekker). Per
31 december 2015 is alleen sprake van bestemmingsreserves.
De gevormde reserve betreft een reservering voor duurzame inzetbaarheid van medewerkers.
Deze bestemmingsreserve (voorheen BAPO) is vanwege de aangepaste regeling RJ660 in 2010
gevormd. De bestemmingsreserve heeft ten doel (cao bepaalde) vitaliteitsaanspraken van
personeel toekomstig te borgen. In 2015 heeft geen toevoeging aan de reserve plaatsgevonden.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
31 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.5.4.3 Bestemmingsfonds privaat
Vanwege een gift van de derden is een bestemmingsfonds privaat gevormd. Het private vermogen
ultimo 2015 bedraagt € 165.000. De aangroei betreft rentebaten. Het privaat vermogen maakt
deel uit van het buffervermogen van de instelling, maar is beschikbaar voor aanwending voor niet
direct onderwijs gebonden investeringen, vernieuwingsactiviteiten en cofinanciering.
3.5.5 Voorzieningen
Het totaal aan voorzieningen per 31 december 2015 bedraagt € 1.300.703 en is als volgt te
specificeren:
Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval
Stand per
31-dec-14 31-dec-15
Voorzieningen
Voorzieningen onderhoud € 594.940 € 467.909 € 332.585 € € 730.264
Personeelsvoorzieningen
- Spaarverlof - 29.000 - - - - 29.000
- Vitaliteit - 80.746 - - - 40.373 - 40.373
- Ambtsjubilea - 181.045 - 7.014 - 5.648 - - 182.411
Overige:
- Passend Onderwijs - 358.840 - - 40.185 - - 318.655
- Onderzoek - - - - -
Totaal voorzieningen € 1.244.571 € 474.923 € 378.418 € 40.373 € 1.300.703
In de volgende paragrafen worden de voorzieningen toegelicht.
3.5.5.1 Onderhoudsvoorziening (looptijd >5 jaar)
De voorziening wordt getroffen ter dekking van toekomstige onderhoudsuitgaven aan de
gebouwen. Op basis van een 20-jarige onderhoudsplanning zijn de jaarlijkse lasten voor
instandhouding berekend. In het najaar van 2015 is de voorziening herijkt op basis van het
strategisch huisvestingsplan.
De voorziening betreft een 20-jarige onderhoudsplanning voor de binnen- en buitenschil van alle
gebouwen in (juridisch) eigendom. In de jaarlijkse exploitatiebegrotingen van de scholen wordt
daarnaast rekening gehouden met klein onderhoud.
3.5.5.2 Personele voorzieningen (looptijd > 5 jaar)
Voorziening ambtsjubilea: op grond van deze richtlijn is een voorziening jubilea gratificaties
opgenomen voor een bedrag van € 182.411.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
32 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Voorziening spaarverlof: de voorziening is ingesteld om de te verwachten lasten te kunnen
bekostigen voor de vervanging van medewerkers die de door hun gespaarde uren in de vorm van
verlof opnemen. De reserve wordt gevoed op basis van meer gewerkte uren dan de normjaartaak.
Uren worden gewaardeerd tegen de werkelijke loonkosten.
Voorziening duurzame inzetbaarheid: op grond van de cao 2014 is ultimo 2014 een nieuwe
voorziening duurzame inzetbaarheid gevormd. De voorziening geldt ter dekking van de nieuw
vastgestelde verlofregeling, inclusief de afspraken over de overgangsregeling BAPO. In 2015 is
50% van de voorziening vrijgevallen.
3.5.5.3 Overige voorzieningen (looptijd 1-5 jaar)
Voorziening Passend Onderwijs: ten behoeve van de reorganisatie ‘Passend Onderwijs’ is een
voorziening opgenomen. Ten laste van deze voorziening komen onder andere de kosten van
outplacement, vrijwillige mobiliteit en omscholing. Deze voorzieningen zijn tegen de nominale
waarde van de verplichtingen opgenomen.
3.5.6 Langlopende schulden
De langlopende schulden bestaan uit vooruit ontvangen investeringssubsidies van gemeenten
vanwege de eerste inrichting en bedragen per 31 december 2015 € 692.132. Op basis van de
afschrijvingen van de geactiveerde investeringen voor eerste inrichtingen wordt de schuld jaarlijks
verminderd met de afschrijvingslasten. In 2015 heeft geen onttrekking plaatsgevonden.
3.5.7 Kortlopende schulden
Het totaal aan kortlopende schulden per 31 december 2015 bedraagt € 3,7 miljoen en is als volgt
samengesteld:
Overzicht kortlopende schulden 31-dec-15 31-dec-14
Crediteuren € 330.993 € 284.672
Belastingen & premies sociale verzekeringen - 708.927 - 629.363
Pensioenen - 143.375 - 173.718
Overlopende passiva - 2.561.063 - 2.646.337
Totaal € 3.744.358 € 3.734.090
De openstaande crediteuren per 31 december 2015 bedragen € 330.993. Het betreft alle reguliere
handelscrediteuren en betalingsverplichtingen voortkomend uit samenwerkingsovereenkomsten
met zorg- en onderwijsinstellingen.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
33 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De te betalen belastingen en premies sociale verzekeringen zijn als volgt te specificeren:
Belasting & premies en sociale verzekeringen
31-dec-15 31-dec-14
Loonheffing € 554.375 € 474.894
Ziektewet / UWV-uitkeringen - 117.286 - 117.286
Overige - 37.265 - 37.183
Totaal € 708.926 € 629.363
De overlopende passiva zijn als volgt te specificeren:
31-dec-15 31-dec-14
Nog te betalen:
Salarissen € 4.689 € 3.175
Accountants-/administratiekosten - - 4.986
Energie - 123.438 - 124.607
Participatiefonds - 114.678 - 114.678
Onderhoud
83.593
Detachering - 105.500 - 105.500
Vakantietoeslag - 428.763 - 443.642
Nog te besteden:
ESF-gelden - 53.089 - 53.089
Arrangementsvergoeding SWV
21.881
Overige:
Vooruit ontvangen subsidies OC&W - 145.736 - 246.822
Vooruit ontvangen termijnen gemeente - - 1.386.636
Reservering cao
59.318
Vooruit ontvangen REC - 63.591 - 38.534
Rekening courant De Onderwijsspecialisten - 1.286.355 -
Overige nog te betalen kosten - 70.432 - 124.668
Totaal € 2.561.063 € 2.646.337
De schuld Participatiefonds betreft een reservering voor terug te betalen uitkeringen aan het
Participatiefonds. Het betreft een taxatie. De terugbetaalverplichting is opgenomen naar aanleiding
van een controle van het Participatiefonds in 2010.
Te betalen onderhoudskosten betreffen nagekomen onderhoudskosten inzake een gymzaal in de
gemeente Renkum.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
34 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Nog te betalen detacheringen betreft kosten van inleen van personeel bij een tweetal collega
instellingen uit voorgaande jaren. De verplichting is per 31 december 2015 nog niet vereffend.
Vooruit ontvangen gelden OC&W betreffen Prestatiebox gelden. De gelden komen tot besteding op
basis van het meerjaren opleidingsplan. De overige nog te betalen kosten betreft o.a. vooruit
betaalde kosten ICT en een bedrag van ruim € 30.000 t.b.v. de nog in te richten tuin van De
Ommezwaai.
3.5.8 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Voor de komende jaren hebben de Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en
omstreken zich niet aan materiele financieel verplichtingen verbonden.
3.5.9 Verbonden partijen
De Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken en De
Onderwijsspecialisten vormen een bestuurlijke Personele Unie. De kosten van het ondersteunend
bedrijf worden toegerekend aan elk van de partners op basis van gemene kosten.
Het College van Bestuur van De Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en
omstreken maakt deel uit van zeventien samenwerkingsverbanden. Omdat geen sprake is van
ingebracht vermogen en “power to control” vindt geen consolidatie plaats.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
35 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6 Toelichting Staat Van Baten & Lasten 2015
3.6.1 Toelichting Baten
De totale Rijksbijdrage 2015 bedraagt € 16,7 miljoen en ontwikkelde zich in lijn met de begroting
2015. De baten 2015 zijn volgt toe te lichten:
Overzicht Rijksbijdrage 2015 Begroting 2015 2014
3.1 Rijksbijdrage OCW
- Personeel € 13.575.340 € 12.892.137 € 13.203.527
- personeels-/arbeidsmarktbeleid (Pamb) - 725.669 - 703.892 - 787.150
- Materieel - 1.716.833 - 1.706.584 - 1.429.438
Totaal Rijksbijdrage € 16.017.842 € 15.302.613 € 15.420.115
3.1.2 Overige subsidies OCW
- niet-geoormerkte OCW - 661.945 - 1.258.929 - 1.297.202
Totaal overige subsidies OCW € 661.945 € 1.258.929 € 1.297.202
Totaal Rijksbijdragen € 16.679.787 € 16.561.542 € 16.717.317
De baten uit hoofde van de lerarenbeurs bedragen € 21.182 en maken deel uit van de
Rijksbekostiging. In het onderstaande worden de ontvangsten op basis van model G toegelicht:
Omschrijving Toewijzing
Bedrag van de
toewijzing Saldo
Ontvangen in
Baten in Saldo nog te
besteden
Kenmerk Datum
1-1-2015 verslagjaar verslagjaar
ultimo verslagjaar
lerarenbeurs 707313 31-7-2015 12.225 12.225 12.225 5.094 7.131
lerarenbeurs 707114 31-7-2015 11.926 11.926 11.926 4.969 6.957
lerarenbeurs 708997 31-7-2015 26.685 26.685 26.685 11.119 15.566
Totaal
50.836 50.836 50.836 21.182 29.654
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
36 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.2 Overige overheidsbijdragen en subsidies
De overige overheidsbijdragen zijn al volgt te specificeren:
Overige overheidsbijdragen en subsidies 2015 2014
3.2.1 Gemeentelijke bijdragen en subsidies
- Overige gemeentelijke bijdragen en subsidies € 72.461 € 17.461
3.2.2 Overige overheidsbijdragen
- Op de Rails - 32.712 - 17.075
Totaal Rijksbijdragen € 105.173 € 34.536
De gemeentelijke bijdragen betreffen gymzaalvergoeding. Daarnaast heeft een afrekening
plaatsgevonden m.b.t. de medio 2015 beëindigde Op de Rails projecten.
3.6.2 Overige baten
De overige baten zijn als volgt te specificeren:
Specificatie overige baten 2015 Begroting
2015 2014
Verhuur- en doorbelaste huisvestingskosten € 31.262 € 18.000 € 16.106
Schenking - - - 161.000
Ouderbijdragen en bijdrage praktijkkosten - 44.049 - 41.017 - 64.734
Subsidie ESF - - - 191.266
Overige baten - 41.177 - 8.200 - 130.377
Totaal € 116.488 € 67.217 € 563.483
3.6.3 Toelichting lasten
De totale lasten bedragen in 2015 € 16,8 miljoen, ten opzichte van een begrote last van € 17,2
miljoen. In vergelijking met het voorgaande jaar is sprake van een terugloop van de bekostiging,
met als gevolg terugloop van het aantal medewerkers.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
37 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.3.1 Toelichting personeelskosten
De personeelskosten van 2015 zijn in vergelijking tot de begroting en 2014 als volgt toe te lichten:
Specificatie personele lasten 2015 Begroting 2015 2014
4.1.1 Lonen en salarissen
- Brutolonen en salarissen € 11.113.284 € 13.967.684 € 11.464.674
- Sociale lasten - 1.414.600 - - 1.373.932
- Pensioenpremies - 1.276.313 - - 1.473.058
Totaal Lonen en salarissen € 13.804.197 € 13.967.684 € 14.311.664
4.1.2 Overige personele lasten
- dotaties personele voorzieningen - -39.007 - - 151.617
- overige personele lasten - 78.518 - 66.520 - 60.345
- personeel niet in loondienst - -49.574 - -18.765 - -110.949
- Reiskosten woon-werk - 99.691 - 91.000 - 95.651
- reorganisatiekosten - - -
Totaal Overige personele lasten € 89.628 € 138.755 € 196.664
Personeel en arbeidsmarktbeleid:
- kosten ARBO - 44.402 - 78.000 - 38.728
- congressen / seminars - 24.209 - 3.500 - 16.136
- deskundigheidsbevordering - 437.549 - 225.000 - 195.531
Totaal Personeel en arbeidsmarktbeleid € 506.160 € 306.500 € 250.395
4.1.3 Af: uitkeringen - 112.984 - - 660.373
Totaal € 14.287.001 € 14.412.939 € 14.098.350
De personeelskosten zijn € 125.000 lager dan begroot voor 2015. De verschilanalyse valt uiteen in
lager uitgaven voor personele inzet en hogere uitgaven voor deskundigheidsbevordering dan
begroot.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
38 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
De bezoldiging van de bestuurders en toezichthouders is verantwoord in de jaarrekening van
Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en
voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking. De bestuurders zijn aangesteld binnen de
Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en
voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking. De bezoldiging wordt op basis van
afdrachten verrekend tussen de afzonderlijke Stichtingen. Vanaf 1 januari 2015 is de stichting
eigen risico drager voor ziektevervanging. Dit uit zich onder andere in een de daling van de
uitkeringen.
3.6.3.2 Toelichting afschrijvingen
De gerealiseerde afschrijving 2015 is € 90.000 lager dan begroot. De inhaalafschrijving uit 2014 als
gevolg van een harmonisatie van de waarderingsgrondslagen binnen de personele unie impliceert
ook voor 2015 een lagere afschrijvingslast. De afschrijvingskosten zijn als volgt te specificeren:
Specificatie afschrijvingen 2015 Begroting
2015 2014
Bedrijfsauto's € 2.208 € 2.792 € 3.618
Hardware - 136.620 - 158.852 - 211.965
Machines en installaties - 8.175 - 32.384 - 32.385
Meubilair - 61.944 - 102.101 - 102.876
Onderwijsleerpakketten - 58.832 - 61.859 - 68.616
Boekresultaat - -1.096 - - 514.999
Totaal € 266.683 € 357.988 € 934.459
3.6.2.3 Toelichting huisvestingskosten
De huisvestingslasten zijn € 470.000 lager dan begroot. De kosten Bouwkundige voorzieningen van
de twee scholen in Oosterbeek zijn, in tegenstelling tot de begroting 2015, niet in een keer ten
laste van het resultaat gebracht, maar worden de komende jaren afgeschreven.
De kosten zijn als volgt te specificeren:
Specificatie huisvestingslasten 2015 Begroting
2015 2014
Energie en heffingen € 227.235 € 255.200 € 300.494
Huur gebouwen en overige kosten - 34.872 - 29.500 - 75.473
Onderhoud gebouwen - 572.274 - 611.267 - 460.777
Bouwkundige voorzieningen - 17.011 - 450.000 - 98.270
Schoonmaakkosten - 244.806 - 224.000 - 233.490
Totaal € 1.096.198 € 1.569.967 € 1.168.504
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
39 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
3.6.2.4 Toelichting overige instellingslasten
De overige instellingslasten zijn als volgt te specificeren:
Specificatie overige lasten 2015 Begroting 2015 2014
4.4.1 Administratie en beheerslasten
Accountantskosten € 4.645 € € 5.074
Kantoorartikelen - 13.261 - 14.350 - 17.380
Drukwerk - 24.301 - 21.125 - 37.330
Salarisadministratie - 19.864 - 19.000 - 4.323
Advies- en onderzoekskosten - 47.505 - 46.125 - 26.486
Administratieve beheerskosten - -
- 269.139
4.4.2 Inventaris, apparatuur en leermiddelen
Lesmaterialen - 392.447 - 360.186 - 240.618
Onderhoud en aanschaf inventarissen - 37.634 - 4.650 - 3.262
Onderhoud software en computerbenodigdheden - 62.765 - 46.675 - 59.078
4.4.4 Overige
Abonnementen - 54.963 - 31.125 - 41.238
Cadeau- en representatie - 94.401 - 37.954 - 61.187
Communicatiekosten - 9.604 - 22.850 - 20.953
ESF-kosten - 36.902 - 9.825 - 16.607
Huishoudelijke uitgaven - 32.440 - 21.350 - 26.377
Kantinekosten - 50.391 - 37.550 - 44.823
Afvalverwerking
31.804
16.800
19.934
Bedrijfsauto's - 9.259 - 9.750 - 10.438
Doorbelaste plaatsingskosten leerlingen
36.050
Dotatie voorziening dubieuze debiteuren
20.000
Overige instellingskosten - 34.223 - 36.075 - 27.088
Porti - 12.487 - 10.175 - 11.330
Reproductiekosten - 80.463 - 53.650 - 52.212
Telefoon - 30.701 - 27.650 - 44.936
Totaal € 1.136.110 € 826.865 € 1.039.813
De overige instellingslasten zijn € 310.000 hoger dan begroot. Van de gerealiseerde
instellingslasten maken eenmalige kosten vanwege de herinrichting van een tweetal scholen deel
uit. Dit betreft incidentele kosten. De hogere cadeau- en representatiekosten dan begroot betreffen
de kosten van de werkkostenregeling door een wijziging van registratie.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
40 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Vanwege het herziene activeringsbeleid worden uitgaven voor lesmiddelen overwegend ineens als
kosten genomen, voor zover de uitgave lager is dan de activeringsgrens van € 1.500. Dit leidt tot
hogere kosten voor lesmiddelen. De uitgaven als geheel zijn in lijn met voorgaande jaren.
In verband met de onzekerheid of de samenwerkingsverbanden het advies van de PO- en VO raad
overnemen inzake de uitkering van zowel de basis- als de ondersteuningsbekostiging is een
voorziening dubieuze debiteuren gevormd.
De accountantskosten zijn als volgt te specificeren:
Specificatie honoraria accountant 2015 2014
1 Controle jaarrekening € 4.645 € 5.074
2 Overige controle werkzaamheden -
-
3 Fiscale advisering -
-
4 Niet controle diensten -
-
Totaal € 4.645 € 5.074
3.6.4 Financiële baten & lasten
De financiële baten en lasten betreffen rentebaten over bancaire tegoeden. Er hebben in 2015 geen
beleggingsactiviteiten plaatsgevonden.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
41 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
4. Overige gegevens
4.1 Controleverklaring
(controleverklaring zie volgende pagina)
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
42 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
4.2 Resultaat
Het resultaat van € 142.027 is als volgt verwerkt in het eigen vermogen:
- Algemene reserve € 142.027 (toevoeging)
Mutatie eigen vermogen € 142.027
4.3 Gebeurtenissen na balansdatum
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die het beeld van de jaarrekening per
31 december 2015 beïnvloeden.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
43 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
5 BIJLAGEN onderdeel uitmakend van de jaarrekening
5.1 Algemene instellingsgegevens
Naam en adres
instelling
: Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem
en omstreken
Vossenstraat 6
6811 JL ARNHEM
Telefoon : (026) 353 74 80
Bestuursnummer : 76689
De Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken is bij notariële akte
opgericht, d.d. 27 juni 2006. De stichting is ontstaan uit een fusie tussen de Stichting De Arnhemse
Buitenschool en Stichting SO en VSO aan zeer moeilijk opvoedbare kinderen in Arnhem en
Oosterbeek. De Stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel voor Centraal Nederland te
Arnhem onder dossiernummer 41046803.
Onder het bevoegd gezag van de Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en
omstreken, vallen de onderstaande scholen:
Brinnummer Locatie Bevoegd gezag nummer
01JE De Ommezwaai 76689
01JE-01 De Fonkel 76689
03IJ De Vaart / Vierbeek College 76689
23GK Briant College 76689
23GK-05 Vester College 76689
Visie: Met onze specifieke kennis op het gebied van onderwijs en ondersteuning bieden we
leerlingen in onze samenwerkingsverbanden met behoefte aan specialistische onderwijs-
ondersteuning een breed aanbod aan speciale arrangementen. Dit bieden we zowel op onze
scholen als binnen het reguliere basis, voortgezet- en beroepsonderwijs. We onderscheiden ons
vanwege onze geïntegreerde kennis op het gebied van onderwijs, gedrag en zorg. Daardoor zijn we
in staat oplossingen aan te reiken voor nagenoeg alle specifieke ondersteuningsvragen. We
stemmen onze begeleiding af met ouders en partners in het regulier onderwijs, (jeugd)zorg of
revalidatie. We zijn gericht op het vergroten van mogelijkheden van leerlingen, zodat zij volwaardig
kunnen deelnemen in de maatschappij. Voor leerlingen met specifieke ontwikkelingsmogelijkheden
en hulpvragen stimuleren we de ontwikkeling, zowel cognitief, lichamelijk als sociaal-emotioneel.
Daarvoor bieden we onderwijs en een dienstenpakket aan, gecombineerd met betekenisvol
praktijkleren en gericht op een toekomstige werkplek of baan. Onlosmakelijk is daaraan verbonden
onze focus op wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Het onderwijs en de dienstverlening wordt
aangeboden door hoog opgeleide professionals. Deze professionals zijn expert in het zoeken naar
mogelijkheden om leren te stimuleren.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
44 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Missie: We zetten ons onvoorwaardelijk in voor de ontwikkeling van elke leerling. We nemen
initiatief om samen met anderen ons doel te bereiken: voor elke leerling een volwaardige plek in de
samenleving.
De voor de scholen geldende klachtenregeling kent een aantal aanspreekmogelijkheden: de
vertrouwenspersoon, de landelijke klachtencommissie, het bestuur en een op iedere school
benoemde contactpersoon. De voor onze stichting geldende klachtenregeling gaat uit van de
aanwezigheid van ten minste één onafhankelijke vertrouwenspersoon.
Op iedere school is ten minste één personeelslid aangewezen als contactpersoon. Hij/zij is het
aanspreekpunt bij (mogelijke) klachten en verwijst de betrokkene door naar de externe
vertrouwenspersoon, dan wel een andere daarvoor in aanmerking komende persoon of instantie.
5.2 De organisatiestructuur
Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken vormt een Personele
Unie met De Onderwijsspecialisten op basis van een Raad van Toezicht-model.
De organisatiestructuur is als volgt:
Locatie Naam Functie
De Onderwijsspecialisten
College van Bestuur Arnhem Dhr. W. Ludeke Voorzitter
College van Bestuur Arnhem Dhr. H.J.M. Loeffen Lid
Centrale Diensten Arnhem Dhr. T.C. Vos Directeur
Dienstverlening Arnhem Dhr. L.J.C.M. ter Steeg Directeur
Regio’s:
Arnhem
Ede
Oosterbeek
Dhr. B. Klaassen Regiodirecteur
Scholen regio Ede
De Fonkel, locatie Jachtlaan SO Ede Mw. P. Gaertner Directeur
Vester College, locatie Hendrik Stafweg VSO Ede Mw. P. Gaertner Directeur
Scholen regio Arnhem
De Ommezwaai, locatie Doorwerthlaan SO Arnhem Mw. L. Smallegange Directeur
Briant College, locatie Bakenbergseweg VSO Arnhem Dhr. H. Hentenaar Directeur
Briant College , locatie Bethaniënstraat VSO Arnhem Dhr. H. Hentenaar Directeur
Scholen regio Oosterbeek
Vierbeek College (VSO)
De Vaart (SO), locatie Utrechtseweg Oosterbeek W. van Schaik Directeur
Vierbeek College (VSO bovenbouw) ,
locatie Wijnand van Arnhemweg Oosterbeek W. van Schaik Directeur
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
45 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
5.3 Bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen
Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke
sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op
De Onderwijsspecialisten van toepassing zijnde regelgeving: Onderwijs sector PO.
Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor De Onderwijsspecialisten is € 165.901. Het weergegeven
individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen
tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het
dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT-maximum voor de leden van
[Raad van Toezicht / Raad van Commissarissen] bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de
overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het
dienstverband.
Bezoldiging topfunctionarissen
bedragen x € 1 W. Ludeke H. Loeffen
Functie(s) Voorzitter CvB Lid CvB
Duur dienstverband in 2015 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12
Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0
Gewezen topfunctionaris? nee nee
Echte of fictieve dienstbetrekking? echte echte
Zo niet, langer dan 6 maanden
binnen 18 maanden werkzaam? ja/nee ja/nee
Individueel WNT-maximum 165.901 165.901
Bezoldiging
Beloning 127.160,68 124.450,09
Belastbare onkostenvergoedingen - -
Beloningen betaalbaar op termijn 15.144,78 15.144,78
Subtotaal 142.305,46 139.594,87
-/- Onverschuldigd betaald bedrag - -
Totaal bezoldiging 142.305,46 139.594,87
Motivering indien overschrijding: zie n.v.t. n.v.t.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
46 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Gegevens 2014
Duur dienstverband in 2014 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12
Omvang dienstverband 2014 (in fte) 1,0 1,0
Bezoldiging 2014
Beloning 149.432,78 143.664,38
Belastbare onkostenvergoedingen - -
Beloningen betaalbaar op termijn - -
Totaal bezoldiging 2014 149.432,78 143.664,38
Individueel WNT-maximum 2014 230.474 230.474
Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT
Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2015
een bezoldiging boven het individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2015 geen
ontslaguitkeringen betaald aan overige functionarissen die op grond van de WNT dienen te worden
vermeld, of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de WNT vermeld zijn of hadden moeten
worden.
Financiële verantwoording 2015 Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem e.o.
Datum
31 mei 2016
Pagina
47 van 47
Kenmerk
1605-0167
De Onderwijsspecialisten | College van Bestuur
Bezoldiging toezichthouders
Functie Voorzitter
of lid
Naam Ingangsdatum
dienstverband
Einddatum
dienstverband
Beloning
(op jaar-
basis)
Belastbare vaste
en variabele
onkosten-
vergoedingen
Voorzieningen
beloning
betaalbaar op
termijn
Uitkeringen wegens
beëindiging van het
dienstverband
RvT Voorzitter De heer H. Luchtmeijer 01-08-2008 01-01-2018 € 3.000
RvT Lid De heer J.H.J. Baardemans 01-01-2011 31-12-2016 € 2.500
RvT Lid De heer C. Donker 01-01-2011 01-01-2019 € 2.500
RvT Lid Mevrouw J. Pijl 22-06-2009 01-01-2018 € 2.500
RvT Lid De heer D.H. van Uitert 01-01-2011 01-01-2019 € 2.500
RvT Lid Mevrouw M. van Etteger 01-01-2012 01-01-2020 € 2.500