Moderne architectuur in Ekeren-Donk

Fietsen in Ekeren | deel 1

2 3

Donk

Donk is een wijk, deels gelegen op het grondgebied van het district Ekeren,

deels op het terrein van de gemeente Brasschaat. Het centrum van de wijk

Donk bevindt zich rond de parochiekerk van het Heilig Hart van Jezus, gelegen

in Brasschaat. De naam 'Nobele Donk', die dikwijls voor het gehucht wordt

gebruikt, komt trouwens voort uit het leven op de verschillende lusthoven die

hier door de vele nobelen werden bewoond en bezocht.

Tot de eerste wereldoorlog vonden we in Donk hoofdzakelijk grote kasteel-

domeinen. Na WO I werden deze kasteeldomeinen stilaan verkaveld. Op de

Kapselsesteenweg krijgen we een klassieke lintbebouwing. Op tien jaar tijd

werd het wonen in Ekeren-Donk grondig uitgebreid door het verkavelen van

verschillende grote domeinen. Vanaf 1956 worden de terreinen rondom het

Hof van Delft, in 1946 nog uitgebouwd tot Sint-Lucaskliniek, verkaveld en

bebouwd met vooral vrijstaande woningen.

Enkele jaren later wordt het gebied tussen de Veltwijcklaan en de Prins-

hoeveweg verkaveld. Hier vinden we een eerder wisselende bebouwing: deels

rijwoningen, meergezinswoningen en in mindere mate vrijstaande woningen.

In 1963 wordt nog een grote verkaveling bij gecreëerd aan de 'Oude Landen'

met veel rijwoningen, type bel-étage (wonen op de eerste verdieping) en een

beperkt aantal vrijstaande woningen.

4 5

Een fietstocht in Ekeren-Donk

Zoals overal in Vlaanderen is hier bijna in elke straat interessante architec-

tuur te vinden. Maar het blijft wel zoeken. Deze fietstocht van ongeveer 8 km

brengt u bij een aantal realisaties in Ekeren-Donk die de moeite waard zijn

om bij stil te staan. U start aan Hof De Bist en volgt nummer 1 tot 18. Deze

brochure geeft een korte toelichting bij elk pand.

Het spreekt voor zich dat er in Ekeren-Donk nog meer waardevolle architec-

tuur te vinden is. Aan u, architectuurliefhebber, om deze verder te ontdekken.

Het is uiteraard belangrijk de privacy en rust van de bewoners en gebruikers

van de getoonde panden te respecteren. Gelieve dan ook geen eigendommen

te betreden.

6 7

Fietsen in EkerenModerne architectuur in Ekeren-Donk

8 km

vertrekpunt: 252 CC, Hof de Bist

Veltwijklaan 252

Vertrekpunt

FietsrichtingStation

Kerk

E19

Bred

abaa

n

Laar

Mollei

Klein Heiken

Puih

oek

Hoogboomsteenweg

Donksesteenweg

Horstebaan

Vloe

iend

e

3 Bo

rger

hout

,Deu

rne

Blokweg

LeopoldsleiWitvenstraat

Veldstraat

Hoge Kaa

rt

Kasteellei

Streepstraat

Donkweg

Valkenlaan

Stati

estr

aat

Max Hermanlei

Augustijnslei

Voss

esch

ijnst

raat

Jagersdreef

Hoevensebaan

Slijkweg

Magdalenalei

Vosh

olle

i

Peedreef

Berkenlaan

Elisalei

Transcontinentaalweg

Kapelsesteenweg

List

dree

f

Poeldreef

Leug

enbe

rg

Veltwijcklaan

De Dries

Essenhoutst

raat

Akker

Hanendreef

Palmstraat

Akkerstraat

Vinusakker

Biartlei

Salaa

dweg

Malagastraat

Zegersdreef

Bredestraat

Kenislei

Hemel

akke

rs

Hertendreef

Plasstraat

Frans D

e Peuterst

raat

Ternincklei

Hoge Akker

Luith

agen

Hav

en

Boskapellei

Rubensheide

Zwem

doklei

Hoogpadlaan

Lijsterlaan

Julialei

Zwaa

ntje

slei

Prins Kavellei

Bergstraat

Van de Wiellei

Hulshout

Stee

nstr

aat

Du Boislei

Goo

rdijk

Kastanjedreef

4 St-J

ob-In

-'T-G

oor

Claessensdreef

Koningin Astridlaan

Platanenlaan

Boerendijk

Eikendreef

Verhoevenlei

Merellaan

Ruyseveltslei

Platanendreef

Rijstweg

Emiellei

Kattenberg

Bremdonckdreef

Kortestraat

Scho

mho

evew

eg

Kromm

estraat

Rustoordlei

Drie

hoek

stra

at

Derde Havendok Noordkaai

Bredeweg

Pauwelsdreef

Kard

elaa

n

Nieuwelandenweg

Fabriekstraat

De

Gag

el

Arge

ntini

ëlaa

n

Scho

onbr

oek

Martouginlei

Hoogstraat

Mulhouselaan Zuid

De O

ude Landen

De Romboutweg

Peerdsbosbaan

Hofstraat

Oorderseweg

Emmalei

Oudstrijderslei

Ekerse Steenweg

Edisonlaan

Lobelialaan

Gruisw

eg

Mulhouselaan Noord

Haifastraat

ReintjesbeekPrinshoeveweg

Bloemenlaan

Ludgardislei

Beukendreef

Leerhoeklaan

Wilgenlaan

Aerdenlei

Leeuweriklaan M

iddelkaart

Sparrenlaan

de Lunden

Abelenlaan

Mariettalei

Ijsvogelstr

aat

Maria Theresia

lei

Schouwkensstraat

Hoe

ksla

an

Klui

slaa

n

Kouter

Jozef Ickxstraat

Michielssendreef

De M

orte

l

Oude Weg

Dublinstraat

Peter Benoitlei

Weide

Oude Baan

Schagendreef

Past

orijv

eld

Het Venneke

Olmelei

Schapendreef

Acaciadreef

Kruisbekstraat

Zilverenhoeklaan

Leeuw van Vlaanderenlaan

Hindedreef

Alk

stra

at

Palmenlaan

TruyensstraatMarkt

Kaartse Bossen

Stuiversvelden

Pareindreef

Prin

s Kav

elho

f

De Wandeleerlei

Baljuwlaan

Eikvarenlaan

Parklei

Bremenstraat

Lombaardstraat

Acacialei

Kolib

rist

raat

Heiakker

Gem

eent

epar

k

Bisschoppenhoflei

Villapark

Hof van D

elftlaan

Kampelaar

Zilverboslaan

Vriesdonkakker

Leenheide

Boterbloemlaan

Groot Hagelkruis

Leeuwenstraat

Halifaxstraat

Buizerddreef

Kwade Veldenstraat

Wielse

weg

Lemm

élei

Onz

e-Li

eve-

Vrou

wst

raat

Kastanjelei

Oblaten

laan

Vredelei

Madeliefjeslaan

Antwerpse Steenw

eg

Havanastraat

Kazerneweg

Beekstraat

Kraaienheuvel

Leo Baekelandstraat

Vosholdal

Goudenregenlaan

Kruisboogstraat

Pinksterbloemlaan

Kauwenlaan

Ibis

stra

at

Zijdestr

aat

Victor Govaerslaan

Roze

maa

ivel

d

Pinguïnstraat

Joze

f De W

eerd

tstra

at

Kauwensteinlaan

ten Hoge

Bilderdijkstraat

Silvesterdreef

Molenaarstraat

Hooghuisstraat

Twee

Kro

nens

traat

NSB-straat

De Zwaan

Elzenlaan

Vijverlei

Quebecstraat

Montrealstraat

Villa

laan

Tulpenlaan

Hofstraat

Bredestraat

AcacialaanAkkerstraat

Dijkstr

aat

Belcrownlaan

Kastanjelaan

Lorkenlaan

Kerkstraat

A12

Langestraat

Lorkenlaan

Moretuslei

Beekstraat

Paul Gilsonlaan

Molenstraat

Rosdijkweg

Hoge W

eg

Isabellalei

A12

Berkenlaan

Antwerpsesteenw

eg

Elzenstraat

KAPELSESTEENW

EG

LEUG

ENBERG

Hof de Bist

Willebeeklaan

4

1

6

18

17 1615

8

9

10

11 12

13 14

V V

1 Veltwijcklaan 241

2 Veltwijcklaan 231

3 Veltwijcklaan 223a

4 Onze-Lieve-Vrouwstraat 35

5 Prinshoeveweg 233

6 Willebeeklaan 7

7 Gerardus Stijnenlaan 189

8 Sint-Lucaslaan 10

9 Sint-Lucaslaan 17

10 Hof Van Delftlaan 41

11 Sint-Lucaslaan 46

12 Hoogpadlaan 96

13 Laar 184a en 186

14 Laar 221

15 Oudebaan 36

16 Herautenlaan 11-1

17 Herautenlaan 56

18 Boterbloemlaan 10-22 7

5

3 2

8 98 9

Appartementen Van LoonVeltwijcklaan 241

1989

architect | Jef Van Oevelen

1

Op het gelijkvloers bevinden zich

twee appartementen met afzon-

derlijke ingang alsook de auto-

bergplaatsen. Een buitentrap leidt

naar een dubbelhoge ‘straat’ op de

eerste verdieping. Hierop komen

twee duplex-woningen uit met een

binnentrap naar de slaapkamers in

het dakvolume. Op dezelfde ‘straat’

geeft de voordeur van een derde

appartement uit. Een tweede open

trap bereikt nog een tweeslaapkamer

appartement dat zich volledig op de

tweede verdieping situeert.

Deze geestige puzzel vertaalt zich ook

naar de gevels die in witte baksteen

zijn opgetrokken. De betonnen

structuurelementen en dakranden,

wit buitenschrijnwerk in aluminium

en een zinken dakbekleding geven

samen met okergele metalen ele-

menten het geheel een blijvend

hedendaags uitzicht.

Eind 1989 verschijnt op de hoek van

de Veltwijcklaan en de Margrietlaan

een verrassend gebouw dat, zo blijkt

later, zes appartementen bevat. De

situering is interessant: op een goed

georiënteerd hoekperceel tegenover

een openbaar park. In de onmid-

dellijke omgeving staan vrijstaande

residentiële woningen.

Gezien het L-vormige gebouw de

bouwlijn van de aangrenzende pan-

den volgde, was de dienst planologie

van de stad Antwerpen snel bereid

de bouw van deze ‘urban villa’ te

steunen.

Op deze manier worden zes wonin-

gen op één bouwperceel gereali-

seerd. De ruime wooneenheden met

verschillende typologieën hebben

elk een tuin of volwaardig terras en

zitten op intelligente wijze in elkaar

verweven.

ROUTE-INFOWe fietsen op de Veltwijcklaan naar

rechts, richting Ekeren-station en

centrum. Na tweehonderd meter, in

de bocht, staan we voor project nr. 2,

woning Segers.

ROUTE-INFO

Recht tegenover de parking van Hof De

Bist (Veltwijcklaan) vinden we het eerste

project op onze route.

10 1110 11

Woning SegersVeltwijcklaan 231

1989-1990

architect | Jef Van Oevelen

2

Gelegen op een mooi, waaiervormig

terrein, maar in de bocht van een vrij

drukke verkeersweg, zet deze woning

zich als het ware zo ver mogelijk

achteruit met haar rug naar de

straat toe. Achteraan kan de woning

zich met ruime glaspartijen volledig

openen op het zuiden in een mooie

brede tuin.

Het gesloten wandvolume langs de

straatzijde, dat in hoofdzaak bergplaat-

sen en een bureau herbergt, wordt

enkel doorboord door de muur die de

bezoeker begeleidt van aan de straat

tot in de woning. De carport voorzien

op het grondplan is niet uitgevoerd.

ROUTE-INFO

We fietsen verder op de Veltwijcklaan rich-

ting station en centrum en zien juist voor

de brug project nr. 3, woning en atelier

Wauman.

12 1312 13

Atelier en woning Wauman

Veltwijcklaan 223a

1996 en 1997

architect | Zoltan Janko

3

ROUTE-INFO

We fietsen verder richting Ekeren-

Station, rechts naast het viaduct.

Ter hoogte van het station rijden we

links de Onze-Lieve-Vrouwstraat in naar

project nr. 4, Torenhof, woning Wellens.

Deze woning met atelier werd ge-

bouwd in opdracht van een foto-

graaf. De huidige bewoners, ook

met fotografie verwant, zijn niet de

oorspronkelijke opdrachtgevers. Een

eerste ontwerp in 1996 voorzag een

zeer ruime, hoge studio in halve cir-

kelvorm plus een aantal technische

lokalen aan de straatzijde.

Het huidige gebouw (ontwerp 1997)

is hoofdzakelijk woning met beperkte

ruimten voor fotografie, begrijpelijk

gezien de digitale evolutie van de

fotokunst.

Het gebouw volgt de schuine per-

ceelsgrens en is op het gelijkvloers

zeer gesloten naar de straat toe.

De inkom, een apart volume, staat

dwars op het perceel en vormt op

die manier een geluidsbuffer voor de

achterliggende dubbelhoge woon-

kamer. Deze hoge ruimte geeft het

interieur een enorme kracht en zorgt

voor erg veel licht.

De woning bevat heel veel uitgekien-

de en verzorgde details en een uitge-

lezen materiaalgebruik wat leidt tot

een harmonieus, rustgevend geheel.

14 1514 15

Torenhof - Woning Wellens

Onze-Lieve-Vrouwstraat 35

2010

architect (uitbreiding en renovatie) | Jef Van Oevelen

4

ROUTE-INFO

We fietsen verder in de Onze-Lieve-Vrouw-

straat en slaan op het einde linksaf,

de Prinshoeveweg in. Zo komen we bij

project nr. 5, woning Schellens.

Een zwarte, neutrale maar functione-

le koker maakt de overgang tussen de

bestaande woning rechts en de grote

glaspartij die aansluit bij het bestaan-

de 'Torenhof'.

De plint van het bestaande gebouw

wordt verlengd en voorzien van een

grijze cementering zoals reeds deels

op het bestaande gebouw zit. De

nieuwe plint maakt de verbinding

tussen de twee delen en plaatst het

bestaande gebouw op een stokkel

waardoor het beter naar voren komt.

Er is bewust gekozen voor neutrale

wit- en grijstinten zodat de woning

zich inpast tussen de reeds aanwezi-

ge huizen in de onmiddellijke nabij-

heid.

De uitbreiding van de bestaande

woning heeft een kelder, leefruimte,

werkruimte en een terras aan voor-

en achterzijde. De vergroting bestaat

uit een glazen volume tussen de wo-

ning van de bouwheer en de buren.

Door deze compacte, eenvoudige en

transparante oplossing wordt

respectvol omgegaan met de be-

staande woning en haar omgeving.

16 1716 17

Woning SchellensPrinshoeveweg 233

1983

architect | SILO-ontwerpcollectief (Jo Crepain, Tjen Hoeckx en John

Mooens)

5

ROUTE-INFOWe fietsen verder op de Prinshoeveweg,

de spoorweg onderdoor. Aan de Oude

Landen gaan we rechtsaf en rijden tot de

Willebeeklaan, de derde straat op onze

linkerzijde. Zo komen we bij project nr. 6,

woning Moris.

Binnenin is vanuit de verschillen-

de leefruimten de nok van de tent

zichtbaar. Op het gelijkvloers geeft

een wisselende vloerhoogte een

verrassend effect. Een opengewerk-

te houten loopbrug maakt op de

verdieping de verbinding tussen de

slaapruimtes.

Muren in zichtbaar blijvende

snelbouwsteen zijn wit geschilderd.

Veel dennenhout en multiplexplaten

geven het geheel een warme

uitstraling. De vele schuinliggende

dakramen zorgen voor een diep

indringend, de hele dag door,

wisselend licht. Verzorgde details,

spelen met vormen en muurtjes in

metselwerk maken van dit gebouw

een uitzonderlijk fris en aangenaam

huis.Dit uiterlijk klein gebouw verbaast

bij het binnenkomen waar u dankzij

het openwerken van de verschillen-

de woonvolumes een ruime woning

ontdekt. Een eenvoudige, houten

tentconstructie als basis en enkele

uitstekende, strakke, rechthoekige

vormen in een strak metselwerk zor-

gen voor een evenwichtig geheel.

18 1918 19

Woning MorisWillebeeklaan 7

1972

architect | Paulus Prims

6

gen) en te toveren met verschillende

hoogten in de verdiepingen, wordt

het bouwvolume maximaal benut.

In de kinder- en speel- (later studeer-)

kamer is een duplexruimte voorzien

voor drie bedden, ingebouwd in nis-

sen zoals bij vroegere alkloofbedden.

Dankzij het openwerken van de

verschillende woonfuncties wordt

deze rijwoning als extra ruim

ervaren. Alle woonruimten staan

visueel met elkaar in contact.

Glazen tussenpanelen zorgen voor

akoestische privacy.

De evenwichtige opbouw van de

gevels sluit perfect aan bij de achter-

liggende functies. Zo zorgt de erker

aan de voorgevel voor een vergroting

van de woonkamer met bijkomende

lichtinval en bezonning. Het hou-

ten terras achteraan is momenteel

verwijderd maar kan bij een renovatie

zonder probleem herbouwd worden.

Deze rijwoning van het bel-étage-

type, werd gebouwd voor de familie

Moris, een gezin met drie kinderen.

Stedenbouwkundig zijn er drie bouw-

lagen voorzien onder een plat dak.

Voor een gesloten bebouwing is dit

een riante, vrij grote woning dankzij

een intelligent in elkaar geknutseld

plan. Door gebruik te maken van een

split-levelopbouw (halve verdiepin-

ROUTE-INFO

We rijden, schuin tegenover de net beke-

ken woning, de Laathoflaan in en rijden

tot in de Gerardus Stijnenlaan. Hier slaan

we rechtsaf zodat we bij project nr. 7

aankomen, woning Meyer-Deckx.

20 2120 21

Woning Meyer-DeckxGerardus Stijnenlaan 189

1980

architect | Studiebureel D. M. Peeters

7

ROUTE-INFO

We blijven in de Gerardus Stijnenlaan

richting Donk-centrum. Ter hoogte van

de Sint-Lucaslaan slaan we rechtsaf

en komen wij bij project nr. 8, woning

Herstens.

Deze bijzondere villa met driehoekig

plan en een sterk hellend dak voor-

zien voor zonnepannelen is voor 1980

een uitzonderlijk vooruitstrevend

snufje. Het gebouw is opgetrokken

deels in muren en betonblokjes,

deels in een betonskelet dat de

mogelijkheid geeft om bijzondere

indelingen en gedurfde construc-

ties te maken. Dat is hier dan ook

gebeurd mee dankzij de driehoekige

vorm, met bijzondere ruimtelijke

effecten in het interieur.

De woning vertrekt gedeeltelijk

onder het maaiveld met een hobby-

ruimte en een berging. Op de begane

grond zien we de garage, de keuken

en de eetkamer. Via het systeem

van split-level klimmen we naar de

zithoek die een prachtig uitzicht

geeft op de mooie, ruime tuin en zo

verder naar de ouderslaapkamer met

badkamer en de kinderkamers.

De straatgevel begint vrij laag, terwijl

de achtergevel echt hoog is. De drie-

hoek van het plan komt bijna terug in

de doorsnede. Het materiaalgebruik,

grijze betonsteen en zichtbaar gela-

ten glad beton voor kolommen en

balken, heeft door deze toon-op-toon-

werking een zeer rustgevend

interieur als resultaat.

22 2322 23

Woning HertsensSint-Lucaslaan 10

1963

architect | Jean-Jacques Jacobs

8

In deze woning zijn nog veel originele

elementen bewaard zoals de inge-

maakte kasten van de keuken maar

ook het salonmeubilair dat Jacobs

destijds persoonlijk met zijn cliënten

ging kiezen bij Senecaut, een toen

gerenommeerde meubelzaak in

Antwerpen. De sofa D70, die Osvaldo

Borsani in 1954 ontwierp, komen we

bij cliënten van Jacobs regelmatig

tegen.

ROUTE-INFO

We steken de straat schuin over en ko-

men bij project nr. 9, woning Dierckx.

Pas na Expo '58 bouwt hij in snel-

tempo een uitzonderlijk oeuvre op

bestaande uit vooral witte villa's met

een bijzonder eigen karakter. Woning

Hertsens is daar één van. Jacobs'

architectuur na 1958 levert organisch

georganiseerde plannen op. Een aan-

tal schuin geplaatste muren trekken

het plan open. Ook plafonds hebben

een lichte helling zodat alle ruimten

een bijzondere dimensie krijgen.

Van architect Jean-Jacques (soms ook

Jan-Jaak) Jacobs komen we drie wo-

ningen na elkaar tegen. Deze weinig

bekende Antwerpse architect maakte

reeds in 1934 een uitzonderlijk mo-

derne woning met ruimte voor een

eigen bureau voor zijn ouders in de

Vlaamsekunstlaan 45 in Antwerpen.

Zijn ganse carrière, waarvan hij voor

een groot gedeelte samenwerkte met

architect Gerard Saenen uit Sint-

Mariaburg, is een gevecht voor de

betere moderne architectuur.

24 2524 25

Woning DierckxSint-Lucaslaan 17

1969

architect | Jean-Jacques Jacobs

9 Zoals bij woning Hertsens zien we

een uitwaaierend grondplan naar

de zuid-gerichte tuin toe. Ook deze

woning heeft een complexe, dyna-

mische plattegrond met gebogen

wanden en scherpe hoeken.

Een verzorgd materiaalgebruik is

typisch: wit geschilderde baksteen en

breuksteen buiten maar ook binnen,

gewassen beton, veel en meestal

dennenhout, uitgekiende kleuren,

verwerkt met een uiterste zorg voor

details, vergelijkbaar met de toen

gangbare Scandinavische architec-

tuur.

Opvallend is het ruim overkragend

dak dat een bijzondere uitstraling

aan deze woning verleent. Grote

raampartijen zorgen voor het

nodige licht in de in hoogte ver-

springende woonruimten.

Het nochtans functioneel plan is

zo pittig opgebouwd en van kleine,

verrassende details voorzien dat

ook deze woning duidelijk weer-

geeft dat architectuur voor Jacobs

een constante uitdaging blijft die

hij met verve oplost.

ROUTE-INFOWe fietsen verder in de Sint-Lucaslaan en

slaan rechtsaf de Hof Van Delftlaan in.

Aan de linkerzijde zien we project nr. 10,

woning De Ridder.

26 2726 27

Woning De RidderHof Van Delftlaan 41

1960

architect | Jean-Jacques Jacobs

10

Villa Leon B. De Ridder is een opval-

lend project in de Sint-Lucaswijk die

ontwikkeld en bebouwd werd tussen

1958 en 1972. Het grondplan is zeer

organisch opgebouwd met op het

gelijkvloers een deels open autoberg-

plaats. Een studio en een slaapkamer

vervolledigen dit niveau. De eerste

verdieping omvat de keuken en berg-

ruimte, eetkamer en salon aangevuld

door een uitgebreid terras met brede

trap naar de tuin. Op de tweede

verdieping heeft de ouderslaapkamer

een rechtstreekse toegang tot de

badkamer. Daarnaast zijn er nog een

douchekamer en drie kinderkamers.

Ook hier is een bergruimte voorzien.

De verschillende verdiepingen zijn

bereikbaar via een spiltrap.

Onroerend Erfgoed, digitaal

beschermingsdossier

4.001/11002/122.1,

woning Leon De Ridder)

28 2928 29

ROUTE-INFOWe fietsen even terug in de Hof Van

Delftlaan en slaan de Sint-Lucaslaan

rechts in. We zijn dan onmiddellijk bij

project nr. 11, woning De Laet.

Witgeschilderde baksteen, natuur-

steen en hout in het interieur zijn

de materialen die, samen met de

vormgeving van deze woning, erg

doen denken aan Alvar Alto. De vaak

gebogen gevels zijn opgebouwd in

witgeschilderde machinesteen.

Grote, gesloten vakken in voor- en zij-

gevels maken de architectuur krach-

tig. Het spel van licht via de soms

asymmetrisch opgestelde deuren en

ramen binnenin maakt de woonruim-

ten bijzonder verrassend en boeiend.

De achtergevel, naar het zuiden ge-

richt, is volledig opengewerkt. Voor

de monumentaal overstekende dak-

partijen en de opvallende kolom bij

de voorgevel werd gewassen beton

gebruikt. Breuksteen is een weer-

kerend materiaal bij Jacobs en werd

ook hier gebruikt voor de toegangs-

paden en in de inkomhal als binnen-

buitenverbinding.

30 3130 31

Woning De LaetSint-Lucaslaan 46

1978

architect | Marc Depreeuw

11

Deze woning behoort tot de bruta-

listische strekking, een stroming

binnen de architectuur die een

reactie is op het vaak al te strakke

laat-functionalisme van na WO II en

een eerlijkere en warmere architec-

tuur wil brengen.

Materialen zoals baksteen en ruw

bekist beton, ook zichtbaar gelaten

in het interieur van de woning, zijn

mee bepalend. Details zoals de schoorsteen in vezel-

cement met uitgesproken vormge-

ving zijn niet onbelangrijk. Esthetiek

is geen uitgangspunt maar vloeit

voort uit de genomen keuzes rond

materialen en zuivere lijnvoering.

Op het gelijkvloers wordt een ruim

deel ingenomen door de auto-

bergplaats. De onder 45 graden

geplaatste trap staat vrij centraal in

de opengewerkte woonruimten met

split-levelopbouw. Boven de zithoek

gaat de ruimte tot tegen het dak.

Op de eerste verdieping vinden we

naast de slaapkamer een werkkamer

ROUTE-INFOWe rijden verder naar rechts in de

Sint-Lucaslaan en slaan rechts de

Hoogdpadlaan in. Iets verder aan onze

linkerkant staan we voor project nr. 12,

woning Cuvelier.

en badkamer alsook een terras

boven de garage. Steeds wisselen-

de looprichtingen, verschillende

vloerniveaus, doorkijken en de

aanwezigheid van terrassen die

binnen en buiten verbinden, geven

als resultaat een eigenzinnige maar

speelse woning.

32 3332 33

Woning CuvelierHoogpadlaan 96

1960

architect | Julo Demeyere

12

Hoewel het geen echt grote villa

is, zijn alle plaatsen ruim van afme-

ting mee dankzij de zeer beperkte

trapruimte en het split-levelsysteem.

De volumeopbouw van het geheel is

zeer evenwichtig en wordt versterkt

met mooie luchtige gevelbeelden

waarbij de ramen perfect gepropor-

tioneerd zijn samengesteld.

Eén van de eerste realisaties van een

jonge architect uit Kortrijk die een

prachtige woning bouwt voor zijn

neef.

De split-levelopbouw, waarbij de

niveaus slechts een halve trap ver-

springen, geeft een heel open gevoel.

De kelder zit niet volledig onder de

grond zodat het licht verhoogde

gelijkvloers een zwevend karakter

krijgt. Tussen kelder en woonruimte

passeren we langs een bureau en

speelkamer. De woonruimten:

keuken, eetkamer en zithoek volgen

met daarna de kinderkamers en

tenslotte op het hoogste niveau de

slaapkamer van de ouders met badka-

mer en een berging.

De slaapkamer geeft als mezzanine

uit op de vide boven de zithoek. Aan-

leunend is er een half-ondergrondse

autobergplaats met dakterras.

ROUTE-INFO

We rijden nu verder op de Hoogpadlaan

richting Laar waarop we links afslaan. Zo

komen we bij project nr. 13, woningen

Peremans en Henskens.

34 3534 35

Woning HenskensLaar 186

1980

architect | Jerry Henskens

13 Woning PeremansLaar 184a

1990

architect | Kris Rijmenants - ARTEC

13

De woning ernaast, door Kris

Rymenants voor de familie Peeters-

Gysel gebouwd, sluit mooi aan dankzij

het gebruik van dezelfde dakvorm en

dakmateriaal als de buurwoning.

Het volume is iets strakker. Binnenin

zijn de ruimten opengewerkt met

bijzondere lichtinval als gevolg.

ROUTE-INFOWe fietsen op het Laar verder richting

Kapelsesteenweg. Op de rechterzijde al

dicht tegen de Kapelsesteenweg vinden

we project nr. 14, woning De Bruyn.

Wat opvalt is dat beide woningen

een bijzondere dakvorm hebben met

gebogen, zinken panden. Zo krijgen

we een aangenaam geheel te zien al

werd het gerealiseerd door verschil-

lende architecten.

Jerry Henskens ontwierp een

woning voor zichzelf met de halfron-

de dakvorm op een strak, wit bepleis-

terd volume. De gebogen lijn van

het dak komt veelvoudig terug in het

plan en in het interieur. Een compo-

sitie van gedurfde kleuren maakt het

interieur buitengewoon knap.

36 3736 37

Woning De BruynLaar 221

1969

architect | Hubert Semal2009

architect (aanpassing en renovatie) | Jef Van Oevelen

14

Woning De Bruyn is een landhuis ge-

bouwd op een terrein met een zuid-

oriëntatie achteraan. De voorbouw

heeft een overstekend lessenaarsdak.

Hier vinden we drie slaapkamers op

het oosten en de badkamer, de slaap-

kamer van de ouders is de grootste

en ligt onder het hoogste deel van

het dak.

ROUTE-INFOVan hieruit fietsen we een beetje terug

en draaien rechts de Notelaarlaan in.

We gaan even links de Sint-Lucaslaan op

en dan rechts de Berkenlaan in. Via de

Dennenlaan gaan we naar de Karel Se-

clefstraat en zo verder naar de Oudebaan

voor project nr. 15, woning Gys.

De originele badkamer is nu een

wasplaats. De achterbouw van één

bouwlaag ligt onder plat dak en

herbergt een zitplaats met open

haard, een eetplaats en halfopen

keuken geopend op het zuiden. De

inkomhal springt in tussen voor- en

achterbouw en heeft een toegang in

de rechter zijgevel.

Deze woning heeft een sterke en

verfijnde architectuur met zeer

verzorgde details. Er is een mooie

verhouding van volumes, materialen

en kleuren.

38 3938 39

Woning GysOudebaan 36

verbouwing 1995

architect | Jo Van Bouwel - Nadine Dom

Het vrij klassieke plan van deze

woning (gang en trap, twee door-

lopende plaatsen en wat koterijen

achteraan) werd door elkaar gegooid

en vereenvoudigd. Door de trap meer

naar achter te plaatsen en open te

houden tot onder het dak wordt

er een nieuwe open binnenruimte

gemaakt.

De eetkamer, bergplaatsen en keuken

bevinden zich op het gelijkvloers. Op

de eerste verdieping vinden we twee

kinderkamers met bijhorend sanitair.

De zitkamer met tv-hoek vinden we

onder het dak. Als duplex zit daar

bijkomend de slaapkamer van de

ouders in.

15

ROUTE-INFO

We rijden de Oude Baan op naar links

(dus niet richting Kapelsesteenweg) en

komen automatisch in de Herautenlaan.

Aan de rechterkant zien we project nr.

16, woning en atelier Mulder.

Grote dakramen en een lichtstraat in

de nok van het dak zorgen voor een

lichte, zonnige woning. Met het zicht-

baar blijvend oude metselwerk en de

metalen trap krijgt de bovenste verdie-

ping het karakter van een loft. Omdat

de openingen in het metselwerk sterk

zijn gewijzigd, werden de gevels deels

met gekleurde sierbepleistering en

deels met plaatmateriaal afgewerkt.

40 4140 41

Woning en atelier Mulder

Herautenlaan 11-1

1979

architect | Robert Mulder

16

De woning met veel atelierruimte

is heel eenvoudig maar functioneel

opgebouwd. De trap links achteraan

gaat tot op een derde duplexverdie-

ping voor een extra slaapkamer en

badkamer onder nok van het dak.

Het gelijkvloers omvat een autoberg-

plaats, dienstlokalen en een bureau-

ruimte.

De eerste verdieping is bestemd voor

wonen, de tweede verdieping voor

slapen. Verschillende wanden zijn

als gyprocwand opgebouwd zodat ze

weg te nemen of verplaatsbaar zijn.

De trap maakt een open, ruimtelijke

verbinding tussen deze verschillende

functies.

Er werden eenvoudige materialen

gebruikt: voor de gevelsteen koos

Mulder voor 'mondsteen', in feite

een afvalsteen van kempische

machinesteen die bij het bakken te

dicht bij de warmtebron lag.

Vermits het formaat van deze steen

vrij onregelmatig is, werd hij in de

gevels verwerkt in een 'wildverband'.

De verticale voegen verspringen vrij

willekeurig. Verder zien we houten

schrijnwerk, dakramen en gebakken

kleipannen in de gevel. Binnenin is

ook veel blijvend zichtbaar metsel-

werk aanwezig, al dan niet geschil-

derd. De plafonds bestaan uit een-

voudige betonplaten.

ROUTE-INFOWe steken de straat schuin over en staan

voor project nr. 17, woning en bureau

Blanckaert.

42 4342 43

Woning en bureau Blanckaert

Herautenlaan 56

1989

architect | Bert Blanckaert

17

Bij een rijwoning moet telkens de

keuze gemaakt worden of de voor-

naamste woonvertrekken op het

gelijkvloers komen waar meestal al

veel plaats wordt ingenomen door

een autobergplaats.

De familie Blanckaert koos er zeker

niet voor om op de eerste verdieping

te gaan wonen omdat de afstand tot

de tuin dan te groot werd om daar

ten volle van te genieten.

In dit ontwerp is de oplossing gevon-

den door de eethoek boven de garage

te plaatsen, de vloer van de zithoek

te verlagen en het terras te verhogen.

In dalende volgorde hebben we dan

eethoek - zithoek - terras - tuin. Op

die manier wordt de verbinding bin-

nen-buiten maximaal verwezenlijkt.

Meteen worden ook de andere ver-

wachtingen ingelost: ruim zicht op

de tuin vanuit het midden van de

woning en een hoge ruimte achter-

aan die ervoor zorgt dat er veel licht

kan binnenkomen. Op die manier

ervaren de bewoners een groter

ruimtegevoel in een woning van zes

meter breedte.

Doordacht 'paswerk' zorgt ervoor dat

de tuin vanuit de garage bereikbaar

blijft, dat de eethoek en de open

keuken op hetzelfde niveau liggen

en dat het verdiept gelegen bureau

vanuit de inkomhal bereikbaar is. De

badkamer en slaapkamers bevinden

zich op de tweede verdieping.

ROUTE-INFO

We rijden verder op de Herautenlaan en

slaan vrij snel de Baljuwlaan in. Op het

einde van de Baljuwlaan gaan we even

naar links op de Prinshoeveweg en dan

weer rechts de Kruidenlaan in. De eerste

straat links is de Boterbloemlaan en daar

houden we halt voor een reeks woningen

van nr. 10 tot 22.

44 4544 45

Reeks woningenBoterbloemlaan 10-22

Om onze fietsroute te beëindigen en

terug te keren naar parking Hof De

Bist, bekijken we een reeks aan

elkaar gekoppelde woningen in de

Boterbloemlaan. Een uitzonderlijk

beeld van woningen die in gelijkaar-

dige materialen en passende kleuren

zijn uitgevoerd.

Vijf woningen van vermoedelijk ver-

schillende architecten die toch een

mooi evenwichtig geheel vormen en

rust brengen in de straat. Zo kan het

dus ook. Een mooie afsluiter van deze

fietstocht.

18

ROUTE-INFOWe rijdens de Boterbloemlaan verder in

en slaan rechtsaf de Paardenbloemlaan

in. Daarna volgen we rechts een klein

stukje Pinksterbloemlaan tot aan de

Margrietlaan die ons opnieuw naar Hof

De Bist brengt.

46

Colofon

V.U.: Karin Nauwelaerts, Veltwijcklaan 27, 2180 Ekeren

Samenstelling en redactie | Jo Van Bouwel, architect

Eindredactie | Kelly Stark, communicatie district Ekeren

Fotomateriaal | Frederik Beyens, Katrin Daems, Saar Gys, Robert Mulder,

Elke Van Oevelen, Jo Van Bouwel, Jeroen Van Sweeveldt en Lander Loeckx

Lay-out | Ondernemen & stadsmarketing - servicecenter, Johny Van de Vyver

Met dank aan de bewoners die hun huis gastvrij openstelden voor onderzoek

en aan Nel Lernout (architect), Jef Van Oevelen (architect) en Georges Goffin

(kunsthistoricus) voor de assistentie bij de selectie.

Wettelijk depotnummer: D/2016/0306/29

Geraadpleegde bronnen: Inventaris van het bouwkundig Erfgoed - Ekeren (ID 20656)

'Ekeren, drempeldorp van Polder en Kempen' | Frans Bresseleers en Hendrik

Kanora | Vlaamse toeristische bibliotheek, 1964

'De Nobele Donk' | Frans Bresseleers | uitgave Davidsfonds, 1965

'Portret van Ekeren' | Frans Bresseleers en Hendrik Kanora | uitgave

Gemeentebestuur Ekeren, 1973

'Op stap door Ekeren' | Roger Keukelinckx | uitgave VTB, Ekeren Culturele

Raad, 1975

'J.J. Jacobs, Architectuur als organisatie van poëtische ruimten'

| eindverhandeling Peter Palmans, 1992

Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/11002/122.1,

woning Leon De Ridder)

Niets uit deze brochure mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

gegevensbestand en/of openbaar gemaakt op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op

enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbenden.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke

bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te doen gelden, wordt verzocht zich tot de

uitgever te wenden.