Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

93
twitter.com/janrotmans Verandering van Tijdperk: unieke kans voor de vastgoedsector Rotterdam, 05 November 2015

Transcript of Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Page 1: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

twitter.com/janrotmans

Verandering van Tijdperk:unieke kans voor de vastgoedsector

Rotterdam, 05 November 2015

Page 2: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

Page 3: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

• Industriële revolutie

• Modernisering samenleving

• Machtswisseling

Laatste Kantelperiode

Page 4: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 5: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

19de Eeuw vs 21ste Eeuw

industriële revolutie digitale revolutie

angst voor machines angst voor robots

langdurige onrust steeds meer onrust

sociale ongelijkheid sociale ongelijkheid

Marx Piketty

Page 6: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Verschillen

snelheid, omvang, impact, complexiteit is een

paar duizend keer groter dan in de 19de eeuw

Page 7: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Verandering van Tijdperk

1. samenleving krijgt andere ordening

2. economie krijgt nieuw fundament

3. nieuwe macht ontstaat

Page 8: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Samenleving 3.0

Page 9: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 10: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase

Horizontaal

Decentraal

Bottom-up

Verticaal

Centraal

Top-down

Tijd

Opbouw van Samenleving 3.0

We zitten hier

Kantelperiode

Overgang naar Samenleving 3.0

Page 11: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

BurgerInitiatieven

Page 12: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Broodfondsen

Page 13: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Lokale energiemaatschappijen

Page 14: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Lokale zorg coöperaties

Page 15: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 16: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 17: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 18: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Explosieve Groei van Coöperaties

Page 19: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

centraal

decentraal

top-downbottom-up

grote organisaties slimme, platte organisaties

systemen & structuren mensen & initiatieven

vast & starvloeibaar & flexibel

overheid regisseert overheid faciliteert

Oude Samenleving Nieuwe Samenleving

Page 20: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

oude paradigma nieuwe paradigma

zelf organiseren anderen laten organiseren

geld gedreven waarde gedreven

zorgen voor zorgen dat

regisserenfaciliteren

Paradigma Wisseling

Page 21: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Kantelperiode = Chaos

Page 22: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 23: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 24: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 25: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 26: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 27: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 28: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 29: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

disruptieve burger komt onstuitbaar dichterbij en richt zijn leefomgeving zelf

in

Page 30: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Economie 3.0

Page 31: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

banken

financiële coöperaties

energiebedrijven google, tesla, van de bron

taxibedrijven Uber

hotelketens Airbnb

boekenwinkels Bol.com

platenmaatschappij Spotify

Oude Economie vs Nieuwe Economie

Page 32: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Uber geeft de klant

keuzevrijheid

transparantie betere prijs

en verspilt minder middelen

Disruptief Bedrijf Uber

Page 33: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Uber rush [supersnelle koeriersdienst]

Uber eats [versproducten & maaltijden]

Uber essentials [vervoer medicijnen]

Uber cargo [vervoer bedrijfsleven]

Uber mover [verhuizingen]

Uber verandert vervoersketen

Page 34: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Uber verbindt chauffeurs aan passagiers

Uber Digitaal Platform

Page 35: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Technologische Disruptie in Bouw

kans op disruptie is groot bij:

- verspilling

- klant te weinig keus heeft

- gebrek aan transparantie

Page 36: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

binnen 5 jaar is er een uber voor de bouw

Page 37: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Economische Kanteling

- robotisering en automatisering

- digitalisering van productieproces

- ontbundeling & ontvlechting

- circulaire & bio-economie

Page 38: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 39: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 40: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 41: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Winkelen in 2025

De supermarkt weet dat jij een liefhebber bent van visWanneer je voor het visschap staat voel je je mobiel trillen

een op maat gemaakte aanbieding van verse tonijnDe aanbieding gaat uiteraard gepaard met een suggestievoor een passende witte wijn. Ook een aantalreceptsuggesties met tonijn komt voorbij op je beeldscherm

Page 42: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 43: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 44: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 45: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

3D-Printer Verandert Bouwwereld

van massaproductie naar productie door de massa

voorraadbeheer, distributie, productie op locatie

open source co-creatie ontwerpomgeving

unieke nieuwe bouwproducten op maat

Page 46: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

nieuwe industriële revolutiedigitale revolutie in de

maakindustrie

fundamentele verandering van:

hoe wij dingen maken en vooral wie het maakt

álles kan op een pc worden gemaakt!

iedereen wordt producent

Nieuwe Maakindustrie

Page 47: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Economie 3.0deeleconomie digitale economie

circulaire economie

maker-economie robot-economie

bio- en groene economie

Page 48: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Consument 3.0 autonoom pro-actief

prosument fabricent energieleverancier

ontwikkelaar bouwer ontwerper

hotelier filmer

Page 49: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam

Welzijn van zorgen voor naar zorgen dat

Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht

Onderwijs van organisatie centraal naar leerling centraal

Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst

Traditionele Sectoren in Transitie

Page 50: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

elk verdienmodel in elke sector van elk bedrijf

staat onder druk

Page 51: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Bouw Bedrijf 3.0

verdient niet zozeer geld met bouwen

maar met het faciliteren van de klant

decentrale energie

telecommunicatie

interieurinrichting

Page 52: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Energie Bedrijf 3.0

verdient niet zozeer geld met energie

maar met het faciliteren van de klant

energiebesparing

smart grids

wijk/buurt niveau

Page 53: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Zorg Bedrijf 3.0

verdient niet zozeer geld met zorg

maar met het faciliteren van de klant

van 100% naar 20% zorg

helpen met netwerk ontwikkelen

helpen met scholing & baan zoeken

Page 54: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

3 van 5 bedrijven sneuvelenin kantelfase van transitie

Page 55: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Survival of the Fittest

niet de grootste bedrijven overleven,

ook niet de slimste bedrijven, maar

de meest wendbare bedrijven

Page 56: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Wat betekent dit voor de Vastgoedsector?

Page 57: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

we hebben de afgelopen 60 jaar voor 6 miljoen

mensen gebouwd aan huizen, wegen, kantoren

komende 60 jaar bouwen we voor 600.000 mensen

Page 58: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Systeemfouten

Perverse Prikkels

financiële prikkels dwingen tot nieuwbouw

economische prikkels exploiteren omgeving

maatschappelijke prikkels sluiten klant buiten

Page 59: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

we bouwen wel goed, maar niet de goede dingen

we bouwen vooral ten koste van leefomgeving

we bouwen niet wat de gebruiker wil

Page 60: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Transitie Vastgoedsectortransitie van de vastgoedsector is noodzakelijk

vannaar

aanbodvraag

product dienst

economischmaatschappelijk

Page 61: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Transitie

“van Bob de Bouwer

naar Victor de Verbouwer”

Page 62: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Visie op Duurzaam Vastgoed in 2040

Page 63: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 64: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 65: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 66: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 67: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 68: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 69: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 70: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 71: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Lessons

Page 72: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Lessons

Page 73: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 74: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 75: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Dutch Research Institute For Transitions

Page 76: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 77: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 78: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans
Page 79: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Wat betekent dit nu voor de vastgoedsector?

Page 80: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Kantelplan Vastgoed

hoe kunnen we de vastgoedsector laten kantelen?

focus op renovatie & transformatie

focus op duurzaamheid

klant in alles centraal

Page 81: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Focus op Renovatie

komende 10-20 jaar weinig nieuwbouw

focus op renovatie van bestaande gebouwde omgeving

afgelopen 60 jaar hebben we voor 7 miljoen mensen

huizen, gebouwen, infrastructuur gebouwd. Komende

tientallen jaren bouwen we voor 700.000 mensen

Page 82: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

van eengezinswoningen tot diverse woningen

diversiteit aan doelgroepen

bestaande woningen transformeren

levensloopbestendig (veilig, comfort, adaptief)

Transformeren Woningen

Page 83: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Transformeren van Winkelgebieden moderne oplossingen om beleving te vergroten

sociale media

gastheerschap

klantgericht ondernemerschap

service, beleving, waarde

Page 84: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Transformeren Zorgcentra, Ziekenhuizen

moderne zorgcentra worden ontmoetingsplekken

moderne ziekenhuizen worden service centra

vraagt om transformatie van bestaande ziekenhuizen

patiënt komt in alles centraal te staan

Page 85: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Transformeren Scholen

moderne scholen worden campus met bedrijven

leren, werken, ondernemen in één

vraagt om transformatie van bestaande scholen

persoonlijk leertraject voor studenten

Page 86: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Focus op Duurzaamheid

verduurzaming van bestaande bouw

alle kantoren, winkels, ziekenhuizen bioscopen, sportgebouwen, kerken in 2030 energieneutraal

Page 87: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

woningen loskoppelen van gas-infrastructuur

vraagreductie van 80% door optimale isolatie

resterende 20% duurzaam opwekken

zijn er al zo’n 1000 van in Nederland

Gasloze Woningen

Page 88: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

bestaande kantoren energieneutraal maken

bestaande kantoren multi-functioneel maken

bestaande kantoren levensloopbestendig maken

Verduurzamen Kantoorgebouwen

Page 89: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Focus op Gebiedsontwikkeling 3.0niet meer via klassieke gebiedsexploitatie

wel via gebiedsontwikkeling van onderop

van naar

aanbodgestuurd vraaggestuurd

vastgoed gebiedswaarden

grondwinstengebiedsrendement

Page 90: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

klant/gebruiker/burgerkomt in alles centraal te staan

Page 91: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

onderscheid minstens 5 verschillende typen klanten

breng woon- en leefomgeving van klanten in kaart

faciliteer volledige behoefte(n) van klant

ontwikkel businessmodellen langs die lijnen

vraagt om transitie binnen vastgoedbedrijf

Dé klant/gebruiker bestaat niet

Page 92: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

leiderschap nodig in de vastgoedsector

authentiek & bezield leiderschap

koplopers, verbinders & kantelaars

wie is de kantelaar in vastgoedsector?

Leiderschap

Page 93: Fakton Forum 2015 Jan Rotmans

Nieuwe, groene gouden eeuwvoor bouwector vanuit

transitieperspectief