Er is leven na Panopsis

66
Er is leven na Panopsis zeven jaar bijna elke maand een nieuwsbrief van een zelfstandig professional Mindz-Plaza-Blog Cees Hoogendijk - maandag 09 januari 2012 - 13:39 - 444 x gelezen In september 2005 verscheen mijn eerste Panopsis. Als ‘zelfstandig professional’ (die term bestond nog niet) was ik toen een half jaar op weg. Achteraf heb ik geen idee wat mijn overwegingen waren om mijzelf de maandelijkse verplichting van een A4-nieuwsbrief op te leggen. Het moge duidelijk zijn dat ik als ZP een uithangbord nodig had. Wat was handiger dan mijn maandelijkse memoires op te schrijven? Terugblik, nieuws en reclame bleken zich prima te combineren. Schrijven ging en gaat mij wel gemakkelijk af. Met als uitgangspunt dat Panopsis, een contradictionaire samentrekking van Panoptics en Synopsis, alleen bestemd is voor mensen die ik ken en die mij kennen. Volgens mij heeft Panopsis mij zakelijk gezien in het zadel geholpen en staande gehouden. En nu zit ik nummer 63 te schrijven - eigenlijk was nummer 62 de laatste echte Panopsis omdat ik denk dat het anders moet. Zeker weten doe je het nooit natuurlijk.

description

Verzamelband van 63 nieuwsbrieven van 2005 tot 2011. Uit het leven van een zelfstandig professional.

Transcript of Er is leven na Panopsis

Page 1: Er is leven na Panopsis

Er is leven na Panopsis zeven jaar bijna elke maand een nieuwsbrief van een zelfstandig professional

Mindz-Plaza-Blog Cees Hoogendijk - maandag 09 januari 2012 - 13:39 - 444 x gelezen

In september 2005 verscheen mijn eerste Panopsis. Als ‘zelfstandig professional’ (die term

bestond nog niet) was ik toen een half jaar op weg. Achteraf heb ik geen idee wat mijn

overwegingen waren om mijzelf de maandelijkse verplichting van een A4-nieuwsbrief op te

leggen. Het moge duidelijk zijn dat ik als ZP een uithangbord nodig had. Wat was handiger dan

mijn maandelijkse memoires op te schrijven? Terugblik, nieuws en reclame bleken zich prima te

combineren. Schrijven ging en gaat mij wel gemakkelijk af. Met als uitgangspunt dat Panopsis,

een contradictionaire samentrekking van Panoptics en Synopsis, alleen bestemd is voor mensen

die ik ken en die mij kennen. Volgens mij heeft Panopsis mij zakelijk gezien in het zadel geholpen

en staande gehouden. En nu zit ik nummer 63 te schrijven - eigenlijk was nummer 62 de laatste

echte Panopsis – omdat ik denk dat het anders moet. Zeker weten doe je het nooit natuurlijk.

Page 2: Er is leven na Panopsis

ER IS LEVEN NA PANOPSIS Achteraf praten is altijd makkelijk. Zeven jaar en 62 nummers lang is de structuur nagenoeg ongewijzigd gebleven.

Leg Panopsis 1 en Panopsis 61maar eens naast elkaar. Elke keer was het zowel een queeste als een genot om de afgekaderde stukjes met de juiste woorden te vullen. In der Beschränkung zeigt sich den Meister? Ik zou het eerder ambachtelijk noemen. Puzzelen. Het hoofdartikel van nominaal 200 woorden. Hersenpanne 125 woorden, net zoals de vaste items BoekenBabbel, NetGenoten en SpeakersCorner. Het derde kolommetje in de onderste helft heeft wel verschillende gedaantes gekend.

Het begon met 60 abonnees; dat was de omvang van mijn persoonlijke relatiebestand. Zeven jaar later is dat ruimschoots vertienvoudigd. Ik stuurde Panopsis altijd in een gepersonaliseerde mail. Dat heb ik volgehouden tot 300 abonnees. Kostte een complete zondagmiddag en –

avond. Toen schafte ik voor $25 een Outlook MailMerge programmaatje aan, waarna ik inclusief de subjectregel de Panopsismailing nog steeds persoonlijk kon laten zijn.

Tweeenzestignummers dus in zeven jaar. Dat is gemiddeld zo’n negen per jaar. Maar in de eerste jaren deed ik er echt twaalf. In de afgelopen jaren is de uitgave onregelmatiger geworden. Was het drukte? Dat was ik altijd al. Eind 2010, toen ik vijf nummers achter op schema liep, heb ik de lezers vijf weken lang een wekelijkse Panopsis geboden… Of was dat 2009…? Gebrek aan stof? Integendeel. Ik denk juist dat de veelheid en diversiteit van mijn thema’s ervoor heeft gezorgd dat Panopsis als zodanig de lading niet meer dekt.

Was mijn missie ‘humanisering’ van organisatie’ aanvankelijk 1-op-1 verbonden met mijn eenmanszaak OrgPanoptics; inmiddels manifesteert diezelfde missie zich ook in ‘social entreprises’ zoals Huisacademies, Verbindend Leidinggeven,Appreciative Inquiry en The Management Challenge. Het levert niet alleen te veel nieuws op per maand; maar het is ook veel meer divers dan passend onder de OrgPanoptics noemer. Ik durf te stellen dat mijn ontmoeting en verstrengeling met CDEF/Seats2Meet/Mindz.com bepalend is geweest voor de grote emergentie die in mijn activiteiten is ontstaan. Panopsis alleen kan dat niet meer behappen. En daarom ga ik de Panopsis lezers vragen hun nieuwsgaring rondom mijn activiteiten op een andere, meer actieve manier te organiseren.

Het past natuurlijk helemaal in deze tijd. De digitale nieuwsbrief is intussen een Email-newsletter geworden. Die ontwikkeling heeft Panopsis gemist, hoewel ik wel van de aanvankelijke PDF-bijlage ben overgestapt naar een hyperlink. Maar het krantje was in elk geval nog een krantje. We zijn nu zover dat nieuwsbrieven te pas en de onpas worden gegenereerd uit Twitter berichten, met grote kans dat jij opeens ongewild en soms ook onterecht de auteur van een nieuwsbericht blijkt te zijn. Overigens kan ik iedere beginnende ZP een nieuwsbrief aanbevelen. Als schrijfoefening, als dienst aan je relaties, als zelfreflectie. Als het je ligt natuurlijk. Want een nieuwsbrief is iets dat wel of niet bij je past. Die laat je niet genereren door een computer natuurlijk.

Volgens Lievegoed verloopt alles in stappen van zeven jaar. Wat mij betreft dus tijd om afscheid te nemen van Panopsis en qua nieuws door te stomen naar een situatie waarin de lezer zelf kiest welke thema’s hem

of haar interesseren, zich nog steeds kan abonneren, maar dan op mijn blog, en vooral ook op alle verschillende thema’s zoals die zich manifesteren via Mindz-plaza’s. Waar ik vroeger zo nu en dan een leuke reactie kreeg op Panopsis, zullen eventuele reacties op mijn ‘nieuws’ zichtbaar worden voor alle lezers. De ultrabondige artikeltjes zullen we gaan missen. De wat langere blogberichten worden gecompenseerd door mijn tweets op @ceeshoogendijk. De oude Panopsis- en mijn nieuwe lezersschare zal diffuser worden dan ooit. Ronald van den Hoff noemt 2012 het jaar van de Serendipiteit. Mooi jaar dus om van Panopsis1.0 over te stappen naar Cees3.0. Divergerend nieuws zogezegd. In cocreatie ontwikkeld. Schrijver en lezer raken

verstrengeld. Ik verschuif van nieuwsbrief-maker naar nieuws-meemaker! Met genoegen.

En met grote dank aan de altijd zo trouwe lezersschare van Panopsis! Als je dit leest, dan bevind je je nu in mijn blogsectie op www.ceeshoogendijk.nl. Ergens rechtsboven op deze pagina kun je je abonneren op mijn blogdoor op het knopje Volgen te klikken. Dan krijg je een mailbericht telkens als er een nieuwe blog van mij is verschenen. Elke keer een moment om vast te stellen dat er altijd een leven na Panopsis is.

Gelukkig 2012 toegewenst! Met meer nieuws dan ooit!

Page 3: Er is leven na Panopsis

September 2005 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

Deze maand o.a. in Pan●psis:

● Mensgericht van Gansewinkel ● De Verticale Dialoog

● What (really) works … ● Business Improvement Game

● Humaniseren van Organisatie ● Confucius en de taal

VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg?? Het lijkt tegenstrijdig. Een

dialoog voer je op voet van gelijkwaardigheid en dat

heeft toch iets horizontaals. Met het organigram - het

‘harkje’ – van een organisatie erbij wordt het snel duidelijk:

dialoog tussen de hogere en de lagere echelons. Bedoeld om

beleid in de haarvaten van de organisatie te laten vloeien. De

frontlinie realiseert de doelen. Hun draagvlak is cruciaal.

SSuucccceessvvoooorrwwaaaarrddeenn

Logisch en helder beschreven

strategie en beleid, vastgelegd in een uniek Hoe-Plan. Middle

managers betrokken bij de beleidsvorming, en getraind en

ondersteund om het plan door te vertalen naar de werkvloer.

Plan, Do, maar ook Check en Improve. Managers en mede-

werkers die steeds beter gaan communiceren. Dit is geen

raketwetenschap. De meesten kunnen het al, maar doen het

niet. De beproefde aanpak van OrgPanoptics brengt effectief

doelen halen binnen bereik.

VVaann GGaannsseewwiinnkkeell NNoooorrdd NNeeddeerrllaanndd

hheellpptt ooookk hhaaaarr mmééddeewweerrkkeerrss vveerrddeerr

Afvalverwerker van Gansewinkel helpt haar klanten graag

verder, staat te lezen op het visitekaartje van directeur Noord-Nederland Harmen Stremler,: “Sinds mijn aantreden eerder dit

jaar hebben de volgende onderwerpen mijn aandacht: ons ambitieuze budget voor 2006, focus op onze klanten, synergie

met de concernprocessen en een structurele aanpak om onze medewerkers in staat te stellen optimaal te presteren. Op dit

moment volgt onze Benelux management top-100 het De Baak-programma Mensgericht Leidinggeven. Binnen Noord gaan we

daaraan praktische opvolging geven middels een ‘verticale organisatorische dialoog’ over onze strategie, structuur en

cultuur. OrgPanoptics helpt ons management team daarbij, waar wenselijk en waar nodig. Zo creëren we draagvlak en

helderheid betreffende de acties die managers en medewerkers in gang zetten om hun doelen te realiseren. En zo halen we

meteen maximaal rendement uit onze managementopleiding.”

HersenPanne

Wat wordt het, monoloog of

dialoog? Spreken we samen iets af, of spreek ik met jou

iets af? Mag er nog gereageerd worden op het medewerker-

tevredenheidsonderzoek of be-palen de 60% (jaja) ingele-

verde formulieren de uitslag? Is een idee met alleen maar

voorstanders, of het idee dat er met de hoogste macht is

doorgedrukt, ook het beste idee? Het klinkt allemaal nogal

radicaal, maar luisteren we nog wel? Geen jaarverslag dat

vergeet te vermelden hoe belangrijk medewerkers zijn.

Zou dat wat we communiceren noemen, en waarvoor soms

een afdeling is ingericht, in het gunstigste geval niet eerder

informeren moeten heten? De dialoog: het onderzoekend

tweegesprek. Niet de manier om tot 100% besluitvorming te

komen. Wel een pad naar betere samenwerking. Hoewel?

Er kleven enkele risico’s aan.

Lees Plato maar.

BOEKEN●BABBEL Dit boek gaf twee jaar

geleden inspiratie

voor de opzet van

het Hoe-

Plan, basis

voor de Verticale

Dialoog. De 4+2 methode verwijst naar

kernthema’s op de manage-mentagenda van succesvolle

organisaties. Strategy, Struc-ture, Culture en Execution zijn

de basis. In de Hoe-Plannen van OrgPanoptics houden we

het meestal bij deze vier. Voor de overige twee thema’s wordt

gekozen uit Talent Manage-ment, Leadership, Innovation

en Mergers & Partnerships.

William Joyce, Nitin Nohria,

Bruce Roberson. What (really) works, the 4+2 formula for

sustained business success. New York, Harper Business

2003. ISBN 0-06-051300-4

NetGen●ten Leren vooruitkijken en prak-

tisch ervaren dat er samen-

hang is tussen de organisatie-elementen en de resultaten

van een onderneming. Dat is de bedoeling van The Business

lmprovement Game®, een even spannend als effectief

simulatiespel gebaseerd op het INK managementmodel, het

EFQM Excellence model en de theorieën van Graves. Willem

Jan van der Veldt, eigenaar en ontwikkelaar, introduceert met

het ‘oog’ een briljante rappor-tagevorm die managers inzicht

geeft in de kwaliteit en het effect van hun MT-prestatie.

Zie www.vanderveldt.com!

“Humanization of Organization”

heet het PhD-DBA-programma,

waar uw redacteur zich in een vlaag van zelfoverschatting

heeft aangemeld. Het speelt zich af aan de Universiteit voor

Humanistiek te Utrecht. Er is toch niets mooier dan de studie

van de mens? Jawel: de studie van de complexiteit die we or-

ganisatie noemen, en waarvan mensen en hun wisselende

contacten de voortbrengende elementen vormen. Een acade-

mische promotie op basis van kwalitatief onderzoek. Kan dat

naast je ‘gewone’ werk? Zie de opzet op www.uvh.nl. En volg

hier maandelijks de strubbelin-gen van ondergetekende.

Liever úw quote!

Op deze plek in Pan●psis is het

de bedoeling u als lezer aan het woord te laten. In afwachting van uw commentaar of slimme

suggesties geven we deze keer een andere goeroe het woord.

Aan de Chinese wijsgeer

Confucius werd eens

gevraagd: “Wat zou u doen als u geroepen werd om het land

te besturen?” Confucius antwoordde: “De taal goed

gebruiken.” Zijn leerlingen keken hem niet-begrijpend

aan. Confucius vervolgde: “Als de taal niet goed gebruikt

wordt, komen woorden niet overeen met de werkelijkheid.

Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden,

ongedaan. Het gevolg is dat het goede en het schone

wegkwijnen, het recht zijn loop niet heeft, de mensen in

verwarring raken en de samenleving uit elkaar valt.”

uw reactie in Pan●psis? mail naar [email protected]

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING

www.panoptics.org

Page 4: Er is leven na Panopsis

Oktober 2005 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Procesdenken ● Ketenbewustzijn

● Het Doel nog steeds top ● Learning Dynamics van start

● De Graal-organisatie? ● Over onthaasten gesproken

KKeetteennbbeewwuussttzziijjnn Vorige maand ging het hier

over de Verticale Dialoog tussen de echelons. Cruciaal

om iedereen te betrekken bij strategie en beleid. Maar

ook de Horizontale Samen-werking verdient aandacht.

Schakel in de bedrijfsketen. Geen afdelingsmanager die het

daarmee oneens zal zijn. De noodzakelijke afstemming tus-

sen de aangrenzende schakels blijkt telkens te stuiten op ter-

ritoriaal gedrag. Voor samen-

werking in de keten is echter

nodig dat managers welkom zijn op elkaars erf. Op de gren-

zen blijkt dat managers altijd interne klanten en leveranciers

van elkaar zijn. Dat vereist inzicht. Een treffend model

leert managers de samenhang tussen leverings-, faciliterende,

plannings- en controleproces-sen herkennen en hanteren.

Twee dagen workshop met de belendende percelen, en de

keten wordt niet meer fractio-neel maar als ge-

heel gemanaged.

EEllkk PPrroocceess iiss eeeenn VVeerraannddeerrpprroocceess!! Bij deze stelling past een

bewijs uit het ongerijmde. Stel in een proces verandert

niets. Dan is het een toestand en geen proces. Ergo: een

proces is een veranderproces.

Elk proces verandert iets. In een opleidingsproces verandert –

heel simpel gezegd - de ‘cursist zonder kennis’ in een ‘cursist mét kennis’. In een transportproces verandert de locatie van de

lading. In een verkoopproces verandert de prospect in een klant. Object van verandering is achtereenvolgens cursist, lading en

potentiële klant. En de actoren zijn respectievelijk de leraar, de chauffeur en de verkoper. Procesdenken is dus vooral bedenken

wat de gewenste output is en welke resources nodig zijn om het

object van verandering van de gewenste toegevoegde waarde te

voorzien. De output van elk proces is weer de input van een volgend proces. Er moet dus altijd een afnemer in aanmerking

worden genomen! Die maakt de relatie tussen ‘output’ en ‘outcome’ opeens erg belangrijk. Er vormt zich een waardeketen,

die van het primaire bedrijfsproces. De legpuzzel is compleet na toevoeging van planprocessen, faciliterende processen en contro-

leprocessen. Zie hier in vogelvlucht een praktisch proces-denk-model. Hanteerbaar voor de “gewoone mensch”. Niet zozeer be-

doeld om veel papier te genereren, maar wel cruciaal om syste-matisch verbetermogelijkheden te detecteren. Als naslag is het

model te vinden in Delwel’s handboek Effectief Opleiden. Diverse grote Benelux-organisaties hebben het als module opgenomen in

hun middle management trainingsprogramma’s.

via [email protected] is een PDF-beschrijving van het model te verkrijgen

HersenPanne

In een organisatie van een beetje omvang vind je al gauw

een afdeling Change Manage-ment. Human Resources Mana-

gement is ook al niet uit het organogram weg te denken.

Financial Management. Com-municatie Management. Infor-

matie Management. Allemaal ‘central functions’. Stel, je bent

middel manager in het lijn-gedeelte van diezelfde organi-

satie. Schakel in het primaire

proces zogezegd. En je bent

omringd door al die afdelingen genaamd “Xxx Management”.

Dan vergeet je toch automa-tisch waarvoor jijzelf op aarde

bent? Dat het managen van change, HR, financiën, commu-

nicatie en informatie eigenlijk jouw taak is? What’s in the

name? Alles! Nieuwe afdelings-namen graag: Change Manage-

ment Support, HR Management Support, Financial Management

Support, Communication Mana-gement Support, Information

Management Support!

BOEKEN●BABBEL

Er schijnen per week 15

nieuwe ma-nagement-

boeken uit te komen.

Het lukt ze niet de her-

innering aan Het Doel te

doen verva-gen. Het is managementfilo-

soof Goldratt namelijk gelukt een praktisch verbeterhulp-

middel in een spannend ver-haal te vervatten. Het draait

om de Theory of Constraints ofwel het wegnemen van ob-

stakels in het bedrijfsproces. Verplichte stof voor hen die

met Process Improvement aan de slag gaan. Geen straf, je

leest het in één adem uit.

Eliyahu M. Goldrath. Het Doel.

Een proces van voortdurende verbetering. Utrecht 1986, Het

Spectrum. ISBN 90-274-6700-5

NetGen●ten Het netgenootschap met Onno

Geveke gaat al meer dan tien jaar mee. HRD- en MD-man bij

uitstek. NLP-practitioner. Mee-maker van middle manage-

ment schools. Coach. Vijf jaar

The Change Company. Vijf jaar

PwC Transform. En nu onder eigen titel: Learning Dynamics.

Ontwikkeling en begeleiding van managers en andere pro-

fessionals. Geïnspireerd door Organisational Learning princi-

pes. Tevens programmaleider voor Best Year Yet, resultaat-

gerichte coaching van individu en team om ‘het beste jaar

ooit te realiseren’. Onno Geveke.

No nonsense. Stille kracht.

Wens hem succes met zijn

onderneming. Maak met

hem kennis.

[email protected]

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Het eerste van wat ruim vier

jaren moeten worden is bijna

om. Mijn beeld van nu lijkt niet meer op dat van een jaar te-

rug. Ik dacht aan convergentie tussen de (EFQM) excellente,

de ontwikkelde en de gehuma-niseerde organisatie en hoopte

in de verte de heilige graal van de perfecte organisatie te

kunnen duiden. Oef! Afgezien van haalbaarheid blijkt dit een

domein voor wel vijftig proef-schriften. In de UvH-workshops

was divergentie – in kennis-aanbod - mijn deel en daalde ik

weer af op aarde. Mijn eerste proeve in kritisch lezen leverde

een mooi ‘review’ op: “Is there a future for Presencing?”

Liever úw quote!

“Haast je wanneer je tijd

hebt, dan heb je tijd wanneer je haast hebt.”

Deze spreuk laat zich optekenen uit de mond van

Ronald Leunisse (KMA, drs, MBA, bekwaam organisatie-

ontwikkelaar naast ervaren senior manager) thans

Director Operations DHL Express BU North. Hij

reageerde op de vorige Pan●psis met de woorden:

“Leuk initiatief en leuk om te lezen. Viel het mee of tegen

om per onderwerp zo beknopt

te moeten zijn...?”

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

“ ”

Mail naar [email protected]

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Page 5: Er is leven na Panopsis

November 2005 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Corporate Dynamics® ● De schitterende organisatie

● Fragmentatie en heelheid ● Presencing voor managers

● Marc Grond van Transmind ● De waarde van een quote

TThhee PPaassssaaggee ttoo…… Volgens INK ben je met 500

punten een flink Excellente Organisatie, de Nederlandse

Kwaliteitsprijs waardig. Telt de schaal niet 1000 punten?

Het vergt veel inspanning om de organisatie al zó op orde te

krijgen. Volgens Corporate Dy-namics® heb je dan een goed

fundament, maar niet meer dan een basiskamp. Tot zover

kon je er nog “naartoe mana-gen”. De eigenlijke expeditie

begint dan pas: door een mist

van onzekerheid, met crisis en

kansen die echte verandering kenmerken. Hier is leiderschap

nodig. Naar de top die schitte-rende organisatie heet. Waar

sociale interactie, dynamiek, zelforganisatie en dus steeds

minder management bestaat. Waar samenleving en samen-

werking tot toegevoegde waar-de leiden. Waar

het meten van kwaliteit en ex-

cellentie langs meer schalen

gebeurt…

CCoorrppoorraattee DDyynnaammiiccss®® iiss iinn tthhee aaiirr!!

“The Passage to Organizational Well-Being” Is geborgde kwaliteit

de ultieme doelstelling of kan een organisatie méér en vérder? Dit

is het vraagstuk dat zes organisatieontwikkelaars van uiteen-

lopende pluimage met elkaar delen, en met de samenleving willen

delen. Wij staan hier op de Landelijke Kwaliteitsdag van het

Instituut Nederlandse Kwaliteit. Wij, dat zijn (v.l.n.r.):

Gert Bij en Ed Peelen. WaardenManagement. Geven inzicht in de waardensystemen van individuen, teams en organisaties om

doelen in lijn te brengen met mogelijkheden. (Gebaseerd op Spiral Dynamics® c.q. het gedachtegoed van prof. Clare Graves.)

Marcel van Marrewijk. Directeur Great Place to Work en oprichter European Corporate Sustainability Forum.

Cees Hoogendijk. OrgPanoptics, Managing the Whole. U bekend.

Wim De Cleyn. Berkana Services. Leiderschapsontwikkeling. Inspiratie en steun bij oplossing van complexe problemen.

Willem Jan van der Veldt. The Management Challenge®. Management game. In eerdere Panpsis geroemd als NetGenoot.

Mail naar [email protected] en ontvang per omgaande

de brochure van Corporate Dynamics®

HersenPanne

Organiseren is het verdelen van de taken. Goed bedoeld,

maar het leidt tot verdeeldheid. Verbindingen tussen de delen

zijn cruciaal om het geheel te laten werken. Communicatie

dus. Veel ondernemingen en instellingen kenmerken zich

door veel organisatie en weinig communicatie. Een grote con-

tainerverscheper zette ooit alle mogelijke vergadernotulen op

het intranet. Ze werden niet

begrepen of niet gelezen. Vele

managementteams verspreiden hun notulen niet buiten eigen

kring. Dat is eveneens vreemd. Samenhang brengen in kunst-

matige verdeeldheid is moei-lijk. Veel managers kunnen be-

ter knippen dan plakken. Maar fragmentatie, nadruk op ver-

schillen, helpt de samenleving de verkeerde kant op. Dat

geldt ook voor organisaties. Integer (geheel getal!), integri-

teit (heelheid), en integraal zijn verwante termen. Wat is inte-

graal management? Juist!

BOEKEN●BABBEL

Een juweel van een boek. Over

betere organi-saties en wat

onder het oppervlak van

ons bewustzijn leeft om bij te

dragen aan die verbetering. Spiritualiteit, ver-

enigd met gezond maatschap-pelijk realisme en idealisme.

Door de invloed van Betty Sue Flowers ook lekker leesbaar.

Stemt tot nadenken! Na lezing heeft het begrip “scenario” een

nieuwe dimensie gekregen.

Wil je een proeve vooraf?

Stuur dan een mailtje naar [email protected] en je krijgt

mijn summary & book review.

Peter Senge, C. Otto Scharmer, Joseph Jaworski, Betty Sue

Flowers. Presence, Human Purpose and the Field of the

Future. Cambridge: The Society for Organizational Learning,

2004. ISBN 0-9742390-1-1

NetGen●ten Marc Grond,

oprichter en

eigenaar van

Transmind, past

naadloos in de

context van deze

pagina. Actueel is

de publicatie van zijn boek De

Organisatie Burnout, over de

noodzakelijke bewustwording

van mens en organisatie. Het

biedt oplossingen voor organi-

saties die de nieuwe wereld

nog met oude regels proberen

te runnen. Transmind voorziet

in de Organic Score Card, die

mensen en organisaties inzicht

geeft in de aspecten van het

bewustzijn, die bepalend zijn

voor hun toekomstig gedrag.

Surf naar www.transmind.nl

voor een virtuele ontmoeting.

Of beter nog,

zorg dat je Marc

een keer

persoonlijk

ontmoet.

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Promotieonderzoek in de orga-

nisatiefilosofie, kritische mana-

gement studies en sociale com-plexiteit. Met de ideale, gehu-

maniseerde en wellevende or-ganisatie voor ogen. Queeste,

die ooit moet leiden tot een boek over “Verticale Dialoog”.

Waarom? Is het idealisme? Narcisme? Ga ik een theorie

onomstotelijk bewijzen? Van alles hooguit een beetje. Ik ga

vooral aantonen dat ik zuiver wetenschappelijk kwalitatief

onderzoek kan uitvoeren. Mijn proefschrift als rijbewijs. Een

rij professoren als instructeur en examinator. Vooral een-

zaam ploeteren. Maar gesteund

door elf leuke lotgenoten!

Liever úw quote!

“Vooruitkijken is tasten in

de mist van de herinnering.”

“Een persoonlijkheid is

iemand die volwassen kan

worden en toch kind blijven.”

“Een mens is een vat onontdekt denken, een nog

niet voldoende geopend kanaal naar het AL-

wetende.”

(alle drie van Marc Grond)

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of

verbetering en je vindt jezelf op deze plek terug.

“ ”

Mail naar [email protected]

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Page 6: Er is leven na Panopsis

December 2005 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Van Gansewinkel’s Mijlpaal ● De Kracht van het Hoe-Plan

● Positieve discriminatie ● Denken over Dialoog

● Karin de Roo verhaalt

WWaatt iiss nnuu HHooee?? Verticale Dialoog, de term

zegt het al, is beperkter dan de “ware dialoog”. Neemt

niet weg dat organisaties er baat bij kunnen hebben.

De geslaagde presentatie heeft

een korte, inspirerende intro,

en laat vervolgens veel ruimte

voor inbreng van de toehoor-

ders. De spreker is niet bezig

met zichzelf of zijn verhaal,

maar met zijn publiek. Zo ziet

méé-maken eruit!

Vertaal dit naar beleidsontwik-

keling. Wanneer medewerkers

dat hebben méé-gemaakt, is

het hoe en waarom van doelen

en acties niet alleen duidelijk

maar ook veel beter aanvaard.

Wat zou dat betekenen voor de

gezamenlijke prestatie? Crucia-

le voorwaarde is het Hoe-Plan,

ingeleid door senior manage-

ment, meegemaakt door mid-

del management. Ultrakort van

stof, maximaal inspirerend, nog

nader invulbaar. Mijlpaal in de

Verticale Dialoog met de rest

van de organisatie.

AAccttiieeppllaann 22000066 aallss EEeerrssttee MMiijjllppaaaall

Van Gansewinkel regio Noord Nederland helpt niet alleen haar klanten verder, maar ook haar middel managers en medewerkers.

Met gepaste trots presenteert directeur

Harmen Stremler het kleurig A3-document

dat de werktitel Hoe-Plan droeg, maar nu

Actieplan 2006 heet. Het is zeker niet al-

leen zijn plan. Met de handtekeningen (zie

inzet) van MT-leden

en afdelingshoofden

er in, is het gedeeld eigendom van de top dertig in de regio. Deze senior en middel

managers zaten drie maanden frequent om de tafel om werkbare invulling te geven aan de Strategie, Structuur, Cultuur en con-

crete Acties die regio NL-Noord tot realisatie van haar ambitieuze budget 2006 moeten gaan brengen. Zo is de eerste fase van de

Verticale Dialoog volbracht. In de tweede fase bespreken zij het Actieplan met de medewerkers op de werkvloer. In goed overleg

bepaalt elke afdeling welke van de actiepunten relevant zijn om op te pakken. Tot zover in vogelvlucht Plan en Do. Ook de Check

is al gepland. Elk kwartaal maken de eigenaren van de actiepun-ten de balans op en rapporteren hierover binnen de organisatie.

Dit zijn tegelijk de momenten waarop Improve, het eventueel bijstellen van acties, plaats vindt. Het team van NL Noord start

2006 dus goed voorbereid en vol enthousiasme.

HersenPanne

“Zeg maar niets meer.” (Wan-neer maximaal begrijpen van

de ander geen woorden meer behoeft.) Luisteren is veel

meer dan luisteren. Volgens Theory-U van Otto Scharmer is

een ‘open mind’ de eerste stap, gevolgd door ‘open heart’ en

‘open will’. Pas dan heb je de basis voor gepast handelen. In

een dialoog wordt geluisterd. Maar wordt er ook gesproken?

Zelf zag ik het veel te beperkt:

dialoog als onderzoekend twee-

gesprek. Echter Dia betekent niet ‘twee’ maar ‘door’. Logos

verwijst niet naar ‘woorden’ maar naar ‘menselijke kennis,

logica, betekenis’. Hoe bekwa-men wij ons in de dialoog? Niet

door beter of mooier te gaan spreken. Maar door dieper of,

positief discriminerend, alleen nog maar te gaan luisteren. De

kunstenaars van Accès Local creëerden een schitterend luis-

terinstrument. Meer betekenis in de kunst van de dialoog! Zie

www.acces-local.com

BOEKEN●BABBEL “Wat de dialoog het meeste in de weg staat, is

het miskennen van onze voor-

oordelen en het

verdedigen van

onze mening.” David Bohm

combineerde zijn natuurweten-schap met meer open vormen

van denken, wat heeft geleid tot aansprekende inzichten, tot

wegen die ons naar een betere

samenleving kunnen leiden. Bewaar zijn kwantumfysische

onderbouwing van heelheid en de verbondenheid van mens

en geest voor een later tijdstip maar lees snel dit 100 pagina’s

tellende boekje. Het zet je aan het denken, over denken als

proces en over de gedachte als

zeer tijdelijk product daarvan.

Dit laat je niet meer los.

David Bohm. On Dialogue. Routledge 1996. ISBN 0-415-

33641-4

NetGen●ten “Een belangrijke en algemene

functie van verhalen is dat ze

onze werkelijkheid structure-

ren en orde brengen in de cha-

os van ons leven. De mense-

lijke kennis is een verhaal. Het

vertellen van verhalen is één

van de manieren om de reali-

teit te organiseren (Easterlin,

1999b, p. 142-145). We plaat-

sen kleine gebeurtenissen bin-

nen grotere patronen. We or-

ganiseren ons gedrag in bete-

kenisvolle opeenvolgingen,

kortom: we geven zin aan ons

handelen (Carroll, 2002, p.3).”

Meer weten over

de kracht van

verhalen en hoe

die in te zetten

bij slechte pres-

taties of veran-

deringsproces-

sen binnen uw

organisatie?

Luister naar Karin de Roo. [email protected]

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Mijn ‘foundation year’ zit erop.

Kwalitatief onderzoek wordt

mijn pad. Verticale Dialoog mijn onderwerp. Alles draait

om de vraag “Wat gebeurde er precies?”. De factuur voor het

tweede jaar ligt in de bus. De prijs-prestatie-verhouding zit

wel snor. Geldt dat ook voor mijn zaak-studie-verhouding?

De tijd zal het leren. De wil is er. Nieuwsgierigheid is een on-

gekende energiebron. En de steun niet te vergeten. Studie-

en lotgenoten, vrienden, net-genoten, klanten, geïnteres-

seerden en mijn familie: tot zover alvast zeer bedankt. Ik

zal jullie ook in de toekomst

nog hard nodig hebben.

Liever úw quote!

De spanning tussen de colle-ga’s was te snijden. Toen ik de

afdeling opliep zag ik het al aan de gezichten, hun hou-

ding, de toon die ze hanteer-den. Kortom, geen positieve

werksfeer. Zonder precies te weten wat er aan de hand was

besloot ik, zittend op de hoek van de tafel, een verhaal te

vertellen. Het verhaal, ‘Ik heb het zelf gehoord’ dat ik schreef

in een boek over werkplezier. Tijdens het luisteren schoten

ze allemaal ondanks zichzelf in de lach. Toen ik uitverteld was

konden we vrij eenvoudig be-spreken waarom de stemming

op de afdeling zo slecht was en hoe we daar meteen wat

aan konden gaan doen.

“Karin de Roo”

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Jou en de Jouwen een Gezond en Verbonden 2006 toegewenst!

Page 7: Er is leven na Panopsis

Januari 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● The Management Challenge©

multipliceert zich

● Belbin in de praktijk ● Een boekje open over Teams

● Wim De Cleyn is groots

VVaann ‘‘ssttaanndd aalloonnee’’

nnaaaarr ‘‘wweebb eennaabblleedd’’ In de oude versie werd The Management Challenge© op

locatie gespeeld, met drie tot zes teams, en was veel

handmatige dataverwerking nodig. De webversie biedt

grenzeloze flexibiliteit. Omdat het instellen en bedie-

nen van het spel nu vanaf elke

internetwerkplek kan gebeu-

ren, hoeven facilitator en spe-

lers niet per se op dezelfde lo-

catie te zijn. Elk team voert

zijn eigen besluiten in, en ont-

vangt zijn eigen rapportages.

Zo kunnen verschillende teams

elkaar in competitie bestrijden,

vanaf hun eigen werkplek en,

interessant voor internationale

organisaties, in hun eigen taal.

De spelrondes kunnen uitge-

smeerd worden in episodes van

bijvoorbeeld twee weken. Dan

worden spel en management-

realiteit nóg beter verweven.

Voor gevorderde enthousias-

telingen is een moeilijker

tweede “level” beschikbaar.

TThhee BBuussiinneessss IImmpprroovveemmeenntt GGaammee©©

iinn WWeebbvveerrssiiee nnuu ooookk MMuullttii--iinnzzeettbbaaaarr

Driebergen/Rijswijk. VanderVeldt Business Improvement Consultancy (www.vanderveldt.com) heeft zijn op het

EFQM Excellence model gebaseerde management simulatiespel in webversie beschikbaar gemaakt, zodat

het door derden gefaciliteerd kan worden. Org●Panoptics

is betrokken als één van de eerste licentiepartners.

De relatie tussen Cees Hoogendijk en Willem Jan van der Veldt gaat al een tijdje terug. Eerst was

sprake van een klant-leverancierverhouding. The Management Challenge®, zoals het ook wordt genoemd, werd

gespeeld door diverse managementteams binnen Cees’ toen-malige werkgever. Als leden van het EFQM-NL genootschap en

als partners van Corporate Dynamics, ontmoetten Willem Jan en Cees elkaar veel vaker. Inmiddels heeft Cees het spel enkele

keren als co-facilitator begeleid. Een door Willem Jan ontwikkelde facilitatorstraining zorgt voor de laatste puntjes op de i in de

overdracht naar de licentiehouders. The Business Improvement Game© sluit naadloos aan op de propositie van Org●Panoptics, in

het bijzonder Horizontale Samenwerking en Integrale Verbete-ring. Vanaf maart kan de nieuwe versie gespeeld worden.

HersenPanne

Ik moet het toch een keer kwijt. Voor wat het waard is. In

een management academy gaf ik de training Proces en Organi-

satie. Voor het thema Organi-seren met Mensen maakte ik

de deelnemers bekend met Belbin Teamrol Management:

teamprestaties profiteren van een mix van complementaire

(teamrol) eigenschappen. Elke trainingsgroep bestond uit tien

managers. Elk kende zijn Bel-

bin-profiel. Voor een ‘perfor-

mance game’ hadden we twee teams van vijf nodig. We dis-

cussieerden over de vraag of we twee zo gelijk mogelijke

teams zouden maken, of één ideaal team volgens Belbin en

het andere team gevuld met de ‘restjes’. We kozen steevast

voor deze laatste variant, want we wilden wel eens zien of

Belbin gelijk had. De ‘loosers’ waren gespinsd op winnen. In

tien trainingsgroepen won elke keer het Belbin-team. Toch iets

om over na te denken.

BOEKEN●BABBEL Natuurlijk be-staat er een test om ieders

Belbin profiel te bepalen. Bu-

reau Interplace

heeft een zeer

goede. En bij professionele

begeleiding is een team zeer gebaat. Niettemin is ‘Manage-

ment Teams’ op zich al heel informatief en inspirerend.

Inzicht in teamgedrag is een

must voor elke leidinggeven-de. Dit boek vertelt over het

ontstaan van Belbins theorie en het beschrijft de teamrollen

heel duidelijk. Als manager kun je er meteen al iets mee.

Tip: begin op pag. 201, over de kennismaking tussen Rob

Groen en Meredith Belbin.

R. Meredith Belbin (1984) Management Teams. Over

succes- en faalfactoren voor teams. Academic Service.

ISBN 90-5261-248-X

NetGen●ten Contact met Wim De Cleyn is warm. Deze ex quality mana-ger in de gasindustrie heeft de K van Kwaliteit onlosmakelijk verbonden met de L van Lei-derschap. Inspirationeel leider-schap, met persoonlijke en or-ganische groei als missie, vor-men de rode draad van zijn bureau Berkana Services, ge-vestigd in Antwerpen. Naast positivisme beschikt Wim over het vermogen organisatorische en bestuurlijke problemen zo helder te krijgen dat de oplos-singen zich als vanzelf aandie-nen. Elk team wordt beter van zijn moderatorschap. Wim is bestuurslid van het Vlaams Centrum voor Kwaliteitszorg en nauw betrokken bij de Eu-ropean Organi-zation for Qua-lity, die haar 50-jarig jubileum-congres houdt. Een ontmoeting meer dan waard! www.eoq.org

www.berkanaservices.be

xxx. www.berkanaservices.be

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? De Verticale Dialoog. Construc-

tief gesprek tussen beleidspro-

ducenten en beleidsconsumen-ten. Is dat geen mooie om-

schrijving? Bij mijn voormalige werkgever DHL werd en wordt

veel aandacht besteed aan praktische ontwikkeling en

goede communicatie van stra-tegie en beleid. Het doet mij

deugd dat ik in deze organisa-tie mag vertoeven voor mijn

promotieonderzoek. Te begin-nen met het verzamelen van

kwalitatieve data door middel van interviews met beleidspro-

ducenten. In hoeverre sprake was en is van beleidsdialoog,

vraagt andere onderzoeksme-

thoden. Wordt vervolgd.

Liever úw quote!

Waar warmte

en kunde

samenkomen,

verrijst

ambachtelijk

leiderschap

“Wim De Cleyn”

Oproep aan de Pan●psis lezer:

stuur (liefst je eigen) quotes over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Page 8: Er is leven na Panopsis

Februari 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Community for Equivalence ● Manage the Whole, ja hoe?

● Lyrische management lyrics ● Foucault voor managers

● Divergentie in convergentie ● We moeten ánders presteren!

MMaannaaggiinngg tthhee WWhhoollee Hoe transformeer je macht,

territorium en willekeur tot gelijkwaardigheid, verbon-

denheid en zingeving? Tja…

Verticale Dialoog, construc-

tief gesprek tussen beleidspro-

ducenten en beleidsconsumen-

ten, is hét middel om de hië-

rarchische verhouding positief

te gebruiken. Door het betrek-

ken van middenkader en me-

dewerkers bij de beleidsvor-

ming creëer je draagvlak en

motivatie voor de uitvoering.

Horizontale Samenwerking

is de manifestatie van verbon-

denheid, tussen managers en

hun afdelingen wel te verstaan.

Alles draait om het (in)zien van

de gehele procesketen richting

de klant, en het zich (willen)

gedragen als schakel daarin.

Integrale Verbetering valt of

staat bij het (h)erkennen van

de cyclische leer- en verbeter-

relatie tussen ‘enablers’ en

‘results’. De manager die alleen

nog op resultaat stuurt, komt

zichzelf vroeg of laat tegen.

‘‘CCoommmmuunniittyy ffoorr EEqquuiivvaalleennccee’’ Macht, willekeur en territoriumgedrag lijken de manage-

ment technieken van deze tijd te zijn. Misschien omdat ze tot ‘quick wins’ leiden. Diezelfde managers vragen zich af

waar die quick wins eigenlijk toe dienen. Ergens onder die door de omstandigheden aangemeten maskers gloort het

diepgewortelde inzicht dat duurzame prestaties zich prima laten verenigen met principes als gelijkwaardigheid,

zingeving en verbondenheid. Vier ‘sociocraten’ bundelen hun krachten en gedachten om dit inzicht te laten groeien:

“Op 2 februari 2006 hebben wij een start gemaakt met het op-

richten van een "Community for Equivalence". Wij willen een ge-

meenschap vormen van mensen die elkaar vinden rond het idee

van gelijkwaardigheid in samen-leven en samenwerken. Het do-

mein is hierbij ruimer dan alleen sociocratie. Daarnaast laten we

ons inspireren door andere visies zoals bijvoorbeeld die van A Great Place to Work (trefwoorden: geloofwaardigheid, respect,

eerlijkheid, trots en kameraadschap). Maatschappelijk gezien kun je ons initiatief plaatsen in de momenteel sterk opkomende

stroming van "cultureel-creatieven", mensen die echt inhoud willen geven aan begrippen als authenticiteit, ecologie, non-

discriminatie, non-materialisme en leefbaarheid. Wij willen als Community for Equivalence het instrumentarium ontwikkelen om

dit soort waarden in de praktijk te brengen in organisaties.”

<<lees verder in de rubriek NetGenoten>>

HersenPanne Normally songs are about people This is a song about organizations But the thing is, how I see it: Organizations are People!

The shareholder’s calling, you’d better pick up It is your last warning, the price must go up He wants a decision, without any doubt Six hundred to fire, and there’s no way out

You must keep it simple, it’s all about focus So you get it done soon, without hocus pocus And that’s how you manage, with slight hesitation Just try to forget it, in your next long vacation

Hey big C.E.O., come follow your Heart Manage the Whole, in stead of the parts.

But focus is narrow, and the business complex So much for the planning, you don’t know what’s next It’s all about people, and panoptical gaze Communication; you will be amazed

Search for coherence, it sometimes exists Words are much clearer compared to your fist Make co-workers happy, and then in the end The firm runs itself, without management

Hey big C.E.O., come follow your Heart Manage the Whole, in stead of the parts.

[Voel je vrij je eigen muziek erbij te componeren. CH]

BOEKEN●BABBEL Management of zelfmanagement? Dat is de grote

vraag die we ons, in maatschappij

en bedrijfsleven,

dagelijks zouden

moeten stellen. De grote Franse

filosoof Michel Foucault wijdde een deel van zijn leven aan het

bestuderen van machtsverhou-dingen en uitsluitingsmecha-

nismen. Geleidelijk verschoof

zijn aandacht van ‘de ander’ naar ‘de ik’. Dit zeer toeganke-

lijke boek bundelt essays en interviews over vrijheidsprak-

tijken en zelfzorgtechnieken. Het mag niet ontbreken op de

plank van de hedendaagse manager. Niet voor niets is het

in 2004 weer uitgebracht.

Michel Foucault. Breekbare Vrijheid. (oorspr. 1996)

Redactie L. ten Kate / A. van Rooden. Boom Parrèsia 2004.

ISBN 9085060168

NetGen●ten “We willen ons toeleggen op

de toepassing van gelijkwaar-

digheid in grote organisaties.

We verwachten hiervan de

beste bijdrage aan de samen-

leving. Grootschalige onderne-

mingen vormen een hefboom

voor maatschappelijke veran-

dering. Zowel het systeem als

de mens kunnen evenredig

aan bod komen. Organisatie-

ontwikkeling en persoonlijke

ontwikkeling in samenspel.

Uiteindelijk zal dit resulteren in

een combinatie van én "well-

being" én "performance" van

de organisatie, met uitwerking

in de samenleving. Wanneer je

dit letterlijk wilt “meemaken”,

meld je dan bij ons aan.” [email protected]

[email protected]

[email protected] [email protected]

en zie ook: www.sociocratica.nl

www.kikzen.nl

www.greatplacetowork.nl

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Divergentie in convergentie.

Het heeft moeite en tijd gekost

om in al het aanbod van litera-tuur rond humanisering van or-

ganisatie iets van een weg te vinden. Immers, dat aanbod

omvat – los van kennistheorie en onderzoekswetenschap - so-

ciologie, psychologie, com-plexiteit, filosofie, organisatie-

kunde, taalkunde, ja wat ei-genlijk niet? Ik heb mijn

literatuurstudie voorlopig te-ruggebracht tot drie domeinen:

Dialoog, Performativiteit (wat taal doet) en Machtsverhou-

dingen. Drie nog maar. Toch lijkt mij het kennisaanbod nog

niet echt verkleind. “Kiezen!”,

zegt mijn co-promotor.

Liever úw quote!

“Samenwerken komt van samen werken”

Freek Paludanus

Freek is oprichter van Anders

Presteren, een bureau waarvan de naam voor zich spreekt. Zijn

propositie laat zich eveneens als een quote noteren:

Beter worden start met Anders werken

•Spelen • Maak Ze Blij • Erbij Zijn • Je Houding Kiezen •

Oproep aan de Pan●psis lezer:

stuur (liefst je eigen) quotes over dialoog, samenwerking of

verbetering en je vindt jezelf op deze plek terug.

[email protected]

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

De initiatiefnemers v.l.n.r.: Jacob de Vries Robles, Roland Angenent, Cees

Hoogendijk en Marcel van Marrewijk

Page 9: Er is leven na Panopsis

Maart 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Onderzoek naar werkklimaat

bij 2500 bedrijven in Europa ● Interne Communicatie op

weg naar Meer Betekenis ● Over doel(samen)stellingen

● Solving Tough Problems… ● De drijvende Krachten van

WaardenManagement

IInntteerrnnee CCoommmmuunniiccaattiiee

iiss vvaann GGrroottee BBeetteekkeenniiss

Zolang we Interne Commu-

nicatie als afdeling blijven

zien, gaan we niet vooruit.

Maar zodra we het als ontwik-

kelingsproces beschouwen kan

er iets moois gebeuren. De

meeste grote organisaties heb-

ben drie fasen voor de boeg.

Fase 1 is het zodanig beheer-

sen van informatievoorziening,

dat medewerkers letterlijk we-

ten waarvoor ze het doen.

Fase 2 is het stimuleren van

(verticale) dialoog, waardoor

medewerkers serieus gaan

meedenken en meepraten.

Fase 3 is het bouwen aan een

“working community” waarin

samenwerken en samenleven

normaal gedrag is.

Dit proces vraagt geen afde-

lingsgrenzen, maar samenwer-

king van degenen die een sti-

mulerende en regisserende rol

kunnen bekleden. Stel mensen

samen verantwoordelijk voor

goede communicatie, en ont-

moedig territoriumgedrag.

WWaatt kkuunnnneenn wwee ooppmmaakkeenn uuiitt ddee

TTrruusstt IInnddeexx®® bbiijj 22550000 bbeeddrriijjvveenn?? In opdracht van de Europese Commissie heeft Great Place

to Work® Institute Europe drie jaar achtereen onderzoek gedaan naar het werkklimaat van 350.000 medewerkers in

14 Europese landen. Op 21 maart 2006 vond aan de Eras-mus Universiteit Rotterdam een debat plaats tussen be-

leidsmakers, adviseurs, onderzoekers en vertegenwoordi-gers van sociale partners, met de bedoeling een gezamen-

lijke bijdrage te leveren aan het formuleren van conclusies.

De Trust Index® peilt Geloofwaardigheid, Respect, Eerlijkheid, Trots en Kameraadschap als criteria voor een goed werkklimaat. De data-analyse duidt op vier oplopende ‘kwaliteitsniveaus’

respectievelijk binnen Mediterrane, Angelsaksische, Rijnlandse en Scandinavische landenclusters. Op uitnodiging van Marcel van

Marrewijk, directeur GPTW Nederland, en Dirk van Dierendonck, universitair hoofddocent RSM Erasmus, nam ondergetekende deel

aan een levendige en kritische conversatie over thema’s als:

de relatie tussen geografische/demografische en bedrijfscultuur; bedrijfsklimaat in relatie tot bedrijfseconomische prestaties;

de toepasbaarheid van waardensystemen (afgeleid van het onderzoek van Clare Graves) in relatie tot bedrijfsbesturing;

de wenselijkheid van organisatieontwikkeling in de richting van Rijnlandse en Scandinavische modellen.

Meer weten? Verder praten? Mail naar [email protected].

HersenPanne Terugdenkend aan de periode waarin ik mijn doctoraalstudie fluitend combineerde met een

halve kantoorbaan, vijf uren les op twee scholen en mijn

zaterdag in de groentewinkel, rijst het vermoeden dat per-

soonlijke effectiviteit evenre-dig is met het aantal werkver-

banden dat je onderhoudt. En dat deed mij weer denken aan

een workshop, waarin ik de leden van een management-

team vroeg een eigen doel-

stelling te benoemen, en ver-

volgens één voor elk van hun

teamleden. Dat resulteerde in een matrix van doelstellingen,

waarvan het grootste deel intercollegiaal was bepaald,

die een hoop stof deed op-waaien, maar die tegelijkertijd

onmiskenbaar de onderlinge werkverbanden aan het licht

bracht. Ik denk dat de lage effectiviteit in grote organisa-

ties wordt veroorzaakt door-dat managers veel te weinig

doelstellingen van collega’s op

hun eigen bordje hebben.

BOEKEN●BABBEL Adam Kahane, derde gene-ratie in Shell

scenario plan-ners, na Arie

de Geus en Joe

Jaworski. Zijn

stelling, die ik van harte onderschrijf, is dat

er niet zoiets bestaat als sim-pele oplossingen voor serieuze

problemen. Die zijn namelijk én dynamisch complex (geen

duidelijke oorzaak-gevolg), én

generatief complex (ze ont-wikkelen zich zeer onvoorspel-

baar), én sociaal complex (de betrokkenen hebben sterk uit-

eenlopende standpunten). Het oplossen van deze problemen

vraagt het herkennen en er-kennen van complexiteit. Een

lekker leesbaar, leerzaam,

leuk en liefdevol boek.

Adam Kahane, Solving Tough Problems. San Francisco, Berret-Koehler 2004.

ISBN 1 57675 293 3

NetGen●ten Gert Bij en Ed Peelen. Volgens

mij vormen zij de belichaming

van het begrip “complemen-

tair”. Zij zijn het die de waar-

densystemen, ontleend aan

Don Beck’s Spiral Dynamics,

maximaal toegankelijk hebben

gemaakt voor gebruik in orga-

nisaties. Hun individuele waar-

den assessment kan digitaal

worden afgenomen. De nabe-

spreking is weer heel persoon-

lijk. Het waardenprofiel is uite-

raard kleurrijk, en vooral zeer

informatief over systemen die

ten grondslag kunnen liggen

aan het gedrag van individuen

en groepen. Maak kennis met

twee zeer mensgerichte

professionals.

www.waardenmanagement.nl

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Wat is data? Data is ‘stuff’, ver-

telt de professor. En wij zoeken

‘rich data’. Dan bedoelen we niet bergen statistische gegevens.

(Filosofen talen niet naar steek-proeven.) We proberen zo goed

mogelijk te zien wat er gebeur-de. (En laat dat tussenvoegsel

‘werkelijk’ maar weg.) ‘Bracket-ing’ heet dat volgens fenomeno-

loog Husserl. En wees er volledig van doordrongen dat, in het be-

studeren van organisaties (ofwel sociale interactie), observator en

onderzoeksobject elkaar continu beïnvloeden. Een letterlijk uitge-

schreven interview is ‘data’, soms zelfs ‘rich data’. Dan kan

de analyse beginnen. Maar ja,

wat is precies analyseren?

Liever úw quote!

“Wat waard is gedaan te worden, is waard goed

gedaan te worden.”

“Deze kreeg ik in mijn jeugd mee bij een transportbedrijf

waar ik op de zaterdagen

hielp met wassen, smeren,

schuren, schilderen etc. Ik wilde me nog wel eens (te)

makkelijk van een klusje afmaken, en dan kwam mijn

"leermeester" naar me toe en zei dit tegen me. Dit speelde

pak 'm beet ruim 20 jaar geleden, maar het is zo'n

spreuk die blijft hangen en ik nu nog wel eens voor mezelf

én naar anderen hanteer.”

Rik Verburgt OPS Performance Director, DHL

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

[email protected]

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Page 10: Er is leven na Panopsis

April 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● OrgPanoptics méégemaakt ● Integrale daadkracht?

● Onder-nemen of –krijgen? ● Synchronicity = Flow

● Grote steun, echte liefde ● Schrijven om het ‘echie’

● Steven stroomt…

IINNTTEEGGRRAALLEE DDAAAADDKKRRAACCHHTT

Waarom staat er sinds kort

geen ‘integrale verbetering’

maar ‘integrale daadkracht’

onderop het briefpapier?

Dialoog doe je. Samenwerking

doe je. Maar verbetering krijg

je. Het is geen doel. Het is

geen middel. Verbetering is

gevolg. Gevolg van daadkracht,

integrale daadkracht, om pre-

cies te zijn. Doelen SMART

maken: doen! Excellent mana-

gementspel: doen! Teamrol-

management: doen! Change

Workout: doen! After Action

Review: doen! Alle bordjes

draaiende houden: doen, doen,

doen! OrgPanoptics bevordert

dialoog, samenwerking en

daadkracht. De klant doet het,

boekt het resultaat. Zo ziet

dienstverlening er toch uit?

OOrrggPPaannooppttiiccss éééénn jjaaaarr oonnddeerrwweegg

Hierboven de eerste en laatste pagina – voor zover je daarvan kunt spreken – van www.panoptics.org. Op het

eerste gezicht nog onveranderd. Toch aardig bijgesteld.

Zoals de slogan “van gedacht beleid naar gedaan beleid”.

Zoals de herformulering van Aanpak en Expertise. Zoals de downloadpagina met relevante publicaties. Wie van de

Panopsis-lezers wil de moeite nemen om er nog eens nauwgezet doorheen te surfen en ondergetekende te

voorzien van opmerkingen en aanbevelingen? Bedankt! Dank vooral aan al degenen die OrgPanoptics letterlijk méémaakten

en méémaken: Willem Jan van BIC; Harmen van Van Gansewinkel;

Ronald, Gerjo, Michel, Fred, Marijke van DHL; Renze, Dick, Ellen van

Ready4Work; Hans van Cirm; Lisette, Harry van The Greenery;

Marcel van GreatPlacetoWork; Gert en Ed van WaardenManagement;

Frank en Bram van Mpire, Robert van ParkerBrady, Jan, Eelco, Marco,

Henriëtte, Onno, Karin, Roland, Jacob, Freek, Ory, Wim, meer

Wimmen, meer Hansen, Martin, Tom, Steven, Rik, Edward, Joep,

Marc, Mark, Erik, meer Harry’s, Henk, Jos, Arie, Edwin, en alle lezers

van Panopsis die hier ook horen te staan. Perfect reisgezelschap!

HersenPanne Ondernemen. Jammer dat het etymologisch woordenboek pas bij de letter K is. Ik had graag

de oorsprong van dit woord opgezocht. Ik vind het een

beetje raar. Net als ‘bijzonder’, een samenstelling van ‘bij’ en

‘zonder’. Of ‘volledig’. Vol en leeg. Gekke woorden. Denk ik

aan entrepreneur dan heeft dat ‘onder’ in ondernemen mogelijk

iets te maken met ‘onderling’. Iets dat zich afspeelt tussen

mensen. Daar kan ik mij wel in

vinden. Daarom moet natuur-

lijk het bijvoegsel zelfstandig

aan ondernemerschap worden toegevoegd. Anders klinkt het

niet zo spannend meer. Oké. Zit ik nog wel in mijn maag

met dat ‘nemen’. Kan toch niet waar zijn? Mijn kortstondige

ondernemerservaring zegt me dat er weinig te nemen valt.

Maar er is wel veel te geven. Jezelf bijvoorbeeld. Of advies.

Hulp. Inspiratie. Daar krijg je altijd wel iets voor terug. De

zelfstandig ondergever als ‘krijger’, is dat niet mooi?

BOEKEN●BABBEL The hero’s journey, de barre maar

leerzame tocht die

iedereen

ooit zou

willen ma-ken. Helaas,

alleen weggelegd voor helden. Helaas? Helden weten van

zichzelf niet dat ze held zijn. Een hoopgevend boek dus.

Over ondernemerschap. Over

ingrijpende verandering. Over persoonlijke ontwikkeling.

Over keuzes maken. Over fouten maken. Over in je ‘flow’

komen. Oké, op zijn Ameri-kaans gedramatiseerd. Maar o

zo nuttige stof voor mensen die bereid zijn de leiding te

aanvaarden, van een team of

van hun eigen leven.

Joseph Jaworski, Synchronicity, the inner path of leadership. San Francisco, Berret-Koehler

1996. ISBN 1 57675 031 0

NetGen●ten Zelfstandig ondernemerschap.

Het begrip wordt steeds meer

contradictio in terminis. Geen

vrijheid zonder gebondenheid.

Vandaar continue aandacht en

lof voor netgenoten. In deze

Panopsis de belangrijkste van

allen: Karin Lievers, mijn dier-

bare echtgenote en lieve vrien-

din. Moeder van onze zes kin-

deren. Steun, toeverlaat en lo-

gistiek brein. Maar ook leer-

kracht humanistische vorming.

En daarmee inspirator voor

trainings- en ontwikkelingspro-

gramma’s. Spelend leren is

niet alleen leuk en goed voor

kinderen. Het is net zo leuk en

goed voor volwassenen.

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Bewondering voor Friedrich

Nietzsche, aartsvader van de

postmoderniteit. We lazen zijn Genealogie van de Moraal. Wát

een vragen! “Wat is eigenlijk de waarde van waarden? Waar

komen de begrippen goed en slecht vandaan? Is het goede

verzonnen door de slechten? En waarom waren zij dan de

slechten?” We moeten op zoek naar het ontstaan van schuld,

en ons afvragen waarom straf lijkt te zijn doorgeschoten tot

een vereffening die niets meer met de oorspronkelijke aflos-

sing van doen heeft. Niets is zijn. Alles is worden. Mijn pro-

motor meldt dat ik meer moet

schrijven en minder lezen.

Liever úw quote!

“Panta Rei.”

“Alles stroomt. Hij is weliswaar van Heraclitus, maar hij zit al in mijn

achterhoofd sinds ik een vrij ingrijpend verandertraject bij een chemieconcern begeleidde. Alles is

in verandering, niets blijft wat het is. Dat geldt voor goede en voor

minder goede tijden. Het helpt ons relativeren.”

Steven de Wit Consultant Organisation Transition

Support, European Coordination Centre DHL Worldwide Network

“Om te kunnen verbeteren moesten we eerst anders

leren denken.”

“Van een klant die in één jaar een

succes van €19M bereikte met de

realisatie van een integraal KAM systeem onder onze leiding. We hadden in plaats van een fee een

% af moeten spreken…!”

Willem Jan v.d. Veldt Business Improvement Consultancy

Blijven sturen die quotes!

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

“De weg naar eeninspirerende dialoog”

Org Panoptics

drs. C.J. Hoogendijk

Haagweg 147

2281 AG Rijswijk

tlf 070 3193614

fax 070 3191571

gsm 0616 68 20 98

[email protected]

KvK NL-27276570

BTW NL0588.79262B01

Dienstverlening conform

de gedragscode van de

Orde van Organisatieadviseurs

www.ooa.nl

Download hier het OrgPanoptics

Afspraken en Tarieven Kader

Org PanopticsManaging the Whole

CONTACT

Essentie

Filosofie

Aanpak

Expertise Ervaring

Netwerk

Contact

Switch to English

Org PanopticsManaging the Whole

...van gedacht beleid...van gedacht beleid

naar gedaan beleid...naar gedaan beleid...VERTICALE DIALOOG - HORIZONTALE SAMENWERKING - INTEGRALE DAADKRACHT

[email protected]

Page 11: Er is leven na Panopsis

Mei 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Lerende organisatie léven

● Beleidsdialoog verheldert ● Wie of wat is authentiek?

● Besluit beter met consent ● Weldenkende daadkracht

● Look at Me Writing ● De filosofie van Wim Bouman

HHEETT MMEEEE--MMAAKKEENN VVAANN

SSTTRRAATTEEGGIIEE EENN BBEELLEEIIDD Niemand weet zeker of een gekozen strategie goed is. Is dat de reden dat hij soms zo weinig draagvlak krijgt?

Strategie bepalen is de kunst van het nee zeggen, het ultie-me kiezen. Toch is er geen ga-rantie dat de gekozen strategie tot realisatie van de doelen leidt. Deze zware verantwoor-delijkheid van het senior mana-gement wil wel eens leiden tot multi-interpretabele beleids-

teksten. En tot dito verwarring onder de medewerkers. Sug-gestie: laat de lagere echelons delen in die verantwoorde-lijkheid en betrek hen serieus in de vorming en formulering van strategie en beleid. Grote kans dat het draagvlak groeit en veel meer medewerkers de doelen snappen en nastreven.

LLeevvee ddee LLeevveennddee OOrrggaanniissaattiiee

In één maand was ik getuige van de Great Place to Work

prijsuitreiking, een Great Place to Live ontmoeting en het IIP/GPTW Hoogvlieger evenement in de Delftse Calvé-

fabriek. Het is een waar genoegen vast te kunnen stellen dat de menselijke kant van organiseren terrein wint.

De vijf gekleurde vierkanten markeren de Trust Index® van

GreatPlacetoWork®, die organisaties toetst op geloofwaardigheid,

respect, eerlijkheid, trots en kameraadschap. De Hoogvlieger is de

jaarlijkse prijs voor organisaties met de hoogste LeerIndex® , een

maatstaf voor leren en verbeteren, ontwikkeld door GPTW samen

met Investors in People®. Steeds meer organisaties nemen de moeite

– en hebben het lef – zich aan dergelijke standaards te meten. Nieuw

is GreatPlacetoLive, Pentascope’s initiatief met Noor Bongers (foto)

als lichtende stimulans, samen met GreatPlacetoWork en kunste-

naarsgroep De Nieuwe Garde. Zo streven we naar een aangename

werkomgeving én een fijne leefomgeving. De relatie met dialoog en

samenwerking is uiteraard evident. Zie uit naar de GPTL-krant! Zie www.greatplacetowork.nl, www.iipnl.nl, www.greatplacetolive.nl.

Download mijn GPTL-reflectie op http://www.panoptics.org/OP_Publ.html.

HersenPanne Walk your talk. Moet dat nu echt? Volgens het Heisenberg onzekerheidsprincipe verandert

het gedrag van elementaire deeltjes zodra je de microscoop

erop zet. Dus door er naar te kijken, verandert datgene waar

je naar kijkt. Erg lastig voor onderzoekers, die invloed op

hun onderzoeksobject. Stel, ik bestudeer de authenticiteit van

leiders, en ik vraag de Dalai Lama: “Vindt u zichzelf authen-

tiek?” Wat betekent zijn Ja?

Wat betekent zijn Nee? In het

stellen van de vraag beïnvloed

ik de situatie. Nog eentje. Klant vraagt aan leverancier die be-

kend staat om zijn Customer Intimacy: “Ik wil dat je geen

informatie over mij verzamelt.” Wat doet de leverancier? Tja.

Moet onze daad dan maar niet in lijn zijn met onze praat?

Natuurlijk wel. We moeten het alleen niet proberen te meten!

Dit geldt trouwens ook voor “Bent u betrouwbaar?”

Breng puurheid liever niet ter sprake…

BOEKEN●BABBEL Je kunt een besluit auto-ritair door-

drukken. Of je kunt de

meerderheid

van de

stemmen laten

winnen. (En de minderheid dus laten

verliezen.) Consensus lijkt een utopie, zeker bij complexe

vraagstukken. Is het nodig dat

“iedereen het volledig eens is”? Wat heb je eraan: alle

neuzen één kant op (tunnelvisie)? Wat te denken

van tolerantie in de vergade-ring: het besluit is genomen

als niemand er bezwaar tegen heeft. Dat heet consent, een

kernpunt in “Sociocratie, het

organiseren van de besluit-

vorming” van Gerard Enden-burg. Zijn boek is helaas niet

meer te koop. Voor geïnteres-seerden wel te leen, in de bieb

of bij ondergetekende.

NetGen●ten Let op! Dialoog kan heel effec-tief zijn. De relatie met daad-kracht is dan ook impliciet. Zo ook het verband tussen inte-grale daadkracht en mijn dier-bare netgenoot Ory Zurr. Be-sluitvaardigheid is zijn tweede naam. Ory krijgt onder com-plexe omstandigheden ambiti-euze doelen gerealiseerd. Of het nu gaat om business pro-cess optimization, een IT-pro-ject of als interim-manager. De effectiviteit straalt van hem af! Maakt hem dat tot een doener pur sang? Welnee, daar ligt vooral ook denken aan ten gronslag. Zijn weldenkendheid staat mede in dienst van zijn promotieonderzoek naar de effectiviteit van management-interventies bij organisatie-veranderingen. [email protected]

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? “Opeens werd mij duidelijk dat

ik niet echt kan schrijven zon-

der zoiets als een schrijfplan. Tegelijkertijd houd ik vast aan

mijn motto Niets gaat zonder plan, maar niets gaat volgens

plan. Ik heb altijd behoefte aan zicht op het gehele plaatje.”

Woorden van deze strekking vormen het begin van een

schriftelijke ontboezeming geti-teld “Look at Me Writing”. Dit

kreeg ik dus wél op papier, waar het eigenlijk de bedoeling

was de eerste pennenstreken van mijn proefschrift te produ-

ceren. Wil je met mij meeleven dan kun je dit stukje zelfschrift

downloaden en meelezen. http://www.panoptics.org/OP_Publ.html

Liever úw quote!

“Om te ontmoeten, moet je ont-moeten.”

“Ontvangen en aangenomen van mijn coach bij Nuon.

Denkvoer voor maanden, en echt niet alleen omdat ' ie zo

leuk geformuleerd is. Verwonderen is het uitstellen

van je oordeel. Ben ik onbevangen? Ben ik

ontvankelijk?.”

Wim Bouman

Informatiemanager bij Nuon

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

[email protected]

Page 12: Er is leven na Panopsis

Juni 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Leiderschap in Loppersum

● De output van een workshop

● De waarde van prioriteiten

● Over de waarde van waarden

● Levenskunstenaar Frank

● De quote van Anja Overdieck

WWOORRKKSSHHOOPP--OOUUTTPPUUTT Het is bekend: een proces levert output en beoogt een effect. Output is “wat er is”. Effect is “wat er gebeurt”. Ook een managementwork-shop kun je als proces zien.

De output van een manage-mentworkshop? Veranderde managers natuurlijk. Veranderd in de zin van “voorzien van nieuwe inzichten”. Inzichten die hopelijk zo sterk én collectief zijn dat ze tot nieuw gedrag leiden. Gedrag dat ervoor zorgt

dat er iets nieuws gebeurt. Voorwaar een effectieve work-shop! Waar gaat de redenering mank? Nieuwe inzichten leiden niet per se tot nieuw gedrag. Kennis, kunde en overtuiging zijn ook belangrijke ingrediën-ten. Net als nut en noodzaak, en sociale controle. Daarom moet een managementwork-shop nóg een output hebben: een schriftelijke verklaring van de opgedane inzichten en tot welk gedrag die zouden moe-ten leiden. Visie. Voornemens. Belofte. Vertrekpunt voor actie. Voorwaarde voor effect.

HHeett VVeerrddrraagg vvaann LLooppppeerrssuumm BAT Niemeyer wil winnen met ‘Leadership on all Levels’

Met “Made in Groningen” als voornaamste drijfveer boog het managementteam van een van Neerlands erfgoed-

bedrijven zich over de continuïteit van haar organisatie. Hotel Spoorzicht te Loppersum was plaats van handeling.

We hebben het over BAT Groningen, voorheen bekend als Koninklijke

Theodorus Niemeyer, thans onderdeel van de Other Tobacco Products

Branch van British American Tobacco. Verreweg de kleinste divisie,

met van oorsprong een ambachtelijk product. Marktomstandigheden,

opname in een corporate onderneming, ingrijpende reorganisaties en

bewonderenswaardige verbeterprocessen op het gebied van TPM,

Total Productive Manufacturing, hebben de Groningse organisatie op

een belangrijk keerpunt van haar ontwikkeling gebracht. De basis

voor een winnende organisatie is gelegd. Nu gaat het erom de mede-

werkers te stimuleren en te steunen in het steeds beter omgaan met

de aangereikte verantwoordelijkheden op de eigen werkplek. De crux

is Coachend Leiderschap. In Loppersum kwam het MT tot heldere

inzichten en afspraken over een programma voor duurzame training

en ontwikkeling op alle managementniveaus, zichzelf niet uitgezon-

derd. Met het “Verdrag” etaleert het MT haar visie en strategie en

verbindt ze zich aan het succes van dit ambitieuze programma.

HersenPanne Het was in de tijd van Time Manager® en Time System®, de

ringband-agendasystemen voor de moderne manager. Niet

slechts voorzien van leren omslag en bladwijzer met inge-

bouwde rekenmachine, maar ook basis voor een driedaagse

training time management. Ik zei toen: “Kom je tijd tekort?

Schrijf je in voor zo’n cursus en zeg op het laatste moment af.

Dan heb je tijdwinst geboekt.” En dan die actiepunten, te

voorzien van prioriteit 1, 2 of 3. Ooit toegekomen aan een

actie met prio 3? Bedoel ik. In

die tijd rees bij mij het inzicht dat actiepunten van generlei

waarde zijn, als ze in feite slechts een afspraak met jezelf

vormen. Deze actiepunten kun je naar believen doorschuiven

of van een nog lagere prioriteit voorzien, en uiteindelijk onge-

straft weer van je lijst verwij-deren. Conclusie: échte actie-

punten bevatten een afspraak met een ander, en hebben dan

ook altijd prioriteit één.

BOEKEN●BABBEL Nietzsche aanbe-velen? Het staat zo pretentieus.

En om eerlijk te zijn, bevat ik de

inhoud van De

Genealogie van

de Moraal zelf nog niet helemaal. Ik ga even

voorbij aan het controversiële karakter dat sommigen het

toedichten. Maar tegelijkertijd is de eerste helft van dit boek

zó relevant, in deze tijd waar

de ene na de andere organisa-tie de nodige waarden in haar

medewerkers wil pompen. En het is ook zo briljant geschre-

ven. Alleen al de vraag: “Wat is de waarde van waarden?”

Ja, dit is managementlitera-tuur, al kan het even duren

voordat we het daar over eens

zijn geworden.

Friedrich Nietzsche (1844-1900), De Genealogie van de Moraal. 2005 Arbeiderpers.

ISBN 9029563818

NetGen●ten Bewust Veranderen luidt het motto van de tweemansforma-tie Mpire, bestaande uit Bram de Landtsheer en Frank van Elsdingen. Vooral dat “bewust” is iemand als Frank, die ik hier met trots vermeld, op het lijf geschreven. Bewust van zijn kwaliteiten op het scheidsvlak van informatie en organisatie. Heel bewust gestart met het Mpire-netwerk, gevuld met al zeventig ‘eenpitters’. Een flin-ke voorkeur voor het humane

maakt merk-baar deel uit van Franks be-nadering. Hij toont zich een ware levens-kunstenaar, die van elke net-werkdag een

onvergetelijke belevenis maakt. Niet in het minst door de culinaire hoog-standjes, waar hij duidelijk de hand in heeft. Vind hem op www.mpire.nl. Bereik hem op [email protected].

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Er is weer twijfel… Leuk hoor,

dat ene humanist Coornhert

stelde dat zij die niet twijfelen niets zullen leren. Ik betwijfel

of mijn ‘(re)search’ naar ‘verti-cal dialogue’ daadwerkelijk het

gezochte zal opleveren. Ik dacht dat ik het gezien had in

de organisatie die ik als mijn proeftuin beschouw. Enkele

interviews verder weet ik het even niet zo zeker meer. De

intentie wás er, bij sommige managers. Maar was er echt

sprake van het (tijdelijk) inle-veren van de macht, teneinde

een beleidsdialoog te kunnen voeren? Of maak ik mijn defini-

tie nu te ‘ideaal’? Zou best

kunnen. Er is weer hoop…

Liever úw quote!

“De meest effectieve mensen houden

luisteren en praten in evenwicht.”

“Dit was mijn leermoment

tijdens het Hoogvlieger evenement 2006.”

Dr. Anja Overdieck

H20 – Human to Organization

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Page 13: Er is leven na Panopsis

Juli 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Spiritualiteit uit eigen tuin

Laten we wél wezen, beste

lezer: “the linguistic turn” is voor managers en organisaties

een belangrijk goed. Maar het gaat natuurlijk om de beelden!

TTUUIINN AALLSS MMEETTAAFFOOOORR Windowdressing of visitekaartje?

SSppiirriittuuaalliitteeiitt uuiitt eeiiggeenn ttuuiinn…… In tuinieren zijn werkelijk álle lessen te vinden: lange termijn visie, een plan, geduld, diversiteit, harmonie, noeste arbeid, cyclische ontwikkeling, infrastructuur, ‘enablen’, afhankelijkheid van omstandigheden, snoeien besproeien, output versus effect, genieten, onderhouden.

Als enige komt deze foto niet uit eigen tuin. Wel is hij gemaakt door onze

jongste netgenoot Dwight, in park Clingendael, en zeer toepasselijk, toch?

HersenPanne tuinseizoen=organisatieseizoen

BOEKEN●BABBEL The Name of the Rose?

NetGen●ten

Het web als rolmodel…

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Hoezo, postmodern?

Liever úw quote!

“Proberen en snoeien doet leren en bloeien.”

van gedacht beleid naar gedaan beleid, ook in en om het huis

www.panoptics.org

Page 14: Er is leven na Panopsis

Augustus 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● CNV Vakcentrale verbetert

● Wie heeft de project-aap?

● Verantwoordelijkheid delen

● Schrijver beschrijft schrijven

● Hopen doet (samen)leven

WWiiee hheeeefftt ddee PPrroojjeeccttaaaapp

Veel projecten produceren en

installeren een nieuw instru-ment, en dat is al moeilijk

genoeg. Maar hoe te handelen als het project nieuw gedrag

moet opleveren?

Voor materiële producties is een

gedetailleerd plan gewenst. De

opdrachtgever kan het dan dele-

geren. De aap zit op de schouder

van het projectteam. Met goede

specificaties lukt dat in elk geval

tot de installatie. Voor immate-

riële doelen ligt het anders. De

relatie tussen specificaties en de

‘deliverable’ (lees: vertoond ge-

drag) is minstens dynamisch. De

aap alleen bij het projectteam

gaat niet werken. Juist een onaf

plan is nu van dienst. Een plan

dat steeds weer herbeschouwd

moet worden. Door de doelgroep,

door voorbeeldbetrokkenen, door

de opdrachtgever. Ongemerkt is

het produceren

en installeren

al begonnen.

En heeft ieder-

een de aap op

zijn schouder.

WWaannnneeeerr pprreecciieess bbeeggiinntt zzooiieettss?? Interne Communicatie en Samenwerking Vakcentrale

Vijf mensen droegen het projectplan “Interne Communicatie

en Samenwerking CNV Vakcentrale”. Vier vertegenwoordigers

uit de lijnorganisatie, één speciaal aangesteld als project-

leider. Te lang naar hun zin liet concreetheid op zich wachten.

Hoe lovenswaardig de doelstellingen en maatstaven ook waren

beschreven, er bleef iets ondefinieerbaars knagen in de geesten van

Anke (P&O), Frida (Communicatie), Rita (Scholing), Yvon (Bestuur en

Beleid) en Suzan (Projectleiding). Wie had nu eigenlijk welke aap op

de schouder? Een goede voorbereidende discussie over ‘deliverables’

en ‘stakeholders’ en een hoogst effectieve teambijeenkomst op de

Helenaheuvel brachten helderheid. Het eerste en voornaamste pro-

duct van het projectteam werd een concept Bestuursverklaring met

Uitgangspunten, Activiteiten en Verantwoordelijkheden inzake de te

verbeteren interne communicatie en samenwerking. Daarmee werd

duidelijk hoe de rolverdeling dient te liggen tussen bestuur, leiding-

gevenden, medewerkers en het projectteam. Dat team heeft nog

steeds de nodige actiepunten, maar in tegenstelling tot eerdere be-

naderingen hebben die vooral betrekking op “in stelling brengen” van

bestuur en management, en op ondersteunen en bewaken van

gerichte competentieontwikkelingsprogramma’s. Ter discussie.

HersenPanne Met een Engelse relatie sprak ik over het boek “I always get

my sin”, over het soms bizarre Engels van Nederlanders. Een

boekje waar hij mij op attent maakte overigens. Hij verbaas-

de zich over het foutief gebruik van “to learn” en “to teach”,

kennelijk veroorzaakt doordat wij beide termen (te slordig)

associëren met ons werkwoord “leren”. We kwamen op zijn or-

ganisatie, waar “responsibility to the square metre” een doel-

stelling is, en waar ik betrok-ken ben bij de daartoe voor-

waardelijke management trai-

ningen. Het frappeerde mij dat ook hier een taalkwestie van

belang is. Praten Nederlandse managers over het delen van

de verantwoordelijkheid, dan is “verdelen” het woordbeeld.

Hoe anders is het met de Engelsen bij wie “sharing res-

ponsibilities” veel meer geza-menlijk aanvoelt. Wij moeten

beter onderscheid maken tus-sen delen van en delen in de

verantwoordelijkheid!

BOEKEN●BABBEL Het woordbeeld

“performativity”

werpt zich op. Er

zijn vele inspire-

rende boeken. Dit

is één van de

weinige die uitno-

digen tot actie.

Nog mooier is de ingenomen

positie. Er wordt niet vanuit het

bedrijfsblad geredeneerd maar,

vanuit een brede mediacontext,

naar het blad toe. Dat maakt het

boek rijk. De opbouw en struc-

tuur zijn relevant en overzichte-

lijk. Je vindt snel wat je nodig

hebt. En het staat vol met leuke

voorbeelden. Een must op de

plank bij HRM en Communicatie.

Toch ook, vanuit de optiek dat

leidinggeven voornamelijk uit

communiceren bestaat, een fijn

managementboek.

Rob Visser, Een bedrijfsblad

maken, van idee tot realisatie. 2005 Coutinho. ISBN 90 6283 462 0

NetGen●ten Hier links staat één van zijn pen-

nevruchten. Hij vraagt zich af of

het voldoende is. Want zijn boek

is niet doel maar middel. Het

doel is publicerende mensen ver-

der te helpen. Rob Visser is Net-

Genoot. Elke maand beoordeelt

hij kritisch of Panopsis niet al te

megalomaan begint te worden,

en nog voldoet aan het uitgangs-

punt van vriendendienst. Rob

komt over als twijfelaar, maar

afweging is wat er in zijn geest

gebeurt. Kan ook niet anders

met zoveel artikelen op zijn

naam, en met een huis annex

archief. Mag ik Rob duiden als

organisatiejournalist met fris oog

voor mens-

en-werk?

Bezoek zijn

website en

daarmee een

zeer kleurrijk

palet van pu-

blicaties.

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Indien en voorzover mijn

proefschrift het licht gaat zien,

zou dat de titel “In (re-search) of Vertical Dialogue” krijgen.

Inmiddels ben ik geestelijk in-gepakt door Richard Rorty, een

zogenoemd pragmatist onder de filosofen. Iemand die van

mening is dat al dat denkwerk slechts van waarde is als het

de samenleving ten goede komt. Iemand die niet per se

gelooft in de ultieme gehuma-niseerde mensheid, maar wiens

drijfveer wel bestaat uit ‘hoop op verbetering’. Mede op basis

van mijn eerste onderzoeks-ervaringen denk ik nu aan

“Hoping for Vertical Dialogue”

als dissertatietitel.

Liever úw quote!

“Integreren is van elkaar leren.”

“Brengt een positief focus aan in

een reorganisatie. Wat kunnen

wij van elkaar leren? Door aan

beide zijden deze focus aan te

brengen voorkom je

haantjesgedrag. Zowel vrager

als prater komen aan bod.

Overeenkomsten trekken de

aandacht van de verschillen

weg. Degene die het meest

nieuwsgierig is en het beste

luistert zal de hoogste winst

boeken. Het leuke van deze

spreuk is dat je hem ook in onze

maatschappelijke context goed

kunt gebruiken.”

Luc van Klink ing. MBA

ABKM Program Management

Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes

over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf

op deze plek terug.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

www.tekstinvorm.nl

Page 15: Er is leven na Panopsis

September 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● PwC-ers spelen een spel

● Integrale Daadkracht?

● Management (soft) focus

● Als de leuning beweegt

● Renze klaar voor de klus

● Nieuw: Speakers Corner

IInntteeggrraallee DDaaaaddkkrraacchhtt……

Het EFQM Excellence Model

bestaat niet zozeer uit gebie-den als wel uit pijlen, die een

verbetercyclus aanduiden.

Het model gaf inspiratie voor The

Business Improvement Game®,

waarin de relatie tussen organi-

satieaspecten belangrijker is dan

die aspecten op zich. Waarin de

juiste maatregelen inzicht geven

in oorzaak en gevolg. Het is één

groot leerproces. En tegelijk een

ware simulatie. Wie kent niet

PlanDoCheckAct? Demming toch?

Ja en nee. De C was eigenlijk

een S en staat voor Study. Beter

dan Check natuurlijk. Het begon

echter al in 1920 bij statisticus

Walter Shewart met Plan Do See.

Mag ik PCDSI introduceren? Plan,

Communicate, Do, Study and

Improve. Ook het model ontkomt

niet aan verdere ontwikkeling!

PPwwCC--eerrss eexxcceelllleerreenn iinn eexxcceelllleennccee

Normaliter werkt het Operations Excellence team van PwC

partner Erik Klein Nagelvoort (foto links) aan meerdere op-

drachten en een gezamenlijk resultaat. Op 18 september

echter bestrééd men elkaar in het boeken van zakelijk succes.

Het “OE team” speelde The Business Improvement Game®. De MT’s

van The Tasty Waffle, Horizon, Vita Longa en Modela West trachtten

hun onderneming uit een ietwat deplorabele situatie te halen en bin-

nen twee boekjaren zelfbepaalde ambitieuze doelen te realiseren.

Hoe verhielden de voor elk kwartaal gekozen maatregelen zich tot

zowel de waarde als de prijs van hun organisatie? De rode pijlen in

de rechterfoto tonen de waarde-ontwikkelingen. Mogelijk had de

beurswaarde (=prijs), in hoge mate bepaald door financieel resultaat,

aanvankelijk de interesse van de MT’s. Na boekjaar één volgde een

verhelderend gesprek over ‘oorzaak en gevolg’ in organisatiebestu-

ring, over geven en dan pas krijgen en over balans tussen enablers

en results. Toen manifesteerde zich het leervermogen van de PwC-

adviseur. Boekjaar twee vertoonde progressie in organisatiepotentieel

bij de vier ondernemingen, waardoor het met de toekomstige

beurswaarde ook wel goed ging komen. Uit de evaluatie bleek dat de

managementsimulatie als leerzaam, leuk en zinvol werd ervaren.

HersenPanne Managementfocus, wat ís dat eigenlijk? Focussen schijnt een managementvaardigheid te

zijn. In het licht van integraal management roept dat meteen

vragen op. Kun je focussen op meerdere zaken tegelijk? Moet

de projectmanager slechts gefocust zijn op zijn doelstel-

ling? Wat als er in zijn organi-satie nóg vijftig ‘major change

programs’ gaande zijn? Vijftig focussende projectmanagers,

lekker handig. Lijnmanagers

idem dito. Zo dicht mogelijk

langs elkaar heen werken, heet

dat. Toen we begonnen met autorijden, focusten wij. Op het

stuur, op de spiegels, op de koppeling, op de snelheidsme-

ter en op de weg. Als ervaren autorijders focussen we niet

meer. We weten niet eens ze-ker of het stoplicht groen was

toen we erdoor gingen. We zien niet meer de delen maar

het geheel. Onze pupillen zijn parallel gericht. Soft focus heet

dat. Of managing the whole. Da’s pas integraal managen!

BOEKEN●BABBEL Cement-

fabriek in

Mexico-

stad kon

niet meer

op tijd

leveren.

Doet het

nu helemaal anders. Elke och-

tend gaan volle cementwagens

op pad met dezelfde opdracht:

blijf zo ver mogelijk uit elkaars

buurt. Direct na een bestelling

wordt de dichtstbijzijnde wagen

erheen gestuurd. Just-in-time

maximaal benaderd. Dit is een

voorbeeld van “zwermen”, een

nieuwe organisatievorm. Het

boek van Geursen is een prach-

tige bundeling van inzichten die

managers verder kunnen helpen

in hun almaar dynamischer en

complexer wordende context.

Goos Geursen. Als de leuning

beweegt. Thema 2006. ISBN 9058712168

NetGen●ten What’s in a name? Renze is zijn

voornaam. Ren ze. Hij zet je in

beweging, en is zelf ook zeer

actiegericht. Zwerver is zijn ach-

ternaam. Staat open voor alles

dat zijn pad kruist. Renze Zwer-

ver. Een rasondernemer uit het

goede hout. Mede-oprichter van

Ready4Work: sociale mobiliteit,

reïntegratie, arbo, verzuimbe-

heersing, zorg voor mensen in

organisaties. Houdster van de

Alternatieve Werk Methode, die

ondernemerschap ook voor de

‘gewoone mensch’ mogelijk

maakt. In ruimere zin begeleidt

R4W dus veranderingen van

mensen en organisaties. Leuk en

leerzaam om mee samen te wer-

ken. Never a dull moment met

Renze Zwerver en zijn collega’s.

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Twee citaten uit Richard Rorty’s

Philosophy and Social Hope:

“Inquiry that does not achieve

coordination of behaviour is not

inquiry but simply wordplay.”

“The only point in contrasting the

true with the merely justified is

to contrast a possible future with

the actual present.”

Rorty maakt zwaarwegend on-

derscheid tussen zoeken naar

‘een’ waarheid en zoeken naar

datgene waarover mensen het

met elkaar eens zijn. Het eer-

ste leidt hoogst waarschijnlijk

tot problemen. Het tweede

leidt hopelijk tot verbeteringen

in onze samenleving. Hopen is

krachtiger dan weten?

Beste lezer,

Ik werd attent gemaakt op de

dubbele betekenis van de titel

“Liever uw quote”. Uiteraard was

deze niet bedoeld om aan te ge-

ven dat de vermelde quote niet

goed genoeg zou zijn; de titel

bevatte vooral een uitnodiging

om jouw quote in te sturen.

Niettemin een goede gelegen-

heid tot vernieuwing. Waarom

beperken tot quotes? Laat deze

hoek van Panopsis het open fo-

rum zijn voor gedachtespinsels

van meest uiteenlopende aard!

Mag ik je uitnodigen om – als

het je behaagt – op eigen wijze,

en uiteraard een netwerker

waardig, invulling te geven aan

dit stukje onbeschreven blad?

Ongetwijfeld ga

jij onze dialoog

verrijken.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Speakers

Corner

www

ready4work nl

Page 16: Er is leven na Panopsis

Oktober 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Viel ecDo raio tlag …?

● Mpire netwerk in dialoog

● Een vierde ethiek?

● De andere mens in focus

● Albert Cath en Narratio

CCoonnssttrruuccttiieeff GGeesspprreekk

ttuusssseenn BBeelleeiiddsspprroodduucceenntt

eenn BBeelleeiiddssccoonnssuummeenntteenn

VIEL ECDO RAIO TLAG. Wat is

dat voor abracadabra op die flipover? Simpel: je moet het

gewoon even verticaal lezen.

“Begrijpen wij elkaar?” is mis-

schien wel de minst gebezigde

vraag tussen managers en me-

dewerkers. Als managers begrij-

pen dat zij niet alle antwoorden

op de Hoe-vragen in huis hoeven

te hebben, en als medewerkers

begrijpen dat zij strategie en

beleid letterlijk kunnen “mee-

maken” dan komen organisaties

een stuk verder in hun ambitie

om continu beter te presteren.

De enige succesvoorwaarde is

“kantelen” en de wil om af te

wijken van de begane paden.

MMppiirree--nneettwweerrkk iinn VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg

In hiërarchische organisaties vergt het enige moed van de

hogere management-echelons om de lagere kaders écht te

betrekken in een beleidsdialoog. In een vrije netwerk-

organisatie zoals in het geval van Mpire is geen sprake van

rangen of standen. Een perfecte voedingsbodem voor dialoog.

Mpire “bewust veranderen” is de onderneming van Bram de Landts-

heer en Frank van Elsdingen (zie ook Panopsis juni 2006). Een niet

onbelangrijke en lofwaardige nevenactiviteit betreft het onderhouden

van het Mpire-netwerk, waar intussen 80 kleine zelfstandigen van di-

verse pluimage zijn aangehaakt. De kwartaalbijeenkomsten worden

bezocht door telkens zo’n 20 tot 40 deelnemers. Inspirerende, colle-

giale en culinair verantwoorde evenementen zijn het, waar je vele in-

teressante contacten opdoet. De laatste meeting stond in het teken

van de vraag “hoe verder?” De Verticale Dialoog werd ingezet/uitge-

probeerd om in aanzet tot een Hoe-Plan te geraken. Na een korte uit-

leg van de principes liep het zoals het zou moeten lopen: levendig,

constructief, en met voor de beperkte tijdspanne prima ‘beleidsvoor-

nemens’. Een mooi vertrekpunt om de niet aanwezige Mpire-leden in

de dialoog te betrekken. Iets dat ondersteund wordt door de breed

toegankelijke website www.mobilat.nl/joomla. We zijn benieuwd wat

de aldus ingezette dialoog het Mpire-netwerk nog gaat brengen.

HersenPanne Op de conferentie “Deugden en ondeugden in de directieka-mer” (VNO-NCW/ISVW) sprak

de auteur van ‘De Geografie van Goed en Kwaad’, prof. An-

dreas Kinneging: “Eerst was er de periode van de deugden-

ethiek, toen kwam de fase van de plicht-ethiek, en we zitten

nu midden in het tijdperk van de rechten-ethiek. Mensen ei-

sen hun rechten op, desnoods met hulp van de rechter.” Uit

het publiek kwam de vraag of

er nóg een fase komt. Volgens

Kinneging is de set met deug-

den, plichten en rechten com-pleet. Ik betwijfel dat en denk

aan een 2x2-matrix, waarin een vierde ethiek voor de volle-

digheid zorgt. Na de onvoor-waardelijke deugden, de voor-

waardelijke plichten (met name jegens de hogere macht) en de

voorwaardelijke rechten, moet er nog een onvoorwaardelijke

variant bestaan. Onvoorwaar-delijkheid jegens anderen. Ik

doop dit Humander-ethiek en hoop deze nog te beleven.

BOEKEN●BABBEL “Een recht-

streekse ver-

houding met

de waarheid

– die vooraf-

gaand onder-

zoek naar de

idee erachter

uitsluit – kan

slechts de

verhouding tot een persoon, tot

een ander zijn.” Aldus Emmanuel

Levinas (1906-1995), wiens filo-

sofie inhoudt: onvoorwaardelijk-

heid, doen vóór denken, de op-

roep die uitgaat van de ander,

verantwoordelijkheid, mijn ver-

plichtingen voor de ander, inte-

griteit en transcendentie. Of en

in hoeverre je in deze levenswij-

ze jezelf verliest, en wat dat met

het totalitaire egoïsme te maken

heeft, vraagt dit boekje u af!

Emmanuel Levinas. Humanisme

van de andere mens (1972). Uitg. Kok Agora. ISBN 90-242-7678-0

NetGen●ten Als het aan Albert Cath ligt, dan

verschuift de (management) fo-

cus van de voorspellende kwan-

titatieve modellen en terugblik-

kende analyses achteraf, naar de

menselijke (inter)actie. Als door-

gewinterde organisatieadviseur

ziet Albert de sociale complexi-

teit van organisaties niet als een

belemmering, maar juist als een

mogelijkheid tot betere besturing

ervan. Het ontstaan van zelfstu-

ring is in feite een resultante van

het toestaan van een zekere

chaos. Dat maakt management

naast kunde ook een kunst, en

Albert is bij uitstek de persoon

om deze kwaliteiten bij zijn

opdrachtgevers te ontsluiten.

Een beetje

als “nar” en

met gezonde

“ratio”.

Narratio dus.

Vind hem op

albert.cath@

planet.nl

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? De 2x2-matrix van de Ethiek.

Gewaagd, maar de overdenking

waard. Al is het maar omdat we

(zie Hersenpanne) niet kunnen

blijven hangen in een wereld

waarin individuele rechten onze

mate van samenleving bepalen.

Matrix van

de ETHIEK

Voorwaar-

delijk

Onvoor-

waardelijk

Ik-

gericht

Recht-

ik haal mijn

recht

Deugd-

ik ontwikkel

mezelf

Ander-

gericht

Plicht-

ik betoon

mijn plicht

Humander-

ik doe de

ander ‘goed’

Tja, ik houd nu eenmaal van een

stukje symmetrie in denken…

Albert Cath: Narratio

Het narrativisme is de theorie,

die leert dat het zwaartepunt ligt

in de ‘narratio’ (Latijn: verhaal),

waarin op zinvolle wijze diverse

verschijnselen en gebeurtenissen

met elkaar worden verbonden

tot een nieuw geheel. Het narra-

tivisme benadrukt dat deze syn-

these een tijd- en cultuurgebon-

den interpretatie is. En het ver-

dedigt de stelling dat manage-

ment een vorm van cultuur be-

drijven is. Narratieve organisa-

tiekunde belicht het verhalende

karakter van het leven in en tus-

sen organisaties en maatschap-

pelijke ontwikkelingen, waarbij

(onvoorziene, onverwachte) ge-

beurtenissen met elkaar worden

verbonden: de sociale, culturele

dimensie van organiseren. Nar-

ratieve studie van organisaties

legt de nadruk

dus op inter-

actie, energie

en verandering.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Speakers Corner

voorstellen doen

strategie inventariseren

gezamenlijk voltooien

Page 17: Er is leven na Panopsis

November 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Dóórontwikkelen met AmSZ

● Elkaars doelen formuleren?

● Transcend and Include…

● Great Place to Live krant

● Arie Schaap, koetsier

● Pyramide in Speakers Corner

OOnnddeeeellbbaarree DDooeelleenn……

De paradox van het manage-

ment team is scheiding van aandachtsgebieden en toch

één gezamenlijke doelstelling.

Het recept is simpel en doeltref-

fend. Vraag elk MT-lid één doel

voor zichzelf te formuleren en

vervolgens een doel voor elk van

zijn MT-collega’s. Formeer de

post-its in een matrix. Stel vast

dat in een MT niet zoiets bestaat

als ‘eigen doelen’. Alle doelen

hangen met elkaar samen. MT-

leden zijn afhankelijk van elkaars

resultaten. Probeer het eens!

EEeenn vveerrlliicchhtt MMTT ddaatt nnóógg vveerrddeerr wwiill

Dienst Arbeidsmarkt en Sociale Zaken van Gemeente ’s-Herto-genBosch staat reeds bekend als vooruitstrevend en goed

georganiseerd. In INK-termen zijn de processen optimaal. Maakt dat de organisatie als geheel optimaal? Een zoektocht.

Wat zijn eigenlijk betere resultaten? En hoe realiseren wij die? Dat

waren de leidende vragen voor de jaarlijkse ‘MD-sessie’ van het MT-

AmSZ. Het werden twee intensieve dagen die het besef van ‘heelheid’

bevorderden. In staccato: Van persoonlijke waardensystemen (Spiral

Dynamics) naar individuele gebruikshandleidingen. De macht om iets

met je organisatie te willen. Six Blind Men and The Elephant, met de

organisatie als olifant. Hoe ziet de olifant er in de toekomst uit? Een

INK-zelfonderzoek legt bloot dat managementmaatregelen en hun

effecten in de tijd uitgezet moeten worden. Dan de crux: het delen

der doelen. Verrassend en toch ook weer niet. Vooral verbindend, on-

losmakelijk verbindend. “Wat is mijn bijdrage in het MT, en wat bete-

kent dat voor mijzelf? Hoe steekt mijn persoonlijke verandering in

elkaar, en wat kan of moet ik daarmee?” Walk the Change leidt langs

20 verandervragen en blijkt louterend. Het prachtige weer en de uit-

gestrekte Mookerheide helpen mee. De voorbereiding tot verandering

blijkt een verandering op zich. Complimenten aan alle teamleden

voor hun bijdrage aan het geheel. Nog een opdracht in het boek “Als

de leuning beweegt”, dat we elkaar geven. Hoe vertellen we

het onze medewerkers? Verticale Dialoog misschien?

HersenPanne Spiral Dynamics gaat over de drijfveren van mensen in rela-tie tot wat er in hun omgeving

gebeurt. Nieuwe omstandighe-den vragen om nieuwe benade-

ringen en dat vormde en vormt onze evolutie van waardensys-

temen. (Vrij naar professor Clare Graves.) Het is niet zo

dat onze innerlijke drijfveren veranderen; er komen nieuwe

lagen bovenop. Transcend and Include heet dat. Van Marre-

wijk (Great Place to Work)

transponeert Spiral Dynamics

van menselijke naar organisa-

tie-ontwikkeling. Willem-Jan van der Veldt (BIC) laat de

maatregelen in zijn op INK-/EFQM gebaseerde manage-

ment game correlleren met diezelfde waardensystemen. En

dan zijn er de managers die met hun organisatie van pro-

cesgericht naar systeemgericht willen… Denk dan nog eens aan

Transcend & Include. Systeem is geen totale vervanger van

Proces, het komt er in bepaalde opzichten bij!

BOEKEN●BABBEL

Een krantenbabbel dit keer. Mag

ik de Panopsis-lezer attent ma-

ken op een lovenswaardig initia-

tief dat onze samenleving moge-

lijk een stukje verder kan hel-

pen? De Great Place to Live

krant. Lees en bewonder!

Gratis te downloaden op www.greatplacetolive.nl

NetGen●ten Arie Schaap is in allerlei opzich-

ten een stuurman. De foto moge

voor zich spreken. Mede-oprich-

ter van Thymos Human Factor

Consulting Groep. Geeft als con-

sultant sturing aan verander- en

verbeterprocessen. Is in Waar-

denManagement termen (dan

ook) behoorlijk rood. Arie is ook

paardenmenner, en past dit als

management metafoor toe in

zijn trainingen. Met het koetsie-

ren als hobby zorgt Arie ervoor

dat de koets weer meer en meer

onderdeel van ons stadsbeeld

werd. Zo zit Arie graag op menig

bok, letterlijk en figuurlijk.

WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Als ik Coornhert moet geloven,

dan leer ik ongelooflijk veel, om-

dat ik behoorlijk twijfel. Dat boek

over Verticale Dialoog, dat is be-

doeld voor managers. Pragmatis-

me is doorgaans hun handels-

merk. Bepaald geen doorsnee-

lezers van wetenschappelijk

werk, laat staan van documenten

die het predikaat ‘proefschrift’

dragen. Zij zijn het die ik wil ver-

leiden tot het uitproberen van

het ‘constructieve gesprek tussen

beleidsproducent en beleidscon-

sument’. En dus moet ik ook de

taal van de manager gebruiken.

Kan dat tegelijk een proefschrift

zijn? Wellicht niet. Maar het ma-

nagementboek gaat vóór!

B.J. v.d. Mieden: Z.Z.P. initieert de Innovatie? “Sinds ‘92 verzorg ik maatwerk-

workshops voor kleine groepen

(www.pyramide.nl). Voor een

cultuurveranderingsproject deed

ik dat voor 80 mensen! Resul-

taat: zeer positief. Niet eerder

had men zo’n actieve workshop!

Geweldig dat het lukte! Ik nam

dit keer een goochelaar en een

danstherapeute mee voor een

innovatieve vertaalslag naar or-

ganisaties. In mijn boek “De

mens in de 21e eeuw” introdu-

ceerde ik de bewustwordings-

psychologie en bewustwordings-

management. In 2005 richtte ik

de Stichting Globaliseringscen-

trum op. Maak via ikverbind.nl

kennis met het Ennisme. Wat is

uw innovatie? Komen we tot het

Innovatieplatform van zzp’ers

voor een inte-

grale dialoog?”

Mvgr. Bert-Jan

0653 313147.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm

HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn

Speakers Corner

Vind Arie terug op www.thymos.nl

Page 18: Er is leven na Panopsis

December 2006 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze trotse Pan●psis:

Middle management van BAT Niemeyer

maakt zelf krant over Plan 2007 !

Emiel Eckstein

opent met een

ultrakorte

toespraak

Voorbereidend werk

Johan de Veer

verstrekt de

kneepjes van

het vak van

journalist.

Elk ‘redactieteam’ bediscussieert

het Plan 2007 en bedenkt

knagende vragen voor de

persconferentie van het MT.

Beleidscommunicatie ten tóp met The Grunnovator

Groningen, 12 december 2006. Middle management en staf van BAT

Niemeyer ervaren een geheel nieuwe invulling aan hun jaarlijkse

‘Line of Sight’, de dag waarop traditioneel het beleidsplan voor het

volgend jaar wordt toegelicht. Er wordt namelijk weinig toegelicht. Na

drie minuten intro verdwijnt directeur Emiel Eckstein alweer van het

toneel, naar zijn zeggen om de persconferentie voor te bereiden. De

managers weten op dat moment niet beter dan dat ze bij binnen-

komst een perskaart, een persmap en enkele persberichten rond het

beleidsplan 2007 hebben ontvangen. Dan komt de uitleg: “We gaan

vandaag samen een krant maken, waarin we aan al onze medewer-

kers verslag doen over het plan 2007.” Iedereen gaat wat rechter op

zijn stoel zitten. Een echte journalist (Dagblad van het Noorden) ver-

strekt praktische tips. De persconferentie wordt voorbereid en ver-

loopt zoals een persconferentie behoort te lopen. De ‘redactieteams’

gaan aan de slag. Er is veel discussie. Er komt veel kopij. Fotoredac-

tie illustreert. Eindredactie, hoofdredactie, vormgeving, opmaak en

druk. Half vier is de deadline. Theatersport, borrel, diner. Tijdens het

dessert klinkt een fietsbel. Emiel Eckstein bezorgt de eerste gedrukte

exemplaren. Morgen ontvangt elke medewerker deze unieke krant.

De persconferentie

Wat willen wij weten van dit plan?

Wat gaan wij

erover schrijven?

Voor en ná de

kopij-deadline

HHeett rreessuullttaaaatt

mmaagg eerr zziijjnn!!

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Fotowerk: René Keijzer, BAT Niemeyer

EEiinnddrreeddaaccttiiee

HHooooffddrreeddaaccttiiee

VVoorrmmggeevviinngg

Zie dit keer ook pagina 2 en 3!

Page 19: Er is leven na Panopsis

Impressie pagina 1 van The Grunnovator (origineel op A3 formaat)

Page 20: Er is leven na Panopsis

Impressie pagina 8 van The Grunnovator

Page 21: Er is leven na Panopsis

Januari 2007

Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor

Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Management- en organisatie-

ontwikkeling in de horeca

● After Action Review reviewed

● De wereld van (filo)Sofie

● Fred’s FreshBusiness

● Oproep Verticale Dialoog

● Mooie poëzie: De Totemvogel

AAfftteerr AAccttiioonn RReevviieeww In de verbetercyclus Plan, Do,

Check, Improve (vrij naar Demming) is de derde stap

cruciaal. De A.A.R. helpt mee.

Zó simpel. En zó effectief. Vier

vragen. Elke deelnemer geeft

vier antwoorden op Post-It’s. Op-

plakken en samen naar kijken.

De verbeterpunten lachen je toe!

1. Wat ging goed en blijven

we zo doen?

2. Wat ging niet goed en

stoppen we subiet mee?

3. Wat kon er beter?

4. Welk idee zien we nog over

het hoofd?

En dit regelmatig na een verga-

dering, actie of projectfase.

DDee pprrooffeessssiioonneellee eenn wwiijjzzee

De Kater BV in Enschede staat voor het trendy café De Kater met ernaast de prettige eetgelegenheid Bistrot Grand Café.

Het café aan de Oude Markt staat op plaats 14 in de Top-100 van Nederland. De ambitie van de twee gedreven eigenaren

Fred en Peter is om in de Top-10 te geraken. Wat bezielt ze? Management- en organisatieontwikkeling is niet echt gemeengoed in

de horeca. Maar met een bedrijf van 100 medewerkers is elke uitdaging een managementvraagstuk. Hoe bevorder je samenwer-

king, professioneel gedrag? Hoe realiseer je de perfectie in service-verlening? Het leidend duo dacht aan een Veranderdag. Twaalf be-

drijfsleiders, teamleiders en overige vaste krachten kregen de zakelij-ke ambitie aangereikt: Professionaliteit, Effectiviteit, Perfectie. En

vervolgens de vraag: Hoe kijken jullie daar nu tegenaan, en wat is er nodig om de volgende stap te maken? Ondanks het voor horecamen-

sen toch wat statische ‘binnen zitten’ werd het een dynamische dag. Met veel openhartigheid, kritische noten, collegialiteit, gastgericht-

heid en grote loyaliteit met de business. De ploeg bleek snel in staat een heldere lijst van kritische succesvoorwaarden te creëren. Nog

prijzenswaardiger was ieders vermogen tot zelfspiegeling en tot het onderling verstrekken en ontvangen van persoonlijke feedback op be-

paalde gedragskenmerken. We maakten afspraken over versterking van goede punten en afscheid nemen van ongewenste gedragingen,

en hoe men elkaar daarin zou ondersteunen. Op het eind werden Fred en Peter bijgepraat en in het pact betrokken. De actielijst is

relevanter en meer gedeeld dan ooit. De lange reis is begonnen.

HersenPanne Hoeveel plannen kan een

mens bevatten?

Beleid is pas beleid als het beleden wordt.

Kan beleid ook als voorstel worden voorgelegd?

Wanneer weet je zeker dat het beleid is geaccepteerd?

In hoeverre kunnen middle managers en medewerkers

het beleid “mee-maken”? Heelheid, integriteit en

integraliteit zijn verwante begrippen. Een beleidsplan

moet aan alle drie voldoen. Onderscheid opdrachten en

doelen. Slechts in de uitvoering van

processen worden de resultaten geboekt.

Het zijn de doelen die het proces helder maken.

Doelen van een teamlid zijn altijd gedeelde doelen.

Hoe communiceer je beleid dat niet af is?

Is dialoog misschien een

idee? Een manager is ook maar

een mens…

BOEKEN●BABBEL Filosofie is voor

de meesten

vaak een brug

te ver. Totdat

het op zekere

leeftijd toch je

nieuwsgierig-

heid wekt.

Maar ja, Plato,

Kant, Hedel,

Nietzsche, Foucault, waar begin

ik? De wereld van Sophie is een

boek voor en over

vijftienjarigen. Heb je een

dochter of zoon in die leeftijd,

geef het kado, want dan kun je

het zelf ook lezen. Een sterke

plot, goed geschreven, en tege-

lijkertijd: een heldere inleiding in

de geschiedenis van de filosofie!

Een prima stap in de verrijking

van jouw denken. Het begrip

‘alter ego’ zal voor jou nooit

meer hetzelfde zijn.

Jostein Gaarder, De wereld van Sofie, uitg. Houtekiet

ISBN13: 9789052408705

NetGen●ten Fred Bergmans. Fred’s business.

FreshBusiness. Schoof onlangs

naadloos aan binnen onze kring

van Corporate Dynamics. Alsof

het nooit anders was. Fred kijkt

door een marketingbril. En hij

faciliteert, nee inspireert fameu-

ze organisaties bij strategische

innovatie van producten en

diensten. Integratie van, en

balans tussen People, Planet and

Profit vormen zijn vertrekpunt.

Dicht de organisatie een Hoofd,

een Hart en Handen toe, en zijn

PPP-HHH Basic Model is geboren.

De evolutie naar Fred’s Company

Fit Model laat zich lezen in zeer

toegankelijke artikelen die je via

www.freshbusiness.com kunt op-

vragen. Welke slogan past erbij?

From Insight to Impact. Mooi hè?

Wie eerdere Panopsissen las,

weet wat er is gebeurd. Ik neem

een jaar pauze in mijn promotie-

onderzoek naar het bestaan van

Verticale Dialoog. Bovenstaande

foto van de Universiteit voor Hu-

manistiek is tijdelijk naar de ach-

tergrond verplaatst. Niet verdwe-

nen dus. Mijn aandacht gaat nu

uit naar de praktijk. Ik wil in dia-

loog over Verticale Dialoog. Met

managers. Met management con-

sultants. Lees vandaag nog op

ManagementSite.nl mijn column

en snap wat ik bedoel. Doe mee,

zou ik zeggen. Want wat is nu

leuker dan een boek schrijven?

Sámen een boek schrijven! Lees

de column. Download hem van

www.panoptics.org/OP_Publ.html

Reageren! En zegt het voort.

De Totemvogel (Klaas Holtman, juni 2003)

je kan het niet alleen

je hoeft het niet alleen te doen

maak maar contact met jezelf

je hoeft helemaal niets te doen

je hoeft helemaal niets

je mag er zijn

zoals je bent

zonder je masker

met je mooie kleuren

af en toe voorop

en af en toe lekker meevliegend

[email protected]

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

Speakers Corner

in dialoog over

Peter Fred

Succesfactoren

Persoonlijke Verbetering

Page 22: Er is leven na Panopsis

Februari 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Verticale Dialoog rukt op

● Ben jij al een suspender?

● Mooi woord: meemaken

● Dialoog-handboek

● Dick’s zakelijke echtheid

● Corporate stories in de lift

WWaatt iiss SSuussppeennddiinngg??

Wie zich in de dialoog ver-diept komt onvermijdelijk het

begrip suspending tegen. ‘Op-houden’ betekent het letter-

lijk, ofwel ‘bij je houden’. Hè?

Het gaat om het bij je houden

van je vooroordelen. We hebben

allemaal een weerbarstig filter

ingebouwd dat open ontvangst

van andermans ideeën danig

verstoort. People don’t listen,

they reload! Het is dus de kunst

om je eigen filters te leren

kennen. Nog groter is de kunst

om die filters te beheersen. Niet

uitzetten, niet aanlaten, maar bij

je houden. Zodat je weet hoe je

bevooroordeelt, maar dit niet in

de weg van de dialoog laat

staan. Heel moeilijk als je je

bedenkt dat in al jouw denken,

dus ook in suspending, dezelfde

filters actief zijn. Oefenen dus!

VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg sspprreeeekktt zziicchh uuiitt……

Het constructieve gesprek tussen beleidsproducenten en be-leidsconsumenten is op zich natuurlijk geen volstrekt nieuw

fenomeen. Laten we ervan uitgaan dat het in sommige organi-saties geregeld plaatsvindt. Toch spreekt het als concept tot

de verbeelding van hen die de kloof tussen de boven- en bene-denwereld willen overbruggen. En zo wil het dat de Verticale

Dialoog steeds vaker onderwerp van lezing of workshop is.

In combinatie met het maken van Hoe-Plannen waren DHL en Van

Gansewinkel de early adopters van Verticale Dialoog. Het samen

schrijven van de BAT Niemeyer beleidskrant was een variant die in

de VD-familie thuishoort. Het hielp de Mpire-leden om de contouren

van het toekomstige netwerk in kaart te brengen. Dit zijn VD-varian-

ten met een concrete ‘output’. Nieuw is de Verticale Dialoog als inspi-

ratie, als ‘masterclass’. Er vond er één plaats aan de UvA, als onder-

deel van het post-HBO programma voor schoolleiders. Het had de

vorm van een interactief college. De illustraties boven dit artikel vin-

den daar hun oorsprong. De Captain’s Day voor bovenschoolse direc-

teuren, komende april georganiseerd door de stichting Weer Samen

naar School, belooft een ware masterclass te worden. En er zijn weer

nieuwe aanvragen binnengekomen. In elke organisatie waar sprake is

van ‘lokale vrijheid binnen globale gebondenheid’ zoekt men naar

manieren om draagvlak te krijgen voor nieuw beleid. De lezing of

interactieve workshop blijkt in dat geval een praktisch middel om het

voordeel van Verticale Dialoog samen te onderzoeken.

HersenPanne Taal is het enige dat we hebben.

Denken suggereert taal. Het re-

presenteren van welke werkelijk-

heid dan ook vergt taal. Taal-

grapjes bieden soms duidelijk-

heid door hun onduidelijkheid.

Als je te ingewikkeld bent gewor-

den moet je je ontwikkelen (Ro-

nald Jan Heijn). Leven is het

meervoud van lef (Loesje). En

wat te denken van het paradoxa-

le woord vol-ledig? Mag ik na de-

ze inleiding je onverdeelde aan-

dacht voor één van de mooiste

woorden die onze taal rijk is? Ik

doel op meemaken. “Ik heb het

meegemaakt.” Klinkt als: “ik was

erbij”, wat natuurlijk klopt. Maar

meemaken is niet alleen aanwe-

zig zijn. Meemaken is echt méé-

maken! Het woord is aan dialoog

deskundige David Bohm: “in a

dialogue, each person does not

attempt to make common certain

ideas that are already known …

rather it may be said that they

are making something in com-

mon, i.e. creating something new

together”. Moet je ’s meemaken!

BOEKEN●BABBEL Het boekje On

Dialogue van

David Bohm is

al geroemd op

deze plek. Zijn

Wholeness and

the Implicate

Order vereist

wat meer lees-

geduld. Maar

Dialogue and the Art of Thinking

Together zit er prachtig tussenin.

“A pioneering approach to com-

municating in business and in

life” luidt de subtitel. Een zeer

toegankelijke gebruikshandlei-

ding om mensen in organisaties

te verbinden in plaats van te

scheiden. Dialoog als belangrijk

hulpmiddel in de strijd tegen de

fragmentatie. Listening, Respec-

ting, Suspending en Voicing zijn

de basisingrediënten van een

zeer constructieve conversatie.

William Isaacs, Dialogue and

the Art of Thinking Together,

1999, ISBN 0-385-47999-9

NetGen●ten Echte zakelijkheid of zakelijke

echtheid? Dat is één van de

vraagstukken die mijn gewaar-

deerde netgenoot Dick Simons

bezig houden. Zijn gelijknamig

pamflet is te downloaden op

panoptics.org/OP_Publ.html. Sa-

men met de eerder geroemde

Renze Zwerver is Dick de drij-

vende kracht van Ready4Work,

bureau ter ondersteuning bij

organisatieverandering. Volgens

Dick is elke fusie of integratie in

feite een overname. Het gaat er

om de organisatieculturen in

aanmerking te nemen. Cameron

en Quinn vormen daarbij Dick’s

grote inspiratie. Je zou hem een

gespiritualiseerde ondernemer

kunnen noe-

men. Bij Dick

gaat zakelijke

echtheid boven

alles. Je vindt

hem terug via

dicksimons@

ready4work.nl

Wat is de column toch een vluch-

tig medium. Zo stond “Kunnen

managers een dialoog voeren?”

op managementsite.nl, en zo was

hij alweer overschreven door vele

nieuwe columns. Neemt niet weg

dat men goed reageerde. Van

geestverwanten tot welwillende

doorverwijzers. Ik ben er blij

mee. Want de dialoog over Verti-

cale Dialoog staat nog in de kin-

derschoenen, en kan elke vorm

van ondersteuning gebruiken.

Bedankt alvast aan hen die de

moeite namen. Zij lezen deze

Panopsis. De column bestaat nog

steeds, en te vinden op:

www.panoptics.org/OP_Publ.html

Pak hem er nog eens bij en vraag

je af wie dit nog meer zou

moeten weten. Wie weet?

Reputatie = Emotie Raymond www.godding-co.nl

Beleving wint het van producten en

diensten. Positieve beïnvloeding

van beeldvorming creëert nieuwe

werkelijkheid. Topprestaties begin-

nen met vertrouwen in beelden

van het gewenste succes. Ook de

reputatie van organisaties is

gebaseerd op ‘emotional appeal’:

krijg ik een warm gevoel bij wat ik

zie en ervaar? Goed communiceren

kan alleen in een sfeer waarin

mensen ontvankelijk zijn voor je

boodschap. Het managen van

reputatie vraagt om het managen

van emotie. Een corporate story

biedt de kaders. Dit verhaal van de

organisatie nodigt uit tot dialoog

met medewerkers en externe

doelgroepen. De

verbeeldingskracht en de herken-

bare persoonlijkheid van de or-

ganisatie maakt

corporate stories

tot aantrekkelijk

concept om duur-

zame relaties te

waarborgen.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

in dialoog over

Page 23: Er is leven na Panopsis

Maart 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Integrale leiderschapsaanpak

● Appreciative Inquiry bij EFQM

● Het MT als helikopter

● Beyond Control belooft wat

● Richard Coonen verlicht HRD

● Aandacht voor nieuwe norm

WWaatt ggaaaatt hhiieerr GGooeedd??

Altijd geweten dat het EFQM Excellence Model ontwikke-

lingsgericht is. Dat bleek weer eens tijdens de laatste EFQM-

NL bijeenkomst met als kern-thema Appreciative Inquiry.

Het AI-proces bestaat uit de vijf

D’s Definition, Discovery, Dream,

Design en Delivery. Het plaatje

formuleert het als volgt. Ga niet

op zoek naar wat er mist, maar

ga uit van het goede dat er is, en

gebruik dat om er meer van te

maken. Ofwel: versterk het posi-

tieve. De consultant doet er goed

aan te vragen: “Wat gaat hier

goed?”. U had vast niet gedacht

dat TNO Management Consul-

tants het AI-concept heeft om-

armd. Ze hebben de vijf D’s tref-

fend omgezet in vijf Nederlandse

V’s: Verwoorden, Verdiepen,

Verbeelden, Vormgeven en Ver-

wezenlijken. En nu dromen

maar!

LLeeiiddeerrsscchhaapp iinn ddee SSppiieeggeell ggeekkeekkeenn

Wat is het toch mooi (én effectief) als ontwikkelingsprocessen zo integraal mogelijk kunnen worden aangepakt. In dit geval

het proces van leiderschapsontwikkeling bij BAT Niemeyer.

Want het gaat natuurlijk niet alleen om het formuleren van de

gewenste competenties en die vervolgens te vatten in training en

opleiding. Het gaat erom elke vorm van communicatie met en door

de doelgroep, in dit geval een kleine honderd leidinggevenden, in

verband te brengen met het hoofddoel: Making Leadership Happen.

In dit geval werd de halfjaarlijkse managementdag in zijn geheel

aangewend om de managers zich te laten spiegelen aan diverse fa-

cetten van leiderschap. In (op basis van Belbin) samengestelde

teams werden in een krap tijdsbestek vrolijke én zakelijke opdrach-

ten uitgevoerd, die onder andere leidden tot onvermoede innovatie-

voorstellen, bruikbare ‘soft KPI’s’ en nieuwe doelstellingen voor de

eerstvolgende ‘trust & climate survey’. Via vijf miniworkshops in car-

rousel werden alle teams gevoed met de nodige achtergrondinforma-

tie. De verantwoordelijke MT-leden lieten zich niet onbetuigd. Zij run-

den het programma alsmede sommige workshops, en zij vormden de

strenge doch rechtvaardige jury. Het Euroborgstadion was voor dit

Gronings gezelschap niet alleen de meest logische plek van han-

deling, maar tevens een hele aangename en bruikbare lokatie.

HersenPanne Dat het Management Team ge-

acht wordt een ‘helicopter view’

te hebben is geen nieuws. Maar

dat de overeenkomst tussen MT

en wentelwiek nog veel verder

zou strekken, had ik aanvankelijk

niet gedacht. Totdat ik wederom

bewust werd van de vaak tegen-

strijdige doelen die de respec-

tieve MT-leden nastreven. Méér

omzet! Gemotiveerde medewer-

kers! Lagere kosten! Tevredener

klanten! Hogere beurswaarde!

Meer standaards! Grotere flexibi-

liteit! Het feit dat deze doelen sa-

men op één flip-over staan zegt

nog niets. Balanced Score Card is

dan ook een zeer versluierende

titel voor dit bijzondere krachten-

veld. Iemand gaf mij ooit de defi-

nitie van een helikopter: 30.000

onderdelen die proberen zo snel

mogelijk van elkaar los te raken.

Dat deze machines nog steeds

vliegen is geheel te danken aan

zaken als materiaalsterkte, in-

spectie, onderhoud en een goed-

je dat Locktite heet. Ziet U nu de

complete MT-metafoor?

BOEKEN●BABBEL “Managing Stra-

tegic Alignment

through Corpo-

rate Dialogue”,

luidt de subtitel

van dit toch wel

typische mana-

gementboek. Ik

weet niet zeker

of de geboden oplossing volledig

soelaas biedt voor het gepo-

neerde probleem. Corporate

Dialogue is een aansprekende

term; het digitale chatsysteem

leidt ongetwijfeld tot onvermoe-

de contacten tussen top en ba-

sis, maar het blijft natuurlijk een

virtuele vorm van communicatie.

Toch heeft hij die poogt strategie

en realisatie in organisaties

duurzaam te verbinden, mij voor

zich gewonnen. Dit boek legt

zowel pragmatisch als idealis-

tisch de problemen mooi bloot.

Fred Lachotzki and Robert

Noteboom, Beyond Control,

2005, ISBN 0-470-01152-1

NetGen●ten Eind 90-er jaren was Richard

Coonen mijn collega bij RGB The

Change Company. Daarna kwam

Human Capital Group op zijn

pad, waar hij zijn expertise op

het gebied van HRM en HRD

verder wist te verdiepen. Sinds

enige tijd onder de vleugels van

de Conclusion-paraplu acterend,

is Richard gespot als business

potential (en terecht). Op dit

moment steekt hij zijn tomeloze

energie in de opzet van een

nieuw Conclusion initiatief: Lear-

ning Centres. Zijn propositie

bestaat uit het in beheer nemen

en tegelijkertijd stroomlijnen van

de front- en back office proces-

sen van HRD afdelingen van gro-

te organisaties,

waarbij interes-

sante inkoop-

voordelen zijn

te boeken. Vind

Richard Coonen

via rcoonen@

conclusion.nl

De aanhouder wint? Met betrek-

king tot dialoog is winnen niet

aan de orde. Toch is het fijn om

vast te stellen dat diverse reac-

ties op mijn oproep intussen heb-

ben geleid tot elf vormen van be-

leidscommunicatie die zich onder

de paraplu van Verticale Dialoog

laten scharen. Wat betekent dat

met het gelijknamige “recepten-

boek” een aanvang gemaakt kan

worden. En dat is een nieuwe

stap in mijn missie om managers

te verleiden het ‘constructieve

gesprek tussen beleidsprodu-

centen en beleidsconsumenten’

te gaan uitproberen. Ik vermoed

dat er nog meer toepassingen

bestaan. Mijn oproep - ingesloten

bij deze Panopsis – is dus nog

steeds actueel. Lees je hem?

REACH is de norm! Veel installatiebedrijven voldoen

aan ISO9001 maar gaan wat afval-

stoffen betreft hier niet goed mee

om. Per 1-4-2007 wordt een nieu-

we Europese norm van kracht,

waar niet alleen installatiebedrijven

mee te maken krijgen. De norm

heet “REACH” en staat voor:

Registratie, Evaluatie, Autorisatie

van Chemische Stoffen. De kern

van REACH is dat een bedrijf de

risico’s moet kennen van alle

stoffen die het produceert, ver-

werkt, opslaat of doorgeeft aan

klanten, en maatregelen moet be-

noemen om die risico’s te beheer-

sen. In de praktijk blijkt dat 60%

van de Nederlandse bedrijven niet

bekend is met deze nieuwe wet en

dus ook niet met de consequenties

hiervan. Bedrijven, in actie svp!!!

Info? E-mail Ed de Willigen op

michel.scheefhal

[email protected].

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

in dialoog over

Page 24: Er is leven na Panopsis

April 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Professioneel Schoolbeleid

● Van woorden tot daden?

● Over gelegenheidscoalities

● Dale Carnegie inspireert

● Godding inspireert eveneens

● Meemakers voor het VD-boek

● Focus op Corné’s On-Focus

VVaann TTaaaall nnaaaarr AAccttiiee

“Hierbij verklaar ik de Olym-

pische Spelen voor geopend.”

Door het uitspreken van deze

woorden is de actie een feit.

Performativity heet het vakge-

bied dat zich richt op de relatie

tussen taalgebruik en gedrag.

J.L. Austin is er bekend door ge-

worden. Zijn ‘speech-act-theory’

laat zich illustreren door de uit-

spraak “I do”. Dit zinnetje is niet

de beschrijving van de actie,

maar de actie zelf. Bijna even

ambitieus is het streven om tek-

sten zó te formuleren dat de le-

zer zich tot actie geroepen voelt.

In het Hoe-Plan, product van

Verticale Dialoog, is hoofdstuk 4

‘Uitvoering’ puur gericht op actie.

Maar ook de eerste drie secties

Strategie, Structuur en Cultuur

zijn idealiter geformuleerd in mo-

tiverende woorden en beelden.

VViissiiee oopp PPrriimmaaiirr OOnnddeerrwwiijjss iinn VVeennlloo

Onderwijs dat Contact Maakt. Een op dit thema gebaseerde

animatie opende de personeelsbijeenkomst van Stichting

Akkoord PO te Venlo, die negen openbare basisscholen in en rond Venlo vertegenwoordigt. Algemeen directeur Joep Derkx,

(foto rechts), een gedreven en visionair leider, liet medewer-kers en bestuursleden delen in de behaalde successen.

Vol trots ontvingen vertegenwoordigers van de verschillende scholen

het welverdiende Investors in People certificaat, een noviteit in

onderwijsland. En tekenend voor de wijze waarop Akkoord haar orga-

nisatieontwikkeling ter hand heeft genomen. In de centrale inleiding

verbond ondergetekende het thema ‘spanning tussen centraal en lo-

kaal schoolbeleid’ met de Verticale Dialoog als aanpak voor ‘span-

ningsloze’ beleidsontwikkeling. Daarin ook een welgemeend compli-

ment voor de lange termijnvisie van Akkoord-PO, die ‘postmodern’

genoemd mag worden: voorzien van uitdagende ontwikkelingsdoelen,

en geënt op een organisch (leer)proces langs de juiste ‘enablers’. Na

de pauze schaarden deelgroepen zich rond de thema’s Contact/com-

municatie, Kwaliteit, Kennismanagement en Dialoog. Daar liet zich

wederom een zeer constructieve sfeer proeven. Als onze kinderen dit

(beleid) meekrijgen als basis, ziet het er goed uit voor ons land.

HersenPanne Gelegenheidscoalities zijn zo oud

als de wereld. Denk aan de mid-

deleeuwse vrije metselaars die in

diverse samenstellingen een ka-

thedraal wisten te construeren.

Ook de ZZP-er is dus niet nieuws

onder de zon, al lijkt onze over-

heid daar nu pas oog voor te

krijgen. (Vreemd trouwens, als je

bedenkt dat een Nederlandse re-

gering zelf ook een gelegenheids-

coalitie is. Met de ministers en

staatssecretarissen als onbetwis-

te ZZP-ers.) Laatst sprak ik een

netgenoot die zich afvroeg of hij

zich met een personeelslid wilde

verdubbelen, en wat voor profiel

zo iemand dan moest hebben.

Toen bedacht ik mij hoe mooi het

is om zelfstandig eenling te zijn,

continu in staat coalities te vor-

men voor elke uitdaging die zich

aandient. Vervolgens vroeg ik mij

af waarom grote organisaties,

met alle benodigde coalitiegeno-

ten in huis, zoveel moeite hebben

om uit hun structuur te treden en

zich intern te hergroeperen rond,

bijvoorbeeld, klantbehoeften.

BOEKEN●BABBEL Vijftien jaar geleden

imponeerde spreker

Terry Ostrowiak door

gedurende zijn voor-

dracht alle namen

van de 25 toehoor-

ders te kennen. Dit

na slechts luttele kennismaking.

Hij was het die mij attent maak-

te op een boek dat intussen

ruimschoots de pensioenleeftijd

heeft bereikt, en nog regelmatig

wordt herdrukt. De titel is op zijn

minst intrigerend: How to Win

Friends & Influence People. Ik

denk dat het goed gaat met

Terry, thans “Quantum Leap

Catalyst” (qlcat.com). Wat was

zijn namen-truc? Heel simpel. Bij

het kennismaken herhalen we

telkens onze eigen naam. Niet

meer doen. Eén keer je eigen

naam roepen, daarna de namen

van de anderen absorberen!

Dale Carnegie, How to Win

Friends & Influence People

ISBN 9780671723651

NetGen●ten Een ontmoeting met Raymond

Godding levert altijd een grote

dosis inspiratie op. Twintig jaar

geleden begon Raymond zijn

praktijk als tekstschrijver. In de

afgelopen tien jaar verrijkte het

aanbod van Godding & Co zich

met interne en arbeidsmarkt-

communicatie. Op dit moment is

het visualiseren van organisatie-

identiteit een veelgevraagde

dienst. Organisatie, communica-

tie, identiteit en kernwaarden

vormen ongetwijfeld de pijlers

onder de volgende tien jaar van

Raymond, die tevens uitblinkt in

treffende toepassing van multi-

mediatechniek. Tel daar nog zijn

warme persoon-

lijkheid en zake-

lijke intelligentie

bij op en je weet

waarom kennis-

maken met Ray-

mond Godding

een kadootje is.

godding-co@ godding-co.nl

Het gaat goed met de voorberei-

dingen voor ons boek. Het boek

met recepten voor de toepassing

van Verticale Dialoog in organisa-

ties. Ons boek, jawel. Want in-

tussen hebben al twaalf mensen

zich bereid verklaard eraan bij te

dragen. Mensen die, als manager

of als adviseur, vormen van be-

leidscommunicatie hebben méé-

gemaakt. Die zich aangetrokken

voelen door de gedachte dat

(machts)vrijheid een essentieel

ingrediënt is voor constructieve

beleidsontwikkeling, en dat ma-

nagers met deze benadering niet

de leiding hoeven te nemen,

maar de leiding gegund krijgen.

Beste méé-maker, als je dit

leest: we zien elkaar binnenkort

voor de volgende étappe.

In e-Dialoog met je klant! Succesvolle ondernemers spelen a-

dequaat in op marktveranderingen.

Zij maken effectief gebruik van e-

Communicatie. Dit door On-Focus

bedachte concept combineert o.a.

marketing, internettechnologie, in-

formatiekunde, webdesign en crea-

tieve communicatie. Een bijzonde-

re contactvorm is e-Dialoog die het

samenwerken stimuleert via het

web. Samenwerken met je klant,

samenwerken binnen je eigen or-

ganisatie. e-Dialoog is een unieke

communicatievorm die de commer-

ciële of maatschappelijke uitstra-

ling van ondernemingen versterkt

en de processen ondersteunt. On-

Focus verbetert rendement en effi-

ciëntie van informatie en communi-

catie. Doelgerichte, maatgesneden

projectaanpak biedt ondernemin-

gen in korte tijd strategische voor-

sprong. Corné

van Broekhoven,

www.on-focus.nl

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

in dialoog over

Page 25: Er is leven na Panopsis

Mei 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Scholen in Verticale Dialoog

● HuCaG stelt zich open

● Het panopticon toegelicht

● www.zinboek.nl

● Kees Molenaar HRM a.i.

● VD-boek heeft een uitgever!

● Insight-Outside betoogt

……BBaaaass bboovveenn bbaaaass……

Panopsis is een nieuwsbrief;

elke maand in gecontroleerde

distributie naar 300 vrienden.

Human Capital Group doet dit

al vijf jaar wekelijks richting

17.000 HRM-professionals. En

sinds kort kent het “HuCaG”

nieuws een maandelijkse co-

lumn over Verticale Dialoog!

Het is Cees van der Giesen (foto)

die ondergetekende deze schitte-

rende schrijfstoel aanbood. Het

tekent de open, op ketenintegra-

tie gerichte stijl van Conclusion,

een zich organisch-dynamisch

ontwikkelende groep van onder-

nemende bureaus en bureautjes

op het terrein van menselijk

kapitaal, communicatie, organi-

satie en technologie. Surf naar

www.conclusion.nl. Ontvang de

nieuwsbrief via www.hucag.nl.

HHooee--PPllaann iinnssppiirreeeerrtt SScchhoooollppllaannnneenn

Strategie, één van de vier hoofdstukken van het GPO-WN Plan i.o. René Tromp

GPO-WN staat voor Gereformeerd Primair Onderwijs West Ne-

derland en omvat 23 basisscholen. Algemeen ‘bovenschools’ directeur René Tromp adopteerde prompt de Verticale Dialoog

en betrok zijn locatiedirecteuren in een uitdagend planproces.

Met een ingrijpende bestuurlijke samensmelting nog maar net achter

de rug kiest GPO-WN opnieuw het pad van de pro-activiteit. Twee

versies van de centrale koersnota hadden het licht al gezien, maar

René Tromp en de zijnen zochten naar vorm en inhoud die meer actie

en ‘commitment’ zouden bewerkstelligen. Nu heeft een school in de

basis natuurlijk alle ingrediënten om een lerende organisatie te zijn,

maar hoe de gezamenlijke locatiedirecteuren de beleidsdialoog wisten

op te pakken en nader inhoud te geven, was werkelijk fabuleus. Druk

op weg nu naar versie 0.4 van het GPO-WN Centrale Hoe-Plan 2008-

2012, begint het schoolbeleid in de hoofden, harten en handen te

leven. “Dit is het werkelijke méémaken”, hoor je terug uit de groep.

En dan te bedenken dat het centrale plan model gaat staan voor de

ontwikkeling van alle 23 schoolplannen, eveneens langs de Verticale

Dialoog, maar dan binnen de schoolteams. Over ‘strategic alignment’

gesproken, om maar eens een consultingterm te gebruiken. Het ver-

volg van dit constructieve schoolplanproces ga je t.z.t. vernemen.

HersenPanne Mijn logo behoeft somtijds enige

toelichting. Want nee, het is niet

de Sint Pieter, en ja, het lijkt op

de Bredase koepelgevangenis.

Het is het panopticon, ontwerp

van Jeremy Bentham, filosoof uit

de 18e eeuw. Zijn uitspraak ‘zo

veel mogelijk geluk voor zoveel

mogelijk mensen’ is mooi. Maar

hij vond ook dat de ‘goede’ men-

sen dit van de ‘slechte’ mensen

moesten afdwingen. Vanuit de

behoefte om de ‘massa te be-

heersen’ bedacht hij het gebouw

waarin de toezichthouder ieder-

een kan zien, en iedereen de toe-

zichthouder kan zien. Het alziend

oog zogezegd. De 20ste eeuwse

filosoof Michel Foucault onder-

zocht deze machtsverhouding en

stelde dat een machthebber er

goed aan doet zijn macht ook op

zichzelf uitoefenen. OrgPanoptics

helpt managers het overzicht te

verwerven, en deze informatie

zodanig toegankelijk te maken

voor medewerkers dat de

gehele organisatie beter en

humaner gaat werken.

BOEKEN●BABBEL www.zinboek.nl

Laat ik maar met

de deur in huis

vallen: dit boek

kun je in zijn ge-

heel downloaden

en dat kost je

geen cent. Maar

je kunt het ook fysiek in handen

krijgen. En dan voel je meteen

waar het dit boek om te doen is:

zelfwerkzaamheid. De zeer fraaie

uitvoering is die van een school-

cahier. En inderdaad zijn er de

nodige plekken waarin je je ei-

gen aantekeningen kunt (moet)

maken. Warm aanbevolen dus.

Zelf weten? Je bent er één muis-

klik vandaan. O ja, ik kwam dit

op het spoor in de Great Place to

Live krant. Bleek uitgegeven te

worden door ene Quist. Ik dacht,

zou die geïnteresseerd zijn in

een Verticale Dialoog boek? De

rest laat zich hiernaast lezen.

André Meiresonne, Zin! Leiding

geven aan jezelf en anderen.

NetGen●ten Scherp, aimabel, deskundig. Niet

speciaal in die volgorde. Het zijn

drie eigenschappen in harmonie,

die Kees Molenaar kenmerken.

In 1996 schreven wij samen het

boekje Benchmarking BASYS

voor de wg-vereniging van het

Bankbedrijf. Tien jaar later von-

den we elkaar terug en nog

steeds aardig. Een kleine twintig

jaar al is Kees zelfstandig HRM

Consultant, vooral interim HRM

Manager. Psycholoog NIP, regis-

ter Interim Manager, register Be-

drijfskundige; hij timmert conti-

nu aan zijn eigen weg. Zijn spo-

ren verdiend in complexe organi-

saties en situaties. Ontwikke-

lings- en veranderingsgericht.

Altijd met rust,

richting en respect.

Een serieuze HR-

klus voor de boeg?

Bel Kees Molenaar!

06 50 205 315

[email protected]

We hebben een uitgever en een

deadline! Durf ik het hier al op te

schrijven? Op 5 februari 2008 ligt

ons kook- annex receptenboek in

de winkels. Verticale Dialoog re-

cepten wel te verstaan. Met de

bedoeling managers uit te nodi-

gen er een of meer zelf te gaan

bereiden. Paul Quist, uitgever

van verbindende boeken, gaat

het voor ons uitgeven. Ons, dat

zijn ondergetekende en ongeveer

vijftien managers en consultants

die het boek met hun recepten

gaan verrijken. Er is nog plaats

voor een enkele bijdrage. Streef-

datum voor kopij is 1 oktober.

Beste méémakers, we mogen nu

echt aan de slag! Ik ga jullie

schrijven, bellen en bezoeken,

voor zover nog niet gedaan.

Haast me niet, want ik heb weinig tijd…

Frank van Elsdingen

www.insight-outside.nl

Voortschrijdend (-schreidend?) in-

zicht is hét excuus om de steeds

slechter wordende voorbereiding te

maskeren. Druk, druk, druk, dus

eerst doen en dan ... is er geen tijd

meer om na te denken. Gevolg:

nog drukker, want we moeten

brandjes blussen. Snelle oplossing:

we huren een expert in, die

methode X komt implementeren.

Weer niet over nagedacht. Gevolg:

nog meer drukte en nog steeds

brand.

Kappe nou !!!

Heb het lef, om de volgende klus

ouderwets goed voor te bereiden

en zorgvuldig uit

te voeren. Jouw

keuze, simpel...

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

in dialoog over

Page 26: Er is leven na Panopsis

Juni 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In memoriam

VERANDERING IS EEN VORM VAN HERBESCHRIJVING

“Echt interessante filosofie is een geschil tussen een ingegra-ven en tot last geworden voca-

bulaire en een opkomend nieuw veelbelovend vocabulaire.”

Dit citaat uit het boek Contingen-

tie, Ironie en Solidariteit tekent

de benaderingswijze van Richard

Rorty. Hij zegt dat taal contin-

gent is. Contingentie is het

omgekeerde van noodzakelijk-

heid. In de managementliteratuur

zegt de contingentietheorie dat er

geen beste manier bestaat om

een organisatie te besturen; dat

dit altijd afgestemd moet worden

op de omstandigheden. Het

grenst aan toeval. Taal is iets

evolutionairs. Het verandert con-

tinu omdat mensen telkens ‘her-

beschrijven’. De taal die op een

gegeven moment ‘werkt’, is op

dat moment de beste waarheid.

Management is niet lineair, oor-

zaakgevolg. Managers creëren

met hun ‘beleid’ bewust of onbe-

wust een stroom van onbeheers-

bare interacties. Verstandiger is

het om de interactie op voorhand

te gebruiken om tot beleid te

komen: Verticale Dialoog dus.

RRoorrttyy,, ffiilloossooooff vvaann hheett pprraaggmmaattiissmmee

Wetenschappelijk onderzoek naar de diepere betekenis van Verticale Dialoog, is dat haalbaar? Zo ja, dan zal de eer toekomen aan het

denkwerk van Richard Rorty, die bij toeval op mijn onderzoekspad kwam, en daarna richtinggevend werd. Een filosoof die de filosofie ter

verantwoording riep. Alle redenom stil te staan bij zijn werk. Kort na zijn dood schreef Wieteke van Zeil in de Volkskrant een Postuum. Zo

goed samengevat kan ik het niet vertellen. Hierbij haar tekst.

Amsterdam. Wat werkt, is waar. Een bijzonder eenvoudig motto, dat met evenveel gemak blijft hangen als vele andere van zijn uitspraken. De Amerikaan Richard Rorty, de populairste filosoof van het pragmatisme, overleed vrijdag (8 juni 2007) in Palo Alto in Californië. Hij werd 75 jaar. Volgens Rorty is er buiten datgene wat de mens gelooft en de taal die hij bezigt, geen autonome waarheid. Waarheid hangt niet aan de mate waarin het correspondeert met feiten, het ligt daar waar het werkzaam is voor de mens, waar het geloven erin leidt tot een oplossing. Het is een overeenkomst met de gemeenschap om je heen, en daarmee veranderlijk ‘zoals de menselijke duim is geëvolueerd’, zoals hij zelf zei. Rorty’s filosofie wortelt in het pragmatisme van Amerikaanse filosofen als Charles Pierce, John Dewey en William James, die al ruim honderd jaar geleden verkoos zich te richten op ‘dat wat beter voor ons is te geloven’ boven ‘een accurate representatie van de realiteit. Hij was schatplichtig aan Wittgenstein en Heidegger, ‘omdat zij ernaar streefden hun lezers, en de hele samenleving, te bevrijden van afgedragen vocabulaires en attitudes. Maar rorty week met zijn doorbraak, het boek Philosophy and the Mirror of Nature (1979), van hen af waar zij nog geloofden in een extern bestaande waarheid. Dat proberen te begrijpen was volgens hem absurd, net zoals de platonische opvatting van een Waarheid absurd was. Daarmee verwierf Rorty een reputatie als peetvader van het postmodernisme. Rorty brak radicaal met de epistemologie ofwel kennisleer, tot dan toe de basis van de moderne filosofie. Het onderzoeken van de oorsprong en reikwijdte van het weten moest in de filosofie plaatsmaken voor een praktische toepasbaarheid. Filosofie moest van zijn voetstuk. En dat betekende volgens Rorty ‘net zo min het einde van de filosofie als het impressionisme het einde van de schilderkunst betekende’. Het betekende wel dat zijn filosofie radicaler en politieker werd. In Contingency, Irony and Solidarity (1989) openbaarde Rorty zich als een filosoof die betrokkenheid en ironie in zich wist te verenigen. Ironie in die zin dat de intellectueel zichzelf en de systemen om hem heen voortdurend in twijfel trekt, betrokken in zijn geloof in een publieke moraal. Die kenmerkt zich door een zoektocht naar solidariteit. Volgens Rorty is die solidariteit in een liberale democratie te vinden door een gemeenschappelijke gevoeligheid voor lijden en een afkeer van wreedheid. Bij het ontwikkelen van die gevoeligheid speelt de literatuur een belangrijke rol, omdat die het inlevingsvermogen vergroot. Rorty keerde daarmee deels terug naar zijn jeugd. ‘Op mijn twaalfde wist ik dat de kern van het menszijn ligt in het levenslang vechten tegen sociale ongelijkheid’, schreef hij ooit. Hij groeide op in een links-intellectueel milieu, zijn ouders waren trotskisten. Op zijn vijftiende ging hij studeren aan de universiteit van Chicago.

Hij gaf les aan verschillende universiteiten waaronder Princeton, Virginia en Stanford. In 1997 hield hij de Spinoza-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam. Naast filosofie hield Rorty zich bezig met de studie van orchideeën en was hij bezield liefhebber van vlinders en vogels. In 2000 zei hij in het VPRO-programma Van de schoonheid en de troost: ‘Een wereld die die ene roos heeft gekend, die ene bijzondere vlinder, een wereld die Nabokov heeft voortgebracht, die wereld is beter af dan de wereld waarin dat alles niet opdook. Ik weet niet hoe ik dat alles moet beargumenteren. Met filosofie heeft het niets te maken.’

Wieteke van Zeil

Richard Rorty, dankjewel!

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Richard Rorty 1931-2007

Page 27: Er is leven na Panopsis

Juli 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

Pan●psis Zomernummer:

● De tuin als metafoor voor de

organisatie: planten zijn soms net als mensen…

SSTTOOKKRROOOOSSJJEE NNOOOOIITTGGEEDDAACCHHTT

We wilden een stokroos, maar kweken lukte nooit. Dit voorjaar

kwam hij spontaan uit de stoep naar boven. Hoe metaforisch!

SSYYNNEERRGGIIEE:: ÉÉÉÉNN PPLLUUSS ÉÉÉÉNN IISS DDRRIIEE

DDee kkaappssppiieeggeell mmeett aalllleeeenn nnoogg zziijjvvlleeuuggeellss ssttoonndd eeeenn ppaaaarr hhuuiizzeenn

vveerrddeerr bbiijj hheett hhuuiissvvuuiill.. HHeett iijjzzeerreenn sscchhiillddeerriijjlliijjssttjjee kkwwaamm vvaann hheett

ttuuiinncceennttrruumm eenn bblleeeekk pprreecciieess ttee ppaasssseenn.. DDee rreesstt wwaass eeeennvvoouuddiigg..

DDee mmooooiissttee ccoommbbiinnaattiieess eenn ssaammeennwweerrkkiinnggssvveerrbbaannddeenn bbeerruusstteenn

oopp oonnvveerrmmooeeddee kkwwaalliitteeiitteenn eenn ffaabbuulleeuuzzee ttooeevvaalllliigghheeddeenn.. TToocchh??

DDEE PPEERREENNBBOOOOMM

GGRROOEEIIEENN DDOOEETT HHIIJJ

NNIIEETT MMEEEERR,, MMAAAARR

LLEEVVEENN NNOOGG WWEELL……

ZZiijjnn llaaaattssttee ppeeeerr ggaaff ddiitt bbiijjnnaa

110000--jjaarriigg bbeessjjee eennkkeellee jjaarreenn

tteerruugg.. OOuuttssoouurrcceenn?? WWeellnneeee!! DDee

eennee ssttaamm ggeeeefftt nnoogg ttaakkjjeess eenn

ddee aannddeerree sstteeuunntt ddee cclleemmaattiiss iinn

hhaaaarr vveerrddeerree oonnttwwiikkkkeelliinngg……

SSlleecchhttss 55 cceennttiimmeetteerr vveerrsscchhiill

ttuusssseenn bbllooeeiieenn eenn vveeggeetteerreenn!!

Dat een pioenroos niet het eerste seizoen bloeit is bekend. Maar

als hij daarin volhardt, dan staat hij waarschijnlijk iets te diep in de grond. Het kostte ons drie jaar om er achter te komen. Soms

moet je even in een boek duiken of een deskundige raadplegen. Wat dat betreft is een pioenroos net een nieuwe medewerker…

Als je dit wc-fonteintje uit je

handen laat vallen, spat het in

duizend kleine stukjes uiteen.

Het kraantje geeft geen water

meer, want het is nergens op

aangesloten. De afvoer doet

alleen dienst om het aan de muur

te monteren. Het hele goot-

steentje is zo lek als een mandje.

Antiek maar geen cent waard.

Precies goed voor deze nieuwe

bestemming. Toegevoegde waar-

de heet dat geloof ik. Je kunt

álles wel weggooien…

ZZZZPP--bboooomm++ggrrooeeiihhuullpp ZZoommaaaarr eeeenn lleeuukk mmiinniibboooommppjjee

ttuusssseenn ddee ttuuffsstteeeenn oommhhoooogg..

KKrriijjggtt hhiijj eerr vvaann oonnss ggeewwoooonn

wwaatt wwaatteerr bbiijj.. JJee mmooeett nnaa--

ttuuuurrlliijjkk nniieett ddeennkkeenn ddaatt hhiijj hheett

aallttiijjdd mmaaaarr iinn zziijjnn eeeennttjjee rreeddtt!!

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Page 28: Er is leven na Panopsis

Augustus 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

Pan●psis Zomernummer 2

● Vanaf mijn vakantiebalkon: in volstrekte luiheid geboren

een column die enige tijd ge-leden al elders het licht zag.

IInn eenn oomm VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg:: ddee ssnneeuuvveellvveerrssiiee

Twintig schooldirecteuren plus bovenschoolse directie ontwikkelen hun Koersnota 2008-2012.

Desgevraagd memoreert één van hen het proces tot nu toe:

“Na onze bestuurlijke fusie wilden we een lange termijnplan. Samen met Goeroe 1 zaten we met een clubje directeuren twee dagen

aan het strand en produceerden evenveel A4-tjes, die we vervolgens te weinig zeggend vonden. Met Master 2 fabriekte een klein

comité plan twee: ruim 40 pagina’s met veel structuur en veel analyses. Compleet, maar nog geen warm gevoel. Bij nader inzien was

dat eerste stuk zo gek nog niet. Toen kwam onze bovenschoolse directie met een derde tovenaar op de proppen. Die deed iets met

Verticale Dialoog en liet ons zijn veelkleurige A3-formaat Hoe-plannen zien. Of wij zoiets voor onszelf konden voorstellen. De kat uit

de boom, zou ik zeggen. Maar het bleek niet om formaat of layout te gaan, hoe mooi, begrijpelijk en toegankelijk ons Hoeplan zich

ontpopt. Niet eerder hadden alle directeuren zoveel discussie en inbreng in ons planproces. Die eerste twee koersnota’s waren

nauwelijks opengeslagen. Des te opmerkelijker was de manier waarop we in dit nieuwe concept elk woord en plaatje zorgvuldig

afwogen. We schreven en schrapten in elke versie. Sneuvelversie, noemt onze dialoogbegeleider het. We gaan ons plan pas drukken

in de versie waar we achter staan en die we ook gaan uitvoeren. Welbeschouwd waren die eerste twee nota’s onze sneuvelversies

avant la lettre.”

Na dit memorandum ging men aan de slag om sneuvelversie 0.5 te reformeren.

(Deze column verscheen op 1 juli 2007 in de nieuwsbrief van de Human Capital Group.)

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Page 29: Er is leven na Panopsis

September 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Nova’s eigen Academie

● Bundeling der staven

● Het Drosteblikje effect

● Boek van een rebelse prof

● Closer2Mark van den Broek

● Verticale Dialoog in een boek

● De jeugd van ‘tegenwoordig’

BBeeddrriijjffssaaccaaddeemmiiee

bbuunnddeelltt ddee SSttaavveenn

Organisaties van enige om-

vang kennen (staf)afdelingen

voor financiën, in- en externe

communicatie, P&O adviezen,

kwaliteitsborging etc. Vaak

centraal gehuisvest. Niet al-

tijd blijkt uit hun taakopvat-

ting dat ze er zijn om hetzelf-

de primaire proces te dienen.

Vaak hebben ze elk hun eigen

nieuwsbrief. Soms neigen ze er-

toe elkaar te beconcurreren. Het

besluit om een bedrijfsacademie

te bouwen, die de professionele

ontwikkeling van elke medewer-

ker ondersteunt en bewaakt, en

in feite een instrument is voor de

implementatie van beleid, vraagt

gerichte bijdragen van alle eer-

der genoemde services. Prima

aanzet tot bundeling der staven.

NNoovvaa CCoolllleeggee oonnttwwiikkkkeelltt dduuuurrzzaaaamm

Het Nova College in Haarlem bedient haar regio met beroeps-

onderwijs, bedrijfsopleidingen en volwassenen educatie. De organisatie staat voor minstens drie grote uitdagingen. Aan de

ene kant is er de klant. Die wil dat het leerproces maximaal praktisch en flexibel voorbereidt op effectieve beroepsuitoefe-

ning. Aan de andere kant stuurt de wetgever aan op onderwijs dat in 2010 competentiegericht, zeg maar op maat, moet zijn.

Bovenal vraagt de ambitieuze merkbelofte “Bij het Nova College groei je als mens” nieuw gedrag van de medewerkers.

Werk aan de winkel voor leiding, begeleiding en vooral alle 1300 me-dewerkers. Hans Snijders, binnen het College van Bestuur verant-

woordelijk voor Onderwijs en Innovatie, droomde al langer over een eigen Nova Academie. Met de genoemde uitdagingen voor de boeg is

de tijd rijp voor een stap vooruit. Op dit moment wordt hard gewerkt aan een masterplan voor dit eigen leerinstituut dat haar moederorga-

nisatie op alle fronten een stap voor moet zijn. Daarbij draait het vooral – is het ooit anders? – om goede communicatie met alle stake-

holders. Vanuit het principe “de academie is vóór en dóór onze mede-werkers” is iedere collega zowel klant als ‘meemaker’. Werf en schip

worden tegelijk gebouwd: de eerste leervragen liggen al in het In-bakje. Complicerend weliswaar, maar het bevestigt de behoefte.

HersenPanne Recursie. Daar is dat wiskundige

woord weer! Het (in) zichzelf her-

halende patroon. Voor de gewone

mens: het Droste Blikje Effect.

Recursie is overal. De boomtak

‘vertakt’ zich. Zie een grillige

kustlijn op Google Earth en ‘zoom

in’: opnieuw net zo grillig. Frac-

tals heten ze ook: van die mooie

objecten waarin het patroon zich-

zelf herhaalt. Zoals een scholing-

instituut in een scholinginstituut

(Nova Academie!). Groeit de

fractal van binnen naar buiten of

andersom? Denkertje! Ons wel-

bekende harkje – ook wel orga-

nogram genoemd – is soms be-

hoorlijk recursief. Zou het dat

ook moeten zijn? Hoe zit het met

organisatiecultuur? Herhaling van

voorbeeldgedrag. Is dat nu juist

wenselijk of niet? Groeit gedrag

van binnen naar buiten of toch

andersom? Iets om serieus over

na te denken. Recursie is overal.

Je kunt er niet meer omheen. De

fractal omvat ‘behoud’ en

‘groei’. Is dat niet wat

ontwikkeling moet zijn?

BOEKEN●BABBEL Mauk Mulder

staat bekend

als de rebelse

professor die

machtrelaties

duidt. Zijn

boek is prettig

rebels. Als au-

teur stelt hij

zich neutraal op ten opzichte van

macht en machtsrelaties. Dat is

handig want het steunt de lezer

in diens zelfreflectie. Iedereen

maakt gebruik van macht. Het is

zaak dat je het herkent en op de

goede manier gebruikt. Het boek

is gelukkig niet al te academisch.

Lekker leesbaar en voorzien van

praktische voorbeelden is het

meteen een probeer- en doe-

boek. Het is uitverkocht, maar

dat heeft de professor prima

opgelost. Sinds kort kun je het

(gratis) downloaden. Moet je

doen! Op www.maukmulder.nl.

Prof. dr. Mauk Mulder

Logica van de Macht

NetGen●ten Dichter bij een talent als Mark

van den Broek zul je je niet

gauw bevinden. Hij beschikt over

een bijzondere combinatie van

enerzijds prettig drukke creativi-

teit en bedrijvigheid, anderzijds

spirituele rust en dienstbaarheid.

Zijn ervaring als HR directeur

binnen grote organisaties gaf

hem het nodige zakelijk en orga-

nisatorisch inzicht. Maar als hij

zijn Aziatische gong achter jouw

rug aanslaat, en je voelt je lijf

meeresoneren, dan weet je dat

het Mark vooral te doen is om

mensen en innerlijkheden. Ook

praatstokdialogen maken deel uit

van zijn propositie. Zijn brede

visie, vermogen

en HR veelzijdig-

heid weerspiege-

len zich in de

onderhoudende

website van zijn

adviespraktijk:

We hebben een ISBN-nummer en

dat is 978-90-77983-24-9. De

boektitel? ‘Kracht zonder Macht,

onweerstaanbare management-

recepten met de smaak van

Verticale Dialoog.’ Ingeleid door

Mauk Mulder. De meemakers die

stof aandroegen voor de ruim

twintig recepten, verdienen alle

lof. De laatste eindjes kopij

worden aan elkaar geknoopt;

foto’s en andere illustraties ver-

zameld en beoordeeld. Half okto-

ber gaat een kritische eindredac-

teur zijn stofkam hanteren. Half

november start de opmaak. En 5

februari 2008 in de handel… Kijk

eens bij Paul Quist www.quist.nl,

verlicht uitgever van verbindende

boeken, met wie het zeer

constructief samenwerken is.

Hoe oud is deze klacht?

Klagen over de jeugd is van alle

tijden. In welke eeuw zou het

onderstaande zijn gezegd?

“De jongeren van tegenwoordig

hebben lak aan hun ouders, zijn

geobsedeerd door seks en

verslingerd aan moderne muziek

en dans. Ze hangen op pleinen

rond en hebben geen enkele

conditie doordat ze onvoldoende

sporten. Op school is er geen

aandacht meer voor normen en

waarden, ze leren daar vooral

hoe ze elkaar de loef af kunnen

steken.”

Dit zei Aristopha-

nes, ruim vóór

onze jaartelling…

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

College van Bestuur: Hans Snijders

Ed van den Berg en Bart Bongers

Slogan,

intern gebruikt ter oriëntatie

Een sterk merk

Speakers Corner www.closer2talent.nl

in dialoog over

Een sterk merk

Page 30: Er is leven na Panopsis

Oktober 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Anders Presteren gespiegeld

● Hoe dik is een adviesnota?

● Een schrap-zin

● De Tao van Poeh

● Robert Parker Brady

● Inhoud Kracht zonder Macht

● Humor als leerstof

HHooee ddiikk iiss hheett rraappppoorrtt??

Niet altijd vraag de klant ex-

pliciet om een beknopt rap-

port. Misschien omdat de om-

vang de prijs moet rechtvaar-

digen? Toch kun je veel zeg-

gen met weinig woorden. Dat

is overigens best tijdrovend…

Als je de bouwplaat netjes uit-

knipt, goed vouwt en in elkaar

plakt, dan heb je een driedimen-

sionaal bierviltje. In dit geval

met Bevindingen en Suggesties.

Alles dat nodig is om de klant te

doen heroverwegen. Uit zijn ac-

ties zal blijken hoe ‘performatief’

het adviesrapport is. Waarom dit

stukje? 1. Vorm en inhoud zijn

onscheidbaar. 2. Sluit aan bij de

belevingswereld van de klant. 3.

Denk weer even aan Churchill.

AAnnddeerrss oonnttwwiikkkkeelltt eecchhtt aannddeerrss Anders Presteren helpt al acht jaar

organisaties effectief veranderen met

even bijzondere als indringende in-

terventies. Totaalprogramma’s. Bij-

zonder ook is de vorm waarin de ‘ver-

koop- en verandercoaches’ zich orga-

niseren: trainers zijn Franchise Part-

ner, de veranderarchitecten annex

regiomanager zijn Master Franchise

Partner. Alle ‘Andersen’ zijn gelicen-

seerd voor het Anders Presteren sys

teem, dat ontsproten is aan het brein

en de ervaring van oprichter Freek

Paludanus. De franchisevorm bestaat

sinds begin 2007. Na een half jaar

vond Freek een zelfonderzoek nodig:

“Wij geven onze klanten het 5-voor-12 urgentiegevoel. Anders Pres-

teren is met vier MFP’s en elf FP’s een serieuze speler aan het wor-den. Om zeker te weten of we de goede basis hebben gelegd voor

verdere groei heb ik onze succeskansen laten analyseren door iemand die voldoende buiten Anders staat, en die tegelijkertijd onze

propositie begrijpt. Hij sprak indringend met de MFP’s wat op zich al de nodige zelfreflecties opleverde. Hij bestudeerde onze franchise-

overeenkomsten, onze business case en onze werkprocessen. En hij presenteerde, zoals beloofd – in lijn met de typische Anders-manier

van evalueren - zijn bevindingen en aanbevelingen op een ‘bierviltje’. Resultaat: meer doelgerichtheid in de partnerships, een beter toe-

gankelijke modulebibliotheek, en ikzelf meer in een hulp- en over-zichtpositie. Om 12 uur gestart en al om 5 over 12 een verbeterslag

en een procesversnelling gerealiseerd. Hoe kan het ook anders?”

HersenPanne “Ik heb je maar een lange brief

geschreven, want voor een korte

had ik geen tijd.” Men schrijft

deze gevleugelde uitspraak toe

aan Winston Churchill. Hoe dan

ook, hij is o zo waar. Schrijver

dezes kan er over meepraten.

Schrijven is schrappen. Maar wie

neemt de moeite nog? Om over

‘sneuvelversies’ nog maar te

zwijgen. Ik zocht naar die aan-

vankelijk lange, in stukjes uit-

kleedbare volzin. Niet gevonden.

Toen maar zelf geprobeerd.

“Zowel auteurs als lezers zijn het

erover eens dat het de kunst van

het schrijven is om zoveel moge-

lijk overbodige woorden uit de

oorspronkelijke tekst weg te

schrappen.”

“De kunst van het schrijven is

zoveel mogelijk woorden weg te

schrappen.”

“Schrijven is veel woorden

schrappen.”

“Schrijven is

schrappen.”

BOEKEN●BABBEL Er zijn muizen

die achter hun

kaas aan gin-

gen. En pin-

guins die hun

ijsschots zien

smelten. Hoe-

veel parabels

kan de mana-

ger hebben?

In mijn wrevel

stelde ik vast dat ikzelf ook ooit

enthousiast werd van een knuffel

Poeh geheten. Dus van mij geen

kwaad woord meer over mana-

gementmetaforen en dierenver-

halen. In de Tao van Poeh valt te

lezen: “Wijzen zijn niet geleerd,

geleerden zijn niet wijs.” En ook:

“Nooit wordt kracht bestreden

met kracht; in plaats daarvan

wordt hij overwonnen door mee

te geven.” Serieuze inspiratie

voor managers die leider willen

worden. En nog steeds te koop.

Tao van Poeh, Benjamin Hoff,

1984, uitg. Sirius en Siderius

NetGen●ten We grappen wel eens over ons

verschil in focus: “managing the

whole” versus “managing the

one”. Robert Parker Brady is een

begenadigd en gedreven trainer

in communicatievaardigheden.

Hij ziet de individu, hij doorziet

de mens. Persoonlijke aandacht

is zijn tweede naam! Qualitate

qua is Robert een fanatiek verza-

melaar van persoonlijkheidtests.

Hij ging psychologie studeren om

daarvan weer het fijne te kunnen

weten. En hij moest en zou naar

de VS om daar de FBI training

‘ondervragingstechnieken’ te vol-

gen. Als perfectionist heeft hij

zelf ook een test ontwikkeld. De

validatie daarvan is op dit mo-

ment gaande. Zoek je iemand

die precies weet wat menselijke

competentie is,

en hoe je die

meet en bevor-

dert, surf dan

maar eens naar:

“Kracht zonder Macht” is tekstu-

eel gereed! De recepten op rij:

1. Luisteren in een Noten-dop 2. EnergieX

3. Stokje voor een Open Dialoog 4. Gedwongen tot Luisteren

5. Waarden tot Leven gebracht 6. Strategisch Oriënteren

7. Werk maken van Waarden 8. Organisatie als Verhaal

9. Hoe-Plan wordt Doe-Plan 10. Zelfgemaakte Beleidskrant

11. Als Dialoog zo Zuiver 12. Digitale dialoog met de CEO

13. ZZP Plaza 14. Dialoog in Beeld

15. Werkplaats in Ontwikkeling 16. Snel en Goed Veranderen

17. Vertrouwen op Win-Win 18. Stel je toch eens voor

19. Verantwoord Evalueren 20. Plannen, Doen en Toen?

Humor als motor voor spelenderwijs leren

Weet u nog, spelenderwijs ge-

leerd? Veel lachen, veel leren.

Meest effectieve leerwijze ooit.

Afgeleerd, moest serieuzer.

Fout. Spelenderwijs leren met

humor als motor. Tegenwicht te-

gen confronteren, wat óók nodig

is. Lachen samen, maar wél

gaan als de brandweer. Samen.

“Het lijkt net theater” is het

mooiste compliment van een

klant. Dat bezoek je toch óók

voor je plezier? Geconditioneerd

gedrag aanspreken én bestrijden

dus vanuit een circusolifant,

apenkooi, kikkers en reigers.

Klantgerichtheid via de afhaal-

chinees. Tovenaar met pruik en

toverstokje. Programma’s die

dáárom inspireren. Of liever toch

die oh zo brave en oh zo saaie

consultant? Laat me niet…

www.anders

presteren.nl

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Een sterk merk

Speakers Corner

in dialoog over

www.parkerbrady.com

Page 31: Er is leven na Panopsis

November 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Verbindend Leidinggeven

● Verbindend Organiseren

● Verbindend Verbinden

● Verbindende Literatuur

● Verbindende Voorwalt

VVeerrggeetteenn ttee VVeerrbbiinnddeenn “Organiseren is opknippen in

afdelingen, om ze vervolgens

te laten communiceren.”

Deze uitspraak hoorde ik jaren

geleden in een masterclass en hij

is mij altijd bijgebleven. Met dat

opknippen zit het bij de meeste

organisaties wel goed. Maar het

communicatief verbinden scoort

een stuk minder. Eigenlijk kun je

als manager van één van die

afdelingen pas goed managen als

je in verbinding staat met alle

andere afdelingen; met de orga-

nisatie(doelen) als geheel. Laatst

bij het EFQM-NL genootschap

stelden we vast dat “quality”

geen model is, maar een beroep

doet op het integraal denken en

doen van (met name) managers

in organisaties. Zij zijn

de verbindende schakels.

VVeerrbbiinnddeenndd LLeeiiddiinnggggeevveenn

“Wij verbinden ons aan het zijn van

inspiratiebron en transferpunt voor leidinggevenden

die mensen en organisaties willen verbinden

in hun ontwikkeling naar duurzaam excelleren.”

Was getekend: Martijn Contant, Dick Simons, Anja Overdiek, Emiel

Eckstein, Jan Scholtens, Mariska van Beek en ondergetekende. We schrijven 16 november 2007, locatie Hamermolen te Uchelen. Jan en

Dick zijn de initiatiefnemers. Het begon enkele maanden eerder met een uitnodiging voor een college Business Spiritualiteit van de Nyen-

rodense Prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot SJ Lic.Ph. die managers – ultrakort gezegd – uitnodigt hun Doen met hun Zijn te verbinden.

Je mag ook spreken van de verbinding tussen verstand en gevoel of tussen linker en rechterhersenhelft, zo je wilt. In kleinere groep

vroegen we ons af hoe wij dit zo praktisch mogelijk kunnen vertalen naar de voor organisaties zo cruciale groep van midden managers. In

de Hamermolen deelden we onze overtuiging en onze missie. We konden deze meteen voorleggen aan Paul de Blot (zie foto) die bereid

bleek ons tijdelijk te vergezellen. Nu nog ons eigen Zijn vertalen in

Doen. Na de jaarwisseling werken we dit uit. Tussentijdse vragen of

suggesties zijn altijd welkom.

HersenPanne Lang geleden zag ik een oneindig

versnipperd organogram van de

Humanistische Alliantie. Dit wilde

ik gebruiken om ons te verbazen

over het feit dat er in organisa-

tieland weliswaar veel partijen -

tief zijn met “verbinden” maar

kennelijk moeite hebben zich on-

derling te verbinden. Vrijblijvend

netwerken lijkt het best haalbare.

Dus ik nog even naar dat HA-or-

ganogram gesurfd. Blijkt er sinds

een paar dagen een samenwer-

kingsplan te bestaan “Verbonden

door humaniteit”. (Googelen!)

Het kent heldere doelen zoals:

praktische verbindingen leggen

tussen de 46 lidorganisaties en

hun 85.000 medewerkers, en:

het bewust maken van de ruim 1

miljoen mensen in ons land die

er onbewust een humanistische

levensvisie op na houden. Toch

weer even nieuwsgierig gewor-

den of jij daar ook toe behoort?

Daarom bij deze Panopsis mijn

artikel “Humanisme, misschien

iets voor managers?” bijgevoegd

en warm aanbevolen!

BOEKEN●BABBEL In Panopsis 0511 beschreef ik de

Engelse versie die toen net uit

was. Nu is er de Nederlandse ver-

taling en opeens

ook meer publi-

citeit zo lijkt het. Geen ander boek handelt zo

indringend over ‘verbinden’ als dit. Het maakt overduidelijk

dat fragmentatie in organisatie en samenleving ons niet ver-

der brengt. Verbinden van mensen, processen, culturen.

Met een duidelijke opdracht voor leiders van organisaties.

Ik vond “Human Purpose and the Field of the Future” een

betere subtitel trouwens.

Peter Senge, C. Otto Scharmer,

Joseph Jaworski, Betty Sue

Flowers. Presence, Een ontdek-

kingsreis naar diepgaande ver-

andering in mensen en organi-

saties. Academic Service, 2006.

ISBN-13 9789052615264

NetGen●ten Een gesprek met

Marc Voorwalt is

altijd ontwikke-

lend. In ons ge-

val vond het tel-

kens plaats ach-

ter een ‘panza’

(pizza pannen-

koek) op de veranda te Rhijnau-

wen. Van oudsher – Fources

komt voort uit het opleidingen-

centrum van PTT Telecom –

vormt Marc de schakel tussen

ontwikkelingsvraag en – aanbod.

Van MD-trajecten tot complexe

leeromgevingen en zogenoemde

learning portals. Steevast met de

toekomst bezig. Dus ook met

zijn eigen toekomst, die zelfstan-

dig ondernemerschap omvat.

Onder de naam 4deVerandering

zijn Marcs persoonlijke kwalitei-

ten en ervaring nu verkrijgbaar!

Warm aanbevolen. Surf naar

www.4deverandering.nl en maak

kennis met Marc. Je wordt er ge-

woon een beetje gelukkiger van.

Op deze plek begon het ruim

twee jaar geleden onder de titel

“Wat is Wijsheid?”: de queeste

die PhD heet, in mijn geval aan

de Universiteit voor Humanistiek

en gericht op Humanisering van

Organisatie. Studiejaar 2007

werd een sabbatical, gericht op

het voortbrengen van een minder

academisch maar wel heel prak-

tisch boek: Kracht zonder Macht,

Onweerstaanbare Management

recepten met de smaak van

Verticale Dialoog. Het is intussen

in opmaak dus ik kan niet

wachten. En er gloort ook weer

iets van een onderzoeksdoel: als

lezers de recepten nu eens echt

zouden uitproberen, zou ik dan in

staat zijn van dit boek de

“performativity” te meten?

Ontwikkelen van mens en

organisatie klinkt zo simpel

Simpel op vier manieren:

1. de manager stuurt ze naar een

opleiding

2. de opleidingsadviseur organi-

seert een opleiding

3. de directie stuurt ze naar een

opleidingstraject

4. we verzinnen en organiseren

samen onze ontwikkeling

Kenmerken?

Op afstand: 3-2-1-4

Op kostenefficiëntie: 1-2-3-4

Op effect: 2-3-1-4

Op betrokkenheid: 3-2-1-4

Ontwikkelen is dichtbij, in de orga-

nisatie, samen, met een veelheid

aan soorten interventies. Je moet

het alleen faciliteren en communi-

ceren. Maak gebruik van in de or-

ganisatie aanwezige kennis en

kracht. Zo is ontwikkelen transpa-

rant, effectief en

efficiënt. Simpel.

4deverandering!

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

in dialoog over

Speakers Corner

Page 32: Er is leven na Panopsis

December 2007 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Kracht zonder Macht, het

boek met “onweerstaanbare

managementrecepten met de smaak van Verticale Dialoog”, is op 21 februari een feit!

2211 FFEEBBRRUUAARRII 22000088

Xxx.

Stel je eens voor: Met deze frase begint een van de

recepten in Kracht zonder Macht.

Stel je toch eens voor, een orga-

nisatie die zich daadwerkelijk ge-

draagt naar haar eigen kernwaar-

den. Moed, leiderschap en dia-

loog waren nodig om dit inzicht

en vooruitzicht om te zetten in

een nieuwe werkelijkheid. Zou

het denkbaar zijn dat een

manager die dit recept leest, zich

uitgenodigd voelt een soortgelij-

ke stap te zetten? Zit er tussen

die twintig ‘onweerstaanbare’

recepten telkens eentje die de

lezer aanspreekt en aanzet tot

actie in eigen kring? Als dat zo is,

zelfs als dat voor een beperkt

aantal lezers zo is, dan is het

boek geslaagd. Dan ook zou je

het een performatief boek kun-

nen noemen: met taal die daden

in gang zet. Een goed gebruik

van de taal – Confucius zei het al

– is datgene wat organisaties in

beweging brengt en houdt. Een

ware managementcompetentie!

KRACHT ZONDER MACHT

SYMPOSIUM 21-2-2008

Achter elk recept bevinden zich

meemakers. Je kunt hen ontmoe-

ten op het Kracht zonder Macht

Symposium op 21 februari

aanstaande, wanneer het boek

officieel gepresenteerd gaat wor-

den. Ben je nu al geïnteresseerd

in deelname aan dit ongetwijfeld

dialoogvolle evenement? Lees de

bij deze Panopsis gevoegde

vooraankondiging en reserveer

alvast je voorlopige ticket(s)!

Een andere cruciale competentie

is ‘verbinden’. Denken en doen in

termen van overeenkomsten in

plaats van verschillen; samen-

werking in plaats van territorium-

gedrag, het zien van het geheel

in plaats van slechts de delen.

Leidende managers gaan hun

succes vergroten door duurzame

verbindingen te leggen tussen

medewerkers, afdelingen, pro-

cessen en systemen. Stel je toch

eens voor dat managers en

medewerkers in organisaties con-

tinu bijdragen aan het geheel…

Wat dat betreft een gezond

verbindend 2008 toegewenst!

BOEKEN●BABBEL Xxxx

Auteur, Titel, ISBN

9999999999999

NetGen●ten xxxx.

Xxxx.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

in dialoog over

Page 33: Er is leven na Panopsis

N°29 Januari 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Elke dag feest bij CDEF

● Tag cloud: dé landkaart

● Nieuwsgierig?

● Op reis met Aldert van Buuren

● KzM reden voor onderzoek

● Wat een ROT-indicator

““TTAAGG CCLLOOUUDD”” Mag ik de volgende definitie

van organisatie suggereren?

“EEN ORGANISATIE IS WAT

MENSEN IN EEN ORGANISA-

TIE ELKAAR VERTELLEN.” Ja?

In de wereld van Web2.0 (vraag

me niet daarvan een definitie te

geven) is er de tag cloud: de

wolk van labels die je aan

teksten en beelden kunt geven.

Hoe meer de conversatie digitaal

is vastgelegd, hoe beter er een

tag cloud van gemaakt kan wor-

den. De term die het meest ge-

bezigd wordt, krijgt het grootste

letterformaat. Vertaal dit naar

organisatie. Neem een tag cloud

naast (of in plaats van) het ma-

nagement dashboard. Een betere

representatie is niet denkbaar!

MMiinnddzz..ccoomm:: CCaaddaa DDííaa EEss uunnaa FFiieessttaa

CDEF - Mooie domeinnaam, zeker als je de afkorting herkent:

elke dag is een feest! Onder de CDEF paraplu vind je onderne-

mingen als Meeting Masters, Seats2Meet, Human Potential, Cyberdigma en Mindz.com. Met hospitalitygoeroe Ronald van

den Hoff als markant boegbeeld. Wát een leuke club is dit!

Ja, je kunt er vergaderruimte huren. Maar dat is een understatement.

De illustratie hierboven vertelt al iets meer. Een ruimte die aansluit

bij jouw bijeenkomst, is dat niet top? Het concept strekt nog véél

verder. Web2.0 is het trefwoord. Mensen komen bijeen rond een the-

ma dat hen beweegt. Het online socio-business network Mindz.com

geheten biedt alle denkbare en ondenkbare tools om ons in staat te

stellen passies te delen. Het is de combinatie van Mindz.com en

Seats2Meet die de complete organisatie van het Kracht zonder Macht

symposium faciliteert. Als beginnende gebruiker kon ik na een korte

instructie aan de slag met hun digitale Legodoos, resulterend in

www.krachtzondermacht.nl. In één klap een zwaan-kleef-aan omge-

ving die ervoor zorgt dat het symposium al bijna is volgeboekt. En

dat is nog maar het begin van de relationele reis. Heb jij ook een

verbindende passie? Moet je eens aan de mensen van Mindz.com

voorleggen. Aardige kans dat je netwerklinkjes groeien als kool.

HersenPanne Probeer een vis maar eens uit te

leggen wat water is…. precies: hij

ziet het niet want het is de om-

geving waarin hij zich continu be-

vindt. Probeer een ambtenaar

maar eens uit te leggen wat bu-

reaucratie is. Onbegonnen werk.

Dacht het niet, zei Montessori-juf

June. En ze verrichtte noeste

arbeid met het volledig in kaart

brengen van het organogram

waar haar school ergens beneden

een heel klein plekje inneemt.

Het begint in de top bij het Minis-

terie van Onderwijs, met vier

wetten die betrekking hebben op

basisonderwijs. Je wilt niet weten

hoeveel afdelingen daarmee be-

last zijn: meer dan 100! Dan ko-

men de gemeentes, de schoolbe-

sturen en de bovenschoolse di-

recties. Het op zijn Haags uit-

spreken van het woord overheid

lijkt verdacht veel op ‘overhead’

(Sjaak Bral). Dit organisatiesche-

ma met waterhoofd behoeft geen

toelichting. En het heeft kennelijk

al menig ambtenaar schaamrood

bezorgd. Hulde aan juf June!

BOEKEN●BABBEL

Altijd leuk om een boek te

krijgen met een volledig blanco

omslag. Het maakt je meteen,

jawel, nieuwsgierig. Daarover

gaat het dan ook. Om dat te

weten hoef je het boek nog niet

open te doen, want de titel zit in

een preeg. Tja, en dan kan ik

natuurlijk wel gaan vertellen wat

er allemaal instaat… maar dan

geef ik er blijk van het niet goed

gelezen te hebben. Toch?

Roland van der Vorst,

Nieuwsgierigheid, Uitgever

Nieuw Amsterdam (2007)

ISBN 9789046803349

NetGen●ten Zo gesoigneerd als op de foto

kom je dr. Aldert van Buuren

niet elke dag tegen; hij kan ook

best informeel zijn. Maar zijn

diensten zijn te allen tijde ge-

soigneerd. Ze klóppen zogezegd.

Aldert vertegenwoordigt het bu-

reau VoyaNova, dat zich begeeft

op het terrein van management-

en organisatieontwikkeling, met

specifieke expertise in de bevor-

dering van de effectiviteit van

sales en marketing. De ‘tagcloud’

van Aldert zou er als volgt gaan:

professioneel, talent, leider-

schap, balans, entrepreneurship,

vernieuwing, groei, dialoog,

feestje, inspiratie, ontwikkeling,

doelgericht, sa-

menwerking, in-

telligentie, inte-

graal, integriteit.

Vind Aldert via

voyanova.nl en

laat je deze

boeiende nieuwe

reis welgevallen.

Hoe zat het ook alweer? Deze

rubriek heette aanvankelijk Wat

is Wijsheid en handelde over

mijn PhD/DBA-project

“Humanization of Organization”

aan de Universiteit voor

Humanistiek. Dat is nog niet van

de baan mag je weten. Het boek

Kracht zonder Macht vindt daar

namelijk zijn oorsprong. Van

Verticale Dialoog wil ik het fijne

weten, en dan valt er diep en

langdurig te graven. Maar het is

ook en vooral zo dat

leidinggevenden in organisaties

de Verticale Dialoog moeten

toepassen (vind ik). Een acade-

misch proefschrift is daartoe niet

de meest verleidelijke vorm. En

zo is het receptenboek Kracht

zonder Macht geboren. Stel je nu

eens voor dat lezers van dit boek

de recepten daadwerkelijk gaan

uitproberen. En stel dat ze bereid

zijn daarover verslag uit te

brengen. Dan valt daar een hoop

veldonderzoek op los te laten. Op

zijn minst om de ‘performativity’

van KzM te analyseren. Een PhD

waardig? Dat is een goede vraag.

ROT-indicator? Wablief?

Je besteedt als manager veel geld

aan coaching en training voor je

mensen, top! Super dat je mede-

werkers zich kunnen ontwikkelen.

Maar monitor je ook het resultaat

van hun training? Heb je in je

managementrapportage de ROT-

indicator (Return On Training)

opgenomen en is daarmee het

volgen van het trainingsrendement

ook verankerd in je organisatie?

NEE???? Dat is een gemiste kans.

Wij introduceren een aanpak die

wel meer inzicht geeft in ROT:

Blended Coaching. Door optimaal

gebruik te maken van de

combinatie van een digitale leer-

omgeving, klassikale sessies en

coaching-on-the-job kunnen wij

resultaten van opleidingen

meetbaar maken. Interesse?

www.

blendedcoaching

.nl.

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 34: Er is leven na Panopsis

N°30 Januari 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Annabel’s KzM fotokunst

● Digitaal opleidingsloket

● Vergrijzing als business case

● Real Power dankzij Lao-tzu

● Annemiek ‘opteamised’

● KzM is een missie

● Seats you should Meet

VVoooorrttggaanngg bbiijj ““DDNNAA”” Enkele Panopsissen geleden

was De Nova Academie, het

eigen opleidingsinstituut van

het Nova College, niet meer

dan een blauwdruk. Over

enkele dagen wordt noviteit

DNA Portal gelanceerd.

Vóór en dóór Nova medewerkers,

zo luidde de opdracht van het

College van Bestuur aan de

kwartiermakers. Het ‘masterplan’

ontwikkelde zich in (verticale)

dialoog met de organisatie en

kreeg dan ook geen Go maar een

Go On. Want de eerste klanten

stonden al op de stoep; we wa-

ren al begonnen. Alles draait na-

tuurlijk om communicatie met de

doelgroep - 1300 docenten, staf-

medewerkers en leidinggevenden

- en het verbinden van de orga-

nisatiedoelen met hun ontwikkel-

doelen. DNA portal is een intra-

netpagina met nieuws, oplei-

dingsaanbod en een digitaal

loket. Dat kennen we wel. Maar

een eigen DNA Blog en zelfs een

DNA Marktplaats? Dat is wel heel

erg ‘voor en door’, vind je niet?

HersenPanne Vergrijzing is een actueel thema.

“We moeten meer kinderen ver-

wekken om onze voorgaande ge-

neraties te financieren.” Iemand

rekende daarop uit dat een nieuw

kind op Neerlands bodem een ne-

gatieve business case is: hij of zij

brengt minder op dan het kost.

En zo hebben we het weer over

de kosten in plaats van de waar-

de. Dat heeft alles te maken met

een foute benadering van het fe-

nomeen business case. Bij het

gemiddelde IT-project baseert

men deze doorgaans op de ont-

wikkel- en heel soms op de ex-

ploitatiekosten. En de afbouw

dan? De life cycle zou veel letter-

lijker genomen moeten worden.

Dan zou het zomaar kunnen dat

de oudere expressechauffeur én

meer verdient én minder stops

hoeft te maken. Simpelweg om-

dat zijn hele levensloop werd in-

gecalculeerd. Dit enigszins chao-

tisch betoog werd mij ingegeven

door een mooi initiatief van PON

dat “management maintenance”

heet. MD après la lettre. Hulde!

BOEKEN●BABBEL Een leuke no-

viteit op het

Trendslation

2008 event:

neem een

boek mee en

ruil het ter

plekke in. Het

bracht mij

Real Power.

Wijsheid uit

de Tao Te Ching, ruim voor onze

jaartelling opgetekend door Lao-

tzu, in 1998 vertaald naar mana-

gementlessen. Dit is een perfor-

matief boek: na lezing word je er

rustig van; je neemt je voor de

lessen in de praktijk te brengen.

“Fill your bowl to the brim and it

will spill. Keep sharpening your

knife and it will blunt…

Do your work, then step back.

The only path to serenity.”

James Autry & Stephen

Mitchell, Real Power,

Riverhead Books (1998)

ISBN 1-57322-089-2

NetGen●ten Achteraf bleek dat zij een hele

andere Cees voor ogen had, toen

ze contact legde. Intussen heb ik

de eer om Annemiek Boelens tot

mijn NetGenoten te mogen reke-

nen. (Geen idee hoe het met die

andere kees is afgelopen…)

Annemiek is de ene helft van

Opteamise (en Robine Koning is

de ander). Zij brengt energie in

mensen en in organisaties. Ont-

werpt processen voor collectieve

inspiratie, voor best practice

exchange en voor duurzame ver-

andering. Annemiek doet wat ze

zegt, nee: zij ís wat ze zegt.

Ontwikkeling is haar tweede

naam. Samenwerking is haar

tweede natuur. Iemand om snel

te ontmoeten!

www.

opteamise.

nl

Nou, het boek is er hoor. Op 21

februari vormde de inspireren-

de omgeving van Seats2Meet

het decor van de boekpresen-

tatie die zich voor de gelegen-

heid had vermomd als sympo-

sium. Want dat is veel leuker.

Vonden ook de 100 deelne-

mers, nee: méémakers. Wát

een hartverwarmende reacties

riep het op. Dat smaakt naar

meer. En er is ook veel meer!

Bezoek de website getiteld

www.krachtzondermacht.nl

en maak kennis met de kracht

van Mindz. Alle meemakers

van het symposium kregen een

missie: help leidinggevenden

zich te ontwikkelen tot leiding-

krijgenden. Wil je de gedachte-

gang achter deze opdracht

vernemen? De KzM-website

bevat de videoregistratie van

het complete verhaal…

ONTMOETINGSRUIMTE…

Ken je dat ? Een bijzonder

inspirerende sfeer waaruit de pure

dynamiek blijkt, kenmerkend voor

de tijd waarin we leven..... Een

omgeving op internet waardoor de

markt alles 24/7 zelf kan

beïnvloeden. Gesprekken in de

wandelgangen. Bewegingen van

links naar rechts. Volop ruimte

voor, wat Cees noemt, ‘de verticale

dialoog’ en ‘horizontale samen-

werking ’. Je ziet het in deze

omgeving gewoon gebeuren.

Totaal geen afstand, geen

hiërarchie en mede daardoor een

echt thuisgevoel. Zomaar een paar

kreten om onze nieuwe

vergaderformule in Nederland aan

de lezers van Panopsis te

presenteren. Kijk maar eens op

www.seats2meet.com en ervaar

zelf wat ik bedoel.

Mariëlle Sijgers

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 35: Er is leven na Panopsis

1. Persconferentie: de

middel managers be-

vragen CvB/Directie

over Nova beleidsplan.

2. De kopijstramienen

worden verdeeld over

de redactieteams.

3-4. Gelegenheids-

journalisten in actie.

5. NovaNext in 1 dag

klaar voor distributie!

N°31 Maart 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● NovaNext - de beleidskrant

● Vakblad Gewoon Leidinggeven

● Verbonden vrijheden

● Musicofilia noopt tot denken

● Karlo is nog veel meer Mans

● Kort KzM nieuws

● Focus op Kracht

PPrreevviieeww vvaakkbbllaadd GGLL

Werkend Nederland wordt

geleid door 200.000 Gewone

Leidinggevenden. Je hoort ze

meestal niet maar zij vormen

de cruciale schakel tussen

top en basis van organisaties.

Zij hadden nog geen vakblad.

Dick Simons en ondergetekende

hebben deze uitdaging opgepakt.

GGGLLL is acht keer per jaar gratis en

bevat zestien lekker praktische

rubrieken met leuke, nuttige en

snel verteerbare informatie voor

de Gewone Leidinggevende.

Lezers van Panopsis mogen nu

alvast een kijkje nemen op

wwwwwwwww...gggeeewwwoooooonnnllleeeiiidddiiinnnggggggeeevvveeennn...nnnlll .

Feedback is welkom! Bijdragen

zijn welkom! (De site wijst zich-

zelf.) Vooral welkom zijn door-

verwijzingen naar zoveel mo-

gelijk Gewone Leidinggevenden!

MMaannaaggeerrss vvaann NNoovvaa CCoolllleeggee sscchhrreevveenn

hhuunn eeiiggeenn bbeelleeiiddsskkrraanntt ((KKzzMM rreecceepptt 1100))

HersenPanne Er schijnt een politieke partij te

zijn die de vrijheid predikt. Alsof

alle andere politieke partijen dat

niet zouden doen trouwens. Te-

gelijkertijd lijkt de leider van de-

ze partij de vrijheid van menings-

uiting als machtsmiddel te hante-

ren. Maar hij verwart mijns in-

ziens het recht op vrije menings-

uiting met de plicht van media en

omroepen om zijn boodschap uit

te zenden. Een onafhankelijke

mening is een groot goed. Maar

dat geldt natuurlijk voor elke me-

ning. Eigenlijk heel persoonlijk,

een mening, vind je ook niet? De

zendgemachtigde ervan ben je in

eerste instantie zelf. Of anderen

je boodschap willen overnemen is

niet aan jou. Stel je voor dat de

onafhankelijk adviseur zou willen

afdwingen dat zijn advies wordt

overgenomen, mag je dan nog

van onafhankelijkheid spreken?

Jouw mening kan er alleen zijn

omdat die van een ander er ook

is. Jouw vrijheden zijn verbonden

met de vrijheden van anderen.

Een ware machtsverhouding…!

BOEKEN●BABBEL Oliver Sacks

probeert de

werking van

ons brein te

duiden. Heeft

dat iets met

management

of organisatie

te maken? Ja,

het gaat over

mensen en hun gedrag. Je zou

het een puur medisch/psychisch

boek kunnen noemen. Toch

vreemd dat je het als leek blijft

lezen. Knap geschreven dus.

Leuk dat het steeds met muziek

te maken heeft, een bijzondere

taal. Onvermijdelijke conclusie is

dat mensen tot wel heel

bijzondere dingen in staat zijn.

Dat alleen al zet je danig aan het

denken. Warm aanbevolen aan

mensen, dus ook aan managers!

Oliver Sacks, Musicofilia,

verhalen over muziek en het

brein, Meulenhoff (2007)

ISBN 978 90 290 80668

NetGen●ten Over Karlo Mans is het nodige te

vinden door simpelweg zijn

naam bij Google in te tikken.

Doe dat vooral want zijn veelzij-

digheid valt in dit korte bestek

toch niet te beschrijven. Mee-

maken is echt zijn woord. Het is

de manier waarop hij individuen

en organisaties verder helpt.

Iemand die eerst geeft. En

daarmee anderen in staat stelt.

Eigenlijk ken ik Karlo niet echt

goed en nog relatief kort, en zien

we elkaar laagfrequent. En toch

lijkt het of we al veel langer zijn

verbonden. Karlo spreekt aan. Er

gebeurt iets. Bezoek zijn site

www.sensounico.eu met dit alles

in gedachten.

Eénrichtings-

verkeer? Yep!

Karlo Mans

helpt jou die

richting zó te

kiezen dat je

doelen bereikt

gaan worden.

MMMaaannnooonnn DDDiiieeepppeeennnmmmaaaaaattt vvvaaannn

TTTNNNOOO MMMaaannnaaagggeeemmmeeennnttt

CCCooonnnsssuuulll tttaaannn tttsss mmmaaaaaakkkttteee eeeeeennn

mmmooooooiii iiinnnttteeerrrvvv iiieeewww... KKKlll iiikkk hhhiiieeerrr...

BBBAAATTT NNNiiieeemmmeeeyyyeeerrr,,, mmmeeeeeemmmaaakkkeeerrr

vvvaaannn rrreeeccceeepppttt 111000,,, ooonnntttvvv iiinnnggg dddeee

AAAWWWVVVNNN---IIInnnnnnooovvvaaattt iiieee tttrrrooofffeeeeee...

GGGeeefffeee lll iiiccc iii ttteeeeeerrrddd!!! LLLeeeeeesss hhhiiieeerrr

nnniiieeeuuuwwwsss eeennn aaaccchhhttteeerrrgggrrrooonnndddeeennn...

IIInnnsss iiiggghhhttt---OOOuuuttt sssiiidddeee mmmaaaaaakkkttteee dddeee

VVVOOODDDcccaaasss tttsss bbb iii jjj hhheeettt KKKzzzMMM---sssyyymmm---

pppooosssiiiuuummm... KKKlll iiikkk hhhiiieeerrr vvvoooooorrr vvv iii jjj fff

ppprrrooofffeeessssssiiiooonnneee llleee rrreeepppooorrrtttaaagggeeesss...

MMMaaauuukkk MMMuuullldddeeerrr,,, dddeee rrreeebbbeee lllssseee

ppprrrooofffeeessssssooorrr vvvaaannn dddeee mmmaaaccchhhtttsss---

rrreee lllaaattt iiieeesss,,, hhheeeeeefff ttt zzziii jjjnnn bbboooeeekkk DDDeee

LLLoooggg iiicccaaa vvvaaannn dddeee MMMaaaccchhhttt aaalll

111000000000 kkkeeeeeerrr gggrrraaattt iiisss zzziiieeennn dddooowwwnnn---

llloooaaadddeeennn... JJJ iii jjj ooooookkk??? KKKlll iiikkk hhhiiieeerrr...

HHHaaarrrtttvvveeerrrwwwaaarrrmmmeeennnddd,,, wwwaaannnttt ppprrreee---

ccciiieeesss wwwaaaaaarrrvvvoooooorrr KKKzzzMMM wwwaaasss bbbeee---

dddoooeee lllddd... GGGeeerrrrrr iiieee vvvaaannn SSSuuunnndddeeerrr:::

“““WWWiii jjj hhheeebbbbbbeeennn KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 111

gggeeedddaaaaaannn eeennn dddaaattt wwwaaasss gggoooeeeddd!!!”””

LENTEGEDACHTE

Je hebt gehoord dat je, evenals

een keten, even zwak bent als je

zwakste schakel. Maar dit is slechts

de halve waarheid. Je bent ook

even sterk als je allersterkste

schakel. Jezelf afmeten naar je

geringste daad is de kracht van de

oceaan bepalen naar de luchtigheid

van zijn schuim. Jezelf oordelen

naar je mislukkingen is de

seizoenen het verwijt maken dat ze

niet blijvend zijn. (Kahlil Gibran)

Bart

Schipmölder

Focus op Kracht

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

1

2

3 4

5

Page 36: Er is leven na Panopsis

N°32 April 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Heel veel over het gratis

digitale vakblad Gewoon Leidinggeven, maar ook:

● Parrèsia als zelfhulpmiddel

● Ronald van de Hoff is 2.0++

● Inspirerende KzM-nieuwtjes

● Mindz is meer dan een site

oovveerr GGLL eenn mmeeeemmaakkeenn Gewoon Leidinggeven, het

digitale gratis vakblad, is

natuurlijk nog heel jong. Het

tweede nummer verschijnt

begin juni. Toch heeft GL al

de nodige attractiewaarde: de

redactie weet zich verrijkt

met vooraanstaande figuren.

Op dit moment zijn bijna alle GL-

rubrieken geadopteerd door

enthousiaste meemakers. Dat

vergroot de variatie voor de

lezers natuurlijk immens. Zo

neemt Mark van den Broek van

Closer2Talent Manage je Baas

voor zijn rekening. En ons

nationale life hacker Martijn

Aslander verzorgt de inhoud van

CompuTrucs. Marc Voorwalt

van 4deVerandering doet Stukje

Beter. Ronald van den Hoff zorgt

ervoor dat Drie vragen aan

telkens op antwoorden mogen

rekenen. Frank van Elsdingen

(o.a. Insight-Outside) weet wat

een Goed Gesprek is. En Jeroen

(Schitterend Organiseren) Blok

gaat ons Presenteren Leren.

Daar worden GL-ers blij van!

Okee. GL is niet zómaar een blad. Het is een boodschap: 200.000

gewone leidinggevenden in Nederland runnen in feite de tent. We

nemen deze mannen en vrouwen volstrekt serieus. Wat zij doen is

een Vak. Daar hoort een vakblad bij. Niet met al te veel management

bla bla. We hebben het over leidinggeven. Gewoon Leidinggeven.

Heel praktisch. Daarom ook zestien uitermate grondse rubrieken.

En daarom weer bijzonder. Want GL-ers zijn bijzonder!

HersenPanne Nederland hult lijf en leden, huis

en haard en ook haar versnape-

ringen in het oranje. Niemand in

de redactie van GL die aan voet-

bal dacht. Toch was er opeens

oranje als GL-steunkleur. Ach-

teraf klopt alles precies. Want

oranje is maaiveld: doe maar

gewoon, dan doe je al gek

genoeg. Dat past ons wel.

Zouden de Oranjes zoiets als

Gewoon Leidinggeven kunnen

appreciëren? Persoonlijk denk ik

van wel. Als iemand WA als

vriend heeft: attendeer hem op

GL! Qua Spiral Dynamics wijst

oranje op actie en doelgericht-

heid. Typisch de gewone leiding-

gevende. Oranje is ook de kleur

van het sacrale chakra, het

energiecentrum van vitaliteit,

sensitiviteit en sexualiteit. Alles

bij elkaar zo’n gekke kleur nog

niet. Een blad geheel in lijn met

onze nationale trots. Zouden we

dan niet nog iets met een leeuw

moeten doen? Persoonlijk zie ik

die nu juist weer liever in het

blauw. Je kunt niet alles hebben.

BOEKEN●BABBEL Foucault was

actief in de

tweede helft

van de vorige

eeuw. Macht

was het the-

ma van deze

grote filosoof.

Vooral ook de

macht over

onszelf. In

Parrèsia, wat zoiets betekent als

“vrij spreken”, onderzoekt hij

hoe dit begrip zich ontwikkelde.

Van de moed en het lef om, vaak

risicovol, de eigen mening te

uiten, via een soort consultancy

rol, naar het vermogen om jezelf

de waarheid te vertellen. Na vol-

doende zelfonderzoek uiteraard.

Doe je iets met advies of met

leiderschap, dan moet het begrip

parrèsia echt in je bagage zitten.

Michel Foucault, Parrèsia,

Vrijmoedig spreken en de

waarheid, Uitg. Parrèsia

(2004) ISBN 90 6617 3149

NetGen●ten Ronald van den Hoff kende ik

vorig jaar nog niet (en omge-

keerd, maar dat is logischer). En

luttele maanden later zijn we op

diverse gebieden flink verweven.

Wie heeft niet ooit Meeting Plaza

of Seats2Meet bezocht? Deze

concepten maakten Ronald al

eens tot horecaondernemer van

het jaar. Nu bevindt hij zich met

zijn persoonlijke blog in de Top-

50 van Nederland. Geldt ook

voor Mindz.com, zijn emergente

socio-business network. Kracht

zonder Macht, Gewoon Leiding-

geven, Vovelio i.o. zijn stuk voor

stuk genesteld in zijn magnifiek

business model dat ondernemen-

de mensen

effectief bijeen

brengt. Een

ware 2.0 man!

Kennismaken?

Wil je zelf ook

2.0 worden?

OOOppp MMMaaannnaaagggeeemmmeeennntttBBBoooeeekkk...nnnlll

ssstttaaaaaattt nnniiieeettt aaalll llleeeeeennn eeeeeennn mmmooooooiiieee

rrreeeccceeennnsssiiieee mmmaaaaaarrr ooooookkk eeeeeennn

iiinnnttteeerrrvvv iiieeewww mmmeeettt dddeee sssccchhhrrr iii jjjvvveeerrr...

EEEeeerrrvvvooolll vvvoooooorrr iiieeemmmaaannnddd ddd iiieee éééééénnn

bbboooeeekkk oooppp zzziii jjjnnn nnnaaaaaammm hhheeeeeefff ttt !!!

DDDooonnndddeeerrrdddaaaggg 222999 mmmeeeiii dddeee ZZZiiinnn---

PPPooosssiiiuuummm VVVrrr iii jjjmmmaaarrrkkkttt mmmeeettt ooonnndddeeerrr

aaannndddeeerrreee dddeee wwwooorrrkkkssshhhoooppp “““VVVeeerrrttt iii ---

cccaaallleee DDDiiiaaa lllooooooggg zzzoooeeekkkttt HHHooorrr iii zzzooonnn---

tttaaallleee SSSaaammmeeennnwwweeerrrkkk iiinnnggg... LLLeeeuuukkk???

OOOppp dddeee sssiii ttteee vvvaaannn MMMaaagggaaazzziiinnneee

BBBuuusssiiinnneeessssss SSSpppiii rrr iii tttuuuaaalll iii ttteee iii ttt kkkooommmttt

eee lllkkkeee mmmaaaaaannnddd eeeeeennn rrreeeccceeepppttt vvvaaannn

KKKrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrr MMMaaaccchhhttt aaaaaannn dddeee

ooorrrdddeee... BBBooooookkkmmmaaarrrkkkeeennn aaalllvvvaaasssttt ...

JJJaaaaaappp---JJJaaannn PPPiiieeettteeerrrssseeennn hhhiiieee lllppp

mmmeeettt hhheeettt mmmeeeeeemmmaaakkkeeennn vvvaaannn

KKKzzzMMM rrreeeccceeepppttt “““VVVeeerrrtttrrrooouuuwwweeennn oooppp

WWWiiinnn---WWWiiinnn... IIInnn DDDuuubbbaaaiii lllaaasss hhhiii jjj

hhheeettt hhheee llleee bbboooeeekkk nnnoooggg eeeeeennnsss...

LLLeeeeeesss dddeee wwweeebbb llloooggg oooppp KKKzzzMMM...nnnlll ...

SOCIAAL NETWERKEN 2.0

MINDZ.com is hét nieuwe online

socio-business netwerk! Het biedt

gepassioneerde professionals een

levendige online ontmoetingsplaats

waarbinnen zij kennis, ideeën en

ervaringen kunnen delen. MINDZ

gelooft dat iedereen een uniek

‘verhaal’ te vertellen heeft en biedt

jou de instrumenten om dit - en

dus jezelf - online te presenteren.

Hierdoor ontstaat een netwerk-

omgeving vol gelijkgestemden

waarbinnen je eenvoudig kunt na-

vigeren. MINDZ.com faciliteert de

online én offline ontmoeting. Deze

wisselwerking is de springplank

voor allerlei vormen van samen-

werking en inspiratie. Deze zomer

is het helemaal af: MINDZ.com:

Connecting, Meeting & Sharing!

Michiel

Gerbranda

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

GL

www.gewoonleidinggeven.nl

wwwwww..rroonnaallddvvaannddeennhhooffff..nnll

wwwwww..mmiinnddzz..ccoomm

wwwwww..bbssmmaaggaazziinnee..nnll

hhttttpp::////zziinnppoossiiuumm..mmiinnddzz..ccoomm

Page 37: Er is leven na Panopsis

N°33 Mei 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Wat doet Slow Management?

● DNA staat in het zonnetje

● Vrijheid in Verbondenheid

● Spiral Dynamics in Nederland

● Jeroen Blok is NetGenoot

● Verticale Dialoog zoekt wát?

● Vovelio in 100 woorden

DDNNAA llaannddeelliijjkk GGeezziieenn

De bouw van een scholings-

instituut binnen een ROC spreekt tot de verbeelding.

De Nova Academie (DNA) is hier vaker genoemd. Onlangs

kreeg DNA landelijke eer. Toegegeven, het meeste werk

moet nog gebeuren. Dat DNA als landelijk voorbeeld werd gespot

kwam op trekkers (Conny Daan-sen en ondergetekende) dan ook

vooral als een verrassing over. Liever werken we hard door om

de leerproducten voor docenten, managers en staven van de

hoogste kwaliteit te voorzien. Toch was het namens MBO2010

verzorgen van een workshop aan andere ROC’s meteen een prima

uitnodiging tot zelfevaluatie: waar staan we nu en wat willen

we allemaal nog? Kijk mee. Pluk het DNA Masterplan van het web

via www.rocacademies.nl.

WWaatt bbeewweeeeggtt SSllooww MMaannaaggeemmeenntt?? World Art Centre Delft vormde 13 juni het decor van een bij-

zondere ontmoeting. Stichting Slow Management organiseer-

de een expeditie naar haar be-staansredenen. Schrijver dezes

mocht reisleider zijn. Veertig betrokken deelnemers, bekend

of minder bekend met het ‘slow’ gedachtegoed, stelden

aan het eind van de dag vast dat SMS er goed aan doet te

leven naar haar kernkwaliteit geheten ‘Learning Community’.

Eén van de conclusies was dat ‘slow’ zeker niet vertaald moet worden met ‘langzaam’. Slow is veeleer een opdracht. Om de tijd te nemen voor mensen en situaties. Om het oorspronkelijke, het

natuurlijke weer de ruimte te geven. Zoals Slow Food doet met ingrediënten en hun bereiding, zo zouden mensen en middelen in

organisaties ook benaderd dienen te worden. Een leiderschaps-opdracht? Jazeker, en eentje die vooral ook aanspraak doet op ons

persoonlijk leiderschap. Slow vergaderen, slow leren, slow organi-seren. De dag omvatte vijf verweven verhalen van onder anderen

Paul Staal en Jürg Thölke, praatstokdialogen vastgelegd op brown paper, een journalistieke reflectie door Walter van Hulst, een ronde

tafel met belendende kringen (CHE, Mindz, Mpire etc.), een opstelling door Paul Zonneveld rond de vraag “Wie en wat zijn er

nodig om Slow Management te doen bewegen?”, een fotoverslag en een gezamenlijke ‘wrap up’. De ‘papers en proceedings’ komen na

de zomer uit, mogelijk in een vorm van samenwerking met het kwaliteitsmagazine Slow Management. Heel emergent allemaal!

HersenPanne Ben ik nu de enige die zich dit

herinnert? Het zal toch geen

visioen zijn geweest? Ooit hing er

een tekst naast de A13, ter

hoogte van Rotterdam, in roze

neonletters op een fabrieksmuur:

“Heelal. Hoe verder men

keek, hoe groter het leek.”

Van Jules Deelder. Een veelzeg-

gende regel, onlangs nog uitge-

sproken op de Slow Management

dag. Je bent voorstander van

duurzaam werken, of Rijnlands

organiseren, van verbindend lei-

dinggeven, of van humanisering

van organisatie. En je creëert een

kring van gelijkgestemden om je

heen. Zo zijn er intussen vele

kringen, en volgens mij bedoelen

ze alle ongeveer hetzelfde. Wat

nu? Zich verbinden tot één orga-

nisatie? Dat lijkt in contradictie

met het gedachtegoed. Alles op

zijn beloop laten? Emergentie is

wat anders dan laissez faire. Ik

denk dat we het connecteren

moeten regisseren. Vrijheid in

Verbondenheid. Lijkt op één van

de vijf humanistische postulaten.

BOEKEN●BABBEL Interesse in

Nederlandse

geschiedenis?

Alleen dan al

is dit boek de

goede keus.

Bijzonder is

het decor van

de waarden-

systemen. Dit

boek voert je hoofdstuk voor

hoofdstuk langs de kleuren van

Spiral Dynamics en verklaart de

ontwikkeling van de Hollandse

samenleving. Leesplezier, want

zo compact en tegelijk compleet

heb je de nationale historie nog

nooit langs zien komen. En voor

een diepgaand begrip van de

SD-waardensystemen is dit werk

uitermate nuttig. Kunnen we

doorbreken naar een geelgetinte

samenleving? Dat is de vraag!

Wilbert vLeijden, Paul Zuiker,

Nederland op doorbreken,

Emergent Publishing (2007)

ISBN 978-90-810673-1-7

NetGen●ten Jeroen Blok, in die periode nog

Pentascope, meldde zich als

meemaker van Kracht zonder

Macht. Bleek voorstander van en

deskundige op het gebied van de

4e generatie beleidsevaluatie.

Gebaseerd op dialoog natuurlijk.

Maar ooit gedacht dat grote

woningcorporaties samen met

hun bewoners op deze manier

echt hun eigen diensten zouden

beoordelen? Schitterend Organi-

seren kun je dat noemen. Dat is

ook de titel van het boek dat

Jeroen c.s. uitbracht. Over een

vierkant wiel als methode voor

effectief veranderen en ontwik-

kelen! Schrijven is kennelijk ook

een kwaliteit op zich van Jeroen.

Hij adopteerde een rubriek in GL.

Sinds kort is

hij zelfstandig

professional.

Zoek en vind

deze kanjer op

MMMiiinnniiiwwwooorrrkkkssshhhooopppjjjeee oooppp ZZZiiinnn!!!PPPooosssiiiuuummm:::

VVVeeerrrttt iiicccaaallleee DDDiiiaaa lllooooooggg zzzoooeeekkkttt

HHHooorrr iiizzzooonnn tttaaallleee SSSaaammmeeennnwwweeerrrkkk iiinnnggg

WWWaaaaaarrr gggaaaaaattt ddd iii ttt ooovvveeerrr???

DDDeeennnkkk ooorrrgggaaannnooogggrrraaammm... DDDeee ssstttaaaaaannndddeee

lll iii jjjnnnttt jjjeeesss zzziii jjjnnn wwweeelll iii ssswwwaaaaaarrr gggeeettteeekkkeeennnddd

mmmaaaaaarrr nnnoooggg mmmaaattt iiiggg iiinnn gggeeebbbrrruuuiiikkk aaalllsss

cccooommmmmmuuunnniiicccaaattt iiieeekkkaaannnaaallleeennn... VVVaaannndddaaaaaarrr

dddeee nnnoooooodddzzzaaaaaakkk tttooottt VVVeeerrrttt iiicccaaallleee DDDiiiaaa---

lllooooooggg... HHHooorrr iiizzzooonnntttaaallleee lll iii jjjnnneeennn tttuuusssssseeennn

dddeee bbb llloookkkjjjeeesss iiinnn hhheeettt ooo rrrgggaaannnooogggrrraaammm

ooonnntttbbbrrreeekkkeeennn ttteeennn eeennneeennnmmmaaallleee... DDDaaattt

ttteeerrrwwwiii jjj lll eee lllkkkeee aaafffdddeee lll iiinnnggg eeeeeennn sssccchhhaaa---

kkkeee lll iiinnn hhheeettt vvvoooooorrrtttbbbrrreeennngggiiinnngggsssppprrroooccceeesss

iiisss... IIIeeedddeeerrreee mmmaaannnaaagggeeerrr iiisss ooofffwwweeelll

kkk lllaaannnttt ooofffwwweeelll llleeevvveeerrraaannnccciiieeerrr vvvaaannn eee lllkkkeee

aaannndddeeerrreee mmmaaannnaaagggeeerrr!!! HHHooorrr iii zzzooonnntttaaallleee

SSSaaammmeeennnwwweeerrrkkk iiinnnggg gggaaaaaattt ooovvveeerrr hhheeettt

zzziiieeennn vvvaaannn hhheeettt ppprrroooccceeesss... VVVoooooorrrttt---

bbbrrreeennngggeeennnddd,,, fffaaaccciii lll iii ttteeerrreeennnddd,,, ppp lllaaannn---

nnneeennnddd ooofff cccooonnnttt rrrooollleeerrreeennnddd... VVVrrraaaaaaggg

ttt iiieeennn ppprrrooofffeeessssssiiiooonnnaaalllsss nnnaaaaaarrr hhhuuunnn

uuuiii ttt llleeeggg vvvaaannn ppprrroooccceeesss eeennn jjjeee kkkrrr iii jjjgggttt

ttt iiieeennn aaannntttwwwoooooorrrdddeeennn... HHHiiieeerrrooovvveeerrr zzzooouuu

eeeeeennn bbboooeeekkk mmmoooeeettteeennn uuuiii tttkkkooommmeeennn!!!

BLOEDEN of VERBINDEN?

Het is duidelijk merkbaar. Je kunt

het zelfs voelen. Er is iets gaande

in organisaties. Mensen willen het

anders. Wéér een verandering?

Nee, want alles is er al. Zo zijn er

heel veel authentieke elementen in

een organisatie. Het gaat om het

herkennen, en vooral ook om het

erkennen van alle waardevolle

zaken, zoals bijvoorbeeld talenten.

Kus ze wakker! Ben je bewust, en

maak mensen bewust van deze

activa. Krijg, en geef, inzicht in wat

mensen, systemen en processen

verbindt. Maak een einde aan het

fragmentarisch organiseren.

Faciliteer de ontwikkeling. En volg

de activiteiten van de jonge

Vereniging voor Verbindend

Leidinggeven VOVELIO.

(Info? [email protected])

Dick Simons

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

FFoottoo AAnnnnaabbeell

wwwwww..jjbb--ccoonnssuullttaannccyy..nnll

Page 38: Er is leven na Panopsis

N°34 Juni 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Kerstmis bij BAT Niemeijer?

● Tevreden, loyaal of trouw?

● MindzMasters voor ZP-ers!

● Edgar Schein wist het al

● Maarten de Winter of M=cE2

● Mini-enquête KzM-kook-clinic

● Jeroen Blok & Herman Wijffels

MMiinnddzz MMaasstteerrss ZZPP Zelfstandig Professionals op-gelet! Komend najaar start

een bijzondere leergang. ZP-topsupport in een combinatie

van actieve master classes, praktische tools en persoon-

lijke coaching. Mindz Masters!

Wij, en dat zijn Dick Simons (o.a. Ready4Result), Ronald van

den Hoff (o.a. Mindz.com) en ondergetekende, hebben het

begrip ZZP bewust ingeruild voor ZP. Zelfstandig Professional.

Zojuist gestart, al weer een jaartje op weg, of nog twijfelend

om er een te worden? MindzMastersZP biedt verdieping

en versnelling! Een keur van ZP-Masters haalt het beste uit jouw

professionaliteit. Na afronding past je propositie nóg beter bij

jezelf en je talenten, sta je met personal sites en plaza’s sterk op

het web2.0, heb je de nodige ZP-skills opgedaan en kun je

terugkijken op je eerste, zelf georganiseerde Relatie Event!

Vanaf september kun je inschrijven. Nu al benieuwd naar

jouw kansen? Boek alvast een intake: [email protected].

VVoooorr jjee hheett wweeeett iiss hheett KKeerrssttmmiiss!! Ontwikkeling van leiderschap is een duurzame rode draad

door het bestaan van BAT Niemeijer in Groningen. In voor- én tegenspoed. Met een ingrijpende reorganisatie net achter de

kiezen gaat de Niemeijer Academy for Business & Leadership Excellence van start. Afgekort N-ABLE. Enablers voor results!

Op 23 juni nam BATN’s top-40 deel aan The Leadership Challenge, zeg maar de kick off van N-ABLE. Belangrijkste openingsvraag was

“Hoe gaat het met je?”. Nog belangrijker was dat men ook aandachtig naar het antwoord erop bleef luisteren. Je kunt natuurlijk

wel zeggen: “Zand over de reorganisatie, we gaan weer door” maar zo werkt het niet in Groningen. Niet voor niets hebben ze onlangs de

Sociale Innovatieprijs gewonnen. De waarheid gebiedt te zeggen dat het bedrijf wel degelijk verder moet. Graag door maximaal gebruik te

maken van de beschikbare managementtalenten. En graag met N-ABLE als duurzaam instrument om die talenten maximaal verder te

ontwikkelen. De dag leverde het nodige op: inzicht in de individuele en collectieve talenten, de vertaling daarvan naar bedrijfs- en

ontwikkeldoelen, Tai-Chi ontspanning, een persoonlijke brief. De laatste etappe was in een Kerstkamer, compleet versierd en onder

het genot van Glühwein en erwtensoep. Directeur Emiel Eckstein legde het uit: “Veranderen begint vandaag, want voor je het weet…”

HersenPanne De term Klanttevredenheid is

overbekend in de consumenten-

wereld. Maar meten winkels dit

nog wel? Welnee, ze meten de

Loyaliteit, de mate waarin klan-

ten blijven komen. Vandaar al die

loyaliteitsprogramma’s. Wie is er

nou tevreden over een Wuppie of

Welpie? Winkels weten best dat

Vertrouwen veel belangrijker is

als graadmeter. En ze hopen dan

ook naarstig dat hun top in dat

opzicht geen rare stappen maakt.

Okee, ze weten dat het om Ver-

trouwen gaat, ze meten de

Loyaliteit, maar ze noemen het

nog steeds Tevredenheid. Is dit

te vertalen naar organisaties en

medewerkers? Zeg het maar.

Hoewel GreatPlaceToWork som-

migen attent heeft weten te

maken op het belang van

Vertrouwen, meten de meeste

organisaties aan hun binnen-

kanten niet meer dan de

Medewerkertevredenheid. Staar

je daar absoluut niet blind op.

Mijn tip: sla Loyaliteit alvast over

en ga op zoek naar Vertrouwen.

BOEKEN●BABBEL Eigenlijk is de

ondertitel veel

mooier, want

‘Building the

Helping Rela-

tionship’ vormt

de kern van het

boek. Het gaat

over Consulting

over Relatie en over Helpen. Pri-

ma combinatie. Dankzij Jos las ik

het weer. Enkele van de tien

principes: Kom in contact met je

onwetendheid. Alles wat je doet

is een interventie. De klant is

eigenaar van probleem én oplos-

sing. En wat de Relatie betreft:

niet ‘one up’, ook niet ‘one down’

maar op basis van gelijkwaardig-

heid. Wist je natuurlijk allemaal

al. Toch even jaarlijks herlezen,

dit boekje. Geldt voor consul-

tants én voor hun klanten!

Edgar H. Schein, Process

Consulting Revisited, Addison

Wesley OD series (1999)

ISBN 0-201-34596-X

NetGen●ten Marcel van Marrewijk zorgde

ervoor dat Maarten de Winter

en ik in contact kwamen. Hele-

maal raak! M=cE2 zou ik zeggen.

Maarten is Character x Energy x

Experience. Karakter gebouwd

op ondernemerschap en het zoe-

ken van persoonlijke uitdagin-

gen. Ervaring geput uit het ma-

nagen van bedrijven en com-

plexe consultingklussen. Energie

altijd gericht op het in hun

kracht krijgen van mensen in

organisaties. Zojuist aangescho-

ven bij P2 Ontwikkeling, om van

daaruit duurzame processen en

organisaties te helpen bouwen.

Zoekt daarbij niet de weg van

nóg meer interventies. Eerder

van het weglaten ervan. Zijn

Taak Belasting

Monitor is daar

een concreet

en pragmatisch

voorbeeld van.

Meer weten?

HHHeeettt wwwooorrrdddttt ttt iiijjjddd vvvoooooorrr eeeeeennn KKKzzzMMM

PPPRRRAAACCCTTTIIICCCUUUMMM HHHeeettt KKKzzzMMM sssyyymmmpppooosssiiiuuummm wwwaaasss nnnoooggg

gggeeeeeennn vvv iii jjj fff mmmaaaaaannndddeeennn gggeee llleeedddeeennn eeennn

wwwaaattt iiisss eeerrr aaalllwwweeeeeerrr vvveeeeee lll gggeeebbbeeeuuurrrddd...

HHHeeettt bbboooeeekkkttt ddduuuiiikkkttt oooppp dddeee mmmeeeeeesssttt

uuuiii ttteeeeeennnlllooopppeeennndddeee ppp lllaaaaaatttssseeennn oooppp eeennn

dddaaattt iiisss mmmooooooiii ... NNNoooggg mmmooooooiiieeerrr iiisss ttteee

hhhooorrreeennn dddaaattt mmmeeennn eeerrr iiinnn sssooommmmmmiiigggeee

gggeeevvvaaalll llleeennn ooooookkk eeeccchhhttt uuu iii ttt kkkooooookkkttt ...

ZZZooouuu eeerrr bbb iii jjj aaannndddeeerrreeennn mmmiiissssssccchhhiiieeennn

bbbeeehhhoooeeefff ttteee zzziii jjjnnn aaaaaannn eeeeeennn KKKzzzMMM---

PPPrrraaacccttt iiicccuuummm,,, zzzeeeggg mmmaaaaaa rrr eeeeeennn kkkooooookkk---

ccclll iiinnniiiccc??? SSSaaammmeeennn mmmeeettt dddeee kkkoookkksss éééééénnn

ooofff mmmeeeeeerrr KKKzzzMMM--- rrreeeccceeepppttteeennn ddd iiieeeppp---

gggaaaaaannnddd bbbeeessstttuuudddeeerrreeennn eeennn uuuiii tttppprrrooobbbeee---

rrreeennn??? ZZZeeeggg jjj iii jjj hhheeettt mmmaaaaaarrr:::

111... GGGeeeïïïnnnttteeerrreeesssssseeeeeerrrddd???

222... WWWeeelllkkkeee rrreeeccceeepppttteeennn dddeeennnkkk jjjeee aaaaaannn???

333... WWWaaannnnnneeeeeerrr ttteee ooorrrgggaaannniiissseeerrreeennn???

444... WWWiii lll jjjeee ooooookkk iiieeetttsss iiinnnbbbrrreeennngggeeennn???

SSSuuurrrfff sss...vvv...ppp... nnnaaaaaarrr KKKzzzMMM---wwweeebbb llloooggg oooppp

wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt ...nnn lll ooommm

jjjeee aaannntttwwwoooooorrrdddeeennn aaaccchhhttteeerrr ttteee lllaaattteeennn...

100 DAGEN SLECHTS?

Met zijn ovalen tafel was Herman

Wijffels tijdens de kabinetsforma-

tie een ware Verbinder. Iemand

die doorbraken creëert in samen-

spraak met alle belanghebbenden.

Iemand die het proces centraal

stelt en niet de inhoud. De 100

dagen dialoog tussen kabinet en

bevolking was 265 dagen te kort.

Het heeft hooguit een paar vink-

lijstjes opgeleverd. Maar helaas

geen platform waarin mensen van

alle pluimages op basis van gelijk-

waardigheid tot co-creatie komen.

Want daarvoor heb je zichzelf

wegcijferende procesmanagers

nodig die mensen niet alleen laten

meepraten, maar vooral laten

meemaken. Politieke partijen die

zulke Verbinders naar voren zou-

den schuiven, gaan de verkie-

zingen winnen.

Jeroen Blok

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner MMddeewwiinntteerr@@pp22mmaannaaggeerrss..nnll

Page 39: Er is leven na Panopsis

N°35 Juli/Augustus 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Waaruit ontspruit het idee?

● Eindeloos Bewustzijn

● The Future of Management

● Het Managementproces

HersenPanne Je staat er misschien niet elke

dag bij stil, maar hoe bedenkt

iemand eigenlijk iets? Het zon-

gedeelte van onze vakantie vond

vooral plaats in een weekje

Turks Luilekkerland. Zo’n ‘all

inclusive resort’ waarin mijn

vrouw en ik – onze kinderen

weten niet beter – 100% netto

vrije tijd genieten. Zo voelt een

week er al gauw als ruim twee.

Na verloop van tijd werd mij

gewaar hoe goed dat hele hotel

met al zijn faciliteiten in elkaar

steekt. Er is werkelijk voor ieder

wat wils, oud en jong, familie en

single, sportief en culinair, disco

of een spelletje. Het architecto-

nische brein hierachter dient

niet onderschat te worden.

Evenmin als de breinen van Pim

van Lommel en Gary Hamel,

wier boeken mij deze vakantie

danig hebben bewogen. Zij laten

ons kennis maken met wel heel

bijzondere ideeën. En dat deed

mij wederom afvragen: waar

komen die nu eigenlijk vandaan?

BOEKEN●BABBEL

Een eeuw geleden bedacht ene Einstein dat gedrag

op quantumniveau bijzondere eigenschappen heeft.

Dat een elementair deeltje zich soms als deeltje,

soms als golf gedraagt. En dat in dat laatste geval

zijn plaatsbepaling nogal ongewis is. Dat het gedrag

van zo’n deelte kan veranderen op het moment dat

je het observeert. En dat er bepaalde tweeling-

deeltjes– entangled quantum pairs – bestaan die op

grote afstand van elkaar communiceren zonder enig

tijdsverlies. We hebben het over non-lokaliteit en je

mag dit meteen weer vergeten. Nu het boek.

Van cardioloog Pim van Lommel. Die suggereert met

zeer redelijke argumenten dat onze hersen niet het

medium vormen die bewustzijn produceren, maar

dat dit bewustzijn – zowel van het verleden, het nu

als de toekomst – in een soort ether continu

aanwezig is. Onze hersenen fungeren in zijn optiek

als een soort radio-ontvanger die – met ons DNA als

radiokristal – de voor ons bestemde golflengten kan

ontvangen. Waarop baseert hij die beweringen? Hij

heeft jarenlang tientallen bijna-dood ervaringen

onderzocht en verbaasde zich over het feit dat

mensen in die situatie enerzijds over ultiem bewust

blijken te zijn, terwijl in feite alle (gebruikelijke)

waarnemingsorganen op dat moment compleet zijn

uitgeschakeld. Ik doe de 400 pagina’s indringend én

spannend leesvoer te kort. Ga dit lezen en weet dat

je vanaf dat moment anders over denken denkt!

BOEKEN●BABBEL

Desgevraagd beschrijf ik mijzelf als organisatie-ontwikkelaar. Vraagt men mij hoe ik dat doe dan antwoord ik: door het denken en doen van

managers (proberen) te veranderen. Wat mij betreft is de relatie tussen manager- en

organisatiekwaliteit dus impliciet. En opeens zie ik al mijn aannames en overtuigingen terug in dit

boek… O feest der herkenning!

In het begin van de 20e eeuw (dus 1900 zoveel)

bracht het boek Scientific Management van ene

Taylor een revolutie in de bedrijfsvoering van or-ganisaties. En nu, een kleine honderd jaar later,

zijn alle bedrijfs-processen verregaand geïnno-veerd, behalve dan de besturing van de organi-

satie zelf. Stel je eens voor dat het management – of liever gezegd het managementproces – aan

vergelijkbare vernieuwingen onderhevig zou zijn; wat voor organisatie zou dat opleveren? Gary

Hamel schetst drie voorbeelden: Whole Food, W.L Gore (Gore-Tex) en Google. Deze

organisaties blinken uit in optimaal gemotiveerd en ‘empowered’ personeel, verbluffende presta-

ties en duurzame innovatie. Dit als gevolg van een revolutie in het managementdenken. Dit is

ook waar Hamel voor pleit: managers moeten zichzelf en hun proces opnieuw gaan uitvinden.

Maar aangezien ze dit zelf moeten doen gaat dat niet zomaar. Daarom reikt het boek diverse

suggesties aan om deze ultieme verandering in gang en verder door te zetten. Amerikaans? Ja.

Idealistisch? Ja. Niettemin een heerlijk boek voor aanhangers van Verbindend Leidinggeven. Lezen.

ManagementProces Het woord is gevallen. Ik laat het

regelmatig vallen in mijn training

Procesverbetering. Waarna er

evenzovele interpretaties als deel-

nemers op volgen. Ga ik er voor

het gemak even vanuit dat je je

kunt vinden in mijn definitie van

proces: handelingen die een

object van verandering (doen) op-

waarderen tot een ‘beter’ object

van verandering. Dat laatste ook

wel output genoemd, en niet te

verwarren met doel of effect, en

zeker niet met de afnemer van die

output. Hebben we het nog wel

een keer over. Of kom de training

een keer meemaken. Kort gezegd:

een proces is een veranderings-

proces. Wat is dan het manage-

mentproces? Wat doen al die

managers in het bovenste deel

van de organisatiepiramide? Stel

dat ze samen een afdeling vormen

– en eigenlijk moeten we dat ook

stellen – wat produceert die afde-

ling dan? En wie of wat is de klant

ervan? Wat is de input en de out-

put van het managementproces?

Wil je daar eens over nadenken?

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Page 40: Er is leven na Panopsis

N°36 September 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● www.rocacademies.nl

● Mindz gaat live op 11/11

● Authentic Personal Branding

● Hafina

● KZM letterlijk in beweging

● Het co-creëren van kunst

MMiinnddzz iinn aaaannttoocchhtt Als Mindz private bèta gebrui-ker heeft schrijver dezes niet

stilgezeten. Zie hieronder een overzicht van de plaza’s die

je nu al kunt bezoeken. Nog mooier is dat Mindz.com op

11 november helemaal LIVE gaat. Dat feestje kun je zelf

meemaken als je surft naar mindz.com/events/MINDZ_Event.

Ga naar www.mindz.com en zoek de plaza’s. Een goede oefening!

DDee RROOCC aaccaaddeemmiiee oopp hheerrhhaalliinngg??

Wát een mooie erkenning voor De Nova Academie! Proces-

management MBO2010, opgericht om het Competentie Gericht Leren te bevorderen, heeft het “DNA-concept” geadopteerd.

Het idee is dat een integrale interne academie bijdraagt aan duurzaam organiseren van leren en ontwikkelen in MBO-land.

Werf en schip tegelijk bouwen blijkt ook hier een effectieve aanpak. Terwijl het Actieplan in dialoog met de doelgroep (MBO-bestuurders en -veranderaars) via sneuvelversies op toenemend draagvlak mag

rekenen, zijn onlangs concrete activiteiten gestart, zoals workshops, kenniskringen, themacafés, advies-op-maat en bedrijfsbezoeken. Er

wordt nu hard gewerkt om een digitale ontmoetingsplaats te creëren – een Mindz-variant – waar de ‘meemakers’ kennis en ervaring gaan

uitwisselen rond ontwerp en implementatie van hun ‘ROC academie’.

HersenPanne The secret to a rich life is to have

more beginnings than endings.

(Dank aan www.imlearning.biz.)

Deze spreuk blijft door mijn

hoofd zingen. Hij biedt steun als

ik mijn actielijst weer eens op

mijn agenda wil projecteren,

want die twee gedragen zich als

communicerende vaten. En graag

blijf ik toch eenmansbedrijf. Maar

door al dat Verbinden kom je van

het één in het ander. Zoals onze

Stichting Meesterwerk, met als

oogmerk om mensen te leren

optimaal professioneel en onaf-

hankelijk te opereren. Voor zelf-

standig professionals (ZP-ers)

heet het MindzMastersZP. Nu zijn

we bezig met MindzMastersHR

(bedoeld voor HR-frontliners),

denken we aan MM voor horeca-

ondernemers en hangt alweer

MindzHeadMasters in de lucht.

Allemaal beginnetjes en het eind

is ongewis. So what? Het samen

ontwikkelen met al die masters is

leren op zich en geeft gigantisch

veel energie. Begin with the end

in mind? Máák het een beetje!

BOEKEN●BABBEL Hubert Ram-

persad is de

verpersoon-

lijking van

authentieke

commerciële

zelfbewust-

heid. Ofwel,

hij is wat hij

beschrijft in

zijn laatste

boek: een Personal Brand. Met

een warme persoonlijkheid. Zijn

Total Performance Score Card

liet al zien hoe integraal Huberts

kijk op organisaties is. Met de

Personal Balanced Score Card

verbond hij het welzijn van orga-

nisaties aan dat van de mede-

werkers. Onlangs koppelde hij

dit weer aan Lean Six Sigma. Hij

is meester in het verrijken van

ontwikkelmethoden. Lezen dus.

Hubert Rampersad, Personal

branding, leiderschap vanuit

authenticiteit, uitgever Quist

ISBN 978-90-77983-37-9

NetGen●ten Hafina Gerritse

vereerde onze

workshop over

Verbindend Lei-

dinggeven met

haar bezoek.

Zo werden wij

NetGenoten. Zij

ontfermde zich

over de rubriek

Gewoon Veranderen in ons

vakblad GL en is daarmee dus

meemaker. Hafina is onder meer

specialist in het begeleiden van

Learning Communities. Het

leiden en begeleiden van

ontwikkelen, veranderen en

leren doet zij vooral duurzaam.

Omdat zij uitgaat van successen,

inspireert Hafina maximaal. Zo

mobiliseert zij betrokkenheid en

trots binnen organisaties. Leren

is haar eerste natuur. Een parel

van een ZP (Zelfstandig

Professional)! Maak contact met

Hafina Gerritse in een mail naar:

KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT

OOOPPP HHHEEETTT IIINNNKKK CCCOOONNNGGGRRREEESSS

OOOppp 222000 nnnooovvveeemmmbbbeeerrr hhhooouuudddttt hhheeettt IIINNNKKK

hhhaaaaaarrr jjjaaaaaa rrr lll iii jjjkkkssseee cccooonnnfffeeerrreeennnttt iiieee... IIINNNKKK

gggaaaaaattt ooovvveeerrr iiinnnttteeegggrrraaaaaalll mmmaaannnaaagggeeennn...

EEEééénnn vvvaaannn dddeee pppaaarrraaalll llleee lllwwwooorrrkkkssshhhooopppsss

iiisss ooonnnttt llleeeeeennnddd aaaaaannn hhheeettt KKKzzzMMM---rrreeeccceeepppttt

EEEnnneeerrrggg iiieeeXXX... SSSaaammmeeennn mmmeeettt RRRooobbb iiinnneee

KKKooonnniiinnnggg eeennn AAAnnnnnneeemmmiiieeekkk BBBoooeee llleeennnsss

vvvaaannn OOOpppttteeeaaammmiiissseee gggaaaaaannn wwweee dddeee IIINNNKKK

bbbeeezzzoooeeekkkeeerrrsss lllaaattteeennn bbbeeewwweeegggeeennn!!!

KKKZZZMMM---PPPRRRAAACCCHHHTTTIIICCCUUUMMM GGGAAAAAATTT

LLLUUUIIISSSTTTEEERRREEENNN IIINNN PPPAAARRRIIIJJJSSS

HHHeeettt eeeeeerrrsssttteee KKKZZZMMM---PPPrrraaaccchhhttt iiicccuuummm

((( jjjaaawwweeelll ))) zzziii ttt eeerrr aaaaaannn ttteee kkkooommmeeennn... DDDeee

dddaaatttuuummm iiisss nnnoooggg nnniiieeettt bbbeeekkkeeennnddd,,,

mmmaaaaaarrr dddeee bbbeeesssttteeemmmmmmiiinnnggg iiisss PPPaaarrr iii jjj sss!!!

DDDaaaaaarrr hhhuuuiiisssttt PPPhhhiii lll iiippppppeee MMMaaaiii rrreeesssssseee,,,

“““ooorrrgggaaannniiisssaaattt iiieee---aaa rrrttt iiieeesssttt ””” mmmeeettt zzziii jjjnnn

SSSiiimmmuuulllaaattt iiiooonnn... (((KKKZZZMMM---rrreeeccceeepppttt 444 vvvoooooorrr

dddeee llleeezzzeeerrrsss...))) DDDiii ttt ‘‘‘aaalll llleeeeeennn--- llluuuiii sssttteeerrreeennn ’’’

iiinnnssstttrrruuummmeeennn ttt gggaaaaaannn wwweee sssaaammmeeennn

‘‘‘eeerrrvvvaaarrreeennn ’’’ aaalllsss ooonnndddeeerrrdddeeeeee lll vvvaaannn eeeeeennn

éééééénnndddaaaaaagggssseee tttrrr iiippp... BBBiiinnnnnneeennnkkkooorrrttt kkkuuunnn

jjjeee oooppp KKKzzzMMM---ppp lllaaazzzaaa iiinnnsssccchhhrrr iii jjjvvveeennn...

niet máken; laten ontstáán

Co-creatie is samenwerking. Is

het creatie? Kunstenaars creëren.

Meester in co-creatie is het duo

www.heringavankalsbeek.nl. Hun

werk uitbundig, rijk aan kleuren,

vormen, materialen. Hun

‘creaties’ wil je weerzien. Ze

passen in het Stedelijk, een

kasteel, een vogelvereniging en

als trefpunt op Lowlands. “Wij

laten een beeld ontstaan, meer

dan dat wij het maken.” Het

gevolg van hun beider

wisselwerking. De een doet iets

wat de ander niet verwacht, ze

treden in elkaars werk, stellen

zich open voor elkaar, tasten

mogelijkheden en beperkingen af.

Zo kom je voorbij je eigen

grenzen, is er ruimte en vrijheid

voor dingen die je niet eerder

hebt gezien.

Leon Muilwijk

www.edu-art.eu

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner wweellkkoomm@@hhaaffiinnaa..nnll

Page 41: Er is leven na Panopsis

N°37 Oktober 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Academisch systemisch werk

● MBOacademies.nl is Mindz

● De utopie genaamd VL

● Hét boek over Meesterschap

● Paul Quist, verbindend uitgever

● Taal als (management)tool

● Over optimistische publicaties

““BBrraannddeedd MMiinnddzz”” Dat er zoiets bestaat als het socio-business netwerk Mindz

(.com) weet je nu vast wel. Wist je dat ze daar ook

‘branded plaza’s’ bouwen?

MBO2010 is een initiatief dat o.a. het bouwen van interne acade-

mies binnen MBO-instellingen stimuleert en ondersteunt. Naast

een net geopende bibliotheeksite marktplaatsmbo.nl geheten, is er

nu ook mboacademies.nl dat alle academiebouwers een platform

biedt voor kennis- en ervarings-uitwisseling. De sites zijn publiek

benaderbaar. Ze zijn net zo ver-weven met de samenleving als

de MBO/ROC’s zelf! De plaza-site is gesitueerd in het Mindz-net.

Duurzame ontwikkeling van ons middelbaar beroepsonderwijs in

een open systeem! Voor en door!

ooppsstteelllliinngg vvaann eeeenn mmbbooaaccaaddeemmiiee Op 4 november vond in het Nijkerkse Hart van Holland het

mega-evenement Competent City plaats. Georganiseerd door MBO2010 competentiegerichte kwalificatiestructuren op de

agenda’s van MBO-instellingen heeft geplaatst. Bezocht door 2500 professionals uit ROC’s, AOC’s en vakscholen, bood

Competent City een keur aan vakgerichte workshops. Eén daarvan werd verzorgd door MBOacademies.nl. Een opstelling!

Het begrip MBO-academie – een oplossing voor het systematisch organiseren van leren en ontwikkelen in een MBO-instelling – is niet geheel nieuw. Sommige ROC’s hebben er al één in huis. De ervaring

van de kwartiermakers leert ons dat met name het inweven van zo’n instituut in de complexe organisatorische context een grote uitdaging

is. Christine Kempkes en ondergetekende besloten de workshop dan ook vorm te geven met een ‘organisatie-opstelling’. De deelnemers

pakten de rol van in- of externe stakeholder (HRM, docent, directie, teamleiders, etc.) en stelden zich

op in de ruimte. Vervolgens betrad de ‘kwartier-maakster’ het toneel. De slechts drie kwartier

durende exercitie was serieuzer en leerzamer dan we ooit hadden bevroed. Overtuigender dan dikke

nota’s. De videoregsitratie komt op de plaza-site.

HersenPanne De vereniging voor ontwikkeling

van Verbindend Leidinggeven in

organisaties heeft haar brochure

klaar. Er zit een strikje om, in lijn

met het logo waar een helpende

vinger op het knoopje drukt. Het

boek Utopie van Hans Achterhuis

ligt op mijn nachtkastje. Onze

filosoof schreef dit als leerstof

voor middelbare scholieren. Best

pittig trouwens. De term Utopia

komt van Thomas More die (in

1516) deze naam gaf aan een

eiland bevolkt door een ideale sa-

menleving. Daarvoor blijken in

zijn doorwrochte visie overigens

nogal wat regels en afspraken

voor te zijn, en harde consequen-

ties voor degenen die de regels

niet nakomen. Dat terzijde. Hans

Achterhuis merkt op dat het een

utopie is te denken dat het woord

utopie maar één betekenis zou

hebben. Die andere betekenis

(iets onhaalbaars) blijkt al uit de

vorige zin. Reden om je af te

vragen of en in welke betekenis

Verbindend Leidinggeven een

utopie genoemd mag worden…

BOEKEN●BABBEL

Elk woord dat je over dit boek

schrijft, valt in het niet bij de

inhoud ervan. 81 Verzen over

Meesterschap. Ware wijsheid.

Rolvoorbeeld voor de Zelfstandig

Professional. Eén citaatje dan:

““WWiiee zziicchh aaaann zziijjnn wweerrkk vvaassttkkllaammpptt,,

zzaall nniieettss sscchheeppppeenn ddaatt bblliijjfftt..””

Een boek om bij je te dragen.

Lao Tzu, Tao Te Ching, (vert.

Stephen Mitchell)

Uitg. Ten Have (2000)

ISBN 978 90 259 5178.8

NetGen●ten Paul Quist is een veelzijdig

mens. Uitgever van ‘verbindende

media’. Het gaat hem om meer

dan boeken alleen. In mijn zoek-

tocht naar een uitgever stuitte ik

op bureaucratie. De GPTL-krant

adverteerde met ZINboek en ik

mailde de uitgever. Dezelfde

zondagochtend een mail terug.

Het resultaat is bekend. Wat een

productie legt Paul aan de dag.

Bijna wekelijks een nieuw boek.

Business Spiritualiteit Magazine.

Impresario van zijn auteurs. Zo

iemand die moeite heeft met

Nee verkopen als de propositie in

zijn missie past. Surf eens naar

zijn website en kijk wat er te

koop is. En be-

denk dan nog-

maals dat dit

een eenmans-

zaak betreft.

Vol trots op zó

een netgenoot!

KKKzzzMMM iiinnn dddeee MMMeeedddiiiaaa

OOOnnnlllooosssmmmaaakkkeee lll iii jjjkkk vvveeerrrbbbooonnndddeeennn mmmeeettt

VVVeeerrrttt iiicccaaallleee DDDiiiaaa lll ooooooggg iiisss dddeee tttaaaaaalll ... IIInnn

KKKllluuuwwweeerrr MMMaaannnaaagggeeemmmeeennnttt TTToooooolll sss vvv iiinnnddd

jjjeee dddeeezzzeee mmmaaaaaannnddd mmmiii jjjnnn aaarrr ttt iiikkkeee lll gggeee---

nnnaaaaaammmddd “““TTTaaaaaalll aaalll sss TTToooooolll””” ... BBBeeedddoooeee lllddd

vvvoooooorrr mmmaaannnaaagggeeerrrsss uuuiii ttteeerrraaaaaarrrddd... DDDeee

sssaaammmeeennnvvvaaatttttt iiinnnggg llluuu iiidddttt::: “““ IIInnn ddd iii ttt aaa rrr---

ttt iiikkkeee lll wwwooorrrdddttt hhheeettt bbbeeegggrrr iiippp ‘‘‘mmmaaannnaaagggeee---

mmmeeennnttt tttoooooolll ’’’ aaaaaannn dddeee kkkaaaaaakkk gggeeesssttteee lllddd...

DDDiii ttt wwwooorrrdddttt nnnaaammmeeelll iii jjjkkk ttteee pppaaasss eeennn ttteee

ooonnnpppaaasss gggeeehhhaaannnttteeeeeerrrddd vvvoooooorrr aaalll llleeerrr---

hhhaaannndddeee cccooonnnccceeepppttteeennn,,, mmmooodddeee lll llleeennn eeennn

mmmeeettthhhooodddeeennn,,, ddd iiieee zzziiiccchhh eeeccchhhttteeerrr vvveeerrr---

vvvaaannn hhheeettt ppprrraaakkkttt iiisssccchhheee nnniiivvveeeaaauuu vvvaaannn

gggeeerrreeeeeedddsssccchhhaaappp bbbeeevvv iiinnndddeeennn... MMMeeettt dddeee

mmmeeetttaaafffoooooorrr vvvaaannn aaammmbbbaaaccchhhttt ssslll iiieeedddeeennn,,,

hhhuuunnn gggeeerrreeeeeedddsssccchhhaaappp eeennn hhhuuunnn vvvaaaaaarrr---

ddd iiiggghhheeedddeeennn wwwooorrrdddttt dddeee llleeezzzeeerrr tttooottt hhheeettt

iiinnnzzziiiccchhhttt gggeeebbbrrraaaccchhhttt dddaaattt dddeee mmmaaannnaaa---

gggeeerrr mmmaaaaaarrr éééééénnn tttoooooolllbbboooxxx ttteeennn ddd iiieeennn---

sssttteee ssstttaaaaaattt ,,, nnnaaammmeeelll iii jjjkkk dddeee tttaaaaaalll ... EEEnnn

dddaaannn gggaaaaaattt hhheeettt vvvoooooorrraaa lll ooommm hhheeettt

jjjuuuiiisssttteee gggeeebbbrrruuuiiikkk dddaaaaaarrrvvvaaannn iiinnn hhheeettt

cccooonnntttaaacccttt mmmeeettt mmmeeedddeeewwweeerrrkkkeeerrrsss...”””

Vanuit Passie en

Betrokkenheid naar

Beleving en Interactie

De nadruk op omzet en resultaat

bij grote uitgeefconcerns hebben

me gestimuleerd een eigen

uitgeverij op te zetten met een

open karakter, in contact met de

markt en toegankelijk voor

aspirant-auteurs. Werken vanuit

een passie voor het uitgeven met

optimistisch gestemde publicaties

en seminars die aansluiten bij je

beleving. Waarmee je verder kunt

in je bewustwording of praktijk.

Mijn focus is op

ondernemerschap, leiderschap en

persoonlijke effectiviteit. Met

uitgaven als Kracht zonder macht

wil ik aansluiten bij de interesse

van de lezer, praktische

informatie bieden en de interactie

tussen auteur en

lezer versterken.

Paul Quist

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

iinnffoo@@qquuiisstt..nnll wwwwww..qquuiisstt..nnll

Page 42: Er is leven na Panopsis

N°38 November 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Stichting Meesterwerk

● Mens2.0 en Organisatie2.0

● Huisacademies

● Lerende Organisaties

● The Tipping Point

● Christine Kempkes tweemaal

● KZM Prachticums op komst

hhuuiissaaccaaddeemmiieess..nnll

Hoe ontwikkelt een organisatie naar Lerende Organisatie? Het eenvoudige antwoord: als mede-

werkers Lerende Medewerkers worden. Hoe? Door in de organi-

satie het leren, werken en com-municeren maximaal te integre-

ren met het strategisch beleid. Door HRD, MD en OD als één

proces te zien. Door de toege-voegde waarde van beleids- en

stafafdelingen te bundelen en te kanaliseren. Door ‘de lijn’ te be-

trekken in haar eigen leerproces. Dit zijn uitgelezen taken voor de

huisacademie, het ‘epicentrum van leren en ontwikkelen’. Bouw

mee op www.huisacademies.nl.

OOrrggaanniissaattiiee 22..00 iiss MMeeeesstteerrwweerrkk!! De drijfveer van OrgPanoptics is en blijft Humanisering van

organisatie. Dan hebben we het over een proces waarvan de eindsituatie niet vastomlijnd is. Misschien is de gehuma-

niseerde organisatie wel synoniem aan de Excellente orga-nisatie, of aan de Lerende organisatie, of aan Organisatie2.0?

Uiteraard hanteert die ‘geïdealiseerde’ organisatie de MensenRechten als basis. Er is vrijheid van denken en doen, zingeving en gedeelde organisatiedoelen. Gelegenheidscoalities pakken de tijdelijk dominan-

te thema’s aan. Dit sociaal-netwerk-met-een-gezamenlijke-missie kent de medewerker als essentiële bouwsteen. “Dat is nu ook al zo”,

zou de organisatiedeskundige zeggen. Waar het om gaat is hoe die medewerker zich door zijn of haar organisatie beweegt: Professio-

neel, Zelfstandig, Onafhankelijk en Verbindend. Medewerker2.0 heet zo iemand. Met een voldoende kritische massa van deze types kan

Organisatie 2.0 ontstaan. Waar lekker werken en goed presteren sa-mengaan. Waar de beweging van ‘gedacht naar gedaan beleid’ impli-

ciet is. Zulke medewerkers zijn Meesters. En om die kwaliteit te be-vorderen is er Stichting Meesterwerk. Met Ronald van den Hoff (o.a.

Mindz.com), Dick Simons (o.a. Verbindend Leidinggeven), Marcel van Marrewijk (o.a. ResearchToImprove) en ondergetekende als leidende

figuren. Onze Visie en Missie is hierboven al ingeleid en is te lezen op plaza www.meesterwerk.nl. Maar probeer het volgende eens op je in

te laten werken. Met als motto “De Meester staat los van iedereen, daarom is hij verbonden met iedereen” manifesteren wij ons als een

'academie' in de oorspronkelijke (dus ruimste) zin van het woord: een plaats voor ontmoeten, leren, ontwikkelen, onderzoeken, voor-

zien van uiteenlopende, relevante en effectieve media. Niet duidelijk is of deze Mindz Academy nu

onderdeel uitmaakt van Mindz.com of synoniem is aan Mindz.com, maar dat is waarschijnlijk een

kwestie van ontwikkelingsfase…! Spreken deze beelden je aan, word dan plazalid en ontwikkel mee!

HersenPanne Elk apparaat kent een handlei-

ding. Ik roep vaak dat mensen in

hun onderling gebruik eigenlijk

eerst elkaars ‘instructie’ zouden

moeten lezen. Maar ook ik zondig

mij daar aan, en schiet soms bij

het eerste contact al naar de

inhoud. Dat heeft natuurlijk met

mijn gebruiksaanwijzing te ma-

ken, waarin het woord “hersen-

panne” zeker te lezen valt. Ik

denk namelijk hardop. Dat, in

combinatie met mijn sterk ‘inte-

grale focus’, wil mijn gespreks-

partner(s) wel eens danig in ver-

warring of vertwijfeling brengen.

Bovenstaande instructie was no-

dig om de relatie tussen Huisaca-

demie en Lerende Organisatie

‘haarscherp’ te duiden: De huis-

academie begint als katalysator

en rolvoorbeeld, weeft zich in in

haar ‘moederorganisatie’ die

daardoor sneller gaat leren en

ontwikkelen. Zodra de huisaca-

demie compleet verweven is, niet

meer te onderscheiden valt van

haar omgeving, is er de lerende

organisatie! Kan even duren…

BOEKEN●BABBEL Wie kent niet

het verhaal

van de vlin-

der in het

Amazone-

gebied, die

een orkaan

veroorzaakt

bij de Philip-

pijnen? Heel

kleine abbe-

raties hebben soms heel grote

gevolgen. Via het bestuderen

van onder andere het ontstaan

van epidemieën ontwikkelt The

Tipping Point een theorie, een

aanpak wellicht, voor het doen

ontstaan van grote versnelling in

het mobiliseren van groepen

mensen voor een product of een

idee. Lekker geschreven brengt

dit boek jou minstens besef van

complexiteit in communicatie.

Malcolm Gladwell, The

Tipping Point, (2000) Little,

Brown & Co., New York

ISBN 0-316-31696-2

NetGen●ten Christine Kempkes vertolkt in

deze Panopsis - twee kolommen

naar rechts - één van haar

talenten: het hoogwaardig

gebruik maken van onze taal.

Een managementtalent, als je

het mij vraagt. Als mens- en

ontwikkelingsgericht manage-

mentcoach en -adviseur verrast

zij haar cliënten continu met

zowel inspirerende als effectieve

interventies. En dan te bedenken

dat Christine eigenlijk een

ervaren bestuurder is. Bij

voorkeur van maatschappelijk

verdienstelijke instellingen. Een

bestuurder die kan coachen; een

coach die kan besturen. Houd

deze sterke dame in het vizier!

Een

bestuurlijk

probleem?

Benader

Christine

op:

KKKzzzMMM PPPrrraaaccchhhtttiiicccaaa

TTTwwweeeeee PPPrrraaaccchhhttt iiicccaaa zzziii jjjnnn aaaaaannn dddeee

ooorrrdddeee::: EEEnnneeerrrggg iiieeeXXX eeennn SSSiiimmmuuulllaaattt iiiooonnn...

DDDeee eeennneee iiisss aaaccchhhttteeerrr dddeee rrruuuggg;;; dddeee

aaannndddeeerrr ssstttaaaaaattt gggeeeppp lllaaannnddd iiinnn 222000000999...

EEEnnneeerrrgggiiieeeXXX (((KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 222)))

VVVooonnnddd tttwwweeeeeemmmaaaaaalll ppp lllaaaaaattt sss ttt iii jjjdddeeennnsss

hhheeettt IIINNNKKK---CCCooonnngggrrreeesss... AAAnnnnnneeemmmiiieeekkk

BBBoooeee llleeennnsss eeennn RRRooobbb iiinnneee KKKooonnniiinnnggg oooppp

hhhuuunnn bbbeeesssttt ... MMMeeettt dddeeerrrttt iiiggg mmmeeennnssseeennn

lllaaannngggsss vvv iiieeerrr kkkwwwaaannndddrrraaannnttteeennn lllooopppeeennn...

NNNaaadddeeennnkkkeeennn ooovvveeerrr dddeee eeennneeerrrggg iiieee ddd iiieee

cccooommmmmmuuunnniiicccaaattt iiieee kkkooosssttt……… ooofff llleeevvveeerrrttt ...

ZZZiiieee hhheeettt wwweeebbb lllooogggvvveeerrrsss lllaaaggg mmmeeettt

fffoootttooo ’’’sss eeennn vvv iiidddeeeooocccooommmmmmeeennntttaaaaaarrr oooppp

wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt ...nnn lll ...

SSSiiimmmuuulllaaatttiiiooonnn (((KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 444)))

EEEiiinnndddeee lll iii jjjkkk gggeeeppp lllaaannnddd!!! HHHeeettt uuunnniiieeekkkeee

llluuuiiisssttteeerrr iiinnnssstttrrruuummmeeennnttt vvvaaannn PPPaaarrr iii jjjssseee

kkkuuunnnsssttteeennnaaaaaarrr///aaadddvvv iiissseeeuuurrr MMMaaaiii rrreeesssssseee

vvvaaalll ttt oooppp 111222 fffeeebbbrrruuuaaarrr iii 222000000999 ttteee

bbbeee llleeevvveeennn iiinnn eeeeeennn oooccchhhttteeennnddd--- ooofff eeeeeennn

mmmiiiddddddaaagggppprrraaaccchhhttt iiicccuuummm... SSSccchhhrrr iii jjj fff jjjeee iiinnn

oooppp wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt ...nnnlll ...

Honderd woorden

voor liefde

Mijn oude tante: ik draag een

koffertje angst bij me. De goede

vriend fluistert: ik weet niet wie ik

ben. De moeder: ik mag niet

klagen. Mijn Alzheimervriendin

praat geheimtaal. Aan tafel

zoeken we betere woorden.

Buiten zie je ze ook, ze kruipen

uit hun holen, ze hebben naar het

plafond gestaard, hun brood

besmeerd met snot, in het

tafelblad gebeten. In rijen van

honderd staan ze klaar, elk de

hand op, geef me de zachte haren

van een kind, de stevige kont van

een voetballer, de zon op de pui,

het lint van een jurk, geef me jou.

Christine

Kempkes

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner kkeemmcc@@hheettnneett..nnll

Page 43: Er is leven na Panopsis

N°39 December 2008 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Dankwoorden en leerervaringen

● Formeel leren, informeel scholen?

● Rijnlanders mogen twijfelen

● Jos en de Dantefactor

● Verplicht Luisteren

● The Graves Experience

KKllaanntteenn eenn MMeeeemmaakkeerrss:: DDAANNKK UU Leuk zo’n missie: Humanisering van Organisatie. Maar de uitvoering ervan vergt open geesten en hier en daar een stukje budgetruimte…

ROC Nova College: dank voor de uitnodiging om jullie kathedraal te helpen bouwen: De Nova Academie. Ook de managementconferentie

waarin we met zijn allen de krant Nova Next maakten mocht er zijn!

Procesmanagement MBO2010: dank voor het adopteren van de architectuur van De Nova Academie. Zo kon MBOacademies.nl

geboren worden. Inmiddels hebben zich twintig ROC’s aangesloten.

BAT/Niemeyer: dank voor het mee-ontwerpen van de Niemeyer Approach to Business and Leadership Excellence, kortweg N-ABLE.

BIC/vanderVeldt: dank voor het mogen meemaken van het fantas-tische Business Improvement Game bij inspirerende organisaties.

Connexxion-OV: dank voor het mogen flankeren/adviseren in een dynamisch planproces in nog dynamischer omstandigheden.

Opteamise: dank voor het betrekken bij de Deltalinqs University

Thymos: dank voor het betrekken bij het PON management traject

Hopelijk is mijn tijdelijke meemakerschap van toegevoegde waarde geweest voor jullie organisaties en medewerkers. En als iemand er iets van heeft geleerd, dan ben ik het wel! Cees Hoogendijk

Tot zover mijn dank voor de meemakers aan de Results-zijde. Dank is ook op zijn plaats aan de Enablers-zijde van mijn missie, en dan denk ik aan de mensen van Mindz.com, meemakers en leden van

bewegingen als Kracht zonder Macht, Verbindend Leidinggeven en Gewoon Leidinggeven. Ik denk aan Stichting Slow Management,

Berckeley Square, TNO-MC met haar AI-netwerk, de MindzMasters, collega’s van Stichting Meesterwerk, Stichting KoploperZ en Stichting

Z-Org.Nu, En niet te vergeten alle Panopsis-lezers. Allen bedankt!

Tips, klachten, opmerkingen, ideeën en reflecties aan mijn adres zijn van harte welkom. Laten we samen weer een mooi(er) 2009 maken!

HersenPanne Fragment uit het verslag van we-

tenschappelijk onderzoek (SCO-

Kohnstamm Instituut) losgelaten

op docenten in het M.B.O.:

“Hoofdstuk 4: Varianten van

scholing. Deskundigheidsbevor-

dering kan op verschillende ma-

nieren plaatsvinden. Er kan indi-

vidueel en collectief, formeel en

informeel worden geleerd.” De

onderstreepte woorden, met

name hun ogenschijnlijke uitwis-

selbaarheid, verontrusten mij.

Zeker als lezers geneigd zouden

zijn ‘wetenschap’ voor zoete koek

aan te nemen. Dit boekje gaan

we toch niet serieus nemen? Om

nog te zwijgen van de scheidslijn

tussen formeel leren (pleonasme)

en informeel scholen (contra-

dictie). En opeens gebruiken ze

dan weer het woord ‘leren’. Maar

leren is iets van de lerende. Het

is niet overdrachtelijk. “Ik zal je

leren!” is de foutieve verkorte

versie van “Ik zal je doen leren!”.

O als we dit nu eens gingen

snappen. Dan hebben we iets ge-

leerd. Formeel of informeel? Bah.

BOEKEN●BABBEL Ik heb nu

eenmaal iets

met humani-

sering. “Zelf

denken, sa-

men leven”

luidt de slo-

gan van het

gelijknamig

verbond. Dit

essay van

Piet Moerman ligt met dit denken

in lijn, is stevig aangezet, grijpt

door op grote denkers, en nodigt

uit tot twijfelen, een kwaliteit

van onze Europese/Rijnlandse

regio. Moerman propageert het

adagio “Eenheid in Veelvoud”.

Voor wie Nieuw Organiseren

nastreeft, is dit een handzaam

werkje. Klein, doordacht, en het

geeft reden tot twijfelen aan de

huidige stand van het land!

Piet Moerman, Rijnlanders,

Durft te Denken en te

Twijfelen (Essay, 2008)

ISBN 978-90-813480-1-0

NetGen●ten Jos van Snippenberg leerde ik

kennen door een verbindende tip

van mijn briljante neef Richard

Schaap. Het klikte meteen. Hij

klikte ook met het onvolprezen

Mindz.com, waar Jos sinds onze

ontmoeting een actieveling is ge-

worden. Jos, intelligent en sym-

pathiek, moet je vooral gaan as-

sociëren met zijn Dantefactor. In

het kort duidt die jouw Passie,

Overtuiging en Groeimotivatie.

Hoe hoger dat drietal scoort, hoe

dichter je aanzit tegen de Profes-

sional 2.0. Zo zie ik het althans.

Jos zegt: “Echt grootse kunste-

naars kenmerken zich door grote

Passie voor hun vak, rotsvaste

Overtuiging om te slagen en elke

dag te willen le-

ren en Groeien.”

Dat is continu

verbeteren. En

daarom runt Jos

het bedrijf ge-

naamd Conimpro

999000%%% vvvaaannn VVVeeerrrbbbiiinnndddeeennndddeee MMMeeennnssseeennn wwwiiilll dddiiittt gggrrraaaaaaggg:::

VVVeeerrrpppllliiiccchhhttt LLLuuuiiisssttteeerrreeennn

111222 fffeeebbbrrruuuaaarrriii 222000000999

SSSiiimmmuuulllaaatttiiiooonnn

(((KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 444)))

EEEiiinnndddeee lll iii jjjkkk gggeeeppp lllaaannnddd!!! HHHeeettt uuunnniiieeekkkeee

llluuuiiisssttteeerrr iiinnnssstttrrruuummmeeennnttt vvvaaannn PPPaaarrr iii jjjssseee

kkkuuunnnsssttteeennnaaaaaarrr///aaadddvvv iiissseeeuuurrr PPPhhh iii lll iiippppppeee

MMMaaaiii rrreeesssssseee vvvaaalll ttt oooppp 111222 fffeeebbbrrruuuaaarrr iii ttteee

bbbeee llleeevvveeennn iiinnn eeeeeennn oooccchhhttteeennnddd--- ooofff eeeeeennn

mmmiiiddddddaaagggppprrraaaccchhhttt iiicccuuummm... DDDeee bbbeee lllooofff ttteee:::

EEEeeennnmmmaaaaaalll iiinnn dddiiittt iiinnnssstttrrruuummmeeennntttaaa---

rrriiiuuummm gggeeewwweeeeeesssttt,,, gggaaa jjjeee zzzeeekkkeeerrr

nnniiieeettt zzzooonnndddeeerrr ppprrrooobbbllleeemmmeeennn nnnaaaaaarrr

hhhuuuiiisss ……… mmmaaaaaarrr wwweeelll mmmeeettt

ppprrrooobbbllleeemmmeeennn vvvaaannn vvveeeeee lll bbbeeettteeerrreee

kkkwwwaaalll iiittteee iiittt!!!

SSSccchhhrrriiijjjfff jjjeee iiinnn oooppp

wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhtttzzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt...nnnlll

Je eigen program-

matuur de baas?

Besef je hoe bepalend omstandig-

heden kunnen zijn op jouw en

andermans gedrag? Heb je de

illusie geheel autonoom in de

wereld te staan? Tijdens de acht

uur durende Graves* Experience

krijg je een unieke kijk op de

dominantie van je eigen program-

matuur en die van je medemens.

Met speciaal ontworpen ervarings-

gerichte oefeningen en games,

voel je aan den lijve je standaard

reacties, allergieën en voorkeuren

in werking treden. (*) De theorie

van de Amerikaanse psycholoog Clare

Graves verklaart en analyseert de

kracht van levensomstandigheden.

www.spiraldynamicsexperience.nl

2 maart 2009

Ruud Boxma

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

iinnffoo@@ccoonniimmpprroo..nnll

Page 44: Er is leven na Panopsis

N°40 Januari 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●tsis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●tsis:

● Dit is geen gewone Panopsis

● Het Museum voor Recursie

● Beoordelen van beoordelingen

● Over de analogie als leermiddel

● Boek: Ik ben een vreemde lus

● The Graves Experience

● NetGenoot Casey Suppose

● Honderd mooiste woorden

MUSEUM voor RECURSIE

In het Museum voor Recursie

vind je schilderijen zoals deze.

Je herkent hier de handen van

graficus M.C. Escher. De teksten

zijn ontleend aan gedachte-

spinsels van ene Douglas R.

Hofstadter. De ene hand schreef:

“De zin die ik met mijn andere

hand opschreef is waar.” En de

andere hand schrijft: “De zin die

ik met mijn andere hand op-

schrijf is onwaar.” De eerste uit-

spraak die de vloer aanveegde

met de overtuiging dat iets ofwel

waar ofwel onwaar is, kwam van

Epimenides, inwoner van Kreta.

Hij zei: “Alle inwoners van Kreta

zijn leugenaars.” Recursief, hè?

Vind dit museum in Mindz.com.

RReesseerrvveeeerr 99 aapprriill 1133 ttoott 1188 uuuurr

Op 9 april organiseren Stichting Koploperz en Stichting Meesterwerk

in co-creatie met MINDZ.com het event Koploperz in Ontwikkeling:

200 deelnemers namens 100 organisaties – groot en klein – over de

vloer. Inspirerende (in)leiders, die de organisatie van straks nu al in

beeld brengen. Twee rondes met een keur aan interactieve

workshops over thema’s als ‘Appreciative Inquiry’, ‘Slow Learning’,

‘Management Innovaties’, ‘Bouwen aan Vertrouwen’ en presentaties

van Koploperz. Het centrale thema van de middag: Wat maakt

organisaties tot Koploperz? Hoe herken je ze? Hoe bouw je ze?

Reserveer 9 april ‘s middags. Binnenkort kun je inschrijven!

Koploperz zijn mensen en organisaties die iets bijzonders in huis heb-

ben. In de context van organisaties blijkt dat echte Koploperz over

een crisis heen kunnen kijken. Zij kunnen tegenspoed het hoofd bie-

den. Ze zijn per definitie voorbereid op veranderende marktomstan-

digheden. Koploperz maken trefzeker gebruik van de nieuwste inzich-

ten en instrumenten waar anderen deze uit de handen laten vallen en

teruggrijpen naar oude methoden. De medewerkers van Koploperz

zijn mensen die op persoonlijk niveau authentiek blijven, die geloof-

waardig en congruent zijn. Koploperz zijn duurzaam, in vele opzich-

ten. En hun leiders evenzo… Echte Koploperz mogen deze naam

dragen als zij op minstens één aspect van hun organisatievoering als

excellent worden erkend. (Nu even recursief:) Stichting Koploperz

beoordeelt de beoordelingen die organisaties tot Koploper nomineren.

HersenPanne “Tot Kerensheide 6 km file”. Aan

dit soort teksten op onze matrix-

borden erger ik mij mateloos.

Waar ligt dat knooppunt? Is dat

vóór of voorbij mijn bestemming?

Ik zocht en las: [Rijkswaterstaat

bedenkt de namen van onze ver-

keersknooppunten. Dat gebeurt

niet willekeurig. Er gaat een hele

studie aan vooraf. Er wordt vaak

gekeken naar de buurtschap

waarin het ligt. Het knooppunt

Kerensheide bij Stein bijvoor-

beeld is vernoemd naar een wijk.

Rijkswaterstaat schakelt vaak

heemkundeverenigingen in …] In

België staat iets anders boven de

weg: A4 X A13. Simpel, niet? Een

logischer aanduiding van een

knooppunt kan ik niet bedenken.

Men zegt wel eens: leren is iets

onbekends koppelen aan iets be-

kends. Als berijder weet je de A1

en de A2 wel te liggen. Eén kruis-

je ertussen en je hebt het knoop-

punt te pakken. In de filosofie

wordt gesteld dat analogie voor-

waardelijk is voor betekenis. Een

kruisje voor een kruispunt dus…

BOEKEN●BABBEL Voor dit zeer

speciale boek

is dit kader

veel te klein.

Het begint bij

een eerder

boek: Gödel,

Escher, Bach

geheten. Het

draait steeds

om de onvol-

ledigheidsstelling van wiskundige

Kurt Gödel. Die zegt zoiets als:

er is altijd een nieuw begrippen-

kader te vinden waarin stellingen

die waar leken, onbewijsbaar

blijken. Huh? Recursie, beste

lezers. In zichzelf gekeerde pa-

tronen. Het feit dat wij mensen

kunnen denken over en met ons

denken! Dertig jaar na GEB is er

nu het stukken leesbaarder ver-

volg. Je gaat alles anders zien.

Douglas R. Hofstadter, Ik ben

een vreemde lus, (2007),

Uitgeverij Contact

ISBN 978-90-254-2549-4

NetGen●ten Dertig jaar geleden kwam Casey

Suppose in mijn leven. We be-

grepen elkaar niet. Samen dis-

cussiëren was meer echoën dan

praten en luisteren. Het duurde

lang voordat we doorkregen dat

onze wegen zeer parallel lopen.

Net zoals mijzelf kun je Casey –

als suppoost van het Museum

voor Recursie - vinden op het

onvolprezen netwerk Mindz.com.

Volg de link en maak kennis!

www.mindz.com/profiles/casey

KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT

lll iiigggttt sssiiinnndddsss 222666 jjjaaannnuuuaaarrr iii 222000000999

(((hhhooopppeee lll iii jjjkkk))) oooppp eeeeeennn vvvoooooorrraaaaaannn---

ssstttaaaaaannnddd nnnaaaccchhhtttkkkaaasssttt jjjeee,,, nnnaaammmeeelll iii jjjkkk

dddaaattt vvvaaannn SSSEEERRR---vvvoooooorrrzzziii ttt ttteeerrr

AAAllleeexxxaaannndddeeerrr RRRiiinnnnnnooooooyyy KKKaaannn...

HHHoooeee dddaaattt zzzooo??? DDDeee NNNooovvvaaa

AAAcccaaadddeeemmmiiieee,,, hhheeettt eeeppp iiiccceeennntttrrruuummm vvvaaannn

llleeerrreeennn eeennn ooonnntttwwwiiikkkkkkeee llleeennn vvvaaannn RRROOOCCC

NNNooovvvaaa CCCooolll llleeegggeee,,, ooorrrgggaaannniiissseeeeeerrrttt

zzzooogggeeennnoooeeemmmdddeee DDDNNNAAA KKKeeennnnnniiissscccaaafffééésss...

‘‘‘OOOpppeeennn ssspppaaaccceee ’’’ ssseeessssssiiieeesss vvvóóóóóórrr eeennn

dddóóóóóórrr NNNooovvvaaa mmmeeedddeeewwweeerrrkkkeeerrrsss,,,

vvveeerrrzzzooorrrgggddd dddoooooorrr “““dddeeecccaaaaaannn””” CCCooonnnnnnyyy

DDDaaaaaannnssseeennn (((zzz iiieee fffoootttooo)))... IIInnn lll iii jjjnnn mmmeeettt

dddeee ooonnndddeeerrrwwwiii jjjsssaaadddvvv iiieeezzzeeennn vvvaaannn zzziii jjjnnn

cccooommmmmmiiissssssiiieee,,, wwwaaasss dddeee hhheeeeeerrr

RRRiiinnnnnnooooooyyy KKKaaannn gggrrraaaaaaggg ttteee gggaaasssttt ...

Verbinding?!

Wat zorgt nu dat we met elkaar in

verbinding gaan? Sta even stil bij

telefonische verkopers die in

plaats van overtuigen de

luisteraar gaan overreden. Angst

om een nee te horen? Angst voor

gevoelens? Wat als men werkelijk

vanuit verbinding contact legt en

dialoog mag ontstaan met de

luisteraar? Dan kan pas werkelijk

van binnenuit enthousiasme ont-

staan voor het nieuwe product of

dienst. Dialoog legt de basis voor

betere communicatie, wederzijds

vertrouwen, menselijk begrip en

respect, maar dat vraagt wel

persoonlijk leiderschap! Welke

keuze maak jij?

www.closer2talent.nl

Mark vd Broek

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

“This is not a Panopsis”

Page 45: Er is leven na Panopsis

N°41 Febr/Maart 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● “OrgLab” test beleidskwesties

● De VL Zelfreflector staat klaar

● Etudes in Presentie

● Joost doet aan KernZorg

● Kracht zonder Macht? Bingo!

● Aandacht voor aandacht

● 100 woorden voor Presentie

Doe de VL Zelfreflector…

De grafiek hieronder verbeeldt

het profiel van de ‘ideale’ Verbin-

dend Leidinggevende. Met de VL

Zelfreflector spiegel je je er aan.

Een ogenschijnlijk simpel ‘testje’

van hooguit tien minuten. Vrij

naar Spiral Dynamics®, vandaar

die zeven kleuren. Hoe scoor jij?

Waarschijnlijk zal de Dalai Lama

dicht tegen de 100% zitten. En

Herman Wijffels zal ongetwijfeld

hoog scoren. Zij hebben het

Verbinden in hun genen zitten.

Maar dat wil nog niet zeggen dat

zij in elke organisatie volledig tot

hun recht zullen komen. De stijl

van deze mensen vereist dat ze

hoogwaardig professionals om

zich heen hebben. Dat geldt niet

voor elke leidinggevende. Dus

nee, enige afstand van de ideale

VL is waarschijnlijk prima… toch?

Je vindt de VL Zelfreflector op

www.verbindendleidinggeven.nl

NNoovvaa CCoolllleeggee dduurrfftt OOrrggLLaabb aaaann!!

ROC Nova College had op 17/18 maart haar jaarlijkse management-

conferentie. Uiteraard in het licht van het Strategisch Beleidsplan. Alle

(ruim 80) leidinggevenden van deze grote en uitgestrekte organisatie

op één vloer. Een unicum. Uitgelezen kans om de communicatiestruc-

tuur – in belangrijke mate bepaald door diezelfde leidinggevenden – in

alle openheid uit te testen: het Laboratorium voor Beleidsimplementa-

tie was een succes. Stel je voor: alle managers zo opgesteld dat ieder-

een elkander kan zien. Gekleurde petjes markeren rollen als CvB-lid,

stafmanager, opleidingsmanager etc.. Alle assen van de matrix tot

leven gebracht! En dan de casuïstiek er in. Met professionele begelei-

ding “in het lab” en monitoring “buiten het lab” werd zichtbaar of en in

hoeverre boodschappen wel op de juiste plek aankwamen en op welke

plek de besluiten nu echt vielen. Telkens bleek dat organisatiebeleid

veel meer betrokkenen (letterlijk) raakt - en behoeft - dan door

menigeen werd aangenomen. Het OrgLab heeft inzichten vergroot en

lessen aangereikt. Chapeau voor de Nova-leiders die dit aandurfden!

HersenPanne Van Saskia Tjepkema leende ik

“Als je besluit een Lerende Or-

ganisatie te willen worden, dan

ben je het al.” In onze kring van

22 MBOacademiebouwers voeg-

de ik daaraan de vraag toe:

“Wanneer ben je als organisatie

volleerd?” Geregeld treft mij de

gedachte dat ik beter weet hoe

iets begint dan hoe het eindigt.

En dat terwijl ik mijn omgeving

besproei met knap normatieve

definities van ‘na te streven

eindsituaties’. Ik noem de ex-

cellente en de gehumaniseerde

organisatie. Of de ULO: de Ul-

tieme Lerende Organisatie. Nor-

matief? Welnee. Als je dat ver-

meende eindpunt denkt te na-

deren zie je dat het Walhalla

steeds een stukje verder ligt.

Als wiskundige kan ik prima

leven met het normatieve maar

o zo relatieve begrip Oneindig.

Dat verklaart misschien waarom

ik zo stellig soms een ‘droom’

aanbeveel. Vergeef mij alsje-

blieft de verwarring die ik zo bij

sommigen teweeg breng… ∞

BOEKEN●BABBEL De Presentie-

theorie van

Andries Baart

gaat over

Aandacht

met hoofd-

letter A. De

theorie zelf

staat in een

lijvig boek.

De associatie

tussen het

‘present zijn’ en ‘presencing’ ligt

voor de hand en is in zekere zin

gepast. Baart heeft vele boeken

aan zijn gedachtengoed gewijd.

In dit boekje met diverse korte

stukjes, mijmeringen haast – hij

noemt ze etudes ofwel studies –

maakt de schrijver al veel duide-

lijk voor de beginnende geïnte-

resseerde. Een aanrader dus.

Andries Baart: Aandacht,

Etudes in presentie (2005)

Uitgeverij Lemma

ISBN 90-5931-353-4

NetGen●ten “Humaniteit vraagt een krachtige

en flexibele, bedrijfskundig goed

ingerichte organisatie.” Deze zin

is te vinden op de website van

Kernzorg, en hij komt van Joost

van Daalen. Joost richt (en richt

zich op) zorgverleningsproces-

sen. Volg zijn verandermethode

en het werk van de professional

aan het bed verloopt een stuk

doelmatiger. Door diezelfde pro-

fessionals in sterke mate in het

verbeterproces te betrekken

stijgt de motivatie op de werk-

vloer. Dat mes snijdt dus aan

twee kanten.

Een mooi

mens met

een mooie

propositie.

Een waar

voorrecht om

mee op te

trekken!

Vind Joost op

KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT

ssstttooonnnddd oooppp dddeee LLLooonnnggg LLLiiisssttt 222000000999 eeennn

dddaaattt llleee iiiddddddeee tttooottt bbb iii jjjwwwooonnneeennn vvvaaannn hhheeettt

MMMaaannnaaagggeeemmmeeennntttBBBoooeeekkkeeennnGGGaaalllaaa 222000000999,,,

gggrrraaannnddd iiioooooosss gggeeeooorrrgggaaannniiissseeeeeerrrddd dddoooooorrr

wwwwwwwww...mmmaaannnaaagggeeemmmeeennntttbbboooeeekkk...nnnlll ... EEEeeennn

BBBuuusssiiinnneeessssss BBBoooeeekkkeeennn BBBiiinnngggooo lll iiieeeppp aaalllsss

rrrooodddeee dddrrraaaaaaddd dddoooooorrr dddeee uuuiii ttteeerrrmmmaaattteee

aaammmuuusssaaannnttteee aaavvvooonnnddd...

OOOppp dddeee bbb iiinnngggoookkkaaaaaarrrttteeennn hhhaaaddd KKKzzzMMM

hhheeettt nnnuuummmmmmeeerrrttt jjjeee 222 gggeeekkkrrreeegggeeennn...

PPPuuuuuurrr tttoooeeevvvaaalll nnnaaatttuuuuuurrr lll iii jjjkkk,,, wwwaaannn ttt

nnniiieeetttsss vvvaaannn dddoooeeennn mmmeeettt dddeee eeeccchhhttteee

ssshhhooorrrttt lll iii sssttt ,,, mmmaaaaaarrr tttoooccchhh

mmmooooooiii mmmeeeeeegggeeennnooommmeeennn...

Over Present zijn…

Sil, (59) is manager en komt

voor coaching. Zijn baan staat

op het spel en hij is bang!

“Presentie is een manier van

doen waarbij de hulpverlener

zich aandachtig en toegewijd op

de ander betrekt, zo leert zien

wat er bij de ander op het spel

staat - van verlangens tot

angsten - die in aansluiting

daarbij gaat begrijpen wat in dié

situatie gedaan kan worden en

wie hij daarbij voor de ander kan

zijn. Dit kan slechts verwezen-

lijkt worden met gevoel voor

subtiliteit, vakmanschap en

praktische wijsheid.” (A. Baart)

Presentie, iets van hulpverle-

ners? En coaches/adviseurs dan?

Hilde te Riet

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner wwwwww..kkeerrnnzzoorrgg..nnuu

Page 46: Er is leven na Panopsis

N°42 April 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● 4 boeken, 1 gedicht, 1 artikel

● Over taal als tool

● Over lichaam en geest

● Over meesters en leerlingen

● Over Prince en vooral prinsesje

● Over golven en deeltjes

● Over vragen en antwoorden

De Taal als Tool

Toen Kluwer Management Tools

vroeg of ik een bijdrage wilde

leveren, dacht ik meteen: ‘Daar

heb je ze weer, die methoden en

instrumenten. Wéér een schema,

nóg een model, en toepassen ho

maar. Gewoon weer een boek

erbij op de stoffige plank. En

daar dan weer een artikel over

schrijven.’ Ik stelde mij en de

redacteur voor dat ik eigenlijk

maar één management tool ken,

en dat is diens taal. Daar mocht

ik wel iets mee. Best een goed

betoog, vind ik nog steeds. Maar

ik geef toe: het gaat meer over

goed spreken dan over goed

luisteren, hoewel het een het

ander impliceert. De PDF vind je

bij deze Panopsis. Wat vind jij?

LLeekkkkeerr lleezzeenn,, lleezzeenn,, lleezzeenn…… Weekje vakantie in Luilekkerland. Zwemmen, zonnen. Kolonisten,

Risk en Rummicub met de familie. Helemaal heerlijk. Boeken mee

in de koffer. Ook eentje in de handbagage, want geen kleintjes

meer. Het lezen kon al vliegende beginnen. En dan kan ik het niet

laten. Wat ik weet, moet jij natuurlijk ook weten. Dat heet kennis

delen. Panopsis dan ook helemaal omgegooid. BoekenBabbel

gewoon vier keer. HersenPanne aan de kant voor een wonder-

schoon gedicht dat ik van een wijze dame ontving. En links: mijn

liefde voor de taal gekoppeld aan de overtuiging dat managers op

dit punt nog veel beter kunnen en moeten. Weer aan’t werk dus.

SpeakersCorner

Heb geduld met alles wat

onopgelost is in je hart

En probeer vragen

met liefde te bezien,

Als kamers die

gesloten zijn

Of als boeken in een

volslagen vreemde taal.

Zoek nog niet

naar antwoorden.

Die kunnen je nog niet

gegeven worden,

Omdat je niet in staat

zou zijn ze te leven.

En het gaat erom

alles te leven.

Leef nu de vragen.

Misschien zul je dan

geleidelijk, zonder

het te merken,

Jezelf ooit op een dag in

het antwoord terugvinden.

Rainer Maria Rilke

BOEKEN●BABBEL Ik ‘hoorde’

dit boek in

de auto

vanaf CD.

Een leuk

experiment

op zich. Dat

terzijde. De

strekking is

dat lichaam

en geest in

fantastische wisselwerking zijn.

Dat westerse geneeskunde

mager afsteekt bij de oosterse.

Uit de pen van een in het westen

opgeleide neuroloog maakt dat

het betoog nog sterker. Je kunt

het boek zoals de subtitel sugge-

reert als stressverlagend middel

zien. Lees het ook als je geen

stress hebt: “een gezonde geest

in een gezond lichaam” wordt op

onnavolgbare wijze toegelicht.

Dr. David Servan-Schreiber:

Uw Brein als Medicijn

(2003) Kosmos

ISBN 978-902151191-7

BOEKEN●BABBEL Het begrip

Meester mag

dubbel opge-

vat worden:

voor de klas

en meester-

lijk. McCourt

schrijft over

zijn ervaring

als leraar

Engels in het

middelbaar (beroeps) onderwijs.

Dit is het pleidooi voor leraren

niet te vroeg af te haken: in het

jezelf worden en blijven word je

beter. Tegelijkertijd een hart

onder de riem voor docenten

bijvoorbeeld in het MBO. Want

wat een waardevol beroep is dat

toch, en wat kun je er allemaal

niet van maken. Als je tenminste

heer en meester blijft over je

eigen leerproces. Elke school zou

dit het team kado moeten doen!

Frank McCourt: Meester!

(2005) Prometheus

ISBN 90-446-0744-8

BOEKEN●BABBEL Voor hen die

Prince-2

kennen, is

de titel aan-

leiding tot

glimlachen.

De andere

kant van

projecten

leiden, de

Rijnlandse

kant wel te verstaan. Sociaal

constructief. Met Prince-2 kom je

tot ‘output’. Met De Kleine Prinses

tot ‘outcome’. Waardenvolle

projectvoering, daar gaat het

volgens mij over. In één adem

uitgelezen. Een must als

verandering in organisaties aan de

orde is. Met als conclusie dat prins

en prinses samen een goed duo

is. Chapeau aan beide vertellers!

Nicoline Mulder en Fokke

Wijnstra: De Kleine Prinses

maakt projectmanagement

stoer (2008) Dialoog

ISBN 978-90-80812-27-7

BOEKEN●BABBEL Ik had ooit

een 5 voor

quantum-

fysica en

begreep er

heel weinig

van. En nu

snap ik het

helemaal!

Eigenlijk

heel span-

nend, die zoektochten naar het

onzichtbare. Briljante geesten

bedenken verklaringen en for-

mules die pas veel later aange-

toond werden. Een boek over

doorzetters en toevalligheden.

Over collectief leren. Heel knap

verteld. Daardoor ook een mooi

geschiedenisboek. Het geeft

inzicht in hoe denkers werken.

En laat zien hoeveel meer er is…

Manjit Kumar: Quantum –

Einstein, Bohr and the great

debate about the nature of

reality (2008) Allen & Unwin

ISBN 978-184831029-2

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Page 47: Er is leven na Panopsis

N°43 Mei 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● UMCG-CvR wil Topreferent zijn

● MBOacademies.nl is één jaar

● Sociaal [---] isme

● Slaap jezelf Slim?

● Marina verbindt en verbeeldt

MBOacademies is jarig

Twee jaar geleden startte de

bouw van De Nova Academie, de

interne ‘huisacademie’ van ROC

Nova College. Opleidingsfunctie

in het kwadraat. Integrale com-

municatie van beleid. Epicentrum

van leren en ontwikkelen.

Een jaar geleden startte de ont-

wikkelkring MBOacademies.nl.

Gestimuleerd door MBO2010

haakten steeds meer bouwers

van ‘ROC-academies’ aan en be-

gonnen met en van elkaar te

leren. Op 9 juni 2009 vierden we

tijdens de achtste ontwikkelkring

onze eerste verjaardag. We heb-

ben nu 21 MBOacademies ver-

tegenwoordigd. We onderzoeken

samen waar elke academie staat

en welke vervolgstrategie oppor-

tuun is. De ‘decanen’ weten el-

kaar te vinden. En we gaan met

genoegen een nieuw jaar in.

Meer weten over deze bijzondere

‘learning community’? Surf naar:

en lees alle weblogberichten van

verleden tot en met heden.

UUMMCCGG--CCvvRR ggaaaatt vvoooorr TToopprreeffeerreenntt Met haar 650 medewerkers is het Centrum voor Revalidatie, onderdeel

van het Universitair Medisch Centrum Groningen, een toonbeeld van

hoogwaardige kwaliteit in zorgverlening. De ambitie reikt verder, zoals

blijkt uit de titel van het Strategisch Beleidsplan: “Over Muren Heen”.

Manager Zorg Ytje Jensma: “Wij willen een topreferente en daartoe in-

novatieve en zichtbare organisatie zijn, met excellente medewerkers

die de patiënt als partner behandelen en uitblinken in efficiëntie,” Sa-

men met beleidsadviseur Mirjam Mulder voert zij de regie over het op

handen zijnde veranderproces. Met als belangrijke uitgangspunten dat

het eigenaarschap van de verandering in de lijn ligt, dat over de in-

houd van het proces dialoog gevoerd en consent bereikt moet worden,

en dat Verbeteren iets anders is dan Vernieuwen, maar beide van

belang zijn voor succes. Deze en nog meer noties vormden de inzich-

ten zoals ontwikkeld tijdens en tussen twee sessies met alle CvR-lei-

dinggevenden. De opbrengsten? Draagvlak voor de Strategische Pro-

jecten. Naast het Wat-plan ook een Hoe-Plan in aanzet gemaakt. Prak-

tische innovatietechnieken geoefend. En samen de kopij vervaardigd

voor een Veranderkrant voor iedereen. Ytje: “We zijn nu echt in actie.”

HersenPanne Ik lees de laatste hoofdstukken

van Quantum, het spannende

verhaal over de ontdekking van

de quantumtheorie, met hoofd-

rollen voor Niels Bohr en Albert

Einstein. Ik stuit op: “… The size

of the Nazi vote stunned many.

In May 1924 the party had won

32 seats, and in the December

elections that same year, just

14. In May 1928 they did even

worse, winning a mere twelve

seats and 812,000 votes. The

result seemed to confirm the

Nazis as just another far-right

fringe group. Now little more

than two years later, they had

increased their share of vote

eight-fold and were the second

largest party in the Reichstag

with 107 deputies …” Ik kan de

tekst niet uit mijn hoofd krijgen.

Sociaal nationalisme? Ik sta

voor SOCIAAL CONSTRUCTIO-

NISME. De continue dialogische

zoektocht naar betere samen-

werking. Met de dialectiek als

voornaamste hulpmiddel. Blijf

het gebruiken, beste mensen!

BOEKEN●BABBEL Beste Guus,

jouw boek

bevat meer

inhoud dan

de titel doet

vermoeden.

“Begrijp je

brein beter”

zou ook ge-

kund heb-

ben. De on-

dertitel is terecht: je kunt het

boek heel snel tot je nemen, met

de heldere index, zijn gevarieer-

de opbouw, en veel boeiende

weetjes. Prik even door de ogen-

schijnlijk ‘populaire’ titel heen.

Als professional kun je hier nut-

tige kennis uit halen. Met name

over hoe je heel efficiënt infor-

matie kunt verwerken. En hoe je

dat dan weer toepast in je net-

werkontwikkeling. En nog meer.

Guus Pijpers: Slaap je slim!

Hoe win je tijd zonder iets te

missen. 2009 Nw.A’dam

ISBN 978-90-468-0550-3

NetGen●ten Het Rijnlands

congres bracht

ons in contact

en de grote

humanist zag

dat het wel

goed zat. Als scheikundige weet

Marina Noordegraaf alles van

“verbinden”. Dat doet ze o.a.

met Mens & Inspiratie en met

Tekst & Beeld. Mooi en indruk-

wekkend zijn haar beeldende

samenvattingen van bijzondere

boeken als Alice in Organisatie-

land en The Tipping Point. Haar

diensten helpen mensen verder

leren. Genoeg gezegd. Marina’s

plaatjes zeggen nog veel meer.

KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT

AAAlllsss wwweeerrrkkkbbboooeeekkk wwwooorrrdddttt hhheeettt mmmeeeeeerrr eeennn

mmmeeeeeerrr gggeeebbbrrruuuiiikkkttt ... DDDeee rrreeeccceeepppttteeennn

sssppprrreeekkkeeennn nnniiieeettt aaalll llleeeeeennn tttooottt dddeee vvveeerrr---

bbbeeeeee lllddd iiinnnggg,,, mmmaaaaaarrr llleeennneeennn zzziiiccchhh ooommm

‘‘‘bbbeeerrreee iiiddd ’’’ ttteee wwwooorrrdddeeennn...

ZZZoooaaalllsss bbb iii jjj dddeee mmmaaannnaaagggeeemmmeeennnttt---

tttaaallleeennnttteeennn vvvaaannn PPPaaarrrnnnaaassssssiiiaaa BBBaaavvvooo

(((222000...333...000999))) wwwaaaaaa rrr rrreeeccceeepppttt 111

(((VVVeeerrrppp lll iiiccchhhttt llluuuiiisssttteeerrreeennn))) tttooo ttt nnniiieeeuuuwwweee

iiinnnzzziiiccchhhttteeennn llleee iiiddddddeee...

OOOfff zzzoooaaalllsss bbb iii jjj UUUMMMCCCGGG---CCCvvvRRR

(((222888...555...000999))) wwwaaaaaa rrr vvvoooooorrraaa lll hhheeettt HHHoooeee---

PPPlllaaannn (((rrreeeccceeepppttt 999))) eeennn dddeee vvveeerrraaannndddeeerrr---

kkkrrraaannnttt (((rrreeeccceeepppttt 111000))) vvvoooeeerrr vvvoooooorrr

gggeeezzzaaammmeeennnlll iii jjjkkkeee aaacccttt iiieee vvvooorrrmmmdddeeennn...

EEEnnn eee iiinnnddd jjjuuunnniii iiisss dddeee VVVeeerrrttt iiicccaaallleee

DDDiiiaaa lllooooooggg hhheeettt ppprrraaakkkttt iiisssccchhh

mmmiiiddddddeee lllpppuuunnnttt vvvaaannn eeeeeennn ooonnndddeeerrrdddeeeeee lll

vvvaaannn EEErrr iiikkk MMMaaannndddeeerrrssslllooooootttsss llleeeaaadddeeerrr---

ssshhhiiippp jjjooouuurrrnnneeeyyy “““TTTooouuuccchhhiiinnnggg ttthhheee

CCCooommmmmmuuunnniii tttyyy SSSooouuulll””” ...

Goed kijken

"Mam, wat doe je?"

"Ik zet deze bloem op de foto"

"Waarom?"

"Omdat je dan zo goed kan zien

hoe mooi de bloem is. Als je van

een afstandje naar de bloem

kijkt, lijkt die niet zo bijzonder.

Maar als je er van heeeel dicht

bij naar kijkt, is ie prachtig...

Kijk maar"

Er volgt een eerbiedwaardige

stilte...

Enige tijd later klinkt het

enthousiast:

"Mam! Ik zie een heel lelijk

plantje. Die zal dan wel heeeel

erg mooi zijn van dichtbij!"

Marina Noordegraaf

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Mirjam Ytje

Contact is de basis

voor Samenwerking

www.marinanoordegraaf.nl

Page 48: Er is leven na Panopsis

N°44 Juni/Juli 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Acadroom en MBO Acadroom

● Hoe werkt ‘embedden’?

● The Connected Leader

● Otte Pieter Banga ‘support’

● Nieuwe rubriek: Mindz.kom!

● Wat iedereen steeds wist…

Dit doet de Acadroom

Een zogenoemde Huisacademie

manifesteert zich in vier typische

stadia: Opleidingsfunctie, Trai-

ningsinstituut, Integrale Beleids-

communicatie en Epicentrum

voor Leren en Ontwikkelen. Een

zich op deze manier ontwik-

kelende interne academie helpt

haar moederorganisatie een

Lerende Organisatie te worden.

De Acadroom is een onderzoeks-

instrument dat gebruik maakt

van de inzichten van het INK Ma-

nagementmodel en Spiral Dyna-

mics. Het geeft een positie-

bepaling van de Huisacademie en

een strategische richting om een

volgend ontwikkelstadium te rea-

liseren. Deze groei loopt via vier

ontwikkelpaden, die focuspunten

vormen voor de ‘academiebou-

wer’: Op de Kaart (erkend), Op

de Plank (aanbod), Op de Rit

(organisatie) en Op de Teller

(effecten). Zie www.acadroom.nl

RROOCC vvaann TTwweennttee iiss DDrroooommddeeccoorr Hoe het industrieel erfgoed de behuizing van een ROC kan worden, in

dit geval het oude Storkgebouw in Hengelo, is inderdaad een droom.

En zeker de moeite waard om eens een kijkje te nemen mocht je in de

buurt zijn. Een ROC is toch min of meer publieke ruimte. In dit geval

tevens het decor van een bijeenkomst rond de MBO Acadroom: het

ACADemie Referentie en Organisatie Ontwikkelings Model. Vijf

zogenoemde MBOacademies zaten bijeen om hun onderzoeksresultaten

met elkaar en met de onderzoekers te interpreteren.

V.l.n.r. zie je Jan ter Meer (ROC van Twente), Matina Fidder (ROC

Landstede), Wendy Klein (Research to Improve), Piet Jan Kuipers (ROC

DrentheCollege), Anky Marijnissen (ROC Nijmegen) en Rikie Oosthof

(ROC Twente). Carin Naus van ROC RijnIJssel moest al eerder weg. Vijf

gepassioneerde bouwers bezien de mate waarin hun huisacademie –

andere naam voor intern instituut voor opleiding en ontwikkeling van

medewerkers – een volgend stadium van rijpheid heeft bereikt. Dit

alles in het kader van het initiatief MBOacademies.nl, waar nog eens 16

ROC’s en hun academiebouwers bij zijn aangesloten. Wat een groei!

HersenPanne Embedded code. Huh? Piece of

cake voor web2.0-fanaten. En

voor HTML-kenners. Voorbeeld:

je hebt foto’s geparkeerd op

flickr.com. (Op zich al een pres-

tatie.) Je schrijft een weblog

(heel 2.0) en je wilt in dat blog

die fotoserie tonen. Dan zoek je

bij Flickr de “embed code” op.

Eerst zet je je blogtekst om in

html-code. Dan plak je de

flickr-embed code daar tussen

in. En dan vertaal je je blog-in-

html-code weer terug naar

normale edit-mode. En dan zie

je een mooie fotolijst tussen

jouw blogtekst. Ben je er nog?

Ik moest opeens denken aan

het ‘embedden’ van een nieuwe

medewerker in een bestaande

afdeling, of een nieuwe afdeling

in een organisatie. Meestal blijft

die zijn eigen taal spreken. Wat

wij vergeten te doen is de ont-

vangende organisatie eerst om

te zetten in de taal van het te

embedden object, dit dan pas

te embedden en dan het geheel

weer terug te zetten. Snappie?

BOEKEN●BABBEL Toen ik met

iemand over

Verbindend

Leidinggeven

sprak, maakte

zij me attent

op dit boek.

En waarachtig:

twee zielen,

één gedachte. Het gaat over de

wijze van leidinggeven die je

organisatie wendbaar maakt,

waarin het lekker werken is en

de prestaties optimaal zijn. Het

gaat dus over het bouwen aan

De Meesterlijke Organisatie. Al-

les draait om het werken aan -

en onderhouden van - de relatie

met je collega’s. Vanuit die band

ontstaat gezamenlijk presteren.

De VL Zelfreflector is niet alleen;

dit boek bevat diverse zelftests.

Emmanuel Gobillot: The Con-

nected Leader. Creating agile

organisations for people,

performance and profit.

ISBN-13: 978-0749448301

NetGen●ten Joost (Panopsis 41) zei dat ik Hil-

de moest ontmoeten. Zij bracht

me weer in contact met Otte Pie-

ter. Nog geen week later waren

we samen een klant aan het be-

dienen en vormden we een drie-

tal. Maak kennis met Otte Pieter

Banga van Banga & Partners, en

ook van Oaktree Media. Een rap-

pe denker, een warme persoon

en iemand met gezond zakelijk

instinct, die gaat voor de mens in

de organisatie. Vooral voor de

betrokkenheid van die mens, iets

waarvoor hij de ‘support team’

methode met succes hanteert:

bij grote veranderingen is het

zaak om in de zijlijn een dwars-

doorsnede van de organisatie

paraat te heb-

ben, als geweten

en als adviseur.

Een effectieve

veranderaar.

Maak eens nader

kennis, zeg ik je:

Mindz●kom!

Tijd voor een nieuwe rubriek in

Panopsis. Mindz.com is een socio-

business network, waar inmiddels

30.000 Mindzers werken aan hun

‘personal brand’. Via plaza’s, cir-

kels en events brengen zij groepen

gelijkgestemden bijeen voor stee-

vast inspirerende ontmoetingen,

soms met een ideëel, soms met

een commercieel karakter, vaak

met een combinatie van beide. Dat

kan allemaal in Mindz.com. Met

www.krachtzondermacht.nl als één

van de eerste Mindz-plaza’s, ben ik

een ‘early adopter’. Ik gebruik

Mindz zo intensief dat ik nu ‘heavy

user’ en ‘co-creator’ ben gedoopt.

Reden genoeg om in elke Panopsis

een Mindz-aspect te belichten.

Start eens bij www.mindz.com/

profiles/ceeshoogendijk. Word ook

een Mindzer en multipliceer je

contactuele mogelijkheden!

Wat iedereen wist…

Cultuur is gestold gedrag. En

gedrag is een gevolg van

iemands overtuigingen, waarden

en normen. Aldus zeggen Dilts

(logische neurale niveaus) en

Graves (Spiral Dynamics). En

Hofstede zegt iets over het

gedrag van leidinggevenden, dat

dus gestoeld is op hun set van

overtuigingen, waarden en

normen: “Onderzoek toont keer

op keer aan dat naarmate de

leidinggevenden meer het goede

voorbeeld geven, de (cultuur-)

verandering succesvoller zal

zijn”. Ja, ja, een die-kennen-we-

al-constatering, zou je zeggen.

Inderdaad, die kennen we al…

I rest my case.

Otte Pieter

Banga

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

ooppbb@@bbaannggaappaarrttnneerrss..nnll

Page 49: Er is leven na Panopsis

N°45 Augustus 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Boek Huisacademies op komst

● Bouwmeester Conny Daansen

● Organisatieleren betoogd

● Daan Quakernaats kathedraal

● Ted Baartmans beoordeelt MP

● Plaza verenigt academiegilde

● Dick Simons in balans

Meester in Ontwikkeling

De Nova Academie, de huisaca-

demie van ROC Nova College is

“voor en door” de medewerkers.

Ditzelfde principe is ook van

toepassing op Huisacademies.

Conny Daansen, bouwer van De

Nova Academie, mag met recht

bouwmeester worden genoemd.

In het Huisacademiesboek vertelt

zij haar verhaal, eigenlijk meer

een spannend avontuur. Als lid

van het gilde geeft zij daarmee

glansrijk invulling aan het “voor

en door” principe. De ware Huis-

academiebouwer helpt collega

academiebouwers met bouwen.

BBooeekk HHuuiissaaccaaddeemmiieess iiss oopp kkoommsstt!! Er komt een gilde van bouwers, er is een onderzoeksinstrument, en

alle beschikbare kennis en ervaring wordt in een duoboek opgetekend.

Allemaal bedoeld om organisaties in staat te stellen hun leer- en

verandervermogen duurzaam te verbeteren. Boek 1 komt er snel aan.

Iedere organisatie heeft voor haar medewerkers wel een interne

opleidingsfunctie, een huisacademie zogezegd. Die kan doorgroeien

naar TrainingsInstituut, naar Integrale BeleidsCommunicatie, tot Epi-

centrum van Leren en Ontwikkelen. Huisacademies helpt organisaties

deze performanceverbetering te realiseren. In co-creatie met een

groeiend gilde van ‘meesters in ontwikkeling’. En met de Acadroom,

die op basis van onderzoek vervolgstappen indiceert. Praktische

expertise rond huisacademies (en lerende organisaties) komt nu

beschikbaar in een duoboek – voor bestuurders respectievelijk P&O-

verantwoordelijken. Het biedt zowel stimulans als steun voor dit

ingrijpende en langdurig bouwproces aan de lerende organisatie.

Meesterlijke meemakers helpen het Huisacademiesboek aan kwaliteit

en succes. Over de vermogens van Ted Baartmans, Conny Daansen,

Daan Quakernaat en Dick Simons lees je elders in deze Panopsis. Dan

zijn er nog Marcel van Marrewijk van Research to Improve en Paul

Quist, uitgever van verbindende boeken. O, laat het nooit ophouden…!

HersenPanne Meer en meer raak ik ervan

overtuigd dat een organisatie

kan leren. Denk nu niet meteen

aan kennismanagement. Het

gaat mij om leren iets te doen.

Daar is elke organisatie toch

voor bedoeld, om iets voort te

brengen, richting een klant, af-

nemer, patiënt? Ik durf te stel-

len dat de kwaliteit van die

gezamenlijke organisatorische

prestatie niet wordt bepaald

door wat alle medewerkers indi-

vidueel aan training en

opleiding genieten, maar door

hoe ze hun bestaande

vaardigheden optimaal samen

inzetten. Toen ik daar eens ‘we-

tenschappelijk’ in ging graven

stuitte ik op artikelen met titels

als “organisatieleren bestaat

niet, individueel leren wel” en

“het product van leren is

kennis”. Zelfs de Society voor

Organizational Learning gaat

niet verder dan teamleren. Je

snapt het al: het boek over

Huisacademies gaat het eerste

echte betoog over

Organisatieleren inbrengen.

BOEKEN●BABBEL “Ga kathedra-

len bouwen”

is een verhaal

over de angst

om kathedra-

len te bou-

wen. Controle

leidt tot angst

voor risico en

gebrek aan

passie die nodig is voor innovatie

en groei. We moeten elkaar

leren afrekenen en vertrouwen

zodat er ruimte vrijkomt om

mooie dingen te maken… Aldus

management-inspirator Daan

Quakernaat, die de wereld van

organiseren verdeelt in zwart en

wit, met een voorkeur voor wit.

Via www.quakernaat.com kun je

zijn compilatie-DVD opvragen,

en daarna

hem boeken

natuurlijk. Is

dit toch nog

een boeken-

babbel!

NetGen●ten Zoek bij Google Afbeeldingen

naar Ted Baartmans en je ziet

behoudens zijn eigen pasfoto ook

een fotootje van onze premier.

Klik daar op en je ziet Ted in een

TV-programma desgevraagd een

oordeel vellen over het leider-

schap van J.P. Balkenende en

over de wijze waarop onze

minister-president zich aan zijn

volk presenteert. Baartmans, di-

recteur van De Presentatiegroep,

doet in die reportage aan ‘walk

your talk’. Een probate kennis-

making dus, zo via Google. Ted

adviseert en begeleidt leiders in

politiek en bedrijfsleven op het

gebied van hun persoonlijke

presentatie en

helderheid van

de boodschap

die ze brengen.

Een waardevolle

meemaker van

ons duoboek!

Mindz●kom!

Uiteraard beschikt Huisacademies

over een website, te bereiken via

www.huisacademies.nl. Je komt

dan op het gelijknamige Mindz-

plaza. (En zo is het weer gelukt

het onvolprezen socio-business

netwerk Mindz.com in het zonne-

tje te zetten.) In dit geval kozen

we voor een ‘besloten’ plaza. Wil

je lid worden dan loopt dat via een

verzoek aan de plazabeheerder

(schrijver dezes). We denken

namelijk aan een gilde van Huis-

academiebouwers en willen juist

hen op dit plaza verenigen. Heb jij

niet alleen plezier, maar ook prak-

tische ervaring in architectuur en

ontwikkeling van integrale pro-

gramma’s voor duurzaam leren en

ontwikkelen in/van organisaties?

Dan zien we jou graag plaza- en

misschien wel gildelid worden.

Verstand ∞ Gevoel

Welke bestuurder toont het

inzicht en de moed zich te

richten op het verander-

vermogen van zijn organisatie?

Welke bestuurder ziet dat leer-

vermogen en verandervermogen

synoniemen zijn en richt daartoe

de juiste ‘enablers’ in? Welke

bestuurder weet op die manier

zijn organisatie te vormen tot

het excellente voertuig om met

de juiste diensten de loyaliteit

van de afnemers te verhogen?

De bestuurder die ratio en

gevoel betrekt in het

veranderingsproces en beide

elementen weet samen te

smeden tot fundament voor

organisatorisch succes.

Dick Simons

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner www.depresentatiegroep.nl

Page 50: Er is leven na Panopsis

N°46 September 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● MBOacademies.nl start door

● TNT Masters is een lesje EFQM

● Slow Control intrigeert

● Boek: Turning to one another

● Mauk Mulder en Cees Maas

● Verbindend Leidinggeven plaza

● Ragfijn rijm van Rilke

TNT: meester in Masters

De TNT Masters Award is een

jaarlijkse interne competitie waar

ambitieuze afdelingen en projec-

ten met hun duurzaam geleverde

prestaties om een grote eer

strijden. Daarvoor moeten ze

hun casusbeschrijving laten be-

oordelen aan de hand van strak

te hanteren EFQM-maatstaven.

Sandra Schipper is

de trekker van dit

proces namens TNT

Post. Zij formeert

een jury van in- en

externe assessoren.

Nu de tweede keer in dat gezel-

schap verkerend voel ik mij nog

steeds leerling. Toegegeven, het

is een klus: het doornemen, be-

oordelen en scoren van de vele

inzendingen. Oefening kan ik

beter zeggen. Wat is die consen-

susbespreking met de andere

juryleden toch een feest! Organi-

satieontwikkelaars onder elkaar

in een superdialoog. Hiervoor

mag je mij ’s nachts wakker

maken. En chapeau voor TNT dat

ze dit zo weten te continueren!

DDee MMBBOOaaccaaddeemmiieebboouuwweerrss lleerreenn ddóóóórr!! Het verhaal (sprookje) van MBOacademies.nl laat zich teruglezen op

de gelijknamige website. Inmiddels zijn de academiebouwers van 22

ROC’s aangesloten bij wat wij de Ontwikkelkring noemen. Of de

‘learning community’ zo je wilt. Allemaal actief met het duurzaam

organiseren van het leren en ontwikkelen van en in hun organisaties.

Na de welverdiende zomerstop startten we ons tweede jaar met een

welgevulde zaal. Er waren oudgedienden, sommigen bouwer van sterk

ontwikkelde academies, die hun rijke ervaring graag delen. We hadden

nieuwkomers die nog veel te doen staat, maar die ook veel te brengen

hadden. Frisse ambities. We verdiepen ons in het organiseren van de

academie, geen sinecure als hij succesvol en dus veelgevraagd wordt.

Een kringlid demonstreert een ICT-oplossing om de opleidingslogistiek

te stroomlijnen. ’s Middags werken we volgens Appreciate Inquiry:

Verwoorden, Verdiepen, Verbeelden, Vormgeven, Verwezenlijken. De

bilaterale waarderende interviews halen onvermoede talenten naar

boven. Hoe complex en integraal het academieconcept ook moge zijn;

juist zo’n individuele sterkte van de academiebouwer kan het verschil

maken. William O’Brien zei: “The success of an intervention depends

on the interior condition of the intervenor.” Dit citaat komt uit een

Theory U presentatie. De U: echt iets voor onze ontwikkelkring!

HersenPanne Voor een paradox kun je mij

wakker maken. Ik ben zelf na-

melijk nogal paradoxaal. Wis-

kunde en sociaal constructivis-

me; willen regisseren van ont-

wikkeling. De Slow Control con-

ferentie op 25.11.09 vraagt mij

gespreksleider te zijn van Emiel

Eckstein en Guust Verpaalen.

Ik, gespreksleider? Een paradox

op zich. Twee ex-topmanagers

uit de tabaksindustrie. Slow?

Emiel ken ik aardig. In al zijn

dynamiek en daadkracht is hij

inderdaad Slow. Met Guust wi-

lde ik graag ook kennismaken.

Om je een idee te geven: hij

vertelde over vergaderzalen die

vernoemd waren naar sigaret-

tenmerken. “Om 12 uur in zaal

Marlboro.” Guust zorgde ervoor

dat de namen werden omgezet

in de kernwaarden. “Van 9 tot

11 in Respect.” Wát slim, wát

mooi, wat effectief! Ga Emiel en

Guust – en nog meer Slowheid -

beluisteren op Slow Control. Ge-

woon even intikken op Google

en inschrijven. 25 November!

BOEKEN●BABBEL ‘Simple con-

versations to

restore hope

to the future’

luidt de sub-

titel. Als je

daarop niet

meteen ver-

liefd wordt,

dan gebeurt dat wel op blad één

waar je een magnifiek gedicht

van Rilke kunt lezen. (Zie drie

kolommen naar rechts.) De crux

van dit mooie en ook praktische

boek: alle grote veranderingen

gebeurden omdat een paar men-

sen een bepaalde wens of hoop

tegen elkaar uitspraken. Deze

kunst van de conversatie moeten

we weer leren verstaan. En het

boek geeft alle handreikingen.

Met dank aan Marjan voor de tip.

Margaret J. Wheatley (2009).

Turning to one another. San

Francisco: Berrett Koehler.

ISBN 978-1-57675-245-9

NetGen●ten Mauk Mulder, de

gelauwerde ‘rebelse

professor van de

macht’, auteur van

Logica van de Macht

en inleider van Kracht zonder

Macht. Op hogere leeftijd dan wie

ook zou denken, en scherpzinnig!

Cees Maas, de

voormalig CFO van

ING, de eerste die

zelfkritiek betoonde

over het banken-

gedrag en alleen

daarom al een goed en wijs man.

Mauk en Cees schaarden zich on-

afhankelijk van elkaar achter

Verbindend Leidinggeven. Dertig

jaar geleden was Cees de leerling

van Mauk. Laatst zagen ze elkaar

weer. Of de tijd had stilgestaan

memoreerden zij de details van

toen tijdens die leergang. Wát

een geheugens, wat een lessen

voor Dick Simons en mijzelf. Wat

een gave ontmoeting was dat!

Mindz●kom!

Op het Mindz-plaza Verbindend

Leidinggeven staat een welhaast

oneindige reeks van blogreacties

rond de vraag: “Hoe verbeelden

wij Verbindend Leidingeven?” Op

9.9.2009, the Day of Interconnec-

tedness, kwamen de bloggers sa-

men. Gert Veenhoven nam zijn

schildersgerei mee. In de verbin-

ding ontstond ons beeld. Te be-

zichtigen bij Seats2Meet Utrecht.

Presencing?

You must give birth to

your images.

They are the future

waiting to be born.

Fear not the strangeness

you feel.

The future must enter

before it happens.

Just wait for the birth,

for the hour of new clarity

Rainer Maria Rilke

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 51: Er is leven na Panopsis

N°47 Oktober 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Vlamingen zijn voorbeeldig in AI

● Hoezo eigenlijk: non-profit?

● Spiral Dynamics bij Defensie

● HET is niet te geloven? Toch wel!

● Guust Verpaalen een alchemist?

● In digitale dialoog met Rebecca

● Gert is 2.0 geworden

Spiral Dynamics en EFQM

bij Defensie Leergangen

Sinds jaar en dag maakt The

Management Challenge deel uit

van de opleiding Middelbare

Defensie Vorming.

Bedenker en gedreven spelleider

is Willem Jan van der Veldt (links

op de foto op de rug gezien). Bij

MDV doen we de simulatie met

50 deelnemers. Het wordt altijd

als leuk en leerzaam ervaren.

Dat het spel gebaseerd is op het

EFQM Excellence Model, wist je

al. Wist je ook dat elke maat-

regel correspondeert met een

SD-waardesysteem? Vandaar dat

het inleidend college naast inte-

graal management ook persoon-

lijk leiderschap in relatie tot SD

behandelt. Zeer waardevol voor

managers, dit simulatiespel.

335500 AApppprreecciiaattiivvee IInnqquuiirryy aaaannhhaannggeerrss!! Op 15 oktober vond in het voetbalstadium te Genk de bekronende

conferentie plaats van het Lerend Netwerk “Ontwikkelen vanuit Talent

en Bezieling”. Met 330 Vlamingen en een kleine twintig Nederlanders.

Die laatsten vrijwel allemaal lid van het Nederlands AI-netwerk. Er viel

daar namelijk niet alleen wat te beleven, maar vooral ook iets te leren!

Surf naar www.vuurwerkt.be en klik de link naar het Lerend Netwerk.

Waar gaat dit over? Over het verleiden van tientallen organisaties tot

het adopteren van AI als handelingsprincipe. Doorontwikkelen vanuit

sterkten, luidt het devies. Daar kom je verder mee, zo bleek uit de

vele miniworkshops die we konden bezoeken. Het inzetje toont ons

busje met leden van de AI-werkgroep die het Vlaamse initiatief naar

Nederland wil “kopiëren”. Van links naar rechts: Marieke Cornelissen,

ondergetekende, Annet van de Wetering, Jeanette Schoonewille,

Marcel van Marrewijk en Ineke van Vlimmeren. Op de grote foto zie je

links naast het inzetje prof. Ron Fry die het publiek in tien minuten

wist te vertellen wat de waarde van Appreciative Inquiry kan zijn. Surf

eens naar http://www.mindz.com/plazas/DE_WAARDE_VAN_KRACHT.

HersenPanne Het was mijn eerste keer dat ik

Ron Fry persoonlijk kon beluis-

teren. Hij trof mij met zijn

eigenlijk simpele zienswijze:

“Als je redeneert vanuit het

verminderen van Slecht, dan

kom je hooguit bij Niet Slecht

uit; als je redenert vanuit het

verbeteren van Goed, dan zijn

de mogelijkheden onbeperkt.”

Op een ander moment zie ik op

een slide een opdeling van het

Lerend Netwerk in ‘profit’ en

‘social profit’ organisaties. De

Vlaming naast mij (met de rode

trui) zegt: “Awel, dat noemen

jullie in Holland non-profit, is

het niet?” Alleen al voor deze

opmerking was de rit naar Genk

waardevol. Wij zitten in Neder-

land nog compleet in het foute

paradigma, en het feit dat wij

spreken van non-profit organi-

saties is daar een huivering-

wekkend voorbeeld van. Ik heb

stante pede de terminologie

‘non profit’ verworpen en spreek

nu alleen nog van Social Profit

organisaties. Nou jullie nog!

BOEKEN●BABBEL Naar mijn idee

is de inhoud

van dit boek

veel mooier

dan de omslag

doet vermoe-

den. In grote

veranderingen

is altijd sprake

van een Ik, een Wij en een Het.

Er is altijd het Mooie, het Goede

en het Ware. Deze klassieke

drie-eenheid gaat voor de lezer

leven dankzij de vele direct uit

de fabriek gegrepen casuïstie-

ken. Die maken het model veel

meer dan een modelletje. In dit

geval moet je dus even door het

kaft heenkijken en zorgvuldig

verder bladeren. Een ingrijpend

veranderingsproces aangrijpend

beschreven. Waardevolle stof.

Daniel Ofman en Guust

Verpaalen (2006). HET is niet

te geloven. Van reactief nar

creatief leiderschap. Servire.

ISBN 9789021580166

NetGen●ten Guust Verpaalen mocht ik gaan

ontmoeten omdat ik tijdens de

Slow Control conferentie op

25.11 leider ben van zijn gesprek

met Emiel Eckstein, ook een ex

bestuurder uit de tabakindustrie.

Emiel kende ik al, dus ik vind het

niet vreemd meer om in welke

branche dan ook zeer verlichte

managers tegen te komen. Zo

ook Guust. Van hem komt het

allerBeste idee van Nederland om

de vergaderzalen op kantoor te

vernoemen naar de kernwaarden

van de onderneming. “We zien

elkaar maandag in Respect.”

Briljant. Guust is inmiddels zelf-

standig professional en druk met

zijn nieuwe boek, waarin de oude

alchemie één van zijn bronnen

vormt. Dat belooft wat. Zie Guust

op 25.11 in Seats2Meet of surf

meteen naar:

Mindz●kom!

Het snelgroeiende sociale netwerk

Mindz.com speelde creatief in op

de Week van de Dialoog, door de

nieuwe Digitale Dialoog module te

introduceren. Samen met Rebecca

Kanne was ik één van de proef-

konijnen, met als conclusie dat dit

weer een waardevolle toevoeging

is op de vele manieren waarop je

elkaar in Mindz kunt ontmoeten.

Onze dialoog is nog lang niet ten

einde. Om hem te volgen surf je

naar onderstaande link.

http://www.mindz.com/plazas/

Nederland_in_Dialoog/dialogues/

GERT 2.0

Onder het mom van “je gaat

het pas zien als je het door

hebt” ben ik inmiddels in

dialoog in cyberspace en kan

met droge ogen uitleggen wat

met de extensie 2.0 bedoeld

wordt. Hoewel gestart in de

context van het world wide

web zie je 2.0 te pas en te

onpas gebruikt worden (burger

2.0, makelaar 2.0, boek 2.0)

en vooruitstrevend als ik wil

zijn roep ik mijzelf dan ook uit

als Gert 2.0. Langs deze 1.0

weg mijn oproepje om mij eens

op te zoeken op Mindz.com en

te ondekken wat leiderschap,

verbindingen, emoties,

schilderijen en aikido volgens

mij met elkaar te maken

hebben.

Gert

Veenhoven

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

www.phidelity.com

Page 52: Er is leven na Panopsis

N°48 November 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● ‘Krachtbron’ komt er aan…!

● NSCU verbindt academies

● Duurzame management school

● Gelezen: Blended Coaching

● Andrea Henning is wezenlijk

● De Slow Learning Community

● Andrea’s bron van jou…

Krachtbron van een Lerende Organisatie Huisacademies, gilde van acade-

miebouwers, gaat kort na elkaar

twee boeken uitgeven. Samen

ontsluiten ze de overwegingen,

drijfveren, inzichten en expertise

benodigd om in organisaties

duurzaam (verder) te bouwen

aan het leren en ontwikkelen.

‘Krachtbron van een Lerende

Organisatie’ opent met de sa-

menwerkende knuisten van

meesters Conny, Daan, Dick

Marcel en Cees. Het boek bevat

een spannende praktijkcasus,

een ronde langs huisacademies,

een nieuwe kijk op organisa-

tieleren, en het rijk geïllustreerde

kathedralenverhaal van

inspirator Daan Quakernaat.

‘Krachtbron’ komt in februari uit,

kan in januari besteld worden.

Zie huisacademies.nl.

UUnniivveerrssiittiieess eenn AAccaaddeemmiieess iinn ccoonnttaacctt…… Eind vorige eeuw onderzocht Martijn Rademakers het (Amerikaanse)

fenomeen van de corporate university. Het vormde aanleiding voor de

oprichting van de Nederlandse Stichting voor Corporate Universities

(NSCU). Tien jaar later legde Mieke Posthumus, NSCU-lid van het

eerste uur, contact met het gedreven team van Huisacademies.

Daaruit blijkt al één zekerheid:

academiebouwers vinden elkaar snel.

Inmiddels is de verbinding tussen beide ‘academie-bevorderaars’ al

danig geëxploreerd. Zo bezocht ik op aandragen van Mieke zes bij de

NSCU aangesloten ‘huisacademies’. Van de gemeentelijke West-

Friesland Academie, tot de Q8 Academy, van het Rijkswaterstaat

Corporate Learning Center tot de Leerschool van het Albert Schweitzer

Ziekenhuis. Het was elke keer thuiskomen. Elke keer een bevestiging

van de Huisacademies overtuiging dat het organiseren van het

leerproces veel verder kan en moet dan een conventionele

opleidingsafdeling of een intern trainingsinstituut. Echte

academiebouwers stellen alles in het werk om hun moederorganisatie

tot Lerende Organisatie te ontwikkelen. Samenwerking is daarbij het

trefwoord: tussen beleidsproducenten en beleidsconsumenten, tussen

staf- en lijnafdelingen en met integrale inzet van alle beschikbare

media. Dat NSCU en Huisacademies elkaar vooral willen versterken,

ligt dan ook voor de hand. Te beginnen met het opnemen van een aan

de NSCU-activiteiten en -leden opgedragen hoofdstuk in Krachtbron!

HersenPanne In het relatiemagazine van ROC

Nova College lees ik dat zij de

TNT Management School accre-

diteren met een MBO4 diploma.

En opeens ben ik heel trots.

Plaatsvervangend trots wel te

verstaan. Wat is het geval? Bij

Nova College hielp ik De Nova

Academie bouwen en wie wel

eens naar mboacademies.nl is

gesurfd, weet tot waartoe dat

heeft geleid: een landelijk rol-

voorbeeld van een huisacade-

mie. In de negentiger jaren was

ik ook al academiebouwer, maar

toen noemde ik mezelf zo nog

niet. Ik bouwde aan de Advan-

ced Learning Environment van

TNT, afgekort tot TALENT.

Belangrijk onderdeel daarvan

was de managementleerlijn

TMS: TNT Management School.

Jaren na dato – de grondleggers

zijn allemaal ruim vertrokken –

bestaat hij dus nog steeds. Ik

geloof dat ik dat nu bedoel met

duurzaam organiseren van leren

en ontwikkelen: toekomstvast.

Voer voor academiebouwers!

BOEKEN●BABBEL ‘Blended’ leren

is in feite niets

nieuws onder de

zon. Toch is er

alle reden om

dit boek als

waardevol te

beschouwen.

Ten eerste omdat ontwerpers

van leertrajecten nogal eens

consessies doen aan de principes

van het ‘blended’ terwijl dat de

effectiviteit en de efficiëntie van

het leren en het veranderen echt

ten goede komt. Tweedens om-

dat Aldert en Rob spreken van

blended coaching, wat intrigeert.

Ten derde omdat het boek vol

staat met praktijkervaringen en

dus veel meer biedt dat theorie.

Noem het een ‘wake up call’!

Aldert van Buuren en Rob

Remie (2009). Blended Coa-

ching. Organisatieverniewing

door sociaal leren. Quist.

ISBN 978-90-77983-50-8

NetGen●ten Andrea Henning ontmoette ik tij-

dens de Slow conferentie , ruim

een jaar geleden. Ik begreep dat

zij actief was met ‘learning com-

munities’ alleen had ik dat begrip

nog niet echt geleefd. Later be-

greep ik dat Andrea de facilitator

is van de (learning) community

van de vanuit Slow geïnitieerde

learning communities. Ben je er

nog? Meta-community-facilitator

dus. Verbinder van verbinders.

Mensen en organisaties die een

LC willen starten doen er goed

aan zich door Andrea te laten ad-

viseren. Om haar kringgenoten

nog meer collectieve diepgang en

‘helder weten’ te gunnen be-

kwaamde Andrea zich bij Claus

Otto Scharmer in diens Theory U,

en is zij inmiddels veel gevraagd

in groepen die het

proces van Open

Mind, Open Heart

en Open Will wen-

sen te ervaren.

Mindz●kom!

De SLOW-beweging heeft naast de

subkring Slow Control tevens Slow

Learning voortgebracht. Dit is een

werkgroep die onder meer veldon-

derzoek gaat doen naar het (mo-

gelijke) fenomeen Organisatie-

leren. Op 11 februari 2010 staat

een Slow Learning Event op de

rol, waarin onder andere de eerste

bevindingen zijn te vernemen, en

waar ook Jaap Peeters en black

belt Tai-Ki-Ken Peter Velseboer

een bijdrage leveren. Wil je Slow

Learning meemaken dan wel op

de hoogte blijven? Haak aan!

www.slowlearning.nl

(Een Mindz.com plaza natuurlijk.)

BRON

Als ik je bron zie

begrijp ik je,

ik kan bij je blijven,

nieuwsgierig zijn.

Als ik je bron zie, dan word ik

gewaar van de Mijne,

als jij mijn bron ziet dan

begrijp ik hem beter.

Als jij mijn bron ziet dan

begrijp ik me Zelf beter.

Als jij mij je bron laat zien dan

“verlicht” je jezelf.

Als ik jou de Mijne laat zien, en

je ziet hem echt,

dan verlicht jij mij.

We verlichten elkaar!

We zijn bewuster, bewuste

creatoren……..

En dat is Mijn bron.

Andrea

Henning

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner [email protected]

Page 53: Er is leven na Panopsis

N°49 December 2009 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Verbindend Leidinggeven Event

● Hoe verbindend is de IM?

● Proeftijd in Twitter

● Slow Management over Leren

● Ron Crone, bakker en IM

● Conferentie IM2.0 @S2M

● Denkadviseren

Een avondje VL, wie wil dit meemaken?

Welbeschouwd mag de hiernaast

beschreven professionaliserings-

avond een succes worden ge-

noemd. Op dit moment is het

wederom versterkte VL-bestuur

druk met het ontwikkelen van

diverse diensten waaronder een

professionele leergang Verbin-

dend Leidinggeven. Het middagje

of avondje VL voor bedrijven en

instellingen is nu al beschikbaar!

Een programma van 3 uur omvat

een op de

doelgroep geënt onderzoek

met VL Zelfreflector

een verbindende

presentatie om ‘rapport’ te

maken

ludieke,

constructieve analyse van de

onderzoekuitkomsten

begeleide

dialogen a.h.v. de persoonlijke

VL-rapportages

verdieping en

vertaling m.b.t. Verbindende

Competenties

de ruimte om dit

te verbinden met de

doelen/intenties van de

organiserende instelling

Neem voor meer info en agenda

contact op met [email protected]

IInntteerriimm MMaannaaggeerrss zziijjnn ooookk VVeerrbbiinnddeenndd Afgelopen november kwamen ruim 100 interim managers af op een

professionaliseringsavond over Verbindend Leidinggeven. Onder de be-

zielende coördinatie van Ron Crone (zie NetGenoten), en het ruimhar-

tig toezicht van ORM-voorzitter Ben Dijkstra (links op de linkerfoto),

mocht ondergetekende, geflankeerd door VL-medebestuursleden, het

geinteresseerde publiek meenemen in een zeer constructief proces.

De deelnemers hadden vooraf de VL-Zelfreflector ingevuld, die met

enkele meeloopvragen tot een mini-onderzoek was omgedoopt.

Daaruit kon worden opgemaakt dat de aanwezige IM-ers gemiddeld

76% van de ideale VL scoren. En dat IM-ers die succesvol zijn in crisis-

en verandermanagement nog hoger scoren. Staat tegenover dat pro-

ject- en vervangingsmanagers weer beduidend minder verbindend lij-

ken te opereren. Wetenschappelijk gezien allemaal behoorlijk dun,

maar als voer voor dialoog deed het wat het moest doen. Na de pauze

gingen de aanwezige druk met elkaar in gesprek over welke vaardig-

heden mogelijk verder ontwikkeld zouden moeten worden, en wat dat

zou kunnen betekenen voor de professionaliseringsprogramma’s van

de Orde van Register Managers die inmiddels als Nederlandse Vereni-

ging van Interim Managers (NVIM) door het leven gaat. Voor schrijver

staat nu vast dat er vele sociaal constructieve IM-ers bestaan. Mooi!

HersenPanne Een jaar geleden zat ik tijdens

een Mindz-etentje naast ene

Erwin Blom. Wist ik veel. Bleek

de eerste Twitteraar van Neder-

land te zijn. Het heeft toch nog

een jaar moeten duren, en de

nodige aansporingen uit diverse

hoek, maar rond de Kerst ben ik

dan toegetreden tot het corps

van de korte-berichten-makers.

Ik heb mijzelf een proeftijd ge-

geven. Mindzer Kees Romkes

(@kromkes) gaf aan dat de lat

ligt bij 100 volgers na 100

dagen. Daarboven ben ik een

Birdie-blijver geworden;

eronder moet ik mij afvragen of

Twitter wel mijn ding is. Zover

ben ik nog niet, maar ik vind

het leuk en weet nog niet

waarom. Vele mensen hebben

vele aardige en nuttige zaken te

melden. De sport van het

comprimeren tot 140 tekens is

boeiend. Daar is HersenPanne

een peulenschil bij vergeleken.

En Nationaal Mental Coach Wim

de Bie is goed. Nou ja, vind mij

dus op Twitter, roepnaam:

verticaldialog.

BOEKEN●BABBEL Voor de veran-

dering dit keer

eens geen boek

in de aandacht,

hoewel… Het

kwartaalblad

Slow Manage-

ment is kwantitatief en kwalita-

tief het predikaat ‘boek’ zeker

waardig. Deze week verschijnt

nummer 11, geheel gewijd aan

Leren en Ontwikkelen. Voor een

uitgebreid artikel over Learning

Communities mocht schrijver

dezes namens MBOacademies

zijn zegje laten optekenen. Voor

een recensie van Krachtbron was

het helaas nog net iets te vroeg.

In het blad wordt ook verteld dat

er op 11.2.10 bij Seats2Meet

een boeiend Slow Learning Event

te bezoeken valt. Surf daarvoor

naar www.slowlearning.nl.

Slow Management Magazine

Bestellen of abonneren bij

www.managementboek.nl

NetGen●ten Ron Crone is een mooi mens.

Van oorsprong bakker, nu inte-

rim manager van professie. Ron

doet alles met passie. Hij is de

motor achter de professionalise-

ringsavonden van de Orde van

Register Managers, thans NVIM

geheten. Dit is iemand die men-

sen voor zich kan winnen en hen

kan mobiliseren. Een leider dus.

Ik weet eigenlijk niet zoveel van

interimmers, maar Ron is iemand

die het verschil kan maken en

dat ook doet. Laat ik het anders

zeggen: wij ontmoetten elkaar

op het Rijnlands congres. Hij or-

ganiseerde voor 100 IM-ers een

avond Verbindend Leidinggeven.

Ludiek en uniek is zijn bedrijfs-

naam: On-n-on. Ron heeft mijn

beeld van de

interim mana-

ger duurzaam

en ten positie-

ve bijgesteld!

Mindz●kom!

Interim manager Reyer Brons

pakte Mindz.com met beide

handen aan. Hij heeft niet alleen

zijn Personal Branding Pagina

netjes ingericht, maar is ook

meteen plaza Interim Manager 2.0

gestart. Met op 29 januari een

IM2.0 Event.

Via onderstaande link kom je op

het IM2.0 plaza terecht, en van

daar surf je met één muisklik naar

de inschrijving voor 29.01.2010.

www.mindz.com/plazas

/Interim_Manager_2_0

(Een Mindz.com plaza natuurlijk.)

Denkadviseren

Mijn boodschap voor jou is dat

ook jij in dit nieuwe jaar er

weer toe mag doen en

betekenisvolle relaties mag

ontwikkelen. In 2009 heeft een

cursus denkadviseren mij dat

inzicht gebracht. Hoe zou je

omgeving eruit zien als je

nieuwsgierig bent en aandacht

hebt voor de ander en je je

kunt verwonderen over het

gewone? Hoe zou het zijn om

je dagelijks te kunnen

verbazen over de vanzelf-

sprekendheden? Wat denk je

van gewoon luisteren? Zou dat

wellicht de oplossing zijn voor

veel maatschappelijke

vraagstukken? Je kunt er

gewoon zelf mee beginnen, je

hoeft op niemand te wachten.

Ron Crone

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

[email protected]

Page 54: Er is leven na Panopsis

N°50 Januari 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

1.3.2010 KRACHTBRON SYMPOSIUM & BOEKPRESENTATIE

Ons meesterwerk is ophanden! Krachtbron van een Lerende Organisatie verschijnt op 1 maart 2010. Een pleidooi voor het duurzaam

bouwen aan de lerende organisatie. Seats2Meet vormt het zinderende toneel voor dit feest van en voor huisacademiebouwers (i.o.).

Via www.krachtbron.org bekijk je een preview van het boek, bestel je via voorintekening of schrijf je je in voor het Krachtbron Symposium.

Dit alles was natuurlijk niet mogelijk geweest zonder de kundigheid en tomeloze energie van meemakers Conny, Daan, Dick en Marcel. DANK!

Dankjewel Conny! Voor het mogen meemaken van

jouw kathedraal De Nova Acade-

mie. Voor je integrale leider-

schapskwaliteiten. Voor het lef

om jouw ervaring zo transparant

te delen met de Krachtbron-

lezers. Voor jouw streven naar

zo menselijk mogelijke organisa-

ties. Voor jouw attitude van een

leven lang blijven leren!

Dankjewel Daan!

Voor jouw ongeëvenaarde passie

voor kathedralen(bouwers). Voor

je ambachtelijke foto’s. Voor je

magnifieke kookkunsten. Voor je

fabuleuze champagnekennis, en

het proeven daarvan! Voor je

praktische sprekerstips. Voor je

eigenwijsheid. Voor je pakkende,

humorvolle, hoogst persoonlijke

en vooral leerzame hoofdstuk!

Dankjewel Dick! Voor jouw bemiddelend vermo-

gen. Voor het leggen van die hele

mooie contacten. Voor je geduld

en je heldere afwegingen. Voor

jouw verbindend leiderschap. Voor

je nuttige zakelijke instincten.

Voor je wijze lessen op de golf-

baan. Voor de rust die je weet te

brengen in ons dynamische gezel-

schap. Voor je responssnelheid!

Dankjewel Marcel!

Voor jouw duurzame stijl van

leven en ondernemen. Voor jouw

onuitputtelijke stroom van

ideeën en nieuwe bewegingen.

Voor jouw deskundigheid op het

gebied van ontwikkeling in de

ruimste zin. Voor het meemaken

van onze Acadroom. Voor je

zelfreflecties. Voor je continue

beschikbaarheid en bereidheid!

www.KRACHTBRON.org

Page 55: Er is leven na Panopsis

N°51 Februari 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Lesje in Organisatieburgerschap

● Mini-acadroom als binnenkomer

● Is Panopsis 2.0 of helemaal niet?

● De Zwarte Zwaan is geen toeval!

● Mieke Posthumus leert het liefst

● Haak aan op krachtbron.org

● Daan Quakernaat spreekt toe

“Ik wil ook een Huisacademie!”

Een veelgehoorde kreet sinds het

uitkomen van ons boek Kracht-

bron van een lerende organisa-

tie. In feite heeft elke organisatie

al een huisacademie – de oplei-

dingsafdeling is er eentje – maar

de vraag is hoe volgroeid die is

in het perspectief van ‘duurzaam

organiseren van leren en ontwik-

kelen’. De Acadroom is hét in-

strument (www.acadroom.nl) voor

uitgebreide positiebepaling en

geeft advies over de doorgroei-

strategie. Voor hen die snel ken-

nis willen maken met het jargon

van Huisacademies, is er de

mini-Acadroom op basis van 16

kaartjes. Perfect voor een mana-

gementworkshop. Mail voor meer

info naar [email protected]

MMaasstteerrccllaassss ““OOrrggaanniissaattiieebbuurrggeerrsscchhaapp”” Onder de bezielende leiding van sectordirecteur Anja Hagenaars

(rechterfoto) en ondersteund door academiebouwer Carin Naus wil

ROC RijnIJssel in drie jaar een Lerende Organisatie worden. Een reeks

masterclasses gevolgd door het Lentefestival, vormt één van de acti-

viteiten om de medewerkers dit mooie initiatief te laten Meemaken.

Ondergetekende mocht van Huub Melis (puberbrein), Mathieu Wegge-

man (kenniswerkers) en Marc Vermeulen (organisatie) het stokje over-

nemen om het collectieve leren van een organisatie te behandelen en

koos als thema “Organisatieburgerschap”. Dit is de eigenschap die in

principe iedere medewerker bezit, maar die de moeite waard is om uit

en te na geoefend te worden. En dat deden ze, die 100 docenten, staf-

professionals en leidinggevenden die zich voor de masterclass hadden

opgegeven. Het gezamenlijk eindproduct was een Witboek met ant-

woorden op vragen als “wat is het doel van ons ROC” en “wanneer

doen we het goed”. Het proces omvatte onder meer zelfonderzoek

naar drijfveren en waardensystemen, waarderende interviews, een

heuse ‘Lagerhuis Dialoog’ (dus met andere spelregels dan in het

debat) en het samen leggen van de Sagrada Puzzel, als metafoor voor

de mate waarin je kiest om zelf een bijdrage aan het grotere geheel te

leveren. Perfect georganiseerd en gecatered door het ROC. Een genot!

HersenPanne Dit is mijn 51-ste Panopsis. Ik

begon er mee toen ik een paar

maanden zelfstandig bezig was.

Exclusieve verspreiding onder

mensen die ik ken en die mij

kennen. Bedoeld als vrienden-

dienst en dus niet als ‘spam’.

De eerste ging naar 80 mensen.

Deze gaat naar 580 adressen.

In de tussenliggende vijf jaren

ben ik beduidend twee punt nul

geworden. Beheer zo’n twintig

plaza’s, ofwel digital communi-

ties; schrijf regelmatig blogjes

of reageer op die van anderen.

Ben nu zelfs een stevige Twit-

teraar geworden. En dan toch

nog maandelijks zoiets één punt

nuls als een A4-tje in PDF, dat

je eigenlijk even moet printen

alvorens het te lezen? Wat drijft

mij in al dat 2.0 geweld tot het

maandelijks produceren van dit

vlugschrift? Eigenlijk is elke

Panopsis een combinatie van

zeven blogjes. Waarom niet

gewoon losgeblogd? Ik weet het

niet beste lezers. Wat vinden

jullie eigenlijk van Panopsis?

BOEKEN●BABBEL Lees over een

casino dat mil-

joenen steekt

in fraudebe-

strijding maar

vooral schade

lijdt door een

dompteur die

door zijn tijger

is opgegeten,

een boze medewerker met een

bommelding, een vergeetachtige

boekhouder, en de ontvoering

van de dochter van de casino-

eigenaar. Wij worden dagelijks

geconfronteerd met op

vermeende kennis berustende

aannames: “Dit medicijn heeft

niet bewezen schadelijk te zijn

en is dus onschadelijk.” Over dat

soort fenomenen en meer

schrijft Taleb werkelijk briljant!

N.N.Taleb | De Zwarte Zwaan

De impact van het hoogst on-

waarschijnlijke | 2008 A’dam

Nieuwezijds | Zie GoogleBooks

ISBN 978 90 3712 167 5

NetGen●ten Mieke Posthumus is een ervaren

huisacademiebouwer, een lerend

mens en een verbinder. Via Wim

Luteijn (ga je op deze plek nog

ontmoeten) maakte ik met Mieke

kennis. En het was ‘shared mea-

ning’ op het eerste gezicht! Als

zelfstandig professional opereert

Mieke onder de naam ‘Organise-

ren van het Leren’ en dat zegt al

genoeg. Als adviseur verbonden

aan de Ned. Stichting van Corpo-

rate Universities legde zij de ver-

binding met Huisacademies. Met

een fijn hoofdstuk in Krachtbron

als resultaat. Volgens mij gaan

we nog een boel met en van el-

kaar leren, Mieke. Met genoegen.

Mindz●kom!

Het Krachtbron Symposium annex

Boekpresentatie op 1 maart werd

bezocht door 150 deelnemers, en

nog eens 50 bestelden het boek.

Dat betekende 200 inschrijvingen

op de betreffende event-pagina.

En daarmee 200 ‘keep me posted’

leden op het bijbehorende plaza.

Daar kun je het boek inzien, en

bestellen. Je blijft op de hoogte

van nieuwe events en publicaties.

Allemaal dankzij die magnifieke

Mindz.com functionaliteit. Surf

erheen en klik op MEEDOEN!

www.krachtbron.org

Ga kathedralen bouwen!

Als wij tegenwoordig het plan

opvatten ergens een leuk klein

kathedraaltje te bouwen, dan

krijgen we meteen drie vragen.

1. Wanneer is het af? 2. Hoe

ziet het eruit als het klaar is?

3. Hoe komen we tot een slui-

tende begroting? Als wij hier

vooraf geen antwoord op

hebben, dan beginnen we er

niet aan. Wij bouwen geen

kathedralen meer, of nauwe-

lijks. Wij willen zekerheid

vooraf, risico uitbannen en

alles netjes volgens de regels.

In de Middeleeuwen was elke

steen die je op de ander sta-

pelde een overwinning. Als er

nu bij ons ergens een steen

naar beneden komt vallen is

het een nederlaag. Maar hoe

kunnen we

ooit leren

zonder fouten

te maken?

Daan

Quakernaat

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner www.organiserenvanhetleren.nl

Page 56: Er is leven na Panopsis

N°52 Maart 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Standaard voor Humanisering

● Huisacademie al een begrip

● OrgPanoptics en Michel Foucault

● Vier boeken van vier vrienden

ESFHO - European Standard For Huma-nized Organizations

“Times seem to be changing

faster than organizations do and

should. The current organiza-

tional discours has still too much

emphasis on maximizing profit

and minimizing resources. We all

know this is a very short sighted

view. We all know deep inside

that there's a perspective of

sustainably performing organiza-

tions based on sustainable focus

on the well being of all stake-

holders. Let's call this the huma-

nized approach. Having a Univer-

sal Declaration of Human Rights

is apparently not enough to act

humanly in organizations. What

we need, is to change the

discours.” Zie hier een stukje

van de intro van www.esfho.eu,

een plaza

bedoeld om

de ESFHO de

wereld in te

helpen. Zie

voor meer

info aldaar!

HHuuiissaaccaaddeemmiiee iiss aall ssnneell eeeenn bbeeggrriipp……

Komt het door de metafoor van de kathedralenbouwers? Door ons logo

waarin de Sagrada Familia pronkt? Of toch door de mooie verhalen van

huisacademiebouwers in Krachtbron van een Lerende Organisatie, het

boek dat al zo’n 700 blije lezers kent? Of is het omdat organisaties de

tijd rijp vinden om aandacht te besteden aan het organiseren van hun

leerprocessen? En komt Huisacademies net op het juiste moment?

Feit is dat het Krachtbron Symposium op 1 maart jongstleden 150

bezoekers kende. Dat wij nadien al van tien organisaties hebben

gehoord dat zij daadwerkelijk aan de slag willen met hun eigen interne

academie. En dat het gilde van Huisacademies al verzoeken ontvangt

om haar deskundige ondersteuning aan te bieden. Wat we graag doen.

Mooi is de organische groei van ons gilde, met een aantal seniore

organisatieontwikkelaars annex academiebouwers die het concept van

de huisacademie graag omarmen en met Krachtbron de boer opgaan.

Een gilde van louter zelfstandig professionals waarbij de onderlinge

verbinding berust op vakmanschap, vertrouwen en de overtuiging dat

het duurzaam bouwen aan de lerende organisatie een goede weg is.

De puzzelstukken (30x30cm) zijn van ons veldonderzoek naar Organi-

satieleren, en vormen de metafoor voor de potentiële bijdrage die een

medewerker aan zijn organisatie kan leveren. De puzzel kan ook in

jouw organisatie gelegd worden. Meer weten? [email protected].

HersenPanne In mijn vorige HersenPanne

vroeg ik de Panopsislezer om

bevestiging. En die kreeg ik in

behoorlijk grote getale. Reden

genoeg om mijn Panopsis te

blijven produceren. Dus daar-

over geen misverstand. Maar ik

kreeg onlangs nog meer beves-

tiging toen ik deelnam aan een

door Paul Toebes bijeen geroe-

pen filosofisch leesgroepje. De

filosoof in kwestie: Michel Fou-

cault, die van onder andere de

panoptische (!) machtsverhou-

ding. Onder zowel deskundige

als bezielende begeleiding van

Jan Flameling. Het gaat in

essentie over het jezelf begeven

in een ‘discours’ met de moge-

lijkheid – bedoeling gaat te ver

– dat discours ‘van binnenuit’ te

veranderen. De ultieme inter-

ventie voor een paradigmashift,

maar omdat je er zelf onderdeel

van uit maakt is het eigenlijk

ook weer geen interventie. Ben

je er nog? O wat vind ik het

toch leuk dat ik mijn bedrijfje

OrgPanoptics heb genoemd!

BOEKEN●BABBEL Een boek van

een vriend.

Paul Toebes

ken ik net een

maand.

Hij is The

Humanizing

Company, dus

dat zit snor.

Paul nodigde mij onlangs uit

voor de leeskring rond Michel

Foucault. En daarvoor nog was ik

te gast bij zijn boekpresentatie.

Het heet Meesterlijk Adviseren

en volgens mij is die titel zowel

les als uitnodiging. (Moet het zelf

nog lezen trouwens.)

P.J.M.G. Toebes

Meesterlijk Adviseren,

Achtergronden en praktsche

wenken voor professionals

2010 Maklu

ISBN 978-90-46601-96-9

BOEKEN●BABBEL Een uitgave van twee vrienden.

Paul Quist is

natuurlijk mijn

uitgever van

Verbindende

Boeken.

Paul de Blot

behoeft nog

minder

toelichting.

De eerste Paul is de uitgever van

Business Spiritualiteit Magazine,

dat alweer zijn 10e nummer kent.

De tweede Paul is de bezielde

hoofdredacteur die de meest

mooie inhoud weet te vinden. Dit

keer over – iets dat mij aan-

spreekt – het idee dat organisa-

ties van zichzelf bewust kunnen

zijn…

BS Magazine Nyenrode

Redactie Paul de Blot e.a.

Uitgeverij: www.quist.nl

ISBN 978-90-77983-59-1

BOEKEN●BABBEL Een boekje van

een vriendin.

Naomi Mertens

werkt bij APS

als adviseur

van onderwijs-

organisaties.

Naomi is zowel

innovatief als

creatief en dit boekje bewijst dat

maar weer.

De titel spreekt boekdelen: De X-

factor van de leraar. Eén van de

conclusies is hoopgevend: elke

leraar heeft een X-factor.

De schoolorganisatie zou er

trouwens ook één moeten hebben,

of ontwikkelen…

Naomi Mertens e.a.

De X-factor van de leraar

Uitgave van APS (misschien

aldaar op te vragen)

Via Google vind je een samenvat-

ting in de vorm van een poster.

BOEKEN●BABBEL Een boek

van een

andere

vriend.

Guust

Verpaalen

memoreer ik

graag als

degene die

de verga-

derzalen van zijn toenmalige

organisatie vernoemde naar de

kernwaarden. “We zien elkaar

maandag in Respect.”

Guust is missionaris van het

nieuwe leiderschap: creëer crea-

tieve organismen, behaal duur-

zame resultaten en ontwikkel

verruimende inzichten. ALP staat

voor Alchemistisch Leiderschap

Proces. Leesvoor voor jou dus.

Guust Verpaalen

Een gouden kans, De missie

van modern leiderschap

2010 Uitgeverij Quist

ISBN 978-90-77983-61-4

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Page 57: Er is leven na Panopsis

N°53 Lente 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Appreciative Inquiry maal 100

● Leiden naar Talent en Bezieling

● AI Magazine ziet het daglicht

● AI in vijf stappen

● Griet en Arno zeer gewaardeerd

● Gratis download AI Magazine

● Annet Inspireert

Appreciative Inquiry

Dit gedachtegoed van David

Cooperrider is pas 15 jaar jong.

De kunst van het ‘waarderend

onderzoeken’ is (m.i.) vooral een

houdingskwestie. Er bestaat ook

het 5V-model om met AI een

groep of organisatie in de goede

beweging te krijgen. Hierbij

uitgelegd in vogelvlucht…

Verwoorden: ‘Waar wil je meer

van?’ Resultaat: definitie van

het gewenste onderwerp/thema.

Verdiepen: ‘Wat is het beste

dat er is?’ Resultaat: gedeelde

ervaringen, draagvlak, energie.

Verbeelden: ‘Wat zou er kun-

nen zijn?’ Resultaat: een uitda-

gende visie op de toekomst.

Vormgeven: ‘Wat zou er moe-

ten zijn?’ Resultaat: succes-

bepalende organisatorische en

relationele elementen voor het

realiseren van de visie.

Verwezenlijken: ‘Vaststellen

wat er zal zijn.’ Resultaat: Plan

van aanpak, in dialoog ontstaan

en gezamenlijke uitgevoerd

vanuit ieders kracht.

AApppprreecciiaattiivvee IInnqquuiirryy 110000xx oopp ddee kkaaaarrtt

Olleke bolleke is illustratief voor het AI-100

initiatief. Stel je voor: Honderd organisaties

die aan de slag gaan met Appreciative

Inquiry als benaderingswijze voor één van

hun verander- of verbeterprocessen. We zijn

ervan overtuigd dat zowel het resultaat als

de impact van het betreffende project beter

zal zijn dan zonder gebruikmaking van AI.

Wij, dat zijn de leden van de stuurgroep AI-

100: Annet van de Wetering, Jeannette

Schonewille, Marcel van Marrewijk en onder-

getekende. Anderhalf jaar geleden raakten

wij geïnspireerd door het Vlaams Lerend

Netwerk van Talent en Bezieling, waarin 90

personen van 50 organisaties zowel getraind

als begeleid werden in het hanteren van

Appreciative Inquiry: doorontwikkelen vanuit

de sterkten van mensen en organisaties.

Samen met de voorbeeldverstrekkende

Vlamingen hebben we het AI Magazine

uitgebracht dat de lezer zowel uitgebreid laat

kennismaken met de thematiek, als met de

in’s en out’s van het AI-100 initiatief, dat

tevens de titel De Waarde van Kracht draagt.

Het is natuurlijk de bedoeling dat jij of

jouw organisatie overweegt om ook

AI100 pilot te worden. Zie daartoe

www.dewaardevankracht.org.

HersenPanne Het uurde even voor deze Pan-

opsis er was. Normaliter elke

maand. Nu moest je er twee op

wachten. Het kwam er niet van;

vele zaken hielden mij bezig.

Uiteindelijk lag het thema voor

de hand. Ik ben Appreciative

Inquiry hogelijk gaan waar-

deren. Ik vind het een krachtige

plus voor mijn beroep als orga-

nisatieontwikkelaar. En daarom

wijd ik er graag een complete

Panopsis aan. Hieronder het

AIM-omslag. Probeer er aan te

komen en promoot het AI100

initiatief! Of doe mee natuurlijk.

BOEKEN●BABBEL In AI-verband hoort het boek

Leiden naar Talent en Bezieling

uiteraard op je nachtkastje thuis.

Een waarderende boekbeschrij-

ving vind je in AI Magazine, dus

extra reden om dat te gaan zien.

Lees en leer uit de AI-praktijk!

NetGen●ten Griet Bouwen en Arno Vansichen

zijn een stel. Ik ontmoette ze in

november 2008 tijdens de eerste

AI Netwerkbijeenkomst. Zij wa-

ren het die vertelden over hun

Lerend Netwerk van Talent en

Bezieling. De foto hieronder is

genomen tijdens de presentatie

van Griets boek begin juni 2010.

Griet mag zich intussen ESF-am-

bassadeur noemen. Met Arno

wandelde ik een dagje door de

Vlaamse landerijen. Wat een

mooie mensen zijn zij. Collega-

redactieleden van AI Magazine.

Op dit moment actief om Euro-

pees AI onderzoek en daarna het

AI Wereldcongres in gang te

zetten. Zie www.vuurwerkt.be.

Mindz●kom!

Zomaar twee spreads uit het

prachtige AI Magazine. Er hoort

ook een website bij. Natuurlijk een

Mindz-plaza. Je vindt daar het

complete magazine in PDF-

formaat. Surf naar

www.ai-magazine.eu

It’s your mind that creates this world!

Stelt je voor: een magazine

gebaseerd op het constructieve

gedachtegoed van Appreciative

Inquiry. Een product van inspi-

rerende en hechte samen-

werking tussen Belgische en

Nederlandse AI-ambassadeurs.

Het eerste nummer is geen

droom meer; het is er. En het

heet AI Magazine. Afgekort

AIM. In die titel zit onze

ambitie verborgen. Want stel je

toch eens voor dat mensen en

organisaties erin slagen om

vanuit kracht te verbinden?

Wat zou dat betekenen voor

onze samenleving? Daarvoor is

het benutten en ontdekken

van het scheppend vermogen

van onze gedachten van

belang.

Annet van de

Wetering

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 58: Er is leven na Panopsis

N°54 Zomer 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Vakdag verbindend leidinggeven

● Sagrada inspireert huisacademie

● Dualidentiteit en multidentiteit

● De Tussentijd: verbindend boek

● Debbie Molhuizen doet je leren

● Tussentijds Festival op 17.9.’10

● Verbinden leidt tot Verdiepen

VVaakkddaagg VVeerrbbiinnddeenndd LLeeiiddiinnggggeevveenn 1111..1100

Onze vereniging met als missie

het Verbindend Leidinggeven te

bevorderen, biedt al langer de

SpiegelReflector, om jezelf qua

VL te aanschouwen. Organisaties

kunnen de VL Matinee inzetten,

en leidinggevenden kunnen de

VL Leergang volgen. En op 11

oktober (in aansluiting op de Day

of Interconnectedness) dus onze

VL VAKDAG. Onze jaarlijkse

bijeenkomst van oude en nieuwe

leden van de vereniging. Bedoeld

om ons bestaan te herijken,

nieuw inzichten op te doen en …

te verbinden natuurlijk. Aan ons

zelf, aan elkaar en aan onze

mooie missie. Je gunt medewer-

kers toch een Verbindend Lei-

dinggevende? Geïnteresseerd in

wat vereniging VL te bieden

heeft? Wil je de VL Vakdag mee-

maken? Klik dan op MEEDOEN bij

www.verbindendleidinggeven.nl

en je bent met ons verbonden!

OOpp eexxccuurrssiiee iinn mmiijjnn eeiiggeenn mmeettaaffoooorr…… De kathedraal als metafoor voor de lerende organisatie. Het gebouw

dat nooit af is. De ontmoetingsplaats ingeweven in de samenleving. De

Huisacademie als sociaal construct dat het duurzaam bouwen aan

leren en ontwikkelen in gang zet en houdt en steeds meer meemakers

betrekt… De Sagrada Familia. Ik bezocht haar deze zomer vol ontzag.

Ik zag dingen die we in een Huisaca-

demie ook moeten meenemen. Een

museum bijvoorbeeld, met een tijdlijn

van mijlpalen in het bouwproces. De

mogelijkheid om ‘slechts’ te bezoeken,

en daardoor al geïnspireerd te raken.

Het incorporeren van elementen die

de verbinding maken met de om-

ringende organisatie. Goed kijken naar

hoe mensen leren en dit inpassen in

de academie. Een auditorium, een vi-

sitorium. Een maquette van hoe het er

straks uit gaat zien. Aandacht voor het

kleinste detail en voor elk aspect van

leren en ontwikkelen. De eenvoudigste

en tegelijkertijd stevigste bouwcon-

structie. Ambachtslieden voorzien van

moderne gereedschappen. Met deze

benadering komt jouw huisacademie

steeds beter op de Kaart, op de Plank,

op de Rit en op de Teller. Met Huis-

academies als dé bouwmarkt voor

alles dat nodig is voor de lerende

organisatie. Bezoek

www.huisacademies.nl

HersenPanne Ik worstel een beetje met mijn

dualidentiteit. Zakelijk gezien is

multipersoonlijkheid misschien

nog beter verwoord. Maar ik ga

even voorbij aan initiatieven als

Verbindend Leidinggeven, Slow

Learning, AI100, Meesterwerk

en ESFHO. Ik ben bezig met de

‘rising star’ Huisacademies. En

dan is er nog zoiets als mijzelf.

Ik ben druk doende de websites

(Mindz-plaza’s) van beide iden-

titeiten op te schroeven. Kan

dat samen, die dualidentiteit?

Volgens Ronald van den Hoff

kan dat prima. Door zijn ideeën

voel ik mij gesterkt. Op www.

ceeshoogendijk.nl vind je mij

als OrgPanoptics ‘managing the

whole’ figuur die kan Meema-

ken, Voordenken, Toespreken

en Snelschrijven. Op aanvraag

beschikbaar. En www.huisacade

mies.nl wordt meer en meer

een hoogst toegankelijke bouw-

markt voor allen die van hun

organisatie een lerende or-

ganisatie willen maken. Multi-

dentiteit is helemaal Leven3.0!

BOEKEN●BABBEL Midden in het

boek wordt ge-

sproken van

Tussentaal: de

ruimte tussen

Ik en de Ander,

de uitdrukking

van het op

zoek zijn naar

een verbinding tussen Jou en

Mij. Het boek doet iets. Het doet

de lezer Vertragen. Het sugge-

reert de lezer vervolgens te Ver-

stillen om dan te gaan Verstaan.

Het boek is een reisje met en

naar jezelf. Ergens in de verte

roept Arnold Cornelis nog iets

toe. Auteur Debbie Molhuizen

verbindt zich met de lezer. Vele

anderen reizen mee en delen

hun gedachten. En dat alles is

heel fijn leesvoer. Je verstaat de

schrijfster. Een aanrader dus.

Debbie Molhuizen: De Tussentijd,

route naar verbindend leider-

schap. 2010, Kampen: Ten Have

NetGen●ten Ik volgde de cursus Appreciative

Inquiry in villa De Tussentijd,

tevens het buro van Debbie Mol-

huizen. Ik zag dat zij een boek

ter wereld bracht, haar visie,

haar missie, haar propositie uit

het hart op papier gezet. Wij

maakten een afspraak en het

was goed. Althans: dacht ik dat

Verbindend Leidinggeven toch

vooral ook iets is dat je als ‘ma-

nager’ moet zien; Debbie maakte

mij nog eens duidelijk dat verbin-

den zich vooral op gevoelsniveau

beweegt. Ik ben blij dat we nog

lang niet uitge-

sproken zijn,

want van deze

NetGenote ga ik

nog veel leren.

Ga ook Debbie

ontmoeten!

Goed voor jezelf

en je organisa-

tie. Je vindt haar

via www.detussentijd.nu.

Mindz●kom! Op 17 september kun je het

Tussentijds Festival meebeleven.

Met de Kunst van het Zijn. Met

Effe Niks Springen. Met

Synchronicitijd. Met Appreciative

Inquiry. Met ImmensGroeien.

Een magnifieke manier om die

prachtige locatie eens te ervaren.

Je vindt het festival als event op

Mindz.com/events/ Tussentijds_Festival

ver.bin.den

~samenbinden; (innig) ver-

enigen, aaneenschakelen,

aaneensluiten, aansluiten,

associëren, binden, breien,

bundelen, combineren, conju-

geren, engageren, hechten,

koppelen, lassen, liëren, paren,

samenvatten, samenvoegen,

vastmaken, verenigen…

Diverse synoniemen voor dat

wat in mijn beleving nodig is in

onze samenleving. Ik zie voor

mij dat wij als individu in ver-

binding zijn met onszelf om

van daaruit in verbinding te

zijn met anderen. Dat vraagt

zelfinzicht, reflectievermogen

en contact met anderen. Liefst

met die personen en groepen

waar je zelf het minst mee

hebt. Daar ligt de kans tot

verdieping!

Debbie

Molhuizen

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 59: Er is leven na Panopsis

N°55 December 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psAIs Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● AI-actieleertraject “certified”

● Maak de AI-beweging mee

● AI voor symposiumgasten

● Waarderend Organiseren

● Jeannette Schonewille is AI

● Mindz.com steunt sociaal

● Palindroom als illustratie

AAII--AAccttiieelleeeerrttrraajjeecctt mmeett HHBBOO--aaccccrreeddiittaattiiee

Het AI100 initiatief manifesteert

zich in het AI-actieleertraject,

waarin de deelnemer zich gedu-

rende anderhalf jaar bekwaamt

in de AI-vaardigheden, en deze

tegelijkertijd overdraagt in zijn of

haar eigen organisatie. Lees er

alles over in de brochure op

www.dewaardevankracht.org

Op 20 januari 2011 kun je rond

deze leergang een Informatie- en

Inspiratiebijeenkomst bezoeken.

Daar kun je al je vragen kwijt

over het AI-actieleertraject.

Interesse? Stuur je mailtje naar

[email protected]

Op 10 februari 2011 gaat het

leertraject van start in een con-

structieve openingsconferentie.

Daarna volgen twee 2-daagsen,

vier 1-daagsen en 6-leerkringen.

Door de HBO-accreditatie pak je

een stevige fiscale subsidie op de

inschrijfkosten. Vind alles via

www.dewaardevankracht.org

IItt’’ss yyoouurr MMiinndd tthhaatt CCrreeaatteess tthhiiss WWoorrlldd Als Ben Tiggelaar het al bestempelde als een belangrijke beweging in

organisatieland, dan moet het wel wat zijn…! Appreciative Inquiry. De

kunst van waarderend onderzoeken. Doorontwikkelen van sterkten. Ik

ben de kunst niet alleen gaan waarderen, maar ben hem in de

afgelopen jaren steeds nader gaan ontdekken. Het leren is begonnen,

maar nog lang niet afgerond. Mijn enthousiasme deel ik graag met de

Panopsis lezers, die wel van enig sociaal constructionisme houden.

Het verhaal is inmiddels bekend,

maar begint een apotheose te

krijgen. Op 28 november 2008 start

vanuit het Nederlands AI Netwerk

een initiatief om 100 organisaties te

laten kennismaken met het AI-

gedachtegoed. Waarom? Omdat we

ervan overtuigd zijn dat de

‘waarderende benadering’ mensen en

organisaties ten goede komt. Geen

panacee voor elk probleem of elke uitdaging. Maar wel een goede

gewoonte die bewezen heeft grote positieve impact te hebben op

verander- en verbeterprocessen. Een goede manier van doen dus. Een

die naar mijn smaak uiteen valt in (a) een verandermethodiek langs

Discovery, Dream, Design, Destiny, (b) een individuele benadering

(waarderend interviewen) en (c) de AI-grondhouding. Een prima

kennismaking biedt ons AI Magazine – mooi hoofdstuk in ons verhaal -

dat je gratis download op www.dewaardevankracht.org. Het volgende

hoofdstuk is het AI-Actieleertraject (zie artikel links) dat een prachtig

en krachtig handvat vormt van ons AI100 initiatief, inmiddels de titel

van ons verhaal. Ga jij het verhaal meeschrijven?

HersenPanne Laatst was ik te gast bij het

www.oabdekkers.nl symposium.

Met genoegen onderhield ik

twintig geïnteresseerden over

de krachtbronnen van lerende

organisaties. Achteraf kreeg ik

van de organisatie de feedback

dat één van mijn toehoorders

stante pede naar huis wilde …

om een huisacademie te gaan

bouwen. Waarop ik hooguit kon

adviseren mij dan maar achterin

het programma te plaatsen…

Het symposium was dynamisch

ingericht en had dus ‘gaten’. En

in die gaten konden deelnemers

met individuele sprekers van

gedachten wisselen. Zelf had ik

mij niet als expert aangeboden,

maar als AI-interviewer. En zo

kreeg ik twee ‘klanten’ voor een

waarderend interview. Wát een

leuk tijdverdrijf is dat. En niet

alleen als oefening voor mijzelf.

Naar ik begrijp heeft het mijn

interviewees nieuwe inzichten

geboden, hun sterkten zichtbaar

gemaakt en hen gelouterd. Dat

is dus De Waarde van Kracht?!

BOEKEN●BABBEL De eerlijkheid

gebiedt mij te

melden dat ik

het boek nog

niet uit heb; er

staat gewoon te

veel in. In posi-

tieve zin dan.

Het boek geeft

een levendige

schets van AI in de Nederlandse

en Belgische praktijk. Na een

inleiding komt de praktijk, dan

de verdieping en dan nog de

kritische noot. In totaal 16

bijdragen van toonaangevende

AI-kundigen. Met een inleiding

van de goeroe David Cooperrider

is dit één van de aanbevolen

studieboeken voor AI-studenten

en ‘practicioners’.

Robert Masselink, Rombout van

den Nieuwenhof, Joep C. de Jong,

Annemarie van Iren: Waarderend

Organiseren. 2008, Nieuwerkerk:

Gelling ISBN 978-90-78440-26-0

NetGen●ten Tijdens een lange autorit, vanuit

Genk, waar we het eindcongres

van het Vlaams AI Netwerk had-

den bijgewoond, raakten wij

goed aan de praat, en leerde ik

Jeannette Schonewille nader

kennen. Mooi en deskundig

mens. Senior adviseur bij TNT

Management Consultants.

Belichaming van appreciative

inquiry – het liefst heeft ze ‘the

whole system in the room’. En

met 25 jaar ervaring in allerlei

functies een kenner van de

organisatie van de zorg in

Nederland. Ik zie haar nog wel

eens een ziekenhuis of

zorginstelling besturen! Heerlijk

samenwerken is het met Jean-

nette in onze

AI100 stuurgroep.

Contact leggen?

Schonewille@

tmc.tno.nl

Dan weet je je

verzekerd van een

gedegen én constructief advies!

Mindz●kom! Mindz.com, dat prachtige sociale

ecosysteem, is de infrastructuur

voor alle digitale activiteiten van

het Nederlands AI Netwerk.

Alle netwerkbijeenkomsten vind je

terug in de vorm van een ‘event’.

Voor elke AI-beweging is een pla-

za aangemaakt: het netwerk zelf,

AI-research, AI100, AI-Magazine.

Grasduin er op los, zou ik zeggen.

Een goede manier om Mindz.com

te leren kennen en misschien wel

hier en daar aan te haken…

Ben je STUDENT? Dan maak je

kans op gratis deelname aan

het AI-actieleertraject.

Zoek in Google naar ‘Mindz blog ai

studenten’ en lees wat je moet

doen. Hoort zegt het voort!

pAlIndroom

boeken schrijven

ga ik liever

snel mee stoppen

dat eeuwige getwijfel

weg ermee

~

weg ermee

dat eeuwige getwijfel

snel mee stoppen

ga ik liever

boeken schrijven

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

special

Page 60: Er is leven na Panopsis

N°56 Eind december 2010 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Blogs die er niet kwamen

● Terugblik en vooruitzicht

● Over ‘sociaal gaan’…

● Digitale publieke boekenplank

● Alle NetGenoten tot nu toe

● Kalender met leuke sessies

● Droomwens voor onze oudjes

BBllooggss ddiiee mmaaaarr nniieett uuiitt mm’’nn ppeenn kkwwaammeenn

Sagrada-impressies Was in de

vakantie in mijn eigen metafoor

en zag wat Gaudi uit de natuur in

zijn kathedraal had verwerkt.

Balanced Score Card van een

Huisacademie. Oogstte lof en

respect bij ervaren academie-

bouwers. Kom ik nog op terug.

Denkadviseren Opgefokt door

een aantal LIK-ers het boek toch

maar gekocht, maar ik vond er

weinig nieuws in. (LIK: Leergang

Interventie Kunde Edu Feltmann)

Esthetiek in organisatie Kan

een afdeling of bedrijf ook ‘mooi’

in elkaar steken? En wat maakt

het dan zo mooi? Zien? Voelen?

Foucault & Mindz Wat als deze

‘discours’-man sociale media ter

beschikking had gehad? Analyse!

AJN Vademecum Duur boekje

in brievenbus met NAW van alle

kinderartsen in NL. Veel adver-

tenties. Wat moet ik ermee? Kost

dat? Hoe 1.0 wil je het hebben?

22001111 wwoorrddtt eeeenn ffaannttaassttiisscchh jjaaaarr!! Het samen met vier andere Meesters in Ontwikkeling uitbrengen van

het boek Krachtbron. En meehelpen met Society3.0, het boek van

Ronald van den Hoff. Vernieuwing bij Verbindend Leidinggeven. En ons

AI100-initiatief daadwerkelijk van de grond getild. In Purmerend een

Burgerlogicafé meegemaakt. Vele malen de bühne mogen betreden

met mijn pleidooi voor het duurzaam organiseren van het leren. En

een heleboel nieuwe mooie academiebouwers leren kennen. Qua

ondernemen was 2010 een jaar van zaaien en investeren. Qua sociaal

ondernemen was het een jaar van ontwikkelen en verbinden.

En nu dan 2011 in. Grotendeels nog ongewis. Humanisering van

organisatie blijft mijn prachtige drijfveer voor ongebreidelde energie.

Het mogen meemaken van een ‘next level’ ROC academie voelt goed,

evenals dat grote V&VN congres (hoor net dat ik voor mijn master-

class de wijnbar krijg toegewezen; top). Beginnetje maken met een

‘shared academy’ voor vijf kunstencentra. Stapje verder met het oplei-

dingshuis binnen Rode Kruis Nederland? Gaat Huisacademies, met

bouwmarktallures, dito bouwkrant en mooie partners, doorbreken?

Wie zal het zeggen. De onvolprezen Seats2Meet organisatie gunt mij

een ‘eigen’ Sagrada-zaal. In mijn ‘line of business’ is stilzitten geen

optie. Maar met zo’n thuisfront zulke vrienden en relaties voel ik mij

sterk! Ik wens iedereen in deze wereld 1000 sociaal constructieve

verbindingen!

HersenPanne Kerstvakantie 2010. Wij zorgen

graag voor de kinderen, zeker

met 1x Pfeiffer en 2x gips. We

doen ook aan opa- en omazorg,

van hartstoornis tot Parkinson.

Kerstdiner. Nog snel even een

rollatoroprit getimmerd. Natuur-

lijk blijft de klantenzorg. En de

kerstboom kreeg mandarijntjes

en vetbollen voor de vogels. En

dan hebben die 2 á 3.0 types

het over ‘sociaal gaan’. Mijn

vrouw en ik vergeten bijna

sociaal voor elkaar te gaan…!

BOEKEN●BABBEL

shelfari.com/ceeshoogendijk

Leuk speeltje om je boekenplank

te delen met de buitenwereld.

Het vertelt wat je gelezen hebt,

wat je aan het lezen bent en wat

je nog wilt lezen. Dat laatste niet

zonder commerciële bijbedoeling

natuurlijk, want dan kun je het

betreffende boek bestellen en

kado geven. (Hoeft niet hoor,

beste Panopsislezer, mijn nog te

leze stapel is nog veel te hoog.)

NetGen●ten Na 55 Panopsis mooi moment

om al die NetGenoten te eren:

Willem Jan van der Veldt | Onno

Geveke | Marc Grond | Karin de

Roo | Wim De Cleyn | Jacob de

Vries Robles | Roland Angenent|

Marcel van Marrewijk | Gert Bij |

Ed Peelen | Karin Lievers | Ory

Zurr | Frank van Elsdingen | Rob

Visser | Renze Zwerver | Albert

Cath | Arie Schaap | Fred Berg-

mans | Dick Simons | Richard

Coonen | Raymond Godding |

Kees Molenaar | Mark vd Broek | Robert Parker Brady | Marc Voor-

walt | Aldert van Buuren | Anne-

miek Boelens | Karlo Mans | Ro-

nald van den Hoff | Jeroen Blok |

Maarten de Winter | Paul Quist |

Christine Kempkes | Jos van

Snippenberg| Joost van Daalen |

Marina Noordegraaf | Otte-Pieter

Banga | Ted Baartmans | Mauk

Mulder | Cees Maas | Guust Ver-

paalen | Andrea Henning | Ron

Crone | Conny Daansen | Mieke

Posthumus | Griet Bouwen | Arno

Vansichen | Debbie Molhuizen |

Jeannette Schonewille | HELDEN!

Mindz●kom! Aan onderstaande bijeenkomsten

lever ik met genoegen een actieve

bijdrage. De roodgekleurde vind je

als event in Mindz.com. Het zoe-

ken en vinden is een praktische

kennismaking met dit mooie eco-

systeem van Society3.0. Schrijf in!

20.1.11 S2M Maarssen

Bijeenkomst Nederlands Netwerk

Appreciative Inquiry

20.1.11 S2M Maarssen

Informatie & Inspiratie middag

van het AI-Actieleertraject

27.1.11 Ede

V&VN Opleiders Congres “Durf te

leren van de toekomst.” Info op

www.vriendenvanhetcongres.nl

1.2.11 S2M Utrecht

Open Ontwikkelkring

Huisacademiebouwers

3.2.11 S2M Maarssen

Conferentie “Beyond

ProjectManagement”

droomwens voor onze oudjes

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 61: Er is leven na Panopsis

N°57 Begin januari 2011 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

Surf snel naar www.krachtzondermacht.nl want vanaf nu

kun je daar nagenoeg de complete boekinhoud gratis downloaden!

Iedereen een fantastische Verticale Dialoog toegewenst!

Page 62: Er is leven na Panopsis

N°58 Januari 2011 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Huisacademies de bouwmarkt

● Door academie beste werkgever?

● Bouwgids met 80 bouwstenen

● Gert Veenhoven: meesterwerker

● Elke maand Krachtbron Café

● Sprekend Second Chance

HUISACADEMIES

de bouwmarkt Het idee lag voor het oprapen,

maar het duurde nog even. Want

we hadden nu eenmaal een

tweede boek beloofd. Krachtbron

van een Lerende Organisatie

vertelt wat een huisacademie is

en wat die kan betekenen voor

een organisatie (waarvan akte in

het hoofdartikel). In het tweede

boek Bouwstenen van een Huis-

academie zouden we gaan ‘uit-

leggen' hoe je precies zo’n aca-

demie ontwikkelt. Gaandeweg

kwamen we tot de conclusie dat

de dakdekker tot in detail kan

beschrijven hoe hij/het werkt,

maar dat elk dak anders is. Ergo,

ons boek zou een desillusie wor-

den. De oplossing lag voor de

hand: de bouwstenen zelf vor-

men het uitgangspunt. Daaraan

kan elke academiebouwer zien

wat hij of zij nodig zou kunnen

hebben. Zoals de doe-het-zelver

die bij de Praxis rondloopt. En nu

is er Huisacademies, de Bouw-

markt voor Lerende Organisaties!

Academiehouders uitgeroepen tot ‘s lands beste werkgevers

Tijdens de ontwikkelkring van academiebouwers hadden twee van

onze kringleden bijzonder goed nieuws te melden. ROC Koning Willem

1 was uitgeroepen tot beste MBO onderwijswerkgever, en Nova

College ontving de tweede prijs. De juryrapporten maakten duidelijk

dat het hebben van een eigen huisacademie doorslaggevend was.

Trots als een pauw natuurlijk. Josée Bours van het Centre for Teaching

and Learning, zoals de mboacademie van KW1 heet: “Wij zijn tien jaar

geleden opgericht. Ik weet nog dat ik mij drie jaar geleden afvroeg of

de MBOacademies-kring wel van toegevoegde waarde was, omdat we

al behoorlijk volgroeid waren. Ik kan de relatie tussen onze academie

en deze prijs goed plaatsen.” En Conny Daansen, projectdirecteur van

De Nova Academie: “Drie jaar terug hadden we nog niets van een

academie en stonden we bijna onderaan de ROC-ranglijst. Nu staat er

een huisacademie die zich met de besten kan meten, wat maar weer

bewijst dat er ook relatief snel gebouwd kan worden. En die tweede

prijs straalt inderdaad ook aardig op ons af. Welkome reclame!”

HersenPanne Op 20 december van het vorige

jaar stelde ik vast dat ik in 2010

maar zeven Panopses had doen

verschijnen. En beloofde de

lezers de achterstalligheid goed

te maken met zeven nummers

in zeven weken. Dat ging drie

keer goed. De vierde, deze dus,

valt nog net te beschouwen als

het feitelijke januarinummer.

Vanaf nu ga ik toch maar weer

maandelijks. Met bewegingen

als Huisacademies, Appreciative

Inquiry, Organisatieleren, Ver-

bindend Leidinggeven en het

meemaken van de Dag van de

Zelforganisatie heb ik trouwens

stof te over voor een wekelijkse

Panopsis. Maar ja, het moet na-

tuurlijk nog wel elke keer de

pen uit. En de lezer zou zich wel

eens overstelpt kunnen voelen.

Hopelijk dit jaar weer gewoon

twaalf nummers, misschien de

zomer eentje minder. Je vindt

op www.panopsis.org alle ver-

schenen nummers. En wist je

dat ik bijna meer Twittervolgers

heb dan Panopsislezers?

BOEKEN●BABBEL

56 Pagina’s met praktische uitleg

over het bouwen van huisaca-

demies en ook nog eens tachtig

bouwstenen in het aanbod voor

academiebouwers. Blader de

‘bouwgids’ door, download de

PDF of kies voor de Print on

Demand service. Allemaal via

www.huisacademies.nl

NetGen●ten Over meesters in ontwikkeling

gesproken. Gert Veenhoven is

om te beginnen uitermate veel-

zijdig. Vaardig met zijn hoofd en

met zijn handen. Van martial tot

visual arts. Gevoelsmens. En een

professional in organisatieontwik-

keling. Ik ontmoette hem in een

traject waarvoor wij de noemer

N-ABLE bedachten: Niemeyer

Approach for Business & Leader-

ship Excellence. Gert ziet - na

het jarenlang ‘mee-maken’ van

zijn Groningse multinational – uit naar nieuwe kringen om in of

mee te werken. Bij de vereniging

Verbindend Leidinggeven sloot

hij al naadloos

aan. Welke or-

ganisatie be-

trekt Gert bij

haar duur-

zame en pro-

fitabele ont-

wikkeling?

Via @gertveenhoven kom je

alvast meer over hem te weten.

Mindz●kom! Elke keer maak ik weer met liefde

reclame voor die 3.0 organisatie

rond Seats2meet en Mindz.com.

Onze nieuwste gezamenlijke acti-

viteit is Krachtbron Café. Namens

Huisacademies de Vrijplaats voor

Academie(mee)bouwers, elke

laatste maandagmiddag van de

maand. Waar? Bij Seats2meet na-

tuurlijk. Die ‘toevallig’ op diezelfde

laatste maandag van de maand de

Monday Meet-Up organiseert, met

nog meer kleine events en een

gezamenlijke borrel. Co-creatie!

Op www.huisacademies.nl vind je

onder het tabje events o.a. het

Krachtbron Café. Schrijf je ook in?

“Second

Chance” Een creatie van Gert Veenhoven.

(Wel gepast in de optiek van

duurzaam ontwikkelen.)

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner want ook beelden

kunnen spreken…

Martine Lakerveld, hoofd HRM Nova College, neemt haar 2

e prijs in ontvangst.

Page 63: Er is leven na Panopsis

N°59 Februari 2011 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● AI100 Actieleertraject gaat los!

● AI beproefd in een wijnbar…

● Over een constructief boek

● Joep de Jong is meester in AI

● Moodle of gewoon Mindz?

● Doelgericht Dromen

● Sociale onderneming AI100

AImasters bij V&VN

De prachtige driehoekige wijnbar

van De Reehorst was het decor

waarin ik twee keer 50 master-

classdeelnemers mocht verleiden

tot het wederzijds waarderend

interviewen. Een genot om te

zien hoe snel men het AI-script

oppakt en hoe constructief de

gesprekken verlopen. Dit alles als

onderdeel van het jaarlijkse

congres van VenVN, de vereni-

ging van opleiders in de zorg.

Prachtig om mee te maken! Een

uitgebreid verslag van de

masterclass, en van alle andere

workshops van het congres, vind

je op de website genaamd

www.vriendenvanhetcongres.nl

AI100 actieleertraject van start Het begon eind 2008 in het Nederlands Appreciative Inquiry Netwerk

met een voorbeeldig verhaal van een Vlaams Lerend Netwerk. En

begin 2011 startte in Nederland de eerste lichting van het AI100 Actie-

Leertraject, bedoeld om zo veel mogelijk organisaties in contact te

brengen met AI als constructieve en impactrijke verbeterbenadering.

Het AI Actieleertraject is een leergang van anderhalf jaar. De deelne-

mer ontwikkelt zich in drie AI-dimensies: de methode (voor het effec-

tief in gang zetten van een veranderproces; de technieken en vaardig-

heden om dit proces te begeleiden en – ongetwijfeld de meest uitda-

gende dimensie – de waarderend onderzoekende grondhouding. De

leergang wordt uitgegeven door de ‘sociale onderneming’ AI100, die

zich inmiddels mag verheugen in partnerschappen met organisaties die

het initiatief een warm hart toedragen en het met raad en daad steu-

nen. Het leertraject is HBO-geaccrediteerd: het levert studiepunten op

in het kader van een masterprogramma. De opzet van het leertraject

vraagt dat de deelnemer beschikt over een ‘achterban’ of ‘doelgroep’

die door hem- of haarzelf betrokken gaat worden in de AI-werkwijze.

Dit alles vanuit de overtuiging dat dit het effect van het betreffende

‘project’ zal vergroten. Want daar doen wij – Annet van de Wetering,

Jeannette Schonewille, Marcel van Marrewijk en ondergetekende – het

namens www.AI100.org voor: constructievere mensen en

organisaties!

HersenPanne AI100 is een zelfbenoemde So-

ciale Onderneming. Hoezo ver-

eniging of stichting of VoF of

welke rechtspersoon dan ook?

We zijn geïnspireerd door het

(op 11.04.2011 te verschijnen)

boek Society3.0 van Ronald van

den Hoff. Hij introduceert erin

de Sociaal Economische Entiteit.

Een al dan niet tijdelijk waarde-

creatie-netwerk dat ‘in zichzelf

bestaat’; dat geen extra duiding

nodig heeft anders dan de

missie waarin de deelnemers

zich verbonden hebben; dat

niet zit te wachten op

overtollige administratieve

rompslomp. De deelnemers aan

de SEE zijn doorgaans

zelfstandig genoeg… Sprak ik

vroeger wel eens van

‘gelegenheidscoalitie’, dan is de

SEE daarvan de duurzame va-

riant. Een perfect construct

voor een heldere missie vanuit

een tegelijk omlijnde als open

organisatievorm. Met de SEE-

genoten als personen in plaats

van rechtspersonen. Dat is

onder-nemen in zijn zuiverste

vorm!

BOEKEN●BABBEL Maarten de Win-

ter is een con-

structief consul-

tant. Al jaren be-

zig met de ‘op-

hoping’ van werk

in organisaties,

de bijkomende

vaak onnodige

werkdruk en hoe daar verbete-

ring in aan te brengen. Zijn op-

lossing is Yin en Yang, stevig en

zacht tegelijk: enerzijds – met

de TaakTuner – de werkvoorraad

heel helder in kaart brengen. En

dan de informatie zo presenteren

dat het uitnodigt om er een ge-

zonde en open dialoog over te

voeren met de leiding. Mijn inter-

pretatie natuurlijk. In het boek

heet het dynamisch capaciteits-

management. Ik breng het met

genoegen onder jouw aandacht.

Het Sjoelbaksyndroom

de aanpak van werkdruk voor een

betere organisatie.

Zie www.sjoelbaksyndroom.nl

NetGen●ten Joep de Jong is kunstenaar in

waarderend onderzoeken. Appre-

ciative Inquiry. Strenght based

apprach. Co-auteur van het boek

Waarderend Organiseren. Ik ont-

moette Joep aanvankelijk in het

AI-netwerk en later bij het AI-

Dialoogdiner en beluisterde zijn

ervaringen als Training & Deve-

lopment Director bij British Tele-

com, en hoe zijn AI-benadering

deze afdeling blijvend succesvol

maakte. Joep is op dit moment

de leidende kracht van Van Harte & Lingsma. Ik ben daar nu een

paar keer op bezoek geweest en

denk dat ‘zijn effect’ heel merk-

baar is. Elk ge-

sprek met Joep

is als een uitje,

met vrienden en

mooi weer en

goede verhalen.

Als ‘chair’ van AI

International

reikt zijn bijdra-

ge tot ver over

onze grenzen.

Een gewaar-

deerde relatie!

Mindz●kom!

In een nummer van het magazine

O&O las ik over Moodle, een leer-

omgeving gratis aangeboden door

een idealistische Australiër, voor-

zien van allerlei functionaliteit om

digitaal leren en samenwerken

mogelijk te maken. Meer weet ik

er nog niet van, dus op het gevaar

af te snel te oordelen moest ik di-

rect denken aan Mindz dat even-

eens een blog, een wiki, een faq

en nog veel meer functies bevat.

Misschien dat iemand een vergelij-

kend warenonderzoek zou willen

doen? Hoe dan ook, het AI Actie-

leertraject gebruikt Mindz-cirkels

als digitale leeromgeving voor

haar deelnemers. Helaas onzicht-

baar voor de buitenwereld. Maar

die kan toch redelijk meegenieten

van de informatie op het publieke

Mindzplaza De waarde van kracht,

te vinden via www.ai100.org.

Droom & Doel In januari 1985 kreeg ik van een

dierbare vriend, Walt Hopkins,

de zin "A Goal is A Dream taken

Seriously" mee. Sindsdien vraag

ik mensen regelmatig naar hun

serieuze dromen. En keer op

keer merk ik dat dat vaak

aanleiding geeft om belangrijke

dingen met elkaar te delen en te

bespreken op een zodanige

manier dat er tijd en ruimte voor

is. Blijkbaar raken die aan onze

kern, hebben ze te maken met

de zingeving van ons bestaan.

Zou het kunnen dat als we meer

in elkaars serieuze dromen

geïnteresseerd zouden raken, we

ons echt zouden kunnen

verbinden en delen een

werkelijkheid wordt?

Joep de Jong

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 64: Er is leven na Panopsis

N°60 Maart 2011 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Het boek Society 3.0 is uit!

● Boek inclusief masterclass

● Ronald van den Hoff revisited

● 11 April naar het boekfeestje?

● Ronald en Cees in co-creatie

● Haiku 3.0

Gratis Masterclass?

Surf naar www.society30.com en

bestel het gelijknamige boek.

Doe dat voor 11 april en je krijgt

een ticket voor een masterclass

van de auteur. Dit klinkt wat

reclame-achtig - en de schrijver

dezes wil ook niet ontkennen dat

hij de promotie van Society 3.0

van harte ondersteunt – maar er

is meer aan de hand. Society3.0

is meer dan een boek. Het is …

een society! De website (i.o.)

bevat het boek nogmaals, maar

dan in stukjes waar je te zijner

tijd op kunt reageren en

aanhaken. Typische 3.0 leveran-

ciers zullen zich er graag neste-

len. Society 3.0 is een discours!

Vanaf 11 april kent Meeting Plaza

Utrecht een heuse Society 3.0

vleugel. Om het discours een

plek in de samenleving te geven.

Een boek voor wereldmensen! “…U en ik leven in een tijdsgewricht. Er is

geen ontkomen aan. De dynamiek giert

om ons heen. Wat vandaag zeker lijkt is

morgen al anders. Het is crisis. Ons

bancaire systeem faalt en sleurt ons mee

in een economische neergang die zijn

weerga niet kent. We komen tot stilstand.

Waar je kijkt zie je files. Crisis. Toch zijn

onze technologische en sociale mobiliteit

groter dan ooit. Onze wereld lijkt in een

hogere versnelling te zijn geraakt. Maar

waarom draaien haar wielen dan niet? Het

is voor ieder weldenkend mens duidelijk

dat ons land structureel ontspoort. In

onze hang naar steeds sneller en groter

en beter hebben we onszelf geblokkeerd…”

Aldus begint Society 3.0 het magnus opus van Ronald van den Hoff.

“When the winds of change are blowing, some people are building

shelters and others are building windmills.” Ja, dit boek gaat over het

duurzaam aanwenden van energie. In dit geval de energie van de

zogenoemde wereldmensen, die in dit boek worden aangesproken en

aangespoord. Aangespoord om in wederkerigheid nieuwe waarde te

creëren. De keten is uit, het netwerk is in. 450 Pagina’s lekker lees-

bare logica van een man die er over mag schrijven: hij heeft zijn eigen

organisatie 3.0 gebouwd en dat proces mag als lerend worden

beschouwd. Eindelijk staat het boeiende en inspirerende verhaal van

deze ontwikkelingsgerichte goeroe op papier. Maar je hoort hem nog

steeds praten, op zijn karakteristieke, veel wetende, tot de verbeel-

ding sprekende manier. Een boek om helemaal uit te lezen. En verder!

HersenPanne Over de wederkerigheid tussen

een zelfstandig professional en

een organisatie met hart voor

zelfstandig professionals. Maart

2008. Mijn boek Kracht zonder

Macht komt uit. Uitgever Quist

weet een leuk zaaltje. Het heet

Seats2Meet en ik krijg er ook

een website bij. Plaza noemen

ze dat daar. Alle bezoekers van

mijn boekenfeestje vormen na-

dien een sociaal netwerkje. Ik

ben inmiddels tientallen plaza’s

verder, mag meedenken over

de ontwikkeling van Mindz, laat

me door Ronald informeren

over schaalbaarheid en waarde-

creatie. Ben redactioneel be-

trokken bij de totstandkoming

van zijn boek, dat is inmiddels

geen geheim, en het tekent ons

onderling vertrouwen. De laat-

ste verbindende geste heet Sa-

gradazaal. Een zaal in de

Society3.0 vleugel van Meeting

Plaza Utrecht behangen met

een expositie van mijn Huisaca-

demiese metaforen Sagrada en

Ecokathedraal. Zó gaaf!

BOEKEN●BABBEL Ondergete-

kende had al

snel het boek

in handen en

het voelt goed

aan! Wat zegt

de flaptekst?

Society3.0 is

een hoopvol

lees- en doeboek voor iedereen

die zich realiseert dat onze

huidige samenleving toe is aan

een nieuw waardesysteem.

Society 3.0 biedt visie en vraagt

om visie. Alles in dit lekker

leesbare boek draait om jou als

wereldmens en jouw rol in

Society 3.0, een aanlokkelijk

perspectief. Deel 1 brengt

verbijstering en onbehagen over

een regentesk Nederland. In deel

2 rolt Internet als een vloedgolf

over je heen. Leer er vooral op

te surfen. En deel 3 promoveert

jou tot mee-maker van

organisatie 3.0, en daarmee van

Society 3.0.

NetGen●ten Dit is de eerste keer in de zestig

exemplaren tellende historie van

Panopsis dat een NetGenoot voor

de tweede maal figureert. Mis-

schien omdat de netgenoot zelf is

veranderd? Of omdat schrijver

dezes zijn interpretatie moest

aanpassen? Feit is dat Ronald

van den Hoff al te zien is in april

2008, in Panopsis nummer 32. Ik

etaleerde hem toen nog als 2.0.

En dat nu zal ik bij deze herzien.

Ronald is (of was het al maar

dan zag ik het nog niet) “full

3.0”. En veel meer hoef ik niet te

vertellen, want deze hele

Panopsis vormt zijn eerbetoon!

Volg hem op Twitter via

@rvandenhoff.

Mindz●kom! Je snapt het natuurlijk al. Alle

sociale media ondersteuning

inzake Society3.0 verloopt

natuurlijk via het onvolprezen

sociale ecosysteem Mindz.com.

En als je nu surft naar

http://www.mindz.com/events/

Boeklancering_Society_3_0___The_party

dan kun je misschien nog een

plekje verwerven voor het feestje

op 11 april van 19 tot 21 uur bij

Seats2Meet, inclusief gratis boek!

Werkt bovenstaand linkje niet zo lekker, surf

dan naar www.society30.com en kies tabblad

Events. Daar vind je de link naar het Feestje.

Speed action network

Connections interactions

Are you still around?

Ronald van den Hoff

(Haiku schrijver)

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 65: Er is leven na Panopsis

N°61 April 2011 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Expeditie Ecokathedraal

● Zelforganisatie meemaken?

● Iris Meerts organiseert Z11org

● Samen op lezen? Sloterdijk!

● Krachtbron Café exposeert

● Confucius wist het allang

● Parrèsia als competentie

Wil jij de Dag v.d. Zelf-organisatie meemaken?

De dag zelf is op 9 november ge-

pland. Maar de voorbereidingen

zijn al op 2 mei begonnen,

samen met een kleine dertig

‘community managers’. Wil jij

ook aan deze ‘beweging’

meedoen? Zie dan plaza

Zelforganisatie op Mindz.

Academiebouwers bezoeken Ecokathedraal Op 26 april bezochten vaste

en adhoc leden van de Huis-

academies Ontwikkelkring de

Ecokathedraal. Dit ‘bouw-

werk geen gebouw zijnde’

heeft dankzij haar Stichting

Tijd een oneindig bestem-

mingsplan. Wat bouwmees-

ter Louis le Roy in de afge-

lopen 40 jaar deed ontstaan

is een ecosysteem met een

bijzondere energie. Mede

dankzij Tijd-voorzitter Peter

Brinkman was de expeditie

een magische ervaring. En

dan te bedenken dat wat je

aan bouwsels ziet slechts de

fundamenten zijn van wat er

in het jaar 3000 zal staan…

Huisacademiebouwers zijn

lerende mensen die duurzaam bouwen aan lerende organisaties. Ze

treffen elkaar in ontwikkelkringen zoals www.mboacademies.nl en

(nieuw) www.bouwacademies.nl. Het gilde genaamd Huisacademies is

groeiende, in termen van academiese klanten, meebouwers en binnen-

kort ook ‘filiaalhouders’. Ook een academiebouwer? Haak aan op het

plaza www.huisacademies.nl. Anderszins geïnteresseerd in Lerende

Organisaties? Haak aan op www.krachtbron.org. Persoonlijk

kennismaken? Bezoek elke laatste maandag van de maand ons

Krachtbron Café. Google ‘Mindz Event Krachtbron Café’ voor alle info.

HersenPanne Laatst belde Wiljo mij met de

mededeling dat hij voor zijn

scriptie academies en hun aca-

demiebouwers wil onderzoeken.

En aangezien de conventies

vragen om fundamentele kennis

vroeg hij mij of ik relevante

literatuur kon noemen. Ik sta-

melde. Een academie is niet

gegrondvest op onderwijskunde

want het is een organisatorisch

construct. Maar de beschikbare

organisatiekunde is veeleer dui-

dend dan dat het oplossingen

aanreikt voor het adequaat be-

invloeden van complexiteit. Dus

brabbelde ik wat over de Struc-

turation Theorie van Giddens en

over het feit dat mijn prof Hugo

Letiche het sociaal constructio-

nisme in de organisatiekunde

mist. Uiteindelijk kwam bij The

Tempered Radical, degene die

vanuit loyaliteit met zijn orga-

nisatie deze zonodig beschimpt

en bestrijdt. Ik ken eigenlijk

maar één boekje dat dit raakt:

Parrèsia – Vrijmoedig spreken

en de waarheid – M. Foucault.

BOEKEN●BABBEL Dit boek heb ik

nog niet uit en

ik wil het je toch

al aanbevelen.

Ik denk dat het

van belang is.

Een citaat: “Het

wordt tijd dat

we gaan inzien

wat de mens eigenlijk is: het or-

ganisme dat uit herhaling ont-

staat.” Peter Sloterdijk maakt

onderscheid tussen de ongeoe-

fende en de geoefende annex oe-

fenende (lerende?) mens. En

volgens mij vertoont dat mens

vele overeenkomsten met het

Wereldmens van Van den Hoff in

Society3.0. Over dat mens moet

zoveel mogelijk geschreven en

gelezen worden. Misschien dat

we ons er dan naar gaan

gedragen… Het zal de nodige

oefening vergen!

Peter Sloterdijk, Je moet je leven veran-

deren (2011 NL vertaling), Amsterdam,

Boom ISBN 978 90 8506 8440

NetGen●ten Het was tijdens het Slow Event

Chaos & Orde. Mandelbrot vorm-

de ons verbindende woord. Hij

was de bedenker van het woord

‘fractal’, en dat zichzelf herhalen-

de patroon heeft veel met zelfor-

ganisatie te van doen. Iris Meerts

is directeur van de Stichting Zelf-

organisatie. Man en kinderen,

hardlopen en taarten bakken

vormen haar andere passies. Iris

poogt het fenomeen “Z11org” op

diverse manieren te bevorderen.

Zo faciliteert zij collectieve subsi-die-aanvragen voor ondernemers

die in gezamenlijkheid willen in-

noveren. Iris was organisator van

de Dag van de Vrijwilliger en

bracht zo vele van dergelijke or-

ganisaties bijeen. En dit jaar (op

9/11/11) dus

alweer de derde

Dag van de

Zelforganisatie.

Hoewel Iris veel

in haar mars

heeft staat ze

altijd open voor

cocreatie. Dus:

[email protected]

Mindz●kom! Ben je een fan of meemaker van

de Lerende Organisatie? Kom dan

eens buurten bij Krachtbron Café,

maandelijks georganiseerd door

Huisacademies. Het valt samen

met de MondayMeetup van

Seats2Meet: samen borrelen dus!

Krachtbron Café is gelardeerd met

de ‘kathedralen-expositie’ die op

zich al voor de nodige gesprekstof

zorgt. Drempelloos en kosteloos.

Inschrijven via het tabblad Events

op www.huisacademies.nl. (Een

Mindz.com toepassing uiteraard.)

De juiste taal

Aan de Chinese wijsgeer

Confucius werd eens gevraagd:

“Wat zou u doen als u geroepen

werd om het land te besturen?”

Confucius antwoordde: “De taal

goed gebruiken.” Zijn leerlingen

keken hem niet-begrijpend aan.

Confucius vervolgde: “Als de taal

niet goed gebruikt wordt, komen

woorden niet overeen met de

werkelijkheid. Dan blijven de

dingen die gedaan moeten

worden, ongedaan. Het gevolg is

dat het goede en het schone

wegkwijnen, het recht zijn loop

niet heeft, de mensen in

verwarring raken en de

samenleving uit elkaar valt.”

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org

Speakers Corner

Page 66: Er is leven na Panopsis

N°62 Mei/Juni 2011 Pan●psis is een uitgave van

OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,

onder redactie van Cees Hoogendijk

[email protected] 0616 682098

Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren

In deze Pan●psis:

● Louter leerzame bezigheden

● Krachtbron Café

● AI100 nieuwe leergang

● Live Demo Management Game

● Naar Ecokathedraal en Sagrada

● Vijf maal inspiratie aangeboden

● Gevraagd: tips voor leerkringen

29.8.11 het zevende

Krachtbron Café

Vrijplaats voor fans van de leren-

de organisatie. Begeef je onder

de ‘meesters in ontwikkeling’!

Elke laatste maandag bij

Seats2Meet tijdens de Society3.0

Monday Meetup (met borrel!).

Inschrijven via tabblad Events op

www.krachtbron.org.

Welk event ga jij meemaken? Deze Panopsis is geheel gewijd aan constructieve bijeenkomsten die

jou uitnodigen tot meemaken. Ga je nog op vakantie? Veel plezier!

Ben je terug als je dit leest? In beide gevallen voldoende reden om je

agenda maximaal te vullen met deze verfrissende en leerzame events.

Hieronder vind je bijeenkomsten die ik een warm hart toedraag en

daarom graag bij je aanbeveel – omdat ik zelf ook op een of ander

manier meemaker ben. (Van overige hier genoemde activititeiten ben

ik zelf(s) mede-veroorzaker… dus evenzogoed warme aanraders.)

09.09.11 Ubuntu Circle – kringdialoog, communaal constructivisme.

Zie www.ikbenomdatwijzijn.info. Schrijf in via www.ubuntucircle.nl.

20.10.11 Hoe-Congres – een congres van o.a. Triam Float over

‘lerend werken’ dat haar eigen thema uitoefent. Lees meer via deze

prezi http://prezi.com/jxunvd4gwbux/hoe-congres/ #HOEcongres

31.10.11 Louis le Roy lezing – de jaarlijkse ‘viering’ van allen die

betrokken zijn bij De Ecokathedraal. Met ondergetekende als spreker…

Agendeer alvast en kijk t.z.t. voor details op www.stichtingtijd.nl

09.11.11 Dag van de Zelforganisatie – de Rotterdamse Doelen

moet helemaal vol komen! Met Frans de Waal en Ronald van den Hoff

en heel veel zelforganisatie natuurlijk. Zie www.z11org.nl. #z11org

25-28.04.12 World AI Conference – De vorige keer was het in

Nepal en straks in Gent: Appreciative Inquiry op wereldschaal, in een

bruisende vierdaagse. Zie www.2012waic.org. #2012waic

21.9.11 start de 2e

AI100 actieleergang Appreciative Inquiry vervat in

een HBO-leergang, ter waarde

van een bachelor-minor (60EC).

Voor managers, projectleiders,

en stafprofessionals die hun

‘missie’ willen verrijken en ver-

sterken met de waarderende

benadering. Confrontatie met je

eigen AI-grondhouding. Zestien

studiedagen, vijftien maanden

doorlooptijd. Praktijk leren!

Download de brochure, ons AI

Magazine en het studiepro-

gramma vanaf www.ai100.org.

Bij voldoende deelnemers gaat

in september de tweede lichting

van start. Maak je interesse

kenbaar via [email protected].

26.9.11 ervaar

The Management

Challenge® Ruim 6000 managers en profes-

sionals speelden het in de afge-

lopen vijftien jaar. Ervaar de zin

en het effect van integraal lei-

dinggeven. Begrijp hoe ‘enablers’

en ‘results’ zich tot elkaar ver-

houden. Zie in één oogopslag

hoe de organisatie er voor staat.

Hier worden managers beter van.

Op 26 september kun je een ‘live

demo’ meemaken. Schrijf in als

individu of met een compleet MT!

Plaats van handeling Seats2Meet

Utrecht. Surf voor meer info naar

www.mindz.com/plazas/

The_Management_Challenge.

Schrijf in via tabblad Events.

11.10.11 bezoek aan

de Ecokathedraal

Wegens succes geprolongeerd!

Huisacademies organiseert open

kringbijeenkomsten voor acade-

miebouwers en andere meema-

kers van lerende organisaties.

De Ecokathedraal in Mildam is

onze prachtige, inspirerende en

tastbare metafoor voor duur-

zaam organiseren van leren en

ontwikkelen.

Op www.huisacademies.nl surf je

naar tabblad Events voor info,

het verslag van ons bezoek in

april en om jezelf aan te melden.

29-31.3.12

naar BARCELONA

Het moest er een keer van komen

natuurlijk: academiebouwers be-

zoeken de Sagrada Familia, een

organisatie continu in ontwikke-

ling. Dit is wel een heel speciale

‘open kringbijeenkomst’ van Huis-

academies: een driedaagse vol

inspiratie en vertier. Startende en

ervaren bouwers van lerende or-

ganisaties doen een duurzame er-

varing op, begeleid door ons team

van Meesters in Ontwikkeling. De

details worden uitgewerkt. Maak

nu alvast je interesse kenbaar via

het tabblad Events van de site

www.huisacademies.nl. Wow!

Suggesties voor de

menukaart van

Huisacademies?

Duurzaam bouwen aan de leren-

de organisatie is een interactief

wederkerig proces. Dat mag

blijken uit het succes van de al

drie jaar actieve lerende kring

ROCacademies. Komend seizoen

gaan we uitbreiden met Bouw-

academies en Zorgacademies.

Naast ‘branche-specifieke’ kring-

sessies gaan we vaak mixen in

open kringbijeenkomsten. Daar

maken we een ‘menukaart’ van.

Heb jij suggesties voor goede

thema’s, werkvormen, locaties

die ons gezamenlijk leerproces

kunnen verrijken? Reageer dan

naar [email protected].

Komt jouw suggestie in onze

menukaart, dan is jouw

deelname aan de betreffende

kringbijeenkomst gratis!

VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT

www.panoptics.org