Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp...

28
Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk schrijven Jan Greshof Ik ben schrijver omdat ik schrijf. Ik schrijf niet omdat ik schrijver ben. Susan Sontag

Transcript of Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp...

Page 1: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijverals schrijvers op zoek naar een onderwerp

Karel Jonckheere

Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk schrijven

Jan Greshof

Ik ben schrijver omdat ik schrijf. Ik schrijf niet omdat ik schrijver ben.Susan Sontag

Page 2: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

Auteur m.(-s) {Lat. auctor – augere, doen groeien, tot stand brengen}

A. algm. hij die iets tot stand brengt, dader, bewerker, aanstichter.

B. inz.1. Eig. opsteller, opstelster, schrijver, schrijfster. 2. metn. Werk van een auteur:

klassieke –s lezen

“Auteur” in auteursrecht = maker van een auteurswerk = uitdrukking door de mens van een bepaald idee in een concrete en originele vorm

schrijver, illustrator, vertaler, bloemlezer, striptekenaar, componist, choreograaf…

Page 3: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

De auteur in zijn/haar veelzijdigheid

• 1 - auteur als creator• 2 - economische aspecten• 3 - sociaalrechterlijke aspecten• 4 - fiskale aspecten• 5 - auteur en media / lezer• 6 - auteur en beleid• 7 - auteur en boekensector• 8 - auteur en e-literatuur

Page 4: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

Waarom schrijven?bekendheid

beïnvloeding

ideëel – esthetisch – ethisch economisch

opdracht

IK WIL GELEZEN (GEKOCHT) WORDEN!

Page 5: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

doel = lezersbereik via medium

direct auteur – lezer

via verkoop-, leespunten

via via uitgeverijen

klassieke cyclus:

CREATIE – PRODUCTIE - DISTRIBUTIE - CONSUMPTIE

Page 6: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

welke lezers? met welke behoeften?

OntspanningInformatie (vrije tijd en hobby)

(Vak)Kennis StatusCultuur

InstructieSociaal contact

Page 7: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

Boek-types

W-boek}

S-boek } ‘moet’-boek – need to have

PI-boek }

A-boek }

Strip } ‘vrije keuze’-boek – nice to have

Page 8: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

Het boek is een elitair producttijdsintensief

duur (100 %)vereist IQ

Het boek is geen prioritaire behoefte

Page 9: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

Relatie auteur – uitgever

**author – driven**

het selectieproces!!

**publisher – driven**

studieboeken – IP-publicaties - formats – reeksconcepten – imitaties – BV-boeken

Page 10: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

Debuteren?

** literaire tijdschriften

** schriftelijke sollicitatie: introductiecahier

** literaire wedstrijden

** referentie – introductie

noot: {vertalingen}

Page 11: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteur als creator

jaarlijks verschijnen ca. 26.500 nieuwe Nederlandstalige titels (elke 20 minuten)

3.300 kinder- en jeugdboeken7.300 fictietitels

2.900 non-fictie vrije tijd10.000 IP-titels

2.500 schooluitgaven

Page 12: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

I. Auteurs als creator

ingestuurde manuscripten t.o.v debuutpublicatiesschatting 2 %

“le plaisir de se voir imprimé’

alternatieven: eigen beheer – mybook.com –kostendelend uitgeven – curriculum verderopbouwen – internet – schrijfopleidingen – (zelf)kritiek verzamelen … andere hobbies

Page 13: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

II. Economische aspecten

• Honoraria “gebruikelijke” vergoedingen 10 % (max. 15 %) op VP excl. BTW x verkochte aantallen 5 % / 7,5 % op VP excl. BTW voor pockets

vertalers 6,3 eurocent / woord + 2 % bij verkoop hoger dan 5.000 ex

• Leenrecht budget = 950.000 € (incl. A.V., journalistiek, bladmuziek) 30 % uitgevers 70 % auteurs uitbetaling 2004-06 (VL: ff. 133 €/Aut ) (NL gemiddeld 383 €/Aut )

• Reproductierechten Reprobel int 20 miljoen euro per jaar (AV,gedrukte media,bladmuziek) aandeel boeken = 55 % // aandeel NL-talig // aandeel voor literatuur = 10 % // 50 % uitgevers / 50 % auteurs

Page 14: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

II. Economische aspecten

• (internationale) licenties6 % op verkoopprijs buitenland x verkochte aantallen eventueel niet terugvorderbaar voorschotte verdelen tussen oorspronkelijke uitgever en auteur (gebruikelijk 50/50)

• nevenrechtencontractueel vastgelegd? gebruikelijk = 50 / 50 uitgever – auteur

• lezingen / voordrachtenzie ook: lezingenlijst Stichting Lezen Vlaanderen

• schrijfopdrachten columns, copywriting, journalistiek, recensies, theater, scenario….

• subsidies werkbeurzen, projectbeurzen, stimuleringssubsidie

Page 15: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

II. Economische aspecten

Inkomenssituatie auteurs / vertalersVAV-onderzoek maart 2011

Onderzoek VN 2001 bij 326 VVL-leden – respons 99 schrijvers

- gemiddelde schrijver = man van 49 jaar (1/3 V) – gedebuteerd na 32°- gemiddeld totaal inkomen = 30.000 € bruto (voor belastingen en sociale bijdragen)- 15.000 € bruto aan literaire inkomsten- 81 % ontvangt een royalty tussen 10 % en 15 % - 6 keer per jaar een interview - 10 lezingen per jaar - 31 % ontvangt een subsidie van gemiddeld 13.500 €- verfilming brengt gemiddeld 19.500 € op- 1 op 3 is voltijds schrijver- 34 % speelde met de gedachte naar een andere uitgever te gaan

Page 16: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

III. Sociaalrechterlijke aspecten

** Welk sociaal statuut?werknemer – ambtenaar – zelfstandige

** Sociale zekerheidsrechten? arbeidsongeschiktheid – werkloosheid – ouderdom en overlijden – ziektekosten – kosten voor onderhoud kinderen

** Sociaal statuut van de kunstenaarof werknemer (via opdrachtgever of via SBK) of zelfstandige als keuze en mits goedkeuring

Page 17: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

III. Sociaalrechterlijke aspecten

• Sociaal statuut kunstenaar:kunstenaar wordt werknemer - ontvangt ‘loon’SBK treedt op als werkgever opdrachtgever is derde (betalende) partij voordeel: vermindering sociale zekerheidsbijdragen werkgever

• Zelfstandige in bijberoepverplichte aansluiting bij kas voor zelfstandigen bij ‘regelmatige’ inkomstengeen sociale bijdragen op auteursrechtenbouwt geen bijkomende sociale rechten op

• Zelfstandige in hoofdberoepsociale bescherming als zelfstandigeminimale bijdrage 650 € per kwartaalaantonen van socio-economische onafhankelijkheid

Page 18: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

IV. Fiscale aspecten

Auteursrechten worden beschouwd en belast als roerende rechten = 15 % (cfr. rente spaarrekening)

- tot 13.840 euro: 50 % forfaitaire kostenaftrek- 13.841 – 27.690 euro: 25 % FF. Kostenaftrek- 27.691 – 51.920 euro: 0 % FF kostenaftrek

** betaling moet gebeuren aan individu, geen vennootschap **

inkomsten uit auteursrechten boven 51.920 euro worden belast als beroepsinkomsten (25 – 50 % progressieve belastingschalen) aftrek bewezen beroepskosten

Page 19: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

V. Auteur en media / lezer

Mediatisering: wie / wat staat centraal?

Branding: herkenbaarheid/voorspelbaarheid

Berichtgeving # recensies # interviews

ZZ. promoten vs. hopen op ontdekking

Bestseller – everseller – no-seller (ramsj)

Bestsellerlijsten: sellers maken sellers

Performance noodzakelijk !?

Page 20: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VI. Auteur en beleid

Beleidsvormen

~ toelatend: vrijheid van drukpers

~ vrijwarend: auteurswetgeving

~ voorwaardenscheppend: sociaal-fiskaal statuut

~ productpresterend: compositie-opdracht

~ middelenpresterend: subsidies

Page 21: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VI. Auteur en beleid

Algemeen boekenbeleid

= schept – zonder onderscheid naar genre of kwaliteit – economische, juridische, fiscale en financiële voorwaarden voor de actoren in deboekensector= marktgericht, voorwaardenscheppend= doel: de beschikbaarheid van zoveel mogelijk (informatie over)boeken op zoveel mogelijk plaatsen voor zoveel mogelijk mensen,waarbij het accent ligt op een pluriform aanbod

!! Federale bevoegdheden !! sociaal statuut – auteurswetgeving – fiskaliteit - BTW – leenrecht – vasteboekenprijs – sociaal statuut - reprografie – overheidsopdrachten …

Page 22: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VI. Auteur en beleid

Algemeen letterenbeleid:

de culturele doelstelling staat voorop: de zorg voor het literair encultureel waardevolle boek, het ondersteunen van een kwalitatiefhoogstaand en divers aanbod dat de literaire behoeften vervult

◊ kadert binnen een algemeen cultuurbeleid ◊

bevoegdheid Vlaamse gemeenschap+ participatie aan de literatuur en het lezen te bevorderen en lezers te enthousiasmeren (lectuurbeleid – Stichting Lezen Vlaanderen) + beheer, ontsluiting en conservering van boekcollecties (openbare bibliotheken, Letterenhuis, erfgoedbibliotheken…)

Page 23: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VI. Auteur en beleidSpecifiek letterenbeleid

gerichte subsidiëring en ondersteuning van speciale voorzieningen en instellingen met als doel het bevorderen van de kwaliteit van deliteratuur

~ letteren helpen creëren en produceren ~ letteren helpen verspreiden ~ letteren helpen verspreiden in het buitenland ~ de letterensector versterken

◊ uitvoerder: Vlaams Fonds voor de Letteren ◊

Page 24: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VI. Auteur en beleid - VFL

^ werkbeurzen auteurs / projectbeurzen vertalers: ‘geld voor tijd’ ^ stimuleringsbeurzen debutanten: realisatie tweede boek^ biografiebeurzen: realisatie biografieproject ^ reisbeurzen

^ literaire tijdschriften^ productiesubsidies^ literaire manifestaties en organisaties

^ vertaalsubsidies / productiesubsidies voor buitenlandse uitgevers^ auteursbezoeken buitenland

^ deskundigheidsbevordering (ELV)

Page 25: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VI. Auteur en beleid – VFL

# Projecten Illustratorententoonstelling – Angoulème 2010 – canon – Publishers’Tour – Tijdschriftenforum – VAV auteursvereniging – Defence ofPoetry – interculturalisering – CeLT vzw – databank vertalingen…

# Onderzoeksopdrachtendebuteren in literaire tijdschriften – lezersprofiel literaire tijdschriften – effectiviteit en efficiency werkbeurzen – distributie strips – bestsellers/ most lended – managementbureau letteren – e-literatuur

# Publicaties / Documentatie / Informatie E-zine – website – Ten Books – auteursfiches – jaarverslag - poëziebrochures – Nieuwsbrief letteren – vakbeurzen – ‘steunpunt’

Page 26: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VII. Auteur en boekensector

+ modelcontract VAV/VFL+ betrokkenheid auteur bij vormgevingsproces+ beschikbaarheid in boekhandel+ bereikbaarheid (Vlaanderen én Nederland):

rol Boekenbank – ISBN – Centraal Boekhuis + collectieve promotieacties (boek.be – SLV – O.B.)+ ‘professionele’ uitgeverij (auteursrelatie - distributie –

uitgeverijtaken)+ boekeconomie en cultuur + concernvorming+ productlevenscyclus

Page 27: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VIII. Auteur en e-literatuur

Onder invloed van de informatie- en communicatie- technologie verandert de manier waarop we literatuur maken, spreiden, bewaren en eraan participeren.

In aanvang wordt ICT ingezet in bestaande werkvormen om ze sneller, beter en efficiënter te laten verlopen. Dank zij de nieuwe media en technologie krijgen burgers meer toegang tot media die hen toelaten zelf te publiceren, informatie en kennis op te doen en die te delen met elkaar via de netwerkcultuur.

Deze exponentiële groei van data vereist nieuwe vormen van ontsluiting en toeleiding (gidsfunctie) om de gebruiker/lezer uitzicht op kwaliteit te bieden.

Page 28: Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijver als schrijvers op zoek naar een onderwerp Karel Jonckheere Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk.

VIII. Auteur en e-literatuur

“ de toegevoegde waarde van de uitgever daalt, het aandeel van de auteur vergroot”

Anyone can claim to be a writer

“obstakels zijn niet de techniek, maar institutioneel en emotioneel”

Printing-on-demand (Book expresso machine):digitale files zullen op vraag

geprint en gebonden worden op de plaats van verkoop

Book publishers will devolve over time into decentraliszed teams of writers,

editors, publicists and web site managers