EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs...

16
EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Transcript of EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs...

Page 1: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

EXTRA MUROS

Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 2: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Probleemstelling1/4

Veiligheid op scholen??? versus bedrijven Harde TSO versus ASO, KSO en zachte TSO Infrastructuur versus veiligheid Huis-en-tuin-situaties voor grote groepen Extra gevarenzones:

Schoolactiviteiten verlopen vaak niet volgens klassieke lespatroon

Sociale gedragingen in groep verschillen met individueel gedrag

Het niet herkennen van gevaren door kleine kinderen Opzoeken van gevaren door grotere kinderen Begeleiders versus grootte van de groep

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 3: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Probleemstelling2/4

Inspectie voorbereidings- en evaluatieverslagen opmaken voor EMA’s van één dag of meer.

3 Veiligheidszorgsysteem   Codex I hoofdstuk 3 art. 5

  3.1 Risico-inventarisatie      

    3.1.1 Welzijnsregister als auditsysteem    

  3.1.3.2.11 Studiereizen, excursies, leerwandelingen, zwemmen, sportdagen, activiteiten op water, schoolfeesten, …

    3.1.3.2.11.1 Algemeen ( voorbereiding, uitvoering, ongeval)  

    3.1.3.2.11.2 Zwemmen      

    3.1.3.2.11.3 Sportdagen      

    3.1.3.2.11.4 Activiteiten op het water    

    3.1.3.2.11.5 Schoolfeesten      

    3.1.3.2.11.6 Schooltoneel, muziekuitvoering, …  

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 4: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Probleemstelling 3/4

EMA’s ontsnappen dikwijls aan het toezicht van directies of verantwoordelijken. Gevaren en risico’s worden hierdoor vaak over het hoofd gezien en vergeten.

Lager onderwijs: doorgaans 2,7 EMA’s per lesmaand sommige scholen: > 8 EMA’s per lesmaand (verplaatsing

naar sportzaal of zwembad)

Hoger onderwijs: EMA’s variëren afhankelijk van de gekozen studierichting.

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 5: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Probleemstelling4/4

Tal van Extra Muros Activiteiten (EMA’s): Fietstocht in de bossen Museumbezoek en stadsbezoeken met het openbaar vervoer Herfstwandeling in de bossen met eigen vervoer (ouders) Bezoek aan de chocoladefabriek met de trein Bedrijfsbezoek met de autocar Zeeklassen, skiklassen, bosklassen, ponyklassen, boerderijklassen,… Zwemmen in het subtropisch zwembad Excursies en studiereizen met het vliegtuig of autocar naar Griekenland,

Rome, Frankrijk, Engeland,… Sportdagen: kajakken, bergbeklimmen, speleo,… Schoolreizen naar de grotten van Han, Walibi, Efteling, speeltuinen,… Kerkbezoek met Pasen, Kerstmis, begrafenis,… Bezoek aan het verkeerspark Bezoek aan de studieloopbaanbegeleiding Bezoek aan de kerstmarkt

TSO Niet-TSO Totaal/jaar

Activiteiten buiten de school aantal % aantal % aantal %

sport 79 1,94 327 2,62 406 2,46

diversen (excursies, stages, …) 166 4,08 348 2,79 514 3,11

schade aan derden 6 0,15 12 0,10 18 0,11

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 6: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Scope 1/4

Matrix van activiteiten, deelnemers en transportwijze

Activiteiten

Blootgestelden:Deelnemers + begeleiders

Transportwijze

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 7: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Scope 2/4

Activiteiten: Type activiteit:

Recreatief/sportief fietsen, zeeklassen,... Educatief museumbezoek, bedrijfsbezoek,… Avontuurlijk bergbeklimmen, kajakken,… Binnen/buiten

Locatie activiteit: Binnenland (onbekend terrein) buitenland (bekend terrein) Gesloten omgeving open omgeving Logies Klimaat

Materiaal: Kwaliteit Beschikbaarheid …

Deelnemers: Begeleiders:

Competenties, kennis, ervaring, attitude, fysiek, leeftijd,… Leerkrachten, vakleerkracht L.O., vrijwilligers (ouders), externen,…

Leerlingen: Competenties, kennis, ervaring, attitude, fysiek, leeftijd, maturiteit,… Kleuters, leerlingen lagere school, leerlingen middelbare school, leerlingen

buitengewoon nderwijs,… Transport:

Extern georganiseerd intern georganiseerd Modus: te voet, fiets, bus, trein, vliegtuig, boot, auto’s,…

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 8: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Scope 3/4

Opdeling van risico’s: Generieke risico’s

van toepassing op de meeste EMA’s opgemaakt door directie,

verantwoordelijken samen met PA Specifieke risico’s

elke EMA vraagt specifieke R.A. opgemaakt door organiserende

leerkrachten samen met PA

Welk weer zal het zijn?

Twee leerlingen geraken de groep

kwijt

Wie begeleidt de

groep?

Beschikt de groep over voldoende

competenties?

Welke busmaatschappij voldoet aan de normen?

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 9: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Scope 4/4

Specifieke risico’s

Vb: verloren lopen

Specifieke maatregelen

Checklists voor leerkrachten

Algemene risico’s

Vb: route = onbekend

Algemene (generieke)

beheersmaatregelen

Checklists voor directies

Page 10: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Procesbeschrijving EMA1.algemene RIE (Risico Inventarisatie & Evaluatie)• centrale vraag: “Zijn de EMA aangepast aan de mogelijkheden van de deelnemers?”• basis voor een beleid, actieplan en programma; “Wat voor activiteiten organiseren we voor welke leerlingen, en hoe?”

2. specifieke RIE’s (een soort ‘taakrisicoanalyses’, per type EMA) • zijn een input voor de algemene RIE •omgekeerd zal de algemene RIE ook op risico’s en preventiemaatregelen wijzen, die in een specifieke, concrete EMA dienen aangepakt (bvb wat doe je als iemand tijdens de activiteit een opdracht niet meer aankan?)

De algemene en specifieke RIE’s krijgen input van én geven output aan:• Organisatorische aspecten (planning, coördinatie)• Fysieke en mentale competenties (gebrek eraan induceert risico’s, op basis van die risico’s bepalen we competentievereisten)• Informatie en communicatie van de risico’s en preventiemaatregelen aan de deelnemers• Materiële en omgevingsaspecten (logistiek, kledij, uitrusting, vervoer, klimaat, cultuur)• Gezondheid en hygiëne

3. Tijdens de EMA zelf, zullen begeleiders successen en incidenten (gevaarlijke situaties, ongevallen)tegenkomen.• Daartoe is een noodorganisatie vereist.• Incidenten dienen gerapporteerd, het verloop van een EMA geëvalueerd.• Dergelijke verslagen geven nieuwe input om de RIE’s te herzien en voor verbeteracties.

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 11: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

RIE EMA’sRisico Inventarisatie en Evaluatie

Ontwikkeling van de spreadsheet Algemene preventiemaatregelen:

Doel: alle riscovelden afdekken Te gebruiken in samenwerking met PA Lijsten dienen als basis en kunnen steeds

uitgebreid worden Vereenvoudigde versie

Specifieke activiteiten: Vereenvoudigde lijsten (Nog) geen complete lijst voor alle mogelijke

activiteiten/verplaatsingen

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 12: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

RIE EMA’sRisico Inventarisatie en Evaluatie

1. Titel: Extra Muros activiteiten: avontuurlijke sportactiviteiten.2. Afkortingen: lijst met afkortingen.3. Inhoud & gebruik: legt het gebruik van de spreadsheet uit.4. Algemene gegevens: over de specifieke activiteit.5. Scope: laat aan gebruiker toe het toepassingsdomein te bepalen.6. Stappenplan: ten behoeve van ervaren gebruikers. 7. Form Hoofdbegel: formulier waarop hoofdbegeleider relevante gegevens noteert.8. Procesflow:procesbeschijving bij EMA9. Info risico evaluatie: korte uitleg bij evaluatie van risico’s (kwantificeren).

Als de risico’s geïnventariseerd zijn worden ze item per item geëvalueerd qua kans en ernst.

Voor beide parameters gebruiken we een schaal van 0 tot en met 4. Verder kun je spreken van een intrinsiek risico niveau (IRN), dus het

naakte risico zonder maatregelen. Verder is er het rest risico niveau (RRN) – na maatregelen - en het aanvaardbaar risico (ARN). Uiteraard is het de bedoeling om het RRN onder het ARN te krijgen.

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 13: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

RIE EMA’sRisico Inventarisatie en Evaluatie

10. Info evaluatie maatregelen: Wordt uitgelegd welke de scores zijn, die bij de door de ons ontwikkelde checklists met

maatregelen, moeten gebruikt worden. Zoals eerder uitgelegd verwachten we van de mensen uit de schoolomgeving niet dat ze een

naakte risico identificatie en / of evaluatie doen. Wij hebben op voorhand een checklist gemaakt die de risico’s afdekt en die beter te hanteren valt door mensen uit het onderwijs.

11. RIE specifiek: Geeft een voorbeeld van een risico-identificatie en evaluatie voor een specifieke activiteit. Een begeleider of PA van een school moet dit van dichterbij bekijken in functie van de werkelijke

activiteiten en doelgroepen. Diverse mogelijke groepen blootgestelden. De risico’s kunnen voortkomen uit (meerdere bronnen per risico mogelijk):

de taak of activiteit het individu de organisatie het materiaal de omgeving

Qua evaluatie kan er een naakte inschatting van de risico’s gebeuren, via de eerder vermelde methode met scores van 0 t/m 4 voor kans en ernst.

Daarnaast zijn er maatregelen mogelijk, zowel specifiek als algemeen, die toelaten de risico’s af te dekken. Het is niet de bedoeling dat de organiserende leerkracht dit (zonder begeleiding) gebruikt. Een dergelijke lijst kan zonder al te veel moeilijkheden door een organiserende leerkracht

ingevuld worden. De manier van scoren is simpel: 0 voor helemaal niet in orde, 1 voor partieel OK en 2 voor volledig conform.

Er is ruimte om commentaar neer te schrijven, alsook voor het vastleggen van noodzakelijke acties.

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 14: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

RIE EMA’sRisico Inventarisatie en Evaluatie

12. RIE algemeen: Hier hebben we getracht om een aantal generieke risico’s te

lijsten, die van toepassing zijn voor een heel brede waaier van EMA.

Scholen kunnen dit verder aanvullen. De gevaren werden ondergebracht in vier categorieën:

voor EMA: Verplaatsing: De eigenlijke activiteit (daar waar de activiteit een verplaatsing,

bijvoorbeeld een fietstocht, is verwijzen we naar de lijst verplaatsing).

Na de activiteit: daar is het noodzakelijk om feedback te collecteren.

13. RIE algemeen versus maatregelen: nagaan met welke risico’s afgedekt worden met algemene maatregelen.

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 15: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

RIE EMA’sRisico Inventarisatie en Evaluatie

14. Algemene beheersmaatregelen: checklist die op hoger niveau (directie) van de school, moet behandeld worden om een groot aantal risico’s te beheersen.

Onderverdeling in 10 domeinen: beleid, actieplan en rollen plannning en opvolging competenties en training communicatie en info begeleiding en toezicht gezondheid en hygiëne logistiek en materiaal vervoer en verplaatsing noodsituaties incident analyse en feedback

15. Beheersevaluatie-grafiek: het spinnendiagram illustreert op een grafische manier de gemiddelde score in elk van de tien domeinen. De grafiek toont, kort maar krachtig, aan hoe de school zich algemeen situeert en waar de prioriteiten moeten liggen. 16. Evaluatie na EMA: feedback over EMA.17. Evaluatie grafiek na EMA: grafische weergave van de scores na de EMA.18. Documenten: reeks documenten.

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Page 16: EXTRA MUROS Bijeenkomst preventieadviseurs bisdom Mechelen-Brussel 1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel.

Veiligheidsboekjes EMA Vereenvoudigde

versie van spreadsheet

Opgedeeld per activiteit en verplaatsing

(Nog) geen complete lijst voor alle mogelijke activiteiten/verplaatsingen

1/12/2006 - preventieadviseurs bidsom Mechelen-Brussel

Veiligheidsboekje Extra Muros Activiteiten (EMA) in het onderwijs

Met checklists voor leerkrachten