College wil dorp niet langer laten wachten

Centrum Fijnaart wordt verfraaid zonder supermarkt

Met het opknappen van het centrum wordt niet langer gewacht totdat de supermarkt verplaatst is.

De tijd van wachten is voorbij, het dorpshart van Fijnaart wordt omgeturnd tot een aantrekkelijk centrum. En snel, zo belooft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Moerdijk. Om de aanpak van het centrum op korte termijn te kunnen realiseren worden de plannen voor het verplaatsen van su-permarkt Jumbo Fijnaart voorlopig losgelaten. “Dat gaat minstens 5 à 6 jaar duren. Zolang willen we de in-woners en ondernemers niet laten wachten. We willen nu aan de slag”, meldt wethouder Thomas Zwiers.

Bij het aantreden in mei beloofde het nieuwe college hoge prioriteit voor het centrum van Fijnaart. De burgemeester en wethouders hebben zich in de zomerperio-de uitgebreid gebogen over het dorpshart. “Er is de afgelopen jaren veel onderzocht. Uit die onderzoe-ken blijkt dat een supermarkt in het centrum een meerwaarde heeft. Vandaar dat we daarmee eerst aan de slag zijn gegaan”, vertelt wethou-der Zwiers. “Uit gesprekken met Jumbo en beleggers is gebleken dat een verplaatsing van de supermarkt naar het centrum op korte termijn

niet te realiseren valt. Dat duurt minstens 5 à 6 jaar. Jumbo geeft aan dat ze niet zit te wachten op een verhuizing. De supermarkt zit goed op de huidige locatie en heeft daar flinke investeringen gedaan. Beleggers willen niet investeren in een verplaatsing. De kosten van 1,5 tot 2 miljoen euro zouden dan voor rekening van de gemeente komen. Daarbij is het de vraag of een gemeente juridisch wel mag in-vesteren in het verplaatsen van één winkel. Bovendien heb je met die investering alleen de supermarkt verplaatst en is er als het ware nog

geen stoeptegel in het centrum verlegd. Daar komt ook nog bij dat we niet precies weten hoe groot de aantrekkingskracht van een super-markt is. Er zullen ook ondernemers zijn die juist last hebben van een supermarkt in de buurt.”

Niet langer wachtenDat alles heeft ertoe geleid dat het college het opknappen van het Fijnaartse centrum loskoppelt van een verplaatsing van de Jumbo naar het dorpshart. “Het zou op langere termijn best kunnen zijn dat de supermarkt alsnog wil verhuizen.

Dat is prima”, stelt Zwiers. “Maar we willen geen jaar of zes wachten. Fijnaart heeft nu recht op een fraai centrum.”

InwonersEen panklaar renovatieplan ligt er niet. Sterker nog, het college heeft niet eens een voorstel dat naar de gemeenteraad gaat. “We willen eerst van de inwoners van Fijnaart weten wat zij van een levendig centrum verwachten”, aldus de wethouder. “Het gaat in ieder geval om een forse verfraaiing, die verder gaat dan alleen het plaatsen van een bankje en wat bomen. We willen het centrum goed aanpak-ken net als we bijvoorbeeld in Standdaarbuiten hebben gedaan. Er is budget beschikbaar om er iets moois van te maken. We horen graag van de inwoners wat zij wil-len en wat voor ideeën zij hebben.”

DetailhandelZwiers hoopt dat door een aantrek-kelijk centrum ook de detailhan-del in Fijnaart een impuls krijgt. “Het centrum moet een prettige verblijfplaats zijn om te winkelen en om in te vertoeven. Wij kunnen de omgeving zo aantrekkelijk mogelijk maken, maar uiteindelijk ligt het aan de detailhandel waar zij zich vestigt. We willen wel de voorwaarden zo verruimen, dat het voor winkels makkelijker wordt om zich in het centrum te vestigen. De gemeente kan de randvoorwaarden creëren. De levendigheid moet van de bewoners en ondernemers zelf komen. Bijvoorbeeld door het organiseren van activiteiten. We gaan voor een mooi dorpshart voor Fijnaart dat aantrekkelijk is voor detailhandel, horeca en de inwo-ners en hopen dat iedereen hieraan meewerkt.”

Reacties zijn welkom via: redactie@fendertlokaal.nl

Door Jan Willem van Bodegom

weekblad voor Fijnaart & Heijningen

Lintje voor Hans Knook

D i n s d a g 16 s e pte m b e r 2 014 | we e k 3 8 | j a a r g a n g 1 | U i t ge ve r ij L o k a a l | S p e ch t 17 | 47 9 3 H N F ij n a a r t | w w w. f e n d e r t l o k a a l . n l

KPJ groeit als kool De neergestorte Dakota O’G3NE verplettert!

Korte Kerkstraat 6, Fijnaart - Tel. (0168) 462487Kroevenlaan 84, Roosendaal - Tel. (0165) 534741

www.bakkerijsonneveld.nl

Pandabrood1/2 voor € 0,99

het lekkerste sneetje bestaat 25 jaar

Saucijzenbroodjesper stuk € 0,99

Zachte eierkoeken 5 stuks voor € 1,49

WEEKEND SMULAANBIEDINGEN vrijdag 19 september & zaterdag 20 september

Wij zijn gevestigd aan Landpoortstraat 2 in Willemstad. Check onze openingstijden op:

www.hollandsgloren.nl. Ook op zondagmiddag open! Tel: 0168-471757.

70% draagt een niet goed passende bh.

Draagt u de juiste maat en pasvorm?

Meten = wetenKom bij ons langs en laat u

adviseren!

Wij verkopen goede en betaalbare bh’s in cup A tm H.

DIEL BOERE TWEEWIELERS

PrijsvoorbeeldSparta Elo B1met bosch accu120-160 km actieradiusvan € 2.399

-/- 20 %NU € 1.919

PrijsvoorbeeldGazelle

chamonix plus

van € 849-/- 20 %

NU € 679

Profi teer ervan nu het kan

daarom tot en met 4 oktober

20 % KORTINGop alle op voorraad staande rijwielen

(niet in combinatie met n.f.p. / b.f.n. / a.b.c. fi etsplannen en aanbiedingen)

Pagina 3

ColofonFendert Lokaal is een uitgave van Uitgeverij LokaalSpecht 17, 4793 HN FijnaartE. info@uitgeverijlokaal.nlI. www.uitgeverijlokaal.nl RedactieJan Willem van BodegomT. 06-22011800 E. jw@uitgeverijlokaal.nl AcquisitieTom AartsT. 06-14520497 E. tom@uitgeverijlokaal.nl DrukJanssen/Pers - Gennep

AanleverenAdvertenties: advertentie@fendertlokaal.nlvoor: vrijdag 12.00 uur

Redactionele berichtenredactie@fendertlokaal.nlvoor: vrijdag 12.00 uurWeekendverslagenvoor: zondag 18.00 uur

Fendert Lokaal wordt elke week op dinsdag/woensdag huis aan huis bezorgd in de kernen Fijnaart, Heijningen, Oudemolen en Zwingelspaan. Uitgeverij Lokaal behoudt zich ten aanzien van de inhoud van deze uitgave zowel het auteurs-recht voor conform artikel 15 lid 1 sub 4 van de Auteurswet als het databankrecht.

TER INTROThuis heb ik nog een an-sichtkaart. Zo begint Wim Sonneveld de lofzang over het dorp waar hij geboren is en waaraan hij dierbare herinneringen koestert.

Mijn herinneringen spelen zich af tussen de geuren van versgebakken brood en pas gezaagd hout. Een voetbal vissen uit en schaatsen op de kerkvijver. Een pakket-je wegbrengen naar het postkantoor en je telkens het apelazerus schrikken als Verhage met een enorme klap zijn stempel drukt, ter-wijl postbodes op de achter-grond de brieven luidkeels verdelen.

Maar ook dagelijks een vergeten boodschap halen bij de Centra, waar Piet en Nel van der Noort de scepter zwaaien. In de Spaarweek in oktober je spaarpot legen bij de bank en dan met een cadeautje thuiskomen. Mu-ziek- en toneelvoorstellin-gen bezoeken in de Schakel. Zorg wel dat je vooraan of langs het middenpad zit, anders zie je alleen ruggen. Na afloop nog even langs Jan Groot voor een frietje of voor een dubbellikker van een duppie, die je op het muurtje bij de hoogte sma-kelijk oppeuzelt.

Het postkantoor, de Centra, de Rabobank, de Schakel en de cafetaria van Jan Groot zijn verleden tijd. De Voorstraat ligt er verder nog vrijwel hetzelfde bij als in mijn jeugd, alleen met veel minder winkels. Een echt dorpshart is het niet. Nu is opnieuw het plan ontstaan om dat er wel van te maken. Wij, inwoners van Fijnaart, worden gevraagd ideeën aan te dragen om van ons centrum een aantrekkelijk middelpunt te maken. Laten we die handschoen oppak-ken. Anders hebben ook wij straks alleen een ansicht met herinneringen.

Jan Willem van BodegomHoofdredacteur Fendert Lokaal

Tijdens open dag 25 jaar lokale omroep in gemeente Moerdijk

RTVM-hoofdredacteur Hans Knook krijgt lintje

Hans Knook uit Fijnaart is zaterdagmiddag koninklijk onderschei-den. Hij is benoemd tot lid in de Orde van Oranje-Nassau voor al zijn verdiensten voor de lokale omroep in de gemeente Moerdijk, waar-van hij vanaf de oprichting hoofdredacteur is.

RTVM vierde het zilveren jubi-leum met een open dag in de studio. De hele dag werden gasten geïnterviewd die een rol hebben gespeeld in de historie van de om-roep. De laatste twee uur werden gepresenteerd door hoofdredac-teur Hans Knook. Zijn gesprek met burgemeester Klijs werd plots onderbroken toen de kabinetschef binnenstapte. Zij had de ambtske-ten voor de burgemeester bij zich en de koninklijke onderscheiding voor de verraste Hans Knook.

HoofdredacteurVanaf het ontstaan van de omroep, toen nog alleen voor Fijnaart en Heijningen, is Hans Knook hoofd-redacteur. In die vrijwilligersfunc-tie vervult hij veel werkzaamhe-den, waaronder het aannemen en aansturen van vrijwilligers, het samenstellen van de kabelkrant, het benaderen van adverteerders, het opstellen van het programma-

rooster en het bijhouden van de website. Hij is bovenal de techni-sche man van de omroep. Weke-lijks is hij wel zo’n twintig uur in de weer voor RTVM, naast zijn drukke baan in de scheepsbouw.

Open dagZaterdag kon iedereen tussen 10.00 en 18.00 uur radio komen kijken in de studio in Zalencen-trum De Parel in Fijnaart. Acht presentatoren verzorgden een marathonuitzending. Elk uur interviewden zij gasten die van betekenis zijn geweest voor de lo-kale omroep. Afgetrapt werd met Jacques van den Baard en Gerrit de Vos, bestuurders van het eerste uur. Ook kwamen oud-medewer-kers en oud-burgemeester De Sutter-Besters voor de microfoon. ’s Avonds werd het jubileum af-gesloten met een feestavond voor de 35 vrijwilligers in de Fendertse Hoeve.

Diverse belangstellenden kwamen een kijkje nemen in de radiostudio.

Fendert Lokaal besteedt de hele maand september aandacht aan het 25-jarig bestaan van de lokale omroep in de gemeente Moerdijk. De komende twee weken komt de geschiedenis uitgebreid aan bod.

BingoDrumfanfare Showband Heijnin-gen gaat weer van start met haar gezellige bingo-avonden.

Elke maand wordt er bingo gespeeld in het Pestalozzihuis in Heijningen. De aanvang is 20.00 uur.

De data zijn: 20 september, 11 oktober, 8 no-vember, 13 december, 17 januari, 28 februari, 28 maart, 25 april en 23 mei.

Ed van Wijkwww.edvanwijk.nl

& Tuina

massage06-14811732

Ed van Wijkwww.edvanwijk.nl

& Tuina

massage06-14811732

WG Makelaars BVVoorstraat 17 | 4793 ET Fijnaart | T. 0168-477077

E. info@wgmakelaars.nl | W. www.wgmakelaars.nl

Voor aan-en verkoop, taxatie en hypotheekadvies

DOK kappers / haarwerken raadhuisstraat 12 - willemstaddokkappers.nl

0168 47 26 19openingstijden:ma 13:00 - 17:30di / wo 08:30 - 17:30do / vr 08:30 - 20:00za 08:00 - 15:00

Dé bloemist voor Fijnaart e.o

Voorstraat 23, FijnaartTel. (0168) 464061

www.bloemenshopmarloes.nl

Aanbieding week 38

Grote potchrysant /bolchrysant

dagelijks verse aanvoer diversen kleuren

vaste lage prijs = 3,95

GlazenwasserijJan KantersVoor al uw glas- en houtwerkPrins Bernhardstraat 8 Fijnaart, tel. 0168-464718

Dé specialist op het gebied van brandpreventie

Dé specialist op het gebied van brandpreventie

Voor controle, onderhoud en levering van:

• Brandblusapparaten• Brandslanghaspels• EHBO-middelen• Noodverlichting

• Droge blusleidingen• Branddetectie en blussystemen• Noodplannen en cursussen• Veiligheidsmarkeringen

Oude Heijningsedijk 133, 4794 RD HeijningenT. 0168-464477 M. 06-22531980www.rasbrandbeveiliging.nl

VERSE AARDBEIEN

Oude Heijningsedijk 10, Heijningen | 06-23090891geopend van maandag t/m zaterdag van 8.00 tot 18.00

fam. Deijkers

Ze zijn er weer!

uit eigen kas!

Adverteren in

Fendert Lokaal loont!

Bel 06-14520497

Tips voor

de redactie?

Bel 06-22011800

Pagina 5

KPJ Oudemolen groeit als kool

“Gewoon lekker feesten”

Wouter, Marlon en Sam (v.l.n.r.) vormen het dagelijks bestuur van KPJ Oudemolen, die stevig aan de weg timmert.

Met hun sweaters, T-shirts en ‘hontige’ stickers zijn de leden van KPJ Oudemolen een opvallende verschijning op tal van feesten. Ze hebben ook een grote aantrekkingskracht op andere jongeren. In enkele jaren tijd is het ledental gegroeid van 30 naar 85 en de top is nog lang niet in zicht. Het volgende hoogtepunt is het jaarlijkse schuurfeest aan de Tonsedijk in Klundert.

KPJ Oudemolen is drie jaar geleden ontstaan als een doorstart van KPJ Dinteloord. “In 1963 zijn de KPJ’s van Oudemolen en Dinteloord samengegaan. Maar de laatste jaren was de animo dramatisch geslonken”, vertelt Sam van Andel. “De laatste twee jaar was ik daar voorzitter. Uiteindelijk stonden we voor de keuze: of stoppen of een doorstart maken in Oudemolen. We hebben voor dat laatste geko-zen. Achteraf is dat de beste zet die we ooit hebben gedaan.” De ‘nieuwe’ KPJ-afdeling begon rustig. “Het eerste jaar zijn we vooral bezig geweest met het regelen van de naamswijziging en hebben we buiten ons schuurfeest geen activiteiten georganiseerd”, vervolgt Sam, die ook bij KPJ Oudemolen de voorzittershamer hanteert. “Maar dat hebben we de laatste twee jaar stevig ingehaald.” Party’sSinds vorig jaar wordt drie keer per jaar een feest gegeven in De Graanbeurs in Fijnaart. “We wilden daar een barbecue houden.

Om die te bekostigen hebben we in samenwerking met De Graanbeurs een après-skipar-ty georganiseerd. Dat was zo’n succes dat we ook Braziliaanse en Hawaii-party’s zijn gaan houden”, legt penningmeester Wouter van Andel uit. Naast het opzetten van eigen acti-viteiten, regelt KPJ Oudemolen ook het vervoer naar andere feesten. “Uiteraard naar de schuurfeesten van andere KPJ’s. Maar we gaan ook jaarlijks naar de Skihut in Rot-terdam, elke zomer naar Renesse en binnenkort naar het Brabants Oktoberfest in Eindhoven”, somt Sam op. “Wij regelen dan het ver-voer en iedereen kan mee.” “Ook hebben we onze eigen kledinglijn en natuurlijk onze stickers die je overal tegenkomt”, vult secretaris Marlon Koomans aan.

GroeiKPJ Oudemolen groeit enorm. “We hebben eigenlijk geen idee hoe dat komt”, zegt de voorzitter. “We organiseren leuke dingen, de groep is leuk en dat trekt blijkbaar

aan. We hebben nu 85 leden en die komen uit heel de regio. Het lidmaatschap kost maar 30 euro per jaar. Dat haal je er zo uit. Bijna alleen al met het eigen schuur-feest, dat is voor de eigen leden gratis. Het is ook niet ons doel om geld over te houden. Als we quitte spelen is dat prima. Het gaat ons om de gezelligheid. Gewoon lek-ker feesten.”

SchuurfeestZaterdag 20 september heeft de KPJ weer een feestje, het jaarlijk-se schuurfeest. “We mogen een grote schuur aan de Tonsedijk in Klundert gebruiken. Ideaal”, vertelt Wouter. “Er ligt een mooi terrein omheen en er is volop ruimte om te parkeren.” De leden zijn een hele week in touw. “We zijn maandagavond begonnen”, meldt Sam. “We toveren de boe-renschuur om tot een discotheek. Je hebt straks niet meer het gevoel dat je in een schuur staat. Dat op-bouwen is voor ons een feestweek. We doen alles met de eigen leden, alleen EHBO, beveiliging en licht

en geluid worden ingehuurd.”Tijdens het schuurfeest worden licht en geluid verzorgd door Starlight uit Standdaarbuiten. DJ Mark uit Bosschenhoofd van het HB Max DJ-team laat de feestnum-mers door de schuur schallen. “Hij draait heel veel op schuurfeesten”, vertelt Marlon. “Hij brengt lekkere feestmuziek. Alles komt voorbij, zelfs ‘All I want for Christmas’ ont-breekt niet. Het wordt echt weer één groot feest, dat weet ik zeker.”

KaartverkoopKaarten zijn in de voorverkoop tot en met vrijdag elke avond aan de schuur verkrijgbaar tussen 19.00 en 22.00 uur. De toegang bedraagt € 22,50, op de avond zelf € 25,-. Daarvoor krijgt elke bezoeker twintig consumpties. Alleen bezoekers vanaf 16 jaar worden binnengelaten. Aan bezoekers on-der de 18 jaar wordt geen alcohol geschonken.

www.facebook.com/kpjoudemolen

Door Jan Willem van Bodegom

Pagina 6

H. Jacobus de MeerdereMolenstraat 26 FijnaartT. 0168-462345E. pkwest@immanuel-parochie.euI. www.immanuel-parochie.eu

Pastor: diaken Michael Bastiaan-sen, T. 06-46341138

Donderdag 18 september09.30 uur: H. Jacobus de MeerdereWoord- en CommunievieringBart MuddeAansluitend samenzijn met koffie

Vrijdag 19 september19.00 uur: NoordhoekAvondgebed

Diaken: M. Bastiaansen

Zondag 21 september 09.30 uur: H. Jacobus de MeerdereEucharistievieringCelebrant: P. de RooijDiaken: M. BastiaansenZang: HerfstklankenMisdienaars: Manon en RebeccaLector: ToosKoster: W. SchrauwenCollectanten: M. van Mourik en R. RommeGebedsintenties: Lies van Merien-boer-Korst. Thijs Meeuwisse, Riet en Lia. Collecte: voor eigen kerk Aansluitend samenzijn met koffie

De DorpskerkKerkring 1 FijnaartDe OntmoetingskerkWilhelminastraat 64 FijnaartE. info@pknfijnaart.nl I. www.pknfijnaart.nl

Scriba: mevrouw W. Oostdijck- Vogelaar, T. 0168-462693

Zondag 21 september10.00 uur: De DorpskerkVoorganger: Ds. E.A. Halsema, Nieuwerkerk a/d IJsselAmbtsdrager van dienst: A. Dijks-hoornGastheer/gastvrouw: M. KruisCollecte rondgang: Kerk

Collecte uitgang: Vredesweek, KIA

Maandag 22 september15.00 uur: FendertshofKoffiekerk

K E R K B E R I C H T E N

KBO Fijnaart viert 65ste verjaardag

Blijdschap na het ontvangen van een zilveren speld voor jarenlange inzet voor de KBO. V.l.n.r. Cor van Sprundel, Joke Rombouts, Pauw Wagenma-kers en Twan Rijsdijk ontvingen de speld van Kringvoorzitter Vermunt.

Donderdag 11 september werd door de leden van KBO Fijnaart gevierd dat 65 jaar geleden de Katholieke Bond van Ouderen werd opgericht.

De dag begon onder een stralende blauwe lucht om 10.00 uur met een eucharistieviering. Veel leden, maar ook niet-leden, waren hierbij

aanwezig. Na het welkomstwoord van voorzitter Twan Rijsdijk volg-de een mooie viering met voor-ganger pastor Peter de Rooij en

diaken Bastiaansen. Het gelegen-heidskoor zong onder leiding van Corrie van Brecht. In zijn beschou-wing ging pastor De Rooij in op de veranderingen die de KBO heeft meegemaakt vanaf de oprichting in 1949, de wederopbouw na de oorlog en het heden, het digitale tijdperk. Hij benadrukte het belang van een KBO voor ouderen, zowel voor de ontspanning als de belan-genbehartiging.

OorkondesNa deze viering werden de leden in de Graanbeurs ontvangen voor koffie met gebak. Na het buffet werd door Kringvoorzitter Vermunt oorkondes uitgereikt aan leden die meer dan 25 jaar lid zijn van de KBO Fijnaart, dat zijn: dhr. A. Dierks, A. Bosters en H. Zwijgers en de dames C. Beers-Nuiten, A. de Hoon-Kersten, C. Machielse-Frij-ters, C. Nachtzaam-v.d. Klundert en C. vd. Weide-Turenhout. Ook kregen 5 leden een KBO speldje uitgereikt. Dat zijn Twan Rijsdijk, Cor van Sprundel, Pauw Wage-makers, Toke Nagtzaam en Joke

Rombouts. Zij hebben zich al vele jaren ingezet voor de KBO en doen dat nog steeds.

Brabants dialectNadat deze leden in het zonnetje waren gezet was het tijd voor ontspanning. Hiervoor waren twee muzikanten uit Oost-Brabant uit-genodigd. Voor de pauze werden in Brabants dialect luisterliedjes ten gehore gebracht. Daarna werden diverse bekende nummers gespeeld, die door de ruim 100 aanwezige leden met luide stem werden meegezongen.Er volgde een verloting met prijzen die beschikbaar waren gesteld door sponsoren en de dag werd afgesloten met een koud en warm buffet en een heerlijk toetje, waar alle aanwezigen zich goed aan deden. Ter afsluiting keek de voorzitter kort terug op een ge-slaagde dag en dankte onder een luid applaus de bediening van de Graanbeurs voor de goede zorgen van deze dag. Deze dag konden wij mogelijk maken mede dankzij onze sponsoren.

DA genomineerd als klantvriendelijkste bedrijfVoor de vierde keer op rij is DA genomineerd voor de titel ‘Klantvriendelijkste Bedrijf van Nederland’. Bureau MarketRes-ponse heeft dit op dinsdag 26 augustus bekend gemaakt.

Op 23 september wordt duidelijk wie van de top-10 genomineer-den de titel in de wacht sleept.Klantvriendelijkheid staat hoog

in het vaandel bij DA. Zowel bij zelfstandig ondernemers als bij de medewerkers van de ruim 400 drogisterijen. De klant krijgt bij DA altijd deskundig advies en de winkel biedt iedere dag een uitgebreid, inspirerend en scherp geprijsd assortiment. Wouter Nooij, Commercieel Directeur, is verheugd met de nominatie: “Dat DA wederom is genomineerd als

één van de klantvriendelijkste bedrijven van Nederland,onderstreept dat de consument ons als drogisterijketen waar-deert. Het is bovendien een bevestiging voor onze zelfstandi-ge ondernemers en hun mede-werkers, dat hun klantbenadering wordt gewaardeerd.”Sinds 2007 vindt de jaarlijkse ver-kiezing van het Klantvriendelijk-

ste Bedrijf van Nederland plaats. Dit jaar met het onderzoeksthe-ma ‘Privacy & klantvriendelijk-heid: gaan we soms te ver?’. De winnaar wordt bepaald door eenonafhankelijk onderzoek dat Mar-ketResponse uitvoert onder 2.500 consumenten.

Pagina 7

Geslaagde start KUNST EN CULTUUR ROUTEAangespoord door het fraaie na-zomerweer stapten veel plaats-genoten afgelopen weekend op de fiets of in de auto om – een deel – van de KUNST EN CUL-TUUR ROUTE af te leggen. Zij werden beloond met uiteenlo-pende kunstwerken op uiteenlo-pende locaties.

In het verspreidingsgebied van Fendert Lokaal waren zes locaties geopend. In een voormalige peren-koelcel aan de Zwingelspaansedijk is De Polderkunsthal gevestigd. Zes kunstenaars die net afgestu-

deerd zijn aan de IKO Kunstaca-demie Hoogstraten exposeerden hun keramiek. Daarnaast waren schilderijen te bewonderen van Marijke Venghaus. Zij had zich la-ten inspireren door wasgoed dat in alle delen van de wereld op eigen wijze hangt te drogen en door de Masaï-vrouwen. Buiten lieten Me-vrouwMeneer mooie cabareteske liedjes horen.

KoetshuisAtelier de Fine Aerde is gevestigd in een prachtig koetshuis. Eigena-resse Mariët van de Noort liet haar

tekeningen, acryl en olieschilderij-en zien. Zij had Eva Luijks (ruim-telijk werk) en Gea Korpel-Beskers (textiel) uitgenodigd om bij haar te exposeren.

KeramiekIn de kas van Anneke Mengelkamp aan de Drogedijk toonde de eige-naresse haar keramiek. Anneke heeft afgelopen jaar de 6-jarige studie Hogere Graad Keramiek met goed gevolg afgesloten. Zij exposeerde onder andere haar eindexamenwerken. Daarnaast gaf Marjo van der Laan uitleg over het

maken van wijn en likeur.

Komend weekendDaarnaast openden ook Lijstenma-kerij/Galerie P5, Stichting De Oude Molen en Watersnoodwoning Heijningen afgelopen weekend de deuren. Komende zaterdag en zondag zijn de zes locaties ook ge-opend tijdens het laatste weekend van de KUNST EN CULTUUR ROU-TE. Dan zijn ook De Prullenkast, de boerderij van Toon Reijnders en Fort Sabina toegankelijk.

ADVERTEREN in

Fendert LOKAAL

ADVERTEREN in

Fendert LOKAAL Een slimme keuze!

BEL:T. 06-14520497

( Tom Aarts )

www.uitgeverijlokaal.nl

De 43-15308 antwoordt niet meer! deel 1

Amerikaanse parachutisten stellen zich op bij de Dakota’s om aan boord te gaan voor operatie Market Garden.

Morgen is het precies zeventig jaar geleden dat de bekende operatie Market Garden vanuit Engeland van start ging. Een omvangrijke geallieerde luchtlandingseenheid probeerde op zondag 17 september 1944 met het droppen van grote hoeveelheden parachutisten bij plaatsen als Eindhoven, Nijmegen en Arnhem belang-rijke bruggen in handen te krijgen (operatie Market). Deze aanval door de lucht moest de weg vrijmaken voor een grondoperatie vanuit het gebied ten zuiden van Eindhoven (operatie Garden). Het einddoel was om door middel van deze grootschalige militaire actie bij Arnhem over de Rijn te komen en zo toegang te krijgen tot Duitsland. Deze gedurfde aanval ging zeker niet ongemerkt aan Fijnaart en Heijningen en haar inwoners voorbij. Dit artikel van de hand van Johan van Doorn gaat in op de details rond op het neerstorten van een C-47 Skytrain, veel beter bekend als een Dakota, in de nabijheid van het dorp Heijningen op deze bewuste 17e september 1944.

De inwoners van Fijnaart en Heijningen waren in hun vierde oorlogsjaar steeds meer en meer geconfronteerd met de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. In de eerste oorlogsjaren was veel aan hen voorbij gegaan en was het da-gelijks leven nauwelijks beïnvloed door al het oorlogsgeweld wat om hen heen woedde. Hier kwam in het begin van 1944 verandering in toen in maart van dat jaar bijna de helft van het grondgebied van de toenmalige gemeente op last van de Duitse bezetter onder water werd gezet. Vooral rond het dorp Heijningen zijn alle polders geïnun-deerd. Deze grootschalige onder-waterzettingen zorgden ervoor dat ongeveer 1.500 inwoners dienden te vertrekken en op een andere locatie onderdak moesten vinden. Het gehele gebied dat onder water kwam te staan, werd zogenaamd ‘Spergebied’. Wat betekende dat daar niemand meer mocht komen. De toegang tot het gebied sloot men volledig af en zonder speciale vergunning kwam je er gewoonweg niet in.

NormandiëToch gloorde er hoop op een spoedige bevrijding op het moment dat men in juni 1944 hoorde van de grote landing van de geallieer-de troepen op de stranden van

Normandië. Na weken van geringe terreinwinst aan de kant van de geallieerde troepen, brak midden augustus het front helemaal open. Op 1 september bereikten de eerste geallieerde troepen de grens met België en enkele dagen later stond men bijna aan de grens met Neder-land. Toen wisten de inwoners van Fijnaart en Heijningen helemaal ze-ker dat de bevrijding niet meer lang op zich kon wachten! Een week later bereikten Engelse troepen de grens ten zuiden van het Brabant-se Valkenswaard. Het geallieerde opperbevel wilde met een beslis-sende slag op Nederlands grond-gebied toegang krijgen tot het hart van Duitsland. Deze operatie is de geschiedenis ingegaan als ‘Market Garden’: een gecombineerde aanval door de lucht en over het land.

Zondag 17 septemberAls datum was gekozen voor zondag 17 september; gezien de zwakte van de Duitsers in de lucht, koos men voor een operatie met daglicht. Dit zou de nauwkeurig-heid van de luchtlandingen erg ten goede komen. Met de uitvoering van de operatie Market was het First Allied Airborne Army belast. Dit luchtlandingsleger bestond nog niet zo heel lang; het was sinds 2 augustus operationeel. Dit leger bestond uit twee luchtlandingkorp-

sen (een Britse en een Amerikaan-se) met in totaal drie Amerikaanse, twee Britse parachutisten divisies en een Poolse brigade. Verder waren omvangrijke eenheden van de Amerikaanse (in het bijzonder het IX Troop Carrier Command) en Britse luchtmacht bij dit leger gevoegd. Om zoveel parachutis-ten te vervoeren en later ook nog te bevoorraden, waren heel veel vliegtuigen nodig. Het vervoer van de parachutisten geschiedde geheel met behulp van Dakota-toestellen. Voor het vervoer van groter mate-rieel, zoals jeeps en geschut, had men de beschikking over zweef-vliegtuigen (in het Engels aange-duid als ‘gliders’).

Ook werden hierin grote hoeveel-heden militairen in vervoerd die geen para-opleiding hadden geno-ten. Deze zweeftoestellen van zo-wel Amerikaanse als Britse makelij werden in de lucht getrokken door bommenwerpers. Een stevige kabel van ongeveer 100 meter lengte, verbond beide toestellen.

Grootschalige luchtlandingenKort gezegd bestond het plan uit grootschalige luchtlandingen op vele plaatsen langs de as Eindho-ven-Nijmegen-Arnhem. De 101e Amerikaanse divisie zou doelen veroveren rond Eindhoven en Veghel. De 82e Amerikaanse divisie kreeg het gebied toegewezen bij Grave, Nijmegen en Groesbeek. Gelijker tijd zouden de Britten (en later de Polen) luchtlandingen uit-voeren bij Oosterbeek om uiteinde-lijk de belangrijke brug over de Rijn bij Arnhem in handen te krijgen. De transportvliegtuigen zouden via speciale routes vliegen, die zo veel mogelijk bekende Duitse luchtaf-weerstellingen moesten ontwijken. De aanvliegroute was verdeeld over een noordelijke en een zuidelijke hoofdroute. Iedere hoofdroute was verdeeld over drie sub-routes. De zuidelijke route was een veilige want deze ging over grotendeels bevrijd gebied in België. Het toeval doet zich voor dat de meest noordelijke subroute precies over het grondgebied van Fijnaart en Heijningen liep. De deelnemende 82e Amerikaanse luchtlandingsdi-visie met de bijnaam ‘All American’ telde drie parachutistenregimenten (504, 505 & 508) en deze een-heden vormden de belangrijkste gevechtskracht. Belangrijke delen van de divisie zouden de noorde-lijke route nemen en nogal wat van hun vliegtuigen stuurde men langs noordelijkste van de drie sub-routes. In totaal zouden op zondag 17 september 1944 bijna 5.000 geallieerde vliegtuigen in de lucht boven Nederland actief zijn. Die dag vervoerde men een strijdmacht van meer dan 20.000 militairen naar Nederland, al met al de grootste luchtlandingsoperatie tot dat moment.

De Dakota’s van serial 13 op het Engelse vliegveld Spanhoe.

De vliegroutes van operatie Market Garden.

Schitterende zonnige dagZondag 17 september is ook bekend gebleven als een schitterende zon-nige dag. Het viel op dat al vroeg grote aantallen geallieerde vliegtui-gen actief waren. Het schieten van het Duitse luchtafweer viel ook dui-delijk te horen. Nu weten wij dat, als voorbereiding op de geplande luchtlandingen, op grote schaal alle bij de geallieerden bekende locaties waar op de aanvliegroute Duitse luchtafweer stond opgesteld, doel-wit werden van bommenwerpers van de Amerikaanse luchtmacht. Ruim 800 vliegende forten, zoals men deze enorme bommenwerpers ook wel noemt, werden de lucht in gestuurd om deze doelen aan te vallen, waaronder de Flak-op-stellingen (Duitse benaming voor luchtafweer) aan de noordzijde van de beide Moerdijkbruggen. De Amerikaanse bommen vernielden niet alleen de aanwezige luchtaf-weer, maar bij het bombardement kwamen ook enkele tientallen Duitse militairen om het leven.

Heijningen en omgevingIn Heijningen en omgeving bleef het rustig die ochtend. Opvallend genoeg lieten de geallieerde toe-stellen Dintelsas en omgeving met rust. Toch was vlak bij de zoge-naamde vluchthaven van Dintelsas een Duitse stelling aangelegd. Deze kende een aantal bunkers, drie rijen prikkeldraadversperringen en vlakbij de grootste bunker (welke boven op de buitendijk stond), had men ook nog een mijnenveld ge-legd. De Duitse Kriegsmarine vond het haventje belangrijk genoeg om een logistiek steunpunt (Marine Ausrüstungsstelle Stützpunkt Dintelsas genaamd) voor een flot-tielje sleepboten op te zetten. Met grote regelmaat lagen deze Duitse riviersleepbootjes in de vluchtha-ven. Om deze marineschepen te beschermen was ook luchtafweer-geschut aanwezig. Dit Flak-geschut had een kaliber van 20 mm en kon maar liefst 300 schoten per minuut afvuren. Een geducht wapen tegen vliegtuigen. Het is precies dit kanon dat op deze bewuste zondag een belangrijke rol zou gaan spelen.

SpanhoeOp vele tientallen vliegvelden in Engeland maakte zich zondagoch-tend een grote luchtvloot klaar om de oversteek over de Noordzee te maken in de richting van de doelen in Nederland. Een van deze vlieg-velden was Spanhoe in het Engelse graafschap Northamptonshire en was gelegen op honderd kilometer ten noordwesten van Londen. Op deze basis was de 315 Troop Carrier Group gestationeerd. Verdeeld over vier squadrons telde deze eenheid een 100-tal Dakota-toestellen. Dit type toestel is vaak aangeduid als het werkpaard van de westerse geallieerden. De C-47 is altijd een zeer betrouwbaar transporttoestel geweest dat lange tijd na de oorlog nog gebruikt is voor dit doel. De manschappen van twee bataljons (het II en III) van het 504th Para-chute Infantry Regiment gingen op het einde van de morgen aan boord van de wachtende toestellen op dit Engelse vliegveld. In totaal zouden negentig Dakota’s van de Carrier Group, verdeeld over twee zogenaamde serials, in totaal 1.240 parachutisten vervoeren. De 45 toe-stellen van serial 13 hadden orders de meest noordelijke sub-route te nemen. Voor een van deze C-47’s zou de vlucht rampzalig gaan verlopen......

Stevig ontbijtMet een stevig ontbijt achter de kiezen, wat meer weg had van een uitgebreid diner, stapten vijftien Amerikaanse parachutisten zwaar bepakt aan boord van de C-47 van Captain Richard E. Bohannon (het toestel had het nummer 43-15308). Twaalf van hen behoorden tot het eerste peloton van de H-compag-nie van het III bataljon van het 504th Parachute Infantry Regi-ment, waarbij assistant platoon leader 1st Lieutenant Isodore D. Rynkiewicz hun commandant was. Verder gingen ook drie leden van het Regimental Demolition Platoon aan boord: een sergeant en twee soldaten eerste klas. Deze experts in explosieven waren zorgvuldig verdeeld over de vliegtuigen om dergelijke deskundigen snel bij de

hand te hebben als men eenmaal op de grond was geland.

PilootDe piloot van deze Gooney Birds (bijnaam voor de C-47) was zoals vermeld captain Richard E. Bohan-non. De 25-jarige gezagvoerder was ondanks zijn nog jonge leeftijd al een ervaren piloot. Hij was afkomstig uit Williamsburg in de staat Virginia. Na de eerste grote Geallieerde luchtlanding, welke boven Sicilië plaatsvond, werd Bo-hannon direct onderscheiden met de Air Medal voor zijn ‘vaardigheid, moed en plichtsbetrachting’ tijdens genoemde operatie. Hij werd bij-gestaan door de 21-jarige co-piloot 2nd Lieutenant Douglas H. Felber alsmede door 1st Lieutenant Bern-hard P. Martinson (29 jaar) in de rol van navigator en de 23-jarige Staff/Sergeant Arnold B. Epperson als de radio-operator. Tenslotte maakte ook Sergeant Thomas N. Carter deel uit van de bemanning. Alleen voor de andere leden van de bemanning was hij een nieuweling, want hij verving op het laatste moment de vaste crew chief. Deze bleek op

de ochtend van de operatie ziek te zijn. De taak van Carter was het begeleiden van het springen van de parachutisten. Bovendien was hij verantwoordelijk voor het juist afwerpen van andere voorraden die de parachutisten in de lucht meenamen. Onder de romp van het toestel waren zogenaamde equipment bundles bevestigd. Dit waren een soort cilinderachtige containers van beperkte omvang waarmee bijvoorbeeld munitie, een machinegeweer of andere zwaarde-re benodigdheden vervoerd konden worden. Eenmaal gearriveerd bo-ven de zone waar men ging afsprin-gen zorgde de crew chief voor het afwerpen van deze bundles. Met behulp van een parachute kwamen deze containers naar beneden.Die ochtend waren onderaan het toestel van Bohannon ook enkele van deze bundles bevestigd. Een van daarvan bevatte het zoge-naamde Composite C3. Dit is zeer explosief materiaal met een nog grotere explosieve kracht dan het veel bekendere TNT. Uiteraard was dit bestemd voor de drie experts op dit gebied, die ook aan boord van de Dakota van Bohannon waren gegaan.

OpstijgenNa het opstijgen cirkelde de be-wuste C-47 nog wat rondjes boven de omgeving van het vliegveld tot alle andere toestellen ook waren opgestegen en men de gewenste formatie had bereikt. Sommige paratroopers hadden nogal last van alle bepakking die ze mee hadden genomen. Zo ging de 18-jarige Private George Willoughby maar op de bodem van de Dakota zitten. De jonge soldaat had veel bij zich: een landmijn, een Cammon granaat, twee fragmentatiegranaten, een scherpschutter geweer met 200 patronen, een gasmasker en voor een aantal dagen voedsel. Aan zijn collega die na hem zou springen, Everett Ridout, vroeg hij hem te waarschuwen als men vasteland zou bereiken. De jonge soldaat viel al snel in slaap.

De C-47’s in formatie boven St. Philipsland.

Het volledig overzicht van de parachutisten welke aan boord kwamen van de 43-15308 is:

1st Lieutenant I.D. RynkiewiczCorporaL J.C. BaileyCorporal L.J. DemontPrivate First Class W.P. LeginskiPrivate First Class N.R. Mard-fieldPrivate First Class E.R. RidoutPrivate First Class W.F. StewartPrivate R.M. BiggsPrivate M.L. KaplanPrivate R.C. ReardonPrivate G. WilloughbyPrivate D.F. Woodstock(allen van de H-compagnie)

Sergeant E.U. ForcePrivate First Class J. McAndrewPrivate First Class J.A. Foley(leden van het demolitie peloton van het regiment)

De vlucht boven de Noordzee lever-de geen problemen op. In groepjes van vijf toestellen dicht bij elkaar vliegend, bereikte men rond 13.00 uur de Nederlandse kust. Aange-zien de noordelijke route over het Zeeuwse eiland Schouwen-Duive-land liep, was Haamstede de eerste Nederlandse plaats die men uit de toestellen kon waarnemen. Dit deel van de Zeeuwse kust werd echter sterk verdedigd en om die reden stond hier nog al wat luchtafweer. De Duitsers reageerden dan ook snel en begonnen de luchtarmada onder vuur te nemen. De granaten die in de buurt van de vliegtuigen ontploften veroorzaakten kleine zwarte rookwolkjes (ook wel puffs genoemd). Niet één toestel van se-rial 13 werd geraakt. Wel slaagden de Duitse luchtdoelartilleristen er in om bij enkele andere overtrek-kende serials vliegtuigen neer te halen. De formatie vloog onver-stoord verder in oostelijke richting.

Bunker bij DintelsasGedeeltelijk over het water van het Volkerak vliegend kwam men tegen 13.30 uur bij Dintelsas aan. De sla-pende parachutist Willoughby was inmiddels wakker gemaakt door zijn kameraden en had zijn plaats ingenomen; een plek juist tegen-over zijn luitenant. Een comman-dant zat altijd naast de vliegtuig-deur. Willoughby had vanaf zijn plaats prima zicht op buiten, de deur van het vliegtuig stond name-lijk altijd open. Echter dit zicht had de militair niet nodig om te bemer-ken dat het vliegtuig onder vuur werd genomen. Vrijwel direct na het zien van de eerste puffs hoorde men de inslagen van de anti-lucht-doelmunitie op de Dakota. Vrijwel direct na deze inslagen werd het ruim van het vliegtuig gevuld met zwarte rook en hadden de para-chutisten de grootste moeite om elkaar te blijven zien. Het eerder genoemde Duitse luchtdoelgeschut bij de grote bunker op de dijk van Dintelsas was erin geslaagd de relatief langzaam vliegende C-47 van Captain Bohannon te raken. De Duitse 20 mm-granaten hadden de cilinder geraakt met daarin het explosieve Composite C3. Het raken van de cilinder veroorzaakte een soort kettingreactie. In een mum van tijd was het ruim vol rook. Bovendien brak er brand uit aan

boord, mede omdat alle cilinders waren gaan branden. Verder bleek dat niet alleen het toestel geraakt was, maar ook de bemanning en een groot aantal parchutisten wa-ren door granaatscherven getroffen. Zo had de commandant van de manschappen, 1st Lieutenant Iso-dore Rynkiewicz een scherf in zijn rechterknie en mitrailleurschutter Handfield was in zijn hand geraakt. De mannen die naast de officier zaten, in juiste volgorde: Private First Class E.R. Ridout en Private First Class W. P. Leginski waren lichtgewond in de benen door een serie veel kleinere scherven. An-dere manschappen liepen door de ontstane brand fikse brandwonden op. Tenminste één lid werd in de rug geraakt door een granaatscherf. Wie dit precies is geweest, kan niet meer achterhaald worden.

Slim gecamoufleerdDe reden dat de geallieerde lucht-

macht de positie van dit luchtaf-weergeschut van de Duitse marine niet kende, was dat deze locatie slim was gecamoufleerd. Over het kanon kon men over een soort rails een klein houten huisje rijden, zo dat het vanuit de lucht er uit zag als een woning. Daarom hadden de Geallieerde inlichtingendiensten de bunker niet opgenomen in de lijst van aanvalsdoelen voor de Amerikaanse luchtmacht. Nadat het Duitse luchtafweergeschut zijn vernietigend werk had gedaan, was het 20 mm-kanon met zijn kanonniers zelf aan de beurt. Een van de escorterende Amerikaanse jachtvliegtuigen dook na het eerste Duitse vuur omlaag en maakte di-rect een einde aan het luchtafweer-geschut. Met een korte vuurstoot uit de jager werd de Duitse positie vernietigd. Door dit snelle optreden kon men voorkomen dat nog meer Amerikaanse toestellen het slacht-offer werden van dit kanon. Voor zover te achterhalen, waren geen doden onder de bediening van het Duitse marine luchtafweergeschut.

Situatie verslechterdeDe situatie in de Dakota verslech-terde per seconde: de rook in het ruim werd steeds dichter en de vlammen heviger. Men moest het toestel dringend gaan verlaten. Onder normale omstandigheden

mocht dit alleen gebeuren op aan-wijzing van de zogenaamde jump-master, in dit geval hun luitenant Rynkiewicz. Door zijn verwondin-gen was hij niet goed meer in staat leiding te geven. Daarom namen enige parachutisten, welke zich het dichtst nabij de deuropening bevonden, zelf het initiatief om het toestel te verlaten. De eerste twee die het toestel verlieten, waren de lichtgewonde Private First Class Everett R. Ridout en Private First Class Walter P. Leginski. Na hen volgenden de andere parachutisten, inclusief bemanningslid Sergeant Thomas N. Carter. Vanwege het hevige vuur in het toestel waren de laatsten die uit het toestel sprongen zwaarder verbrand als de eersten. Vanwege de snelheid die het toestel toch nog kon maken, kwamen de parachutisten verspreid over een afstand van om en nabij een kilo-meter naar beneden. Ook zagen de springers dat onder hen grote delen land onder water stonden. De eerstgenoemden, Ridout en Leginski, bleken neergekomen te zijn op het toenmalige land van G. Maris nabij de Hoge Heijningsedijk. Hier bevind zich tegenwoordig het sportcomplex van Oranje-Blauw’14. Een grotere groep parachutisten verzamelde zich rond een huis aan de Oude Heijningsedijk. De woning van F. Kers met het huisnummer 211, was door de bewoners verlaten als gevolg van de beschreven verplichte evacuatie eerder dat jaar. Sommige Amerikanen waren er in geslaagd om droge voeten te houden. Zij kwamen neer op de Oude Heijningsedijk. Anderen hadden minder geluk en haalden een nat uniform, zoals Private Donald F. Woodstock. Hij had de pech in het water terecht te komen. Toen de parachutist probeerde de Oude Heijningsedijk te bereiken, ging hij volledig kopje onder op het moment dat hij in de bermsloot stapte. Door de hoge waterstand en de onbekendheid met de omge-ving had hij deze sloot niet gezien. Luid vloekend en tierend werd hij door een collega op de droge Oude Heijningsedijk geholpen. Sergeant Thomas N. Carter kwam precies op een dak van een woning terecht en tuimelde met kracht naar bene-den, maar liep hierbij geen verdere verwondingen op.

Christelijke Nationale SchoolDe parachutisten die het laatst het toestel hadden verlaten, name-lijk de beide zwaargewonden 1st Lieutenant Rynkiewicz en Private First Class N.R Mardfield verza-melden zich in de toenmalige Christelijke Nationale School. Het inmiddels gesloopte pand stond onder aan de Oude Heijningsedijk in de Elisabethpolder (zie voor de juiste locatie de kaart). Gezien hun verwondingen ging van hen beiden weinig meer uit. Mogelijk dat er nog enkele andere parachutisten bij hen waren, maar dat is niet he-lemaal duidelijk omdat de diverse getuigenverklaringen over dit punt nogal uiteenlopen.

Huis van KersDe grootste groep van tenminste zes parachutisten was het huis van Kers inmiddels binnengetrokken en enkele van hen hielden via het zolderraam de Oude Heijningsedijk in de gaten. De rest was de kelder van de woning ingetrokken. Ook bij deze groep waren enkele behoor-lijk zwaargewonde parachutisten. Zo zat de ‘Medic’ van het peloton Private Roy M. Biggs onder de brandwonden en was daarom niet in staat andere gewonden bij te staan. Ook de al eerder genoemde Private George Willoughby had het toestel kunnen verlaten, maar was ook zwaargewond. Hangend aan zijn parachute rook hij verbrand vlees, zoals hij dat jaren later neerschreef in zijn memoires. De huid van zijn gezicht en van een van zijn handen hing los. Ook zijn andere hand was stevig verbrand. Eenmaal neergekomen kon hij zijn handen niet meer vanwege de pijn naast zijn lichaam houden. Verder kon hij alleen maar met zijn rechteroog kijken. Zijn collega’s vertelden hem, dat hij er uitzag als een mummy. Toch kon aan de vele gewonde Amerikanen nog enige medische hulp worden geboden. De Fijnaartse huisarts dokter De Visser verscheen ter plaatse. Het lukte hem nog enige militairen te behandelen. Door wie deze arts is gewaarschuwd en hoe hij vervol-gens zo snel in Heijningen kon komen, is nooit duidelijk geworden. De situatie voor de Amerikanen zou snel nog verder verslechteren, maar daarover zo dadelijk meer.

De bunker op de dijk van Dintelsas is er nog steeds.

De parachutisten hielden zich schuil in het huisje van Kers.

Getuigen van het dramaHet aanschieten van het vliegtuig van kapitein Bohannon werd in alle andere toestellen van de formatie duidelijk waargenomen. Enkele officieren waren in de deuropening van de andere Dakota’s getuige van het drama. Het neerkomen van de Dakota boven Heijningen staat ook vermeld in het zo bekende boek ‘Een Brug te Ver’ van de Amerikaanse schrijver Cornelius Ryan (zie pagina 149). Alleen hij positioneert de locatie als boven Schouwen-Duiveland. Aan de hand van de ooggetuigenverslagen die Ryan verzameld heeft, weten we hoe de laatste ogenblikken waren van het toestel met de ongelukkige bemanning. Nadat de ooggetuigen zagen hoe het vliegtuig boven Dintelsas geraakt werd, kon men vervolgens zien hoe het vuur het vliegtuig in zijn greep kreeg. Rode en gele vlammenslierten versche-nen in de zwarte rook. Officieren uit de andere toestellen telden daarna het aantal parachutes dat het toestel verliet. Ook konden ze zien dat maar één lid van de bemanning eruit was gesprongen. Dit was dus crew chief Carter, die in tegenstelling tot de parachutisten een witte parachute had. Ondanks dat het toestel in vlammen was gehuld, lukte het Bohannon zijn C-47 toch nog recht te houden. Kort nadat men een laatste parachute met een figuurtje eronder de Dako-ta zag verlaten, dook het inmiddels als een fakkel brandende toestel met de neus omlaag en boorde zich in de bodem van de onder water staande Oude Heijningsepolder. De crash maakte diepe indruk op de ooggetuigen en er waren officie-ren die het bevel gaven aan alle manschappen zich direct gereed te maken voor een afsprong. Dit voor het geval hun toestel ook aange-schoten zou worden.

Chris MoerlandDe zestien parachutes van de Amerikanen waren niet alleen door een in het dorp illegaal verblijven-de Heijninger (Chris Moerland) waargenomen, maar ook door de Duitsers van de bezetting van Dintelsas. Het ligt voor de hand dat zij via de telefoon de in Willem-stad aanwezige militaire bezetting hebben gewaarschuwd. De stads-commandant stuurde daarop een vrachtwagen met een detachement soldaten naar Heijningen. Vermoe-delijk tussen een half en een uur na het neerkomen van de parachutis-ten, verscheen de vrachtwagen op de Oude Heijningsedijk. Hij werd geparkeerd op de dijk tussen de woning van Kers en de christelijke school. De Duitsers sprongen van de vrachtwagen af en verspreiden zich over de dijk. De Amerikanen in de woning van Kers werden snel ontdekt en er ontstond een korte schotenwisseling. Een van de Duit-sers probeerde een steelhandgra-naat via het raampje de kelder in te gooien, waar de meeste Amerika-

nen op dat moment verbleven. Het projectiel ketste terug en raakte de leider van de Duitsers aan zijn been. Hinkend liep hij gewond weg van de woning. Vanwege hun ver-wondingen waren de Amerikaanse parachutisten niet in staat om weerstand te bieden. Toen een van hen met een witte doek zwaaide, was het snel gebeurd. De Duit-sers naderden, wel met de nodige voorzichtigheid, en bevolen alle parachutisten de woning uit te ko-men. Ze werden op een rij gezet en ontwapend en verder ontdaan van hun uitrusting. Ook de zwaarge-wonde militairen in de christelijke school kon men zonder enige vorm van verzet gevangen nemen. Ge-zien de ernst van de verwondingen van de krijgsgevangenen, riepen de Duitsers de Willemstadse Rode Kruis-colonne onder leiding van de plaatselijke huisarts Schiphorst, op naar Heijningen te komen voor verzorging van de vele gewonden. Het bleek noodzakelijk te zijn de gewonden verder te verzorgen in het noodhospitaal in Willemstad zelf. De genoemde huisarts had met een vooruitziende blik in het kruithuis aan het einde van het Molenpad een klein noodhospitaal ingericht.

NoodhospitaalDe gevangen genomen militairen namen plaats in de laadbak van de vrachtwagen en mogelijk in andere voertuigen en werden over de Kraaiendijk afgevoerd naar Willem-stad: veertien in totaal. Dat er nog twee Amerikaanse parachutisten zich met succes verborgen hielden, was de Duitsers op dat moment

totaal ontgaan.Alle Amerikanen bracht men naar het noodhospitaal waar Schiphorst en anderen de verzorging verder ter hand namen. Een Duitse officier begon gelijk met het afnemen van de eerste verhoren. De Duitsers wilden zo snel mogelijk de gevan-genen naar Dordrecht vervoeren en drongen aan op snelheid van de verzorging. Dokter Schiphorst wist voor elkaar te krijgen dat de twee zwaarstgewonden, 1st Lieutenant Rynkiewicz en Private Roy M. Biggs, in het noodhospitaal achter mochten blijven. De overige twaalf werden per bus op transport gesteld naar Dordrecht voor verder verhoor. Van daaruit vervoerde men de groep naar Utrecht. Hier kreeg een aantal opnieuw me-dische verzorging. Uiteindelijk kwamen alle parachutisten terecht in diverse krijgsgevangenkampen in Duitsland, waar zij het einde van de oorlog moesten afwachten. De twee zwaarstgewonden bleven enkele dagen langer in Willemstad en kwamen daarom in nauwer contact met Willemstadters die hen verzorgden. Rynkiewicz heeft zelfs nog in 1965 contact gehad met vermoedelijk D. van Wezel. Verdere details hierover zijn helaas niet bekend. Uiteindelijk werden ook Rynkiewicz en Biggs afgevoerd naar Duitsland.

OverwinningHet succes van de gevangenne-ming van de groep Amerikaanse paratroopers werd door de Duitse militairen als een grote overwin-ning gebracht. De ‘Kampfkomman-dant’ van Bergen op Zoom, waar

de Willemstad militaire bezetting deel van uitmaakte, ontving van het Duitse opperbevel in Nederland de felicitaties. De ‘groep van veertien’ had ’s avond al de status gekregen van een heuse compagnie (onge-veer 150 man). In het avondbe-richt aan het Oberkommando der Wehrmacht (het opperbevel van het Duitse leger) berichtte men trots: “1 Kp Fallsch. Jg. Nördl. Steen-bergen durch Kampf-Kdt Bergen op Zoom vernichtet, 12 Gefange-ne” (een compagnie parchutisten door de gevechtscommandant van Bergen op Zoom ten noorden van Steenbergen vernietigd, twaalf gevangenen). Dit laatste getal is dus nog te laag ook. Ook binnen de kringen van de Kriegsmarine werd tot op hoog niveau melding gemaakt van de gevangenneming van de Amerikanen. Zo meldde de bevelvoerend admiraal van de Kriegsmarine in Nederland, aan zijn superieuren van het Marine-oberkommando Nordsee in het Noordduitse Wilhelmshaven: “Luft-landetruppen südlich Willemstad. Mast Stützpunkt Dintelsas meldet Gefangennahme von 1 Offizier und 13 amerikanischen Soldaten.” (Luchtlandingstroepen zuidelijk Willemstad. Logistiek steunpunt Dintelsas meldt gevangenneming van een officier en dertien Ameri-kaanse soldaten.) De Kriegsmarine was kennelijk beter op de hoogte van de details dan hun collega’s van het landleger!

Volgende week lezen we hoe het de twee achtergebleven Amerikanen is vergaan.

1. De bunker bij Dintelsas - 2. Oude Heijningsedijk 211 (huis van Kers) - 3. Nationale Christelijke School4. Locatie waar de Dakota is gecrasht - 5. Werkplaats Nijhoff (Fendertse Hoeve)

Pagina 13

Dagboekje gevonden

Dit dagboekje is op 7 september gevonden op de Vermeerstraat in Fijnaart. Vermoedelijk is het van een meisje is met de naam Demi. Van wie is dit dagboekje? Mail het door naar redactie@fendertlokaal.nl, dan zorgen wij dat het bij de juiste eigenaar terecht komt.

Workshops en Gezond-heidsdag bij Fini ArtVrijdag 26 septemberVan 09.30 tot 11.30 uur Workshop smoothies maken.Deelname: € 19,50 p.p.

Zaterdag 27 september:Van 09.30 tot 16.30 uur Gezond-heidsdagInzicht krijgen in de relatie tussen voeding en gezondheid en tips krijgen hoe je vitaal oud kunt worden, inclusief uitgebreide gezonde lunch, koffie, thee, fruit en hand out.

Metingen: Bodyscan, metabole leeftijd, cholesterol, bloeddrukEntree: € 55,00 p.p.

Dinsdag 30 september:Van 19.30 tot 21.30 uur Workshop smoothies makenDeelname: € 19,50 p.p.

De workshops en Gezondheidsdag vinden plaats bij Fini Art Health & Beauty, Kadedijk 79 te Fijnaart. Zo snel mogelijk aanmelden via nettie@finiart.nl (vol is vol).

€ 3089,32,- voor KWF KankerbestrijdingDe collecte voor de Nederlandse Kankerbestrijding heeft in Fij-naart (€ 2246,65) en Heijningen (€ 842,67) opgebracht in 2014.

Met dit geld, dat door 40 collectanten is opgehaald, is meer onder-zoek mogelijk. Onderzoek waarmee kankerpatienten en hun dierba-ren veel leed bespaard kan worden. Jammer dat er 10 collectanten in Fijnaart minder waren wegens vakantie/ziekte, waardoor de opbrengst dit jaar een stuk minder is. Wilt u zich voor volgend jaar opgeven als collectant of wilt u de collecte graag organiseren? Geef u dan op bij Jeanne Moerland, tel. 0168–46 2988.De KWF afdeling Fijnaart en Heijningen dankt iedereen voor zijn/haar bijdrage aan de collecte. Voor meer informatie zie www.kankerbestrijding.nl.

O’G3NE maakt verpletterende indruk in The VoiceLisa, Amy en Shelley Vol maakten vrijdagavond een verpletterende indruk in The Blind Audition van The Voice of Holland. De drie Fij-naartse zussen lieten met hun vertolking van het nummer Emotion alle vier de stoelen razendsnel omdraaien.

Na een succesvolle carrière in de kinderpop maken de drie meiden de overstap naar volwassen mu-ziek. Daar hoort ook een nieuwe naam bij. Dat werd O’G3NE. O slaat op hun moeders bloedgroep en G3NE op hun genen. Om zich meteen aan een groot publiek te laten zien, schreven zij zich in voor The Voice of Holland. Een perfec-te keuze, zo bleek vrijdagavond tijdens The Blind Audition. De zussen hadden voor het nummer Emotion gekozen. Ooit geschreven door de BeeGees en gezongen door Samantha Sang. O’G3NE koos voor de vertolking

van Destiny’s Child. De driestem-migheid van Lisa, Amy en Shelley overtrof echter die van Beyoncé, Kelly en Michelle. Dat was ook het oordeel van de vier Voice-jury-leden. Trijntje Oosterhuis, Marco Borsato, Ali B en Ilse de Lange draaiden al na de eerste spatzui-vere tonen om en zagen dat de meiden niet alleen goed kunnen zingen maar er ook nog eens pri-ma uitzien. O’G3NE mocht kiezen in welk team zij wilden horen. De keuze viel uiteindelijk op Marco Borsato. Met hem als coach gaan zij op naar The Battle.

Door Jan Willem van Bodegom

Geluidreducerend asfalt op A29 bij HeijningenRijkswaterstaat legt in 2015 op de A29 ter hoogte van Heijnin-gen tweelaags Zeer Open Asfaltbeton (ZOAB) aan. Over een lengte van zo’n 1 km ter hoogte van de kern Heijningen, wordt de weg in beide rijrichtingen voorzien van deze geluidarmere asfaltlaag.

Samen met de dorpstafel (ge-biedsplan Heijningen) sprak de gemeente Moerdijk eerder haar zorgen uit over de te verwachten, toenemende geluidsoverlast in de kern Heijningen op het moment dat de A4 Dinteloord-Bergen op Zoom opengesteld wordt. Na openstelling van de A4 zal het verkeer op de A29 toenemen.

Geluidreducerend asfaltRijkswaterstaat heeft de situatie geanalyseerd en deelt de zorg van de gemeente. Met de aanleg van het 2lZOAB (tweelaags Zeer Open

Asfaltbeton), wat vergeleken met het bestaande ZOAB een extra geluidreducerend effect heeft, anticiperen beide partijen op een toekomstig knelpunt. Gemeente Moerdijk is blij met de toezegging van Rijkswaterstaat. Wethouder Kamp: “Dit is heel goed nieuws voor de inwoners van Heijningen. Deze asfaltlaag levert een forse beperking op van de mogelijk geluidsoverlast na de openstelling van de A4. Daarnaast is het een mooi resultaat van het gebieds-plan Heijningen; de aandacht van de dorpsstafel en de werkgroep ‘leefomgeving’ voor de geluidover-last heeft mede tot deze aanpak geleid.”

A4 Dinteloord-Bergen op ZoomDe nieuwe A4 is een belangrijke corridor voor (vracht-)verkeer. De A4 wordt een autosnelweg met 2x2 rijstroken waarop 120 km/uur gereden mag worden.

Er worden meer woningen verkocht. Reden daarvoor is de eigenwoningschenking die ouders kun kinderen doen en de startersleningen die via het Stimuleringsfonds Volkshuis-vesting worden verstrekt. Ouders kunnen hun kinderen ook steunen bij het kopen van een huis door de constructie van familiebank. Wat houdt de eigenwoningschenking en de fami-liebankconstructie in?

Iedere Nederlander mag t/m 31 december 2014 100.000 euro belastingvrij aan een ander schenken. De begunstigde van deze schenking moet het geld in een eigen huis steken. Bijvoorbeeld door met het geschonken bedrag een huis te kopen, te verbouwen of af te lossen op de hypotheek. Er hoeft niet 100.000 euro te worden geschonken, het mag ook een lager bedrag zijn. Uit een recente steekproef onder een aantal van de bij het samenwer-kingsverband Netwerk Notarissen aangesloten notariskantoren blijkt dat 44% van de schenkers het volledige bedrag van 100.000 euro schenkt. Maar liefst 45% van de begunstigden gebruikt de schenking om af te lossen op de hypotheek. Het voordeel van aflossen op de hypotheek is dat je maandelijks minder rente betaalt en dus meer te besteden hebt. De keerzijde is wel dat je maandelijks minder hypotheekrenteaftrek hebt. Door af te lossen wordt bovendien je eigenwoningreserve groter waardoor je bij het kopen van een nieuw huis minder geld kunt lenen. Je moet dus de schenking als het ware meenemen naar een nieuwe woning.

FamiliebankDe constructie bij de familiebank is dat ouders hun kinderen geld lenen om een huis te kopen (het kan trouwens ook om andere familieleden gaan). De rente die het kind aan de ouders betaalt, is vaak hoger dan de rente die de ouders op hun spaargeld bij de bank krijgen. Voor het kind is de rente, als aan de voorwaarden van de wet wordt voldaan, aftrekbaar van het inkomen in box 1 als hypotheekrente. Een van de voorwaarden is dat de lening annuïtair of lineair moet zijn. De ouders betalen over het uitge-leende geld 1,2% belasting in box 3 (als zij boven de vrijstelling in box 3 uitkomen), maar dat is ook zo voor geld dat op een spaar-rekening geparkeerd staat. Ouders kunnen ervoor kiezen om een hypotheekrecht aan de lening te koppelen. Dit betekent dat zij daarmee het recht krijgen om het huis uiteindelijk te verkopen als het kind het geld niet kan of wil terugbetalen.

ErfbelastingAls je al eerder geld hebt uitgeleend voor het kopen van een huis, dan kun je de eigenwoningvrijstelling gebruiken om de lening om te zetten in een schenking. Dat doe je door de lening of een deel daarvan kwijt te schelden. Door te schenken helpen ouders niet alleen hun kind, maar verkleinen ouders ook hun vermogen. Hier-door betalen ze minder inkomstenbelasting omdat hun vermogen in box 3 is verlaagd. Daarnaast is het zo dat als de ouders overlij-den er over een kleiner vermogen erfbelasting hoeft te worden betaald. Schenking of familiebanklening vastleggenHet is niet verplicht om de schenking of familiebanklening bij de notaris vast te leggen in een notariële akte. Toch doen veel ouders dat wel. Door de akte staat namelijk vast welk bedrag er precies is geschonken of geleend. En als niet alle kinderen hetzelfde bedrag geschonken hebben gekregen of de schenking als een voorschot op de erfenis moet worden gezien. Veel ouders kiezen er ook voor om in een akte vast te leggen dat de schenking voor het eigen kind is en niet met een partner gedeeld mag worden bij een echtscheiding van dat kind. Als het om een familiebanklening gaat kan bovendien in de akte worden vastgelegd of de ouders ook een hypotheek krijgen op het huis.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Cornelissens Jongenelen Netwerk NotarissenAppelaarseweg 14 Fijnaart | T 0168-463550www.cjnotarissen.nl | info@cjnotarissen.nl

Woningmarkt trekt aan door schenken en startersleningen

AgendaDonderdag 18 september19.30 uur: Herinneringsbijeenkomst, Woonzorgcentrum Fendertshof, Kerkring 21 in Fijnaart

Vrijdag 19 september13.00-18.00 uur: Verrassende VISIEte…, Museum Van Lien, Kadedijk 2 in Fijnaart

Zaterdag 20 september11.00-17.00 uur: KUNST & CULTUUR ROUTE, diverse locaties 13.00-18.00 uur: Verrassende VISIEte…, Museum Van Lien, Kadedijk 2 in Fijnaart20.00 uur: Bingo DSH, Pestalozzihuis, Hoge Heijningsedijk 4a in Heijningen

Zondag 21 september10.00-17.00 uur: Kofferbakverkoop, De Prullenkast, Zuidlangeweg 3 in Oudemolen11.00-17.00 uur: KUNST & CULTUUR ROUTE, diverse locaties 13.00-18.00 uur: Verrassende VISIEte…, Museum Van Lien, Kadedijk 2 in Fijnaart

Maandag 22 september20.00 uur: Modeshow, Ellen B Mode, Molenstraat 9 in Fijnaart

Donderdag 25 september20.00 uur: Modeshow, Ellen B Mode, Molenstraat 9 in Fijnaart

Vrijdag 26 september09.30-11.30 uur: Workshop smoothies maken, Fini Art Health & Beauty, Kadedijk 79 in Fijnaart13.00-18.00 uur: Verrassende VISIEte…, Museum Van Lien, Kadedijk 2 in Fijnaart13.30-16.00 uur: Voorlichtingsbijeenkomst Vergeetachtigheid en dementie, Fendertshof, Kerkring 21 in Fijnaart

Zaterdag 27 september09.30-16.30 uur: Gezondheidsdag, Fini Art Health & Beauty, Kadedijk 79 in Fijnaart13.00-17.00 uur: Kennisquiz, Pestalozzihuis, Hoge Heijningsedijk 4a in Heijningen13.00-18.00 uur: Verrassende VISIEte…, Museum Van Lien, Kadedijk 2 in Fijnaart14.00-20.00 uur: Burendag met boerengolf en barbecue, Buurtver-eniging De Driehoek, Kwartiersedijk 42A in Fijnaart

Zondag 28 september13.00-17.00 uur: Rondleiding, Fort Sabina, Fortweg 1 in Heijningen13.00-18.00 uur: Verrassende VISIEte…, Museum Van Lien, Kadedijk 2 in Fijnaart

Praat en help mee!

Maak van Fijnaart een keivet dorp!In de Fendert is voor jongeren niets te beleven! Een veelgehoorde klacht, die misschien nog waar is ook. Als jongere heb je nu de kans daar wat aan te doen!

In Fijnaart zijn verschillende werkgroepen bezig om het voor ieder-een een nog leuker dorp te maken. Eén van die werkgroepen richt zich op jongeren. Maar jongeren weten zelf het beste wat zij willen. Meld je daarom aan voor deze werkgroep en praat en help mee om ervoor te zorgen dat de Fendert de jeugd heel wat te bieden heeft!Aanmelden kan bij Leo van Bennekom, tel. 06-10347700 , e-mail goldenmail@hetnet.nl of bij Ad Dierks, tel. 06-12258389, e-mail addierks@hotmail.nl. Doe het vandaag nog!

Pagina 15

FOTO WEN’S FOTOGRAFIE

FendertInterview is een samen-werkingsverband tussen Fendert Lokaal en de Facebookpagina FijnaartNieuws. Bekende en minder bekende (oud)inwoners van Fijnaart krijgen een vaste vragenlijst voorgelegd. Deze week een interview met domi-nee Franc de Ronde.

Mijn naam is...Franc de Ronde

Ik woon/werk in Fijnaart sinds…ruim een half jaar. In januari 2014 ben ik hier begonnen als predikant van de Protestantse Gemeente Fijnaart, Heijningen en Standdaar-buiten

Het liefst eet ik…Paella

Deze film moet iedereen zeker zien…‘Das Leben der Anderen’, een film over de afluisterpraktijken van de Stasi ten tijde van de DDR. Span-nend en ontroerend

Het boek waarvan ik erg genoot was...De verhalen over Heer Bommel van Marten Toonder blijven geniaal. Laatst heb ik ‘gelukkige slaven’ van Tom Lanoye gelezen en Jan van Mersbergen vind ik ook goed

De mooiste kleur vind ik…Blauw

Ik luister graag naar…De Dijk en Elbow

Zo drink ik mijn koffie…Met melk

Mijn lijfspreuk is…Voor alles wat gebeurt is er een tijd (uit het Bijbelboek Prediker)

Ik heb een grote hekel aan…Egotripperij

Mijn bijnaam is...De dominee

Mijn favoriete vakantieland is…Wij gaan graag naar de Elzas en in Nederland blijft Zeeland favoriet

Mijn sterrenbeeld is…Maagd

In mijn vrije tijd doe ik… Graag iets cultureels, bijvoorbeeld naar een museum of naar de bioscoop

Als ik 10 miljoen euro zou win-nen, dan…Zou ik het aan een goed doel geven

De beste voetbalclub van de wereld is…Vitesse Arnhem

Mijn lievelingsspel is...‘Koehandel’ en vroeger heb ik veel geschaakt

Mijn lievelingssport is...Voetbal

Ik heb bewondering voor…Mantelzorgers

Mijn grootste blunder:Een preek vergeten mee te nemen

Op televisie kijk ik graag naar...Detectives en met de kinderen naar ‘Brandweerman Sam’

Mijn favoriete vak op school was…Nederlands

Mijn beste vriend/vriendin is… Neely Anne, mijn vrouw (politiek correct antwoord, maar wel waar)

Ik ben bang voor...Autorijden in een drukke stad is niet mijn grootste hobby…

Fijnaart vind ik...Een ontdekking, had nooit gedacht dat ik hier terecht zou komen

Wat ik mis in Fijnaart is...Goede busverbindingen in de avond

Het mooiste plekje in Fijnaart is…De Voorstraat en ik fiets graag via de Appelaarseweg richting Roosendaal

Het minst mooie plekje in Fij-naart is…Het parkeerterrein naast de Fen-dertshof was van de winter wel erg modderig

Het mooiste plekje in de Gemeente Moerdijk is… Het buitengebied: de polders zijn hier prachtig

Franc de Ronde

StraatfeestOp zaterdag 6 september kwam om 22.00 uur een melding binnen van overlast door een straatfeest in de Gouden Regenhof in Fijnaart. Ter plaatse geconstateerd dat het gezellig was. Er was weinig tot geen overlast. Een goed initiatief om de buurt eens bij elkaar te halen, maar misschien was niet iedereen uitgenodigd.

BurenruzieOp zondag 7 september was er rond 12.00 uur een conflict tussen buren over het snoeien of weghalen van overhangende klimop. Er zijn emmers water en een tuinslag aan te pas gekomen om de zaak te be-slechten. Misschien is het beter om met elkaar in overleg te gaan.

Loslopende hondOp de Blaaksedijk in Fijnaart liep maandag 8 september om 19.44 uur een jonge hond los in een schapenwei. De meldster heeft het dier zelf gevangen. De dierenambulance zou de hond op komen halen.

Auto gestolenOp de Appelaarseweg in Fijnaart is donderdag 11 september rond 04.00 uur een personenauto gestolen. Het betreft een grijze Opel Astra. De daders (twee mannen, geen signalement bekend) maakten vermoe-delijk gebruik van een witte bestelauto, mogelijk een Peugeot.

TreiterijenDonderdag 11 september vonden rond 11.00 uur treiterijen plaats op/aan de Slobbegorsedijk in Heijningen. Het was nog een nasleep van het afsluiten van een deel van de Slobbegorsedijk voor motorvoertuigen. Laten we hopen dat deze zaak rust gaat krijgen. De verkeersveiligheid is ter plaatse 100% toegenomen.

Arno MelisWijkagent Fijnaart, Heijningen, Oudemolen en Zwingelspaan

Bericht van de wijkagentBericht van de wijkagent

Pagina 16

Fijnaart en Heijningen in de ‘Groote Oorlog’ 1914-1918 (deel 3)

De enige foto van Gustav Othmer.

In mei hebben wij u verteld over de Eerste Wereldoorlog, waar België bij betrokken werd door de inval van de Duitsers in augustus 1914. Die bracht een grote stroom vluchtelingen op gang. Vanuit het westelijk deel van Vlaanderen kwamen zij meestal met de trein in Roosen-daal aan. Onderdak voor hen moest dus ook in de omgeving gevonden. Ook in onze gemeente Fijnaart en Heijningen werden 53 personen ondergebracht. Dat lijkt niet zo veel, maar Fijnaart en Heijningen waren kleine plaatsjes toen. Van de Vlamingen die in West-Brabant aankwamen voor tijdelijk verblijf, is een klein gedeelte hier gebleven.

Onder de vluchtelingen die in de zomer van 1914 vanuit Antwerpen in Roosendaal aankwamen waren Heinrich Friedrich Gustav Oth-mer, geboren in 1879, zijn vrouw Maria Cornelia Petronella Engelen en hun nichtje Yvonne Engelen. Na twee jaar noodopvang vestig-den ze zich in augustus 1916 in de Boomgaardstraat, een smalle zijstraat van de Molenstraat, in Roosendaal. De vrouw van Gustav was in 1882 geboren in Roosen-daal, dochter van Antonius Enge-len en Cornelia Maria Lazaroms. Op 1 augustus 1911 waren ze in Antwerpen getrouwd. Gustav was 32 en Maria

CabaretierVader Heinrich Wilhelm Othmer, cabaretier van beroep, was in 1882 met zijn vrouw Elisabeth Meyer en 6 kinderen van Hannover naar Rot-terdam gekomen. Daar woonden zij op het adres Kalverstraat 23.

Een jaar later is daar hun jongste zoon Robert geboren. Drie weken later streek het gezin neer aan het Van Schonebekeplein 8 in Antwer-pen. Gustav kwam hier in contact met Maria, die in de Snijdersstraat woonde. Er werden geen kinderen geboren, maar bij hen in huis was nichtje Yvonne Engelen, dochter van haar broer en ook afkomstig uit Antwerpen. Het meisje was 5 jaar toen ze met haar oom en tante naar Roosendaal vluchtte. Bij de 10e Algemene Volkstelling, gehouden in 1920, is ze ambtshal-ve uitgeschreven. Ze woonde toen niet meer in Roosendaal, maar haar vertrek uit de gemeente is dus niet gemeld.

GustavGustav was Evangelisch-Luthers en zijn vrouw katholiek, maar dat was blijkbaar geen probleem. Hij had zijn werk als fotograaf en ze hadden het samen goed, tot zijn vrouw ernstig ziek werd. Ze over-leed op 26 april 1929. Drie dagen later werd ze begraven op de begraafplaats aan de Bredaseweg. Op 23 april had ze haar testament opgemaakt.

KadedijkGustav ontmoette de Amsterdam-se Marie Jeanne Elisa Martens die precies 17 jaar jonger was dan hij. Ze trouwden in Amsterdam op 21 januari 1931 en woonden nog tot eind maart 1931 in de Boomgaard-straat in Roosendaal. Toen ver-huisden ze naar een woning ‘van de woningbouw’ aan de Kadedijk in Fijnaart, om precies te zijn het huis in Wijk B met nummer 86-d. Daar zette hij zijn zaak voort en daarnaast schreef hij ook teksten en brieven voor personen die die kunst nog niet machtig waren en hen las hij ook geschriften voor.

OverleedOnze fotograaf overleed op 27 april 1944 op 64-jarige leeftijd in het Elisabethziekenhuis in Ouden-bosch. Zijn vrouw deed 2 dagen later aangifte van zijn overlijden op het gemeentehuis in Ouden-bosch. Waar Gustav begraven werd, is niet duidelijk. Als Luthe-raan mocht hij niet op de katho-lieke of protestantse begraafplaats begraven worden en volgens de administratie van de Roosendaalse begraafplaats aan de Bredase-weg is hij ook niet bij zijn eerste echtgenote begraven. Wellicht is er toch in deze regio een algemene begraafplaats waar hij zijn laatste rustplaats vond.

Dorpelingen gefotografeerdOmdat Gustav veel dorpelingen

hier heeft gefotografeerd kun je zeker stellen dat hij van belang is geweest voor de bevolking van Fijnaart en Heijningen. Zonder fotograaf in het dorp zouden er veel minder foto’s gemaakt zijn. In alle van oudsher in Fijnaart wonende families zijn wel foto’s van familieleden die tussen 1931 en 1944 door Gustav vereeuwigd zijn. Gustav is dus niet afkomstig uit een Joodse familie en hij is ook

niet gedeserteerd uit het Duitse leger, zoals vaak verondersteld werd. Van Gustav is maar één foto bekend en die is niet eens scherp. Maar we koesteren hem wel. Een betere opname zal niet gevonden worden, want er zijn geen directe nakomelingen en van zijn broers en zussen kon niemand opge-spoord worden in de archieven. Het blijft dus onduidelijk was er gebeurd is met zijn archief.

Hoera, wind tegen!

Enthousiast wezen ze naar de wieken van Korenmolen De Oude Mo-len. Ze draaien! De kinderen van de middenbouw (groepen 3, 4 en 5) van basisschool CBS Zwingelspaan hadden zin in de fietstocht over de dijk! Ze mochten namelijk met z’n allen op de fiets naar de molen.

De tegenwind vonden ze dit keer niet zo erg. Nee, gelukkig waai-de het genoeg om de wieken te laten draaien. De molenaar kon de molen in werking laten zien en legde alles boeiend uit. De kinde-ren mochten zelfs meehelpen om de kap te draaien, aan de wieken voelen en helemaal tot bovenin klimmen. En voor de kinderen die

de smalle trapjes wat te eng von-den, lagen er beneden kleurplaten te wachten. Het was een leuke en leerzame ochtend, waarbij de kinderen niet alleen veel leerden over de korenmolen, maar tegelijk ook verkeerles in de praktijk kregen.

PV FijnaartUitslag Gien (± 457 km)

Afd 2 P.V. Fijnaart Gien jonge dui-ven op 13-09-14 gelost om 10.00 uur met 35 duiven1. A.C.A. Kersten Fijnaart2. A.C.A. Kersten Fijnaart 3. A.C.A. Kersten Fijnaart 4. A.C.A. Kersten Fijnaart5. A.C.A. Kersten Fijnaart6. A. de Jong Fijnaart 7. A.C.A. Kersten Fijnaart 8. A.C.A. Kersten Fijnaart9. S. van Sighem Fijnaart10. S. van Sighem Fijnaart

Uitslag Roye (± 246 km)

Afd 2 P.V. Fijnaart Roye Natour op 13-09-14 gelost om 12.30 uur met 105 duiven1. A.C.A. Kersten Fijnaart2. A.C.A. Kersten Fijnaart 3. A.C.A. Kersten Fijnaart 4. A.C.A. Kersten Fijnaart5. A.C.A. Kersten Fijnaart6. A.C.A. Kersten Fijnaart 7. A.C.A. Kersten Fijnaart 8. A.C.A. Kersten Fijnaart9. A.C.A. Kersten Fijnaart10. A.C.A. Kersten Fijnaart

Topdrukte op plukdag bij Fruitbedrijf Roks

Iedereen weet dat het eten van een appel gezond is én goed helpt tegen de dorst. Maar hoe appels worden geteeld, geplukt en verwerkt? Dat werd zaterdag duide-lijk tijdens de Appelplukdag van Fruitbedrijf Roks in Fijnaart.

Voor het vijfde jaar kon iedereen een kijkje nemen bij het fruitbedrijf. Dankzij het fantastische weer en de naam die het evenement inmiddels heeft opgebouwd, was het topdrukte aan de Blaaksedijk. Een recordaantal bezoekers van ver over de 1500 kwam een kijkje nemen én natuurlijk appels plukken. Achterin de 15,5 hectare boomgaard waren twee blokken afgezet waar de bezoekers zelf hun appels mochten plukken. Ze hoefden niet te lopen naar hun wandelplek, want Joël en Claudia Roks hadden voor drie ‘treintjes’ gezorgd. Iedereen kon plaatsnemen in de houten bakken, waarin normaal gesproken de appels worden vervoerd. Het plukken van appels was bij lange na niet de enige activiteit. Vooral de kinde-ren hadden de dag van hun leven. Zij leefden zich uit op het springkussen, konden spelletjes doen, een speurtocht oplossen en zich laten schminken. Er stonden tal van kraampjes en wijnboerderij de Dassemus demonstreerde het persen van appelsap. Een spectaculaire trekpleister was de roofvogelshow van Roofvogels en Uilen. Jong en oud had een prima dagje uit. Zo ook een gezin uit Willemstad, dat voor het eerst kennismaakte met de Appelplukdag. “Het is echt heel leuk”, vertel-len ze enthousiast. “Zeker voor de kinderen. Zij vermaken zich prima. Volgend jaar komen we zeker weer terug!”

Door Jan Willem van Bodegom I Kijk voor meer foto’s op www.fendertlokaal.nl

55+ bridge Uitslag 9 september Gele lijn1. Nel Polak & Cobi Verhoeven 59,72 %2. Toon Dierks & Twan Rijsdijk 53,47 %3. Nel de Bruin & Corry de Krey 52,08 %

Rode lijn1. Martha Berghout & Piet Berg-hout 65,28 %2. Nel Breure & Joke Magielse 63,89 %3. Christine van Huisstede & Piet Vermunt 54,17 %4. Nettie Donders & Jo van Sprun-del 51,39 %

Nieuwe bridgecursusBridgeclub Fijnaart bridget iede-re maandagavond in de Graan-beurs te Fijnaart.

Bridgeclub Fijnaart is een gezellige bridgeclub en is dan ook steeds op zoek naar nieuwe leden. De club telt op het ogenblik bijna 100 leden!

CursusIn het nieuwe seizoen start er

weer een nieuwe bridgecursus in De Graanbeurs te Fijnaart. De eerste les vindt plaats op dinsdag-avond 14 oktober. De kosten voor deze cursus bedragen € 75,00. Hiervoor krijgt u 10 lessen. De lessen worden verzorgd door dhr. P. Berghout. Voor meer informatie kunt u telefonisch contact met hem opnemen: 0168 464091 of e-mailen: pberghout@live.com

Maak kennis met de voetreflexmassage

Geef een kind een SinterklaasfeestVerwen jezelf op zaterdag 27 september met een heerlijke, ontspannende VoetreflexPlus massage tijdens de open dag bij Total Health. Waardoor je ook nog eens een kind onder de armoedegrens een onvergetelijk sinterklaasfeest bezorgt. Want met € 15,- (normaal gesproken € 50,-) adopteer je het Sterren-fonds Sintfeest voor één kind. De gehele opbrengst van de open dag wordt dan ook gedoneerd aan het Sterrenfonds.

Sterrenfonds Ambassadrice Antje Monteiro: “Het Sterrenfonds steunen terwijl je met je voeten omhoog ligt, is het niet geweldig! Terwijl jij je ligt te ontspannen, weet je dat zo weer een kind on-der de armoedegrens het Sterren-fonds Sintfeest krijgt aangeboden. Want, stel je toch voor dat je nog in Sinterklaas gelooft, maar je ouders hebben geen geld voor een cadeautje? Al je klasgenootjes vertellen enthousiast over wat ze hebben gekregen en jij hebt niets. Alsof je niet lief bent geweest? Alle kinderen moeten in december kind kunnen zijn. We kunnen het met elkaar niet laten gebeuren dat kinderen in armoede geen cadeautje vinden in hun schoen, terwijl ze wel in diezelfde Sin-

terklaas geloven. Enkel en alleen omdat zij op of onder de armoe-degrens leven. Samen kunnen we het Sterrenfonds Sinterklaasfeest voor zo’n 12.000 gasten mogelijk maken. We vinden het dan ook geweldig dat zoveel therapeuten van Total Health zich belangeloos inzetten! Het enige wat jij nu nog kunt doen is een massage reser-veren. Zodat je niet alleen geniet van je massage ook weet dat je daardoor een kind laat genieten van Sinterklaas.”

VoetreflexPlusVoetreflexPlus™ is een mas-sagetherapie waarbij zowel de reflexzones op je voeten, als de meridiaanbanen op je onder-benen worden gemasseerd. De ontspannende massage die wordt gegeven op de Sterrenfonds Dag zorgt ervoor dat de doorbloeding en energiedoorstroming in het hele lichaam wordt gestimuleerd, waardoor je je weer ontspannen en vitaal voelt. Je gaat als herboren naar huis!

Ed van WijkDe massage kan geboekt worden bij Ed van Wijk door een e-mail te sturen naar ed@voetreflex.tv of te bellen naar 06-14811732.

Gespecialiseerde Fysiotherapie Van Zuilichem

Woordzoeker

geriatrie handtherapie hartfalen hkz huidtherapie ketenzorg kindercoaching kinderfysiotherapie kinetic control kruisland logopedie lymfoedeem manueel therapie olympisch netwerk opleidingsplaats osteopathie oud gastel podotherapie roosendaal stampersgat schiedam shockwave sportfysiotherapie

acupunctuur directe toegang samenwerkingsverband arbeidsreїntegratie dry needling trainingszaal bekkenfysiotherapie echografie wachtlijstvrij cesartherapie ergotherapie wetenschappelijk copd fitkids willemstad cranio-sacraal fys’optima yoga deskundigheid fysio zorg diëtiek facebook zuilichem

De overgebleven letters vormen een zin. Oplossing:

Lever uw oplossing met uw naam voor 1 oktober in bij Fysiotherapie Van Zuilichem, Mgr. Meeuwissenstraat 6 te Oud Gastel. De winnaar krijgt een ontspannende hotstone massage van één uur cadeau en wordt bekend gemaakt op onze facebook pagina: www.facebook.com/vanzuilichempartners

V F C A N Z U M O P L E I D I N G S P L A A T S

I A E D L E E I A L L S R U U T C N U P U C A K

C C S I S H I E D N Y A H L Y M F O E D E E M I

M E A R P W P T G R U M A O E S P E C I I I K N

S B R E O A A A A L Y E P Z C I S E E R D P I D

D O T C R C R D D R E N E I S K T H E R E A N E

I O H T T H E E A W G W E L S G W P E U P R E R

K K E E F T H S H E C E I E T C N A T E O E T C

T K R T Y L T K A T P R T L D H H I V N G H I O

I R A O S I O U N E O K A N L L E N N E O T C A

F U P E I J I N D N D I E N I E I R E I L O C C

Y I I G O S S D T S O N S T I E M N A T A G O H

S S E A T T Y I H C T G E Y E O R S G P W R N I

O L I N H V F G E H H S I K F N S S T R I E T N

P A P G E R R H R A E V H I E N Z A D A O E R G

T N A Z R I E E A P R E T E N V E O C I D Z O K

I D R O A J D I P P A R A A G O Y K R R E P L O

M R E G P E N D I E P B P Z O N D H K G A B O E

A I H D I E I N E L I A O U D G A S T E L A R C

B R T E E N K G E I E N E D I E T I E K B N L A

M A D E I H C S U J W D T H A R T F A L E N E E

Z U I L I C H E M K R S S T A M P E R S G A T N

E K U L I L A A D N E S O O R N B E W O I S Y F

E C H O G R A F I E E G E I R T A I R E G I N G

Bridgeclub Fijnaart Uitslag maandag 8 september

A-lijn1. Magda Weaver & Cor van Veelen 62,15%; 2. Ernst Verwer & Willem van Opdorp 61,11%; 3. Ab Biene-felt & Ad v.d. Boon 52,78%; 4. Pex Rijnberk & Henk Stam 52,43%; 5. Teunie & Wim Boelhouwers 51,39%.

B-lijn1. Martha & Piet Berghout 71,96%; 2. Rob den Engelse & Guido

Voet 59,75%; 3. Tonnie Broeders & Marcia Erkamps 56,75%; 4. Nettie Donders & Jo van Sprundel 55,26%; 5. Riet Neelen & Annie Reijnders 52,67%.

C-lijn1. Lia Bastiaansen & Corrie v.d. Berg 65,42%; 2. Graeme Reijnders & Toon Reijnders 60,63%; 3. Tonny Frijters & Arie v.d. Linden 49,49%;4. Joke Machielse & Lia Maat 48,75%; 5. Jeanne van Putten & Christine van Huisstede 48,33%.

Van wie is deze kat?

Deze zwarte poes is zaterdagmorgen aan komen lopen bij Bakkerij Sonneveld. Ze heeft gegeten, gedronken, heerlijk binnen geslapen en is ontzettend lief. Maar waarschijnlijk wordt ze gemist door haar baasje en bazinnetje. Wie deze poes mist, kan zich melden bij Bakkerij Sonneveld, Korte Kerkstraat 6 in Fijnaart.

Pagina 19

Met de bus naar HellevoetsluisZaterdag 20 september staat er voor ons keurkorps een compe-titiewedstrijd op verplaatsing geprogrammeerd. De bestemming is Hellevoetsluis in Zuid-Holland. De supportersclub Vrienden van de Fendert organiseert voor alle supporters die deze wedstrijd willen bijwonen een busreis naar deze desbetreffende gemeente. U wordt vervoerd in een gezellige ambiance onder een genot van een praatje een hapje en een drankje. Leden van de supportersclub rei-zen uiteraard gratis en niet-leden betalen slechts 5 euro. Aanmel-ding graag bij Kees Rombouts via keesrombouts5@hotmail.com of via telefoonnummer 06-30572958. Vol is vol en meerijden geschiedt middels tijdstip van aanmelding. De bus vertrekt vanaf de parking om 12.15 uur.

Uitslagen v.v. de Fendert

Nadat de A-categorie van het ama-teurvoetbal een week eerder is gestart is afgelopen weekend ook de B-categorie van start gegaan.Helaas konden de wedstrijden van A1, C1, D1 en MD1 geen doorgang vinden, omdat de tegenstanders steeds te weinig mensen ter be-schikking hadden.

MOC’17 VE – de Fendert VE 3-0 de Fendert E3 – Roosendaal E7 2-4de Fendert E4 – Prinsenland E4 0-5de Fendert F2 – Kogelvangers F2 8-1de Fendert MP2 – Prinsenland MP2 21-2de Fendert D2 – Virtus D3 1-5de Fendert 2 – Wieldrecht 3 3-1de Fendert 1 – Kruiningen 1 2-1de Fendert VR1 (za) – Marjola Girls 1-5Sliedrecht F2 – de Fendert F2 5-4DZC’09 E1 – de Fendert E2 0-8Unitas’30 E12 – de Fendert E5 6-0Virtus E1 – de Fendert E1 4-0Roosendaal MP1 – de Fendert MP1 1-14MZC ’11 D1 – de Fendert D1 0-2DVO’60 B1 – de Fendert B1 3-0Oosterhout 3 – de Fendert 4 0-0VVC’68 3 – de Fendert 3 1-1Roosendaal C4 – de Fendert C2 2-2Roosendaal MB1 – de Fendert MB1 5-2WVV’67 B1 – de Fendert B2 3-3S.c. Welberg 2 – de Fendert 5 1-3De Fendert 3 (zo) – Noordhoek 3 2-0De Fendert 2 (za) – S.c. Gastel 4

0-0De Fendert VR1 (zo) – Gilze VR1 2-1

Programma v.v. de Fendert

Donderdag 18 septemberDe Fendert C2 - Oranje Blauw C1 18.30

Zaterdag 20 septemberde Fendert E1 –VVR E1 08.45de Fendert E2 - MZC’11 E3 08.45de Fendert F1 – Oranje Wit F2 08.45de Fendert D1 – SJO Prinsenland D1 10.00de Fendert F3 – MOC’17 F11 10.15de Fendert MP2 – HZ’75 MP1 10.15de Fendert MD1 – DVO’60 MD1 10.15de Fendert D2 – Seolto D2 11.30de Fendert C2 – MOC’17 C3 12.00de Fendert 3 – Smerdiek 2 12.30de Fendert 5 – Vrederust 2 12.30de Fendert 4 – VOV1 14.30de Fendert VE1 – NOAD’67 VE1 14.30de Fendert B1 – Yerseke B1 14.30de Fendert B2 – Halsteren B2 14.30Unitas’30 MP2 – de Fendert MP1 08.30Klundert F2 - de Fendert F2 08.45Oranje Blauw D1 - de Fendert D3 10.00Noordhoek E1 – de Fendert E3 10.00S.c. Gastel E4 – de Fendert E4 10.00Internos C2 - de Fendert C1 11.15Zwaluwe 2 – de Fendert 2 12.00Zwaluwe VR1 - de Fendert VR1 12.00 Victoria MB1 – de Fendert MB1 12.00Tholense boys A1 - de Fendert A1 13.30Hellevoetsluis 1 – de Fendert 1 14.30Hoeven B2 – de Fendert B3 14.30

Zondag 21 septemberAlliance 4 – de Fendert 3 (zo) 10.00NOAD VR1 – de Fendert VR1 (zo) 10.00Hoeven 3 – de Fendert 2 (zo) 13.00

Uitslagen vv Oranje-Blauw ‘14Alliance 1 - Oranje-Blauw ’14 1 5-0Oranje-Blauw ’14 za2 – Dinteloord 4 0-2SC Gastel 7 - Oranje-Blauw ’14 zo2 2-3TPO 2 - Oranje-Blauw ’14 zo3 4-0Halsteren VE2 - Oranje-Blauw ’14 VE1 0-4Oranje-Blauw ’14 C1 – SC Kruis-land C1 3-3Oranje-Blauw ’14 D1 – Schijf D2G 4-2VVC ’68 F1 - Oranje-Blauw ’14 F1

Programma vv Oranje-Blauw ‘14

Donderdag 18 septemberDe Fendert 1 - Oranje-Blauw ’14 1 18.30 (vr)MOC ’17 VE3 - Oranje-Blauw ’14 VE1 20.00

Zaterdag 20 september FC Bergen 1 - Oranje-Blauw ’14 1 14.30Oranje-Blauw ’14 za2 – NOAD ’67 4 14.30SC Gastel C2 - Oranje-Blauw ’14 C1Oranje-Blauw ’14 D1 – De Fendert D3 10.00Oranje-Blauw ’14 F1- SC Welberg F1 09.00

Zondag 21 septemberGeen programma

Kijk voor het laatste nieuws altijd even op www.oranjeblauw14.nl

Jean Hamers goed van start in Special Olympics

Jean Hamers finisht net achter Edwin Maas, maar zij houden drie Belgen achter zich.

Jean Hamers uit Fijnaart is zondag de Special Olympics European Games in België goed gestart. Tijdens de divisioning races moesten de renners van Oranje een wegrit en een tijdrit van 5 kilometer rijden om te bepalen in welke divisie zij aankomende week hun wedstrij-den rijden.

Tijdens de wegrace werden er aardige duels uitgevochten op de betonbaan in Lommel. Jean Hamers werd vierde in zijn heat achter teamgenoot Edwin Maas.Kevin Wester werd tweede in zijn heat. En Marijn Stahl eindigde als vijfde in zijn groep.Konden de heren tijdens de weg-race nog een tactisch spel spelen, tijdens de tijdrit was het erop of eronder en ieder voor zich.Kevin Wester haalde de tweede tijd van de dag met 8 minuten en 1 seconde achter een Rus met een onuitspreekbare naam en net voor de Belg Walter.Jean Hamers liet een tijd van 9 minuut 14 noteren, terwijl Edwin

Maas zich helemaal het snot voor de ogen had gereden en een mooie 8 minuut 23 op de klok had gezet. Ook Marijn Stahl had een verdienstelijke tijdrit gereden. Zijn officiële tijd was bij het ter perse gaan nog niet bekend.Ook hoe de uiteindelijke divisie-indeling geworden is was nog niet definitief.

MedaillesAankomende week staan de 5 en 10 km tijdrit en de wegraces over 10, 25 en 40 km op het Olympi-sche programma. Dan wordt er om de medailles gestreden.

Wij houden u op de hoogte.

Sportnieuws?

mail

de

redactie

redactie@fendertlokaal.nl

Jumbo, Fijnaart, Kadedijk 120facebook.com/jumbosupermarkten

fe667da7-2c84-4c4b-b0c0-d1232f854dbc.indd 1 15-9-2014 11:35:15