Er is leven na Panopsis
-
Upload
cees-hoogendijk -
Category
Documents
-
view
2.396 -
download
3
description
Transcript of Er is leven na Panopsis
Er is leven na Panopsis zeven jaar bijna elke maand een nieuwsbrief van een zelfstandig professional
Mindz-Plaza-Blog Cees Hoogendijk - maandag 09 januari 2012 - 13:39 - 444 x gelezen
In september 2005 verscheen mijn eerste Panopsis. Als ‘zelfstandig professional’ (die term
bestond nog niet) was ik toen een half jaar op weg. Achteraf heb ik geen idee wat mijn
overwegingen waren om mijzelf de maandelijkse verplichting van een A4-nieuwsbrief op te
leggen. Het moge duidelijk zijn dat ik als ZP een uithangbord nodig had. Wat was handiger dan
mijn maandelijkse memoires op te schrijven? Terugblik, nieuws en reclame bleken zich prima te
combineren. Schrijven ging en gaat mij wel gemakkelijk af. Met als uitgangspunt dat Panopsis,
een contradictionaire samentrekking van Panoptics en Synopsis, alleen bestemd is voor mensen
die ik ken en die mij kennen. Volgens mij heeft Panopsis mij zakelijk gezien in het zadel geholpen
en staande gehouden. En nu zit ik nummer 63 te schrijven - eigenlijk was nummer 62 de laatste
echte Panopsis – omdat ik denk dat het anders moet. Zeker weten doe je het nooit natuurlijk.
ER IS LEVEN NA PANOPSIS Achteraf praten is altijd makkelijk. Zeven jaar en 62 nummers lang is de structuur nagenoeg ongewijzigd gebleven.
Leg Panopsis 1 en Panopsis 61maar eens naast elkaar. Elke keer was het zowel een queeste als een genot om de afgekaderde stukjes met de juiste woorden te vullen. In der Beschränkung zeigt sich den Meister? Ik zou het eerder ambachtelijk noemen. Puzzelen. Het hoofdartikel van nominaal 200 woorden. Hersenpanne 125 woorden, net zoals de vaste items BoekenBabbel, NetGenoten en SpeakersCorner. Het derde kolommetje in de onderste helft heeft wel verschillende gedaantes gekend.
Het begon met 60 abonnees; dat was de omvang van mijn persoonlijke relatiebestand. Zeven jaar later is dat ruimschoots vertienvoudigd. Ik stuurde Panopsis altijd in een gepersonaliseerde mail. Dat heb ik volgehouden tot 300 abonnees. Kostte een complete zondagmiddag en –
avond. Toen schafte ik voor $25 een Outlook MailMerge programmaatje aan, waarna ik inclusief de subjectregel de Panopsismailing nog steeds persoonlijk kon laten zijn.
Tweeenzestignummers dus in zeven jaar. Dat is gemiddeld zo’n negen per jaar. Maar in de eerste jaren deed ik er echt twaalf. In de afgelopen jaren is de uitgave onregelmatiger geworden. Was het drukte? Dat was ik altijd al. Eind 2010, toen ik vijf nummers achter op schema liep, heb ik de lezers vijf weken lang een wekelijkse Panopsis geboden… Of was dat 2009…? Gebrek aan stof? Integendeel. Ik denk juist dat de veelheid en diversiteit van mijn thema’s ervoor heeft gezorgd dat Panopsis als zodanig de lading niet meer dekt.
Was mijn missie ‘humanisering’ van organisatie’ aanvankelijk 1-op-1 verbonden met mijn eenmanszaak OrgPanoptics; inmiddels manifesteert diezelfde missie zich ook in ‘social entreprises’ zoals Huisacademies, Verbindend Leidinggeven,Appreciative Inquiry en The Management Challenge. Het levert niet alleen te veel nieuws op per maand; maar het is ook veel meer divers dan passend onder de OrgPanoptics noemer. Ik durf te stellen dat mijn ontmoeting en verstrengeling met CDEF/Seats2Meet/Mindz.com bepalend is geweest voor de grote emergentie die in mijn activiteiten is ontstaan. Panopsis alleen kan dat niet meer behappen. En daarom ga ik de Panopsis lezers vragen hun nieuwsgaring rondom mijn activiteiten op een andere, meer actieve manier te organiseren.
Het past natuurlijk helemaal in deze tijd. De digitale nieuwsbrief is intussen een Email-newsletter geworden. Die ontwikkeling heeft Panopsis gemist, hoewel ik wel van de aanvankelijke PDF-bijlage ben overgestapt naar een hyperlink. Maar het krantje was in elk geval nog een krantje. We zijn nu zover dat nieuwsbrieven te pas en de onpas worden gegenereerd uit Twitter berichten, met grote kans dat jij opeens ongewild en soms ook onterecht de auteur van een nieuwsbericht blijkt te zijn. Overigens kan ik iedere beginnende ZP een nieuwsbrief aanbevelen. Als schrijfoefening, als dienst aan je relaties, als zelfreflectie. Als het je ligt natuurlijk. Want een nieuwsbrief is iets dat wel of niet bij je past. Die laat je niet genereren door een computer natuurlijk.
Volgens Lievegoed verloopt alles in stappen van zeven jaar. Wat mij betreft dus tijd om afscheid te nemen van Panopsis en qua nieuws door te stomen naar een situatie waarin de lezer zelf kiest welke thema’s hem
of haar interesseren, zich nog steeds kan abonneren, maar dan op mijn blog, en vooral ook op alle verschillende thema’s zoals die zich manifesteren via Mindz-plaza’s. Waar ik vroeger zo nu en dan een leuke reactie kreeg op Panopsis, zullen eventuele reacties op mijn ‘nieuws’ zichtbaar worden voor alle lezers. De ultrabondige artikeltjes zullen we gaan missen. De wat langere blogberichten worden gecompenseerd door mijn tweets op @ceeshoogendijk. De oude Panopsis- en mijn nieuwe lezersschare zal diffuser worden dan ooit. Ronald van den Hoff noemt 2012 het jaar van de Serendipiteit. Mooi jaar dus om van Panopsis1.0 over te stappen naar Cees3.0. Divergerend nieuws zogezegd. In cocreatie ontwikkeld. Schrijver en lezer raken
verstrengeld. Ik verschuif van nieuwsbrief-maker naar nieuws-meemaker! Met genoegen.
En met grote dank aan de altijd zo trouwe lezersschare van Panopsis! Als je dit leest, dan bevind je je nu in mijn blogsectie op www.ceeshoogendijk.nl. Ergens rechtsboven op deze pagina kun je je abonneren op mijn blogdoor op het knopje Volgen te klikken. Dan krijg je een mailbericht telkens als er een nieuwe blog van mij is verschenen. Elke keer een moment om vast te stellen dat er altijd een leven na Panopsis is.
Gelukkig 2012 toegewenst! Met meer nieuws dan ooit!
September 2005 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
Deze maand o.a. in Pan●psis:
● Mensgericht van Gansewinkel ● De Verticale Dialoog
● What (really) works … ● Business Improvement Game
● Humaniseren van Organisatie ● Confucius en de taal
VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg?? Het lijkt tegenstrijdig. Een
dialoog voer je op voet van gelijkwaardigheid en dat
heeft toch iets horizontaals. Met het organigram - het
‘harkje’ – van een organisatie erbij wordt het snel duidelijk:
dialoog tussen de hogere en de lagere echelons. Bedoeld om
beleid in de haarvaten van de organisatie te laten vloeien. De
frontlinie realiseert de doelen. Hun draagvlak is cruciaal.
SSuucccceessvvoooorrwwaaaarrddeenn
Logisch en helder beschreven
strategie en beleid, vastgelegd in een uniek Hoe-Plan. Middle
managers betrokken bij de beleidsvorming, en getraind en
ondersteund om het plan door te vertalen naar de werkvloer.
Plan, Do, maar ook Check en Improve. Managers en mede-
werkers die steeds beter gaan communiceren. Dit is geen
raketwetenschap. De meesten kunnen het al, maar doen het
niet. De beproefde aanpak van OrgPanoptics brengt effectief
doelen halen binnen bereik.
VVaann GGaannsseewwiinnkkeell NNoooorrdd NNeeddeerrllaanndd
hheellpptt ooookk hhaaaarr mmééddeewweerrkkeerrss vveerrddeerr
Afvalverwerker van Gansewinkel helpt haar klanten graag
verder, staat te lezen op het visitekaartje van directeur Noord-Nederland Harmen Stremler,: “Sinds mijn aantreden eerder dit
jaar hebben de volgende onderwerpen mijn aandacht: ons ambitieuze budget voor 2006, focus op onze klanten, synergie
met de concernprocessen en een structurele aanpak om onze medewerkers in staat te stellen optimaal te presteren. Op dit
moment volgt onze Benelux management top-100 het De Baak-programma Mensgericht Leidinggeven. Binnen Noord gaan we
daaraan praktische opvolging geven middels een ‘verticale organisatorische dialoog’ over onze strategie, structuur en
cultuur. OrgPanoptics helpt ons management team daarbij, waar wenselijk en waar nodig. Zo creëren we draagvlak en
helderheid betreffende de acties die managers en medewerkers in gang zetten om hun doelen te realiseren. En zo halen we
meteen maximaal rendement uit onze managementopleiding.”
HersenPanne
Wat wordt het, monoloog of
dialoog? Spreken we samen iets af, of spreek ik met jou
iets af? Mag er nog gereageerd worden op het medewerker-
tevredenheidsonderzoek of be-palen de 60% (jaja) ingele-
verde formulieren de uitslag? Is een idee met alleen maar
voorstanders, of het idee dat er met de hoogste macht is
doorgedrukt, ook het beste idee? Het klinkt allemaal nogal
radicaal, maar luisteren we nog wel? Geen jaarverslag dat
vergeet te vermelden hoe belangrijk medewerkers zijn.
Zou dat wat we communiceren noemen, en waarvoor soms
een afdeling is ingericht, in het gunstigste geval niet eerder
informeren moeten heten? De dialoog: het onderzoekend
tweegesprek. Niet de manier om tot 100% besluitvorming te
komen. Wel een pad naar betere samenwerking. Hoewel?
Er kleven enkele risico’s aan.
Lees Plato maar.
BOEKEN●BABBEL Dit boek gaf twee jaar
geleden inspiratie
voor de opzet van
het Hoe-
Plan, basis
voor de Verticale
Dialoog. De 4+2 methode verwijst naar
kernthema’s op de manage-mentagenda van succesvolle
organisaties. Strategy, Struc-ture, Culture en Execution zijn
de basis. In de Hoe-Plannen van OrgPanoptics houden we
het meestal bij deze vier. Voor de overige twee thema’s wordt
gekozen uit Talent Manage-ment, Leadership, Innovation
en Mergers & Partnerships.
William Joyce, Nitin Nohria,
Bruce Roberson. What (really) works, the 4+2 formula for
sustained business success. New York, Harper Business
2003. ISBN 0-06-051300-4
NetGen●ten Leren vooruitkijken en prak-
tisch ervaren dat er samen-
hang is tussen de organisatie-elementen en de resultaten
van een onderneming. Dat is de bedoeling van The Business
lmprovement Game®, een even spannend als effectief
simulatiespel gebaseerd op het INK managementmodel, het
EFQM Excellence model en de theorieën van Graves. Willem
Jan van der Veldt, eigenaar en ontwikkelaar, introduceert met
het ‘oog’ een briljante rappor-tagevorm die managers inzicht
geeft in de kwaliteit en het effect van hun MT-prestatie.
Zie www.vanderveldt.com!
“Humanization of Organization”
heet het PhD-DBA-programma,
waar uw redacteur zich in een vlaag van zelfoverschatting
heeft aangemeld. Het speelt zich af aan de Universiteit voor
Humanistiek te Utrecht. Er is toch niets mooier dan de studie
van de mens? Jawel: de studie van de complexiteit die we or-
ganisatie noemen, en waarvan mensen en hun wisselende
contacten de voortbrengende elementen vormen. Een acade-
mische promotie op basis van kwalitatief onderzoek. Kan dat
naast je ‘gewone’ werk? Zie de opzet op www.uvh.nl. En volg
hier maandelijks de strubbelin-gen van ondergetekende.
Liever úw quote!
Op deze plek in Pan●psis is het
de bedoeling u als lezer aan het woord te laten. In afwachting van uw commentaar of slimme
suggesties geven we deze keer een andere goeroe het woord.
Aan de Chinese wijsgeer
Confucius werd eens
gevraagd: “Wat zou u doen als u geroepen werd om het land
te besturen?” Confucius antwoordde: “De taal goed
gebruiken.” Zijn leerlingen keken hem niet-begrijpend
aan. Confucius vervolgde: “Als de taal niet goed gebruikt
wordt, komen woorden niet overeen met de werkelijkheid.
Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden,
ongedaan. Het gevolg is dat het goede en het schone
wegkwijnen, het recht zijn loop niet heeft, de mensen in
verwarring raken en de samenleving uit elkaar valt.”
uw reactie in Pan●psis? mail naar [email protected]
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING
www.panoptics.org
Oktober 2005 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Procesdenken ● Ketenbewustzijn
● Het Doel nog steeds top ● Learning Dynamics van start
● De Graal-organisatie? ● Over onthaasten gesproken
KKeetteennbbeewwuussttzziijjnn Vorige maand ging het hier
over de Verticale Dialoog tussen de echelons. Cruciaal
om iedereen te betrekken bij strategie en beleid. Maar
ook de Horizontale Samen-werking verdient aandacht.
Schakel in de bedrijfsketen. Geen afdelingsmanager die het
daarmee oneens zal zijn. De noodzakelijke afstemming tus-
sen de aangrenzende schakels blijkt telkens te stuiten op ter-
ritoriaal gedrag. Voor samen-
werking in de keten is echter
nodig dat managers welkom zijn op elkaars erf. Op de gren-
zen blijkt dat managers altijd interne klanten en leveranciers
van elkaar zijn. Dat vereist inzicht. Een treffend model
leert managers de samenhang tussen leverings-, faciliterende,
plannings- en controleproces-sen herkennen en hanteren.
Twee dagen workshop met de belendende percelen, en de
keten wordt niet meer fractio-neel maar als ge-
heel gemanaged.
EEllkk PPrroocceess iiss eeeenn VVeerraannddeerrpprroocceess!! Bij deze stelling past een
bewijs uit het ongerijmde. Stel in een proces verandert
niets. Dan is het een toestand en geen proces. Ergo: een
proces is een veranderproces.
Elk proces verandert iets. In een opleidingsproces verandert –
heel simpel gezegd - de ‘cursist zonder kennis’ in een ‘cursist mét kennis’. In een transportproces verandert de locatie van de
lading. In een verkoopproces verandert de prospect in een klant. Object van verandering is achtereenvolgens cursist, lading en
potentiële klant. En de actoren zijn respectievelijk de leraar, de chauffeur en de verkoper. Procesdenken is dus vooral bedenken
wat de gewenste output is en welke resources nodig zijn om het
object van verandering van de gewenste toegevoegde waarde te
voorzien. De output van elk proces is weer de input van een volgend proces. Er moet dus altijd een afnemer in aanmerking
worden genomen! Die maakt de relatie tussen ‘output’ en ‘outcome’ opeens erg belangrijk. Er vormt zich een waardeketen,
die van het primaire bedrijfsproces. De legpuzzel is compleet na toevoeging van planprocessen, faciliterende processen en contro-
leprocessen. Zie hier in vogelvlucht een praktisch proces-denk-model. Hanteerbaar voor de “gewoone mensch”. Niet zozeer be-
doeld om veel papier te genereren, maar wel cruciaal om syste-matisch verbetermogelijkheden te detecteren. Als naslag is het
model te vinden in Delwel’s handboek Effectief Opleiden. Diverse grote Benelux-organisaties hebben het als module opgenomen in
hun middle management trainingsprogramma’s.
via [email protected] is een PDF-beschrijving van het model te verkrijgen
HersenPanne
In een organisatie van een beetje omvang vind je al gauw
een afdeling Change Manage-ment. Human Resources Mana-
gement is ook al niet uit het organogram weg te denken.
Financial Management. Com-municatie Management. Infor-
matie Management. Allemaal ‘central functions’. Stel, je bent
middel manager in het lijn-gedeelte van diezelfde organi-
satie. Schakel in het primaire
proces zogezegd. En je bent
omringd door al die afdelingen genaamd “Xxx Management”.
Dan vergeet je toch automa-tisch waarvoor jijzelf op aarde
bent? Dat het managen van change, HR, financiën, commu-
nicatie en informatie eigenlijk jouw taak is? What’s in the
name? Alles! Nieuwe afdelings-namen graag: Change Manage-
ment Support, HR Management Support, Financial Management
Support, Communication Mana-gement Support, Information
Management Support!
BOEKEN●BABBEL
Er schijnen per week 15
nieuwe ma-nagement-
boeken uit te komen.
Het lukt ze niet de her-
innering aan Het Doel te
doen verva-gen. Het is managementfilo-
soof Goldratt namelijk gelukt een praktisch verbeterhulp-
middel in een spannend ver-haal te vervatten. Het draait
om de Theory of Constraints ofwel het wegnemen van ob-
stakels in het bedrijfsproces. Verplichte stof voor hen die
met Process Improvement aan de slag gaan. Geen straf, je
leest het in één adem uit.
Eliyahu M. Goldrath. Het Doel.
Een proces van voortdurende verbetering. Utrecht 1986, Het
Spectrum. ISBN 90-274-6700-5
NetGen●ten Het netgenootschap met Onno
Geveke gaat al meer dan tien jaar mee. HRD- en MD-man bij
uitstek. NLP-practitioner. Mee-maker van middle manage-
ment schools. Coach. Vijf jaar
The Change Company. Vijf jaar
PwC Transform. En nu onder eigen titel: Learning Dynamics.
Ontwikkeling en begeleiding van managers en andere pro-
fessionals. Geïnspireerd door Organisational Learning princi-
pes. Tevens programmaleider voor Best Year Yet, resultaat-
gerichte coaching van individu en team om ‘het beste jaar
ooit te realiseren’. Onno Geveke.
No nonsense. Stille kracht.
Wens hem succes met zijn
onderneming. Maak met
hem kennis.
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Het eerste van wat ruim vier
jaren moeten worden is bijna
om. Mijn beeld van nu lijkt niet meer op dat van een jaar te-
rug. Ik dacht aan convergentie tussen de (EFQM) excellente,
de ontwikkelde en de gehuma-niseerde organisatie en hoopte
in de verte de heilige graal van de perfecte organisatie te
kunnen duiden. Oef! Afgezien van haalbaarheid blijkt dit een
domein voor wel vijftig proef-schriften. In de UvH-workshops
was divergentie – in kennis-aanbod - mijn deel en daalde ik
weer af op aarde. Mijn eerste proeve in kritisch lezen leverde
een mooi ‘review’ op: “Is there a future for Presencing?”
Liever úw quote!
“Haast je wanneer je tijd
hebt, dan heb je tijd wanneer je haast hebt.”
Deze spreuk laat zich optekenen uit de mond van
Ronald Leunisse (KMA, drs, MBA, bekwaam organisatie-
ontwikkelaar naast ervaren senior manager) thans
Director Operations DHL Express BU North. Hij
reageerde op de vorige Pan●psis met de woorden:
“Leuk initiatief en leuk om te lezen. Viel het mee of tegen
om per onderwerp zo beknopt
te moeten zijn...?”
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
“ ”
Mail naar [email protected]
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
November 2005 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Corporate Dynamics® ● De schitterende organisatie
● Fragmentatie en heelheid ● Presencing voor managers
● Marc Grond van Transmind ● De waarde van een quote
TThhee PPaassssaaggee ttoo…… Volgens INK ben je met 500
punten een flink Excellente Organisatie, de Nederlandse
Kwaliteitsprijs waardig. Telt de schaal niet 1000 punten?
Het vergt veel inspanning om de organisatie al zó op orde te
krijgen. Volgens Corporate Dy-namics® heb je dan een goed
fundament, maar niet meer dan een basiskamp. Tot zover
kon je er nog “naartoe mana-gen”. De eigenlijke expeditie
begint dan pas: door een mist
van onzekerheid, met crisis en
kansen die echte verandering kenmerken. Hier is leiderschap
nodig. Naar de top die schitte-rende organisatie heet. Waar
sociale interactie, dynamiek, zelforganisatie en dus steeds
minder management bestaat. Waar samenleving en samen-
werking tot toegevoegde waar-de leiden. Waar
het meten van kwaliteit en ex-
cellentie langs meer schalen
gebeurt…
CCoorrppoorraattee DDyynnaammiiccss®® iiss iinn tthhee aaiirr!!
“The Passage to Organizational Well-Being” Is geborgde kwaliteit
de ultieme doelstelling of kan een organisatie méér en vérder? Dit
is het vraagstuk dat zes organisatieontwikkelaars van uiteen-
lopende pluimage met elkaar delen, en met de samenleving willen
delen. Wij staan hier op de Landelijke Kwaliteitsdag van het
Instituut Nederlandse Kwaliteit. Wij, dat zijn (v.l.n.r.):
Gert Bij en Ed Peelen. WaardenManagement. Geven inzicht in de waardensystemen van individuen, teams en organisaties om
doelen in lijn te brengen met mogelijkheden. (Gebaseerd op Spiral Dynamics® c.q. het gedachtegoed van prof. Clare Graves.)
Marcel van Marrewijk. Directeur Great Place to Work en oprichter European Corporate Sustainability Forum.
Cees Hoogendijk. OrgPanoptics, Managing the Whole. U bekend.
Wim De Cleyn. Berkana Services. Leiderschapsontwikkeling. Inspiratie en steun bij oplossing van complexe problemen.
Willem Jan van der Veldt. The Management Challenge®. Management game. In eerdere Panpsis geroemd als NetGenoot.
Mail naar [email protected] en ontvang per omgaande
de brochure van Corporate Dynamics®
HersenPanne
Organiseren is het verdelen van de taken. Goed bedoeld,
maar het leidt tot verdeeldheid. Verbindingen tussen de delen
zijn cruciaal om het geheel te laten werken. Communicatie
dus. Veel ondernemingen en instellingen kenmerken zich
door veel organisatie en weinig communicatie. Een grote con-
tainerverscheper zette ooit alle mogelijke vergadernotulen op
het intranet. Ze werden niet
begrepen of niet gelezen. Vele
managementteams verspreiden hun notulen niet buiten eigen
kring. Dat is eveneens vreemd. Samenhang brengen in kunst-
matige verdeeldheid is moei-lijk. Veel managers kunnen be-
ter knippen dan plakken. Maar fragmentatie, nadruk op ver-
schillen, helpt de samenleving de verkeerde kant op. Dat
geldt ook voor organisaties. Integer (geheel getal!), integri-
teit (heelheid), en integraal zijn verwante termen. Wat is inte-
graal management? Juist!
BOEKEN●BABBEL
Een juweel van een boek. Over
betere organi-saties en wat
onder het oppervlak van
ons bewustzijn leeft om bij te
dragen aan die verbetering. Spiritualiteit, ver-
enigd met gezond maatschap-pelijk realisme en idealisme.
Door de invloed van Betty Sue Flowers ook lekker leesbaar.
Stemt tot nadenken! Na lezing heeft het begrip “scenario” een
nieuwe dimensie gekregen.
Wil je een proeve vooraf?
Stuur dan een mailtje naar [email protected] en je krijgt
mijn summary & book review.
Peter Senge, C. Otto Scharmer, Joseph Jaworski, Betty Sue
Flowers. Presence, Human Purpose and the Field of the
Future. Cambridge: The Society for Organizational Learning,
2004. ISBN 0-9742390-1-1
NetGen●ten Marc Grond,
oprichter en
eigenaar van
Transmind, past
naadloos in de
context van deze
pagina. Actueel is
de publicatie van zijn boek De
Organisatie Burnout, over de
noodzakelijke bewustwording
van mens en organisatie. Het
biedt oplossingen voor organi-
saties die de nieuwe wereld
nog met oude regels proberen
te runnen. Transmind voorziet
in de Organic Score Card, die
mensen en organisaties inzicht
geeft in de aspecten van het
bewustzijn, die bepalend zijn
voor hun toekomstig gedrag.
Surf naar www.transmind.nl
voor een virtuele ontmoeting.
Of beter nog,
zorg dat je Marc
een keer
persoonlijk
ontmoet.
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Promotieonderzoek in de orga-
nisatiefilosofie, kritische mana-
gement studies en sociale com-plexiteit. Met de ideale, gehu-
maniseerde en wellevende or-ganisatie voor ogen. Queeste,
die ooit moet leiden tot een boek over “Verticale Dialoog”.
Waarom? Is het idealisme? Narcisme? Ga ik een theorie
onomstotelijk bewijzen? Van alles hooguit een beetje. Ik ga
vooral aantonen dat ik zuiver wetenschappelijk kwalitatief
onderzoek kan uitvoeren. Mijn proefschrift als rijbewijs. Een
rij professoren als instructeur en examinator. Vooral een-
zaam ploeteren. Maar gesteund
door elf leuke lotgenoten!
Liever úw quote!
“Vooruitkijken is tasten in
de mist van de herinnering.”
“Een persoonlijkheid is
iemand die volwassen kan
worden en toch kind blijven.”
“Een mens is een vat onontdekt denken, een nog
niet voldoende geopend kanaal naar het AL-
wetende.”
(alle drie van Marc Grond)
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of
verbetering en je vindt jezelf op deze plek terug.
“ ”
Mail naar [email protected]
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
December 2005 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Van Gansewinkel’s Mijlpaal ● De Kracht van het Hoe-Plan
● Positieve discriminatie ● Denken over Dialoog
● Karin de Roo verhaalt
WWaatt iiss nnuu HHooee?? Verticale Dialoog, de term
zegt het al, is beperkter dan de “ware dialoog”. Neemt
niet weg dat organisaties er baat bij kunnen hebben.
De geslaagde presentatie heeft
een korte, inspirerende intro,
en laat vervolgens veel ruimte
voor inbreng van de toehoor-
ders. De spreker is niet bezig
met zichzelf of zijn verhaal,
maar met zijn publiek. Zo ziet
méé-maken eruit!
Vertaal dit naar beleidsontwik-
keling. Wanneer medewerkers
dat hebben méé-gemaakt, is
het hoe en waarom van doelen
en acties niet alleen duidelijk
maar ook veel beter aanvaard.
Wat zou dat betekenen voor de
gezamenlijke prestatie? Crucia-
le voorwaarde is het Hoe-Plan,
ingeleid door senior manage-
ment, meegemaakt door mid-
del management. Ultrakort van
stof, maximaal inspirerend, nog
nader invulbaar. Mijlpaal in de
Verticale Dialoog met de rest
van de organisatie.
AAccttiieeppllaann 22000066 aallss EEeerrssttee MMiijjllppaaaall
Van Gansewinkel regio Noord Nederland helpt niet alleen haar klanten verder, maar ook haar middel managers en medewerkers.
Met gepaste trots presenteert directeur
Harmen Stremler het kleurig A3-document
dat de werktitel Hoe-Plan droeg, maar nu
Actieplan 2006 heet. Het is zeker niet al-
leen zijn plan. Met de handtekeningen (zie
inzet) van MT-leden
en afdelingshoofden
er in, is het gedeeld eigendom van de top dertig in de regio. Deze senior en middel
managers zaten drie maanden frequent om de tafel om werkbare invulling te geven aan de Strategie, Structuur, Cultuur en con-
crete Acties die regio NL-Noord tot realisatie van haar ambitieuze budget 2006 moeten gaan brengen. Zo is de eerste fase van de
Verticale Dialoog volbracht. In de tweede fase bespreken zij het Actieplan met de medewerkers op de werkvloer. In goed overleg
bepaalt elke afdeling welke van de actiepunten relevant zijn om op te pakken. Tot zover in vogelvlucht Plan en Do. Ook de Check
is al gepland. Elk kwartaal maken de eigenaren van de actiepun-ten de balans op en rapporteren hierover binnen de organisatie.
Dit zijn tegelijk de momenten waarop Improve, het eventueel bijstellen van acties, plaats vindt. Het team van NL Noord start
2006 dus goed voorbereid en vol enthousiasme.
HersenPanne
“Zeg maar niets meer.” (Wan-neer maximaal begrijpen van
de ander geen woorden meer behoeft.) Luisteren is veel
meer dan luisteren. Volgens Theory-U van Otto Scharmer is
een ‘open mind’ de eerste stap, gevolgd door ‘open heart’ en
‘open will’. Pas dan heb je de basis voor gepast handelen. In
een dialoog wordt geluisterd. Maar wordt er ook gesproken?
Zelf zag ik het veel te beperkt:
dialoog als onderzoekend twee-
gesprek. Echter Dia betekent niet ‘twee’ maar ‘door’. Logos
verwijst niet naar ‘woorden’ maar naar ‘menselijke kennis,
logica, betekenis’. Hoe bekwa-men wij ons in de dialoog? Niet
door beter of mooier te gaan spreken. Maar door dieper of,
positief discriminerend, alleen nog maar te gaan luisteren. De
kunstenaars van Accès Local creëerden een schitterend luis-
terinstrument. Meer betekenis in de kunst van de dialoog! Zie
www.acces-local.com
BOEKEN●BABBEL “Wat de dialoog het meeste in de weg staat, is
het miskennen van onze voor-
oordelen en het
verdedigen van
onze mening.” David Bohm
combineerde zijn natuurweten-schap met meer open vormen
van denken, wat heeft geleid tot aansprekende inzichten, tot
wegen die ons naar een betere
samenleving kunnen leiden. Bewaar zijn kwantumfysische
onderbouwing van heelheid en de verbondenheid van mens
en geest voor een later tijdstip maar lees snel dit 100 pagina’s
tellende boekje. Het zet je aan het denken, over denken als
proces en over de gedachte als
zeer tijdelijk product daarvan.
Dit laat je niet meer los.
David Bohm. On Dialogue. Routledge 1996. ISBN 0-415-
33641-4
NetGen●ten “Een belangrijke en algemene
functie van verhalen is dat ze
onze werkelijkheid structure-
ren en orde brengen in de cha-
os van ons leven. De mense-
lijke kennis is een verhaal. Het
vertellen van verhalen is één
van de manieren om de reali-
teit te organiseren (Easterlin,
1999b, p. 142-145). We plaat-
sen kleine gebeurtenissen bin-
nen grotere patronen. We or-
ganiseren ons gedrag in bete-
kenisvolle opeenvolgingen,
kortom: we geven zin aan ons
handelen (Carroll, 2002, p.3).”
Meer weten over
de kracht van
verhalen en hoe
die in te zetten
bij slechte pres-
taties of veran-
deringsproces-
sen binnen uw
organisatie?
Luister naar Karin de Roo. [email protected]
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Mijn ‘foundation year’ zit erop.
Kwalitatief onderzoek wordt
mijn pad. Verticale Dialoog mijn onderwerp. Alles draait
om de vraag “Wat gebeurde er precies?”. De factuur voor het
tweede jaar ligt in de bus. De prijs-prestatie-verhouding zit
wel snor. Geldt dat ook voor mijn zaak-studie-verhouding?
De tijd zal het leren. De wil is er. Nieuwsgierigheid is een on-
gekende energiebron. En de steun niet te vergeten. Studie-
en lotgenoten, vrienden, net-genoten, klanten, geïnteres-
seerden en mijn familie: tot zover alvast zeer bedankt. Ik
zal jullie ook in de toekomst
nog hard nodig hebben.
Liever úw quote!
De spanning tussen de colle-ga’s was te snijden. Toen ik de
afdeling opliep zag ik het al aan de gezichten, hun hou-
ding, de toon die ze hanteer-den. Kortom, geen positieve
werksfeer. Zonder precies te weten wat er aan de hand was
besloot ik, zittend op de hoek van de tafel, een verhaal te
vertellen. Het verhaal, ‘Ik heb het zelf gehoord’ dat ik schreef
in een boek over werkplezier. Tijdens het luisteren schoten
ze allemaal ondanks zichzelf in de lach. Toen ik uitverteld was
konden we vrij eenvoudig be-spreken waarom de stemming
op de afdeling zo slecht was en hoe we daar meteen wat
aan konden gaan doen.
“Karin de Roo”
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Jou en de Jouwen een Gezond en Verbonden 2006 toegewenst!
Januari 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● The Management Challenge©
multipliceert zich
● Belbin in de praktijk ● Een boekje open over Teams
● Wim De Cleyn is groots
VVaann ‘‘ssttaanndd aalloonnee’’
nnaaaarr ‘‘wweebb eennaabblleedd’’ In de oude versie werd The Management Challenge© op
locatie gespeeld, met drie tot zes teams, en was veel
handmatige dataverwerking nodig. De webversie biedt
grenzeloze flexibiliteit. Omdat het instellen en bedie-
nen van het spel nu vanaf elke
internetwerkplek kan gebeu-
ren, hoeven facilitator en spe-
lers niet per se op dezelfde lo-
catie te zijn. Elk team voert
zijn eigen besluiten in, en ont-
vangt zijn eigen rapportages.
Zo kunnen verschillende teams
elkaar in competitie bestrijden,
vanaf hun eigen werkplek en,
interessant voor internationale
organisaties, in hun eigen taal.
De spelrondes kunnen uitge-
smeerd worden in episodes van
bijvoorbeeld twee weken. Dan
worden spel en management-
realiteit nóg beter verweven.
Voor gevorderde enthousias-
telingen is een moeilijker
tweede “level” beschikbaar.
TThhee BBuussiinneessss IImmpprroovveemmeenntt GGaammee©©
iinn WWeebbvveerrssiiee nnuu ooookk MMuullttii--iinnzzeettbbaaaarr
Driebergen/Rijswijk. VanderVeldt Business Improvement Consultancy (www.vanderveldt.com) heeft zijn op het
EFQM Excellence model gebaseerde management simulatiespel in webversie beschikbaar gemaakt, zodat
het door derden gefaciliteerd kan worden. Org●Panoptics
is betrokken als één van de eerste licentiepartners.
De relatie tussen Cees Hoogendijk en Willem Jan van der Veldt gaat al een tijdje terug. Eerst was
sprake van een klant-leverancierverhouding. The Management Challenge®, zoals het ook wordt genoemd, werd
gespeeld door diverse managementteams binnen Cees’ toen-malige werkgever. Als leden van het EFQM-NL genootschap en
als partners van Corporate Dynamics, ontmoetten Willem Jan en Cees elkaar veel vaker. Inmiddels heeft Cees het spel enkele
keren als co-facilitator begeleid. Een door Willem Jan ontwikkelde facilitatorstraining zorgt voor de laatste puntjes op de i in de
overdracht naar de licentiehouders. The Business Improvement Game© sluit naadloos aan op de propositie van Org●Panoptics, in
het bijzonder Horizontale Samenwerking en Integrale Verbete-ring. Vanaf maart kan de nieuwe versie gespeeld worden.
HersenPanne
Ik moet het toch een keer kwijt. Voor wat het waard is. In
een management academy gaf ik de training Proces en Organi-
satie. Voor het thema Organi-seren met Mensen maakte ik
de deelnemers bekend met Belbin Teamrol Management:
teamprestaties profiteren van een mix van complementaire
(teamrol) eigenschappen. Elke trainingsgroep bestond uit tien
managers. Elk kende zijn Bel-
bin-profiel. Voor een ‘perfor-
mance game’ hadden we twee teams van vijf nodig. We dis-
cussieerden over de vraag of we twee zo gelijk mogelijke
teams zouden maken, of één ideaal team volgens Belbin en
het andere team gevuld met de ‘restjes’. We kozen steevast
voor deze laatste variant, want we wilden wel eens zien of
Belbin gelijk had. De ‘loosers’ waren gespinsd op winnen. In
tien trainingsgroepen won elke keer het Belbin-team. Toch iets
om over na te denken.
BOEKEN●BABBEL Natuurlijk be-staat er een test om ieders
Belbin profiel te bepalen. Bu-
reau Interplace
heeft een zeer
goede. En bij professionele
begeleiding is een team zeer gebaat. Niettemin is ‘Manage-
ment Teams’ op zich al heel informatief en inspirerend.
Inzicht in teamgedrag is een
must voor elke leidinggeven-de. Dit boek vertelt over het
ontstaan van Belbins theorie en het beschrijft de teamrollen
heel duidelijk. Als manager kun je er meteen al iets mee.
Tip: begin op pag. 201, over de kennismaking tussen Rob
Groen en Meredith Belbin.
R. Meredith Belbin (1984) Management Teams. Over
succes- en faalfactoren voor teams. Academic Service.
ISBN 90-5261-248-X
NetGen●ten Contact met Wim De Cleyn is warm. Deze ex quality mana-ger in de gasindustrie heeft de K van Kwaliteit onlosmakelijk verbonden met de L van Lei-derschap. Inspirationeel leider-schap, met persoonlijke en or-ganische groei als missie, vor-men de rode draad van zijn bureau Berkana Services, ge-vestigd in Antwerpen. Naast positivisme beschikt Wim over het vermogen organisatorische en bestuurlijke problemen zo helder te krijgen dat de oplos-singen zich als vanzelf aandie-nen. Elk team wordt beter van zijn moderatorschap. Wim is bestuurslid van het Vlaams Centrum voor Kwaliteitszorg en nauw betrokken bij de Eu-ropean Organi-zation for Qua-lity, die haar 50-jarig jubileum-congres houdt. Een ontmoeting meer dan waard! www.eoq.org
www.berkanaservices.be
xxx. www.berkanaservices.be
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? De Verticale Dialoog. Construc-
tief gesprek tussen beleidspro-
ducenten en beleidsconsumen-ten. Is dat geen mooie om-
schrijving? Bij mijn voormalige werkgever DHL werd en wordt
veel aandacht besteed aan praktische ontwikkeling en
goede communicatie van stra-tegie en beleid. Het doet mij
deugd dat ik in deze organisa-tie mag vertoeven voor mijn
promotieonderzoek. Te begin-nen met het verzamelen van
kwalitatieve data door middel van interviews met beleidspro-
ducenten. In hoeverre sprake was en is van beleidsdialoog,
vraagt andere onderzoeksme-
thoden. Wordt vervolgd.
Liever úw quote!
Waar warmte
en kunde
samenkomen,
verrijst
ambachtelijk
leiderschap
“Wim De Cleyn”
Oproep aan de Pan●psis lezer:
stuur (liefst je eigen) quotes over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Februari 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Community for Equivalence ● Manage the Whole, ja hoe?
● Lyrische management lyrics ● Foucault voor managers
● Divergentie in convergentie ● We moeten ánders presteren!
MMaannaaggiinngg tthhee WWhhoollee Hoe transformeer je macht,
territorium en willekeur tot gelijkwaardigheid, verbon-
denheid en zingeving? Tja…
Verticale Dialoog, construc-
tief gesprek tussen beleidspro-
ducenten en beleidsconsumen-
ten, is hét middel om de hië-
rarchische verhouding positief
te gebruiken. Door het betrek-
ken van middenkader en me-
dewerkers bij de beleidsvor-
ming creëer je draagvlak en
motivatie voor de uitvoering.
Horizontale Samenwerking
is de manifestatie van verbon-
denheid, tussen managers en
hun afdelingen wel te verstaan.
Alles draait om het (in)zien van
de gehele procesketen richting
de klant, en het zich (willen)
gedragen als schakel daarin.
Integrale Verbetering valt of
staat bij het (h)erkennen van
de cyclische leer- en verbeter-
relatie tussen ‘enablers’ en
‘results’. De manager die alleen
nog op resultaat stuurt, komt
zichzelf vroeg of laat tegen.
‘‘CCoommmmuunniittyy ffoorr EEqquuiivvaalleennccee’’ Macht, willekeur en territoriumgedrag lijken de manage-
ment technieken van deze tijd te zijn. Misschien omdat ze tot ‘quick wins’ leiden. Diezelfde managers vragen zich af
waar die quick wins eigenlijk toe dienen. Ergens onder die door de omstandigheden aangemeten maskers gloort het
diepgewortelde inzicht dat duurzame prestaties zich prima laten verenigen met principes als gelijkwaardigheid,
zingeving en verbondenheid. Vier ‘sociocraten’ bundelen hun krachten en gedachten om dit inzicht te laten groeien:
“Op 2 februari 2006 hebben wij een start gemaakt met het op-
richten van een "Community for Equivalence". Wij willen een ge-
meenschap vormen van mensen die elkaar vinden rond het idee
van gelijkwaardigheid in samen-leven en samenwerken. Het do-
mein is hierbij ruimer dan alleen sociocratie. Daarnaast laten we
ons inspireren door andere visies zoals bijvoorbeeld die van A Great Place to Work (trefwoorden: geloofwaardigheid, respect,
eerlijkheid, trots en kameraadschap). Maatschappelijk gezien kun je ons initiatief plaatsen in de momenteel sterk opkomende
stroming van "cultureel-creatieven", mensen die echt inhoud willen geven aan begrippen als authenticiteit, ecologie, non-
discriminatie, non-materialisme en leefbaarheid. Wij willen als Community for Equivalence het instrumentarium ontwikkelen om
dit soort waarden in de praktijk te brengen in organisaties.”
<<lees verder in de rubriek NetGenoten>>
HersenPanne Normally songs are about people This is a song about organizations But the thing is, how I see it: Organizations are People!
The shareholder’s calling, you’d better pick up It is your last warning, the price must go up He wants a decision, without any doubt Six hundred to fire, and there’s no way out
You must keep it simple, it’s all about focus So you get it done soon, without hocus pocus And that’s how you manage, with slight hesitation Just try to forget it, in your next long vacation
Hey big C.E.O., come follow your Heart Manage the Whole, in stead of the parts.
But focus is narrow, and the business complex So much for the planning, you don’t know what’s next It’s all about people, and panoptical gaze Communication; you will be amazed
Search for coherence, it sometimes exists Words are much clearer compared to your fist Make co-workers happy, and then in the end The firm runs itself, without management
Hey big C.E.O., come follow your Heart Manage the Whole, in stead of the parts.
[Voel je vrij je eigen muziek erbij te componeren. CH]
BOEKEN●BABBEL Management of zelfmanagement? Dat is de grote
vraag die we ons, in maatschappij
en bedrijfsleven,
dagelijks zouden
moeten stellen. De grote Franse
filosoof Michel Foucault wijdde een deel van zijn leven aan het
bestuderen van machtsverhou-dingen en uitsluitingsmecha-
nismen. Geleidelijk verschoof
zijn aandacht van ‘de ander’ naar ‘de ik’. Dit zeer toeganke-
lijke boek bundelt essays en interviews over vrijheidsprak-
tijken en zelfzorgtechnieken. Het mag niet ontbreken op de
plank van de hedendaagse manager. Niet voor niets is het
in 2004 weer uitgebracht.
Michel Foucault. Breekbare Vrijheid. (oorspr. 1996)
Redactie L. ten Kate / A. van Rooden. Boom Parrèsia 2004.
ISBN 9085060168
NetGen●ten “We willen ons toeleggen op
de toepassing van gelijkwaar-
digheid in grote organisaties.
We verwachten hiervan de
beste bijdrage aan de samen-
leving. Grootschalige onderne-
mingen vormen een hefboom
voor maatschappelijke veran-
dering. Zowel het systeem als
de mens kunnen evenredig
aan bod komen. Organisatie-
ontwikkeling en persoonlijke
ontwikkeling in samenspel.
Uiteindelijk zal dit resulteren in
een combinatie van én "well-
being" én "performance" van
de organisatie, met uitwerking
in de samenleving. Wanneer je
dit letterlijk wilt “meemaken”,
meld je dan bij ons aan.” [email protected]
[email protected] [email protected]
en zie ook: www.sociocratica.nl
www.kikzen.nl
www.greatplacetowork.nl
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Divergentie in convergentie.
Het heeft moeite en tijd gekost
om in al het aanbod van litera-tuur rond humanisering van or-
ganisatie iets van een weg te vinden. Immers, dat aanbod
omvat – los van kennistheorie en onderzoekswetenschap - so-
ciologie, psychologie, com-plexiteit, filosofie, organisatie-
kunde, taalkunde, ja wat ei-genlijk niet? Ik heb mijn
literatuurstudie voorlopig te-ruggebracht tot drie domeinen:
Dialoog, Performativiteit (wat taal doet) en Machtsverhou-
dingen. Drie nog maar. Toch lijkt mij het kennisaanbod nog
niet echt verkleind. “Kiezen!”,
zegt mijn co-promotor.
Liever úw quote!
“Samenwerken komt van samen werken”
Freek Paludanus
Freek is oprichter van Anders
Presteren, een bureau waarvan de naam voor zich spreekt. Zijn
propositie laat zich eveneens als een quote noteren:
Beter worden start met Anders werken
•Spelen • Maak Ze Blij • Erbij Zijn • Je Houding Kiezen •
Oproep aan de Pan●psis lezer:
stuur (liefst je eigen) quotes over dialoog, samenwerking of
verbetering en je vindt jezelf op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE VERBETERING
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
De initiatiefnemers v.l.n.r.: Jacob de Vries Robles, Roland Angenent, Cees
Hoogendijk en Marcel van Marrewijk
Maart 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Onderzoek naar werkklimaat
bij 2500 bedrijven in Europa ● Interne Communicatie op
weg naar Meer Betekenis ● Over doel(samen)stellingen
● Solving Tough Problems… ● De drijvende Krachten van
WaardenManagement
IInntteerrnnee CCoommmmuunniiccaattiiee
iiss vvaann GGrroottee BBeetteekkeenniiss
Zolang we Interne Commu-
nicatie als afdeling blijven
zien, gaan we niet vooruit.
Maar zodra we het als ontwik-
kelingsproces beschouwen kan
er iets moois gebeuren. De
meeste grote organisaties heb-
ben drie fasen voor de boeg.
Fase 1 is het zodanig beheer-
sen van informatievoorziening,
dat medewerkers letterlijk we-
ten waarvoor ze het doen.
Fase 2 is het stimuleren van
(verticale) dialoog, waardoor
medewerkers serieus gaan
meedenken en meepraten.
Fase 3 is het bouwen aan een
“working community” waarin
samenwerken en samenleven
normaal gedrag is.
Dit proces vraagt geen afde-
lingsgrenzen, maar samenwer-
king van degenen die een sti-
mulerende en regisserende rol
kunnen bekleden. Stel mensen
samen verantwoordelijk voor
goede communicatie, en ont-
moedig territoriumgedrag.
WWaatt kkuunnnneenn wwee ooppmmaakkeenn uuiitt ddee
TTrruusstt IInnddeexx®® bbiijj 22550000 bbeeddrriijjvveenn?? In opdracht van de Europese Commissie heeft Great Place
to Work® Institute Europe drie jaar achtereen onderzoek gedaan naar het werkklimaat van 350.000 medewerkers in
14 Europese landen. Op 21 maart 2006 vond aan de Eras-mus Universiteit Rotterdam een debat plaats tussen be-
leidsmakers, adviseurs, onderzoekers en vertegenwoordi-gers van sociale partners, met de bedoeling een gezamen-
lijke bijdrage te leveren aan het formuleren van conclusies.
De Trust Index® peilt Geloofwaardigheid, Respect, Eerlijkheid, Trots en Kameraadschap als criteria voor een goed werkklimaat. De data-analyse duidt op vier oplopende ‘kwaliteitsniveaus’
respectievelijk binnen Mediterrane, Angelsaksische, Rijnlandse en Scandinavische landenclusters. Op uitnodiging van Marcel van
Marrewijk, directeur GPTW Nederland, en Dirk van Dierendonck, universitair hoofddocent RSM Erasmus, nam ondergetekende deel
aan een levendige en kritische conversatie over thema’s als:
de relatie tussen geografische/demografische en bedrijfscultuur; bedrijfsklimaat in relatie tot bedrijfseconomische prestaties;
de toepasbaarheid van waardensystemen (afgeleid van het onderzoek van Clare Graves) in relatie tot bedrijfsbesturing;
de wenselijkheid van organisatieontwikkeling in de richting van Rijnlandse en Scandinavische modellen.
Meer weten? Verder praten? Mail naar [email protected].
HersenPanne Terugdenkend aan de periode waarin ik mijn doctoraalstudie fluitend combineerde met een
halve kantoorbaan, vijf uren les op twee scholen en mijn
zaterdag in de groentewinkel, rijst het vermoeden dat per-
soonlijke effectiviteit evenre-dig is met het aantal werkver-
banden dat je onderhoudt. En dat deed mij weer denken aan
een workshop, waarin ik de leden van een management-
team vroeg een eigen doel-
stelling te benoemen, en ver-
volgens één voor elk van hun
teamleden. Dat resulteerde in een matrix van doelstellingen,
waarvan het grootste deel intercollegiaal was bepaald,
die een hoop stof deed op-waaien, maar die tegelijkertijd
onmiskenbaar de onderlinge werkverbanden aan het licht
bracht. Ik denk dat de lage effectiviteit in grote organisa-
ties wordt veroorzaakt door-dat managers veel te weinig
doelstellingen van collega’s op
hun eigen bordje hebben.
BOEKEN●BABBEL Adam Kahane, derde gene-ratie in Shell
scenario plan-ners, na Arie
de Geus en Joe
Jaworski. Zijn
stelling, die ik van harte onderschrijf, is dat
er niet zoiets bestaat als sim-pele oplossingen voor serieuze
problemen. Die zijn namelijk én dynamisch complex (geen
duidelijke oorzaak-gevolg), én
generatief complex (ze ont-wikkelen zich zeer onvoorspel-
baar), én sociaal complex (de betrokkenen hebben sterk uit-
eenlopende standpunten). Het oplossen van deze problemen
vraagt het herkennen en er-kennen van complexiteit. Een
lekker leesbaar, leerzaam,
leuk en liefdevol boek.
Adam Kahane, Solving Tough Problems. San Francisco, Berret-Koehler 2004.
ISBN 1 57675 293 3
NetGen●ten Gert Bij en Ed Peelen. Volgens
mij vormen zij de belichaming
van het begrip “complemen-
tair”. Zij zijn het die de waar-
densystemen, ontleend aan
Don Beck’s Spiral Dynamics,
maximaal toegankelijk hebben
gemaakt voor gebruik in orga-
nisaties. Hun individuele waar-
den assessment kan digitaal
worden afgenomen. De nabe-
spreking is weer heel persoon-
lijk. Het waardenprofiel is uite-
raard kleurrijk, en vooral zeer
informatief over systemen die
ten grondslag kunnen liggen
aan het gedrag van individuen
en groepen. Maak kennis met
twee zeer mensgerichte
professionals.
www.waardenmanagement.nl
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Wat is data? Data is ‘stuff’, ver-
telt de professor. En wij zoeken
‘rich data’. Dan bedoelen we niet bergen statistische gegevens.
(Filosofen talen niet naar steek-proeven.) We proberen zo goed
mogelijk te zien wat er gebeur-de. (En laat dat tussenvoegsel
‘werkelijk’ maar weg.) ‘Bracket-ing’ heet dat volgens fenomeno-
loog Husserl. En wees er volledig van doordrongen dat, in het be-
studeren van organisaties (ofwel sociale interactie), observator en
onderzoeksobject elkaar continu beïnvloeden. Een letterlijk uitge-
schreven interview is ‘data’, soms zelfs ‘rich data’. Dan kan
de analyse beginnen. Maar ja,
wat is precies analyseren?
Liever úw quote!
“Wat waard is gedaan te worden, is waard goed
gedaan te worden.”
“Deze kreeg ik in mijn jeugd mee bij een transportbedrijf
waar ik op de zaterdagen
hielp met wassen, smeren,
schuren, schilderen etc. Ik wilde me nog wel eens (te)
makkelijk van een klusje afmaken, en dan kwam mijn
"leermeester" naar me toe en zei dit tegen me. Dit speelde
pak 'm beet ruim 20 jaar geleden, maar het is zo'n
spreuk die blijft hangen en ik nu nog wel eens voor mezelf
én naar anderen hanteer.”
Rik Verburgt OPS Performance Director, DHL
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
April 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● OrgPanoptics méégemaakt ● Integrale daadkracht?
● Onder-nemen of –krijgen? ● Synchronicity = Flow
● Grote steun, echte liefde ● Schrijven om het ‘echie’
● Steven stroomt…
IINNTTEEGGRRAALLEE DDAAAADDKKRRAACCHHTT
Waarom staat er sinds kort
geen ‘integrale verbetering’
maar ‘integrale daadkracht’
onderop het briefpapier?
Dialoog doe je. Samenwerking
doe je. Maar verbetering krijg
je. Het is geen doel. Het is
geen middel. Verbetering is
gevolg. Gevolg van daadkracht,
integrale daadkracht, om pre-
cies te zijn. Doelen SMART
maken: doen! Excellent mana-
gementspel: doen! Teamrol-
management: doen! Change
Workout: doen! After Action
Review: doen! Alle bordjes
draaiende houden: doen, doen,
doen! OrgPanoptics bevordert
dialoog, samenwerking en
daadkracht. De klant doet het,
boekt het resultaat. Zo ziet
dienstverlening er toch uit?
OOrrggPPaannooppttiiccss éééénn jjaaaarr oonnddeerrwweegg
Hierboven de eerste en laatste pagina – voor zover je daarvan kunt spreken – van www.panoptics.org. Op het
eerste gezicht nog onveranderd. Toch aardig bijgesteld.
Zoals de slogan “van gedacht beleid naar gedaan beleid”.
Zoals de herformulering van Aanpak en Expertise. Zoals de downloadpagina met relevante publicaties. Wie van de
Panopsis-lezers wil de moeite nemen om er nog eens nauwgezet doorheen te surfen en ondergetekende te
voorzien van opmerkingen en aanbevelingen? Bedankt! Dank vooral aan al degenen die OrgPanoptics letterlijk méémaakten
en méémaken: Willem Jan van BIC; Harmen van Van Gansewinkel;
Ronald, Gerjo, Michel, Fred, Marijke van DHL; Renze, Dick, Ellen van
Ready4Work; Hans van Cirm; Lisette, Harry van The Greenery;
Marcel van GreatPlacetoWork; Gert en Ed van WaardenManagement;
Frank en Bram van Mpire, Robert van ParkerBrady, Jan, Eelco, Marco,
Henriëtte, Onno, Karin, Roland, Jacob, Freek, Ory, Wim, meer
Wimmen, meer Hansen, Martin, Tom, Steven, Rik, Edward, Joep,
Marc, Mark, Erik, meer Harry’s, Henk, Jos, Arie, Edwin, en alle lezers
van Panopsis die hier ook horen te staan. Perfect reisgezelschap!
HersenPanne Ondernemen. Jammer dat het etymologisch woordenboek pas bij de letter K is. Ik had graag
de oorsprong van dit woord opgezocht. Ik vind het een
beetje raar. Net als ‘bijzonder’, een samenstelling van ‘bij’ en
‘zonder’. Of ‘volledig’. Vol en leeg. Gekke woorden. Denk ik
aan entrepreneur dan heeft dat ‘onder’ in ondernemen mogelijk
iets te maken met ‘onderling’. Iets dat zich afspeelt tussen
mensen. Daar kan ik mij wel in
vinden. Daarom moet natuur-
lijk het bijvoegsel zelfstandig
aan ondernemerschap worden toegevoegd. Anders klinkt het
niet zo spannend meer. Oké. Zit ik nog wel in mijn maag
met dat ‘nemen’. Kan toch niet waar zijn? Mijn kortstondige
ondernemerservaring zegt me dat er weinig te nemen valt.
Maar er is wel veel te geven. Jezelf bijvoorbeeld. Of advies.
Hulp. Inspiratie. Daar krijg je altijd wel iets voor terug. De
zelfstandig ondergever als ‘krijger’, is dat niet mooi?
BOEKEN●BABBEL The hero’s journey, de barre maar
leerzame tocht die
iedereen
ooit zou
willen ma-ken. Helaas,
alleen weggelegd voor helden. Helaas? Helden weten van
zichzelf niet dat ze held zijn. Een hoopgevend boek dus.
Over ondernemerschap. Over
ingrijpende verandering. Over persoonlijke ontwikkeling.
Over keuzes maken. Over fouten maken. Over in je ‘flow’
komen. Oké, op zijn Ameri-kaans gedramatiseerd. Maar o
zo nuttige stof voor mensen die bereid zijn de leiding te
aanvaarden, van een team of
van hun eigen leven.
Joseph Jaworski, Synchronicity, the inner path of leadership. San Francisco, Berret-Koehler
1996. ISBN 1 57675 031 0
NetGen●ten Zelfstandig ondernemerschap.
Het begrip wordt steeds meer
contradictio in terminis. Geen
vrijheid zonder gebondenheid.
Vandaar continue aandacht en
lof voor netgenoten. In deze
Panopsis de belangrijkste van
allen: Karin Lievers, mijn dier-
bare echtgenote en lieve vrien-
din. Moeder van onze zes kin-
deren. Steun, toeverlaat en lo-
gistiek brein. Maar ook leer-
kracht humanistische vorming.
En daarmee inspirator voor
trainings- en ontwikkelingspro-
gramma’s. Spelend leren is
niet alleen leuk en goed voor
kinderen. Het is net zo leuk en
goed voor volwassenen.
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Bewondering voor Friedrich
Nietzsche, aartsvader van de
postmoderniteit. We lazen zijn Genealogie van de Moraal. Wát
een vragen! “Wat is eigenlijk de waarde van waarden? Waar
komen de begrippen goed en slecht vandaan? Is het goede
verzonnen door de slechten? En waarom waren zij dan de
slechten?” We moeten op zoek naar het ontstaan van schuld,
en ons afvragen waarom straf lijkt te zijn doorgeschoten tot
een vereffening die niets meer met de oorspronkelijke aflos-
sing van doen heeft. Niets is zijn. Alles is worden. Mijn pro-
motor meldt dat ik meer moet
schrijven en minder lezen.
Liever úw quote!
“Panta Rei.”
“Alles stroomt. Hij is weliswaar van Heraclitus, maar hij zit al in mijn
achterhoofd sinds ik een vrij ingrijpend verandertraject bij een chemieconcern begeleidde. Alles is
in verandering, niets blijft wat het is. Dat geldt voor goede en voor
minder goede tijden. Het helpt ons relativeren.”
Steven de Wit Consultant Organisation Transition
Support, European Coordination Centre DHL Worldwide Network
“Om te kunnen verbeteren moesten we eerst anders
leren denken.”
“Van een klant die in één jaar een
succes van €19M bereikte met de
realisatie van een integraal KAM systeem onder onze leiding. We hadden in plaats van een fee een
% af moeten spreken…!”
Willem Jan v.d. Veldt Business Improvement Consultancy
Blijven sturen die quotes!
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
“De weg naar eeninspirerende dialoog”
Org Panoptics
drs. C.J. Hoogendijk
Haagweg 147
2281 AG Rijswijk
tlf 070 3193614
fax 070 3191571
gsm 0616 68 20 98
KvK NL-27276570
BTW NL0588.79262B01
Dienstverlening conform
de gedragscode van de
Orde van Organisatieadviseurs
www.ooa.nl
Download hier het OrgPanoptics
Afspraken en Tarieven Kader
Org PanopticsManaging the Whole
CONTACT
Essentie
Filosofie
Aanpak
Expertise Ervaring
Netwerk
Contact
Switch to English
Org PanopticsManaging the Whole
...van gedacht beleid...van gedacht beleid
naar gedaan beleid...naar gedaan beleid...VERTICALE DIALOOG - HORIZONTALE SAMENWERKING - INTEGRALE DAADKRACHT
Mei 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Lerende organisatie léven
● Beleidsdialoog verheldert ● Wie of wat is authentiek?
● Besluit beter met consent ● Weldenkende daadkracht
● Look at Me Writing ● De filosofie van Wim Bouman
HHEETT MMEEEE--MMAAKKEENN VVAANN
SSTTRRAATTEEGGIIEE EENN BBEELLEEIIDD Niemand weet zeker of een gekozen strategie goed is. Is dat de reden dat hij soms zo weinig draagvlak krijgt?
Strategie bepalen is de kunst van het nee zeggen, het ultie-me kiezen. Toch is er geen ga-rantie dat de gekozen strategie tot realisatie van de doelen leidt. Deze zware verantwoor-delijkheid van het senior mana-gement wil wel eens leiden tot multi-interpretabele beleids-
teksten. En tot dito verwarring onder de medewerkers. Sug-gestie: laat de lagere echelons delen in die verantwoorde-lijkheid en betrek hen serieus in de vorming en formulering van strategie en beleid. Grote kans dat het draagvlak groeit en veel meer medewerkers de doelen snappen en nastreven.
LLeevvee ddee LLeevveennddee OOrrggaanniissaattiiee
In één maand was ik getuige van de Great Place to Work
prijsuitreiking, een Great Place to Live ontmoeting en het IIP/GPTW Hoogvlieger evenement in de Delftse Calvé-
fabriek. Het is een waar genoegen vast te kunnen stellen dat de menselijke kant van organiseren terrein wint.
De vijf gekleurde vierkanten markeren de Trust Index® van
GreatPlacetoWork®, die organisaties toetst op geloofwaardigheid,
respect, eerlijkheid, trots en kameraadschap. De Hoogvlieger is de
jaarlijkse prijs voor organisaties met de hoogste LeerIndex® , een
maatstaf voor leren en verbeteren, ontwikkeld door GPTW samen
met Investors in People®. Steeds meer organisaties nemen de moeite
– en hebben het lef – zich aan dergelijke standaards te meten. Nieuw
is GreatPlacetoLive, Pentascope’s initiatief met Noor Bongers (foto)
als lichtende stimulans, samen met GreatPlacetoWork en kunste-
naarsgroep De Nieuwe Garde. Zo streven we naar een aangename
werkomgeving én een fijne leefomgeving. De relatie met dialoog en
samenwerking is uiteraard evident. Zie uit naar de GPTL-krant! Zie www.greatplacetowork.nl, www.iipnl.nl, www.greatplacetolive.nl.
Download mijn GPTL-reflectie op http://www.panoptics.org/OP_Publ.html.
HersenPanne Walk your talk. Moet dat nu echt? Volgens het Heisenberg onzekerheidsprincipe verandert
het gedrag van elementaire deeltjes zodra je de microscoop
erop zet. Dus door er naar te kijken, verandert datgene waar
je naar kijkt. Erg lastig voor onderzoekers, die invloed op
hun onderzoeksobject. Stel, ik bestudeer de authenticiteit van
leiders, en ik vraag de Dalai Lama: “Vindt u zichzelf authen-
tiek?” Wat betekent zijn Ja?
Wat betekent zijn Nee? In het
stellen van de vraag beïnvloed
ik de situatie. Nog eentje. Klant vraagt aan leverancier die be-
kend staat om zijn Customer Intimacy: “Ik wil dat je geen
informatie over mij verzamelt.” Wat doet de leverancier? Tja.
Moet onze daad dan maar niet in lijn zijn met onze praat?
Natuurlijk wel. We moeten het alleen niet proberen te meten!
Dit geldt trouwens ook voor “Bent u betrouwbaar?”
Breng puurheid liever niet ter sprake…
BOEKEN●BABBEL Je kunt een besluit auto-ritair door-
drukken. Of je kunt de
meerderheid
van de
stemmen laten
winnen. (En de minderheid dus laten
verliezen.) Consensus lijkt een utopie, zeker bij complexe
vraagstukken. Is het nodig dat
“iedereen het volledig eens is”? Wat heb je eraan: alle
neuzen één kant op (tunnelvisie)? Wat te denken
van tolerantie in de vergade-ring: het besluit is genomen
als niemand er bezwaar tegen heeft. Dat heet consent, een
kernpunt in “Sociocratie, het
organiseren van de besluit-
vorming” van Gerard Enden-burg. Zijn boek is helaas niet
meer te koop. Voor geïnteres-seerden wel te leen, in de bieb
of bij ondergetekende.
NetGen●ten Let op! Dialoog kan heel effec-tief zijn. De relatie met daad-kracht is dan ook impliciet. Zo ook het verband tussen inte-grale daadkracht en mijn dier-bare netgenoot Ory Zurr. Be-sluitvaardigheid is zijn tweede naam. Ory krijgt onder com-plexe omstandigheden ambiti-euze doelen gerealiseerd. Of het nu gaat om business pro-cess optimization, een IT-pro-ject of als interim-manager. De effectiviteit straalt van hem af! Maakt hem dat tot een doener pur sang? Welnee, daar ligt vooral ook denken aan ten gronslag. Zijn weldenkendheid staat mede in dienst van zijn promotieonderzoek naar de effectiviteit van management-interventies bij organisatie-veranderingen. [email protected]
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? “Opeens werd mij duidelijk dat
ik niet echt kan schrijven zon-
der zoiets als een schrijfplan. Tegelijkertijd houd ik vast aan
mijn motto Niets gaat zonder plan, maar niets gaat volgens
plan. Ik heb altijd behoefte aan zicht op het gehele plaatje.”
Woorden van deze strekking vormen het begin van een
schriftelijke ontboezeming geti-teld “Look at Me Writing”. Dit
kreeg ik dus wél op papier, waar het eigenlijk de bedoeling
was de eerste pennenstreken van mijn proefschrift te produ-
ceren. Wil je met mij meeleven dan kun je dit stukje zelfschrift
downloaden en meelezen. http://www.panoptics.org/OP_Publ.html
Liever úw quote!
“Om te ontmoeten, moet je ont-moeten.”
“Ontvangen en aangenomen van mijn coach bij Nuon.
Denkvoer voor maanden, en echt niet alleen omdat ' ie zo
leuk geformuleerd is. Verwonderen is het uitstellen
van je oordeel. Ben ik onbevangen? Ben ik
ontvankelijk?.”
Wim Bouman
Informatiemanager bij Nuon
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Juni 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Leiderschap in Loppersum
● De output van een workshop
● De waarde van prioriteiten
● Over de waarde van waarden
● Levenskunstenaar Frank
● De quote van Anja Overdieck
WWOORRKKSSHHOOPP--OOUUTTPPUUTT Het is bekend: een proces levert output en beoogt een effect. Output is “wat er is”. Effect is “wat er gebeurt”. Ook een managementwork-shop kun je als proces zien.
De output van een manage-mentworkshop? Veranderde managers natuurlijk. Veranderd in de zin van “voorzien van nieuwe inzichten”. Inzichten die hopelijk zo sterk én collectief zijn dat ze tot nieuw gedrag leiden. Gedrag dat ervoor zorgt
dat er iets nieuws gebeurt. Voorwaar een effectieve work-shop! Waar gaat de redenering mank? Nieuwe inzichten leiden niet per se tot nieuw gedrag. Kennis, kunde en overtuiging zijn ook belangrijke ingrediën-ten. Net als nut en noodzaak, en sociale controle. Daarom moet een managementwork-shop nóg een output hebben: een schriftelijke verklaring van de opgedane inzichten en tot welk gedrag die zouden moe-ten leiden. Visie. Voornemens. Belofte. Vertrekpunt voor actie. Voorwaarde voor effect.
HHeett VVeerrddrraagg vvaann LLooppppeerrssuumm BAT Niemeyer wil winnen met ‘Leadership on all Levels’
Met “Made in Groningen” als voornaamste drijfveer boog het managementteam van een van Neerlands erfgoed-
bedrijven zich over de continuïteit van haar organisatie. Hotel Spoorzicht te Loppersum was plaats van handeling.
We hebben het over BAT Groningen, voorheen bekend als Koninklijke
Theodorus Niemeyer, thans onderdeel van de Other Tobacco Products
Branch van British American Tobacco. Verreweg de kleinste divisie,
met van oorsprong een ambachtelijk product. Marktomstandigheden,
opname in een corporate onderneming, ingrijpende reorganisaties en
bewonderenswaardige verbeterprocessen op het gebied van TPM,
Total Productive Manufacturing, hebben de Groningse organisatie op
een belangrijk keerpunt van haar ontwikkeling gebracht. De basis
voor een winnende organisatie is gelegd. Nu gaat het erom de mede-
werkers te stimuleren en te steunen in het steeds beter omgaan met
de aangereikte verantwoordelijkheden op de eigen werkplek. De crux
is Coachend Leiderschap. In Loppersum kwam het MT tot heldere
inzichten en afspraken over een programma voor duurzame training
en ontwikkeling op alle managementniveaus, zichzelf niet uitgezon-
derd. Met het “Verdrag” etaleert het MT haar visie en strategie en
verbindt ze zich aan het succes van dit ambitieuze programma.
HersenPanne Het was in de tijd van Time Manager® en Time System®, de
ringband-agendasystemen voor de moderne manager. Niet
slechts voorzien van leren omslag en bladwijzer met inge-
bouwde rekenmachine, maar ook basis voor een driedaagse
training time management. Ik zei toen: “Kom je tijd tekort?
Schrijf je in voor zo’n cursus en zeg op het laatste moment af.
Dan heb je tijdwinst geboekt.” En dan die actiepunten, te
voorzien van prioriteit 1, 2 of 3. Ooit toegekomen aan een
actie met prio 3? Bedoel ik. In
die tijd rees bij mij het inzicht dat actiepunten van generlei
waarde zijn, als ze in feite slechts een afspraak met jezelf
vormen. Deze actiepunten kun je naar believen doorschuiven
of van een nog lagere prioriteit voorzien, en uiteindelijk onge-
straft weer van je lijst verwij-deren. Conclusie: échte actie-
punten bevatten een afspraak met een ander, en hebben dan
ook altijd prioriteit één.
BOEKEN●BABBEL Nietzsche aanbe-velen? Het staat zo pretentieus.
En om eerlijk te zijn, bevat ik de
inhoud van De
Genealogie van
de Moraal zelf nog niet helemaal. Ik ga even
voorbij aan het controversiële karakter dat sommigen het
toedichten. Maar tegelijkertijd is de eerste helft van dit boek
zó relevant, in deze tijd waar
de ene na de andere organisa-tie de nodige waarden in haar
medewerkers wil pompen. En het is ook zo briljant geschre-
ven. Alleen al de vraag: “Wat is de waarde van waarden?”
Ja, dit is managementlitera-tuur, al kan het even duren
voordat we het daar over eens
zijn geworden.
Friedrich Nietzsche (1844-1900), De Genealogie van de Moraal. 2005 Arbeiderpers.
ISBN 9029563818
NetGen●ten Bewust Veranderen luidt het motto van de tweemansforma-tie Mpire, bestaande uit Bram de Landtsheer en Frank van Elsdingen. Vooral dat “bewust” is iemand als Frank, die ik hier met trots vermeld, op het lijf geschreven. Bewust van zijn kwaliteiten op het scheidsvlak van informatie en organisatie. Heel bewust gestart met het Mpire-netwerk, gevuld met al zeventig ‘eenpitters’. Een flin-ke voorkeur voor het humane
maakt merk-baar deel uit van Franks be-nadering. Hij toont zich een ware levens-kunstenaar, die van elke net-werkdag een
onvergetelijke belevenis maakt. Niet in het minst door de culinaire hoog-standjes, waar hij duidelijk de hand in heeft. Vind hem op www.mpire.nl. Bereik hem op [email protected].
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Er is weer twijfel… Leuk hoor,
dat ene humanist Coornhert
stelde dat zij die niet twijfelen niets zullen leren. Ik betwijfel
of mijn ‘(re)search’ naar ‘verti-cal dialogue’ daadwerkelijk het
gezochte zal opleveren. Ik dacht dat ik het gezien had in
de organisatie die ik als mijn proeftuin beschouw. Enkele
interviews verder weet ik het even niet zo zeker meer. De
intentie wás er, bij sommige managers. Maar was er echt
sprake van het (tijdelijk) inle-veren van de macht, teneinde
een beleidsdialoog te kunnen voeren? Of maak ik mijn defini-
tie nu te ‘ideaal’? Zou best
kunnen. Er is weer hoop…
Liever úw quote!
“De meest effectieve mensen houden
luisteren en praten in evenwicht.”
“Dit was mijn leermoment
tijdens het Hoogvlieger evenement 2006.”
Dr. Anja Overdieck
H20 – Human to Organization
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Juli 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Spiritualiteit uit eigen tuin
Laten we wél wezen, beste
lezer: “the linguistic turn” is voor managers en organisaties
een belangrijk goed. Maar het gaat natuurlijk om de beelden!
TTUUIINN AALLSS MMEETTAAFFOOOORR Windowdressing of visitekaartje?
SSppiirriittuuaalliitteeiitt uuiitt eeiiggeenn ttuuiinn…… In tuinieren zijn werkelijk álle lessen te vinden: lange termijn visie, een plan, geduld, diversiteit, harmonie, noeste arbeid, cyclische ontwikkeling, infrastructuur, ‘enablen’, afhankelijkheid van omstandigheden, snoeien besproeien, output versus effect, genieten, onderhouden.
Als enige komt deze foto niet uit eigen tuin. Wel is hij gemaakt door onze
jongste netgenoot Dwight, in park Clingendael, en zeer toepasselijk, toch?
HersenPanne tuinseizoen=organisatieseizoen
BOEKEN●BABBEL The Name of the Rose?
NetGen●ten
Het web als rolmodel…
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Hoezo, postmodern?
Liever úw quote!
“Proberen en snoeien doet leren en bloeien.”
van gedacht beleid naar gedaan beleid, ook in en om het huis
www.panoptics.org
Augustus 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● CNV Vakcentrale verbetert
● Wie heeft de project-aap?
● Verantwoordelijkheid delen
● Schrijver beschrijft schrijven
● Hopen doet (samen)leven
WWiiee hheeeefftt ddee PPrroojjeeccttaaaapp
Veel projecten produceren en
installeren een nieuw instru-ment, en dat is al moeilijk
genoeg. Maar hoe te handelen als het project nieuw gedrag
moet opleveren?
Voor materiële producties is een
gedetailleerd plan gewenst. De
opdrachtgever kan het dan dele-
geren. De aap zit op de schouder
van het projectteam. Met goede
specificaties lukt dat in elk geval
tot de installatie. Voor immate-
riële doelen ligt het anders. De
relatie tussen specificaties en de
‘deliverable’ (lees: vertoond ge-
drag) is minstens dynamisch. De
aap alleen bij het projectteam
gaat niet werken. Juist een onaf
plan is nu van dienst. Een plan
dat steeds weer herbeschouwd
moet worden. Door de doelgroep,
door voorbeeldbetrokkenen, door
de opdrachtgever. Ongemerkt is
het produceren
en installeren
al begonnen.
En heeft ieder-
een de aap op
zijn schouder.
WWaannnneeeerr pprreecciieess bbeeggiinntt zzooiieettss?? Interne Communicatie en Samenwerking Vakcentrale
Vijf mensen droegen het projectplan “Interne Communicatie
en Samenwerking CNV Vakcentrale”. Vier vertegenwoordigers
uit de lijnorganisatie, één speciaal aangesteld als project-
leider. Te lang naar hun zin liet concreetheid op zich wachten.
Hoe lovenswaardig de doelstellingen en maatstaven ook waren
beschreven, er bleef iets ondefinieerbaars knagen in de geesten van
Anke (P&O), Frida (Communicatie), Rita (Scholing), Yvon (Bestuur en
Beleid) en Suzan (Projectleiding). Wie had nu eigenlijk welke aap op
de schouder? Een goede voorbereidende discussie over ‘deliverables’
en ‘stakeholders’ en een hoogst effectieve teambijeenkomst op de
Helenaheuvel brachten helderheid. Het eerste en voornaamste pro-
duct van het projectteam werd een concept Bestuursverklaring met
Uitgangspunten, Activiteiten en Verantwoordelijkheden inzake de te
verbeteren interne communicatie en samenwerking. Daarmee werd
duidelijk hoe de rolverdeling dient te liggen tussen bestuur, leiding-
gevenden, medewerkers en het projectteam. Dat team heeft nog
steeds de nodige actiepunten, maar in tegenstelling tot eerdere be-
naderingen hebben die vooral betrekking op “in stelling brengen” van
bestuur en management, en op ondersteunen en bewaken van
gerichte competentieontwikkelingsprogramma’s. Ter discussie.
HersenPanne Met een Engelse relatie sprak ik over het boek “I always get
my sin”, over het soms bizarre Engels van Nederlanders. Een
boekje waar hij mij op attent maakte overigens. Hij verbaas-
de zich over het foutief gebruik van “to learn” en “to teach”,
kennelijk veroorzaakt doordat wij beide termen (te slordig)
associëren met ons werkwoord “leren”. We kwamen op zijn or-
ganisatie, waar “responsibility to the square metre” een doel-
stelling is, en waar ik betrok-ken ben bij de daartoe voor-
waardelijke management trai-
ningen. Het frappeerde mij dat ook hier een taalkwestie van
belang is. Praten Nederlandse managers over het delen van
de verantwoordelijkheid, dan is “verdelen” het woordbeeld.
Hoe anders is het met de Engelsen bij wie “sharing res-
ponsibilities” veel meer geza-menlijk aanvoelt. Wij moeten
beter onderscheid maken tus-sen delen van en delen in de
verantwoordelijkheid!
BOEKEN●BABBEL Het woordbeeld
“performativity”
werpt zich op. Er
zijn vele inspire-
rende boeken. Dit
is één van de
weinige die uitno-
digen tot actie.
Nog mooier is de ingenomen
positie. Er wordt niet vanuit het
bedrijfsblad geredeneerd maar,
vanuit een brede mediacontext,
naar het blad toe. Dat maakt het
boek rijk. De opbouw en struc-
tuur zijn relevant en overzichte-
lijk. Je vindt snel wat je nodig
hebt. En het staat vol met leuke
voorbeelden. Een must op de
plank bij HRM en Communicatie.
Toch ook, vanuit de optiek dat
leidinggeven voornamelijk uit
communiceren bestaat, een fijn
managementboek.
Rob Visser, Een bedrijfsblad
maken, van idee tot realisatie. 2005 Coutinho. ISBN 90 6283 462 0
NetGen●ten Hier links staat één van zijn pen-
nevruchten. Hij vraagt zich af of
het voldoende is. Want zijn boek
is niet doel maar middel. Het
doel is publicerende mensen ver-
der te helpen. Rob Visser is Net-
Genoot. Elke maand beoordeelt
hij kritisch of Panopsis niet al te
megalomaan begint te worden,
en nog voldoet aan het uitgangs-
punt van vriendendienst. Rob
komt over als twijfelaar, maar
afweging is wat er in zijn geest
gebeurt. Kan ook niet anders
met zoveel artikelen op zijn
naam, en met een huis annex
archief. Mag ik Rob duiden als
organisatiejournalist met fris oog
voor mens-
en-werk?
Bezoek zijn
website en
daarmee een
zeer kleurrijk
palet van pu-
blicaties.
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Indien en voorzover mijn
proefschrift het licht gaat zien,
zou dat de titel “In (re-search) of Vertical Dialogue” krijgen.
Inmiddels ben ik geestelijk in-gepakt door Richard Rorty, een
zogenoemd pragmatist onder de filosofen. Iemand die van
mening is dat al dat denkwerk slechts van waarde is als het
de samenleving ten goede komt. Iemand die niet per se
gelooft in de ultieme gehuma-niseerde mensheid, maar wiens
drijfveer wel bestaat uit ‘hoop op verbetering’. Mede op basis
van mijn eerste onderzoeks-ervaringen denk ik nu aan
“Hoping for Vertical Dialogue”
als dissertatietitel.
Liever úw quote!
“Integreren is van elkaar leren.”
“Brengt een positief focus aan in
een reorganisatie. Wat kunnen
wij van elkaar leren? Door aan
beide zijden deze focus aan te
brengen voorkom je
haantjesgedrag. Zowel vrager
als prater komen aan bod.
Overeenkomsten trekken de
aandacht van de verschillen
weg. Degene die het meest
nieuwsgierig is en het beste
luistert zal de hoogste winst
boeken. Het leuke van deze
spreuk is dat je hem ook in onze
maatschappelijke context goed
kunt gebruiken.”
Luc van Klink ing. MBA
ABKM Program Management
Oproep aan de Pan●psis lezer: stuur (liefst je eigen) quotes
over dialoog, samenwerking of verbetering en je vindt jezelf
op deze plek terug.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
www.tekstinvorm.nl
September 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● PwC-ers spelen een spel
● Integrale Daadkracht?
● Management (soft) focus
● Als de leuning beweegt
● Renze klaar voor de klus
● Nieuw: Speakers Corner
IInntteeggrraallee DDaaaaddkkrraacchhtt……
Het EFQM Excellence Model
bestaat niet zozeer uit gebie-den als wel uit pijlen, die een
verbetercyclus aanduiden.
Het model gaf inspiratie voor The
Business Improvement Game®,
waarin de relatie tussen organi-
satieaspecten belangrijker is dan
die aspecten op zich. Waarin de
juiste maatregelen inzicht geven
in oorzaak en gevolg. Het is één
groot leerproces. En tegelijk een
ware simulatie. Wie kent niet
PlanDoCheckAct? Demming toch?
Ja en nee. De C was eigenlijk
een S en staat voor Study. Beter
dan Check natuurlijk. Het begon
echter al in 1920 bij statisticus
Walter Shewart met Plan Do See.
Mag ik PCDSI introduceren? Plan,
Communicate, Do, Study and
Improve. Ook het model ontkomt
niet aan verdere ontwikkeling!
PPwwCC--eerrss eexxcceelllleerreenn iinn eexxcceelllleennccee
Normaliter werkt het Operations Excellence team van PwC
partner Erik Klein Nagelvoort (foto links) aan meerdere op-
drachten en een gezamenlijk resultaat. Op 18 september
echter bestrééd men elkaar in het boeken van zakelijk succes.
Het “OE team” speelde The Business Improvement Game®. De MT’s
van The Tasty Waffle, Horizon, Vita Longa en Modela West trachtten
hun onderneming uit een ietwat deplorabele situatie te halen en bin-
nen twee boekjaren zelfbepaalde ambitieuze doelen te realiseren.
Hoe verhielden de voor elk kwartaal gekozen maatregelen zich tot
zowel de waarde als de prijs van hun organisatie? De rode pijlen in
de rechterfoto tonen de waarde-ontwikkelingen. Mogelijk had de
beurswaarde (=prijs), in hoge mate bepaald door financieel resultaat,
aanvankelijk de interesse van de MT’s. Na boekjaar één volgde een
verhelderend gesprek over ‘oorzaak en gevolg’ in organisatiebestu-
ring, over geven en dan pas krijgen en over balans tussen enablers
en results. Toen manifesteerde zich het leervermogen van de PwC-
adviseur. Boekjaar twee vertoonde progressie in organisatiepotentieel
bij de vier ondernemingen, waardoor het met de toekomstige
beurswaarde ook wel goed ging komen. Uit de evaluatie bleek dat de
managementsimulatie als leerzaam, leuk en zinvol werd ervaren.
HersenPanne Managementfocus, wat ís dat eigenlijk? Focussen schijnt een managementvaardigheid te
zijn. In het licht van integraal management roept dat meteen
vragen op. Kun je focussen op meerdere zaken tegelijk? Moet
de projectmanager slechts gefocust zijn op zijn doelstel-
ling? Wat als er in zijn organi-satie nóg vijftig ‘major change
programs’ gaande zijn? Vijftig focussende projectmanagers,
lekker handig. Lijnmanagers
idem dito. Zo dicht mogelijk
langs elkaar heen werken, heet
dat. Toen we begonnen met autorijden, focusten wij. Op het
stuur, op de spiegels, op de koppeling, op de snelheidsme-
ter en op de weg. Als ervaren autorijders focussen we niet
meer. We weten niet eens ze-ker of het stoplicht groen was
toen we erdoor gingen. We zien niet meer de delen maar
het geheel. Onze pupillen zijn parallel gericht. Soft focus heet
dat. Of managing the whole. Da’s pas integraal managen!
BOEKEN●BABBEL Cement-
fabriek in
Mexico-
stad kon
niet meer
op tijd
leveren.
Doet het
nu helemaal anders. Elke och-
tend gaan volle cementwagens
op pad met dezelfde opdracht:
blijf zo ver mogelijk uit elkaars
buurt. Direct na een bestelling
wordt de dichtstbijzijnde wagen
erheen gestuurd. Just-in-time
maximaal benaderd. Dit is een
voorbeeld van “zwermen”, een
nieuwe organisatievorm. Het
boek van Geursen is een prach-
tige bundeling van inzichten die
managers verder kunnen helpen
in hun almaar dynamischer en
complexer wordende context.
Goos Geursen. Als de leuning
beweegt. Thema 2006. ISBN 9058712168
NetGen●ten What’s in a name? Renze is zijn
voornaam. Ren ze. Hij zet je in
beweging, en is zelf ook zeer
actiegericht. Zwerver is zijn ach-
ternaam. Staat open voor alles
dat zijn pad kruist. Renze Zwer-
ver. Een rasondernemer uit het
goede hout. Mede-oprichter van
Ready4Work: sociale mobiliteit,
reïntegratie, arbo, verzuimbe-
heersing, zorg voor mensen in
organisaties. Houdster van de
Alternatieve Werk Methode, die
ondernemerschap ook voor de
‘gewoone mensch’ mogelijk
maakt. In ruimere zin begeleidt
R4W dus veranderingen van
mensen en organisaties. Leuk en
leerzaam om mee samen te wer-
ken. Never a dull moment met
Renze Zwerver en zijn collega’s.
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Twee citaten uit Richard Rorty’s
Philosophy and Social Hope:
“Inquiry that does not achieve
coordination of behaviour is not
inquiry but simply wordplay.”
“The only point in contrasting the
true with the merely justified is
to contrast a possible future with
the actual present.”
Rorty maakt zwaarwegend on-
derscheid tussen zoeken naar
‘een’ waarheid en zoeken naar
datgene waarover mensen het
met elkaar eens zijn. Het eer-
ste leidt hoogst waarschijnlijk
tot problemen. Het tweede
leidt hopelijk tot verbeteringen
in onze samenleving. Hopen is
krachtiger dan weten?
Beste lezer,
Ik werd attent gemaakt op de
dubbele betekenis van de titel
“Liever uw quote”. Uiteraard was
deze niet bedoeld om aan te ge-
ven dat de vermelde quote niet
goed genoeg zou zijn; de titel
bevatte vooral een uitnodiging
om jouw quote in te sturen.
Niettemin een goede gelegen-
heid tot vernieuwing. Waarom
beperken tot quotes? Laat deze
hoek van Panopsis het open fo-
rum zijn voor gedachtespinsels
van meest uiteenlopende aard!
Mag ik je uitnodigen om – als
het je behaagt – op eigen wijze,
en uiteraard een netwerker
waardig, invulling te geven aan
dit stukje onbeschreven blad?
Ongetwijfeld ga
jij onze dialoog
verrijken.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Speakers
Corner
www
ready4work nl
Oktober 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Viel ecDo raio tlag …?
● Mpire netwerk in dialoog
● Een vierde ethiek?
● De andere mens in focus
● Albert Cath en Narratio
CCoonnssttrruuccttiieeff GGeesspprreekk
ttuusssseenn BBeelleeiiddsspprroodduucceenntt
eenn BBeelleeiiddssccoonnssuummeenntteenn
VIEL ECDO RAIO TLAG. Wat is
dat voor abracadabra op die flipover? Simpel: je moet het
gewoon even verticaal lezen.
“Begrijpen wij elkaar?” is mis-
schien wel de minst gebezigde
vraag tussen managers en me-
dewerkers. Als managers begrij-
pen dat zij niet alle antwoorden
op de Hoe-vragen in huis hoeven
te hebben, en als medewerkers
begrijpen dat zij strategie en
beleid letterlijk kunnen “mee-
maken” dan komen organisaties
een stuk verder in hun ambitie
om continu beter te presteren.
De enige succesvoorwaarde is
“kantelen” en de wil om af te
wijken van de begane paden.
MMppiirree--nneettwweerrkk iinn VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg
In hiërarchische organisaties vergt het enige moed van de
hogere management-echelons om de lagere kaders écht te
betrekken in een beleidsdialoog. In een vrije netwerk-
organisatie zoals in het geval van Mpire is geen sprake van
rangen of standen. Een perfecte voedingsbodem voor dialoog.
Mpire “bewust veranderen” is de onderneming van Bram de Landts-
heer en Frank van Elsdingen (zie ook Panopsis juni 2006). Een niet
onbelangrijke en lofwaardige nevenactiviteit betreft het onderhouden
van het Mpire-netwerk, waar intussen 80 kleine zelfstandigen van di-
verse pluimage zijn aangehaakt. De kwartaalbijeenkomsten worden
bezocht door telkens zo’n 20 tot 40 deelnemers. Inspirerende, colle-
giale en culinair verantwoorde evenementen zijn het, waar je vele in-
teressante contacten opdoet. De laatste meeting stond in het teken
van de vraag “hoe verder?” De Verticale Dialoog werd ingezet/uitge-
probeerd om in aanzet tot een Hoe-Plan te geraken. Na een korte uit-
leg van de principes liep het zoals het zou moeten lopen: levendig,
constructief, en met voor de beperkte tijdspanne prima ‘beleidsvoor-
nemens’. Een mooi vertrekpunt om de niet aanwezige Mpire-leden in
de dialoog te betrekken. Iets dat ondersteund wordt door de breed
toegankelijke website www.mobilat.nl/joomla. We zijn benieuwd wat
de aldus ingezette dialoog het Mpire-netwerk nog gaat brengen.
HersenPanne Op de conferentie “Deugden en ondeugden in de directieka-mer” (VNO-NCW/ISVW) sprak
de auteur van ‘De Geografie van Goed en Kwaad’, prof. An-
dreas Kinneging: “Eerst was er de periode van de deugden-
ethiek, toen kwam de fase van de plicht-ethiek, en we zitten
nu midden in het tijdperk van de rechten-ethiek. Mensen ei-
sen hun rechten op, desnoods met hulp van de rechter.” Uit
het publiek kwam de vraag of
er nóg een fase komt. Volgens
Kinneging is de set met deug-
den, plichten en rechten com-pleet. Ik betwijfel dat en denk
aan een 2x2-matrix, waarin een vierde ethiek voor de volle-
digheid zorgt. Na de onvoor-waardelijke deugden, de voor-
waardelijke plichten (met name jegens de hogere macht) en de
voorwaardelijke rechten, moet er nog een onvoorwaardelijke
variant bestaan. Onvoorwaar-delijkheid jegens anderen. Ik
doop dit Humander-ethiek en hoop deze nog te beleven.
BOEKEN●BABBEL “Een recht-
streekse ver-
houding met
de waarheid
– die vooraf-
gaand onder-
zoek naar de
idee erachter
uitsluit – kan
slechts de
verhouding tot een persoon, tot
een ander zijn.” Aldus Emmanuel
Levinas (1906-1995), wiens filo-
sofie inhoudt: onvoorwaardelijk-
heid, doen vóór denken, de op-
roep die uitgaat van de ander,
verantwoordelijkheid, mijn ver-
plichtingen voor de ander, inte-
griteit en transcendentie. Of en
in hoeverre je in deze levenswij-
ze jezelf verliest, en wat dat met
het totalitaire egoïsme te maken
heeft, vraagt dit boekje u af!
Emmanuel Levinas. Humanisme
van de andere mens (1972). Uitg. Kok Agora. ISBN 90-242-7678-0
NetGen●ten Als het aan Albert Cath ligt, dan
verschuift de (management) fo-
cus van de voorspellende kwan-
titatieve modellen en terugblik-
kende analyses achteraf, naar de
menselijke (inter)actie. Als door-
gewinterde organisatieadviseur
ziet Albert de sociale complexi-
teit van organisaties niet als een
belemmering, maar juist als een
mogelijkheid tot betere besturing
ervan. Het ontstaan van zelfstu-
ring is in feite een resultante van
het toestaan van een zekere
chaos. Dat maakt management
naast kunde ook een kunst, en
Albert is bij uitstek de persoon
om deze kwaliteiten bij zijn
opdrachtgevers te ontsluiten.
Een beetje
als “nar” en
met gezonde
“ratio”.
Narratio dus.
Vind hem op
albert.cath@
planet.nl
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? De 2x2-matrix van de Ethiek.
Gewaagd, maar de overdenking
waard. Al is het maar omdat we
(zie Hersenpanne) niet kunnen
blijven hangen in een wereld
waarin individuele rechten onze
mate van samenleving bepalen.
Matrix van
de ETHIEK
Voorwaar-
delijk
Onvoor-
waardelijk
Ik-
gericht
Recht-
ik haal mijn
recht
Deugd-
ik ontwikkel
mezelf
Ander-
gericht
Plicht-
ik betoon
mijn plicht
Humander-
ik doe de
ander ‘goed’
Tja, ik houd nu eenmaal van een
stukje symmetrie in denken…
Albert Cath: Narratio
Het narrativisme is de theorie,
die leert dat het zwaartepunt ligt
in de ‘narratio’ (Latijn: verhaal),
waarin op zinvolle wijze diverse
verschijnselen en gebeurtenissen
met elkaar worden verbonden
tot een nieuw geheel. Het narra-
tivisme benadrukt dat deze syn-
these een tijd- en cultuurgebon-
den interpretatie is. En het ver-
dedigt de stelling dat manage-
ment een vorm van cultuur be-
drijven is. Narratieve organisa-
tiekunde belicht het verhalende
karakter van het leven in en tus-
sen organisaties en maatschap-
pelijke ontwikkelingen, waarbij
(onvoorziene, onverwachte) ge-
beurtenissen met elkaar worden
verbonden: de sociale, culturele
dimensie van organiseren. Nar-
ratieve studie van organisaties
legt de nadruk
dus op inter-
actie, energie
en verandering.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Speakers Corner
voorstellen doen
strategie inventariseren
gezamenlijk voltooien
November 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Dóórontwikkelen met AmSZ
● Elkaars doelen formuleren?
● Transcend and Include…
● Great Place to Live krant
● Arie Schaap, koetsier
● Pyramide in Speakers Corner
OOnnddeeeellbbaarree DDooeelleenn……
De paradox van het manage-
ment team is scheiding van aandachtsgebieden en toch
één gezamenlijke doelstelling.
Het recept is simpel en doeltref-
fend. Vraag elk MT-lid één doel
voor zichzelf te formuleren en
vervolgens een doel voor elk van
zijn MT-collega’s. Formeer de
post-its in een matrix. Stel vast
dat in een MT niet zoiets bestaat
als ‘eigen doelen’. Alle doelen
hangen met elkaar samen. MT-
leden zijn afhankelijk van elkaars
resultaten. Probeer het eens!
EEeenn vveerrlliicchhtt MMTT ddaatt nnóógg vveerrddeerr wwiill
Dienst Arbeidsmarkt en Sociale Zaken van Gemeente ’s-Herto-genBosch staat reeds bekend als vooruitstrevend en goed
georganiseerd. In INK-termen zijn de processen optimaal. Maakt dat de organisatie als geheel optimaal? Een zoektocht.
Wat zijn eigenlijk betere resultaten? En hoe realiseren wij die? Dat
waren de leidende vragen voor de jaarlijkse ‘MD-sessie’ van het MT-
AmSZ. Het werden twee intensieve dagen die het besef van ‘heelheid’
bevorderden. In staccato: Van persoonlijke waardensystemen (Spiral
Dynamics) naar individuele gebruikshandleidingen. De macht om iets
met je organisatie te willen. Six Blind Men and The Elephant, met de
organisatie als olifant. Hoe ziet de olifant er in de toekomst uit? Een
INK-zelfonderzoek legt bloot dat managementmaatregelen en hun
effecten in de tijd uitgezet moeten worden. Dan de crux: het delen
der doelen. Verrassend en toch ook weer niet. Vooral verbindend, on-
losmakelijk verbindend. “Wat is mijn bijdrage in het MT, en wat bete-
kent dat voor mijzelf? Hoe steekt mijn persoonlijke verandering in
elkaar, en wat kan of moet ik daarmee?” Walk the Change leidt langs
20 verandervragen en blijkt louterend. Het prachtige weer en de uit-
gestrekte Mookerheide helpen mee. De voorbereiding tot verandering
blijkt een verandering op zich. Complimenten aan alle teamleden
voor hun bijdrage aan het geheel. Nog een opdracht in het boek “Als
de leuning beweegt”, dat we elkaar geven. Hoe vertellen we
het onze medewerkers? Verticale Dialoog misschien?
HersenPanne Spiral Dynamics gaat over de drijfveren van mensen in rela-tie tot wat er in hun omgeving
gebeurt. Nieuwe omstandighe-den vragen om nieuwe benade-
ringen en dat vormde en vormt onze evolutie van waardensys-
temen. (Vrij naar professor Clare Graves.) Het is niet zo
dat onze innerlijke drijfveren veranderen; er komen nieuwe
lagen bovenop. Transcend and Include heet dat. Van Marre-
wijk (Great Place to Work)
transponeert Spiral Dynamics
van menselijke naar organisa-
tie-ontwikkeling. Willem-Jan van der Veldt (BIC) laat de
maatregelen in zijn op INK-/EFQM gebaseerde manage-
ment game correlleren met diezelfde waardensystemen. En
dan zijn er de managers die met hun organisatie van pro-
cesgericht naar systeemgericht willen… Denk dan nog eens aan
Transcend & Include. Systeem is geen totale vervanger van
Proces, het komt er in bepaalde opzichten bij!
BOEKEN●BABBEL
Een krantenbabbel dit keer. Mag
ik de Panopsis-lezer attent ma-
ken op een lovenswaardig initia-
tief dat onze samenleving moge-
lijk een stukje verder kan hel-
pen? De Great Place to Live
krant. Lees en bewonder!
Gratis te downloaden op www.greatplacetolive.nl
NetGen●ten Arie Schaap is in allerlei opzich-
ten een stuurman. De foto moge
voor zich spreken. Mede-oprich-
ter van Thymos Human Factor
Consulting Groep. Geeft als con-
sultant sturing aan verander- en
verbeterprocessen. Is in Waar-
denManagement termen (dan
ook) behoorlijk rood. Arie is ook
paardenmenner, en past dit als
management metafoor toe in
zijn trainingen. Met het koetsie-
ren als hobby zorgt Arie ervoor
dat de koets weer meer en meer
onderdeel van ons stadsbeeld
werd. Zo zit Arie graag op menig
bok, letterlijk en figuurlijk.
WWAATT IISS WWIIJJSSHHEEIIDD?? Als ik Coornhert moet geloven,
dan leer ik ongelooflijk veel, om-
dat ik behoorlijk twijfel. Dat boek
over Verticale Dialoog, dat is be-
doeld voor managers. Pragmatis-
me is doorgaans hun handels-
merk. Bepaald geen doorsnee-
lezers van wetenschappelijk
werk, laat staan van documenten
die het predikaat ‘proefschrift’
dragen. Zij zijn het die ik wil ver-
leiden tot het uitproberen van
het ‘constructieve gesprek tussen
beleidsproducent en beleidscon-
sument’. En dus moet ik ook de
taal van de manager gebruiken.
Kan dat tegelijk een proefschrift
zijn? Wellicht niet. Maar het ma-
nagementboek gaat vóór!
B.J. v.d. Mieden: Z.Z.P. initieert de Innovatie? “Sinds ‘92 verzorg ik maatwerk-
workshops voor kleine groepen
(www.pyramide.nl). Voor een
cultuurveranderingsproject deed
ik dat voor 80 mensen! Resul-
taat: zeer positief. Niet eerder
had men zo’n actieve workshop!
Geweldig dat het lukte! Ik nam
dit keer een goochelaar en een
danstherapeute mee voor een
innovatieve vertaalslag naar or-
ganisaties. In mijn boek “De
mens in de 21e eeuw” introdu-
ceerde ik de bewustwordings-
psychologie en bewustwordings-
management. In 2005 richtte ik
de Stichting Globaliseringscen-
trum op. Maak via ikverbind.nl
kennis met het Ennisme. Wat is
uw innovatie? Komen we tot het
Innovatieplatform van zzp’ers
voor een inte-
grale dialoog?”
Mvgr. Bert-Jan
0653 313147.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
wwwwww..uuvvhh..nnll PPhhDD--DDBBAA pprrooggrraamm
HHuummaanniizzaattiioonn ooff OOrrggaanniizzaattiioonn
Speakers Corner
Vind Arie terug op www.thymos.nl
December 2006 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze trotse Pan●psis:
Middle management van BAT Niemeyer
maakt zelf krant over Plan 2007 !
Emiel Eckstein
opent met een
ultrakorte
toespraak
Voorbereidend werk
Johan de Veer
verstrekt de
kneepjes van
het vak van
journalist.
Elk ‘redactieteam’ bediscussieert
het Plan 2007 en bedenkt
knagende vragen voor de
persconferentie van het MT.
Beleidscommunicatie ten tóp met The Grunnovator
Groningen, 12 december 2006. Middle management en staf van BAT
Niemeyer ervaren een geheel nieuwe invulling aan hun jaarlijkse
‘Line of Sight’, de dag waarop traditioneel het beleidsplan voor het
volgend jaar wordt toegelicht. Er wordt namelijk weinig toegelicht. Na
drie minuten intro verdwijnt directeur Emiel Eckstein alweer van het
toneel, naar zijn zeggen om de persconferentie voor te bereiden. De
managers weten op dat moment niet beter dan dat ze bij binnen-
komst een perskaart, een persmap en enkele persberichten rond het
beleidsplan 2007 hebben ontvangen. Dan komt de uitleg: “We gaan
vandaag samen een krant maken, waarin we aan al onze medewer-
kers verslag doen over het plan 2007.” Iedereen gaat wat rechter op
zijn stoel zitten. Een echte journalist (Dagblad van het Noorden) ver-
strekt praktische tips. De persconferentie wordt voorbereid en ver-
loopt zoals een persconferentie behoort te lopen. De ‘redactieteams’
gaan aan de slag. Er is veel discussie. Er komt veel kopij. Fotoredac-
tie illustreert. Eindredactie, hoofdredactie, vormgeving, opmaak en
druk. Half vier is de deadline. Theatersport, borrel, diner. Tijdens het
dessert klinkt een fietsbel. Emiel Eckstein bezorgt de eerste gedrukte
exemplaren. Morgen ontvangt elke medewerker deze unieke krant.
De persconferentie
Wat willen wij weten van dit plan?
Wat gaan wij
erover schrijven?
Voor en ná de
kopij-deadline
HHeett rreessuullttaaaatt
mmaagg eerr zziijjnn!!
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Fotowerk: René Keijzer, BAT Niemeyer
EEiinnddrreeddaaccttiiee
HHooooffddrreeddaaccttiiee
VVoorrmmggeevviinngg
Zie dit keer ook pagina 2 en 3!
Impressie pagina 1 van The Grunnovator (origineel op A3 formaat)
Impressie pagina 8 van The Grunnovator
Januari 2007
Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor
Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Management- en organisatie-
ontwikkeling in de horeca
● After Action Review reviewed
● De wereld van (filo)Sofie
● Fred’s FreshBusiness
● Oproep Verticale Dialoog
● Mooie poëzie: De Totemvogel
AAfftteerr AAccttiioonn RReevviieeww In de verbetercyclus Plan, Do,
Check, Improve (vrij naar Demming) is de derde stap
cruciaal. De A.A.R. helpt mee.
Zó simpel. En zó effectief. Vier
vragen. Elke deelnemer geeft
vier antwoorden op Post-It’s. Op-
plakken en samen naar kijken.
De verbeterpunten lachen je toe!
1. Wat ging goed en blijven
we zo doen?
2. Wat ging niet goed en
stoppen we subiet mee?
3. Wat kon er beter?
4. Welk idee zien we nog over
het hoofd?
En dit regelmatig na een verga-
dering, actie of projectfase.
DDee pprrooffeessssiioonneellee eenn wwiijjzzee
De Kater BV in Enschede staat voor het trendy café De Kater met ernaast de prettige eetgelegenheid Bistrot Grand Café.
Het café aan de Oude Markt staat op plaats 14 in de Top-100 van Nederland. De ambitie van de twee gedreven eigenaren
Fred en Peter is om in de Top-10 te geraken. Wat bezielt ze? Management- en organisatieontwikkeling is niet echt gemeengoed in
de horeca. Maar met een bedrijf van 100 medewerkers is elke uitdaging een managementvraagstuk. Hoe bevorder je samenwer-
king, professioneel gedrag? Hoe realiseer je de perfectie in service-verlening? Het leidend duo dacht aan een Veranderdag. Twaalf be-
drijfsleiders, teamleiders en overige vaste krachten kregen de zakelij-ke ambitie aangereikt: Professionaliteit, Effectiviteit, Perfectie. En
vervolgens de vraag: Hoe kijken jullie daar nu tegenaan, en wat is er nodig om de volgende stap te maken? Ondanks het voor horecamen-
sen toch wat statische ‘binnen zitten’ werd het een dynamische dag. Met veel openhartigheid, kritische noten, collegialiteit, gastgericht-
heid en grote loyaliteit met de business. De ploeg bleek snel in staat een heldere lijst van kritische succesvoorwaarden te creëren. Nog
prijzenswaardiger was ieders vermogen tot zelfspiegeling en tot het onderling verstrekken en ontvangen van persoonlijke feedback op be-
paalde gedragskenmerken. We maakten afspraken over versterking van goede punten en afscheid nemen van ongewenste gedragingen,
en hoe men elkaar daarin zou ondersteunen. Op het eind werden Fred en Peter bijgepraat en in het pact betrokken. De actielijst is
relevanter en meer gedeeld dan ooit. De lange reis is begonnen.
HersenPanne Hoeveel plannen kan een
mens bevatten?
Beleid is pas beleid als het beleden wordt.
Kan beleid ook als voorstel worden voorgelegd?
Wanneer weet je zeker dat het beleid is geaccepteerd?
In hoeverre kunnen middle managers en medewerkers
het beleid “mee-maken”? Heelheid, integriteit en
integraliteit zijn verwante begrippen. Een beleidsplan
moet aan alle drie voldoen. Onderscheid opdrachten en
doelen. Slechts in de uitvoering van
processen worden de resultaten geboekt.
Het zijn de doelen die het proces helder maken.
Doelen van een teamlid zijn altijd gedeelde doelen.
Hoe communiceer je beleid dat niet af is?
Is dialoog misschien een
idee? Een manager is ook maar
een mens…
BOEKEN●BABBEL Filosofie is voor
de meesten
vaak een brug
te ver. Totdat
het op zekere
leeftijd toch je
nieuwsgierig-
heid wekt.
Maar ja, Plato,
Kant, Hedel,
Nietzsche, Foucault, waar begin
ik? De wereld van Sophie is een
boek voor en over
vijftienjarigen. Heb je een
dochter of zoon in die leeftijd,
geef het kado, want dan kun je
het zelf ook lezen. Een sterke
plot, goed geschreven, en tege-
lijkertijd: een heldere inleiding in
de geschiedenis van de filosofie!
Een prima stap in de verrijking
van jouw denken. Het begrip
‘alter ego’ zal voor jou nooit
meer hetzelfde zijn.
Jostein Gaarder, De wereld van Sofie, uitg. Houtekiet
ISBN13: 9789052408705
NetGen●ten Fred Bergmans. Fred’s business.
FreshBusiness. Schoof onlangs
naadloos aan binnen onze kring
van Corporate Dynamics. Alsof
het nooit anders was. Fred kijkt
door een marketingbril. En hij
faciliteert, nee inspireert fameu-
ze organisaties bij strategische
innovatie van producten en
diensten. Integratie van, en
balans tussen People, Planet and
Profit vormen zijn vertrekpunt.
Dicht de organisatie een Hoofd,
een Hart en Handen toe, en zijn
PPP-HHH Basic Model is geboren.
De evolutie naar Fred’s Company
Fit Model laat zich lezen in zeer
toegankelijke artikelen die je via
www.freshbusiness.com kunt op-
vragen. Welke slogan past erbij?
From Insight to Impact. Mooi hè?
Wie eerdere Panopsissen las,
weet wat er is gebeurd. Ik neem
een jaar pauze in mijn promotie-
onderzoek naar het bestaan van
Verticale Dialoog. Bovenstaande
foto van de Universiteit voor Hu-
manistiek is tijdelijk naar de ach-
tergrond verplaatst. Niet verdwe-
nen dus. Mijn aandacht gaat nu
uit naar de praktijk. Ik wil in dia-
loog over Verticale Dialoog. Met
managers. Met management con-
sultants. Lees vandaag nog op
ManagementSite.nl mijn column
en snap wat ik bedoel. Doe mee,
zou ik zeggen. Want wat is nu
leuker dan een boek schrijven?
Sámen een boek schrijven! Lees
de column. Download hem van
www.panoptics.org/OP_Publ.html
Reageren! En zegt het voort.
De Totemvogel (Klaas Holtman, juni 2003)
je kan het niet alleen
je hoeft het niet alleen te doen
maak maar contact met jezelf
je hoeft helemaal niets te doen
je hoeft helemaal niets
je mag er zijn
zoals je bent
zonder je masker
met je mooie kleuren
af en toe voorop
en af en toe lekker meevliegend
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
Speakers Corner
in dialoog over
Peter Fred
Succesfactoren
Persoonlijke Verbetering
Februari 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Verticale Dialoog rukt op
● Ben jij al een suspender?
● Mooi woord: meemaken
● Dialoog-handboek
● Dick’s zakelijke echtheid
● Corporate stories in de lift
WWaatt iiss SSuussppeennddiinngg??
Wie zich in de dialoog ver-diept komt onvermijdelijk het
begrip suspending tegen. ‘Op-houden’ betekent het letter-
lijk, ofwel ‘bij je houden’. Hè?
Het gaat om het bij je houden
van je vooroordelen. We hebben
allemaal een weerbarstig filter
ingebouwd dat open ontvangst
van andermans ideeën danig
verstoort. People don’t listen,
they reload! Het is dus de kunst
om je eigen filters te leren
kennen. Nog groter is de kunst
om die filters te beheersen. Niet
uitzetten, niet aanlaten, maar bij
je houden. Zodat je weet hoe je
bevooroordeelt, maar dit niet in
de weg van de dialoog laat
staan. Heel moeilijk als je je
bedenkt dat in al jouw denken,
dus ook in suspending, dezelfde
filters actief zijn. Oefenen dus!
VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg sspprreeeekktt zziicchh uuiitt……
Het constructieve gesprek tussen beleidsproducenten en be-leidsconsumenten is op zich natuurlijk geen volstrekt nieuw
fenomeen. Laten we ervan uitgaan dat het in sommige organi-saties geregeld plaatsvindt. Toch spreekt het als concept tot
de verbeelding van hen die de kloof tussen de boven- en bene-denwereld willen overbruggen. En zo wil het dat de Verticale
Dialoog steeds vaker onderwerp van lezing of workshop is.
In combinatie met het maken van Hoe-Plannen waren DHL en Van
Gansewinkel de early adopters van Verticale Dialoog. Het samen
schrijven van de BAT Niemeyer beleidskrant was een variant die in
de VD-familie thuishoort. Het hielp de Mpire-leden om de contouren
van het toekomstige netwerk in kaart te brengen. Dit zijn VD-varian-
ten met een concrete ‘output’. Nieuw is de Verticale Dialoog als inspi-
ratie, als ‘masterclass’. Er vond er één plaats aan de UvA, als onder-
deel van het post-HBO programma voor schoolleiders. Het had de
vorm van een interactief college. De illustraties boven dit artikel vin-
den daar hun oorsprong. De Captain’s Day voor bovenschoolse direc-
teuren, komende april georganiseerd door de stichting Weer Samen
naar School, belooft een ware masterclass te worden. En er zijn weer
nieuwe aanvragen binnengekomen. In elke organisatie waar sprake is
van ‘lokale vrijheid binnen globale gebondenheid’ zoekt men naar
manieren om draagvlak te krijgen voor nieuw beleid. De lezing of
interactieve workshop blijkt in dat geval een praktisch middel om het
voordeel van Verticale Dialoog samen te onderzoeken.
HersenPanne Taal is het enige dat we hebben.
Denken suggereert taal. Het re-
presenteren van welke werkelijk-
heid dan ook vergt taal. Taal-
grapjes bieden soms duidelijk-
heid door hun onduidelijkheid.
Als je te ingewikkeld bent gewor-
den moet je je ontwikkelen (Ro-
nald Jan Heijn). Leven is het
meervoud van lef (Loesje). En
wat te denken van het paradoxa-
le woord vol-ledig? Mag ik na de-
ze inleiding je onverdeelde aan-
dacht voor één van de mooiste
woorden die onze taal rijk is? Ik
doel op meemaken. “Ik heb het
meegemaakt.” Klinkt als: “ik was
erbij”, wat natuurlijk klopt. Maar
meemaken is niet alleen aanwe-
zig zijn. Meemaken is echt méé-
maken! Het woord is aan dialoog
deskundige David Bohm: “in a
dialogue, each person does not
attempt to make common certain
ideas that are already known …
rather it may be said that they
are making something in com-
mon, i.e. creating something new
together”. Moet je ’s meemaken!
BOEKEN●BABBEL Het boekje On
Dialogue van
David Bohm is
al geroemd op
deze plek. Zijn
Wholeness and
the Implicate
Order vereist
wat meer lees-
geduld. Maar
Dialogue and the Art of Thinking
Together zit er prachtig tussenin.
“A pioneering approach to com-
municating in business and in
life” luidt de subtitel. Een zeer
toegankelijke gebruikshandlei-
ding om mensen in organisaties
te verbinden in plaats van te
scheiden. Dialoog als belangrijk
hulpmiddel in de strijd tegen de
fragmentatie. Listening, Respec-
ting, Suspending en Voicing zijn
de basisingrediënten van een
zeer constructieve conversatie.
William Isaacs, Dialogue and
the Art of Thinking Together,
1999, ISBN 0-385-47999-9
NetGen●ten Echte zakelijkheid of zakelijke
echtheid? Dat is één van de
vraagstukken die mijn gewaar-
deerde netgenoot Dick Simons
bezig houden. Zijn gelijknamig
pamflet is te downloaden op
panoptics.org/OP_Publ.html. Sa-
men met de eerder geroemde
Renze Zwerver is Dick de drij-
vende kracht van Ready4Work,
bureau ter ondersteuning bij
organisatieverandering. Volgens
Dick is elke fusie of integratie in
feite een overname. Het gaat er
om de organisatieculturen in
aanmerking te nemen. Cameron
en Quinn vormen daarbij Dick’s
grote inspiratie. Je zou hem een
gespiritualiseerde ondernemer
kunnen noe-
men. Bij Dick
gaat zakelijke
echtheid boven
alles. Je vindt
hem terug via
dicksimons@
ready4work.nl
Wat is de column toch een vluch-
tig medium. Zo stond “Kunnen
managers een dialoog voeren?”
op managementsite.nl, en zo was
hij alweer overschreven door vele
nieuwe columns. Neemt niet weg
dat men goed reageerde. Van
geestverwanten tot welwillende
doorverwijzers. Ik ben er blij
mee. Want de dialoog over Verti-
cale Dialoog staat nog in de kin-
derschoenen, en kan elke vorm
van ondersteuning gebruiken.
Bedankt alvast aan hen die de
moeite namen. Zij lezen deze
Panopsis. De column bestaat nog
steeds, en te vinden op:
www.panoptics.org/OP_Publ.html
Pak hem er nog eens bij en vraag
je af wie dit nog meer zou
moeten weten. Wie weet?
Reputatie = Emotie Raymond www.godding-co.nl
Beleving wint het van producten en
diensten. Positieve beïnvloeding
van beeldvorming creëert nieuwe
werkelijkheid. Topprestaties begin-
nen met vertrouwen in beelden
van het gewenste succes. Ook de
reputatie van organisaties is
gebaseerd op ‘emotional appeal’:
krijg ik een warm gevoel bij wat ik
zie en ervaar? Goed communiceren
kan alleen in een sfeer waarin
mensen ontvankelijk zijn voor je
boodschap. Het managen van
reputatie vraagt om het managen
van emotie. Een corporate story
biedt de kaders. Dit verhaal van de
organisatie nodigt uit tot dialoog
met medewerkers en externe
doelgroepen. De
verbeeldingskracht en de herken-
bare persoonlijkheid van de or-
ganisatie maakt
corporate stories
tot aantrekkelijk
concept om duur-
zame relaties te
waarborgen.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
in dialoog over
Maart 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Integrale leiderschapsaanpak
● Appreciative Inquiry bij EFQM
● Het MT als helikopter
● Beyond Control belooft wat
● Richard Coonen verlicht HRD
● Aandacht voor nieuwe norm
WWaatt ggaaaatt hhiieerr GGooeedd??
Altijd geweten dat het EFQM Excellence Model ontwikke-
lingsgericht is. Dat bleek weer eens tijdens de laatste EFQM-
NL bijeenkomst met als kern-thema Appreciative Inquiry.
Het AI-proces bestaat uit de vijf
D’s Definition, Discovery, Dream,
Design en Delivery. Het plaatje
formuleert het als volgt. Ga niet
op zoek naar wat er mist, maar
ga uit van het goede dat er is, en
gebruik dat om er meer van te
maken. Ofwel: versterk het posi-
tieve. De consultant doet er goed
aan te vragen: “Wat gaat hier
goed?”. U had vast niet gedacht
dat TNO Management Consul-
tants het AI-concept heeft om-
armd. Ze hebben de vijf D’s tref-
fend omgezet in vijf Nederlandse
V’s: Verwoorden, Verdiepen,
Verbeelden, Vormgeven en Ver-
wezenlijken. En nu dromen
maar!
LLeeiiddeerrsscchhaapp iinn ddee SSppiieeggeell ggeekkeekkeenn
Wat is het toch mooi (én effectief) als ontwikkelingsprocessen zo integraal mogelijk kunnen worden aangepakt. In dit geval
het proces van leiderschapsontwikkeling bij BAT Niemeyer.
Want het gaat natuurlijk niet alleen om het formuleren van de
gewenste competenties en die vervolgens te vatten in training en
opleiding. Het gaat erom elke vorm van communicatie met en door
de doelgroep, in dit geval een kleine honderd leidinggevenden, in
verband te brengen met het hoofddoel: Making Leadership Happen.
In dit geval werd de halfjaarlijkse managementdag in zijn geheel
aangewend om de managers zich te laten spiegelen aan diverse fa-
cetten van leiderschap. In (op basis van Belbin) samengestelde
teams werden in een krap tijdsbestek vrolijke én zakelijke opdrach-
ten uitgevoerd, die onder andere leidden tot onvermoede innovatie-
voorstellen, bruikbare ‘soft KPI’s’ en nieuwe doelstellingen voor de
eerstvolgende ‘trust & climate survey’. Via vijf miniworkshops in car-
rousel werden alle teams gevoed met de nodige achtergrondinforma-
tie. De verantwoordelijke MT-leden lieten zich niet onbetuigd. Zij run-
den het programma alsmede sommige workshops, en zij vormden de
strenge doch rechtvaardige jury. Het Euroborgstadion was voor dit
Gronings gezelschap niet alleen de meest logische plek van han-
deling, maar tevens een hele aangename en bruikbare lokatie.
HersenPanne Dat het Management Team ge-
acht wordt een ‘helicopter view’
te hebben is geen nieuws. Maar
dat de overeenkomst tussen MT
en wentelwiek nog veel verder
zou strekken, had ik aanvankelijk
niet gedacht. Totdat ik wederom
bewust werd van de vaak tegen-
strijdige doelen die de respec-
tieve MT-leden nastreven. Méér
omzet! Gemotiveerde medewer-
kers! Lagere kosten! Tevredener
klanten! Hogere beurswaarde!
Meer standaards! Grotere flexibi-
liteit! Het feit dat deze doelen sa-
men op één flip-over staan zegt
nog niets. Balanced Score Card is
dan ook een zeer versluierende
titel voor dit bijzondere krachten-
veld. Iemand gaf mij ooit de defi-
nitie van een helikopter: 30.000
onderdelen die proberen zo snel
mogelijk van elkaar los te raken.
Dat deze machines nog steeds
vliegen is geheel te danken aan
zaken als materiaalsterkte, in-
spectie, onderhoud en een goed-
je dat Locktite heet. Ziet U nu de
complete MT-metafoor?
BOEKEN●BABBEL “Managing Stra-
tegic Alignment
through Corpo-
rate Dialogue”,
luidt de subtitel
van dit toch wel
typische mana-
gementboek. Ik
weet niet zeker
of de geboden oplossing volledig
soelaas biedt voor het gepo-
neerde probleem. Corporate
Dialogue is een aansprekende
term; het digitale chatsysteem
leidt ongetwijfeld tot onvermoe-
de contacten tussen top en ba-
sis, maar het blijft natuurlijk een
virtuele vorm van communicatie.
Toch heeft hij die poogt strategie
en realisatie in organisaties
duurzaam te verbinden, mij voor
zich gewonnen. Dit boek legt
zowel pragmatisch als idealis-
tisch de problemen mooi bloot.
Fred Lachotzki and Robert
Noteboom, Beyond Control,
2005, ISBN 0-470-01152-1
NetGen●ten Eind 90-er jaren was Richard
Coonen mijn collega bij RGB The
Change Company. Daarna kwam
Human Capital Group op zijn
pad, waar hij zijn expertise op
het gebied van HRM en HRD
verder wist te verdiepen. Sinds
enige tijd onder de vleugels van
de Conclusion-paraplu acterend,
is Richard gespot als business
potential (en terecht). Op dit
moment steekt hij zijn tomeloze
energie in de opzet van een
nieuw Conclusion initiatief: Lear-
ning Centres. Zijn propositie
bestaat uit het in beheer nemen
en tegelijkertijd stroomlijnen van
de front- en back office proces-
sen van HRD afdelingen van gro-
te organisaties,
waarbij interes-
sante inkoop-
voordelen zijn
te boeken. Vind
Richard Coonen
via rcoonen@
conclusion.nl
De aanhouder wint? Met betrek-
king tot dialoog is winnen niet
aan de orde. Toch is het fijn om
vast te stellen dat diverse reac-
ties op mijn oproep intussen heb-
ben geleid tot elf vormen van be-
leidscommunicatie die zich onder
de paraplu van Verticale Dialoog
laten scharen. Wat betekent dat
met het gelijknamige “recepten-
boek” een aanvang gemaakt kan
worden. En dat is een nieuwe
stap in mijn missie om managers
te verleiden het ‘constructieve
gesprek tussen beleidsprodu-
centen en beleidsconsumenten’
te gaan uitproberen. Ik vermoed
dat er nog meer toepassingen
bestaan. Mijn oproep - ingesloten
bij deze Panopsis – is dus nog
steeds actueel. Lees je hem?
REACH is de norm! Veel installatiebedrijven voldoen
aan ISO9001 maar gaan wat afval-
stoffen betreft hier niet goed mee
om. Per 1-4-2007 wordt een nieu-
we Europese norm van kracht,
waar niet alleen installatiebedrijven
mee te maken krijgen. De norm
heet “REACH” en staat voor:
Registratie, Evaluatie, Autorisatie
van Chemische Stoffen. De kern
van REACH is dat een bedrijf de
risico’s moet kennen van alle
stoffen die het produceert, ver-
werkt, opslaat of doorgeeft aan
klanten, en maatregelen moet be-
noemen om die risico’s te beheer-
sen. In de praktijk blijkt dat 60%
van de Nederlandse bedrijven niet
bekend is met deze nieuwe wet en
dus ook niet met de consequenties
hiervan. Bedrijven, in actie svp!!!
Info? E-mail Ed de Willigen op
michel.scheefhal
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
in dialoog over
April 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Professioneel Schoolbeleid
● Van woorden tot daden?
● Over gelegenheidscoalities
● Dale Carnegie inspireert
● Godding inspireert eveneens
● Meemakers voor het VD-boek
● Focus op Corné’s On-Focus
VVaann TTaaaall nnaaaarr AAccttiiee
“Hierbij verklaar ik de Olym-
pische Spelen voor geopend.”
Door het uitspreken van deze
woorden is de actie een feit.
Performativity heet het vakge-
bied dat zich richt op de relatie
tussen taalgebruik en gedrag.
J.L. Austin is er bekend door ge-
worden. Zijn ‘speech-act-theory’
laat zich illustreren door de uit-
spraak “I do”. Dit zinnetje is niet
de beschrijving van de actie,
maar de actie zelf. Bijna even
ambitieus is het streven om tek-
sten zó te formuleren dat de le-
zer zich tot actie geroepen voelt.
In het Hoe-Plan, product van
Verticale Dialoog, is hoofdstuk 4
‘Uitvoering’ puur gericht op actie.
Maar ook de eerste drie secties
Strategie, Structuur en Cultuur
zijn idealiter geformuleerd in mo-
tiverende woorden en beelden.
VViissiiee oopp PPrriimmaaiirr OOnnddeerrwwiijjss iinn VVeennlloo
Onderwijs dat Contact Maakt. Een op dit thema gebaseerde
animatie opende de personeelsbijeenkomst van Stichting
Akkoord PO te Venlo, die negen openbare basisscholen in en rond Venlo vertegenwoordigt. Algemeen directeur Joep Derkx,
(foto rechts), een gedreven en visionair leider, liet medewer-kers en bestuursleden delen in de behaalde successen.
Vol trots ontvingen vertegenwoordigers van de verschillende scholen
het welverdiende Investors in People certificaat, een noviteit in
onderwijsland. En tekenend voor de wijze waarop Akkoord haar orga-
nisatieontwikkeling ter hand heeft genomen. In de centrale inleiding
verbond ondergetekende het thema ‘spanning tussen centraal en lo-
kaal schoolbeleid’ met de Verticale Dialoog als aanpak voor ‘span-
ningsloze’ beleidsontwikkeling. Daarin ook een welgemeend compli-
ment voor de lange termijnvisie van Akkoord-PO, die ‘postmodern’
genoemd mag worden: voorzien van uitdagende ontwikkelingsdoelen,
en geënt op een organisch (leer)proces langs de juiste ‘enablers’. Na
de pauze schaarden deelgroepen zich rond de thema’s Contact/com-
municatie, Kwaliteit, Kennismanagement en Dialoog. Daar liet zich
wederom een zeer constructieve sfeer proeven. Als onze kinderen dit
(beleid) meekrijgen als basis, ziet het er goed uit voor ons land.
HersenPanne Gelegenheidscoalities zijn zo oud
als de wereld. Denk aan de mid-
deleeuwse vrije metselaars die in
diverse samenstellingen een ka-
thedraal wisten te construeren.
Ook de ZZP-er is dus niet nieuws
onder de zon, al lijkt onze over-
heid daar nu pas oog voor te
krijgen. (Vreemd trouwens, als je
bedenkt dat een Nederlandse re-
gering zelf ook een gelegenheids-
coalitie is. Met de ministers en
staatssecretarissen als onbetwis-
te ZZP-ers.) Laatst sprak ik een
netgenoot die zich afvroeg of hij
zich met een personeelslid wilde
verdubbelen, en wat voor profiel
zo iemand dan moest hebben.
Toen bedacht ik mij hoe mooi het
is om zelfstandig eenling te zijn,
continu in staat coalities te vor-
men voor elke uitdaging die zich
aandient. Vervolgens vroeg ik mij
af waarom grote organisaties,
met alle benodigde coalitiegeno-
ten in huis, zoveel moeite hebben
om uit hun structuur te treden en
zich intern te hergroeperen rond,
bijvoorbeeld, klantbehoeften.
BOEKEN●BABBEL Vijftien jaar geleden
imponeerde spreker
Terry Ostrowiak door
gedurende zijn voor-
dracht alle namen
van de 25 toehoor-
ders te kennen. Dit
na slechts luttele kennismaking.
Hij was het die mij attent maak-
te op een boek dat intussen
ruimschoots de pensioenleeftijd
heeft bereikt, en nog regelmatig
wordt herdrukt. De titel is op zijn
minst intrigerend: How to Win
Friends & Influence People. Ik
denk dat het goed gaat met
Terry, thans “Quantum Leap
Catalyst” (qlcat.com). Wat was
zijn namen-truc? Heel simpel. Bij
het kennismaken herhalen we
telkens onze eigen naam. Niet
meer doen. Eén keer je eigen
naam roepen, daarna de namen
van de anderen absorberen!
Dale Carnegie, How to Win
Friends & Influence People
ISBN 9780671723651
NetGen●ten Een ontmoeting met Raymond
Godding levert altijd een grote
dosis inspiratie op. Twintig jaar
geleden begon Raymond zijn
praktijk als tekstschrijver. In de
afgelopen tien jaar verrijkte het
aanbod van Godding & Co zich
met interne en arbeidsmarkt-
communicatie. Op dit moment is
het visualiseren van organisatie-
identiteit een veelgevraagde
dienst. Organisatie, communica-
tie, identiteit en kernwaarden
vormen ongetwijfeld de pijlers
onder de volgende tien jaar van
Raymond, die tevens uitblinkt in
treffende toepassing van multi-
mediatechniek. Tel daar nog zijn
warme persoon-
lijkheid en zake-
lijke intelligentie
bij op en je weet
waarom kennis-
maken met Ray-
mond Godding
een kadootje is.
godding-co@ godding-co.nl
Het gaat goed met de voorberei-
dingen voor ons boek. Het boek
met recepten voor de toepassing
van Verticale Dialoog in organisa-
ties. Ons boek, jawel. Want in-
tussen hebben al twaalf mensen
zich bereid verklaard eraan bij te
dragen. Mensen die, als manager
of als adviseur, vormen van be-
leidscommunicatie hebben méé-
gemaakt. Die zich aangetrokken
voelen door de gedachte dat
(machts)vrijheid een essentieel
ingrediënt is voor constructieve
beleidsontwikkeling, en dat ma-
nagers met deze benadering niet
de leiding hoeven te nemen,
maar de leiding gegund krijgen.
Beste méé-maker, als je dit
leest: we zien elkaar binnenkort
voor de volgende étappe.
In e-Dialoog met je klant! Succesvolle ondernemers spelen a-
dequaat in op marktveranderingen.
Zij maken effectief gebruik van e-
Communicatie. Dit door On-Focus
bedachte concept combineert o.a.
marketing, internettechnologie, in-
formatiekunde, webdesign en crea-
tieve communicatie. Een bijzonde-
re contactvorm is e-Dialoog die het
samenwerken stimuleert via het
web. Samenwerken met je klant,
samenwerken binnen je eigen or-
ganisatie. e-Dialoog is een unieke
communicatievorm die de commer-
ciële of maatschappelijke uitstra-
ling van ondernemingen versterkt
en de processen ondersteunt. On-
Focus verbetert rendement en effi-
ciëntie van informatie en communi-
catie. Doelgerichte, maatgesneden
projectaanpak biedt ondernemin-
gen in korte tijd strategische voor-
sprong. Corné
van Broekhoven,
www.on-focus.nl
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
in dialoog over
Mei 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Scholen in Verticale Dialoog
● HuCaG stelt zich open
● Het panopticon toegelicht
● www.zinboek.nl
● Kees Molenaar HRM a.i.
● VD-boek heeft een uitgever!
● Insight-Outside betoogt
……BBaaaass bboovveenn bbaaaass……
Panopsis is een nieuwsbrief;
elke maand in gecontroleerde
distributie naar 300 vrienden.
Human Capital Group doet dit
al vijf jaar wekelijks richting
17.000 HRM-professionals. En
sinds kort kent het “HuCaG”
nieuws een maandelijkse co-
lumn over Verticale Dialoog!
Het is Cees van der Giesen (foto)
die ondergetekende deze schitte-
rende schrijfstoel aanbood. Het
tekent de open, op ketenintegra-
tie gerichte stijl van Conclusion,
een zich organisch-dynamisch
ontwikkelende groep van onder-
nemende bureaus en bureautjes
op het terrein van menselijk
kapitaal, communicatie, organi-
satie en technologie. Surf naar
www.conclusion.nl. Ontvang de
nieuwsbrief via www.hucag.nl.
HHooee--PPllaann iinnssppiirreeeerrtt SScchhoooollppllaannnneenn
Strategie, één van de vier hoofdstukken van het GPO-WN Plan i.o. René Tromp
GPO-WN staat voor Gereformeerd Primair Onderwijs West Ne-
derland en omvat 23 basisscholen. Algemeen ‘bovenschools’ directeur René Tromp adopteerde prompt de Verticale Dialoog
en betrok zijn locatiedirecteuren in een uitdagend planproces.
Met een ingrijpende bestuurlijke samensmelting nog maar net achter
de rug kiest GPO-WN opnieuw het pad van de pro-activiteit. Twee
versies van de centrale koersnota hadden het licht al gezien, maar
René Tromp en de zijnen zochten naar vorm en inhoud die meer actie
en ‘commitment’ zouden bewerkstelligen. Nu heeft een school in de
basis natuurlijk alle ingrediënten om een lerende organisatie te zijn,
maar hoe de gezamenlijke locatiedirecteuren de beleidsdialoog wisten
op te pakken en nader inhoud te geven, was werkelijk fabuleus. Druk
op weg nu naar versie 0.4 van het GPO-WN Centrale Hoe-Plan 2008-
2012, begint het schoolbeleid in de hoofden, harten en handen te
leven. “Dit is het werkelijke méémaken”, hoor je terug uit de groep.
En dan te bedenken dat het centrale plan model gaat staan voor de
ontwikkeling van alle 23 schoolplannen, eveneens langs de Verticale
Dialoog, maar dan binnen de schoolteams. Over ‘strategic alignment’
gesproken, om maar eens een consultingterm te gebruiken. Het ver-
volg van dit constructieve schoolplanproces ga je t.z.t. vernemen.
HersenPanne Mijn logo behoeft somtijds enige
toelichting. Want nee, het is niet
de Sint Pieter, en ja, het lijkt op
de Bredase koepelgevangenis.
Het is het panopticon, ontwerp
van Jeremy Bentham, filosoof uit
de 18e eeuw. Zijn uitspraak ‘zo
veel mogelijk geluk voor zoveel
mogelijk mensen’ is mooi. Maar
hij vond ook dat de ‘goede’ men-
sen dit van de ‘slechte’ mensen
moesten afdwingen. Vanuit de
behoefte om de ‘massa te be-
heersen’ bedacht hij het gebouw
waarin de toezichthouder ieder-
een kan zien, en iedereen de toe-
zichthouder kan zien. Het alziend
oog zogezegd. De 20ste eeuwse
filosoof Michel Foucault onder-
zocht deze machtsverhouding en
stelde dat een machthebber er
goed aan doet zijn macht ook op
zichzelf uitoefenen. OrgPanoptics
helpt managers het overzicht te
verwerven, en deze informatie
zodanig toegankelijk te maken
voor medewerkers dat de
gehele organisatie beter en
humaner gaat werken.
BOEKEN●BABBEL www.zinboek.nl
Laat ik maar met
de deur in huis
vallen: dit boek
kun je in zijn ge-
heel downloaden
en dat kost je
geen cent. Maar
je kunt het ook fysiek in handen
krijgen. En dan voel je meteen
waar het dit boek om te doen is:
zelfwerkzaamheid. De zeer fraaie
uitvoering is die van een school-
cahier. En inderdaad zijn er de
nodige plekken waarin je je ei-
gen aantekeningen kunt (moet)
maken. Warm aanbevolen dus.
Zelf weten? Je bent er één muis-
klik vandaan. O ja, ik kwam dit
op het spoor in de Great Place to
Live krant. Bleek uitgegeven te
worden door ene Quist. Ik dacht,
zou die geïnteresseerd zijn in
een Verticale Dialoog boek? De
rest laat zich hiernaast lezen.
André Meiresonne, Zin! Leiding
geven aan jezelf en anderen.
NetGen●ten Scherp, aimabel, deskundig. Niet
speciaal in die volgorde. Het zijn
drie eigenschappen in harmonie,
die Kees Molenaar kenmerken.
In 1996 schreven wij samen het
boekje Benchmarking BASYS
voor de wg-vereniging van het
Bankbedrijf. Tien jaar later von-
den we elkaar terug en nog
steeds aardig. Een kleine twintig
jaar al is Kees zelfstandig HRM
Consultant, vooral interim HRM
Manager. Psycholoog NIP, regis-
ter Interim Manager, register Be-
drijfskundige; hij timmert conti-
nu aan zijn eigen weg. Zijn spo-
ren verdiend in complexe organi-
saties en situaties. Ontwikke-
lings- en veranderingsgericht.
Altijd met rust,
richting en respect.
Een serieuze HR-
klus voor de boeg?
Bel Kees Molenaar!
06 50 205 315
We hebben een uitgever en een
deadline! Durf ik het hier al op te
schrijven? Op 5 februari 2008 ligt
ons kook- annex receptenboek in
de winkels. Verticale Dialoog re-
cepten wel te verstaan. Met de
bedoeling managers uit te nodi-
gen er een of meer zelf te gaan
bereiden. Paul Quist, uitgever
van verbindende boeken, gaat
het voor ons uitgeven. Ons, dat
zijn ondergetekende en ongeveer
vijftien managers en consultants
die het boek met hun recepten
gaan verrijken. Er is nog plaats
voor een enkele bijdrage. Streef-
datum voor kopij is 1 oktober.
Beste méémakers, we mogen nu
echt aan de slag! Ik ga jullie
schrijven, bellen en bezoeken,
voor zover nog niet gedaan.
Haast me niet, want ik heb weinig tijd…
Frank van Elsdingen
www.insight-outside.nl
Voortschrijdend (-schreidend?) in-
zicht is hét excuus om de steeds
slechter wordende voorbereiding te
maskeren. Druk, druk, druk, dus
eerst doen en dan ... is er geen tijd
meer om na te denken. Gevolg:
nog drukker, want we moeten
brandjes blussen. Snelle oplossing:
we huren een expert in, die
methode X komt implementeren.
Weer niet over nagedacht. Gevolg:
nog meer drukte en nog steeds
brand.
Kappe nou !!!
Heb het lef, om de volgende klus
ouderwets goed voor te bereiden
en zorgvuldig uit
te voeren. Jouw
keuze, simpel...
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
in dialoog over
Juni 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In memoriam
VERANDERING IS EEN VORM VAN HERBESCHRIJVING
“Echt interessante filosofie is een geschil tussen een ingegra-ven en tot last geworden voca-
bulaire en een opkomend nieuw veelbelovend vocabulaire.”
Dit citaat uit het boek Contingen-
tie, Ironie en Solidariteit tekent
de benaderingswijze van Richard
Rorty. Hij zegt dat taal contin-
gent is. Contingentie is het
omgekeerde van noodzakelijk-
heid. In de managementliteratuur
zegt de contingentietheorie dat er
geen beste manier bestaat om
een organisatie te besturen; dat
dit altijd afgestemd moet worden
op de omstandigheden. Het
grenst aan toeval. Taal is iets
evolutionairs. Het verandert con-
tinu omdat mensen telkens ‘her-
beschrijven’. De taal die op een
gegeven moment ‘werkt’, is op
dat moment de beste waarheid.
Management is niet lineair, oor-
zaakgevolg. Managers creëren
met hun ‘beleid’ bewust of onbe-
wust een stroom van onbeheers-
bare interacties. Verstandiger is
het om de interactie op voorhand
te gebruiken om tot beleid te
komen: Verticale Dialoog dus.
RRoorrttyy,, ffiilloossooooff vvaann hheett pprraaggmmaattiissmmee
Wetenschappelijk onderzoek naar de diepere betekenis van Verticale Dialoog, is dat haalbaar? Zo ja, dan zal de eer toekomen aan het
denkwerk van Richard Rorty, die bij toeval op mijn onderzoekspad kwam, en daarna richtinggevend werd. Een filosoof die de filosofie ter
verantwoording riep. Alle redenom stil te staan bij zijn werk. Kort na zijn dood schreef Wieteke van Zeil in de Volkskrant een Postuum. Zo
goed samengevat kan ik het niet vertellen. Hierbij haar tekst.
Amsterdam. Wat werkt, is waar. Een bijzonder eenvoudig motto, dat met evenveel gemak blijft hangen als vele andere van zijn uitspraken. De Amerikaan Richard Rorty, de populairste filosoof van het pragmatisme, overleed vrijdag (8 juni 2007) in Palo Alto in Californië. Hij werd 75 jaar. Volgens Rorty is er buiten datgene wat de mens gelooft en de taal die hij bezigt, geen autonome waarheid. Waarheid hangt niet aan de mate waarin het correspondeert met feiten, het ligt daar waar het werkzaam is voor de mens, waar het geloven erin leidt tot een oplossing. Het is een overeenkomst met de gemeenschap om je heen, en daarmee veranderlijk ‘zoals de menselijke duim is geëvolueerd’, zoals hij zelf zei. Rorty’s filosofie wortelt in het pragmatisme van Amerikaanse filosofen als Charles Pierce, John Dewey en William James, die al ruim honderd jaar geleden verkoos zich te richten op ‘dat wat beter voor ons is te geloven’ boven ‘een accurate representatie van de realiteit. Hij was schatplichtig aan Wittgenstein en Heidegger, ‘omdat zij ernaar streefden hun lezers, en de hele samenleving, te bevrijden van afgedragen vocabulaires en attitudes. Maar rorty week met zijn doorbraak, het boek Philosophy and the Mirror of Nature (1979), van hen af waar zij nog geloofden in een extern bestaande waarheid. Dat proberen te begrijpen was volgens hem absurd, net zoals de platonische opvatting van een Waarheid absurd was. Daarmee verwierf Rorty een reputatie als peetvader van het postmodernisme. Rorty brak radicaal met de epistemologie ofwel kennisleer, tot dan toe de basis van de moderne filosofie. Het onderzoeken van de oorsprong en reikwijdte van het weten moest in de filosofie plaatsmaken voor een praktische toepasbaarheid. Filosofie moest van zijn voetstuk. En dat betekende volgens Rorty ‘net zo min het einde van de filosofie als het impressionisme het einde van de schilderkunst betekende’. Het betekende wel dat zijn filosofie radicaler en politieker werd. In Contingency, Irony and Solidarity (1989) openbaarde Rorty zich als een filosoof die betrokkenheid en ironie in zich wist te verenigen. Ironie in die zin dat de intellectueel zichzelf en de systemen om hem heen voortdurend in twijfel trekt, betrokken in zijn geloof in een publieke moraal. Die kenmerkt zich door een zoektocht naar solidariteit. Volgens Rorty is die solidariteit in een liberale democratie te vinden door een gemeenschappelijke gevoeligheid voor lijden en een afkeer van wreedheid. Bij het ontwikkelen van die gevoeligheid speelt de literatuur een belangrijke rol, omdat die het inlevingsvermogen vergroot. Rorty keerde daarmee deels terug naar zijn jeugd. ‘Op mijn twaalfde wist ik dat de kern van het menszijn ligt in het levenslang vechten tegen sociale ongelijkheid’, schreef hij ooit. Hij groeide op in een links-intellectueel milieu, zijn ouders waren trotskisten. Op zijn vijftiende ging hij studeren aan de universiteit van Chicago.
Hij gaf les aan verschillende universiteiten waaronder Princeton, Virginia en Stanford. In 1997 hield hij de Spinoza-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam. Naast filosofie hield Rorty zich bezig met de studie van orchideeën en was hij bezield liefhebber van vlinders en vogels. In 2000 zei hij in het VPRO-programma Van de schoonheid en de troost: ‘Een wereld die die ene roos heeft gekend, die ene bijzondere vlinder, een wereld die Nabokov heeft voortgebracht, die wereld is beter af dan de wereld waarin dat alles niet opdook. Ik weet niet hoe ik dat alles moet beargumenteren. Met filosofie heeft het niets te maken.’
Wieteke van Zeil
Richard Rorty, dankjewel!
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Richard Rorty 1931-2007
Juli 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
Pan●psis Zomernummer:
● De tuin als metafoor voor de
organisatie: planten zijn soms net als mensen…
SSTTOOKKRROOOOSSJJEE NNOOOOIITTGGEEDDAACCHHTT
We wilden een stokroos, maar kweken lukte nooit. Dit voorjaar
kwam hij spontaan uit de stoep naar boven. Hoe metaforisch!
SSYYNNEERRGGIIEE:: ÉÉÉÉNN PPLLUUSS ÉÉÉÉNN IISS DDRRIIEE
DDee kkaappssppiieeggeell mmeett aalllleeeenn nnoogg zziijjvvlleeuuggeellss ssttoonndd eeeenn ppaaaarr hhuuiizzeenn
vveerrddeerr bbiijj hheett hhuuiissvvuuiill.. HHeett iijjzzeerreenn sscchhiillddeerriijjlliijjssttjjee kkwwaamm vvaann hheett
ttuuiinncceennttrruumm eenn bblleeeekk pprreecciieess ttee ppaasssseenn.. DDee rreesstt wwaass eeeennvvoouuddiigg..
DDee mmooooiissttee ccoommbbiinnaattiieess eenn ssaammeennwweerrkkiinnggssvveerrbbaannddeenn bbeerruusstteenn
oopp oonnvveerrmmooeeddee kkwwaalliitteeiitteenn eenn ffaabbuulleeuuzzee ttooeevvaalllliigghheeddeenn.. TToocchh??
DDEE PPEERREENNBBOOOOMM
GGRROOEEIIEENN DDOOEETT HHIIJJ
NNIIEETT MMEEEERR,, MMAAAARR
LLEEVVEENN NNOOGG WWEELL……
ZZiijjnn llaaaattssttee ppeeeerr ggaaff ddiitt bbiijjnnaa
110000--jjaarriigg bbeessjjee eennkkeellee jjaarreenn
tteerruugg.. OOuuttssoouurrcceenn?? WWeellnneeee!! DDee
eennee ssttaamm ggeeeefftt nnoogg ttaakkjjeess eenn
ddee aannddeerree sstteeuunntt ddee cclleemmaattiiss iinn
hhaaaarr vveerrddeerree oonnttwwiikkkkeelliinngg……
SSlleecchhttss 55 cceennttiimmeetteerr vveerrsscchhiill
ttuusssseenn bbllooeeiieenn eenn vveeggeetteerreenn!!
Dat een pioenroos niet het eerste seizoen bloeit is bekend. Maar
als hij daarin volhardt, dan staat hij waarschijnlijk iets te diep in de grond. Het kostte ons drie jaar om er achter te komen. Soms
moet je even in een boek duiken of een deskundige raadplegen. Wat dat betreft is een pioenroos net een nieuwe medewerker…
Als je dit wc-fonteintje uit je
handen laat vallen, spat het in
duizend kleine stukjes uiteen.
Het kraantje geeft geen water
meer, want het is nergens op
aangesloten. De afvoer doet
alleen dienst om het aan de muur
te monteren. Het hele goot-
steentje is zo lek als een mandje.
Antiek maar geen cent waard.
Precies goed voor deze nieuwe
bestemming. Toegevoegde waar-
de heet dat geloof ik. Je kunt
álles wel weggooien…
ZZZZPP--bboooomm++ggrrooeeiihhuullpp ZZoommaaaarr eeeenn lleeuukk mmiinniibboooommppjjee
ttuusssseenn ddee ttuuffsstteeeenn oommhhoooogg..
KKrriijjggtt hhiijj eerr vvaann oonnss ggeewwoooonn
wwaatt wwaatteerr bbiijj.. JJee mmooeett nnaa--
ttuuuurrlliijjkk nniieett ddeennkkeenn ddaatt hhiijj hheett
aallttiijjdd mmaaaarr iinn zziijjnn eeeennttjjee rreeddtt!!
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Augustus 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
Pan●psis Zomernummer 2
● Vanaf mijn vakantiebalkon: in volstrekte luiheid geboren
een column die enige tijd ge-leden al elders het licht zag.
IInn eenn oomm VVeerrttiiccaallee DDiiaalloooogg:: ddee ssnneeuuvveellvveerrssiiee
Twintig schooldirecteuren plus bovenschoolse directie ontwikkelen hun Koersnota 2008-2012.
Desgevraagd memoreert één van hen het proces tot nu toe:
“Na onze bestuurlijke fusie wilden we een lange termijnplan. Samen met Goeroe 1 zaten we met een clubje directeuren twee dagen
aan het strand en produceerden evenveel A4-tjes, die we vervolgens te weinig zeggend vonden. Met Master 2 fabriekte een klein
comité plan twee: ruim 40 pagina’s met veel structuur en veel analyses. Compleet, maar nog geen warm gevoel. Bij nader inzien was
dat eerste stuk zo gek nog niet. Toen kwam onze bovenschoolse directie met een derde tovenaar op de proppen. Die deed iets met
Verticale Dialoog en liet ons zijn veelkleurige A3-formaat Hoe-plannen zien. Of wij zoiets voor onszelf konden voorstellen. De kat uit
de boom, zou ik zeggen. Maar het bleek niet om formaat of layout te gaan, hoe mooi, begrijpelijk en toegankelijk ons Hoeplan zich
ontpopt. Niet eerder hadden alle directeuren zoveel discussie en inbreng in ons planproces. Die eerste twee koersnota’s waren
nauwelijks opengeslagen. Des te opmerkelijker was de manier waarop we in dit nieuwe concept elk woord en plaatje zorgvuldig
afwogen. We schreven en schrapten in elke versie. Sneuvelversie, noemt onze dialoogbegeleider het. We gaan ons plan pas drukken
in de versie waar we achter staan en die we ook gaan uitvoeren. Welbeschouwd waren die eerste twee nota’s onze sneuvelversies
avant la lettre.”
Na dit memorandum ging men aan de slag om sneuvelversie 0.5 te reformeren.
(Deze column verscheen op 1 juli 2007 in de nieuwsbrief van de Human Capital Group.)
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
September 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Nova’s eigen Academie
● Bundeling der staven
● Het Drosteblikje effect
● Boek van een rebelse prof
● Closer2Mark van den Broek
● Verticale Dialoog in een boek
● De jeugd van ‘tegenwoordig’
BBeeddrriijjffssaaccaaddeemmiiee
bbuunnddeelltt ddee SSttaavveenn
Organisaties van enige om-
vang kennen (staf)afdelingen
voor financiën, in- en externe
communicatie, P&O adviezen,
kwaliteitsborging etc. Vaak
centraal gehuisvest. Niet al-
tijd blijkt uit hun taakopvat-
ting dat ze er zijn om hetzelf-
de primaire proces te dienen.
Vaak hebben ze elk hun eigen
nieuwsbrief. Soms neigen ze er-
toe elkaar te beconcurreren. Het
besluit om een bedrijfsacademie
te bouwen, die de professionele
ontwikkeling van elke medewer-
ker ondersteunt en bewaakt, en
in feite een instrument is voor de
implementatie van beleid, vraagt
gerichte bijdragen van alle eer-
der genoemde services. Prima
aanzet tot bundeling der staven.
NNoovvaa CCoolllleeggee oonnttwwiikkkkeelltt dduuuurrzzaaaamm
Het Nova College in Haarlem bedient haar regio met beroeps-
onderwijs, bedrijfsopleidingen en volwassenen educatie. De organisatie staat voor minstens drie grote uitdagingen. Aan de
ene kant is er de klant. Die wil dat het leerproces maximaal praktisch en flexibel voorbereidt op effectieve beroepsuitoefe-
ning. Aan de andere kant stuurt de wetgever aan op onderwijs dat in 2010 competentiegericht, zeg maar op maat, moet zijn.
Bovenal vraagt de ambitieuze merkbelofte “Bij het Nova College groei je als mens” nieuw gedrag van de medewerkers.
Werk aan de winkel voor leiding, begeleiding en vooral alle 1300 me-dewerkers. Hans Snijders, binnen het College van Bestuur verant-
woordelijk voor Onderwijs en Innovatie, droomde al langer over een eigen Nova Academie. Met de genoemde uitdagingen voor de boeg is
de tijd rijp voor een stap vooruit. Op dit moment wordt hard gewerkt aan een masterplan voor dit eigen leerinstituut dat haar moederorga-
nisatie op alle fronten een stap voor moet zijn. Daarbij draait het vooral – is het ooit anders? – om goede communicatie met alle stake-
holders. Vanuit het principe “de academie is vóór en dóór onze mede-werkers” is iedere collega zowel klant als ‘meemaker’. Werf en schip
worden tegelijk gebouwd: de eerste leervragen liggen al in het In-bakje. Complicerend weliswaar, maar het bevestigt de behoefte.
HersenPanne Recursie. Daar is dat wiskundige
woord weer! Het (in) zichzelf her-
halende patroon. Voor de gewone
mens: het Droste Blikje Effect.
Recursie is overal. De boomtak
‘vertakt’ zich. Zie een grillige
kustlijn op Google Earth en ‘zoom
in’: opnieuw net zo grillig. Frac-
tals heten ze ook: van die mooie
objecten waarin het patroon zich-
zelf herhaalt. Zoals een scholing-
instituut in een scholinginstituut
(Nova Academie!). Groeit de
fractal van binnen naar buiten of
andersom? Denkertje! Ons wel-
bekende harkje – ook wel orga-
nogram genoemd – is soms be-
hoorlijk recursief. Zou het dat
ook moeten zijn? Hoe zit het met
organisatiecultuur? Herhaling van
voorbeeldgedrag. Is dat nu juist
wenselijk of niet? Groeit gedrag
van binnen naar buiten of toch
andersom? Iets om serieus over
na te denken. Recursie is overal.
Je kunt er niet meer omheen. De
fractal omvat ‘behoud’ en
‘groei’. Is dat niet wat
ontwikkeling moet zijn?
BOEKEN●BABBEL Mauk Mulder
staat bekend
als de rebelse
professor die
machtrelaties
duidt. Zijn
boek is prettig
rebels. Als au-
teur stelt hij
zich neutraal op ten opzichte van
macht en machtsrelaties. Dat is
handig want het steunt de lezer
in diens zelfreflectie. Iedereen
maakt gebruik van macht. Het is
zaak dat je het herkent en op de
goede manier gebruikt. Het boek
is gelukkig niet al te academisch.
Lekker leesbaar en voorzien van
praktische voorbeelden is het
meteen een probeer- en doe-
boek. Het is uitverkocht, maar
dat heeft de professor prima
opgelost. Sinds kort kun je het
(gratis) downloaden. Moet je
doen! Op www.maukmulder.nl.
Prof. dr. Mauk Mulder
Logica van de Macht
NetGen●ten Dichter bij een talent als Mark
van den Broek zul je je niet
gauw bevinden. Hij beschikt over
een bijzondere combinatie van
enerzijds prettig drukke creativi-
teit en bedrijvigheid, anderzijds
spirituele rust en dienstbaarheid.
Zijn ervaring als HR directeur
binnen grote organisaties gaf
hem het nodige zakelijk en orga-
nisatorisch inzicht. Maar als hij
zijn Aziatische gong achter jouw
rug aanslaat, en je voelt je lijf
meeresoneren, dan weet je dat
het Mark vooral te doen is om
mensen en innerlijkheden. Ook
praatstokdialogen maken deel uit
van zijn propositie. Zijn brede
visie, vermogen
en HR veelzijdig-
heid weerspiege-
len zich in de
onderhoudende
website van zijn
adviespraktijk:
We hebben een ISBN-nummer en
dat is 978-90-77983-24-9. De
boektitel? ‘Kracht zonder Macht,
onweerstaanbare management-
recepten met de smaak van
Verticale Dialoog.’ Ingeleid door
Mauk Mulder. De meemakers die
stof aandroegen voor de ruim
twintig recepten, verdienen alle
lof. De laatste eindjes kopij
worden aan elkaar geknoopt;
foto’s en andere illustraties ver-
zameld en beoordeeld. Half okto-
ber gaat een kritische eindredac-
teur zijn stofkam hanteren. Half
november start de opmaak. En 5
februari 2008 in de handel… Kijk
eens bij Paul Quist www.quist.nl,
verlicht uitgever van verbindende
boeken, met wie het zeer
constructief samenwerken is.
Hoe oud is deze klacht?
Klagen over de jeugd is van alle
tijden. In welke eeuw zou het
onderstaande zijn gezegd?
“De jongeren van tegenwoordig
hebben lak aan hun ouders, zijn
geobsedeerd door seks en
verslingerd aan moderne muziek
en dans. Ze hangen op pleinen
rond en hebben geen enkele
conditie doordat ze onvoldoende
sporten. Op school is er geen
aandacht meer voor normen en
waarden, ze leren daar vooral
hoe ze elkaar de loef af kunnen
steken.”
Dit zei Aristopha-
nes, ruim vóór
onze jaartelling…
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
College van Bestuur: Hans Snijders
Ed van den Berg en Bart Bongers
Slogan,
intern gebruikt ter oriëntatie
Een sterk merk
Speakers Corner www.closer2talent.nl
in dialoog over
Een sterk merk
Oktober 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Anders Presteren gespiegeld
● Hoe dik is een adviesnota?
● Een schrap-zin
● De Tao van Poeh
● Robert Parker Brady
● Inhoud Kracht zonder Macht
● Humor als leerstof
HHooee ddiikk iiss hheett rraappppoorrtt??
Niet altijd vraag de klant ex-
pliciet om een beknopt rap-
port. Misschien omdat de om-
vang de prijs moet rechtvaar-
digen? Toch kun je veel zeg-
gen met weinig woorden. Dat
is overigens best tijdrovend…
Als je de bouwplaat netjes uit-
knipt, goed vouwt en in elkaar
plakt, dan heb je een driedimen-
sionaal bierviltje. In dit geval
met Bevindingen en Suggesties.
Alles dat nodig is om de klant te
doen heroverwegen. Uit zijn ac-
ties zal blijken hoe ‘performatief’
het adviesrapport is. Waarom dit
stukje? 1. Vorm en inhoud zijn
onscheidbaar. 2. Sluit aan bij de
belevingswereld van de klant. 3.
Denk weer even aan Churchill.
AAnnddeerrss oonnttwwiikkkkeelltt eecchhtt aannddeerrss Anders Presteren helpt al acht jaar
organisaties effectief veranderen met
even bijzondere als indringende in-
terventies. Totaalprogramma’s. Bij-
zonder ook is de vorm waarin de ‘ver-
koop- en verandercoaches’ zich orga-
niseren: trainers zijn Franchise Part-
ner, de veranderarchitecten annex
regiomanager zijn Master Franchise
Partner. Alle ‘Andersen’ zijn gelicen-
seerd voor het Anders Presteren sys
teem, dat ontsproten is aan het brein
en de ervaring van oprichter Freek
Paludanus. De franchisevorm bestaat
sinds begin 2007. Na een half jaar
vond Freek een zelfonderzoek nodig:
“Wij geven onze klanten het 5-voor-12 urgentiegevoel. Anders Pres-
teren is met vier MFP’s en elf FP’s een serieuze speler aan het wor-den. Om zeker te weten of we de goede basis hebben gelegd voor
verdere groei heb ik onze succeskansen laten analyseren door iemand die voldoende buiten Anders staat, en die tegelijkertijd onze
propositie begrijpt. Hij sprak indringend met de MFP’s wat op zich al de nodige zelfreflecties opleverde. Hij bestudeerde onze franchise-
overeenkomsten, onze business case en onze werkprocessen. En hij presenteerde, zoals beloofd – in lijn met de typische Anders-manier
van evalueren - zijn bevindingen en aanbevelingen op een ‘bierviltje’. Resultaat: meer doelgerichtheid in de partnerships, een beter toe-
gankelijke modulebibliotheek, en ikzelf meer in een hulp- en over-zichtpositie. Om 12 uur gestart en al om 5 over 12 een verbeterslag
en een procesversnelling gerealiseerd. Hoe kan het ook anders?”
HersenPanne “Ik heb je maar een lange brief
geschreven, want voor een korte
had ik geen tijd.” Men schrijft
deze gevleugelde uitspraak toe
aan Winston Churchill. Hoe dan
ook, hij is o zo waar. Schrijver
dezes kan er over meepraten.
Schrijven is schrappen. Maar wie
neemt de moeite nog? Om over
‘sneuvelversies’ nog maar te
zwijgen. Ik zocht naar die aan-
vankelijk lange, in stukjes uit-
kleedbare volzin. Niet gevonden.
Toen maar zelf geprobeerd.
“Zowel auteurs als lezers zijn het
erover eens dat het de kunst van
het schrijven is om zoveel moge-
lijk overbodige woorden uit de
oorspronkelijke tekst weg te
schrappen.”
“De kunst van het schrijven is
zoveel mogelijk woorden weg te
schrappen.”
“Schrijven is veel woorden
schrappen.”
“Schrijven is
schrappen.”
BOEKEN●BABBEL Er zijn muizen
die achter hun
kaas aan gin-
gen. En pin-
guins die hun
ijsschots zien
smelten. Hoe-
veel parabels
kan de mana-
ger hebben?
In mijn wrevel
stelde ik vast dat ikzelf ook ooit
enthousiast werd van een knuffel
Poeh geheten. Dus van mij geen
kwaad woord meer over mana-
gementmetaforen en dierenver-
halen. In de Tao van Poeh valt te
lezen: “Wijzen zijn niet geleerd,
geleerden zijn niet wijs.” En ook:
“Nooit wordt kracht bestreden
met kracht; in plaats daarvan
wordt hij overwonnen door mee
te geven.” Serieuze inspiratie
voor managers die leider willen
worden. En nog steeds te koop.
Tao van Poeh, Benjamin Hoff,
1984, uitg. Sirius en Siderius
NetGen●ten We grappen wel eens over ons
verschil in focus: “managing the
whole” versus “managing the
one”. Robert Parker Brady is een
begenadigd en gedreven trainer
in communicatievaardigheden.
Hij ziet de individu, hij doorziet
de mens. Persoonlijke aandacht
is zijn tweede naam! Qualitate
qua is Robert een fanatiek verza-
melaar van persoonlijkheidtests.
Hij ging psychologie studeren om
daarvan weer het fijne te kunnen
weten. En hij moest en zou naar
de VS om daar de FBI training
‘ondervragingstechnieken’ te vol-
gen. Als perfectionist heeft hij
zelf ook een test ontwikkeld. De
validatie daarvan is op dit mo-
ment gaande. Zoek je iemand
die precies weet wat menselijke
competentie is,
en hoe je die
meet en bevor-
dert, surf dan
maar eens naar:
“Kracht zonder Macht” is tekstu-
eel gereed! De recepten op rij:
1. Luisteren in een Noten-dop 2. EnergieX
3. Stokje voor een Open Dialoog 4. Gedwongen tot Luisteren
5. Waarden tot Leven gebracht 6. Strategisch Oriënteren
7. Werk maken van Waarden 8. Organisatie als Verhaal
9. Hoe-Plan wordt Doe-Plan 10. Zelfgemaakte Beleidskrant
11. Als Dialoog zo Zuiver 12. Digitale dialoog met de CEO
13. ZZP Plaza 14. Dialoog in Beeld
15. Werkplaats in Ontwikkeling 16. Snel en Goed Veranderen
17. Vertrouwen op Win-Win 18. Stel je toch eens voor
19. Verantwoord Evalueren 20. Plannen, Doen en Toen?
Humor als motor voor spelenderwijs leren
Weet u nog, spelenderwijs ge-
leerd? Veel lachen, veel leren.
Meest effectieve leerwijze ooit.
Afgeleerd, moest serieuzer.
Fout. Spelenderwijs leren met
humor als motor. Tegenwicht te-
gen confronteren, wat óók nodig
is. Lachen samen, maar wél
gaan als de brandweer. Samen.
“Het lijkt net theater” is het
mooiste compliment van een
klant. Dat bezoek je toch óók
voor je plezier? Geconditioneerd
gedrag aanspreken én bestrijden
dus vanuit een circusolifant,
apenkooi, kikkers en reigers.
Klantgerichtheid via de afhaal-
chinees. Tovenaar met pruik en
toverstokje. Programma’s die
dáárom inspireren. Of liever toch
die oh zo brave en oh zo saaie
consultant? Laat me niet…
www.anders
presteren.nl
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Een sterk merk
Speakers Corner
in dialoog over
www.parkerbrady.com
November 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Verbindend Leidinggeven
● Verbindend Organiseren
● Verbindend Verbinden
● Verbindende Literatuur
● Verbindende Voorwalt
VVeerrggeetteenn ttee VVeerrbbiinnddeenn “Organiseren is opknippen in
afdelingen, om ze vervolgens
te laten communiceren.”
Deze uitspraak hoorde ik jaren
geleden in een masterclass en hij
is mij altijd bijgebleven. Met dat
opknippen zit het bij de meeste
organisaties wel goed. Maar het
communicatief verbinden scoort
een stuk minder. Eigenlijk kun je
als manager van één van die
afdelingen pas goed managen als
je in verbinding staat met alle
andere afdelingen; met de orga-
nisatie(doelen) als geheel. Laatst
bij het EFQM-NL genootschap
stelden we vast dat “quality”
geen model is, maar een beroep
doet op het integraal denken en
doen van (met name) managers
in organisaties. Zij zijn
de verbindende schakels.
VVeerrbbiinnddeenndd LLeeiiddiinnggggeevveenn
“Wij verbinden ons aan het zijn van
inspiratiebron en transferpunt voor leidinggevenden
die mensen en organisaties willen verbinden
in hun ontwikkeling naar duurzaam excelleren.”
Was getekend: Martijn Contant, Dick Simons, Anja Overdiek, Emiel
Eckstein, Jan Scholtens, Mariska van Beek en ondergetekende. We schrijven 16 november 2007, locatie Hamermolen te Uchelen. Jan en
Dick zijn de initiatiefnemers. Het begon enkele maanden eerder met een uitnodiging voor een college Business Spiritualiteit van de Nyen-
rodense Prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot SJ Lic.Ph. die managers – ultrakort gezegd – uitnodigt hun Doen met hun Zijn te verbinden.
Je mag ook spreken van de verbinding tussen verstand en gevoel of tussen linker en rechterhersenhelft, zo je wilt. In kleinere groep
vroegen we ons af hoe wij dit zo praktisch mogelijk kunnen vertalen naar de voor organisaties zo cruciale groep van midden managers. In
de Hamermolen deelden we onze overtuiging en onze missie. We konden deze meteen voorleggen aan Paul de Blot (zie foto) die bereid
bleek ons tijdelijk te vergezellen. Nu nog ons eigen Zijn vertalen in
Doen. Na de jaarwisseling werken we dit uit. Tussentijdse vragen of
suggesties zijn altijd welkom.
HersenPanne Lang geleden zag ik een oneindig
versnipperd organogram van de
Humanistische Alliantie. Dit wilde
ik gebruiken om ons te verbazen
over het feit dat er in organisa-
tieland weliswaar veel partijen -
tief zijn met “verbinden” maar
kennelijk moeite hebben zich on-
derling te verbinden. Vrijblijvend
netwerken lijkt het best haalbare.
Dus ik nog even naar dat HA-or-
ganogram gesurfd. Blijkt er sinds
een paar dagen een samenwer-
kingsplan te bestaan “Verbonden
door humaniteit”. (Googelen!)
Het kent heldere doelen zoals:
praktische verbindingen leggen
tussen de 46 lidorganisaties en
hun 85.000 medewerkers, en:
het bewust maken van de ruim 1
miljoen mensen in ons land die
er onbewust een humanistische
levensvisie op na houden. Toch
weer even nieuwsgierig gewor-
den of jij daar ook toe behoort?
Daarom bij deze Panopsis mijn
artikel “Humanisme, misschien
iets voor managers?” bijgevoegd
en warm aanbevolen!
BOEKEN●BABBEL In Panopsis 0511 beschreef ik de
Engelse versie die toen net uit
was. Nu is er de Nederlandse ver-
taling en opeens
ook meer publi-
citeit zo lijkt het. Geen ander boek handelt zo
indringend over ‘verbinden’ als dit. Het maakt overduidelijk
dat fragmentatie in organisatie en samenleving ons niet ver-
der brengt. Verbinden van mensen, processen, culturen.
Met een duidelijke opdracht voor leiders van organisaties.
Ik vond “Human Purpose and the Field of the Future” een
betere subtitel trouwens.
Peter Senge, C. Otto Scharmer,
Joseph Jaworski, Betty Sue
Flowers. Presence, Een ontdek-
kingsreis naar diepgaande ver-
andering in mensen en organi-
saties. Academic Service, 2006.
ISBN-13 9789052615264
NetGen●ten Een gesprek met
Marc Voorwalt is
altijd ontwikke-
lend. In ons ge-
val vond het tel-
kens plaats ach-
ter een ‘panza’
(pizza pannen-
koek) op de veranda te Rhijnau-
wen. Van oudsher – Fources
komt voort uit het opleidingen-
centrum van PTT Telecom –
vormt Marc de schakel tussen
ontwikkelingsvraag en – aanbod.
Van MD-trajecten tot complexe
leeromgevingen en zogenoemde
learning portals. Steevast met de
toekomst bezig. Dus ook met
zijn eigen toekomst, die zelfstan-
dig ondernemerschap omvat.
Onder de naam 4deVerandering
zijn Marcs persoonlijke kwalitei-
ten en ervaring nu verkrijgbaar!
Warm aanbevolen. Surf naar
www.4deverandering.nl en maak
kennis met Marc. Je wordt er ge-
woon een beetje gelukkiger van.
Op deze plek begon het ruim
twee jaar geleden onder de titel
“Wat is Wijsheid?”: de queeste
die PhD heet, in mijn geval aan
de Universiteit voor Humanistiek
en gericht op Humanisering van
Organisatie. Studiejaar 2007
werd een sabbatical, gericht op
het voortbrengen van een minder
academisch maar wel heel prak-
tisch boek: Kracht zonder Macht,
Onweerstaanbare Management
recepten met de smaak van
Verticale Dialoog. Het is intussen
in opmaak dus ik kan niet
wachten. En er gloort ook weer
iets van een onderzoeksdoel: als
lezers de recepten nu eens echt
zouden uitproberen, zou ik dan in
staat zijn van dit boek de
“performativity” te meten?
Ontwikkelen van mens en
organisatie klinkt zo simpel
Simpel op vier manieren:
1. de manager stuurt ze naar een
opleiding
2. de opleidingsadviseur organi-
seert een opleiding
3. de directie stuurt ze naar een
opleidingstraject
4. we verzinnen en organiseren
samen onze ontwikkeling
Kenmerken?
Op afstand: 3-2-1-4
Op kostenefficiëntie: 1-2-3-4
Op effect: 2-3-1-4
Op betrokkenheid: 3-2-1-4
Ontwikkelen is dichtbij, in de orga-
nisatie, samen, met een veelheid
aan soorten interventies. Je moet
het alleen faciliteren en communi-
ceren. Maak gebruik van in de or-
ganisatie aanwezige kennis en
kracht. Zo is ontwikkelen transpa-
rant, effectief en
efficiënt. Simpel.
4deverandering!
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
in dialoog over
Speakers Corner
December 2007 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Kracht zonder Macht, het
boek met “onweerstaanbare
managementrecepten met de smaak van Verticale Dialoog”, is op 21 februari een feit!
2211 FFEEBBRRUUAARRII 22000088
Xxx.
Stel je eens voor: Met deze frase begint een van de
recepten in Kracht zonder Macht.
Stel je toch eens voor, een orga-
nisatie die zich daadwerkelijk ge-
draagt naar haar eigen kernwaar-
den. Moed, leiderschap en dia-
loog waren nodig om dit inzicht
en vooruitzicht om te zetten in
een nieuwe werkelijkheid. Zou
het denkbaar zijn dat een
manager die dit recept leest, zich
uitgenodigd voelt een soortgelij-
ke stap te zetten? Zit er tussen
die twintig ‘onweerstaanbare’
recepten telkens eentje die de
lezer aanspreekt en aanzet tot
actie in eigen kring? Als dat zo is,
zelfs als dat voor een beperkt
aantal lezers zo is, dan is het
boek geslaagd. Dan ook zou je
het een performatief boek kun-
nen noemen: met taal die daden
in gang zet. Een goed gebruik
van de taal – Confucius zei het al
– is datgene wat organisaties in
beweging brengt en houdt. Een
ware managementcompetentie!
KRACHT ZONDER MACHT
SYMPOSIUM 21-2-2008
Achter elk recept bevinden zich
meemakers. Je kunt hen ontmoe-
ten op het Kracht zonder Macht
Symposium op 21 februari
aanstaande, wanneer het boek
officieel gepresenteerd gaat wor-
den. Ben je nu al geïnteresseerd
in deelname aan dit ongetwijfeld
dialoogvolle evenement? Lees de
bij deze Panopsis gevoegde
vooraankondiging en reserveer
alvast je voorlopige ticket(s)!
Een andere cruciale competentie
is ‘verbinden’. Denken en doen in
termen van overeenkomsten in
plaats van verschillen; samen-
werking in plaats van territorium-
gedrag, het zien van het geheel
in plaats van slechts de delen.
Leidende managers gaan hun
succes vergroten door duurzame
verbindingen te leggen tussen
medewerkers, afdelingen, pro-
cessen en systemen. Stel je toch
eens voor dat managers en
medewerkers in organisaties con-
tinu bijdragen aan het geheel…
Wat dat betreft een gezond
verbindend 2008 toegewenst!
BOEKEN●BABBEL Xxxx
Auteur, Titel, ISBN
9999999999999
NetGen●ten xxxx.
Xxxx.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
in dialoog over
N°29 Januari 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Elke dag feest bij CDEF
● Tag cloud: dé landkaart
● Nieuwsgierig?
● Op reis met Aldert van Buuren
● KzM reden voor onderzoek
● Wat een ROT-indicator
““TTAAGG CCLLOOUUDD”” Mag ik de volgende definitie
van organisatie suggereren?
“EEN ORGANISATIE IS WAT
MENSEN IN EEN ORGANISA-
TIE ELKAAR VERTELLEN.” Ja?
In de wereld van Web2.0 (vraag
me niet daarvan een definitie te
geven) is er de tag cloud: de
wolk van labels die je aan
teksten en beelden kunt geven.
Hoe meer de conversatie digitaal
is vastgelegd, hoe beter er een
tag cloud van gemaakt kan wor-
den. De term die het meest ge-
bezigd wordt, krijgt het grootste
letterformaat. Vertaal dit naar
organisatie. Neem een tag cloud
naast (of in plaats van) het ma-
nagement dashboard. Een betere
representatie is niet denkbaar!
MMiinnddzz..ccoomm:: CCaaddaa DDííaa EEss uunnaa FFiieessttaa
CDEF - Mooie domeinnaam, zeker als je de afkorting herkent:
elke dag is een feest! Onder de CDEF paraplu vind je onderne-
mingen als Meeting Masters, Seats2Meet, Human Potential, Cyberdigma en Mindz.com. Met hospitalitygoeroe Ronald van
den Hoff als markant boegbeeld. Wát een leuke club is dit!
Ja, je kunt er vergaderruimte huren. Maar dat is een understatement.
De illustratie hierboven vertelt al iets meer. Een ruimte die aansluit
bij jouw bijeenkomst, is dat niet top? Het concept strekt nog véél
verder. Web2.0 is het trefwoord. Mensen komen bijeen rond een the-
ma dat hen beweegt. Het online socio-business network Mindz.com
geheten biedt alle denkbare en ondenkbare tools om ons in staat te
stellen passies te delen. Het is de combinatie van Mindz.com en
Seats2Meet die de complete organisatie van het Kracht zonder Macht
symposium faciliteert. Als beginnende gebruiker kon ik na een korte
instructie aan de slag met hun digitale Legodoos, resulterend in
www.krachtzondermacht.nl. In één klap een zwaan-kleef-aan omge-
ving die ervoor zorgt dat het symposium al bijna is volgeboekt. En
dat is nog maar het begin van de relationele reis. Heb jij ook een
verbindende passie? Moet je eens aan de mensen van Mindz.com
voorleggen. Aardige kans dat je netwerklinkjes groeien als kool.
HersenPanne Probeer een vis maar eens uit te
leggen wat water is…. precies: hij
ziet het niet want het is de om-
geving waarin hij zich continu be-
vindt. Probeer een ambtenaar
maar eens uit te leggen wat bu-
reaucratie is. Onbegonnen werk.
Dacht het niet, zei Montessori-juf
June. En ze verrichtte noeste
arbeid met het volledig in kaart
brengen van het organogram
waar haar school ergens beneden
een heel klein plekje inneemt.
Het begint in de top bij het Minis-
terie van Onderwijs, met vier
wetten die betrekking hebben op
basisonderwijs. Je wilt niet weten
hoeveel afdelingen daarmee be-
last zijn: meer dan 100! Dan ko-
men de gemeentes, de schoolbe-
sturen en de bovenschoolse di-
recties. Het op zijn Haags uit-
spreken van het woord overheid
lijkt verdacht veel op ‘overhead’
(Sjaak Bral). Dit organisatiesche-
ma met waterhoofd behoeft geen
toelichting. En het heeft kennelijk
al menig ambtenaar schaamrood
bezorgd. Hulde aan juf June!
BOEKEN●BABBEL
Altijd leuk om een boek te
krijgen met een volledig blanco
omslag. Het maakt je meteen,
jawel, nieuwsgierig. Daarover
gaat het dan ook. Om dat te
weten hoef je het boek nog niet
open te doen, want de titel zit in
een preeg. Tja, en dan kan ik
natuurlijk wel gaan vertellen wat
er allemaal instaat… maar dan
geef ik er blijk van het niet goed
gelezen te hebben. Toch?
Roland van der Vorst,
Nieuwsgierigheid, Uitgever
Nieuw Amsterdam (2007)
ISBN 9789046803349
NetGen●ten Zo gesoigneerd als op de foto
kom je dr. Aldert van Buuren
niet elke dag tegen; hij kan ook
best informeel zijn. Maar zijn
diensten zijn te allen tijde ge-
soigneerd. Ze klóppen zogezegd.
Aldert vertegenwoordigt het bu-
reau VoyaNova, dat zich begeeft
op het terrein van management-
en organisatieontwikkeling, met
specifieke expertise in de bevor-
dering van de effectiviteit van
sales en marketing. De ‘tagcloud’
van Aldert zou er als volgt gaan:
professioneel, talent, leider-
schap, balans, entrepreneurship,
vernieuwing, groei, dialoog,
feestje, inspiratie, ontwikkeling,
doelgericht, sa-
menwerking, in-
telligentie, inte-
graal, integriteit.
Vind Aldert via
voyanova.nl en
laat je deze
boeiende nieuwe
reis welgevallen.
Hoe zat het ook alweer? Deze
rubriek heette aanvankelijk Wat
is Wijsheid en handelde over
mijn PhD/DBA-project
“Humanization of Organization”
aan de Universiteit voor
Humanistiek. Dat is nog niet van
de baan mag je weten. Het boek
Kracht zonder Macht vindt daar
namelijk zijn oorsprong. Van
Verticale Dialoog wil ik het fijne
weten, en dan valt er diep en
langdurig te graven. Maar het is
ook en vooral zo dat
leidinggevenden in organisaties
de Verticale Dialoog moeten
toepassen (vind ik). Een acade-
misch proefschrift is daartoe niet
de meest verleidelijke vorm. En
zo is het receptenboek Kracht
zonder Macht geboren. Stel je nu
eens voor dat lezers van dit boek
de recepten daadwerkelijk gaan
uitproberen. En stel dat ze bereid
zijn daarover verslag uit te
brengen. Dan valt daar een hoop
veldonderzoek op los te laten. Op
zijn minst om de ‘performativity’
van KzM te analyseren. Een PhD
waardig? Dat is een goede vraag.
ROT-indicator? Wablief?
Je besteedt als manager veel geld
aan coaching en training voor je
mensen, top! Super dat je mede-
werkers zich kunnen ontwikkelen.
Maar monitor je ook het resultaat
van hun training? Heb je in je
managementrapportage de ROT-
indicator (Return On Training)
opgenomen en is daarmee het
volgen van het trainingsrendement
ook verankerd in je organisatie?
NEE???? Dat is een gemiste kans.
Wij introduceren een aanpak die
wel meer inzicht geeft in ROT:
Blended Coaching. Door optimaal
gebruik te maken van de
combinatie van een digitale leer-
omgeving, klassikale sessies en
coaching-on-the-job kunnen wij
resultaten van opleidingen
meetbaar maken. Interesse?
www.
blendedcoaching
.nl.
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°30 Januari 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Annabel’s KzM fotokunst
● Digitaal opleidingsloket
● Vergrijzing als business case
● Real Power dankzij Lao-tzu
● Annemiek ‘opteamised’
● KzM is een missie
● Seats you should Meet
VVoooorrttggaanngg bbiijj ““DDNNAA”” Enkele Panopsissen geleden
was De Nova Academie, het
eigen opleidingsinstituut van
het Nova College, niet meer
dan een blauwdruk. Over
enkele dagen wordt noviteit
DNA Portal gelanceerd.
Vóór en dóór Nova medewerkers,
zo luidde de opdracht van het
College van Bestuur aan de
kwartiermakers. Het ‘masterplan’
ontwikkelde zich in (verticale)
dialoog met de organisatie en
kreeg dan ook geen Go maar een
Go On. Want de eerste klanten
stonden al op de stoep; we wa-
ren al begonnen. Alles draait na-
tuurlijk om communicatie met de
doelgroep - 1300 docenten, staf-
medewerkers en leidinggevenden
- en het verbinden van de orga-
nisatiedoelen met hun ontwikkel-
doelen. DNA portal is een intra-
netpagina met nieuws, oplei-
dingsaanbod en een digitaal
loket. Dat kennen we wel. Maar
een eigen DNA Blog en zelfs een
DNA Marktplaats? Dat is wel heel
erg ‘voor en door’, vind je niet?
HersenPanne Vergrijzing is een actueel thema.
“We moeten meer kinderen ver-
wekken om onze voorgaande ge-
neraties te financieren.” Iemand
rekende daarop uit dat een nieuw
kind op Neerlands bodem een ne-
gatieve business case is: hij of zij
brengt minder op dan het kost.
En zo hebben we het weer over
de kosten in plaats van de waar-
de. Dat heeft alles te maken met
een foute benadering van het fe-
nomeen business case. Bij het
gemiddelde IT-project baseert
men deze doorgaans op de ont-
wikkel- en heel soms op de ex-
ploitatiekosten. En de afbouw
dan? De life cycle zou veel letter-
lijker genomen moeten worden.
Dan zou het zomaar kunnen dat
de oudere expressechauffeur én
meer verdient én minder stops
hoeft te maken. Simpelweg om-
dat zijn hele levensloop werd in-
gecalculeerd. Dit enigszins chao-
tisch betoog werd mij ingegeven
door een mooi initiatief van PON
dat “management maintenance”
heet. MD après la lettre. Hulde!
BOEKEN●BABBEL Een leuke no-
viteit op het
Trendslation
2008 event:
neem een
boek mee en
ruil het ter
plekke in. Het
bracht mij
Real Power.
Wijsheid uit
de Tao Te Ching, ruim voor onze
jaartelling opgetekend door Lao-
tzu, in 1998 vertaald naar mana-
gementlessen. Dit is een perfor-
matief boek: na lezing word je er
rustig van; je neemt je voor de
lessen in de praktijk te brengen.
“Fill your bowl to the brim and it
will spill. Keep sharpening your
knife and it will blunt…
Do your work, then step back.
The only path to serenity.”
James Autry & Stephen
Mitchell, Real Power,
Riverhead Books (1998)
ISBN 1-57322-089-2
NetGen●ten Achteraf bleek dat zij een hele
andere Cees voor ogen had, toen
ze contact legde. Intussen heb ik
de eer om Annemiek Boelens tot
mijn NetGenoten te mogen reke-
nen. (Geen idee hoe het met die
andere kees is afgelopen…)
Annemiek is de ene helft van
Opteamise (en Robine Koning is
de ander). Zij brengt energie in
mensen en in organisaties. Ont-
werpt processen voor collectieve
inspiratie, voor best practice
exchange en voor duurzame ver-
andering. Annemiek doet wat ze
zegt, nee: zij ís wat ze zegt.
Ontwikkeling is haar tweede
naam. Samenwerking is haar
tweede natuur. Iemand om snel
te ontmoeten!
www.
opteamise.
nl
Nou, het boek is er hoor. Op 21
februari vormde de inspireren-
de omgeving van Seats2Meet
het decor van de boekpresen-
tatie die zich voor de gelegen-
heid had vermomd als sympo-
sium. Want dat is veel leuker.
Vonden ook de 100 deelne-
mers, nee: méémakers. Wát
een hartverwarmende reacties
riep het op. Dat smaakt naar
meer. En er is ook veel meer!
Bezoek de website getiteld
www.krachtzondermacht.nl
en maak kennis met de kracht
van Mindz. Alle meemakers
van het symposium kregen een
missie: help leidinggevenden
zich te ontwikkelen tot leiding-
krijgenden. Wil je de gedachte-
gang achter deze opdracht
vernemen? De KzM-website
bevat de videoregistratie van
het complete verhaal…
ONTMOETINGSRUIMTE…
Ken je dat ? Een bijzonder
inspirerende sfeer waaruit de pure
dynamiek blijkt, kenmerkend voor
de tijd waarin we leven..... Een
omgeving op internet waardoor de
markt alles 24/7 zelf kan
beïnvloeden. Gesprekken in de
wandelgangen. Bewegingen van
links naar rechts. Volop ruimte
voor, wat Cees noemt, ‘de verticale
dialoog’ en ‘horizontale samen-
werking ’. Je ziet het in deze
omgeving gewoon gebeuren.
Totaal geen afstand, geen
hiërarchie en mede daardoor een
echt thuisgevoel. Zomaar een paar
kreten om onze nieuwe
vergaderformule in Nederland aan
de lezers van Panopsis te
presenteren. Kijk maar eens op
www.seats2meet.com en ervaar
zelf wat ik bedoel.
Mariëlle Sijgers
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
1. Persconferentie: de
middel managers be-
vragen CvB/Directie
over Nova beleidsplan.
2. De kopijstramienen
worden verdeeld over
de redactieteams.
3-4. Gelegenheids-
journalisten in actie.
5. NovaNext in 1 dag
klaar voor distributie!
N°31 Maart 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● NovaNext - de beleidskrant
● Vakblad Gewoon Leidinggeven
● Verbonden vrijheden
● Musicofilia noopt tot denken
● Karlo is nog veel meer Mans
● Kort KzM nieuws
● Focus op Kracht
PPrreevviieeww vvaakkbbllaadd GGLL
Werkend Nederland wordt
geleid door 200.000 Gewone
Leidinggevenden. Je hoort ze
meestal niet maar zij vormen
de cruciale schakel tussen
top en basis van organisaties.
Zij hadden nog geen vakblad.
Dick Simons en ondergetekende
hebben deze uitdaging opgepakt.
GGGLLL is acht keer per jaar gratis en
bevat zestien lekker praktische
rubrieken met leuke, nuttige en
snel verteerbare informatie voor
de Gewone Leidinggevende.
Lezers van Panopsis mogen nu
alvast een kijkje nemen op
wwwwwwwww...gggeeewwwoooooonnnllleeeiiidddiiinnnggggggeeevvveeennn...nnnlll .
Feedback is welkom! Bijdragen
zijn welkom! (De site wijst zich-
zelf.) Vooral welkom zijn door-
verwijzingen naar zoveel mo-
gelijk Gewone Leidinggevenden!
MMaannaaggeerrss vvaann NNoovvaa CCoolllleeggee sscchhrreevveenn
hhuunn eeiiggeenn bbeelleeiiddsskkrraanntt ((KKzzMM rreecceepptt 1100))
HersenPanne Er schijnt een politieke partij te
zijn die de vrijheid predikt. Alsof
alle andere politieke partijen dat
niet zouden doen trouwens. Te-
gelijkertijd lijkt de leider van de-
ze partij de vrijheid van menings-
uiting als machtsmiddel te hante-
ren. Maar hij verwart mijns in-
ziens het recht op vrije menings-
uiting met de plicht van media en
omroepen om zijn boodschap uit
te zenden. Een onafhankelijke
mening is een groot goed. Maar
dat geldt natuurlijk voor elke me-
ning. Eigenlijk heel persoonlijk,
een mening, vind je ook niet? De
zendgemachtigde ervan ben je in
eerste instantie zelf. Of anderen
je boodschap willen overnemen is
niet aan jou. Stel je voor dat de
onafhankelijk adviseur zou willen
afdwingen dat zijn advies wordt
overgenomen, mag je dan nog
van onafhankelijkheid spreken?
Jouw mening kan er alleen zijn
omdat die van een ander er ook
is. Jouw vrijheden zijn verbonden
met de vrijheden van anderen.
Een ware machtsverhouding…!
BOEKEN●BABBEL Oliver Sacks
probeert de
werking van
ons brein te
duiden. Heeft
dat iets met
management
of organisatie
te maken? Ja,
het gaat over
mensen en hun gedrag. Je zou
het een puur medisch/psychisch
boek kunnen noemen. Toch
vreemd dat je het als leek blijft
lezen. Knap geschreven dus.
Leuk dat het steeds met muziek
te maken heeft, een bijzondere
taal. Onvermijdelijke conclusie is
dat mensen tot wel heel
bijzondere dingen in staat zijn.
Dat alleen al zet je danig aan het
denken. Warm aanbevolen aan
mensen, dus ook aan managers!
Oliver Sacks, Musicofilia,
verhalen over muziek en het
brein, Meulenhoff (2007)
ISBN 978 90 290 80668
NetGen●ten Over Karlo Mans is het nodige te
vinden door simpelweg zijn
naam bij Google in te tikken.
Doe dat vooral want zijn veelzij-
digheid valt in dit korte bestek
toch niet te beschrijven. Mee-
maken is echt zijn woord. Het is
de manier waarop hij individuen
en organisaties verder helpt.
Iemand die eerst geeft. En
daarmee anderen in staat stelt.
Eigenlijk ken ik Karlo niet echt
goed en nog relatief kort, en zien
we elkaar laagfrequent. En toch
lijkt het of we al veel langer zijn
verbonden. Karlo spreekt aan. Er
gebeurt iets. Bezoek zijn site
www.sensounico.eu met dit alles
in gedachten.
Eénrichtings-
verkeer? Yep!
Karlo Mans
helpt jou die
richting zó te
kiezen dat je
doelen bereikt
gaan worden.
MMMaaannnooonnn DDDiiieeepppeeennnmmmaaaaaattt vvvaaannn
TTTNNNOOO MMMaaannnaaagggeeemmmeeennnttt
CCCooonnnsssuuulll tttaaannn tttsss mmmaaaaaakkkttteee eeeeeennn
mmmooooooiii iiinnnttteeerrrvvv iiieeewww... KKKlll iiikkk hhhiiieeerrr...
BBBAAATTT NNNiiieeemmmeeeyyyeeerrr,,, mmmeeeeeemmmaaakkkeeerrr
vvvaaannn rrreeeccceeepppttt 111000,,, ooonnntttvvv iiinnnggg dddeee
AAAWWWVVVNNN---IIInnnnnnooovvvaaattt iiieee tttrrrooofffeeeeee...
GGGeeefffeee lll iiiccc iii ttteeeeeerrrddd!!! LLLeeeeeesss hhhiiieeerrr
nnniiieeeuuuwwwsss eeennn aaaccchhhttteeerrrgggrrrooonnndddeeennn...
IIInnnsss iiiggghhhttt---OOOuuuttt sssiiidddeee mmmaaaaaakkkttteee dddeee
VVVOOODDDcccaaasss tttsss bbb iii jjj hhheeettt KKKzzzMMM---sssyyymmm---
pppooosssiiiuuummm... KKKlll iiikkk hhhiiieeerrr vvvoooooorrr vvv iii jjj fff
ppprrrooofffeeessssssiiiooonnneee llleee rrreeepppooorrrtttaaagggeeesss...
MMMaaauuukkk MMMuuullldddeeerrr,,, dddeee rrreeebbbeee lllssseee
ppprrrooofffeeessssssooorrr vvvaaannn dddeee mmmaaaccchhhtttsss---
rrreee lllaaattt iiieeesss,,, hhheeeeeefff ttt zzziii jjjnnn bbboooeeekkk DDDeee
LLLoooggg iiicccaaa vvvaaannn dddeee MMMaaaccchhhttt aaalll
111000000000 kkkeeeeeerrr gggrrraaattt iiisss zzziiieeennn dddooowwwnnn---
llloooaaadddeeennn... JJJ iii jjj ooooookkk??? KKKlll iiikkk hhhiiieeerrr...
HHHaaarrrtttvvveeerrrwwwaaarrrmmmeeennnddd,,, wwwaaannnttt ppprrreee---
ccciiieeesss wwwaaaaaarrrvvvoooooorrr KKKzzzMMM wwwaaasss bbbeee---
dddoooeee lllddd... GGGeeerrrrrr iiieee vvvaaannn SSSuuunnndddeeerrr:::
“““WWWiii jjj hhheeebbbbbbeeennn KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 111
gggeeedddaaaaaannn eeennn dddaaattt wwwaaasss gggoooeeeddd!!!”””
LENTEGEDACHTE
Je hebt gehoord dat je, evenals
een keten, even zwak bent als je
zwakste schakel. Maar dit is slechts
de halve waarheid. Je bent ook
even sterk als je allersterkste
schakel. Jezelf afmeten naar je
geringste daad is de kracht van de
oceaan bepalen naar de luchtigheid
van zijn schuim. Jezelf oordelen
naar je mislukkingen is de
seizoenen het verwijt maken dat ze
niet blijvend zijn. (Kahlil Gibran)
Bart
Schipmölder
Focus op Kracht
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
1
2
3 4
5
N°32 April 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Heel veel over het gratis
digitale vakblad Gewoon Leidinggeven, maar ook:
● Parrèsia als zelfhulpmiddel
● Ronald van de Hoff is 2.0++
● Inspirerende KzM-nieuwtjes
● Mindz is meer dan een site
oovveerr GGLL eenn mmeeeemmaakkeenn Gewoon Leidinggeven, het
digitale gratis vakblad, is
natuurlijk nog heel jong. Het
tweede nummer verschijnt
begin juni. Toch heeft GL al
de nodige attractiewaarde: de
redactie weet zich verrijkt
met vooraanstaande figuren.
Op dit moment zijn bijna alle GL-
rubrieken geadopteerd door
enthousiaste meemakers. Dat
vergroot de variatie voor de
lezers natuurlijk immens. Zo
neemt Mark van den Broek van
Closer2Talent Manage je Baas
voor zijn rekening. En ons
nationale life hacker Martijn
Aslander verzorgt de inhoud van
CompuTrucs. Marc Voorwalt
van 4deVerandering doet Stukje
Beter. Ronald van den Hoff zorgt
ervoor dat Drie vragen aan
telkens op antwoorden mogen
rekenen. Frank van Elsdingen
(o.a. Insight-Outside) weet wat
een Goed Gesprek is. En Jeroen
(Schitterend Organiseren) Blok
gaat ons Presenteren Leren.
Daar worden GL-ers blij van!
Okee. GL is niet zómaar een blad. Het is een boodschap: 200.000
gewone leidinggevenden in Nederland runnen in feite de tent. We
nemen deze mannen en vrouwen volstrekt serieus. Wat zij doen is
een Vak. Daar hoort een vakblad bij. Niet met al te veel management
bla bla. We hebben het over leidinggeven. Gewoon Leidinggeven.
Heel praktisch. Daarom ook zestien uitermate grondse rubrieken.
En daarom weer bijzonder. Want GL-ers zijn bijzonder!
HersenPanne Nederland hult lijf en leden, huis
en haard en ook haar versnape-
ringen in het oranje. Niemand in
de redactie van GL die aan voet-
bal dacht. Toch was er opeens
oranje als GL-steunkleur. Ach-
teraf klopt alles precies. Want
oranje is maaiveld: doe maar
gewoon, dan doe je al gek
genoeg. Dat past ons wel.
Zouden de Oranjes zoiets als
Gewoon Leidinggeven kunnen
appreciëren? Persoonlijk denk ik
van wel. Als iemand WA als
vriend heeft: attendeer hem op
GL! Qua Spiral Dynamics wijst
oranje op actie en doelgericht-
heid. Typisch de gewone leiding-
gevende. Oranje is ook de kleur
van het sacrale chakra, het
energiecentrum van vitaliteit,
sensitiviteit en sexualiteit. Alles
bij elkaar zo’n gekke kleur nog
niet. Een blad geheel in lijn met
onze nationale trots. Zouden we
dan niet nog iets met een leeuw
moeten doen? Persoonlijk zie ik
die nu juist weer liever in het
blauw. Je kunt niet alles hebben.
BOEKEN●BABBEL Foucault was
actief in de
tweede helft
van de vorige
eeuw. Macht
was het the-
ma van deze
grote filosoof.
Vooral ook de
macht over
onszelf. In
Parrèsia, wat zoiets betekent als
“vrij spreken”, onderzoekt hij
hoe dit begrip zich ontwikkelde.
Van de moed en het lef om, vaak
risicovol, de eigen mening te
uiten, via een soort consultancy
rol, naar het vermogen om jezelf
de waarheid te vertellen. Na vol-
doende zelfonderzoek uiteraard.
Doe je iets met advies of met
leiderschap, dan moet het begrip
parrèsia echt in je bagage zitten.
Michel Foucault, Parrèsia,
Vrijmoedig spreken en de
waarheid, Uitg. Parrèsia
(2004) ISBN 90 6617 3149
NetGen●ten Ronald van den Hoff kende ik
vorig jaar nog niet (en omge-
keerd, maar dat is logischer). En
luttele maanden later zijn we op
diverse gebieden flink verweven.
Wie heeft niet ooit Meeting Plaza
of Seats2Meet bezocht? Deze
concepten maakten Ronald al
eens tot horecaondernemer van
het jaar. Nu bevindt hij zich met
zijn persoonlijke blog in de Top-
50 van Nederland. Geldt ook
voor Mindz.com, zijn emergente
socio-business network. Kracht
zonder Macht, Gewoon Leiding-
geven, Vovelio i.o. zijn stuk voor
stuk genesteld in zijn magnifiek
business model dat ondernemen-
de mensen
effectief bijeen
brengt. Een
ware 2.0 man!
Kennismaken?
Wil je zelf ook
2.0 worden?
OOOppp MMMaaannnaaagggeeemmmeeennntttBBBoooeeekkk...nnnlll
ssstttaaaaaattt nnniiieeettt aaalll llleeeeeennn eeeeeennn mmmooooooiiieee
rrreeeccceeennnsssiiieee mmmaaaaaarrr ooooookkk eeeeeennn
iiinnnttteeerrrvvv iiieeewww mmmeeettt dddeee sssccchhhrrr iii jjjvvveeerrr...
EEEeeerrrvvvooolll vvvoooooorrr iiieeemmmaaannnddd ddd iiieee éééééénnn
bbboooeeekkk oooppp zzziii jjjnnn nnnaaaaaammm hhheeeeeefff ttt !!!
DDDooonnndddeeerrrdddaaaggg 222999 mmmeeeiii dddeee ZZZiiinnn---
PPPooosssiiiuuummm VVVrrr iii jjjmmmaaarrrkkkttt mmmeeettt ooonnndddeeerrr
aaannndddeeerrreee dddeee wwwooorrrkkkssshhhoooppp “““VVVeeerrrttt iii ---
cccaaallleee DDDiiiaaa lllooooooggg zzzoooeeekkkttt HHHooorrr iii zzzooonnn---
tttaaallleee SSSaaammmeeennnwwweeerrrkkk iiinnnggg... LLLeeeuuukkk???
OOOppp dddeee sssiii ttteee vvvaaannn MMMaaagggaaazzziiinnneee
BBBuuusssiiinnneeessssss SSSpppiii rrr iii tttuuuaaalll iii ttteee iii ttt kkkooommmttt
eee lllkkkeee mmmaaaaaannnddd eeeeeennn rrreeeccceeepppttt vvvaaannn
KKKrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrr MMMaaaccchhhttt aaaaaannn dddeee
ooorrrdddeee... BBBooooookkkmmmaaarrrkkkeeennn aaalllvvvaaasssttt ...
JJJaaaaaappp---JJJaaannn PPPiiieeettteeerrrssseeennn hhhiiieee lllppp
mmmeeettt hhheeettt mmmeeeeeemmmaaakkkeeennn vvvaaannn
KKKzzzMMM rrreeeccceeepppttt “““VVVeeerrrtttrrrooouuuwwweeennn oooppp
WWWiiinnn---WWWiiinnn... IIInnn DDDuuubbbaaaiii lllaaasss hhhiii jjj
hhheeettt hhheee llleee bbboooeeekkk nnnoooggg eeeeeennnsss...
LLLeeeeeesss dddeee wwweeebbb llloooggg oooppp KKKzzzMMM...nnnlll ...
SOCIAAL NETWERKEN 2.0
MINDZ.com is hét nieuwe online
socio-business netwerk! Het biedt
gepassioneerde professionals een
levendige online ontmoetingsplaats
waarbinnen zij kennis, ideeën en
ervaringen kunnen delen. MINDZ
gelooft dat iedereen een uniek
‘verhaal’ te vertellen heeft en biedt
jou de instrumenten om dit - en
dus jezelf - online te presenteren.
Hierdoor ontstaat een netwerk-
omgeving vol gelijkgestemden
waarbinnen je eenvoudig kunt na-
vigeren. MINDZ.com faciliteert de
online én offline ontmoeting. Deze
wisselwerking is de springplank
voor allerlei vormen van samen-
werking en inspiratie. Deze zomer
is het helemaal af: MINDZ.com:
Connecting, Meeting & Sharing!
Michiel
Gerbranda
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
GL
www.gewoonleidinggeven.nl
wwwwww..rroonnaallddvvaannddeennhhooffff..nnll
wwwwww..mmiinnddzz..ccoomm
wwwwww..bbssmmaaggaazziinnee..nnll
hhttttpp::////zziinnppoossiiuumm..mmiinnddzz..ccoomm
N°33 Mei 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Wat doet Slow Management?
● DNA staat in het zonnetje
● Vrijheid in Verbondenheid
● Spiral Dynamics in Nederland
● Jeroen Blok is NetGenoot
● Verticale Dialoog zoekt wát?
● Vovelio in 100 woorden
DDNNAA llaannddeelliijjkk GGeezziieenn
De bouw van een scholings-
instituut binnen een ROC spreekt tot de verbeelding.
De Nova Academie (DNA) is hier vaker genoemd. Onlangs
kreeg DNA landelijke eer. Toegegeven, het meeste werk
moet nog gebeuren. Dat DNA als landelijk voorbeeld werd gespot
kwam op trekkers (Conny Daan-sen en ondergetekende) dan ook
vooral als een verrassing over. Liever werken we hard door om
de leerproducten voor docenten, managers en staven van de
hoogste kwaliteit te voorzien. Toch was het namens MBO2010
verzorgen van een workshop aan andere ROC’s meteen een prima
uitnodiging tot zelfevaluatie: waar staan we nu en wat willen
we allemaal nog? Kijk mee. Pluk het DNA Masterplan van het web
via www.rocacademies.nl.
WWaatt bbeewweeeeggtt SSllooww MMaannaaggeemmeenntt?? World Art Centre Delft vormde 13 juni het decor van een bij-
zondere ontmoeting. Stichting Slow Management organiseer-
de een expeditie naar haar be-staansredenen. Schrijver dezes
mocht reisleider zijn. Veertig betrokken deelnemers, bekend
of minder bekend met het ‘slow’ gedachtegoed, stelden
aan het eind van de dag vast dat SMS er goed aan doet te
leven naar haar kernkwaliteit geheten ‘Learning Community’.
Eén van de conclusies was dat ‘slow’ zeker niet vertaald moet worden met ‘langzaam’. Slow is veeleer een opdracht. Om de tijd te nemen voor mensen en situaties. Om het oorspronkelijke, het
natuurlijke weer de ruimte te geven. Zoals Slow Food doet met ingrediënten en hun bereiding, zo zouden mensen en middelen in
organisaties ook benaderd dienen te worden. Een leiderschaps-opdracht? Jazeker, en eentje die vooral ook aanspraak doet op ons
persoonlijk leiderschap. Slow vergaderen, slow leren, slow organi-seren. De dag omvatte vijf verweven verhalen van onder anderen
Paul Staal en Jürg Thölke, praatstokdialogen vastgelegd op brown paper, een journalistieke reflectie door Walter van Hulst, een ronde
tafel met belendende kringen (CHE, Mindz, Mpire etc.), een opstelling door Paul Zonneveld rond de vraag “Wie en wat zijn er
nodig om Slow Management te doen bewegen?”, een fotoverslag en een gezamenlijke ‘wrap up’. De ‘papers en proceedings’ komen na
de zomer uit, mogelijk in een vorm van samenwerking met het kwaliteitsmagazine Slow Management. Heel emergent allemaal!
HersenPanne Ben ik nu de enige die zich dit
herinnert? Het zal toch geen
visioen zijn geweest? Ooit hing er
een tekst naast de A13, ter
hoogte van Rotterdam, in roze
neonletters op een fabrieksmuur:
“Heelal. Hoe verder men
keek, hoe groter het leek.”
Van Jules Deelder. Een veelzeg-
gende regel, onlangs nog uitge-
sproken op de Slow Management
dag. Je bent voorstander van
duurzaam werken, of Rijnlands
organiseren, van verbindend lei-
dinggeven, of van humanisering
van organisatie. En je creëert een
kring van gelijkgestemden om je
heen. Zo zijn er intussen vele
kringen, en volgens mij bedoelen
ze alle ongeveer hetzelfde. Wat
nu? Zich verbinden tot één orga-
nisatie? Dat lijkt in contradictie
met het gedachtegoed. Alles op
zijn beloop laten? Emergentie is
wat anders dan laissez faire. Ik
denk dat we het connecteren
moeten regisseren. Vrijheid in
Verbondenheid. Lijkt op één van
de vijf humanistische postulaten.
BOEKEN●BABBEL Interesse in
Nederlandse
geschiedenis?
Alleen dan al
is dit boek de
goede keus.
Bijzonder is
het decor van
de waarden-
systemen. Dit
boek voert je hoofdstuk voor
hoofdstuk langs de kleuren van
Spiral Dynamics en verklaart de
ontwikkeling van de Hollandse
samenleving. Leesplezier, want
zo compact en tegelijk compleet
heb je de nationale historie nog
nooit langs zien komen. En voor
een diepgaand begrip van de
SD-waardensystemen is dit werk
uitermate nuttig. Kunnen we
doorbreken naar een geelgetinte
samenleving? Dat is de vraag!
Wilbert vLeijden, Paul Zuiker,
Nederland op doorbreken,
Emergent Publishing (2007)
ISBN 978-90-810673-1-7
NetGen●ten Jeroen Blok, in die periode nog
Pentascope, meldde zich als
meemaker van Kracht zonder
Macht. Bleek voorstander van en
deskundige op het gebied van de
4e generatie beleidsevaluatie.
Gebaseerd op dialoog natuurlijk.
Maar ooit gedacht dat grote
woningcorporaties samen met
hun bewoners op deze manier
echt hun eigen diensten zouden
beoordelen? Schitterend Organi-
seren kun je dat noemen. Dat is
ook de titel van het boek dat
Jeroen c.s. uitbracht. Over een
vierkant wiel als methode voor
effectief veranderen en ontwik-
kelen! Schrijven is kennelijk ook
een kwaliteit op zich van Jeroen.
Hij adopteerde een rubriek in GL.
Sinds kort is
hij zelfstandig
professional.
Zoek en vind
deze kanjer op
MMMiiinnniiiwwwooorrrkkkssshhhooopppjjjeee oooppp ZZZiiinnn!!!PPPooosssiiiuuummm:::
VVVeeerrrttt iiicccaaallleee DDDiiiaaa lllooooooggg zzzoooeeekkkttt
HHHooorrr iiizzzooonnn tttaaallleee SSSaaammmeeennnwwweeerrrkkk iiinnnggg
WWWaaaaaarrr gggaaaaaattt ddd iii ttt ooovvveeerrr???
DDDeeennnkkk ooorrrgggaaannnooogggrrraaammm... DDDeee ssstttaaaaaannndddeee
lll iii jjjnnnttt jjjeeesss zzziii jjjnnn wwweeelll iii ssswwwaaaaaarrr gggeeettteeekkkeeennnddd
mmmaaaaaarrr nnnoooggg mmmaaattt iiiggg iiinnn gggeeebbbrrruuuiiikkk aaalllsss
cccooommmmmmuuunnniiicccaaattt iiieeekkkaaannnaaallleeennn... VVVaaannndddaaaaaarrr
dddeee nnnoooooodddzzzaaaaaakkk tttooottt VVVeeerrrttt iiicccaaallleee DDDiiiaaa---
lllooooooggg... HHHooorrr iiizzzooonnntttaaallleee lll iii jjjnnneeennn tttuuusssssseeennn
dddeee bbb llloookkkjjjeeesss iiinnn hhheeettt ooo rrrgggaaannnooogggrrraaammm
ooonnntttbbbrrreeekkkeeennn ttteeennn eeennneeennnmmmaaallleee... DDDaaattt
ttteeerrrwwwiii jjj lll eee lllkkkeee aaafffdddeee lll iiinnnggg eeeeeennn sssccchhhaaa---
kkkeee lll iiinnn hhheeettt vvvoooooorrrtttbbbrrreeennngggiiinnngggsssppprrroooccceeesss
iiisss... IIIeeedddeeerrreee mmmaaannnaaagggeeerrr iiisss ooofffwwweeelll
kkk lllaaannnttt ooofffwwweeelll llleeevvveeerrraaannnccciiieeerrr vvvaaannn eee lllkkkeee
aaannndddeeerrreee mmmaaannnaaagggeeerrr!!! HHHooorrr iii zzzooonnntttaaallleee
SSSaaammmeeennnwwweeerrrkkk iiinnnggg gggaaaaaattt ooovvveeerrr hhheeettt
zzziiieeennn vvvaaannn hhheeettt ppprrroooccceeesss... VVVoooooorrrttt---
bbbrrreeennngggeeennnddd,,, fffaaaccciii lll iii ttteeerrreeennnddd,,, ppp lllaaannn---
nnneeennnddd ooofff cccooonnnttt rrrooollleeerrreeennnddd... VVVrrraaaaaaggg
ttt iiieeennn ppprrrooofffeeessssssiiiooonnnaaalllsss nnnaaaaaarrr hhhuuunnn
uuuiii ttt llleeeggg vvvaaannn ppprrroooccceeesss eeennn jjjeee kkkrrr iii jjjgggttt
ttt iiieeennn aaannntttwwwoooooorrrdddeeennn... HHHiiieeerrrooovvveeerrr zzzooouuu
eeeeeennn bbboooeeekkk mmmoooeeettteeennn uuuiii tttkkkooommmeeennn!!!
BLOEDEN of VERBINDEN?
Het is duidelijk merkbaar. Je kunt
het zelfs voelen. Er is iets gaande
in organisaties. Mensen willen het
anders. Wéér een verandering?
Nee, want alles is er al. Zo zijn er
heel veel authentieke elementen in
een organisatie. Het gaat om het
herkennen, en vooral ook om het
erkennen van alle waardevolle
zaken, zoals bijvoorbeeld talenten.
Kus ze wakker! Ben je bewust, en
maak mensen bewust van deze
activa. Krijg, en geef, inzicht in wat
mensen, systemen en processen
verbindt. Maak een einde aan het
fragmentarisch organiseren.
Faciliteer de ontwikkeling. En volg
de activiteiten van de jonge
Vereniging voor Verbindend
Leidinggeven VOVELIO.
(Info? [email protected])
Dick Simons
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
FFoottoo AAnnnnaabbeell
wwwwww..jjbb--ccoonnssuullttaannccyy..nnll
N°34 Juni 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Kerstmis bij BAT Niemeijer?
● Tevreden, loyaal of trouw?
● MindzMasters voor ZP-ers!
● Edgar Schein wist het al
● Maarten de Winter of M=cE2
● Mini-enquête KzM-kook-clinic
● Jeroen Blok & Herman Wijffels
MMiinnddzz MMaasstteerrss ZZPP Zelfstandig Professionals op-gelet! Komend najaar start
een bijzondere leergang. ZP-topsupport in een combinatie
van actieve master classes, praktische tools en persoon-
lijke coaching. Mindz Masters!
Wij, en dat zijn Dick Simons (o.a. Ready4Result), Ronald van
den Hoff (o.a. Mindz.com) en ondergetekende, hebben het
begrip ZZP bewust ingeruild voor ZP. Zelfstandig Professional.
Zojuist gestart, al weer een jaartje op weg, of nog twijfelend
om er een te worden? MindzMastersZP biedt verdieping
en versnelling! Een keur van ZP-Masters haalt het beste uit jouw
professionaliteit. Na afronding past je propositie nóg beter bij
jezelf en je talenten, sta je met personal sites en plaza’s sterk op
het web2.0, heb je de nodige ZP-skills opgedaan en kun je
terugkijken op je eerste, zelf georganiseerde Relatie Event!
Vanaf september kun je inschrijven. Nu al benieuwd naar
jouw kansen? Boek alvast een intake: [email protected].
VVoooorr jjee hheett wweeeett iiss hheett KKeerrssttmmiiss!! Ontwikkeling van leiderschap is een duurzame rode draad
door het bestaan van BAT Niemeijer in Groningen. In voor- én tegenspoed. Met een ingrijpende reorganisatie net achter de
kiezen gaat de Niemeijer Academy for Business & Leadership Excellence van start. Afgekort N-ABLE. Enablers voor results!
Op 23 juni nam BATN’s top-40 deel aan The Leadership Challenge, zeg maar de kick off van N-ABLE. Belangrijkste openingsvraag was
“Hoe gaat het met je?”. Nog belangrijker was dat men ook aandachtig naar het antwoord erop bleef luisteren. Je kunt natuurlijk
wel zeggen: “Zand over de reorganisatie, we gaan weer door” maar zo werkt het niet in Groningen. Niet voor niets hebben ze onlangs de
Sociale Innovatieprijs gewonnen. De waarheid gebiedt te zeggen dat het bedrijf wel degelijk verder moet. Graag door maximaal gebruik te
maken van de beschikbare managementtalenten. En graag met N-ABLE als duurzaam instrument om die talenten maximaal verder te
ontwikkelen. De dag leverde het nodige op: inzicht in de individuele en collectieve talenten, de vertaling daarvan naar bedrijfs- en
ontwikkeldoelen, Tai-Chi ontspanning, een persoonlijke brief. De laatste etappe was in een Kerstkamer, compleet versierd en onder
het genot van Glühwein en erwtensoep. Directeur Emiel Eckstein legde het uit: “Veranderen begint vandaag, want voor je het weet…”
HersenPanne De term Klanttevredenheid is
overbekend in de consumenten-
wereld. Maar meten winkels dit
nog wel? Welnee, ze meten de
Loyaliteit, de mate waarin klan-
ten blijven komen. Vandaar al die
loyaliteitsprogramma’s. Wie is er
nou tevreden over een Wuppie of
Welpie? Winkels weten best dat
Vertrouwen veel belangrijker is
als graadmeter. En ze hopen dan
ook naarstig dat hun top in dat
opzicht geen rare stappen maakt.
Okee, ze weten dat het om Ver-
trouwen gaat, ze meten de
Loyaliteit, maar ze noemen het
nog steeds Tevredenheid. Is dit
te vertalen naar organisaties en
medewerkers? Zeg het maar.
Hoewel GreatPlaceToWork som-
migen attent heeft weten te
maken op het belang van
Vertrouwen, meten de meeste
organisaties aan hun binnen-
kanten niet meer dan de
Medewerkertevredenheid. Staar
je daar absoluut niet blind op.
Mijn tip: sla Loyaliteit alvast over
en ga op zoek naar Vertrouwen.
BOEKEN●BABBEL Eigenlijk is de
ondertitel veel
mooier, want
‘Building the
Helping Rela-
tionship’ vormt
de kern van het
boek. Het gaat
over Consulting
over Relatie en over Helpen. Pri-
ma combinatie. Dankzij Jos las ik
het weer. Enkele van de tien
principes: Kom in contact met je
onwetendheid. Alles wat je doet
is een interventie. De klant is
eigenaar van probleem én oplos-
sing. En wat de Relatie betreft:
niet ‘one up’, ook niet ‘one down’
maar op basis van gelijkwaardig-
heid. Wist je natuurlijk allemaal
al. Toch even jaarlijks herlezen,
dit boekje. Geldt voor consul-
tants én voor hun klanten!
Edgar H. Schein, Process
Consulting Revisited, Addison
Wesley OD series (1999)
ISBN 0-201-34596-X
NetGen●ten Marcel van Marrewijk zorgde
ervoor dat Maarten de Winter
en ik in contact kwamen. Hele-
maal raak! M=cE2 zou ik zeggen.
Maarten is Character x Energy x
Experience. Karakter gebouwd
op ondernemerschap en het zoe-
ken van persoonlijke uitdagin-
gen. Ervaring geput uit het ma-
nagen van bedrijven en com-
plexe consultingklussen. Energie
altijd gericht op het in hun
kracht krijgen van mensen in
organisaties. Zojuist aangescho-
ven bij P2 Ontwikkeling, om van
daaruit duurzame processen en
organisaties te helpen bouwen.
Zoekt daarbij niet de weg van
nóg meer interventies. Eerder
van het weglaten ervan. Zijn
Taak Belasting
Monitor is daar
een concreet
en pragmatisch
voorbeeld van.
Meer weten?
HHHeeettt wwwooorrrdddttt ttt iiijjjddd vvvoooooorrr eeeeeennn KKKzzzMMM
PPPRRRAAACCCTTTIIICCCUUUMMM HHHeeettt KKKzzzMMM sssyyymmmpppooosssiiiuuummm wwwaaasss nnnoooggg
gggeeeeeennn vvv iii jjj fff mmmaaaaaannndddeeennn gggeee llleeedddeeennn eeennn
wwwaaattt iiisss eeerrr aaalllwwweeeeeerrr vvveeeeee lll gggeeebbbeeeuuurrrddd...
HHHeeettt bbboooeeekkkttt ddduuuiiikkkttt oooppp dddeee mmmeeeeeesssttt
uuuiii ttteeeeeennnlllooopppeeennndddeee ppp lllaaaaaatttssseeennn oooppp eeennn
dddaaattt iiisss mmmooooooiii ... NNNoooggg mmmooooooiiieeerrr iiisss ttteee
hhhooorrreeennn dddaaattt mmmeeennn eeerrr iiinnn sssooommmmmmiiigggeee
gggeeevvvaaalll llleeennn ooooookkk eeeccchhhttt uuu iii ttt kkkooooookkkttt ...
ZZZooouuu eeerrr bbb iii jjj aaannndddeeerrreeennn mmmiiissssssccchhhiiieeennn
bbbeeehhhoooeeefff ttteee zzziii jjjnnn aaaaaannn eeeeeennn KKKzzzMMM---
PPPrrraaacccttt iiicccuuummm,,, zzzeeeggg mmmaaaaaa rrr eeeeeennn kkkooooookkk---
ccclll iiinnniiiccc??? SSSaaammmeeennn mmmeeettt dddeee kkkoookkksss éééééénnn
ooofff mmmeeeeeerrr KKKzzzMMM--- rrreeeccceeepppttteeennn ddd iiieeeppp---
gggaaaaaannnddd bbbeeessstttuuudddeeerrreeennn eeennn uuuiii tttppprrrooobbbeee---
rrreeennn??? ZZZeeeggg jjj iii jjj hhheeettt mmmaaaaaarrr:::
111... GGGeeeïïïnnnttteeerrreeesssssseeeeeerrrddd???
222... WWWeeelllkkkeee rrreeeccceeepppttteeennn dddeeennnkkk jjjeee aaaaaannn???
333... WWWaaannnnnneeeeeerrr ttteee ooorrrgggaaannniiissseeerrreeennn???
444... WWWiii lll jjjeee ooooookkk iiieeetttsss iiinnnbbbrrreeennngggeeennn???
SSSuuurrrfff sss...vvv...ppp... nnnaaaaaarrr KKKzzzMMM---wwweeebbb llloooggg oooppp
wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt ...nnn lll ooommm
jjjeee aaannntttwwwoooooorrrdddeeennn aaaccchhhttteeerrr ttteee lllaaattteeennn...
100 DAGEN SLECHTS?
Met zijn ovalen tafel was Herman
Wijffels tijdens de kabinetsforma-
tie een ware Verbinder. Iemand
die doorbraken creëert in samen-
spraak met alle belanghebbenden.
Iemand die het proces centraal
stelt en niet de inhoud. De 100
dagen dialoog tussen kabinet en
bevolking was 265 dagen te kort.
Het heeft hooguit een paar vink-
lijstjes opgeleverd. Maar helaas
geen platform waarin mensen van
alle pluimages op basis van gelijk-
waardigheid tot co-creatie komen.
Want daarvoor heb je zichzelf
wegcijferende procesmanagers
nodig die mensen niet alleen laten
meepraten, maar vooral laten
meemaken. Politieke partijen die
zulke Verbinders naar voren zou-
den schuiven, gaan de verkie-
zingen winnen.
Jeroen Blok
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner MMddeewwiinntteerr@@pp22mmaannaaggeerrss..nnll
N°35 Juli/Augustus 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Waaruit ontspruit het idee?
● Eindeloos Bewustzijn
● The Future of Management
● Het Managementproces
HersenPanne Je staat er misschien niet elke
dag bij stil, maar hoe bedenkt
iemand eigenlijk iets? Het zon-
gedeelte van onze vakantie vond
vooral plaats in een weekje
Turks Luilekkerland. Zo’n ‘all
inclusive resort’ waarin mijn
vrouw en ik – onze kinderen
weten niet beter – 100% netto
vrije tijd genieten. Zo voelt een
week er al gauw als ruim twee.
Na verloop van tijd werd mij
gewaar hoe goed dat hele hotel
met al zijn faciliteiten in elkaar
steekt. Er is werkelijk voor ieder
wat wils, oud en jong, familie en
single, sportief en culinair, disco
of een spelletje. Het architecto-
nische brein hierachter dient
niet onderschat te worden.
Evenmin als de breinen van Pim
van Lommel en Gary Hamel,
wier boeken mij deze vakantie
danig hebben bewogen. Zij laten
ons kennis maken met wel heel
bijzondere ideeën. En dat deed
mij wederom afvragen: waar
komen die nu eigenlijk vandaan?
BOEKEN●BABBEL
Een eeuw geleden bedacht ene Einstein dat gedrag
op quantumniveau bijzondere eigenschappen heeft.
Dat een elementair deeltje zich soms als deeltje,
soms als golf gedraagt. En dat in dat laatste geval
zijn plaatsbepaling nogal ongewis is. Dat het gedrag
van zo’n deelte kan veranderen op het moment dat
je het observeert. En dat er bepaalde tweeling-
deeltjes– entangled quantum pairs – bestaan die op
grote afstand van elkaar communiceren zonder enig
tijdsverlies. We hebben het over non-lokaliteit en je
mag dit meteen weer vergeten. Nu het boek.
Van cardioloog Pim van Lommel. Die suggereert met
zeer redelijke argumenten dat onze hersen niet het
medium vormen die bewustzijn produceren, maar
dat dit bewustzijn – zowel van het verleden, het nu
als de toekomst – in een soort ether continu
aanwezig is. Onze hersenen fungeren in zijn optiek
als een soort radio-ontvanger die – met ons DNA als
radiokristal – de voor ons bestemde golflengten kan
ontvangen. Waarop baseert hij die beweringen? Hij
heeft jarenlang tientallen bijna-dood ervaringen
onderzocht en verbaasde zich over het feit dat
mensen in die situatie enerzijds over ultiem bewust
blijken te zijn, terwijl in feite alle (gebruikelijke)
waarnemingsorganen op dat moment compleet zijn
uitgeschakeld. Ik doe de 400 pagina’s indringend én
spannend leesvoer te kort. Ga dit lezen en weet dat
je vanaf dat moment anders over denken denkt!
BOEKEN●BABBEL
Desgevraagd beschrijf ik mijzelf als organisatie-ontwikkelaar. Vraagt men mij hoe ik dat doe dan antwoord ik: door het denken en doen van
managers (proberen) te veranderen. Wat mij betreft is de relatie tussen manager- en
organisatiekwaliteit dus impliciet. En opeens zie ik al mijn aannames en overtuigingen terug in dit
boek… O feest der herkenning!
In het begin van de 20e eeuw (dus 1900 zoveel)
bracht het boek Scientific Management van ene
Taylor een revolutie in de bedrijfsvoering van or-ganisaties. En nu, een kleine honderd jaar later,
zijn alle bedrijfs-processen verregaand geïnno-veerd, behalve dan de besturing van de organi-
satie zelf. Stel je eens voor dat het management – of liever gezegd het managementproces – aan
vergelijkbare vernieuwingen onderhevig zou zijn; wat voor organisatie zou dat opleveren? Gary
Hamel schetst drie voorbeelden: Whole Food, W.L Gore (Gore-Tex) en Google. Deze
organisaties blinken uit in optimaal gemotiveerd en ‘empowered’ personeel, verbluffende presta-
ties en duurzame innovatie. Dit als gevolg van een revolutie in het managementdenken. Dit is
ook waar Hamel voor pleit: managers moeten zichzelf en hun proces opnieuw gaan uitvinden.
Maar aangezien ze dit zelf moeten doen gaat dat niet zomaar. Daarom reikt het boek diverse
suggesties aan om deze ultieme verandering in gang en verder door te zetten. Amerikaans? Ja.
Idealistisch? Ja. Niettemin een heerlijk boek voor aanhangers van Verbindend Leidinggeven. Lezen.
ManagementProces Het woord is gevallen. Ik laat het
regelmatig vallen in mijn training
Procesverbetering. Waarna er
evenzovele interpretaties als deel-
nemers op volgen. Ga ik er voor
het gemak even vanuit dat je je
kunt vinden in mijn definitie van
proces: handelingen die een
object van verandering (doen) op-
waarderen tot een ‘beter’ object
van verandering. Dat laatste ook
wel output genoemd, en niet te
verwarren met doel of effect, en
zeker niet met de afnemer van die
output. Hebben we het nog wel
een keer over. Of kom de training
een keer meemaken. Kort gezegd:
een proces is een veranderings-
proces. Wat is dan het manage-
mentproces? Wat doen al die
managers in het bovenste deel
van de organisatiepiramide? Stel
dat ze samen een afdeling vormen
– en eigenlijk moeten we dat ook
stellen – wat produceert die afde-
ling dan? En wie of wat is de klant
ervan? Wat is de input en de out-
put van het managementproces?
Wil je daar eens over nadenken?
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
N°36 September 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● www.rocacademies.nl
● Mindz gaat live op 11/11
● Authentic Personal Branding
● Hafina
● KZM letterlijk in beweging
● Het co-creëren van kunst
MMiinnddzz iinn aaaannttoocchhtt Als Mindz private bèta gebrui-ker heeft schrijver dezes niet
stilgezeten. Zie hieronder een overzicht van de plaza’s die
je nu al kunt bezoeken. Nog mooier is dat Mindz.com op
11 november helemaal LIVE gaat. Dat feestje kun je zelf
meemaken als je surft naar mindz.com/events/MINDZ_Event.
Ga naar www.mindz.com en zoek de plaza’s. Een goede oefening!
DDee RROOCC aaccaaddeemmiiee oopp hheerrhhaalliinngg??
Wát een mooie erkenning voor De Nova Academie! Proces-
management MBO2010, opgericht om het Competentie Gericht Leren te bevorderen, heeft het “DNA-concept” geadopteerd.
Het idee is dat een integrale interne academie bijdraagt aan duurzaam organiseren van leren en ontwikkelen in MBO-land.
Werf en schip tegelijk bouwen blijkt ook hier een effectieve aanpak. Terwijl het Actieplan in dialoog met de doelgroep (MBO-bestuurders en -veranderaars) via sneuvelversies op toenemend draagvlak mag
rekenen, zijn onlangs concrete activiteiten gestart, zoals workshops, kenniskringen, themacafés, advies-op-maat en bedrijfsbezoeken. Er
wordt nu hard gewerkt om een digitale ontmoetingsplaats te creëren – een Mindz-variant – waar de ‘meemakers’ kennis en ervaring gaan
uitwisselen rond ontwerp en implementatie van hun ‘ROC academie’.
HersenPanne The secret to a rich life is to have
more beginnings than endings.
(Dank aan www.imlearning.biz.)
Deze spreuk blijft door mijn
hoofd zingen. Hij biedt steun als
ik mijn actielijst weer eens op
mijn agenda wil projecteren,
want die twee gedragen zich als
communicerende vaten. En graag
blijf ik toch eenmansbedrijf. Maar
door al dat Verbinden kom je van
het één in het ander. Zoals onze
Stichting Meesterwerk, met als
oogmerk om mensen te leren
optimaal professioneel en onaf-
hankelijk te opereren. Voor zelf-
standig professionals (ZP-ers)
heet het MindzMastersZP. Nu zijn
we bezig met MindzMastersHR
(bedoeld voor HR-frontliners),
denken we aan MM voor horeca-
ondernemers en hangt alweer
MindzHeadMasters in de lucht.
Allemaal beginnetjes en het eind
is ongewis. So what? Het samen
ontwikkelen met al die masters is
leren op zich en geeft gigantisch
veel energie. Begin with the end
in mind? Máák het een beetje!
BOEKEN●BABBEL Hubert Ram-
persad is de
verpersoon-
lijking van
authentieke
commerciële
zelfbewust-
heid. Ofwel,
hij is wat hij
beschrijft in
zijn laatste
boek: een Personal Brand. Met
een warme persoonlijkheid. Zijn
Total Performance Score Card
liet al zien hoe integraal Huberts
kijk op organisaties is. Met de
Personal Balanced Score Card
verbond hij het welzijn van orga-
nisaties aan dat van de mede-
werkers. Onlangs koppelde hij
dit weer aan Lean Six Sigma. Hij
is meester in het verrijken van
ontwikkelmethoden. Lezen dus.
Hubert Rampersad, Personal
branding, leiderschap vanuit
authenticiteit, uitgever Quist
ISBN 978-90-77983-37-9
NetGen●ten Hafina Gerritse
vereerde onze
workshop over
Verbindend Lei-
dinggeven met
haar bezoek.
Zo werden wij
NetGenoten. Zij
ontfermde zich
over de rubriek
Gewoon Veranderen in ons
vakblad GL en is daarmee dus
meemaker. Hafina is onder meer
specialist in het begeleiden van
Learning Communities. Het
leiden en begeleiden van
ontwikkelen, veranderen en
leren doet zij vooral duurzaam.
Omdat zij uitgaat van successen,
inspireert Hafina maximaal. Zo
mobiliseert zij betrokkenheid en
trots binnen organisaties. Leren
is haar eerste natuur. Een parel
van een ZP (Zelfstandig
Professional)! Maak contact met
Hafina Gerritse in een mail naar:
KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT
OOOPPP HHHEEETTT IIINNNKKK CCCOOONNNGGGRRREEESSS
OOOppp 222000 nnnooovvveeemmmbbbeeerrr hhhooouuudddttt hhheeettt IIINNNKKK
hhhaaaaaarrr jjjaaaaaa rrr lll iii jjjkkkssseee cccooonnnfffeeerrreeennnttt iiieee... IIINNNKKK
gggaaaaaattt ooovvveeerrr iiinnnttteeegggrrraaaaaalll mmmaaannnaaagggeeennn...
EEEééénnn vvvaaannn dddeee pppaaarrraaalll llleee lllwwwooorrrkkkssshhhooopppsss
iiisss ooonnnttt llleeeeeennnddd aaaaaannn hhheeettt KKKzzzMMM---rrreeeccceeepppttt
EEEnnneeerrrggg iiieeeXXX... SSSaaammmeeennn mmmeeettt RRRooobbb iiinnneee
KKKooonnniiinnnggg eeennn AAAnnnnnneeemmmiiieeekkk BBBoooeee llleeennnsss
vvvaaannn OOOpppttteeeaaammmiiissseee gggaaaaaannn wwweee dddeee IIINNNKKK
bbbeeezzzoooeeekkkeeerrrsss lllaaattteeennn bbbeeewwweeegggeeennn!!!
KKKZZZMMM---PPPRRRAAACCCHHHTTTIIICCCUUUMMM GGGAAAAAATTT
LLLUUUIIISSSTTTEEERRREEENNN IIINNN PPPAAARRRIIIJJJSSS
HHHeeettt eeeeeerrrsssttteee KKKZZZMMM---PPPrrraaaccchhhttt iiicccuuummm
((( jjjaaawwweeelll ))) zzziii ttt eeerrr aaaaaannn ttteee kkkooommmeeennn... DDDeee
dddaaatttuuummm iiisss nnnoooggg nnniiieeettt bbbeeekkkeeennnddd,,,
mmmaaaaaarrr dddeee bbbeeesssttteeemmmmmmiiinnnggg iiisss PPPaaarrr iii jjj sss!!!
DDDaaaaaarrr hhhuuuiiisssttt PPPhhhiii lll iiippppppeee MMMaaaiii rrreeesssssseee,,,
“““ooorrrgggaaannniiisssaaattt iiieee---aaa rrrttt iiieeesssttt ””” mmmeeettt zzziii jjjnnn
SSSiiimmmuuulllaaattt iiiooonnn... (((KKKZZZMMM---rrreeeccceeepppttt 444 vvvoooooorrr
dddeee llleeezzzeeerrrsss...))) DDDiii ttt ‘‘‘aaalll llleeeeeennn--- llluuuiii sssttteeerrreeennn ’’’
iiinnnssstttrrruuummmeeennn ttt gggaaaaaannn wwweee sssaaammmeeennn
‘‘‘eeerrrvvvaaarrreeennn ’’’ aaalllsss ooonnndddeeerrrdddeeeeee lll vvvaaannn eeeeeennn
éééééénnndddaaaaaagggssseee tttrrr iiippp... BBBiiinnnnnneeennnkkkooorrrttt kkkuuunnn
jjjeee oooppp KKKzzzMMM---ppp lllaaazzzaaa iiinnnsssccchhhrrr iii jjjvvveeennn...
niet máken; laten ontstáán
Co-creatie is samenwerking. Is
het creatie? Kunstenaars creëren.
Meester in co-creatie is het duo
www.heringavankalsbeek.nl. Hun
werk uitbundig, rijk aan kleuren,
vormen, materialen. Hun
‘creaties’ wil je weerzien. Ze
passen in het Stedelijk, een
kasteel, een vogelvereniging en
als trefpunt op Lowlands. “Wij
laten een beeld ontstaan, meer
dan dat wij het maken.” Het
gevolg van hun beider
wisselwerking. De een doet iets
wat de ander niet verwacht, ze
treden in elkaars werk, stellen
zich open voor elkaar, tasten
mogelijkheden en beperkingen af.
Zo kom je voorbij je eigen
grenzen, is er ruimte en vrijheid
voor dingen die je niet eerder
hebt gezien.
Leon Muilwijk
www.edu-art.eu
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner wweellkkoomm@@hhaaffiinnaa..nnll
N°37 Oktober 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Academisch systemisch werk
● MBOacademies.nl is Mindz
● De utopie genaamd VL
● Hét boek over Meesterschap
● Paul Quist, verbindend uitgever
● Taal als (management)tool
● Over optimistische publicaties
““BBrraannddeedd MMiinnddzz”” Dat er zoiets bestaat als het socio-business netwerk Mindz
(.com) weet je nu vast wel. Wist je dat ze daar ook
‘branded plaza’s’ bouwen?
MBO2010 is een initiatief dat o.a. het bouwen van interne acade-
mies binnen MBO-instellingen stimuleert en ondersteunt. Naast
een net geopende bibliotheeksite marktplaatsmbo.nl geheten, is er
nu ook mboacademies.nl dat alle academiebouwers een platform
biedt voor kennis- en ervarings-uitwisseling. De sites zijn publiek
benaderbaar. Ze zijn net zo ver-weven met de samenleving als
de MBO/ROC’s zelf! De plaza-site is gesitueerd in het Mindz-net.
Duurzame ontwikkeling van ons middelbaar beroepsonderwijs in
een open systeem! Voor en door!
ooppsstteelllliinngg vvaann eeeenn mmbbooaaccaaddeemmiiee Op 4 november vond in het Nijkerkse Hart van Holland het
mega-evenement Competent City plaats. Georganiseerd door MBO2010 competentiegerichte kwalificatiestructuren op de
agenda’s van MBO-instellingen heeft geplaatst. Bezocht door 2500 professionals uit ROC’s, AOC’s en vakscholen, bood
Competent City een keur aan vakgerichte workshops. Eén daarvan werd verzorgd door MBOacademies.nl. Een opstelling!
Het begrip MBO-academie – een oplossing voor het systematisch organiseren van leren en ontwikkelen in een MBO-instelling – is niet geheel nieuw. Sommige ROC’s hebben er al één in huis. De ervaring
van de kwartiermakers leert ons dat met name het inweven van zo’n instituut in de complexe organisatorische context een grote uitdaging
is. Christine Kempkes en ondergetekende besloten de workshop dan ook vorm te geven met een ‘organisatie-opstelling’. De deelnemers
pakten de rol van in- of externe stakeholder (HRM, docent, directie, teamleiders, etc.) en stelden zich
op in de ruimte. Vervolgens betrad de ‘kwartier-maakster’ het toneel. De slechts drie kwartier
durende exercitie was serieuzer en leerzamer dan we ooit hadden bevroed. Overtuigender dan dikke
nota’s. De videoregsitratie komt op de plaza-site.
HersenPanne De vereniging voor ontwikkeling
van Verbindend Leidinggeven in
organisaties heeft haar brochure
klaar. Er zit een strikje om, in lijn
met het logo waar een helpende
vinger op het knoopje drukt. Het
boek Utopie van Hans Achterhuis
ligt op mijn nachtkastje. Onze
filosoof schreef dit als leerstof
voor middelbare scholieren. Best
pittig trouwens. De term Utopia
komt van Thomas More die (in
1516) deze naam gaf aan een
eiland bevolkt door een ideale sa-
menleving. Daarvoor blijken in
zijn doorwrochte visie overigens
nogal wat regels en afspraken
voor te zijn, en harde consequen-
ties voor degenen die de regels
niet nakomen. Dat terzijde. Hans
Achterhuis merkt op dat het een
utopie is te denken dat het woord
utopie maar één betekenis zou
hebben. Die andere betekenis
(iets onhaalbaars) blijkt al uit de
vorige zin. Reden om je af te
vragen of en in welke betekenis
Verbindend Leidinggeven een
utopie genoemd mag worden…
BOEKEN●BABBEL
Elk woord dat je over dit boek
schrijft, valt in het niet bij de
inhoud ervan. 81 Verzen over
Meesterschap. Ware wijsheid.
Rolvoorbeeld voor de Zelfstandig
Professional. Eén citaatje dan:
““WWiiee zziicchh aaaann zziijjnn wweerrkk vvaassttkkllaammpptt,,
zzaall nniieettss sscchheeppppeenn ddaatt bblliijjfftt..””
Een boek om bij je te dragen.
Lao Tzu, Tao Te Ching, (vert.
Stephen Mitchell)
Uitg. Ten Have (2000)
ISBN 978 90 259 5178.8
NetGen●ten Paul Quist is een veelzijdig
mens. Uitgever van ‘verbindende
media’. Het gaat hem om meer
dan boeken alleen. In mijn zoek-
tocht naar een uitgever stuitte ik
op bureaucratie. De GPTL-krant
adverteerde met ZINboek en ik
mailde de uitgever. Dezelfde
zondagochtend een mail terug.
Het resultaat is bekend. Wat een
productie legt Paul aan de dag.
Bijna wekelijks een nieuw boek.
Business Spiritualiteit Magazine.
Impresario van zijn auteurs. Zo
iemand die moeite heeft met
Nee verkopen als de propositie in
zijn missie past. Surf eens naar
zijn website en kijk wat er te
koop is. En be-
denk dan nog-
maals dat dit
een eenmans-
zaak betreft.
Vol trots op zó
een netgenoot!
KKKzzzMMM iiinnn dddeee MMMeeedddiiiaaa
OOOnnnlllooosssmmmaaakkkeee lll iii jjjkkk vvveeerrrbbbooonnndddeeennn mmmeeettt
VVVeeerrrttt iiicccaaallleee DDDiiiaaa lll ooooooggg iiisss dddeee tttaaaaaalll ... IIInnn
KKKllluuuwwweeerrr MMMaaannnaaagggeeemmmeeennnttt TTToooooolll sss vvv iiinnnddd
jjjeee dddeeezzzeee mmmaaaaaannnddd mmmiii jjjnnn aaarrr ttt iiikkkeee lll gggeee---
nnnaaaaaammmddd “““TTTaaaaaalll aaalll sss TTToooooolll””” ... BBBeeedddoooeee lllddd
vvvoooooorrr mmmaaannnaaagggeeerrrsss uuuiii ttteeerrraaaaaarrrddd... DDDeee
sssaaammmeeennnvvvaaatttttt iiinnnggg llluuu iiidddttt::: “““ IIInnn ddd iii ttt aaa rrr---
ttt iiikkkeee lll wwwooorrrdddttt hhheeettt bbbeeegggrrr iiippp ‘‘‘mmmaaannnaaagggeee---
mmmeeennnttt tttoooooolll ’’’ aaaaaannn dddeee kkkaaaaaakkk gggeeesssttteee lllddd...
DDDiii ttt wwwooorrrdddttt nnnaaammmeeelll iii jjjkkk ttteee pppaaasss eeennn ttteee
ooonnnpppaaasss gggeeehhhaaannnttteeeeeerrrddd vvvoooooorrr aaalll llleeerrr---
hhhaaannndddeee cccooonnnccceeepppttteeennn,,, mmmooodddeee lll llleeennn eeennn
mmmeeettthhhooodddeeennn,,, ddd iiieee zzziiiccchhh eeeccchhhttteeerrr vvveeerrr---
vvvaaannn hhheeettt ppprrraaakkkttt iiisssccchhheee nnniiivvveeeaaauuu vvvaaannn
gggeeerrreeeeeedddsssccchhhaaappp bbbeeevvv iiinnndddeeennn... MMMeeettt dddeee
mmmeeetttaaafffoooooorrr vvvaaannn aaammmbbbaaaccchhhttt ssslll iiieeedddeeennn,,,
hhhuuunnn gggeeerrreeeeeedddsssccchhhaaappp eeennn hhhuuunnn vvvaaaaaarrr---
ddd iiiggghhheeedddeeennn wwwooorrrdddttt dddeee llleeezzzeeerrr tttooottt hhheeettt
iiinnnzzziiiccchhhttt gggeeebbbrrraaaccchhhttt dddaaattt dddeee mmmaaannnaaa---
gggeeerrr mmmaaaaaarrr éééééénnn tttoooooolllbbboooxxx ttteeennn ddd iiieeennn---
sssttteee ssstttaaaaaattt ,,, nnnaaammmeeelll iii jjjkkk dddeee tttaaaaaalll ... EEEnnn
dddaaannn gggaaaaaattt hhheeettt vvvoooooorrraaa lll ooommm hhheeettt
jjjuuuiiisssttteee gggeeebbbrrruuuiiikkk dddaaaaaarrrvvvaaannn iiinnn hhheeettt
cccooonnntttaaacccttt mmmeeettt mmmeeedddeeewwweeerrrkkkeeerrrsss...”””
Vanuit Passie en
Betrokkenheid naar
Beleving en Interactie
De nadruk op omzet en resultaat
bij grote uitgeefconcerns hebben
me gestimuleerd een eigen
uitgeverij op te zetten met een
open karakter, in contact met de
markt en toegankelijk voor
aspirant-auteurs. Werken vanuit
een passie voor het uitgeven met
optimistisch gestemde publicaties
en seminars die aansluiten bij je
beleving. Waarmee je verder kunt
in je bewustwording of praktijk.
Mijn focus is op
ondernemerschap, leiderschap en
persoonlijke effectiviteit. Met
uitgaven als Kracht zonder macht
wil ik aansluiten bij de interesse
van de lezer, praktische
informatie bieden en de interactie
tussen auteur en
lezer versterken.
Paul Quist
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
iinnffoo@@qquuiisstt..nnll wwwwww..qquuiisstt..nnll
N°38 November 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Stichting Meesterwerk
● Mens2.0 en Organisatie2.0
● Huisacademies
● Lerende Organisaties
● The Tipping Point
● Christine Kempkes tweemaal
● KZM Prachticums op komst
hhuuiissaaccaaddeemmiieess..nnll
Hoe ontwikkelt een organisatie naar Lerende Organisatie? Het eenvoudige antwoord: als mede-
werkers Lerende Medewerkers worden. Hoe? Door in de organi-
satie het leren, werken en com-municeren maximaal te integre-
ren met het strategisch beleid. Door HRD, MD en OD als één
proces te zien. Door de toege-voegde waarde van beleids- en
stafafdelingen te bundelen en te kanaliseren. Door ‘de lijn’ te be-
trekken in haar eigen leerproces. Dit zijn uitgelezen taken voor de
huisacademie, het ‘epicentrum van leren en ontwikkelen’. Bouw
mee op www.huisacademies.nl.
OOrrggaanniissaattiiee 22..00 iiss MMeeeesstteerrwweerrkk!! De drijfveer van OrgPanoptics is en blijft Humanisering van
organisatie. Dan hebben we het over een proces waarvan de eindsituatie niet vastomlijnd is. Misschien is de gehuma-
niseerde organisatie wel synoniem aan de Excellente orga-nisatie, of aan de Lerende organisatie, of aan Organisatie2.0?
Uiteraard hanteert die ‘geïdealiseerde’ organisatie de MensenRechten als basis. Er is vrijheid van denken en doen, zingeving en gedeelde organisatiedoelen. Gelegenheidscoalities pakken de tijdelijk dominan-
te thema’s aan. Dit sociaal-netwerk-met-een-gezamenlijke-missie kent de medewerker als essentiële bouwsteen. “Dat is nu ook al zo”,
zou de organisatiedeskundige zeggen. Waar het om gaat is hoe die medewerker zich door zijn of haar organisatie beweegt: Professio-
neel, Zelfstandig, Onafhankelijk en Verbindend. Medewerker2.0 heet zo iemand. Met een voldoende kritische massa van deze types kan
Organisatie 2.0 ontstaan. Waar lekker werken en goed presteren sa-mengaan. Waar de beweging van ‘gedacht naar gedaan beleid’ impli-
ciet is. Zulke medewerkers zijn Meesters. En om die kwaliteit te be-vorderen is er Stichting Meesterwerk. Met Ronald van den Hoff (o.a.
Mindz.com), Dick Simons (o.a. Verbindend Leidinggeven), Marcel van Marrewijk (o.a. ResearchToImprove) en ondergetekende als leidende
figuren. Onze Visie en Missie is hierboven al ingeleid en is te lezen op plaza www.meesterwerk.nl. Maar probeer het volgende eens op je in
te laten werken. Met als motto “De Meester staat los van iedereen, daarom is hij verbonden met iedereen” manifesteren wij ons als een
'academie' in de oorspronkelijke (dus ruimste) zin van het woord: een plaats voor ontmoeten, leren, ontwikkelen, onderzoeken, voor-
zien van uiteenlopende, relevante en effectieve media. Niet duidelijk is of deze Mindz Academy nu
onderdeel uitmaakt van Mindz.com of synoniem is aan Mindz.com, maar dat is waarschijnlijk een
kwestie van ontwikkelingsfase…! Spreken deze beelden je aan, word dan plazalid en ontwikkel mee!
HersenPanne Elk apparaat kent een handlei-
ding. Ik roep vaak dat mensen in
hun onderling gebruik eigenlijk
eerst elkaars ‘instructie’ zouden
moeten lezen. Maar ook ik zondig
mij daar aan, en schiet soms bij
het eerste contact al naar de
inhoud. Dat heeft natuurlijk met
mijn gebruiksaanwijzing te ma-
ken, waarin het woord “hersen-
panne” zeker te lezen valt. Ik
denk namelijk hardop. Dat, in
combinatie met mijn sterk ‘inte-
grale focus’, wil mijn gespreks-
partner(s) wel eens danig in ver-
warring of vertwijfeling brengen.
Bovenstaande instructie was no-
dig om de relatie tussen Huisaca-
demie en Lerende Organisatie
‘haarscherp’ te duiden: De huis-
academie begint als katalysator
en rolvoorbeeld, weeft zich in in
haar ‘moederorganisatie’ die
daardoor sneller gaat leren en
ontwikkelen. Zodra de huisaca-
demie compleet verweven is, niet
meer te onderscheiden valt van
haar omgeving, is er de lerende
organisatie! Kan even duren…
BOEKEN●BABBEL Wie kent niet
het verhaal
van de vlin-
der in het
Amazone-
gebied, die
een orkaan
veroorzaakt
bij de Philip-
pijnen? Heel
kleine abbe-
raties hebben soms heel grote
gevolgen. Via het bestuderen
van onder andere het ontstaan
van epidemieën ontwikkelt The
Tipping Point een theorie, een
aanpak wellicht, voor het doen
ontstaan van grote versnelling in
het mobiliseren van groepen
mensen voor een product of een
idee. Lekker geschreven brengt
dit boek jou minstens besef van
complexiteit in communicatie.
Malcolm Gladwell, The
Tipping Point, (2000) Little,
Brown & Co., New York
ISBN 0-316-31696-2
NetGen●ten Christine Kempkes vertolkt in
deze Panopsis - twee kolommen
naar rechts - één van haar
talenten: het hoogwaardig
gebruik maken van onze taal.
Een managementtalent, als je
het mij vraagt. Als mens- en
ontwikkelingsgericht manage-
mentcoach en -adviseur verrast
zij haar cliënten continu met
zowel inspirerende als effectieve
interventies. En dan te bedenken
dat Christine eigenlijk een
ervaren bestuurder is. Bij
voorkeur van maatschappelijk
verdienstelijke instellingen. Een
bestuurder die kan coachen; een
coach die kan besturen. Houd
deze sterke dame in het vizier!
Een
bestuurlijk
probleem?
Benader
Christine
op:
KKKzzzMMM PPPrrraaaccchhhtttiiicccaaa
TTTwwweeeeee PPPrrraaaccchhhttt iiicccaaa zzziii jjjnnn aaaaaannn dddeee
ooorrrdddeee::: EEEnnneeerrrggg iiieeeXXX eeennn SSSiiimmmuuulllaaattt iiiooonnn...
DDDeee eeennneee iiisss aaaccchhhttteeerrr dddeee rrruuuggg;;; dddeee
aaannndddeeerrr ssstttaaaaaattt gggeeeppp lllaaannnddd iiinnn 222000000999...
EEEnnneeerrrgggiiieeeXXX (((KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 222)))
VVVooonnnddd tttwwweeeeeemmmaaaaaalll ppp lllaaaaaattt sss ttt iii jjjdddeeennnsss
hhheeettt IIINNNKKK---CCCooonnngggrrreeesss... AAAnnnnnneeemmmiiieeekkk
BBBoooeee llleeennnsss eeennn RRRooobbb iiinnneee KKKooonnniiinnnggg oooppp
hhhuuunnn bbbeeesssttt ... MMMeeettt dddeeerrrttt iiiggg mmmeeennnssseeennn
lllaaannngggsss vvv iiieeerrr kkkwwwaaannndddrrraaannnttteeennn lllooopppeeennn...
NNNaaadddeeennnkkkeeennn ooovvveeerrr dddeee eeennneeerrrggg iiieee ddd iiieee
cccooommmmmmuuunnniiicccaaattt iiieee kkkooosssttt……… ooofff llleeevvveeerrrttt ...
ZZZiiieee hhheeettt wwweeebbb lllooogggvvveeerrrsss lllaaaggg mmmeeettt
fffoootttooo ’’’sss eeennn vvv iiidddeeeooocccooommmmmmeeennntttaaaaaarrr oooppp
wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt ...nnn lll ...
SSSiiimmmuuulllaaatttiiiooonnn (((KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 444)))
EEEiiinnndddeee lll iii jjjkkk gggeeeppp lllaaannnddd!!! HHHeeettt uuunnniiieeekkkeee
llluuuiiisssttteeerrr iiinnnssstttrrruuummmeeennnttt vvvaaannn PPPaaarrr iii jjjssseee
kkkuuunnnsssttteeennnaaaaaarrr///aaadddvvv iiissseeeuuurrr MMMaaaiii rrreeesssssseee
vvvaaalll ttt oooppp 111222 fffeeebbbrrruuuaaarrr iii 222000000999 ttteee
bbbeee llleeevvveeennn iiinnn eeeeeennn oooccchhhttteeennnddd--- ooofff eeeeeennn
mmmiiiddddddaaagggppprrraaaccchhhttt iiicccuuummm... SSSccchhhrrr iii jjj fff jjjeee iiinnn
oooppp wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhttt zzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt ...nnnlll ...
Honderd woorden
voor liefde
Mijn oude tante: ik draag een
koffertje angst bij me. De goede
vriend fluistert: ik weet niet wie ik
ben. De moeder: ik mag niet
klagen. Mijn Alzheimervriendin
praat geheimtaal. Aan tafel
zoeken we betere woorden.
Buiten zie je ze ook, ze kruipen
uit hun holen, ze hebben naar het
plafond gestaard, hun brood
besmeerd met snot, in het
tafelblad gebeten. In rijen van
honderd staan ze klaar, elk de
hand op, geef me de zachte haren
van een kind, de stevige kont van
een voetballer, de zon op de pui,
het lint van een jurk, geef me jou.
Christine
Kempkes
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner kkeemmcc@@hheettnneett..nnll
N°39 December 2008 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Dankwoorden en leerervaringen
● Formeel leren, informeel scholen?
● Rijnlanders mogen twijfelen
● Jos en de Dantefactor
● Verplicht Luisteren
● The Graves Experience
KKllaanntteenn eenn MMeeeemmaakkeerrss:: DDAANNKK UU Leuk zo’n missie: Humanisering van Organisatie. Maar de uitvoering ervan vergt open geesten en hier en daar een stukje budgetruimte…
ROC Nova College: dank voor de uitnodiging om jullie kathedraal te helpen bouwen: De Nova Academie. Ook de managementconferentie
waarin we met zijn allen de krant Nova Next maakten mocht er zijn!
Procesmanagement MBO2010: dank voor het adopteren van de architectuur van De Nova Academie. Zo kon MBOacademies.nl
geboren worden. Inmiddels hebben zich twintig ROC’s aangesloten.
BAT/Niemeyer: dank voor het mee-ontwerpen van de Niemeyer Approach to Business and Leadership Excellence, kortweg N-ABLE.
BIC/vanderVeldt: dank voor het mogen meemaken van het fantas-tische Business Improvement Game bij inspirerende organisaties.
Connexxion-OV: dank voor het mogen flankeren/adviseren in een dynamisch planproces in nog dynamischer omstandigheden.
Opteamise: dank voor het betrekken bij de Deltalinqs University
Thymos: dank voor het betrekken bij het PON management traject
Hopelijk is mijn tijdelijke meemakerschap van toegevoegde waarde geweest voor jullie organisaties en medewerkers. En als iemand er iets van heeft geleerd, dan ben ik het wel! Cees Hoogendijk
Tot zover mijn dank voor de meemakers aan de Results-zijde. Dank is ook op zijn plaats aan de Enablers-zijde van mijn missie, en dan denk ik aan de mensen van Mindz.com, meemakers en leden van
bewegingen als Kracht zonder Macht, Verbindend Leidinggeven en Gewoon Leidinggeven. Ik denk aan Stichting Slow Management,
Berckeley Square, TNO-MC met haar AI-netwerk, de MindzMasters, collega’s van Stichting Meesterwerk, Stichting KoploperZ en Stichting
Z-Org.Nu, En niet te vergeten alle Panopsis-lezers. Allen bedankt!
Tips, klachten, opmerkingen, ideeën en reflecties aan mijn adres zijn van harte welkom. Laten we samen weer een mooi(er) 2009 maken!
HersenPanne Fragment uit het verslag van we-
tenschappelijk onderzoek (SCO-
Kohnstamm Instituut) losgelaten
op docenten in het M.B.O.:
“Hoofdstuk 4: Varianten van
scholing. Deskundigheidsbevor-
dering kan op verschillende ma-
nieren plaatsvinden. Er kan indi-
vidueel en collectief, formeel en
informeel worden geleerd.” De
onderstreepte woorden, met
name hun ogenschijnlijke uitwis-
selbaarheid, verontrusten mij.
Zeker als lezers geneigd zouden
zijn ‘wetenschap’ voor zoete koek
aan te nemen. Dit boekje gaan
we toch niet serieus nemen? Om
nog te zwijgen van de scheidslijn
tussen formeel leren (pleonasme)
en informeel scholen (contra-
dictie). En opeens gebruiken ze
dan weer het woord ‘leren’. Maar
leren is iets van de lerende. Het
is niet overdrachtelijk. “Ik zal je
leren!” is de foutieve verkorte
versie van “Ik zal je doen leren!”.
O als we dit nu eens gingen
snappen. Dan hebben we iets ge-
leerd. Formeel of informeel? Bah.
BOEKEN●BABBEL Ik heb nu
eenmaal iets
met humani-
sering. “Zelf
denken, sa-
men leven”
luidt de slo-
gan van het
gelijknamig
verbond. Dit
essay van
Piet Moerman ligt met dit denken
in lijn, is stevig aangezet, grijpt
door op grote denkers, en nodigt
uit tot twijfelen, een kwaliteit
van onze Europese/Rijnlandse
regio. Moerman propageert het
adagio “Eenheid in Veelvoud”.
Voor wie Nieuw Organiseren
nastreeft, is dit een handzaam
werkje. Klein, doordacht, en het
geeft reden tot twijfelen aan de
huidige stand van het land!
Piet Moerman, Rijnlanders,
Durft te Denken en te
Twijfelen (Essay, 2008)
ISBN 978-90-813480-1-0
NetGen●ten Jos van Snippenberg leerde ik
kennen door een verbindende tip
van mijn briljante neef Richard
Schaap. Het klikte meteen. Hij
klikte ook met het onvolprezen
Mindz.com, waar Jos sinds onze
ontmoeting een actieveling is ge-
worden. Jos, intelligent en sym-
pathiek, moet je vooral gaan as-
sociëren met zijn Dantefactor. In
het kort duidt die jouw Passie,
Overtuiging en Groeimotivatie.
Hoe hoger dat drietal scoort, hoe
dichter je aanzit tegen de Profes-
sional 2.0. Zo zie ik het althans.
Jos zegt: “Echt grootse kunste-
naars kenmerken zich door grote
Passie voor hun vak, rotsvaste
Overtuiging om te slagen en elke
dag te willen le-
ren en Groeien.”
Dat is continu
verbeteren. En
daarom runt Jos
het bedrijf ge-
naamd Conimpro
999000%%% vvvaaannn VVVeeerrrbbbiiinnndddeeennndddeee MMMeeennnssseeennn wwwiiilll dddiiittt gggrrraaaaaaggg:::
VVVeeerrrpppllliiiccchhhttt LLLuuuiiisssttteeerrreeennn
111222 fffeeebbbrrruuuaaarrriii 222000000999
SSSiiimmmuuulllaaatttiiiooonnn
(((KKKzzzMMM RRReeeccceeepppttt 444)))
EEEiiinnndddeee lll iii jjjkkk gggeeeppp lllaaannnddd!!! HHHeeettt uuunnniiieeekkkeee
llluuuiiisssttteeerrr iiinnnssstttrrruuummmeeennnttt vvvaaannn PPPaaarrr iii jjjssseee
kkkuuunnnsssttteeennnaaaaaarrr///aaadddvvv iiissseeeuuurrr PPPhhh iii lll iiippppppeee
MMMaaaiii rrreeesssssseee vvvaaalll ttt oooppp 111222 fffeeebbbrrruuuaaarrr iii ttteee
bbbeee llleeevvveeennn iiinnn eeeeeennn oooccchhhttteeennnddd--- ooofff eeeeeennn
mmmiiiddddddaaagggppprrraaaccchhhttt iiicccuuummm... DDDeee bbbeee lllooofff ttteee:::
EEEeeennnmmmaaaaaalll iiinnn dddiiittt iiinnnssstttrrruuummmeeennntttaaa---
rrriiiuuummm gggeeewwweeeeeesssttt,,, gggaaa jjjeee zzzeeekkkeeerrr
nnniiieeettt zzzooonnndddeeerrr ppprrrooobbbllleeemmmeeennn nnnaaaaaarrr
hhhuuuiiisss ……… mmmaaaaaarrr wwweeelll mmmeeettt
ppprrrooobbbllleeemmmeeennn vvvaaannn vvveeeeee lll bbbeeettteeerrreee
kkkwwwaaalll iiittteee iiittt!!!
SSSccchhhrrriiijjjfff jjjeee iiinnn oooppp
wwwwwwwww...kkkrrraaaccchhhtttzzzooonnndddeeerrrmmmaaaccchhhttt...nnnlll
Je eigen program-
matuur de baas?
Besef je hoe bepalend omstandig-
heden kunnen zijn op jouw en
andermans gedrag? Heb je de
illusie geheel autonoom in de
wereld te staan? Tijdens de acht
uur durende Graves* Experience
krijg je een unieke kijk op de
dominantie van je eigen program-
matuur en die van je medemens.
Met speciaal ontworpen ervarings-
gerichte oefeningen en games,
voel je aan den lijve je standaard
reacties, allergieën en voorkeuren
in werking treden. (*) De theorie
van de Amerikaanse psycholoog Clare
Graves verklaart en analyseert de
kracht van levensomstandigheden.
www.spiraldynamicsexperience.nl
2 maart 2009
Ruud Boxma
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
iinnffoo@@ccoonniimmpprroo..nnll
N°40 Januari 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●tsis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●tsis:
● Dit is geen gewone Panopsis
● Het Museum voor Recursie
● Beoordelen van beoordelingen
● Over de analogie als leermiddel
● Boek: Ik ben een vreemde lus
● The Graves Experience
● NetGenoot Casey Suppose
● Honderd mooiste woorden
MUSEUM voor RECURSIE
In het Museum voor Recursie
vind je schilderijen zoals deze.
Je herkent hier de handen van
graficus M.C. Escher. De teksten
zijn ontleend aan gedachte-
spinsels van ene Douglas R.
Hofstadter. De ene hand schreef:
“De zin die ik met mijn andere
hand opschreef is waar.” En de
andere hand schrijft: “De zin die
ik met mijn andere hand op-
schrijf is onwaar.” De eerste uit-
spraak die de vloer aanveegde
met de overtuiging dat iets ofwel
waar ofwel onwaar is, kwam van
Epimenides, inwoner van Kreta.
Hij zei: “Alle inwoners van Kreta
zijn leugenaars.” Recursief, hè?
Vind dit museum in Mindz.com.
RReesseerrvveeeerr 99 aapprriill 1133 ttoott 1188 uuuurr
Op 9 april organiseren Stichting Koploperz en Stichting Meesterwerk
in co-creatie met MINDZ.com het event Koploperz in Ontwikkeling:
200 deelnemers namens 100 organisaties – groot en klein – over de
vloer. Inspirerende (in)leiders, die de organisatie van straks nu al in
beeld brengen. Twee rondes met een keur aan interactieve
workshops over thema’s als ‘Appreciative Inquiry’, ‘Slow Learning’,
‘Management Innovaties’, ‘Bouwen aan Vertrouwen’ en presentaties
van Koploperz. Het centrale thema van de middag: Wat maakt
organisaties tot Koploperz? Hoe herken je ze? Hoe bouw je ze?
Reserveer 9 april ‘s middags. Binnenkort kun je inschrijven!
Koploperz zijn mensen en organisaties die iets bijzonders in huis heb-
ben. In de context van organisaties blijkt dat echte Koploperz over
een crisis heen kunnen kijken. Zij kunnen tegenspoed het hoofd bie-
den. Ze zijn per definitie voorbereid op veranderende marktomstan-
digheden. Koploperz maken trefzeker gebruik van de nieuwste inzich-
ten en instrumenten waar anderen deze uit de handen laten vallen en
teruggrijpen naar oude methoden. De medewerkers van Koploperz
zijn mensen die op persoonlijk niveau authentiek blijven, die geloof-
waardig en congruent zijn. Koploperz zijn duurzaam, in vele opzich-
ten. En hun leiders evenzo… Echte Koploperz mogen deze naam
dragen als zij op minstens één aspect van hun organisatievoering als
excellent worden erkend. (Nu even recursief:) Stichting Koploperz
beoordeelt de beoordelingen die organisaties tot Koploper nomineren.
HersenPanne “Tot Kerensheide 6 km file”. Aan
dit soort teksten op onze matrix-
borden erger ik mij mateloos.
Waar ligt dat knooppunt? Is dat
vóór of voorbij mijn bestemming?
Ik zocht en las: [Rijkswaterstaat
bedenkt de namen van onze ver-
keersknooppunten. Dat gebeurt
niet willekeurig. Er gaat een hele
studie aan vooraf. Er wordt vaak
gekeken naar de buurtschap
waarin het ligt. Het knooppunt
Kerensheide bij Stein bijvoor-
beeld is vernoemd naar een wijk.
Rijkswaterstaat schakelt vaak
heemkundeverenigingen in …] In
België staat iets anders boven de
weg: A4 X A13. Simpel, niet? Een
logischer aanduiding van een
knooppunt kan ik niet bedenken.
Men zegt wel eens: leren is iets
onbekends koppelen aan iets be-
kends. Als berijder weet je de A1
en de A2 wel te liggen. Eén kruis-
je ertussen en je hebt het knoop-
punt te pakken. In de filosofie
wordt gesteld dat analogie voor-
waardelijk is voor betekenis. Een
kruisje voor een kruispunt dus…
BOEKEN●BABBEL Voor dit zeer
speciale boek
is dit kader
veel te klein.
Het begint bij
een eerder
boek: Gödel,
Escher, Bach
geheten. Het
draait steeds
om de onvol-
ledigheidsstelling van wiskundige
Kurt Gödel. Die zegt zoiets als:
er is altijd een nieuw begrippen-
kader te vinden waarin stellingen
die waar leken, onbewijsbaar
blijken. Huh? Recursie, beste
lezers. In zichzelf gekeerde pa-
tronen. Het feit dat wij mensen
kunnen denken over en met ons
denken! Dertig jaar na GEB is er
nu het stukken leesbaarder ver-
volg. Je gaat alles anders zien.
Douglas R. Hofstadter, Ik ben
een vreemde lus, (2007),
Uitgeverij Contact
ISBN 978-90-254-2549-4
NetGen●ten Dertig jaar geleden kwam Casey
Suppose in mijn leven. We be-
grepen elkaar niet. Samen dis-
cussiëren was meer echoën dan
praten en luisteren. Het duurde
lang voordat we doorkregen dat
onze wegen zeer parallel lopen.
Net zoals mijzelf kun je Casey –
als suppoost van het Museum
voor Recursie - vinden op het
onvolprezen netwerk Mindz.com.
Volg de link en maak kennis!
www.mindz.com/profiles/casey
KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT
lll iiigggttt sssiiinnndddsss 222666 jjjaaannnuuuaaarrr iii 222000000999
(((hhhooopppeee lll iii jjjkkk))) oooppp eeeeeennn vvvoooooorrraaaaaannn---
ssstttaaaaaannnddd nnnaaaccchhhtttkkkaaasssttt jjjeee,,, nnnaaammmeeelll iii jjjkkk
dddaaattt vvvaaannn SSSEEERRR---vvvoooooorrrzzziii ttt ttteeerrr
AAAllleeexxxaaannndddeeerrr RRRiiinnnnnnooooooyyy KKKaaannn...
HHHoooeee dddaaattt zzzooo??? DDDeee NNNooovvvaaa
AAAcccaaadddeeemmmiiieee,,, hhheeettt eeeppp iiiccceeennntttrrruuummm vvvaaannn
llleeerrreeennn eeennn ooonnntttwwwiiikkkkkkeee llleeennn vvvaaannn RRROOOCCC
NNNooovvvaaa CCCooolll llleeegggeee,,, ooorrrgggaaannniiissseeeeeerrrttt
zzzooogggeeennnoooeeemmmdddeee DDDNNNAAA KKKeeennnnnniiissscccaaafffééésss...
‘‘‘OOOpppeeennn ssspppaaaccceee ’’’ ssseeessssssiiieeesss vvvóóóóóórrr eeennn
dddóóóóóórrr NNNooovvvaaa mmmeeedddeeewwweeerrrkkkeeerrrsss,,,
vvveeerrrzzzooorrrgggddd dddoooooorrr “““dddeeecccaaaaaannn””” CCCooonnnnnnyyy
DDDaaaaaannnssseeennn (((zzz iiieee fffoootttooo)))... IIInnn lll iii jjjnnn mmmeeettt
dddeee ooonnndddeeerrrwwwiii jjjsssaaadddvvv iiieeezzzeeennn vvvaaannn zzziii jjjnnn
cccooommmmmmiiissssssiiieee,,, wwwaaasss dddeee hhheeeeeerrr
RRRiiinnnnnnooooooyyy KKKaaannn gggrrraaaaaaggg ttteee gggaaasssttt ...
Verbinding?!
Wat zorgt nu dat we met elkaar in
verbinding gaan? Sta even stil bij
telefonische verkopers die in
plaats van overtuigen de
luisteraar gaan overreden. Angst
om een nee te horen? Angst voor
gevoelens? Wat als men werkelijk
vanuit verbinding contact legt en
dialoog mag ontstaan met de
luisteraar? Dan kan pas werkelijk
van binnenuit enthousiasme ont-
staan voor het nieuwe product of
dienst. Dialoog legt de basis voor
betere communicatie, wederzijds
vertrouwen, menselijk begrip en
respect, maar dat vraagt wel
persoonlijk leiderschap! Welke
keuze maak jij?
www.closer2talent.nl
Mark vd Broek
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
“This is not a Panopsis”
N°41 Febr/Maart 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● “OrgLab” test beleidskwesties
● De VL Zelfreflector staat klaar
● Etudes in Presentie
● Joost doet aan KernZorg
● Kracht zonder Macht? Bingo!
● Aandacht voor aandacht
● 100 woorden voor Presentie
Doe de VL Zelfreflector…
De grafiek hieronder verbeeldt
het profiel van de ‘ideale’ Verbin-
dend Leidinggevende. Met de VL
Zelfreflector spiegel je je er aan.
Een ogenschijnlijk simpel ‘testje’
van hooguit tien minuten. Vrij
naar Spiral Dynamics®, vandaar
die zeven kleuren. Hoe scoor jij?
Waarschijnlijk zal de Dalai Lama
dicht tegen de 100% zitten. En
Herman Wijffels zal ongetwijfeld
hoog scoren. Zij hebben het
Verbinden in hun genen zitten.
Maar dat wil nog niet zeggen dat
zij in elke organisatie volledig tot
hun recht zullen komen. De stijl
van deze mensen vereist dat ze
hoogwaardig professionals om
zich heen hebben. Dat geldt niet
voor elke leidinggevende. Dus
nee, enige afstand van de ideale
VL is waarschijnlijk prima… toch?
Je vindt de VL Zelfreflector op
www.verbindendleidinggeven.nl
NNoovvaa CCoolllleeggee dduurrfftt OOrrggLLaabb aaaann!!
ROC Nova College had op 17/18 maart haar jaarlijkse management-
conferentie. Uiteraard in het licht van het Strategisch Beleidsplan. Alle
(ruim 80) leidinggevenden van deze grote en uitgestrekte organisatie
op één vloer. Een unicum. Uitgelezen kans om de communicatiestruc-
tuur – in belangrijke mate bepaald door diezelfde leidinggevenden – in
alle openheid uit te testen: het Laboratorium voor Beleidsimplementa-
tie was een succes. Stel je voor: alle managers zo opgesteld dat ieder-
een elkander kan zien. Gekleurde petjes markeren rollen als CvB-lid,
stafmanager, opleidingsmanager etc.. Alle assen van de matrix tot
leven gebracht! En dan de casuïstiek er in. Met professionele begelei-
ding “in het lab” en monitoring “buiten het lab” werd zichtbaar of en in
hoeverre boodschappen wel op de juiste plek aankwamen en op welke
plek de besluiten nu echt vielen. Telkens bleek dat organisatiebeleid
veel meer betrokkenen (letterlijk) raakt - en behoeft - dan door
menigeen werd aangenomen. Het OrgLab heeft inzichten vergroot en
lessen aangereikt. Chapeau voor de Nova-leiders die dit aandurfden!
HersenPanne Van Saskia Tjepkema leende ik
“Als je besluit een Lerende Or-
ganisatie te willen worden, dan
ben je het al.” In onze kring van
22 MBOacademiebouwers voeg-
de ik daaraan de vraag toe:
“Wanneer ben je als organisatie
volleerd?” Geregeld treft mij de
gedachte dat ik beter weet hoe
iets begint dan hoe het eindigt.
En dat terwijl ik mijn omgeving
besproei met knap normatieve
definities van ‘na te streven
eindsituaties’. Ik noem de ex-
cellente en de gehumaniseerde
organisatie. Of de ULO: de Ul-
tieme Lerende Organisatie. Nor-
matief? Welnee. Als je dat ver-
meende eindpunt denkt te na-
deren zie je dat het Walhalla
steeds een stukje verder ligt.
Als wiskundige kan ik prima
leven met het normatieve maar
o zo relatieve begrip Oneindig.
Dat verklaart misschien waarom
ik zo stellig soms een ‘droom’
aanbeveel. Vergeef mij alsje-
blieft de verwarring die ik zo bij
sommigen teweeg breng… ∞
BOEKEN●BABBEL De Presentie-
theorie van
Andries Baart
gaat over
Aandacht
met hoofd-
letter A. De
theorie zelf
staat in een
lijvig boek.
De associatie
tussen het
‘present zijn’ en ‘presencing’ ligt
voor de hand en is in zekere zin
gepast. Baart heeft vele boeken
aan zijn gedachtengoed gewijd.
In dit boekje met diverse korte
stukjes, mijmeringen haast – hij
noemt ze etudes ofwel studies –
maakt de schrijver al veel duide-
lijk voor de beginnende geïnte-
resseerde. Een aanrader dus.
Andries Baart: Aandacht,
Etudes in presentie (2005)
Uitgeverij Lemma
ISBN 90-5931-353-4
NetGen●ten “Humaniteit vraagt een krachtige
en flexibele, bedrijfskundig goed
ingerichte organisatie.” Deze zin
is te vinden op de website van
Kernzorg, en hij komt van Joost
van Daalen. Joost richt (en richt
zich op) zorgverleningsproces-
sen. Volg zijn verandermethode
en het werk van de professional
aan het bed verloopt een stuk
doelmatiger. Door diezelfde pro-
fessionals in sterke mate in het
verbeterproces te betrekken
stijgt de motivatie op de werk-
vloer. Dat mes snijdt dus aan
twee kanten.
Een mooi
mens met
een mooie
propositie.
Een waar
voorrecht om
mee op te
trekken!
Vind Joost op
KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT
ssstttooonnnddd oooppp dddeee LLLooonnnggg LLLiiisssttt 222000000999 eeennn
dddaaattt llleee iiiddddddeee tttooottt bbb iii jjjwwwooonnneeennn vvvaaannn hhheeettt
MMMaaannnaaagggeeemmmeeennntttBBBoooeeekkkeeennnGGGaaalllaaa 222000000999,,,
gggrrraaannnddd iiioooooosss gggeeeooorrrgggaaannniiissseeeeeerrrddd dddoooooorrr
wwwwwwwww...mmmaaannnaaagggeeemmmeeennntttbbboooeeekkk...nnnlll ... EEEeeennn
BBBuuusssiiinnneeessssss BBBoooeeekkkeeennn BBBiiinnngggooo lll iiieeeppp aaalllsss
rrrooodddeee dddrrraaaaaaddd dddoooooorrr dddeee uuuiii ttteeerrrmmmaaattteee
aaammmuuusssaaannnttteee aaavvvooonnnddd...
OOOppp dddeee bbb iiinnngggoookkkaaaaaarrrttteeennn hhhaaaddd KKKzzzMMM
hhheeettt nnnuuummmmmmeeerrrttt jjjeee 222 gggeeekkkrrreeegggeeennn...
PPPuuuuuurrr tttoooeeevvvaaalll nnnaaatttuuuuuurrr lll iii jjjkkk,,, wwwaaannn ttt
nnniiieeetttsss vvvaaannn dddoooeeennn mmmeeettt dddeee eeeccchhhttteee
ssshhhooorrrttt lll iii sssttt ,,, mmmaaaaaarrr tttoooccchhh
mmmooooooiii mmmeeeeeegggeeennnooommmeeennn...
Over Present zijn…
Sil, (59) is manager en komt
voor coaching. Zijn baan staat
op het spel en hij is bang!
“Presentie is een manier van
doen waarbij de hulpverlener
zich aandachtig en toegewijd op
de ander betrekt, zo leert zien
wat er bij de ander op het spel
staat - van verlangens tot
angsten - die in aansluiting
daarbij gaat begrijpen wat in dié
situatie gedaan kan worden en
wie hij daarbij voor de ander kan
zijn. Dit kan slechts verwezen-
lijkt worden met gevoel voor
subtiliteit, vakmanschap en
praktische wijsheid.” (A. Baart)
Presentie, iets van hulpverle-
ners? En coaches/adviseurs dan?
Hilde te Riet
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner wwwwww..kkeerrnnzzoorrgg..nnuu
N°42 April 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● 4 boeken, 1 gedicht, 1 artikel
● Over taal als tool
● Over lichaam en geest
● Over meesters en leerlingen
● Over Prince en vooral prinsesje
● Over golven en deeltjes
● Over vragen en antwoorden
De Taal als Tool
Toen Kluwer Management Tools
vroeg of ik een bijdrage wilde
leveren, dacht ik meteen: ‘Daar
heb je ze weer, die methoden en
instrumenten. Wéér een schema,
nóg een model, en toepassen ho
maar. Gewoon weer een boek
erbij op de stoffige plank. En
daar dan weer een artikel over
schrijven.’ Ik stelde mij en de
redacteur voor dat ik eigenlijk
maar één management tool ken,
en dat is diens taal. Daar mocht
ik wel iets mee. Best een goed
betoog, vind ik nog steeds. Maar
ik geef toe: het gaat meer over
goed spreken dan over goed
luisteren, hoewel het een het
ander impliceert. De PDF vind je
bij deze Panopsis. Wat vind jij?
LLeekkkkeerr lleezzeenn,, lleezzeenn,, lleezzeenn…… Weekje vakantie in Luilekkerland. Zwemmen, zonnen. Kolonisten,
Risk en Rummicub met de familie. Helemaal heerlijk. Boeken mee
in de koffer. Ook eentje in de handbagage, want geen kleintjes
meer. Het lezen kon al vliegende beginnen. En dan kan ik het niet
laten. Wat ik weet, moet jij natuurlijk ook weten. Dat heet kennis
delen. Panopsis dan ook helemaal omgegooid. BoekenBabbel
gewoon vier keer. HersenPanne aan de kant voor een wonder-
schoon gedicht dat ik van een wijze dame ontving. En links: mijn
liefde voor de taal gekoppeld aan de overtuiging dat managers op
dit punt nog veel beter kunnen en moeten. Weer aan’t werk dus.
SpeakersCorner
Heb geduld met alles wat
onopgelost is in je hart
En probeer vragen
met liefde te bezien,
Als kamers die
gesloten zijn
Of als boeken in een
volslagen vreemde taal.
Zoek nog niet
naar antwoorden.
Die kunnen je nog niet
gegeven worden,
Omdat je niet in staat
zou zijn ze te leven.
En het gaat erom
alles te leven.
Leef nu de vragen.
Misschien zul je dan
geleidelijk, zonder
het te merken,
Jezelf ooit op een dag in
het antwoord terugvinden.
Rainer Maria Rilke
BOEKEN●BABBEL Ik ‘hoorde’
dit boek in
de auto
vanaf CD.
Een leuk
experiment
op zich. Dat
terzijde. De
strekking is
dat lichaam
en geest in
fantastische wisselwerking zijn.
Dat westerse geneeskunde
mager afsteekt bij de oosterse.
Uit de pen van een in het westen
opgeleide neuroloog maakt dat
het betoog nog sterker. Je kunt
het boek zoals de subtitel sugge-
reert als stressverlagend middel
zien. Lees het ook als je geen
stress hebt: “een gezonde geest
in een gezond lichaam” wordt op
onnavolgbare wijze toegelicht.
Dr. David Servan-Schreiber:
Uw Brein als Medicijn
(2003) Kosmos
ISBN 978-902151191-7
BOEKEN●BABBEL Het begrip
Meester mag
dubbel opge-
vat worden:
voor de klas
en meester-
lijk. McCourt
schrijft over
zijn ervaring
als leraar
Engels in het
middelbaar (beroeps) onderwijs.
Dit is het pleidooi voor leraren
niet te vroeg af te haken: in het
jezelf worden en blijven word je
beter. Tegelijkertijd een hart
onder de riem voor docenten
bijvoorbeeld in het MBO. Want
wat een waardevol beroep is dat
toch, en wat kun je er allemaal
niet van maken. Als je tenminste
heer en meester blijft over je
eigen leerproces. Elke school zou
dit het team kado moeten doen!
Frank McCourt: Meester!
(2005) Prometheus
ISBN 90-446-0744-8
BOEKEN●BABBEL Voor hen die
Prince-2
kennen, is
de titel aan-
leiding tot
glimlachen.
De andere
kant van
projecten
leiden, de
Rijnlandse
kant wel te verstaan. Sociaal
constructief. Met Prince-2 kom je
tot ‘output’. Met De Kleine Prinses
tot ‘outcome’. Waardenvolle
projectvoering, daar gaat het
volgens mij over. In één adem
uitgelezen. Een must als
verandering in organisaties aan de
orde is. Met als conclusie dat prins
en prinses samen een goed duo
is. Chapeau aan beide vertellers!
Nicoline Mulder en Fokke
Wijnstra: De Kleine Prinses
maakt projectmanagement
stoer (2008) Dialoog
ISBN 978-90-80812-27-7
BOEKEN●BABBEL Ik had ooit
een 5 voor
quantum-
fysica en
begreep er
heel weinig
van. En nu
snap ik het
helemaal!
Eigenlijk
heel span-
nend, die zoektochten naar het
onzichtbare. Briljante geesten
bedenken verklaringen en for-
mules die pas veel later aange-
toond werden. Een boek over
doorzetters en toevalligheden.
Over collectief leren. Heel knap
verteld. Daardoor ook een mooi
geschiedenisboek. Het geeft
inzicht in hoe denkers werken.
En laat zien hoeveel meer er is…
Manjit Kumar: Quantum –
Einstein, Bohr and the great
debate about the nature of
reality (2008) Allen & Unwin
ISBN 978-184831029-2
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
N°43 Mei 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● UMCG-CvR wil Topreferent zijn
● MBOacademies.nl is één jaar
● Sociaal [---] isme
● Slaap jezelf Slim?
● Marina verbindt en verbeeldt
MBOacademies is jarig
Twee jaar geleden startte de
bouw van De Nova Academie, de
interne ‘huisacademie’ van ROC
Nova College. Opleidingsfunctie
in het kwadraat. Integrale com-
municatie van beleid. Epicentrum
van leren en ontwikkelen.
Een jaar geleden startte de ont-
wikkelkring MBOacademies.nl.
Gestimuleerd door MBO2010
haakten steeds meer bouwers
van ‘ROC-academies’ aan en be-
gonnen met en van elkaar te
leren. Op 9 juni 2009 vierden we
tijdens de achtste ontwikkelkring
onze eerste verjaardag. We heb-
ben nu 21 MBOacademies ver-
tegenwoordigd. We onderzoeken
samen waar elke academie staat
en welke vervolgstrategie oppor-
tuun is. De ‘decanen’ weten el-
kaar te vinden. En we gaan met
genoegen een nieuw jaar in.
Meer weten over deze bijzondere
‘learning community’? Surf naar:
en lees alle weblogberichten van
verleden tot en met heden.
UUMMCCGG--CCvvRR ggaaaatt vvoooorr TToopprreeffeerreenntt Met haar 650 medewerkers is het Centrum voor Revalidatie, onderdeel
van het Universitair Medisch Centrum Groningen, een toonbeeld van
hoogwaardige kwaliteit in zorgverlening. De ambitie reikt verder, zoals
blijkt uit de titel van het Strategisch Beleidsplan: “Over Muren Heen”.
Manager Zorg Ytje Jensma: “Wij willen een topreferente en daartoe in-
novatieve en zichtbare organisatie zijn, met excellente medewerkers
die de patiënt als partner behandelen en uitblinken in efficiëntie,” Sa-
men met beleidsadviseur Mirjam Mulder voert zij de regie over het op
handen zijnde veranderproces. Met als belangrijke uitgangspunten dat
het eigenaarschap van de verandering in de lijn ligt, dat over de in-
houd van het proces dialoog gevoerd en consent bereikt moet worden,
en dat Verbeteren iets anders is dan Vernieuwen, maar beide van
belang zijn voor succes. Deze en nog meer noties vormden de inzich-
ten zoals ontwikkeld tijdens en tussen twee sessies met alle CvR-lei-
dinggevenden. De opbrengsten? Draagvlak voor de Strategische Pro-
jecten. Naast het Wat-plan ook een Hoe-Plan in aanzet gemaakt. Prak-
tische innovatietechnieken geoefend. En samen de kopij vervaardigd
voor een Veranderkrant voor iedereen. Ytje: “We zijn nu echt in actie.”
HersenPanne Ik lees de laatste hoofdstukken
van Quantum, het spannende
verhaal over de ontdekking van
de quantumtheorie, met hoofd-
rollen voor Niels Bohr en Albert
Einstein. Ik stuit op: “… The size
of the Nazi vote stunned many.
In May 1924 the party had won
32 seats, and in the December
elections that same year, just
14. In May 1928 they did even
worse, winning a mere twelve
seats and 812,000 votes. The
result seemed to confirm the
Nazis as just another far-right
fringe group. Now little more
than two years later, they had
increased their share of vote
eight-fold and were the second
largest party in the Reichstag
with 107 deputies …” Ik kan de
tekst niet uit mijn hoofd krijgen.
Sociaal nationalisme? Ik sta
voor SOCIAAL CONSTRUCTIO-
NISME. De continue dialogische
zoektocht naar betere samen-
werking. Met de dialectiek als
voornaamste hulpmiddel. Blijf
het gebruiken, beste mensen!
BOEKEN●BABBEL Beste Guus,
jouw boek
bevat meer
inhoud dan
de titel doet
vermoeden.
“Begrijp je
brein beter”
zou ook ge-
kund heb-
ben. De on-
dertitel is terecht: je kunt het
boek heel snel tot je nemen, met
de heldere index, zijn gevarieer-
de opbouw, en veel boeiende
weetjes. Prik even door de ogen-
schijnlijk ‘populaire’ titel heen.
Als professional kun je hier nut-
tige kennis uit halen. Met name
over hoe je heel efficiënt infor-
matie kunt verwerken. En hoe je
dat dan weer toepast in je net-
werkontwikkeling. En nog meer.
Guus Pijpers: Slaap je slim!
Hoe win je tijd zonder iets te
missen. 2009 Nw.A’dam
ISBN 978-90-468-0550-3
NetGen●ten Het Rijnlands
congres bracht
ons in contact
en de grote
humanist zag
dat het wel
goed zat. Als scheikundige weet
Marina Noordegraaf alles van
“verbinden”. Dat doet ze o.a.
met Mens & Inspiratie en met
Tekst & Beeld. Mooi en indruk-
wekkend zijn haar beeldende
samenvattingen van bijzondere
boeken als Alice in Organisatie-
land en The Tipping Point. Haar
diensten helpen mensen verder
leren. Genoeg gezegd. Marina’s
plaatjes zeggen nog veel meer.
KKKRRRAAACCCHHHTTT ZZZOOONNNDDDEEERRR MMMAAACCCHHHTTT
AAAlllsss wwweeerrrkkkbbboooeeekkk wwwooorrrdddttt hhheeettt mmmeeeeeerrr eeennn
mmmeeeeeerrr gggeeebbbrrruuuiiikkkttt ... DDDeee rrreeeccceeepppttteeennn
sssppprrreeekkkeeennn nnniiieeettt aaalll llleeeeeennn tttooottt dddeee vvveeerrr---
bbbeeeeee lllddd iiinnnggg,,, mmmaaaaaarrr llleeennneeennn zzziiiccchhh ooommm
‘‘‘bbbeeerrreee iiiddd ’’’ ttteee wwwooorrrdddeeennn...
ZZZoooaaalllsss bbb iii jjj dddeee mmmaaannnaaagggeeemmmeeennnttt---
tttaaallleeennnttteeennn vvvaaannn PPPaaarrrnnnaaassssssiiiaaa BBBaaavvvooo
(((222000...333...000999))) wwwaaaaaa rrr rrreeeccceeepppttt 111
(((VVVeeerrrppp lll iiiccchhhttt llluuuiiisssttteeerrreeennn))) tttooo ttt nnniiieeeuuuwwweee
iiinnnzzziiiccchhhttteeennn llleee iiiddddddeee...
OOOfff zzzoooaaalllsss bbb iii jjj UUUMMMCCCGGG---CCCvvvRRR
(((222888...555...000999))) wwwaaaaaa rrr vvvoooooorrraaa lll hhheeettt HHHoooeee---
PPPlllaaannn (((rrreeeccceeepppttt 999))) eeennn dddeee vvveeerrraaannndddeeerrr---
kkkrrraaannnttt (((rrreeeccceeepppttt 111000))) vvvoooeeerrr vvvoooooorrr
gggeeezzzaaammmeeennnlll iii jjjkkkeee aaacccttt iiieee vvvooorrrmmmdddeeennn...
EEEnnn eee iiinnnddd jjjuuunnniii iiisss dddeee VVVeeerrrttt iiicccaaallleee
DDDiiiaaa lllooooooggg hhheeettt ppprrraaakkkttt iiisssccchhh
mmmiiiddddddeee lllpppuuunnnttt vvvaaannn eeeeeennn ooonnndddeeerrrdddeeeeee lll
vvvaaannn EEErrr iiikkk MMMaaannndddeeerrrssslllooooootttsss llleeeaaadddeeerrr---
ssshhhiiippp jjjooouuurrrnnneeeyyy “““TTTooouuuccchhhiiinnnggg ttthhheee
CCCooommmmmmuuunnniii tttyyy SSSooouuulll””” ...
Goed kijken
"Mam, wat doe je?"
"Ik zet deze bloem op de foto"
"Waarom?"
"Omdat je dan zo goed kan zien
hoe mooi de bloem is. Als je van
een afstandje naar de bloem
kijkt, lijkt die niet zo bijzonder.
Maar als je er van heeeel dicht
bij naar kijkt, is ie prachtig...
Kijk maar"
Er volgt een eerbiedwaardige
stilte...
Enige tijd later klinkt het
enthousiast:
"Mam! Ik zie een heel lelijk
plantje. Die zal dan wel heeeel
erg mooi zijn van dichtbij!"
Marina Noordegraaf
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
Mirjam Ytje
Contact is de basis
voor Samenwerking
www.marinanoordegraaf.nl
N°44 Juni/Juli 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Acadroom en MBO Acadroom
● Hoe werkt ‘embedden’?
● The Connected Leader
● Otte Pieter Banga ‘support’
● Nieuwe rubriek: Mindz.kom!
● Wat iedereen steeds wist…
Dit doet de Acadroom
Een zogenoemde Huisacademie
manifesteert zich in vier typische
stadia: Opleidingsfunctie, Trai-
ningsinstituut, Integrale Beleids-
communicatie en Epicentrum
voor Leren en Ontwikkelen. Een
zich op deze manier ontwik-
kelende interne academie helpt
haar moederorganisatie een
Lerende Organisatie te worden.
De Acadroom is een onderzoeks-
instrument dat gebruik maakt
van de inzichten van het INK Ma-
nagementmodel en Spiral Dyna-
mics. Het geeft een positie-
bepaling van de Huisacademie en
een strategische richting om een
volgend ontwikkelstadium te rea-
liseren. Deze groei loopt via vier
ontwikkelpaden, die focuspunten
vormen voor de ‘academiebou-
wer’: Op de Kaart (erkend), Op
de Plank (aanbod), Op de Rit
(organisatie) en Op de Teller
(effecten). Zie www.acadroom.nl
RROOCC vvaann TTwweennttee iiss DDrroooommddeeccoorr Hoe het industrieel erfgoed de behuizing van een ROC kan worden, in
dit geval het oude Storkgebouw in Hengelo, is inderdaad een droom.
En zeker de moeite waard om eens een kijkje te nemen mocht je in de
buurt zijn. Een ROC is toch min of meer publieke ruimte. In dit geval
tevens het decor van een bijeenkomst rond de MBO Acadroom: het
ACADemie Referentie en Organisatie Ontwikkelings Model. Vijf
zogenoemde MBOacademies zaten bijeen om hun onderzoeksresultaten
met elkaar en met de onderzoekers te interpreteren.
V.l.n.r. zie je Jan ter Meer (ROC van Twente), Matina Fidder (ROC
Landstede), Wendy Klein (Research to Improve), Piet Jan Kuipers (ROC
DrentheCollege), Anky Marijnissen (ROC Nijmegen) en Rikie Oosthof
(ROC Twente). Carin Naus van ROC RijnIJssel moest al eerder weg. Vijf
gepassioneerde bouwers bezien de mate waarin hun huisacademie –
andere naam voor intern instituut voor opleiding en ontwikkeling van
medewerkers – een volgend stadium van rijpheid heeft bereikt. Dit
alles in het kader van het initiatief MBOacademies.nl, waar nog eens 16
ROC’s en hun academiebouwers bij zijn aangesloten. Wat een groei!
HersenPanne Embedded code. Huh? Piece of
cake voor web2.0-fanaten. En
voor HTML-kenners. Voorbeeld:
je hebt foto’s geparkeerd op
flickr.com. (Op zich al een pres-
tatie.) Je schrijft een weblog
(heel 2.0) en je wilt in dat blog
die fotoserie tonen. Dan zoek je
bij Flickr de “embed code” op.
Eerst zet je je blogtekst om in
html-code. Dan plak je de
flickr-embed code daar tussen
in. En dan vertaal je je blog-in-
html-code weer terug naar
normale edit-mode. En dan zie
je een mooie fotolijst tussen
jouw blogtekst. Ben je er nog?
Ik moest opeens denken aan
het ‘embedden’ van een nieuwe
medewerker in een bestaande
afdeling, of een nieuwe afdeling
in een organisatie. Meestal blijft
die zijn eigen taal spreken. Wat
wij vergeten te doen is de ont-
vangende organisatie eerst om
te zetten in de taal van het te
embedden object, dit dan pas
te embedden en dan het geheel
weer terug te zetten. Snappie?
BOEKEN●BABBEL Toen ik met
iemand over
Verbindend
Leidinggeven
sprak, maakte
zij me attent
op dit boek.
En waarachtig:
twee zielen,
één gedachte. Het gaat over de
wijze van leidinggeven die je
organisatie wendbaar maakt,
waarin het lekker werken is en
de prestaties optimaal zijn. Het
gaat dus over het bouwen aan
De Meesterlijke Organisatie. Al-
les draait om het werken aan -
en onderhouden van - de relatie
met je collega’s. Vanuit die band
ontstaat gezamenlijk presteren.
De VL Zelfreflector is niet alleen;
dit boek bevat diverse zelftests.
Emmanuel Gobillot: The Con-
nected Leader. Creating agile
organisations for people,
performance and profit.
ISBN-13: 978-0749448301
NetGen●ten Joost (Panopsis 41) zei dat ik Hil-
de moest ontmoeten. Zij bracht
me weer in contact met Otte Pie-
ter. Nog geen week later waren
we samen een klant aan het be-
dienen en vormden we een drie-
tal. Maak kennis met Otte Pieter
Banga van Banga & Partners, en
ook van Oaktree Media. Een rap-
pe denker, een warme persoon
en iemand met gezond zakelijk
instinct, die gaat voor de mens in
de organisatie. Vooral voor de
betrokkenheid van die mens, iets
waarvoor hij de ‘support team’
methode met succes hanteert:
bij grote veranderingen is het
zaak om in de zijlijn een dwars-
doorsnede van de organisatie
paraat te heb-
ben, als geweten
en als adviseur.
Een effectieve
veranderaar.
Maak eens nader
kennis, zeg ik je:
Mindz●kom!
Tijd voor een nieuwe rubriek in
Panopsis. Mindz.com is een socio-
business network, waar inmiddels
30.000 Mindzers werken aan hun
‘personal brand’. Via plaza’s, cir-
kels en events brengen zij groepen
gelijkgestemden bijeen voor stee-
vast inspirerende ontmoetingen,
soms met een ideëel, soms met
een commercieel karakter, vaak
met een combinatie van beide. Dat
kan allemaal in Mindz.com. Met
www.krachtzondermacht.nl als één
van de eerste Mindz-plaza’s, ben ik
een ‘early adopter’. Ik gebruik
Mindz zo intensief dat ik nu ‘heavy
user’ en ‘co-creator’ ben gedoopt.
Reden genoeg om in elke Panopsis
een Mindz-aspect te belichten.
Start eens bij www.mindz.com/
profiles/ceeshoogendijk. Word ook
een Mindzer en multipliceer je
contactuele mogelijkheden!
Wat iedereen wist…
Cultuur is gestold gedrag. En
gedrag is een gevolg van
iemands overtuigingen, waarden
en normen. Aldus zeggen Dilts
(logische neurale niveaus) en
Graves (Spiral Dynamics). En
Hofstede zegt iets over het
gedrag van leidinggevenden, dat
dus gestoeld is op hun set van
overtuigingen, waarden en
normen: “Onderzoek toont keer
op keer aan dat naarmate de
leidinggevenden meer het goede
voorbeeld geven, de (cultuur-)
verandering succesvoller zal
zijn”. Ja, ja, een die-kennen-we-
al-constatering, zou je zeggen.
Inderdaad, die kennen we al…
I rest my case.
Otte Pieter
Banga
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
ooppbb@@bbaannggaappaarrttnneerrss..nnll
N°45 Augustus 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Boek Huisacademies op komst
● Bouwmeester Conny Daansen
● Organisatieleren betoogd
● Daan Quakernaats kathedraal
● Ted Baartmans beoordeelt MP
● Plaza verenigt academiegilde
● Dick Simons in balans
Meester in Ontwikkeling
De Nova Academie, de huisaca-
demie van ROC Nova College is
“voor en door” de medewerkers.
Ditzelfde principe is ook van
toepassing op Huisacademies.
Conny Daansen, bouwer van De
Nova Academie, mag met recht
bouwmeester worden genoemd.
In het Huisacademiesboek vertelt
zij haar verhaal, eigenlijk meer
een spannend avontuur. Als lid
van het gilde geeft zij daarmee
glansrijk invulling aan het “voor
en door” principe. De ware Huis-
academiebouwer helpt collega
academiebouwers met bouwen.
BBooeekk HHuuiissaaccaaddeemmiieess iiss oopp kkoommsstt!! Er komt een gilde van bouwers, er is een onderzoeksinstrument, en
alle beschikbare kennis en ervaring wordt in een duoboek opgetekend.
Allemaal bedoeld om organisaties in staat te stellen hun leer- en
verandervermogen duurzaam te verbeteren. Boek 1 komt er snel aan.
Iedere organisatie heeft voor haar medewerkers wel een interne
opleidingsfunctie, een huisacademie zogezegd. Die kan doorgroeien
naar TrainingsInstituut, naar Integrale BeleidsCommunicatie, tot Epi-
centrum van Leren en Ontwikkelen. Huisacademies helpt organisaties
deze performanceverbetering te realiseren. In co-creatie met een
groeiend gilde van ‘meesters in ontwikkeling’. En met de Acadroom,
die op basis van onderzoek vervolgstappen indiceert. Praktische
expertise rond huisacademies (en lerende organisaties) komt nu
beschikbaar in een duoboek – voor bestuurders respectievelijk P&O-
verantwoordelijken. Het biedt zowel stimulans als steun voor dit
ingrijpende en langdurig bouwproces aan de lerende organisatie.
Meesterlijke meemakers helpen het Huisacademiesboek aan kwaliteit
en succes. Over de vermogens van Ted Baartmans, Conny Daansen,
Daan Quakernaat en Dick Simons lees je elders in deze Panopsis. Dan
zijn er nog Marcel van Marrewijk van Research to Improve en Paul
Quist, uitgever van verbindende boeken. O, laat het nooit ophouden…!
HersenPanne Meer en meer raak ik ervan
overtuigd dat een organisatie
kan leren. Denk nu niet meteen
aan kennismanagement. Het
gaat mij om leren iets te doen.
Daar is elke organisatie toch
voor bedoeld, om iets voort te
brengen, richting een klant, af-
nemer, patiënt? Ik durf te stel-
len dat de kwaliteit van die
gezamenlijke organisatorische
prestatie niet wordt bepaald
door wat alle medewerkers indi-
vidueel aan training en
opleiding genieten, maar door
hoe ze hun bestaande
vaardigheden optimaal samen
inzetten. Toen ik daar eens ‘we-
tenschappelijk’ in ging graven
stuitte ik op artikelen met titels
als “organisatieleren bestaat
niet, individueel leren wel” en
“het product van leren is
kennis”. Zelfs de Society voor
Organizational Learning gaat
niet verder dan teamleren. Je
snapt het al: het boek over
Huisacademies gaat het eerste
echte betoog over
Organisatieleren inbrengen.
BOEKEN●BABBEL “Ga kathedra-
len bouwen”
is een verhaal
over de angst
om kathedra-
len te bou-
wen. Controle
leidt tot angst
voor risico en
gebrek aan
passie die nodig is voor innovatie
en groei. We moeten elkaar
leren afrekenen en vertrouwen
zodat er ruimte vrijkomt om
mooie dingen te maken… Aldus
management-inspirator Daan
Quakernaat, die de wereld van
organiseren verdeelt in zwart en
wit, met een voorkeur voor wit.
Via www.quakernaat.com kun je
zijn compilatie-DVD opvragen,
en daarna
hem boeken
natuurlijk. Is
dit toch nog
een boeken-
babbel!
NetGen●ten Zoek bij Google Afbeeldingen
naar Ted Baartmans en je ziet
behoudens zijn eigen pasfoto ook
een fotootje van onze premier.
Klik daar op en je ziet Ted in een
TV-programma desgevraagd een
oordeel vellen over het leider-
schap van J.P. Balkenende en
over de wijze waarop onze
minister-president zich aan zijn
volk presenteert. Baartmans, di-
recteur van De Presentatiegroep,
doet in die reportage aan ‘walk
your talk’. Een probate kennis-
making dus, zo via Google. Ted
adviseert en begeleidt leiders in
politiek en bedrijfsleven op het
gebied van hun persoonlijke
presentatie en
helderheid van
de boodschap
die ze brengen.
Een waardevolle
meemaker van
ons duoboek!
Mindz●kom!
Uiteraard beschikt Huisacademies
over een website, te bereiken via
www.huisacademies.nl. Je komt
dan op het gelijknamige Mindz-
plaza. (En zo is het weer gelukt
het onvolprezen socio-business
netwerk Mindz.com in het zonne-
tje te zetten.) In dit geval kozen
we voor een ‘besloten’ plaza. Wil
je lid worden dan loopt dat via een
verzoek aan de plazabeheerder
(schrijver dezes). We denken
namelijk aan een gilde van Huis-
academiebouwers en willen juist
hen op dit plaza verenigen. Heb jij
niet alleen plezier, maar ook prak-
tische ervaring in architectuur en
ontwikkeling van integrale pro-
gramma’s voor duurzaam leren en
ontwikkelen in/van organisaties?
Dan zien we jou graag plaza- en
misschien wel gildelid worden.
Verstand ∞ Gevoel
Welke bestuurder toont het
inzicht en de moed zich te
richten op het verander-
vermogen van zijn organisatie?
Welke bestuurder ziet dat leer-
vermogen en verandervermogen
synoniemen zijn en richt daartoe
de juiste ‘enablers’ in? Welke
bestuurder weet op die manier
zijn organisatie te vormen tot
het excellente voertuig om met
de juiste diensten de loyaliteit
van de afnemers te verhogen?
De bestuurder die ratio en
gevoel betrekt in het
veranderingsproces en beide
elementen weet samen te
smeden tot fundament voor
organisatorisch succes.
Dick Simons
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner www.depresentatiegroep.nl
N°46 September 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● MBOacademies.nl start door
● TNT Masters is een lesje EFQM
● Slow Control intrigeert
● Boek: Turning to one another
● Mauk Mulder en Cees Maas
● Verbindend Leidinggeven plaza
● Ragfijn rijm van Rilke
TNT: meester in Masters
De TNT Masters Award is een
jaarlijkse interne competitie waar
ambitieuze afdelingen en projec-
ten met hun duurzaam geleverde
prestaties om een grote eer
strijden. Daarvoor moeten ze
hun casusbeschrijving laten be-
oordelen aan de hand van strak
te hanteren EFQM-maatstaven.
Sandra Schipper is
de trekker van dit
proces namens TNT
Post. Zij formeert
een jury van in- en
externe assessoren.
Nu de tweede keer in dat gezel-
schap verkerend voel ik mij nog
steeds leerling. Toegegeven, het
is een klus: het doornemen, be-
oordelen en scoren van de vele
inzendingen. Oefening kan ik
beter zeggen. Wat is die consen-
susbespreking met de andere
juryleden toch een feest! Organi-
satieontwikkelaars onder elkaar
in een superdialoog. Hiervoor
mag je mij ’s nachts wakker
maken. En chapeau voor TNT dat
ze dit zo weten te continueren!
DDee MMBBOOaaccaaddeemmiieebboouuwweerrss lleerreenn ddóóóórr!! Het verhaal (sprookje) van MBOacademies.nl laat zich teruglezen op
de gelijknamige website. Inmiddels zijn de academiebouwers van 22
ROC’s aangesloten bij wat wij de Ontwikkelkring noemen. Of de
‘learning community’ zo je wilt. Allemaal actief met het duurzaam
organiseren van het leren en ontwikkelen van en in hun organisaties.
Na de welverdiende zomerstop startten we ons tweede jaar met een
welgevulde zaal. Er waren oudgedienden, sommigen bouwer van sterk
ontwikkelde academies, die hun rijke ervaring graag delen. We hadden
nieuwkomers die nog veel te doen staat, maar die ook veel te brengen
hadden. Frisse ambities. We verdiepen ons in het organiseren van de
academie, geen sinecure als hij succesvol en dus veelgevraagd wordt.
Een kringlid demonstreert een ICT-oplossing om de opleidingslogistiek
te stroomlijnen. ’s Middags werken we volgens Appreciate Inquiry:
Verwoorden, Verdiepen, Verbeelden, Vormgeven, Verwezenlijken. De
bilaterale waarderende interviews halen onvermoede talenten naar
boven. Hoe complex en integraal het academieconcept ook moge zijn;
juist zo’n individuele sterkte van de academiebouwer kan het verschil
maken. William O’Brien zei: “The success of an intervention depends
on the interior condition of the intervenor.” Dit citaat komt uit een
Theory U presentatie. De U: echt iets voor onze ontwikkelkring!
HersenPanne Voor een paradox kun je mij
wakker maken. Ik ben zelf na-
melijk nogal paradoxaal. Wis-
kunde en sociaal constructivis-
me; willen regisseren van ont-
wikkeling. De Slow Control con-
ferentie op 25.11.09 vraagt mij
gespreksleider te zijn van Emiel
Eckstein en Guust Verpaalen.
Ik, gespreksleider? Een paradox
op zich. Twee ex-topmanagers
uit de tabaksindustrie. Slow?
Emiel ken ik aardig. In al zijn
dynamiek en daadkracht is hij
inderdaad Slow. Met Guust wi-
lde ik graag ook kennismaken.
Om je een idee te geven: hij
vertelde over vergaderzalen die
vernoemd waren naar sigaret-
tenmerken. “Om 12 uur in zaal
Marlboro.” Guust zorgde ervoor
dat de namen werden omgezet
in de kernwaarden. “Van 9 tot
11 in Respect.” Wát slim, wát
mooi, wat effectief! Ga Emiel en
Guust – en nog meer Slowheid -
beluisteren op Slow Control. Ge-
woon even intikken op Google
en inschrijven. 25 November!
BOEKEN●BABBEL ‘Simple con-
versations to
restore hope
to the future’
luidt de sub-
titel. Als je
daarop niet
meteen ver-
liefd wordt,
dan gebeurt dat wel op blad één
waar je een magnifiek gedicht
van Rilke kunt lezen. (Zie drie
kolommen naar rechts.) De crux
van dit mooie en ook praktische
boek: alle grote veranderingen
gebeurden omdat een paar men-
sen een bepaalde wens of hoop
tegen elkaar uitspraken. Deze
kunst van de conversatie moeten
we weer leren verstaan. En het
boek geeft alle handreikingen.
Met dank aan Marjan voor de tip.
Margaret J. Wheatley (2009).
Turning to one another. San
Francisco: Berrett Koehler.
ISBN 978-1-57675-245-9
NetGen●ten Mauk Mulder, de
gelauwerde ‘rebelse
professor van de
macht’, auteur van
Logica van de Macht
en inleider van Kracht zonder
Macht. Op hogere leeftijd dan wie
ook zou denken, en scherpzinnig!
Cees Maas, de
voormalig CFO van
ING, de eerste die
zelfkritiek betoonde
over het banken-
gedrag en alleen
daarom al een goed en wijs man.
Mauk en Cees schaarden zich on-
afhankelijk van elkaar achter
Verbindend Leidinggeven. Dertig
jaar geleden was Cees de leerling
van Mauk. Laatst zagen ze elkaar
weer. Of de tijd had stilgestaan
memoreerden zij de details van
toen tijdens die leergang. Wát
een geheugens, wat een lessen
voor Dick Simons en mijzelf. Wat
een gave ontmoeting was dat!
Mindz●kom!
Op het Mindz-plaza Verbindend
Leidinggeven staat een welhaast
oneindige reeks van blogreacties
rond de vraag: “Hoe verbeelden
wij Verbindend Leidingeven?” Op
9.9.2009, the Day of Interconnec-
tedness, kwamen de bloggers sa-
men. Gert Veenhoven nam zijn
schildersgerei mee. In de verbin-
ding ontstond ons beeld. Te be-
zichtigen bij Seats2Meet Utrecht.
Presencing?
You must give birth to
your images.
They are the future
waiting to be born.
Fear not the strangeness
you feel.
The future must enter
before it happens.
Just wait for the birth,
for the hour of new clarity
Rainer Maria Rilke
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°47 Oktober 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Vlamingen zijn voorbeeldig in AI
● Hoezo eigenlijk: non-profit?
● Spiral Dynamics bij Defensie
● HET is niet te geloven? Toch wel!
● Guust Verpaalen een alchemist?
● In digitale dialoog met Rebecca
● Gert is 2.0 geworden
Spiral Dynamics en EFQM
bij Defensie Leergangen
Sinds jaar en dag maakt The
Management Challenge deel uit
van de opleiding Middelbare
Defensie Vorming.
Bedenker en gedreven spelleider
is Willem Jan van der Veldt (links
op de foto op de rug gezien). Bij
MDV doen we de simulatie met
50 deelnemers. Het wordt altijd
als leuk en leerzaam ervaren.
Dat het spel gebaseerd is op het
EFQM Excellence Model, wist je
al. Wist je ook dat elke maat-
regel correspondeert met een
SD-waardesysteem? Vandaar dat
het inleidend college naast inte-
graal management ook persoon-
lijk leiderschap in relatie tot SD
behandelt. Zeer waardevol voor
managers, dit simulatiespel.
335500 AApppprreecciiaattiivvee IInnqquuiirryy aaaannhhaannggeerrss!! Op 15 oktober vond in het voetbalstadium te Genk de bekronende
conferentie plaats van het Lerend Netwerk “Ontwikkelen vanuit Talent
en Bezieling”. Met 330 Vlamingen en een kleine twintig Nederlanders.
Die laatsten vrijwel allemaal lid van het Nederlands AI-netwerk. Er viel
daar namelijk niet alleen wat te beleven, maar vooral ook iets te leren!
Surf naar www.vuurwerkt.be en klik de link naar het Lerend Netwerk.
Waar gaat dit over? Over het verleiden van tientallen organisaties tot
het adopteren van AI als handelingsprincipe. Doorontwikkelen vanuit
sterkten, luidt het devies. Daar kom je verder mee, zo bleek uit de
vele miniworkshops die we konden bezoeken. Het inzetje toont ons
busje met leden van de AI-werkgroep die het Vlaamse initiatief naar
Nederland wil “kopiëren”. Van links naar rechts: Marieke Cornelissen,
ondergetekende, Annet van de Wetering, Jeanette Schoonewille,
Marcel van Marrewijk en Ineke van Vlimmeren. Op de grote foto zie je
links naast het inzetje prof. Ron Fry die het publiek in tien minuten
wist te vertellen wat de waarde van Appreciative Inquiry kan zijn. Surf
eens naar http://www.mindz.com/plazas/DE_WAARDE_VAN_KRACHT.
HersenPanne Het was mijn eerste keer dat ik
Ron Fry persoonlijk kon beluis-
teren. Hij trof mij met zijn
eigenlijk simpele zienswijze:
“Als je redeneert vanuit het
verminderen van Slecht, dan
kom je hooguit bij Niet Slecht
uit; als je redenert vanuit het
verbeteren van Goed, dan zijn
de mogelijkheden onbeperkt.”
Op een ander moment zie ik op
een slide een opdeling van het
Lerend Netwerk in ‘profit’ en
‘social profit’ organisaties. De
Vlaming naast mij (met de rode
trui) zegt: “Awel, dat noemen
jullie in Holland non-profit, is
het niet?” Alleen al voor deze
opmerking was de rit naar Genk
waardevol. Wij zitten in Neder-
land nog compleet in het foute
paradigma, en het feit dat wij
spreken van non-profit organi-
saties is daar een huivering-
wekkend voorbeeld van. Ik heb
stante pede de terminologie
‘non profit’ verworpen en spreek
nu alleen nog van Social Profit
organisaties. Nou jullie nog!
BOEKEN●BABBEL Naar mijn idee
is de inhoud
van dit boek
veel mooier
dan de omslag
doet vermoe-
den. In grote
veranderingen
is altijd sprake
van een Ik, een Wij en een Het.
Er is altijd het Mooie, het Goede
en het Ware. Deze klassieke
drie-eenheid gaat voor de lezer
leven dankzij de vele direct uit
de fabriek gegrepen casuïstie-
ken. Die maken het model veel
meer dan een modelletje. In dit
geval moet je dus even door het
kaft heenkijken en zorgvuldig
verder bladeren. Een ingrijpend
veranderingsproces aangrijpend
beschreven. Waardevolle stof.
Daniel Ofman en Guust
Verpaalen (2006). HET is niet
te geloven. Van reactief nar
creatief leiderschap. Servire.
ISBN 9789021580166
NetGen●ten Guust Verpaalen mocht ik gaan
ontmoeten omdat ik tijdens de
Slow Control conferentie op
25.11 leider ben van zijn gesprek
met Emiel Eckstein, ook een ex
bestuurder uit de tabakindustrie.
Emiel kende ik al, dus ik vind het
niet vreemd meer om in welke
branche dan ook zeer verlichte
managers tegen te komen. Zo
ook Guust. Van hem komt het
allerBeste idee van Nederland om
de vergaderzalen op kantoor te
vernoemen naar de kernwaarden
van de onderneming. “We zien
elkaar maandag in Respect.”
Briljant. Guust is inmiddels zelf-
standig professional en druk met
zijn nieuwe boek, waarin de oude
alchemie één van zijn bronnen
vormt. Dat belooft wat. Zie Guust
op 25.11 in Seats2Meet of surf
meteen naar:
Mindz●kom!
Het snelgroeiende sociale netwerk
Mindz.com speelde creatief in op
de Week van de Dialoog, door de
nieuwe Digitale Dialoog module te
introduceren. Samen met Rebecca
Kanne was ik één van de proef-
konijnen, met als conclusie dat dit
weer een waardevolle toevoeging
is op de vele manieren waarop je
elkaar in Mindz kunt ontmoeten.
Onze dialoog is nog lang niet ten
einde. Om hem te volgen surf je
naar onderstaande link.
http://www.mindz.com/plazas/
Nederland_in_Dialoog/dialogues/
GERT 2.0
Onder het mom van “je gaat
het pas zien als je het door
hebt” ben ik inmiddels in
dialoog in cyberspace en kan
met droge ogen uitleggen wat
met de extensie 2.0 bedoeld
wordt. Hoewel gestart in de
context van het world wide
web zie je 2.0 te pas en te
onpas gebruikt worden (burger
2.0, makelaar 2.0, boek 2.0)
en vooruitstrevend als ik wil
zijn roep ik mijzelf dan ook uit
als Gert 2.0. Langs deze 1.0
weg mijn oproepje om mij eens
op te zoeken op Mindz.com en
te ondekken wat leiderschap,
verbindingen, emoties,
schilderijen en aikido volgens
mij met elkaar te maken
hebben.
Gert
Veenhoven
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
www.phidelity.com
N°48 November 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● ‘Krachtbron’ komt er aan…!
● NSCU verbindt academies
● Duurzame management school
● Gelezen: Blended Coaching
● Andrea Henning is wezenlijk
● De Slow Learning Community
● Andrea’s bron van jou…
Krachtbron van een Lerende Organisatie Huisacademies, gilde van acade-
miebouwers, gaat kort na elkaar
twee boeken uitgeven. Samen
ontsluiten ze de overwegingen,
drijfveren, inzichten en expertise
benodigd om in organisaties
duurzaam (verder) te bouwen
aan het leren en ontwikkelen.
‘Krachtbron van een Lerende
Organisatie’ opent met de sa-
menwerkende knuisten van
meesters Conny, Daan, Dick
Marcel en Cees. Het boek bevat
een spannende praktijkcasus,
een ronde langs huisacademies,
een nieuwe kijk op organisa-
tieleren, en het rijk geïllustreerde
kathedralenverhaal van
inspirator Daan Quakernaat.
‘Krachtbron’ komt in februari uit,
kan in januari besteld worden.
Zie huisacademies.nl.
UUnniivveerrssiittiieess eenn AAccaaddeemmiieess iinn ccoonnttaacctt…… Eind vorige eeuw onderzocht Martijn Rademakers het (Amerikaanse)
fenomeen van de corporate university. Het vormde aanleiding voor de
oprichting van de Nederlandse Stichting voor Corporate Universities
(NSCU). Tien jaar later legde Mieke Posthumus, NSCU-lid van het
eerste uur, contact met het gedreven team van Huisacademies.
Daaruit blijkt al één zekerheid:
academiebouwers vinden elkaar snel.
Inmiddels is de verbinding tussen beide ‘academie-bevorderaars’ al
danig geëxploreerd. Zo bezocht ik op aandragen van Mieke zes bij de
NSCU aangesloten ‘huisacademies’. Van de gemeentelijke West-
Friesland Academie, tot de Q8 Academy, van het Rijkswaterstaat
Corporate Learning Center tot de Leerschool van het Albert Schweitzer
Ziekenhuis. Het was elke keer thuiskomen. Elke keer een bevestiging
van de Huisacademies overtuiging dat het organiseren van het
leerproces veel verder kan en moet dan een conventionele
opleidingsafdeling of een intern trainingsinstituut. Echte
academiebouwers stellen alles in het werk om hun moederorganisatie
tot Lerende Organisatie te ontwikkelen. Samenwerking is daarbij het
trefwoord: tussen beleidsproducenten en beleidsconsumenten, tussen
staf- en lijnafdelingen en met integrale inzet van alle beschikbare
media. Dat NSCU en Huisacademies elkaar vooral willen versterken,
ligt dan ook voor de hand. Te beginnen met het opnemen van een aan
de NSCU-activiteiten en -leden opgedragen hoofdstuk in Krachtbron!
HersenPanne In het relatiemagazine van ROC
Nova College lees ik dat zij de
TNT Management School accre-
diteren met een MBO4 diploma.
En opeens ben ik heel trots.
Plaatsvervangend trots wel te
verstaan. Wat is het geval? Bij
Nova College hielp ik De Nova
Academie bouwen en wie wel
eens naar mboacademies.nl is
gesurfd, weet tot waartoe dat
heeft geleid: een landelijk rol-
voorbeeld van een huisacade-
mie. In de negentiger jaren was
ik ook al academiebouwer, maar
toen noemde ik mezelf zo nog
niet. Ik bouwde aan de Advan-
ced Learning Environment van
TNT, afgekort tot TALENT.
Belangrijk onderdeel daarvan
was de managementleerlijn
TMS: TNT Management School.
Jaren na dato – de grondleggers
zijn allemaal ruim vertrokken –
bestaat hij dus nog steeds. Ik
geloof dat ik dat nu bedoel met
duurzaam organiseren van leren
en ontwikkelen: toekomstvast.
Voer voor academiebouwers!
BOEKEN●BABBEL ‘Blended’ leren
is in feite niets
nieuws onder de
zon. Toch is er
alle reden om
dit boek als
waardevol te
beschouwen.
Ten eerste omdat ontwerpers
van leertrajecten nogal eens
consessies doen aan de principes
van het ‘blended’ terwijl dat de
effectiviteit en de efficiëntie van
het leren en het veranderen echt
ten goede komt. Tweedens om-
dat Aldert en Rob spreken van
blended coaching, wat intrigeert.
Ten derde omdat het boek vol
staat met praktijkervaringen en
dus veel meer biedt dat theorie.
Noem het een ‘wake up call’!
Aldert van Buuren en Rob
Remie (2009). Blended Coa-
ching. Organisatieverniewing
door sociaal leren. Quist.
ISBN 978-90-77983-50-8
NetGen●ten Andrea Henning ontmoette ik tij-
dens de Slow conferentie , ruim
een jaar geleden. Ik begreep dat
zij actief was met ‘learning com-
munities’ alleen had ik dat begrip
nog niet echt geleefd. Later be-
greep ik dat Andrea de facilitator
is van de (learning) community
van de vanuit Slow geïnitieerde
learning communities. Ben je er
nog? Meta-community-facilitator
dus. Verbinder van verbinders.
Mensen en organisaties die een
LC willen starten doen er goed
aan zich door Andrea te laten ad-
viseren. Om haar kringgenoten
nog meer collectieve diepgang en
‘helder weten’ te gunnen be-
kwaamde Andrea zich bij Claus
Otto Scharmer in diens Theory U,
en is zij inmiddels veel gevraagd
in groepen die het
proces van Open
Mind, Open Heart
en Open Will wen-
sen te ervaren.
Mindz●kom!
De SLOW-beweging heeft naast de
subkring Slow Control tevens Slow
Learning voortgebracht. Dit is een
werkgroep die onder meer veldon-
derzoek gaat doen naar het (mo-
gelijke) fenomeen Organisatie-
leren. Op 11 februari 2010 staat
een Slow Learning Event op de
rol, waarin onder andere de eerste
bevindingen zijn te vernemen, en
waar ook Jaap Peeters en black
belt Tai-Ki-Ken Peter Velseboer
een bijdrage leveren. Wil je Slow
Learning meemaken dan wel op
de hoogte blijven? Haak aan!
www.slowlearning.nl
(Een Mindz.com plaza natuurlijk.)
BRON
Als ik je bron zie
begrijp ik je,
ik kan bij je blijven,
nieuwsgierig zijn.
Als ik je bron zie, dan word ik
gewaar van de Mijne,
als jij mijn bron ziet dan
begrijp ik hem beter.
Als jij mijn bron ziet dan
begrijp ik me Zelf beter.
Als jij mij je bron laat zien dan
“verlicht” je jezelf.
Als ik jou de Mijne laat zien, en
je ziet hem echt,
dan verlicht jij mij.
We verlichten elkaar!
We zijn bewuster, bewuste
creatoren……..
En dat is Mijn bron.
Andrea
Henning
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner [email protected]
N°49 December 2009 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Verbindend Leidinggeven Event
● Hoe verbindend is de IM?
● Proeftijd in Twitter
● Slow Management over Leren
● Ron Crone, bakker en IM
● Conferentie IM2.0 @S2M
● Denkadviseren
Een avondje VL, wie wil dit meemaken?
Welbeschouwd mag de hiernaast
beschreven professionaliserings-
avond een succes worden ge-
noemd. Op dit moment is het
wederom versterkte VL-bestuur
druk met het ontwikkelen van
diverse diensten waaronder een
professionele leergang Verbin-
dend Leidinggeven. Het middagje
of avondje VL voor bedrijven en
instellingen is nu al beschikbaar!
Een programma van 3 uur omvat
een op de
doelgroep geënt onderzoek
met VL Zelfreflector
een verbindende
presentatie om ‘rapport’ te
maken
ludieke,
constructieve analyse van de
onderzoekuitkomsten
begeleide
dialogen a.h.v. de persoonlijke
VL-rapportages
verdieping en
vertaling m.b.t. Verbindende
Competenties
de ruimte om dit
te verbinden met de
doelen/intenties van de
organiserende instelling
Neem voor meer info en agenda
contact op met [email protected]
IInntteerriimm MMaannaaggeerrss zziijjnn ooookk VVeerrbbiinnddeenndd Afgelopen november kwamen ruim 100 interim managers af op een
professionaliseringsavond over Verbindend Leidinggeven. Onder de be-
zielende coördinatie van Ron Crone (zie NetGenoten), en het ruimhar-
tig toezicht van ORM-voorzitter Ben Dijkstra (links op de linkerfoto),
mocht ondergetekende, geflankeerd door VL-medebestuursleden, het
geinteresseerde publiek meenemen in een zeer constructief proces.
De deelnemers hadden vooraf de VL-Zelfreflector ingevuld, die met
enkele meeloopvragen tot een mini-onderzoek was omgedoopt.
Daaruit kon worden opgemaakt dat de aanwezige IM-ers gemiddeld
76% van de ideale VL scoren. En dat IM-ers die succesvol zijn in crisis-
en verandermanagement nog hoger scoren. Staat tegenover dat pro-
ject- en vervangingsmanagers weer beduidend minder verbindend lij-
ken te opereren. Wetenschappelijk gezien allemaal behoorlijk dun,
maar als voer voor dialoog deed het wat het moest doen. Na de pauze
gingen de aanwezige druk met elkaar in gesprek over welke vaardig-
heden mogelijk verder ontwikkeld zouden moeten worden, en wat dat
zou kunnen betekenen voor de professionaliseringsprogramma’s van
de Orde van Register Managers die inmiddels als Nederlandse Vereni-
ging van Interim Managers (NVIM) door het leven gaat. Voor schrijver
staat nu vast dat er vele sociaal constructieve IM-ers bestaan. Mooi!
HersenPanne Een jaar geleden zat ik tijdens
een Mindz-etentje naast ene
Erwin Blom. Wist ik veel. Bleek
de eerste Twitteraar van Neder-
land te zijn. Het heeft toch nog
een jaar moeten duren, en de
nodige aansporingen uit diverse
hoek, maar rond de Kerst ben ik
dan toegetreden tot het corps
van de korte-berichten-makers.
Ik heb mijzelf een proeftijd ge-
geven. Mindzer Kees Romkes
(@kromkes) gaf aan dat de lat
ligt bij 100 volgers na 100
dagen. Daarboven ben ik een
Birdie-blijver geworden;
eronder moet ik mij afvragen of
Twitter wel mijn ding is. Zover
ben ik nog niet, maar ik vind
het leuk en weet nog niet
waarom. Vele mensen hebben
vele aardige en nuttige zaken te
melden. De sport van het
comprimeren tot 140 tekens is
boeiend. Daar is HersenPanne
een peulenschil bij vergeleken.
En Nationaal Mental Coach Wim
de Bie is goed. Nou ja, vind mij
dus op Twitter, roepnaam:
verticaldialog.
BOEKEN●BABBEL Voor de veran-
dering dit keer
eens geen boek
in de aandacht,
hoewel… Het
kwartaalblad
Slow Manage-
ment is kwantitatief en kwalita-
tief het predikaat ‘boek’ zeker
waardig. Deze week verschijnt
nummer 11, geheel gewijd aan
Leren en Ontwikkelen. Voor een
uitgebreid artikel over Learning
Communities mocht schrijver
dezes namens MBOacademies
zijn zegje laten optekenen. Voor
een recensie van Krachtbron was
het helaas nog net iets te vroeg.
In het blad wordt ook verteld dat
er op 11.2.10 bij Seats2Meet
een boeiend Slow Learning Event
te bezoeken valt. Surf daarvoor
naar www.slowlearning.nl.
Slow Management Magazine
Bestellen of abonneren bij
www.managementboek.nl
NetGen●ten Ron Crone is een mooi mens.
Van oorsprong bakker, nu inte-
rim manager van professie. Ron
doet alles met passie. Hij is de
motor achter de professionalise-
ringsavonden van de Orde van
Register Managers, thans NVIM
geheten. Dit is iemand die men-
sen voor zich kan winnen en hen
kan mobiliseren. Een leider dus.
Ik weet eigenlijk niet zoveel van
interimmers, maar Ron is iemand
die het verschil kan maken en
dat ook doet. Laat ik het anders
zeggen: wij ontmoetten elkaar
op het Rijnlands congres. Hij or-
ganiseerde voor 100 IM-ers een
avond Verbindend Leidinggeven.
Ludiek en uniek is zijn bedrijfs-
naam: On-n-on. Ron heeft mijn
beeld van de
interim mana-
ger duurzaam
en ten positie-
ve bijgesteld!
Mindz●kom!
Interim manager Reyer Brons
pakte Mindz.com met beide
handen aan. Hij heeft niet alleen
zijn Personal Branding Pagina
netjes ingericht, maar is ook
meteen plaza Interim Manager 2.0
gestart. Met op 29 januari een
IM2.0 Event.
Via onderstaande link kom je op
het IM2.0 plaza terecht, en van
daar surf je met één muisklik naar
de inschrijving voor 29.01.2010.
www.mindz.com/plazas
/Interim_Manager_2_0
(Een Mindz.com plaza natuurlijk.)
Denkadviseren
Mijn boodschap voor jou is dat
ook jij in dit nieuwe jaar er
weer toe mag doen en
betekenisvolle relaties mag
ontwikkelen. In 2009 heeft een
cursus denkadviseren mij dat
inzicht gebracht. Hoe zou je
omgeving eruit zien als je
nieuwsgierig bent en aandacht
hebt voor de ander en je je
kunt verwonderen over het
gewone? Hoe zou het zijn om
je dagelijks te kunnen
verbazen over de vanzelf-
sprekendheden? Wat denk je
van gewoon luisteren? Zou dat
wellicht de oplossing zijn voor
veel maatschappelijke
vraagstukken? Je kunt er
gewoon zelf mee beginnen, je
hoeft op niemand te wachten.
Ron Crone
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°50 Januari 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
1.3.2010 KRACHTBRON SYMPOSIUM & BOEKPRESENTATIE
Ons meesterwerk is ophanden! Krachtbron van een Lerende Organisatie verschijnt op 1 maart 2010. Een pleidooi voor het duurzaam
bouwen aan de lerende organisatie. Seats2Meet vormt het zinderende toneel voor dit feest van en voor huisacademiebouwers (i.o.).
Via www.krachtbron.org bekijk je een preview van het boek, bestel je via voorintekening of schrijf je je in voor het Krachtbron Symposium.
Dit alles was natuurlijk niet mogelijk geweest zonder de kundigheid en tomeloze energie van meemakers Conny, Daan, Dick en Marcel. DANK!
Dankjewel Conny! Voor het mogen meemaken van
jouw kathedraal De Nova Acade-
mie. Voor je integrale leider-
schapskwaliteiten. Voor het lef
om jouw ervaring zo transparant
te delen met de Krachtbron-
lezers. Voor jouw streven naar
zo menselijk mogelijke organisa-
ties. Voor jouw attitude van een
leven lang blijven leren!
Dankjewel Daan!
Voor jouw ongeëvenaarde passie
voor kathedralen(bouwers). Voor
je ambachtelijke foto’s. Voor je
magnifieke kookkunsten. Voor je
fabuleuze champagnekennis, en
het proeven daarvan! Voor je
praktische sprekerstips. Voor je
eigenwijsheid. Voor je pakkende,
humorvolle, hoogst persoonlijke
en vooral leerzame hoofdstuk!
Dankjewel Dick! Voor jouw bemiddelend vermo-
gen. Voor het leggen van die hele
mooie contacten. Voor je geduld
en je heldere afwegingen. Voor
jouw verbindend leiderschap. Voor
je nuttige zakelijke instincten.
Voor je wijze lessen op de golf-
baan. Voor de rust die je weet te
brengen in ons dynamische gezel-
schap. Voor je responssnelheid!
Dankjewel Marcel!
Voor jouw duurzame stijl van
leven en ondernemen. Voor jouw
onuitputtelijke stroom van
ideeën en nieuwe bewegingen.
Voor jouw deskundigheid op het
gebied van ontwikkeling in de
ruimste zin. Voor het meemaken
van onze Acadroom. Voor je
zelfreflecties. Voor je continue
beschikbaarheid en bereidheid!
www.KRACHTBRON.org
N°51 Februari 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Lesje in Organisatieburgerschap
● Mini-acadroom als binnenkomer
● Is Panopsis 2.0 of helemaal niet?
● De Zwarte Zwaan is geen toeval!
● Mieke Posthumus leert het liefst
● Haak aan op krachtbron.org
● Daan Quakernaat spreekt toe
“Ik wil ook een Huisacademie!”
Een veelgehoorde kreet sinds het
uitkomen van ons boek Kracht-
bron van een lerende organisa-
tie. In feite heeft elke organisatie
al een huisacademie – de oplei-
dingsafdeling is er eentje – maar
de vraag is hoe volgroeid die is
in het perspectief van ‘duurzaam
organiseren van leren en ontwik-
kelen’. De Acadroom is hét in-
strument (www.acadroom.nl) voor
uitgebreide positiebepaling en
geeft advies over de doorgroei-
strategie. Voor hen die snel ken-
nis willen maken met het jargon
van Huisacademies, is er de
mini-Acadroom op basis van 16
kaartjes. Perfect voor een mana-
gementworkshop. Mail voor meer
info naar [email protected]
MMaasstteerrccllaassss ““OOrrggaanniissaattiieebbuurrggeerrsscchhaapp”” Onder de bezielende leiding van sectordirecteur Anja Hagenaars
(rechterfoto) en ondersteund door academiebouwer Carin Naus wil
ROC RijnIJssel in drie jaar een Lerende Organisatie worden. Een reeks
masterclasses gevolgd door het Lentefestival, vormt één van de acti-
viteiten om de medewerkers dit mooie initiatief te laten Meemaken.
Ondergetekende mocht van Huub Melis (puberbrein), Mathieu Wegge-
man (kenniswerkers) en Marc Vermeulen (organisatie) het stokje over-
nemen om het collectieve leren van een organisatie te behandelen en
koos als thema “Organisatieburgerschap”. Dit is de eigenschap die in
principe iedere medewerker bezit, maar die de moeite waard is om uit
en te na geoefend te worden. En dat deden ze, die 100 docenten, staf-
professionals en leidinggevenden die zich voor de masterclass hadden
opgegeven. Het gezamenlijk eindproduct was een Witboek met ant-
woorden op vragen als “wat is het doel van ons ROC” en “wanneer
doen we het goed”. Het proces omvatte onder meer zelfonderzoek
naar drijfveren en waardensystemen, waarderende interviews, een
heuse ‘Lagerhuis Dialoog’ (dus met andere spelregels dan in het
debat) en het samen leggen van de Sagrada Puzzel, als metafoor voor
de mate waarin je kiest om zelf een bijdrage aan het grotere geheel te
leveren. Perfect georganiseerd en gecatered door het ROC. Een genot!
HersenPanne Dit is mijn 51-ste Panopsis. Ik
begon er mee toen ik een paar
maanden zelfstandig bezig was.
Exclusieve verspreiding onder
mensen die ik ken en die mij
kennen. Bedoeld als vrienden-
dienst en dus niet als ‘spam’.
De eerste ging naar 80 mensen.
Deze gaat naar 580 adressen.
In de tussenliggende vijf jaren
ben ik beduidend twee punt nul
geworden. Beheer zo’n twintig
plaza’s, ofwel digital communi-
ties; schrijf regelmatig blogjes
of reageer op die van anderen.
Ben nu zelfs een stevige Twit-
teraar geworden. En dan toch
nog maandelijks zoiets één punt
nuls als een A4-tje in PDF, dat
je eigenlijk even moet printen
alvorens het te lezen? Wat drijft
mij in al dat 2.0 geweld tot het
maandelijks produceren van dit
vlugschrift? Eigenlijk is elke
Panopsis een combinatie van
zeven blogjes. Waarom niet
gewoon losgeblogd? Ik weet het
niet beste lezers. Wat vinden
jullie eigenlijk van Panopsis?
BOEKEN●BABBEL Lees over een
casino dat mil-
joenen steekt
in fraudebe-
strijding maar
vooral schade
lijdt door een
dompteur die
door zijn tijger
is opgegeten,
een boze medewerker met een
bommelding, een vergeetachtige
boekhouder, en de ontvoering
van de dochter van de casino-
eigenaar. Wij worden dagelijks
geconfronteerd met op
vermeende kennis berustende
aannames: “Dit medicijn heeft
niet bewezen schadelijk te zijn
en is dus onschadelijk.” Over dat
soort fenomenen en meer
schrijft Taleb werkelijk briljant!
N.N.Taleb | De Zwarte Zwaan
De impact van het hoogst on-
waarschijnlijke | 2008 A’dam
Nieuwezijds | Zie GoogleBooks
ISBN 978 90 3712 167 5
NetGen●ten Mieke Posthumus is een ervaren
huisacademiebouwer, een lerend
mens en een verbinder. Via Wim
Luteijn (ga je op deze plek nog
ontmoeten) maakte ik met Mieke
kennis. En het was ‘shared mea-
ning’ op het eerste gezicht! Als
zelfstandig professional opereert
Mieke onder de naam ‘Organise-
ren van het Leren’ en dat zegt al
genoeg. Als adviseur verbonden
aan de Ned. Stichting van Corpo-
rate Universities legde zij de ver-
binding met Huisacademies. Met
een fijn hoofdstuk in Krachtbron
als resultaat. Volgens mij gaan
we nog een boel met en van el-
kaar leren, Mieke. Met genoegen.
Mindz●kom!
Het Krachtbron Symposium annex
Boekpresentatie op 1 maart werd
bezocht door 150 deelnemers, en
nog eens 50 bestelden het boek.
Dat betekende 200 inschrijvingen
op de betreffende event-pagina.
En daarmee 200 ‘keep me posted’
leden op het bijbehorende plaza.
Daar kun je het boek inzien, en
bestellen. Je blijft op de hoogte
van nieuwe events en publicaties.
Allemaal dankzij die magnifieke
Mindz.com functionaliteit. Surf
erheen en klik op MEEDOEN!
www.krachtbron.org
Ga kathedralen bouwen!
Als wij tegenwoordig het plan
opvatten ergens een leuk klein
kathedraaltje te bouwen, dan
krijgen we meteen drie vragen.
1. Wanneer is het af? 2. Hoe
ziet het eruit als het klaar is?
3. Hoe komen we tot een slui-
tende begroting? Als wij hier
vooraf geen antwoord op
hebben, dan beginnen we er
niet aan. Wij bouwen geen
kathedralen meer, of nauwe-
lijks. Wij willen zekerheid
vooraf, risico uitbannen en
alles netjes volgens de regels.
In de Middeleeuwen was elke
steen die je op de ander sta-
pelde een overwinning. Als er
nu bij ons ergens een steen
naar beneden komt vallen is
het een nederlaag. Maar hoe
kunnen we
ooit leren
zonder fouten
te maken?
Daan
Quakernaat
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner www.organiserenvanhetleren.nl
N°52 Maart 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Standaard voor Humanisering
● Huisacademie al een begrip
● OrgPanoptics en Michel Foucault
● Vier boeken van vier vrienden
ESFHO - European Standard For Huma-nized Organizations
“Times seem to be changing
faster than organizations do and
should. The current organiza-
tional discours has still too much
emphasis on maximizing profit
and minimizing resources. We all
know this is a very short sighted
view. We all know deep inside
that there's a perspective of
sustainably performing organiza-
tions based on sustainable focus
on the well being of all stake-
holders. Let's call this the huma-
nized approach. Having a Univer-
sal Declaration of Human Rights
is apparently not enough to act
humanly in organizations. What
we need, is to change the
discours.” Zie hier een stukje
van de intro van www.esfho.eu,
een plaza
bedoeld om
de ESFHO de
wereld in te
helpen. Zie
voor meer
info aldaar!
HHuuiissaaccaaddeemmiiee iiss aall ssnneell eeeenn bbeeggrriipp……
Komt het door de metafoor van de kathedralenbouwers? Door ons logo
waarin de Sagrada Familia pronkt? Of toch door de mooie verhalen van
huisacademiebouwers in Krachtbron van een Lerende Organisatie, het
boek dat al zo’n 700 blije lezers kent? Of is het omdat organisaties de
tijd rijp vinden om aandacht te besteden aan het organiseren van hun
leerprocessen? En komt Huisacademies net op het juiste moment?
Feit is dat het Krachtbron Symposium op 1 maart jongstleden 150
bezoekers kende. Dat wij nadien al van tien organisaties hebben
gehoord dat zij daadwerkelijk aan de slag willen met hun eigen interne
academie. En dat het gilde van Huisacademies al verzoeken ontvangt
om haar deskundige ondersteuning aan te bieden. Wat we graag doen.
Mooi is de organische groei van ons gilde, met een aantal seniore
organisatieontwikkelaars annex academiebouwers die het concept van
de huisacademie graag omarmen en met Krachtbron de boer opgaan.
Een gilde van louter zelfstandig professionals waarbij de onderlinge
verbinding berust op vakmanschap, vertrouwen en de overtuiging dat
het duurzaam bouwen aan de lerende organisatie een goede weg is.
De puzzelstukken (30x30cm) zijn van ons veldonderzoek naar Organi-
satieleren, en vormen de metafoor voor de potentiële bijdrage die een
medewerker aan zijn organisatie kan leveren. De puzzel kan ook in
jouw organisatie gelegd worden. Meer weten? [email protected].
HersenPanne In mijn vorige HersenPanne
vroeg ik de Panopsislezer om
bevestiging. En die kreeg ik in
behoorlijk grote getale. Reden
genoeg om mijn Panopsis te
blijven produceren. Dus daar-
over geen misverstand. Maar ik
kreeg onlangs nog meer beves-
tiging toen ik deelnam aan een
door Paul Toebes bijeen geroe-
pen filosofisch leesgroepje. De
filosoof in kwestie: Michel Fou-
cault, die van onder andere de
panoptische (!) machtsverhou-
ding. Onder zowel deskundige
als bezielende begeleiding van
Jan Flameling. Het gaat in
essentie over het jezelf begeven
in een ‘discours’ met de moge-
lijkheid – bedoeling gaat te ver
– dat discours ‘van binnenuit’ te
veranderen. De ultieme inter-
ventie voor een paradigmashift,
maar omdat je er zelf onderdeel
van uit maakt is het eigenlijk
ook weer geen interventie. Ben
je er nog? O wat vind ik het
toch leuk dat ik mijn bedrijfje
OrgPanoptics heb genoemd!
BOEKEN●BABBEL Een boek van
een vriend.
Paul Toebes
ken ik net een
maand.
Hij is The
Humanizing
Company, dus
dat zit snor.
Paul nodigde mij onlangs uit
voor de leeskring rond Michel
Foucault. En daarvoor nog was ik
te gast bij zijn boekpresentatie.
Het heet Meesterlijk Adviseren
en volgens mij is die titel zowel
les als uitnodiging. (Moet het zelf
nog lezen trouwens.)
P.J.M.G. Toebes
Meesterlijk Adviseren,
Achtergronden en praktsche
wenken voor professionals
2010 Maklu
ISBN 978-90-46601-96-9
BOEKEN●BABBEL Een uitgave van twee vrienden.
Paul Quist is
natuurlijk mijn
uitgever van
Verbindende
Boeken.
Paul de Blot
behoeft nog
minder
toelichting.
De eerste Paul is de uitgever van
Business Spiritualiteit Magazine,
dat alweer zijn 10e nummer kent.
De tweede Paul is de bezielde
hoofdredacteur die de meest
mooie inhoud weet te vinden. Dit
keer over – iets dat mij aan-
spreekt – het idee dat organisa-
ties van zichzelf bewust kunnen
zijn…
BS Magazine Nyenrode
Redactie Paul de Blot e.a.
Uitgeverij: www.quist.nl
ISBN 978-90-77983-59-1
BOEKEN●BABBEL Een boekje van
een vriendin.
Naomi Mertens
werkt bij APS
als adviseur
van onderwijs-
organisaties.
Naomi is zowel
innovatief als
creatief en dit boekje bewijst dat
maar weer.
De titel spreekt boekdelen: De X-
factor van de leraar. Eén van de
conclusies is hoopgevend: elke
leraar heeft een X-factor.
De schoolorganisatie zou er
trouwens ook één moeten hebben,
of ontwikkelen…
Naomi Mertens e.a.
De X-factor van de leraar
Uitgave van APS (misschien
aldaar op te vragen)
Via Google vind je een samenvat-
ting in de vorm van een poster.
BOEKEN●BABBEL Een boek
van een
andere
vriend.
Guust
Verpaalen
memoreer ik
graag als
degene die
de verga-
derzalen van zijn toenmalige
organisatie vernoemde naar de
kernwaarden. “We zien elkaar
maandag in Respect.”
Guust is missionaris van het
nieuwe leiderschap: creëer crea-
tieve organismen, behaal duur-
zame resultaten en ontwikkel
verruimende inzichten. ALP staat
voor Alchemistisch Leiderschap
Proces. Leesvoor voor jou dus.
Guust Verpaalen
Een gouden kans, De missie
van modern leiderschap
2010 Uitgeverij Quist
ISBN 978-90-77983-61-4
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
N°53 Lente 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Appreciative Inquiry maal 100
● Leiden naar Talent en Bezieling
● AI Magazine ziet het daglicht
● AI in vijf stappen
● Griet en Arno zeer gewaardeerd
● Gratis download AI Magazine
● Annet Inspireert
Appreciative Inquiry
Dit gedachtegoed van David
Cooperrider is pas 15 jaar jong.
De kunst van het ‘waarderend
onderzoeken’ is (m.i.) vooral een
houdingskwestie. Er bestaat ook
het 5V-model om met AI een
groep of organisatie in de goede
beweging te krijgen. Hierbij
uitgelegd in vogelvlucht…
Verwoorden: ‘Waar wil je meer
van?’ Resultaat: definitie van
het gewenste onderwerp/thema.
Verdiepen: ‘Wat is het beste
dat er is?’ Resultaat: gedeelde
ervaringen, draagvlak, energie.
Verbeelden: ‘Wat zou er kun-
nen zijn?’ Resultaat: een uitda-
gende visie op de toekomst.
Vormgeven: ‘Wat zou er moe-
ten zijn?’ Resultaat: succes-
bepalende organisatorische en
relationele elementen voor het
realiseren van de visie.
Verwezenlijken: ‘Vaststellen
wat er zal zijn.’ Resultaat: Plan
van aanpak, in dialoog ontstaan
en gezamenlijke uitgevoerd
vanuit ieders kracht.
AApppprreecciiaattiivvee IInnqquuiirryy 110000xx oopp ddee kkaaaarrtt
Olleke bolleke is illustratief voor het AI-100
initiatief. Stel je voor: Honderd organisaties
die aan de slag gaan met Appreciative
Inquiry als benaderingswijze voor één van
hun verander- of verbeterprocessen. We zijn
ervan overtuigd dat zowel het resultaat als
de impact van het betreffende project beter
zal zijn dan zonder gebruikmaking van AI.
Wij, dat zijn de leden van de stuurgroep AI-
100: Annet van de Wetering, Jeannette
Schonewille, Marcel van Marrewijk en onder-
getekende. Anderhalf jaar geleden raakten
wij geïnspireerd door het Vlaams Lerend
Netwerk van Talent en Bezieling, waarin 90
personen van 50 organisaties zowel getraind
als begeleid werden in het hanteren van
Appreciative Inquiry: doorontwikkelen vanuit
de sterkten van mensen en organisaties.
Samen met de voorbeeldverstrekkende
Vlamingen hebben we het AI Magazine
uitgebracht dat de lezer zowel uitgebreid laat
kennismaken met de thematiek, als met de
in’s en out’s van het AI-100 initiatief, dat
tevens de titel De Waarde van Kracht draagt.
Het is natuurlijk de bedoeling dat jij of
jouw organisatie overweegt om ook
AI100 pilot te worden. Zie daartoe
www.dewaardevankracht.org.
HersenPanne Het uurde even voor deze Pan-
opsis er was. Normaliter elke
maand. Nu moest je er twee op
wachten. Het kwam er niet van;
vele zaken hielden mij bezig.
Uiteindelijk lag het thema voor
de hand. Ik ben Appreciative
Inquiry hogelijk gaan waar-
deren. Ik vind het een krachtige
plus voor mijn beroep als orga-
nisatieontwikkelaar. En daarom
wijd ik er graag een complete
Panopsis aan. Hieronder het
AIM-omslag. Probeer er aan te
komen en promoot het AI100
initiatief! Of doe mee natuurlijk.
BOEKEN●BABBEL In AI-verband hoort het boek
Leiden naar Talent en Bezieling
uiteraard op je nachtkastje thuis.
Een waarderende boekbeschrij-
ving vind je in AI Magazine, dus
extra reden om dat te gaan zien.
Lees en leer uit de AI-praktijk!
NetGen●ten Griet Bouwen en Arno Vansichen
zijn een stel. Ik ontmoette ze in
november 2008 tijdens de eerste
AI Netwerkbijeenkomst. Zij wa-
ren het die vertelden over hun
Lerend Netwerk van Talent en
Bezieling. De foto hieronder is
genomen tijdens de presentatie
van Griets boek begin juni 2010.
Griet mag zich intussen ESF-am-
bassadeur noemen. Met Arno
wandelde ik een dagje door de
Vlaamse landerijen. Wat een
mooie mensen zijn zij. Collega-
redactieleden van AI Magazine.
Op dit moment actief om Euro-
pees AI onderzoek en daarna het
AI Wereldcongres in gang te
zetten. Zie www.vuurwerkt.be.
Mindz●kom!
Zomaar twee spreads uit het
prachtige AI Magazine. Er hoort
ook een website bij. Natuurlijk een
Mindz-plaza. Je vindt daar het
complete magazine in PDF-
formaat. Surf naar
www.ai-magazine.eu
It’s your mind that creates this world!
Stelt je voor: een magazine
gebaseerd op het constructieve
gedachtegoed van Appreciative
Inquiry. Een product van inspi-
rerende en hechte samen-
werking tussen Belgische en
Nederlandse AI-ambassadeurs.
Het eerste nummer is geen
droom meer; het is er. En het
heet AI Magazine. Afgekort
AIM. In die titel zit onze
ambitie verborgen. Want stel je
toch eens voor dat mensen en
organisaties erin slagen om
vanuit kracht te verbinden?
Wat zou dat betekenen voor
onze samenleving? Daarvoor is
het benutten en ontdekken
van het scheppend vermogen
van onze gedachten van
belang.
Annet van de
Wetering
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°54 Zomer 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Vakdag verbindend leidinggeven
● Sagrada inspireert huisacademie
● Dualidentiteit en multidentiteit
● De Tussentijd: verbindend boek
● Debbie Molhuizen doet je leren
● Tussentijds Festival op 17.9.’10
● Verbinden leidt tot Verdiepen
VVaakkddaagg VVeerrbbiinnddeenndd LLeeiiddiinnggggeevveenn 1111..1100
Onze vereniging met als missie
het Verbindend Leidinggeven te
bevorderen, biedt al langer de
SpiegelReflector, om jezelf qua
VL te aanschouwen. Organisaties
kunnen de VL Matinee inzetten,
en leidinggevenden kunnen de
VL Leergang volgen. En op 11
oktober (in aansluiting op de Day
of Interconnectedness) dus onze
VL VAKDAG. Onze jaarlijkse
bijeenkomst van oude en nieuwe
leden van de vereniging. Bedoeld
om ons bestaan te herijken,
nieuw inzichten op te doen en …
te verbinden natuurlijk. Aan ons
zelf, aan elkaar en aan onze
mooie missie. Je gunt medewer-
kers toch een Verbindend Lei-
dinggevende? Geïnteresseerd in
wat vereniging VL te bieden
heeft? Wil je de VL Vakdag mee-
maken? Klik dan op MEEDOEN bij
www.verbindendleidinggeven.nl
en je bent met ons verbonden!
OOpp eexxccuurrssiiee iinn mmiijjnn eeiiggeenn mmeettaaffoooorr…… De kathedraal als metafoor voor de lerende organisatie. Het gebouw
dat nooit af is. De ontmoetingsplaats ingeweven in de samenleving. De
Huisacademie als sociaal construct dat het duurzaam bouwen aan
leren en ontwikkelen in gang zet en houdt en steeds meer meemakers
betrekt… De Sagrada Familia. Ik bezocht haar deze zomer vol ontzag.
Ik zag dingen die we in een Huisaca-
demie ook moeten meenemen. Een
museum bijvoorbeeld, met een tijdlijn
van mijlpalen in het bouwproces. De
mogelijkheid om ‘slechts’ te bezoeken,
en daardoor al geïnspireerd te raken.
Het incorporeren van elementen die
de verbinding maken met de om-
ringende organisatie. Goed kijken naar
hoe mensen leren en dit inpassen in
de academie. Een auditorium, een vi-
sitorium. Een maquette van hoe het er
straks uit gaat zien. Aandacht voor het
kleinste detail en voor elk aspect van
leren en ontwikkelen. De eenvoudigste
en tegelijkertijd stevigste bouwcon-
structie. Ambachtslieden voorzien van
moderne gereedschappen. Met deze
benadering komt jouw huisacademie
steeds beter op de Kaart, op de Plank,
op de Rit en op de Teller. Met Huis-
academies als dé bouwmarkt voor
alles dat nodig is voor de lerende
organisatie. Bezoek
www.huisacademies.nl
HersenPanne Ik worstel een beetje met mijn
dualidentiteit. Zakelijk gezien is
multipersoonlijkheid misschien
nog beter verwoord. Maar ik ga
even voorbij aan initiatieven als
Verbindend Leidinggeven, Slow
Learning, AI100, Meesterwerk
en ESFHO. Ik ben bezig met de
‘rising star’ Huisacademies. En
dan is er nog zoiets als mijzelf.
Ik ben druk doende de websites
(Mindz-plaza’s) van beide iden-
titeiten op te schroeven. Kan
dat samen, die dualidentiteit?
Volgens Ronald van den Hoff
kan dat prima. Door zijn ideeën
voel ik mij gesterkt. Op www.
ceeshoogendijk.nl vind je mij
als OrgPanoptics ‘managing the
whole’ figuur die kan Meema-
ken, Voordenken, Toespreken
en Snelschrijven. Op aanvraag
beschikbaar. En www.huisacade
mies.nl wordt meer en meer
een hoogst toegankelijke bouw-
markt voor allen die van hun
organisatie een lerende or-
ganisatie willen maken. Multi-
dentiteit is helemaal Leven3.0!
BOEKEN●BABBEL Midden in het
boek wordt ge-
sproken van
Tussentaal: de
ruimte tussen
Ik en de Ander,
de uitdrukking
van het op
zoek zijn naar
een verbinding tussen Jou en
Mij. Het boek doet iets. Het doet
de lezer Vertragen. Het sugge-
reert de lezer vervolgens te Ver-
stillen om dan te gaan Verstaan.
Het boek is een reisje met en
naar jezelf. Ergens in de verte
roept Arnold Cornelis nog iets
toe. Auteur Debbie Molhuizen
verbindt zich met de lezer. Vele
anderen reizen mee en delen
hun gedachten. En dat alles is
heel fijn leesvoer. Je verstaat de
schrijfster. Een aanrader dus.
Debbie Molhuizen: De Tussentijd,
route naar verbindend leider-
schap. 2010, Kampen: Ten Have
NetGen●ten Ik volgde de cursus Appreciative
Inquiry in villa De Tussentijd,
tevens het buro van Debbie Mol-
huizen. Ik zag dat zij een boek
ter wereld bracht, haar visie,
haar missie, haar propositie uit
het hart op papier gezet. Wij
maakten een afspraak en het
was goed. Althans: dacht ik dat
Verbindend Leidinggeven toch
vooral ook iets is dat je als ‘ma-
nager’ moet zien; Debbie maakte
mij nog eens duidelijk dat verbin-
den zich vooral op gevoelsniveau
beweegt. Ik ben blij dat we nog
lang niet uitge-
sproken zijn,
want van deze
NetGenote ga ik
nog veel leren.
Ga ook Debbie
ontmoeten!
Goed voor jezelf
en je organisa-
tie. Je vindt haar
via www.detussentijd.nu.
Mindz●kom! Op 17 september kun je het
Tussentijds Festival meebeleven.
Met de Kunst van het Zijn. Met
Effe Niks Springen. Met
Synchronicitijd. Met Appreciative
Inquiry. Met ImmensGroeien.
Een magnifieke manier om die
prachtige locatie eens te ervaren.
Je vindt het festival als event op
Mindz.com/events/ Tussentijds_Festival
ver.bin.den
~samenbinden; (innig) ver-
enigen, aaneenschakelen,
aaneensluiten, aansluiten,
associëren, binden, breien,
bundelen, combineren, conju-
geren, engageren, hechten,
koppelen, lassen, liëren, paren,
samenvatten, samenvoegen,
vastmaken, verenigen…
Diverse synoniemen voor dat
wat in mijn beleving nodig is in
onze samenleving. Ik zie voor
mij dat wij als individu in ver-
binding zijn met onszelf om
van daaruit in verbinding te
zijn met anderen. Dat vraagt
zelfinzicht, reflectievermogen
en contact met anderen. Liefst
met die personen en groepen
waar je zelf het minst mee
hebt. Daar ligt de kans tot
verdieping!
Debbie
Molhuizen
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°55 December 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psAIs Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● AI-actieleertraject “certified”
● Maak de AI-beweging mee
● AI voor symposiumgasten
● Waarderend Organiseren
● Jeannette Schonewille is AI
● Mindz.com steunt sociaal
● Palindroom als illustratie
AAII--AAccttiieelleeeerrttrraajjeecctt mmeett HHBBOO--aaccccrreeddiittaattiiee
Het AI100 initiatief manifesteert
zich in het AI-actieleertraject,
waarin de deelnemer zich gedu-
rende anderhalf jaar bekwaamt
in de AI-vaardigheden, en deze
tegelijkertijd overdraagt in zijn of
haar eigen organisatie. Lees er
alles over in de brochure op
www.dewaardevankracht.org
Op 20 januari 2011 kun je rond
deze leergang een Informatie- en
Inspiratiebijeenkomst bezoeken.
Daar kun je al je vragen kwijt
over het AI-actieleertraject.
Interesse? Stuur je mailtje naar
Op 10 februari 2011 gaat het
leertraject van start in een con-
structieve openingsconferentie.
Daarna volgen twee 2-daagsen,
vier 1-daagsen en 6-leerkringen.
Door de HBO-accreditatie pak je
een stevige fiscale subsidie op de
inschrijfkosten. Vind alles via
www.dewaardevankracht.org
IItt’’ss yyoouurr MMiinndd tthhaatt CCrreeaatteess tthhiiss WWoorrlldd Als Ben Tiggelaar het al bestempelde als een belangrijke beweging in
organisatieland, dan moet het wel wat zijn…! Appreciative Inquiry. De
kunst van waarderend onderzoeken. Doorontwikkelen van sterkten. Ik
ben de kunst niet alleen gaan waarderen, maar ben hem in de
afgelopen jaren steeds nader gaan ontdekken. Het leren is begonnen,
maar nog lang niet afgerond. Mijn enthousiasme deel ik graag met de
Panopsis lezers, die wel van enig sociaal constructionisme houden.
Het verhaal is inmiddels bekend,
maar begint een apotheose te
krijgen. Op 28 november 2008 start
vanuit het Nederlands AI Netwerk
een initiatief om 100 organisaties te
laten kennismaken met het AI-
gedachtegoed. Waarom? Omdat we
ervan overtuigd zijn dat de
‘waarderende benadering’ mensen en
organisaties ten goede komt. Geen
panacee voor elk probleem of elke uitdaging. Maar wel een goede
gewoonte die bewezen heeft grote positieve impact te hebben op
verander- en verbeterprocessen. Een goede manier van doen dus. Een
die naar mijn smaak uiteen valt in (a) een verandermethodiek langs
Discovery, Dream, Design, Destiny, (b) een individuele benadering
(waarderend interviewen) en (c) de AI-grondhouding. Een prima
kennismaking biedt ons AI Magazine – mooi hoofdstuk in ons verhaal -
dat je gratis download op www.dewaardevankracht.org. Het volgende
hoofdstuk is het AI-Actieleertraject (zie artikel links) dat een prachtig
en krachtig handvat vormt van ons AI100 initiatief, inmiddels de titel
van ons verhaal. Ga jij het verhaal meeschrijven?
HersenPanne Laatst was ik te gast bij het
www.oabdekkers.nl symposium.
Met genoegen onderhield ik
twintig geïnteresseerden over
de krachtbronnen van lerende
organisaties. Achteraf kreeg ik
van de organisatie de feedback
dat één van mijn toehoorders
stante pede naar huis wilde …
om een huisacademie te gaan
bouwen. Waarop ik hooguit kon
adviseren mij dan maar achterin
het programma te plaatsen…
Het symposium was dynamisch
ingericht en had dus ‘gaten’. En
in die gaten konden deelnemers
met individuele sprekers van
gedachten wisselen. Zelf had ik
mij niet als expert aangeboden,
maar als AI-interviewer. En zo
kreeg ik twee ‘klanten’ voor een
waarderend interview. Wát een
leuk tijdverdrijf is dat. En niet
alleen als oefening voor mijzelf.
Naar ik begrijp heeft het mijn
interviewees nieuwe inzichten
geboden, hun sterkten zichtbaar
gemaakt en hen gelouterd. Dat
is dus De Waarde van Kracht?!
BOEKEN●BABBEL De eerlijkheid
gebiedt mij te
melden dat ik
het boek nog
niet uit heb; er
staat gewoon te
veel in. In posi-
tieve zin dan.
Het boek geeft
een levendige
schets van AI in de Nederlandse
en Belgische praktijk. Na een
inleiding komt de praktijk, dan
de verdieping en dan nog de
kritische noot. In totaal 16
bijdragen van toonaangevende
AI-kundigen. Met een inleiding
van de goeroe David Cooperrider
is dit één van de aanbevolen
studieboeken voor AI-studenten
en ‘practicioners’.
Robert Masselink, Rombout van
den Nieuwenhof, Joep C. de Jong,
Annemarie van Iren: Waarderend
Organiseren. 2008, Nieuwerkerk:
Gelling ISBN 978-90-78440-26-0
NetGen●ten Tijdens een lange autorit, vanuit
Genk, waar we het eindcongres
van het Vlaams AI Netwerk had-
den bijgewoond, raakten wij
goed aan de praat, en leerde ik
Jeannette Schonewille nader
kennen. Mooi en deskundig
mens. Senior adviseur bij TNT
Management Consultants.
Belichaming van appreciative
inquiry – het liefst heeft ze ‘the
whole system in the room’. En
met 25 jaar ervaring in allerlei
functies een kenner van de
organisatie van de zorg in
Nederland. Ik zie haar nog wel
eens een ziekenhuis of
zorginstelling besturen! Heerlijk
samenwerken is het met Jean-
nette in onze
AI100 stuurgroep.
Contact leggen?
Schonewille@
tmc.tno.nl
Dan weet je je
verzekerd van een
gedegen én constructief advies!
Mindz●kom! Mindz.com, dat prachtige sociale
ecosysteem, is de infrastructuur
voor alle digitale activiteiten van
het Nederlands AI Netwerk.
Alle netwerkbijeenkomsten vind je
terug in de vorm van een ‘event’.
Voor elke AI-beweging is een pla-
za aangemaakt: het netwerk zelf,
AI-research, AI100, AI-Magazine.
Grasduin er op los, zou ik zeggen.
Een goede manier om Mindz.com
te leren kennen en misschien wel
hier en daar aan te haken…
Ben je STUDENT? Dan maak je
kans op gratis deelname aan
het AI-actieleertraject.
Zoek in Google naar ‘Mindz blog ai
studenten’ en lees wat je moet
doen. Hoort zegt het voort!
pAlIndroom
boeken schrijven
ga ik liever
snel mee stoppen
dat eeuwige getwijfel
weg ermee
~
weg ermee
dat eeuwige getwijfel
snel mee stoppen
ga ik liever
boeken schrijven
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
special
N°56 Eind december 2010 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Blogs die er niet kwamen
● Terugblik en vooruitzicht
● Over ‘sociaal gaan’…
● Digitale publieke boekenplank
● Alle NetGenoten tot nu toe
● Kalender met leuke sessies
● Droomwens voor onze oudjes
BBllooggss ddiiee mmaaaarr nniieett uuiitt mm’’nn ppeenn kkwwaammeenn
Sagrada-impressies Was in de
vakantie in mijn eigen metafoor
en zag wat Gaudi uit de natuur in
zijn kathedraal had verwerkt.
Balanced Score Card van een
Huisacademie. Oogstte lof en
respect bij ervaren academie-
bouwers. Kom ik nog op terug.
Denkadviseren Opgefokt door
een aantal LIK-ers het boek toch
maar gekocht, maar ik vond er
weinig nieuws in. (LIK: Leergang
Interventie Kunde Edu Feltmann)
Esthetiek in organisatie Kan
een afdeling of bedrijf ook ‘mooi’
in elkaar steken? En wat maakt
het dan zo mooi? Zien? Voelen?
Foucault & Mindz Wat als deze
‘discours’-man sociale media ter
beschikking had gehad? Analyse!
AJN Vademecum Duur boekje
in brievenbus met NAW van alle
kinderartsen in NL. Veel adver-
tenties. Wat moet ik ermee? Kost
dat? Hoe 1.0 wil je het hebben?
22001111 wwoorrddtt eeeenn ffaannttaassttiisscchh jjaaaarr!! Het samen met vier andere Meesters in Ontwikkeling uitbrengen van
het boek Krachtbron. En meehelpen met Society3.0, het boek van
Ronald van den Hoff. Vernieuwing bij Verbindend Leidinggeven. En ons
AI100-initiatief daadwerkelijk van de grond getild. In Purmerend een
Burgerlogicafé meegemaakt. Vele malen de bühne mogen betreden
met mijn pleidooi voor het duurzaam organiseren van het leren. En
een heleboel nieuwe mooie academiebouwers leren kennen. Qua
ondernemen was 2010 een jaar van zaaien en investeren. Qua sociaal
ondernemen was het een jaar van ontwikkelen en verbinden.
En nu dan 2011 in. Grotendeels nog ongewis. Humanisering van
organisatie blijft mijn prachtige drijfveer voor ongebreidelde energie.
Het mogen meemaken van een ‘next level’ ROC academie voelt goed,
evenals dat grote V&VN congres (hoor net dat ik voor mijn master-
class de wijnbar krijg toegewezen; top). Beginnetje maken met een
‘shared academy’ voor vijf kunstencentra. Stapje verder met het oplei-
dingshuis binnen Rode Kruis Nederland? Gaat Huisacademies, met
bouwmarktallures, dito bouwkrant en mooie partners, doorbreken?
Wie zal het zeggen. De onvolprezen Seats2Meet organisatie gunt mij
een ‘eigen’ Sagrada-zaal. In mijn ‘line of business’ is stilzitten geen
optie. Maar met zo’n thuisfront zulke vrienden en relaties voel ik mij
sterk! Ik wens iedereen in deze wereld 1000 sociaal constructieve
verbindingen!
HersenPanne Kerstvakantie 2010. Wij zorgen
graag voor de kinderen, zeker
met 1x Pfeiffer en 2x gips. We
doen ook aan opa- en omazorg,
van hartstoornis tot Parkinson.
Kerstdiner. Nog snel even een
rollatoroprit getimmerd. Natuur-
lijk blijft de klantenzorg. En de
kerstboom kreeg mandarijntjes
en vetbollen voor de vogels. En
dan hebben die 2 á 3.0 types
het over ‘sociaal gaan’. Mijn
vrouw en ik vergeten bijna
sociaal voor elkaar te gaan…!
BOEKEN●BABBEL
shelfari.com/ceeshoogendijk
Leuk speeltje om je boekenplank
te delen met de buitenwereld.
Het vertelt wat je gelezen hebt,
wat je aan het lezen bent en wat
je nog wilt lezen. Dat laatste niet
zonder commerciële bijbedoeling
natuurlijk, want dan kun je het
betreffende boek bestellen en
kado geven. (Hoeft niet hoor,
beste Panopsislezer, mijn nog te
leze stapel is nog veel te hoog.)
NetGen●ten Na 55 Panopsis mooi moment
om al die NetGenoten te eren:
Willem Jan van der Veldt | Onno
Geveke | Marc Grond | Karin de
Roo | Wim De Cleyn | Jacob de
Vries Robles | Roland Angenent|
Marcel van Marrewijk | Gert Bij |
Ed Peelen | Karin Lievers | Ory
Zurr | Frank van Elsdingen | Rob
Visser | Renze Zwerver | Albert
Cath | Arie Schaap | Fred Berg-
mans | Dick Simons | Richard
Coonen | Raymond Godding |
Kees Molenaar | Mark vd Broek | Robert Parker Brady | Marc Voor-
walt | Aldert van Buuren | Anne-
miek Boelens | Karlo Mans | Ro-
nald van den Hoff | Jeroen Blok |
Maarten de Winter | Paul Quist |
Christine Kempkes | Jos van
Snippenberg| Joost van Daalen |
Marina Noordegraaf | Otte-Pieter
Banga | Ted Baartmans | Mauk
Mulder | Cees Maas | Guust Ver-
paalen | Andrea Henning | Ron
Crone | Conny Daansen | Mieke
Posthumus | Griet Bouwen | Arno
Vansichen | Debbie Molhuizen |
Jeannette Schonewille | HELDEN!
Mindz●kom! Aan onderstaande bijeenkomsten
lever ik met genoegen een actieve
bijdrage. De roodgekleurde vind je
als event in Mindz.com. Het zoe-
ken en vinden is een praktische
kennismaking met dit mooie eco-
systeem van Society3.0. Schrijf in!
20.1.11 S2M Maarssen
Bijeenkomst Nederlands Netwerk
Appreciative Inquiry
20.1.11 S2M Maarssen
Informatie & Inspiratie middag
van het AI-Actieleertraject
27.1.11 Ede
V&VN Opleiders Congres “Durf te
leren van de toekomst.” Info op
www.vriendenvanhetcongres.nl
1.2.11 S2M Utrecht
Open Ontwikkelkring
Huisacademiebouwers
3.2.11 S2M Maarssen
Conferentie “Beyond
ProjectManagement”
droomwens voor onze oudjes
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°57 Begin januari 2011 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
Surf snel naar www.krachtzondermacht.nl want vanaf nu
kun je daar nagenoeg de complete boekinhoud gratis downloaden!
Iedereen een fantastische Verticale Dialoog toegewenst!
N°58 Januari 2011 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Huisacademies de bouwmarkt
● Door academie beste werkgever?
● Bouwgids met 80 bouwstenen
● Gert Veenhoven: meesterwerker
● Elke maand Krachtbron Café
● Sprekend Second Chance
HUISACADEMIES
de bouwmarkt Het idee lag voor het oprapen,
maar het duurde nog even. Want
we hadden nu eenmaal een
tweede boek beloofd. Krachtbron
van een Lerende Organisatie
vertelt wat een huisacademie is
en wat die kan betekenen voor
een organisatie (waarvan akte in
het hoofdartikel). In het tweede
boek Bouwstenen van een Huis-
academie zouden we gaan ‘uit-
leggen' hoe je precies zo’n aca-
demie ontwikkelt. Gaandeweg
kwamen we tot de conclusie dat
de dakdekker tot in detail kan
beschrijven hoe hij/het werkt,
maar dat elk dak anders is. Ergo,
ons boek zou een desillusie wor-
den. De oplossing lag voor de
hand: de bouwstenen zelf vor-
men het uitgangspunt. Daaraan
kan elke academiebouwer zien
wat hij of zij nodig zou kunnen
hebben. Zoals de doe-het-zelver
die bij de Praxis rondloopt. En nu
is er Huisacademies, de Bouw-
markt voor Lerende Organisaties!
Academiehouders uitgeroepen tot ‘s lands beste werkgevers
Tijdens de ontwikkelkring van academiebouwers hadden twee van
onze kringleden bijzonder goed nieuws te melden. ROC Koning Willem
1 was uitgeroepen tot beste MBO onderwijswerkgever, en Nova
College ontving de tweede prijs. De juryrapporten maakten duidelijk
dat het hebben van een eigen huisacademie doorslaggevend was.
Trots als een pauw natuurlijk. Josée Bours van het Centre for Teaching
and Learning, zoals de mboacademie van KW1 heet: “Wij zijn tien jaar
geleden opgericht. Ik weet nog dat ik mij drie jaar geleden afvroeg of
de MBOacademies-kring wel van toegevoegde waarde was, omdat we
al behoorlijk volgroeid waren. Ik kan de relatie tussen onze academie
en deze prijs goed plaatsen.” En Conny Daansen, projectdirecteur van
De Nova Academie: “Drie jaar terug hadden we nog niets van een
academie en stonden we bijna onderaan de ROC-ranglijst. Nu staat er
een huisacademie die zich met de besten kan meten, wat maar weer
bewijst dat er ook relatief snel gebouwd kan worden. En die tweede
prijs straalt inderdaad ook aardig op ons af. Welkome reclame!”
HersenPanne Op 20 december van het vorige
jaar stelde ik vast dat ik in 2010
maar zeven Panopses had doen
verschijnen. En beloofde de
lezers de achterstalligheid goed
te maken met zeven nummers
in zeven weken. Dat ging drie
keer goed. De vierde, deze dus,
valt nog net te beschouwen als
het feitelijke januarinummer.
Vanaf nu ga ik toch maar weer
maandelijks. Met bewegingen
als Huisacademies, Appreciative
Inquiry, Organisatieleren, Ver-
bindend Leidinggeven en het
meemaken van de Dag van de
Zelforganisatie heb ik trouwens
stof te over voor een wekelijkse
Panopsis. Maar ja, het moet na-
tuurlijk nog wel elke keer de
pen uit. En de lezer zou zich wel
eens overstelpt kunnen voelen.
Hopelijk dit jaar weer gewoon
twaalf nummers, misschien de
zomer eentje minder. Je vindt
op www.panopsis.org alle ver-
schenen nummers. En wist je
dat ik bijna meer Twittervolgers
heb dan Panopsislezers?
BOEKEN●BABBEL
56 Pagina’s met praktische uitleg
over het bouwen van huisaca-
demies en ook nog eens tachtig
bouwstenen in het aanbod voor
academiebouwers. Blader de
‘bouwgids’ door, download de
PDF of kies voor de Print on
Demand service. Allemaal via
www.huisacademies.nl
NetGen●ten Over meesters in ontwikkeling
gesproken. Gert Veenhoven is
om te beginnen uitermate veel-
zijdig. Vaardig met zijn hoofd en
met zijn handen. Van martial tot
visual arts. Gevoelsmens. En een
professional in organisatieontwik-
keling. Ik ontmoette hem in een
traject waarvoor wij de noemer
N-ABLE bedachten: Niemeyer
Approach for Business & Leader-
ship Excellence. Gert ziet - na
het jarenlang ‘mee-maken’ van
zijn Groningse multinational – uit naar nieuwe kringen om in of
mee te werken. Bij de vereniging
Verbindend Leidinggeven sloot
hij al naadloos
aan. Welke or-
ganisatie be-
trekt Gert bij
haar duur-
zame en pro-
fitabele ont-
wikkeling?
Via @gertveenhoven kom je
alvast meer over hem te weten.
Mindz●kom! Elke keer maak ik weer met liefde
reclame voor die 3.0 organisatie
rond Seats2meet en Mindz.com.
Onze nieuwste gezamenlijke acti-
viteit is Krachtbron Café. Namens
Huisacademies de Vrijplaats voor
Academie(mee)bouwers, elke
laatste maandagmiddag van de
maand. Waar? Bij Seats2meet na-
tuurlijk. Die ‘toevallig’ op diezelfde
laatste maandag van de maand de
Monday Meet-Up organiseert, met
nog meer kleine events en een
gezamenlijke borrel. Co-creatie!
Op www.huisacademies.nl vind je
onder het tabje events o.a. het
Krachtbron Café. Schrijf je ook in?
“Second
Chance” Een creatie van Gert Veenhoven.
(Wel gepast in de optiek van
duurzaam ontwikkelen.)
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner want ook beelden
kunnen spreken…
Martine Lakerveld, hoofd HRM Nova College, neemt haar 2
e prijs in ontvangst.
N°59 Februari 2011 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● AI100 Actieleertraject gaat los!
● AI beproefd in een wijnbar…
● Over een constructief boek
● Joep de Jong is meester in AI
● Moodle of gewoon Mindz?
● Doelgericht Dromen
● Sociale onderneming AI100
AImasters bij V&VN
De prachtige driehoekige wijnbar
van De Reehorst was het decor
waarin ik twee keer 50 master-
classdeelnemers mocht verleiden
tot het wederzijds waarderend
interviewen. Een genot om te
zien hoe snel men het AI-script
oppakt en hoe constructief de
gesprekken verlopen. Dit alles als
onderdeel van het jaarlijkse
congres van VenVN, de vereni-
ging van opleiders in de zorg.
Prachtig om mee te maken! Een
uitgebreid verslag van de
masterclass, en van alle andere
workshops van het congres, vind
je op de website genaamd
www.vriendenvanhetcongres.nl
AI100 actieleertraject van start Het begon eind 2008 in het Nederlands Appreciative Inquiry Netwerk
met een voorbeeldig verhaal van een Vlaams Lerend Netwerk. En
begin 2011 startte in Nederland de eerste lichting van het AI100 Actie-
Leertraject, bedoeld om zo veel mogelijk organisaties in contact te
brengen met AI als constructieve en impactrijke verbeterbenadering.
Het AI Actieleertraject is een leergang van anderhalf jaar. De deelne-
mer ontwikkelt zich in drie AI-dimensies: de methode (voor het effec-
tief in gang zetten van een veranderproces; de technieken en vaardig-
heden om dit proces te begeleiden en – ongetwijfeld de meest uitda-
gende dimensie – de waarderend onderzoekende grondhouding. De
leergang wordt uitgegeven door de ‘sociale onderneming’ AI100, die
zich inmiddels mag verheugen in partnerschappen met organisaties die
het initiatief een warm hart toedragen en het met raad en daad steu-
nen. Het leertraject is HBO-geaccrediteerd: het levert studiepunten op
in het kader van een masterprogramma. De opzet van het leertraject
vraagt dat de deelnemer beschikt over een ‘achterban’ of ‘doelgroep’
die door hem- of haarzelf betrokken gaat worden in de AI-werkwijze.
Dit alles vanuit de overtuiging dat dit het effect van het betreffende
‘project’ zal vergroten. Want daar doen wij – Annet van de Wetering,
Jeannette Schonewille, Marcel van Marrewijk en ondergetekende – het
namens www.AI100.org voor: constructievere mensen en
organisaties!
HersenPanne AI100 is een zelfbenoemde So-
ciale Onderneming. Hoezo ver-
eniging of stichting of VoF of
welke rechtspersoon dan ook?
We zijn geïnspireerd door het
(op 11.04.2011 te verschijnen)
boek Society3.0 van Ronald van
den Hoff. Hij introduceert erin
de Sociaal Economische Entiteit.
Een al dan niet tijdelijk waarde-
creatie-netwerk dat ‘in zichzelf
bestaat’; dat geen extra duiding
nodig heeft anders dan de
missie waarin de deelnemers
zich verbonden hebben; dat
niet zit te wachten op
overtollige administratieve
rompslomp. De deelnemers aan
de SEE zijn doorgaans
zelfstandig genoeg… Sprak ik
vroeger wel eens van
‘gelegenheidscoalitie’, dan is de
SEE daarvan de duurzame va-
riant. Een perfect construct
voor een heldere missie vanuit
een tegelijk omlijnde als open
organisatievorm. Met de SEE-
genoten als personen in plaats
van rechtspersonen. Dat is
onder-nemen in zijn zuiverste
vorm!
BOEKEN●BABBEL Maarten de Win-
ter is een con-
structief consul-
tant. Al jaren be-
zig met de ‘op-
hoping’ van werk
in organisaties,
de bijkomende
vaak onnodige
werkdruk en hoe daar verbete-
ring in aan te brengen. Zijn op-
lossing is Yin en Yang, stevig en
zacht tegelijk: enerzijds – met
de TaakTuner – de werkvoorraad
heel helder in kaart brengen. En
dan de informatie zo presenteren
dat het uitnodigt om er een ge-
zonde en open dialoog over te
voeren met de leiding. Mijn inter-
pretatie natuurlijk. In het boek
heet het dynamisch capaciteits-
management. Ik breng het met
genoegen onder jouw aandacht.
Het Sjoelbaksyndroom
de aanpak van werkdruk voor een
betere organisatie.
Zie www.sjoelbaksyndroom.nl
NetGen●ten Joep de Jong is kunstenaar in
waarderend onderzoeken. Appre-
ciative Inquiry. Strenght based
apprach. Co-auteur van het boek
Waarderend Organiseren. Ik ont-
moette Joep aanvankelijk in het
AI-netwerk en later bij het AI-
Dialoogdiner en beluisterde zijn
ervaringen als Training & Deve-
lopment Director bij British Tele-
com, en hoe zijn AI-benadering
deze afdeling blijvend succesvol
maakte. Joep is op dit moment
de leidende kracht van Van Harte & Lingsma. Ik ben daar nu een
paar keer op bezoek geweest en
denk dat ‘zijn effect’ heel merk-
baar is. Elk ge-
sprek met Joep
is als een uitje,
met vrienden en
mooi weer en
goede verhalen.
Als ‘chair’ van AI
International
reikt zijn bijdra-
ge tot ver over
onze grenzen.
Een gewaar-
deerde relatie!
Mindz●kom!
In een nummer van het magazine
O&O las ik over Moodle, een leer-
omgeving gratis aangeboden door
een idealistische Australiër, voor-
zien van allerlei functionaliteit om
digitaal leren en samenwerken
mogelijk te maken. Meer weet ik
er nog niet van, dus op het gevaar
af te snel te oordelen moest ik di-
rect denken aan Mindz dat even-
eens een blog, een wiki, een faq
en nog veel meer functies bevat.
Misschien dat iemand een vergelij-
kend warenonderzoek zou willen
doen? Hoe dan ook, het AI Actie-
leertraject gebruikt Mindz-cirkels
als digitale leeromgeving voor
haar deelnemers. Helaas onzicht-
baar voor de buitenwereld. Maar
die kan toch redelijk meegenieten
van de informatie op het publieke
Mindzplaza De waarde van kracht,
te vinden via www.ai100.org.
Droom & Doel In januari 1985 kreeg ik van een
dierbare vriend, Walt Hopkins,
de zin "A Goal is A Dream taken
Seriously" mee. Sindsdien vraag
ik mensen regelmatig naar hun
serieuze dromen. En keer op
keer merk ik dat dat vaak
aanleiding geeft om belangrijke
dingen met elkaar te delen en te
bespreken op een zodanige
manier dat er tijd en ruimte voor
is. Blijkbaar raken die aan onze
kern, hebben ze te maken met
de zingeving van ons bestaan.
Zou het kunnen dat als we meer
in elkaars serieuze dromen
geïnteresseerd zouden raken, we
ons echt zouden kunnen
verbinden en delen een
werkelijkheid wordt?
Joep de Jong
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°60 Maart 2011 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Het boek Society 3.0 is uit!
● Boek inclusief masterclass
● Ronald van den Hoff revisited
● 11 April naar het boekfeestje?
● Ronald en Cees in co-creatie
● Haiku 3.0
Gratis Masterclass?
Surf naar www.society30.com en
bestel het gelijknamige boek.
Doe dat voor 11 april en je krijgt
een ticket voor een masterclass
van de auteur. Dit klinkt wat
reclame-achtig - en de schrijver
dezes wil ook niet ontkennen dat
hij de promotie van Society 3.0
van harte ondersteunt – maar er
is meer aan de hand. Society3.0
is meer dan een boek. Het is …
een society! De website (i.o.)
bevat het boek nogmaals, maar
dan in stukjes waar je te zijner
tijd op kunt reageren en
aanhaken. Typische 3.0 leveran-
ciers zullen zich er graag neste-
len. Society 3.0 is een discours!
Vanaf 11 april kent Meeting Plaza
Utrecht een heuse Society 3.0
vleugel. Om het discours een
plek in de samenleving te geven.
Een boek voor wereldmensen! “…U en ik leven in een tijdsgewricht. Er is
geen ontkomen aan. De dynamiek giert
om ons heen. Wat vandaag zeker lijkt is
morgen al anders. Het is crisis. Ons
bancaire systeem faalt en sleurt ons mee
in een economische neergang die zijn
weerga niet kent. We komen tot stilstand.
Waar je kijkt zie je files. Crisis. Toch zijn
onze technologische en sociale mobiliteit
groter dan ooit. Onze wereld lijkt in een
hogere versnelling te zijn geraakt. Maar
waarom draaien haar wielen dan niet? Het
is voor ieder weldenkend mens duidelijk
dat ons land structureel ontspoort. In
onze hang naar steeds sneller en groter
en beter hebben we onszelf geblokkeerd…”
Aldus begint Society 3.0 het magnus opus van Ronald van den Hoff.
“When the winds of change are blowing, some people are building
shelters and others are building windmills.” Ja, dit boek gaat over het
duurzaam aanwenden van energie. In dit geval de energie van de
zogenoemde wereldmensen, die in dit boek worden aangesproken en
aangespoord. Aangespoord om in wederkerigheid nieuwe waarde te
creëren. De keten is uit, het netwerk is in. 450 Pagina’s lekker lees-
bare logica van een man die er over mag schrijven: hij heeft zijn eigen
organisatie 3.0 gebouwd en dat proces mag als lerend worden
beschouwd. Eindelijk staat het boeiende en inspirerende verhaal van
deze ontwikkelingsgerichte goeroe op papier. Maar je hoort hem nog
steeds praten, op zijn karakteristieke, veel wetende, tot de verbeel-
ding sprekende manier. Een boek om helemaal uit te lezen. En verder!
HersenPanne Over de wederkerigheid tussen
een zelfstandig professional en
een organisatie met hart voor
zelfstandig professionals. Maart
2008. Mijn boek Kracht zonder
Macht komt uit. Uitgever Quist
weet een leuk zaaltje. Het heet
Seats2Meet en ik krijg er ook
een website bij. Plaza noemen
ze dat daar. Alle bezoekers van
mijn boekenfeestje vormen na-
dien een sociaal netwerkje. Ik
ben inmiddels tientallen plaza’s
verder, mag meedenken over
de ontwikkeling van Mindz, laat
me door Ronald informeren
over schaalbaarheid en waarde-
creatie. Ben redactioneel be-
trokken bij de totstandkoming
van zijn boek, dat is inmiddels
geen geheim, en het tekent ons
onderling vertrouwen. De laat-
ste verbindende geste heet Sa-
gradazaal. Een zaal in de
Society3.0 vleugel van Meeting
Plaza Utrecht behangen met
een expositie van mijn Huisaca-
demiese metaforen Sagrada en
Ecokathedraal. Zó gaaf!
BOEKEN●BABBEL Ondergete-
kende had al
snel het boek
in handen en
het voelt goed
aan! Wat zegt
de flaptekst?
Society3.0 is
een hoopvol
lees- en doeboek voor iedereen
die zich realiseert dat onze
huidige samenleving toe is aan
een nieuw waardesysteem.
Society 3.0 biedt visie en vraagt
om visie. Alles in dit lekker
leesbare boek draait om jou als
wereldmens en jouw rol in
Society 3.0, een aanlokkelijk
perspectief. Deel 1 brengt
verbijstering en onbehagen over
een regentesk Nederland. In deel
2 rolt Internet als een vloedgolf
over je heen. Leer er vooral op
te surfen. En deel 3 promoveert
jou tot mee-maker van
organisatie 3.0, en daarmee van
Society 3.0.
NetGen●ten Dit is de eerste keer in de zestig
exemplaren tellende historie van
Panopsis dat een NetGenoot voor
de tweede maal figureert. Mis-
schien omdat de netgenoot zelf is
veranderd? Of omdat schrijver
dezes zijn interpretatie moest
aanpassen? Feit is dat Ronald
van den Hoff al te zien is in april
2008, in Panopsis nummer 32. Ik
etaleerde hem toen nog als 2.0.
En dat nu zal ik bij deze herzien.
Ronald is (of was het al maar
dan zag ik het nog niet) “full
3.0”. En veel meer hoef ik niet te
vertellen, want deze hele
Panopsis vormt zijn eerbetoon!
Volg hem op Twitter via
@rvandenhoff.
Mindz●kom! Je snapt het natuurlijk al. Alle
sociale media ondersteuning
inzake Society3.0 verloopt
natuurlijk via het onvolprezen
sociale ecosysteem Mindz.com.
En als je nu surft naar
http://www.mindz.com/events/
Boeklancering_Society_3_0___The_party
dan kun je misschien nog een
plekje verwerven voor het feestje
op 11 april van 19 tot 21 uur bij
Seats2Meet, inclusief gratis boek!
Werkt bovenstaand linkje niet zo lekker, surf
dan naar www.society30.com en kies tabblad
Events. Daar vind je de link naar het Feestje.
Speed action network
Connections interactions
Are you still around?
Ronald van den Hoff
(Haiku schrijver)
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°61 April 2011 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Expeditie Ecokathedraal
● Zelforganisatie meemaken?
● Iris Meerts organiseert Z11org
● Samen op lezen? Sloterdijk!
● Krachtbron Café exposeert
● Confucius wist het allang
● Parrèsia als competentie
Wil jij de Dag v.d. Zelf-organisatie meemaken?
De dag zelf is op 9 november ge-
pland. Maar de voorbereidingen
zijn al op 2 mei begonnen,
samen met een kleine dertig
‘community managers’. Wil jij
ook aan deze ‘beweging’
meedoen? Zie dan plaza
Zelforganisatie op Mindz.
Academiebouwers bezoeken Ecokathedraal Op 26 april bezochten vaste
en adhoc leden van de Huis-
academies Ontwikkelkring de
Ecokathedraal. Dit ‘bouw-
werk geen gebouw zijnde’
heeft dankzij haar Stichting
Tijd een oneindig bestem-
mingsplan. Wat bouwmees-
ter Louis le Roy in de afge-
lopen 40 jaar deed ontstaan
is een ecosysteem met een
bijzondere energie. Mede
dankzij Tijd-voorzitter Peter
Brinkman was de expeditie
een magische ervaring. En
dan te bedenken dat wat je
aan bouwsels ziet slechts de
fundamenten zijn van wat er
in het jaar 3000 zal staan…
Huisacademiebouwers zijn
lerende mensen die duurzaam bouwen aan lerende organisaties. Ze
treffen elkaar in ontwikkelkringen zoals www.mboacademies.nl en
(nieuw) www.bouwacademies.nl. Het gilde genaamd Huisacademies is
groeiende, in termen van academiese klanten, meebouwers en binnen-
kort ook ‘filiaalhouders’. Ook een academiebouwer? Haak aan op het
plaza www.huisacademies.nl. Anderszins geïnteresseerd in Lerende
Organisaties? Haak aan op www.krachtbron.org. Persoonlijk
kennismaken? Bezoek elke laatste maandag van de maand ons
Krachtbron Café. Google ‘Mindz Event Krachtbron Café’ voor alle info.
HersenPanne Laatst belde Wiljo mij met de
mededeling dat hij voor zijn
scriptie academies en hun aca-
demiebouwers wil onderzoeken.
En aangezien de conventies
vragen om fundamentele kennis
vroeg hij mij of ik relevante
literatuur kon noemen. Ik sta-
melde. Een academie is niet
gegrondvest op onderwijskunde
want het is een organisatorisch
construct. Maar de beschikbare
organisatiekunde is veeleer dui-
dend dan dat het oplossingen
aanreikt voor het adequaat be-
invloeden van complexiteit. Dus
brabbelde ik wat over de Struc-
turation Theorie van Giddens en
over het feit dat mijn prof Hugo
Letiche het sociaal constructio-
nisme in de organisatiekunde
mist. Uiteindelijk kwam bij The
Tempered Radical, degene die
vanuit loyaliteit met zijn orga-
nisatie deze zonodig beschimpt
en bestrijdt. Ik ken eigenlijk
maar één boekje dat dit raakt:
Parrèsia – Vrijmoedig spreken
en de waarheid – M. Foucault.
BOEKEN●BABBEL Dit boek heb ik
nog niet uit en
ik wil het je toch
al aanbevelen.
Ik denk dat het
van belang is.
Een citaat: “Het
wordt tijd dat
we gaan inzien
wat de mens eigenlijk is: het or-
ganisme dat uit herhaling ont-
staat.” Peter Sloterdijk maakt
onderscheid tussen de ongeoe-
fende en de geoefende annex oe-
fenende (lerende?) mens. En
volgens mij vertoont dat mens
vele overeenkomsten met het
Wereldmens van Van den Hoff in
Society3.0. Over dat mens moet
zoveel mogelijk geschreven en
gelezen worden. Misschien dat
we ons er dan naar gaan
gedragen… Het zal de nodige
oefening vergen!
Peter Sloterdijk, Je moet je leven veran-
deren (2011 NL vertaling), Amsterdam,
Boom ISBN 978 90 8506 8440
NetGen●ten Het was tijdens het Slow Event
Chaos & Orde. Mandelbrot vorm-
de ons verbindende woord. Hij
was de bedenker van het woord
‘fractal’, en dat zichzelf herhalen-
de patroon heeft veel met zelfor-
ganisatie te van doen. Iris Meerts
is directeur van de Stichting Zelf-
organisatie. Man en kinderen,
hardlopen en taarten bakken
vormen haar andere passies. Iris
poogt het fenomeen “Z11org” op
diverse manieren te bevorderen.
Zo faciliteert zij collectieve subsi-die-aanvragen voor ondernemers
die in gezamenlijkheid willen in-
noveren. Iris was organisator van
de Dag van de Vrijwilliger en
bracht zo vele van dergelijke or-
ganisaties bijeen. En dit jaar (op
9/11/11) dus
alweer de derde
Dag van de
Zelforganisatie.
Hoewel Iris veel
in haar mars
heeft staat ze
altijd open voor
cocreatie. Dus:
Mindz●kom! Ben je een fan of meemaker van
de Lerende Organisatie? Kom dan
eens buurten bij Krachtbron Café,
maandelijks georganiseerd door
Huisacademies. Het valt samen
met de MondayMeetup van
Seats2Meet: samen borrelen dus!
Krachtbron Café is gelardeerd met
de ‘kathedralen-expositie’ die op
zich al voor de nodige gesprekstof
zorgt. Drempelloos en kosteloos.
Inschrijven via het tabblad Events
op www.huisacademies.nl. (Een
Mindz.com toepassing uiteraard.)
De juiste taal
Aan de Chinese wijsgeer
Confucius werd eens gevraagd:
“Wat zou u doen als u geroepen
werd om het land te besturen?”
Confucius antwoordde: “De taal
goed gebruiken.” Zijn leerlingen
keken hem niet-begrijpend aan.
Confucius vervolgde: “Als de taal
niet goed gebruikt wordt, komen
woorden niet overeen met de
werkelijkheid. Dan blijven de
dingen die gedaan moeten
worden, ongedaan. Het gevolg is
dat het goede en het schone
wegkwijnen, het recht zijn loop
niet heeft, de mensen in
verwarring raken en de
samenleving uit elkaar valt.”
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org
Speakers Corner
N°62 Mei/Juni 2011 Pan●psis is een uitgave van
OrgPanoptics te Rijswijk, exclusief voor relaties,
onder redactie van Cees Hoogendijk
[email protected] 0616 682098
Pan●psis Nieuws- en Inspiratiebulletin voor Managers en andere Organisatoren
In deze Pan●psis:
● Louter leerzame bezigheden
● Krachtbron Café
● AI100 nieuwe leergang
● Live Demo Management Game
● Naar Ecokathedraal en Sagrada
● Vijf maal inspiratie aangeboden
● Gevraagd: tips voor leerkringen
29.8.11 het zevende
Krachtbron Café
Vrijplaats voor fans van de leren-
de organisatie. Begeef je onder
de ‘meesters in ontwikkeling’!
Elke laatste maandag bij
Seats2Meet tijdens de Society3.0
Monday Meetup (met borrel!).
Inschrijven via tabblad Events op
www.krachtbron.org.
Welk event ga jij meemaken? Deze Panopsis is geheel gewijd aan constructieve bijeenkomsten die
jou uitnodigen tot meemaken. Ga je nog op vakantie? Veel plezier!
Ben je terug als je dit leest? In beide gevallen voldoende reden om je
agenda maximaal te vullen met deze verfrissende en leerzame events.
Hieronder vind je bijeenkomsten die ik een warm hart toedraag en
daarom graag bij je aanbeveel – omdat ik zelf ook op een of ander
manier meemaker ben. (Van overige hier genoemde activititeiten ben
ik zelf(s) mede-veroorzaker… dus evenzogoed warme aanraders.)
09.09.11 Ubuntu Circle – kringdialoog, communaal constructivisme.
Zie www.ikbenomdatwijzijn.info. Schrijf in via www.ubuntucircle.nl.
20.10.11 Hoe-Congres – een congres van o.a. Triam Float over
‘lerend werken’ dat haar eigen thema uitoefent. Lees meer via deze
prezi http://prezi.com/jxunvd4gwbux/hoe-congres/ #HOEcongres
31.10.11 Louis le Roy lezing – de jaarlijkse ‘viering’ van allen die
betrokken zijn bij De Ecokathedraal. Met ondergetekende als spreker…
Agendeer alvast en kijk t.z.t. voor details op www.stichtingtijd.nl
09.11.11 Dag van de Zelforganisatie – de Rotterdamse Doelen
moet helemaal vol komen! Met Frans de Waal en Ronald van den Hoff
en heel veel zelforganisatie natuurlijk. Zie www.z11org.nl. #z11org
25-28.04.12 World AI Conference – De vorige keer was het in
Nepal en straks in Gent: Appreciative Inquiry op wereldschaal, in een
bruisende vierdaagse. Zie www.2012waic.org. #2012waic
21.9.11 start de 2e
AI100 actieleergang Appreciative Inquiry vervat in
een HBO-leergang, ter waarde
van een bachelor-minor (60EC).
Voor managers, projectleiders,
en stafprofessionals die hun
‘missie’ willen verrijken en ver-
sterken met de waarderende
benadering. Confrontatie met je
eigen AI-grondhouding. Zestien
studiedagen, vijftien maanden
doorlooptijd. Praktijk leren!
Download de brochure, ons AI
Magazine en het studiepro-
gramma vanaf www.ai100.org.
Bij voldoende deelnemers gaat
in september de tweede lichting
van start. Maak je interesse
kenbaar via [email protected].
26.9.11 ervaar
The Management
Challenge® Ruim 6000 managers en profes-
sionals speelden het in de afge-
lopen vijftien jaar. Ervaar de zin
en het effect van integraal lei-
dinggeven. Begrijp hoe ‘enablers’
en ‘results’ zich tot elkaar ver-
houden. Zie in één oogopslag
hoe de organisatie er voor staat.
Hier worden managers beter van.
Op 26 september kun je een ‘live
demo’ meemaken. Schrijf in als
individu of met een compleet MT!
Plaats van handeling Seats2Meet
Utrecht. Surf voor meer info naar
www.mindz.com/plazas/
The_Management_Challenge.
Schrijf in via tabblad Events.
11.10.11 bezoek aan
de Ecokathedraal
Wegens succes geprolongeerd!
Huisacademies organiseert open
kringbijeenkomsten voor acade-
miebouwers en andere meema-
kers van lerende organisaties.
De Ecokathedraal in Mildam is
onze prachtige, inspirerende en
tastbare metafoor voor duur-
zaam organiseren van leren en
ontwikkelen.
Op www.huisacademies.nl surf je
naar tabblad Events voor info,
het verslag van ons bezoek in
april en om jezelf aan te melden.
29-31.3.12
naar BARCELONA
Het moest er een keer van komen
natuurlijk: academiebouwers be-
zoeken de Sagrada Familia, een
organisatie continu in ontwikke-
ling. Dit is wel een heel speciale
‘open kringbijeenkomst’ van Huis-
academies: een driedaagse vol
inspiratie en vertier. Startende en
ervaren bouwers van lerende or-
ganisaties doen een duurzame er-
varing op, begeleid door ons team
van Meesters in Ontwikkeling. De
details worden uitgewerkt. Maak
nu alvast je interesse kenbaar via
het tabblad Events van de site
www.huisacademies.nl. Wow!
Suggesties voor de
menukaart van
Huisacademies?
Duurzaam bouwen aan de leren-
de organisatie is een interactief
wederkerig proces. Dat mag
blijken uit het succes van de al
drie jaar actieve lerende kring
ROCacademies. Komend seizoen
gaan we uitbreiden met Bouw-
academies en Zorgacademies.
Naast ‘branche-specifieke’ kring-
sessies gaan we vaak mixen in
open kringbijeenkomsten. Daar
maken we een ‘menukaart’ van.
Heb jij suggesties voor goede
thema’s, werkvormen, locaties
die ons gezamenlijk leerproces
kunnen verrijken? Reageer dan
naar [email protected].
Komt jouw suggestie in onze
menukaart, dan is jouw
deelname aan de betreffende
kringbijeenkomst gratis!
VERTICALE DIALOOG – HORIZONTALE SAMENWERKING – INTEGRALE DAADKRACHT
www.panoptics.org