EVOLUTIE VAN DE MENSSlide 2 Belangrijke tweevoetige vondstenSlide 3 Evolutie MensachtigenSlide 4 Oorsprong mensenSlide 5 Out of Africa TheorieSlide 6 Multiregionale oorsprong TheorieSlide 7 Homo floresiensisSlide 8 Culturele EvolutieSlide 9 De CultuurKatalysatorSlide 10 Kunst en Spiritualiteit Slide 11 Landbouw

3A BIO

tweevoetige vondstenBelangrijke vondsten van de eerste

“tweevoetige”soorten bevat:

Main Menu

Australopithecus africanus

- 1942 (2.5 m.y.a) “Tuang boy”

Australopithecus afarensis

- “Lucy”, 1972

- “The first family”, 1975 (3 m.y.a)

- “Laetoli footprints”, 1977 (3.75 m.y.a)

Ardipithecus ramidus

- 1995 (4.4 m.y.a)

Orrorin tugenensis

- 2001 (6 m.y.a! 1.5 my Eerder dan gedacht)

EVOLUTIE van de Hominiden5 -8 miljoen jaar geleden ontstond de Hominide voorouder.Uit deze voorouder evolueerde uiteindelijk Gorilla's, chimpansees, bonobo’s en wij.

De eerste uitsluitend menselijke (mensachtige) voorouder was waarschijnlijk Ardipithecus ramidus, ongeveer 5 Mya. Dit werd gevolgd door de Australopithecines, van 4 Mya. Alle fossielen uit deze tijd zijn gevonden in Afrika.

Australopithecines waren tweevoetige. Hun hersenen waren slechts iets groter dan die van chimpansees. Ze maakten (waarschijnlijk) geen gebruik van hulpmiddelen, behalve de twijgen (zoals chimpansees ook doen).

Darwin's theorie dat het ontstaan van tweevoetigheid vooraf ging aan de vergroting van de hersenen bleek juist te zijn. Waarom zou dit het geval?

Main Menu

→ handen vrij voor wandelen leidt er tot dat ze beschikbaar zijn voor het gebruiken van gereedschap.

This represents one possible

interpretation of the fossil data:

Ontstaan vd mens Ardipithecus ramedus

Australopithecus anamensis

A. afarensis

A. africanus

Paranthropus robustus P. Boisei

Homo rudolfensis

H. ergaster

H. heidelbergensis

H. neanderthalensisH. sapiens

H. erectus

H. florensiensis

6 m.y.a.

5

4

3

2

1

0.5

Present

De megatanden – vegetariërs . a.k.a. robuuste Kaken en Kaakspieren

Hinderde hersenvergroting

gracieuzere Australopithecines

H. habilis

Main Menu

Oorsprong vd mens

Out of Africa (vervangings) Theorie:

H. ergaster/ H. erectus migreerden en koloniseerden vele gebieden.

Alleen het Afrikaanse type evolueerde in mensen, die zich verspreidde over de wereld en de anderen verving.

mtDNA analyse ondersteunt de gezamenlijke voorouder van alle mensen 170,000 jaar geleden in Afrika.

Mensen zijn genetisch te gelijk om parallel geevolueerd te zijn, zonder een grote genuitwiseling tussen de continenten. (unlikely).

Er zijn weinig fossiele resten buiten Afrika die H. erectus koppelen aan H. sapiens.

Er zijn twee heersende theorieën over waar de oorsprong ligt van H. sapiens.

Afrika AziëEuropa

H. erectus

H. erectus H. erectusH. erectus

H. sapiens UitgestorvenUitgestorven

H. sapiens H. sapiensH. sapiens

Main Menu

Arg

um

ente

n v

oo

r:

Oorsprong vd mensMultiregionale:

H. ergaster/ H. erectus migreerden en koloniseerden vele gebieden.

Er was soms uitwisseling van genen, maar de populaties waren geïsoleerd, en evolueerden parallel.

Dit resulteert in kenmerkende regionale verschillen.

Er is bewijs dat H. ergaster in Europa was, en er zijn sommige regionale verschillen gevonden tussen fossielen.

170,000 jaar is te kort voor H. sapiens om een andere populatie volledig te vervangen.

mtDNA is minder betrouwbaar dan fossiel bewijs???

Afrika AziëEuropa

H. erectus

H. erectus H. erectus H. erectus

H. sapiens H. sapiens H. sapiens

Enige genuitwisseling

Main MenuA

rgu

men

ten

vo

or:

H. floresiensis H. floresiensis werd in 2004 ontdekt op een klein Indonesisch eiland.

De fossielen bleken ongeveer 13,000 jaar oud te zijn – de mens leefde toen al lang in Indonesië.

De fossielen die gevonden werden, kwamen meer overeen H. erectus dan met H. sapiens.

Een mogelijke evolutionaire route wordt hiernaast getoond.

Bediscussieer of deze informatie de “Multiregionale” of de “Out of Africa” theorie ondersteunt.

Main Menu

CULTURELE EVOLUTIE Zodra onze handen vrij waren om hulpmiddelen te maken, konden onze voorouders activiteiten ondernemen die een bepaalde intelligentie vereisen – hierdoor werden onze hersenen groter.

Doordat de communicatie verbeterde, kon informatie worden doorgegeven door taal, in plaats van imitatie. Dit resulteerde in een enorme ontwikkeling van culturele evolutie.

Main Menu

Biologische evolutie Culturele evolutie

Onze culturele evolutie heeft in een korte tijd, de biologische evolutie van onze prooidieren, predatoren, concurrenten, en de meeste van onze parasieten overschreden. Bv. antibiotica

Ouders naar kinderen

Ontstaat bij de bevruchting en verandert niet meer

Veranderingen zijn willekeurig, trial and error – 1 trial per generatie

Heeft een doel, cumulatief, bewust gericht op de toekomst

Continue ontwikkeling gedurende het leven

Van iedereen naar iedereen

DE KATALYSATOR VOOR CULTUUR Main Menu

De herseninhoud neemt toe tot het punt dat culturele evolutie mogelijk is

Herseninhoud stopt met toenemen, door stabiliserende selectie.

Groter hoofd vereist breder bekken wat voortbeweging belemmerd.

Maken van gereed-Schap verbeterd Betere

voedsel-voorziening

Langere ouderzorg periode Geboorte kan al

plaatsvinden in een eerder

ontwikkelingsstadium

Toename postnatale

hersengroei

Langere periode om te

leren

De grootste veranderingen bij de mens in de laatste tijd zijn ontstaan door culturele evolutie.

KUNST EN SPIRTITUALITEITMain MenuH. neanderthalensis was de eerste mensachtige die kunst en spiritualiteit hadden.

Ze hadden kettingen en kralen, en mogelijk ook muziek (in 1995 werd een fluitje gemaakt uit bot gevonden in een grot met gereedschap van Neanderthalers).

Ze begroeven de doden met bloemen, kleding, kralen en rode oker. Vaak werden de doden neergelegd alsof ze sliepen met hun aangezicht oost-west gericht ... Was er sprake van rituelen?

Zij verzorgde mensen die te slecht ter been of te oud waren om alleen te overleven. Waarom is dit belangrijk?

H. sapiens – Cro-Magnons maakte grotschilderingen waarbij dieren werden afgebeeld, ze maakten beeldjes van klei en ook begroeven ze hun doden, dit wijst op bijgeloof en / of een rudimentaire religie.

Impliceert sterke sociale structuur en het ontstaan van groepscohesie.

Landbouw voor- en nadelenMain Menu

Voordelen:

Meer mensen konden gevoed worden – grotere populaties.

Omdat er niet meer getrokken hoefde te worden (vaste nederzetting ipv nomadenbestaan) konden mensen zich specialiseren – ontstond er handel.

Technologie kon zich ontwikkelen, b.v. opslag, huizenbouw, pottenbakkerij.

Meer tijd om cultuur, kunst, taal, onderwijs… bankwezen, politiek etc. te ontwikkelen.

Nadelen:

Mensen kwamen meer in aanraking met overdraagbare aandoeningen

Afvalverwijdering

Ongedierte werd aangetrokken door opgeslagen voedsel en afval.

Geschillen tussen eigenaren.

Veel mensen afhankelijk van de oogstopbrengst.

Afhankelijk van enkele gewassen - problemen met de opslag en deficiëntie ziekten.