Financiëel in balans door ‘gezonde’ verborgen rendementen

Dr. Kees Scheepens, boer, dierenarts, varkensfluisteraar

Financiëel in balans?

Verdwenen door het nastreven van extreme ‘verborgen’ financiële rendementen!!

0

20

40

60

80

100

120

140

160

0 20 40 60 80 100 120 140 160

Reeks1

Denemarken

Schulden van huishoudens en overheden in % van het bbp

Nederland

Spanje

Italïe

Griekenland

Ierland

Verenigd Koninkrijk USA

Portugal

Duitsland

Frankrijk België hu

ish

ou

den

s

overheden

Schulden in % van bbp

Financiëel met varkens in balans?

Kengetallen in het jaar 2001 2011

Loonkosten per uur 16,86 20,75

Tweemansbedrijf 375 zgn 22,6 b/z/j 550 zgn 27,0 b/z/j

Kg zeugenvoer 1170 kg 1220 kg

Prijs zeugenvoer € 18,27 € 30,18

Biggenvoer 633 kg 783 kg

Prijs biggenvoer € 28,01 € 42,02

Gezondheidszorg € 40,93 € 70,---

Kostprijs per big € 48,06 € 56,06

En hoe zal het zijn in 2021?

Varkensgezondheid in balans ?

Varkensgezondheid in balans?

Wie weet welke ziekte dit veroorzaakt ? Afrikaanse Varkenspest !!

Varkensgezondheid uit balans?

Verdwenen door het nastreven van extreme ‘verborgen’ financiële rendementen ??

Afrikaanse Varkenspest in Rusland

Recente uitbraken van Afrikaanse varkenspest in Noord- en

Zuid Rusland 2010-2011 bij huisvarkens en wilde varkens

Globalisering óf regionalisering?

1200 km

MKZ in Azië-Rusland

Globalisering óf regionalisering?

Nederland aan top in Europa!

Engeland 1608

Denemarken 2075

Nederland 2279

Frankrijk

2109

Duitsland 1993

Ierland

1789

EU gemiddeld 2000

Kg karkas/zeug/jaar

‘Verborgen’ rendement ?

• Uw bedrijf is een kasteel !!

Ú bent de kasteelheer !!

Suvita adviseert !!

• gelten • mensen • transport • materiaal • lucht • vlees

Kosten KVP 1997-1998: 1.400.000.000 Euro

Bedrijf

Varkenshouder Bezoekers

Direkte familie Personeel

Overig familiebezoek Advisering ter preventie van insleep kiemen

Advisering ter preventie van infecteren van varkenshouders en adviseurs op het bedrijf

Adviezen ter preventie van kiemoverdracht

van bedrijf naar de familie

Wat te doen ?

• Vermindering infectiedruk

– Insleep kiemen via het varken no. 1 oorzaak!

• PRRS

• Dysenterie

• A.p.p.

• ????? 1980-1990-2000-2010 ??

Insleep kiemen voorkómen

2021: Suvita eradiceert PRRS op Veluwe !

Kostprijs daalt met €5/vleesvarken

• Vermindering infectiedruk

– Insleep kiemen via de mens

• 12-24-48 uur Varkensvrij: hoe langer hoe beter

• Douchen: wél nat worden !!

• Niet op zwartwild-jacht in Duitsland/Polen

• Wanneer dit alles niet, dan wél: – Handdesinfektie met alcohol

– Zuivere /gedesinfecteerde laarzen

– Schone overall/haarnetje/hoofdbedekking

– Evt plastic handschoenen/mondkapje

Insleep kiemen voorkómen

• Vermindering infectiedruk

– Kieminsleep door materiaal

• Geen vleesproducten in de stal (op b.v. brood)

• Geen (over-) verpakkingen in de stal

• Niet met apparatuur in andere stal geweest zijn (Scanner ?)

• Zaagsel van bekende herkomst (vrij van vogels en ongedierte)

• Pas op met sneeuw !!!

Insleep kiemen voorkómen

Wie bepaalt de grootte van uw bedrijf ?

€ + € + € + € + € = .... N2 - N

VOERWINST

125 %

Grootte bedrijven en a.b.

Maran, 2007

Weniger als 250 Sauen 250-600 Sauen Über 600 Sauen

Tag-dosierung/Tier-Jahr: Anzahl Tage pro Jahr

dass ein Tier antibiotisch behandelt ist

12

25

40

Mit Personal: 34 Ohne Personal: 18

zeugen

SPF-bedrijven

Hoe krijgen we gezondheid weer in balans ??

infectiedruk

weerstand • virussen • bacteriën • parasieten • protozoën

• passieve immuniteit • actieve immuniteit

Verlagen van de infectiedruk

Infectiedruk blijft …. toenemen

Stabielere DNA-virussen Instabielere RNA-virussen

heel stabiel weinig genetische variatie

Zeer instabiel: veel genetische variatie ( veel kopieerfouten) zgn ‘quasi-species’ ontstaan

Voorbeelden: Aujeszky, Parvo, Circo

Voorbeelden: PRRS (1,2,3), Influenza, Corona, Klassieke varkenspest, Nipah, MKZ

Effectieve en veilige vaccins Vaccins niet altijd 100% effectief

Afrikaanse Varkenspest swill, teken, transport, vlees; zéér resistent (maanden/jaren)

Klassieke varkenspest internationaal transport

Quasimodo’s óf kameleons ?

Drew, 2011

PRRS-virus : Quasimodo óf kameleon ?

• kleine bedrijven • gesloten bedrijven • weinig diercontacten • schoon en zuiver werken • weinig virus op bedrijf (inteelt) • genetische variatie dieren

• (zéér) grote bedrijven • zeugen-biggen/ vleesvarkens • veel diercontacten • sneller werken • relatief veel virus op bedrijf •genetische variatie dieren is minimaal

PRRS

PRRS

Infectiedruk blijft toenemen

• Streptococcen

• Dysenterie (Vibrio)

• Veegerelateerde MRSA

• Clostridium difficile

Wat we deden en niet meer doen!

Kraamopfokhokken

Wat iedereen nu kan doen!

• Weerstand verhogen / passieve immuniteit verbeteren

• ijzer spuiten: juiste hoeveelheid op het juiste moment; géén ijzer spuiten?

• Handen wassen- plastic handschoenen

• Mondkapjes

• Actieve immuniteit voorzichtig laten ontwikkelen

• Naaldloos injecteren? Naalden wisselen per toom?

Géén ijzer spuiten!

Biologisch varkensbedrijf met chronisch gewrichtsontsteking bij biggen: Advies: schakel over op ijzerpoeder

Resultaat: 60 % minder gewrichts-

ontstekingen Af en toe wel een enkele big ijzer spuiten die te weinig opneemt Twee maal per dag nieuw ijzerpoeder in bakje doen

IJzer spuiten: hoeveelheid en moment

Teveel en te snel! Te weinig, te laat ? Antibiotica 9,22 kg /100 zeugen bij ijzer spuiten of dag 1-2 vergeleken met dag 3 3 (6,75 kg) of dag 4 (3,98 kg)

Toen de zoogperiode nog 6 weken was, was er de kans dat biggen te weinig ijzer binnenkregen

Betriebe mit über Hälfte Ferkel-verluste durch Streptokokken wenn Eisen auf Tag 1-2 (66 %), Tag 3 (44 %) oder Tag 4 (23 %)

Al vanaf de eerste levensweek wordt er bijgevoerd met voer met meer dan 700 ppm resorbeer ijzer

Geen ijzer spuiten op dag 1-2 wanneer problemen met E.coli of Clostridiën .IJzer laat bacterién groeien !!!!

Het is misschien beter om

hoeveelheid te verminderen

en eerst vanaf dag 3 te spuiten

Praktijk rapport ASG, 2008

Verhogen van de weerstand

Colostrum (biest-) opname biggen

• Voldoende en vroegtijdige biestopname is beslissend voor: – Overleving biggen

– Ontwikkeling biggen

• Colostrum zorgt voor: – Energie

• Thermoregulatie

• homeostase gedurende eerste 24 uur

• Groei en beweging

– Bescherming tegen infecties totdat immuunsysteem zelf actief is geworden

– Colostrum is de enige bron van IgG bij pasgeboren biggen

Energy reserve and requirements until 24 h after birth (Le Dividich et al., 2005)

Weinig energie bij de geboorte

big lam baby

Glycogeen Lever (g/kg LG) 2,5 1,5 3,8

Spier (g/kg LG) 12,2 9,6 6

Beschikbare energie (kcal/kg LG) 60 46 40

Vet Totale reserve (g/kg LG) 11 25 150

Beschikbare energie (kcal/kg LG) 42 112 1301

Totale energiereserve bij geboorte (kcal/kg LG) 102 157 1341

31

Trage geboortes

10

10,5

11

11,5

12

12,5

13

13,5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Toomgrootte, groter, grootst?

Lgb

13,0

11,2

11,9

Bron: Agrovision, NL

Grote tomen hoge sterfte

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

≤ 11 12-13 14-15 ≥16

Sterfte (%)

Toomgrootte

Grote tomen: meer variatie in colostrum opname per big

Variatie in IgG

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

≤ 11 12-13 14-15 ≥16

Toomgrootte

Slechts één zak biest voor biggen, óók bij grote tomen!

Colostrum verdeling begint kritiek te worden

vooral bij extreem vruchtbare lijnen

Devillers 2004 and 2007: • Minimum behoefte = 170 g/kg LG, gem. opname = 290 g/kg LG, • Colostrum (biest) hoeveelheid = 1.91- 5.31 kg, onafhankelijk van toomgrootte

10 12 14 16 18

2000 200 167 143 125 111

3000 300 250 214 188 167

4000 400 333 286 250 222

5000 500 417 357 313 278

6000 600 500 429 375 333

Toomgrootte

Co

lost

rum

ho

evee

lhei

d /

in m

l

per

zeu

g

Blijft er wel genoeg biest over voor iedere big ?

COLOS -TRUM

30 B/Z/J

Kunnen we biest/colostrum opname verbeteren?

• Bij het biggen is de zeug vaak wat gestresst

• Dit gedrag varieert van toegenomen alertheid tot onrust en soms agressiviteit, wat er in resulteert dat: Biggensterfte toeneemt (cannibalisme, doodliggen) Biestopname verslechtert, doordat de zeug de biggen niet voldoende laat

drinken.

• Deze stress valt te verminderen met azaperone

• Behandeling: 2 mg/kg LG azaperone IM (8 ml Stresnil® ) op moment dat nageboortes er af zijn

Zeugen gedragen zich beter !

Gedrag na geboorte 0 uur 6 uur

Gedrag Stresnil (n=69)

Controle (n=81)

Stresnil (n=69)

Controle (n=81)

Kalm 68% 78% 87% 69%

Alert 20% 14% 13% 27%

Gestresst 12% 9% 0% 4%

p-waarde 0.2121 0.0078 I. Vanthillo, 2007 (P.887 IPVS 2010)

De eerste 3 uur na de geboorte

148%

100%

0%

25%

50%

75%

100%

125%

150%

175%

1 2

IgG

(m

g/m

l)

Eerstgeboren biggen vergeleken met de laatst geboren biggen

MS-Colostrum Basket

De eerste 24 uur na de geboorte

Het zuigen wordt makkelijker voor de biggen

• Wat is het effect op het zuig-gedrag van de biggen?

• Minder zeugen behandeld met Stresnil liggen op hun buik 2 en 4 uur na het biggen (op 4 uur: 14% versus 27%)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2 4 6 8

Pig

lets

su

cklin

g (%

)

Uren na vrijkomen van nageboorte

Percentage biggen aan het zogen tijdens de waarnemingen

Azaperone Non-treated

*

*

* = difference p < 0.05

E. Zotti, P.887 IPVS 2010

Colostrum (biest) een levens-elixer

• Biest zorgt voor goede sluiting darmwand

• Te weinig biestopname resulteert in onvolledig sluiting van darmwand en binnendringen van kiemen zoals Streptococcen en E.coli.

Sterfte loopt soms op tot 100 % mortality < 7 dgn

Biest: een levens-elixer!

• Hoeveelheid biest geproduceerd door zeug ligt vast en is niet gerelateerd aan aantal biggen

• Wanneer alle biggen kunnen drinken, is de colostrum-opname voldoende

• Hoge IgG-variatie binnen een toom: biggensterfte neemt toe

Var

iati

e in

IgG

-ge

hal

tes

in b

loe

d v

an t

oo

mge

no

ten

Janssen Animal Health

160%

60%

150%

40%

110%

130%

120%

0%

20%

Gemiddelde van tomen

5,1%

7,7%

Uitval biggen kraamstal

Stresnil®

Kostprijs zakt met ruim € 1,50 per big

Hoger geboortegewicht meer colostrum

IgG (mg/ml)

Geboortegewichts-categorie

Zeugen behandeld met Stresnil na het afbiggen laten kleine biggen beter drinken

0

2

4

6

8

10

12

14

16

< 1 kg < 1.2 kg < 1.4 kg < 1.6 kg > 1.6 kg

Control

Stresnil

Biestopname biggen

• Omgevingstemperatuur

Biestopname biggen

• Actief geboren worden – Samenstelling dragend voer betere biest !! – Geboortegewicht ↑

• Omgevingstemperatuur – De juiste biggenlamp bij de juiste vloer

• Couperen,castreren, nooit op dag 1 • Zo min mogelijk overleggen van biggen/ zo min mogelijk

wonden maken !! • Fokken/voeren op uniformiteit bij geboorte

DUS: beginnen bij de zeug !!!

Na het spenen ?

Financiëel met vleesvarkens in balans?

Kengetallen in het jaar 2001 2011

Loonkosten per uur 18,47 22,09

Eenmansbedrijf 2000 mvp 4000 mvp

Kg voer/vleesvarken 717 kg 762 kg

Prijs vlvvoer/100 kg € 19,50 € 30,53

Voerconversie/groei 2,62 760 2,62 811

Uitval 2,7 % 2,3 %

Gezondheidszorg/vrk € 2,20 € 1,29

Kostprijs per kg vlees € 1,70 € 1,86

En hoe zal het zijn in 2021?

Kan het niet beter in de mesterij?

Hoe kan ik zonder SPF-biggen

toch een topper worden?

Heel simpel 1:

Hoe minder kiemen de biggen bij zich hebben, hoe

minder kiemen in het dier binnendringen !

1. Minimale overdracht van kiemen tussen dieren

onderling en tussen mens en dier hygiënesluis

en super-hygiënisch werken

2. Na reiniging óók desinfecteren !!!

ASG, 2009

50

Heel simpel 2:

De slijmvliezen gezond houden:

1. Geen tocht, geen hitte-stress, lage NH3-gehaltes, geen stress door mengen

2. Dieren laten enten tegen Mycoplasma/Circo en regelmatig ontwormen

3. Maag en darm zo minimaal mogelijk belasten door suboptimale voeding/voedering (volgende slide)

Hoe toch een topper worden ?

Hoe toch een topper worden?

3. Maag en darm zo min mogelijk belasten

• Brij voeren aan de lange trog • Gebruik gefermenteerde vochtrijke bijproducten. • Driemaal per dag voeren aan de lange trog • Bijproducten van constante hoge kwaliteit • Relatief veel zuivere granen (tarwe, gerst, tarwezetmeel)

• Hoog voerniveau voor maximale jeugdgroei

Hoe toch een topper worden?

52

• Oppervlak per dier: minimaal 0,8 m² • kleine groepen: 12 dieren per groep min. + 40 gram/dag in vergelijking met 24, 36 of 72 dieren/groep; ook hoogste classificatie

Kostprijs zakt met € 5,-- per afgeleverd vleesvarken

Verliezen of verdienen!

Suvita varkensartsen maken het verschil!

Dank voor uw aandacht !