Experiment Gezonde Wijk Presikhaaf - 3

36
experiment voor een gezonde wijk Ontmoeten & co-creëren PRESIKHAAF

description

Het derde digitale magazine Gezonde Wijk in Presikhaaf. Een collage vaninitiatieven en portretten van mensen die nu al gestalte geven aan Gezonde Wijk.

Transcript of Experiment Gezonde Wijk Presikhaaf - 3

experiment voor een gezonde wijk

Ontmoeten & co-creëren

PRESIKHAAF

2

VoorwoordVoor u ligt het derde magazine van het experiment Gezonde Wijk. Drie onverwachte magazines bovendien, want we hebben het initiatief genomen omdat iedereen behoefte had aan zichtbaarheid van prachtige mensen en initiatieven. Zo leidt een spontaan idee ineens tot drie publicaties die we samen hebben gemaakt!

Er volgt er nog één. Die geven we uit op papier. Het liefst in een hele grote oplage, met de mooiste artikelen van deze drie magazines en meer natuurlijk! Dus denk daar vast over na. Wat wil jij eigenlijk zeggen tegen iedereen in Presikhaaf?

Mensen maken de wijk bijzonder. De smaakmakers zeker! Het experiment Gezonde Wijk bood ruimte aan een groep ondernemende mensen die met heel veel plezier vorm geven aan de ontwikkelingen in Presikhaaf. Zowel vanuit het werk als vanuit hun vrije tijd en motivatie.

In dit magazine ook een artikel over de Versnellingskamer dat vertelt over wat de Smaakmakers nodig hebben om nóg meer impact te genereren in de wijk. Gericht op de gezondheid van mensen, en, zoals we hebben gezien, een Gezonde Wijk is een Gezellige Wijk.

Op de Parkmanifestatie in september 2011 kunt u de Smaakmakers ontmoetentijdens een zinderende bazaar; Kom Proeven! Wat de Smaakmakers van Presikhaaf u te bieden hebben en voeg er zelf uw lievelings-ingrediënten aan toe. Want een ge-zonde wijk, maken we natuurlijk allemaal samen!

Namens alle initiatiefnemers, geniet van de zomer en we zien elkaar op de Park-manifestatie.

Met groet! Gerjanne Tiemens en Noor Bongers

Grande Finale

Voor de smaakmakers is er nog één ontmoeting. Met analyse van de uitkomsten, management inzichten, plannen maken voor de toekomst, en natuurlijk . . . . champagne!

Een officiële uitnodiging volgt snel via de mail.

3

Inhoudsopgave

De Weldam en Resto Van Harte co-creëren paasdiner

Riek van den Berg,Knoppenhulp SWOA

Experiment Gezonde Wijk geeft gas in de versnellingskamer

Presikhaaf opent nieuwe perspectieven

In gesprek met Henk Grevenondernemer op de HonigkampIn gesprek met Claudia Schouten, cultuurscout inPresikhaafLiever bewegen dan moe

Een onthutsende structuurDe straat op!Communiceren met al je zintuigen

Twee kanjers van de Vrijwillige Hulpdienst Arnhem

Voorwoord36

14

16

18

22

24

26

303234

28

4

Colofon

5

Magazine:Dit 3e digitale magazine kwam tot stand met medewerking van devolgende personen:

Teksten: Ed van Dael, Angelique van den Hout, Karin Veldkamp, Til Gerritsen,Irm Staarink, Jan-Willem Rotteveel, Tanja Ilbrink, Noor Bongers, Gerjanne TiemensFoto’s: Voermans Van Bree, Ruben Janssen, Riek van den Berg, Angelique van den Hout, Henk Greven, Martine Siemens, Tanja Ilbrink, Noor Bongers, Gerjanne TiemensVormgeving: Studio Redlab en Gerjanne Tiemens

De werkgroep Gezonde Wijk bestaat uit:Barbara Willaert (gemeente Arnhem), [email protected] van Dael (gemeente Arnhem), [email protected] Davina (Sportbedrijf Arnhem), [email protected] van Driel (Iriszorg) [email protected] van de Water (STMG), [email protected] Somer (GGD VVGM), [email protected] van Tuil (SWOA), [email protected] Lieste (STMG), [email protected] Spekschoor (Sportbedrijf/Leerbedrijf Diagonaal), [email protected] Haarler (wijkmanager), [email protected] Meekes (Indigo), [email protected] Staarink (Indigo), [email protected] Rigter (Indigo), h.rigter@ indigogelderland.nlClaudia Schouten (Cultuurscout), [email protected] Verhoeven (communicatie adviseur), [email protected]

Coördinatie experiment en magazine:Noor Bongers, [email protected] Tiemens, [email protected]

Ideeën en input voor het volgende magazine kunt u mailen [email protected]

Opdrachtgever van experiment gezonde wijk:Gemeente Arnhem

Experiment Gezonde Wijk geeft gas in de versnellingskamer Tekst & foto’s: Noor Bongers en Gerjanne Tiemens

Op 17 mei jl. was een kleine groep Smaakmakers te gast bij het Rijn-IJssel in Presikhaaf voor een sessie in ‘de Versnellingskamer’. Fasten your seatbeltst en let’s go! De resultaten én wensen van de vorige ontmoetingen vormden de basis van deze sessie.

De Versnellingskamer maakt besliss-ingen mogelijk. Puur omdat je infor-matie inzichtelijk maakt samen met de inzichten én prioriteiten van de deelnemers. Er was een represen-tatieve groep van de Smaakmakers uitgenodigd, wegens beperkt aantal plaatsen.

Eerder overwogen we een matchteam uit te nodigen voor deze sessie. Maar in feite... is het matchteam de grote groep van 60 smaakmakers die vorm geeft aan Gezonde Wijk, die mensen en wensen aan elkaar verbinden. Een groep van ondernemende mensen mét pit.

Wat hebben deze smaakmakers nodig? En hoe draagt dit het beste bij aan het breder idee van Gezonde Wijk? Hieronder een kort verslag van de insteek en de uitkomsten.

6

Wat is een versnellingskamer?Een versnellingskamer biedt ondersteuning bij een creatieve sessie, het selecteren van oplossingen, een projectevaluatie, strategische planning of budgettering. Een besluit nemen is niet noodzakelijk. Het systeem is ook zeer geschikt om een overzicht te creëren van de meningen en ver-houdingen binnen de groep. Dit kan gebruikt worden om standpunten te inventariseren maar ook om een product te evalueren of om strategie te bepalen. (bron: www.beleidsimpuls.nl)

Hoe werkt het eigenlijk?

Aan de hand van de uitkomsten van de eerdere bijeenkomsten, maakten Gerjanne en Noor samen met Henry Soyer en Marijke van Huijstee van het RijnIJssel een script. In een aantal thema’s kregen de deelnemers, die al-lemaal achter een laptop zaten, vra-gen voorgelegd waar iedereen tege-lijkertijd antwoord op kon geven.

Deze antwoorden zijn gelijktijdig ano-niem zichtbaar op een groot scherm. Je ziet dus meteen wat iedereen denkt, zónder dat hier discussie over ontstaat. Bij sommige onderdelen kon er gestemd worden op de verschil-lende ideeën en antwoorden. Super praktisch. Je maakt inzichtelijk wat echt belangrijk is en waar de prioritei-ten liggen.

De uitkomsten van de versnellingskamer bieden logische én praktische hand-vatten voor de volgende stappen in experiment Gezonde Wijk.

Ed van Dael memoreerde aan het einde van de Versnellingskamer, dat een praktische bijeenkomst zoals deze niet mogelijk was geweest zonder de eerdere bijeenkomsten. Deze waren gericht op het vormen van een groep, het ontmoeten van de Smaakmakers en het afstemmen van elkaars ide-alen Ed van Dael memoreerde aan het einde van de Versnellingskamer, dat een praktische bijeenkomst zoals deze niet mogelijk was geweest zonder de eerdere bijeenkomsten. Deze waren

gericht op het vormen van een groep, het ontmoeten van de Smaakmakers en het afstemmen van elkaars ide-alen, het ontmoeten van de Smaak-makers en het afstemmen van elkaars idealen, verwachtingen en wensen.

Tijdens deze bijeenkomsten ontstond een gezamenlijke focus. Een groep mensen die vanuit hun intrinsieke mo-tivatie vorm geeft aan ontwikkelingen binnen Presikhaaf. Aan gezondheid in de meest brede zin des’ woords. Cul-tuur, ontmoeten, oprechtheid en initi-atief zijn maar enkele van de waarden die door deze groep worden gedeeld. De versnellingskamer biedt op beleidsniveau handvatten om advies te geven over wat de Smaakma-kers wíllen in Presikhaaf. Over hoe de netwerken en programma’s het beste tot hun recht komen, en daar-mee bijdragen aan de gezondheid van de mensen in Presikhaaf. De fantas-tische resultaten van het experiment Gezonde Wijk; het eigenaarschap, het benutten van elkaars talenten, het benoemen van een gezamenlijke ambitie en focus, de mogelijkheid om elkaar te vínden en te betrekken bij deze ambitie en de gelijkwaardigheid, geven ook het management énbestuur van de deelnemende organi-saties inzicht om richting te geven. Natuurlijk. Dit zal nog blijken in de praktijk. Maar zonder bottom up ook geen verandering in de top down-mentaliteit van bestuurders. Zie in dit kader ook het artikel ‘onthutsende structuur’ verderop in dit magazine. Beide hebben elkaar nodig. En dit is wat het experiment Gezonde Wijk beoogt.

Relatie met de eerdere ontmoetingen

7

De thema’s

• benutten van de buitenruimte• mixen van doelgroepen• achter de voordeur• ongedwongen ontmoeten / gezelligheid• bewustwording over Gezondheid (ook onderwijs)• culturele happenings• ondernemen is Gezond! (specifieke initiatieven

Ondernemers en bijdragen aan Presikhaaf)

In de benoemde behoeften schemeren álle aspecten van Gezonde Wijk door die we in de eerste bijeenkomst heb-ben benoemd én de mensen die hier nu al aan bijdragen.

Deze behoeften maken een integrale benadering van de bestaande pro-gramma’s mogelijk. Zij laten zien waar er dwarsverbanden liggen dóór

organisaties heen. We richten ons in de Versnellingskamer specifiek niet op categorieën als ‘armoede’, ‘een-zaamheid’, ‘actief bewegen’, omdat de bestaande programma’s dan té ge-makkelijk in deze bekende catego-rieën worden geplaatst. We willen juist via andere waarden én cross over de programma’s belichten. Zodat dit werkelijk inzicht geeft.

8

Iedereen heeft zijn ‘eigen manier van communiceren’. De één leest graag berichten op Facebook en de ander de wijkkrant. De één wil graag worden gebeld, de ander krijgt juist liever een e-mail. Gebruik ál deze kanalen en probeer niet één communicatiekanaal te maken dat iedereen [moet] gaat bezoeken. Via Via werkt véle malen beter. Stem hier je communicatie op af!

Op álle bijeenkomsten was het een belangrijk thema. We willen zien wát er al is en wíe bijdraagt aan Gezonde Wijk. Maak deze initiatieven zichtbaar.

Om dit goed te kunnen doen is er wél één plek nodig waar de mensen die willen communiceren alle informatie kunnen vinden. Een locatie voor de Smaakmakers en aanverwanten, waar zij alles kunnen vinden. Programma-makers kunnen hier hun informatie naar toe sturen. Dit is géén informa-tiekanaal richting het publiek of de bewoners van Presikhaaf. Het is func-tioneel voor hen die er gebruik van maken.

Dat vraag en aanbod bij elkaar brengt. Regisseurs van al het ‘ver-keer’ binnen de wijk. Iemand wil iets geven? Iemand heeft iets nodig? Wie of welk programma kan hem/haar dit bieden? Telkens weer wordt benadrukt dat het mensen zijn die de beste match kunnen maken. Mensen die in verschillende netwerken functioneren èn weten wat er speelt. Daar kan geen computer tegenop.

Er zijn óók een aantal zaken die we als ‘bekend’ hebben aangemerkt en waar we dus geen aandacht aan hebben gegeven tijdens deze sessie. Deze elementen zijn natuurlijk wél mega belangrijk in de volgende stappen

Communicatie

Initiatieven zichtbaar maken

De Versnellingskamer biedt ruimte voor 20 mensen. Daarom hebben Barbara, Ed, Gerjanne en Noor een selectie gemaakt uit de groep smaak-makers. Daarbij is gelet op een goede mix tussen mensen die zich vanuit hun werk inzetten voor Presikhaaf en mensen die dit vrijwillig doen als buurtbewoner. Maar nóg belangrijker, een groep die representatief is door haar diversiteit. Zowel qua professie, vakgebied, cultuur én attitude.

De mensen die hierbij aanwezig waren (in willekeurige volgorde): Barbara Willaert, Ed van Dael, Gert Jonge Poerink, Jeroen Glissenaar, Alice Somer, Karin Albers, Lonneke van Tuil, Gerda Delleman, Lars van Driel, Gerrit Spekschoor, Mina Yacoub, Conny Bloemendaal, Eef Bloemendaal, Han-neke Rückert, Jan-Willem Rotteveel, Allon Cheng, Melissa Suryajaya, Noor Bongers en Gerjanne Tiemens. Aan hen kun je natuurlijk áltijd om een persoonlijk verslag vragen.

De groep

Informatie

Matchteam

Reeds bekende informatie

9

Per thema zijn er tal van programma’s en initiatieven voor verschillende doelgroepen. Variërend van zorg- tot cultuur- tot informele initiatieven. In de eerdere bijeenkomsten bleek al dat er een overweldigend aanbod is in Presikhaaf. Nu staat dat allemaal op een rijtje.

Opvallend is dat het thema ‘achter de voordeur’ tot een grote rij initiatieven leidde. Het werd als een van de groot-ste problemen benoemd tijdens de sessies. Er is erg veel aanbod. Maar hoe kom je áchter de voordeur? En hier blijkt de apotheker een cruciale functie te vervullen. Deze samen-werking kan natuurlijk verder worden ontwikkeld.

Verder werd Resto Van Harte geroemd en benoemd voor verschillende vraag-stukken. Zowel voor het ‘mixen van doelgroepen’ tot ‘ongedwongen ont-moeten’ tot als oplossing ‘achter de voordeur’ om mensen op laagdrem-pelige wijze uit huis te laten re-creëren. Sowieso scoort samen eten en drinken erg hoog. De roep om meer soepsalons in de wijk was duidelijk hoorbaar. Volgens ons mede omdat dit kleine initiatieven zijn, makkelijk te realiseren en met grote impact!

In de buitenruimte scoorde sport en spel in het park het hoogst, samen met bewegen op recept. Beide ook heel laagdrempelige initiatieven waar-bij huisartsen en het Sportbedrijf samen werken.

Ondernemen is Gezond leverde ei-genlijk de kleinste rij initiatieven op. In de eerdere bijeenkomsten bleek ook dat er weinig relaties zijn met

ondernemers of dat deze niet goed worden benut om gezamenlijke pro-gramma’s te maken. Enthousiasme over dit onderwerp is er wél. Het pro-gramma ‘gesunde kinder’ leverde de hoogste score op, samen met de roep om meer soepsalon’s en Resto Van Harte’s en het sponsoren van sport-abonnementen voor jongeren door de lokale middenstand. Er ligt hier nog een groot onontgonnen gebied om te ondernemen!

De wens om een Bazaar in te richten is hier natuurlijk al een mooie oplossing voor.

Het aanbod en wat men hier van vond

10

Regelmatige ontmoetingen, ‘energie-bijeenkomsten’ zoals het werd ge-noemd, scoorden het hoogst. Gerela-teerd hieraan waren ook trainingen aan professionals om zich deze manier van werken eigen te maken, sleutelfiguren motiveren en op bezoek gaan bij elkaar organisatie. Belang-rijkste is dat je elkaar treft rond een gezamenlijke ambitie, dat je samen iets dóet (!!) én dat er ruimte is voor informele ontmoeting. Liefst met lek-ker eten en drinken.

Opmerkelijk als tweede eindigt de wens ‘zet in álles wat je doet de bewoner centraal’ en maak dit als leidend thema voor management, bestuur en programmaontwikkeling. Het lijkt logisch, maar het wordt in de regeldruk en managementlagen te vaak vergeten. Kritiek was er ook op het experiment Gezonde Wijk. Dat wij de bewoners niet hadden gevraagd en uitgenodigd. Wij hebben hier bewust voor gekozen. En ons gericht op de nétwerken van mensen die in con-tact staan met deze bewoners. Als dit netwerk goed functioneert, wordt ook de bewoner beter bediend. Dit werd ge-deeld door de aanwezigen. Dit blijkt ook uit de eerste wens. En de derde . . .

Op plaats drie staat het duurzaam ondersteunen van de professionals in de uitvoering. Er zijn nu tal van wen-sen geuit, zichtbaar maken van initia-tieven, smaakmaker-bijeenkomsten en het matchen van vraag en aanbod. Er is sterke behoefte aan ondersteun-ing hiervan. Een soort regisseur die de voortgang bewaakt, activiteiten coördineert en ontmoetingen organi-seert. Zodat de mensen hun activitei-ten náást hun werk kunnen blijven doen en er met al het sociaal kapitaal (de wéns om bij te dragen) ook echt iets gebeurt. Coördinatie en aan-jagen blijft noodzakelijk om successen samen te kunnen blijven vieren.

Op de volgende pagina’s een greep uit de antwoorden van de Smaakmakers voor een gouden tip om Presikhaaf tot een succes te maken èn wat je hier zelf al aan kunt bijdragen.

Op verzoek is het gehele rapport van de Versnellingskamer te verkrijgen bij Ed en Barbara. Het rapport is een opsomming van feiten en leest nogal verwarrend, maar geeft een heel mooi overzicht van alles dat is gezegd. In-teressanter is om dit samen met een van de deelnemers te bekijken en te bespreken.

Energie bijeenkomsten

Bewoner centraal

Duurzame ondersteuning

Gouden tips en wensen

De volgende stap was om de wensen te inventariseren. Wat is er nodig om deze groep Smaakmakers te fa-ciliteren? En wat draagt het meeste bij aan een Gezond en Levendig Presikhaaf? De uitkomsten zijn hier niet echt heel verrassend in vergelijk-ing met de eerdere ontmoetingen.

De wensen

Belangrijke uitkomsten

11

Gouden tips &

goede voornemens

Laat zien wat je doet en inspireer elkaar!

Vaker iedereen ‘lastig vallen’ met ideeën voor samenwerking

Diagonaal weer op de agenda van het onderwijs zetten

12

Het is altijd mogelijk als je je liefste wens uit

Vergeet je hart niet in je werk

Hou ogen & oren open en kom in actie!

Gemeente en woningbouwcorporaties denk niet dat alles van bovenaf opgelegd en verzonnen moet worden!

Gouden tips &

goede voornemens

Zorg voor een goed restaurant/leuk grand café in de wijk

Regelmatig contact blijven houden met de Smaakmakers

13

De vitaminen die ik tijdens dit experiment heb opgedaan door-geven aan anderen

Onderwijs in de wijk: gebruik de wijk als leerwerkplaats

Blijven denken vanuit mogelijkheden! Alles is haalbaar!

Intentie en deze experimentele werk-wijze blijven uitdragen op alle niveaus

Vertrouw op mensen in de wijk en leg de lat hoog!

Het jaarlijkse paasiner van de Weldam was dit jaar voor het eerst een co-productie van de Weldam en Resto Van Harte. Koks Mahjoub Inerhmi en Allon Cheng hebben samen met een paar kookgekke vrijwillige medewerkers een heerlijk diner bereid.

Hoe komt zo’n samenwerking tot stand zult u zich afvragen. Dat ging eigenijk heel eenvoudig! Ik hou van netwerken en doen, net als Allon Cheng van Resto Van Harte, boven-dien is Stichting Welzijn Ouderen een groot voorstander van samenwerken met andere organisatie/instellingen/

enthousiastelingen, dus was de samenwerking snel beklonken.

Allon Cheng, Jaap van den Berg, Lonneke van Tuil en ondergetekende zijn als Smaakmakers actief betrok-ken bij het experiment Gezonde Wijk Presikhaaf. Tijdens de bijeenkomsten van dit experiment, werd het netwerk dat bijdraagt aan Gezonde Wijk Presikhaaf steeds zichtbaarder en kwam naar voren hoe belangrijk het is om samen te werken. Daar moet je dan niet alleen over praten, maar je moet het ook gewoon gaan doen. En dat hebben we gedaan.

14

De Weldam en Resto Van Harte co-creëren paasdinerTekst: Til Gerritsen, activiteitencoördinator de WeldamFoto’s: Ruben Janssen

Het paasdiner is wat mij betreft een mooi voorbeeld van concrete dingen die ontstaan uit de vernieuwende aanpak van experiment Gezonde Wijk Presikhaaf.

Hieruit blijkt maar weer hoe zinvol het is mensen van verschillende pluimage samen te brengen en samen te brain-stormen over hoe je samen zaken nog beter kunt doen. Ben ik ijdel als ik zeg: succes verzekerd? Vast niet!

Na afloop van het paasdiner bedankte Allon de gasten voor hun gezelligheid en vriendelijkheid. Hij bood spontaan aan een volgende keer graag weer samen met de SWOA een heerlijke maaltijd te verzorgen. En dat was niet

tegen dovemansoren gezegd! Ik heb Allon gelijk gestrikt voor het Kerstdiner op woensdag 14 december 2011.

Allon, Mahjoub en alle anderen nog-maals heel hartelijk dank voor deze onvergetelijke middag!

Leuk om te weten: Til Gerritsen heeft zaterdag 4 juni de Opsteker van de Week van de Tros ontvangen, dit is een onderscheiding voor actieve vrijwilligers.

15

Presikhaaf opent nieuwe perspectievenTekst: Gerjanne TiemensFoto’s: Ruben Janssen

Het lijkt wel zomer als we op dinsdag 20 april alweer de derde Smaakmakers bijeen-komst hebben. Presikhaaf opent nieuwe perspectieven is het thema en dit keer zijn we te gast bij Locatie Spatie, het cultuurhuis in Presikhaaf. Als we aankomen worden we hartelijk ontvangen door Anna Krijnen en Claudia Schouten, we spreken het pro-gramma door en met vereende krachten wordt binnen een uur de ruimte ingericht voor de bijeenkomst.

Rond vijven stromen de Smaakmakers binnen. Nou ja, binnen... ze worden buiten verwelkomt met een drankje en strijken neer op een van de stoelen die buiten op het gazon staan. Want van zulk lekker weer moet je natuurlijk wel genieten!

Zoals bij elke bijeenkomst is men binnen de kortste keren druk met elkaar in gesprek en wordt er volop uitgewisseld. Ondertussen delen Noor en ik kartonnen sterren en stiften uit en vragen de Smaakmakers hier drie dingen op te schrijven; hun naam, hun wens èn wie ze graag willen ontmoeten.

De sterren worden binnen op een grote muur gehangen en vervolgens kan iedereen met stiften verbindingslijnen trekken met de sterren van andere Smaakmakers voor wie ze iets kunnen betekenen. Binnen de kortste keren staat er een wirwar van lijnen op de muur. Èn is men verbaasd over hoeveel hulp men elkaar onderling al kan bieden. Zichtbaar maken wat er al is èn uitspreken wat je wensen zijn (durf te vra-gen!) blijkt iedere keer weer een boel op te leveren!

16

Na de gezamenlijke maaltijd splitsen we op in drie verschillende groepen en gaan we met elkaar in gesprek over hoe we met alle ideeën en input wensen in praktijk kun-nen brengen. Elke groep heeft z’n eigen rode draad; Ondernemen is Gezond! en Cul-tuur verbindt zijn twee draden en dan is er en groep die zich buigt over communicatie en het bij elkaar brengen van vraag & aanbod. Want dat laatste blijkt toch steeds weer een grote uitdaging.

Tot onze grote verrassing en blijdschap, blijken er aan het eind van de avond prachtige plannen te zijn ontstaan waarin meerdere wensen een plekje vinden. Zo is daar het plan voor het opzetten van een bazaar, waar multicultureel en ondernemend Presikhaaf samen komen. En vanuit de cultuurgroep komt men met concrete plannen voor een evenement bij het podium van de Willem Dreesschool. Met een voorstelling van verschillende Presikhaafse podiumkunsten en aansluitend een barbeque in Park Presikhaaf, misschien zelfs al wel rondom de permanente barbequeplekken in het park die zo hoog op de wensenlijst staan.

Want dat elkaar ongedwongen ontmoeten en samen eten hele mooie dingen oplevert, is de afgelopen maanden wel heel duidelijk geworden tijdens de bijeenkomsten met de Smaakmakers van Presikhaaf.

Het is heerlijk om te zien hoe de groep Smaakmakers steeds meer zelf de regie neemt in experiment Gezonde Wijk. Presikhaaf leeft! En dat is heel Gezond!

17

Een voorgeschiedenis bij AKZOTot haar pensioen heeft Riek gewerkt bij AKZO in Arnhem. Eerst op de researchafdeling als textiel-laborante. Daar werd haar technische talenten al snel ontdekt. Ze paste een inrijgvolgorde van een nieuw soort garen aan waardoor het twijnen vlekkeloos verliep. Toen de textielafdeling in 1973 uit Arnhem vertrok, kwam Riek bij het octrooibureau terecht. Eerst een administratieve functie bij de financiële afdeling. Daar maakte ze ook kennis met de computer, want vanaf 1982 werden de facturen in de computer geregistreerd.

Later kwam ze te werken in de Buitendienst van het Octrooibureau. Dat betekende dat ze met octrooien in een kof-fer het hele land afreisde om handtekeningen te verzamelen voor het patenteren van het octrooi: eerst met de uitvinder naar een notaris, dan naar het ministerie van Buitenlandse zaken en vervolgens naar allerlei consulaten van landen waar octrooi was aangevraagd. Een interessante baan, want Riek moest zelf ook de octrooien lezen en was dus op de hoogte van de allernieuwste technische ontwikkelingen.

Na haar pensioen in 1991 heeft ze zo’n vier jaar voor moeder en broer gezorgd en genoten van de vrije tijd. Tot ze werd gebeld door een man waarmee ze samen in de cursus ‘Pen-sioen in zicht’ had gezeten. Hij herinnerde zich dat Riek, omdat ze een deel van de cursus gefilmd en gemonteerd had. Het plakken en knippen ging haar zo snel af, dat het indruk had gemaakt. Hij vroeg haar of ze interesse had te helpen bij het initiatief van RijnIJssel college met de opzet van een Knoppendienst.

Riek van den Berg, knoppenhulp SWOA

Riek van den Berg is een zeer actieve dame, die zich op vele manieren inzet voor de medemens. Veel mensen in Presikhaaf kennen haar dan ook, in haar rol als Knoppenhulp van de SWOA of als tech-nicus bij RTV Arnhem Ze is sinds 1977 woonachtig in Presikhaaf, Elsweide.

18

Tekst: Angelique van den HoutFoto’s: Riek van den Berg

19

20

Het ontstaan van de knoppendienstBij het RijnIJssel was er een klaslokaal ter beschikking gesteld met allerlei apparatuur zoals een NS-kaartjes automaat, mobiele telefoon, wasmachine, televisie, magnetron etc. Mensen konden langs komen om uitleg te krijgen over deze apparaten. Alle bewoners van Presikhaaf werden per brief uitgenodigd om gebruik te maken van deze nieuwe service. Toenmalig burge-meester Scholten opende het lokaal aan de Maaslaan.

Twee jaar en 600 mensen later werd deze locatie opgeheven. De roep van bewoners van Presikhaaf om thuis geholpen te worden werd echter steeds luider. Dus werd de knoppenhulp werd van het RijnIJssel college overgedragen aan de SWOA. Hierdoor werd de knoppenhulp toegankelijk voor heel Arnhem.

De knoppendienst vandaag de dagMomenteel zijn er vier vrijwilligers die elk een postcodege-bied van Arnhem bedienen. Zij gaan wekelijks bij een aantal mensen op bezoek om uitleg te geven over (nieuwe) appa-raten of om problemen op te lossen. Veel voorkomende vra-gen gaan over het aansluiten van draadloos internet, het in-stellen TV-zenders, hoe een magnetron werkt en over defecte scartkabels vervangen.

Inwoners van Arnhem van 50+ kunnen dagelijks een vraag indienen bij de SWOA Weldam aan de Middachtensingel. De coördinatoren verdelen de aanvragen over de vrijwilligers, die per mail de aanvraag binnen krijgen. Zij maken dan persoon-lijk een afspraak met de aanvrager wanneer ze langs komen. Er wordt veel gebruik gemaakt van deze service. Wekelijks komen er meer dan tien aanvragen binnen.

Achter de knoppen bij RTV ArnhemNaast haar werkzaamheden als Knoppenhulp, bedient Riek het mengpaneel bij RTV Arnhem tijdens wekelijkse uitzendingen van het christelijk programma Het Anker. Riek verzorgt niet alleen het geluid, maar zorgt, samen met een technicus, ook voor de samenstelling en montage van de gehele uitzending. Samen met een aantal mensen uit Dieren wordt Het Anker ge-maakt en elke zondagochtend van 10-11 uur uitgezonden, met een herhaling om acht uur ’s avonds.

Praktische informatie KnoppenhulpEen vraag indienen bij de Knoppenhulp kan dagelijks van 9 – 12 uur via telefoonnummer 026 3611741.De Knoppenhulp kost € 4,50 per aanvraag voor maximaal twee uur hulp.

21

In gesprek met Henk Greven, ondernemer op de HonigkampTekst: Ed van DaelFoto’s: Henk Greven

“Ik ben slager op winkelcentrum Honigkamp. Ik kom al 24 jaar met veel plezier uit Duiven naar mijn winkel. Met de fiets! Het plezier haal ik uit het contact met de mensen én uit het opgeknapte winkelcentrum. Het is heel mooi geworden met nieuwe bloembakken, bestrating en fietsklemmen.”

“Bij een gezonde wijk denk ik aan een groene wijk en een leefbare wijk waar mensen het goed hebben. Wat ik Presikhaaf te bieden heb? Ik ben erg klantvriendelijk, mijn producten zijn van hoge kwaliteit en voor iedere portemonnee. Maar er is meer dan mijn winkel!

22

Ik draag overal uit dat Presikhaaf een mooie wijk is en dat iedereen daar verantwoordelijk voor moet zijn. Ik groet iedereen, ook als ik ze niet ken. Wat ik van anderen verwacht? Dat je het samen moet doen. Ik spreek winkeliers aan op hun gedrag, bijvoorbeeld als het gaat om rotzooi opruimen. Presikhaaf is zo opgeknapt, dat moeten we zo houden. Het is goed bereikbaar, heeft veel groen, mooie scholen en heeft iedereen wat te bieden.

Mijn gouden tip? Verdraagzaamheid en respect!”

23

Tekst: Karin VeldkampFoto: Martine Siemens

“Ik krijg van beroepskrachten of vakdocenten uit de wijk regelmatig signalen over kinderen of volwassenen die talent hebben. En dat talent is niet alleen dat iemand mooi viool kan spelen of goed kan tekenen” legt Claudia uit. “Het gaat eigenlijk vooral om motivatie. Er zijn mensen die geprikkeld worden door alles wat met kunst te maken heeft. En die betrek ik graag bij de cultuuractiviteiten”.

Met haar 24 uur heeft Claudia een druk pakket en ook al heel wat betekent voor de wijk en veel contacten opgedaan. Het project ‘Tus-senruimte’ is daar een mooi voorbeeld van. Wie kent ze niet? De houten speelaanleidingen dwars door de wijk. Of Presikharmonie?

Sinds drie jaar is Claudia Schouten, werkzaam bij het Kunstbedrijf Arnhem, cultuurscout in Presikhaaf. Claudia is aangesteld om het kunstzinnige klimaat in de wijk te ontwikkelen. Dat doet ze met name door te ondersteunen bij talentontwikkeling en cultuurparticipatie. Dat klinkt allemaal mooi, maar wat houdt dat precies in?

In gesprek met Claudia Schouten, cultuurscout in Presikhaaf

24

Sinds januari heeft Presikhaaf een eigen cultuurhuis; Locatie Spatie. Presikhaaf is de eerste wijk met een cultuurhuis, dankzij Claudia’s inspanningen. Er vinden o.a. cursussen plaats. “Het idee voor een cultuurhuis ontstond toen de oude school op de Cannenburglaan gesloopt werd . Daar zaten 40 ateliers met een wijkgerichte functie. Dat mocht niet verloren gaan voor de wijk. Een aantal van de functies aldaar, zitten nu in het cultuurhuis waaronder de Streetsdepartment en ‘cultuur en school’.

Claudia’s passie voor kunst komt niet uit de lucht vallen. “Als kind gingen we altijd naar musea. En mijn verjaardag was een uitstapje naar het theater. Kunst inspireert mij. Het is vooral de verwondering die het bij mij teweeg brengt. De grootste verwondering zit bij mij in het ‘nieuw cultureel burgerschap’. Hiermee bedoel ik dat culturen door elkaar lopen. Deze ontwikkeling zie ik als een kunstvorm en ondersteun ik graag”.

“Dat was typisch zo’n voorbeeld van talentontwikkeling en cultuur-participatie”, gaat Claudia enthousiast verder. “Muziektalenten uit de wijk hebben samen een CD gemaakt en opgetreden in de wijk. Wat mij daarvan het meest is bijgebleven”, zegt ze met een big smile, is de deelname van een leerling van het bijzonder onderwijs. De jongen was zo trots dat hij zijn eigen posters had gemaakt en ver-spreid op school. Geweldig”.

25

Liever Bewegen dan moe

26

Tekst: Irm Staarink, preventiemedewerker Indigo

Er is steeds meer aandacht voor de goede invloed van fysiek actief zijn op geestelijk gezond zijn. Bewegen helpt mentaal fit te zijn en heeft een positieve uitwerking op lichamelijke processen. Daarom start in Gezondheids-centrum Presikhaaf de training ‘Liever bewegen dan moe’. Dit is een training voor mensen die zich somber voelen en/of onverklaarbare lichamelijke klachten hebben en in be-weging willen komen.

Elke bijeenkomst van de training bestaat uit leren (psycho-educatie) en bewegen. De training vindt, voor mensen die willen deelnemen, dicht bij huis plaats, dit maakt het mak-kelijk om mee te doen. Na deze training kunnen mensen verder met sporten in de wijk.

De training ‘Liever bewegen dan moe’ is speciaal ontwik-keld voor mensen die niet zo gauw iets aan hun depressieve gevoelens willen doen. Uit onderzoek blijkt dat 291.000 Nederlanders tussen 15-65 jaar voor het eerst in hun leven met een depressie geconfronteerd worden. Over een aantal jaren is het de op een na meest voorkomende ziekte in de wereld. Verder is het bekend dat depressie bij vrouwen twee maal zoveel voorkomt als bij mannen.

27

De uitvoering van de training is een initiatief van Indigo (Chris Hartman) in samenwerking met Jos van Leeuwen, fysiotherapeut van het gezondheidscentrum Presikhaven en Trudy van Schaijck, wijkverpleegkundige van STMG. Ook is er samenwerking met de huisartsen in Gezondheids-centrum Presikhaaf.

Aanmelden voor de training ‘Liever bewegen dan moe’ kan bij Indigo tel 3124334. De training vindt plaats op een woensdagochtend.

Om depressie te voorkomen zijn verschillende activiteiten ontwikkeld, maar mensen maken daar nog weinig gebruik van. Dit komt ook omdat een depressie of depressieve gevoelens niet altijd worden herkend. Mensen kunnen er daardoor lang mee rondlopen. Ze hebben geen zin meer, kunnen niet genieten van het leven en verliezen de zin-geving. Het leven is niet meer kleurvol. De training ‘Liever bewegen dan moe’ is een start voor deze mensen om dit te veranderen.

Twee kanjers van de Vrijwillige Hulpdienst Arnhem

Mevrouw Vos en mevrouw Van Wijlick zijn de coördinatoren in Presikhaaf. Ze zitten allebei één ochtend in de week aan de telefoon om bij elke aanvraag een vrijwilliger te zoeken die de hulp gaat bieden. Dat is niet altijd even gemak-kelijk, want het gebied van Presikhaaf beslaat ook een deel van het Broek, de Steenstraat en de Velperweg. Een groot werkgebied dus ,waar ongeveer 15 vrijwilligers actief zijn.

Waarvoor kun je terecht Vrijwillige Hulpdienst?Er wordt vaak een beroep gedaan op de Vrijwilliger Hulpdienst, er worden ongeveer 140 aanvragen per jaar gehonoreerd. Dit kan van alles zijn; van een boodschap doen tot het repareren van keukenkastje en helpen in de tuin. De meeste vraag is echter naar het vervoer en begeleiding naar het ziekenhuis. De hulp wordt gratis aangeboden, alleen voor vervoer wordt een reiskostenver-goeding gevraagd van € 0,28 p/km.

Alle Arnhemmers kunnen een beroep doen op de vrijwillige hulpdienst. Vaak zijn het oudere mensen die te maken hebben met een handicap, (chronische) ziekte of mensen die om wat voor reden een steuntje in de rug verdienen.

Coördinatie van de vrijwilligersMevrouw Vos en mevrouw Van Wijlick nemen al jaren de coördinatie op zich. Ze vertellen dat er regelmatig door dezelfde mensen een aanvraag wordt inge-diend, veelal voor vervoer. De dames hebben goed inzicht in hun vrijwilligers en wie ze waar naar toe kunnen sturen. Ze geven de vrijwilligers ook prak-tische tips mee, zodat iemand die naar de tandarts moet ook daadwerkelijk de prothese in heeft en niet thuis in een bakje laat liggen bijvoorbeeld. Verder houden de coördinatoren wekelijks de aanvragen bij en noteren bijzonderheden die de vrijwilligers aan hen doorgeven na een bezoek aan de aanvrager. Dit wordt dan teruggekoppeld aan het Meldpunt.

Tekst & foto: Angelique van den Hout

De Vrijwillige Hulpdienst Arnhem is onderdeel van het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp Arnhem. Mensen die hulp nodig hebben voor klusjes in en om het huis, autovervoer en begeleiding naar ziekenhuis of invullen van formulieren en die geen familie, buren of kennissen hebben die bij deze activiteiten kun-nen helpen, kunnen een beroep doen op de vrijwil-ligers van de Vrijwillige Hulpdienst Arnhem.

28

Twee kanjers van de Vrijwillige Hulpdienst Arnhem

De vrijwilligers die door de coördinatoren gekoppeld worden aan een aanvrag-er, maken vervolgens zelf een afspraak met de aanvrager. Daarbij kan dan ook gevraagd worden of er bepaald gereedschap in huis is voor de klus of dat de vrijwilliger dat mee moet brengen. De vrijwilliger heeft van het Meldpunt een legitimatie waar de aanvrager naar kan vragen.

Nieuwe vrijwilligers meer dan welkomDe hulpdienst kan zeker nog nieuwe vrijwilligers gebruiken. Het bestand wordt steeds kleiner en de vrijwilliger wordt ook steeds ouder. Vandaar dat nieuwe mensen met open armen worden ontvangen.Vrijwilligers die zich aanmelden bij het Meldpunt krijgen een intakegesprek. Hierin wordt uitgelegd wat de opzet en de doelstelling van de hulpdienst is, wat de vrijwilliger kan verwachten en wat er van hem/haar verwacht wordt.

Meer informatie? Kijk op www.vrijwilligehulpdiensarnhem.nl of klop aan bij éen van de coördinatoren in Presikhaaf.

29

Wonderlijke wereld. Aan de ene kant staan er grote instituties die zorg dragen voor ons en de samenleving. Instituties die ook nog eens alsmaar groter worden. Fusies, overnames en allianties zijn héél gewoon. Bijzonder dat deze instituties binnen zichzelf vaak bestaan uit meerdere bv’s met winstbejag, maar dat terzijde. Groot zijn ze in ieder geval! Met duizenden medewerkers en standaardprocessen, verzuilde verantwoordelijkheden en de wens van producten op maat.

Aan de andere kant staan nieuwe col-lectieven van mensen die de eigen regie nemen, het heft weer in eigen hand. In Presikhaaf bijvoorbeeld, bij de Gezonde Wijk. Maar ook in de zorg ontstaan kleine groepen profession-als die zichzelf organiseren, plat en kleinschalig. Die zich afzonderen van de grote instituties. Die het zelf wel regelen. Groepen consumenten verenigen zich in consumers-united en kopen samen groot in. De vastenlastenbond doet dit ook voor een groot aantal mensen.

Beiden dienen eenzelfde doel. Zorgdragen voor ons en onze samen-leving. Bij de instituties is solidariteit besloten in structuren en producten, bij de nieuwe collectieven is solida-riteit een basis van vertrouwen. Toch was deze afgesproken solidariteit ook ooit op vertrouwen gebaseerd, we richtten toen een groot instituut op om hier zorg voor te dragen. Nu doen we dit toch liever zelf. Meestal omdat de professionals van die grote instituten niet meer toe komen aan hun echte werk, maar zich bezig houden met de bureaucratie hieromheen.

Zorg dragen voor ons en onze samen-leving. Het is nog niet zo gemakkelijk te organiseren. Als je het niet orga-niseert ontstaat het soms vanzelf. Heel dichtbij mensen ís er solidariteit, tussen de mensen die hier zelf voor kiezen. Of ze dit doen omdat het gemakkelijk inkopen is (consumer-united) of omdat het prettig wonen is (wijk-allianties) of omdat een gemeente je er toe uitnodigt (Gezonde Wijk) en het past bij je eigen wensen.

En dat is wellicht de belangrijkste schakel. Het past bij je eigen wensen. En bij de mánier waarop je hier ge-stalte aan wilt geven. Samen komen we er wel uit. Samen staan we sterk. Er is soms alleen een duwtje nodig om tot dit samen te kómen, vertrouwen in de praktijk te brengen en de resul-taten te vieren. Het faciliteren van sociaal kapitaal noemen we dat. In managementkringen horen hier termen bij als ‘dienend leiderschap’, ‘wisdom of the crowd’, ‘bottom up benadering’ en ‘het aansturen van een zwerm’. Ingewikkelde woorden voor eigenlijk een heel natuurlijk proces.

Het laten ontstaan van eigenaarschap en het nemen van je eigen regie over het leven dat je graag wilt leiden. En dat het liefst samen. Want samen maken we de wereld mooier, en die toekomst begint altijd vandaag.

Een onthutsende structuur, als je bedenkt dat grote organisaties staan voor de opgave om dit te faciliteren. Als ze dit écht doen, staat de hele boel op zijn kop. Dat voelt iedereen op zijn klompjes aan. En toch, hier ligt zo’n mooie kans voor innovatie! Zorg dragen voor ons en voor onze samenleving is dichterbij dan je denkt!

Een onthutsende structuurTekst & foto: Noor Bongers

30

31

Ik ben actief op Facebook, Hyves, Twitter en LinkedIn. Van vrienden heb ik bijna geen postadressen meer, maar vooral e-mailadressen, telefoonnummers en ik weet ze voornoem-de sites te vinden. Toch ben ik niet enthousiast als iemand roept dat we met het Smaakmakersproject internet op moeten. Ik ga liever de straat op!

Hang alles wat we doen op borden die we op plaatsen zetten waar veel mensen komen: bij de winkelcentra, bij de bushaltes, op prikborden in verzorgingshuizen, scholen en flats en ga zo maar door. Want niet iedereen zit op internet, maar wel komt bijna iedereen buiten.

Internet is vaak een doolhof. Je komt met geluk op iets dat je zoekt, maar zelden op iets leuks waar je niet naar op zoek was. Daarvoor moet een ander je tippen. Probeer maar eens wat te vinden over Presikhaaf. www.presikhaaf.nl stuurt je naar het winkelcentrum, www.presikhaaf.org www.presikhaaf.net en www.presikhaaf.com naar PresikhaafBedrijven, www.presikhaaf.info naar het informatie-centrum en toen wist ik niet wat ik dan moest intypen. Via een link op de laatste kom ik op: www.presikhaafnet.nl en die wilde ik hebben, maar aan die naam zou ik zelf niet gedacht hebben.

32

De straat op!Tekst: Jan-Willem RotteveelFoto: Loesje

GA JE MEEVERDWALEN

IKWEET DE WEG

Postbus 10456801 BA Arnhem www.loesje.nl

Postermeisje Loesje schreef “Ga je mee verdwalen, ik weet de weg”. Als iemand mij mee wil nemen om mee te verdwalen op internet: graag! En juist Loesje wees ons de weg. De straat is nog steeds haar plek om de wereld haar teksten te laten lezen. Nu is een poster met grote bloklet-ters wat anders dan een informatiebulletin, maar de locatie kan dezelfde zijn.

En kan je de borden niet meteen vinden, ach dan is er vast wel iemand die met je door Presikhaaf wil verdwalen. En je komt voor zeker iets tegen waar je niet naar op zoek was, maar wat je heel leuk vindt.

33

Communiceren met al je zintuigenTekst en foto: Tanja Ilbrink

Op 11 en 12 mei jl. hebben in steunpunt De Weldam jong en oud van elkaar mogen leren. Door met elkaar te schil-deren in het thema “mooi” hebben de leerwerknemers van Stichting Diagonaal en de ouderen van de dagopvang hun zintuigen laten prikkelen.

Jong of oud, communiceren doen wij allemaal met onze zintuigen. De komst van de sociale media heeft veel verandert. De nieuwe generatie groeit op in deze revolutie. Een gros van de ouderen gebruikt daarentegen het internet nauwelijks. Waarom die generatiekloof, terwijl wij zoveel ge-meen hebben?

Ik ben Tanja Ilbrink, leerwerknemer van Stichting Diagonaal en bijna klaar met mijn studie Sociaal Cultureel Werk. Voor mijn afstuderen deed ik onderzoek naar mijn passie, commu-nicatie. Dit onderwerp heb ik toege-past op de wijkbewoners van 65+ uit Presikhaaf Oost.

Conclusie van mijn onderzoek? Diago-naal moet gaan samenwerken met de Stichting Welzijn Ouderen Arnhem. Zoveel organisaties die langs elkaar heen werken, terwijl het zoveel meer-

waarde kan hebben wanneer je met elkaar diensten ruilt.

Samen met de SWOA ben ik gaan kijken hoe ik de resultaten van mijn onderzoek kon omzetten in een activiteit als middel om mijn andere doel te behalen, namelijk jong en oud met elkaar in gesprek laten gaan door het prikkelen van alle zintuigen (het gezichtsvermogen, reuk, tastzin, gehoor, smaakzin). We bedachten een schilderactiviteit, resultaat? Jong en oud dansend op muziek van UB40 èn mooie schilderijen!

Overladen met positieve reacties van medewerkers, beroepskrachten en deelnemers was het wel duidelijk: dit wordt vervolgd!

34

35

OP NAAR DE

GRANDE

FINALE!