Fedelec magazine 162 - NL

48
MEMBER OF: JAARGANG 31 - OKT/NOV/DEC 2013 162 magazine FEDELEC Afgiftekantoor Brussel X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies be ROKS Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak VMA Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo

description

Vaktijdschrift voor de elektrotechnische sector

Transcript of Fedelec magazine 162 - NL

Page 1: Fedelec magazine 162 - NL

MEMBER OF:

Jaargang 31 - okt/nov/dec 2013

162magazineFEDELEC

Afgiftekantoor Brussel X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

be

RoksWerken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak

VMA knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo

Page 2: Fedelec magazine 162 - NL

Meer info: www.federale.be

Kies Federale Verzekering, de specialist van de bouwsectorFederale Verzekering, opgericht door bouwondernemers, beschermt al vele jaren alle vakmensen van de bouwsector tegen de risico’s van hun activiteiten. Ons eigen netwerk van adviseurs en kantoorhouders staat u rechtstreeks bij met raad en daad. Wij bieden u:

• kwalitatieve dekkingen: wij zijn de enige verzekeraar die specifieke garanties geeft in onze verzekeringen Burgerlijke Aansprakelijkheid Bouwwerken en Alle Risico’s Bouwplaats;

• een gratis preventiedienst;

• voordelige tarieven en exclusieve voorwaarden.

Wij hebben geen externe aandeelhouders en kunnen dus al onze tijd en middelen aan onze klanten voorbehouden. Bovendien delen wij onze winst met hen!

Passie voor vakmanschap,dat verzekeren wij.

De verzekeraar die alles met u deelt, zelfs zijn winst

Om de adviseur uituw streek te ontmoeten:

Electricien A4.indd 2 6/10/09 13:17

Page 3: Fedelec magazine 162 - NL

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS

VAN DE PERIODIEKE PERS

Colofon

Fedelec Magazine. Vakblad voor de elek-triciteitsector. Gratis verstuurd naar elek-trotechnische ondernemers, architecten, studieburelen, groothandel elektriciteit en industriële bedrijven.

PERIODICITEITDriemaandelijks

REDACTIEFCOmediaT 056 771310 | F 056 [email protected]

RECLAME - ADVIESFCOmedia,Boulevard des Canadiens 118, 7711 DottigniesT 056 771310 | F 056 [email protected]

VORMGEVINGLien [email protected]

Version française: sur simple demande

VERANTWOORDELIJKE UITGEVERFilip CossementBoulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies

OFFICIEEL TIJDSCHRIFT VAN DE NATIONALE FEDERATIE VAN ELEKTROTECHNISCHE ONDERNEMERS

DIRECTEUR FEDELECWilly PauwelsJ. Chantraineplantsoen 1, 3070 KortenbergT 02 757 65 12 | F 02 757 65 41

Niets uit deze uitgave mag worden verveel-voudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteer-ders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkel verplichting tot opname van aangebo-den advertenties.

Op 27 september 2013 heeft de ministerraad het voorontwerp van wet betreffende de

invoering van het eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden inzake de opzeggings-

termijnen en de carenzdag goedgekeurd.

Voor een uitvoerige inhoudelijke bespreking van de verschillende bepalingen verwijzen

wij graag naar onze Newsletter (Newsletter 13-2013).

Naast deze inhoudelijke punten, waar Fedelec op het eerste zicht een aantal vraagte-

kens bij plaatst, denken wij dat dit -opnieuw- een gemiste kans is om ons arbeidsrecht te

moderniseren en aan te passen aan de geëvolueerde maatschappij van de 21ste eeuw

waarin wij nu leven.

Ons arbeidsrecht is hopeloos verouderd en star en heeft duidelijk nood aan een vereen-

voudigde, moderne structuur.

Politici en sociale partners hadden met de uitspraak van het Grondwettelijk Hof in hun

achterhoofd van de gelegenheid gebruik moeten maken om een volledig nieuw een-

heidsstatuut uit te werken en van daaruit het hele arbeidsrecht te doen evolueren, liefst

ook door het ambtenarenstatuut erbij te betrekken.

Het omgekeerde doet zich echter voor; een nieuwe algemene regel met vele uitzonderin-

gen, voorbehouden rechten die nog 40 jaar zullen doorwerken, verschillende punten die

uiterst onduidelijk zijn of pas later uitgewerkt zullen worden; kortom, de oh zo bekende

typische ingrediënten waar ons land een patent op lijkt te hebben.

Het nieuwe eenheidsstatuut is zoveel meer dan enkel het bijeenbrengen van een aantal

bepalingen die van toepassing zijn op enerzijds arbeiders en anderzijds bedienden. Dit

maakt deel uit van de essentie van onze maatschappij, want het raakt intrinsiek aan de

sociale structuur ervan.

Dat dit moeilijk is en veel moed vergt, weten wij ook, maar politici moeten verder durven

kijken dan hun eigen achterban en ook denken aan de toekomstige generaties. En men

moet niet met het argument afkomen dat hier geen tijd voor was; reeds in 1993 had het

Grondwettelijk hof (toen nog Arbitragehof) reeds aangegeven dat het onderscheid tussen

beide statuten problematisch was en aangepakt moest worden …

Antoine Van Lierop,

Voorzitter

voorwoorD

Page 4: Fedelec magazine 162 - NL

product news

- Een 11de Levensverzekeringstrofee op ons palmares! 07- Elektroclub-House maakt jongeren warm voor elektrotechniek 08- Nieuwe leden 09- Laatste nieuwigheden van het sociaal recht! 10- Fiscale controle 12- Kmo’s laaiend enthousiast over BRICS-leertraject 14

- Compatibiliteit tussen bestaande dimmers en retrofit ledlampen 16

- Roks: Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak 24

- VMA: Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo 31

- Philips: ‘Connected Living in Livable Cities’ 20- Qbus: Eenvoudige en open domotica voor duurzaam jeugdverblijfcentrum 22- Dobiss: Ambiance PRO 27- Berker by Hager: Nieuwe generatie ronde en functionele schakelaars 28- TELETASK: Naadloze en geluidloze integratie van plafondwaaiers 30- Livingston: Nieuwste test- en meetapparatuur meteen beschikbaar 34- SMA Benelux: Knowhow voor een stabielere PV-markt 36- Socomec: Verhuis zorgt voor nieuwe wind en marktgedreven aanpak 40- Schrack Technik: Databekabeling van A tot Z 42

44

24

31

36

16

INSIDE NEWS 05

TECNOLEC INFORMEERT

FEDELEC - INFO VAN DE FEDERATIE

Projecten

reportageS

inhoud

Page 5: Fedelec magazine 162 - NL

Dat Fedelec West-Vlaanderen het ritme te pakken heeft werd bewezen door de belangstelling op de infoavond die werd georgani-

seerd op donderdag 3 oktober in de B’aula van Confederatie Bouw te Kortrijk.

In samenwerking met 6 fabrikanten; ABB, GE Energy, HAGER,

LEGRAND, SCHNEIDER Electric en SIEMENS, die elk hun eigen

demostand hadden opgebouwd, werden ‘s namiddags een 160-

tal leerlingen van 8 verschillende lokale scholen ontvangen, die

onder begeleiding van hun leerkrachten interessante en praktijk

gerichte uitleg kregen rond bordenbouw.

’s Avonds was het dan de beurt aan de “echte “ installateurs. Een

100-tal deelnemers hadden zich ingeschreven voor dit netwer-

kingmoment en waren geïnteresseerd in de richtlijnen m.b.t. de

nieuwe norm NBN 61.439 voor bordenbouw.

Tussendoor en nadien bij een goeie babbel onder collega’s en

fabrikanten konden de aanwezigen zich te goed doen aan een

smakelijk pakje friet met lekker sausje en dito “boulet of frikandel”.

FEDELEC WEST-VLAANDEREN ORGANISEERT INFOAVOND ELEKTRISCHE BORDENBOUW VOLGENS DE NIEUWE NORM NBN 61.439

Familiedag FEDELEC OOST-VLAANDEREN ter gelegenheid van 35-jarig bestaan.

Op zondag 1 september had Fedelec Oost-Vlaanderen de leden

uitgenodigd in Provinciaal Domein DE GAVERS te Onkerzele bij

Geraardsbergen voor een gezellige familiedag.

De leden met hun gezin werden er verwelkomd door voorzit-

ter Bernard Van Rysseghem en er werd hen een smakelijk vis/

vlees BBQ aangeboden en een hele namiddag animatie op het

domein. Er was voor elk wat wils zoals; pedalo, surfbike, boog-

schieten, golf, boottocht Gaverveer, gocart, partijtje zwemmen

of gewoon weg een gezellige wandeling op het domein.

Na de zomerse weken konden we het gelukkig droog houden op

zondag en viel de temperatuur al bij al nog mee; ’s middags was

er zelfs een aangenaam zonnetje dat ons toeliet om het aperitief

te nuttigen op het panoramisch balkon van het restaurant.

’s Avonds waren er alleen maar blije gezichten, al moet gezegd

dat toch niet iedereen van de kleinsten het gebrand had op de

eerste schooldag ’s anderdaags.

Met een typisch streekprodukt, zijnde de mattentaart en een

goodiebag gevuld met gadgets van de ondersteunende part-

ners, trok iedereen tevreden en voldaan huiswaarts.

Fedelec Oost-Vlaanderen dankt bij deze nogmaals;

AXIOMA • CONFEDERATIE BOUW OOST VLAANDEREN • FEDERALE VER-

zEKERING • REXEL • SCHNEIDER ELECTRIC • SODISKA • VAN CAUTER

MULTITECHNIEKEN • zUMTOBEL LIGHTING • CEBEO • CHEYNS • GE •

HILTI • KILOWATT • SIEMENS • STAGOBEL

INSIDE NEWS

Fedelec magazine | 5

Page 6: Fedelec magazine 162 - NL

OPEN BEDRIJVENDAG BIJ ELEKTRO KAMIEL SMET TE SINT-NIKLAAS

Op zondag 6 oktober stonden de deuren wijd open bij voor-

noemd bedrijf, reeds jarenlang trouw Fedelec lid en met zaak-

voerster Els Smet, bestuurster van de regionale Fedelec afdeling

Oost-Vlaanderen.

Reeds op vrijdagavond werden klanten en zakenrelaties uit-

genodigd en kon je op de koppen lopen. Het enthousiaste

team medewerkers van Elektro Kamiel Smet zorgde voor een

gesmaakte rondleiding en boeiende uitleg met betrekking tot de

activiteiten van de firma.

Op zondag werd afgeklokt op bijna 1500 bezoekers wat een

echt succes is!

Proficiat!

inside news

6 | Fedelec magazine

Vermijd hoge energiekosten en slecht of zelfs niet-functionerende installaties. Ook al zijn de basisparameters in orde, toch kunnen verborgen storingen zoals spannings-pieken en onbalans voor heel wat problemen zorgen. Bestrijd ze met de PQA820-serie driefasen netanalysers.

�� Zeer uitgebreide analysemogelijkheden�� Groot touchscreen kleurenscherm�� Nederlands-, Frans- of Engelstalige bediening�� Zeer ruim geheugen, extern uitbreidbaar�� Beoordeelt meetresultaten conform EN50160�� Inclusief o.a. software, meetsnoeren en stroomtangen�� Optionele KWS® service- en kalibratieformule

Vraag nu een gratis demonstratie aan!

Optimaliseer uw energieverbruik

Page 7: Fedelec magazine 162 - NL

bent een zelfstandig bedrijfsleider? Dan zal dit artikel u vast en zeker interesseren! op 23 oktober 2013 vond

de uitreikingsceremonie van de Levensverzekeringstrofeeën plaats. Wij vielen in de prijzen met F-Manager

VIP, verkozen tot beste product in de categorie “Verzekering van individuele pensioentoezegging”. “U ”

WELKE TROEVEN OVERTUIGDEN

DE JURY?

» Een optimaal rendement

F-Manager VIP, dat is…

• de meest performante individuele pen-

sioentoezegging van de laatste twee

jaar. Oordeel zelf: 3,55% in 2011 en

3,45% in 2012*;

• een concurrentiële jaarlijkse gewaar-

borgde rentevoet: 2,50% op het

moment dat deze editie wordt af-

gesloten;

• het vooruitzicht van hoge winstdeel-

names. Ook al hangt het niveau van

winstdeelnames altijd af van de evolutie

van de financiële markten en de resul-

taten van de maatschappij, het staat

wel vast dat een onderlinge verzeke-

raar die geen externe aandeelhouders

moet vergoeden vrijgeviger kan zijn

dan de meeste van zijn concurrenten.

Bij ons is het altijd de klant die voordeel

haalt uit onze goede resultaten!

Bovendien hebben wij altijd een kosten-

beheersend beleid gevoerd. Een extra

aspect dat een positieve invloed heeft

op de rendabiliteit van de contracten

F-Manager VIP.

» Een dienst met een ISO-9001

certificaat

De dienst voor het beheer van de verze-

keringen van individuele pensioentoe-

zeggingen beschikt sinds 2003 over een

ISO-9001 certificaat. Dit betekent dat het

beheer van de contracten F-Manager VIP

verloopt volgens normen gericht op een

permanente verbetering van de kwaliteit

van de dienstverlening aan de klanten.

F-MANAGER VIP, DAT IS OOK

» Veiligheid

F-Manager VIP is de ideale pensioen-

formule voor u als zelfstandig bedrijfs-

leider. Uw extralegaal pensioenplan

wordt gefinancierd door uw onderne-

ming en u haalt er rechtstreeks voordeel

uit. zo geniet u een volledige juridische

bescherming: u heeft de garantie dat u

altijd kunt beschikken over het gevorm-

de pensioenkapitaal, zelfs wanneer uw

onderneming failliet gaat, een fusie aan-

gaat of overgenomen wordt.

F-Manager VIP biedt u de mogelijkheid

om één of meer aanvullende “voorzorgs-

waarborgen” toe te voegen:

• Een vervangingsinkomen en/of de

autofinanciering van uw pensioenplan

in geval van arbeidsongeschiktheid

• Een vooraf vastgesteld kapitaal om de

door u aangewezen begunstigden te

beschermen bij vroegtijdig overlijden.

» Fiscale voordelen

De premies die uw onderneming stort

in het kader van uw contract F-Manager

VIP, zijn fiscaal aftrekbaar, voor zover de

80%-regel wordt nageleefd**.

Een gunstige forfaitaire aanslagvoet (tus-

sen 20 en 16,5%) wordt toegepast bij de

storting van het pensioenkapitaal. Deze

aanslagvoet kan zelfs worden verlaagd

tot 10%, wanneer het kapitaal ten vroeg-

ste op de wettelijke pensioenleeftijd

wordt uitbetaald, op voorwaarde dat u

tot deze leeftijd professioneel actief bent

gebleven.

Bovendien zijn de winstdeelnames van

de contracten F-Manager VIP vrijgesteld

van belastingen.

» Een nuttig instrument voor een

vastgoedverrichting

Uw contract F-Manager VIP kan nuttig

zijn bij de aankoop, bouw of renovatie van

een woning***. U kunt, zonder negatieve

fiscale gevolgen, hetzij een voorschot op

uw contract F-Manager VIP opnemen,

hetzij het in onderpand geven voor uw

hypothecaire krediet.

Redactie: Federale Verzekering

www.federale.be

* Globaal brutorendement = gewaarborgde ren-tevoet + winstdeelname. De rendementen uit het verleden vormen geen garantie voor de toekomst en houden geen rekening met de kosten. ** De som van uw wettelijke en bovenwettelijke pensioen mag niet hoger liggen dan 80% van uw laatste normale bruto jaarloon voor een volledige loopbaan. *** Gelegen in de Europese Economische Ruimte. Voorwaarden en fiscaliteit van kracht op 21 november 2013.

Een 11de Levensver-zekeringstrofee op ons palmares!

Fedelec magazine | 7

Page 8: Fedelec magazine 162 - NL

er gelegenheid van de Waalse open Monumentendag, besloot fvb-

ffc Constructiv (het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid)

om opnieuw uit te pakken met een Building Heroes-village.

Na een geslaagde primeur ter gelegenheid van Euroskills 2012 te

spa-Francorchamps, werd het ‘doe-dorp van de bouwberoepen’ ditmaal

georganiseerd op de historische site van Grand-Hornu. Zo’n 1.600 jongeren

konden zo op een toffe, interactieve en leerrijke manier kennismaken met alle

bouwberoepen.

“T

”Electroclub-House

Eén van de absolute blikvangers op deze

doe-beurs voor kinderen is ongetwijfeld

de stand die Vormelek heeft ontwikkeld

om kinderen te laten kennismaken met

de wereld van de elektriciens. Deze inter-

actieve doe-stand kreeg, naar analogie

met de andere acties naar deze doel-

groep, de naam Elektroclub-House. De

bezoekende kinderen starten steevast

met een boeiend opdrachtenparcours

waarbij ze door de stand worden gegidst.

zo maken ze kennis met diverse licht-

schakelingen, beveiligingstechnieken en

de diversiteit aan beroepsuitwegen met

een diploma elektriciteit. Het meest tot

de verbeelding spreekt de schatkamer,

waar met verschillende beveiligingstech-

nieken een schat wordt bewaakt. Als de

kinderen de opdrachtjes goed uitvoeren,

kunnen ze de code kraken om het alarm

uit te schakelen!

Na het opdrachtenparcours maakt elk

kind, onder begeleiding van studenten

elektriciteit, een ventilator op zonne-

energie. Na afloop mogen ze dit werk-

stukje zelfs mee naar huis nemen. Geen

wonder dat het alweer over de koppen

lopen was in het Electroclub-House!

Building Heroes

Het doe-dorp kadert in een ruimere pro-

motiecampagne van fvb-ffc Constructiv,

genaamd Building Heroes. Ook de

elektriciens zijn hier van meet af aan bij

betrokken. In het online spel op www.

buildingheroes.be werd onlangs ook een

(vrouwelijke!) elektricien geïntegreerd

die de protagonisten van het spel onder

andere helpt bij het installeren van zon-

nepanelen en een windmolen.

Interessante websites:

www.buildingheroes.be – het spel dat

ontwikkeld werd door fvb-ffc Constructiv

www.elektroclub.be – de campagne

waarmee Vormelek kinderen laat kennis-

maken met elektriciteit

Elektroclub-House maakt jongeren warm voor elektrotechniek

fedelec

8 | Fedelec magazine

Page 9: Fedelec magazine 162 - NL

be8980 ZONNEBEKE (PASSENDALE)

9170 SINT-GILLIS-WAAS

9100 SINT-NIKLAAS

8647 LO-RENINGE

2350 VOSSELAAR

1860 MEISE

8500 KORTRIJK

9800 DEINZE

9000 GENT

1910 KAMPENHOUT

9300 AALST

3470 KORTENAKEN

8800 ROESELARE

3631 MAASMECHELEN

3630 MAASMECHELEN

2900 SCHOTEN

9200 DENDERMONDE

8433 MIDDELKERKE

9240 ZELE

9140 TIELRODE

8000 BRUGGE

1880 KAPELLE-OP-DEN-BOS

3511 HASSELT

8501 KORTRIJK

3200 AARSCHOT

3020 HERENT

7180 SENEFFE

6040 JUMET

7140 MORLANWELZ-MARIEMONT

5651 WALCOURT

7180 SENEFFE

1800 VILVOORDE

7390 QUAREGNON

6600 BASTOGNE

B.V.B.A. A.P.V.C.

De Hr Aertgeerts Frederic

B.V.B.A. Algemene Elektriciteit

Everaert Marc

De Hr Baron Olivier

De Hr Bertels Laurens

De Hr De Kreyger Danny

V.O.F. Dema-Technics

B.V.B.A. Dx Electro

B.V.B.A. Ebm

N.V. Eco Heating Center

B.V.B.A. Electro Projects

B.V.B.A. Electro Schepers Kurt

B.V.B.A. Electromatic

N.V. Elweco

B.V.B.A. Hko Leidingen

N.V. Ikaros Solar Belgium

N.V. Interduct Ventilation

De Hr Marico Pieter-Jan

De Hr Ruben De Keyzer

De Hr Sadones Dirk

De Hr Schram Joeri

E.B.V.B.A. Teletron

B.V.B.A. Trendtech

V.O.F. Trs Projects

B.V.B.A. V & A Technics

De Hr Withof Kristof

M. Canonne Christophe

S.P.R.L.U. Chaveco Refrigeration

M. Davenne Stéphane

S.P.R.L.U. Di Palma

S.P.R.L. Epsilon Technologie

M. Falkowski Zbigniew

M. Gérard Julien

M. Gilles Pierre

Nieuwe leden - 3e trimester 2013

5377 SOMME-LEUZE

7012 MONS

6464 BAILEUX

7301 BOUSSU

7060 SOIGNIES

4031 LIÈGE

6043 CHARLEROI

1210 SAINT-JOSSE-TEN-NOODE

7170 MANAGE

NEDERLANDSTALIGE

FRANSTALIGE

S.A. Hervac

M. Lewuillion Thierry

M. Masson Mickael

S.P.R.L. Nailis Planchers Sureleves

S.P.R.L. Naio

S.P.R.L. Rlc Belgium

S.P.R.L. Rm Elec

S.P.R.L. Visseo

M. Vutera Cuda Francesco

info van de federatie

Fedelec magazine | 9

GRATIS TEL. 0800 857 59fax 0800 857 60 • [email protected]

SHOWROOMATELIER

Sortimo Centrum1800 Vilvoorde

Sortimo West8793 Sint-Eloois-Vijve

Sortimo Oost3980 Tessenderlo

MONTAGE STATION

Nu met gratis montage*

voor al uw Sortimo inrichtingen

vanaf € 1.500 excl. BTW

* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

Page 10: Fedelec magazine 162 - NL

Laatste nieuwigheden van het sociaal recht!

n de afgelopen maanden heeft de overheid diverse maatregelen bekendgemaakt. Wij willen graag de voornaamste

even overlopen. Het gaat om:

- Een vermindering van de loonkost voor laaggeschoolde werknemers

- Educatief verlof: verhogen van loongrens voor terugbetaling door de overheid

- Europese vakantie: ook toegestaan aan deeltijders

“I ”

I. Een vermindering van de loonkost

voor laaggeschoolde werknemers

Wanneer een werkgever een jonge, laag-

geschoolde werknemer in dienst wenst

te nemen, kan dit aanleiding geven tot

een belangrijke vermindering van de

loonkost, die wel tot 1.000 euro per

maand kan bedragen.

Om in aanmerking te komen voor die ver-

mindering, moet de jongere aan enkele

voorwaarden voldoen:

• Op het moment van aanwerving moet

hij jonger zijn dan 27 jaar;

• Op het moment van de aanwerving

moet hij werkzoekend werkloze zijn;

• In de 18 maanden voor de aanwer-

ving moet hij minstens 312 dagen

werkzoekend zijn geweest;

• Hij moet laaggeschoold zijn, m.a.w.

hij heeft geen diploma of getuigschrift

van het hoger secundair onderwijs.

De jongere gaat dit kunnen bewijzen aan

de hand van documenten die de overheid

hem zal geven.

Als hij aan die voorwaarden voldoet,

dan komt de overheid op twee manieren

tussen in de loonkost. Aan de ene kant

is er een doelgroepvermindering. Dit is

een vermindering van de werkgevers-

bijdragen van 1.500 euro per kwartaal.

Deze vermindering wordt toegepast in

het kwartaal van aanwerving en de 11

kwartalen die daar op volgen. Het gaat

bijgevolg om een periode van maximaal

drie jaar. Het is ook interessant een der-

gelijke werknemer aan te werven in het

begin van een kwartaal. Immers, de ver-

mindering wordt maar toegekend in de

mate dat de werknemer ook in dat kwar-

taal gewerkt heeft. Heeft hij bijvoorbeeld

maar de laatste maand voltijds gewerkt

in het kwartaal van aanwerving, dan is

het voordeel geen 1.500 euro meer, maar

ongeveer 500 euro.

Aan de andere kant komt de overheid

tussen in de vorm van een werkuitkering

van 500 euro per maand. Een werkuit-

kering is een tussenkomst van de over-

heid in het nettoloon. Bijvoorbeeld:

wanneer een werknemer 1.400 euro

netto per maand verdient en er mag

een werkuitkering van 500 euro toege-

past worden, dan moet zijn werkgever

slechts 900 euro betalen en de werkuit-

kering wordt rechtstreeks door de RVA

aan de werknemer betaald. Op deze

manier bespaart de werkgever 500 euro

per maand uit. Voor deze categorie van

jongeren komt de overheid tussen in

het nettoloon in maand van aanwerving

en de 35 maanden die volgen op die

aanwerving.

Wanneer het gaat om een voltijdse jon-

gere waarvoor de doelgroepverminde-

ring van 1.500 euro per kwartaal (het-

geen overeenkomst met 500 euro per

maand) wordt toegekend en de werk-

uitkering bedraagt 500 euro per maand,

dan is er gedurende 3 jaar een loonkost-

vermindering mogelijk van 1.000 euro per

maand.

II. Educatief verlof

Educatief verlof is het recht om, met

behoud van loon, een bepaald aantal

uren afwezig te mogen zijn om een oplei-

ding te volgen. Het is een recht van de

werknemer, dus als die werknemer aan

alle voorwaarden voldoet, kan een werk-

gever hem niet verbieden van dit recht

gebruik te maken.

Niet alle cursussen geven aanleiding tot

educatief verlof. De cursussen moeten

erkend zijn door de overheid en min-

stens 32 uren omvatten. Meestal geeft

het attest van de onderwijsinstelling

waar de werknemer de opleiding volgt,

aan, of de opleiding aanleiding geeft tot

educatief verlof.

De werknemer mag deze opleidingen

volgen met behoud van loon. De werkge-

ver mag voor die uren het loon begren-

zen. Voor het schooljaar 2013-2014 is dit

2.760 euro per maand. Dit maandbedrag

wordt omgezet in een normaal week-,

uur-, of dagloon omdat het educatief ver-

lof meestal per week, per uur of per dag

zal opgenomen worden. Opgelet! het

gaat hier nog maar om een indicatie. Het

fedelec

10 | Fedelec magazine

Page 11: Fedelec magazine 162 - NL

echte bedrag moest op het moment van

redactie nog in het Staatsblad gepubli-

ceerd worden.

Anderzijds kan de werkgever een deel

van het loon dat hij betaalt tijdens het

educatief verlof recupereren bij de over-

heid, met name bij FOD WASO, Dienst

Betaald Educatief Verlof. Het verzoek

om deze terugbetaling te krijgen moet

voor het schooljaar 2013-2014 inge-

diend worden vóór 30 juni 2015. Ook

hier gaat het nog maar om een indicatie

maar verwacht wordt dat een werkgever

per goedgekeurd uur dat de werknemer

educatief verlof nam maximaal 22,09

euro kan terugkrijgen voor het schooljaar

2013-2014!

III. Europese vakantie: ook toestaan

aan deeltijders

Werknemers die in een bepaald jaar

twaalf maanden voltijds hebben gewerkt,

krijgen het jaar dat er op volgt 20 dagen

vakantie als zij in een vijfdagenweek wer-

ken. Aan werknemers die deeltijds wer-

ken in een bepaald jaar, wordt het aan-

tal dagen vakantie in het jaar dat er op

volgt, berekend in verhouding tot hun

deeltijdse tewerkstelling. Bijvoorbeeld:

een werknemer werkt voltijds in 2012 en

blijft voltijds werken in 2013, deze werk-

nemer krijgt 20 dagen vakantie in 2013.

zijn collega werkt halftijds in 2012 maar

voltijds in 2013. Deze collega krijgt maar

10 vakantiedagen in 2013.

Europa vond dat dit niet kan: elke werk-

nemer zou in principe 4 weken vakan-

tie moeten kunnen nemen. België heeft

dan ook zijn wetgeving aangepast: als

een werknemer deeltijds werkte in een

bepaald jaar en meer uren per week of

voltijds gaat werken in het jaar dat er op

volgt, dan moet hij eerst zijn normale

vakantiedagen opmaken. Daarna mag

hij zijn vakantie aanvullen met dagen

Europese vakantie (eigenlijk wordt dit

in de wetgeving aanvullende vakantie

genoemd) totdat hij 4 weken kan nemen.

Tenminste, dit kan voor werknemers die

in het een jaar deeltijds werken en het jaar

dat er op volgt voltijds werken. zij mogen

altijd hun gewone vakantie aanvullen met

dagen Europese vakantie tot 4 weken.

Gaat het om werknemers die deeltijds

werken en het jaar dat er op volgt wel

meer uren gaan werken maar toch nog

niet voltijds, dan mogen zij hun gewone

vakantiedagen aanvullen met dagen

Europese vakantie tot zij vier weken

vakantie hebben voor zover zij minstens

20% stijgen in tewerkstellingsbreuk.

Bijvoorbeeld: een werknemer werkt in

een jaar 50% en het jaar dat er op volgt

werkt hij 80%. Omwille van zijn halftijdse

prestaties krijgt hij 10 dagen vakantie.

Omdat zijn uurrooster met 20% stijgt

mag hij die 10 dagen aanvullen met 6

dagen Europese vakantie.

Het vakantiefonds zal deze dagen

Europese vakantie betalen. Deze bedra-

gen zullen dan later in mindering gebracht

worden het dubbel vakantiegeld.

info van de federatie

Fedelec magazine | 11

Cafca nvRembert Dodoensstraat, 45Indistriezone KristalparkB-3920 Lommel T. 011 55 40 10 CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO [email protected]

Werkbonnen op tablet

Eén pakket voor alle administratieve behoeften van een elektrotechnisch bedrijf

Koppeling groothandels

Calculatie & Dossiers & Projecten

Vorder-ingsstaten

AankopenRegie & Service

Stock Facturen &OpvolgingU en Cafca,

een sterk team

Software voor de Installateur

www.cafca.bewww.cafcatrack.bewww.digabon.be

Bezoek onze websites

Meer dan 2500 gebruikers!

Page 12: Fedelec magazine 162 - NL

Belgische bouwbedrijven en aanver-

wanten worden spijtig genoeg ook in een

slecht daglicht geplaatst omdat er altijd

malafide ondernemers rondlopen en

voor de fiscus is het niet zo “eenvoudig”

om het kaf van het koren te scheiden.

Sinds een zekere tijd trekken ook buiten-

landse bouwbedrijven de aandacht van

onze fiscale diensten en worden ze dus

vaker gecontroleerd. Dit was dringend

vermits er inderdaad bepaalde buiten-

landse bouwbedrijven zijn die echt een

kwade reputatie aan de sector geven.

De fiscus gaat dus systematischer nakij-

ken of buitenlandse bedrijven niet over

een fiscale zetel in België zouden moeten

beschikken en voor alle bedrijven gaan

de fiscale diensten voornamelijk de fis-

cale aangiften, de BTW- en de bedrijfs-

voorheffingsaangiften alsook de betaling

van de eventuele schulden ervan en de

aangegeven omzet controleren.

De belastingplichtige die zijn aangifte(n)

“vergeet” in te dienen zal er twee keren

over nadenken want nu worden de dos-

siers centraal geregistreerd en behan-

deld. Het betekent dat vanaf de tweede

inbreuk een administratieve boete tussen

50 en 1.250 euro zal worden opgelegd.

Wie de fiscale actualiteit een beetje volgt,

heeft zeker iets gelezen ivm het vrucht-

gebruik waarmee bepaalde bedrijfslei-

ders hun woning via een vennootschap

laten betalen. Minister Geens heeft

meerdere keren het standpunt van de

Administratie laten kennen en wanneer

een te groot fiscaal voordeel in hoofde

van een bedrijfsleider wordt vastgesteld,

zou het voordeel van alle aard zwaarder

moeten worden belast.

De fiscus buigt zich ook over andere enti-

teiten zoals de VzW’s die in bepaalde

gevallen niet meer als vereniging “zonder

winstbejag” kunnen worden beschouwd

aangezien ze meer lucratieve activitei-

ten hebben dan ze laten schijnen, de

managementsvennootschappen die af

en toe gewoon worden opgericht om

personenbelasting te ontwijken (sinds

kort bestaat er een nieuwe sociale ruling

om een herkwalificatie van een manage-

mentovereenkomst te vermijden), de

HoReCa-sector waarin de BTW-tarieven

niet altijd correct worden toegepast en/

of waarin nog te veel zwart werk aanwe-

zig is evenals de multinationals die ook af

en toe in de schijnwerpers staan omdat

ze erin slagen om bijna geen belastingen

aan de Belgische Staat te betalen.

Het gaat er hier al dan niet om de ver-

schillende prioriteiten van de fiscus op te

sommen en het is niet onze bedoeling om

deze te beschouwen als heksenjachten

of niet.

Iedereen heeft zijn mening hierover en

het is nog altijd de belastingplichten die

hun eigen keuzen maken om eventueel

voor de minste belastbare weg te kiezen.

Tegelijkertijd kunnen wij enkel vaststellen

dat de Belgische fiscaliteit zo ingewik-

keld is, dat er zoveel uitzonderingen in

Fiscale controle

e FoD Financiën is al een paar maanden druk bezig met een nieuw systeem om de belastingplichtigen “doel-

treffender” te controleren.

om hun doel te bereiken besteden de fiscale diensten meer aandacht aan een aantal bepaalde punten en in

functie van hun zoekwerk, plannen ze gerichte controles, en zoals te verwachten, staan de bouwbedrijven en aanver-

wanten in de kijker.

“D ”

fedelec

12 | Fedelec magazine

Page 13: Fedelec magazine 162 - NL

onze aangiften bestaan en dat bepaal-

de belastingplichtigen elke 2 jaar wor-

den gecontroleerd terwijl anderen geen

enkele ambtenaar zien gedurende meer

dan 10 jaar….

Wanneer en wat mag de fiscus

controleren?

Normaal gezien maakt de fiscus een

afspraak met een belastingplichtige om

een controle “ter plaatse” uit te voeren

want U weet waarschijnlijk dat de fiscus

een belastingplichtige niet mag verplich-

ten om zich te laten controleren in de kan-

toren van de Administratie. Met andere

woorden: het is aan de controleur om zich

te verplaatsen en niet omgekeerd. Toch,

vergeet ook niet dat het soms aangera-

den is om tot bij de controleur te gaan

als hij het vraagt en dat men over enkele

hete dossiers beschikt en/of men liever

bepaalde elementen wil “verbergen”.

De controle moet gebeuren gedurende

de normale uren van de activiteit van de

belastingplichtige of met andere woorden

wanneer er wordt gewerkt, dus ook soms

midden in de nacht in bepaalde sectoren.

In geval van een controle bij een particu-

lier (meestal gaat het om een woning die

privé- en beroepsmatig wordt gebruikt)

zijn de regels strikter want de controle

moet tussen 5u en 21u plaatsvinden en

de controleur moet in het bezit zijn van

een machtiging van de politierechter.

Maar het kan ook zijn dat de fiscus onver-

wacht langskomt. De enige uitzonde-

ringen betreffen belastingplichtigen die

aan het beroepsgeheim gehouden zijn

omdat hun patiënten of cliënten niet aan-

wezig mogen zijn op het moment van de

controle.

Wanneer de controleur in het bezit is van

zijn aanstellingsbewijs en als hij die aan

de bevoegde persoon kan voorleggen,

dan mag deze laatste hem de toegang

niet weigeren.

Ingevolge de wet mag een controleur de

aard en de belangrijkheid van de werk-

zaamheden vaststellen en het bestaan,

de aard en de hoeveelheid van de voorra-

den en van de voorwerpen van alle aard

nazien. Stricto senso mag hij alleen de

mappen, boeken en ander documenten

die bij de belastingplichtige openlijk lig-

gen, controleren. Hij heeft met andere

woorden het recht niet om documenten

uit gesloten kasten en/of laden te nemen

om ze te controleren maar meestal laat

de belastingplichtige hem doen. zelfde

verhaal voor het kopiëren van documen-

ten want in de praktijk laten de meeste

belastingplichtigen de controleur toe om

bepaalde stukken te laten kopiëren ter-

wijl de wet zegt dat het niet mag.

Men moet echter ook redelijk blijven

want het heeft niet veel zin om voor het

“plezier” een controleur tegen te werken

omdat hij eerst ook schriftelijk vragen

om inlichtingen kan opstellen (deze vra-

gen kunnen ook vóór een controle wor-

den opgestuurd en het is verplicht om ze

schriftelijk en binnen de maand te beant-

woorden) en ten tweede omdat beide

partijen te veel tijd zouden verliezen en

zoals U weet, tijd kost geld en dit is nog

meer van toepassing voor de belasting-

plichtige dan voor die ambtenaar die in

feite “maar” zijn job uitvoert.

Het zal misschien raar klinken maar vol-

gens een uitspraak van de rechtbank van

Brussel moet een PC die aanstaat wor-

den beschouwd als een openstaande

kast en mag de controleur de bestaan-

den raadplegen en ook kopieën maken

indien nodig.

Wanneer de controleur bijkomende vra-

gen heeft, moet hij ze uitsluitend aan de

belastingplichtige stellen of aan de perso-

nen die bevoegd zijn om de gecontroleer-

de onderneming te vertegenwoordigen.

Een belangrijke bron van informatie voor

de fiscus zijn de gegevensuitwisselin-

gen die zowel nationaal (tussen de ver-

schillende Administraties) als internati-

onaal kunnen gebeuren. Met de jaren

is het inderdaad moeilijker geworden

om buitenlandse inkomsten te verzwij-

gen omdat de Europese Gemeenschap

opgelegd heeft dat de intresten die een

belastingplichtige ontvangen heeft op

een buitenlandse bankrekening automa-

tisch worden uitgewisseld. Op termijn zal

de internationale fiscale samenwerking

nog meer worden uitgebreid.

De fiscus beschikt ook over twee “bizar-

re” bronnen van informatie te weten de

verklikking die sinds een paar jaren fors

toeneemt en die vooral van ontslagende

werknemers of arbeiders komt - en oh

verrassing - bepaalde belastingplichti-

gen zelf die soms een beetje te uitbundig

zijn in de verhalen en/of foto’s die ze op

bepaalde sociale netwerken plaatsen.

Vergeten we niet te melden dat in bepaal-

de gidsen België wordt geroemd voor zijn

chocolade, zijn ellenlange files, maar ook

zijn fiscale fraude….

info van de federatie

Fedelec magazine | 13

Page 14: Fedelec magazine 162 - NL

Kmo’s laaiend enthousiast over BRICS-leertraject

et BRICs-leertraject krijgt steeds meer weerklank onder zaakvoerders van Vlaamse kmo-bouwbedrijven.

Deelnemers van de voorbije jaren bevorderen spontaan de mond-tot-mondreclame voor dit peterschapspro-

ject van de bouwsector. Gevraagd naar hun eerste indruk, sparen ook de huidige deelnemers de superlatie-

ven niet. “Voor mij is elke BRICs-sessie een openbaring”, vertelt kris Vermeiren van Thiers-Horizon. Hij is een van de

kmo-zaakvoerders die sinds april hun bedrijfsvoering kunnen versterken op het vlak van rekrutering & motivering van

werknemers; kmo-jaarrekeningen; loonbeleid; klantenwerving; juridische aansprakelijkheden en globale bedrijfsstra-

tegie enz. Inschrijven voor het volgende traject kan vanaf voorjaar 2014.

“H

”Sinds de eerste sessie in 2007 heeft BRICS een hele weg afge-

legd. Vandaag kunnen aannemers in heel Vlaanderen deelne-

men aan dit leertraject. Halfweg hun BRICS-ervaring maken

een aantal aannemers uit Antwerpen en Limburg de balans op.

Organisatoren en peters/meters, dat zijn kaderleden uit grote

bouwbedrijven die de sessies helpen begeleiden, krijgen van

hen een pluim.

Lode Hulsbosch, afge-

vaardigde bestuurder van

Hulsbosch Bouwbedrijf nv,

gespecialiseerd in agrari-

sche en industriële gebou-

wen, twijfelt niet om op zijn

beurt BRICS aan collega’s

aan te raden.

LH: “BRICS werd ook mij aan-

geraden door een bevriende

ondernemer. Daarnaast had

ik het leertraject al leren kennen via een aantal publicaties van

de Confederatie Bouw. Vooral de mogelijkheid om een bredere

opleiding te volgen, specifiek gericht op de bouwsector, trok mij

aan en de kans om contacten te leggen met collega’s. Halfweg

het traject heb ik ontdekt dat BRICS de mogelijkheid biedt om

in een ongedwongen sfeer nieuwe inzichten te verwerven in de

verschillende domeinen van het ondernemen. In tegenstelling tot

andere opleidingen is BRICS nauw verbonden met de bouw. Dat

maakt het vrijwel meteen toepasbaar in je eigen onderneming.”

Hoe verlopen de contacten in je groep?

LH: “Informeel en vriendschappelijk. Na de sessies diepen we

tussen pot en pint de onderwerpen verder uit. Het is duidelijk

een meerwaarde om je eigen ideeën af te toetsen bij collega-

zaakvoerders en tips uit te wisselen. En je merkt snel dat we

vaak met dezelfde uitdagingen te kampen hebben. Daarnaast

is de rol van de peters niet te onderschatten. Met al hun erva-

ring hebben zij een zekere wijsheid en rust opgebouwd. zij laten

zich minder leiden door de waan van de dag en slagen erin alles

in een ruimer perspectief te plaatsen. zij wisselen graag van

gedachten met ons en doen concrete aanbevelingen. Mijn bij-

zondere dank gaat daarom naar hen uit.”

Heeft BRICS je nu al aangezet tot grote veranderingen in

je bedrijfsvoering?

LH: “Elke samenkomst levert me twee à drie bruikbare ideeën,

die van pas komen bij mijn dagdagelijkse beslissingen. Maar

halfweg het traject is te snel voor grote aanpassingen. Immers,

voor een kmo blijft het lastig er snel tijd voor vrij te maken. Je

wordt vaak opgeslorpt door het dagelijkse werk en urgenties.”

De lokale confederaties bouw lanceren elk jaar opnieuw een

verschillend BRICS-traject, aangezien zij zich op de speci-

fieke noden richten van de nieuwe deelnemers. Het resultaat

is telkens een manage-

mentopleiding op maat

van de selecte groep van

20 aannemers. Herman

Vorselmans, zaakvoerder

van KA-construct gespe-

cialiseerd in aluminium

schrijnwerk, ziet daarom

een speciale rol wegge-

legd voor de lokale BRICS-

coördinatoren in het welsla-

fedelec

14 | Fedelec magazine

Page 15: Fedelec magazine 162 - NL

gen van het project.

“Niet alleen biedt BRICS mij een breed algemeen kader, maar

vooral managementtechnieken gericht op een bouwonderne-

ming. Tegelijk kan ik van ideeën wisselen met gelijkgestemde

ondernemers die in dezelfde werkomstandigheden functio-

neren. De onderlinge gesprekken binnen en buiten de ses-

sies leveren me informatie die ik zo kan toepassen in mijn eigen

bedrijf. Ook voor mijn persoonlijke ontwikkeling zijn de kennisuit-

wisseling en onverwachte visies van mijn BRICS-collega’s een

meerwaarde. In combinatie met de goede begeleiding van de

BRICS-coördinatoren maakt dit van elke sessie een plezier.”

Katleen Adriaensens van

het gelijknamige familie-

bedrijf in sanitair, verwar-

ming en dakwerken, is

vooral te spreken over de

interactie met de andere

deelnemers tijdens en

buiten de sessies. Elke

keer opnieuw stemmen de

verschillende reacties tot

nadenken en leveren zij nieu-

we invalshoeken en oplossingen. “Als jonge vrouw in de sector

sta ik open voor de ervaring van doorgewinterde bouwonder-

nemers. In ons familiebedrijf heb ik mij intussen heel wat vaar-

digheden van mijn vader eigen gemaakt, maar de verschillende

meningen en visies in mijn BRICS-groep op het ondernemer-

schap in de bouw zijn ronduit boeiend en leerzaam. Vooral de

persoonlijke invalshoek van elke deelnemer bij de aanpak van

tegenslagen, problemen en opportuniteiten. De peters vormen

hierbij een goede ‘brug’ om de contacten tussen de deelnemers

te stroomlijnen. Onder meer op het vlak van financiële bedrijfs-

voering heb ik al heel wat opgestoken en ik hoop de volgende

sessies dieper in te gaan op ‘omgaan met personeel & leveran-

ciers’ en ‘sociaal ondernemen met alle partijen’.“

www.brics-vlaanderen.be

BRICS is een peterschapsproject dat tot stand komt met de steun van het Agentschap Ondernemen.

BRICs-deelnemers verzamelen in sint-NiklaasOp 3 oktober jl. leerden een tachtigtal BRICS’ers uit alle windstreken elkaar beter kennen tijdens een overkoe-pelende netwerksessie ingeleid door key note speaker Frederik Imbo. Een communicatie-expert en animator bij uitstek die hen expertise en inzicht in communica-tievaardigheden op de werkvloer bijbracht. Het ideale opstapje om samen met hun peters/meters, directeurs en coördinatoren van de lokale confederaties bouw in een informeel kader te netwerken over onder meer hun BRICS-ervaringen van de afgelopen zes maanden.

kris Vermeiren, zaakvoerder van het bedrijf Thiers-Horizon gespecialiseerd in plat-dak isolatie en thermische en akoestische isolatie voor vloeren, ontbreekt bij geen enkele BRICs-sessie:“Tot dusver ging het dan ook om een divers aanbod aan onderwerpen: van leiderschap en coaching tot financiële expertise geënt op kmo’s en een high tech simulatie specifiek gericht op de bouwsector waarbij we in groepjes het hele proces van een bouwproject in al zijn facet-ten konden doorlopen. De interactie met de andere BRICS’ers en de peters, die dicht bij de deelnemers staan, is voor mij de grote meerwaarde aan dit leertraject. Het is gewoonweg top om deze nieuwe groep te leren kennen.”

info van de federatie

Fedelec magazine | 15

Page 16: Fedelec magazine 162 - NL

Tecnolec informeert

Compatibiliteit tussen bestaande dimmers en retrofit ledlampen

Integratie van energiezuinige lampen

Door de toenemende aandacht voor energiezuinigheid en de

snelle ontwikkeling van leds zijn er vandaag reeds verschillende

ledlampen in de handel verkrijgbaar. Een gedeelte van deze lam-

pen is bestemd om bestaande gloei- en halogeenlampen te ver-

vangen. Men spreekt in dit geval over retrofitlampen. Het is niet

onwaarschijnlijk dat dergelijke lampen in een bestaande installa-

tie terechtkomen waar de verlichting wordt gedimd. In de praktijk

blijkt dat dergelijke combinaties niet altijd even goed werken. De

nieuwe lampen in combinatie met bestaande dimmers vertonen

vaak een afwijkend gedrag zoals flikkering, onstabiliteit, te hoge

minimale verlichtingssterkte, verkorte levensduur van lamp en/of

dimmer tot zelfs het weigeren van dienst. In deze gevallen spre-

ken we dan ook terecht van een compatibiliteitsprobleem. In dit

artikel trachten we deze problematiek enigszins toe te lichten.

Niet lineaire karakter

Een retrofit ledlamp lijkt op het eerste gezicht erg op een gloei-

of halogeenlamp. De vorm van de lamp en ook de lamp voet

zijn identiek. Je kunt ze zonder meer in een bestaande armatuur

plaatsen en aansluiten. De lamptechnologie is echter totaal ver-

schillend. Bij een warmtestraler (zoals gloei- en halogeenlam-

pen) wordt licht verkregen door het opwarmen van een gloei-

draad. Dit is een zuiver resistieve belasting waardoor de stroom

door de lamp perfect gelijkvormig (sinusvormig in geval van het

gewone distributienet) en in fase is met de aangelegde span-

ning. De volgende figuren geven het verloop van de netspanning

(blauwe curve) en de stroom door de lamp (rode curve) in functie

van de tijd.

Figuur 1: Stroom en spanning van een 40 W gloeilamp Figuur 2: Stroom en spanning van een 8W vervangingsled

Als we dezelfde karakteristiek van een ledlamp bekijken (zie

figuur 2) dan blijkt dat de stroomcurve sterk afwijkt van deze in

figuur 1. De vorm is niet sinusvormig en loopt evenmin in fase met

de spanning.

Terwijl een gloeidraadlamp schematisch voorgesteld kan wor-

den door een weerstand kan een ledlamp rudimentair worden

voorgesteld als een gelijkrichterbrug, gevolgd door een conden-

sator (energiebuffer) en vervolgens het lichtgevend element. Het

lichtgevend element bestaat uit een ledmodule en bijhorende

driver. Deze driver stuurt de ledmodule aan waarbij de helder-

heid van de led (dimniveau) afhankelijk is van de gemiddelde

stroom door de led.

Figuur 3: Rudimentair schema van een ledlamp

De ledmodule en bijhorende driver worden gevoed door de con-

densator die als energiebuffer functioneert. De spanning over de

condensator is bijgevolg afhankelijk van de stroom, die door de

led gevraagd wordt, en deze stroom is dan weer functie van de

gewenste helderheid van de led (=gewenste dimming). Wanneer

de netspanning groter is dan de condensatorspanning wordt

16 | Fedelec magazine

Page 17: Fedelec magazine 162 - NL

Figuur 5: Meest voorkomende dimtechnieken

Figuur 4: Voorbeelden van (al dan niet) dimbaarheidssymbolen Figuur 6: Tweedraadsdimmer

Figuur 7: Driedraadsdimmer

er stroom uit het net getrokken om de condensator bij te laden.

zodra de netspanning onder de condensatorspanning daalt,

wordt er geen stroom meer uit het net getrokken. Deze fenome-

nen die gelijktijdig optreden, verklaren het niet lineaire karakter

alsook de faseverschuiving van de stroom t.o.v. de spanning.

Dimmen en topologie

Om een ledlamp te kunnen dimmen moet je eerst nagaan of de

lamp wel degelijk dimbaar is. Elke fabrikant kan dat op zijn eigen

manier weergeven.

Naast de dimwijze bestaan er ook twee bekabelingstopologieën

nl. tweedraads- en driedraadsdimmers. Bij de tweedraadscon-

figuratie staat de dimmer in serie met de lamp en is de stroom

door de dimmer steeds afhankelijk van de lamp. Bij het drie-

draadssysteem heeft de dimmer steeds een connectie met het

voedingsnet.

Voor de goede werking heeft elke dimmer netsynchronisatie

nodig. Dit wil zeggen dat de dimmer in staat moet zijn om de

nuldoorgang van de netspanning te detecteren waardoor hij zijn

ingestelde fasesnijdingshoek kan bepalen ten opzichte van die

nuldoorgang. Alleen op die manier laat de dimmer in de tijd een

constante hoeveelheid energie door naar de belasting met een

stabiele werking van het geheel tot gevolg.

Bij het gebruik van ledlampen geniet een driedraadssysteem

de voorkeur vermits een perfecte netsynchronisatie mogelijk

blijft omdat de nuldoorgangen van de spanning voor de dimmer

detecteerbaar blijven. Daarenboven kan de dimmer onafhanke-

In ons land vinden we zowel fase-aansnijdingsdimmers, fase-

afsnijdingsdimmers als universele dimmers terug. Omwille van

kostprijs zijn de fase-aansnijdingsdimmers het meest voorko-

mend. Deze kunnen zowel in een verdeelbord geplaatst worden

als in een inbouwdoos in de muur. Een fase-aansnijdingsdimmer

wordt gebruikt voor resistieve en inductieve lasten (bv. elektro-

magnetische transformator voor halogeenverlichting), terwijl de

fase-afsnijdingsdimmer geschikt is voor resistieve en capacitie-

ve lasten (bv. elektronische transformator voor halogeenverlich-

ting). De universele dimmer controleert automatisch welke soort

belasting aangesloten is en kiest op basis daarvan de dimwijze.

Fase-aansnijding Fase-afsnijding

Fedelec magazine | 17

Page 18: Fedelec magazine 162 - NL

Tecnolec informeert

lijk van de stroom die de belasting vraagt, gevoed worden. In een

tweedraadssysteem zal er omwille van de eigen noodzakelijke

voeding van de dimmer immers steeds een kleine stroom door

de belasting moeten blijven vloeien (serieschakeling van dimmer

en lamp). Als de belasting een ledlamp is die reeds bij een kleine

stroom oplicht, dan zou het kunnen dat de lamp niet helemaal

gedoofd kan worden (tenzij er een aan/uit schakelaar in de kring

voorzien wordt).

Compatibiliteit

In hoeverre combinaties van bestaande dimmers met één of

meerdere ledlampen nu compatibel zijn, is moeilijk te definiëren.

Vóór het ledtijdperk waren goed werkbare combinaties eenvou-

digweg in een tabel te gieten. (zie tabel 1)

Vandaag merken we dat men deze tabel niet zonder meer kan

aanvullen met retrofit led- lampen, zeker als het gaat over com-

binaties met fase-snijdende dimmers. Er zijn led-drivers verkrijg-

baar die uitgerust zijn met een 1..10V of DALI-ingang maar die

komen we vooral tegen bij volledige systemen (driver en ledmo-

dule) en niet in de retrofitmarkt.

Uit de praktijk blijkt dat twee identieke types van ledlampen met

een gelijkaardig vermogen maar van een andere fabrikant soms

anders reageren met een welbepaalde dimmer. Het kan zelfs

zo ver gaan dat de lampen van het ene merk werken met een

bepaalde dimmer en deze van het andere merk niet. Dit heeft

vooral te maken met het feit dat een ledlamp eigenlijk een elek-

tronische schakeling is waarvan de componenten per fabrikant

verschillen.

GloeilampHalogeen

230V

Halogeen met

gewikkelde transfo

Halogeen met elektronische

transfo

Hulpapparaat of vermogencomponent

met 1-10V ingang

Hulpapparaat of vermogencomponent

met DALI ingang

Fase-aansnijding X X X

Fase-afsnijding X X X

Universeel (= keuzemogelijkheid) X X X X

1..10V stuurapparaat X

DALI stuurapparaat X

Tabel 1: compatibiliteit tussen dimmers en lampen

Hulpmiddelen of oplossingen?

Om de problematiek van de compatibiliteit enigszins op te los-

sen bestaan er diverse hulpmiddelen. zo bestaan er vuistregels

die door fabrikanten worden gebruikt om het minimum en maxi-

mum aantal ledlampen op dimmers te bepalen. Eén voorbeeld

hiervan is de 10%-vuistregel die zegt dat in geval van het aanslui-

ten van ledlampen op bestaande dimmers, het totaal vermogen

van de ledlampen niet groter mag zijn dan 10% van het maximaal

aangegeven dimmervermogen. Op een dimmer met een maxi-

maal vermogen van 300W mag dan maximaal 30W aan ledlam-

pen worden aangesloten. Deze regel wordt gehanteerd om te

voorkomen dat te hoge piekstromen eventueel schade aan de

dimmer veroorzaken.

Diverse fabrikanten van retrofitlampen en/of dimmers publiceren

op hun website een lijst waarop verschillende combinaties met

lampen en dimmers vermeld worden. Per combinatie beoor-

deelt de desbetreffende fabrikant op basis van zijn eigen geko-

zen criteria in hoeverre deze compatibel is en of er bepaalde

beperkingen gelden. Qua beperkingen gaat het dan vaak over

het minimum en maximum aantal lampen dat aangesloten mag

worden. Het mag duidelijk zijn dat dergelijke lijsten een hulpmid-

del zijn maar ze kunnen onmogelijk alle combinaties bevatten.

Bij elke combinatie dient een installateur vooraf na te gaan in

hoeverre deze compatibel is.

Uit voorgaande blijkt dat zowel vuistregels als compatibiliteits-

lijsten weliswaar een hulpmiddel zijn maar dat ze geen alge-

mene richtlijnen vormen om zeker te zijn van compatibiliteit tus-

18 | Fedelec magazine

Page 19: Fedelec magazine 162 - NL

sen dimmer en lamp. Op Europees niveau is men bezig met het

opstellen van standaarddocumenten die een oplossing willen

bieden voor de compatibiliteitsproblematiek. Binnen het tech-

nische comité CLC/TC 23BX van CENELEC werkt men aan de

aanpassing van de norm EN60669-2-1:2004: schakelaars voor

huishoudelijk en soortgelijk gebruik in vaste elektrische installa-

ties deel 2-1: bijzondere eisen – elektronische schakelaars. Deze

norm heeft enkel betrekking op dimmers voor ledlampen, cfl en

gloeidraadlampen maar niet op de lampen zelf en hun voorscha-

kelapparatuur. Wat lampen betreft zijn het de normen IEC 62612,

62663-2, 62717, 60969 en 61347-1 die de nodige aanpassingen

moeten ondergaan. Het uiteindelijke doel van deze aanpassin-

gen is het verkrijgen van een eenduidige compatibiliteit zodanig

dat toekomstige installaties minder problemen genereren dan

vandaag. De aanpassing van deze normen bieden alvast oplos-

singen voor toekomstige producten.

Stilaan verschijnen er in de markt ook producten die de compa-

tibiliteitskwestie trachten op te lossen. Diverse chipfabrikanten

hebben intelligente IC’s ontwikkeld die in lampen kunnen geïn-

tegreerd worden en waardoor de dimproblematiek met fase-

snijdende dimmers zou verdwijnen. Kijk bij de aankoop van een

ledlamp, die je wilt gaan dimmen, goed na of hieromtrent iets

gespecifieerd staat in de technische informatie.

Andere fabrikanten ontwikkelen een communicatiestandaard

die zowel door de dimmer als de lamp verstaanbaar is zodat er

tussen beide compatibiliteit wordt verkregen. In dit laatste geval

dienen zowel dimmer als lamp vervangen te worden en bijgevolg

valt dit buiten de compatibiliteitsproblematiek tussen bestaande

dimmers en ledlampen.

Indien u meer wenst te weten over deze problematiek kan u

een uitgebreid document (zie referenties) downloaden via onze

website:

www.tecnolec.be

Referenties:Dimmen van verlichting – Classificatie van lampen, dimsystemen en de pro-blematiek van compatibiliteit - IWT-project Groen Licht Vlaanderen 2020 – maart 2012

Page 20: Fedelec magazine 162 - NL

Philips ‘Connected Living in Livable Cities’

In het internetgebeuren zorgt Philips voor

een nieuwe mijlpaal in het personalise-

ren en connecteren van verlichting met

de introductie van Hue, een persoonlijke

draadloze verlichting die men kan contro-

leren en programmeren door middel van

een eenvoudige app op de smartpho-

ne. Samen met Disney lanceert Philips

zelfs een Philips Disney StoryLight en

Mickey-armatuur, die gekleurd licht

slim synchroniseert met de klassieke

‘verhalen’ via een interactief e-book op

een iPad, gebruikmakend van de Hue-

technologie. Ook huishoudtoestellen

zoals koffiemachines worden slimmer

en zijn doorgedreven personaliseerbaar.

De Connected Living-trend is een feit

geworden. Met nieuwe, geavanceerde

beeldvormingstechnologieën maakt

Philips ook een betere cardiologische

zorg mogelijk.

Leefbare steden

De uitdagingen van de groeiende verste-

delijking zijn niet gering met een stijgen-

de vraag naar o.m. energie, voedsel en

water. Verlichting is verantwoordelijk voor

19% van het wereldwijd elektriciteitsver-

bruik, 60% hiervan wordt gebruikt voor

commerciële en publieke gebouwen in

steden, en ongeveer 15% voor straat-

verlichting. Een overschakeling op ener-

gie-efficiënte verlichtingstechnologieën,

zoals LED, maakt een significant verschil

voor steden op het vlak van energiecon-

sumptie, maar ook op het vlak van o.m.

veiligheid. Met een telemanagement-sys-

teem zoals CityTouch van Philips bijvoor-

beeld kan stedelijke verlichting individu-

eel aangestuurd en aangepast worden

in functie van de noden van het moment.

Voetbal- én lichttempel

Deze Philips Innovation Experience vond

plaats in de Ghelamco Arena, het gloed-

nieuwe voetbalstadion van KAA Gent. Dit

stadion is een voorbeeld van hoe inno-

vatieve LED-verlichting een stad nieuw

leven kan inblazen, en dat op een duur-

zame manier, met een minimaal ener-

gieverbruik. De Philips LED-oplossing

voor de buitengevels zorgt ervoor dat de

energie die er in het stadion heerst, tot ver

buiten het stadion merkbaar is. 500.000

LED-lichtpunten maken het mogelijk op

een dynamische manier – in alle moge-

lijke kleuren – boodschappen te projec-

teren die verband houden met wat er op

dat moment in het stadion gebeurt. Het

dak sluit daar vrijwel naadloos bij aan.

Deze techniek werd zelfs ‘geoefend’ op

het Empire State Building in New York.

(meer over het Ghelamco Arena project

leest u elders in deze editie).

The Edge & Lunavision

Een ander opmerkelijk Philips-project

is The Edge in Amsterdam - binnenkort

één van de meest innovatieve kantoor-

gebouwen ter wereld. Philips voorziet

dit gebouw van een intelligent verlich-

tingssysteem dat verbonden is met het

IT-systeem van het gebouw; elk lichtpunt

heeft zelfs een eigen IP-adres. Het hele

lichtsysteem kan op afstand worden

gestuurd, de lichtbehoefte kan steeds

worden aangepast aan het gebruik, per

minuut, per uur, per dag. Dat maakt het

systeem flexibel maar ook energiezui-

nig en klantvriendelijk. Het systeem ver-

zamelt allerlei voor de klant/gebruiker

relevante data. Data voor bijvoorbeeld

onderhoud en facility management die

kunnen bijdragen aan een zo efficiënt

mogelijk beheer van de ruimte.

In samenspraak met de stad Mechelen

ontwikkelde Philips vorig jaar een op

maat gemaakte LED-armatuur voor

de binnenstad, met de toepasselijke

naam Lunavision. Samen met professor

Malaika Brengman van de VUB onder-

zoekt Philips de invloed van licht op het

koopgedrag van mensen.

www.philips.be

nlangs vond in de nieuwe Gentse Ghelamco Arena de ‘Philips Innovation Experience 2013’ plaats. “Met recen-

te en toekomstige innovaties kan een reële bijdrage worden geleverd aan een betaalbare, betere gezondheids-

zorg, leefbare en duurzame steden en een aangename moderne levensstijl, daarbij gebruik makend van de

laatste nieuwe technologie”, aldus Hans de Jong, CEo Philips Benelux.

“O ”

reportage

20 | Fedelec magazine

Page 21: Fedelec magazine 162 - NL

In nieuwe woningen worden steeds meer domotica-

systemen geïnstalleerd. Klanten willen inderdaad hun

verschillende woningfuncties op afstand kunnen

bedienen – en op die manier heel wat energie

besparen – vanaf touchscreens in huis of vanaf

hun mobiele toestellen. Domintell, dat al vele

jaren lang een referentie is op dat gebied,

besteedt al zijn kennis en een belangrijk deel van

zijn middelen aan onderzoek en ontwikkeling om

producten te kunnen ontwikkelen die nog beter,

persoonlijker en toegankelijker zijn. Resultaat:

de markt van de domotica explodeert en de

behoefte aan gespecialiseerde installateurs groeit.

Waarom wordt u niet een van onze erkende partners-

installateurs? Een gratis opleiding van twee dagen

is voldoende om volop te profiteren van de groei

van deze nieuwe markt. Geïnteresseerd? Aarzel niet

ons te bellen voor een demonstratie. 067 88 82 50

[email protected] - www.domintell.com

1 NIEUWE WONING OP 5WORDT UITGERUST MET DOMOTICALAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN:WORD DOMINTELL INSTALLATEUR w

ww

.avv

isi.c

omar

ch: F

ranç

ois

Mar

tens

Page 22: Fedelec magazine 162 - NL

QbusEenvoudige en open domotica voor duurzaam jeugdverblijfcentrum

e Hagaard is een nieuw en duurzaam jeugdverblijfcentrum, gebouwd midden in het groen op een boogscheut

van het centrum van overijse. In dit nieuwbouwproject van Toerisme Vlaanderen installeerde de firma De Moor

Electronics het tweedraadse bussysteem van Qbus.“D ”

De bouwwerken aan het jeugdverblijf-

centrum werden opgestart in januari

2012. Het gebouw omvat twee niveaus,

goed voor een capaciteit van 96 bed-

den, in de midweek uitbreidbaar tot een

maximale capaciteit van 108 personen.

Daarnaast zijn er 6 ruime werklokalen

voor 20 tot 25 personen, één grote zaal

en één combinatie zelfkookkeuken/

werklokaal, een refter en een volpen-

sionkeuken. Op de twee niveaus zijn er

slaapkamers van 3 tot 12 bedden. Vlotte

toegankelijkheid voor mensen met een

beperking en duurzaamheid lagen mee

aan de grondslag van het ontwerp.

Hoewel het gebouw slechts 2 bouwla-

gen bevat, werd - omwille van de eerst

vernoemde factor - in een personenlift

voorzien. Aan de ingang van het domein

gelegen langs de Hagaardbosweg, werd

een duplex-conciërgewoning gebouwd

die evenwel geen deel uitmaakt van het

bouwproject van Toerisme Vlaanderen.

De eerste verblijvers in De Hagaard – een

groep van Chiro Vlaanderen –, namen

begin september 2013 hun tijdelijke

intrek in het gebouw.

Zonneboiler en groen dak

Het jeugdverblijfcentrum werd ontwor-

pen door studiebureau Goedgebeur,

een architecten- en ingenieursbureau

uit Aalst. Pilootaannemer was de fir-

ma MORTI uit Drongen. Het gebouw

heeft een L-vormige structuur en is vol-

ledig onderkelderd. Het heeft een elek-

trisch vermogen van 400 A. De naar het

gebouw getrokken voedingskabels zijn

tweemaal 240 mm². Aan de ingang van

het domein De Hagaard werd een hoog-

spanningscabine geïnstalleerd waarvan

de transfo op 400 kVA berekend werd.

Het totale kostenplaatje van het project

bedraagt om en bij de 4 miljoen euro.

Voor bouwheer Toerisme Vlaanderen

waren de ecologische insteek en de bud-

getvriendelijkheid essentieel. Er werd

dan ook in ruime mate gebruik gemaakt

van materialen die niet noodzakelijk

verdere afwerking behoeven: beton en

hout. In de slaapkamers bijvoorbeeld

werd gewerkt met houten voorzetwan-

den. Er werd geopteerd voor een venti-

latiesysteem D (6 luchtgroepen). Onder

meer in de gangen en de sanitaire ruim-

tes werden de plafonds verlaagd om de

leidingen en verluchtingskanalen aan

het zicht te onttrekken. Op het vlak van

hernieuwbare energie zijn de toepassin-

gen vooralsnog beperkt tot een zonne-

boiler met enkele zonnepanelen op het

plat dak, dit voor de productie van warm

water. Bedoeling is om in de toekomst

met fotovoltaïsche zonnepanelen uit te

breiden. Er werd tevens geopteerd voor

een groendak.

Installateur van bij opstart bij

project betrokken

De firma De Moor Electronics stond in

voor het leggen van de bekabeling, de

elektriciteitswerken en het integreren van

de domotica. Dit bedrijf uit Ressegem

(Herzele) werd 16 jaar geleden opgericht

door Koen De Moor en telt momenteel

een viertal medewerkers. Deze elektro-

installateur voert zowel kleine als grotere

projecten uit, hoofdzakelijk in de residen-

tiële sfeer, met inmiddels een doorge-

dreven specialisatie richting domotica.

zaakvoerder Koen De Moor: “We wer-

den als installatiebedrijf zeer vroeg bij

project De Hagaard betrokken, en dat

was ook een noodzaak. Alle muren – blij-

vend zichtbaar metselwerk – zijn slechts

een (beton)steen dik. Er werden geen

leidingen ingewerkt. Er werd een eerste

rij stenen onder de vloerhoogte gemet-

seld, waarin de buizen met diverse leidin-

gen werden aangebracht. Daarna werd

telkens een holle steen over de buizen

gemetseld, waardoor de draden en lei-

dingen werden getrokken. Wanneer de

muur de gewenste hoogte van zowel

stopcontact als drukknop bereikte,

werd door ons een opening geklokt op

de juiste plaats en werd de leiding erdoor

gehaald. Hierdoor is er in dit gebouw

geen enkele buis of kabelgoot te zien.

Deze werkwijze was mee ingegeven door

reportage

22 | Fedelec magazine

Page 23: Fedelec magazine 162 - NL

het feit dat de bouwheer wou vermijden

dat toekomstige verblijvers – meestal

jonge kinderen op vakantie – ‘al spelend’

aan de buizen en dergelijke zouden han-

gen en eventuele schade berokkenen.

Ook op het dak kon er niet op de klassie-

ke manier worden gewerkt: bij het leggen

van de gewelven, moesten we onmiddel-

lijk doorboringen uitvoeren. Wat de ver-

lichting betreft, werden er - met het oog

op de budgetvriendelijkheid - spaarlam-

pen en TL 5 lampen geïnstalleerd.”

Eenvoudige bekabeling, flexibel

systeem

Er werd geopteerd voor het integreren

van domotica via een tweedraadse bus-

bekabeling van Qbus, middels een cen-

trale controller met USB en ethernet.

Over het gebouw verspreid bevinden

zich 6 elektrische borden, aan het Qbus-

systeem verbonden, en met mekaar

gelinkt. De Moor: “Tot op vandaag heeft

ons bedrijf een dertigtal projecten op

basis van Qbus gerealiseerd wat impli-

ceert dat we inmiddels zeer goed ver-

trouwd zijn met dit domotica-systeem. In

dit jeugdverblijfcentrum lopen alle leidin-

gen in ster naar één van de zes elektrische

borden. Alle drukknoppen en sensoren

zijn evenwel in busstructuur met elkaar

verbonden. Dit betekent dat er – in ver-

houding tot de grote oppervlakte – veel

minder meters moeten bekabeld worden

– een aanzienlijke kostenbesparing – en

dat de bekabeling een stuk eenvoudiger

wordt. De buskabel moet bijvoorbeeld

enkel tot op de hoogte van de schake-

laars worden gebracht. In de gangen

en toiletten van het gebouw werden ook

aanwezigheidsmelders met ingebouwde

schemerschakelaar geïnstalleerd. Ook

deze zijn via ethernet controleerbaar

zodat de conciërge de controle over het

gebouw van op haar pc, laptop of pda

kan uitvoeren. Overal in het jeugdverblijf-

centrum werden UTP-kabels getrokken.

Wireless applicaties als dusdanig zijn er

(nog) niet, behalve draadloos internet.”

Open en aanpasbaar

Dirk Jaspaert, sales Qbus: “Momenteel

zijn verlichting en energiemeting – de

opvolging van het elektrisch verbruik

– de enige functies die aan het domoti-

casysteem gekoppeld zijn. Wat de ven-

tilatie betreft, wordt enkel het brandvei-

ligheidsaspect mee gestuurd door ons

domoticasysteem. Qbus is zeer flexibel:

door eenvoudige herprogrammatie kan

ook deze installatie andere functionali-

teiten krijgen. Het betreft een zeer open

en aanpasbaar systeem. zo waren er,

bijvoorbeeld, in het oorspronkelijke ont-

werp per gang 2 detectoren voor aanwe-

zigheidsdetectie voorzien. In de loop van

het project werd beslist dit op te trekken

tot 3 of 4. Het volstond een bijkomende

aftakking te voorzien ter hoogte van de

buskabel, zonder extra voeding even-

wel. Wijzigingen aan de installatie kun-

nen op die manier snel worden doorge-

voerd indien de noodzaak zich voordoet.

Het geeft niet enkel de bouwheer maar

ook de installateur een goed gevoel dat

hij met Qbus nooit ‘vast’ komt te zitten.

Afstandsbesturing, bijvoorbeeld, zou

één van de bijkomende functies kunnen

zijn, net als het meten van de opbrengst

van de zonnepanelen via het systeem.

Ook aanwezigheidssimulatie met het

oog op inbraakpreventie – bv. in de win-

termaanden als het gebouw niet gebruikt

wordt – zou een bijkomende functie kun-

nen zijn.”

Basic versus toeters en bellen

Bij dit project stond de functionaliteit

voorop. Koen De Moor: “Er werd gewerkt

met standaard drukknoppen van Niko

– voorzien van een Qbus interface. Het

aantal componenten en de tussenaf-

standen zijn hier uiteraard groter dan bij

een residentieel project waar met design

drukknoppen en kleuren gewerkt wordt,

en waar het systeem vaak ook met toe-

ters en bellen is uitgerust. Maar de basis

van het Qbus systeem blijft identiek. Op

het vlak van techniciteit hebben we uit dit

Qbus-project meer geleerd dan uit een

doorsnee particulier project: wat is de

belastbaarheid van de buskabel? Wat

is de maximale mogelijke kabellengte?

Wanneer opsplitsen om ‘onbalans’ met

de buskabel te voorkomen…? Dankzij de

Qbus software kan dit ook allemaal gevi-

sualiseerd en in kaart gebracht worden.”

www.qbus.be

www.demoorelectronics.be

Fedelec magazine | 23

Page 24: Fedelec magazine 162 - NL

RoksWerken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak

Het woonzorgcentrum betreft een vol-

ledig nieuwbouwproject. Voorheen was

het rusthuis gelegen achter het zieken-

huis van Libramont-Chevigny. Door uit-

breidingsplannen en een gebrek aan

voldoende beschikbare ruimte diende

uitgekeken te worden naar een nieuwe,

geschikte locatie. In de onmiddellijke

omgeving kon een bouwperceel van om

en bij de 7.000 m² worden aangekocht

waar het nieuwbouwproject voor een

home met 110 kamers kon worden gere-

aliseerd.

Wie is wie?

Bouwheer van het nieuwe woonzorg-

centrum ‘Résidence bois de Bernihe’

was de heer Frank Geuens van de firma

Dermedil uit Libramont. Het ontwerp is

van de hand van het architectenbureau

Architecture Christian Robin uit Dalhem,

studiebureau bij het project betrokken,

was GN (Gontran-Ninauve) Expertises uit

Libramont. De onderkelderingswerken

werden uitgevoerd door de firma Batifer

uit Transinne (gemeente Libin in de provin-

cie Luxemburg), de houtskeletbouw werd

opgetrokken door de firma Grossmann

Bau uit het Duitse Rosenheim. Het elek-

tro-installatiebedrijf J. Roks bvba uit

Aubel stond in voor de bekabelings- en

elektriciteitswerken - zie verder.

Voor 130 personen

Het gebouw telt – naast het gelijkvloers

– vier verdiepingen en heeft een totale

oppervlakte van 5.500 m², onderkel-

derde ruimtes inbegrepen. Het rusthuis

moet ongeveer 130 personen kunnen

huisvesten, en bestaat uit kamers van

15 m² op 20 m², enerzijds, en kleine seni-

orenflats van 36 m² op 42 m², anderzijds.

De houtskeletconstructie werd bedekt

met een geprefabriceerd en in het atelier

voorgeïsoleerd dak met een oppervlakte

van 1500 m², die bedekt werd met leiste-

nen. De voorbereiding en de productie

namen 16 weken in beslag, het water-

dicht maken van de structuur van het

gebouw nog eens 12 weken. Enkele cij-

fers geven een goed beeld van de groot-

schaligheid van dit project in Libramont.

In het gebouw zitten ongeveer 11.500 m²

voorgelijmde houten panelen verwerkt,

ongeveer 1.500 m² dakbedekking en

zo’n 20 ton staal.

Houtskelet op 7 weken klaar

Bouwheer Frank Geuens verduidelijkt

het opzet: “Voor mezelf was het milieu-

vriendelijke aspect zeer belangrijk in dit

project. Een ander doorslaggevend ele-

ment was de tijdsdruk, en bijgevolg de

snelheid van uitvoering. Daarom zijn we

in zee gegaan met het GN, een studiebu-

reau dat op het gebied van nieuwe tech-

nieken en energiebesparing inmiddels

een en ander heeft bewezen. In amper

7 weken werd het volledige gebouw in

massief hout opgetrokken. In de zorg-

sector betreft dit rusthuis wellicht het

grootste gebouw op basis van houtske-

nlangs werd in Libramont het nieuwe woonzorgcentrum ‘Résidence bois de Bernihe’, één van de grootste

gebouwen in Europa opgetrokken in houtskeletbouw, en wellicht het grootste in de zorgsector, gerealiseerd. In

dit energievriendelijke en duurzame verzorgingstehuis werden de bekabelings- en elektriciteitswerken uitge-

voerd door het installatiebedrijf J. Roks bvba uit Aubel.

“O ”

PROJECT

24 | Fedelec magazine

Page 25: Fedelec magazine 162 - NL

letbouw in Europa. De buitenzijde werd

voorzien van een 12 cm dikke isolatielaag

en werd afgewerkt met een laag crépi.”

Eén jaar tijdswinst

Ook de muren in de kamers hebben een

houten afwerking. Twee van de vier muren

zijn dubbelwandig, waarbij de tweede

wand uit gyproc bestaat. In de holle ruim-

tes werden de leidingen voor de nuts-

voorzieningen (elektriciteit, water, venti-

latiesysteem….) ondergebracht. Frank

Geuens: “In vergelijking met de klassieke

bouwtechnieken – en tegen een kostprijs

in dezelfde grootteorde – resulteert dit in

een tijdswinst van één jaar. Vermits het

gebouw uiteraard niet hoeft uit te dro-

gen, is er een bijkomende besparing van

30.000 euro op de post verwarming. Het

droge type dekvloer, waarvoor geopteerd

werd, genereert eveneens winst op het

vlak van tijd en energie.

Mechanische ventilatie

Het gebouw wordt mechanisch geven-

tileerd. De warme lucht wordt via een

kanaal in de dubbele wand en een ven-

tilatierooster tegen de vloer in de kamer

geblazen, de afvoer gebeurt bovenaan

in de badkamer. De aanvoer van warme

lucht gebeurt via ronde aanvoerkanalen,

de afvoer via rechthoekige kanalen. Dit

om te vermijden dat er met verlaagde pla-

fonds zou moeten worden gewerkt. Met

het oog op de brandveiligheid werden

er – ter hoogte van de brandveilige deu-

ren – RF afsluiters gemonteerd voor de

luchtkanalen.

WKK met condensatie

Aan de inkom van het gebouw werd een

luchtgordijn geïnstalleerd. In de stook-

plaats werd eveneens voldoende ruimte

voorzien om een koelbatterij te plaatsen

die kan zorgen voor koeling in de zomer.

De energie voor het verwarmen van de

lokalen en het produceren van SWW is

afkomstig van een warmtekrachtkoppe-

ling met condensatie, op basis van aard-

gas, met een elektrisch vermogen van

33 kW, en een thermisch vermogen van

70,5 kW. Bij een eventuele panne zorgt

een noodgroep voor de voeding van de

verlichting, de liften en de andere - voor

het optimaal functioneren van het rust-

huis - cruciale elektrische toestellen.

Eerste kennismaking met

houtskeletbouw

Voor installateursbedrijf J. Roks bvba uit

Aubel – zie kaderstuk – dat de bekabelin-

gs- en elektriciteitswerkzaamheden uit-

voerde in het woonzorgcentrum, was het

een eerste kennismaking met houtske-

letbouw. zaakvoerder Jean Roks duidt

de verschillen met de klassieke bouw-

methodes: “Een eerste groot verschil met

klassieke massiefbouw projecten was

het feit dat er geen enkele gleuf moest

worden aangebracht. De inbouwdozen

dienden vastgehecht te worden met spe-

ciale vijzen, enkel bedoeld voor dit soort

projecten. Eén op de twee tussenwan-

den was bedekt door middel van pro-

fielen en een gyproc-bedekking. In deze

compacte ruimte moest de bekabeling

voor de twee zijden van de enkelvoudige

scheidingsmuur worden aangebracht.”

Voorzichtigheid en nauwkeurigheid

geboden

Jean Roks verduidelijkt de manier waar-

op dit project in Libramont werd aange-

pakt: “Deze manier van bouwen – nvdr

houtskeletbouw dus – vereenvoudigde

de werkzaamheden van onze mede-

werkers in niet geringe mate, gezien

het feit dat er geen kabelgoten waren.

Anderzijds werd er een zeer grote voor-

zichtigheid en nauwkeurigheid gevraagd

Fedelec magazine | 25

Page 26: Fedelec magazine 162 - NL

voor wat betreft het installeren van de

inbouwdozen, alsook voor het boren van

de lichtpunten en de branddetectiepun-

ten. Voor het installeren van de detecto-

ren, voor noodhulp en voor andere voor-

zieningen, moesten onze medewerkers

geen boringen uitvoeren. Alle inbouwdo-

zen waren RF-bestendig.”

Een zeer nette werf

“We zijn onze werkzaamheden gestart

met het boren van de gaten voor alle

inbouwdozen, het ging over om en bij de

1.200 stuks”, legt Jean Roks uit. “Daarna

werden alle boringen voor de lichtpun-

ten, detectiesystemen en andere tech-

nieken uitgevoerd. Door middel van

bekabeling hebben we het installeren

van schakelaars en stopcontacten ver-

bonden. Daarna werden alle brandde-

tectoren en beveiligingssystemen geïn-

stalleerd. Onze laatste activiteit op deze

werf was het plaatsen van de elektrische

kasten. zowel het architectenbureau als

het studiebureau technieken hadden er

op aangedrongen om de werf zo net en

zo overzichtelijk mogelijk te houden, ver-

mits het de bedoeling is om de houten

wanden achteraf niet meer te behande-

len. Deze wanden zouden dus in de origi-

nele staat behouden blijven. Daardoor is

J. Roks bvba kortDe geschiedenis van het elektro-installatiebedrijf van de familie Roks gaat terug tot 1933, het jaar waarin de vader van Jean Roks de gelijkna-mige firma oprichtte in Aubel, nabij Luik. In 1966 deed Jean Roks – die zijn vakkennis opbouwde middels het volgen van een systeem van leercontract bij een ‘patron’ en zijn kennis van het metier verder actuali-seerde via het volgen van avondop-leidingen - zijn intrede in het bedrijf. In 1971 nam hij de fakkel van zijn vader over. Momenteel telt het be-drijf, gevestigd in Aubel, een tiental medewerkers. Ons werkterrein situ-eert zich hoofdzakelijk in de industri-ele sector, de dienstensector – denk onder meer aan woonzorgcentra en ziekenhuizen – en de banksector. De firma J. Roks bvba is sinds 1983 lid van Fedelec – regio Luik. Welke is de grootste uitdaging die de elektro-in-stallateur van morgen staat te wach-ten? De mening van Jean Roks: “Ik denk dat in de toekomst elk elektro-installatiebedrijf zal verplicht zijn zich te specialiseren in bepaalde, speci-fieke vakniches. De toekomst is aan de gespecialiseerde vaklui.”

er ook geen sprake van het aanbrengen

van tracering door middel van cordex op

de muren en de plafonds.” We vermelden

nog in de rand dat in het woonzorgcen-

trum te Libramont geen domotica-sys-

teem werd geïntegreerd.

Het project in cijfers

Enkele cijfers geven een goed beeld van

de grootschaligheid van dit zorgproject.

Wat de bekabeling betreft, bijvoorbeeld,

ging het om ongeveer 53.000 meter

xvb en SVV kabels, 11.800 meter UTP

cat. 6 kabels, en 6.500 meter gewone

bekabeling. Daarnaast werden er 2.200

schakelaars en evenveel stopcontac-

ten geplaatst. In het woonzorgcentrum

werden tevens 135 punten voor teledis-

tributie, 305 RJ 45 aansluitdozen en om

en bij de 1.225 lichtpunten geïnstalleerd.

Op de plafonds werden – met het oog op

optimale energiezuinigheid – eco-lampen

gemonteerd. Verder werden er 85 nood-

verlichtingsarmaturen van verlichtings-

fabrikant Blessing geïnstalleerd in het

gebouw. Het branddetectiesysteem –

gebaseerd op een Diana III centrale –werd

uitgerust met elektrisch materieel van

Bemac: 355 detectoren en analoge BP’s,

alsook met een teletransmissie systeem

voor de brandweer en voor het personeel.

PROJECT

26 | Fedelec magazine

Page 27: Fedelec magazine 162 - NL

p 28 juni ’13 werd in Affligem

de Dobiss Happening geor-

ganiseerd, met als centrale

gast de vernieuwde Ambiance PRo

serie. Deze overtreft zijn voorgan-

ger sX Ambiance op alle vlakken.

Een nieuwe combinatie bus tus-

sen de verschillende modules en

het gebruik van digitale drukknop-

lijnen zorgt er onder meer voor dat

het aantal mogelijkheden gevoelig

is uitgebreid. of anders gezegd, met

de Ambiance PRo kan de installa-

teur zijn klant een budgetvriendelijk

instapsysteem aanbieden met maxi-

maal comfort.

“O

DobissAmbiance PRO

“Ambiance PRO maakt met zijn basis-

concept het verschil in voordeel in verge-

lijk met een traditionele elektro-installatie

of teleruptoren zo groot, dat het voor de

installateur steeds eenvoudiger wordt

om bij de eindgebruiker de kleine meer-

prijs te verrechtvaardigen”, vertelt David

Vaeremans, zaakvoerder van Dobiss

Domotics bvba, de Belgische domotica-

fabrikant die al sinds 1995 een voortrek-

kersrol speelt op het vlak van de woning-

automatisatie. “Het systeem is geschikt

voor iedere woning of appartement en

kan later verder worden uitgebreid met

bijkomende applicaties.”

De communicatiebus tussen de modu-

les onderling en de bus voor de druk-

knoppen is volledig vernieuwd. Voor het

aansluiten van de drukknoppen wordt

voortaan gebruik gemaakt van dezelfde

digitale drukknoplijnen die al succesvol

worden toegepast in de performante SX

Evolution met Max200. “Hierdoor kan

voortaan iedere Dobiss installatie dezelf-

de topologie gebruiken en dit ongeacht

het aantal outputmodules,“vervolgt

David Vaeremans. “zowel in Ambiance

PRO als SX Evolution wordt voor de druk-

knopidentificatie nog slechts gebruik

gemaakt van vier verschillende digi-

tale input-id’s die eenvoudig achter een

drukknop naar keuze worden geplaatst.

Concreet betekent dit een nog groter

installatievoordeel en een vereenvoudi-

ging van het stockbeheer.”

De communicatie tussen de modu-

les onderling gebeurt via de CAN-bus

(Controller Area Network). Deze com-

municatiebus maakt slechts gebruik

van twee draden, namelijk de CAN-high

en de CAN-low aansluitingen. Dankzij

de CAN-bus kan elke Dobissmodule

onbeperkt en zonder vertraging data

versturen (en ontvangen) naar de andere

deelnemers. Iedere module kan dan zelf

bepalen welke informatie voor hem is

bestemd en welke niet. Door de snelheid

van datatransfer over de CAN-bus is er

geen zichtbare vertraging bij bediening

van de drukknoppen of andere acties.

David Vaeremans: “Een Dobiss Ambiance

PRO kan tot maximaal 82 modules bevat-

ten in één installatie. Elke relais- of dim-

module moet een uniek adres krijgen,

maar de adressering van de modules

gebeurt volledig automatisch. De instal-

lateur bepaalt de volgorde waarin de

modules hun adres wordt toegewezen.

In de basisconfiguratie zijn er 48 sferen

met maximaal 64 acties per sfeer voor-

zien. De acties worden ingesteld via drag

& drop. Voor onbeperkte mogelijkheden

is het zelfs mogelijk om een ‘sfeer in sfeer’

te voorzien. Via de software worden de

sferen benoemd en getest.”

De Dobiss basiskits kunnen steeds uit-

gebreid worden. Maar ook kunnen meer-

dere kits in één installatie worden geïnte-

greerd. Wanneer extra uitgangsmodules

worden toegevoegd (relais en/of dim)

moet dan wel het vermogen van de voe-

ding gecontroleerd worden. Indien nodig

bestaat de oplossing erin om een extra

module bij te plaatsen zodat de installa-

tie niet wordt overbelast. Uiteraard kun-

nen ook steeds digitale id’s units op de

ingangslijnen worden toegevoegd. Maar

het systeem kan ook meegroeien met de

behoeften. zo kan de Dobiss Ambiance

PRO steeds worden opgewaardeerd

naar een Dobiss Evolution Pro!

www.dobiss.com

reportage

Fedelec magazine | 27

Page 28: Fedelec magazine 162 - NL

Berker by HagerNieuwe generatie ronde en functionele schakelaars

egin 2010 nam Hager Group de fabrikant van

schakelaars en systemen Berker, gelegen

te schalksmühle, over. Door de overname

van deze Europese marktspeler kan de Hager Group

zijn aanbod strategisch uitbreiden en zijn klan-

ten complete elektrische installatiesystemen voor

gebouwen aanbieden.

“B

Net als Hager is Berker een familiebedrijf

dat een sterke internationale reputatie

geniet. Sinds 1919 worden schakelaars

vervaardigd van hoge kwaliteit: van de

tijdloze eenvoudige schakelaar tot meer

geavanceerde automatiseringssystemen

voor gebouwen. De focus op design,

kwaliteit en innovatie werd bekroond met

verschillende prijzen, zowel in Duitsland

als elders.

Nieuwe afwerkingen én innovaties

2 September 2013 was een mijlpaal in

de geschiedenis van Hager Modulec.

Vanaf die datum worden de producten

Berker by Hager namelijk gecommerci-

aliseerd via het uitgebreid netwerk van

Hager-partners. De producten kunnen

met andere woorden op dezelfde manier

als de Hager producten besteld worden.

De lancering van Berker by Hager gaat

gepaard met een reeks nieuwigheden.

zo zijn er bijvoorbeeld nieuwe afwer-

kingen voor de serie B.IQ. Daarnaast is

er de Berker Generation R. (R.1, R.3 en

R. classic) alsook speciale uitvoeringen

voor de TS Sensor. Verder zijn er nog

nieuwe KNX-Hager producten en toe-

behoren voor wandapparatuur (touch

radio, VGA-wandcontactdozen, USB-

oplader, …). Al deze innovaties en het

volledige assortiment kan men terug-

vinden in de nieuwe catalogus Berker

by Hager.

GENERATION R.: rond en

functioneel

Met GENERATION R. presenteert Berker

drie nieuwe schakelaarprogramma’s. De

ontwikkeling van ronde schakelaars kent

reeds een lange traditie bij Berker. Met de

nieuwe schakelaarprogramma’s R.1, R.3

en de Serie R.classic brengt Berker een

nieuwe, aantrekkelijke ‘generatie scha-

kelaars’ op de markt waarbij de cirkel

het bepalende element is. Deze desig-

nreeks, onder de naam ‘GENERATION

R.’, biedt talrijke functionaliteiten en een

innovatieve mix van materialen. De nieu-

we schakelaars worden aangevuld met

bijpassende KNX-drukknopsensoren en

Touch Sensoren.

Berker R.1 & Berker R.3

Kenmerkend voor Berker R.1 is de zacht

afgeronde afdekplaat in combinatie met

een rond centraalstuk. Berker R.3 com-

bineert ronde centraalstukken met een

hoekige afdekplaat, wat een krachtig

contrast oplevert. Deze vorm vereenvou-

digt de installatie in kabelkanalen waar-

door de serie geschikt is voor gebruik in

commerciële gebouwen. Beide series zijn

beschikbaar als volledige schakelaarpro-

gramma’s met standaard inbouwelemen-

ten evenals KNX-drukknopsensoren. De

series bieden een platform dat individueel

kan worden uitgerust met verschillende

centraalstukken, en aangepast is aan de

regionale markten.

Hedendaagse klassieker

Talrijke functionele varianten, beschik-

baar met een- tot vijfvoudige afdekpla-

ten, in combinatie met het tijdloos klas-

reportage

28 | Fedelec magazine

Page 29: Fedelec magazine 162 - NL

sieke design, maken de schakelaars

geschikt voor elk interieur en design-

project. Het derde nieuwe design in de

reeks is de Berker Serie R.classic. Een

draaischakelaar in een eenvoudige

vorm, beschikbaar in vier materiaalvari-

anten van hoge kwaliteit, net als de Serie

1930. Met zijn mooie ronde vorm en een

eenvoudige draaiknop zorgt deze scha-

kelaar voor een architectonisch verfijnde

toets in gebouwen.

Nieuwe combinaties in design

In de basisversie zijn al de Generation

R. schakelaarprogramma’s beschik-

baar in kunststof, zwart glanzend of wit

glanzend, met een opbouwhoogte van

10 mm. Als alternatief kan voor glas,

aluminium of inox van 3 mm dikte geop-

teerd worden op een 7 mm dikke, witte

of zwarte, kunststof bodemplaat. Dit cre-

eert volledig nieuwe combinaties in het

design van de schakelaar en biedt een

grote diversiteit. De basisversie in kunst-

stof biedt een goede prijs/kwaliteitsver-

houding en geeft de mogelijkheid om op

een later tijdstip de schakelaars te voor-

zien van andere, duurzamere kwaliteits-

materialen.

Intelligente interface

Om compatibel te zijn met de schake-

laarprogramma’s (R.1 en R.3) van het R.

design, zijn de KNX - drukknopsenso-

ren (een- en tweevoudig) en de Berker

KNX - Touch Sensoren (een- tot vier-

voudig) nu beschikbaar met afgeronde

(R.1) of rechte (R.3) hoeken, alsook met

glasoppervlakken in zwart of polarwit.

ze zijn eenvoudig te bedienen en heb-

ben dezelfde opbouwhoogte (10 mm)

als de stopcontacten. Een aanraking van

het sensoroppervlak volstaat om talrijke

functies te activeren - verlichting, rollui-

ken, verwarming, alarmsysteem… - of

om één van de scenario’s op te halen. Via

een geïntegreerde buskoppelaar kunnen

intelligente interfaces gekoppeld worden

aan talrijke gebouwfuncties.

www.hager.be

Fedelec magazine | 29

1210

0394

› Europa’s grootste verhuurder van

test- en meetapparatuur

› Meer dan 5.000 instrumenten uit

voorraad leverbaar

› Leverbaar binnen 24 uur

› Attractieve prijzen voor elke huurperiode

› Ready to use, voorzien van de juiste acces-

soires, handleiding en kalibratie-certificaat

Livingston.com

Livingston Belgium Grote Steenweg 48, B-2550 Kontich, Tel.: +32 (0) 15 286 281, Fax: +32 (0) 15 286 287

[email protected], www.livingston.be

Verhuur van meetapparatuur

InstallatIon testers

Dataloggers FIber InstallatIon tools

Cable testersPower QualIty analysers

InFrareD Camera’s

12100394 LIV ADV A5 Fedelec BE.indd 1 15-11-12 09:30

Page 30: Fedelec magazine 162 - NL

TELETASKNaadloze en geluidloze integratie van plafond-waaiers

e nieuwe TELETAsk

plafondwaaier inter-

face vervangt de typi-

sche meerstandenschakelaar

om de waaier te bedienen. Deze

module maakt het mogelijk pla-

fondwaaiers naadloos, of nog

beter: geluidloos, te integreren in

het TELETAsk domotica systeem.

“D

”Eigenzinnige touch aan interieur

In het Midden- en het Verre Oosten beho-

ren plafondwaaiers tot de standaard uit-

rusting van een moderne woning. Maar

ook in België zijn deze waaiers helemaal

in. ze zorgen niet alleen voor een eigen-

zinnige touch in het interieur, maar ook

voor aangename afkoeling op warme

zomerdagen. Indien de woning voorzien

is van airconditioning, verdeelt de pla-

fondwaaier de koele lucht efficiënt over

de hele ruimte. Dit zelfde effect kan in de

winter benut worden om de opgestegen,

warme lucht beter te verspreiden.

Snelheidsregeling met 5 standen

Speciaal voor de integratie van deze

plafondwaaiers lanceert TELETASK,

Belgische producent van high end

domotica, een nieuwe DIN-rail interface

(ref. TDS13522). Deze is voorzien van

een snelheidsregeling met 5 standen.

Op die manier vermijdt men storende

zoemgeluiden bij het gebruik van een

vermogensdimmer. De bediening van

de plafondwaaiers is naadloos geïnte-

greerd. Het bedienen kan zowel gebeu-

ren vanop een toetsenpaneel, een aan-

raakscherm, een smartphone, een

tablet, een PC,…

Waaier integreerbaar in intelligente

functies van de woning

De nieuwe DIN-rail interface vervangt de

typische meerstandenschakelaar om de

plafondwaaier te bedienen. Thomas Van

Maele, Sales & Business Development

TELETASK, schetst de mogelijkheden:

“zo kan je de waaier bedienen vanop het

domotica bedieningspaneel of de app

waarmee ook de verlichting, de verwar-

ming, de muziek en dergelijke worden

bediend. En de waaier kan uiteraard ook

geïntegreerd worden in de intelligente

functies in de woning zoals ‘alles uit’,

‘thuis komen’, …”

Installateur hoeft niet te sleutelen

Wat is het voordeel van deze nieuwe

TELETASK-module? Thomas Van Maele

verduidelijkt: “Bij de meeste plafond-

waaiers worden twee capaciteiten mee-

geleverd om een perfecte regeling met

meerdere standen op te bouwen. Deze

capaciteiten kunnen nu eenvoudig op

de plafondwaaier interface aangesloten

worden zodat men een mooi gebalan-

ceerde regeling krijgt. zo hoeft de instal-

lateur niet zelf te sleutelen en worden pro-

blemen of tijdverlies vermeden. Mogelijke

standen zijn: uit, 100% aan, en drie tus-

senstanden. De tussenstanden worden

verkregen door de twee capaciteiten

afzonderlijk te gebruiken en een combi-

natie van de twee capaciteiten te maken.

Dit resulteert in drie tussenstanden: low,

medium en high. De integratie van de pla-

fondwaaiers gebeurt vervolgens in enke-

le klikken met de gratis TELETASK con-

figuratie software, met name PROSOFT

Suite. Dit softwarepakket maakt op grafi-

sche wijze alle instellingen mogelijk. Er is

dus geen programmeerkennis vereist om

het TELETASK systeem te kunnen con-

figureren”. De TELETASK plafondwaaier

interface is leverbaar uit voorraad.

www.teletask.be

reportage

30 | Fedelec magazine

Page 31: Fedelec magazine 162 - NL

VMA Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo

Aan de bouw van het nieuwe voetbalsta-

dion van AA Gent is een lange geschie-

denis voorafgegaan. Pas toen aanne-

mersbedrijf Ghelamco uit Ieper, actief

in diverse Europese landen, in de dans

sprong, kwam het project in een stroom-

versnelling. Inmiddels is het voetbal-

gerelateerde gedeelte van het nieuwe

stadion, omgedoopt tot de Ghelamco

Arena, operationeel. Andere gedeeltes

zoals o.m. kantoorruimtes voor externe

bedrijven, een fitness-ruimte en zelfs een

Albert Heijn supermarkt zijn nog in afwer-

king. De Ghelamco Arena is een ont-

werp van het Gentse architectenbureau

Bontinck, met als bouwheer de CVBA

Artevelde en hoofdaannemer Ghelamco.

Voor diverse technieken werd beroep

gedaan op de firma VMA (zie kaderstuk).

zo werkte dit bedrijf uit Sint-Martens-

Latem mee aan de algemene elektrici-

teitswerken, de hoog en laagspanning,

UPS en noodstroomaggregaten, het

datanetwerk, de branddetectie, de alge-

mene verlichting, de toegangscontrole,

CCTV en de geluidsinstallatie.

‘Planning leefde’

Nicolas Nicolaus, Directeur BU Infra

VMA: “De opdracht voor de algeme-

ne elektriciteitswerken en de bekabe-

ling werd ons toegekend in de maand

februari 2013; eind dezelfde maand

hebben we de werkzaamheden aange-

vat. Oorspronkelijk waren de voorziene

opdrachten beperkter, maar in de loop

van het project zijn er heel wat meer-

werken bijgekomen. Aanvankelijk waren

er om en bij de 40 VMA-werknemers

gestart met het plaatsen van de kabel-

goten – van Stagobel-makelij - en de

bekabeling. Het totale Ghelamco pro-

ject omvat om en bij de 10 km kabel-

goten. Vooral in de nok van de tribunes

– waarvan het hoogste punt 35 meter

is – was het installeren van deze kabel-

goten een huzarenstukje. Twee werflei-

ders waren hier quasi constant aanwe-

zig. De snelheid waarmee dit project

diende te worden gerealiseerd, eiste

een zeer flexibele planning die bijna con-

stant leefde. Werfvergaderingen vonden

hier niet wekelijks maar dagelijks plaats.

Onze werfleiders zorgden er voor dat alle

materialen hier tijdig op de werf waren,

dat de planning werd nageleefd en dat de

geplande werkzaamheden mekaar zon-

der onderbreking konden opvolgen. De

werfbezetting liep bij momenten op tot

boven de 100 man.”

In kwadranten en helften opgedeeld

Om een snelle en kwalitatieve uitvoering

van de werkzaamheden te garanderen

diende een zeer efficiënte planning te

worden gehanteerd. Hoe werd dit aan-

gepakt? Wim Van de Walle, Projectleider

BU VMA Infra: “Het stadiongebouw werd

van gelijkvloers tot de tweede verdieping

in kwadranten opgedeeld om de werk-

zaamheden zo efficiënt mogelijk te orga-

niseren. Vanaf de derde tot en met de vijf-

de verdieping werd het gebouw in helften

opgedeeld. In dit bouwwerk werden 6

hoogspanningstransfo’s van Schneider

Electric geïnstalleerd: vier van 630 kVA

op het gelijkvloers (1 per kwadrant) en

twee op het dak: één van 1600 kVA op

het dak van de zuid tribune, en één van

et nieuwe voetbalstadion van AA Gent - de Ghelamco Arena - moet uitgroeien tot een soort microkosmos

waar elke voetbalminded Gentenaar zijn of haar gading kan vinden. In dit prestigieuze project van bouwheer

CVBA Artevelde stond installatiebedrijf VMA onder meer in voor de algemene elektriciteitswerken. “H ”

PROJECT

Fedelec magazine | 31

Page 32: Fedelec magazine 162 - NL

1000 kVA op het dak van de noord tribu-

ne. Er staan ook nog drie dieselgroepen

op het dak opgesteld: één van 130 kVA

en twee van 250 kVA, alsook twee UPS-

systemen van 40 kVA van Socomec. De

noodstroomaggregaten werden gele-

verd en geplaatst door de firma E. Van

Wingen uit Evergem. In deze technische

materies heeft de knowhow van VMA er

mee voor gezorgd dat de werking van de

diverse installaties verder kon worden

geperfectioneerd door in een optimale

verdeling te voorzien.”

Datanetwerk

Ook het datanetwerk werd door VMA op

punt gesteld. Van de Walle: “Hier werd

vooral de logica van de elektriciteitsvoor-

zieningen gevolgd. Op elk kwadrant wer-

den dataracks geïnstalleerd die redun-

dant verbonden zijn door middel van

glasvezelbekabeling en actieve appara-

tuur. Op dit datanetwerk is onder meer

het Cashless-betaalsysteem aangeslo-

ten. Via dit systeem kunnen wedstrijd-

tickets - zowel via internet, via een bar-

code systeem, als aan de diverse balies

van het stadion - besteld worden. Ook

onder meer drank en voedsel kunnen via

dit systeem worden betaald. De camera-

bewaking en het internetgebruik voor het

personeel zijn eveneens op dit datanet-

werk aangesloten, net zoals de geluids-

installatie van Bose. Deze heeft niet enkel

een geluidsfunctie, maar voldoet tevens

aan de evacuatienormen – in geval van

calamiteiten. De bekabeling van dit sys-

teem is redundant en brandbestendig.

De installatie is uitgevoerd door de firma

Play, in opdracht van VMA. De geluids-

installatie moet ten allen tijde het lawaai

van (maximaal) 20.000 bezoekers kun-

nen overstijgen. Het installeren van de

geluidsbekabeling in de luifels van het

stadion was evenmin een sinecure voor

onze medewerkers.”

6.000 verlichtingsarmaturen

Over de binnenverlichting van de

Ghelamco Arena werd pas in de laat-

ste week van juni beslist. Wim Van de

Walle: “Toen hadden we welgeteld nog

drie weken om de circa 6.000 voorzie-

ne verlichtingsarmaturen te plaatsen.

De galamatch voor de opening van de

Ghelamco Arena vond namelijk plaats

op 17 juli. Tot op de dag zelf zijn er nog

armaturen geïnstalleerd. De binnenver-

lichting is vrij gevarieerd: van klassieke

verlichting tot led, het betreft bijna inte-

graal Philips-oplossingen. Er werden

een veertigtal soorten verlichtingsarma-

turen van deze fabrikant geïnstalleerd.

Op de eerste verdieping wordt er gebruik

gemaakt van led-verlichting. Vanaf de

tweede verdieping werd er gewerkt met

klassieke down lights, PL-verlichting zeg

maar. De ledverlichting op de buitenge-

vels werden door Philips – in samenwer-

king met een partner-bedrijf - geïnstal-

leerd. Op de buitengevel die uitgeeft op

de Ottergemsesteenweg, werden drie

reuze led-lichtschermen aangebracht,

met het oog op het brengen van wisse-

lende publicitaire boodschappen.”

Toegangscontrole, CCTV &

branddetectie

Voor het integreren van de toegangs-

controle deed bouwheer Ghelamco een

beroep op de firma Starnet, de bekabe-

ling voor dit systeem werd evenwel door

VMA Infra gelegd. “Op zich geen com-

plexe opdracht maar door de snelheid

waarmee een en ander diende te worden

gerealiseerd, was extra omzichtigheid

geboden. Vooral het op punt stellen en

optimaal laten functioneren van de tour-

niquet deuren, was geen evidentie. Ook

wat het CCTV-circuit betreft, stond VMA

Infra in voor de bekabeling en de actieve

apparatuur”, aldus Nicolaus. Het brand-

detectiesysteem werd volledig geïnstal-

leerd en in bedrijf gesteld door VMA Infra

in samenwerking met Argina, dat instond

voor de toelevering van de materialen.

In het voetbalgerelateerde gedeelte van

het stadion alleen werden reeds 1.200

detectoren geplaatst. Tevens werden er

180 sirenes en een identiek aantal hand-

brandmelders geïnstalleerd, conform de

normen. Voor de aanvang van elke wed-

strijd dient het stadion trouwens vrijge-

geven te worden door de Gentse brand-

weer en de burgemeester.

PROJECT

32 | Fedelec magazine

Page 33: Fedelec magazine 162 - NL

Buitenverlichting

De buitenverlichting van de parkings

rond het stadion was het werk van de

firma Trilux die in een 90-tal verlichtings-

palen en 180 verlichtingsarmaturen voor-

zag. Deze armaturen zijn uitgerust met

HIT-lampen van 150 watt, identiek aan

het verlichtingssysteem van de grote,

deels ondergrondse, parking – aan de

BRICO-Planet-winkel - aan de overzijde

van de Ottergemsesteenweg, eveneens

gerealiseerd door VMA. Rondom het

stadion werden ook 8 skytracers – een

soort kunstlichtprojectoren met een spe-

ciaal design – geïnstalleerd, met het oog

op het creëren van special effects. VMA

Infra stond verder in voor de voeding van

de elektrische kasten voor de verlichting

op het voetbalterrein zelf. Ook de elek-

triciteits- en verlichtingswerken aan de

twee nog in aanbouw zijnde kantoorto-

rens – in de onmiddellijke omgeving van

de Ghelamco Arena – worden uitgevoerd

door VMA Infra.

De complexere projecten

“Voor ons is dit uiteraard een bijzonder

project, gezien er sinds jaren een stevige

blauw-witte band bestaat tussen VMA

en AA Gent”, aldus Nicolas Nicolaus.

“Verder zijn we momenteel vooral actief

in de zorgsector, met projecten in onder

meer de Gentse ziekenhuizen Jan Palfijn

en Maria Middelares. De zorgsector is de

sector bij uitstek waar we onze naam-

bekendheid, onze uitstraling en onze

knowhow inzake complexere projecten

ten volle kunnen uitspelen. Daarnaast

zijn er de meest uiteenlopende projec-

ten: kantoorgebouwen in het Brusselse,

het nieuwe datacenter van de UGent, het

AA-gebouw op het Technologiepark te

zwijnaarde - dat doorgaat als het kleine-

re broertje van de MG-Tower ofte KBC-

toren -, en het ‘Waalse Krook’ bibliotheek

annex mediacenter project in het Gentse

stadscentrum.”

www.vma.be

Vlnr Wim Van de Walle, Projectleider BU VMA Infra, Michel Louagie, manager van AA Gent, en Nicolas Nicolaus, Directeur BU Infra VMA

VMA in een notendopVMA is een technologiegedreven installatiebedrijf, gevestigd in Sint-Martens-Latem. De onderneming telt 2 business units - VMA Industrie en VMA Infra - en stelt in ons land zo’n 170 personen te werk. Sinds kort maakt VMA deel uit van CFE, één van de grootste bouwondernemingen van ons land. VMA beschikt over een sterk uitgebouwd ontwerpbureau en is in de meeste diverse projecten actief, zo realiseert het bedrijf o.m. spoortunnels in Nederland. Nicolaus: “We streven klantentevredenheid op lange termijn na, door oplossingsgericht te den-ken, constructief samen te werken en ons flexibel op te stellen. Het respecteren van de planning is voor ons prioritair.” Het bedrijf is lid van Fedelec sinds 1983. “Bij Fedelec kunnen wij terecht voor de laatste stand van zaken in verband met wijzigingen inzake wetgeving, CAO, lonen en normering: ik denk bijvoorbeeld aan de recente wijzigingen aan het AREI die voor onze projecten toch een voor-name impact hebben. Idem wat betreft nichegebonden wetgevende materies die in werkgroepen worden voorbereid, en wat betreft de recente wijzigingen aan de wetgeving inzake overheidsopdrachten. Maar ik vermoed dat we - deels uit onwetendheid - nog te weinig uit onze samenwerking met Fedelec halen.”

officeboxesInmiddels is de Ghelamco Arena nog niet volledig operationeel. Enkel het voet-balgerelateerde gebouw is inmiddels – van het gelijkvloers tot de vijfde verdie-ping – afgewerkt. Ook de rondgang rond het stadion op de tweede verdieping is afgewerkt. Op de derde verdieping bevinden zich de Business Seats en een restaurant, de vierde verdieping omvat de loges, de Executive Club (sponsors-bedrijven), en de kantoren van AA Gent. Vooral aan de noordkant en aan de twee kopse kanten is er nog heel wat werk aan de winkel. Daar worden de kantoorruimtes voor het ontwerp- en architectenbureau Bontinck uit Gent en bouwheer Ghelamco nog in een latere fase afgewerkt. De officeboxes, een com-binatie tussen gehuurde kantoorruimte met uitzicht op het veld én een set van 24 zitplaatsen voor de thuiswedstrijden van AA Gent, werden op 4 oktober in gebruik genomen. Momenteel hebben nog een 40-tal medewerkers van VMA Infra de handen vol met allerhande afwerkingen en meerwerken.

Fedelec magazine | 33

Page 34: Fedelec magazine 162 - NL

Livingston Nieuwste test- en meetapparatuur meteen beschikbaar

oede test- en meetapparatuur is vaak kostbaar en veroudert

snel. Daarom kan men in de meeste gevallen beter de benodig-

de instrumenten huren of leasen. Als The Test Equipment Rental

Company biedt Livingston een breed assortiment voor de elektrotechni-

sche sector en de data- en telecommunicatiebranche.

“G ”

In deze tijd van economische onzeker-

heid zijn veel bedrijven huiverig om zelf

grote investeringen te doen in test- en

meetapparatuur, weet Reinier Treur,

general manager bij Livingston. ‘ze heb-

ben het benodigde werkkapitaal niet of

ze hebben het er niet voor over. Lenen

is eveneens moeilijk geworden, nu de

banken strenger zijn geworden’, zegt hij.

‘Daarbij komt dat de technologische ont-

wikkelingen heel snel gaan. Wat vandaag

state-of-the-art is, kan morgen verou-

derd zijn. Het is dus maar de vraag of een

investering in dure apparatuur zichzelf

terugverdient. Ook om die reden kiezen

veel ondernemingen ervoor om te huren

bij Livingston. Wij leveren apparaten van

hoge kwaliteit voor een scherpe prijs.

Livingston investeert jaarlijks miljoenen

euro’s in de nieuwste test- en meetap-

paratuur. Daardoor is de apparatuur van

morgen vandaag bij wijze van spreken al

te huur.’

Flexibiliteit

Ook bedrijven die projectmatig werken,

hebben meetinstrumenten meestal maar

voor een bepaalde tijd nodig, en opte-

ren vaak voor huren, merkt Treur: “Bij de

start van het project weten ze dan pre-

cies wat de kosten zijn om de apparatuur

te gebruiken. Huurkosten worden veelal

geboekt als kosten, niet als investering.

De return on investment ratio´s worden

dus gunstiger. Mocht een onderneming

na afloop van de huurperiode de appa-

ratuur alsnog willen kopen, dan kan dat

tegen gunstige voorwaarden. In veel

gevallen is het ook mogelijk om instru-

menten langer te huren of het huurcon-

tract zelfs voortijdig te beëindigen. Dit

biedt ondernemers flexibiliteit. Steeds

meer bedrijven zien dan ook de voorde-

len en kiezen ervoor om test- en meetap-

paratuur bij ons te huren óf te leasen.”

De nieuwste apparatuur Fluke en 3M

Om de klanten optimaal te kunnen

bedienen zorgt Livingston altijd dat het

beschikt over de nieuwste apparatuur.

Hieronder volgen een aantal voorbeel-

den van instrumenten die onlangs aan

de verhuurinventaris werden toege-

voegd. Reinier Treur: “De Fluke DSX-

5000 cable-certifier is de langverwachte

opvolger van de bekende Fluke DTX-

1800. De DSX-5000 is niet alleen een

snellere, modernere tester, maar is met

name ook bedoeld om gemakkelijker

verschillende projecten te meten. Via

eenvoudige project-management soft-

ware ProjX genaamd, kan een plannings-

lijst of diverse meetprojecten eenvoudig

in het toestel geladen worden. Uiteraard

zijn de meetresultaten compatibel met de

meetresultaten zoals die in het verleden

met de Fluke DTX-1800 zijn gemeten. Net

als de Fluke DTX-1800 werkt de Fluke

DSX-5000 met het softwareprogramma

Linkware. Waar de Fluke DTX-1800 nog

met separate opzetmodules werkte,

heeft Fluke nu een compleet nieuwe lijn

met glasvezelmeetinstrumenten geïntro-

duceerd, met name de Fluke Certifiber.

Met behulp van deze testset kunnen zeer

snel glasvezelnetwerken doorgemeten

worden Ook de meetresultaten van de

Fluke Certifiber kunnen in het program-

ma Linkware verwerkt worden.”

Een ander instrument voor de verhuur dat

goed in de markt ligt, is de 3M Dynatel

cable fault finder. Met dit instrument kun-

nen kabel fouten eenvoudig opgespoord

worden. Of het nu gaat om kabel breuken,

kortsluitingen of isolatiefouten, deze tester

geeft nauwkeurig aan waar en op welke

diepte in de grond de kabel zich bevindt,

en waar de fout in de kabel zich bevindt.

GMC MavoWatt 40 Power Quality

Analyser

Netspanningverstoringen kunnen soms

grote problemen veroorzaken. “Niet

alleen kan het wegvallen van de spanning

tot stilstand leiden, maar kleine “spikes”

op de netspanning kunnen grote schade

veroorzaken aan IT-systemen met alle

gevolgen van dien. De GMC MavoWatt

40 is een slimme netspannings analy-

ser, die gedurende lange tijd een groot

aantal elektrische parameters kan moni-

toren. zaken als spanningspieken of

spanningsdips, harmonischen en tran-

cienten, power-factor, blindstroom en

flicker worden nauwkeurig en in de tijd in

Fluke DSX-5000

reportage

34 | Fedelec magazine

Page 35: Fedelec magazine 162 - NL

kaart gebracht. Op deze manier krijgt de

gebruiker een perfect overzicht wanneer

er zich welke storing voordoet.”

Fluke 5523 Calibrator

Meten is weten, wordt er vaak gezegd.

“Dan moeten de gebruikte meetinstru-

menten wel over de verwachte nauw-

keurigheid beschikken. Om dat te

controleren dienen meetinstrumenten

periodiek geijkt te worden. Er kan voor

gekozen worden om de instrumenten

terug te sturen naar de fabrikant en deze

daar te laten ijken. In veel gevallen is het

echter veel efficiënter om zelf de instru-

menten te ijken. Een toestel dat gebruikt

kan worden als referentie voor het ijken

van multimeters, stroomtangen en kleine

oscilloscopen, is de Fluke 5523. Door op

deze manier te werken bespaart de klant

veel geld en verkort hij de doorlooptijd tot

slechts een aantal minuten per instru-

ment”, aldus Treur.

“Dit zijn slechts een aantal voorbeelden

van nieuwe instrumenten in de verhuur-

pool. Op jaarbasis worden er voor vele

miljoenen euro’s aan nieuwe apparatuur

aangekocht. Het assortiment bestaat uit

zo’n twaalfduizend verschillende test- en

meetapparaten, veelal meteen uit voor-

raad leverbaar. Het bedrijf verhuurt alle

gerenommeerde merken, zoals Agilent,

Tektronix, Yokogawa, Fluke, GMC,

Chauvin Arnoux en Fujikura. Er wordt

samengewerkt met een honderdtal leve-

ranciers. We adviseren echter merkonaf-

hankelijk”, benadrukt Treur. “We zijn aan

geen enkele partij gebonden. Dit waar-

borgt dat wij onze klanten merkonafhan-

kelijk kunnen adviseren.”

Services

Op de huur- en lease-apparatuur van

Livingston zit altijd garantie. “Wij zorgen

binnen 24 uur voor vervangende instru-

menten indien dat nodig is, zodat pro-

ductieprocessen niet stilvallen”, aldus

Treur. “De test- en meetapparatuur die

Livingston levert, wordt vooraf geijkt,

gereinigd en, inclusief accessoires, ter

plekke afgeleverd. We werken nauw

samen met fabrikanten en distributeurs,

en volgen regelmatig trainingen, zodat

onze medewerkers altijd de eerstelijns

support kunnen leveren. Bovendien

geven onze medewerkers hun kennis

graag door aan klanten. Dit alles wordt

gewaardeerd. We horen regelmatig van

klanten dat de kwaliteit van onze produc-

ten en diensten hoger is dan men aan-

vankelijk verwachtte. Ook onze no-non-

sense-aanpak wordt op prijs gesteld. Het

is onze ambitie om onze klanten ook in

de toekomst de huidige kwaliteit te blij-

ven leveren.”

www.livingston.be

Fedelec magazine | 35

Page 36: Fedelec magazine 162 - NL

De Duitse fabrikant van omvormers SMA

werd in 1981 opgericht door drie visio-

naire pioniers in hernieuwbare energie

als een spin-off van de universiteit van

Kassel (Midden-Duitsland). Momenteel

telt het bedrijf wereldwijd meer dan 5.000

medewerkers, waarvan een 1.000-tal

ingenieurs en een identiek aantal werk-

nemers, actief in buitenlandse filialen.

Sinds 2005 is het bedrijf beursgenoteerd.

Jan Van Laethem, Managing Director

SMA Benelux & UK: “De vroeger eerder

subsidiegedreven PV-markt maakt met

rasse schreden plaats voor een markt

die activiteiten ontplooit daar waar zich

geografisch nieuwe opportuniteiten aan-

dienen. Ook SMA is niet immuun voor de

crisis – er wordt een stevige afslanking

uitgevoerd tegen eind 2014 – wat niet

belet heeft dat de onderneming – zoals

de meeste Duitse technologiebedrijven

– stevig blijft investeren in onderzoek en

ontwikkeling. Op de Belgische markt was

SMA reeds geruime tijd actief via service-

techniekers. In 2009 werd beslist een

Benelux-filiaal op te richten, gevestigd

in Mechelen. Inmiddels telt ons team 22

medewerkers, waarvan de helft gericht

op service, en de andere helft actief in het

verkoopstraject. Onze klanten-afnemers

zijn voornamelijk elektrogroothandels en

groothandels, gespecialiseerd in her-

nieuwbare energie. De verkopers van

deze groothandels noemen wij dan ook

ons ’extern verkoopsteam’. We onder-

steunen ook onze installateurs, onder

meer door hen te adviseren bij configu-

raties.”

Kijken, observeren én beheren

Omvormertechnologie is de kernacti-

viteit van SMA. “Een omvormer is het

kloppend hart van een zonnestroom-

installatie. Onze core business is het zo

kostenefficiënt mogelijk omzetten van

gelijkstroom in voor het elektriciteitsnet

geschikte wisselstroom, dit uiteraard

met minimale omzettingsverliezen. We

behalen hierbij rendementen van 97 tot

99 procent”, aldus Van Laethem. “Onze

toestellen zijn robuust, en ontworpen

om minstens 20 jaar lang, dag in dag uit,

stroom te leveren. Aardig detail: de toe-

stellen zijn niet uitgerust met storingsge-

voelige drukknoppen, het display wordt

geactiveerd door er lichtjes op te tikken.“

Technologisch dienen zich nieuwe hori-

zonten aan. Van Laethem: “We evolueren

in de richting van een hechtere integra-

tie van het zonnestroomsysteem in het

huisnetwerk, waarbij de eindklant per-

soonlijk kan inloggen, en de opbreng-

sten van zijn zonnepanelen kan monito-

ren en aansturen. We spreken niet langer

enkel van kijken en observeren, wel van

kijken, observeren én beheren. Beheren

betekent dat men de energieverbruiks-

instrumenten kan sturen in functie van

de zonne-opbrengst. Onze omvormers

kunnen zowel enkele losse zonnepane-

len als installaties tot enkele 100-en MW

aansturen.”

Nederland, gidsland?

“Het systeem van de groenestroomcer-

tificaten was op zich een goed systeem

voor ons land. Maar de kostprijs van de

fotovoltaïsche installaties was de voor-

bije jaren aanzienlijk gedaald, terwijl

de subsidiëringspolitiek niet navenant

werd bijgestuurd”, aldus Van Laethem.

“Een gematigde, geprogrammeerde

afbouw van de subsidiëringspolitiek

ware beter geweest. Helaas liet de over-

heid dit na wat uiteindelijk resulteeerde

in een drastisch terugschroeven van de

ondersteuning. Al te drastisch, en vooral

al te abrupt, want ondertussen liggen de

markten in België zo goed als stil. Dit stelt

de overheid op zijn beurt weer voor een

levensgroot probleem: hoe moeten de

EU doelstellingen nu gehaald worden?

SMA Benelux Knowhow voor een stabielere PV-markt

MA kan vanuit haar ervaring en technologische kennis mee voor

stabielere elektriciteitsnetwerken én voor een stabielere zonne-

energiemarkt zorgen. Als volumespeler wil het bedrijf zo kostenef-

ficiënt mogelijk blijven produceren in Europa”, aldus Jan Van Laethem van

sMA Benelux.

“S ”

Jan Van Laethem

reportage

36 | Fedelec magazine

Page 37: Fedelec magazine 162 - NL

Het kan anders … “Terwijl de mees-

te Europese landen subsidiegedre-

ven bezig waren met zonne-energie,

keek Nederland de kat uit de boom. De

Nederlandse markt kende reeds een

kleine boom in zonne-energie in 2005

die evenwel - om budgettaire rede-

nen - gestopt werd. Recent heeft de

Nederlandse markt de draad weer opge-

nomen. Die gaat nu in spectaculair stij-

gende lijn.. Vermits wij in het Benelux-

verband actief zijn, werken we ook nauw

samen met Nederlandse vakgroothan-

dels die op de Belgische markt actief

zijn. Meestal betreft het filialen van Duitse

groothandelsbedrijven, maar in elke

regio hebben we ook een aantal sterke

lokale spelers.”

‘Eenmalige investeringssubsidie’

“Momenteel groeit SMA Benelux

voorzichtig, vooral dankzij de goede

Nederlandse markt. In Nederland zweert

de overheid bij hybride energie-oplos-

singen en wordt er geen subsidiepo-

litiek gevoerd. Recent hebben we bij

onze noorderburen de eindgebruikers-

site ‘www.zonnestroomWerkt.nl’ gelan-

ceerd waarin we uitleggen hoe zonne-

energie werkt”, aldus Jan Van Laethem

die overigens ervoor pleit om in ons land -

zoals in Nederland het geval is – een een-

malige investeringssubsidie in te voeren:

“Het huidige systeem is immers ‘overkill’

geworden voor zowat alle betrokken par-

tijen en kost meer dan het oplevert. Het

ultieme doel blijft uiteraard een markt die

zich op eigen kracht verder ontwikkelt,

maar momenteel blijft een kleine onder-

steuning gepast – meer hoeft niet. Met

zonnestroom investeert men immers een

bedrag dat men hoe dan ook kan terug-

verdienen. Het laat toe om de elektrici-

teitskosten voorspelbaar te maken en

op energie te bezuinigen. Tenslotte zou

men er goed aan doen de ondersteuning

te differentiëren in functie van de grootte

van de zonnestroominstallatie, en zo een

duidelijk onderscheid te creëren tussen

residentiële installaties en grotere instal-

laties – waar allicht andere vormen van

ondersteuning de markt kunnen helpen.”

Webconnect & Smart Home

concept

Een recente SMA-ontwikkeling die

vooral in Nederland goed aanslaat, is

Webconnect. Van Laethem: “Het betreft

een monitoringconcept (opbrengstbe-

waking) dat via een ethernet-kaart en een

kabel met het internet verbonden is. Door

de omvormer zich te laten aanmelden bij

de Sunny Portal beheerssite, kan men

later via de smartphone aan energiebe-

heer doen, ongeacht de tijd of de plaats

waar men zich bevindt. Een volgende

logische stap is het Smart Home con-

cept, waardoor men aan energiebeheer

doet door bijvoorbeeld piekverbruiken

te verschuiven. Dit kan door de energie-

gebruikers in de woning intelligent aan

te sturen, en te laten functioneren op die

ogenblikken waarop de zon schijnt. zo

kan een vaatwasmachine bijvoorbeeld ’s

morgens opgestart worden, maar door

de Sunny Home Manager onmiddellijk

weer uitgeschakeld worden, en later op

de dag - op het meest gunstige moment

– automatisch terug opgestart worden.

Op die manier wordt het zogenaamde

“eigenverbruik” aan zonnestroom opge-

dreven, waardoor er minder energie van

het net moet worden aangekocht.”

Stroomoverschot opslaan

Een andere, innovatieve SMA-omvormer

oplossing, is de Sunny Boy Smart

Energy, een omvormer waarin batterijen

met een capaciteit van 2,4kWh geïnte-

greerd zijn. Van Laethem: “Deze oplos-

sing werd recent op Intersolar voorge-

steld en wordt momenteel enkel op de

Duitse markt gecommercialiseerd. Een

omvormer met een geïntegreerde bat-

terij, zeg maar. Een overdag opgewekt

stroomoverschot kan dan gewoon ’s

avonds verbruikt worden. Daarna kan

men – indien nog noodzakelijk – op net-

Monitoring wordt doorgedreven domoticaDe omvormertechnologie is in volle evolutie. “Momenteel werkt de R&D-af-deling van SMA in Kassel aan de ontwikkeling van een centrale omvormer voor grote installaties die gelijkspanningen aankan tot 1500V. Hierdoor zal er aanzienlijk kunnen worden bespaard op bekabeling. Pas na een uitgebreide testfase zal dit nieuwe product op de markt worden gebracht”, aldus Van Laethem. “Omvormers zijn onze kerntechnologie, maar monitoringsystemen om het energieverbruik optimaal te beheren, zijn een belangrijke complemen-taire business. In feite zijn deze systemen een vorm van doorgedreven do-motica. Waar een monitoringsysteem vroeger een ‘scherm op afstand’ was, biedt een dergelijk systeem nu de mogelijkheid om aan actief energiebeheer te doen. Monitoringsystemen zitten momenteel in een overgangsfase die ver-gelijkbaar is met die van de GSM naar de smartphone. Om het met Jeremy Rifkin te zeggen: de volgende industriële revolutie is de energierevolutie…”

Fedelec magazine | 37

Page 38: Fedelec magazine 162 - NL

stroom terugvallen. “De prijsdalingen

van de zonnestroominstallaties hebben

er bovendien voor gezorgd dat zelfs ver-

warmen met zonnestroom interessant

wordt. Momenteel wordt deze oplossing

nog fiscaal afgestraft. Een andere moge-

lijkheid is om een warmwaterboiler met

een verwarmingsspiraal uit te rusten, die

kan aangestuurd worden met een over-

schot aan zonnestroom. Op deze manier

kan men de productie van sanitair warm

water via de zon op peil houden”, aldus

Jan Van Laethem.

Stabiliserende invloed op de markt

uitoefenen

Met dergelijke oplossingen wil SMA,

in zijn hoedanigheid van marktleider

in de branche, mee een stabiliserende

invloed uitoefenen op de zonne-energie

markt. Ook wat Off-Grid of eilandsyste-

men betreft, - autonome systemen die

plaatsen, waar er geen elektriciteitsnet

is, van elektriciteit voorzien - speelt SMA

een richtinggevende rol op wereldvlak.

Ook hier ontwikkelt SMA mee een sta-

bielere en wereldwijde markt voor her-

nieuwbare energie. En, niet onbelangrijk,

is het feit dat SMA een volumespeler is

die zo kostenefficiënt mogelijk wil blijven

produceren in Europa. Van de automa-

tische bestukking van printplaten over

de eindassemblage tot het testen van de

omvormers: alles gebeurt in Duitsland.

Ons productieproces vertoont nogal wat

parallellen met dat van de automobiel

sector. Elke geproduceerde omvormer

wordt individueel getest met het oog op

kwaliteitscontrole. SMA is als fabrikant

overigens zelf-gecertificeerd voor CE- en

UL-markering, en beschikt tevens over

uitgebreide testfaciliteiten.

SMA Kenniscentrum en Solar

Academy

SMA Benelux beschikt in Mechelen

over een eigen Kenniscentrum waar alle

know-how die in het hoofdkantoor in

Kassel wordt verzameld, en, ten behoeve

van de installateurs, actief in de Benelux,

wordt gebundeld: van kennisartikels

over omvormertechnologie tot algemene

informatie over, pakweg, de schaduw-

problematiek. In haar bedrijfsgebouw

beschikt SMA Benelux ook over eigen

opleidingsfaciliteiten. Er is een oplei-

dingslokaal voor groepen tot maximum

25 installateurs. “Op jaarbasis komen

er zo’n 1.500 installateurs langs. In het

praktijklokaal staan up to date omvor-

mers en monitoringapparatuur opge-

steld die de installateurs in comfortabele

omstandigheden, -op de begane grond

Projecten, groot en klein De voorbije jaren werden tal van opmerkelijke projecten met SMA omvormers in ons land gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld bij Audi in Vorst. In het Gentse was er recent het project Kluizen, naar het gelijknamige, reusachtige waterbekken, waar een mega zonnestroo-minstallatie, uitgerust met SMA omvormers, werd in gebruik genomen. Maar het overgro-te deel van de zonnestroominstallaties waarin SMA-omvormers worden geïntegreerd, be-treft uiteraard residentiële toepassingen.

in plaats van op een dak-, kunnen uitpro-

beren. We mogen immers niet van elke

elektricien verwachten dat hij uit zichzelf

een IT-specialist wordt... Deze opleidin-

gen zijn gratis. Ook in Nederland is er

opmerkelijke interesse voor onze Solar

Academy. We hadden zelfs reeds instal-

lateurs uit o.m. Groningen over de vloer.

Daarom hebben we onlangs besloten om

ook opleidingsdagen in Utrecht te orga-

niseren”, aldus Van Laethem.

www.SMA-Benelux.com

reportage

38 | Fedelec magazine

Page 39: Fedelec magazine 162 - NL

• Hoogste lumen per watt

• DALI (bi-directionele aansturing)

• Verblindingsvrij (lage UGR)

• 5 jaar garantie

• Resistent tegen water én stof (IP66)

• Slagvast en schokbestendig (IK 10+)

• Zeer snel te installeren

• Bestand tegen zeer lage

temperaturen

• Bekabeling geïntegreerd

• Traploos dimbaar

BB-Ledlightpipes, een nieuw ledverlichtingssysteem voor ondergrondse bouwwerken zoals parkeergarages, voetgangers- en verkeerstunnels, metro- en treinstations, ....

Deze onderhoudsvrije ledverlichting is uiterst zuinig in verbruik. BB-Ledlightpipes garanderen meer dan 100.000 branduren, is een bijzonder duurzame oplossing en cradle to cradle vervaardigd.www.technospecials.be

“Duurzame, energiezuinige en innovatieve ledverlichting”

Page 40: Fedelec magazine 162 - NL

Socomec Verhuis zorgt voor nieuwe wind en marktgedreven aanpak

Na enkele tientallen jaren gevestigd te zijn

geweest op de – inmiddels te krap beme-

ten – locatie langs de Schaatsstraat in

Vorst, is het bedrijf nu gelocaliseerd in

het hart van het Anderlechtse industri-

ele weefsel. Socomec België werd in

1975 opgericht als het eerste buiten-

landse filiaal van de groep Socomec,

en wordt geleid door managing director

Vincent Bellefontaine. Het bedrijf telt een

30-tal medewerkers. Er zijn 5 commer-

ciële medewerkers, waarvan er 2 enkel

focussen op projecten. Bart Verplancke,

Operational Marketing Assistant

Socomec België: “Het Belgisch filiaal is

vaak een testmarkt voor interne verande-

ringen bij de groep. Vele (proef)projecten

– die een gunstig verloop kennen – wor-

den later ook in andere buitenlandse fili-

alen doorgevoerd. zo zijn we het eerste

filiaal dat recent overgeschakeld is op

het besturingssysteem Windows 7, op

basis waarvan we onze diverse databan-

ken in één zelf ontwikkeld systeem zullen

onderbrengen.”

Kruisbestuiving moet cross selling

genereren

Bart Verplancke: “zowel onze kantoor-

ruimtes als onze stockageruimtes waren

te klein en niet meer aangepast aan de

moderne noden. Omwille van de steeds

verder uitbreiding nemende service-

activiteiten werd hier ook een ruimere

stock aan wisselstukken voorzien dan

op de vroegere locatie. Van de verhuis-

gelegenheid werd ook gebruik gemaakt

om alle interne procedures opnieuw door

te nemen. De twee bestaande divisies,

Socomec Schakel- en meetapparatuur

en Socomec UPS – elk met een eigen

budget en directie -, werden versmol-

ten tot Socomec België as such. zo ver-

dwijnt de vermelding UPS in de nieuwe

benaming van het bedrijf. De diverse

functies in de beide afdelingen werden in

grote lijnen behouden, maar de betrok-

ken medewerkers delen nu wel dezelfde

kantoorruimtes. De medewerkers van

Socomec UPS kregen intern opleidin-

gen over de werking en de producten

van Socomec Schakel- en meetappa-

ratuur, en vice versa. Dit samensmelten

geldt voor al onze diensten. Dit impliceert

onder meer dat onze klanten voortaan

bij Socomec slechts één aanspreek-

persoon hebben, wat op termijn meer

onderlinge kruisbestuiving en cross sel-

ling moet genereren. Deze manier van

werken is bovendien een stuk transpa-

ranter en kostenefficiënter.”

Maatwerk voor externe projecten

Socomec is een bedrijf met Franse roots,

dat nog steeds in handen is van de fami-

lie Steyert. “Als sterk technologiegedre-

ven bedrijf hecht Socomec veel belang

aan onderzoek en ontwikkeling. Daar

plukken we nu ook de vruchten van. Om

een voorbeeld te geven: bepaalde recht-

streekse concurrenten zijn ook klant bij

ons. Indien zij de vraag krijgen om een

bepaald product op maat te maken,

waarvoor het hen aan knowhow en/of

voldoende tijd ontbreekt, kopen ze die

oplossing vaak bij ons in. Daarna bren-

gen ze die onder private label op de

markt. Socomec doet heel wat maat-

werk voor externe projecten”, aldus

Verplancke. (zie ook kaderstuk)

‘Showroom’ ruimt plaats voor

interactieve events

Ook de marketing bij Socomec onder-

gaat grondige veranderingen. “Dit jaar

organiseren we geen open deur, omdat

we onze klanten pas willen uitnodigen

eens de afwerking van het gebouw vol-

ledig op punt staat. We zijn afgestapt

van het oude showroom concept. In

onze huidige branche is dit namelijk

weinig zinvol, omdat de technologie en

de toestellen zo snel wijzigen dat men

de showroom moeilijk up to date kan

houden. Bedoeling is om dit gebouw

op zich als een referentieproject-show-

room in te richten. zo zal o.m. de grote

vergaderzaal uitgerust worden met een

groot, interactief scherm, waarop alle

informatie, afkomstig van onze interne

meettoestellen, zal kunnen getoond

worden. Socomec heeft onder meer

micro-UPS ontwikkeld die zowel bij par-

ticulieren als bij KMO’s kunnen worden

toegepast. Deze oplossingen zullen ook

n juni nam socomec België haar intrek in een nieuw gebouw in het

Anderlechtse Paepsempark. Van de verhuis werd gebruik gemaakt

om ook de commerciële, logistieke en administratieve organisatie ver-

der op punt te stellen. Met een deelname als hoofdsponsor aan de volgen-

de Batibouw en het sponsoren van o.m. events voor datacenters, profileert

socomec België zich als een open en toekomstgerichte marktspeler.

“I

reportage

40 | Fedelec magazine

Page 41: Fedelec magazine 162 - NL

hier kunnen getoond worden. Via moni-

toren zullen alle mogelijke applicaties

live kunnen gevolgd worden door onze

klanten-bezoekers. Ook nieuw is het feit

dat Socomec bij dergelijke events zal

samenwerken met een aantal partners,

toonaangevende technologiebedrijven

zoals bv. Legrand en GE, die marktleider

zijn in hun respectievelijke marktniches.”

Datacenters: dé groeimarkt

In de nieuwe, compacte en handige

Socomec-catalogi wordt elk marktseg-

ment in een duidelijk herkenbare kleur

gestoken wat de klant toelaat sneller

en gerichter op zoek te gaan naar de

gewenste informatie. Datacenters vor-

men één van de voornaamste groei-

markten voor Socomec, ook in ons

land. Reden waarom er voor het eerst

een afzonderlijke cataloog voor dit spe-

cifieke marktsegment wordt gepre-

senteerd. Verplancke: “Momenteel

werkt Socomec België in opdracht van

Fabricom Suez mee aan het grootste

datacenter van Europa, het Crealys-

project, dat in Bergen stilaan vorm krijgt.

Ook een ander datacenter project – in

opdracht van één van de wereldspelers

uit de internetmarkt -, zit in de pipeline, en

zal eveneens op Belgische bodem wor-

den gevestigd.”

Service-activiteit neemt toe

Op de nieuwe locatie beschikt Socomec

België ook voor het eerst over een klein

testlabo, waar bepaalde routinetes-

ten kunnen worden uitgevoerd. Voor

de meer specifieke, doorgedreven tes-

ten kan men terugvallen op het testla-

boratorium in Benfeld (Straatsburg),

dat Asefa gekeurd en Coffrac gecerti-

ficeerd is. Dienstverlening naar de klant

wordt steeds belangrijker in de branche.

Verplancke: “De redenen liggen voor

de hand: er is vooreerst het schrijnend

gebrek aan voldoende goed opgeleide

medewerkers. Bovendien worden steeds

meer oplossingen via een computersys-

teem of elektronisch gestuurd, waar-

door de klant sneller geneigd is om een

interventie te vragen. Onze servicedienst

telt momenteel zes medewerkers maar

we zoeken dringend 3 bijkomende ser-

vicemensen.” Naast de teleservice – het

inbellen op het toestel bij de klant ingeval

van defect – is er eveneens het wacht-

dienst systeem dat 24 uur op 24 opera-

tioneel is. Van zodra de klant belt, wordt

de lijn overgenomen door het centrale

systeem en vandaar automatisch door-

gestuurd naar de technieker van wacht.

De interventie bij de klant vindt plaats bin-

nen de contractueel overeengekomen en

door de klant gekozen periode.

www.socomec.be

Gamma UPS met het nieuwe gamma micro-UPS

Testlabo

Zes marktsegmentenMet het oog op een optimale markt- en klantenbenadering zijn de activiteiten van Socomec in vier strategisch georiënteerde Business Applications opge-splitst: Energy-efficiency, Solar Power, Critical Power en Power, Control & Safety. Onder Ener-gy-efficiency ressorteren het Diris en Countis materiaal en de bijbehorende software, en alles wat retrofit en energiebeheer betreft. ‘Solar Power’ groepeert niet enkel alle knowhow rond fo-tovoltaïsche toepassingen maar tevens de Combiner Box en Sun-sys oplossingen. Onder ‘Critical Power’ ressorteren alle UPS-systemen en ATyS-systemen + by-pass. Denk bijvoorbeeld aan Flywheel. Onder ‘Power, Con-trol & Safety’ tenslotte groepeert Socomec de specifieke toepas-singen met het Sirco-materiaal. Bedoeling is vanuit deze 4 busi-ness-applicaties 6 marktseg-menten zeer actief te bewerken. Het betreft Hernieuwbare Ener-gie, Gebouwen (vooral kantoor-gebouwen), Industrie, OEM’s (die Socomec-apparatuur in hun toepassingen integreren), Infrastructuur (transportwereld, luchthavens, spoorwegen…) en Kritieke Omgevingen (banken en verzekeringsmaatschappijen, datacenters).

Fedelec magazine | 41

Page 42: Fedelec magazine 162 - NL

Schrack Technik Databekabeling van A tot Z

en zeer breed assortiment hoog kwalitatief elektrisch materieel

zorgt ervoor dat schrack Technik het installatiebedrijf totaalpak-

ketten op maat kan aanbieden. Databekabeling en verlichting zijn

de groeimarkten bij uitstek.

“E ”

Vorig jaar realiseerde de Schrack Technik

Group een totale omzet van om en bij

de 200 miljoen euro, vooral op de thuis-

markt – Oostenrijk – en in Oost-Europa.

In België is Schrack Technik gevestigd in

Sint-Denijs-Westrem. Naast o.m. scha-

kelmaterialen, modulaire apparatuur en

aansluitklare borden, inclusief schema’s

en layout, heeft Schrack Technik ook

een volledig gamma verlichtingsarma-

turen – inclusief de lampen – in het aan-

bod. Inzake LED heeft Schrack Technik

de meest geavanceerde toestellen in

huis. In grote lijnen is het bedrijf actief in

4 marktsegmenten: gebouwentechniek,

industrie, verlichting en databekabeling.

Marc Steenssens, zaakvoerder Schrack

Technik bvba: “We leveren rechtstreeks

aan installateurs, bordenbouwers, IT-

specialisten en industriële klanten. Ons

team van specialisten zoekt samen met

de klant naar de beste oplossing. Klanten

kunnen zowel bestellen via telefoon, fax

of via onze sterk uitgebouwde on line

webshop. Daar kunnen ze nagaan wat er

precies in stock is, en – via een APP – op

hun I-Phone de netto-prijzen raadple-

gen. Onze service is sterk adviesgericht,

het opleidingsaanbod zorgt ervoor dat al

onze producten volgens de voorschriften

kunnen worden geïnstalleerd.”

‘Afgemonteerde glasvezelkabels’

Databekabeling is een voornaam markt-

segment voor Schrack Technik. Marc

Steenssens: “We focussen vooral op

de passieve componenten van datanet-

werken, zeg maar de infrastructuur van

gebouwen. Hiervoor hebben we o.m.

een zeer performante datakabel op de

markt. Ons assortiment datakasten

omvat zowel datakasten voor server-

rooms als gewone kabelverdeelkasten

voor data-installaties. Ook voor het leg-

gen van backbone verbindingen van

de ene naar de nadere dataroom heb-

ben wij de benodigde glasvezelkabel

in huis. Schrack Technik beschikt over

het complete gamma glasvezelbekabe-

ling, met o.m. de multimode OM4 stan-

daard glasvezelkabel. Afgemonteerde

glasvezelkabels, met alle types connec-

toren en kabels, - inclusief een test-rap-

port voor de eindklant - behoren tot de

mogelijkheden.”

Energieverbruik monitoren en

eventueel switchen

“Daarnaast heeft Schrack Technik

wandkasten en bestaande kasten voor

serverrooms in het aanbod. In het gam-

ma bestaande kasten – met een diepte

van 1200mm – is er een range aan data-

kasten, specifiek bedoeld om blade ser-

vers in serverlokalen in onder te brengen.

Deze modellen worden niet met een gla-

zen deur en volle rugwand geleverd, wel

met een dubbele, geperforeerde ach-

terdeur. Bovendien zijn ze robuuster en

zwaarder dan een klassieke datakast”,

aldus Dominique Van Hecke, Product

Manager Data-Techniek. “Het aspect

energieverdeling sluit hier naadloos bij

aan. Ook hier zijn er nieuwe ontwikke-

lingen zoals de IT Meter Line producten

die zorgen voor de energieverdeling in de

datakast en tegelijkertijd het energiever-

bruik monitoren. Wat niet wegneemt dat

we ook de klassieke verdeelblokken – al

dan niet met meteropname – in ons gam-

ma hebben, die kunnen uitgelezen wor-

den in het netwerk. Dit stelt de beheerder

in staat om het stroomverbruik te monito-

ren en eventueel te switchen. Daarnaast

heeft Schrack Technik oplossingen voor

kleinere installaties, denk aan de 10 inch-

oplossingen voor netwerken die bv. in

een dokterspraktijk, een notariaat of de

betere residentiële woning kunnen wor-

den geïmplementeerd.”

Toolless connectorIn ons land maakt de koperen Cat 6

UTP kabel nog steeds 80 tot 90 pro-

cent van de bekabeling uit, al zit de

Cat6A bekabeling duidelijk in de lift. Qua

afmetingen zijn cat 6 en cat 6A iden-

tiek. Deze laatste is bij Schrack Technik

zowel in enkel- als dubbelvoudige ver-

sie beschikbaar. Op deze kabel wordt

standaard een gelijkaardige, toolless

reportage

42 | Fedelec magazine

Page 43: Fedelec magazine 162 - NL

connector gemonteerd, ongeacht het

type datainstallatie. Een toolless ver-

binding kan op nauwelijks 90 secon-

den worden gerealiseerd. De kabel kan

worden ingepland in een volledig scha-

kelgamma, hetzij bv. het Visio-gamma

van Schrack Technik, hetzij dat van een

andere marktspeler. Dominique Van

Hecke over eventuele foutieve aanslui-

tingen bij databekabeling: “Deze heb-

ben bijna altijd te maken met de wire-

map. zo’n 80 procent van de huidige

data-installaties zijn UTP, al merken we

dat studiebureaus tegenwoordig vaker

cat 6A (10 Gb over koper) voorschrijven.

We kiezen bij 10 GB-oplossingen altijd

voor afgeschermde bekabeling (cat 6A).

In dat geval werken we namelijk met fre-

quenties tot 500 megahertz. Hogere

frequenties geven aanleiding tot storin-

gen tussen de paren in de kabel, maar

ook tussen de kabels onderling. Er zijn

twee mogelijke kabeloplossingen: FFTP

en SFTP.” Schrack Technik beschikt

tevens over een productsegment voor

IT-verantwoordelijken. Denk aan patch-

snoeren met LED-functionaliteit. Deze

hebben aan beide zijden een led die de

uiteinden van het snoer laat oplichten.

Daarnaast is er het LED LINK LINE Cat

6A materieel dat - volledig afgemonteerd

- op de werf wordt geleverd, en vooral

bedoeld is voor kantooromgevingen met

verhoogde vloeren.

Goed thuis in tertiaire sector

Installatiebedrijven maken gebruik van

Schrack Technik-materieel voor projec-

ten met schakelmaterialen of datamateri-

aal, of een combinatie van deze beide. zo

werd recent de Kanselarij van de Eerste

Minister (‘Wetstraat 16’) volledig ‘tool-

less’ met Cat 6A bekabeling uitgerust.

‘Maar Schrack Technik grossiert vooral

projecten in de tertiaire sector: kantoor-

gebouwen, scholen, wzc… Voor quasi

elk project leveren we ongeveer 80 pro-

cent van het elektrotechnisch materieel,

behoudens de installatiekabel”, besluit

Marc Steenssens.

www.schrack.be

Fedelec magazine | 43

BEKIJK, BESTEL EN VINDT TECHNISCHE INFORMATIE OP ONZE OVERZICHTELIJKE WEBSHOP

WWW.SCHRACK.BE

Twaalfapostelenstraat 14, 9051 Sint-Denijs-Westrem, TELEFOON 09/384 79 92, E-MAIL [email protected]

ENERGIETECHNIEKINDUSTRIE EN VERDEELKASTENINSTALLATIETECHNIEKENNOODVERLICHTING

NETWERKTECHNIEKVERLICHTING

VAKBEKWAAMHEID VERENIGT.

Page 44: Fedelec magazine 162 - NL

HAGER: UV-bestendige kabelkanalen van het type tehalit.LFEHager heeft een nieuw verdeelkanaal ontwikkeld, specifiek

voor buitenopstelling. De voornaamste pluspunten zijn de

UV-bestendigheid, de stabiliteit en de bestendigheid tegen

vandalisme (grote mechanische weerstand: 20 Joule bij -20 °C

- equivalent IK10). De zuiver wit gekleurde kabelkanalen zijn

gemakkelijk te zagen en te bewerken, en kunnen niet roesten.

Deze LFE-kanalen hebben een goede prijs/kwaliteitsverhou-

ding in vergelijking met glasvezelversterkte polyester, alumini-

um of RVS kabelkanalen, en vinden vooral hun toepassingen

in het geleiden van kabels naar zonnepanelen, warmtepompen

en voedingskabels op gevels en daken. Ondanks het feit dat ze

blootgesteld worden aan UV-stralen en grote temperatuurver-

schillen behouden ze hun mechanische eigenschappen. Er zijn

2 standaardafmetingen: 40 x 60mm en 60 x 110mm. De kabel-

kanalen zijn bestand

tegen lage tempera-

turen tot -20 °C. Hun

werkingstempera-

tuur gaat van -20 °C

tot +60 °C.

www.hager.be

SIEmENS en ABm lanceren ‘Simogear Assembly Center’ Sinds begin juni staat ABM (Atelier Belge de la Manutention)

in België in voor de assemblage en distributie van de reeks

Simogear-motorreductoren vanuit het nieuwe assemblagecen-

ter in Fleurus, nabij Charleroi. Dankzij dit assemblagecenter kan

Siemens samen met zijn partner ABM een aanzienlijke inkorting

van de leveringstermijnen realiseren, evenals een verhoging van

de capaciteit, de productiviteit en de flexibiliteit voor de levering

van deze performante aandrijfsystemen. Het nieuwe assem-

blagecenter kreeg de naam ‘Simogear Assembly Center’ toe-

gewezen. Sinds 10 juni jongstleden wordt de Simogear-reeks

van voor de Belgische markt door dit Siemens-partnerbedrijf

geassembleerd. Hun Siemens Assembly Center in het Waalse

Fleurus kreeg een

officiële Siemens-

certificering. ABM is

tevens actief op het

vlak van herstelling

en onderhoud van

mechanische aan-

drijfsystemen.

www.siemens.be

BTICINO lanceert voorbekabelde kast myHome

Met de introductie van de MyHome voorbekabelde kast wil BTicino de drempel naar domotica voor de

installateurs verlagen. In deze kast – die aangewezen is voor de standaardwoning en in flatgebouwen –

werden differentieelschakelaars, automaten en schakelcomponenten voor MyHome geïntegreerd.

Hiermee kunnen 18 lichtkringen geschakeld worden, waarvan er 2 dimbaar zijn. Alle contacten op de actu-

atoren zijn 16 A. De scenariomodule bij deze voorbekabelde kast biedt de mogelijkheid om 16 scenario’s

vrij te programmeren. Gebruiksgemak is een voorname troef. Eens de kast gemonteerd zijn alle MyHome-

functies vlot combineerbaar. Op ieder moment kan de kast worden uitgebreid in functie van een groter

domoticasysteem.

www.bticino.be

Product News

44 | Fedelec magazine 44 | Fedelec magazine

Page 45: Fedelec magazine 162 - NL

SIEmENS levert aandrijfsysteem voor diesel-hybride bussen in metz

De Siemens-divisie Drive Technologies levert een hybride aandrijfsysteem voor het innovatieve Mettis-transportproject, dat het

probleem van de verkeersopstoppingen in Metz aanpakt. Van Hool integreert in 27 bussen de aandrijfmotoren, generatoren, ver-

mogenselektronica en stuursoftware van Siemens. Een dieselgeneratorset voedt de elektromotoren van de uitstootarme, brand-

stofefficiënte diesel-hybride voertuigen, terwijl een batterijsysteem de overtollige energie opslaat. De tandwielloze motorinstallatie

vermindert lawaai en trillingen, wat het comfort voor de reizigers verhoogt. Een permanent bekrachtigde aandrijfmotor verzekert een

betrouwbare werking met gering onderhoud. De remenergie wordt door de aandrijfmotor gerecupereerd en naar het batterijsysteem

gevoerd. Voordien werd in hybride aandrijfsystemen slechts één batterij gebruikt. Voor dit project werd het batterijsysteem redundant

uitgevoerd waardoor de levensduur van de individuele batterijen wordt verlengd. Het systeem is perfect afgestemd op de start- en

remcycli van bussen in het openbaar vervoer.

www.siemens.com

De slimme teleruptor van QBUS Qbus lanceert het Qbus Stand-Alone gamma, waarvan de nieu-

we gepatenteerde Stand-Alone uitgangsmodule – de REL04SA –

de basis is. De REL04SA DIN-rail uitgangsmodule heeft 4 uitgan-

gen en 5 ingangen. Op deze ingangen kunnen standaard druk-

knoppen worden aangesloten, waarbij de vijfde ingang een alles

uit- en een alles aan-sfeer (paniektoets) oproept. De module kan

zowel op zichzelf – dus zonder de Qbus Controller en zonder

externe voeding – werken, als op een Qbus controller aangeslo-

ten worden om deel uit te maken van een volledige domotica-

installatie. zo kan de installateur dezelfde module gebruiken als

een teleruptor-oplossing én als deel van een Qbus domotica-

installatie. In zijn Stand-Alone functie hoeft deze relaismodule niet

geprogrammeerd te worden en kunnen via de knoppen op de

module de uitgangen in aan/uit of in rolluikmode geplaatst wor-

den. Via een externe voe-

ding is LED-feedback naar

de drukknoppen mogelijk.

Qbus heeft ook een Stand-

Alone Dimmermodule en

een Qbus-driver aan het

gamma toegevoegd.

www.qbus.be

SCHREDER: HAPILED voor park in AndenneAls onderdeel

van een renova-

tieplan werd het

Dieudonné Park

in het centrum

van Andenne

omgetoverd in

een ontspan-

ningsplaats voor

de oudere bewoners. zo werd de toegankelijkheid verbeterd,

en werd het park ook uitgerust met nieuwe sportelementen,

speciaal voor ouderen. Het welslagen van een dergelijk project

wordt tevens mee bepaald door de verlichting die voor de nodi-

ge veiligheid en comfort moet zorgen. De HapiLED van Schréder

bleek een geschikte oplossing voor dit park. Het toestel ver-

spreidt een wit licht en creëert zo een gevoel van veiligheid met

een groot visueel comfort voor een warme avondlijke sfeer. zijn

elegant design past perfect bij het landschap zowel overdag als

's nachts. De verlichtingstoestellen zijn erg energiezuinig en wor-

den van middernacht tot 6 uur 's morgens gedimd om zo een

bijkomende energiebesparing te realiseren.

www.schreder.com

Fedelec magazine | 45 Fedelec magazine | 45

Page 46: Fedelec magazine 162 - NL

ERCO: energiezuinige LED-downlights ERCO biedt een uitgebreid programma van oplossingen voor plafondinbouwarmaturen aan. Alle voordelen van een in het plafond

geïntegreerde montage worden gecombineerd, zonder op het ontwerp van gedifferentieerde lichtconcepten te moeten inboeten.

Plafondinbouw-armaturen zijn energiezuinig én flexibel in kantoor- en architectuurverlichting. ERCO heeft in de laatste jaren 100-en

nieuwe LED-downlights voor diverse toepassings-gebieden ontwikkeld. Het gamma van de ERCO-plafondinbouwarmaturen omvat

vijf specialistische productfamilies die elk voor een lichtoplossing op maat en efficiënt visueel comfort zorgen. zo is Spherolit LED

downlight een nieuw instapproduct in de ERCO LED-verlichting

(20 W) voor ruimtes met een beperkte tot gemiddelde hoogte.

Compact LED zijn compacte downlights met geringe inbouw-

hoogte voor algemene verlichting met wide flood, verkeerszones

en werkplekken door ovale lichtsterkteverdeling. Quadra biedt de

lichttechniek van de Compact LED-downlights in vierkante vorm

bij hoge architectonische eisen. Quintessence LED staat voor

systeemdownlights in ronde en vierkante uitvoering.

www.erco.com

HAGER: multimediakasten vega DDe wereld van de multimedia, en de systemen in het bijzonder,

worden steeds flexibeler. Een degelijk netwerk voorzien in de

woning is dus belangrijk. Het aanbod van de marktoperatoren

is uitgebreid, hun componenten zijn zeer verschillend. Daarom

lanceert Hager de nieuwe kast vega D multimedia. Deze multi-

mediakast is een universeel systeem dat veel installatieplaats

biedt en openstaat voor alle VDI zwakstroomcomponenten van

alle operatoren en providers van de markt. Geïsoleerde stop-

contacten zorgen voor de elektrische voeding van deze compo-

nenten. De multimediakasten bieden een hoge capaciteit voor

modulaire componenten zoals RJ45 connectoren en telefoon-

splitters. ze zijn robuust - uit metaal vervaardigd - en compatibel

met de modulaire verdeelkasten vega D aangezien ze hetzelf-

de design en identieke afmetingen hebben. Een geperforeer-

de deur zorgt voor een

betere afkoeling binnen

de kast. Er is keuze uit

verschillende modulaire

componenten, patch-

snoeren en andere toe-

behoren van Hager om

deze kasten naar wens

uit te rusten.

www.hager.be

LEGRAND lanceert zwarte DLP-kabelgoten Speciaal voor Apple Stores ontwikkelde Legrand zwarte DLP-

wandgoten. Daarmee lanceert het bedrijf een oplossing die de

functionaliteit van een wandgootsysteem koppelt aan modern

design. Dankzij het directe klikbevestigingssysteem is de

nieuwe wandgoot makkelijk en snel te installeren. Met behulp

van een eenvoudig “klik-in”-principe worden de gewenste

functies Mosaic gewoon in de goot geklikt en aangesloten.

Het stijlvolle zwart van de DLP-wandgoten wordt doorgetrok-

ken naar alle toebehoren. De kabelgoten kunnen worden uit-

gerust met contactdozen 230 V~ en RJ45-datacontactdozen

Mosaic. Ook in zwart, voor de realisatie van een mooi geheel.

De DLP-wandgoot wordt aangeboden in een uitvoering

met één compartiment (50 x 80 mm) en een model met twee

compartimenten (50 x 130 mm).

www.legrand.be

Product News

46 | Fedelec magazine 46 | Fedelec magazine

Page 47: Fedelec magazine 162 - NL

Ook voor zelfstandigen en KMO’s zijn onze prijzen zeer competitief. Vergelijk.

Speciaal voor u heeft Electrabel Easy pro vast ontwikkeld. Een scherpe vaste energieprijs zonder verrassingen en met gratis services. Zo bent u zeker dat u bespaart op uw energiebudget en dat u de kosten van uw zaak makkelijker onder controle houdt. Maak nu zelf de vergelijking op electrabel.be/vergelijkpro en stel vast dat onze prijzen tot de beste van de markt behoren.

Ontdek onze scherpe “Easy pro vast” prijs.

www.electrabel.be/vergelijkpro

13009_ADV_PrijsVergelijk_SME_297x210_NL.indd 1 31/05/13 12:49

Page 48: Fedelec magazine 162 - NL

www.SMA-Benelux.com/Webconnect

SUNNY PORTAL APP

Gratis energie, daar krijgen je klanten nooit genoeg van.

Klanten weten graag wat hun zonnestroominstallatie werkelijk opbrengt. Daarom ontwikkelde SMA de Webconnect. Die module verzamelt alle data van de zonnestroominstallatie en stuurt die naar

de gratis Sunny Portal van SMA. De betrouwbare netwerkconnectie garandeert een effi ciënte gegevensoverdracht. Net wat je van SMA verwacht. En van een helder zicht op de energieopbrengst,

daar krijgen je klanten echt nooit genoeg van, toch?Kiezen voor een SMA omvormer is kiezen voor kwaliteit, duurzaamheid en een goede service. Ook daar krijgen je klanten nooit genoeg van.

7118_SMA_pub Fedelec_01.indd 4 30/09/13 15:59