Aan

Gemeente Langedijk Noordwijk, 30 april 2018

Van

Ing. Peter Struik MBA Joost Gerrits MSc www.partnersenpropper.nl www.opgavengestuurdwerken.nl

Eindrapport

Evaluatie van subsidiebeleid Rekenkamer Langedijk

Colofon

Dit onderzoeksrapport is opgesteld in opdracht van de Rekenkamer Langedijk. Het rapport evalueert het subsidiebeleid van de gemeente Langedijk. Dit rapport is opgesteld door twee onderzoekers: Ing. Peter Struik MBA (directeur Rekenkamer Langedijk) en Joost Gerrits MSc. (senior onderzoeker Partners+Pröpper). De klankbordgroep van raadsleden is in het proces steeds betrokken voor een kritische blik op concept bevindingen, conclusies en aanbevelingen.

Pagina 3

Leeswijzer

Het voorliggende rapport bestaat uit drie hoofdstukken:

Deel 1 van het rapport is de kern en kan eigenstandig worden gelezen. Het bevat de aanleiding, doel, vraagstelling en de aanpak van het onderzoek (hoofdstukken 1 en 2), de conclusies (hoofdstuk 3) en de aanbevelingen (hoofdstuk 4).

Deel 2 van het onderzoek bevat de bevindingen. De bevindingen zijn gebaseerd op de gevoerde gesprekken, op een dossierstudie en op een steekproef van afgewezen subsidieaanvragen. Vier subsidieontvangers zijn geselecteerd als verdiepende casus. De bevindingen uit deze verdiepende casus worden gebruikt ter illustratie, zie hiervoor de oranje tekstblokken in het rapport.

Hoofdstuk Onderwerp

Hoofdstuk 5 Inventarisatie van alle subsidiestromen in Langedijk.

Hoofdstuk 6 De kaders voor subsidieverlening en het subsidiebeleid.

Hoofdstuk 7 Het formuleren van beleidsdoelen.

Hoofdstuk 8 Het omzetten van de doelen in beleidsafspraken.

Hoofdstuk 9 De wijze van informeren, evalueren en bijsturen van de uitkomsten van subsidies.

Hoofdstuk 10 Politieke kaderstelling, verantwoording en controle.

Deel 3 bevat de bijlagen: een schema over kaderstelling, een overzicht van de kaders voor verstrekking activiteitensubsidies, een overzicht van de maatschappelijke doelen per thema, een handreiking over evalueerbaar formuleren van gewenste effecten, het cumulatief Subsidieoverzicht 2016, het gebruikte evaluatiemodel en normenkader en als laatste een respondenten- en bronnenlijst.

Pagina 4

Inhoudsopgave

Deel 1: De kern ............................................................................................... 5

1 Inleiding .................................................................................................. 6

2 Doel, vraagstelling en evaluatiemodel ...................................................... 7

3 Conclusies............................................................................................... 9

4 Aanbevelingen ....................................................................................... 11

Deel 2: De bevindingen ................................................................................. 14

5 Inventarisatie subsidiestromen ............................................................... 15

6 Kaders voor subsidieverlening ................................................................ 18

7 Formuleren van beleidsdoelen ............................................................... 25

8 Omzetten van doelen in afspraken ........................................................ 28

9 Informeren, evalueren en bijsturen ......................................................... 32

10 Politieke kaderstelling, verantwoorden en controleren .......................... 35

Bestuurlijke reactie van het College van B&W ................................................. 37

Deel 3: De bijlagen ....................................................................................... 40

Bijlage 1 Schema Kaderstelling ................................................................ 41

Bijlage 2 Kaders voor verstrekking activiteitensubsidies .......................... 42

Bijlage 3 Maatschappelijke doelen per thema .......................................... 44

Bijlage 4 Handreiking Evalueerbaar formuleren gewenste effecten ......... 46

Bijlage 5 Cumulatief Subsidieoverzicht 2016 (80/20 regel) ....................... 48

Bijlage 6 Evaluatiemodel en het normenkader .........................................50

Bijlage 7 Respondenten- en bronnenlijst .................................................. 52

Pagina 5

Deel 1: De kern

Pagina 6

1 Inleiding

Gemeente Langedijk is in 2015 gestart met de toepassing van nieuw beleid voor subsidies. Het

onderwerp is relevant voor de raad omdat:

de gemeente subsidies inzet als instrument om gemeentelijk beleid te realiseren;

de gemeente daarvoor het laatste jaar ongeveer voor € 2.5 miljoen aan subsidies heeft verstrekt voor programma’s zoals het Sociaal domein en Cultuur.

de wijze van subsidiëring goed dient aan te sluiten op de rol en relatie van de gemeente en die van partijen binnen de lokale samenleving. Ontwikkelingen binnen het sociale domein zijn in dit kader een stimulans om het subsidie-instrument voortdurend te blijven ontwikkelen.

In veel gemeenten is het subsidieproces momenteel in ontwikkeling. Subsidieverlening komt meer en meer in het teken te staan van het realiseren van maatschappelijke opgaven via het stimuleren van samenwerking, waarbij de gemeente één van de samenwerkingsspelers is. Ook binnen de gemeente Langedijk is het subsidie-instrument in ontwikkeling. Zo is per 1 januari 2016 een nieuw subsidiebeleid van kracht. De gemeente Langedijk wil met subsidies de maatschappelijke opgaven realiseren waar de gemeente voor staat. En daarbij dus ook sturen op maatschappelijke effecten. Uit allerlei (rekenkamer)onderzoeken blijkt echter dat sturen op maatschappelijke effecten lastig van de grond komt. Vaak zijn subsidieafspraken nog eenzijdig gericht op de besteding van financiële middelen of het uitvoeren van activiteiten (het ‘hoe’) en niet op de effecten die daarmee bereikt worden (het ‘wat’). In dit licht heeft de Rekenkamer Langedijk besloten om het subsidiebeleid in de gemeente Langedijk te onderzoeken.

Pagina 7

2 Doel, vraagstelling en evaluatiemodel

Hoofdvragen

1 De gemeente voert per 1 januari 2016 een nieuw subsidiebeleid uit. Wat zijn de effecten van dat nieuwe beleid, in vergelijking met het beleid van voor 2016?

2 In welke mate stuurt de gemeente bij het verlenen van subsidies op bundeling van krachten via samenwerking, teneinde zoveel als mogelijk maatschappelijke opgaven te realiseren? En hebben raad en college goed zicht op de mate waarin subsidies daaraan bijdragen?

Deelvragen

De hoofvragen zijn uitgewerkt in de onderstaande deelvragen in aansluiting op het toegepaste evaluatiemodel (zie onderstaande figuur 1.0). BELEID (BLOKKEN 0 EN A VAN HET EVALUATIEMODEL)

1 Wat verstaat de gemeente Langedijk onder subsidies? 2 Hoe ziet het door de gemeente vastgestelde subsidiebeleid en –regels er uit en welke beleidsdoelen

heeft de gemeente voor ogen met subsidie? 3 Zijn de doelen evalueerbaar en resultaatgericht geformuleerd? 4 Wat is de rol van de raad bij het subsidiebeleid? UITVOERING: HET PROCES VAN SUBSIDIEVERSTREKKING (BLOKKEN B EN C VAN HET EVALUATIEMODEL)

5 Hoe vindt de subsidieregeling in de praktijk plaats? – Hoe ziet het proces van aanvraag en toekenning eruit? – Wat zijn gehanteerde overwegingen voor toekenning en voor afwijzing? – Hoe hoog is het subsidieplafond en hoeveel is daarvan benut? – Hoeveel en welke subsidies zijn afgewezen?

6 Op welke wijze zet het college de beleidsdoelen om naar afspraken met subsidieontvangers? – Dragen de in de subsidiebeschikking opgenomen kaders, randvoorwaarden en vereisten bij aan

de beleidsdoelstellingen van de raad? – Zijn de resultaten, die van subsidieontvangers worden verwacht, evalueerbaar geformuleerd? – Is de relatie tussen effecten, prestaties en beschikbare middelen logisch?

INFORMEREN, EVALUEREN EN (BIJ)STUREN

7 Op welke wijze leggen gesubsidieerde instellingen en organisaties verantwoording af aan de gemeente (college en ambtelijke organisatie) over de inzet van subsidies en bereikte resultaten?

8 Vindt er bijsturing plaats indien blijkt dat de beoogde prestaties niet gerealiseerd worden? VERANTWOORDEN EN CONTROLEREN

9 Wat is de kwaliteit van de verantwoording van het college naar de raad? 10 En in hoeverre draagt de gesubsidieerde instelling bij aan de doelstellingen van de gemeente? 11 Wordt getoetst of de beoogde effecten bereikt zijn? 12 Wordt hierover gerapporteerd naar de raad? LESSEN EN AANBEVELINGEN

13 Welke lessen zijn voor de gemeente Langedijk te trekken? 14 Wat zijn in dat licht aanbevelingen voor het verbeteren van het huidige subsidiebeleid en de

kaderstellende en controlerende rol van de raad?

Pagina 8

Evaluatiemodel

Voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen is het onderstaande evaluatiemodel gebruikt. Toepassing van de geschetste cyclus stimuleert een doelmatige en effectieve subsidiepraktijk. Het evaluatiemodel laat alle facetten van het subsidieproces zien én wie in ieder deel van de cyclus een rol heeft. Verder is in het onderzoek bijzondere aandacht besteed aan het sturen op maatschappelijke effecten.

Figuur 1.0: evaluatiemodel.

Het evaluatiemodel bestaat uit vijf blokken (0, A,B,C en D). Per blok zijn normen toegepast. Zie hiervoor het normenkader in bijlage 6.

Onderzoeksopzet

Het onderzoek is opgedeeld in twee fases, een oriënterend fase en verdiepende fase. In de oriënterende fase is een dossierstudie uitgevoerd en is er een gesprek geweest met de ambtelijke sleutelpersonen voor het subsidiebeleid in Langedijk. Aan de hand van de oriënterende fase heeft de Rekenkamercommissie vier subsidieontvangers als casus voor de verdiepende fase geselecteerd.

Deze vier casus zijn:

Stichting Openbare Bibliotheekvoorziening Langedijk;

Stichting Mee;

Voedselhulp Langedijk (van stichting Geloof, Hoop en Liefde);

Stichting Radio Langedijk, beter bekend onder de naam Compleet FM. In de verdiepende fase zijn gesprekken gevoerd met de ambtelijke contactpersonen van de geselecteerde casus en met vertegenwoordigers van de casus.

Pagina 9

3 Conclusies

Vooraf De raad stelt jaarlijks - bij vaststelling van de gemeentelijke begroting - de financiële middelen vast die aangewend kunnen/moeten worden voor het verstrekken van subsidies. Het overgrote deel van deze middelen (meer dan 90%) is bestemd voor organisaties die actief zijn in het sociale domein en cultuur. Daarbij is de verdeling van subsidies sterk geconcentreerd want vijf organisaties ontvangen 80% van de financiële middelen die gereserveerd zijn voor subsidies. De gemeente kent verder drie hoofdtypen subsidies: budget- , activiteiten-, en incidentele subsidies:

Bij budgetsubsidies gaat het over het algemeen om relatief grote bedragen, bestemd voor organisaties die in diensten/producten voorzien die de gemeente in het kader van algemene voorzieningen moet of wil aanbieden aan inwoners van de gemeente. Dat is daarmee aanbodgericht. Denk aan een openbare bibliotheek, een theater, zwembad of (tijdelijke) hulp aan en zorg voor mensen die dat nodig hebben.

Bij activiteitensubsidies gaat het om kleinere bedragen ter stimulering van organisaties die zelf duurzame activiteiten willen ontplooien. Dat is daarmee vraaggericht en duurzaam in de zin dat de wens is die activiteiten voor lange duur voort te zetten. Denk aan een muziek-, toneel- of sportvereniging.

Bij incidentele subsidies gaat het om kleine bedragen voor kleine, eenmalige activiteiten.

Hoofdconclusie De gemeente Langedijk zet subsidie gericht in als een middel om maatschappelijke opgaven te realiseren en samenwerking te stimuleren. Dit laatste tussen de gemeente en partijen in de lokale samenleving én onderling tussen partijen in de samenleving. Sterke punten van het subsidiebeleid van de gemeente Langedijk zijn:

De gemeente wil bereiken dat gesubsidieerde organisaties een bijdrage leveren aan gemeentelijke doelstellingen. Bij de aanvraag vraagt de gemeente dan ook naar de maatschappelijke effecten die worden beoogd met de activiteiten van de organisaties.

De gemeente wil ook via het subsidieproces samenwerking tussen organisaties stimuleren door een aanvullende subsidie te kennen als er sprake is van synergie door onderlinge samenwerking.

De ambtelijke organisatie past niet enkel de door de gemeente gestelde regels toe, maar denkt met subsidieaanvragers mee en geeft advies als dat nodig is. Waar het aanvragen voor een activiteitensubsidie schriftelijk verloopt, verloopt de aanvraag van een budgetsubsidie ook via nader mondeling overleg – bovenop de schriftelijke aanvraag. Dit stimuleert het onderling vertrouwen en de samenwerking en het biedt meer ruimte voor maatwerk.

Voor het aanvragen en verantwoorden van subsidies streeft de gemeente naar zo min als mogelijke administratieve lastendruk voor subsidieontvangers. Die is namelijk afhankelijk van de hoogte van het subsidiebedrag.

Het afwijzen van aanvragen voor subsidie gebeurt op een navolgbare en rechtmatige wijze. Het subsidiebeleid wat de gemeente per 1 januari 2016 heeft ingevoerd, vormt met name voor activiteitensubsidies een helder en werkbaar kader, dat wil zeggen de criteria voor de toe- en afwijzing van een subsidie zijn goed uitgewerkt en worden ook gevolgd. Voor budget- en incidentele subsidies heeft de gemeente toe- en afwijzingscriteria minder uitgewerkt. De gemeente benadert dit type subsidie met meer maatwerk. Er is echter ook nog ruimte voor een verdere verbetering van de werkwijze van de gemeente rondom subsidies, zie onderstaande deelconclusies.

Pagina 10

Deelconclusie 1 Subsidies zijn versnippert over veel verschillende doelen binnen het sociaal domein en cultuur en de gemeentelijke doelen zijn op zichzelf onvoldoende evalueerbaar geformuleerd. De bijdrage van subsidieontvangers aan gemeentelijke beleidsdoelen is wel evident, maar in mindere mate goed evalueerbaar. Dit maakt dat het moeilijk controleerbaar is in welke mate de activiteiten die worden gesubsidieerd een bijdrage leveren aan de doelen van de gemeente. Ook zijn er veel verschillende doelen waar aanvragers van subsidie zich op kunnen richten. Dat belemmert de gemeente in het maken van doelgerichte keuzes, wat ook niet stimulerend werkt op de evalueerbaarheid van het subsidiebeleid. De raad is hoofzakelijk in positie bij het vaststellen van het financiële subsidieplafond. En stelt verder geen inhoudelijke kaders waaraan subsidiemiddelen zouden moeten worden besteedt en wat de resultaten daarvan moeten zijn. Dat ligt geheel bij het college. De controlerende rol van de raad beperkt zich dan ook tot de financiële kaders. Het accent van de afgelopen jaren op de moeilijke financiële situatie van de gemeente heeft dit ook versterkt.

Deelconclusie 2 Subsidieontvangers rapporteren in beperkte mate over in welke mate de activiteiten hebben bijgedragen aan gemeentelijke doelen. Veel gesubsidieerde organisaties informeren nog in beperkte mate de gemeente schriftelijk over de bereikte resultaten, ook omdat de gemeente hier nauwelijks naar vraagt. Grotere subsidieontvangers informeren de gemeente wel intensiever: vooral door middel van diverse ambtelijke en bestuurlijke overleggen en via de jaarrekening of het jaarverslag. De wijze van informeren is in veel gevallen dan vooral in verhalende vorm en minder gericht op structureel zicht op resultaten afgezet tegen evalueerbare doelen.

Deelconclusie 3 De gemeente stimuleert via het subsidiebeleid samenwerking tussen partijen in de samenleving, maar die stimulans is (beperkt) financieel van aard en de relatie tussen de gemeente en subsidieontvanger is nog overwegend bilateraal (1 op 1). De gemeente wil samenwerking stimuleren tussen allerlei partijen in de samenleving. De gemeente doet dat ook via het subsidiebeleid door een aanvullende subsidie toe te kennen als er sprake is van synergie door onderlinge samenwerking. De aanvullende subsidie is echter zeer beperkt waardoor de vraag rijst of dit een voldoende prikkel is voor samenwerking. Ook is de subsidierelatie tussen de gemeente en subsidieontvangers voornamelijk bilateraal (1 op 1), in plaats van multilateraal.

Deelconclusie 4 De verschillende typen van subsidieverlening worden als dusdanig nog onvoldoende consequent onderscheiden in de gemeentelijke administratie en verantwoording. In de voor dit onderzoek door de ambtelijke organisatie verstrekte subsidieoverzichten is de post ‘Overig’ opgenomen. Deze categorie is verder niet uitgesplitst naar het type budget-, activiteiten- of incidentele subsidie. De laatste post ‘incidentele subsidie’ is verder ook in het geheel niet onderscheiden in de verstrekte subsidieoverzichten.

Pagina 11

4 Aanbevelingen

Aanbeveling 1 Stimuleer bij subsidieverlening een zo hoog mogelijk mate van zicht op maatschappelijke effecten, gerelateerd aan de realisatie van gemeentelijke beleidsdoelen. Streef bij het verlenen van subsidies zoveel als mogelijk naar een opwaardering om te komen van doelformulering en verantwoording op het niveau van activiteiten tot prestaties of tot maatschappelijke effecten. Doe dit wel proportioneel in het licht van de hoogte van het subsidiebedrag. Zie als handreiking en voorbeeld de onderstaande figuren (of voor een verdere uitwerking bijlage 4). Daarbij opgemerkt dat het een hardnekkig misverstand is dat je succes beter kunt bepalen aan de hand van kwantitatieve maatstaven – bijvoorbeeld een getal of een ratio. Kwalitatieve maatstaven kunnen zich ook heel goed lenen om het succes te bepalen.

Schaal voor resultaatgerichtheid

Minimaal Maximaal

Input Activiteiten Kwantitatieve

prestaties

Kwalitatieve

prestaties

Uitvoerings-

prestaties

Maatschappelijke

effecten

Ter beschikking

stellen van geld

Globale

omschrijving

aard

activiteiten

Kwantificering/

precisering

activiteiten

+

Kwaliteitseis

activiteiten

+ Evalueerbaar

eindresultaat

uitvoering/

direct resultaat

van

omvattende

activiteit

+

Evalueerbaar

gevolg in de

samenleving/

indirecte gevolgen

van activiteiten

Voorbeeld:

Inburgering

x euro

Verzorgen

van

inburgerings-

cursussen

Verzorgen

inburgerings-

cursus van x

uur voor x

aantal

personen

+

Verzorgd

door leraren

met onder-

wijsbe-

voegdheid

+

X aantal

geslaagden

inburgerings-

cursus

+

Stijging

arbeidsparticipatie

cursisten met x

procent

Pagina 12

Aanbeveling 2 Besteedt binnen de planning- en controlcyclus meer aandacht aan het onderwerp subsidies en verbindt dit op een heldere wijze aan (politieke) keuzevraagstukken en gemeentelijke beleidsdoelen. Breng de raad daarmee meer in positie. Met deze aanbeveling maakt het gemeentebestuur meer zichtbaar dat subsidies een middel zijn voor het realiseren van gemeentelijke beleidsdoelen. Daarmee komt de raad ook meer inhoudelijk in positie om eventuele (politieke) keuzes te maken en het college te controleren op uitvoering van beleid. Maak als raad heldere afspraken met het college over de informatieverstrekking met betrekking tot de realisatie van beleidsdoelen in het algemeen. Welke maatstaven zijn nodig om goed zicht te krijgen op de doelrealisatie? Dit staat in principe los van het onderwerp subsidies. Maak vervolgens afspraken met het college hoe, en in welke mate, de raad zicht krijgt op de verstrekking van subsidies aan partijen uit de lokale samenleving voor de realisatie van de beleidsdoelen.

Breng de raad vervolgens via dat zicht - daar waar politiek relevant - in positie om keuzes te maken rondom de verdeling van subsidiegelden. Beperk het gesprek tussen raad en college dus niet enkel tot de hoogte van het gemeentelijke subsidieplafond. Doe dat op een niveau waarbij zowel raad als college een passende rol kunnen invullen. Breng de raad bijvoorbeeld in positie voor de verdeling van subsidiemiddelen over de verschillende beleidsterreinen of over verschillende beoogde maatschappelijke effecten. Laat de verdeling van subsidiemiddelen over verschillende partijen - en het maken van passende subsidieovereenkomsten - verder over aan het college.

Aanbeveling 3 Maak subsidieverlening onderdeel van een bredere werkwijze, gericht op het realiseren van maatschappelijke opgaven via effectief teamspel en samenwerking met andere partijen. Het realiseren van gewenste maatschappelijke effecten - en het monitoren daarvan - is niet alleen voorbehouden aan de gemeente. Het is daarvoor nodig om effectief samen te werken met partijen uit de samenleving en daarmee krachten te bundelen. Zet het verstrekken van subsidies in deze bredere context, en maak het daarmee onderdeel van een meer horizontale relatie tussen de gemeente en partijen uit de samenleving waarbij gemeentelijke doelen in coproductie worden gerealiseerd. Dat past ook uitstekend binnen de huidige werkwijze en houding van de ambtelijke organisatie: niet alleen de regels toepassen, maar ook meedenken/adviseren en werken vanuit vertrouwen en maatwerk. Koester deze werkwijze en houding. In de praktijk blijkt ‘samenwerken’ namelijk maatwerk. Iedere maatschappelijke opgave is weer anders en vraagt ook om een andere mix van samenwerkingsspelers. Daarom is het belangrijk om instrumenten te ontwikkelen waarmee dat maatwerk geleverd kan worden, en waarbinnen het instrument ‘subsidies’ ook een plek kan krijgen. Investeer daarom in de ontwikkeling van zogenaamde ‘samenwerkingsarrangementen’ waarin dat maatwerk volledig tot wasdom kan komen, en sluit het subsidiebeleid en –instrumentarium daarop aan. Een inspirerend voorbeeld is te vinden bij de gemeente Kampen, zie onderstaand casus ‘Vernieuwing subsidieverstrekking in de gemeente Kampen’.

Pagina 13

Casus ‘Vernieuwing subsidieverstrekking in de gemeente Kampen’.

Een nieuwe werkwijze voor subsidieverstrekking is ontwikkeld in aansluiting op de visie ‘Kampen

Merkbaar Beter’. Het centrale richtpunt is daarbij de realisatie van maatschappelijke opgaven via

samenwerking en het benutten van de kracht van de samenleving. Daarbij is een nieuwe rol van de

gemeente nodig, die in een nieuwe verhouding staat met de samenleving. Waarbij organisaties,

bedrijven en inwoners zich als partners van elkaar en van de overheid beschouwen. De gemeente heeft

dit heel concreet vertaald naar een nieuwe wijze van subsidieverstrekking.

WAAR NEEMT DE GEMEENTE KAMPEN AFSCHEID VAN?

Ten eerste staat subsidieverstrekking niet meer op zichzelf. Het maakt altijd onderdeel uit van een

scala aan bijdragen die de gemeente kan leveren aan de realisatie van maatschappelijke opgaven. Dit

in samenwerking met anderen, waarbij ieder een eigen bijdrage levert. De bijdrage van de gemeente,

maar ook van samenwerkingspartners, kan zijn:

Het leveren van kennis en informatie en/of personele en materiele middelen. Denk aan inzet van

ambtenaren of gebruik van gemeentelijk vastgoed.

Het leveren van financiële middelen. Hieronder valt het verstrekken van een subsidie door de

gemeente maar ook bijvoorbeeld sponsoring door bedrijven.

Het leveren van organisatiekracht. Denk aan het verbinden van organisaties, bedrijven en inwoners

en coördineren van dat proces.

Een belangrijke voorwaarde voor subsidieverstrekking is dat de maatschappelijke opgaven helder

moeten zijn en dat de subsidieontvanger hiervoor met meerdere partijen uit de samenleving

zichtbaar samenwerkt, waarbij iedere partij een aandeel neemt in de realisatie van opgaven.

HOE GAAT DE GEMEENTE KAMPEN HET ANDERS AANPAKKEN?

In plaats van enkel het indienen van een subsidieaanvraag als onderdeel van een bilaterale relatie

tussen de gemeente en subsidieontvanger wordt er als eerste stap een verkenning uitgevoerd welke

maatschappelijke opgave gerealiseerd gaat worden en met wie moet of kan worden samengewerkt.

Dat kan onder regie van de gemeente, maar ook de initiatiefnemer uit de samenleving kan hier de

regie op voeren. Om dit proces te ondersteunen is een gereedschap ontwikkeld: ‘het bouwen aan een

samenwerkingsarrangement’. Dat gereedschap helpt samenwerkingspartners om de samenwerking

concreet gestalte te geven. Het samenwerkings-arrangement omvat onder andere:

De beoogde effecten/doelen van samenwerking, waaronder de maatschappelijke opgaven.

Een keuzerepertoire. Afhankelijk van de maatschappelijke opgave en de partijen die willen

samenwerken kunnen verschillende keuzes worden gemaakt. Hierdoor ontstaat maatwerk; elke

situatie vraagt wat anders en is ook anders! Keuzes kunnen zijn:

Het ambitieniveau van de samenwerkingspartners.

Kansen die benut kunnen worden of juist belemmeringen die opgeheven moeten worden.

De onderlinge rolverdeling: de rol van samenwerkende partijen in de samenleving en die van de

gemeente.

De bijdrage van iedere samenwerkingspartner: leveren van kennis en informatie,

organisatievermogen, personele- en/of materiele middelen of financiële middelen (waaronder

subsidie).

De mate van innovatie en vernieuwing.

Afspraken over tijdsduur, verantwoording en controle.

Nadat het samenwerkingsarrangement is opgesteld door de samenwerkende partijen (waar de

gemeente een van de samenwerkingspartners kan zijn), kunnen de samenwerkende partijen overgaan

tot het leveren van hun bijdrage aan de realisatie van de maatschappelijke opgave en doelen. Daarbij

is het verstrekken van subsidie door de gemeente één van de mogelijke bijdragen.

Pagina 14

Deel 2: De bevindingen

Pagina 15

5 Inventarisatie subsidiestromen

5.1 Omvang en verdeling van subsidiestromen 2014 – 2016 Uit de inventarisatie van het subsidieoverzichten van de jaren 2014, 2015 en 2016 blijkt dat er sprake is van een daling van verstrekte subsidies. In 2015 is het totale subsidiebedrag met 29% gedaald en in 2016 met 12%. De daling in 2015 en 2016 komt vooral voort uit een daling van de subsidiebedragen voor de programma’s Sociaal Domein en Cultuur. In 2016 gaat er 69,1% van de totale subsidiegelden naar het programma Sociaal Domein. Ook het programma’s Cultuur (26,8%) krijgt een groot deel van de beschikbare subsidiemiddelen. De onderstaande tabel presenteert de verleende subsidies in de jaren 2014, 2015 en 2016. In de door de gemeente aangeleverde subsidieoverzichten van 2014, 2015 en 2016 zijn overigens ook betalingen aan Gemeenschappelijke Regelingen en andere overdrachten opgenomen. Deze vallen per definitie niet onder subsidie uitgaven en zijn daarom uit dit overzicht weggelaten.

In duizenden euro’s 2014 2015 2016 % van totaal

2016 Programma Sociaal domein

< € 500,- tot 10.000,- 122 97 81

€ 10.000,- tot € 50.000,- 374 297 196

> € 50.000,- 2.054 1.442 1.424

Totaal 2.550 1.836 1.702 69,1%

Programma Cultuur

< € 500,- tot 10.000,- € 79 € 51 € 16

€ 10.000,- tot € 50.000,- € 85 € 134 € 181

> € 50.000,- € 1.116 € 650 € 461

Totaal € 1.280 € 836 € 658 26,8%

Programma Apparaatskosten > € 50.000,- € 65 € 77 € 65

Totaal € 65 € 77 € 65 2,7%

Programma Veiligheid < € 500,- tot 10.000,- € 13 € 8 € 6

€ 10.000,- tot € 50.000,- nvt € 27 € 25

Totaal € 13 € 35 € 30 1,2%

Programma Openbare ruimte < € 500,- tot 10.000,- € 15 € 11 € 5

€ 10.000,- tot € 50.000,- € 14 € 8 nvt

Totaal € 29 € 20 € 5 0,2%

Programma Werkgelegenheid Totaal € 10 nvt nvt 0,0%

Totaal aan subsidiebedragen Totaal € 3.947 € 2.803 € 2.461 100,0%

Toename t.o.v. voorgaande jaar: -29,0% -12,2% Tabel 5.1: Subsidiebedragen per beleidsterrein voor de jaren 2014, 2015 en 2016.

Dit hoofdstuk is vooral inventariserend van aard, het evaluatiemodel wordt hier nog niet toegepast. Het gaat om zicht te krijgen op de omvang van de totale subsidiestroom, beleidsdomeinen en organisaties/instellingen en hoeveel subsidies worden toe- of afgewezen.

Pagina 16

TER ILLUSTRATIE: BEZUINIGING OP HET SUBSIDIEBUDGET

Er is door de gemeente Langedijk bezuinigd. Het subsidieplafond is voor alle programma’s met 40% verlaagd in 2015. In specifieke gevallen is ook maatwerk toegepast. Hier hebben alle subsidieontvangers mee te maken gehad, met uitzondering van subsidieontvangers die wettelijke taken uitvoeren met geoormerkte financiering. Bijvoorbeeld de lokale omroep. Voor de lokale omroep ontvangt de gemeente een bedrag per huishouden van het Rijk.

Subsidierelatie ( x € 1.000) 2014 2015 2016

Voedselhulp Langedijk n.v.t. n.v.t. n.v.t.

Stichting Openbare Bibliotheekvoorziening Langedijk € 657 € 350 € 288

Stichting Mee de Wering € 219 € 274 € 223

Stichting Radio Langedijk € 15 € 15 € 14

5.2 80/20 regel voor verleende subsidies in 2016 De ervaring leert dat bij de meeste gemeenten ongeveer 20% van de subsidieontvangers circa 80% van het subsidiebudget toegekend krijgen (dus een klein aantal instellingen dat relatief grote subsidiebedragen ontvangt). In tabel 5.2 wordt de verdeling van 80% van het subsidiebudget over de grootste subsidieontvangers in Langedijk gegeven. De bedragen in de tabel zijn gebaseerd op de geboekte bedragen in het subsidieregister 2016. In Langedijk gaat de 80/20 regel ook op. In 2016 zijn er 60 subsidieontvangers in Langedijk, waarvan 5 organisaties 80% van het totale subsidiebedrag ontvangen. De verdeling van de subsidiemiddelen is dus geconcentreerd: een klein deel van de subsidieontvangers ontvangt een groot deel van het budget. (Zie Bijlage 5 Cumulatief Subsidieoverzicht 2016 voor het volledige overzicht.)

Subsidie-ontvanger Programma Subsidiesoort Bedrag

(in € 1000) Cumulatief

%

1 Stichting Sportservicepunt Langedijk Sociaal domein en Cultuur

Activiteiten en Budget 1.110 45,1%

2 Stichting Wonen Plus Welzijn Langedijk Sociaal domein Budget 344 59,1%

3

Stichting Openbare Bibliotheekvoorziening Langedijk Cultuur

Budget en Activiteiten 288 70,8%

4 Stichting de Wering Sociaal domein Budget 132 76,1%

5 MEE NWN Sociaal domein Budget 101 80,2%

Tabel 5.2: Subsidieontvangers die gezamenlijk 80% van het totale subsidiebedrag ontvangen in 2016.

5.3 Verdeling subsidiesoorten 2016 De gemeente onderscheidt drie subsidietypen, ieder met eigen voorschriften voor het proces van aanvraag, verlening en vaststelling. Deze drie subsidietypen zijn: activiteitensubsidies, budgetsubsidies en incidentele subsidies. Voor een nadere uitwerking van de subsidietypen zie verder hoofdstuk 6. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de per subsidiesoort uitgekeerde middelen. De bedragen in de figuur 5.0 zijn gebaseerd op de geboekte bedragen in het subsidieregister 2016. In de door de ambtelijke organisatie verstrekte subsidieoverzichten komen we overigens de categorieën ‘Overig’ tegen, naast de categorieën ‘Budgetsubsidie’ en ‘Activiteitensubsidie’. De categorie ‘Overig’ is door de ambtelijke organisatie verder niet uitgesplitst naar de type budget- en activiteitensubsidie.

Pagina 17

De beleidsontwikkeling van de laatste jaren heeft zich met name op de activiteitensubsidies gericht. Dat is overigens het kleinste deel van de uitgekeerde subsidiemiddelen, zie onderstaande figuur. Voor de andere subsidietypen heeft de gemeente Langedijk geen aanvullend beleidskader opgesteld.

Figuur 5.0: Totaal bedrag per subsidietype in 2016.

5.4 Toegewezen en afgekeurde aanvragen activiteitensubsidie 2016 In 2016 zijn 91 aanvragen gedaan voor een activiteitensubsidie. Hiervan is meer dan de helft afgewezen. Voor de budgetsubsidies is het aantal afwijzingen nihil.

Activiteitensubsidie 2016 Aantal Bedrag Toegewezen aanvragen 41

€ 106

Afgewezen aanvragen 50 € 208

Totaal 91 € 314

Bedragen in duizenden euro.

41

50

AanvragenActiviteitensubsidie 2016

Toegewezen aanvragen

Afgewezen aanvragen

Figuur 5.1: toegewezen en afgewezen aanvragen

activiteitensubsidies 2016.

Pagina 18

6 Kaders voor subsidieverlening In dit hoofdstuk staat blok 0 ‘Subsidiebeleid’ van het evaluatiemodel centraal.

KERNBEVINDINGEN:

1 Het beleid voor de verlening van activiteitensubsidies vormt een werkbaar en helder kader. Er zijn echter geen beleidsregels voor het verlenen van budget- of incidentele subsidies beschreven. Het verlenen van budgetsubsidies is maatwerk.

2 Het proces voor het verwerken van een subsidieaanvraag en het verlenen van subsidie is goed beschreven in de diverse documenten. Er wordt duidelijk beschreven wat de eisen voor de subsidieaanvraag en de toetsingscriteria zijn. Voor het aanvragen van activiteitensubsidies (in tegenstelling tot voor het aanvragen van budgetsubsidies) zijn de toetsingscriteria verder uitgewerkt.

3 Er is een oplopend regime voor het aanvragen en verantwoorden van grotere subsidiebedragen. Bij grotere subsidies is er sprake van een zwaarder regime voor aanvragen en verantwoorden. Daarmee verhouden de administratieve lasten voor de aanvragen en de gemeente zich tot de omvang van het subsidiebedrag.

6.1 Visie en beleid De kaders voor subsidieverlening zijn beschreven in de Algemene Subsidieverordening Langedijk 2014 (S1; zie bronnenlijst in de bijlage), in de Subsidiebeleidsregels Activiteitensubsidie 2015 (S2), Nadere Regels Activiteitensubsidie 2017 (S13) en in het document Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3). De Algemene Subsidieverordening Langedijk (S1) en het Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3) zijn vastgesteld door de raad. In 2017 zijn de Subsidieregels Activiteitensubsidie (S2) geëvalueerd door het college. Naar aanleiding van deze evaluatie zijn de beleidsregels aangepast. Deze gewijzigde regels zijn vastgelegd in de Nadere Regels Activiteitensubsidie 2017 (S13) en ter info aan de raad verzonden. De doelen van het subsidiebeleid zijn vooral vastgelegd in de Algemene Subsidieverordening Langedijk en het Subsidiebeleidskader Sociaal Domein. De in deze paragraaf beschreven doelstelling voor het subsidiebeleid, visie, definitie van subsidie en subsidietypen komen uit deze twee documenten. DOELSTELLING SUBSIDIEBELEID

In het Subsidiebeleidskader Sociaal domein wordt beschreven wat de doelstellingen zijn van het subsidiebeleid: ‘Met dit subsidiebeleidskader werken we toe naar een nieuw stelsel voor subsidies voor de gemeente Langedijk. De doelen die we met dit nieuwe stelsel willen bereiken zijn:

Transparant en objectief subsidiebeleid;

Subsidieverstrekking voor activiteiten die bijdragen aan de realisatie van de maatschappelijke doelen;

Subsidieverstrekking voor activiteiten die passen binnen actuele beleidsdoelstellingen van de

Onderzoeksvraag 1 Hoe ziet het door de gemeente vastgestelde subsidiebeleid en –regels er uit? Waaronder:

welke subsidietypen en -vormen? 2 Hoe ziet het proces van aanvraag en toekenning eruit? Wat zijn gehanteerde overwegingen

voor toekenning en voor afwijzing? 3 Dragen de in de subsidiebeschikking opgenomen kaders, randvoorwaarden en vereisten bij

aan de beleidsdoelstellingen van de raad?

Pagina 19

gemeente;

Subsidie als preventief en stimulerend middel inzetten om duurdere en zwaardere vormen van ondersteuning te voorkomen of te verminderen;

Ruimte vrijmaken voor nieuwe aanbieders, samenwerking en innovatieve activiteiten.’ Bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3)

VISIE

De gemeente Langedijk heeft de onderstaande visie vastgesteld voor het subsidiebeleid. ‘In de strategische visie van Langedijk wordt gesteld dat sterk gehecht wordt aan het principe van eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht. Er moet voorkomen worden dat in het oplossen van maatschappelijke vraagstukken of verwezenlijken van ambities teveel op de gemeentelijke organisatie wordt geleund. De gemeente is meer dan de gemeentelijke organisatie, namelijk de gemeenschap als geheel. De mensen – soms professioneel, dan weer belanghebbende of vrijwilliger – moeten het (samen) doen. Langedijk ziet een zelfredzame samenleving, waarin individuen, groepen en organisaties zelf hun weg weten te vinden en waar nodig elkaar activeren, stimuleren en ondersteunen. De gemeente neemt haar verantwoordelijkheid en biedt een vangnet voor mensen die zichzelf niet (volledig) kunnen redden. De gemeente biedt daarnaast voorzieningen en ondersteuning om het zelf organiserend vermogen van de lokale gemeenschap te versterken, zodat deze vitaal en veerkrachtig blijft en de sociale cohesie wordt bevorderd. Zo kunnen de kosten voor ondersteuning beheersbaar worden gehouden.’ Bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3)

DEFINITIE SUBSIDIE

Ook wordt in het subsidiebeleidskader Sociaal domein beschreven wat de gemeente Langedijk verstaat onder subsidies. ‘Een subsidie is een financiële tegemoetkoming van de overheid om gedrag te stimuleren dat gericht is op het realiseren van een maatschappelijk doel. De subsidie kan verleend worden uit praktische, morele, sociale of ideële motieven. Juridisch gezien is een subsidie een publiekrechtelijke aangelegenheid en wordt als volgt omschreven: ‘Een subsidie is de aanspraak op financiële middelen door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten’ Bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3) SUBSIDIETYPEN

De gemeente onderscheidt drie subsidietypen, ieder met eigen voorschriften voor het proces van aanvraag, verlening en vaststelling. Deze drie subsidietypen zijn: activiteitensubsidies, budgetsubsidies en incidentele subsidies (zie ook de onderstaande tabel). In het verleden maakte de gemeente ook gebruik van waarderingssubsidies en investerings- en exploitatiesubsidies, maar deze zijn bij de herziening van het subsidiebeleid in 2015 komen te vervallen. Het is opvallend dat de beleidsontwikkeling van de laatste jaren zich met name op de activiteitensubsidies heeft gericht, terwijl de uitgekeerde middelen voor incidentele en budget subsidies vele malen groter zijn (zie ook hoofdstuk 5), waarbij voor deze subsidietypen ook geen beleidskader is opgesteld. Uit de interviews komt naar voren dat de gemeente Langedijk zich vooral richt op het zorgvuldig verwerken van de grotere aantallen van aanvragen voor activiteitensubsidies. Voor budgetsubsidies wordt meer ruimte gevraagd voor maatwerk en daarom zijn er geen beleidsregels voor het verlenen van budgetsubsidies opgesteld.

Pagina 20

Activiteitensubsidie Budgetsubsidie Incidentele subsidie

Doel Subsidiering op grond

van (duurzame)

activiteiten.

Subsidiering op grond

van prestaties en/of

producten.

Subsidiering van eenmalige

activiteiten.

Sturing Sturing op activiteit en

resultaat.

Sterke sturing op

prestatie en resultaat.

-

Hoogte bedrag Laag Hoog Laag

Grondslag Variabel, afhankelijk

van aantal activiteiten

en daaraan

gerelateerde kosten.

Prestatiegerichte

financiering. Variabel, afhankelijk van de

activiteit en daaraan

gerelateerde kosten. En aan

maximum gebonden.

Aanbod- Of vraaggericht

Vraaggestuurd:

initiatief ligt bij de

aanvrager.

Aanbodgericht:

initiatief ligt bij de

verstrekker.

Vraaggestuurd:

initiatief ligt bij de

aanvrager.

Tabel 6.0 Subsidietypen (Bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein).

TER ILLUSTRATIE: ONTBREKEN FORMAT VOOR VERLENING BUDGETSUBSIDIES BIBLIOTHEEK

Er is geen aanvraagformulier voor budgetsubsidie aangetroffen in dit onderzoek. In de beschikking van de gemeente wordt het te verstrekken subsidiebedrag benoemd. Er worden verder geen doelen/activiteiten geformuleerd, niet voor de korte- maar ook niet voor de langere termijn. Er wordt geen verband gelegd tussen het subsidiebedrag en de activiteiten die de bibliotheek verricht. Uit ambtelijke verificatie op het voorliggende rapport is hiervoor wel een verklaring gegeven. Bij de recente bezuinigingen moest ook de bibliotheek een fors deel van de subsidie inleveren. Deze ronde was financieel gestuurd en niet inhoudelijk. Bron: schriftelijke stukken en ambtelijke verificatie. Er is wel een behoefte om meer aandacht te geven aan de inhoud. Dit blijkt uit interviews: De bibliotheek ontvangt het grootste gedeelte van haar subsidie aan budgetsubsidie. Er wordt geen verband gelegd tussen het subsidiebedrag en de activiteiten (maatschappelijk waarden) die de bibliotheek verricht. De bibliotheek mist langjarige continuïteit en kan daardoor bijvoorbeeld geen medewerkers scholen. Er is veel goede wil bij de gemeente, maar de subsidiesystematiek is allemaal wel ad-hoc. De bibliotheek ziet graag dat er duidelijkere, en liefst meerjarige, afspraken worden gemaakt over de inzet van de verleende subsidie. Wat is de maatschappelijke waarde van de bibliotheek en wat mag dat kosten? Bron: interviews

6.2 Voorwaarden voor verstrekken subsidies Alleen voor het verstrekken van activiteitensubsidies zijn beleidsregels opgesteld in het document Subsidiebeleidsregels Activiteitensubsidie 2015, welke in 2017 is vervangen door de Nadere regels Activiteitensubsidie (S13). Dit is niet het geval voor budget- en incidentele subsidies. Hiermee ontbreekt een uniform kader voor het verstrekken van budget- en incidentele subsidies. ALGEMENE VEREISTEN VOOR AANVRAAG SUBSIDIE

In de Algemene Subsidieverordening van de gemeente Langedijk wordt beschreven aan welke vereisten een aanvraag voor subsidie moet voldoen.

Pagina 21

De Algemene Subsidieverordening Langedijk 2015 (S1)

Vereisten voor het aanvragen van subsidie

Artikel 6 lid 2: ‘Bij de aanvraag legt de aanvrager de volgende gegevens over: a. een beschrijving van de activiteiten waarvoor subsidie wordt aangevraagd; b. de doelen en resultaten die met de activiteiten worden nagestreefd, hoe de

activiteiten daaraan bijdragen, waarbij voorts het belang wordt aangegeven van de activiteiten voor de gemeente of haar ingezetenen;

c. een begroting van en een dekkingsplan voor de kosten van de activiteiten; het dekkingsplan bevat een opgave van andere aangevraagde dan wel verleende subsidies of vergoedingen ten behoeve van dezelfde activiteiten, onder vermelding van de stand van zaken daarvan.’ (S1)

ALGEMENE CRITERIA VOOR WEIGERING EN TERUGVORDERING VAN SUBSIDIE

In de Algemene Subsidieverordening van de gemeente Langedijk wordt beschreven op basis van welke criteria subsidies geweigerd kunnen worden.

De Algemene Subsidieverordening Langedijk 2015 (S1)

Weigering en/of terugvordering

Als de te subsidiëren activiteiten niet in onvoldoende mate gericht zijn op of ten goede komen aan de gemeente of haar ingezetenen;

Als niet is aangetoond dat de subsidie noodzakelijk is voor het verrichten van de activiteiten waarvoor deze wordt gevraagd;

Als de activiteit geen invulling geeft aan de doelstellingen of het beleid van de gemeente Langedijk;

Als het aannemelijk is dat de gelden niet of onvoldoende worden besteed zullen aan de activiteiten en/of het doel waarvoor subsidie beschikbaar wordt gesteld;

Als de doelstellingen, activiteiten, statuten of reglementen van de aanvrager dan wel het beoogde gebruik van de subsidie discriminatie opleveren wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, burgerlijke staat, seksuele gerichtheid, leeftijd of op welke grond dan ook.

INZOOMEN OP ACTIVITEITENSUBSIDIE

De gemeente heeft voor het verlenen van budgetsubsidies geen richtlijnen op gesteld. Deze paragraaf richt zich daarom alleen op de voorwaarde voor het verstrekken van een activiteitensubsidie. Naar aanleiding van de evaluatie (s14) van de Subsidiebeleidsregels 2015 (s2) is de definitie van activiteit gewijzigd. In de oude definitie werd nog gesproken over “met een herhalend karakter binnen een subsidiejaar”. Dit is uit de definitie gehaald. In de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 is een activiteit nu als volgt gedefinieerd: ‘Een activiteit is een bezigheid, stimulerend of preventief van aard, gericht op Langedijker inwoners, waarmee een substantiële en zichtbare bijdrage wordt geleverd aan de maatschappelijke doelen van de gemeente Langedijk.’ Bron: Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 De gemeente Langedijk heeft inhoudelijke kaders of beginselen opgesteld die een eerste ‘meetlat’ vormen voor het verstrekken van activiteitensubsidie (Bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein). Een dergelijk kader is niet opgesteld voor budget- of incidentele subsidies. Deze kaders zijn bedoeld als richtlijnen, zodat de aangevraagde subsidie ingezet zal worden ten behoeve van de realisatie van een maatschappelijke doel. Activiteiten die niet voldoen aan dit kader of er mee in strijd zijn, zullen geen subsidie ontvangen. In de bijlage 2 wordt het volledige overzicht van de kaders gegeven.

Pagina 22

Naar aanleiding van de evaluatie is de hoogte van de subsidiebedragen die aangevraagd kan worden voor een activiteit gewijzigd. Volgens de Subsidiebeleidsregels 2015 werd de hoogte van de subsidie bepaald op basis van bij de aanvraag ingediende de begroting met een maximum van € 5.000,-. In de nieuwe Nadere Regels Activiteitensubsidie 2017 kunnen alleen vaste subsidiebedragen worden aangevraagd, de zogenaamde basissubsidie. De hoogte van de basissubsidie voor activiteiten met een herhalend karakter ad. € 2.500 is gebaseerd op de gemiddeld toegekende subsidiebedragen over 2016 (€ 2.650) en 2017 (€ 3.092).

Subsidie Beschrijving

Basissubsidie Maximaal € 1.000,- voor eenmalige activiteiten

Maximaal € 2.500,- voor activiteiten met een herhalend karakter

Met het vaststellen van de Nadere Regels activiteitensubsidie 2017 (S13) is ook een optionele subsidie in het leven geroepen. Dat betekent dat wanneer een subsidieaanvraag aan bepaalde criteria voldoet, een vast bedrag aan aanvullende subsidie toegekend. Door middel van een vragenlijst (opgenomen in de bijlage bij de Nadere Regels activiteitensubsidie 2017) wordt bepaald of de aanvraag in aanmerking komt voor een aanvullende subsidie. De effectiviteit van deze aanvullende subsidie is geen onderdeel van dit onderzoek door de recente invoering van deze aanvullende subsidie.

Criteria voor aanvullende subsidie Vast bedrag

De activiteit draagt bij aan het participatieniveau van minder zelfredzamen of kwetsbaren

Max. € 1000,-

De activiteit levert synergie op door onderlinge samenwerking Max. € 750,-

De activiteit is innovatief t.a.v. het reguliere aanbod Max € 500,-

CRITERIA VOOR AFWIJZING VAN ACTIVITEITENSUBSIDIEAANVRAGEN

Naast de eerder beschreven algemene criteria voor het afwijzen van activiteitensubsidie zijn er ook aanvullende criteria opgesteld. De weigeringsgronden voor een activiteitensubsidie staan helder beschreven in de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 (S13). Wanneer niet aan de toetsingscriteria voldaan wordt, dan wordt de aanvraag geweigerd.

De Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 (S13)

Artikel 10 Toetsingscriteria activiteitensubsidie

Andere financieringsbronnen of voorliggende voorzieningen ter financiering van de activiteit liggen naar oordeel van het college niet meer voor de hand en/of zijn aantoonbaar aangevraagd (denk aan: fondsen, acties, sponsoring, eigen bijdrage of contributie).

Subsidie wordt slechts 1 maal toegekend bij aanvragen voor gelijksoortige activiteiten per organisatie.

Het is aannemelijk dat de gelden besteed zullen worden aan de activiteit en/of het doel waarvoor subsidie beschikbaar wordt gesteld.

De activiteit wordt redelijkerwijs haalbaar, uitvoerbaar of betaalbaar geacht.

De subsidie wordt niet aangevraagd voor commerciële activiteiten, commerciële organisaties of activiteiten met een winstoogmerk.

De activiteit is gericht op minimaal 2 maatschappelijke doelen.

De activiteit heeft een bereik (aantal deelnemers) dat redelijkerwijs in verhouding staat tot de kosten en opbrengsten van de activiteit en de daaraan te koppelen maatschappelijke doelen.

De activiteit is gericht op het continueren ervan voor meerdere achtereenvolgende jaren (minimaal twee jaar) om daarmee duurzaamheid en toekomstbestendigheid te waarborgen.

Pagina 23

CRITERIA VOOR VERDELING VAN DE MIDDELEN VOOR ACTIVITEITENSUBSIDIE

In het geval het subsidieplafond bereikt wordt, moet er een afweging gemaakt worden voor het verdelen van de subsidiemiddelen. Het onderstaande kader geeft de regel weer voor de verdeling van de middelen, zoals deze door de raad zijn vastgesteld in de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017. Op basis van de oude Subsidiebeleidsregels 2015 werden de subsidies verdeeld op basis van het toekennen van punten als de aanvraag aan een bepaalde voorwaarde voldeed. Aangezien het subsidieplafond de laatste jaren niet is bereikt, is het niet nodig geweest deze wijze van verdeling van de subsidies in te zetten. Naar aanleiding van de evaluatie is deze werkwijze aangepast. In de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 wordt nu, zoals eerder beschreven, een optioneel subsidiebedrag toegekend, wanneer een activiteit inspeelt op kwetsbare doelgroepen, samenwerking of innovatie.

De Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 (S13) gaat onder andere in op:

Artikel 11 lid 4 Wijze van verdeling van het subsidiebudget 4. Wanneer het subsidieplafond wordt bereikt, wordt het deel waarmee het plafond zou worden overschreden evenredig in mindering gebracht op de toe te kennen subsidiebedragen.

6.3 Verantwoording en evaluatie van subsidies Er is alleen een beleidskader voor het verantwoorden en evalueren van activiteitensubsidies opgesteld (Nadere regels Activiteitensubsidie 2017). Op basis van de dossierstudie kan niet worden vastgesteld hoe de verantwoording voor budgetsubsidies verloopt. In hoofdstuk 10 wordt nader ingegaan op de praktijk van de verantwoording van budgetsubsidies. Een doelmatige en doeltreffende uitvoering van het subsidiebeleid maakt bij voorkeur onderscheid tussen een licht en een zwaar subsidieregime. Dit is ook in Langedijk het geval en ligt in lijn met de algemene subsidieverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Naarmate het bedrag hoger wordt, wordt het verantwoordingsregime zwaarder. De gemeente kan haar aandacht dan vooral richten op de organisaties die een groot bedrag ontvangen (en dus een groter risico met zich meebrengen) en handelt de vele kleine bedragen zo efficiënt mogelijk af en/of controleert steekproefsgewijs. Met als voordeel een vermindering van de lastendruk voor kleine subsidieontvangers en de gemeente. De eisen die de gemeente Langedijk stelt aan de verantwoording zijn gedifferentieerd (zie de onderstaande tabel). Voor subsidiebedragen vanaf € 500,- tot € 10.000,- is het verantwoordingsregime relatief licht, omdat de aanvrager slechts verplicht kan worden om aan te tonen dat de gesubsidieerde activiteit is verricht. Voor subsidiebedragen vanaf € 10.000,- tot € 5o.000,- zijn er meer eisen voor de aanvraag van de vaststelling van de subsidie. Ook voor subsidiebedragen boven € 50.000,- gelden deze eisen, waarbij aanvullend ook om een goedkeurende accountantsverklaring worden gevraagd.

Pagina 24

Verantwoording

subsidie vanaf € 500 tot € 10.000

Verantwoording subsidie vanaf € 10.000 tot€ 50.000

Verantwoording bij een subsidie vanaf € 50.000

Subsidies worden door het

college verleend en direct

vastgesteld.

Bij subsidies dient de

subsidieontvanger een

aanvraag tot vaststelling in.

Bij subsidies dient de subsidieontvanger een

aanvraag tot vaststelling in.

De aanvrager kan worden

verplicht om aan te tonen

dat de activiteiten,

waarvoor de subsidie

wordt verstrekt, zijn

verricht en dat is voldaan

aan de aan de subsidie

verbonden verplichtingen.

Bij subsidieregeling of bij

subsidiebeschikking kan

worden bepaald dat op een

andere manier wordt

aangetoond in hoeverre de

activiteiten zijn verricht.

Bij subsidieregeling of bij subsidiebeschikking

kunnen andere termijnen worden gesteld of

andere gegevens of stukken worden verlangd.

De aanvraag tot vaststelling

bevat:

een (jaar)verslag waaruit

blijkt in hoeverre de

gesubsidieerde

activiteiten zijn verricht;

een overzicht van de

gesubsidieerde

activiteiten en de hieraan

verbonden uitgaven en

inkomsten (financieel

verslag of jaarrekening);

een balans van het

afgelopen subsidietijdvak

met een toelichting

daarop.

De aanvraag tot vaststelling bevat:

een door het bestuur goedgekeurd

(jaar)verslag waaruit blijkt in hoeverre de

gesubsidieerde activiteiten zijn verricht;

een overzicht van de gesubsidieerde

activiteiten en de hieraan verbonden

uitgaven en inkomsten (financieel

verslag of jaarrekening). Hierin worden

ook opgenomen de bezoldiging van de

topfunctionarissen;

een balans van het afgelopen

subsidietijdvak met een toelichting

daarop;

een goedkeurende controleverklaring.

Een controleprotocol van Langedijk (nog

op te stellen) is bepalend voor de

controleopdracht.

Bron: Algemene Subsidieverordening Langedijk 2015.

Pagina 25

7 Formuleren van beleidsdoelen

In dit hoofdstuk staat blok A ‘Formuleren van beleidsdoelen’ van het evaluatiemodel centraal.

Onderzoeksvragen 1. Zijn de doelen evalueerbaar en resultaatgericht geformuleerd?

KERNBEVINDINGEN:

1 In een evaluatie die in 2017 is uitgevoerd door de ambtelijke organisatie wordt geconcludeerd dat de maatschappelijke doelen kunnen worden aangescherpt. De mate van evalueerbaarheid en resultaatgerichtheid van de doelen is wisselend.

2 Enkele doelen zijn hierop helder evalueerbaar geformuleerd, anderen zijn dit minder. Dat maakt het lastig om te bepalen of doelen worden gerealiseerd.

3 Ook is de volledige lijst met (sub)doelen door de gemeente zeer uitgebreid. Daardoor is het relatief eenvoudig een aanvraag naar één van de doelen toe te schrijven. De doelen zijn dus nauwelijks selectief.

7.1 Maatschappelijke doelen en de mate van evalueerbaarheid Subsidieverstrekking is zinvol als de activiteiten van de organisaties bijdragen aan het realiseren van gemeentelijke beleidsdoelstellingen en als (het proces van) subsidieverstrekking doelmatig en doeltreffend is. In 2015 heeft de gemeente de keuze gemaakt om meer te willen sturen op maatschappelijke doelen. De praktijk leert echter dat meten van maatschappelijke effecten een cultuur- en denkomslag vergt van zowel gemeente als maatschappelijke organisaties. Deze omslag gaat niet vanzelf en vraagt de nodige inzet en tijd.

AANBEVELING UIT EVALUATIE BELEIDSREGELS ACTIVITEITENSUBSIDIE

In 2017 heeft de gemeente Langedijk de subsidieregels voor activiteitensubsidies geëvalueerd. Daarbij is geconcludeerd dat de maatschappelijke doelen kunnen worden aangescherpt . Ook in deze evaluatie concluderen de onderzoekers dat dit nog steeds het geval is.

Bron: Evaluatie beleidsregels activiteitensubsidie 2017. ‘Aanbeveling: Maatschappelijke doelen vereenvoudigen Zoals gezegd, werkt de hoeveelheid aan maatschappelijke doelen en de wijze waarop deze op dit moment zijn geformuleerd niet erg verhelderend. Aanbeveling vanuit de interne subsidiecommissie [van de ambtelijke organisatie] is om hier een vereenvoudigingsslag in aan te brengen; een kleiner aantal doelen en een meer concrete formulering hiervan. Het vaststellen/herbenoemen van maatschappelijke doelen is echter een bevoegdheid van de raad en hiervoor zal dus een andere route moeten worden bewandeld. Voor subsidiejaar 2018 zal er dus nog moeten worden gewerkt met de huidige maatschappelijke doelen.’ Bron: Evaluatie beleidsregels activiteitensubsidie 2017.

‘Knelpunt: Maatschappelijke doelen Activiteiten dienen gericht te zijn op de vooraf gestelde maatschappelijke doelen van gemeente Langedijk. Deze maatschappelijke doelen zijn afkomstig uit de rapportage Langedijker Kracht ‘subsidiëren en accommoderen vanuit Langedijker visie’. Dit zijn 35 doelen, verdeeld over de vier thema’s Beter Gezond, Kansrijk Jong, Meedoen en Wonen, Welzijn, Zorg. De hoeveelheid aan doelen werkt niet even gemakkelijk en overzichtelijk. Daarnaast zijn de doelen niet allemaal even helder en SMART geformuleerd.’

Pagina 26

BELEIDSTHEMA’S WAAR SUBSIDIEAANVRAGEN AAN MOETEN BIJDRAGEN

In de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 zijn de beleidsthema’s opgenomen waar subsidies aan moeten bijdragen (zie het onderstaand kader). In bijlage 3 van dit rapport wordt de volledige beschrijving gegeven van de maatschappelijke doelen per thema waar subsidies aan moeten bijdragen. De volledige lijst met (sub)doelen is zeer uitgebreid. Daardoor is het relatief eenvoudig een aanvraag naar één van de doelen toe te schrijven. De doelen zijn nauwelijks selectief.

De Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 (S13) gaan onder andere in op:

Toelichting

beleidsthema’s

1. Beter Gezond: binnen dit thema valt de algemene gezondheidszorg, waartoe het

uniforme deel van de jeugdgezondheidszorg behoort.

2. Kansrijk Jong: binnen dit thema gaat het om taken in het kader van (preventief)

jeugdbeleid. Deze taken zijn op te splitsen in de domeinen jeugd en gezin,

opvang, onderwijs en jeugd, vrije tijd, veiligheid en de nieuwe gemeentelijke

taken voor de jeugdzorg.

3. Meedoen: binnen dit thema zijn taken opgenomen die in het sociaal

zekerheidsdomein een rol spelen. Dit betreft het inkomensdeel van verschillende

wetten, maar ook bijzondere bijstand en diverse vormen van re-integratie.

Daarnaast heeft dit thema betrekking op burgerparticipatie.

4. Wonen, Welzijn, Zorg: binnen dit thema gaat het om algemene WMO-

voorzieningen die gericht zijn op ondersteuning op maat om mensen te helpen

zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. Het betreft o.a.

maatschappelijk dienstverlening en welzijnswerk zoals ouderenwerk, anti-

discriminatie en de nieuwe gemeentelijke taken voor de WMO. MATE VAN EVALUEERBAARHEID VAN DE DOELEN

Langedijk zet in het subsidie-instrument in om maatschappelijke doelen te bereiken. De doelen worden niet uitgewerkt naar meetbare eenheden. Dit blijkt ook uit de interviews waarin men worstelt met de vraag hoe je subsidierelaties laat rapporteren over de effecten van de subsidies. Wanneer de geformuleerde maatschappelijke doelen voor subsidies (zie bijlage 3 van dit rapport) worden afgezet tegen de onderzoeksnorm voor evalueerbaarheid, dan blijkt dat diverse doelen in wisselende mate meetbaar en resultaatgericht zijn. Dit maakt het lastig om vast te stellen of de beoogde doelen worden behaald. In een bijlage bij de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 (S13) staan de maatschappelijke doelen voor het subsidiebeleid. Sommige doelen in deze bijlage zijn wel specifiek en duidelijk afgebakend, waar ook eventueel een meetbare doorvertaling gemaakt kan worden van het doel.

Bijvoorbeeld:

Maatschappelijk Doel

Kinderen kunnen meedoen aan sportieve, sociale, culturele en educatieve activiteiten.

Hier kan gemeten worden om hoeveel activiteiten het per jaar gaat, of hoeveel kinderen door het verlenen van subsidie naar dergelijke activiteiten kunnen gaan.

Bijvoorbeeld:

Maatschappelijk Doel

Alle kinderen van 2 tot en met 17 jaar kunnen terecht op een voorschool, basisschool en het Voortgezet Onderwijs.

Goed meetbaar en duidelijk om welke kinderen en scholen het gaat.

Andere doelen zijn nog wel goed afgebakend, maar nauwelijks meetbaar.

Pagina 27

Bijvoorbeeld:

Maatschappelijk Doel

Inwoners van Langedijk zijn zich bewust van de schadelijke gevolgen van overmatig en ongezond eten en drinken, van alcohol- en drugsgebruik, roken, overgewicht en te weinig bewegen. Zij kunnen hun gedrag hierop aanpassen.

Het is voor dit doel helder om welke schadelijke gevolgen gaat. Het is echter lastig te meten hoe het staat met de bewustwording.

Tot slot zijn er diverse doelen die niet specifiek en duidelijk afgebakend zijn, maar ook niet meetbaar.

Bijvoorbeeld:

Maatschappelijk Doel

Kinderen en jongeren zijn vertrouwd met democratisch burgerschap.

Het is onduidelijk wat democratisch burgerschap is en hoe dit met subsidiemiddelen gestimuleerd kan worden.

Bijvoorbeeld:

Maatschappelijk Doel

Inwoners van Langedijk zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor hun gezondheid.

Dit doel is meer een uitgangspunt voor het beleid in het sociale domein, dan dat het een doel is waar subsidiemiddelen aan kunnen bijdragen.

Bijvoorbeeld:

Maatschappelijk Doel

Kinderen en opvoeders met ondersteuningsvragen, krijgen de ondersteuning die zij nodig hebben; zo licht als mogelijk en zo zwaar als noodzakelijk.

Dit doel is meer een uitgangspunt voor het beleid in het sociale domein, dan dat het een doel is waar subsidiemiddelen aan kunnen bijdragen.

Pagina 28

8 Omzetten van doelen in afspraken In dit hoofdstuk staat blok B van het evaluatiemodel centraal.

Onderzoeksvragen 1 Hoe vindt de subsidieverlening in de praktijk plaats? Op welke wijze zet het college de beleidsdoelen

om naar afspraken met subsidieontvangers? 2 Wat zijn gehanteerde overwegingen voor afwijzing? 3 Dragen de in de subsidiebeschikking opgenomen kaders, randvoorwaarden en vereisten bij aan de

beleidsdoelstellingen van de raad? 4 In welke mate stuurt de gemeente bij het verlenen van subsidies op bundeling van krachten via

samenwerking? KERNBEVINDINGEN:

1 De regels voor het verlenen van activiteitensubsidies zijn goed uitgewerkt en worden ook consequent gevolgd.

2 Er zijn echter geen beleidsregels - en daarmee een vaste werkwijze - voor het verlenen van budgetsubsidies. Waar het aanvragen voor een activiteitensubsidie schriftelijk verloopt, verloopt de aanvraag van een budgetsubsidie ook via gesprekken en nader overleg – bovenop de schriftelijke aanvraag. Dit stimuleert het onderling vertrouwen en samenwerking, ook biedt het meer ruimte voor maatwerk.

3 Jaarlijks wordt een deel van de aanvragen voor activiteitensubsidie afgewezen (zie paragraaf 5.4). In een steekproef is gecontroleerd of de afwijzingen op een goede wijze tot stand komen. Er zijn daarbij geen onregelmatigheden aangetroffen.

4 De gemeente wil bereiken dat subsidies een bijdrage leveren aan de gemeentelijke doelstellingen. Bij de aanvraag wordt dan ook gevraagd naar de beoogde bijdrage aan deze doelstellingen en maatschappelijke effecten. In de beschikking wordt vervolgens verwezen naar de doelen zoals beschreven in de aanvraag.

5 De gemeente stimuleert samenwerking tussen maatschappelijke organisaties in Langedijk. Vanaf 2017 wordt een optionele (aanvullende) subsidie toegekend van maximaal € 750,- als de aanvraag synergie oplevert door onderlinge samenwerking. Het is ook positief dat de ambtelijke organisatie zich niet rigide opstelt, maar meedenkt met de subsidieaanvragers. Subsidieaanvragers krijgen een tweede kans om de aanvraag aan te vullen en de ambtelijke organisatie adviseert waar nodig subsidie aanvragers.

8.1 Subsidieverlening in de praktijk De gemeente legt het subsidiebedrag vast in de subsidiebeschikking die naar subsidieontvanger wordt gestuurd. Dit gebeurt voor alle subsidiesoorten. Daarnaast voert de gemeente Langedijk met de grotere subsidieontvangers bestuursoverleggen waarin afspraken over de doelen voor de subsidie worden gemaakt en de situatie bij de subsidierelatie wordt besproken. Uit de dossierstudie en de gevoerde gesprekken in alle casus blijkt dat:

De regels voor het verlenen van activiteitensubsidies goed uitgewerkt zijn en ook consequent worden gevolgd. Op deze wijze kan de ambtelijke organisatie op efficiënt grote aantallen aanvragen te verwerken.

Er geen beleidsregels zijn/vaste werkwijze is voor het verlenen van budgetsubsidies.

De subsidieaanvrager vermeldt zelf in de aanvraag aan welke doelen de eventueel verleende subsidie bijdraagt. De gemeente verwijst naar deze doelen in de subsidiebeschikking.

Pagina 29

Waar het aanvragen voor een activiteiten- en budgetsubsidie overwegend schriftelijk verloopt, verloopt de aanvraag van een budgetsubsidie ook via gesprekken en overleggen en met meer vraag en antwoord. Dit stimuleert het onderling vertrouwen en samenwerking, ook biedt het meer ruimte voor maatwerk.

De beschikkingen voor de subsidies worden uiterlijk 31 december verzonden naar de subsidieontvangers. Het is hierdoor voor de subsidieontvangers lastig te anticiperen, omdat financiële verplichtingen voor het komende jaar vaak al zijn aangegaan.

TER ILLUSTRATIE: SUBSIDIEVERLENING AAN VOEDSELHULP LANGEDIJK

De casus Voedselhulp Langedijk laat zien dat de gemeente Langedijk vanuit een adviesrol de Voedselhulp op het juiste spoor zet voor het succesvol aanvragen van een subsidie. Dit gebeurt wel na enige vasthoudendheid van de Voedselhulp (bron: interviews). Voedselhulp Langedijk heeft voor de subsidiejaren 2015 en 2016 een activiteitensubsidie aangevraagd, welke zijn afgewezen. De argumenten voor de afwijzing zijn dat de aangevraagde activiteit niet voldoet aan de subsidiebeleidsregels en dat de begroting bij de aanvraag volgens het college onvoldoende voorziet in opbrengsten uit fondsen en sponsoring. De gemeente heeft vervolgens constructief meegedacht met de nieuwe aanvraag. Uiteindelijk is bijna de volledige aanvraag goedgekeurd. Voedselhulp Langedijk is vanaf 2017 opgenomen in het minimabeleid, waardoor er ruimte is om een budgetsubsidie te verlenen. Het is dus Voedselhulp Langedijk gelukt om uiteindelijk een budgetsubsidie te krijgen voor de komende jaren. De gemeente heeft altijd aangegeven dat ze achter het initiatief staat, maar de gemeente had eerder Voedselhulp Langedijk kunnen adviseren om een budgetsubsidie aan te vragen in plaats van een activiteitensubsidie (bron: interviews). (Bron: interviews en schriftelijke stukken).

TER ILLUSTRATIE: SUBSIDIEVERLENING AAN STICHTING MEE & DE WERING

Voor een bepaalde datum dient Stichting Mee & de Wering een aanvraag voor een budgetsubsidie in voor het komende jaar. Dit is een eenvoudige en korte brief waarin het gewenste subsidiebedrag wordt genoemd (het aanvraagformulier van de gemeente wordt niet gebruikt). Naar aanleiding van die brief gaat de gemeente Langedijk in gesprek met Mee & de Wering. Op basis van die gesprekken maakt Stichting Mee & de Wering een werkplan, dat plan omvat ook een paragraaf waarin per thema de maatschappelijke doelen voor de subsidie zijn opgenomen. Er is daarbij ook sprake van lokaal maatwerk. Vorig jaar zijn er voor Langedijk bijvoorbeeld drie trajecten ingericht voor het onderwerp ‘hangjongeren’, in samenspraak met beleidsmedewerkers. Ook vraagt Langedijk uitdrukkelijk om ‘burenbemiddeling’ in het geval van conflicten tussen buren. Na goedkeuring van het werkplan door de gemeente ontvangt Stichting Mee & de Wering de subsidiebeschikking. (Bron: interviews en schriftelijke stukken).

TER ILLUSTRATIE: SUBSIDIEVERLENING AAN STICHTING RADIO LANGEDIJK (COMPLEET FM)

Voor een bepaalde datum dient de stichting Radio Langedijk een aanvraag voor subsidie in, waarna een beschikking van de gemeente volgt. De gemeente is wettelijk verplicht € 1.09 per huishouden subsidie te verstrekken. Dat is landelijk beleid. Er zijn verder geen (tussentijdse) gesprekken met de gemeente over de hoogte van het bedrag of de besteding daarvan. De jaarrekening wordt gecontroleerd en er is voldoende vertrouwen dat de middelen goed worden besteed. (Bron: interviews en schriftelijke stukken).

Pagina 30

8.2 Afwijzingen subsidieaanvragen De laatste jaren is het subsidieplafond niet bereikt. Hierdoor was het niet nodig om aanvragen af te wijzen. Wel worden jaarlijks een deel van de aanvragen afgewezen (zie paragraaf 5.4). Veel gebruikte argumenten hierbij zijn:

De gevraagde activiteit is niet subsidiabel.

De subsidie wordt mogelijk ingezet voor de exploitatie.

De aanvraag is niet compleet.

De begroting niet klopt of niet evenredig is. Bijvoorbeeld als het college van mening is dat meer uit andere financiële inkomstenbronnen gehaald kan worden.

De Rekenkamer heeft een steekproef uitgevoerd onder de afgewezen aanvragen voor activiteitensubsidie in 2016. OPZET STEEKPROEF

De Rekenkamer heeft met een blinde steekproef (N=10) onderzocht of de afwijzingen op een rechtmatige wijze tot stand zijn gekomen. Aangezien de steekproef zich richt op de afwijzingen voor het subsidiejaar 2016, is gecontroleerd aan de hand van de toetsingscriteria zoals deze zijn opgenomen in de Subsidiebeleidsregels 2015 (S2). Vanaf 2017 gelden er nieuwe toetsingscriteria, zoals opgenomen in de Nadere regels activiteitensubsidie (2017).

Toegepaste norm:

Het dossier is volledig en bevat: de subsidieaanvraag, het toetsingsformulier en de beschikking (afwijzingsbrief). In het geval van een eventueel bezwaarschrift bevat het dossier: het bezwaarschrift, de beoordeling van het bezwaar en de brief waarmee de subsidierelatie op de hoogte is gebracht van de uitkomsten van de behandeling van het bezwaar.

De subsidieaanvrager is schriftelijk op de hoogte gebracht van de afwijzing.

De afwijzing van de subsidieaanvraag is beargumenteerd.

De argumenten voor afwijzing zijn valide en komen overeen met de regelgeving.

Er is een goede balans tussen de juridische maat en menselijke maat. Bijvoorbeeld: > Begrijpelijke en inlevende taal in de brieven. > De gemeente helpt de aanvrager om vanuit mogelijkheden alsnog tot een toekenning

van de subsidie te komen. Bijvoorbeeld door het stimuleren van samenwerking en gezamenlijke aanvragen.

De subsidieaanvrager wordt gewezen op de mogelijkheid tot bezwaar.

Een eventueel bezwaar van de subsidieaanvrager is rechtmatig behandeld. RESULTATEN STEEKPROEF

Alle dossiers zijn volledig en bevatten het aanvraagformulier, het toetsingsformulier en de beschikking. Voor 4 van de 10 aanvragen heeft de gemeente Langedijk, door middel van een herstelbrief, de subsidieaanvrager verzocht de subsidieaanvraag aan te vullen, omdat deze niet volledig is. In drie gevallen is aan dit verzoek voldaan, in 1 geval is er geen reactie gekomen. Voor geen van de afwijzingen is een bezwaarschrift ingediend. De wijze waarop de gemeente Langedijk de afwijzingen behandeld is zorgvuldig:

Alle subsidieaanvragers in de steekproef zijn door middel van de beschikking op de hoogte gebracht van de afwijzing.

In de beschikking wordt helder verwoord wat de grond is voor de afwijzing en in alle gevallen voldoen de gebruikte argumenten aan de regels in de Subsidieverordening en Nadere beleidsregels.

Pagina 31

Alle brieven zijn zakelijk en in begrijpelijk taal opgesteld.

Zoals aangegeven, biedt de gemeente, in het geval van een onvolledige aanvraag, de subsidieaanvrager de mogelijkheid om de aanvraag aan te vullen, zodat de aanvrager alsnog in aanmerking kan komen voor het toekennen van de subsidieaanvraag.

In alle gevallen wordt in de beschikking gewezen op de mogelijkheid tot bezwaar. Aangezien in de steekproef geen bezwaarschriften zijn aangetroffen, is het niet mogelijk om tot een oordeel over de rechtmatige behandeling van bezwaarschriften te komen.

8.3 Stimuleren van samenwerking gericht op de maatschappelijke opgave De gemeente stimuleert samenwerking tussen maatschappelijke organisaties in Langedijk. Zoals eerder aangegeven in paragraaf 6.2 kan er vanaf 2017 namelijk binnen een activiteitensubsidie een optionele (aanvullende) subsidie toe worden gekend van maximaal € 750,-: als de aanvraag synergie oplevert door onderlinge samenwerking. Ook wordt in het aanvraagformulier gevraagd of er meerdere organisaties betrokken zijn bij de activiteit, en of de samenwerking bijdraagt aan de efficiency/effectiviteit van de activiteit. Uit de gesprekken en de bestudering van de documenten van de casus komt ook naar voren dat de gemeente samenwerking en het creëren van synergievoordelen stimuleert. De gemeente wil graag tijdens gesprekken met subsidieontvangers hierbij een adviserende rol spelen. De subsidierelatie tussen de gemeente en de instellingen zijn vooralsnog echter vooral bilateraal (1-op-1), in plaats van multilateraal (in groepsverband met meerdere instellingen).

TER ILLUSTRATIE: STIMULEREN SAMENWERKING STICHTING MEE & DE WERING

Samenwerking tussen maatschappelijke instellingen is geen onderdeel van het subsidieproces. Dat betekent niet dat er geen sprake is van samenwerking. Mee & de Wering werkt veel samen met allerlei partners, zoals bijvoorbeeld Wonenplus, Humanitas en Maatjes. Vaak is Mee & de Wering spin in het web. Vanuit het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) worden regelmatig netwerkbijeenkomsten georganiseerd, waar de stichting Mee& de Wering ook voor uitgenodigd wordt. Ook de verhuizing naar de Binding zorgt voor betere samenwerking, daar werken nu meerdere partijen onder één dak. Daarnaast wordt Mee & de Wering door de gemeente Langedijk uitgenodigd voor beleidsontwikkeling binnen andere beleidsterreinen, denk aan het sportbeleid. Bron: interview.

Pagina 32

9 Informeren, evalueren en bijsturen In dit hoofdstuk staat blok C van het evaluatiemodel centraal.

KERNBEVINDINGEN:

1 Veel gesubsidieerde organisaties informeren in beperkte mate de gemeente schriftelijk over de bereikte resultaten, ook omdat de gemeente hier nauwelijks naar vraagt. Grotere subsidieontvangers informeren de gemeente wel intensiever: vooral door middel van diverse ambtelijke en bestuurlijke overleggen en via de jaarrekening en het jaarverslag. De wijze van informeren is in veel gevallen dan vooral in verhalende vorm en niet gericht op het meetbaar of inzichtelijk maken van de resultaten afgezet tegen evalueerbare doelen.

2 Aangezien de gesubsidieerde organisaties in beperkte mate de gemeente informeren over de bereikte resultaten, vind er ook beperkt bijsturing plaats. Zoals genoemd onder punt 1 stuurt de gemeente wel in het geval van de grotere subsidieontvangers: dit via diverse ambtelijke en bestuurlijke overleggen met die subsidieontvangers.

9.1 Wijze van informeren door subsidieontvangers Uit de gesprekken komt naar voren dat de relatie tussen de kleinere subsidieontvanger en de gemeente Langedijk vooral is gebaseerd op vertrouwen, momenten van verantwoording en bijsturing zijn dan ook schaars. Grotere subsidieontvangers hebben wel regelmatig ambtelijke en bestuurlijke overleggen met de gemeente. In deze overleggen komt de effectiviteit van de subsidie aan bod. Daarnaast worden de grotere subsidierelaties gevraagd hun jaarverslagen aan te leveren aan de gemeente, maar deze worden niet automatisch naar de raad gezonden. Bij de aanvraag voor een activiteitensubsidie wordt in 2016 en 2017 niet gevraagd een verslag aan te leveren van de activiteit in het voorgaande jaar. Verder hoeven subsidierelaties niet inzichtelijk te maken in welke mate ze ook daadwerkelijk bijdragen aan gemeentelijke doelen, of in het bereiken van een maatschappelijk effect. Er wordt niet strak gestuurd op een rapportage die inzicht geeft in het bereikt gemeentelijk doel of maatschappelijk effect. De doelen voor het subsidiebeleid zijn hiervoor ook niet uitgewerkt naar meetbare eenheden. Het is wel de vraag of dit ook noodzakelijk is voor een gemeente met de schaal van Langedijk. Zeker als de cultuur binnen de gemeente meer gericht is op vertrouwen, in plaats van op het meetbaar maken van resultaten. Het is daarnaast ook zo dat een scherpere controle op de effectiviteit van de verleende subsidies, meer personele capaciteit en middelen vraagt van de ambtelijke organisatie. Voor 2017 werd er aan ontvangers van activiteitensubsidies geen informatie gevraagd over de besteding van de subsidie. In de evaluatie beleidsregels activiteitensubsidie (s14) wordt dit als een gemis gezien. Hierop is in 2017 het aanvraagformulier voor activiteitensubsidies aangepast en zijn er in het formulier vragen opgenomen die gericht zijn op de gesubsidieerde activiteit van het jaar daarvoor. In de evaluatie (s14) wordt aangegeven dat “Dit geen formele vorm van verantwoording [is], maar [het] kan wel extra informatie bieden over het maatschappelijke nut en noodzaak van een activiteit.” Dit onderzoek kan verder geen conclusies verbinden aan de effecten van de wijziging van het aanvraagformulier, omdat de nieuwe formulieren gebruikt worden voor aanvragen voor het subsidiejaar 2018. Deze aanvragen konden nog niet worden meegenomen in dit onderzoek.

Onderzoeksvragen: 1. Op welke wijze informeren gesubsidieerde organisaties de gemeente (college en ambtelijke

organisatie) over de inzet van de subsidie en bereikte resultaten? 2. Vindt er bijsturing plaats indien blijkt dat de beoogde prestaties niet gerealiseerd worden?

Pagina 33

TER ILLUSTRATIE: STICHTING BIBLIOTHEEK LANGEDIJK

De bibliotheek stuurt naast financiële stukken ook een inhoudelijk jaarverslag met een verantwoording over de verkregen subsidies. Bron: interviews en schriftelijke stukken.

TER ILLUSTRATIE: STICHTING VOEDSELHULP

De Voedselhulp heeft haar eigen doel en dit staat ook verwoord in de statuten. Voedselhulp is vanaf 2017 ook opgenomen in het minimabeleid en sluit daarmee aan op gemeentelijk doelen. De gemeente stuurt verder niet op doelen en vraagt er ook niet naar. Het is onduidelijk hoe de hoogte van de budgetsubsidie wordt bepaald. De gemeente heeft gevraagd om een financieel jaaroverzicht, maar verder vindt er geen verantwoording plaats van de uitgevoerde activiteiten of bereikte effecten. Bron: interviews en schriftelijke stukken.

9.2 Evalueren en bijsturen De mate waarin het college bijstuurt op activiteitensubsidie is beperkt, aangezien de rapportage vanuit de subsidierelaties aan het college beperkt is. Vooral de hoogte van het subsidieplafond is een sturingsinstrument. De casusstudie laat zien dat het college bij de grotere (budget)subsidieontvangers wel bijstuurt.

TER ILLUSTRATIE: STURING OP RESULTAAT BIJ STICHTING MEE & DE WERING

In de jaren t/m 2015 was de sturing vanuit de gemeente gericht op output: zoals het aantal mensen wat werd ondersteund door Mee & de Wering. Hier is de afgelopen jaren een verandering in gekomen. Sturing op enkel output kan namelijk leiden tot verkeerde prikkels: denk aan zoveel mogelijk cliënten lokken als mogelijk want dat is bepalend voor de hoogte van het subsidiebedrag. Dat wil zowel de gemeente als Mee & de Wering voorkomen. Er wordt nu toegewerkt naar sturing op het effect van dienstverlening, en minder op output sturing. De effectmetingen zijn nog wel in ontwikkeling:

Er is een cliënt tevredenheids-onderzoek;

In een nieuw registratiesysteem wil Mee & de Wering ook de zelfredzaamheidsmatrix opnemen: hoe zelfredzaam was de cliënt bij binnenkomst (0-meting), hoe zelfredzaam is de cliënt na de ondersteuning (effect).

Storytelling is onderdeel van het jaarverslag, er worden geanonimiseerde casus opgenomen.

Langedijk ondersteunt deze ontwikkeling; Mee & de Wering wordt door Langedijk niet hard afgerekend op de realisatie van activiteiten. Bron: interviews en schriftelijke stukken

TER ILLUSTRATIE: HOE DE GEMEENTE BIJSTUURT EN MEEDENKT MET DE BIBLIOTHEEK

Het subsidiebedrag dat aan de bibliotheek werd verleend, is in 2015 ook met 40% gekort. De bibliotheek heeft daardoor meer dan de helft van het personeel moeten ontslaan. De bibliotheek werkt nu veel meer met vrijwilligers. De gemeente heeft meegedacht over deze omslag, maar de reorganisatie is door de bibliotheek zelf uitgewerkt en uitgevoerd. Er is momenteel nog een tekort van ongeveer € 10.000,- á € 20.000,- op jaarbasis. Dit heeft de aandacht van de gemeente.

Pagina 34

Om het tekort op te lossen, is de bibliotheek afhankelijk van het verlenen van activiteitensubsidies. Tot nu is het tekort via deze route opgelost. Door de bezuinigingen bij de bibliotheek zijn er nog nauwelijks afspraken gemaakt over wat er dan wel mogelijk is met de resterende 60% van het oorspronkelijke subsidiebedrag. Het is duidelijk dat de uitlening van boeken minder wordt, maar er is veel meer aandacht voor taalontwikkeling en digi-vaardighedenontwikkeling. In het volgende bestuurlijk overleg tussen de bibliotheek en de gemeente wordt bekeken of het oorspronkelijk model toepasbaar is voor het inzichtelijk maken van de bereikte doelen. Daar stonden meetbare aantallen in. Dat model (met verantwoordingsaantallen) moet worden toegeschreven naar de nieuwe subsidiebedragen en ontwikkelingen.

Pagina 35

10 Politieke kaderstelling, verantwoorden en controleren

KERNBEVINDINGEN:

1 De rol van de raad bij het subsidiebeleid is voornamelijk kaderstellend van aard. De raad heeft de kaders voor het subsidiebeleid vastgesteld en stemt in met het totale bedrag dat aan subsidie beschikbaar wordt gesteld via de begroting. Het is niet inzichtelijk wat per subsidietypen jaarlijks wordt verleend.

2 De kwaliteit van de verantwoording van het college aan de raad is beperkt. De raad wordt alleen in stelling gebracht wanneer de hoogte van het subsidieplafond wordt overschreden.

3 Er wordt in beperkte mate getoetst of de beoogde effecten bereikt zijn. Ook wordt hier nauwelijks over gerapporteerd naar de raad. In het jaarverslag wordt aangegeven dat het subsidiebeleid een stimulerende werking heeft. De effectiviteit van het subsidiebeleid wordt verder niet inzichtelijk gemaakt.

10.1 Verantwoording en rol van de raad De raad heeft de Algemene Subsidieverordening Langedijk (S1) en het Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3) vastgesteld. De doelen voor het verlenen van subsidies zijn opgenomen in het Subsidiebeleidskader Sociaal Domein (S3), waar de raad dus mee heeft ingestemd. In 2017 zijn de Subsidieregels Activiteitensubsidie geëvalueerd door het college. Naar aanleiding van deze evaluatie zijn de beleidsregels aangepast. Deze gewijzigde regels zijn vastgelegd in de Nadere Regels Activiteitensubsidie 2017 (S13). De raad heeft deze Nadere Regels vastgesteld. Met de begroting stelt de raad jaarlijks het subsidieplafond vast. Hiermee kan de raad per programma de subsidiegelden verdelen. De raad heeft geen directe invloed op subsidieverlening aan individuele organisaties, al kan hij daar het college per motie wel om verzoeken. De subsidiepost in de planning en control stukken wordt nu samen genomen met overdrachten en dat vertroebelt het beeld. Het is daardoor niet inzichtelijk welke bedragen specifiek aan subsidies worden uitgegeven. Het college verantwoordt op een beknopte wijze aan de raad de mate waarin het de doelen voor het subsidiebeleid worden bereikt. Voor het beleidsdoel ‘Inwoners van Langedijk nemen actief deel aan de samenleving’ rapporteert het college dat ‘Het verstrekken van activiteitensubsidies, gericht op de maatschappelijke doelen, […] een stimulerende werking [heeft].’

Bron: Jaarverslag 2016

Verder vermeldt het Jaarverslag 2016 dat het subsidiebeleid een stimulerende werking heeft. Door middel van een groen ‘stoplicht’ wordt aangegeven dat de doelen voor het subsidiebeleid behaald worden. Verantwoording via de planning- en controlcyclus is dominant gericht op financiële verantwoording (wat geven we uit?) en in veel minder mate op inhoudelijk verantwoording (effectiviteit en efficiëntie van het subsidiebeleid). De raad moet hier het college volgen en er vanuit gaan dat het subsidiebeleid een stimulerende werking heeft. Dit is aannemelijk, maar het is voor de raad niet in te

Onderzoeksvragen: 1. Wat is de rol van de raad bij het subsidiebeleid? Hoe wordt de raad in staat gesteld zijn kaderstellende

rol uit te oefenen? 2. Wat is de kwaliteit van de verantwoording van het college naar de raad? 3. Wordt getoetst of de beoogde effecten bereikt zijn en wordt hierover gerapporteerd naar de raad?

Pagina 36

schatten hoe groot deze stimulerende werking is en of er bijvoorbeeld andere doeltreffendere of doelmatigere mogelijkheden zijn om middelen aan toe te bedelen. Daarnaast kan de raad kennis nemen van jaarverslagen van subsidierelaties. Veel grotere instellingen sturen zelf het jaarverslag naar de raad of het college stuurt de jaarverslagen door naar de raad. Deze werkwijze wordt niet uniform voor alle grotere instellingen gevolgd, dus niet alle jaarverslagen van de grotere subsidierelaties worden naar de raad gezonden. BEGROTING 2017

In de begroting zijn diverse overdrachten, uitkeringen en subsidies samengenomen in één post. Voor 2017 is in totaal € 5.7 miljoen begroot voor deze post. Het is echter niet duidelijk uitgesplitst wat expliciet wordt begroot aan subsidies. Er wordt vervolgens ook nergens in de begroting een verdere uitsplitsing (bijvoorbeeld naar budget- en activiteitensubsidies, of over de beleidsprogramma’s) van het subsidie bedrag gegeven. Hierdoor is het onvoldoende inzichtelijk met welk bedrag de raad voor subsidies instemt. In de begroting van 2017 wordt met betrekking tot het subsidiebeleid alleen aangegeven hoe de hoogte van het subsidieplafond per beleidsprogramma/-thema wijzigt. Er wordt verder niet aangegeven wat de doelen zijn voor het subsidiebeleid.

TER ILLUSTRATIE: STICHTING BIBLIOTHEEK LANGEDIJK

De verantwoording van de budgetsubsidie verloopt mondeling via de bestuurlijke gesprekken en via het opsturen van financiële stukken en het jaarverslag. Het jaarverslag van de bibliotheek is openbaar en wordt door de bibliotheek ook naar de raad gezonden. Daarmee is er wel zicht op wat de bibliotheek doet voor de samenleving van Langedijk. Een raadslid kan daarin echter niet expliciet vinden wat is afgesproken tussen subsidieverlener en - ontvanger. Bron: interviews en schriftelijke stukken.

TER ILLUSTRATIE: RADIO LANGEDIJK

Er zijn geen (tussentijdse) gesprekken met de gemeente over de besteding van subsidiegelden. Er is voldoende vertrouwen dat de middelen goed worden besteed. De gemeente heeft wel zicht op de financiële huishouding van Radio Langedijk via de jaarrekening van de stichting. Bron: interviews en schriftelijke stukken

Pagina 37

Bestuurlijke reactie van het College van B&W Op uitnodiging van de Rekenkamer heeft het college een bestuurlijke reactie op het onderzoek ingediend. De reactie is hieronder integraal opgenomen.

Pagina 38

Pagina 39

Pagina 40

Deel 3: De bijlagen

Pagina 41

Bijlage 1 Schema Kaderstelling Het Subsidiebeleidskader Sociaal Domein 2015 geeft een afwegingskader waarmee kan worden bepaald of een instelling in aanmerking komt voor subsidie, zie het onderstaande schema.

Bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein.

Pagina 42

Bijlage 2 Kaders voor verstrekking activiteitensubsidies De gemeente Langedijk heeft inhoudelijke kaders of beginselen opgesteld die een eerste ‘meetlat’ vormen voor het verstrekken van een activiteitensubsidie (bron: Subsidiebeleidskader Sociaal Domein). Deze kaders zijn bedoeld als richtlijnen, zodat de aangevraagde subsidie ingezet zal worden ten behoeve van de realisatie van een maatschappelijke doel. Activiteiten die niet voldoen aan dit kader of er mee in strijd zijn, zullen geen subsidie ontvangen. Een dergelijk kader is overigens niet opgesteld voor budget- of incidentele subsidies.

Kaders voor verstrekking activiteitensubsidies

Kaders van algemene aard

Gericht op de eigen kracht

De gemeente stimuleert activiteiten die erop gericht zijn mensen zo

zelfstandig mogelijk en vanuit hun eigen kracht mee te laten doen (sociaal en

financieel), wanneer deze tevens bijdragen aan de

Langedijker maatschappelijke doelen.

Gericht op preventie Door preventieve en algemene maatregelen voorkomen we de behoefte aan

(duurdere) ondersteuning zoveel mogelijk en kunnen inwoners zolang

mogelijk eigen verantwoordelijkheid nemen.

Resultaatgericht

We sturen op resultaat door duidelijk aan te geven welke maatschappelijke

doelen wij nastreven. Dit is tegelijkertijd een voorwaarde voor

subsidieverstrekking: subsidie wordt alleen verleend als activiteiten

aantoonbaar bijdragen aan het realiseren van die maatschappelijke doelen.

Samenhang

We zijn ons ervan bewust dat maatschappelijke doelen het beste gerealiseerd

kunnen worden in goed samenspel tussen inwoners, ondernemers,

vrijwilligers, professionals van profit en non-profit organisaties, de gemeente,

bestuurders en regionale partners.

Financieel kader

Subsidies kunnen slechts worden verstrekt, wanneer hier budget voor is

toegekend en wanneer deze binnen de door de gemeenteraad en college aan

te wijzen subsidieplafonds vallen.

Kaders van maatschappelijke meerwaarde

Gemeentelijke

verantwoordelijkheid

Activiteiten die de gemeente op basis van beleid wil subsidiëren of wettelijk

verplicht is te subsidiëren.

Gemeentelijk beleid

Activiteiten die passen binnen de actuele beleidsdoelstellingen van de

gemeente.

Gericht op Langedijk

Activiteiten die zich in hoofdzaak richten op de inwoners van Langedijk, dan

wel ten goede komen aan de gemeente en de inwoners van Langedijk.

Kaders van sturende aard: Inhoudelijk

Activiteit centraal De activiteiten en producten staan centraal, niet de

exploitatie/instandhouding van een organisatie.

Meetbaar Een organisatie kan alleen subsidie ontvangen wanneer daar een, zoveel als

mogelijk, meetbare tegenprestatie tegenover staat. Als onderdeel daarvan

dient er een duidelijke relatie te zijn tussen de kosten van de activiteit en de

verstrekte subsidie.

Voorkeur voor innovatieve

activiteiten

Subsidieaanvragen met een innovatief of vernieuwend karakter krijgen een

hoge prioriteit.

Voorkeur voor activiteiten

uit samenwerking

Activiteiten die vanuit samenwerking zijn opgezet, krijgen in het

subsidiebeleid de voorkeur. Daar waar instellingen niet in staat zijn dergelijke

activiteiten zelfstandig te ontwikkelen en te organiseren, moeten zij wellicht

andere partijen opzoeken, elkaar ondersteunen en de samenwerking

aangaan. Samenwerking moet er toe leiden dat meer activiteiten met

Pagina 43

Kaders voor verstrekking activiteitensubsidies

hetzelfde budget uitgevoerd kunnen worden (efficiënter) of dat de

activiteiten meer/betere output leveren dan het geval zou zijn geweest

zonder die samenwerking (effectiever).

Kaders van sturende aard: Financieel

Profijtbeginsel In beginsel geldt dat activiteiten of voorzieningen zoveel mogelijk betaald

moeten worden door degenen die er profijt van hebben (bv. door middel van

een contributie of deelnemersbijdrage).

Proportionaliteitsbeginsel De kosten van de activiteit of prestatie dienen naar alle redelijkheid

evenredig te zijn aan het doel dat ermee wordt beoogd. Zelfs al is aan het

profijtbeginsel voldaan, kan het voorkomen dat de kosten van de activiteit

niet in verhouding zijn met het resultaat/maatschappelijke doel, waardoor

evenzo een onevenredig hoge subsidie wordt aangevraagd. Hiervoor geldt

dat de gemeente op dit beginsel kan terugvallen bij het verstrekken van

subsidie en daarmee de subsidie kan weigeren danwel hieraan een maximum

kan verbinden.

Indirecte kosten maximaal

20%

Kosten die vallen onder de definitie indirecte kosten, worden gesubsidieerd

voor zover zij niet meer dan 20% van de totale kosten uitmaken. Dit betekent

dat in de praktijk gekeken moet worden in hoeverre het (aangevraagde)

subsidiebedrag bestaat uit exploitatiekosten, accommodatiekosten of de

kostprijs van de activiteit en welk percentage als indirecte kosten in rekening

wordt gebracht. Het doel van dit kader is om zoveel mogelijk activiteiten te

subsidiëren in plaats van de bedrijfsvoering.

Geen vaste inkomstenbron Subsidie is een sturingsmiddel voor het creëren van voorwaarden voor

zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid in de samenleving (civil

society). Iedere organisatie is allereerst zelf verantwoordelijk voor

het financieren van haar activiteiten. Instellingen moet activiteiten

uiteindelijk op eigen kracht kunnen organiseren en bekostigen uit bv.

contributies, deelnemersbijdragen en/of lidmaatschappen.

Geen subsidies onder de 500

euro

Subsidiebedragen lager dan 500 euro worden niet verstrekt. Dergelijke

bedragen moeten door organisaties zelf opgebracht kunnen worden uit

fondswerving, sponsoring en bijdragen van leden en/of donateurs e.d..

Geen winst als doel De aanvrager van de subsidie onderneemt op maatschappelijk betrokken

wijze en heeft winst maken niet als hoofddoelstelling. Commerciële

organisaties worden om die reden niet gesubsidieerd.

Indexatie o.b.v. begroting Subsidies worden geïndexeerd als bij de besluitvorming over de gemeentelijke

begroting wordt besloten om een indexering toe te passen op subsidies.

Kaders van sturende aard: Procedureel

Aanbesteden/inkopen waar

mogelijk

In principe worden geen budgetsubsidies meer verstrekt voor diensten die (via

een aanbesteding) ingekocht kunnen worden (inclusief de onderhandse

aanbesteding).

Overige voorwaarden

vastgelegd in ASV en

subsidiebeleidsregels

De subsidieaanvraag voldoet, naast de in deze notitie gestelde kaders, ook

aan de daarvoor gestelde voorwaarden, zoals vastgelegd in de Algemene

wet bestuursrecht (subsidietitel), subsidieverordening

en subsidiebeleidsregels.

Hardheidsclausule De aanduiding ‘hardheidsclausule’ geeft aan, dat zich bijzondere

omstandigheden kunnen voordoen, waarin een strikte toepassing van één of

meerdere kaders in redelijkheid niet kan worden verlangd. De

hardheidsclausule wordt alleen gebruikt als het beleids- of

maatschappelijk doel dat met de subsidieverstrekking is gemoeid, hiermee

gediend is.

Pagina 44

Bijlage 3 Maatschappelijke doelen per thema In onderstaand overzicht worden de maatschappelijke doelen per thema weergegeven zoals deze opgenomen zijn in de Nadere regels Activiteitensubsidie 2017 (S13) en het rapport Langedijker Kracht: Subsidiëren en accommoderen vanuit Langedijker visie (S12)

Beter Gezond

Hand op de schouder, steun in de rug

1. Inwoners die ondersteuning nodig hebben, weten waar zij terecht kunnen voor ondersteuning en durven sneller en makkelijker om deze hulp te vragen, dan wel kunnen deze hulp makkelijker accepteren.

2. Inwoners die hulp kunnen geven, worden gestimuleerd of gefaciliteerd om dat ook te doen. 3. Zorgverleners, onderwijs, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en sport- en

cultuurverenigingen vormen de spil van de sociale omgeving; zij stimuleren gezond gedrag en signaleren ongezond gedrag.

4. Inwoners met beperkingen krijgen de ondersteuning die zij nodig hebben; zo snel, licht en kortdurend als mogelijk en zo zwaar als noodzakelijk.

Bewust bezig

1. Inwoners van Langedijk zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor hun gezondheid. 2. Inwoners van Langedijk zijn zich bewust van de schadelijke gevolgen van overmatig en

ongezond eten en drinken, van alcohol- en drugsgebruik, roken, overgewicht en te weinig bewegen. Zij kunnen hun gedrag hierop aanpassen.

Kansrijk Jong

Alle kinderen groeien op in een veilige leefomgeving en hebben optimale ontwikkelingskansen

1. Kinderen en jongeren kunnen veilig en gezond opgroeien, spelen bewegen en deelnemen aan de samenleving.

2. Kinderen en jongeren ontvangen onderwijs en, zo nodig, passende ondersteuning en zorg binnen en buiten school.

3. Kinderen en jongeren zijn vertrouwd met democratisch burgerschap.

Opvoeden doen we samen

1. Ouders zijn toegerust om voor hun kinderen te zorgen en hen op te voeden. Zij zijn vaardig en vinden het vanzelfsprekend om te praten over opvoeden en om ondersteuning bij de opvoeding

te vragen. 2. Kinderen, jongeren en ouders weten waar zij ondersteuning kunnen krijgen. Deze

ondersteuning wordt snel, laagdrempelig en in samenhang aangeboden. 3. Kinderen en opvoeders met ondersteuningsvragen, krijgen de ondersteuning die zij nodig

hebben; zo licht als mogelijk en zo zwaar als noodzakelijk.

Een goede start

1. Alle kinderen van 2 tot en met 17 jaar kunnen terecht op een voorschool, basisschool en het Voortgezet Onderwijs.

2. Voorscholen zijn een veilige en stimulerende omgeving voor jonge kinderen, waarbij bijzondere aandacht is voor het bestrijden van achterstanden.

3. Jongeren volgen een opleiding die hen perspectief op betaald werk biedt en halen een diploma. 4. Ouders, scholen en andere maatschappelijke organisaties signaleren risico’s op uitval op school

vroegtijdig en nemen passende maatregelen om uitval te voorkomen.

Meedoen

Werk loont, betaald of onbetaald

1. Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn (en blijven) aan het werk, betaald dan wel onbetaald, en dragen bij aan eigen welzijn en aan de samenleving.

2. Organisaties tonen zich betrokken, door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek te bieden (betaald of onbetaald).

Pagina 45

3. Mensen met een beperking zijn toegerust om (weer of meer) zelfstandig te kunnen participeren via betaald of onbetaald werk.

Versterken van het maatschappelijk middenveld

1. Verenigingen vinden het vanzelfsprekend dat zij bijdragen aan de ontwikkeling van de Langedijker samenleving.

Burgerparticipatie

1. Inwoners van Langedijk vinden het vanzelfsprekend om mee te werken aan het behoud van een prettige woon- en leefomgeving en dragen bij aan een bloeiend verenigingsleven.

Wonen, Welzijn en Zorg

Mantelzorgers voelen balans tussen eigen leven en zorg geven

1. Mantelzorgers weten welke ondersteuning zij kunnen krijgen ter ondersteuning of ter verlichting van de zorg.

2. Mantelzorgers ontvangen, zoveel mogelijk, de ondersteuning die zij nodig hebben om de mantelzorg te kunnen (blijven) bieden.

3. Mantelzorgers en professionals en vrijwilligers werken goed samen bij het bieden van zorg.

Vrijwilligerswerk is voor iedereen en door iedereen

1. Inwoners zijn gestimuleerd en geactiveerd om een bijdrage te leveren aan de samenleving. 2. Vrijwilligers ontvangen, zoveel mogelijk, ondersteuning die zij nodig hebben om het

vrijwilligerswerk te kunnen uitvoeren en weten elkaar te vinden om kennis en ervaring uit te wisselen.

3. Professionals richten zich op het faciliteren en begeleiden van vrijwilligers. 4. Verenigingen vervullen een bindende rol in het versterken van de cohesie in Langedijk.

Zelfstandig met een zetje

1. Inwoners zijn zo veel mogelijk (financieel) zelfstandig. Wanneer dit niet mogelijk is, bevinden zij zich zo min mogelijk en zo kort mogelijk in een (financiële) afhankelijkheidspositie.

2. Inwoners voeren regie over hun eigen leven en zijn zich bewust van de gevolgen van het ouder worden en/of van ziekte en nemen, waar mogelijk, zelf tijdig maatregelen om deze gevolgen op te vangen.

3. Kinderen kunnen meedoen aan sportieve, sociale, culturele en educatieve activiteiten. De financiële situatie van hun ouders is hiervoor geen belemmering.

4. Langedijk biedt mogelijkheden voor (zelf)ontplooiing, ontwikkeling, ontmoeting en ontspanning aan inwoners met een beperking.

Prettig en passend kunnen wonen

1. Inwoners voelen zich verantwoordelijk voor het bevorderen van de leefbaarheid en sociale cohesie in hun woon- en leefomgeving.

2. Inwoners kunnen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. 3. De openbare ruimte is voor iedereen goed toegankelijk. Het participeren in de samenleving,

door het deelnemen aan culturele en sportieve activiteiten, is geen afzonderlijk thema of doel. Participeren is een middel dat bijdraagt aan het bereiken van andere maatschappelijke doelstellingen als ontwikkeling van kinderen en gezond blijven. Daarnaast draagt het bij aan ontmoeten, ontplooien en ontspannen en daarmee aan prettig wonen en leven.

Pagina 46

Bijlage 4 Handreiking Evalueerbaar formuleren gewenste effecten Het is belangrijk dat maatschappelijke effecten, doelen of activiteiten goed zijn geformuleerd. Goed geformuleerd maatschappelijke effecten, doelen of activiteiten zijn resultaatgericht. Een cruciale voorwaarde is dat je de resultaten evalueerbaar formuleert en daarmee evalueerbaar werkt. Evalueerbaar formuleren betekent dat je de kern van de zaak raakt en dat je achteraf kunt na gaan of het resultaat is gerealiseerd. Kortom, wanneer ben je succesvol?

De kern van de zaak raken Aan evalueerbaar formuleren mag je de volgende eisen aan stellen:

Specifiek: het beoogde resultaat is concreet, eenduidig te interpreteren en helder afgebakend.

Meetbaar: de maatstaf voor het resultaat is duidelijk.

Tijdgebonden: het is duidelijk wanneer het beoogde resultaat is bereikt. Een evalueerbare formulering raakt daadwerkelijk de kern van de zaak en gaan niet over bijzaken en ‘randverschijnselen’. Er bleven geen belangrijke aspecten of doelgroepen buiten beschouwing.

Een hardnekkig misverstand is dat je succes beter kunt bepalen aan de hand van kwantitatieve maatstaven – bijvoorbeeld een getal of een ratio. Kwalitatieve maatstaven kunnen zich ook goed lenen om het succes van je resultaten vast te stellen.

Pagina 47

Tips 1 Formuleer een zingevende en wervende kernboodschap. Focus niet op bijzaken of

randverschijnselen. 2 Gebruik waar mogelijk en wenselijk zinvolle combinaties van beeld, verhaal en getal. 3 Voorkom een selectieve blik. Kijk niet alleen naar zaken die je kunt meten of waarover je al

gegevens hebt. 4 Verlies je niet in de ‘hoe-vraag’. Dat kan ook gaande de rit. Verantwoord wel achteraf wat je hebt

gedaan. 5 Maak samen met coproducenten en gebruikers helder aan de hand waarvan je het beleid goed kunt

evalueren. Maak afspraken over evaluatieve gesprekken en samen bij sturen. 6 Bepaal wie welke gegevens aanlevert over kwalitatieve en kwantitatieve kengetallen voor een

gedeelde informatiepositie.

Pagina 48

Bijlage 5 Cumulatief Subsidieoverzicht 2016 (80/20 regel)

Subsidie-ontvanger Programma Subsidiesoort Subsidiebedrag Cumulatief %

1 Stichting Sportservicepunt Langedijk Sociaal domein en Cultuur

Activiteiten en Budget € 1.110.046,00 45,1%

2 Stichting Wonen Plus Welzijn Langedijk Sociaal domein Budget € 343.926,00 59,1%

3 Stichting Openbare Bibliotheekvoorziening Langedijk Cultuur Budget en Activiteiten

€ 288.110,00 70,8%

4 Stichting de Wering Sociaal domein Budget € 131.837,00 76,1%

5 MEE NWN Sociaal domein Budget € 100.783,00 80,2%

6 Stichting Museum Broeker Veiling Cultuur Budget € 49.999,00 82,3%

7 Stichting Cool Kunst en Cultuur Cultuur Budget en Overige € 67.552,00 85,0%

8 Stichting Vluchtelingenwerk Sociaal domein Budget € 53.101,00 87,2%

9 St Wonen Plus Welzijn LD Sociaal domein Budget € 32.562,00 88,5%

10 Stichting Humanitas Sociaal domein Budget € 26.856,00 89,6%

11 Stichting Dierentehuis Veiligheid Overige € 19.373,00 90,4%

12 Anti Discriminatieburo Sociaal Domein Budget € 18.856,00 91,1%

13 Stichting Vrijwilligerscentrale Langedijk Sociaal domein Budget € 15.000,00 91,8%

14 Alcoholproject Sociaal Domein Overige € 13.644,00 92,3%

15 Stichting Radio Langedijk Sociaal domein Overige € 13.501,00 92,9%

16 GGZ NHN Sociaal domein Budget € 12.680,00 93,4%

17 De Geist Cultuur Activiteiten en Overig € 12.558,00 93,9%

18 St De Waaier Sociaal domein Budget € 12.000,00 94,4%

19 Turn Totaal Langedijk Sociaal domein Activiteiten € 11.125,50 94,8%

20 Stichting Voorschool Sociaal domein Overige € 10.832,00 95,3%

21 Stichting Dierenambulance Veiligheid Overige € 10.369,00 95,7%

22 Harmonie Excelsior Cultuur Activiteiten € 9.066,00 96,1%

23 Yamaguchi Langedijk Sociaal domein Activiteiten € 5.720,00 96,3%

24 Gymnastiekvereniging Langedijk Sociaal domein Activiteiten € 5.000,00 96,5%

25 Muziekvereniging Irene Cultuur Activiteiten € 5.000,00 96,7%

26 Muziekverening Kunst na Arbeid Cultuur Activiteiten € 5.000,00 96,9%

27 Operettevereniging St Caecilia Cultuur Activiteiten € 5.000,00 97,1%

28 Stichting beheer Beverplein 3 SP Sociaal domein Activiteiten € 5.000,00 97,3%

29 Stichting podium de Koog Sociaal domein Activiteiten € 5.000,00 97,5%

30 Stichting aangepaste sport Sociaal domein Budget en Activiteiten € 4.680,00 97,7%

31 RK Muziekvereniging Apollo Cultuur Activiteiten € 4.500,00 97,9%

32 Tulp Sociaal domein Activiteiten € 4.500,00 98,1%

33 RCO De Hoofdzaak Sociaal domein Budget € 4.014,00 98,2%

34 Stichting Holland Boven Amsterdam Openbare ruimte Overige € 3.925,00 98,4%

35 Stichting slachtofferhulp Nederland Sociaal domein Budget € 3.751,00 98,5%

36 St. Present HHW Sociaal domein Budget € 3.000,00 98,7%

37 Atelier 6 Cultuur Activiteiten € 2.969,00 98,8%

38 Volleybalvereniging Relay Sociaal domein Activiteiten € 2.910,00 98,9%

39 KNV EHBO Langedijk Sociaal domein Budget en Overig € 2.285,00 99,0%

Pagina 49

40 Schaakvereniging Opening '64 Sociaal domein Activiteiten € 2.200,00 99,1%

41 Stichting Het Behouden Huis Cultuur Activiteiten € 1.875,00 99,2%

42 Christelijke muziekvereniging Advendo Cultuur Activiteiten € 1.770,00 99,2%

43 Stichting 4 en 5 mei Langedijk Sociaal domein Overige € 1.700,00 99,3%

44 Knutselclub Sociaal domein Activiteiten € 1.612,00 99,4%

45 Christelijk Mannenkoor De Lofstem Cultuur Activiteiten € 1.500,00 99,4%

46 Zwem- en poloclub de Reuring Sociaal domein Activiteiten € 1.500,00 99,5%

47 Vereniging Sport en Gemeenten Sociaal domein Overige € 1.433,00 99,5%

48 Schaatstrainingsgroep Geestmerambacht Sociaal domein Activiteiten € 1.300,00 99,6%

49 Langedijker Oratoriumvereniging Cultuur Activiteiten € 1.255,00 99,6%

50 Stichting Verkeersbrigadiers Openbare ruimte Activiteiten € 1.125,00 99,7%

51 RK Gemengde zangvereniging St Caecilia Cultuur Activiteiten € 1.120,00 99,7%

52 Protestants Christelijke Ouderenbond Sociaal domein Activiteiten € 1.000,00 99,8%

53 Toneelgroep Metamorfose Cultuur Activiteiten € 1.000,00 99,8%

54 Gouden Hamer Sociaal domein Activiteiten € 900,00 99,9%

55 Schaakverening Schaakmat Sociaal domein Activiteiten € 824,00 99,9%

56 Historische vereniging Sint Pancras Cultuur Activiteiten € 725,00 99,9%

57 Vogelcentrumopvang Veiligheid Overige € 629,00 99,9%

58 Interkerkelijk Jongerenkoor Columba Cultuur Activiteiten € 500,00 100,0%

59 Stichting Triatlon Sociaal domein Activiteiten € 500,00 100,0%

60 Vak. Regeling gehandicapte kinderen Sociaal domein Overig € 454,00 100,0%

Pagina 50

Bijlage 6 Evaluatiemodel en het normenkader

Evaluatiemodel Voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen maken we gebruik van het onderstaande evaluatiemodel. Toepassing van de geschetste cyclus stimuleert een doelmatige en effectieve subsidiepraktijk. Het evaluatiemodel laat alle facetten van het subsidieproces zien én wie in ieder deel van de cyclus een rol heeft. Bijzondere aandacht besteden we aan het sturen op maatschappelijke effecten.

Het evaluatiemodel bestaat uit vijf blokken (0, A,B,C en D). Deze vormen tevens de kapstok voor het onderstaande normenkader.

Blok 0: Subsidiebeleid

De subsidieverordening, die door de raad is vastgesteld, vormt het juridisch kader voor subsidieverstrekking (Blok 0). De gemeentelijke subsidieverordening en de uitwerking daarvan in uitvoeringsregels biedt het kader waarbinnen subsidieverlening plaats dient te vinden. De norm is dat de Algemene subsidieverordening en eventuele deelverordeningen/ uitvoeringsregels een werkbaar en helder kader voor subsidieverstrekking vormt. Dit wordt onder meer bepaald door de omvang van administratieve lasten voor het aanvragen van subsidies, een helder onderscheid in subsidietypen en de mate waarin de kaders stimuleren tot het sturen op maatschappelijke effecten.

Blok A: formuleren van beleidsdoelen

De subsidiecyclus start met de mate waarin de raad evalueerbare en resultaatgerichte doelen formuleert waaraan de inzet van subsidies moet bijdragen. Subsidies zijn effectief indien zij bijdragen aan de beoogde doelen van de gemeente. De beleidsdoelen treffen we onder meer aan in de programmabegroting. De norm is dat de beleidsdoelen evalueerbaar en resultaatgericht geformuleerd zijn.

Pagina 51

Resultaatgerichtheid is:

minimaal bij het slechts ter beschikking stellen van middelen voor een globale bestemming als resultaat.

maximaal bij het benoemen van een maatschappelijk eindeffect waar subsidies aan bijdragen. Resultaatgerichtheid betekent ook evalueerbaar formuleren van resultaten: specifiek, meetbaar en tijdgebonden. Blok B: Omzetten van beleidsdoelen in subsidieafspraken

Vervolgens is het aan het college om deze beleidsdoelen om te zetten in subsidieafspraken met de subsidieontvangers. Hierbij is van belang dat de subsidieafspraken en voorwaarden aansluiten bij het subsidiebeleid en zodanig worden vormgegeven dat achteraf ook kan worden vastgesteld in welke mate subsidies hebben bijgedragen aan het realiseren van de beleidsdoelen. De norm is (ook hier) dat de subsidieafspraken evalueerbaar en resultaatgericht geformuleerd zijn en aansluiten op de gemeentelijke beleidsdoelen (zie de toelichting onder blok A en de bijlage 3). Blok C: Informeren, evalueren en bijsturen

Op basis van de subsidieafspraken kunnen instellingen met de uitvoering van activiteiten beginnen. Tussentijds en na afloop verschaffen deze instellingen aan het college informatie over de realisatie van de subsidieafspraken en de mate waarin de afgesproken doelen zijn gerealiseerd. Indien noodzakelijk stuurt het college bij. De norm is dat instellingen tijdig en relevante informatie verschaffen aan het college en dat deze informatie aansluit bij de gemaakte afspraken of doelstellingen. Norm is ook dat het college op basis van deze informatie bijstuurt indien noodzakelijk. Blok D: Politiek verantwoorden en controle

Aan het einde van de cyclus legt het college politieke verantwoording af aan de gemeenteraad. Het college verschaft de raad tijdig en relevante informatie met het oog op de kaderstellende en controlerende rol van de raad. De raad benut deze informatie ook om zijn rol in te vullen. De norm is dat het college tijdige en relevante informatie verschaft aan de raad en dat deze informatie aansluit bij de door de raad beoogde doelstellingen (zie blok A). Norm is ook dat het college een eigen zienswijze toevoegt aan de informatie van gesubsidieerde instellingen, dus niet ‘één op één’ jaarverslagen van instellingen doorstuurt aan de raad zonder nadere toelichting. De raad benut deze informatie actief voor kaderstelling en controle.

Pagina 52

Bijlage 7 Respondenten- en bronnenlijst Respondentenlijst

Dhr./mevr., Voorletter(s)

Naam Functie

Dhr. F. Bons Beleidsmedewerker Cultuur, Cultureel

Erfgoed en Recreatie en Toerisme

Dhr. T. de De Kruyf Directeur bibliotheek Langedijk

Dhr. M. Etten Regiomanager Stichting Mee & de Wering

Mevr. C. van Hoorn Bestuurslid Voedselhulp Langedijk en budget coach. Tevens voorzitter cliëntraad GR Haltewerk en lid van de cliëntadviesraad Langedijk

Mevr. R. Kostelijk Stevens Voorzitter bestuur Stichting Radio Langedijk

Mevr. M. Poel Beleidsmedewerker sociaal domein

Verantwoordelijk voor subsidiebeleid

Mevr. R. Späth Beleidsmedewerker Wmo en Volksgezondheid

Dhr. E. van Tatenhove Beleidswerker sociaal domein

Schriftelijke stukken - Algemeen

S Volgnr. Jaar Titelbeschrijving

S 1 2014 Gemeente Langedijk, Algemene Subsidieverordening Maassluis 2015, 11 november 2014

S 2 2015 Gemeente Langedijk, Subsidiebeleidsregels 2015, 30 juni 2015

S 3 2015 Gemeente Langedijk, Subsidiebeleidskader Sociaal Domein, 11 november 2014

S 4 n.b. Gemeente Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie

S 5 2014 Gemeente Langedijk, Samen verantwoordelijk, collegeprogramma 2014-2018, 30 september 2014

S 6 2013 Gemeente Langedijk, Programmabegroting 2014, november 2013

S 7 2014 Gemeente Langedijk, Programmabegroting 2015, 12 november 2014

S 8 2015 Gemeente Langedijk, Programmabegroting 2016, 10 november 2015

S 9 2015 Gemeente Langedijk, Kadernota 2015-2019, 29 mei 2015

S 10 2015 Gemeente Langedijk, Jaarstukken 2014, 29 mei 2015

S 11 2016 Gemeente Langedijk, Jaarstukken 2015, 12 juli 2016

S 12 2013 Gemeente Langedijk, Langedijker Kracht: Subsidiëren en accommoderen vanuit Langedijker visie, 17 december 2013

S 13 2017 Gemeente Langedijk, Nadere regels Activiteitensubsidie, 25 april 2017

S 14 2017 Gemeente Langedijk, Evaluatie beleidsregels activiteitensubsidie, 11 april 2017

S 15 2017 Gemeente Langedijk, Jaarstukken 2016, 4 juli 2017

S 16 2016 Gemeente Langedijk, Programmabegroting 2017, 6 oktober 2016

S 17 2014 Gemeente Langedijk, Informatiebrief subsidiejaar + subsidieplafonds 2015, 17 juni 2014

S 18 - Gemeente Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie

S 19 - Gemeente Langedijk, Subsidieregister 2014

S 20 - Gemeente Langedijk, Subsidieregister 2015

S 21 - Gemeente Langedijk, Subsidieregister 2016

Pagina 53

Schriftelijke stukken – Casus Stichting Mee & de Wering

SA Volgnr. Jaar Titelbeschrijving

SA 1 2014 Gemeente Langedijk, Beschikking subsidie 2015 Stichting Mee, 18 december

2014

SA 2 2015 Gemeente Langedijk, Beschikking subsidie 2016 Stichting Mee, 17 december

2015

SA 3 2015 Gemeente Langedijk, Beschikking budgetsubsidie 2016 stichting de Wering, 24

december 2015

SA 4 2015 Stichting de Wering, Aanvraagformulier subsidieverlening Waarderingssubsidie 2016, 14 september 2015

SA 5 2015 Stichting de Wering, Brief subsidieaanvraag 2016, 1 december 2015

SA 6 2014 Stichting Mee, Brief subsidie aanvraag, 19 september 2014

SA 7 2015 Stichting Mee, Brief Prestatiesubsidie aanvraag, 23 juni 2015

SA 8 2016 Stichting Mee & de Wering, Brief subsidieaanvraag 2017, 29 juni 2016

SA 9 2016 Gemeente Langedijk, Beschikking subsidie 2017 en 2018, 28 december 2016

SA 10 2016 Stichting Mee, Brief Verantwoording 2016 MEE Noordwest-Holland, 21 juni 2016

Schriftelijke stukken – Casus Voedselhulp Langedijk

SB Volgnr. Jaar Titelbeschrijving

SB 1 2017 Gemeente Langedijk, Brief Verlening bijdrage voorziening voor voedselhulp, 9 augustus 2017

SB 2 2017 Gemeente Langedijk, Collegevoorstel Activiteitensubsidie 2017 Stichting Er is Geloof Hoop en Liefde, 31 januari 2017

SB 3 2017 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking activiteitensubsidie 2017, 7 februari 2017

SB 4 2016 ChristenUnie, Motie subsidieverstrekking stichting Voedselhulp er is Geloof, Hoop en Liefde, 8 november 2016

SB 5 2014 Stichting Er is Geloof, Hoop en Liefde, Brief Stand van zaken, 24 februari 2014

SB 6 2014 Gemeente Langedijk, Brief Ondersteuning, 27 maart 2014

SB 7 2014 Gemeente Langedijk, Collegevoorstel Nader advies bezwaar Voedselhulp Stichting Geloof, Hoop en Liefde, 24 juni 2014

SB 8 2014 Gemeente Langedijk, Brief Afhandeling afwijzing subsidie jaar 2014, 8 juli 2014

SB 9 2015 Stichting Er is Geloof, Hoop en Liefde, Aanvraagformulier activiteitensubsidie 2016, 24 september 2015

SB 10 2016 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking activiteitensubsidie 2016, 29 februari 2016

SB 11 2016 Stichting Er is Geloof, Hoop en Liefde, Brief Bezwaar tegen afwijzen subsidieverlening 2016,, 24 maart 2016

SB 12 2016 Gemeente Langedijk, Brief Beantwoording schriftelijke vragen CU inzake afwijzing, 27 oktober 2016

SB 13 2016 Gemeente Langedijk, Collegevoorstel Nieuw besluit subsidieaanvraag 2016 Geloof, Hoop en Liefde, 30 augustus 2016

Pagina 54

Schriftelijke stukken – Casus Stichting Radio Langedijk

SC Volgnr. Jaar Titelbeschrijving

SC 1 2013 Stichting Radio Langedijk, Brief Zienswijze aankondigingsbesluit stopzetting subsidie per 1 januari 2015, 2 juli 2013

SC 2 2014 Gemeente Langedijk, Brief Zienswijze stopzetting subsidie per 01-01-2015, 6 januari 2014

SC 3 2015 Stichting Radio Langedijk, Brief aanvraag subsidie 2016, 28 september 2015

SC 4 2016 Stichting Radio Langedijk, Brief aanvraag subsidie 2017, 6 juni 2016

SC 5 2013 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking subsidieverlening 2014, 12 december 2013

SC 6 2014 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking subsidieverlening 2015, 17 december 2014

SC 7 2015 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking subsidieverlening 2016, 16 augustus 2016

SC 8 2017 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking subsidieverlening 2017, 2 februari 2017

SC 9 2015 Gemeente Langedijk, Brief Definitieve subsidie 2014, 4 augustus 2015

SC 10 2016 Gemeente Langedijk, Brief Definitieve subsidie 2015, 16 augustus 2016

SC 11 2013 Stichting Radio Langedijk, Brief Inhoudelijk verslag 2012, 20 juli 2013

SC 12 2015 Stichting Radio Langedijk, Brief stukken voor vaststelling definitieve subsidie 2014, 10 april 2015

SC 13 2014 Stichting Radio Langedijk, Brief stukken voor de aanvraag subsidie 2015, 31 juli 2014

SC 14 2016 Stichting Radio Langedijk, Brief stukken voor vaststelling definitieve subsidie 2015, 25 januari 2016

SC 15 2017 Stichting Radio Langedijk, Brief stukken voor vaststelling definitieve subsidie 2016, 7 februari 2017

SC 16 2017 Stichting Radio Langedijk, Brief Inhoudelijk verslag 2016, 26 juli 2017

SC 17 2016 Gemeente Langedijk, Brief Vaststelling subsidie 2016, 9 februari 2017

Schriftelijke stukken – Casus Stichting Bibliotheek Langedijk

SC Volgnr. Jaar Titelbeschrijving

SD 1 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Brief Aanvraag subsidie 2017 en begroting 2017, 19 mei 2016

SD 2 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie 1, 19 mei 2016

SD 3 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie 2, 19 mei 2016

SD 4 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie 3, 19 mei 2016

SD 5 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie 4, 19 mei 2016

SD 6 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie Geschiedenis, 30 juli 2015

SD 7 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie Walk en Talk, 30 juli 2015

SD 8 2013 Stichting Bibliotheek Langedijk, Aanvraagformulier Activiteitensubsidie 2014, 15 mei 2013

SD 9 2014 Stichting Bibliotheek Langedijk, Brief reorganisatie Bibliotheek, 8 juli 2014

SD 10 2013 Stichting Bibliotheek Langedijk, Begroting 2014, 15 mei 2013

SD 11 2014 Stichting Bibliotheek Langedijk, Begroting 2015, 24 september 2014

Pagina 55

SC Volgnr. Jaar Titelbeschrijving

SD 12 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Begroting 2016, 10 september 2015

SD 13 2014 Stichting Bibliotheek Langedijk, Beleidsnota, 2 mei 2014

SD 14 2014 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking 2014 Voorleesproject Langedijk, 3 februari 2014

SD 15 2016 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking 2016 Voorleesproject Langedijk, 6 april 2016

SD 16 2016 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking activiteitensubsidie 1 2016, 24 februari 2016

SD 17 2016 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking activiteitensubsidie 2 2016, 24 februari 2016

SD 18 2013 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking subsidieverlening 2014, 13 december 2013

SD 19 2014 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking subsidieverlening 2015, 27 januari 2015

SD 20 2014 Gemeente Langedijk, Informatiebrief + bekendmaking over subsidiejaar en subsidieplafonds 2015, 1o juni 2014

SD 21 2015 Gemeente Langedijk, Brief Beschikking budgetsubsidie 2016, 10 september 2015

SD 22 2013 Gemeente Langedijk, Brief Huur 2013, 22 april 2013

SD 23 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Brief Uitwerking begroting 2016, 24 november 2015

SD 24 2014 Gemeente Langedijk, Brief Verzoek t.b.v. subsidievaststelling 2013, 11 juni 2014

SD 25 2013 Gemeente Langedijk, Brief Wijziging huurcontract 2011-02, 15 april 2013

SD 26 2014 Stichting Bibliotheek Langedijk, Financieel verslag 2014 Voorleesproject Samenlezen! , 8 december 2014

SD 27 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Financieel jaarverslag 2015, 19 april 2016

SD 28 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Financieel jaarverslag 2014, 13 mei 2015

SD 29 2016 Stichting Bibliotheek Langedijk, Jaarverslag 2015, 24 maart 2016

SD 30 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Jaarverslag 2014, 2 april 2015

SD 31 2014 Stichting Bibliotheek Langedijk, Mail reorganisatie 2014, 12 mei 2014

SD 32 2014 ChristenUnie, Motie Openbaar Bibliotheekwerk, 2 juli 2014

SD 33 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Offerte Voorleesproject Samenlezen!, 28 januari 2015

SD 34 2014 Stichting Bibliotheek Langedijk, Brief Opzegging gebruik ruimtes van De Binding, 30 september 2014

SD 35 2014 Gemeente Langedijk, Brief Prestatiesubsidieovereenkomsten, 17 april 2014

SD 36 2014 Gemeente Langedijk, Brief Prestatiesubsidieovereenkomsten, 17 april 2014

SD 37 2014 Gemeente Langedijk, Collegebesluit Prestatiesubsidieovereenkomsten 2013 en 2014, 17 april 2014

SD 38 2015 Stichting Bibliotheek Langedijk, Brief Verzoek tot betaling CMK bijdrage 2015, 8 september 2015

SD 39 2015 Gemeente Langedijk, Brief Subsidievaststelling 2014, 10 juli 2015

SD 40 2014 Gemeente Langedijk, Brief Verslag bestuurlijk overleg 9 april 2014, 27 mei 2014

SD 41 2014 Gemeente Langedijk, Verslag bestuurlijk overleg Bibliotheek 15 september 2014, n.b.