ERFGOEDCOLLECTIES IN HET PAJOTTENLAND EN DE … · van erfgoed van inwijkelingen (van binnen of...
Transcript of ERFGOEDCOLLECTIES IN HET PAJOTTENLAND EN DE … · van erfgoed van inwijkelingen (van binnen of...
ERFGOEDCOLLECTIES IN HET PAJOTTENLAND EN DE ZENNEVALLEI
COLLECTIES VAN ERFGOEDORGANISATIES EN GEMEENTES
OMGEVINGSANALYSE
2
Welk erfgoed hebben we in onze streek? Waar zit-ten onze verzamelingen? En wie houdt zich daar-mee bezig? Op deze vragen konden we een paar jaar geleden nog maar weinig antwoorden geven. Wel was er het algemeen gevoel dat er in de ge-meentes van het Pajottenland en de Zennevallei erg veel erfgoed is en dat vele (vrijwillige) organisaties dagelijks bezig zijn om dit erfgoed te bewaren, te onderzoeken en te tonen. Maar om met dit erfgoed echt aan de slag te gaan: het te tonen en goed te bewaren, hebben we wel eerst een volledig over-zicht nodig.
In 2011 startte de Erfgoedcel Pajottenland Zenne-vallei daarom een onderzoek naar de erfgoedcollec-ties in de streek. Een eerste stap waren de kennis-makende gesprekken en de ontwikkeling van een methode om de gegevens te kunnen verwerken en te ordenen. Hierbij baseerden we ons op bestaande sjablonen, zoals het Cometa-model. Tijdens een vol-gende fase trok de erfgoedcel een groep vrijwilli-gers aan. Deze vrijwilligers werden opgeleid tot echte collectieregistratoren en kunnen nu zelfstan-dig op pad om het onderzoek bij de verschillende collectie-eigenaars ter plaatse uit te voeren. Aange-zien het gebied die de vrijwilligers moeten doorkrui-sen erg uitgestrekt is (16 gemeentes uit het Pajot-tenland en de Zennevallei) en er in elke gemeente verschillende collectie-eigenaars zijn, besloten we de focus in eerste instantie vooral te leggen op col-lecties van organisaties die erfgoedwerking als een kerntaak hebben (heemkringen, lokale musea en archieven….) en op gemeentelijke collecties (ge-meentearchieven,…). Tijdens de volgende fases zullen onze collectieregistratoren zich steeds meer toeleggen op de vele andere collecties uit de streek: bv. kerkcollecties, sportcollecties, etc.
De resultaten van deze omgevingsanalyse konden enkel tot stand komen dankzij de medewerking van vele enthousiaste handen. Onze collectieregistrato-ren Peter Brynart, Gemma Cogen, Lina De Bolle, Johan Dereymaeker, Marijke Derieuw, Laura Es-kens, Barbara Jacobs, Annita Menschaert, Annelies Van De Ven en Monique Wylock zorgden voor een goed verzameling van de gegevens en erfgoedcon-sulente Iris Steen stond in voor de ontwikkeling van de methodiek en hielp bij de opstart van het vrijwilli-gerstraject.
Heeft u vragen of opmerkingen bij deze omgevings-analyse. Neem dan gerust contact op met [email protected].
INLEIDING:
WAAROM EEN OMGEVINGSANALYSE?
3
1. ERFGOEDACTOREN
Een overzicht van de erfgoedorganisaties en hun collecties is samengebracht in een databank, die is opgebouwd met gegevens die onze collecieregis-tratoren in 2012 en 2013 via plaatsbezoeken verza-meld hebben. De gegevens van de organisaties rond materieel erfgoed zijn nog niet via plaatsbezoe-ken aangevuld .
Alle OCMW- en gemeentearchieven zijn in het veldonderzoek meegenomen, om na te gaan of er een culturele archiefwerking is. Bij gebrek aan een professionele archiefwerking in de meeste gemeen-telijke publiekrechtelijke archiefinstellingen is daar bijzonder weinig erfgoedwerking . De situatie qua professionele werking is in de OCMW-archieven iets beter, dank zij een adviserende archivaris die de Welzijnskoepel West-Brabant in dienst heeft, maar hier speelt de privacygevoeligheid van het materiaal een doorslaggevende trol in de afwezigheid van een erfgoedwerking.
Laat men deze organisaties buiten beschouwing, dan valt het grote aantal musea, heemkringen, ver-enigingen rond traditionele sport, volksspelen en schutterij en carnaval-, feest- en jaarmarktverenigin-gen op. Van de categorie ‘Streekgastronomie en streekproducenten’ maken de bierbrouwerijen het grootste deel uit.
ENKELE FEITEN:- Er zijn gegevens verzameld van 137 organisaties. - Er is nog geen volledig overzicht van alle organi-
saties immaterieel erfgoed. De gegevens daar-over zijn dus indicatief, met name die van traditio-nele sporten en carnaval-jaarmarkten.
- Er zijn meer organisaties rond immaterieel dan rond materieel erfgoed.
- Er is weinig erfgoedactiviteit zichtbaar in de faciliteitengemeenten, met uitzondering van Drogenbos, waar een actieve heemkring is.
- Professioneel personeel is vooral te vinden in de musea:
• Beersel –Wilcharmuseum (gemeente Beersel), papiermolen Herisem (vzw)
• Drogenbos - FeliXart Museum (Vlaamse Gemeenschap, provincie Vlaams-Brabant en vzw De Rand) – ingedeeld bij het regionale niveau
• Halle Zuidwestbrabants museum (stad Halle) en museum Hallerbos (Agentschap voor Natuur en Bos)
• Lennik – Kasteel van Gaasbeek (instelling van de Vlaamse Gemeenschap)
• Sint-Pieters-Leeuw - Rozenmuseum en –tuin (Agentschap voor Natuur en Bos)
- In Beersel, Dilbeek, Halle en Sint-Pieters-Leeuw is er een professionele gemeentearchivaris; in Halle heeft het OCMW een professionele archivaris.
OVERZICHT ERFGOED-ORGANISATIES
4
EXPERTISEVeel organisaties vinden het moeilijk om aan te ge-ven waar hun expertise precies zit. Er is vooral ge-meten wat organisaties doen, niet wat hun expertise echt is. Deze gegevens die zijn verzameld (bijlage 5) zijn antwoorden op de vraag: waar zijn jullie het meest mee bezig?- Lokale erfgoedorganisaties besteden veel
aandacht aan lokale geschiedenis en lokaal erfgoed; daar zit vooral hun inhoudelijke expertise.
- Specifieke thema’s die nu in enkele organisaties naar voren komen zijn industrie en nijverheid, tram en mobiliteit, bier. Het verder onderzoeken van gezamenlijke thema’s is belangrijk voor het ontwikkelen en uitwisselen van expertise.
- Er is geen expertise genoemd in het structureren van de vereniging, vrijwilligerswerking, manage-ment en organisatie.
PUBLIEKSWERKING- Er is een grote verscheidenheid aan activiteiten,
maar ze vinden meestal plaats op eigen terrein, voor een eigen vast publiek, weinig gestructu-reerd of weinig ondersteund door een gemeen-te (wel bijv. Gooik, Galmaarden, Halle). De meeste activiteiten zijn vrij traditioneel en instellingsgericht.
- Het is de vraag hoe effectief de publieksactivitei-ten zijn. Er is veel versnippering en veel overlap. Tegelijkertijd is de autonomie van verenigingen hun grote sterkte. Zij werken in het spannings-veld tussen autonomie en kwaliteit.
- Er zijn veel kansen, waar nog weinig mee gedaan wordt: de link tussen materieel en immaterieel erfgoed, expertisedeling of erfgoed van nieuwkomers.
- Er zijn veel websites van erfgoedorganisaties, maar niet allemaal even up to date en niet goed vindbaar.
- Er zijn nog veel mogelijkheden voor educatieve werking; die bestaat nu nog maar bij een beperkt aantal organisaties.
- Vooral bij publiekrechtelijke archieven ontbreekt publiekswerking.
5
Naast de organisaties die cultureel erfgoedwerking als hoofdtaak zien, zijn er ook organisaties/ actoren wiens dagelijkse werking niet het erfgoedbeheer inhoudt. Zo telt elke gemeente verschillende vrij-willigersorganisaties (muziekverenigingen, sportve-rengingen, gilden, kunstenverenigingen, folklorever-enigingen, etc.) die door hun werking vaak een eigen archief of verzameling uitbouwen. Dit gebeurt vaak onbewust. De ontstaansgeschiedenis van deze ver-enigingen kunnen recent zijn, maar gaan soms 100 of zelfs 400 – 500 jaar terug in de tijd. Daardoor be-vatten de archieven en collecties van deze organisa-ties soms objecten of documenten van aanzienlijke ouderdom, of vormen deze archieven en collecties belangrijke bron van informatie over de geschiedenis van de organisatie, maar ook over het sociale leven in de gemeente. Hetzelfde geldt voor de collecties en archieven van de parochies en kerkfabrieken waar ook vaak stukken van bijzondere erfgoedwaarde te vinden zijn (doopregisters, kerkmeubilair, etc.). Het minst zichtbaar, maar niet onbelangrijk zijn de verza-melingen die vaak door individuen worden samenge-steld. Zij beschikken soms over aanzienlijke collec-ties of over stukken die lokaal van bijzonder belang zijn (fotomateriaal, archiefmateriaal, objecten, etc.). Doordat deze groepen en individuen erfgoedbeheer vaak niet als hun opdracht zien, is het erfgoed dat zij beheren vaak kwetsbaar en weinig zichtbaar. Het blijft daarom een uitdaging om ook voor dit erfgoed oog te blijven houden.
In de twee jaar dat de erfgoedconvenant bestaat en de erfgoedcel actief is in Pajottenland & Zennevallei (sinds mei 2011), is er vooral gewerkt met organisa-ties die cultureel erfgoed als hun hoofdtaak heb-ben: heemkundige kringen, musea en archieven. Met de erfgoedkaravanen, netwerkbijeenkomsten voor cultureel-erfgoedorganisaties, is een begin ge-maakt met netwerking, samenwerking en experti-se-uitwisseling. De meestal zeer lokaal verankerde organisaties werken enthousiast mee aan deze initi-atieven en vinden de weg naar elkaar en elkaars ac-tiviteiten. Het FeliXart Museum, dat regionaal is in-gedeeld, speelt een actieve rol in het delen van expertise en faciliteiten rond behoud en beheer met de lokale erfgoedactoren.
De lokale organisaties zijn sterk lokaal verankerd en hebben meestal een lokaal aanspreekpunt voor erf-goed. In sommige gemeentes is niemand daar echt aanspreekbaar voor, wat voor deze organisaties een gemis is, dat niet helemaal kan worden ondervan-gen met bovenlokale netwerking. Een lokaal aan-spreekpunt is uitermate belangrijk, omdat er in de meeste gemeenten weinig tot geen professionele erfgoedorganisaties zijn. Dat betekent bovendien ook dat de rol van de lokale erfgoedvrijwilligers ui-termate belangrijk is: zij zijn de kurk waarop de meeste erfgoedwerking drijft. Een goede, maar kri-tische band met het gemeentebestuur is een grote hulp voor heemkringen: zij kunnen zo de vinger aan de pols houden, het bestuur informeren en advise-ren, maar ook helpen bij het verwezenlijken van een lokaal erfgoedbeleid.
ONDERLINGE VERHOUDINGEN EN POSITIONERING
OVERZICHT ANDERE ORGANISATIES DIE CULTUREEL ERFGOED BEHEREN
6
2. COLLECTIES
OVERZICHT
Van de 137 bekende erfgoedorganisaties is er van 73 bekend dat zij een collectie beheren (de organi-saties immaterieel erfgoed zijn nog niet onderzocht). Deze collecties zijn in kaart gebracht met behulp van de Cometa-methodiek, aangevuld met gegevens over behoud en beheer. De collecties zijn onderver-deeld in archiefbestanden, audiovisuele, bibliotheek-, documentaire en museale collecties (deelcollecties).
De grootste verscheidenheid aan collecties is te vinden bij heemkringen en musea. Nadere beschou-wing van de deelcollecties (zie bijlage) geeft aan dat er veel deelcollecties uit de 20e eeuw zijn (pu-bliekrechtelijk archief, boeken, foto’s). De meest voorkomende deelcollecties zijn:- Archiefbestanden • Gemeentearchief na fusie 1977-heden • Archief OCMW 1977-heden • Persoons- of familiearchief • Verenigingsarchief- Audiovisuele collecties • Dvd’s • Video’s- Bibliotheekcollecties • Boeken 20e-21e eeuw • Tijdschriften- Documentaire collecties • Foto’s • Affiches • Kaarten en plannen- Museale collecties (objecten) • (Niet)gemotoriseerde werktuigen • Tweedimensionale kunstobjecten
De omvang van de deelcollecties was vaak moeilijk te bepalen, bij gebrek aan registratie. Ook de aard van de deelcollecties was vaak moeilijk te omschrij-ven bij gebrek aan registratie (vooral in gemeentear-chieven).
Er is weinig verschil tussen musea en heemkundige kringen qua collectieprofiel en publiekswerking; er is alleen een verschil in doelgroepen ( met uitzonde-ring van Gaasbeek en Felixart Museum). De meeste musea hebben een heemkundig profiel.
Een aantal gemeenten heeft een eigen (kunst)col-lectie. Sommige beheren deze goed, meer het me-rendeel heeft niet echt een beheerder en heeft er weinig zicht op.
Een witte vlek is het hedendaags verzamelen, ook van erfgoed van inwijkelingen (van binnen of buiten België). De meeste cultureel-erfgoedorganisaties richten zich op ouder materiaal en documenteren het heden of het recente verleden weinig. Daardoor ontstaan er gaten in collecties en weerspiegelen collecties te weinig het erfgoed van alle inwoners van Pajottenland & Zennevallei.
ONTSLUITINGRegistratie is een groot struikelblok. De registratie die er is, is zeker niet algemeen toegankelijk. docu-mentaire collecties zijn het meest problematisch qua ontsluiting. Het gaat onder andere om grote hoeveelheden foto’s , knipsels, bidprentjes en rouw-brieven.
Een obstakel bij registratie is vaak het hybride ka-rakter van de collecties, waarvoor een bruikbaar ontsluitingsinstrument ontbreekt.
De beperkte ontsluiting maakt ook de toegankelijk-heid van collecties moeilijk; dit geldt vooral voor boekencollecties. Er zijn twee belangrijke, maar moeilijk toegankelijke bibliotheekcollecties die voor alle gemeenten van de convenant van belang zijn: die van het kasteel van Gaasbeek en van de heem-kring Holveo.
7
STERKTES
BEHOUD EN BEHEER, DEPOTSIn veel gemeenten stelt het gemeentebestuur een lokaal of lokalen aan erfgoedorganisaties ter be-schikking voor het bewaren van cultureel erfgoed. Ruimtegebrek is het meest voorkomende probleem. Er zijn meestal wel voldoende depots, maar collec-ties zijn vaak verspreid bewaard (ook in gemeenten) en er is zeker weinig gericht depotbeheer. Zo dreigt erfgoed toch te verdwijnen.
Documentaire collecties stellen de meeste eisen qua beheer: veel papieren dragers zijn kwetsbaar. Er zijn weinig audiovisuele collecties, waarschijnlijk omdat daar afspeelapparatuur voor nodig is. Er is vaak een probleem van verouderde dragers, die niet meer afspeelbaar zijn. Veel audiovisueel materiaal zit nog bij particulieren.
Bij de beheerders kon algemeen volgende sterktes vastgesteld worden:- veel goede wil om zaken op orde te brengen- veel bewustzijn van problemen- veel ervaring en kennis in lokaal onderzoek- motivatie en gedrevenheid van erfgoedwerkers,
daar drijft de erfgoedwerking in gemeenten op- verbondenheid met fysieke omgeving- soort gevoel van verbondenheid met Pajotten-
land die samenwerking stimuleert
8
Bij de collectiebeheerders konden doorheen het onderzoek volgende terugkomende noden vastge-steld worden:
COLLECTIEVORMING- Hedendaags verzamelen, ook erfgoed van
inwijkelingen
BEHOUD EN BEHEER- Registratie • Geschikte inventarisatiemethode • Een systeem om hybride collecties te registreren • Systeem om te digitaliseren en collecties online
te ontsluiten • Voldoende mensen om te registreren • Eenvoudige systemen om te registreren - Overzetten van audiovisueel materiaal op
duurzame dragers- Conservering van documentaire collecties
ONDERZOEK- Resultaten van onderzoek bekend maken aan
collega-erfgoedorganisaties
ONTSLUITING NAAR BREED PUBLIEK- Gestructureerde publiekswerking van verschil-
lende organisaties in gemeenten, onder andere met linken tussen materieel en immaterieel erfgoed, met erfgoed van nieuwkomers.
- in sommige gemeenten is er geen of een beperkt aanspreekpunt rond erfgoed – een lokaal aanspreekpunt (vaak een gemeentelijke ambte-naar) is van groot belang om de lokale erfgoed-werking mee vorm te geven en goed te koppelen met de ondersteuningsmiddelen die vanuit de erfgoedconvenantswerking lokaal beschikbaar gesteld worden.
- Ontwikkelen van educatieve werking- Ontwikkelen van publiekswerking bij gemeente-
archieven- Een goed vindbare en up-to-date website per
erfgoedorganisatie- Goede / betaalbare sprekers voor publieksactivi-
teiten van heemkundige kringen
EXPERTISE- Erfgoedorganisaties bewust maken van eigen
expertise en vervolgens deze expertise beter in kaart brengen
MANAGEMENT EN ORGANISATIE- Gestructureerde en doordacht aanpak in
erfgoedorganisatie van vrijwilligerswerking, management en organisatie
- Nieuwe vrijwilligers aantrekken, ook inwijkelingen
NODEN EN BEHOEFTEN COLLECTIEVORMING, BEHOUD EN BEHEER, ONDERZOEK EN ONTSLUITING NAAR EEN BREED PUBLIEK
9
BIJLAGEN
1. ERFGOEDORGANISATIES
Archief gemeente Beersel Beersel Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Beersel Beersel Publiekrechtelijk archief
Wilcharmuseum Beersel Museum
Museum papiermolen Herisem Beersel Museum
Heemkundig Genootschap van Witthem Beersel
Beersel Heemkunde en lokale geschiedenis
Gemeente Beersel Beersel Gemeentelijke cultuurdienst
Geuzestekerij Drie Fonteinen Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
Bezoekerscentrum “De Lambiek” Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
Brouwerij Oud-Beersel Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
De geuzen van oud Beersel vzw Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
Geuzestekerij Hanssens Artisanaal Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
HORAL (Hoge Raad voor Ambachtelijke Lambiekbieren)
Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
Jaarmarktcomité Beersel Beersel Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Jaarmarktcomité Dworp Beersel Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Jaarmarktteam Lot Beersel Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Waaile van Dwoerp Beersel Kunst en cultuur
Kaasmakerij Walschot nv Beersel Streekgastronomie en streekproducenten
Archief gemeente Bever Bever Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Bever Bever Publiekrechtelijk archief
De Makrallen Bever Historische (reuzen)stoeten en processies
Archief gemeente Dilbeek Dilbeek Publiekrechtelijk archief
Tramsite Schepdaal Dilbeek Museum
Heemkring BKW Sint-Martens-Bodegem
Dilbeek Heemkunde en lokale geschiedenis
Archief OCMW Dilbeek Dilbeek Publiekrechtelijk archief
Heemkring Bodeghave Dilbeek Heemkunde en lokale geschiedenis
Familiekunde Vlaanderen regio Dilbeek Dilbeek Heemkunde en lokale geschiedenis
Dilbeeks Erfgoed Dilbeek Monumenten en landschappen
Jaarmarktcomité Dilbeek Dilbeek Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Schepdaal Leeft vzw Dilbeek Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Volksdansgroep Pajottenland Dilbeek Ambacht en volkskunst
Wolsem Reuzengilde Dilbeek Historische (reuzen)stoeten en processies
10
Heem- en Geschiedkundige Kring Sicca Silva Droogenbosch
Drogenbos Heemkunde en lokale geschiedenis
FelixArt Museum Drogenbos Museum
Archief gemeente Drogenbos Drogenbos Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Drogenbos Drogenbos Publiekrechtelijk archief
Museum van het Belgisch trekpaard Galmaarden Museum
Museum De Mijnwerker Galmaarden Museum
Archief gemeente Galmaarden Galmaarden Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Galmaarden Galmaarden Publiekrechtelijk archief
Gemeente Galmaarden Galmaarden Andere
Broederschap van het Heilig Kruis Galmaarden Historische (reuzen)stoeten en processies
Jaarmarktcomité Tollembeek Galmaarden Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Pauwelgilde Galmaarden Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
The White Star Division Galmaarden Erfgoedbeleving en reenactment
Gilde Heilig Kruis Galmaarden Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Vereniging der Kaatsamateurs Galmaarden
Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Kaatsclub Op en Over Galmaarden Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Duivenmaatschappij De Stalen Pen Galmaarden
Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Schuttersgilde Willem Tell Galmaarden Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Vinkenmaatschappij De Statiezangers Galmaarden
Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Kaats- en voetbalclub Pallieters Tollembeek
Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Kaatsclub Commando Tollembeek Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Vinkeniersvereniging de Markzangers Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Duivenbond De Eendracht Tollembeek Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Duivenclub De Reisduif Vollezele Galmaarden Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Archief gemeente Gooik Gooik Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Gooik Gooik Publiekrechtelijk archief
Volksinstrumentenmuseum De Cam Gooik Museum
Heemkundige Kring Gooik Gooik Heemkunde en lokale geschiedenis
Muziekmozaïek vzw Gooik Kunst en cultuur
Gemeente Gooik Gooik Andere
Gilde van het Paardenvolk Gooik Historische (reuzen)stoeten en processies
11
Jaarmarktcomité Gooik Gooik Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Archief stad Halle Halle Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Halle Halle Publiekrechtelijk archief
Crypte-schatkamer van de basiliek van Halle
Halle Museum
Klokkentorenmuseum Halle Halle Museum
Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring Halle
Halle Heemkunde en lokale geschiedenis
Bosmuseum Hallerbos Halle Museum
Zuidwestbrabants Museum en Servaiscollectie
Halle Museum
Brouwerij Boon Halle Streekgastronomie en streekproducenten
Confrérie van de Vaantjesboer Halle Streekgastronomie en streekproducenten
De Hofmaarschalken Halle Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Koninklijke Belgische Duivenliefhebbersbond vzw (KBDB)
Halle Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Lambiekstoempers vzw Halle Streekgastronomie en streekproducenten
Lembeek Leeft! Halle Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Mariaprocessie Halle Halle Historische (reuzen)stoeten en processies
Oude Volksambachten Nu Halle Ambacht en volkskunst
Sint-Veroonmars : Carabiniers, Cavalerie, Etat-Major, Kasdragers, Soldatenclub Congo
Halle Historische (reuzen)stoeten en processies
Archief gemeente Herne Herne Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Herne Herne Publiekrechtelijk archief
Hernia Herne Kunst en cultuur
Heemkundige Kring Sint-Peeters ter Waerden
Herne Heemkunde en lokale geschiedenis
Herne Kartuis Herne Heemkunde en lokale geschiedenis
De Retro Vrienden Herne Erfgoedbeleving en reenactment
Jaarmarktcomité Herne Herne Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Koninklijke Schuttersgilde Onze Lieve Vrouwe
Herne Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Koninklijke Sint Peeters Gulde Ter Waerden
Herne Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Andreas Masiuskring Lennik Heemkunde en lokale geschiedenis
Archief gemeente Lennik Lennik Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Lennik Lennik Publiekrechtelijk archief
Lenniks Archief Lennik Heemkunde en lokale geschiedenis
Kasteel van Gaasbeek Lennik Museum
Gemeente Lennik Lennik Andere
Jaarmarktbestuur Lennik Lennik Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Vertellerscollectief ‘t Wachtwoord Lennik Erfgoedbeleving en reenactment
Archief gemeente Liedekerke Liedekerke Publiekrechtelijk archief
12
Archief OCMW Liedekerke Liedekerke Publiekrechtelijk archief
Liedekerks Heemkundig Genootschap Liedekerke Heemkunde en lokale geschiedenis
LAHN - Linkebeeks Archief Natuur Heemkunde
Linkebeek Heemkunde en lokale geschiedenis
Huize Lismonde vzw Linkebeek Museum
Archief gemeente Pepingen Pepingen Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Pepingen Pepingen Publiekrechtelijk archief
Gemeentelijke Erfgoedwerkgroep Pepingen
Pepingen Cultuur- of erfgoedraad
Bellingahaim Pepingen Heemkunde en lokale geschiedenis
Museum voor audiovisuele technieken Pepingen
Pepingen Museum
HOLVEO (Het oude land van Edingen en Omliggende, het oude land van Gaasbeek
Regio Heemkunde en lokale geschiedenis
Archief gemeente Roosdaal Roosdaal Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Roosdaal Roosdaal Publiekrechtelijk archief
Windmolen Hertboom Roosdaal Museum
Erfgoed Rausa Roosdaal Heemkunde en lokale geschiedenis
Provinciaal Proefcentrum voor Kleinfruit Roosdaal Streekgastronomie en streekproducenten
Arjaun Roosdaal Ambacht en volkskunst
Davidsfonds Sint-Genesius-Rode Sint-Genesius-Rode Kunst en cultuur
Jaarmarkt Rode Sint-Genesius-Rode Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Archief gemeente Sint-Pieters-Leeuw Sint-Pieters-Leeuw Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Sint-Pieters-Leeuw Sint-Pieters-Leeuw Publiekrechtelijk archief
Rozenmuseum en -tuin Sint-Pieters-Leeuw Museum
Werkgroep Streek- en Volkskunde Sint-Pieters-Leeuw
Sint-Pieters-Leeuw Heemkunde en lokale geschiedenis
Erfgoedcel Sint-Pieters-Leeuw Sint-Pieters-Leeuw Heemkunde en lokale geschiedenis
Brouwerij Belle Vue (ABInbev) Sint-Pieters-Leeuw Streekgastronomie en streekproducenten
Brouwerij Lindemans Sint-Pieters-Leeuw Streekgastronomie en streekproducenten
De Verenigde Aardbeikwekers Sint-Pieters-Leeuw Streekgastronomie en streekproducenten
Koninklijke Schuttersgilde Sint-Sebastiaan Sint-Pieters-Leeuw
Sint-Pieters-Leeuw Traditionele sport, volksspelen en schutterij
Archief gemeente Ternat Ternat Publiekrechtelijk archief
Archief OCMW Ternat Ternat Publiekrechtelijk archief
Cultuur en Heemkring Sint-Gertrudis Ternat Heemkunde en lokale geschiedenis
Davidsfonds Wambeek Ternat Kunst en cultuur
Jaarmarktcomité Ternat Ternat Carnaval-, feest- en jaarmarktverenigingen
Sinksencomité Ternat Historische (reuzen)stoeten en processies
Wijkcomité Dorp Wambeek en sport-club Het Velooke
Ternat Historische (reuzen)stoeten en processies
13
2. ERFGOEDORGANISATIES PER GEMEENTE
2. Erfgoedorganisaties per gemeente
1 1 1 1 1 1 3
1 1 2
2 1 1
1 1 2 1
1 1
1
1
1 1
1 3 1
1 2 1 5 1
1 1
1 1
2
2
2
2 2
2
2
2 2
2 2
2 2
2
2 2
1 1
1
3 2
2 1
2
1 1
1 1
1 1 1
1
1 1
2
1
2
1
1
7 3
1 3
11
1
2 1
Erfgoedorganisa,es per gemeente
Andere
Cultuur-‐ of erfgoedraad
Gemeentelijke cultuurdienst
Heemkunde, lokale geschiedenis en genealogie met collec?e
Heemkunde, lokale geschiedenis en genealogie zonder collec?e
Kunst en cultuur
Monumenten en landschappen
Museum
Publiekrechtelijk archief
Ambacht en volkskunst
Carnaval-‐, feest-‐ en jaarmarktverenigingen
Erfgoedbeleving en reenactment
Historische (reuzen)stoeten en processies
Kunst en cultuur
Streekgastronomie en streekproducenten
Tradi?onele sport, volksspelen en schuLerij
14
Bee
rsel
Bev
erD
ilbee
kD
roge
nbos
Gal
maa
rden
Goo
ikH
alle
Her
neLe
nnik
Lied
eker
keLi
nkeb
eek
Pep
inge
nR
oosd
aal
Sin
t-G
enes
ius-
Rod
e
Sin
t-P
iete
rs-
Leeu
wTe
rnat
To
taal
And
ere
11
13
Cul
tuur
- of
erfg
oedr
aad
11
Gem
eent
elijk
e cu
ltuur
dien
st1
1
Hee
mku
nde,
loka
le
gesc
hied
enis
en
gene
alog
ie m
et
colle
ctie
13
11
22
11
11
21
17
Hee
mku
nde,
loka
le
gesc
hied
enis
en
gene
alog
ie z
onde
r co
llect
ie
11
Kun
st e
n cu
ltuur
11
11
15
Mon
umen
ten
en
land
scha
ppen
11
Mus
eum
31
12
15
11
11
118
Pub
liekr
echt
elijk
ar
chie
f2
22
22
22
22
22
22
22
232
Am
bach
t en
volk
skun
st1
11
3
Car
nava
l-, fe
est-
en
jaar
mar
kt-v
eren
i-gi
ngen
32
21
21
11
114
Erf
goed
bele
ving
en
reen
actm
ent
11
13
His
toris
che
(reu
zen)
stoe
ten
en
proc
essi
es
11
12
12
8
Kun
st e
n cu
ltuur
11
2
Str
eek-
gast
rono
-m
ie e
n st
reek
-pro
-du
cent
en
73
13
14
Trad
ition
ele
spor
t, vo
lkss
pele
n en
sc
hutt
erij
111
21
15
Tota
al
138
15
3
1
1
18
1
5
1
19
32
3
14
3
8
14
15
Andere
Cultuur-‐ of erfgoedraad
Gemeentelijke cultuurdienst
Heemkunde, lokale geschiedenis en genealogie met collec?e
Heemkunde, lokale geschiedenis en genealogie zonder collec?e
Kunst en cultuur
Monumenten en landschappen
Museum
Publiekrechtelijk archief
Ambacht en volkskunst
Carnaval-‐, feest-‐ en jaarmarktverenigingen
Erfgoedbeleving en reenactment
Historische (reuzen)stoeten en processies
Streekgastronomie en streekproducenten
Tradi?onele sport, volksspelen en schuLerij
Soort erfgoedorganisa,es
16
3. Organisaties rond roerend erfgoed
3
32
1
1
21
4
1
19
3
32
0
1
18
3
1
19
2
2
Andere
Publiekrechtelijk archief
Cultuur-‐ of erfgoedraad
Gemeentelijke cultuurdienst
Heemkunde, lokale geschiedenis en genealogie
Kunst en cultuur
Monumenten en landschappen
Museum
Organisa,es roerend erfgoed Organisa?es niet ac?ef of niet toegankelijk
Aantal organisa?es met collec?e
Totaal aantal organisa?es
3. ORGANISATIES ROND ROEREND ERFGOED
17
4. Organisaties met betaald personeel
3
1
1
0
0
2
1
0
0
1
1
0
1
0
0
0
2
0
0
0
0
0
0
1
0
1
2
2
1
1
1
7
2
7
3
5
6
4
3
5
3
4
4
4
2
5
5
Beersel
Bever
Dilbeek
Drogenbos
Galmaarden
Gooik
Halle
Herne
Lennik
Liedekerke
Linkebeek
Pepingen
Roosdaal
Sint-‐Genesius-‐Rode
Sint-‐Pieters-‐Leeuw
Ternat
Professioneel beheer van collec,es Totaal aantal collec?ebeherende organisa?es in de gemeente
Archivaris Welzijnsraad
Publiekrechtelijk archief
Museum
4. ORGANISATIES MET BETAALD PERSONEEL
18
5. Expertise
6. Publiekswerking
13
15
6
16
21
11
8
Registra?e
Digitalisering
Restaura?e
Onderzoek
Publiekswerking
Thema's
Andere
Exper,se in 32 erfgoedorganisa,es
29
17
2
6
10
17
7
23
9
20
60
46
28
andere
antwoord op vragen / helpdesk
depotbezoek
educa?eve werking
leeszaal
publica?es
rondleidingen / open deur
?jdelijke tentoonstellingen
?jdschri[/nieuwbrief
vaste tentoonstelling
website
werking rond immaterieel erfgoed
geen publiekswerking / geen informa?e
Publiekswerking in 138 erfgoedorganisa,es
5. EXPERTISE
19
5. Expertise
6. Publiekswerking
13
15
6
16
21
11
8
Registra?e
Digitalisering
Restaura?e
Onderzoek
Publiekswerking
Thema's
Andere
Exper,se in 32 erfgoedorganisa,es
29
17
2
6
10
17
7
23
9
20
60
46
28
andere
antwoord op vragen / helpdesk
depotbezoek
educa?eve werking
leeszaal
publica?es
rondleidingen / open deur
?jdelijke tentoonstellingen
?jdschri[/nieuwbrief
vaste tentoonstelling
website
werking rond immaterieel erfgoed
geen publiekswerking / geen informa?e
Publiekswerking in 138 erfgoedorganisa,es
6. PUPLIEKSWERKING
20
3 8 8
3 1 6
9
3
1
4 1 1 1
1
3
1
3 4
1
2 2
12
1
2 1
1
5 3
1
11
1
7
7
2
1
19
2
3
9 2
12
3
1 1
15
11
1 3
23
1
1 3
14 14
15
Publiekswerking per soort organisa,e in 138 organisa,es
andere antwoord op vragen / helpdesk
depotbezoek educa?eve werking
leeszaal publica?es
rondleidingen / open deur ?jdelijke tentoonstellingen
?jdschri[/nieuwbrief vaste tentoonstelling
website geen publiekswerking / geen informa?e
werking rond immaterieel erfgoed
21
7. Collecties
54
11
32 33 32
Soort deelcollec,es
1
11
2 8
32 5
1
2
3
1
15
2
8
6
1
15
2
9
6
3
1
8
1
1
17
1
Andere
Gem
eentelijke
cultu
urdienst
Heemkunde en lokale
geschiedenis
Kunst e
n cultu
ur
Monum
enten en
landschappen
Museum
Publiekrechtelijk archief
Deelcollec,es per soort organia,e
Archie\estand Audiovisuele collec?e Bibliotheekcollec?e Documentaire collec?e
7. COLLECTIES
22
6
2
5
4
4
3
4
2
4
3
3
3
3
2
2
4
1
1
2
2
1
1
1
1
1
5
4
2
2
3
3
1
2
2
1
1
2
1
2
1
4
4
2
3
5
3
1
2
1
1
1
2
3
2
5
2
2
3
3
6
2
1
1
2
2
1
2
Beersel
Bever
Dilbeek
Drogenbos
Galmaarden
Gooik
Halle
Herne
Lennik
Liedekerke
Linkebeek
Pepingen
Roosdaal
Sint-‐Genesius-‐Rode
Sint-‐Pieters-‐Leeuw
Ternat
Regio
Deelcollec,es per gemeente Archie\estand Audiovisuele collec?e Bibliotheekcollec?e
Documentaire collec?e Museale collec?e (objecten)
23
8. Details deelcollecties
1
7
16
1
4
16
1
2
3
1
8
13
7
1
1
1
Gemeentearchief voor 1795
Gemeentearchief 1796-‐1976
Gemeentearchief na fusie 1977-‐heden
Archief Burelen van Weldadigheid voor 1925
Archief Commissie Openbare Onderstand 1925-‐1976
Archief OCMW 1977-‐heden
Archief kerkfabriek
Andere publiekrechtelijke archieven
Bedrijfsarchief
Kloosterarchief
Parochiearchief
Persoons-‐ of familiearchief
Verenigingsarchief
Ander privaatrechtelijk archief
Privaatrechtelijk archief algemeen
Archief andere maatschappelijke organisa?es
Aantal deelcollec,es archief
6
7
6
2
7
Audiobanden, -‐casseLes
Dvd's
Films
Lp's
Video's
Aantal audiovisuele deelcollec,es
8. DETAILS DEELCOLLECTIES
24
27
14
3
3
4
7
4
20
3
4
Boeken 20e-‐21e eeuw
Boeken 19e eeuw
Oude drukken 15e-‐18e eeuw
Manuscripten, handschri[en
Bladmuziek, par?turen
PamfleLen, brochures
Andere zelfstandige publica?es
Tijdschri[en
Kranten
Andere periodieke publica?e
Aantal deelcollec,es bibliotheek
13
5
26
13
11
2
3
4
7
10
7
4
4
Affiches
Dia's
Foto's
Kaarten, plannen
Prentkaarten
Microfilms, microfiches
Scans
Overig beeldmateriaal
Bidprentjes en rouwbrieven
Knipsels
Kopieën
Schaduwarchief
Overig documentair tekstmateriaal
Aantal documentaire deelcollec,es
25
9.Trefwoorden en thema’s collecties
17
3
4
1
18
1
14
1
Tweedimensionale kunstobjecten
Driedimensionale kunstobjecten
Machines, gemotoriseerde werktuigen
Natuurhistorische specimens
Niet-‐gemotoriseerde werktuigen
Voertuigen
Andere objecten
Onbekend
Aantal museale deelcollec,es Aantal museale deelcollec?es
1
7
1
1
3
1
3
21
3
32
16
2
2
2
Archeologie
Beeldende kunst
Flora en fauna, geologie
Genealogie
Industrie
Landbouw
Literatuur
Lokale geschiedenis
Muziek
Overheidsfunc?es
Sociale func?es
Regionale geschiedenis
Religieuze func?es
Techniek
Trefwoorden , thema' s collec,es
26
9. TREFWOORDEN EN THEMA’S COLLECTIES
9.Trefwoorden en thema’s collecties
17
3
4
1
18
1
14
1
Tweedimensionale kunstobjecten
Driedimensionale kunstobjecten
Machines, gemotoriseerde werktuigen
Natuurhistorische specimens
Niet-‐gemotoriseerde werktuigen
Voertuigen
Andere objecten
Onbekend
Aantal museale deelcollec,es Aantal museale deelcollec?es
1
7
1
1
3
1
3
21
3
32
16
2
2
2
Archeologie
Beeldende kunst
Flora en fauna, geologie
Genealogie
Industrie
Landbouw
Literatuur
Lokale geschiedenis
Muziek
Overheidsfunc?es
Sociale func?es
Regionale geschiedenis
Religieuze func?es
Techniek
Trefwoorden , thema' s collec,es
27
10. OMVANG DEELCOLLECTIES
COLOFON
10. Omvang deelcollecties
18 7
18 14 13
36
4
16 19 19
Archie\estand Audiovisuele collec?e
Bibliotheekcollec?e Documentaire collec?e
Museale collec?e (objecten)
Omvang collec,es aantal collec?es omvang bekend aantal collec?es omvang onbekend
Dit rapport is een uitgave van Erfgoedcel Pajottenland ZennevalleiRedactie: Iris Steen, Koen Demarsin, Karen Van BuggenhoutEditie: december 2013
Erfgoedcel Pajottenland ZennevalleiMolenstraat 102 1700 Sint-Martens-BodegemWebsite: www.erfgoedcelpz.beE-mail: [email protected]