Escobar

48 VRIJ NEDERLAND

FOTODOCUMENT | NARCOPRETPARK

NARCOPRETPARKHET LANDGOED VAN PABLO ESCOBAR

FOTO’S ANOEK STEKETEE TEKST EEFJE BLANKEVOORT

DE COLOMBIAANSE DRUGSBARON PABLO ESCOBAR (1949-1993) CREËERDE ZIJN EIGEN HOF VAN EDEN: HACIENDA NÁPOLES. ZEBRA’S, GIRAFFES, ZELFS NIJLPAARDEN LIEPEN ER VRIJ ROND. NA DE ONDERGANG VAN ESCOBAR RAAKTE HET LANDGOED IN VERVAL. NU IS HET OPENGESTELD VOOR PUBLIEK. ALS ATTRACTIEPARK.

23 MEI 2009 49

COLOMBIAANS FAMILIEUITJE JURASSIC PARK, AFRIKAANSE SAFARI EN ESCOBAR: ‘DAT ZORGT VOOR EEN GEVOEL VAN SPANNING EN AVONTUUR’

50 VRIJ NEDERLAND


23 MEI 2009 51

‘BIENVENIDOS A VERDADERA AV O N T U R A SALVAJE, wel-kom in het ware wilde avontuur,’

staat er op de uit nepbamboe opgetrokken poort. De typografie, de kleuren: het is een bij-na exacte kopie van het logo van Jurassic Parc. Onafgebroken schalt een bandje uit twee gi-gantische boxen. Een bombastische stem prijst de attracties aan, afgewisseld met rancheras en Vivaldi. Het gebrul van een dinosauriër schalt over het kiezelpad. Alleen de oude poort van de Hacienda herinnert nog aan Pablo Escobar. Op de triomfboog prijkt het tweemotori-ge vliegtuigje waarmee ‘El Patrón’ zijn eerste drugsmiljoenen zou hebben verdiend.

December 2007 opende het Parque Temático Hacienda Nápoles zijn poorten, maar er wordt nog volop gebouwd. Vrachtwagens met bouw-materiaal rijden in en uit, werknemers op mo-toren scheuren langs. Een Afrikaanse savanne, levensechte dinosauriërs, een arena voor cul-turele evenementen, wilde dieren, een vlinder-tuin en het oude landhuis van Escobar, somt de folder de eclectische verzameling attracties op. Vierhonderdduizend bezoekers per jaar hoopt de directie te trekken. Tegenover het park wordt alvast een nieuw hotel uit de grond gestampt. Gepland staan nog een vijfsterren-hotel, restaurants en mechanische attracties.

Een safaribusje beschilderd met zebrastre-pen staat klaar om ons naar de eerste attractie te brengen. Twee families zitten al te wachten. Het busje hobbelt over de weg van grove stenen, be-wust ruig gelaten om het gevoel van avontuur te versterken. Aan weerszijden strekt het enor-me landgoed zich uit; glooiende groene heuvels met exotische bomen zo ver het oog reikt.

Pablo Emilio Escobar Gaviria, alias El Patrón of El Doctor (1949-1993), begon zijn criminele carrière als puber met het ste-len van auto’s en marmeren grafstenen. Na een geslaagde smokkelklus in 1970 legde hij zich voortaan toe op de lucratieve drugshan-del. Vliegtuigen vol cocaïne stuurde hij naar de Verenigde Staten – in korte tijd werd hij steenrijk. In 1978 kocht hij voor ruim zestig miljoen dollar het drieduizend hectare tellen-de landgoed Hacienda Nápoles in het afgele-

gen plaatsje Puerto Triunfo, drie uur rijden van Medellín. Hier fêteerde hij zijn gasten en nam hij ze mee uit waterskiën op een van de kunst-matig aangelegde meren. Op het terrein hield hij zo’n tweeduizend dieren, waaronder uit Afrika gesmokkelde olifanten, antilopen, buf-fels, zebra’s en nijlpaarden. Voor zijn kinderen Juan Pablo en Manuela liet hij metershoge di-nosaurussen bouwen. Zevenhonderd werkne-mers woonden en werkten op het landgoed.

MODERNE ROBIN HOOD

Medewerkster Blanca staat achter een toon-bank in de vorm van een krokodil en verkoopt petten, T-shirts en ansichtkaarten van de Hacienda. Ze is geboren en getogen in Puerto Triunfo. Haar zus woonde en werkte jarenlang op het landgoed van Escobar. Ze onderhield het terrein en voedde de dieren, vertelt Blanca. ‘Ik weet dat veel mensen nare herinneringen aan die tijd hebben, maar ik ken Pablo alleen maar als een vriendelijke, gulle man. Ik her-inner me nog goed dat hij vaak vrachtwagens vol cadeaus liet komen voor ons kinderen uit het dorp. En geen kleine cadeaus, maar mooi groot speelgoed zoals radiografisch bestuurba-re auto’s en mechanische robots.’

Escobar zorgde niet alleen goed voor zijn buren in Puerto Triunfo, ook de armen van Medellín konden rekenen op zijn barmhar-tigheid. Een van de wijken van de stad, waar hij huizen voor de armen bouwde, is naar hem vernoemd: Barrio Pablo Escobar. Voor veel Colombianen was Escobar een moder-ne Robin Hood. Niet alleen verschafte de Hacienda aan honderden arme Colombianen een baan, Escobar stelde ook een deel van zijn terrein open voor publiek. Duizenden mensen bezochten wekelijks gratis de dierentuin.

Zo ook de familie Gonzalez uit Medellín. Ze zijn zichtbaar teleurgesteld over het bezoek aan het pretpark. ‘Vroeger liepen hier duizen-den dieren in het wild rond. Een bezoek aan de Hacienda was toen nog een echte safari,’ vertelt moeder Piedad. Haar echtgenoot haalt verontschuldigend zijn schouders op. ‘Voor ons was Pablo Escobar toen nog een onbeken-de figuur. Hij was actief in de politiek, maar we wisten niet hoe hij werkelijk was. Zijn wreedheid leerden we pas later kennen.’Begin jaren tachtig kreeg Escobar politieke as-

piraties. Hij wilde niet alleen de rijkste, maar ook de machtigste man van Colombia worden. Zijn gulheid leverde hem veel stemmen op en in 1982 werd hij gekozen tot lid van het par-lement. Zijn verlangen om tot het establish-ment te behoren, was het begin van zijn on-dergang. In 1983 werd hij onder druk van de Verenigde Staten uit zijn functie ontheven. De moord op Rodrigo Lara Bonilla, minister van Justitie, in 1984 was het begin van zijn bloedi-ge wraakcampagne. Politici, rechters, journa-listen en leden van concurrerende drugskartels werden voor de keus gesteld: plata o plomo, zil-ver of lood, steekpenningen of een kogel.

In 1989 werd de Hacienda Nápoles ge-confisqueerd. Plunderaars, op zoek naar het nieuwe El Dorado, sloegen gaten in muren en vloeren en spitten hectares grond om in de hoop de schatten van Escobar te vinden. Het landhuis veranderde in een ruïne. Arme fami-lies, vooral desplazados, gevlucht voor geweld in hun eigen regio, namen hun intrek in de voormalige vertrekken van de werknemers en in de gastenverblijven. De wilde dieren wer-den niet langer verzorgd en stierven of wer-den afgeschoten. Alleen de nijlpaarden bleef dat lot bespaard.

HUURMOORDENAARS

Ons safaribusje rijdt langs een van de aan-gelegde meertjes de heuvel op. We stoppen voor het vijfsterren safarihotel in aanbouw. Een meisje in kakikleurig Hacienda Nápoles T-shirt verwelkomt ons met een parasol te-gen de brandende zon. Het is voedertijd en de nijlpaarden kunnen elk moment in bewe-ging komen om hun dagelijkse portie wortels naar binnen te werken. In de verte steken de glimmende grijze ruggen van de beesten nog net boven het water uit.

‘De Hacienda is de enige plaats ter wereld buiten Afrika waar nijlpaarden in het wild voorkomen,’ vertelt onze gids. Escobar im-porteerde drie nijlpaarden, een mannetje en twee vrouwtjes. De hippo’s bleken het won-derbaarlijk goed te doen in de vrije natuur. Zestien nijlpaarden lopen er inmiddels rond in en rondom de Hacienda. Toen de bouw van het park begon, werden alle beesten ge-vangen op één koppel na. Bonnie & Clyde worden ze door omwonenden genoemd. Ze

‘IK HERINNER ME NOG GOED DAT HIJ VAAK VRACHT-WAGENS VOL CADEAUS LIET KOMEN VOOR DE KINDEREN’

ESCOBARS OUDE LANDHUIS ‘IK WEET DAT VEEL MENSEN NARE HERINNERINGEN AAN DIE TIJD HEBBEN, MAAR IK KEN PABLO ALLEEN MAAR ALS EEN VRIENDELIJKE MAN’

52 VRIJ NEDERLAND 23 MEI 2009 53


zijn regelmatig in de buurt gesignaleerd, in de Rio Magdalena, en zelfs in het plaatsje Puerto Triunfo. ‘Op de vlucht zoals Escobar,’ zegt de gids met gevoel voor drama.

Eind jaren tachtig bereikte de oorlog tussen Escobar, overheid en rivaliserende drugsben-des een hoogtepunt. De drugsbaas liet sicari-os, huurmoordenaars, opleiden. De vaak jon-ge jongens uit de sloppenwijken kregen één miljoen pesos voor elke dode politieagent. Bomaanslagen ontwrichtten het leven in de steden. In 1991 liet Escobar zich – na lange onderhandelingen – uit angst voor uitlevering aan de Verenigde Staten insluiten. Hij mocht de helft van zijn bewakers uitkiezen en de ge-vangenis werd onder zijn toezicht gebouwd en ingericht: de Kathedraal. Toen El Patron in 1992 zijn ‘gevangenis’ ontvluchtte, begon een intensieve klopjacht van een wonderlijke coalitie van het Colombiaanse leger en poli-tie, paramilitairen, concurrerende drugskar-tels en de Amerikaanse drugsbestrijdingsor-ganisatie DEA. Op 2 december 1993, een dag na zijn drieënveertigste verjaardag, werd hij op het dak van een woning in Medellín met ko-gels doorzeefd.

Zestien jaar na zijn dood spreekt Escobar nog steeds tot de verbeelding. Talloze bio-grafieën zijn aan hem gewijd, er zijn T-shirts met zijn portret te koop, in het museum van Antioquia in Medellín is Botero’s De dood van Pablo Escobar de meest verkochte souvenir, in Hollywood zijn drie nieuwe films over hem in de maak.

LEGAAL VERDIEND

We passeren het colliseo, de arena waar Escobar stierengevechten hield, en rijden door naar het Museo Memorial. Groepjes toeristen klaute-ren de heuvel op naar het oude landhuis. Alleen het karkas staat nog overeind. Escobars collec-tie jongensspeeltjes staat aan weerszijde van het pad: hovercrafts, jetski’s, zijn Renaultje en ver-roeste oldtimers, waaronder, volgens Escobar, de auto van Bonnie en Clyde. Op de zijkant van het gebouw prijken grote foto’s van El Patron, links uitgedost als Mariachi-zanger, rechts badend in een plas bloed. Triunfó el Estado, Triomf van de staat, staat er in koeien-letters boven. Toeristen poseren voor het groen uitgeslagen, gebarsten zwembad. ‘De Fiscalia heeft na een tip van een gevangene dat er juwe-len en wapens onder het zwembad zouden lig-gen de boel opgeblazen. Maar ook hier is niets van Escobar’s schatten gevonden,’ vertelt Oscar Orozco, de eigenaar van de Hacienda.

De familie van Escobar voerde een jaren-lange juridische strijd tegen de onteigening, maar in 2004 werd de Hacienda Napoles of-ficieel overgedragen aan de overheid. Een deel

werd aan de gemeente van Puerto Triunfo gegeven, een ander deel aan het ministerie van Justitie – er wordt nu een gevangenis ge-bouwd en er zijn verschillende landbouwpro-jecten voor gedemobiliseerde paramilitairen en desplazados. Oscar Orozco exploiteert een deel van de grond voor het pretpark. In 2006 kwam hij op het idee. ‘Alles wat met Escobar te maken heeft, vinden mensen interessant, nog steeds,’ vertelt hij. ‘De Hacienda is een historische plek, hier woonde de grootste crimineel uit de Colombiaanse geschiedenis. Dat willen mensen zien.’

Afrikaanse safari, Jurassic Parc en Escobar, is dat geen vreemde combinatie? Orozco vindt van niet. ‘We hebben het park hier ontwikkeld omdat Escobar hier heeft ge-woond, anders had het geen kans van sla-gen. Maar alleen een museum is niet ge-noeg. Daarom heeft het park drie concepten: Escobar, Afrikaanse safari en Jurassic Park. Dat zorgt voor een gevoel van spanning en avontuur, net zoals in andere attractieparken overal ter wereld.’

Orozco woonde vroeger naast de Hacienda en kent de omgeving goed. Zijn bedrijf bezit twee hotels in Puerto Triunfo en een aantal ranches in de omgeving. Zijn plannen voor het pretpark konden in het begin rekenen op hoongelach. ‘Investeren in een pretpark in Colombia? Ik werd voor gek verklaard. Maar Colombia is de afgelopen jaren onher-kenbaar veranderd. Acht jaar geleden kon je alleen naar Puerto Triunfo vliegen, nu is de weg tussen Bogota en Medellín eindelijk weer veilig. Toerisme neemt een grote vlucht, daar speel ik op in.’

Oscar Orozco is een selfmade man, net als de vorige eigenaar. Hij begon met een ijzer-warenwinkel en wist in veertig jaar een za-kenimperium op te bouwen in onroerend goed, uitzendbureaus en hotelketens. Hij is steenrijk, maar in tegenstelling tot Escobar heeft hij zijn fortuin legaal verdiend, bena-drukt Orozco. ‘We hebben veertien onder-zoeksprocedures van de overheid doorstaan voor we aan de bouw van het pretpark kon-den beginnen, en er is geen enkele onregel-matigheid gevonden.’

Is het niet vreemd om geld te willen ver-dienen aan de beroemdheid van een moor-

denaar? ‘We verheerlijken Escobar op geen enkele manier. Neem het landhuis; we laten niet de weelde van de glorietijd, maar de ru-ines van het einde zien. Ik wilde van iets ne-gatiefs iets positiefs maken; een narco-paleis veranderen in een pretpark voor het hele ge-zin. Bovendien biedt de Hacienda werkgele-genheid voor de regio.’

GEZUIVERD

De toeristen schuifelen door het karkas van het landhuis, langs de foto’s van Escobars mis-daden. De moord op minister Rodrigo Lara Bonilla, de slachtoffers van bomaanslagen, doodgeschoten politieagenten. Juan en Maria Teresa zijn met hun kinderen voor het eerst in het park. ‘Pablo Escobar heeft verschrikkelijk veel pijn veroorzaakt in Colombia,’ zegt Juan. ‘Mijn vrouw en ik werkten in de periode dat hij actief was, La Violencia, op de eerste hulp in Medellín. Tientallen politieagenten hebben we geprobeerd te redden, soms maakten we in een paar weken tijd vier grote bomaanslagen mee. Niemand durfde meer de straat op, het leven stond stil.’ Vinden zij het niet vreemd dat er van de Hacienda Nápoles een pretpark is gemaakt? ‘Met dit pretpark geeft de rege-ring iets terug aan de mensen die hebben ge-leden. We voelen hier niet langer de negatieve energie van Escobar. Deze plek, het hele land, voelt gezuiverd,’ zegt Juan.

Leonardo Rey, toerist uit Cali, is het daar niet mee eens. ‘Triunfo el estado?’ hij knikt misprijzend naar de foto van de dode Escobar. ‘Colombia is helemaal niet veran-derd na zijn dood. Er zijn juist een heleboel nieuwe Escobars opgestaan, kleiner dan hij, maar ze vormen een even groot probleem. Zolang de regering geen goed alternatief aan de boeren biedt, blijven zij coca verbouwen. Ja, je kunt nu door het land reizen, maar zo-lang het eigenlijke probleem niet wordt op-gelost, is de kans groot dat het geweld weer oplaait.’ V

‘Hacienda Nápoles’ is onderdeel van de serie ‘Dreamcities’, een project in woord en beeld van Anoek Steketee en Eefje Blankevoort over pretparken op opmerkelijke plaatsen overal ter wereld. In 2010 zal het in boekvorm ver-schijnen.

‘MET DIT PRETPARK GEEFT DE REGERING IETS TERUG AAN DE MENSEN DIE HEBBEN GELEDEN’

ESCOBARS OUDE RENAULTJE ONDERDEEL VAN ZIJN COLLECTIE JONGENSSPEELTJES, MET HOVERCRAFTS, JETSKI’S EN, NAAR VERLUIDT, DE AUTO VAN BONNIE EN CLYDE

54 VRIJ NEDERLAND 23 MEI 2009 55


ECHT OF NEP? VOLGENS EEN LEGENDE HEBBEN HANDLANGERS VAN ESCOBAR DE ZEBRA’S INGEWISSELD VOOR BESCHILDERDE EZELS OP DE LANDINGSBAAN HIER STEGEN DE VLIEGTUIGEN VOL COCAÏNE OP. IN DE TOEKOMST LANDEN DE TOERISTEN ER

Escobar

Documents

Transcript of Escobar