Exoplaneten en hot Jupiters

19
27 januari 2014, Amsterdam Exoplaneten en hot Jupiters Franka Buurmeijer MSc Anton Pannekoek Instituut Universiteit van Amsterdam

Transcript of Exoplaneten en hot Jupiters

Page 1: Exoplaneten en hot Jupiters

27 januari 2014, Amsterdam

Exoplaneten en hot Jupiters

Franka Buurmeijer MSc!Anton Pannekoek Instituut Universiteit van Amsterdam

Page 2: Exoplaneten en hot Jupiters

Machten van 10❖ http://youtu.be/0fKBhvDjuy0

Page 3: Exoplaneten en hot Jupiters

Aantallen in het heelal❖ Hoeveel sterren in een Melkwegstelsel?!

❖ Astronomen gokken op 100-1000 miljard!

❖ Hoeveel Melkwegstelsels?!

❖ Meer dan 930.000 volgens de Sloan Digital Sky Survey!

!

❖ http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Herschel/How_many_stars_are_there_in_the_Universe!

❖ http://www.sdss.org

Page 4: Exoplaneten en hot Jupiters

'Eerste' exoplaneet❖ Ontdekt door Michel Mayor en Didier Queloz, 6 oktober 1995!

❖ 51 Pegasi b of Bellerophon, in Pegasus!

❖ Ontdekt door middel van radiele-snelheidsmethode!

!

❖ Echt eerste exoplaneten zijn ontdekt rond een pulsar in 1992.!

!

❖ http://michelmayor.ch/first-discovery/

Page 5: Exoplaneten en hot Jupiters

Radiele-snelheidsmethode❖ De ster wiebelt!

❖ Emissie- of absorptielijnen verplaatsen!

❖ Spectrograaf!

!

!

!

❖ http://lcogt.net/spacebook/radial-velocity-method

Page 6: Exoplaneten en hot Jupiters

Direct imaging❖ Geschikt voor op infrarood

golflengten!

❖ Blokkeren van het sterlicht!

❖ Meerdere opnamen nodig om beweging vast te stellen.!

!

!

❖ http://www.eso.org/public/netherlands/news/eso1324/

Page 7: Exoplaneten en hot Jupiters

Transit-methode❖ Korte afname in hoeveelheid licht,

een dip!

!

❖ Ander methoden zijn astrometry, pulsar timing & gravitational microlensing!

❖ Voor alle methoden geldt, grote, warme planeten zijn makkelijker te detecteren.!

!

❖ http://lcogt.net/spacebook/transit-method

Page 8: Exoplaneten en hot Jupiters

Citizen science❖ Planethunters, http://

www.planethunters.org!

❖ Zelf zoeken naar dips in lichtcurves en dus exoplaneten.!

❖ Gebruiken van Kepler-data

Page 9: Exoplaneten en hot Jupiters

Kepler-ruimtetelescoop❖ Gelanceerd in 2009!

❖ Meer dan 100.00 sterren bekeken!

❖ Transit-methode

Page 10: Exoplaneten en hot Jupiters

Kepler-ruimtetelescoop❖ Doel: structuur en variëteit aan planetaire systemen onderzoeken!

❖ Subdoel 1: "Determine the frequency of terrestrial and larger planets in or near the habitable zone of a wide variety of spectral types of stars."!

!

❖ 15 mei 2013, aankondiging dat een tweede reactiewiel van Kepler faalt. (Het eerste wiel is onbruikbaar sinds juli 2012.)!

!

❖ Nieuwe doelstellingen voor Kepler worden geformuleerd. !

❖ http://www.nasa.gov/content/nasa-ends-attempts-to-fully-recover-kepler-spacecraft-potential-new-missions-considered/#.UuE0UHl5-rc

Page 11: Exoplaneten en hot Jupiters

Aantal exoplaneten❖ http://youtu.be/qRJ30fkyiU4, februari 2011!

!

❖ http://youtu.be/gnZVvYm6KKM, november 2013!

❖ 3538 kandidaten gevonden met Kepler!!

!

❖ 1074 exoplaneten bevestigd op 23 januari, exoplanet.eu

Page 12: Exoplaneten en hot Jupiters

Naamgeving❖ Exoplaneten worden vernoemd

naar hun ster of het instrument waarmee ze zijn ontdekt!

❖ bv. KOI 351 Kepler Object of Interest ab cde f g h

http://www.openexoplanetcatalogue.com/system.html?id=KOI-351%20c

Page 13: Exoplaneten en hot Jupiters

Naamgeving❖ Maar… recentelijk herzien door International Astronomical Union!

❖ "The IAU fully supports the involvement of the general public in the naming of astronomical objects, whether directly or through an independent organised vote, in the naming of planetary satellites, newly discovered exoplanets, and their host stars"!

!

!

❖ http://www.iau.org/public/themes/naming_exoplanets/

Page 14: Exoplaneten en hot Jupiters

Eigenschappen❖ Vooral Hot Jupiters, hoge massa en hoge temperatuur!

❖ http://exoplanet.eu/diagrams/!

❖ planetary radius -> mass!

❖ planetary radius -> semi major axis!

!

❖ Des te hoger de metaliciteit, des te ouder de ster, des te meer planeten

Page 15: Exoplaneten en hot Jupiters

Jupiter❖ Grootste gasplaneet!

❖ ESA’s JUICE (JUpiter ICy moons Explorer) zal de manen Ganymedes, Callisto en Europa bezoeken.!

❖ Focus op Ganymedes en het ontstaan van een levensvatbare omgeving.!

❖ http://sci.esa.int/juice/50068-science-objectives/

Page 16: Exoplaneten en hot Jupiters

Leefbare zone❖ In de leefbare zonde of het Goudlokje-gebied zijn de

omstandigheden precies goed voor het ontstaan van leven.!

❖ Belangrijkste voorwaarde is vloeibaar water.!

❖ Ook belangrijk: veranderlijkheid lichtintensiteit van de ster, plek in een melkwegstelsel, aanwezigheid van een atmosfeer, het albedo van de planeet, de chemische samenstelling van de atmosfeer.!

❖ Let op: aanname gebaseerd op aards leven.

Page 17: Exoplaneten en hot Jupiters

Formule van Drake❖ N = R . fp . ne . fl . fi . fc . L!

❖ http://youtu.be/Q99EmDFvTJw?t=2m38s!

❖ Tot 8m

Page 18: Exoplaneten en hot Jupiters

GJ 1214b❖ Volgende stap is onderzoek aan

exoplaneetatmosferen!❖ Ontdekking van 31 december

2013 met de Hubble-ruimtetelescoop!

❖ Superaarde GJ 1214b heeft wolken, maar waarschijnlijk van kaliumchloride en zinksulfide!

❖ http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2014/06/full/

Page 19: Exoplaneten en hot Jupiters

Leestips❖ http://michelmayor.ch/first-discovery/!

❖ http://www.trouw.nl/tr/nl/6700/Wetenschap/article/detail/3467474/2013/06/29/In-het-heelal-wemelt-het-van-leven.dhtml!

❖ http://www.universetoday.com/106168/heres-the-latest-kepler-orrery-video-the-orbits-of-the-planets-go-round-and-round