Een primeur voor het Festival Oude Muziek en het begin van een nieuwe traditie: een conservatorium in residence. Deze traditie wordt meteen goed afgetrapt: niemand minder dan de prestigieuze Juilliard School of Music vervult dit jaar de eerste residentie.

De docenten en studenten van de Juilliard School zijn gedurende bijna het hele Festival in Utrecht aanwezig voor lezingen, master-classes en natuurlijk concerten. Vanavond vindt het eerste concert om 22.30 uur plaats in Hertz, als het docentenensemble Juil-liard Baroque een programma met Bertali en Schmelzer ten gehore brengt. De oudemuziekafdeling van de school is nog relatief jong: vijf jaar geleden startte het masterprogramma en nu al is er in de Verenigde Staten geen betere plek om oude muziek te studeren. De Juilliard School zelf werd in 1924 opgericht dankzij de erfenis van de rijke textielhandelaar August Juil-liard. Zoals het de traditie betaamt staat er ook bij het oudemuziekprogramma een rijke geldschieter aan de wieg. De school neemt ieder jaar slechts twaalf studenten aan,

Wiennerisches Diarium

An American in Utrecht

Oorspronkelijke Weense krant, v00r het Weense publiek, sinds 8 augustus 1703

Van Bernstein naar SancesEen ‘Weense Vlaming’: Tore Denys moet er zelf een beetje om lachen, maar het klopt wel. De zanger werd geboren in Roeselare maar woont al jaren in Wenen en heeft een absolute passie voor muziek uit de renaissance en de vroegbarok.

Deze passie deelt hij morgen tijdens de workshop renaissance-zingen, vanmiddag staat hij om 15.00 uur samen met Vivante in de Leeuwenbergh met muziek van Sances. Het ensemble waar Denys deze middag mee op het podium staat werd door hem zelf opgericht. Samen met de Amerikaanse tenor Erik Leidal en vier Oostenrijkse instru-mentalisten toont Vivante voortdurend hoeveel moois er nog te ontdekken valt in de oude muziek. In Leeuwenbergh wordt deze

zaterdag 30 augustus 2014

festivaloudemuziekutrecht

middag de Italiaan Sances onder de loep genomen. Denys: ‘Sances leefde en werkte in Wenen in de tijd toen ze in Oostenrijk een beetje genoeg kregen van de Vlaamse componisten die het er al bijna honderd jaar voor het zeggen hadden. Het was tijd voor

De Weense Vlaming Tore Denys in Utrecht The Juilliard School of Music eerste conservatorium in residence

lees verder op pagina 2

lees verder op pagina 2

foto

: NaN M

elvil

le

foto

: li

chtw

erti

g

Vivante

2

2

15

5 14 86 3200

500

Meters doekMeters lint

Tie wrapBankjes

Begonia’sFestivalboeken

een Italiaanse lente. Sances was zelf tenor en heeft veel voor die stem geschreven; zowel solo’s als duetten.’

Hoewel Denys zich nu als een vis in het water voelde, duurde het even voordat hij bij de renaissancemuziek uitkwam. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat hij trompet-tist zou worden, hij heeft zelfs keurig zijn master voor dat vak gehaald. Aangemoe-digd door een vriendin die vond dat hij een mooie stem had deed hij zangauditie bij het World Youth Choir met Bernsteins ‘Maria’ uit de West Side Story, werd aangenomen, kwam in contact met landgenoten die oude muziek zongen en een passie was geboren. Zijn zoektocht naar meer kennis en oplei-ding voerde hem uiteindelijk naar Wenen, waar hij privélessen nam en ervaring opdeed in onder andere het Schönberg Chor en het koor van de Weense Staatsopera.

Maar de passie voor oude muziek bleef en de zanger besloot zijn eigen weg te gaan. Denys: ‘Gaandeweg zette ik een punt achter die grote koren. Ik ben geen mens van de grote massa’s en voel mij oneindig veel beter in een lied van Dowland met een enkele luit, dan als een Tristan met 180 mensen in de orkestbak en 100 in het koor. Het was fantastisch om mijn muzikale horizon te verbreden en ik ben heel blij en dankbaar

dat ik met die mensen heb kunnen werken. Maar mijn hart ligt bij de polyfonie; de renaissance en de vroegbarok.’«

SANCES IN WENENVivante / Tore Denys & Annemarie Dragositsza 30 aug, 15.00 uur / Leeuwenbergh

Tore Denys

The Juilliard School@JuilliardSchoolSafe travels to our Historical

Performance artists beginning their residency at @oudemuziek this weekend! oudemuziek.nl/home/

Karin de Vos@Karin_de_Vos#fomu14 in zijn openingstoespraak

breekt artistiek directeur lans voor de #stilte. Geweldig! #uitmijnhartgegrepen @oudemuziek

Derk Wiersema @DerkWieTonight to the opening of the 10 most

beautiful musical days of the the year @oudemuziek. The sound of heaven “Te Deum”, a feast for the ear

Laat ons weten wat u van het Festival Oude Muziek vindt en praat mee met #FOMU14

Klaviertijger@oudemuziek

Vervolg: An American in UtrechtVervolg: Van Bernstein naar Sances

de allerbeste die de markt te bieden heeft. In combinatie met de excellente docenten zoals violisten Robert Mealy en Monica Huggett en tenor Benjamin Sosland zorgt dit ervoor dat de opleiding al enkele buiten-gewone musici heeft afgeleverd. Ook al zullen deze Amerikanen nieuw zijn voor het Utrechtse publiek, omgekeerd is dat zeker niet het geval. Zakelijk leider van de opleiding Sosland: ‘Ik ben al vier, vijf keer geweest, dus ik weet hoe indrukwek-kend het Festival Oude Muziek is. Maar voor onze studenten zal het een machtige ervaring zijn, potentieel levensveranderend. Ze krijgen de kans om medestudenten en mentoren te ontmoeten. Europa heeft bovendien het voordeel van de fysieke geschiedenis: de kerken en andere histo-rische ruimtes waarin je concerten kunt geven. We verheugen ons enorm!’«

BERTALI EN SCHMELZER Juilliard BaroqueZa 30 aug, 22.30 uur / TivoliVredenburg, Hertz

KAMERMUZIEK VOOR LEOPOLD IJuilliard415 Chamber EnsembleMa 1 sept, 11.00 uur / TivoliVredenburg, Hertz

HET HABSBURGSE ORKEST: FISCHER, MUFFAT, FUX, SCHMELZERJuilliard415Do 4 sept, 17.00 uur / Geertekerk

Naam: Olga PashchenkoGeboren:1986, Moskou, RuslandWoonplaats:AmsterdamStudie:Conservatorium van Moskou en Amster-damPersoonlijk motto:Het uitzetten en samentrekken van het hart: soms zo groots als de hemel, soms zo klein als een druppeltje kwik.Uit: De Gave (The Gift), Vladimir NabokovMuzikaal voorbeeld:Componist Nikolay Medtner (1880-1951)Trots op:Wanneer je het gevoel hebt iets te hebben gezegd met muziek

FUX, HAYDN, MOZART OP KLAVECIMBEL EN PIANOFORTEOlga Pashchenkoza 30 aug 13.00 uur / Lutherse Kerk

foto

: Phil

iP v

aN o

ote

geM

De Festivalbalie in de centrale hal van TivoliVredenburg vanaf een andere hoek. Foto: Susanne Vermeulen

Het Festival Oude Muziek logo prijkt trots op de deuren van Tivolovredenburg. Foto: Juliëtte Dufornee

De Barocktrompeten Berlin openen het Festivalcentrum TivoliVredenburg. Foto: Juliëtte Dufornee

plaatplaats

colofon

deze cd’s en andere artikelen zijn verkrijgbaar in de cd-winkel naast de Festivalkassa op Plein 6

Redactie: Juliëtte dufornee (hoofdredactie), Nicolien van der Veer, Jules van der LeeuwReceNsie: Marijke FergusonEINDREDACTIE: Susanne VermeulenVORMgeViNg: Rob Bömer, esther de Bruijn © Wiennerisches diarium is de dagkrant van het Festival Oude Muziek 2014 twitter.com/oudemuziekfacebook.com/oudemuziekyoutube.com/user/FestivalOudeMuziek

Tiburtina Ensemble – Flos inter spinasTiburtina Ensemble, Hana Blažíková (harp) o.l.v. van Barbora SojkováSupraphon #SU40372€ 20,00 normaal € 18,00 vrienden

Het Tiburtina Ensemble presenteert op deze CD een selectie gregoriaanse en poly-fone gezangen waarin het leven van enkele vrouwelijke heiligen wordt bezongen. In dit unieke laatmiddeleeuwse Boheemse reper-toire komt de pure klank van het ensemble, af en toe begeleid door een harp spelende Hana Blazíková, volledig tot zijn recht.

Claude le Jeune: The treasures of Claude le JeuneHuelgas Ensemble o.l.v. Paul van NevelDeutsche Harmonia Mundi DHM002244288843 / 0888430224421€ 20,00 normaal€ 18,00 vrienden

Tijdens het vorige Festival Oude Muziek wist het Huelgas Ensemble al te verbazen met de inventieve muziek van Claude le Jeune. Nu is er eindelijk ook een CD. Met de welbekende fijnzinnige kwaliteit is dit ensemble een warme pleitbezorger voor Le Jeunes muziek.W

einig Utrechtse concert-locaties hebben door de eeuwen zoveel verschil-lende functies bekleed als de Leeuwenbergh: dit

unieke middeleeuwse gebouw in het hartje van Utrecht is gebruikt als Frans militair hospitaal, kazerne, scheikundelaboratorium van de hogeschool, tehuis voor aankomende apothekers, tentoonstellingsruimte en natuurlijk meer recent als tijdelijke kleine concertzaal van Vredenburg.Oorspronkelijk heeft de kerk een medische achtergrond: rond 1567 liet de rijke dame Agnes van Leeuwenberch een fortuin na voor de verzorging van zieken. Van dat

geld werd het pesthuis Leeuwenbergh gebouwd aan de oostelijke stadsmuren van het Servaasbolwerk. Omdat de ziekte in rap tempo verdween, stond het pesthuis vaak leeg. Daarom werd het ook als gasthuis gebruikt, een functie die het gebouw tot aan het eind van de achttiende eeuw met enige regelmaat bleef vervullen. Daarna kwam Leeuwenbergh in de handen van de Univer-siteit en de gemeente Utrecht.

Sleeplade-orgelIn 1930 keerde het tij voor het gebouw toen de Utrechtse afdelingen van de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden en de Vrij-zinnige Geloofsgemeenschap hun intrek namen en het tot een kerk omvormden. Aan hen dankt de Leeuwenbergh ook het orgel, op initiatief van toenmalige organist George Stam die de Duitse arts en theoloog Nobel-prijswinnaar Albert Schweitzer ertoe wist te bewegen in 1954 een sleeplade-orgel, een van de eerste orgels in zijn soort, te laten bouwen in de kerk. Toen de Hervormde Gemeente in 2004 de financiële noodklok luidde, werd de Leeuwenbergh opgekocht door de Stichting Vrienden van de Leeuwenbergh.«

SANCES IN WENENVivante / Anne Marie Dragositsza 30 aug, 15.00 uur / Leeuwenbergh

Locatie UtrechtLeeuwenbergh

Collegium 1704 opent het Festival Oude Muziek in een uitverkocht TivoliVredenburg

Een meeslepende opening

Fux en zijn Boheemse volgelingen: zekere T ma, zekere Zelenka. Ooit van gehoord? Nu ja, misschien wel van gehoord maar ge-hoord?

Als referentie: zij leefden alle drie rond 1700. En een beetje muziekliefhebber weet bij dat jaartal: Bach.

En ja, een spoortje Bach was hier en daar wel te horen in de grote zaal van Vreden-burg. Tot de nok toe gevuld was de zaal met een vergenoegd publiek: eindelijk weer op de oude stek! Een spoortje Bach dus klonk in de muziek van Fux, T ma en Zelenka. Of zit het heel anders? Hoorden we Fux, Tma en Zelenka en lijkt het warempel of we

nu opeens begrijpen waar Bach de mosterd haalde? Neem het Stabat Mater Dolorosa van Frantisek T ma. Dat doet wat betreft toonschildering van de smarten Maria’s aan het kruis niet onder voor een Aria als ‘Ach nun ist mein Jesum hin’ uit de Matthäus-Passion.

Wat is dat voor een tijd geweest, dat er vorstenhoven waren waar ‘zomaar’ een mis van Zelenka klonk! En hoe vroom worden wij – driehonderd jaar na dato – bij het

horen van zijn Hosanna in exelcis.De traverso’s en sopraan Hana Blaziková betoverden ons. Het concert was meesle-pend, een waardige festivalopening.«

29 Augustus 2014 20.00 - Collegium 1704 & Collegium Vocale 1704 0.l.v. Václav luks

Marit (20) en Laura (21)‘Wat me vooral opviel bij dit concert was de toewijding bij de musici,’ vindt Marit. ‘Dit was een heel mooi, historisch concert. Normaal gesproken is oude muziek niet mijn stijl,’ zegt Laura, ‘maar aangezien we kaarten kregen aangeboden door Student&Starter, de politieke partij waar ik werk, zijn we gegaan. En ik heb er geen spijt van.’ Normaal gesproken luisteren ze wel eens klassieke muziek, ‘maar dan rustige pianomuziek, vooral tijdens het studeren. Dat werkt ontspannend.’

Jan van Aken (90) en Jorn Copijn (73)‘Wij vonden het een boeiend concert,’ zegt oud-professor tandheelkunde Van Aken. ‘Een verade-mende vorm van verbondenheid merkten we in de zaal. De zang was prachtig. Onwillekeurig moest ik denken aan de oude koorboeken, die we vroeger voor het hele koor gebruikten.’ ‘De sfeer hier is hartverwarmend’, zegt zijn kameraad en landschapsarchitect Copijn. ‘De stemming hier is zo goed, met al die muziekliefhebbers bij elkaar. En zoals de directeur in zijn speech zei: de toon is exact zoals die vroeger klonk. Indruk-wekkend. Dat geldt ook voor het nieuwe gebouw van TivoliVredenburg. Ik overweeg hier weer een abonnement op te nemen.’

de bezoeker

Tagesmenu à Wien CuisineKalfsschnitzel|champignonroomsaus | gebakken paprika | ui| aardappel

Reibekuche| spek | ui | verse kruiden

Gebakken zalmfilet | groene mosterd-saus | Gewürztraminer zuurkool

Verschillende soorten rauwkost | bijpassende dressings

Elke dag van 18.00-19.30 uur, €25*. Festivalcentrum TivoliVredenburg

* Inclusief hoofdgerecht, een drankje en een kopje koffie toe.

herinneringenaan het FOMU

concertladder

9.30 Zomerschool: Anne Smith UITVERKOCHT De pedagogische ‘hand van Guido’/ voertaal: Engels

9.30-18.00 STIMU-Symposium Voertaal: Engels TivoliVredenburg, Bovenfoyer

Grote Zaal € 20 / € 10 / € 1010.00 Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa, cd-verkoop, live

streaming, fringeconcerten en meer!10.30 Spieken bij de beiaard

BEIAARDFESTIVAL Verzamelen: ingang Domtoren Domtoren € 1011.00 Malgosia Fiebig BEIAARDFESTIVAL

Piep-knor op de beiaard Domtoren, Pandhof GRATIS

11.00 Suonar Cantando / Bojan i i Schatten uit het Weense Minorietenklooster TivoliVredenburg, Hertz € 22 / € 19 / € 10

11.00 La Favilla FRINGE Charles Dieupart: suites & sonates Bartholomeus Gasthuis GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

11.00 Les Trois Nymphes FRINGE Les Nations: Lupo, Abel, Cage e.a. Fundatie van Renswoude GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

12.00 Utrechts Klokkenluiders Gilde BEIAARDFESTIVAL Klokgelui & klokkenwandelingen Kerktorens binnenstad, GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

12.30 La Danserye FABULOUS FRINGE Zestiende-eeuwse Spaanse blaasmuziek uit Spanje TivoliVredenburg, Grote Zaal GRATIS

13.00 Klaviertijgers: Olga Pashchenko Fux, Haydn, Mozart op klavecimbel en pianoforte Lutherse Kerk A € 18 / € 16 / € 10

B € 16 / € 14 / €10 13.30 Rondleiding TivoliVredenburg

UITVERKOCHT14.00 Ensemble La Luciminia FRINGE

Van Italië tot Bohemen Winkel van Sinkel GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

14.00 Trio Monzani FRINGE Giordani, Devienne, Kreith e.a. TivoliVredenburg, Plein 5 GRATIS

15.00 Tiburtina Ensemble / Barbora Sojkóva De treurende koningin St.-Willibrordkerk A € 22 / € 19 /

€ 10 C € 16/ € 13/ €10

15.00 Vivante / Anne Marie Dragosits Sances in Wenen Leeuwenbergh € 22 / € 19 / € 10

15.30 Ensamble del Nuevo Mundo FRINGE Van Europese Barok naar Amerikaanse traditie TivoliVredenburg, Hertz GRATIS

15.30 Tomoe Badiarova FRINGE Biber en Bach op viool Fundatie van Renswoude GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

15.30 Teun & Teun FRINGE Bach vs. Händel op klavecimbel en blokfluit Zuylenspiegel GRATIS kaarten afhalen bij Festivalkassa

16.30 Film: Museum Hours (2012) UITVERKOCHT

17.00 Per-Sonat / Sabine Lutzenberger De Habsburgse burgemeester van Augsburg Pieterskerk A € 22 / € 19 / € 10

B € 19 | € 16 | € 1017.00 Barocktrompeten Ensemble Berlin

/ Johann Plietzsch UITVERKOCHT Cum tubis in pleno

18.00 Wien Cuisine TivoliVredenburg, Festivalcentrum € 25

19.00-20.00 Festivaljournaal AVROTROS / Radio 4 TivoliVredenburg, Plein 5 GRATIS 20.00 Huelgas Ensemble / Paul Van Nevel

Jacobus Gallus: de Sloveense Lassus TivoliVredenburg, Grote Zaal € 36 / € 32 / € 10

22.30 Juilliard Baroque Bertali en Schmelzer TivoliVredenburg, Hertz € 22 / € 19 / € 10

24.00 Ricercar Consort & Céline Scheen Van Sances naar Schmelzer: Italiaanse muziek in Oostenrijk TivoliVredenburg, Grote Zaal € 12 / € 10 / € 7

zaterdag 30 augustus 2014

Peter Philips, oprichter van The Tallis Scholars, maakte de afgelopen jaren tijdens het Festival Oude Muziek vele nachtelijke discussies mee. Gelukkig heeft hij de soms zeer hoog oplopende muzikale twisten altijd heelhuids kunnen verlaten, zodat hij ons er nog over kan vertellen.

‘Mijn dierbaarste herinnering aan het Festi-val Oude Muziek Utrecht brengt me terug naar de zogenaamde ronde tafeldiscussies in het klassieke Polmanshuis. Na het laatste concert van de dag begon de discussie pas, en vaak ging die door tot in de late uurtjes.’

‘Jan Nuchelmans of Jos Leussink stonden vaak aan het hoofd van deze gesprekken, er werd koffie of bier gedronken en sigaret-tenrook vulde de ruimte. De ‘ondervraging’ van personen konden zeer gedetailleerd en intens zijn, grote groepen jonge mensen volgden het gesprek met veel belangstelling. Ik herinner me nog goed dat ik een avond het gebouw verliet middenin een discus-sie met Willem Elders over de stijl van de canons van Willaert: ik vond (en vind) ze nogal suf, maar werd destijds omringd door evenveel mede- als tegenstanders.’

‘Het is zelfs eens voorgekomen dat ik schoorvoetend en enigszins huiverig plaats-nam bij de rondetafelgesprekken. Ik was vooral huiverig omdat eerder een geïnter-viewde dermate verontwaardigd was geraakt dat hij de interviewer had geslagen. Het ging die avond over de vraag of Italiaanse madri-galen door niet-Italianen gezongen kunnen worden, omdat zij het broodnodige taalkun-dige inzicht ontberen. Het vraagstuk heeft gedurende meerdere dagen de verhoudin-gen onder de aanwezigen op scherp gezet. En wij hadden zojuist werk van Palestrina gezongen. Ik kwam er gelukkig levend vandaan, waarschijnlijk omdat de Engelsen net zoveel recht hebben op het latijn als Italianen.’«

Nachtelijke twisten