FIETSROUTE: VERBINDDE STAD!

FIETSEN LANGS NIEUWE STADSONTWIKKELINGEN

Zondag 22 september is Dag van de archi-tectuur en Gent Autovrij. Tussen 10 en 18u is gemotoriseerd verkeer in de binnen-stad verboden en verzorgen architecten rondleidingen in nieuwe hedendaagse gebouwen. Twee fietsroutes leiden langs opengestelde architectuurprojecten en stadsvernieuwingsprojecten. Elke route is ongeveer 17,5 km lang.

Concept en uitwerkingTeam Stadsbouwmeester, 2019Grafische vormgevingSpecht StudioFotografieOlmo Peeters

V.U. Mieke HullebroeckAlgemeen directeur StadhuisBotermarkt 1, 9000 Gent – 2019

VERTREKPUNTEN

FIETSROUTE NOORDEen fietstocht door het noordwesten van Gent vanuit Melopee, het stadsgebouw aan de Nieuwe Dokken.

FIETSROUTE ZUIDEen fietstocht in zuidoostelijke richting vanuit Kunstencentrum Vooruit.

De twee fietsroutes kruisen elkaar tussen Vooruit en Station Gent – Dampoort // De Nieuwe Dokken.Je kan ze ook combineren: start met route NOORD maar stap ter hoogte van Vooruit over op route ZUID, of start met route ZUID en stap ter hoogte van Station Gent Dam-poort over op Route NOORD.

Inschrijven voor de rondleidingen kan via www.festivalvandearchitectuur.beOntdek alle activiteiten in de autoluwe zone op www.stad.gent/gentautovrij

VERBIND DE STAD!

Gent groeit! Er moet plaats bij gemaakt worden om de bevolkingsgroei op te van-gen maar tegelijk moet er oog zijn voor de levenskwaliteit van de bewoners. Innova-tieve woonvormen en voorzieningen, en aangepaste mobiliteitssystemen zijn dus nodig. Architectuur is vandaag meer dan alleen maar bouwen. Het is een verhaal van hoe mensen de ruimte optimaal kun-nen delen. De twee fietstochten brengen een aantal toekomstgerichte ontwikkelin-gen in kaart. En een autoloze zondag biedt daarvoor de ideale omstandigheden.

FESTIVAL VAN DE ARCHITECTUUR

GENT AUTOVRIJ22.09.2019

2 FIETSLUSSEN LANGS68 RUIMTELIJKE OPGAVES

IN GENT – 2 X 17,5 KM

LE

DEBERG LEEFT

GROEISTAD GENTBRUGGE

CENTRUM

EN ROUTE

DE OUDE DOKKEN

BLOEMEKENSWIJK

BRUGGEN NAAR RABO

T

DE KLIMAATROBUUSTE STAD

!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!1.

MELO

PEE 2.

STADSO

NTW

IKK

ELING

NIEU

WE

DO

KK

EN

3. BATAVIAB

RU

G

4. VERAPAZBRU

G

5. K

APITEIN ZEPPO

SPARK

6. STAD

SON

TWIK

KELIN

GD

OK

NO

OR

D

7. K

AVELWO

NIN

GEN

8.

PARK

EERGEB

OU

W SIN

T-LUCAS

9. VO

ORTM

ANSITE

10. STADSO

NTW

IKK

ELING

TON

DELIER

11. W

OO

NG

EBO

UW

MET SPO

RTHAL

12. GAAR

DEN

IERSB

RU

G EN

GAAR

DEN

IERSW

EG

13. STADSW

ERKPLAATS H

ET GETO

UW

14. BALEN

MAG

AZIJN

15. FIETSPAD W

ESTERR

ING

SPOO

R EN

BLAU

WE FIETSB

RU

G

16. DE STEK

17. STAD

SNATU

UR

BO

URG

OYEN

-O

SSEMEER

SEN

18. STADSLAN

DB

OU

W B

OER

SE POO

RT 19. RYH

OVE

20. TOEKO

MSTIG

E FIETSO

ND

ERDO

ORG

ANG

DRO

NG

ENSESTEEN

WEG

21. PAR

K H

ALFWEG

22. FIETSB

RU

GG

EN

23. STADSLAN

DSCH

AP KOP VAN

DE

WATERSPO

RTBAAN

24. STADSCAM

PUS O

FFERLAAN

25. GRO

ENK

LIMAATASSEN

– LEIE EN CO

UPU

RE 26. SPO

RTHAL PRO

VINCIE O

OST-

VLAAND

EREN

27. FIETSO

ND

ERD

OO

RGAN

GO

ND

ER D

E R40

28. CAMPU

S BIJLO

KE

29. KU

NSTEN

BIB

LIOTH

EEKB

IJLOK

ESITE 30. STU

DIO

’S LOD

EN BALLETS

C DE LA B

31. K

NIP VER

LOR

ENKO

ST 32. K

UN

STENCEN

TRU

M VO

OR

UIT

33. DE R

EEP 34. H

ERON

TWIK

KELIN

GPO

RTUSG

EBO

UW

1. K

UN

STENCEN

TRU

M VO

OR

UIT

2. D

E KRO

OK

3.

AC ZUID

4.

HER

BESTEM

MIN

G K

ERK

EN,

SINT-AN

NAK

ERK

5.

FIETSSTRAAT VISSER

IJ 6.

KLEU

TER- EN

BASISSCHO

OL

SINT-LIEVEN

SPOO

RT 7.

FIETSBR

UG

KEIZER

SPARK

8.

FIETSON

DER

DO

ORG

ANG

BR

USSELSESTEEN

WEG

9.

HER

DEN

KEN

INFR

ASTRU

CTUU

R, B

401 10. PARK

EERGEBO

UW

LEDEBERG

11. D

IENSTEN

CENTR

UM

LEDEB

ERG

12. STAND

AERTSITE 13. B

UU

RTPARK

MO

RIAAN

STRAAT

14. WO

ON

ATELIER M

OR

IAANSTR

AAT 15. W

IJKPAR

K D

E POR

RE

16. STAD

SON

TWIK

KELIN

GARSEN

AALSITE 17. ECO

WIJK

GAN

TOISE

18. STADSCAM

PUS

DC G

ENTBRU

GG

E

19. HERD

ENK

EN IN

FRASTRUCTU

UR

, BRO

KK

ELBRUG

20. STAD

SNATU

UR

GEN

TBR

UG

SE MEER

SEN

21. GRO

ENK

LIMAATASSEN

– SCHELD

E 22. STAD

SON

TWIK

KELIN

G 20E G

OR

DEL,

DEN

DR

AAD, AR

BED

EN R

UTE

23. STADSW

ERK

PLAATS DE PU

NT M

ET STAD

SLAND

BO

UW

ROO

F FOO

D

24. WO

ON

ATELIER AE ARCH

ITECTEN

25. BIJG

AARD

EHO

F 26. D

E SCHILD

ERS

27. HEILIG

HARTPLEIN

28. D

E WASSER

ETTE 29. FIETSO

ND

ERD

OO

RGAN

GD

AMPO

ORT

30. STATION

SVERNIEU

WIN

GSPRO

JECT G

ENT-D

AMPO

ORT

31. STAD

SGEB

OU

W M

ELOPEE

32. HERO

NTW

IKK

ELING

PORTU

SGEB

OU

W

33. DE R

EEP

6

7

5

8

912

11

10

1314

15

16

17

19

18

22

2222

20

21

24

23

2526

27

28

29

2

23

4 5

6

7

8

910

11

12

1314

15

16

1819

20

17

2122

22

232425

26

27

3029

28

31

32

1

34

33

1

31

3032

33

3

MELO

PEE

4

PORTU

SGEB

OU

W

VOO

RU

IT

FIETSROU

TE:VERBIN

DD

E STAD!

FESTIVAL VAND

E ARCHITECTU

UR

GEN

T AUTO

VRIJ22.09.2019

Schrijf je in voor de architectuurrondleidingen op w

ww.festivalvandearchitectuur.be

Ontdek alle activiteiten in de autoluw

e zone op w

ww.stad.gent/gentautovrij

LegendeRO

UTE N

OO

RD

ROU

TE ZUID

GED

EELD TR

AJECT

NOG NIET GEREALISEERD

stedelijke opgave

landschap en publieke ruimte

m

obiliteit

selectie Dag van de Architectuur

let op

24. STADSCAM

PUS O

FFERLAAN

Voor de campus aan de O

fferlaan wordt on-

derzocht hoe bijkomende gebouw

en kunnen w

orden ingepast en hoe de verschillende scholen klassen, sportzalen, cafetaria’s en repetitieruim

te kunnen delen. Dit om het

tekort aan ruimte op te vangen. Versleten

gebouwen w

orden afgebroken om de door-

waadbaarheid van de site en interactie tus-

sen de gebruikers te verhogen. Een nieuw

masterplan m

oet dat in goede banen leiden.

25. GRO

ENK

LIMAATASSEN

– LEIE EN CO

UPU

RE

Gent profi leert zich als een groene stad, m

aar is in realiteit nog te grijs, bebouwd, verhard en versteend. Ontharden is dus de boodschap. Acht Groenklim

aatassen verbin-den het stadscentrum

met het buitengebied.

Zo kunnen in één klap uitdagingen op het vlak van klim

aat, recreatie, landschap en ecologie aangepakt worden.

26. SPORTH

AL PRO

VINCIE O

OST-VLAAN

DER

EN

Op het scholencom

plex werd extra sport-

infrastructuur gerealiseerd als één alom-

vattend complex dat naast de sporthal en

nieuwe lokalen ook een cafetaria en een

open-leercentrum bevat.

ONTW

ERPERS: BOB M

CMASTER ARCHITECTEN,

BEL ARCHITECTEN

27. FIETSON

DER

DO

ORG

ANG

ON

DER

DE R

40 O

p verschillende plaatsen vormt de stads-

ring een barrière tussen wijken. De fi ets-

onderdoorgangen brengen je veilig aan de andere kant!

28. CAMPU

S BIJLO

KE

Op de Bijlokecam

pus huizen diverse cultu-rele en educatieve instellingen zoals STAM

, KASK en opleidingscentra voor podium

kun-sten en culturele organisaties vandaag al sam

en. Een masterplan brengt extra kansen

in beeld voor nieuwbouw, restauratie en het

delen van ruimtes. Zo kunnen organisaties

fl exibeler inspelen op veranderende noden.

29. KU

NSTEN

BIB

LIOTH

EEK B

IJLOK

ESITE De Kunstenbibliotheek brengt de biblio-theekcollecties van KASK, S.M

.A.K., Design M

useum, STAM

, HISK en de Gentse Gidsen sam

en onder één dak. O

NTWERPERS: ARCHITECTEN VAN ACKER EN PARTNERS

30. STUD

IO’S LO

D EN

BALLETS C DE LA B

Sinds 2008 bew

onen opera- en muziekthea-

ter LOD en dansgezelschap Les ballets C de

la B de voormalige ‘M

aterniteit’ op de Bijlo-kesite en de tw

ee nieuwe repetitiestudio’s.

Het geheel vormt een boeiende com

binatie van oud en nieuw. O

NTWERPERS: ARCHITECTEN DE VYLDER VYNCK TAILLEU

31. KN

IP VERLO

REN

KOST

Het mobiliteitsplan voerde zeven knips door

in het stedelijk wegennet: plekken w

aar de w

agen voortaan niet langer door mag.

Zo werden sluiproutes door w

oonwijken

geëlimineerd en kom

t ademruim

te in de stad vrij. In afw

achting van een defi nitieve inrichting zijn de knips tijdelijk ingericht m

et bloembakken, zitm

eubelen en felrode verfstroken op het w

egdek.

VCEN

TRU

M

De binnenstad is overbevraagd: op koop-, feest- en evenem

entdagen is het er over de koppen lopen. Een ‘m

asterplan publieke ruim

te’ moet een helder kader scheppen

om bij te sturen. De as w

aarlangs we het

centrum m

et de fi etsroute doorsnijden, toont zow

el de uitdaging als de mogelijke

oplossing. In de Walpoortstraat is de auto

al enkele jaren niet meer w

elkom. M

et het openleggen van de Reep is een nieuw

e publieke verblijfsruim

te ontstaan. Langs de Schelde ontstond zo een nieuw

e publieke route die culturele plekken als Vooruit en De Krook verbindt m

et de Portussite en de Sint-Baafsabdij. Dit deel van de fi etsroute

brengt je bovendien langs enkele sleutello-caties van het Festival van de architectuur.

32. KU

NSTEN

CENTR

UM

VOO

RU

IT Vooruit vorm

t het ‘kloppend hart’ van het Gentse Kunstenkw

artier. Het gebouw, dat inm

iddels meer dan honderd jaar oud is,

onderging recent een aantal verbouwingen

en toevoegingen. O

NTWERPERS: DIAL ARCHITECTS (VERBO

UWING)

Hier kun je overstappen op ROUTE ZUID.

Dan bedraagt de route in totaal 35 km.

33. DE R

EEP De Nederschelde – of Reep – w

erd in 1960 overkapt en vooral gebruikt als boven-grondse parkeerruim

te. De Reep heropenen duurde ruim

15 jaar: er werden drie bruggen

gelegd, er kwam

een nieuwe sluis, het Veer-

manpark, een fi etsonderdoorgang Sint-Jo-

ristragel en de Oude Beestenm

arkt en de kaaien w

erden heraangelegd.

34. HERO

NTW

IKK

ELING

PORTU

SGEB

OU

W

Het Portusgebouw, beter bekend als ‘de Belgacom

toren’ of erger ‘het lelijkste ge-bouw

van Gent’, ondergaat binnenkort een gedaanteverandering. Rondom

het bestaan-de gebouw

komt een glazen gevel, m

et daarachter appartem

enten en een hotel. De technische bunker achter de toren w

ordt gesloopt en m

aakt plaats voor een nieuw-

bouw. Aan de kant van de Nederschelde w

ordt het Veermanparkje een stuk groter.

Tijdens het Festival van de architectuur kun je op de tiende verdieping de expo O

ntwer-

pen voor Gent bezoeken.

De rotonde aan de Dampoort is een gevaarlijk

knooppunt. Let goed op, en respecteer de verkeersregels.

→ EIN

DE: M

ELOPEE

16. STADSO

NTW

IKK

ELING

ARSENAALSITE

In een volgebouwde stad zijn er m

aar wei-

nig onontwikkelde gebieden over. Tussen

Ledeberg, Gentbrugge en Moscou liggen

verschillende dergelijke gebieden die op term

ijn mee stad kunnen w

orden. De grote Arsenaalsite zouden w

e kunnen aanwen-

den als experimenteerruim

te voor nieuwe

vormen van stedelijke productiviteit, on-

derzoek en innovatie. Dergelijke grootscha-lige aaneengesloten gebieden zijn uniek in de stad en m

oeten te allen tijde behoed w

orden voor verkaveling.

17. ECOW

IJK G

ANTO

ISE Aan de Bruiloftstraat bevond zich het Jules O

ttenstadion, thuishaven van voetbalclub KAA Gent. Na de verhuizing naar de Ghe-lam

co Arena kwam

er in Gentbrugge een gebied van ongeveer 5 ha vrij voor een nieuw

e modelw

oonwijk voor de 21e eeuw,

met een zo laag m

ogelijke ecologische voetafdruk. Duurzaam

bouwen, autogebruik

beperken, diensten en ruimte delen vorm

en de uitgangspunten van de ecow

ijk.

18. STADSCAM

PUS D

C GEN

TBRUG

GE

Het vernieuwde Dienstencentrum

Gent-brugge w

ordt hét knooppunt in de wijk en

een echt hedendaags stadsgebouw. Ver-schillende functies gaan er sam

en: politie, loketten, basis- en m

uziekschool, biblio-theek, koffi ehuis, en buurtplekken krijgen er een vaste stek. Functies bundelen zorgt voor gedeeld gebruik van ruim

te, maar ook

voor uitwisseling en ontm

oeting!

19. HERD

ENK

EN IN

FRASTRUCTU

UR

, BRO

KK

ELBRUG

Het E17-viaduct in Gentbrugge kam

pt al een tijd m

et bouwtechnische problem

en en de ligging dw

ars doorheen woonwijken wordt

in vraag gesteld. De stadsbouwm

eester wil

alle mogelijke perspectieven voor de infra-

structuur op tafel leggen en bediscussiëren. Sam

en met de bewoners en overheid wordt

een onderzoekstraject opgestart. Maar ook

nu al kunnen we experimenteren m

et de zone onder het viaduct.

20. STADSN

ATUU

R G

ENTB

RU

GSE M

EERSEN

De Gentbrugse M

eersen zijn een van de vier groenpolen. Het gebied strekt zich uit over 240 ha. De hoofdingang ligt te m

idden van w

oonwijken aan de Braem

kasteel-straat. In de buurt van die w

ijken ligt de

klemtoon op recreatie. Hoe dieper je het

gebied intrekt, hoe meer natuur en bos de

bovenhand krijgen.

21. GRO

ENK

LIMAATASSEN

– SCHELD

E zie 25. Route Noord

22. STADSO

NTW

IKK

ELING

20E-GO

RD

EL, DEN

DR

AAD, AR

BED

EN R

UTE

Drie voormalige fabrieksterreinen, op een

boogscheut van elkaar, illustreren het po-tentieel van dergelijke terreinen voor de stad van m

orgen. Den Draad en Rute geven een im

puls aan het woningaanbod, terw

ijl Arbed ook econom

ische activiteiten een plaats in de stad geeft.

23. STADSW

ERK

PLAATS DE PU

NT M

ET STAD

SLAND

BO

UW

ROO

F FOO

D

De Punt huisvest reguliere en sociale econom

ie samen in één gebouw, een ge-

renoveerde werkplaats op de Arbed-site,

en is hiermee uniek. M

et een hedendaagse nieuw

bouw van tw

intig meter hoog, ver-

bonden met de oude gebouw

en via een atrium

, werd de capaciteit verdubbeld.

Op het dak bevindt zich Roof Food, een

stadslandbouwproject.

24. WO

ON

ATELIER AE ARCH

ITECTEN

Deze renovatie van een woning m

et atelier is eenm

alig opengesteld tijdens de Dag van de architectuur. O

NTWERPERS: AE ARCHITECTEN

Steek de sluis over met fi ets aan de hand.

IVSTAD

SVERN

IEUW

ING

EN RO

UTE

Dampoort - Sint-Am

andsberg is een verza-m

eling van buurten met elk eigen karak-

tertrekken. Om ze m

et elkaar te verbinden werden ze sam

engebracht in één stads-vernieuwingsproject: ‘En Route’. Sam

en m

et buurtbewoners en lokale verenigingen worden pleinen, parken en straten heraan-gelegd. In ieder deelproject worden de zes them

a’s van ‘En Route’ zo goed mogelijk

gecombineerd: goed wonen, een bloeiende

lokale economie, duurzam

e mobiliteit, m

eer groen, sam

enleven en co-creatie met de

buurt. Klimaatneutraliteit en kindvriendelijk-

heid lopen daar als rode draad doorheen.

Opgelet bij het oversteken van de Forelstraat.

25. BIJGAARD

EHO

F In Sint-Am

andsberg krijgt de voormalige

Malm

arfabriek een nieuwe bestemm

ing als collectief woonproject. In ‘Bijgaardehof’ zal er plaats zijn voor 57 wooneenheden en een wijkgezondheidscentrum

. Het wordt daarmee

het grootste co-housingproject van het land.

26. DE SCH

ILDER

S Acht gezinnen leven in dit huis m

et ze-ventien slaapkam

ers, negen keukens en tientallen kasten. Sam

en gingen ze het avontuur aan om

compacter te leven in een

genereuze architectuur. O

NTWERPERS: HAVANA ARCHITECTUUR

27. HEILIG

HARTPLEIN

Het Heilig Hartplein m

oet een groene, aangenam

e autoluwe ontm

oetingsplaats m

et ruimte voor w

ijkevenementen w

orden. Een groep bevlogen buurtbew

oners maakte

van de pastorie en de pastorietuin alvast hét ontm

oetingscentrum voor en door de

buurt. De Heilig Hartkerk zal, in overleg m

et de buurtbewoners, een nieuw

e bestem

ming krijgen.

28. DE W

ASSERETTE

Het multifunctionele gebouw wordt gebruikt

door vzw jong, de spelotheek, de basisschool en de buurt. Centrale opdracht was ontm

oe-tingsruim

tes binnen en buiten te creëren volgens het concept van brede scholen.O

NTWERPERS: TV ARCHITECT BART DEHAENE -

IR-ARCHITECT PETER GELDOF

29. FIETSON

DER

DO

ORG

ANG

DAM

POO

RT Sinds april 2019 kun je via de nieuwe fi ets-verbinding onder de sporen van Sint-Am

andsberg het stadscentrum bereiken.

30. STATION

SVERNIEU

WIN

GSPRO

JECT G

ENT-D

AMPO

ORT

Sinds 2011 wordt gewerkt aan een plan om

de omgeving rond station Dam

poort kw

alitatief her in te richten. De Dampoort

moet een veilig en aantrekkelijk knooppunt

worden volgens het STOP-principe: eerst de Stappers, daarna de Trappers, dan het Openbaar Vervoer en tenslotte het privéver-voer. De gronden nabij de Dam

poort (zoals de site van het voorm

alige pakjesstation) worden een volw

aardig nieuw stukje Gent.

De rotonde aan de Dampoort is een gevaarlijk

knooppunt. Opgelet dus.

31. STADSG

EBO

UW

MELO

PEE zie 1. Route NO

ORD

Hier kun je overstappen op ROUTE NO

ORD.

De route is dan 35 km lang.V

CENTR

UM

(Zie route NOO

RD voor toelichting)

32. HERO

NTW

IKK

ELING

PORTU

SGEB

OU

W

zie 34. Route NOO

RD

33. DE R

EEP zie 33. Route NO

ORD

→ EIN

DE: VO

OR

UIT

ROUTE NOORD (17,5KM)→ START: MELOPEE

ISTADSVERNIEUWING

OUDE > NIEUWE DOKKEN De Oude Dokken worden een volwaardige

nieuwe stadswijk met sterke troeven. Via de Bataviabrug ben je met de fiets in minder

dan tien minuten in het centrum, te voet sta je in die tijd aan station Gent-Dampoort. De ontwikkeling gebeurt via grondverwerving, wedstrijden, plannen, tijdelijk gebruik en bouwprojecten. Een strakke regie door de stadsdiensten garandeert een kwalitatieve invulling. Maar al wordt tijd noch moeite

gespaard om architectuurkwaliteit én maat-schappelijke meerwaarde te realiseren,

toch is het moeilijk om vat te krijgen op de ontwikkelingsdynamiek in de omliggende

wijken. Private vastgoedontwikkelaars haken er in op de publieke investeringen maar geven niet veel terug aan de omliggende

wijken. De uitdaging is om hen tot dezelfde kwaliteit te bewegen.

1. MELOPEE Het nieuwe stadsgebouw bevat een basis-school, crèche, buitenschoolse opvang en een sporthal. ONTWERPERS: XAVEER DE GEYTER ARCHITECTEN

2. STADSONTWIKKELING NIEUWE DOKKEN Aan de oostzijde van het Handelsdok worden 400 woningen gebouwd. Het wordt de eerste energieneutrale wijk in de stad, met een co-operatieve die alle duurzaamheidsdiensten zal leveren aan de bewoners.

3. BATAVIABRUG Drie bruggen over het Handelsdok moeten de Oude Dokken met het stadscentrum ver-binden. De Bataviabrug is de eerste die gere-aliseerd werd.

4. VERAPAZBRUG De Verapazbrug zal de kleine stadsring naar de Afrikalaan verleggen en verbinden met de Dampoort en de R4. Zo verbetert de leef-baarheid in de omliggende stadswijken en kunnen de geplande ontwikkelingen langs de dokken autoluw aansluiten op de binnenstad.

5. KAPITEIN ZEPPOSPARK Rondom de Oude Dokken komt een prome-nade voor fietsers en wandelaars, die aan het Houtdok verbreedt tot een nieuw wijkpark met oude havenkraan en een stadsstrand.

6. STADSONTWIKKELING DOK NOORD De ACEC-fabrieken op de site van Dok Noord werden omgevormd tot woon- en werkplek-ken, winkels, sport- en vrije tijdszaken én een wijkpark in wording.

IISTADSVERNIEUWING

BRUGGEN NAAR RABOT Sinds het stadsvernieuwingsproject ‘Brug-gen naar Rabot’ in 2005 van start ging, zijn er in de wijk letterlijk én figuurlijk bruggen geslagen: een nieuwe tram- en fietsbrug,

een ontmoetingscentrum voor jongeren, een park en uiteraard het gerechtsgebouw. De

wijk is nu beter verbonden met het centrum en het noorden. Er kwam ademruimte voor

een dichtbevolkte wijk waar weinig groen en plaats voor sociaal leven was.

7. KAVELWONINGEN Sinds 2007 koopt Sogent met financiële steun van de Stad Gent verkrotte woningen en onbenutte terreinen op. Sogent verkavelt die gronden en verkoopt ze als bouwrijpe percelen aan jonge gezinnen met een gemid-deld inkomen. Aan de Tichelrei vind je op nr. 102 en 104 twee kavelprojecten.

Je rijdt de Sint-Lucascampus op via een fietsdoor-steek in de Groenebriel, net voorbij het Fratersplein.

8. PARKEERGEBOUW SINT-LUCAS AZ Sint-Lucas is het enige ziekenhuis binnen de Gentse stadsring. De bereikbaarheid en het ruimtegebruik werd geoptimaliseerd. Op de campus werd een parking gebouwd die alle parkeerbehoeftes bundelt in één volume.

9. VOORTMANSITE Rond de directeurswoning van de voormalige textieldrukkerij Voortman ontwikkelt zich een nieuwe woonwijk. De eerste fase omvat assistentieflats en een zorghotel. De be-schermde landschapstuin rondom de direc-teurswoning wordt een nieuw stadspark.

Opgelet bij het oversteken van de Blaisantvest.

10. STADSONTWIKKELING TONDELIER Tondelier is een nieuwe grote woonwijk in het hart van de Rabotwijk met meer dan 500 woningen, publieke voorzieningen, een park, een crèche en kantoorruimte.

11. WOONGEBOUW MET SPORTHAL Ruimte wordt optimaal gebruikt in de wijk: de buurtsporthal wordt gedeeld door scho-len en verenigingen én er bovenop worden woningen gestapeld. ONTWERPERS: DE SMET – VERMEULEN ARCHITECTEN

IIISTADSVERNIEUWING

BLOEMEKENSWIJK Voormalige industrieterreinen vormen de motor voor stadsvernieuwing in de Bloe-

mekeswijk. Er komt ruimte voor sociale be-drijvigheid en ontmoeting op de voormalige UCO-site en langs de Lieve verschijnen extra stadsnatuur. De wijk wordt met fietsroutes

verbonden met de rest van de stad.

12. GAARDENIERSBRUG EN GAARDENIERSWEG De fietsroute brengt je over een gecombi-neerde fiets- en trambrug die de verbinding maakt met het noorden van Gent.

13. STADSWERKPLAATS HET GETOUW Voormalige textielfabrieken bundelen onder de naam “het Getouw” diverse sociale te-werkstellings- en leerplekken. Sociale econo-mie creëert meer en betere werkgelegenheid voor mensen die moeilijk hun weg vinden op de arbeidsmarkt.

14. BALENMAGAZIJN Een voormalige opslagloods voor katoenba-len werd omgetoverd tot een centrale ont-moetingsplaats voor de wijk. ONTWERPERS: TRANS ARCHITECTUUR | STEDENBOUW

IVDE KLIMAATROBUUSTE STAD

De klimaatverandering laat zich steeds meer voelen, zeker in de stad, waar de stenige omgeving in warme periodes meer hit-

testress en bij hevige regenval meer risico op wateroverlast veroorzaakt. Gent wil zich daartegen wapenen door de stad klimaat-robuust te maken. Met de uitbouw van een

netwerk van groenklimaatassen krijgen groen en water een meer prominente plaats in de stad en worden kansen op duurzame

mobiliteit geboden.

15. FIETSPAD WESTERRINGSPOOR EN BLAUWE FIETSBRUG

Het Westerringspoor is een ongeveer 10,1 ha grote groenzone op een vroegere spoorver-binding. Er loopt een fietsas die de 19e- en 20e- eeuwse gordel van de stad verbindt met station Gent-Sint-Pieters.

Waar het fietspad splitst, hou je rechts het onver-harde pad aan. Om de Stek te bezoeken, stap je te

voet verder. Het is niet toegelaten om te fietsen in de Bourgoyen-Ossemeersen.

16. DE STEK De Stek herbergt het clubhuis van jongeren-natuurvereniging JNM en de kantoren van Natuurpunt Gent. ONTWERPERS: DE SMET – VERMEULEN ARCHITECTEN

17. STADSNATUUR BOURGOYEN- OSSEMEERSEN

Net buiten Gent ligt Stedelijk Natuurreservaat Bourgoyen-Ossemeersen. De uitgestrekte vochtige graslanden vormen een natuurre-servaat om te koesteren.

18. STADSLANDBOUW BOERSE POORT Boerse Poort is een ecologische volkstuin door en voor de Brugse Poort.

19. RYHOVE Dit bedrijfsgebouw voor maatwerk werd met zorg ingepast in een stedelijke woonwijk. Het laat zien dat ook economische activiteit een plaats kan hebben in de stad. ONTWERPERS: TRANS ARCHITECTUUR | STEDENBOUW

20. TOEKOMSTIGE FIETSONDERDOORGANG DRONGENSESTEENWEG

De bouw van een veilige fietsonderdoorgang is gepland.

21. PARK HALFWEG Dit nieuwe park vormt een schakel tussen de grotere groengebieden in de omgeving. Het bestaande meersengebied werd geïntegreerd in het park. De meersen zijn niet toegankelijk, maar er is wel een observatiepunt. Er zijn nog overblijfselen van de fabriek die er ooit stond en stapstenen verwijzen naar het vroegere Westerringspoor.

22. FIETSBRUGGEN Via een nieuwe fietsbrug kun je de Leie over-steken naar de tuinwijk Malem. Het fietspad zelf eindigt aan de Watersportbaan. Binnen-kort verschijnt hier een nieuwe brug waar-over je recht de Blaarmeersen in rijdt.

23. STADSLANDSCHAP KOP VAN DE WATERSPORTBAAN

Ondanks renovaties en toevoegingen vertoont deze omgeving nog steeds een grote mate van samenhang. Het is een unieke site waar (spor-tief-recreatief) landschap, (sociaal) woon-programma en gerichte voorzieningen één coherent modernistisch ensemble vormen. Die kwaliteit staat sinds enige tijd onder druk. Er is nood aan een globale visie.

Opgelet aan het kruispunt van de Europabrug.

24. STADSCAMPUS OFFERLAAN Voor de campus aan de Offerlaan wordt on-derzocht hoe bijkomende gebouwen kunnen worden ingepast en hoe de verschillende scholen klassen, sportzalen, cafetaria’s en re-petitieruimte kunnen delen. Dit om het tekort aan ruimte op te vangen. Versleten gebouwen worden afgebroken om de doorwaadbaarheid van de site en interactie tussen de gebruikers te verhogen. Een nieuw masterplan moet dat in goede banen leiden.

25. GROENKLIMAATASSEN – LEIE EN COUPURE Gent profileert zich als een groene stad, maar is in realiteit nog te grijs, bebouwd, verhard en versteend. Ontharden is dus de bood-schap. Acht Groenklimaatassen verbinden het stadscentrum met het buitengebied. Zo kunnen in één klap uitdagingen op het vlak van klimaat, recreatie, landschap en ecologie aangepakt worden.

26. SPORTHAL PROVINCIE OOST-VLAANDEREN

Op het scholencomplex werd extra sportin-frastructuur gerealiseerd als één alomvattend complex dat naast de sporthal en nieuwe lokalen ook een cafetaria en een open-leer-centrum bevat. ONTWERPERS: BOB MCMASTER ARCHITECTEN,

BEL ARCHITECTEN

27. FIETSONDERDOORGANG ONDER DE R40 Op verschillende plaatsen vormt de stadsring een barrière tussen wijken. De fietsonderdoor-gangen brengen je veilig aan de andere kant!

28. CAMPUS BIJLOKE Op de Bijlokecampus huizen diverse culturele en educatieve instellingen zoals STAM, KASK en opleidingscentra voor podiumkunsten en culturele organisaties vandaag al samen. Een masterplan brengt extra kansen in beeld voor nieuwbouw, restauratie en het delen van ruimtes. Zo kunnen organisaties flexibeler inspelen op veranderende noden.

29. KUNSTENBIBLIOTHEEK BIJLOKESITE De Kunstenbibliotheek brengt de bibliotheek-collecties van KASK, S.M.A.K., Design Museum, STAM, HISK en de Gentse Gidsen samen on-der één dak. ONTWERPERS: ARCHITECTEN VAN ACKER EN PARTNERS

30. STUDIO’S LOD EN BALLETS C DE LA B Sinds 2008 bewonen opera- en muziekthea-ter LOD en dansgezelschap Les ballets C de la B de voormalige ‘Materniteit’ op de Bijloke-site en de twee nieuwe repetitiestudio’s. Het geheel vormt een boeiende combinatie van oud en nieuw. ONTWERPERS: ARCHITECTEN DE VYLDER VYNCK TAILLEU

31. KNIP VERLORENKOST Het mobiliteitsplan voerde zeven knips door in het stedelijk wegennet: plekken waar de wa-gen voortaan niet langer door mag. Zo werden sluiproutes door woonwijken geëlimineerd en komt ademruimte in de stad vrij. In afwachting van een definitieve inrichting zijn de knips tijdelijk ingericht met bloembakken, zitmeube-len en felrode verfstroken op het wegdek.

VCENTRUM

De binnenstad is overbevraagd: op koop-, feest- en evenementdagen is het er over

de koppen lopen. Een ‘masterplan publieke ruimte’ moet een helder kader scheppen om

bij te sturen. De as waarlangs we het cen-trum met de fietsroute doorsnijden, toont zowel de uitdaging als de mogelijke oplos-sing. In de Walpoortstraat is de auto al en-kele jaren niet meer welkom. Met het open-leggen van de Reep is een nieuwe publieke verblijfsruimte ontstaan. Langs de Schelde ontstond zo een nieuwe publieke route die culturele plekken als Vooruit en De Krook

verbindt met de Portussite en de Sint-Baaf-sabdij. Dit deel van de fietsroute brengt je bovendien langs enkele sleutellocaties van

het Festival van de architectuur.

32. KUNSTENCENTRUM VOORUIT Vooruit vormt het ‘kloppend hart’ van het Gentse Kunstenkwartier. Het gebouw, dat inmiddels meer dan honderd jaar oud is, onderging recent een aantal verbouwingen en toevoegingen. ONTWERPERS: DIAL ARCHITECTS (VERBOUWING)

Hier kun je overstappen op ROUTE ZUID. Dan bedraagt de route in totaal 35 km.

33. DE REEP De Nederschelde – of Reep – werd in 1960 overkapt en vooral gebruikt als bovengrondse parkeerruimte. De Reep heropenen duurde ruim 15 jaar: er werden drie bruggen gelegd, er kwam een nieuwe sluis, het Veermanpark, een fietsonderdoorgang Sint-Joristragel en de Oude Beestenmarkt en de kaaien werden heraangelegd.

34. HERONTWIKKELING PORTUSGEBOUW Het Portusgebouw, beter bekend als ‘de Belgacomtoren’ of erger ‘het lelijkste gebouw van Gent’, ondergaat binnenkort een gedaan-teverandering. Rondom het bestaande ge-bouw komt een glazen gevel, met daarachter appartementen en een hotel. De technische bunker achter de toren wordt gesloopt en maakt plaats voor een nieuwbouw. Aan de kant van de Nederschelde wordt het Veer-manparkje een stuk groter.

Tijdens het Festival van de architectuur kun je op de tiende verdieping de expo Ontwer-pen voor Gent bezoeken.

De rotonde aan de Dampoort is een gevaarlijk knoop-punt. Let goed op, en respecteer de verkeersregels.

→ EINDE: MELOPEE

ROUTE ZUID (17,5KM)→ START: VOORUIT

ICENTRUM

(Zie route NOORD voor toelichting)

1. KUNSTENCENTRUM VOORUIT Zie 32. Route NOORD

2. DE KROOK De Krook bundelt kennis, cultuur en innovatief ondernemerschap in een ‘krook’ - een bocht - langs de Schelde. Het gebouw omvat een mediatheek, een bibliotheek, kantoren en la-boratoria voor de UGent en het Centrum voor Nieuwe Media. Verder is er een polyvalente ruimte, een leescafé en ontmoetingsruimte. ONTWERPERS: COUSSÉE & GORIS ARCHITECTEN,

RCR ARQUITECTES

3. AC ZUID De Stad centraliseert haar diensten in een vernieuwd administratief centrum: het Stads-kantoor. Dit vergt o.a. een reconversie van het oude bibliotheekgebouw en het huidige administratief centrum. Zij zullen fysiek ver-bonden worden door een brede passerelle tot één gebouw met een ruime publiekszone en twee back office torens.

4. HERBESTEMMING KERKEN, SINT-ANNAKERK

Leegstaande kerken zijn grote gebouwen, beschermde monumenten en plaatsen met een betekenis voor de omwonenden. In de meeste gevallen zijn er ingrijpende restaura-tie- en renovatiewerken nodig. Het her-pro-grammeren van religieus erfgoed is echter gevoelige materie. Dergelijke opgaves vragen grondig onderzoek en uitgebreid debat in de publieke arena.

5. FIETSSTRAAT VISSERIJ In de zomer van 2011 voerde de Stad in de Visserij de allereerste fietsstraat in België in. Mee onder impuls van het Gentse initiatief werd de fietsstraat in februari 2012 opgeno-men in de officiële wegcode.

IISTADSVERNIEUWING

LEDEBERG LEEFT! In 2006 startte een grondige vernieuwings-

kuur voor Ledeberg: “Ledeberg leeft”. Samen met bewoners en lokale verenigingen werd nagedacht over de belangrijkste behoeften van de wijk. Dat leverde zes doelstellingen op: (1) meer en mooier groen; (2) hogere

woonkwaliteit; (3) vlotter en veiliger verkeer; (4) vernieuwde toegangen; (5) meer en ac-

tievere dienstverlening; (6) meer ruimte voor ontmoeting. Stadsvernieuwing in Ledeberg

draait dus om mensen, niet om stenen. Daarom werd gekozen voor een brede, ge-integreerde aanpak met aandacht voor het ruimtelijke, het socio-economische en so-

cio-culturele verhaal.

6. KLEUTER- EN BASISSCHOOL SINT-LIEVENSPOORT

Een voormalig kloostergebouw werd een hedendaags school. ONTWERPERS: EVR-ARCHITECTEN,

CALLEBAUT ARCHITECTEN

7. FIETSBRUG KEIZERSPARK Dankzij deze brug werd het stadscentrum voor de inwoners van Ledeberg een stuk makkelijker bereikbaar.

In het park rechts het dalende pad nemen richting fietsonderdoorgang.

8. FIETSONDERDOORGANG BRUSSELSESTEENWEG

Op verschillende plaatsen vormt de stadsring een barrière tussen wijken. De fietsonderdoor-gangen brengen je veilig aan de andere kant.

9. HERDENKEN INFRASTRUCTUUR, B401 De B401 brengt de autosnelweg tot in het hart van de stad. Sinds de bouw van deze fly-over in de jaren ‘70 is de visie op mobiliteit echter drastisch gewijzigd. Daarom onder-zoekt de stad toekomstscenario’s voor het viaduct met aandacht voor duurzame mobi-liteit én voor de invulling van de ruimte die kan vrijkomen op, onder en naast het viaduct.

10. PARKEERGEBOUW LEDEBERG Een nieuw parkeergebouw in Ledeberg, dat plaats zal bieden aan 520 wagens, moet de lokale parkeerlast verlichten en functioneren als P&R faciliteit, zodat autoverkeer meer en meer uit het centrum geweerd kan worden.

11. DIENSTENCENTRUM LEDEBERG In 2006 besliste de Stad het historisch waarde-volle gebouw grondig aan te pakken. De gevel kreeg een facelift, maar de meest ingrijpende vernieuwingen zitten achter de façade. ONTWERPERS: ARCHITECTEN DE VYLDER VINCK TAILLEU

12. STANDAERTSITE Met hun centrale ligging in het dichtbevolkte Ledeberg boden de panden van de ter ziele gegane doe-het-zelf zaak Standaert een grote opportuniteit om ruimte vrij te spelen voor de wijk. Het bewonersinitiatief ‘Ledeberg Doet het Zelf’ ijverde voor een open, groene en verkeersvrije buitenruimte met een stek voor Ledebergse organisaties. ONTWERPERS: MURMUUR, AE ARCHITECTEN, CARTON123

Je kan door de Standaertsite fietsen naar de Hilarius Beltorfstraat.

13. BUURTPARK MORIAANSTRAAT De binnengebieden van flatgebouwen wor-den vaak ingepalmd door parkeerboxen. De Moriaanstraat toont dat het anders kan: er werd een speelterrein ingericht. De oude loods werd behouden en opengewerkt tot een overdekt sportveldje.

14. WOONATELIER MORIAANSTRAAT Van op de straat valt het niet meteen te zien, maar achter de gevel werd een oude woning met magazijn verbouwd tot een hedendaagse stadswoning. ONTWERPERS: GAFPA

Op het Moscouviaduct sla je linksaf. Opgelet bij het oversteken.

IIIGROEISTAD GENTBRUGGE

Het Moscouviaduct markeert de grens van Ledeberg naar Gentbrugge, een scherpe over-gang, van de typische 19e-eeuwse naar de al

even typische 20e-eeuwse gordel van de stad. De kavels en de woningen worden wat groter en in veel gevallen werd er halfopen of zelfs

vrijstaand gebouwd. Her en der ligt voormalig industrieterrein ingesloten, en grote infra-

structuren doorsnijden het woonweefsel. De opgave is hier dus drieledig: de voormalige

industriële terreinen en infrastructuren moe-ten worden herdacht; vervolgens kan gezocht worden naar plekken voor het verdichten van het woonweefsel; tenslotte moet de nabijheid van water en groen voluit worden uitgespeeld.

15. WIJKPARK DE PORRE In de wijk Moscou-Vogelhoek was er nood aan groen en ruimte voor de buurt. Op de oude site van textielfabriek De Porre werd in 2014 een park aangelegd dat historische relicten van de fabriek mee integreert. In en aan het park werd de basisschool De Sportschool uitgebreid en werd het Wijkcen-trum De Porre gebouwd.ONTWERPERS: VANDRIESSCHE ARCHITECTEN,

BUREAU VOOR VRIJE RUIMTE

16. STADSONTWIKKELING ARSENAALSITE In een volgebouwde stad zijn er maar wei-nig onontwikkelde gebieden over. Tussen Ledeberg, Gentbrugge en Moscou liggen verschillende dergelijke gebieden die op termijn mee stad kunnen worden. De grote Arsenaalsite zouden we kunnen aanwenden als experimenteerruimte voor nieuwe vor-men van stedelijke productiviteit, onderzoek en innovatie. Dergelijke grootschalige aan-eengesloten gebieden zijn uniek in de stad en moeten te allen tijde behoed worden voor verkaveling.

17. ECOWIJK GANTOISE Aan de Bruiloftstraat bevond zich het Jules Ottenstadion, thuishaven van voetbalclub KAA Gent. Na de verhuizing naar de Ghelam-co Arena kwam er in Gentbrugge een gebied van ongeveer 5 ha vrij voor een nieuwe modelwoonwijk voor de 21e eeuw, met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk. Duurzaam bouwen, autogebruik beperken, diensten en ruimte delen vormen de uit-gangspunten van de ecowijk.

18. STADSCAMPUS DC GENTBRUGGE Het vernieuwde Dienstencentrum Gentbrug-ge wordt hét knooppunt in de wijk en een echt hedendaags stadsgebouw. Verschillende functies gaan er samen: politie, loketten, basis- en muziekschool, bibliotheek, koffie-huis, en buurtplekken krijgen er een vaste stek. Functies bundelen zorgt voor gedeeld gebruik van ruimte, maar ook voor uitwisse-ling en ontmoeting!

19. HERDENKEN INFRASTRUCTUUR, BROKKELBRUG

Het E17-viaduct in Gentbrugge kampt al een tijd met bouwtechnische problemen en de ligging dwars doorheen woonwijken wordt in vraag gesteld. De stadsbouwmeester wil alle mogelijke perspectieven voor de infrastruc-tuur op tafel leggen en bediscussiëren. Sa-men met de bewoners en overheid wordt een onderzoekstraject opgestart. Maar ook nu al kunnen we experimenteren met de zone onder het viaduct.

20. STADSNATUUR GENTBRUGSE MEERSEN De Gentbrugse Meersen zijn een van de vier groenpolen. Het gebied strekt zich uit over 240 ha. De hoofdingang ligt te midden van woonwijken aan de Braemkasteelstraat. In de buurt van die wijken ligt de klemtoon op re-

creatie. Hoe dieper je het gebied intrekt, hoe meer natuur en bos de bovenhand krijgen.

21. GROENKLIMAATASSEN – SCHELDE zie 25. Route Noord

22. STADSONTWIKKELING 20E-GORDEL, DEN DRAAD, ARBED EN RUTE

Drie voormalige fabrieksterreinen, op een boogscheut van elkaar, illustreren het poten-tieel van dergelijke terreinen voor de stad van morgen. Den Draad en Rute geven een impuls aan het woningaanbod, terwijl Arbed ook economische activiteiten een plaats in de stad geeft.

23. STADSWERKPLAATS DE PUNT MET STADSLANDBOUW ROOF FOOD

De Punt huisvest reguliere en sociale econo-mie samen in één gebouw, een gerenoveerde werkplaats op de Arbed-site, en is hiermee uniek. Met een hedendaagse nieuwbouw van twintig meter hoog, verbonden met de oude gebouwen via een atrium, werd de capaciteit verdubbeld. Op het dak bevindt zich Roof Food, een stadslandbouwproject.

24. WOONATELIER AE ARCHITECTEN Deze renovatie van een woning met atelier is eenmalig opengesteld tijdens de Dag van de architectuur. ONTWERPERS: AE ARCHITECTEN

Steek de sluis over met fiets aan de hand.

IVSTADSVERNIEUWING EN ROUTE Dampoort - Sint-Amandsberg is een verza-meling van buurten met elk eigen karak-

tertrekken. Om ze met elkaar te verbinden werden ze samengebracht in één stads-vernieuwingsproject: ‘En Route’. Samen

met buurtbewoners en lokale verenigingen worden pleinen, parken en straten heraan-gelegd. In ieder deelproject worden de zes thema’s van ‘En Route’ zo goed mogelijk

gecombineerd: goed wonen, een bloeiende lokale economie, duurzame mobiliteit, meer

groen, samenleven en co-creatie met de buurt. Klimaatneutraliteit en kindvriendelijk-

heid lopen daar als rode draad doorheen.

Opgelet bij het oversteken van de Forelstraat.

25. BIJGAARDEHOF In Sint-Amandsberg krijgt de voormalige Malmarfabriek een nieuwe bestemming als collectief woonproject. In ‘Bijgaardehof’ zal er plaats zijn voor 57 wooneenheden en een wijkgezondheidscentrum. Het wordt daarmee het grootste co-housingproject van het land.

26. DE SCHILDERS Acht gezinnen leven in dit huis met ze-ventien slaapkamers, negen keukens en

tientallen kasten. Samen gingen ze het avontuur aan om compacter te leven in een genereuze architectuur. ONTWERPERS: HAVANA ARCHITECTUUR

27. HEILIG HARTPLEIN Het Heilig Hartplein moet een groene, aangename autoluwe ontmoetingsplaats met ruimte voor wijkevenementen worden. Een groep bevlogen buurtbewoners maakte van de pastorie en de pastorietuin alvast hét ontmoetingscentrum voor en door de buurt. De Heilig Hartkerk zal, in overleg met de buurtbewoners, een nieuwe bestemming krijgen.

28. DE WASSERETTE Het multifunctionele gebouw wordt gebruikt door vzw jong, de spelotheek, de basisschool en de buurt. Centrale opdracht was ontmoe-tingsruimtes binnen en buiten te creëren volgens het concept van brede scholen.ONTWERPERS: TV ARCHITECT BART DEHAENE -

IR-ARCHITECT PETER GELDOF

29. FIETSONDERDOORGANG DAMPOORT Sinds april 2019 kun je via de nieuwe fietsver-binding onder de sporen van Sint-Amands-berg het stadscentrum bereiken.

30. STATIONSVERNIEUWINGSPROJECT GENT-DAMPOORT

Sinds 2011 wordt gewerkt aan een plan om de omgeving rond station Dampoort kwalitatief her in te richten. De Dampoort moet een veilig en aantrekkelijk knooppunt worden volgens het STOP-principe: eerst de Stap-pers, daarna de Trappers, dan het Openbaar Vervoer en tenslotte het privévervoer. De gronden nabij de Dampoort (zoals de site van het voormalige pakjesstation) worden een volwaardig nieuw stukje Gent.

De rotonde aan de Dampoort is een gevaarlijk knoop-punt. Opgelet dus.

31. STADSGEBOUW MELOPEE zie 1. Route NOORDHier kun je overstappen op ROUTE NOORD. De route is dan 35 km lang.

VCENTRUM

(Zie route NOORD voor toelichting)

32. HERONTWIKKELING PORTUSGEBOUW zie 34. Route NOORD

33. DE REEP zie 33. Route NOORD

→ EINDE: VOORUIT