GelderlandGrensland

ERFGOEDFESTIVAL

Infokrant mei 2017

Vorige erfgoedfestivals in cijfers● 100 - 200 deelnemende organisaties● 150 - 350 publieksactiviteiten● 150.000 - 250.000 festivalbezoekers● 380 berichten in de pers● 43.000 bezoekers op de website● ruim 3000 likes op Facebook en volgers op Twitter● een totaal mediabereik van minimaal een half miljoen mensen● voor bijna 50% van de deelnemers leidt een festival tot nieuwe

samenwerkingsvormen ● 70% van de deelnemers waardeert de begeleiding en

ondersteuning als goed tot zeer goed

GRENSPAAL KETELDAL | FOTO MAUD HELDENS

DeelnemersGelderland Grensland versterkt de samenhang binnen de erfgoedsector. Organisaties met verschil-lende spe cialismen worden uitgenodigd om deel te nemen aan het festival: musea, theater- en muziek-gezelschappen, filmhuizen, historische verenigingen, kunstinstellingen, toeris-tische organisaties, media, onderwijsinstel lingen. Door samen te werken vergroten de deelnemers hun zichtbaar-heid en hun publieksbereik. Festivaldeelnemers ontwikkelen en financieren hun eigen activiteit. Het festivalteam ondersteunt hen in de vorm van bijeenkomsten, workshops en persoonlijk contact of advies. Daarnaast kunnen ze meeliften op de centrale commu-nicatie. Indien mogelijk stelt de festivalorganisatie een bescheiden stimuleringsbijdrage beschikbaar.

Gelderland Grensland laat het publiek op een laagdrempelige manier kennismaken met Gelderse grensverhalen via theater, pop-uptentoonstellingen, wandel- en fietsroutes, lezingen en nog veel meer!

In de zomer van 2018 vindt onder de naam Gelderland Grensland de vijfde editie van

het Gelderse erfgoedfestival plaats, met een publieksgericht programma boordevol

activiteiten. Ditmaal ligt de focus op het thema grenzen.

In Gelderland hebben grenzen altijd een belangrijke rol gespeeld. Aan het begin van onze jaartelling liep de grens van het Romeinse rijk dwars door dit ge-bied. In de middeleeuwen was Gelre de strategische overgangszone tussen oost en west. Later werd het gebied gebruikt als militaire buffer voor het westen van Nederland. De provincie Gelderland heeft naast een landsgrens ook nog zes provinciegrenzen!

Maar er zijn ook grenzen die dwars door de provin-cie lopen, zoals taalgrenzen en religieuze grenzen. Of de grote rivieren die eeuwenlang barrières tussen noord en zuid vormden. De indeling in vier kwar tieren zorgde ervoor dat de Veluwe, de Achter-hoek en de Betuwe elk hun eigen bestuur en eigen karakter kregen. Het Gelderse Overkwartier, waar ooit de oorsprong van Gelre lag, werd zelfs volledig van het gewest afgescheiden.

ERFGOEDFESTIVAL.NL | #FESTIVAL18

Gelderse erfgoedfestivals: een succesformule In het afgelopen decennium zijn ze een fenomeen geworden, de Gelderse erfgoedfestivals. Daarin brengen samenwerkende erfgoedorganisaties een typisch Gelders thema voor het voetlicht. In 2006 begon het met Gelderland 1900-2000, gevolgd door Geloven in Gelderland (2008), Gelegerd in Gelder-

land (2012) en Gemaakt in Gelderland (2015). Elk festival bestond uit honderden publieksactiviteiten. Denk aan tentoonstellingen, routes, voorstellingen, lezingen en open dagen. Er kwamen ruim 200.000 bezoekers op af. Daarnaast leverden de festivals veel media-aandacht op.

De erfgoedfestivals worden gecoördineerd door een festivalteam onder leiding van prof. dr. Dolly Verhoeven en gefaciliteerd door Erfgoed Gelder-land. Het festivalteam ondersteunt en stimuleert deelnemers, zorgt voor de centrale communicatie van het festival en voor enkele activiteiten die als rode draad door het festival lopen.

Het overkoepelende programma van de festivals wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van de provincie Gelderland en het Mondriaan Fonds.KINDEREN LEREN EEN AMBACHT TIJDENS GEMAAKT IN GELDERLAND

EERSTE INSPIRATIEBIJEENKOMST VOOR DE DEELNEMERS VAN GELDERLAND GRENSLAND

PUBQUIZ | FOTO JASON KRÜGER CC-BY-SA 4.0

Vier rode draden met vier centrale activiteiten'Grenzen’ is een breed thema met veel invalshoeken. Daarom worden er vier rode draden uitgewerkt. Het festivalteam organiseert per rode draad een centrale activiteit.

Deelnemers kunnen deze gebruiken als inspiratiebron of om bij aan te haken.

1 Grenzen in het landschapDit soort grenzen kun je markeren of volgen, je kunt ze overschrijden, en je kunt er verhalen over vertel-len. Denk aan provincie-, gemeente-, waterschaps- en erfgrenzen. Of rivieren, spoorlijnen, forten en linies. Het festivalteam bereidt een route voor langs de hele grens van Gelderland.

2 Grenzen tussen mensenDit onderwerp kan gaan over mensen die een grens overschreden: immigranten of emigranten, gast arbeiders of vluchtelingen. Maar er bestaan ook heel andere grenzen tussen mensen, zoals taal grenzen, culturele grenzen, religieuze grenzen of generatiegrenzen. Het festivalteam start een fotoproject met nieuw komers in Gelderland: welke invloed had immigratie op hun leven?

3 Grenzen die verbindenEen erfgoedfestival over grenzen vraagt om grens-overschrijdende samenwerking. Met buren aan de andere zijde van de grens, met nieuwkomers, met kunstenaars, vloggers, muzikanten of circusartiesten. En met allerlei andere onverwachte deelnemers. Het festivalteam zoekt in een serie theatervoorstellingen de samenwerking met de kunstsector.

4 Grote Gelderse grensverhalenSommige verhalen zijn zo betekenisvol voor Gelderland, dat ze in een grenzenfestival eenvoudig niet mogen ontbreken. Denk aan het verhaal van de Romeinse Limes, de vier kwartieren van Gelre, de Kleefse enclaves, de diverse Waterlinies of de frontlinie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het festivalteam bereidt een tentoonstelling voor in de vier vroegere kwartierhoofdsteden van Gelre.

Tijdpadfestival

Uitvoeringsfasemei-juli 2018

Evaluatiefasenajaar 2018

Borgingsfasevanaf najaar 2018

Voorbereidingsfasenajaar 2017-voorjaar 2018

Oriëntatiefasevoorjaar2017

Gelderland Grensland is een initiatief van Erfgoed Gelderland. ERFGOEDFESTIVAL.NL | #FESTIVAL18

TREIN ARNHEM - FRANKFURT | FOTO ROB DAMMERS CC-BY

DUITS ONDERWIJS IN ELTEN 1957 | FOTO NATIONAAL ARCHIEF FOTOCOLLECTIE ANEFO, HERBERT BEHRENS CC-BY

Educatie: voor Gelderland Grensland wordt een game over de Romeinse tijd ontwikkeld om kinderen op een leuke manier te betrekken bij het festival

Het festival als merkDe vorige festivals hadden elk een eigen ‘gezicht’ met als verbin-dend element de g van Gelderland in het logo. Na vier edities zet-ten we de erfgoedfestivals neer als een sterk merk, met een eigen identiteit en een vaste huisstijl. Binnen die huisstijl is er ruimte voor telkens wisselende festivalthema’s. Op die manier willen we de festivals nog beter bekend maken bij het grote publiek. Van deelnemers vragen we de gezamenlijke festivalidentiteit mee uit te dragen. Daarvoor zullen we verschillende keuzemogelijkheden aanbieden.

Activiteiten Gelderland Grensland richt zich op de inwoners, de toeristen en de buren van Gelderland. Het festival vertelt lokale bewoners een nieuw verhaal over de eigen regio. Toeristen maken kennis met de karakteristieke aspecten van de provincie en de buren van Gelder-land met de gedeelde grensverhalen.

Ideeën voor activiteiten zijn:● wandelroute langs de gemeentegrens in combinatie met een

kunstproject over de grens● tentoonstelling over grensbewaking en grensoverschrijding● muziekavond met buren van over de grens● lezing over smokkelpraktijken ● symposium over Gelderse immigranten door de eeuwen heen● dialectdictee ● pubquiz over grenzen● fotografietentoonstelling van grensmarkeringen ● theater- of dansvoorstellingen over de Waal als scheiding en

verbinding ● horeca-arrangementen met een grensbiertje

Meer inspiratie? In oktober 2016 verscheen Gelder­land grensland. 2000 jaar verdeeld en verbonden, met ruim twintig hoofdstukken over Gelderse gren-zen. Het is verkrijgbaar in de boek-handel en te leen bij veel Gelderse bibliotheken. Of bekijk de grensver-halen op de website mijnGelder-land.nl onder het thema Grenzen. LIMESFORT IN ARNHEM-MEINERSWIJK | FOTO NEDERLANDSE LIMES

SAMENWERKING

Meedoen? Wilt u tijdens het erfgoedfestival een publieksactiviteit organiseren? Meldt u zich dan aan als (potentiële) deel-nemer. U krijgt dan uitnodigingen voor inspiratiebijeenkomsten en workshops. En u krijgt informatie over de festivalplannen. Waar nodig kunnen we u met een kleine financiële bijdrage ondersteunen (onder voorbehoud).

Specifiek vanwege het thema grenzen nodigen we nu ook organisaties uit het vroegere Overkwartier van Gelre en organisaties aan de andere zijde van de provincie- en landsgrens uit om mee te doen!

Contact Erfgoed Gelderland

FestivalteamGelderland Grensland

info@erfgoedgelderland.nl