Etienne Janssen:

Afd. CAT Preventiehuis

Kwetsbaarheid en sterkte

Risicogroepen m.b.t. drugsmisbruik

• Jonge delinquenten• Jongeren in zorginstellingen• Vroegtijdige schoolverlaters• Jongeren met sociale

problemen• Jongeren uit benadeelde

gezinnen• Afkomstig uit buurten waar

drugsgerelateerde problemen vaker voorkomen

Bron: Selected issues EMCDDA (2008): ‘Drugs en kwetsbare groepen’

Bereidheid tot leren en conformeren is zeer laag.

Participatief onderzoek Prof. Vander Laenen• Cannabis en alcohol zijn een

onderdeel van hun sociale realiteit.• ‘Omgaan met problemen’ is de meest

genoemde reden voor gebruik• Vertrouwen is een kernvoorwaarde

voor preventie en behandeling.• Een te grote focus op controle in het

drugsbeleid ondermijnt dit kwetsbare vertrouwen.

• Drugpreventie en behandeling zijn vaak gericht op abstinentie.

• Preventie en hulpverlening hebben een negatief imago

Bron: Vander Laenen, F. (2008). Drugpreventie voor kwetsbare groepen? Jongeren met een gedrags- en emotionele stoornis aan het woord. Den Haag: Boom

Jongeren met gedrags en emotionele stoornissen:

• Vaak zo fundamenteel gekwetst dat ze het moeilijk hebben om relaties op te bouwen.

• Ervaren het dagelijkse leven vaak als bedreigend.

• Hebben het moeilijk met verbaalcognitieve boodschappen

Onze uitdaging:

• Focus op sterktes en mogelijkheden

• Engagerend door:– vorm – inhoud

Werken rond sterktes?

Wat zit er in de weg?

De probleembenadering

De deficitbenadering• Wegnemen van de

oorzaak zal tot de gewenste situatie leiden.

• De oplossing ligt besloten in de kennis over de oorzaak en ontstaansgeschie-denis van de problemen.

Het medische model• Analyse• Diagnose• Voorschrijven• Behandelen• Evalueren

VAD: I-plan

1. Probleemanalyse

2. Derterminanten analyse

3. Doelgroepen

4. Doelen

5. Interventie

6. Implementatie

7. Evaluatie

8. Draagvlak

9. Capaciteit

EMCDDA: Prevention and evaluation kit (PERK)

1. Logisch model: samenhang der factoren2. Probleemanalyse3. Werkhypothese4. Componenten en specifieke doelen5. Strategie en implementatiewijze6. Haalbaarheid7. Implementatie en procesevaluatie8. Resultaatevaluatie

Resilience

• Definitie: Veerkracht is het vermogen van een systeem om verstoringen te absorberen en zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden met behoud van dezelfde functie, structuur, identiteit en terugkoppelingen.

http://www.youtube.com/watch?v=tXLMeL5nVQk

Veerkrachtige systemen

1. Diversiteit en verbondenheid

2. Korte feedbackloops3. Vertrouwen4. Ondersteuning van

innovatie5. Modulariteit 6. Redundantie

Bron: Holling, C. S., and L. H. Gunderson. (2002). Understanding transformations in human and natural systems.

http://www.youtube.com/watch?v=dk60sYrU2RU

Engagement

• Heldere doelen en subdoelen

• Directe feedback over de mate waarin men vorderingen maakt

• Gevoel van persoonlijke controle

• Evenwicht tussen uitdagingen en vaardigheden

Hey meneer voor wa is da goe?

bron:Csikszentmihalyi, M. & Rathunde, K. (1993). "The measurement of flow in everyday life: Towards a theory of

emergent motivation".

Hey wa voor een prut spel is da ier!

Opzet eerste werkingsjaar:Spelconcept

Flow

Kwalitatieve procesevaluatie en haalbaarheidsevaluatie d.m.v. focusgroepen

Videomontage

Meta-analyse focusgroepen

Te behouden

1. Doen!2. Jongeren en begeleiders

samen 3. Strenghts focused (laat het

zelforganiserende gebeuren)4. Investeren in imago (vorm

doet er toe)5. Spelconcept genereert

betrokkenheid6. Video en nieuwe media

Opportuniteiten

1. Personeelsintensiviteit afbouwen

2. Resilience beter operationaliseren

3. Spelconcept uitwerken met specialisten

4. Modules met verschillende moeilijkheidsgraden

5. Effect metingen6. Resilience uitlokken i.p.v.

trainen7. Minder fysieke uitdagingen8. Transfer!

Opzet tweede werkingsjaar:

Doe wat jullie doen (Rots en Water)

en probeer dit toe te passen tijdens een aantal uitdagingen.

Kwalitatieve procesevaluatie d.m.v. focusgroepen, jongeren en begeleiders.

Conclusies tweede werkingsjaar:

Uitdagingen:• Transfer (wat na het

project)• Uitdagingen vinden die

minder fysiek van aard zijn om aan te sluiten bij interesses van o.a. meisjes en minder actieve groepen.

Behouden:• Vertrekken van wat er is.• Systemisch model is

beter operationaliseerbaar.

• Uitdaging en keuzemogelijkheden werken intrinsiek motiverend

• Een context creëren waarin leren gebeurd.

En nu?

Partners• Jongeren, begeleiders en directie van de VAPH

voorzieningen in Oost Vlaanderen• Academische ondersteuning: Prof. Vander Laenen en

Dr. Franky D’Oosterlinck• Camera en montage: Flo Flamme• Trainers: Christophe Kino, Laurent Rouckhout, Robin

Lannoo• Grafische vormgeving:

• Met de steun van