Evaluatie 2012Overbetuwe / Lingewaard

2

VoorwoordMet enige trots is het ook dit jaar weer dat we u hierbij ons jaarverslag 2012 aanbieden. Een jaarverslag past niet alleen binnen onze code van ‘good governance’, maar ook omdat we graag willen laten zien dat Rijn IJssel Educatie & Integratie samen met de diverse gemeenten in onze regio goed bezig is om participatie, integratie en volwasseneneducatie inhoud te geven.

Vanuit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs voeren we in alle gemeenten in onze regio cursussen, trainingen en scholingen uit, waarbij maatwerk voorop staat. Dat maakt dat er een grote diversiteit is ontstaan in ons aanbod qua vorm, inhoud en proces, afhankelijk van de vraag van de gemeente!Dit maakt ook dat we voor 2012 weer vijf jaarverslagen hebben samengesteld, per gemeente of cluster van gemeenten. Op deze manier kunnen we voldoende diep ingaan op onze activiteiten.

De overheid heeft met betrekking tot de Wet Educatie en Beroepsonderwijs in 2012 nogal wat wijzigingen voor de toekomst doorgevoerd. Zo komt de VAVO onder rijksfinanciering en een meer directe aansturing van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap te vallen. Gemeenten kunnen hun Educatiebudget in de toekomst alleen nog maar inzetten voor taal en rekenen en NT2. En gemeenten kunnen alleen nog maar inkopen op basis van groepscontacturen. Dit soort wijzigingen maakt dat het van groot belang om te bekijken wat de consequenties zijn voor het gemeentelijk aanbod en dat opnieuw bekeken wordt op welke manier budgetten efficiënt ingezet worden vanuit een integrale visie op participatie. Een goede relatie is daarbij van groot belang; we zullen daar vanuit Rijn IJssel alles aan doen om die zo te houden met gemeenten en waar mogelijk nog te verstevigen.

Als u zicht wil krijgen op wat we zoal het afgelopen jaar hebben aangeboden bij andere gemeenten, kunt u bij het secretariaat van Rijn IJssel Educatie & Integratie ook de jaarverslagen van andere gemeenten opvragen.

Educatie biedt ook kwalificerende trajecten aan, zoals bijvoorbeeld de opleidingen van het voortgezet onderwijs voor volwassenen (VAVO). Dit is een heel andere doelgroep, maar de afdeling VAVO is er ook in 2012 in geslaagd om een steeds groter wordende groep jonge mensen aan een diploma te helpen. Dit doen we steeds vaker met gelden van het Voortgezet Onderwijs, middels het zogenaamd ‘uitbesteden’ door het Voortgezet Onderwijs. Hierdoor bleven er in 2012 ook weer meer educatiemiddelen beschikbaar voor andere (WEB)-activiteiten.

Ook in de komende jaren kunt u bij Rijn IJssel Educatie & Integratie terecht voor educatie, integratie én participatie!

Het management van Rijn IJssel Educatie & Integratie,

Marjan van den Broek managerDick Mol managerWouter Groothedde directeurR

ij

n

IJ

ss

el

E

va

lu

at

ie

2

01

2

Ov

er

be

tu

we

L

in

ge

wa

ar

d

3

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

1. Gevraagd aanbodDe gemeenten Overbetuwe en Lingewaard hebben de volgende beleidskeuzen aangegeven:• Volwassenendieteweinigcompetentieshebbenommaatschappelijktekunnenparticipereninde samenleving.• Volwassenendienietzelfstandigeenleertrajectkunneningaan.• Trajecten,waarindiecompetentiesaangeleerdwordendienodigzijnalsbasisomtekunnen functioneren in onze samenleving.

Specifieke doelgroepen/aandachtsgebieden, die prioriteit krijgen:• Laaggeletterden• Opvoeders• Anderslerenden• Activeringenparticipatie• Vrijwilligersondersteuning

Gezamenlijk dragen de beide gemeenten bij aan het voorzieningenaanbod dat uitgevoerd wordt in Elst, Bemmel en omliggende dorpen.Per kwartaal is er een overleg over de inzet aan de hand van een kwartaalrapportage, over de planning en over de gewenste bijstellingen als een cursus niet door kan gaan. Uiteraard zijn er ook dit jaar verschuivingen geweest ten aanzien van de oorspronkelijke planning. Juist door onze flexibiliteit kunnen we goed inspelen op wisselende vragen in de markt.

Doorlopende trajecten, die uitgevoerd worden zijn: NT2• VoortrajectenAlfabetiseringvoorInburgeringsplichtigen• TrajectengerichtopniveauverhogingNT2voorcursistendiehetinburgeringstrajecthebbenafgerond.

Sociale redzaamheid• Voorvolwassenenmeteenlaagopleidingsniveau,diezichonvoldoendekunnenreddenindewerksituatie of in het dagelijks leven: bijvoorbeeld voor laaggeletterden Nederlands, rekenvaardigheden, digitale vaardigheden of basiskennis Engels.

Breed maatschappelijk functioneren• Voorvolwassenendiehunbasalekennisenvaardighedenwillenvergroten,zodatzijbeterkunnen functioneren in hun werk c.q. verder kunnen met een beroepsopleiding.

VAVO• HetVAVOrichtzichmetnameopcursistendieeenstart-ofdoorstroomkwalificatiewillenbehalenen anderstaligen die hiaten in hun opleiding willen wegwerken. De verantwoording met betrekking tot het VAVO vindt u vanaf pagina 10.

Daarnaast heeft iedere gemeente eigen specifieke wensen aangegeven ten aanzien van het lokale aanbod educatie.

4

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

2. Gerealiseerd aanbod 2012

Gepland aantal deelnemers Werkelijk aantal deelnemersVoortrajecten alfabetisering 19 28Niveauverhoging NT2 na inburgering 24 19Sociale redzaamheid 63 58Breed maatschappelijk functioneren 0 0Totaal 106 105

Doorlopende trajecten*

*) Door flexibele in- en uitstroom van cursisten gedurende het hele jaar kunnen er meerdere cursisten gebruik maken van 1 cursistplaats op jaarbasis.

Trajecten voor en na de inburgeringDe instroom in de voortrajecten alfabetisering is enorm toegenomen. Veel verplichte inburgeraars blijken niet of onvoldoende te kunnen lezen en schrijven om deel te kunnen nemen aan een inburgeringstraject.In de gemeente Lingewaard is er instroom geweest van een groep Laotianen: de planning van de NT2-trajecten is daarom gedurende het jaar aangepast om deze instroom op te kunnen vangen.

Alfabetiseringscursisten hebben jarenlang in een situatie geleefd dat ze zichzelf hier niet of nauwelijks konden redden. Ze zijn als het ware gehospitaliseerd. Ze moeten zelfvertrouwen opbouwen en het lef krijgen zaken zelf op te pakken en actief te gaan deelnemen aan de Nederlandse samenleving.Empowerment en gespreksvaardigheid zijn, naast het leren lezen en schrijven, belangrijke onderdelen ter ondersteuning van het alfabetiseringstraject.

Voor inburgeraars die het examen behaald hebben is het mogelijk om via Educatie te werken aan taalniveauverhoging. Veel inburgeraars maken hier gebruik van; het niveau van het inburgeringsexamen is in veel gevallen nog onvoldoende. Een groot deel van de inburgeraars wil uiteindelijk taalniveau A2 behalen, dat nodig is voor naturalisatie. Anderen gaan door richting Staatsexamen 1 of 2. Ook bij deze doelgroep is het belang onderkend van maatschappelijke participatie. Naast het werken aan taalniveauverhoging is activering en participatie een belangrijk onderdeel van de methodiek geworden.Op verzoek van de werkcoaches en casemanager van de gemeente Overbetuwe is het traject Taal van het Werk ontwikkeld, gericht op het aanleren van praktische taalhandelingen, die men kan gebruiken in (vrijwilligers-)werksituaties.

De toeleiding van inburgeraars, die het examen behaald hebben, naar een vervolgtraject, heeft in Lingewaard enige tijd gestagneerd vanwege het vertrek van de casemanager Inburgering.Na de zomervakantie zijn we gestart met een duaal traject NT2, waarin naast de taalvaardigheden aandacht wordt besteed aan banen- en beroepenoriëntatie en een stage.

Trajecten sociale redzaamheidDoor de gerichte aandacht van Rijn IJssel en gemeenten voor werving en toeleiding van laaggeletterden is een continue instroom te zien van het aantal laaggeletterden dat deelneemt aan trajecten. Het gaat hier met name om Nederlanders, die zich onvoldoende kunnen redden in het

5

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

dagelijks leven en op hun werk, doordat ze moeite hebben met lezen, schrijven en rekenen. Deze doelgroep is moeilijk te bereiken. Potentiële deelnemers schamen zich voor hun laaggeletterdheid en houden hun ‘geheim’ angstvallig stil. De instroom blijft doorlopen, maar dit is een bewerkelijk proces. De gemeente Overbetuwe heeft afgesproken dat 80% van de deelnemers, toegeleid moet worden door de Sociale Dienst. Er is dus minder ruimte voor volwassenen (zonder een uitkering of met werk) om deel te nemen aan een traject voor laaggeletterden. In de praktijk loopt die toeleiding nog onvoldoende, om die reden zijn het afgelopen jaar (te) veel cursistplaatsen onbenut gelaten.Naast deelname aan de trajecten sociale redzaamheid maakt deze doelgroep ook gebruik van diverse korte cursussen. Het is makkelijker om je aan te melden voor een computercursus dan voor een cursus lezen en schrijven. Door een gerichte toeleiding en begeleiding vanuit de docenten van deze cursussen maken cursisten regelmatig de overstap naar een lees- en schrijfcursus. Ze moeten hiervoor de bekende drempel over.

Rijn IJssel sluit aan bij landelijke promotieacties zoals de 0800-lijn, de Week van de Alfabetisering en de Week van het Leren, door wervingsacties in plaatselijke kranten, bij buurthuizen, bibliotheken en toeleiders zoals maatschappelijk werk en huisartsen. Naast het aanbod van doorlopende trajecten is een aanbod van korte cursussen uitgevoerd, in samenwerking met andere organisaties of ontwikkeld op verzoek van de betreffende gemeente.

Digitale vaardighedenEr is nog steeds grote vraag naar basiscursussen digitale vaardigheden. De doelgroep bestaat grotendeels uit ouderen, die niet in staat zijn zich deze kennis zelfstandig eigen te maken. De cursisten prijzen de docenten van Rijn IJssel voor het aanpassen van de leerstof aan de leerbehoefte en het tempo van de doelgroep. De deelnemers geven aan dat Rijn IJssel zich hierin onderscheidt van andere aanbieders.Aan de hand van de kwartaalrapportages beslist Rijn IJssel samen met de gemeenten of de planning aangepast moet worden. Op het moment dat geplande cursussen geen doorgang vinden, worden extra computercursussen uitgevoerd. In totaal zijn er zeven cursussen uitgevoerd en hebben er 81 mensen deelgenomen. De cursussen krijgen gemiddeld een waardering van 9.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Gepland Werkelijk Gepland Werkelijk aantal aantal aantal aantal deelnemers deelnemers deelnemers deelnemers Overbetuwe Overbetuwe Lingewaard LingewaardDigitale vaardigheden 40 50 20 31Cursus anderslerenden 24 38 12 28Rekenen voor alfacursisten 0 9Vrijwilligersondersteuning 50 15 24 18Activering naar Vrijwilligerswerk 0 19 Omgaan met geld 32 35 10 17Aan de slag 12 17Training positief denken 8 0Op weg naar vrijwilligerswerk 0 12Totaal 146 157 86 132

Verantwoording korte cursussen

6

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Cursussen voor anderslerendenRijn IJssel biedt een breed aanbod aan van korte cursussen voor mensen met een verstandelijke beperking:• Rekenenentaal• Zang,dans&toneel• Digitalevaardigheden• Koken/boodschappendoen• Algemeneontwikkeling

In samenwerking met de Joannesschool voeren we de Avondschool uit. Het doel van de Avondschool is het bevorderen van de sociale redzaamheid en het activeren van de deelnemers.Het animo om mee te doen aan deze educatieve activiteiten is groot en er is een goede samenwerking opgebouwd met instellingen als De Driestroom, de STUW en MEE.

Rekenen voor alfacursistenVoor allochtone cursisten, die leren lezen en schrijven in het Nederlands, is er een korte cursus Rekenen ontwikkeld en uitgevoerd op verzoek van de gemeente Lingewaard.Doel van de cursus is het leren van de basiskennis voor wat betreft rekenen:• Optellen,aftrekken,vermenigvuldigenendelen.• Hetgebruikvanderekenmachine.• Hetuitvoerenvaneenvoudigeberekeningenindecontextvandeleer-,werk-enleefomgeving.• Lengte,oppervlakeninhoud.• Gewicht,temperatuurentijd.De cursisten waren zeer gemotiveerd en hebben zich de basiskennis van het rekenen eigen gemaakt.

VrijwilligersondersteuningIn samenwerking met de Vrijwilligerscentrale van de STUW wordt er bekeken welke scholingsvragen er actueel zijn bij de verschillende vrijwilligersorganisaties.

De volgende trainingen zijn uitgevoerd:• Zegthetvoort• Opwegnaarvrijwilligerswerk• Bezoek70+• Mindfulness• Vindenenbindenvanvrijwilligers• Organisatieinbeeld• Leidinggevenenfeedbackgeven• Socialmedia

Activering naar vrijwilligerswerkIn samenwerking met de gemeente Overbetuwe is er een training ‘Vrijwilligerswerk, hoe doe je dat?’ ontwikkeld en uitgevoerd. Deze trainingen zijn speciaal voor uitkeringsgerechtigden, die geactiveerd worden naar vrijwilligerswerk.Tijdens de training ‘Vrijwilligerswerk, hoe doe je dat?’ werken de deelnemers aan het helder krijgen waar ze goed in zijn, wat ze willen en wat we van ze mogen verwachten. Ieder heeft na afloop een portfolio, de vrijwilligerscentrale kan vervolgens aan de slag met het zoeken van passend vrijwilligerswerk.

InsamenwerkingmetdegemeenteLingewaardzijndetrainingen‘WerkaandeKinkel’en‘Opwegnaar vrijwilligerswerk’ ontwikkeld en uitgevoerd. Ook deze trainingen zijn speciaal ontwikkeld om uitkeringsgerechtigden te activeren naar vrijwilligerswerk.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

7

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Begeleiding leesclub voor laaggeletterdenIn de bibliotheek in Huissen en in Bemmel is er wekelijks een leesclub voor laaggeletterden. Deze clubs worden begeleid door een paar enthousiaste vrijwilligers van de bibliotheek en zijn geschoold door een docent van Rijn IJssel. In Huissen zijn er acht deelnemers en in Bemmel zijn er zes deelnemers die aan de leesclub hebben deelgenomen.

In samenwerking met Werk & Inkomen hebben we een traject ontwikkeld en uitgevoerd voor negen allochtone vrouwen, die een uitkering hebben en in het kader van de Wet Werken naar vermogen ingezet worden op vrijwilligerswerk. Deze vrouwen hadden via de gemeente een voortraject ‘empowerment’ doorlopen. Daarna werden zij met een warme overdracht aan Rijn IJssel overgedragen. Rijn IJssel heeft deze vrouwen deels in groepsverband, deels individueel begeleid. zeven van de negen vrouwen zijn op een vrijwilligersplek geplaatst. Voor twee vrouwen was dit echter niet haalbaar door persoonlijke omstandigheden én te grote afstand van de arbeidsmarkt.

BudgetterenIn Lingewaard is, vanwege gewijzigd beleid van de gemeente, geen aparte cursus uitgevoerd. Wel hebben drie cursisten deelgenomen aan het aanbod in Overbetuwe.

In Overbetuwe zijn vijf cursussen Budgetteren uitgevoerd, waarvan twee cursussen speciaal voor allochtonen. De vraag naar deze cursussen groeit, onder andere doordat extra aandacht wordt besteed aan schuldhulpverlening. Het doel van de training is dat deelnemers na afloop een eenvoudig jaaroverzicht kunnen maken, dat ze hun uitgaven bijhouden en weten hoe ze kunnen bezuinigen op hun uitgaven. De motivatie van de deelnemers is zeer divers: van zeer gemotiveerd tot niet gemotiveerd (zij zien er geen heil in, omdat ze moeten rondkomen van een minimaal bedrag). Als ze eenmaal de drempel over zijn, gaan de cursisten allemaal aan de slag met de opdrachten en wordt er openlijk gesproken over hun financiële situatie. Er worden ervaringen en tips uitgewisseld en ze worden duidelijk bewuster van hun eigen handelen: vooruit kijken, keuzes maken en voor jezelf opkomen.Veel cursisten zouden anderen adviseren om ook deel te nemen aan deze training.Waardering: gemiddeld 8-9. Veelzeggend is dat een aantal cursisten de cursus met een 10 waardeerden.

Aan de slag (individuele trajecten)Deelnemers voor deze trajecten worden aangemeld via de werkcoaches of casemanagers van Werk & Inkomen van de gemeente Lingewaard. De opdrachten zijn zeer divers:• Begeleidingnaareenbaan.• Begeleidingnaareenvrijwilligersbaanofwerkervaringsplaats.• Reactivering.• Begeleidingnaareenjuisteopleiding,eventueelmeteenbaan.• Zelfvertrouwen/assertiviteitstraining.Door deze samenwerking is een sluitende aanpak ontwikkeld ten behoeve van de participatie van uitkeringsgerechtigden. De deelnemer blijkt hierdoor in staat om daadwerkelijk een volgende stap te maken op de participatieladder. Er zijn 17 trajecten uitgevoerd.

In totaal hebben 157 mensen uit Overbetuwe en 132 mensen uit Lingewaard deelgenomen aan het korte cursusaanbod.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

8

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Werving laaggeletterdenDe ambassadeurs van Rijn IJssel: Afgelopen jaar heeft Rijn IJssel geïnvesteerd in de scholing van ambassadeurs: dit zijnervaringsdeskundige cursisten, die bereid zijn hun verhaal aan anderen te vertellen. Zij leerden hoe ze zichzelf kunnen presenteren en er werden ervaringen en ideeën uitgewisseld. De ambassadeurs worden ingezet ten behoeve van de werving: een eigen verhaal heeft immers de meeste impact. Voor Overbetuwe en Lingewaard zijn Jos Niels en Henk Rikken inmiddels goed bekend als ambassadeurs. Het afgelopen jaar zijn er vier nieuwe ambassadeurs bijgekomen uit de gemeenten Overbetuwe en Lingewaard. De ambassadeurs pakken hun taak met verve op.

Enkele voorbeelden van de inzet van de ambassadeurs:Deelname aan de ABC-dagen, werving deelnemers op de markt in Huissen en Elst, geven van voorlichting op vrijwilligersdagen, op de banenmarkt en tijdens open dagen. Ook hebben de ambassadeurs bijgedragen aan activiteiten van de Stichting Lezen en Schrijven. Er is een film gemaakt over het levensverhaal van een van onze ambassadeurs door de Stichting Lezen & Schrijven.Door TV Overbetuwe is er een film gemaakt over twee ambassadeurs die hun verhaal vertellen met filmbeelden van hun activiteiten als ambassadeur. Ook drie docenten vertellen hierover.

Lingewaard In de leesclub lezen NT1-deelnemers samen met deelnemers uit de alfabetiseringsgroep NT2. Dit onder supervisie van een bevlogen vrijwilliger.Ambassadeurs werven in hun eigen omgeving voor de Leesclub. Zo werven zij actief mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Twee keer per maand is er overleg met een docent van Rijn IJssel over inhoud en materiaalkeuze. De leesclub loopt goed. Iedereen is erg enthousiast, de opkomst is goed. Er zijn twee aparte hoekjes ingericht met leesmateriaal en folders van Rijn IJssel. De bibliotheek Lingewaard wil graag dat we structureel met een lesgroep in de bibliotheek komen. Bijvoorbeeld een ochtend per maand of per zes weken. Tijdens dit dagdeel kan er geoefend worden met taalprogramma’s op de computer en kan men in een taalrijke omgeving taalaanbod krijgen. Mogelijk dat deelnemers in hun eigen tijd hierdoor ook sneller naar de bibliotheek gaan.

Overbetuwe De succesvolle actie, het verlenen van gratis bibliotheekpassen, heeft een vervolg in de lessen. Het lenen van boeken wordt erg gestimuleerd. In het najaar 2012 wordt hier opnieuw aandacht aan besteed.

Het lesbezoek van laaggeletterden aan de bibliotheek in Elst met uitleg over: E-reader, iPad, Reading pen, heeft geresulteerd in meer bezoek van deelnemers aan de bibliotheek. Men leent dan een boek of gaat achter de computer werken. Het is de bedoeling dat de cursisten een aantal keren per jaar in lesverband naar de bibliotheek gaan. De eerstvolgende bijeenkomst houdt verband met ‘de werelddag van het boek’ op 23 april 2013.

Toeleiders worden actief door Rijn IJssel benaderd: huisartsen, consultatiebureaus, bibliotheken, basisscholen en middelbare scholen, HGM en maatschappelijk werk. Tijdens activiteiten zoals de Open Dag in de Wieken, de weekmarkt in Elst en Huissen en de vrijwilligersmanifestatie is Rijn IJssel duidelijk aanwezig! In de lokale media verschijnen regelmatig artikelen over het werk van Rijn IJssel en er is een artikel verschenen in De Betuwe. Rijn IJssel sluit aan bij landelijke campagnes in het kader van laaggeletterdheid, zoals de reclamespots met de 0800-lijn.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

9

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

De instroom van laaggeletterden blijft continu doorlopen: we weten dat het een moeizaam proces is, maar alle inspanningen beginnen nu wel degelijk vruchten af te werpen.

HetKabinetisin2012gestartmeteenlandelijkactieplanlaaggeletterdheid(2012-2015).In het rapport ‘Opbrengsten in beeld’, dat ter voorbereiding op dit landelijke actieplan is geschreven blijkt onder meer dat in absolute zin de autochtonen in de meerderheid (70%) zijn als het gaat om laaggeletterdheid, maar dat bij allochtonen relatief gezien laaggeletterdheid vaker voorkomt. Bovendien zijn vrouwen oververtegenwoordigd en blijkt dat de helft van de laaggeletterden werkt.Uit dit rapport blijkt dat er de afgelopen jaren maatschappelijk meer aandacht is gekomen voor het vraagstuk, dat de problematiek meer bespreekbaar is geworden, dat er meer partijen (publiek en privaat) bij het vraagstuk betrokken geraakt zijn en er een infrastructuur is ontstaan van educatieaanbieders, sociale partners, vrijwilligersorganisaties, bibliotheken, welzijnsorganisaties, gezondheidscentra en woningcoöperaties. Ook zijn er negen CAO’s afgesloten met afspraken over verbetering van taalvaardigheid op de werkvloer.Desondanks is nog steeds 10% van de beroepsbevolking laaggeletterd. Dat komt voor een belangrijk deel doordat het een dynamische groep betreft. Er zijn mensen die uit de doelgroep verdwijnen, maar er is ook sprake van nieuwe instroom. Daarbij gaat het om zowel jonge als oude(re) mensen, autochtoon en allochtoon. In het rapport wordt de verwachting uitgesproken dat, bij ongewijzigd beleid, ook in 2020 10% van de beroepsbevolking laaggeletterd zal zijn. Daarom acht het kabinet nieuwe maatregelen nodig, die zijn uitgewerkt in het Actieplan Laaggeletterdheid 2012- 2015.

Tot nu toe heeft het accent in Nederland vooral gelegen op lezen en schrijven. De eisen om maatschappelijk volwaardig te kunnen functioneren worden echter steeds hoger.

Vernieuwing begrip geletterdheidLaaggeletterdheid omvat luisteren, spreken, lezen, schrijven, gecijferdheid en in dat kader het gebruiken van alledaagse technologie om te communiceren en om te gaan met informatie.

Om binnen de educatie prioriteit te geven aan het bevorderen van geletterdheid wordt een wetwijziging voorbereid, waardoor er alleen nog maar opleidingen gericht op de basisvaardigheden Nederlandse taal en rekenen gegeven kunnen worden; allerlei trainingen en cursussen, die nu uitgevoerd werden onder de definities ‘sociale redzaamheid’ en ‘breed maatschappelijk functioneren’ kunnen dan niet meer.Gezien de vraag van de gemeente Overbetuwe en Lingewaard de afgelopen jaren betekent dit een grote verschuiving. Met name wordt aandacht gevraagd voor de werving en toeleiding van cursisten: deze verantwoordelijkheid komt geheel bij de gemeente te liggen. Er zijn structurele afspraken nodig met Werk & Inkomen hierover.

OpbrengstenJaarlijks levert Educatie & Integratie de rendementcijfers van de deelnemers die onder de WEB (Wet Educatie en Beroepsonderwijs) vallen aan bij de Inspectie van Onderwijs. De Inspectie hanteert de volgende definitie voor opbrengsten: Traject succesvol afgerond betekent dat het traject van de deelnemer is afgerond conform de doelen als vastgelegd in de onderwijsovereenkomst met de deelnemer. Dit resulteerde in 2012 tot een opbrengst van 76%.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

10

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

3. VAVORijn IJssel VAVO had het afgelopen jaar voor het eerst sinds vijf jaar weer te maken met een lichte krimp. Terwijl we, vanwege strengere exameneisen in het VO, meer studenten verwachtten, nam het aantal studenten licht af. We kregen minder leerlingen via de ‘Rutte regeling’; de uitbesteding vanuit het Voortgezet Onderwijs. Het aantal WEB-leerlingen nam toe van 118 in 2011 naar 159 in 2012. Zij realiseerden 95640 onderwijsuren. Rijn IJssel VAVO heeft daarmee meer studenten bediend dan budgettair mogelijk was; we hadden becijferd dat we op basis van het budget ongeveer 135 leerlingen konden inschrijven, die 73316 uur zouden realiseren.

Rijn IJssel VAVO is het afgelopen jaar ook door de inspectie bezocht. Iedere 3 jaar worden ROC’s bezocht met een grootschalig onderzoek. Vooraf maakt de inspectie een analyse op de risico’s. Men bekijkt de opbrengsten (examenresultaten), beoordeelt de ingeleverde documenten en bekijkt of er klachten zijn binnengekomen, of veel administratieve meldingen uit BRON, het volgsysteem van de IB groep.Op basis van die risicoanalyse beperkte het inspectiebezoek zich tot een dagdeel, met een kort gesprek. Het eindoordeel over Educatie, het VAVO was positief. Het afgelopen jaar heeft het VAVO team vooral ingezet op de verbetering van de kwaliteit en de borging van die kwaliteit van de schoolexamens. In tegenstelling tot een gewone school voor Voortgezet Onderwijs kent VAVO alleen examenklassen. De kwaliteit van de examinering is dan ook het belangrijkste item. Met ondersteuning van een externe partner is het gehele handboek examinering herzien en geactualiseerd.In totaal stonden er op 1 oktober 2012 165 (2011: 118) studenten ingeschreven op WEB-gelden en 256 (2011: 342) studenten via de uitbesteding. De overige deelnemers werden gefinancierd vanuit het mbo of betaalden het traject zelf.

ExamenresultatenRijn IJssel VAVO had op 1 oktober 2011 495 ingeschreven studenten. In mei behaalden 227 leerlingen rechtstreeks hun diploma. Na de herkansing behaalden nog eens 16 leerlingen hun diploma. Totaal dus 242 diploma’s. Dat is een rendement van 49%. Daarbij kan nog worden opgemerkt dat niet alle ingeschreven kandidaten het doel hadden een diploma te behalen. 335 kandidaten hadden het plan om een diploma te behalen. 296 zijn er daadwerkelijk gestart met het examen. Van die leerlingen behaalde dus 82% een diploma. Het slagingspercentage is dus (uitgaande van het aantal op 1 oktober) 73%.

Andere relevante cijfers om de kwaliteit van een VAVO-opleiding te kunnen beoordelen, is het verschil tussen het schoolexamencijfer en het cijfer voor het centraal examen. In onderstaande tabel zijn die cijfers opgenomen. De inspectienorm is dat dit verschil maximaal 0,5 punt mag zijn. Alleen bij het (relatief kleine) vmbo overschrijden we die norm.

Aantal leerlingen die op 1 oktober Aantal diploma’s Percentage diploma wilden halenVMBO 40 24 60HAVO 176 121 69VWO 119 97 82Totaal 335 242 73

11

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Daarin is ook het gemiddelde cijfer voor het centraal examen te lezen. De inspectie hanteert als norm een gemiddeld cijfer van 5,8. Die norm halen we bij alle afdelingen.

Met deze cijfers scoren we goed; in de ranking van de Onderwijsinspectie behoort het VAVO van Rijn IJssel tot de 3 best renderende VAVO’s van Nederland.

Voor uitgebreidere informatie over de examens verwijzen we naar het examenverslag, op verzoek beschikbaar.

Vanaf 1 januari 2013 wordt het VAVO rechtstreeks uit de Rijkskas bekostigd. Dit is dus het op één na laatste verslag van het VAVO. In 2014 krijgt u nog de cijfers over de leerlingen die op 1 oktober 2012 ingeschreven stonden.

Op 1 oktober 2010, de teldatum die gebruikt wordt voor het verslagjaar 2011, stonden er vanuit Lingewaard 12 deelnemers en vanuit Overbetuwe 7 deelnemers op WEB-gelden ingeschreven bij het VAVO (Lingewaard: 8 HAVO en 4 VWO, Overbetuwe 5 HAVO en 2 VWO). Samen realiseren ze resp. 6120 en 3080 onderwijsuren. Van de deelnemers uit Lingewaard probeerden 6 deelnemers een diploma te behalen; 2 deelnemers behaalden een diploma en er werden 18 certificaten uitgereikt.Van de deelnemers uit Overbetuwe probeerden 3 deelnemers een diploma te behalen, 2 behaalden dit diploma ook. Opvallend is de daling van het aantal WEB kandidaten uit Lingewaard/Overbetuwe. Van 25 naar 19.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Totaal na 2e tijdvak Aantal SE CE CE-SEHAVO 774 6,02 6,13 0,09VMBO 133 6,48 5,87 -0,62VWO 458 6,31 5,98 -0,35

12

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

4.Kwaliteitszorg

Visie op kwaliteitszorgRijn IJssel gaat uit van een integrale visie op kwaliteit en kwaliteitszorg. Uitgangspunt hierbij is dat de verantwoordelijkheid voor kwaliteit een gedeelde verantwoordelijkheid is. Alle medewerkers van Rijn IJssel dragen verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun eigen handelen. Het eigen handelen is hierbij afgestemd op de belangen van studenten, collega’s en de doelstellingen van RijnIJsselendedaartoebehorendeonderdelen.KwaliteitszorgisbijRijnIJsseldusmeerdanalleeneen kwaliteitszorgsysteem of een meetsysteem. Het gaat ook of misschien juist over gedrag en houding. Gedrag en houding waarbij ieder individu en ieder onderdeel van Rijn IJssel zich bewust is van de effecten van zijn of haar handelen, hier af en toe bij stil staat en op basis daarvan probeert zijn of haar handelen aan te passen. KwaliteitszorgisvoorRijnIJsselookhetzichtbaarmakenvandekwaliteitvanhetonderwijsendeorganisatie. Systematische kwaliteitszorg en het systeem van kwaliteitszorg hebben daarbij niet alleen waarde voor Rijn IJssel zelf, maar is ook een verantwoordingsmiddel naar studenten, het beroepenveld, de opdrachtgevers, de medewerkers alsook de inspectie en de maatschappij. De integrale visie op kwaliteitszorg betekent dan ook dat gedrag en systeem op elkaar moeten worden afgestemd en elkaar dienen te versterken. Integraal betekent voor Rijn IJssel ook datkwaliteitszorgbetrekkingheeftopalonzeactiviteiten.Kwaliteitszorggaatduszoweloveronderwijskwaliteit, als over bedrijfsvoering. Het gaat over de mate waarin wij erin slagen onze (maatschappelijk relevante) doelen te realiseren. De kwaliteitscyclus (plan, do, check, act) is dan ook geïntegreerd in onze beleidscyclus.We doen de dingen die we doen (organisatie) om iets tot stand te brengen (resultaten). Resultaten zijn hierbij niet alleen beperkt tot onderwijsresultaten en/of financiële resultaten, maar hebben eveneens betrekking op de waardering (tevredenheid) van studenten, het beroepenveld, de opdrachtgevers, de medewerkers en bijvoorbeeld de onderwijsinspectie. Kortomwedienenonscontinuaftevragenwaaromwededingendoendiewedoen.Welkeafspraken(plannen)hebbenweonderlinggemaakt?Hoezijndieafsprakentotstandgekomen?Komenwe die afspraken na (uitvoeren)? Evalueren (toetsen) we het effect van de gemaakte afspraken? Zijn afspraken ook vastgelegd? Is er voldoende draagvlak voor de gemaakte afspraken? Worden afspraken aangepast indien daar aanleiding toe is (bijstellen)?

ZelfevaluatieOm de kwaliteit en effectiviteit van het onderwijs te borgen worden cijfers geanalyseerd en wordt aan betrokkenen gevraagd wat hun mening is over het onderwijs. Deze gegevens worden gebruikt bij de tweejaarlijkse zelfevaluatie van de onderwijsteams. De criteria waarop de teams zichzelf beoordelen zijn:• Programma• Leerproces• Begeleiding• OmgangenVeiligheid• KwaliteitszorgDeze monitoring van de onderwijskwaliteit vormt de basis voor kwaliteitsverbetering. Indien nodig worden verbeteracties opgenomen in het teamcontract.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

13

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Keurmerk Inburgering (KIWA)HetKeurmerkInburgeringvanStichtingBlikopWerkisontwikkelddoorMBORaad,BOAenBOREA.HetkeurmerkwordtafgegevendoorKIWA.ElkjaarvoertKIWAeenaudituitenwordthetkeurmerkal dan niet verlengd. Blik op Werk kent in het vierde cyclusjaar de mogelijkheid tot het verlenen van een vrijstelling voor de audit, mits in de voorafgaande jaren geen onvoldoendes zijn gescoord en de resultaatgegevens voor cyclusjaar vier aan alle normen voldoet. Aangezien Rijn IJssel aan alle normen voldoet heeft in 2012 geen audit heeft plaatsgevonden. De volgende audit is in 2013.De prestatie-indicatoren, onderverdeeld naar aandachtsgebied, zijn:

Algemeen CursuscontractDoorlooptijden 1. Doorlooptijd tot start cursus 2. Doorlooptijd cursusResultaten 3. Eindresultaat cursus 4. Slagingspercentage 5. Contractprestatie collectieve contractenBegeleiders 6. Bekwaamheid begeleidersOrganisatie 7. Privacyreglement 8. KlachtenmanagementTevredenheid 9. Tevredenheid cursisten 10. Tevredenheid opdrachtgevers

Toezichtskader Inspectie van OnderwijsAan de hand van verantwoordingsdocumenten van de instelling maakt de Inspectie van Onderwijs jaarlijks een risico-inventarisatie. Indien er risico’s worden gesignaleerd, komt de Inspectie de school bezoeken en voert een nader onderzoek uit. Hieronder de criteria uit het waarderingskader:

1. Naleving wettelijke vereisten2. Opbrengsten3. Onderwijsproces: • Samenhang • Maatwerk • Didactischhandelen • Leertijd • Leeromgeving • Intakeenplaatsing • Studieloopbaanbegeleiding • Zorg • Beroepspraktijkvorming/Stage4. Kwaliteitvanhetleraarschap: • Didactischhandelen • Betrokkenheiddocenten • Professionaliseringvandocenten5. Examinering en diplomering: • Exameninstrumentarium • Afnameenbeoordeling • Diplomering

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

14

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

6. Kwaliteitsborging: • Sturing • Beoordeling • Verbeteringenverankering • Dialoogenverantwoording7. Financiële continuïteit: • Financiëlepositie • Financiëlebeheersing

Bij het laatste Inspectieonderzoek in 2012 constateerde de Inspectie geen risico’s voor de afdeling Educatie.

Exameninstelling (KCE)Sinds 2007 is Rijn IJssel exameninstelling voor het praktijkdeel van het Inburgeringsexamen. JaarlijksvoertKCE(KwaliteitsCentrumExaminering)eenaudituitomdekwaliteitteborgen.Deze audit is gericht op een vijftal auditaspecten met bijbehorende beoordelingscriteria:• Registratieenidentificatie• Afnameenbeoordeling• Resultaatverwerking• Verantwoording• Afhandelingklachten,beroepszakenenfraude

Indiendeexameninstellingvoldoetaanalleaspecten,verlengtKCEdegoedkeurendeverklaringendaarmee de bevoegdheid tot het afnemen van praktijkexamens Inburgering.Nadejaarlijkseauditin2012constateerdeKCEdatRijnIJsselvoldoetaanallecriteria.

TevredenheidonderzoekenOpdrachtgeversEen onafhankelijk bureau van Blik op Werk houdt ieder jaar een tevredenheidonderzoek onder opdrachtgevers. In 2012 gaven de opdrachtgevers Rijn IJssel een 7,8 (landelijk gemiddelde 7,3).

DeelnemersHetzelfde onafhankelijke bureau van Blik op Werk houdt ook ieder jaar een tevredenheidonderzoek onder de inburgeraars. In 2012 gaven de inburgeraars Rijn IJssel een 8,4 (landelijk 7,5).Naast dit externe tevredenheidonderzoek bevraagt Rijn IJssel ook zelf iedere twee jaar de deelnemers van Educatie & Integratie. In 2010 kwam uit dit onderzoek een gemiddeld tevredenheidpercentage van 91%. Het volgende onderzoek vindt plaats in maart 2013. De tevredenheid van de VAVO-deelnemers is gemeten in januari 2012 en was 84%.

MedewerkersIedere twee jaar wordt een tevredenheidonderzoek gehouden onder het personeel. In 2012 gaf het personeel van Educatie & Integratie Rijn IJssel een 7,6.

15

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

5. Bijlage: Cijfermatige gegevens

Deze cijfers zijn de gegevens uit het cursistregistratiesysteem Peoplesoft. Conform de raamovereenkomst Educatie worden de gegevens van de deelnemers, die hebben deelgenomen aan de korte cursussen en trainingen, hierin niet geregistreerd.Deze aantallen zijn niet in bijgaande tabellen verwerkt.In totaal hebben 157 cursisten deelgenomen in 2012 aan de korte cursussen en trainingen in de gemeente Overbetuwe en 152 cursisten vanuit Lingewaard; wij verwijzen u voor deze gegevens naar pagina 4.

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Sekse

Lingewaard man vrouw TotaalVAVO 5 83% 1 17% 6educatie 17 25% 52 75% 69totaal 22 29% 53 71% 75

Overbetuwe man vrouw TotaalVAVO 5 63% 3 38% 8educatie 11 31% 25 69% 36totaal 16 36% 28 64% 44

man 83%

vrouw 17%

VAVO Lingewaard

man 62%

vrouw 38%

VAVO Overbetuwe

man 31%

vrouw 69%

Educatie Overbetuwe

man 25%

vrouw 75%

Educatie Lingewaard

16

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Achtergrond

Lingewaard autochtoon allochtoon TotaalVAVO 6 100% 0 0% 6educatie 13 19% 56 81% 69totaal 19 25% 56 75% 75

Overbetuwe autochtoon allochtoon TotaalVAVO 0 0% 8 100% 8educatie 8 22% 28 78% 36totaal 8 18% 36 82% 44

allochtoon 81%

autochtoon 19%

Educatie Lingewaard

allochtoon 100%

autochtoon 0%

VAVO Overbetuwe

allochtoon 0%

autochtoon 100%

VAVO Lingewaard

allochtoon 78%

autochtoon 22%

Educatie Overbetuwe

17

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

Leeftijdsopbouw

Lingewaard <20 20-30 30-40 40-50 50-60 >60 onb TotaalVAVO 1 5 0 0 0 0 0 6educatie 3 14 12 20 14 6 0 69totaal 4 19 12 20 14 6 0 75

Overbetuwe <20 20-30 30-40 40-50 50-60 >60 onb TotaalVAVO 6 1 0 0 1 0 0 8educatie 2 1 10 13 7 3 0 36totaal 8 2 10 13 8 3 0 44

Leeftijdsopbouw educatie Lingewaard 2012

3

1412

20

6

14

<20 20-30 30-40 40-50 50-60 >60

0

5

10

15

20

Leeftijdsopbouw educatie Overbetuwe 2012

21

10

13

3

7

<20 20-30 30-40 40-50 50-60 >60

0

3

6

9

12

15

18

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

VAVO deelnemers per 1-10-2011 VAVO aanbod per 1-10-2011

Lingewaard VMBO HAVO VWO Totaal VMBO HAVO VWO TotaalVAVO 1 4 1 6 320 1960 360 2640

totaal 1 4 1 6 320 1960 360 2640

VAVO deelnemers per 1-10-2011 VAVO aanbod per 1-10-2011

Overbetuwe VMBO HAVO VWO Totaal VMBO HAVO VWO TotaalVAVO 2 6 0 8 520 3440 0 3960

totaal 2 6 0 8 520 3440 0 3960

Educatie deelnemers 2012

Lingewaard SR BMF NT2 NT2_ALF (1)educatie 39 0 7 23 69

totaal 39 0 7 23 69

Educatie deelnemers 2012

Overbetuwe SR BMF NT2 NT2_ALF Totaaleducatie 19 0 12 5 36

totaal 19 0 12 5 36

Educatie gerealiseerd urenaanbod 2012

Lingewaard SR BMF NT2 NT2_ALF (1)educatie 3253 0 823 5510 9586

totaal 3253 0 823 5510 9586

Educatie gerealiseerd urenaanbod 2012

Overbetuwe SR BMF NT2 NT2_ALF Totaaleducatie 1509 0 384 1509 3402

totaal 1509 0 384 1509 3402

(1) aantal gevolgde programma's, deelnemers kunnen dus meer dan 1 x geteld zijn

19

HAVOVMBO

VAVO aanbod uren 01-10-2011

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500 LingewaardOverbetuwe

320 520

1960

3440

3600

VWO

Ri

jn

I

Js

se

l

Ev

al

ua

ti

e

20

12

O

ve

rb

et

uw

e

Li

ng

ew

aa

rd

BMFSR

Educatie gerealiseerd urenaanbod 2012

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000 LingewaardOverbetuwe

3253

1509823

384

5510

1509

NT2

0 0

NT2_ALFA

ContactadresUtrechtsestraat 40/42, 6811 LZ ArnhemPostbus 5162, 6802 ED Arnhem026 3129200info@rijnijssel.nlwww.rijnijssel.nl/educatie

UitvoeringslocatiesArnhem Utrechtsestraat 40/42, Arnhem026 3129200

De LiemersBabberichseweg 23, Zevenaar0316 524153

Overbetuwe/Lingewaard Pr. Irenestraat 49, Elst0481 377492

RenkumGroeneweg 14, Renkum0317 315474

Rheden e.o.Tellegenlaan 2, Dieren0313 450500