1

Evaluatie van

de Bibliotheek op school 2015/2016

Saskia den Otter

Specialist Jeugd en Jongeren Bibliotheek Oosterschelde

“Het gezamenlijk enthousiasme van de leesconsulent en de kinderen, waarbij het plezier in voorlezen/bekijken en bespreken steeds groter wordt, op een

ongedwongen, natuurlijke manier. Lof!”

Nellie Viergever, Helcherseeschool Scharendijke

2

Inhoudsopgave:

Team leesconsulenten pagina 3

Takenpakket team leesconsulenten pagina 4

Taken van specialist Jeugd en Jongeren en manager OPD pagina 5

Studieweken team leesconsulenten pagina 6

Overzicht dBOS Scholen per gemeente pagina 7

De voorleeswedstrijd 2.0 pagina 14

Project Digivaardig pagina 15

Boekencollectie, iPads en 3D printer pagina 16

Leerlingen draaien mee in het leespunt pagina 17

Monitor pagina 18

Enquête pagina 19

Social Media pagina 21

Schoolabonnement en groepsbezoeken in de bibliotheek pagina 22

Onderwijspagina pagina 23

Naschools aanbod pagina 23

Ouderavond Mediawijsheid pagina 24

Samenwerking met culturele organisaties pagina 25

Doelen voor schooljaar 2016/2017 pagina 29

De oranje teksten zijn afkomstig uit de enquête dBos gehouden aan het eind van schooljaar 2015/2016 en zijn de antwoorden op de vraag: “Wat is voor u het meest positieve aan de Bibliotheek op School?

3

Team leesconsulenten In het voorjaar van 2012 wordt bij de reorganisatie van Bibliotheek Oosterschelde het team leesconsulenten gevormd. Het team bestaat inmiddels uit tien leesconsulenten. Team leesconsulenten wordt inhoudelijk aangestuurd door het team specialisten. Algehele leiding is in handen van Cathrien van Reekum, manager OPD (Ontwikkeling Producten en Diensten). Directeur van Bibliotheek Oosterschelde is Jannie van Vugt.

Het team leesconsulenten bestaat uit:

Jessica Schipper (32 uur) Heidi de Jonge (30 uur) Hanneke Ekkenbus (32 uur) Monique van der Luit (24 uur) Liesbeth van der Velde (20 uur) Carlijn Poppe (30 uur) Karin van der Linde (20 uur) Esther Goudsmit (24 uur) Romy Heikoop (16 uur) Carla de Vos (16 uur)

“Met enthousiasme komen de kinderen in aanraking met de verrassingen en geheimen die boeken voor je hebben.” Corrie Bos, De Wegwijzer in Heinkenszand

4

Takenpakket team leesconsulenten

De 10 mensen van het team leesconsulenten hebben de volgende werkzaamheden in hun takenpakket:

BoekStart Koffieochtenden in de bibliotheek Contacten met consultatiebureaus Contacten met de voorleescoördinatoren Activiteiten rondom nationale voorleesdagen Lessen in de klassen rondom leesplezier en mediawijsheid bij

de Bibliotheek op School (dBos) Contacten met leescoördinatoren van de school In samenwerking met leescoördinator leesplan opstellen Nieuwe lessen ontwikkelen voor de Bibliotheek op School (dBos) Landelijk monitor dBos op scholen uitzetten en uitkomsten presenteren Contacten met onderwijs over educatief aanbod Groepsbezoeken (PO) in de bibliotheek Kinderboekenweekactiviteiten Project Digivaardig, jong leert oud ism Delta en Digisteun Voorleeswedstrijd (PO) Kinderpersbureaus in Kapelle en Wemeldinge Deelname aan werkgroep Brede School Kapelle Groepsbezoeken Who Dunnit (VO) in de bibliotheek dBos VMBO Pontes Zierikzee en Pontes Goes (VO) Communicatie met Rayon Managers van Bibliotheek Oosterschelde Beheren van hun eigen facebookpagina

De leesconsulenten werken hun uren voornamelijk in de 40 weken schoolweken. Bij een dienstverband van 32 uur per week (1664 uur per jaar -/- 160 uur vakantie is 1504 uur), werkt een leesconsulent gemiddeld 37,6 uur in 40 weken. De leesconsulenten houden een urenoverzicht bij en mailen dit overzicht elke eerste van de maand naar de specialist Jeugd en Jongeren.

5

Taken van Specialisten en Manager OPD Taken Specialisten:

Geven van cursussen Voorleescoordinator en helpen van het opstellen van een leesplan voor het kinderdagverblijf

Extra cursusbijeenkomst verdieping iPad voorleescoordinatoren Contacten met beleidsmedewerkers Kinderopvang Begeleiden van team leesconsulenten Coachen van leesconsulenten bij het uitvoeren van de lessen dBos Landelijk monitor BoekStart in de kinderopvang en dBos coördineren Organisatie van de 4 studieweken (2 weken tussen sint en kerst, 2 weken aan

eind schooljaar) Contacten POI en andere Zeeuwse basisbibliotheken Contacten met landelijke projectleiders BoekStart en de Bibliotheek op School Contacten met beleidsmedewerkers van de 6 gemeenten Contacten met directeuren onderwijs Contacten met dagarrangementen Kapelle Contacten Brede School coördinatoren & af en toe overleg bijwonen Communicatie met Rayon Managers van Bibliotheek Oosterschelde Frequent bijwonen van Lokale Educatieve Agenda’s (LEA) Ondersteuning bij project dBos VMBO Bijhouden nieuwe (digitale) ontwikkelingen

Taken Manager OPD:

Contacten PSO en andere Zeeuwse basisbibliotheken Houden van functioneringsgesprekken met Specialisten en leesconsulenten Contacten met directeuren onderwijs Communicatie met Rayon Managers van Bibliotheek Oosterschelde Frequent bijwonen van Lokale Educatieve Agenda’s (LEA) MT overleggen

De Specialisten van OPD (Ontwikkeling Producten en Diensten): Saskia den Otter heeft 24 uur voor de doelgroep 0-12 jaar Monique van Kol heeft 4 uur voor de doelgroep 12-16 jaar Elsemarie Valstar heeft 4 uur voor de digitale ondersteuning Per 1 januari 2016 heeft Elsemarie Valstar Bibliotheek Oosterschelde verlaten. Saskia den Otter wordt per 1 juli 2016 Specialist Digitale Bibliotheek en Heidi de Jonge wordt per 1 juli 2016 Specialist Jeugd en Jongeren.

Manager OPD, Cathrien van Reekum heeft een dienstverband van 32 uur per week.

6

“Heidi weet op een prima manier haar enthousiasme over lezen over te brengen aan de kinderen. Ze is creatief en verzint altijd leuke activiteiten. Je ziet de kinderen genieten! Heidi heeft duidelijk een klik met de leerlingen. Door de activiteiten die ze aanbiedt zijn de kinderen extra gemotiveerd om te lezen. Ze genieten van de boeken die op school achterblijven.” Marisca Schouten, De Horizon in Rilland

Studieweken team leesconsulenten Een leesconsulent werkt over het algemeen erg zelfstandig en alleen. Om wel als team sterk te staan en samen producten te ontwikkelen hebben we afgesproken om de twee weken tussen sinterklaas en kerst en de laatste twee weken van het schooljaar als studieweken te gebruiken. De leesconsulenten hebben zich bij de scholen uit geroosterd en gaan gezamenlijk aan de slag met het ontwikkelen van nieuwe producten en werken aan hun eigen vaardigheden. In de studieweken aan het eind van het schooljaar wordt ook altijd het afgelopen schooljaar geëvalueerd. De Zeeuwse gezamenlijke studiedag van alle Zeeuwse leesconsulenten werd in december 2015 georganiseerd en had als thema Actief Ouderschap. Op 14 juli kreeg team leesconsulenten een workshop programmeren van René Romijn van SMZ Middelburg en gingen ze aan de slag met Scratch.

7

Overzicht dBOS/project scholen Bibliotheek Oosterschelde Schooljaar 2012/2013 In het schooljaar 2012/2013 hebben we met 27 scholen samenwerkt. Hiervan zijn 19 scholen dBOS scholen (*dBOS is 40 weken 4 uur per week een leesconsulent op school) en 8 projectscholen (*Project is 6 weken 4 uur per week een leesconsulent op school). De scholen zijn verdeeld over 5 gemeenten. Alleen in de gemeente Schouwen-Duiveland is er nog geen dBOS school. De 5 leesconsulenten (Liesbeth heeft geen dBOS scholen) werken in 17 kernen en bereiken 3462 leerlingen. Schooljaar 2013/2014 In het schooljaar 2013/2014 hebben we met 35 scholen samenwerkt. Hiervan zijn 18 scholen dBOS scholen (*dBOS is 40 weken 4 uur per week een leesconsulent op school) en 17 projectscholen (*Project is 6 weken 4 uur per week een leesconsulent op school). De scholen zijn verdeeld over 5 gemeenten. Alleen in de gemeente Schouwen-Duiveland is er nog geen dBOS school. De 6 leesconsulenten (Liesbeth heeft geen dBOS scholen) werken in 20 kernen en bereiken 4392 leerlingen. Schooljaar 2014/2015 In het schooljaar 2014/2015 hebben we met 43 scholen samenwerkt. Hiervan zijn 20 scholen dBOS scholen (*dBOS is 40 weken 4 uur per week een leesconsulent op school) en 23 projectscholen (*Project is 6 weken 4 uur per week een leesconsulent op school). De scholen zijn verdeeld over 6 gemeenten. De 6 leesconsulenten (Liesbeth heeft geen dBos scholen) werken in 25 kernen en bereiken we 5410 leerlingen. Schooljaar 2015/2016 In het schooljaar 2015/2016 hebben we met 57 scholen samenwerkt. Hiervan zijn 29 scholen dBOS scholen (*dBOS is 40 weken 4 uur per week een leesconsulent op school) en 28 projectscholen (*Project is 6 weken 4 uur per week een leesconsulent op school). De scholen zijn verdeeld over 6 gemeenten. De leesconsulenten werken 35 in kernen en bereiken we 6821 leerlingen.

Dit betekent een stijging van 14 scholen en 1411 leerlingen ten op zichtte van schooljaar 2014/2015 In 2015/2016 bereiken we 55% van alle 103 basisscholen (zonder SBO) in de 6 gemeenten In 2015/2016 bereiken we 49% van de 13.928* leerlingen in de 6 gemeenten Bron: http://allecijfers.nl/basisscholen/

8

“De kinderen genieten erg van de momenten dat Monique in de groep is. En roepen bij voorbaat al 'YES!' Als ik vertel dat ze komt.” Liesbeth Roozemond, Koningin Julianaschool in Sint Philipsland

Gemeente Tholen

Er zijn in totaal 21 (inclusief 1 SBO school) scholen in de gemeente Tholen. Van de in totaal 2502 leerlingen wordt 95% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt 3196 uur op jaarbasis ingezet voor de Bibliotheek op School in de gemeente Tholen. Geen uitbreiding voor schooljaar 2016/2017

Tholen school Leesconsulent Aantal uur monitor aantal lln

St-Annaland Casembroot Monique 300 ja 169

St-Annaland School met de

Bijbel Monique 300 ja 150

Stavenisse De Schalm Monique 56 ja 66

St-Philipsland De Luyster Karin 112 ja 94

St-Philipsland Kon.

Julianaschool Monique 168 ja 137

AJ Polder Het Kompas Monique 28 nee 30

St-Maartensdijk J. van Stolberg Monique 112 ja 100

St-Maartensdijk De Rieburch Karin 320 ja 209

Poortvliet Eevliet Monique 28 nee 39

Poortvliet Jenaplan SMDB Esther 84 nee 83

Oud-Vossemeer Die Heenetecht Carlijn 84 nee 84

Oud-Vossemeer Anthonius-

school Esther 84 nee 76

Oud-Vossemeer De Ark Esther 84 nee 75

Scherpenisse Oosterschelde Esther 56 nee 58

Scherpenisse Groen van

Prinstererschool Carlijn 280 ja 170

Tholen De Veste Monique 56 nee 44

Tholen Eben Haezer Esther 320 nee 312

Tholen De Regenboog Esther 320 ja 209

Tholen Ter Tolne Romy 320 ja 203

Tholen De Kraal Esther 84 ja 66

Totaal 20 5 3196 uur 11 2374

9

Gemeente Reimerswaal

Reimerswaal school Leesconsulent Aantal uur monitor aantal lln

Kruiningen Voorhoute Heidi 80 ja 92

Kruiningen De Welle Heidi 80 ja 102

Rilland De Horizon Heidi 160 ja 159

Rilland De Reigersberg Heidi 160 ja 59

Hansweert De Eendracht Jessica 160 ja 70

Hansweert Schuttevaer Jessica 160 ja 76

Totaal 6 2 800 uur 6 558

Er zijn in totaal 16 scholen in de gemeente Reimerswaal. Van de in totaal 2446 leerlingen wordt 23% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt 800 uur op jaarbasis ingezet voor dBos in de gemeente Reimerwaal. Geen uitbreiding voor schooljaar 2016/2017

“Juf Heidi heeft erg veel liefde voor haar werk. Ze brengt uitdagende spulletjes mee, veelal zelf gemaakt en verzameld. Juf Heidi kent de kinderen bij naam en helpt ze goed de weg in Biebland te vinden. Alle problemen die de kinderen bijv. rondom hun pasje aandragen worden niet vergeten en voor de volgende les opgelost. Juf Heidi is ook aanwezig bij bijv. presentaties aan het eind van een project. Ze hoort bij het team!” Jacqueline Hensbergen, Obs De Reigersberg in Rilland

10

Gemeente Goes

Er zijn in totaal 19 scholen in de gemeente Goes. Op 4 scholen vindt dBos plaats. Drie scholen beschikken over een leespunt in de (brede) school. De Prinses Beatrixschool heeft alleen deelgenomen aan de monitor. Van de in totaal 3006 leerlingen in de gemeente Goes wordt 16% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt 860 uur op jaarbasis ingezet voor dBos en de leespunten in de gemeente Goes Uitbreiding voor schooljaar 2016/2017: Prof. Dr. Kohnstammschool Goes start met 160 uur dBos.

Goes school Leesconsulent Aantal uur monitor Aantal llln

‘s Heer Arendskerke

Schengehof Jessica 280 incl leespunt

ja 103

Wolphaartsdijk De Achthoek Hanneke 210 incl leespunt

ja 82

Wolphaartdijk De Ichthus Hanneke 210 incl leespunt

ja 64

’s Heer Hendrikskinderen

De Poeljeugd Heidi 160 ja 90

Goes Prinses

Beatrixschool Saskia

Alleen de monitor

ja 140

Totaal 5 4 860 uur 5 479

“Hanneke is altijd up-to-date wat betreft de nieuwste jeugdboeken, dit kan ik als groepsleerkracht niet bijhouden. Hanneke weet mijn leerlingen met leuke thema's en uitdagende opdrachten te prikkelen om boeken te lenen uit de bibliotheek. Ik vind het geweldig om te zien dat er leerlingen zijn die op maandagmiddag naar de bieb sprinten om een bepaald boek te lenen. De boekentips a.d.h.v. een thema zijn voor mijn groep de grootste meerwaarde. Daarnaast waardeer ik Hanneke om haar goede voorbereiding, ze steekt in sommige opdrachten erg veel tijd en dit ziet ze terug op de gezichten van de kinderen.” Anne Heijmans, Samenwerkingsschool in Wolphaartsdijk

11

Gemeente Borsele

Borsele school leesconsulent Aantal uren monitor aantal lln

Heinkenszand De Reiger Hanneke 84 nee 90

Heinkenszand De Wegwijzer Hanneke 112 nee 104

Heinkenszand Jan van Schengenschool Hanneke 168 ja 314

’s Gravenpolder De Rank Karin 112 ja 104

’s Gravenpolder De Linden Hanneke 84 nee 74

‘s Gravenpolder Kon.Julianaschool Carlijn 168 nee 386

Nisse De Meidoorn Hanneke 28 nee 32

Kwadendamme Heyligersschool Jessica 84 nee 89

Driewegen ‘t Opstapje Jessica 56 nee 44

Nieuwdorp De Regenboog Jessica 56 ja 75

Hoedekenskerke De Regenboog Jessica 56 ja 59

Lewedorp De Leeuwerik Hanneke 200 incl leespunt

ja 112

Oudelande De Schakel Jessica 200 incl leespunt

ja 56

‘s Heerenhoek Don Bosco Hanneke 200 incl leespunt

ja 174

Ovezande De Zandplaat Jessica 200 incl leespunt

ja 91

Totaal 15 scholen 4 1808 uur 8 1804

Er zijn in totaal 17 scholen in de gemeente Borsele. Op 15 scholen vindt dBos plaats en bij de 2 scholen in het dorp Borssele komt de Bibliobus. Er beschikken 4 scholen over een leespunt in de (brede) school. Van de in totaal 2039 leerlingen van de gemeente Borsele wordt 88% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt 1808 uur op jaarbasis ingezet voor dBos en de leespunten in de gemeente Borsele. Geen uitbreiding voor schooljaar 2016/2017

“De interactie tussen de juf en de kinderen zorgt voor een hoog biebbezoek.”

Rob Hettema, De Schakel in Oudelande

12

Gemeente Kapelle

Er zijn in totaal 7 basisscholen in de gemeente Kapelle. Op 7 scholen vindt dBos plaats op de 2 SBO scholen nog niet. Van de in totaal 1287 basisschoolleerlingen in de gemeente Kapelle wordt 99% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt 784 uur op jaarbasis ingezet voor dBos in de gemeente Kapelle. Geen uitbreiding voor schooljaar 2016/2017

Kapelle school leesconsulent

Aantal uur monitor aantal lln

Kapelle CBS 't Honk Heidi 168 ja 261

Kapelle Obs De Moolhoek Heidi 168 ja 287

Kapelle Juliana van Stolberg Carlijn 168 ja 293

Biezelinge De Linge Carlijn 84 ja 101

Wemeldinge Obs Wemeldinge Carlijn 84 ja 160

Wemeldinge De Hoeksteen Carlijn 84 ja 125

Schore De Tunnel Carlijn 28 ja 49

Totaal 7 2 784 uur 7 1276

“Kinderen gaan er echt graag door lezen. Niet allemaal natuurlijk, maar voor veel kinderen is het wel een stimulans. Ik hoor dat ook terug van ouders.” Petra Kuipers, ‘t Honk in Kapelle

13

“De lessen zorgen er voor dat kinderen enthousiast worden voor boeken en alles wat daar mee te maken heeft. Er is duidelijk resultaat zichtbaar.” Martijn Rentier, obs De Oosterburch in Oosterland

Gemeente Schouwen-Duiveland

Met subsidie van Kunst van Lezen en extra LEA gelden kon er dit jaar gestart worden met drie nieuwe dBos scholen in de gemeenten Schouwen-Duiveland. Er zijn in totaal 26 scholen in de gemeente Schouwen-Duiveland. Op 4 scholen vindt dBos plaats. In de kleine kernen rijdt de bibliobus. Van de in totaal 2648 leerlingen van de gemeente Schouwen-Duiveland wordt 13% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt 640 uur op jaarbasis ingezet voor dBos in de gemeente Schouwen-Duiveland. Voortzetting dBos op de 4 scholen. Geen uitbreiding voor schooljaar 2016/2017 Op 7 oktober 2015 werd de Bibliotheek op school op de Morgenster in Kerkwerve feestelijk geopend door wethouder Jacqueline van Burg.

Schouwen Duiveland

school leesconsulent Aantal uren monitor aantal lln

Kerkwerve De Morgenster Carlijn 160 ja 67

Scharendijke Helchersee

school Karin 160 ja 107

Oosterland Oosterburch Karin 160 ja 76

Renesse ‘t Staepel’of Heidi 160 ja 92

Totaal 4 2 640 uur 4 342

14

Voorleeswedstrijd 2.0

We hebben de voorleeswedstrijd voor de scholen in de Oosterschelderegio dit jaar anders aangepakt dan vorige jaren. De eerste ronde van de voorleeswedstrijd is gedigitaliseerd. De scholen hebben een filmpje van de schoolkampioen ingezonden. De filmpjes van de voorleeskampioen van de Oosterschelde regio kwamen op de eregalerij te staan van Bibliotheek Oosterschelde. De jury beoordeelde de filmpjes en koos de beste 10 voorlezers uit.

In totaal zijn 40 filmpjes ingestuurd Uit die 40 filmpjes zijn 10 finalisten gekozen (Jury Jessica, Saskia en Liesbeth) Woensdag 17 februari 2016 werd de voorleeswedstrijd van schooljaar 2015/2016 georganiseerd. Jessica en Saskia hebben de wedstrijd gepresenteerd in de Topzaal in de Stenge. Jury Jose Cijsouw (boekhandel Paard van Troje Goes), Liesbeth vd Velde (Bibliotheek Oosterschelde) en Annemieke Hoogendijk alias “mevrouw Stemband” merkte op dat de finale van een hoog niveau was. Goede voorlezers, kinderen die zich heel goed konden presenteren en op hun gemak op de stoel zaten. Winnaars zijn geworden en gaan door naar de Zeeuwse finale op 16 april 2016 in Middelburg.

Lauran Oosthoek van Don Boscoschool ’s Heerenhoek boek De wraak van Lorre Tosca Menten

Sofia Krijgsman van CBS de Regenboog Nieuwdorp boek zomerliefde van Jette Schröder

Anouk Leenheer van Theo Thijssenschool Zierikzee boek Pudding Tarzan Loe Lund Kirkegaard

Lauran Oosthoek van de Don Boscoschool in 's Heerenhoek veroverde op zaterdag 16 april in ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland te Middelburg een mooie tweede plaats op de provinciale finale van de voorleeswedstrijd.

15

Uit de evaluatie van Delta: Wat vond je van de opzet van de cursus? “Goed doordacht, prima begeleid. Kinderen vooraf instructie en zeer duidelijk boekje. Ook voor cursisten goede begeleiding en rustige lesopzet. Veel individuele aandacht. De kinderen én de cursisten waren stuk voor stuk erg enthousiast. Denk dat de opzet geslaagd is. Cursisten kunnen nu zelf aan de slag en hebben een mooie opstap gekregen door dit initiatief. ”

Project Digivaardig in samenwerking met Delta en Digisteun Jong leert oud, dat is het principe bij het project ‘Heel Zeeland digivaardig’. Het is een maatschappelijk project dat DELTA heeft opgezet in samenwerking met Bibliotheek Oosterschelde en 4 Zeeuwse basisscholen. Senioren krijgen les van kinderen uit groep 8 en worden geholpen om meer digivaardig te worden.

De pilot is uitgevoerd op vier Zeeuwse basisscholen: · Stamperius Wilhelminadorp 17 · Zuidwesthoek Goes 14 · De Moolhoek Kapelle 14 · Heyligers Kwadendamme 24 In totaal hebben 69 cursisten deelgenomen aan de cursus. Samen met de bibliotheek Oosterschelde en digiconsulente Jacqueline Oude Hesselink werden er vijf lessen gegeven. In de eerste les krijgen de senioren een iPad uitgereikt en krijgen de leerlingen training in hoe ze het beste de senioren uitleg kunnen geven. De film over het project van Goestig

16

Boekencollectie, iPads en 3D printer Van de 57 scholen waar mee samen wordt gewerkt hebben 7 scholen een leespunt in de school of vlakbij de school. Vier scholen zitten in een brede school waar ook een bibliotheekvestiging aanwezig is. De 20 scholen op Tholen kregen allemaal een boekencollectie inclusief v@school bij dBos. De andere 26 scholen hebben alleen hun eigen schoolbibliotheek. Hier zorgt de leesconsulent ervoor dat er per project extra boeken worden meegenomen uit de plaatselijke bibliotheek of boeken afkomstig van de Onderwijs Bibliotheek Dienst (OBD). Iedere leesconsulent beschikt over een iPad. Dit om digitaal bij te blijven en zelf filmpjes te maken zoals bv dit filmpje “Lees een boek” van groep 3/4 van Schuttevaer en het dagboek van een biebjuf. Verder beschikt het team leesconsulenten ook over 10 iPads. Deze iPads worden bij verschillende projecten van dBos ingezet. Kinderen leren bv een stop motion filmpje te maken.

Dit schooljaar zijn we een pilot met een les over 3D printen gestart op ‘t Honk Kapelle en de plusklas van de School met de Bijbel in Sint-Annaland. Dit was een succes en het werken met de 3D printer wordt komend schooljaar voortgezet.

“Doordat Hanneke de kinderen kent, komen ze extra graag naar de bibliotheek. Ze worden enthousiast gemaakt tijdens de lessen, waardoor kinderen zin hebben om dat boek of die boeken te komen lenen in de bieb.”

Jantine Buijze, De Leeuwerik in Lewedorp

17

“Het leesplezier bij de kinderen wordt vergroot door afwisselende, uitdagende en aansluitende lessen. Het materiaal/voorbereiding hiervoor is als leerkracht voor een les naast de overige vakken niet wekelijks haalbaar en op deze manier kan het wel.” Rosanne Venema, CBS de Welle in Kruiningen

Leerlingen draaien mee in het leespunt

In het schooljaar 2015-2016 zijn er in Lewedorp weer 4 nieuwe vrijwilligers uit groep 8 gestart, 4 enthousiaste meiden en 1 nieuwe volwassen vrijwilligster, tevens oud-medewerkster van bibliotheek Goes. Ook in 's-Heerenhoek heeft het leespunt een hele goede nieuwe volwassen vrijwilligster erbij gekregen, de vrijwilligers rouleren daar met z'n vieren.

18

Monitor Vanuit Kunst van Lezen is er een landelijke monitor ontwikkeld. De Monitor is bedoeld om de samenwerking tussen bibliotheek en school te optimaliseren, op basis van resultaatgegevens. De monitor bestaat uit een vragenlijst voor:

De leesconsulent De leerkracht De leerlingen van groep 5 t/m 8

In de Oosterschelde regio hebben 41 scholen, 171 leerkrachten en 2311 leerlingen deze monitor in de maand januari ingevuld. De leesconsulenten maken een presentatie met de belangrijkste uitkomsten van de monitor per school en bespreken dit met de leescoördinator, de directeur of het hele team. De manier van evalueren is per school verschillend. Op de vraag “Hoe vind je het om een boek te lezen?” antwoordt 85% van de leerlingen erg leuk of best leuk. Een mooi resultaat.

Zie bijgevoegde pdf bestanden met de resultaten van Bibliotheek Oosterschelde en per gemeente.

2011 2012 2013 2014 2015

Leesconsulenten 14 18 19 25 31

Leerkrachten 45 115 141 149 171

Leerlingen 453 1032 1536 1635 2311

19

Enquête Aan het eind van het schooljaar hebben alle leesconsulenten het schooljaar geëvalueerd en het nieuwe schooljaar besproken. Er is ook een digitale enquête gehouden om ook schriftelijk feedback te krijgen op dBos of op de projecten. Op de enquête zijn 121 reacties binnen gekomen. Bekijk hier de digitale enquête

Bekijk hier de reacties van de leerkrachten

91,7 % van de leerkrachten beoordeelt de leesbevorderingsactivteiten uitgevoerd door de leesconsulenten als zeer goed/goed.

“Op een andere manier met boeken, schrijvers en personages in aanraking komen. Het gaat leven ipv woorden op papier te blijven. Ook voor de kinderen die niet graag lezen.” Emma van der Horst, Omnisschool De Reiger in Heinkenszand

20

89,2 % van de leerkrachten beoordeelt de Bibliotheek op school als zeer goed/goede aanvulling in de school.

Bij de vraag heeft u nog suggesties voor het komende schooljaar antwoordde juf Jacqueline Hensbergen van obs Reigersberg:

“Wilt u ook op OBS De Klimroos in Krabbendijke komen? Dit mogen de kinderen niet missen!”

21

Social Media De leesconsulenten beschikken allemaal over een iPad. Niet alleen om zelf mediawijzer te worden maar ze kunnen hier ook goed foto’s en filmpjes mee maken die ze dan weer delen op hun eigen facebookpagina. Sommige berichten worden ook weer gedeeld op het account van Bibliotheek Oosterschelde. De leesconsulenten hebben ook een gezamenlijke whatsapp-groep en een besloten facebook groep waarin ze informatie delen met andere leesconsulenten uit het land.

“De wijze waarop Monique de kinderen inspireert en er steeds weer bij betrekt is geweldig mooi om te zien. Ze kent alle namen en kent ook veel kinderen vanuit de bibliotheek. Er heerst een opgewonden sfeer wanneer ze komt: wat voor boek heeft ze bij zich en waar gaat het over. Ook het feit dat de boeken op school mogen blijven vinden de leerlingen geweldig, ze kijken er steeds weer in.” Ludy Schellart, SBO De Veste in Tholen

22

Schoolabonnement en groepsbezoeken in de bibliotheek In het schooljaar 2015/2016 sluiten 92 scholen een bibliotheek schoolabonnement af. Dat is een toename 9 scholen van 1.586 leerlingen ten opzichte van 2014/2015. De scholen in de 5 gemeenten Kapelle, Goes, Borsele, Schouwen-Duiveland en Reimerswaal betalen €1,00 per leerling voor dit abonnement. In de gemeente Tholen betalen de scholen €2,00 per leerling incl OBD abonnement en collecties. Het bereik van het aantal leerlingen per gemeente:

Gemeente Aantal

leerlingen 2010/11

Aantal leerlingen

2011/12

Aantal leerlingen

2012/13

Aantal leerlingen

2013/14

Aantal leerlingen

2014/15

Aantal leerlingen

2015/16

Goes 2736 2462 2430 2412 2414 2472

Borsele 916 1043 1276 1320 1125 1804

Reimerswaal 1596 1684 1794 1758 2060 2528

Kapelle 1319 1403 1429 1406 1337 1447

Schouwen-Duiveland

1368 1509 1482 1407 1635 1700

Tholen 1434 1654 2141 2260 2230 2436

Totaal 9369 9755 10552 10563 10801 12387

Het bereik van het aantal scholen per gemeente:

Gemeente Aantal

scholen 2010/11

Aantal scholen 2011/12

Aantal scholen 2012/13

Aantal scholen 2013/14

Aantal scholen 2014/15

Aantal scholen 2015/16

Goes 18 19 20 19 20 20

Borsele 8 10 12 12 9 15

Reimerswaal 14 14 14 13 14 16

Kapelle 7 8 8 9 8 9

Schouwen-Duiveland

10 12 13 12 12 12

Tholen 11 14 18 20 20 20

Totaal 68 77 85 85 83 92

Bij het schoolabonnement horen groepspassen en de bibliotheekbezoeken voor groep 3 en groep 7. Het team leesconsulenten zorgt voor de uitvoering van de groepsbezoeken in de verschillende bibliotheken. Bij dBos scholen worden de groepsbezoeken in dBos tijd ingepland. De ingevulde evaluaties van het groepsbezoeken in totaal 7 reacties

Juf Tiny Riemens van De Tweemaster in Goes merkt op: “Veel van onze kinderen hebben een taalachterstand. Kinderen die op het AZC wonen meer en kinderen die in Goes- Noord wonen minder. Het verhaal van Mannetje jas ( digitaal ondersteund) en met een jas - huis om het verhaal nog een keer na te spelen, sloot naadloos aan bij wat onze kinderen nodig hebben. Ik ben heel blij met deze aanpak!”

23

Onderwijspagina

Samen met de Onderwijs Bibliotheek Dienst is er een gezamenlijke onderwijspagina. Voor het onderwijs was het altijd verwarrend dat “de bibliotheek” uit twee verschillende organisaties bestond, Bibliotheek Oosterschelde en de OBD. Op deze onderwijspagina kunnen de abonnementen en de projecten van de OBD digitaal aangevraagd worden. Helaas ontvangen de scholen nog steeds twee facturen. In schooljaar 2015/2016 is de pilot met 20 scholen in de gemeente Tholen van start gegaan met 1 gezamenlijke bibliotheekabonnement. De scholen betalen € 2,00 per leerling.

Naschools aanbod In de gemeente Kapelle wordt met dagarrangementen samengewerkt. De activiteiten die plaats vonden in de gemeente Kapelle zijn:

Kinderpersbureau De Bloesemkids Kinderpersbureau Wemeldinge

Het Kinderpersbureau werkt met verschillende thema's. Kinderen kunnen inschrijven per blok. Het kinderpersbureau De Bloesemkids heeft een eigen blog.

24

Ouderavond Mediawijsheid Bij de Omnisscholen en de Poeljeugd heeft Heidi de Jonge twee informatieavonden gehouden voor ouders en leerkrachten rondom het thema Mediawijsheid.

“Kinderen mogen met de nieuwste werkvormen kennismaken en daardoor wordt de interesse in lezen gestimuleerd. Ik denk dat op deze wijze een optimaal rendement wordt verkregen.” Rinus van ‘t Westende, De Horizon Rilland

25

Samenwerking met culturele organisaties

Centrum KCE In opdracht van de provincie Zeeland en zeven Oosterscheldegemeenten zet Centrum Kunst en Cultuureducatie Oosterschelderegio zich in om zoveel mogelijk leerlingen in aanraking te brengen met en te laten deelnemen aan culturele activiteiten. Samen proberen we te kijken naar samenwerkingsmogelijkheden en verdieping. Centrum KCE houdt ons op de hoogte waarvoor scholen zich hebben ingeschreven (bv een voorstelling rondom sprookjes), dan kijken wij of we met onze lessen van de Bibliotheek op School hierbij aan kunnen sluiten. Festival Nationale Voorleesdagen Goes

Tijdens de Nationale voorleesdagen hebben we op 27 en 28 januari 2016 een gezamenlijk programma aangeboden rondom het themaboek “We hebben er een geitje bij”. Bij dit festival werkten de volgende partners samen:

Gemeente Goes

Theater de Mythe

Podium ’t Beest

JTSZ

Centrum Kunst en Cultuureducatie

Dansstudio Free

Hetty Mens via KCE

Bibliotheek Oosterschelde

Kibeo

Onderwijs

Ouders en kinderen van 0-10 jaar

Fotograaf Charles Linssen

Boekhandel Paard van Troje en De Koperen tuin Goes Dit festival is in de verschillende instellingen georganiseerd voor verschillende doelgroepen. Baby’s, peuters en ouders van kinderen van 0-4 jaar In Bibliotheek Goes is voor deze doelgroep een BoekStartochtend gehouden worden op woensdag 27 januari ism Yebo Yoga o.l.v. Gerdien Janse Bekijk het filmpje van deze ochtend Aantal bezoekers: 18 ouders, 21 baby's en peuters Kibeo heeft tijdens de voorleesdagen allerlei voorleesactiviteiten georganiseerd in de vestigingen. De opgeleide voorleescoordinatoren (door Bibliotheek Oosterschelde) hebben allerlei activiteiten rondom “We hebben er een geitje bij” georganiseerd. Bekijk het filmpje van Goestig

26

Doelgroep leerlingen 1/2 In de Mythe is van 8.30-8.45 uur de officiële opening verricht door wethouder Loes Meeuwisse en dansstudio Free.

Hierna hebben de leerlingen 2 workshops gevolgd. In ’t Beest vond er een workshop muziek plaats door Hetty Mens.

27

In de JTSZ werd een dansworkshop rondom het thema “we hebben er een geitje bij” gegeven door Dansstudio Free.

Deelname van de volgende scholen: Totaal aantal scholen: 5 Totaal aantal groepen: 12 Tweemaster, Holtkampschool, Stamperius, Bisschop Ernst, Noorderlicht Totaal hebben 254 leerlingen van groep 1/2 de workshops gevolgd. Gratis familievoorstelling voor leerlingen en hun ouders Op woensdag 27 januari heeft Ruth Bakker 2 gratis familievoorstellingen rondom het prentenboek Loet Moet gegeven in theater De Mythe. De voorstellingen vonden plaats op 14.00 en 16.00 uur en hebben op alle websites van de deelnemende partners gestaan. De voorstellingen waren beiden nagenoeg uitverkocht (zo rond de 800 bezoekers) en echt voor de doelgroep waar het voor bedoeld was. Ouders en gezinnen die nauwelijks of nooit het theater bezoeken en vooral uit de gemeente Goes. Alleen maar positieve geluiden van de bezoekers en van Ruth Bakker (had haar eigen boekenverkoop).

28

Yojo mascotte van Kibeo Yojo de mascotte van Kibeo liep van 14.45 uur tot 16.00 uur rond in de Mythe om met de kinderen op de foto te gaan.

Goodybags Na de twee theatervoorstellingen werden goody bags aan de kinderen uitgedeeld. De gadgets kwamen van alle partners. Boekenstand in De Mythe De gezamelijke boekhandelaren Paard van Troje en De koperen tuin stonden met een boekenstand in de De Mythe. Een erg leuke aanvulling en toevoeging.

29

“Dat de kinderen op een super enthousiaste manier extra in aanraking komen met boeken/voorlezen/ gezelligheid/samen genieten/uitkomst bedenken/ van alles eromheen (gekleurde glazen lamp), en nog een afsluitende activiteit beleven. Het is een cadeautje op maandagmiddag!” Nellie Viergever, Helcherseeschool Scharendijke

Doelen voor schooljaar 2016/2017

Schooljaar 2016/2017 gaan we op de ingeslagen weg door. Wat gaat er komend schooljaar nog meer gebeuren? Uitbreiding team leesconsulenten met 4 nieuwe leesconsulenten Goede overdracht bij inwerking nieuwe specialist Jeugd en Jongeren 15 workshops van Talent voor de toekomst (Prezi-teren, bloggen/vloggen en

programmeren) op 5 Omnisscholen Gesprekken over uitbreiding dBos scholen gemeente Schouwen-Duiveland Een gezamenlijke scholingsdag van leesconsulenten in provincie Zeeland, dit

wordt via het expertteam van de Zeeuwse Bibliotheken georganiseerd Continueren van inzetten leerlingen bij runnen leespunt Lewedorp Uitbreiding aantal scholen die deelnemen aan de monitor Voortzetten samenwerking Bibliotheek Markiezaat Goede registratie en uitbreiding van leesbevorderingsprojecten