Engelendale - Dominicanessen Assebroek Brugge
description
Transcript of Engelendale - Dominicanessen Assebroek Brugge
ENGELENDALEENGELENDALEASSEBROEK eind 13e eeuw
BRUGGE vanaf 1578.
Geboorte Dominicus in Castilie – 1172.
Zicht op Caleruega. Het oude Dominicanenklooster
Plaatsen in Spanje en rond Toulouse
Reizen
Dominicus vs. Katharen : ‘Het vuurwonder’. Museo del Prado, Madrid.
Dominicus, prediking
Psalter,Brugge omstr. 1265.
Typische gebedenboek van de gewone leek in de 13de en vroege 14de eeuw.
Dublin, Chester Beatty Library, manuscript nr. 61, fol. 115 v°.
Initiaal met prediking door H. Dominicus. Parijs, Bib. Nationale, 10484, fol. 271
r°.
S. Thomas van AquinoDominicaan-kerkleraar, + Keulen 1274, Anon.
Bisdom Brugge, ACL. B127750
Dominicus onderhoudt de dominicaanse rozelaar. Gent, 17e eeuw.
Droom van Innocentius IIIen goedkeuring van de dominicanenorde. Paris, Bib. Nationale, manuscrit latin 10484, fol. 272r°.
Ecclesia Universalis• ‘De Ecclesia
Universalis’ (ca. 1335-1342).
• De rol van de vier bedelorden in de westerse Kerk was fundamenteel.
• Hier worden ze afgebeeld als de drijvende krachten van de spirituele Kerk.
• Links Karmelieten, rechts Franciscanen en onderaan Dominicus.
Rome, Bib. Vaticana, ms. Palat. Latin. 1993, fol.24 r°.
Dominicanen in BruggeStichting in 1234 op initiatief van gravin
Johanna van Constantinopel nabij de Oude Molenbrug, die de zuidootelijke
grens vormde van het Brugse stadsgebied.
Dominicanen of Predikbroeders, Predikheren (Predicaeren) of
Jacobijnen?
Dominicanenklooster – 1796Jan Beerblock : gedetailleerde weergave van 18de eeuwse klooster
Wit- zwart habijt van ruwe ongeverfde wol… R.U.G. Gent, hs. Nr.237.
P. Ludovicus Bertha (+1697)OCMW. Brugge, ACL Brussel.
Kraanplaats te Brugge (detail uit) P. Pourbus portret J. van Eyewerve..Dominicanen op voorgrond,1551,
Brugge, Groeningemuseum, Cat. 16.
Wapen van het domincanenklooster: centraal zijn ster met bedelstaf en witte lelie op zwart-witte achtergrond. Gent, RUG., hs.
Nr. 237, fol.r°.
Predikherenrei: rest ingangsportaal kerk (gesloopt 1801), verderop de vroegere
rijkswachtgebouwen, nu justitiehuis.
Res. Jacobijnen. PredikherenreiNa archeologisch onderzoek in 1994 werd in 1995 dit
appartemensgebouw opgetrokken
Dominicanenklooster, buitenzicht vanuit noord-westen
Kapittelzaal met middenzuil (XVe of XVIe herbruik).
Konsole in de kapittelzaal
Trap met wapen uit het oude klooster in de vroegere lokalen van het Rode Kruis
Toegang tot complex via inrijpoort Langestraat 34. Toekomstig Rijksarchief.
Vallis Angelorum – Assebroek 1284
Dominicanessen – Tweede orde
L. P. Hindsley: ‘DOMINICAN WOMEN PLAYED A CRUCIAL ROLE in what is admittedly the greatest flowering of mysticism in the Dominican Order and perhaps in the history of Christanity’ … women as Christina Ebner
(1277-1356), Adelheid Langmann (ca. 1312-1375), and other nuns at the Dominican monastery of Engelthal…’ St. Martin’s Press, New York, 1998.
Hans Memling, ‘Madonna van Jacob Floreins’ ca.1480 – rechterluik. H. Dominicus + Dominicanes dochter
Parijs, Musée du Louvre.
Hans Memling, Triptiek met de H. Christophorus of Moreel-triptiek. 1484 -rechterluik. (Dochter
Dominicanes) Brugge, Groeningemuseum, (cat. 22).
H. Catharina van Siëna
Kimpe W., ‘700 jaar Engelendale, Een vergeten eeuweling?, ARSBROEK, jg. 1, 1984,
p. 62-72
BOUDEWIJN I Heer van Assebroek (1224-1265) zegel van 1237. …DVWINI. DE
ARSBROC(DA. Nr. 2094, AN. Paris).
Boudewijn II Heer van Assebroek – Ridder-Redenaar (1276-1299) Wapenzegel: Schuinbalk en zes rozen
Legende: +….M-BAL….DE ERSEBRVEC (ARA Brussel, S nr. 31588)
‘De Vlaamse adel voor 1300’ II. Band I.
Dr. E. Warlop, 1976.
J.L. DECLERCQ, BAUDEWYN EN AVEZOETA..Geschiedkundig verhael uyt deXIIIe Eeuw. Gent, J.Van Rijckegem, 1842.
.. en voor Patroon den H. Archs-Enghel Michael die het bewaeren dagh ende naght…
J.L. DECLERCQ, DOODT-REGISTERGent, 1842, p. 418 ev.
DOODT-REGISTER vervolg
Kroniek Van Engelendale, handschrift.. DOODT- REGISTER, Geschreven in t’jaer 1715.
Dominikaans archief, Gent.
Vervolg handschrift 1715
Walter SIMONS, Bedelordekloosters, 1987.
W. SIMONS, p. 145
Wyffels, De Smet: Rekeningen Stad Brugge, sept.-okt. 1291; ‘premie’ bij verlaten
van Potterie *Ymmezoete de Dam, sorori hospitalis de Potteria (15 lib.)*Christina de Ypra (25 lib.), *Margharete de Gandavo (80 lib.), dl.I,1,
p.281.
Testament van Nikolaas van Biervliet sr.Juni 1293, ;’..Den Jacoppinessen bi Arsebroec v s -sjaers
also’. Brugge, Groot-seminarie, Ten Duinen, oorkonde nr. 1321, ed. VAN DE PUTTE, Cronica et cartularium de Dunis, p. 649-653.
‘…arsebroec..’ zoals in 1293 geschreven. Archief Grootseminari, fonds Duinen- Doest nr. 1321. Foto 1984, J. Bonny.
Kronyk 1348.
Inventaris Dominikaans Archief, Rijksarchief Leuven, Deel 1; Het Provinciaal Archief, p 67.
Dominicaans Archief in R.A.-Leuven. Nr. 390.
Akte van gift: Jan van Sleydinghe, pior van het predikherenklooster te Brugge, Bouden van Arsebroeck, ridder en de priorin van het klooster, Adelise van Ghistel, geven getuigenis van de stichting.. Mei 1309.
wie broeder Jan van Sledinghe prior te dien tiden vander
predicaren Ordine in Brucghe Bouden van Arsenbroech rudder, zuster Adelise van Ghistele prioresse te dien tiden van het Convent
der Zustre van …..
RA. Leuven Archief Dominicanen Nr. 390.
Dominicaans Archief RA.-Leuven. Nr. 389.Akte van Robrecht van Bethune van JUNI 1309 in latijn. Bevestiging stichting van Henricus van Hardorpe voor de zielerust van zijn broer bij de zusters te Assebroek. Een afhangende geschonden zegel van graaf Robrecht van Bethune.
Fragment Zegel van RA. Leuven nr.389
Zegel van Robrecht van Bethune (Graaf van 1305-1322)
RA. Brugge, Blauwe nrs. Nr. 188- 2294.‘…als men screef syn incarnatioen dusentich driehondert dartig ende
zesse, sfrijndaghes na sinte marx dach evangeliste… ‘ (27 april 1336)
RAB., Blauwe nrs. 2294 van april l336.
ZEGEL anno 1397aan de voeten een draak.Hangend aan een perkament betr. een renteOp het huis ‘de Helle’ in Damme.“(+S)CONVENTVS SOROR’DE ARS(EB)ROC ORDIS PREDICATO”SAB. Inventaire des chartres, dl. III, p.391-392, nr. 845.
Zegel van Engelendale anno 1397.Voorstelling H. Dominicus met boek en latijns kruis
Zs. G. Van Den Wijngaert – P. J.Piet De Pue, 1984
Begraafplaatsen -De Pue
Funeraire koperinleg –14de eeuw
Zeldzaam funerair kunstwerk uit eerste helft 14de eeuw. Toevallige vondst in jaren ’50 op
Engelendale.
• Informatieblad Sted. Musea- Brugge, april 1986.
• Grafplaat van een geestelijke met hoge artistieke kwaliteit. Gegraveerd in een geelkoperen plaat en nadien opgevuld met kleurpasta.
• Komt vrij veel voor in Engeland, in België is het bekendste voorbeeld de grafplaat van Willem Wenemaer in het Bijlokemuseum Gent
• Brugge was voornaamst productie- én verzendingscentrum in de Zuidelijke Nederlanden.
Beschrijving op basis van wrijfprent :
R. Van Belle, Vlakke grafmonumenten..W. Vlaanderen –Inventaris, Brugge, 2006
Echtpaar WENEMAER (+1325), Bijlokemus. GENT.
Engelendale.Toestand kapel, omgeving.
(Eig. foto 1982.)
Kapel (2005)
Fragm. grafzerken in Doorniks kalksteen rond kapel: op voorgrond ca. eind 1200.
Zie wrijfprent R. Van Belle
Grafsteen Zs. Agniete van Bassevelde (+1485) en Josine Beeghels (+1509)
Priesterzerk in Doornikse kalksteen: Heer Andries…+1525 .., in 1932 voor kapel op de hoek Kerklaan, enkele jaren geleden
teruggeplaatst in de oude kapel.
Priestergrafsteen Heer ANDRIES(+1525) in oude kapel
Grafsteen twee kloosterzusters in Doornikse kalksteen:Marie Voet en Mageriete (+1580 en +1575), afkomstig schuutje
tegen kapel. Einde jaren ’80 overgebracht naar klooster Vlamingdam.
Overbrengen naar Vlamingdam in Brugge van –gebroken-grafsteen Zusters VOET in 1985. Wij herkennen Roger, Jozef, M. Therese en Willy (eig.
foto’ s.
Fragm.VRY SEPVLTURE VANDEN ….PIETER HERREBOUDT …OVERLEET 1790. Dekstenen gevonden op
bakstenen zuilen in weiland oude NOORDDREEF.
Juan Lopez GALLO werd begraven (+1571)in kloosterkerk van de Jacobinessen te Assebroek, hij had er twee dochters en twee nichtjes
Pardo. Na de vernieling in 1578 overgebracht naar Dominicanenkerk in Brugge.
Juan LOPEZ GALLO Baron van Male sinds 1560 bewoonde tot aan zijn dood het
bekende huis “de Zeven Torentjes” in de Hoogstraat
*Inghelendale, 24 maart 1573. Akte’.. d’une concession de sepulture pour messire Jean au choeur du dit couvent…’
RAB. Blauwe nrs. Nr. 7600
Akte 1573,graf J.L. Gallo.
Burchmeesters ende scepenen dez stede ende barooie van Male in desen –Enden doen te wetene allen den ghoonen die deze lettren
zullen zien of hooren lesen…
Detail uit kaart Brugse Vrije (P.POURBUS, 1560 en P. CLAEISSINS, 1601) K.I.K. nr.B21994. *Zie JACOPINESSE
Jacopinesse detail ca. 1560
Schets Engelendale op basis kaart
P. Pourbus 1560.
Kaart grenspalen Stad Brugge-Sijsele, J. Lobbrecht 1716.
RAB. Krt. & Plans, nr. 381. Toestand anno 1777, (met beschrijving van gebouwen).
RAB. Kaarten en Plans Mestdagh nr. 26, ca. 1800
RAB. Kaarten-Plans Mestdagh nr.27: Caerte figuratief van goederen toebehorende ‘t Clooster v.d. Jacobinessen, ‘leger’ opgemaakt voor eigendommen in omliggende samen ca. 562 gemeten verkocht door ‘Fransch gouvernement aen versch. eigenaeren’ Einde 18e eeuw.
SAB. Inventaris Assebroek nr.115, fragment uit Kadastraal plan gemeente Assebroek door Ir. DOYEN van 31.10.1809, met kad. Legger, map met 10 plannen (53,5 x 66,5)
D. Verstraete, Gronden
Gebruikers – eigenaars ts. 1780-1930
Clophamersstraat, refugehuis vanaf ca. 1550
Dominicanessenklooster Jacobijnessenstr. door J. Beerblock 1796. Namen er vanaf 1578 definitief hun intrek. Brugge, Stedelijke Musea, Steinmetzkabinet, nr. 0.742).
Kommuniebank in H. Bloedkapel uit oude klooster
‘Het Walleken aan de Vlamindam, plan uit 1863, sinds 1861 aangekocht. Zuster Benedicta Van Compernolle (schilderij klooster Vlamingdam).
Klooster en kapel Vlamingdam, werk van H.
Pickery.
O.L.Vrouw ter Predikheren
Steensculptuur 14e eeuw (eig. foto’s).
Processie in tuin omstr. 1920.
Idem Mariagrot recent (eig. foto)
Missiewerk & sprookjes van Gezelle
Zusters Dominicanessen. Vlamingdam 34 te Brugge.Nieuw complex voltooid in zomer 1998.
Engelendale voor 1920? Oudst bekende foto. -Opname KIK. 2008.
Kapel a. Kerklaan, ACL. 1953 en toestand na recente restauratie (eig. foto 2010)
ACL. 1953
ACL. 1953- B141829
ACL. 1953- B 141834.
ACL. 1953- B141830.
J. Boon, toneel 1954.
Fotoreeks 1982, kraagsteen kapel
Detail schouwmantel voorm. Westerse hof (toen hoeve Lycke).
(eig. foto’s oktober 1982).
Publicaties: *Jacobinesenpad 1985. *Archeologische Inventaris door Kristel Soers, Gent 1987.
Hernieuwde belangstelling: *Werkgroep Engelendale vanaf 1982-*Tentoonstelling Arsbroek in Patria 1984
Fam. Janssens demonstreren als aktieve melkveehouders -in maart 1987- de voedzame produkten van hun hoeve
Steeds welkom
Op het hof.
Verzorging van koeien
Melkplaats met Willy
LN. 21-09-1993 -BPA. KLOOSTERAKKERDREEF
Het Volk 21-23 mei 1994.
Ministerieel Besluit van 27-11-1995.Bescherming van
kapel, poortgebouw endomein als dorpsgezicht.
1998,15 augustus Engelendalefeest
NB.-Dries De Rycke- 10-0-1999
Jeroen Cornilly,
Monumentaal West- Vlaanderen, dl.2,
Brugge 2003
Engelendale sept. 2010 – Hernieuwde schoonheid
September 2010
Gebinte schuur oost Sept. 2010
Gebinte West.
2010-Hoe sterk is de eenzame restaur……..
Zachte restaurate
Jozef & Willy
Zonder woorden (een standbeeld… dat is voor later)