"BIOLOGI

Mederlandse Vez-enigirig van Zee-aqu~riumllefhebber~~

( opge r i ch t> 12 November 3 939)

TIJDSCHRIFF VOûR ZEE- BIOLOGIE -____I_____I

jaargang no. 13 , september 1963 -REDACTIE HaA.v,Vlimmeren J r ,

Riidder van Doorne J f o % l i s t r a a t 96 I X N HAAG .

Telefoon: 6 ~ o ~ ' j " 2 i / 9 ~ . 6 0 . i ' ~

C-ontributie , i n c l u s i e f abonn enent . op DE KOR f loc - - pe r j a a r

(Giro 27,83.96 L, n o v , Nevu. h , G , W , v-an Vlimmeren- Sch ippers t e Den ~ a a g )

S Tas te Medewerkers --- g E', L, Hoog : Veldwerk, technische

ve rzo rg ing W, Hinners x E x p e d i t i e

IVIiddellandse Zees t e r r e n W i j bezochten ( ~ r a n k f ~ r t ) Zeeland na de w in t e r Ervar ingen met Zeepaardjes Harders en bodemf i l t e r Nematoden l a r v e n Cauler pa Broedval o e s t e r s Valk% Herwig BM congres Boekbesprekingen

T

/ VAN DE REDACTIE J gptember en October z i j n voor onze l i e f h e b b e r i j misschien wel - de be s t e maanden, De g r o o t s t e h i t t e i s a c h t e r de rug , dus de angst voor t e hoog oplopende aquariumthermometers behoor t weer t o t h e t ve r leden . Het r i s i c o van h e t d i e r e n t r a n s p o r t i s veel k l e i n e r geworden en bovendien i s e r t hans h e t meest t e vangen, I n Zeeland en langs de Noordzeestranden vinden we volop jonge bees t en , de Blennius i s weer op Scheveningen en l angs de Zeeuwse d i j k e n vinden we volop jonge k r e e f t - achtigen en s che lpd i e r en , Bij h e t d i epe Gat van Ouwerkerk op Schouwen b.v, werden i n enkele minuten duizenden jonge aasgarna len gevangen, d i e

-voor h e t aquarium n i e t a l l e e n r euze leuk z i j n maar ook een ui ts tekend voer voor a l l e d i e r e n bleken t e z i j n ,

Met h e t s l e e p n e t en schepnet hebben we o v e r a l goede kans om v e e l s o o r t e n v i s t e vangen en t i j d e n s h e t ke i en keren vinden we wriemelende opeenhopingen van a l l e r l e i nioois l

Aan d i t a l l e s i s e c h t e r een voorwaarde verbonden: U moet e r cp u i t trekken! Het komt h e r h a a l d e l i j k voor d a t nienseg verbaasd z i j n over de r i j k e inhoud van de bakken van sommige andere l eden , A l s me dan verder p r a t e n b l i j k t mees ta l dat ze z e l f v r i j w e l n o o i t h e t v r i j e ve ld i n t rekken om beesten t e verz;imelen.

Bij v e r s c h i l l e n d e hande la ren kan men a l l e r l e i zeed l 1 e r e n kopen, Het aanbod van Noordzeedieren i s e c h t e r k l e i n e en weinig geva r i ee rd , En naa r koopt men levend Broodspons? en Bo t ry l l u s? en ~ q o k k e n ? ( v o e r voor b lenn ius en endere vissen),en levend plankton? en mosselen of s t enen met oranje golfbrekeranemoont jes? en jonge s t r u i k e n levend. viltwier? Alleen i n de v r i j e na tuu r kunt u d e r g e l i j k m a t e r i a a i volop verzamelen, Misschien weet u n i e t p r e c i e s waar? Lees de oude Korren e r maar eens op na , Veel p l a a t s e n worden nauw- keurig vermeld en verder z i j n s e c r e t a r i s en r e d a c t i e a l - t i j d bereid om u a l l e mogeli jke i n l i c h t i n g e n t e ve r s t r ekken , In 1964 za l bovendien een begin vcozden gemaaki met een serie a r t i k e l e n maarin Zeeiand z a l worden besproken, waarb i j wij z u l l e n t r a c h t e n om zo v e e l mogel i jk goede vanggebieder

lees verder op pag, 148 11.45

COSCINASTERIAS TENUISPINA

Sinds A p r i l 1959 b e z i t t e n we een z e v e n t a l Middellandse Zee- - s%erren''(Coscinasterias t e n u i s p i n a ) 10-15 cm spanmijdfe ,

6 B 9 armen, De B l e a r i s een onrege lmat ig r o e s t r 6 o d en v i t p a t r r o n , h e t o p ~ e r v l a k b e s t a a t u i t een g r o o t a a n t a l s t e k e l i g e ~ r a t j e s en kwas t jes . De armen zZjn vaak o n g e l i j k l a n g en li ,j!iei -üy~~S-sch door beschadiging o n t s t a a n , B i t m i rd t ook wel. m2,nï~schi j n l i j k door de p l a a t s t e beki jken waar we ze vonden (COL- - - , ,, R i v i e r a d , f i o r 3 , I t a l i e ) n a n e l i j k - b l ~ ~ ~ ~ ~ ~ i -Y,+ .,A de 1-osse stecnb--~klíe:l van ecii kunstmat ige dam, l i e f s t vlak 0 2 2 2 2 Gle o ? p e x l - , k - k Vele s t enen lagen u i t e r n a t e wankel, o o a l s we b i j Cc w, -,d;:ling onVdelrten, Pr EeGsebyach-L,c S % ~ - - - T - u,L e,! oveïl .eef den P,? Len h& t r a n s por.:: e n aXoy.-* . . ,, .

.,,i ?!.l re;;: cc ,-Li!:. -.i b ~ t a q ~ i - 2 i l 7 : ~ ~oTICL, E3.1 ?1?-612~1i ~GC:.~~;UF: -?,--,-ere -LIJ ~ ; . l , ~ n : di.a S W Y d:le v l e ~ ' a l . i k ~ u i k j c s -- Izge>i?l; , cpal;,;s of li,:; ~ L T h e l e 1:Ir.-~-1 imssel-bjes . -kassex de p t ~ u i;ve? d", vc~c:ru.'~". s::el.rie?i, De cicrer i &:?t-c-~ O-,);, cc]; iyp i~>i=h g c ~ c i a g ~ s p t r o o n t e z ie l i , dai, gol-icc '' zf :-$:L: 15 TL: i de i+ rle-l ; . q l i ~ . i u - - i i cersende tc;,m;3era-t,aur, KLS deze l: :;e?: C~.~:L '{Ld? d.:m ;LZV ik ~?-Li-;i-Lzib van de d i e r e r a" ?5i5 15 S L ~ , L , ~ kro-er ;c o p ;?en ca.ilke~- p l e k j e neg eE S?.e7at?r, e r 3-C:'-: z i t t e n c -1s t b b x y c m g c i vd-I 7:~eCse.L ( T ~ S j had dan c2en : n ~ L ~ c d mei c p hun bewzgel i jkheid ,

-

?Tie-L zcd::a s t e e g hn,J kx~il-. o f de d i e r e n h e r v a t t e n h-m act ief l€?~tc? , ,31=~

Ik zoser 2:ecf-b ons he-h j a a r daarop wate r tempera turen , o p 3 g e l e v e r a -~-i,~n 27 &i O , s m s dagcn acL-t$reen, Het b leek d a t deze z v e s t e ~ r e ï ~ hi,?rvan a l l e e n Ezar ac-Xever nerden, i n t egens t e l - l i ng t 0 5 de GSVOiIC Nooidzeesterren ( A s t e r i a 3 subens) d i e h s t toen s r e l l i e - l en a f r o t e n en s t i e r v e n , Er was -trouwens nog een a l i d e ~ o rcden d a t m a l l e Moordzeesterren

. ve r lo r en : Z e nerden dco? hun z u i d e l i j k e broedems opgepeuzeld, I n J ~ n u e r i - F e b r u a r i , toen de aquariumtemperatuur enke le dagen c p l i e p t o t 3.7 g;:, was h e t f e e s t i n de bak, Een d e r g roo ts te s t e r r e n begon wolken voo r tp l cn t i ngsce2 l en t e s p u i t e n en n i e t zodra hadden de molken de anderen b e r e i k t of ze gingen necdoen, zoh-b ' ,het aquar iuu e r i n een uur ti jds melkwit uitzcrg, Aangezien de z o r s r n e t z i j n narn-ije vee r voor àe deur s t a a t zouden me i e d e r d i e g r a a g z e e s t e r r e r hoddJ; m411en aac- r aden h e t met deze s o o r t t e proberen, 146 l e e s verder op page 148

i pot0 u i t Catalogus Exatdrium, Zoo-Frankfurt

Bovenstaande f o t o laat u een gedeelte v a -9e hal zien met een gezicht op het poollandschap, In het grote poollandschap van het Exotari* kan men de pinguins ook b$.j hun rappe zwemkunsten pnder %ter vgarnemen, Daarna komen we i n een- aquabiurnhal, waarw& -., J L een groot gedeelte wordt ingenomen door aquaria me t de prscbt$gs.te - . - tropisahe

- > . - 147

messtal koraalvissen, We zagen oe a, Bal$stapus undulatus , Eqletes pu lc t e r , p hall aso ma lunax, oha acanthus imper8tor, Dascylius t r imacula tus , D. carneus, k a n t h u r u s l i n e a t u s , Inimicus f i lamentosus, Rhinecanthus rectangulus, Pomacentrus l eucos t i c tus , P, couruleus, ve le Amphiprion-soorten en Chaztodon-soorten, t e vee l om u i tpu t t end op t e sommen, . . A l iwalende door h e t gebouwen complex komen we nog door een r e p t i e l e n h a l , een k r o h d i l l e n h a l en een inseclar'ium, Alles b i jeen een bi jzonder i h t e r e k s a n t e verzameli-fig. :S.;tellig eer: bezoek waard, Mocht u e r eens i n de b u u ~ t k0ni62I9: t r e k :, .

dan con behoor l i jke t i j d u i£ voor een bezoek; U z u l t er ,

b e s l i s t geen s p i j t van hebbda, Imitdgendeel, u z u l t he t betreuren n i e t meer t i j d t e hebben n5tgetrokkone

M , k t - Vlaardingen

vervolg van pag. 145.

nauwkeurig t e bespreken, Mis d i e nummers niet9 En maakt uw vrienden en kennissen d i e be langs te l l ing voor de hobby hebben ook h d , zqdat ook z i j k m e n p r o f i t e r e n van a l l e s mat de vereniging en h e t maandblad u t e bieden hee f t , Wist u overigens da t e r nog s t eeds mat oude nummers van de Kor beschikbaar z i j n d i e tegen zeer voordelige p r i j s tiorden verkocht. Nog ca, 45 verschi l lende nummers (geen vol led ige j aargangen) kunnen v i j leveren tegen de be- l a c h e l i jke p r i j s van 16 c t per s tuk , Een k a a r t j e naar h e t s e c r e t a r i a a t i s voldoende om U vee l avonden van leerzame l e c t u u r t e b e z o r g e b Behalve de i n h e t vorige nummer aangekondigde n i e m e artike1en.kunnen t v i j u thans ook nog een groot v e r s l a g aankondigen van de heer Amir over z i j n zeebiologische belevenissen, W i j z ien met b e l a n g s t e l l i n g de b i jd rage3 van andere au teurs tegemoet,

- -J Vl. vervolg van pag. 146 Wel moe* e r a l s h e t narm i s worden gezorgd voor een rede l i jke doorluchtlrig, daar Goscinasterias anders de punten van -, z i j n 1 , . .

armen g a a t a f s to t en , - - 1 . . .

We z i j n over onze ac t i eve Veelarmen e r g en thous ias t , I - -

148 A , A m i r - Utrecht

Toen" 2% d'e lange en s t r e n g e ' wintermaanden geen e i n d l e e k t e !omen"vree$de-n we h e t e r g s t e voor onze excu r s i egeb i eden t . i n Yeeland, We hoorden r e e d s ve ron t ru s t ende ve rha l en ove r schade :an 6 o s s e l - en o e s t e r c u l t u u r , k ru iend i j s en i j s t o t op de rodem' vah de ond iepere p l a a t s e n , ; - rec t nada t de wegen neer e n i g s z i n s begaanbaar ne rden . z i j n we xgonnen met ech s e r i e verkenningen op versche idene p l a a t s e n -1 Zeeland. End Raa r t was e r van di! wierzones v r i j w e l n i e t s mee& t e z ien . .iemonen waren verdwenen, de mosselen voor een g r o o t d e e l dood, ndeF ~ya%er op de p l a a t s e n naar we a l j a r e n komen, kenden me :: s i t u a t i e b i j n a n i e t meer t e r u g , Aanvankel i jk was h e t s t e r e r g t r o e b e l zod3t h e t geen eenvoudige opgave was om -arnemingen t e doen, iet;cmin konden we c o n s t a t e r e n d a t a l l e s b i j zonde r k a a i ,',s. 3c enorm ' g r o t e velden broodspons en golfbrekeranemoont jes .ie .!e vinden op 4-15 m d i e p t e na ren t o t a a l verd:enen, u i k e r ~ i e r was e r n i e t meer, Kreef ten , Noordzetkrabben en ,:ra-dkrabben wzren n i e % t e vinden, De o e s t e r s d i e op enke le i2a;sen v o r i g j a a r nog voor h c t oprapen l agen , va r en a l l emaa l o;d en n i e t a l l e e n i n de ondiepe g e d e e l t e s , Z c l f s op l 5 m I-p:c z a t en op a l l e ke i en duizenden gapende o e s t e r s ,

>?.ir-y hebben VJC n i e t kunnen vinden, mam b o t e r v i s c m en :~,taaLen waren i n enorme hoeveelheden t~geni i ioordig , Cral lend Tvas d a t de z e e s t e r r e n bevolking v e e l g r o t e r was, :,e; a l l e e n i n a e n t a l , maar ook i n afmetingen, " ctkende d r i e demmetjcs b i j Kats d i e vroeger bedekt waren , t een dikke l a a g mosselen met s l i k e r t u s s e n , zagen we ..or dc e e r s t e keen volkomen k a a l , voor h e t e e r s t zagen ?oe

' ,t e r we rke l i j k s;enen onder de mosselen z i t t e n , twee g r o t e poelsn , maar we met kor ren a l t i j d v e e l v i s

. thaa lden waren voor een g r o o t g e d e e l t e d i c h t g e s l i b d . De

..rpste p l ek was vroeger ca. 3 m, nu 1 m, ,; Boxrendamme i e t s -,m westen van Z i e r i kzee had z i c h i n

r ; czai een s l i b l n a g vsn b i j n a een ha lve meter a f g e z e t , -E arCoor v e e l van h e t mooie s u b s t r a a t e n daarmee de f l o r a

?kun& was verdmencn, kc i e g r o t e velden ViLtkokeranemonen b i j de Flaumers was :1;-?~1 n i e t s meer over, ook de s a g a r t i a s s vraren ui tgedund a. s-anden e r kmi jnenc b i j.

149

Heremietkreef ten d i e h i e r a l t i j d waren t e vinden, ontbraken thans. I n de tweede h e l f t van A p r i l en begin Mei was e r een opmerkel i jke v e r b e t e r i n g t e cons t a t e r en , Een duik b i j Wemeldinge i n zeer t r o e b e l water toonde aan d a t de a n j e l i e r e n bevolking daar a a n z i e n l i j k g r o t e r was a l s i n de l a a t s t e 6 j a w , We weten jammer genoeg n i e t o f deze bevolking pas n a de n i n t e r 2s gekomen, of d a t de daar gedurende de b a r r e muanden ook h e e f t gezefien, B i j Schouwen was h e t na-ber he lde rde r zodaJc ne daar onze nanrnening gemakke li j ker kopdcn doen, We deden een g r i e z e l i g e on tdekkfr~g , 3n vee l ho len kussen de s t e n e n zagen ne Noordzeekrubben z i - L t a , maar toen we d i e aanraakten v i e l e n ze helemaal uit e l k a a r , Verraoedelijk z i j n ze t i j d e n s de voru-k dooi t e iogc temperaturen; i n h t x holen z l t t e n d , doodgegaan. Kreef ten me?-den pas g e ~ ~ o n d e n op 30-4.0 m diep-le, norriiaa? ziJ,ten ze begin m i ::I vee: hoger, 3p -de k e i e r kwaben de e e r s t e plekken Proodspons vee r -L berug- p r a c h t i g ve r s en f e: g e e l , Dc g ~ l f b i e k c ~ z n e m o o n t j e s

J-azen e r nog s t e e d s n i e J ~ maar op hun p l a a t s groeiden nu eriori;?t. hoevee1hcde;i Tubultzi-la, S t r alldkr3bben marc:r zc-ldzaam naar de sees+sr re r , waren nog g r o t e r en t d r i jker geworden, T i jdez~s hs-b P inks t e r week-end en de m e k daarna was e r aL wcer een verdere v e r b e t e r i n g Ls z i c n , Krcef ten za-ben nu i n ondieper na te? en voor h e t e e r s t was e r weer v r i j vee l pla tv: s . T i j Jcns h e t s c h r i j v e n van d i t a r t i k e l (medio J u l i ) i s de . #

. A

s:- za-Lie b e s l i s t nog n i e t n o r n s s l , mnar h e t z i e t e?: naar ci;, ,lat de v007 ons ? i e l m g r i j k e d i s r s n rret de h e r f s t we.>- wc:: !-n voldso~îde mate annvrezig z t l l lcn zi ja, NsSu~i.a:::i. j k geidi, d i t n i e t VOO- dc g- tere d i e enkele jaren r c d i g h2jben QJ v o l ~ i z s s ~ n i e m,:dcn, - , n t e r e s u ~ , n t i s v e l l i c h t nog 1 x 2 - om de s i t u s t i e i n Z e ~ l a n d -1e v e r g c i i j k c n K>-', P s s d2 ~ a l t - i ~ ' o B r l r e l c dagen v ~ o r do v o r s t p r i o d e 'waren, rJe daar op excnrsic e 2 vaadcn e m ;3r?w07di~c i i jkdom aan , Leven, 1' .L F; I - ~ d L : : t ~ ~ ~ " : ':TJ~PI;I TTO e: meer t e~ ; l&- ;.n he"c,b:eek n e l b-; <e va?:-> 6322 - 1 3 ~ ~ scbada h e e f t veroorzaakt dbn b i j 'v:'Is r "Ve --xb ;m -,c21 minder d l e r c ~ l a l s t i j d e n s de Ktr,si;dagen, Ih;anldr> 6 i e r c n <~<o v3or de v o r s t u i t z o n d e r l i j k r i j k z

~ c ~ - L e g ~ ~ ~ i v i o o 1 ' d i ~ ; ~ . wzruil, !ro:x3en nog wel i n ruime ~ 3 ~ ~ 3

15 3 l e e s verdcr op psg, 153

MIJN ERVARINGEN h E T HET HOUDEN VAN ZEEPAARDJES

Mijn wens was a l t i j d gewees t z e e p a a r d j e s t e hcuden maar de p r i j s s c h r o k me af . E c h t e r i n F e b r u s r i 1962 k-n i< voor een s c h c p p e l i j ke p r i j s deze/diercn bokos~eii .

Daar deze d i e r e n nie-L ip e e n g ~ o o t c q u z i u : ? :, a t cgexoner, er v i s s e n gehouden kunnen ~ 9 ~ d z i i , w e ~ d e n ze i n cel1 k l s i ~ ï b,-kje gedaan, D i t b a k j e werd &l e e z i e i t c s s h r c v ~ n e-1 t v b r u i k t vaar h s t otTerwvnncr_ van v e r s c h i l . l e n d = t r d 2 i sc.& b~*al :~ i , te~ ,* i ssen z o a l s de k g u u v i d , de K o g ? l v i ~ e??, Het b&jc ( 35 X 22 x 22 c a ) , vc;orziei? va-i 2613 b a d s i n , : r ~ 7 t c ~ , v ~ e r d b e p l a n t riet Caulerpu. p ~ o ! i î e ~ e OL. zo3oeu6c he-U i- -trla:-- li jke m i l i e u z o v e e l nogc l ijk i3 u-nadcren,

. . . . De zeepae rd j e s ( ~ i p g a s ~ m : J u s &u-t Gul-:;",-u=) z r j n af kozs ;FC, i~ : de ~ , ; iddel lucm2sc z d i 2l7.reAr e v in, L u e g t , , - ~ t l d e : ; I c v o r ~ , k a r h e t i s me noi: I I .~? . - -L &335k-' l i ? , L .G%; zceL':~s (Pc-s-;cio~it., . . 3

- o c e a n i a ) aan h c t grocierr I c r l j r;:~, 41zyT,i he.^ i: A t c t O F e z n d i z p t c van 20 n e n die-c- voorkamt Me~r niet CauI? -p;, al:, verviiigc;; g-irfg he, o? L h ~ o l g,:vr', Ze voelcon z i c h tenui:is i e cL.teeL ?i'.,c'is er ? c;.gon..vi, t i i ~ e c t t ô zoeken n a a r i e t 2 e e U k ~ a r s , Deze s o o r t i s noci b o r d e a u x ~ o c d g e k l ? ~ ? r 5 T-(- c g l l ~ i s t , e x - s ~ ~ d t onderbroken > l t t e b a î c e n o- e 2 ril?, eer, lang: f r i 2 i i í ~S;igc u i k g r o e i s e l s o? a e kop, Afgaandc c p hun a i l i v v e n n c r a t l z c t ux - t c hvbben g z l e z e z k~yam i k t o t de c c n c l u s i e d - t h u voedi a? u i t jocgL vj s j e s e n k r e e f t a c n t i e ; e n b e s t a a t , H e t ; vangan var (19 prooi i;, vlogw2 e e n m a e i l i j k e b e z i g h e i i voor h e t z v e p a ~ r d j e , D i i g z z b a l k -~olg-i,. Het z e s p a a r d j e z i e % een p r o o i , deze wordt a a n d a c h t i g be,-tc2?srd0 I s de bek i n de goede p o s i t i e ?2?bracht , dan k l ~ p d e z - cpen e n de p r o o i m - d t me* g r o t 2 k r a c h t i:;a: b i r m z ï g rzogen , Het zeepaa rd j e p e r s t h i e r toe al. h e t tiatc3r u i t ï i jVl _ ~ s : ~ ~ k ~ l ~ ~ ~ , B i j t oehappen :vordi i?? boden van de bek n a r x bcned~ , : gcdr-dc-t; h i e r d o o r o n t s t a z t onderaxuh: zo2a-L de p r o o i m v t kei v a t a r , d a r aan toestroom-c, m k t g r o t e s1 t31hei.a n hu3 bek ge; t , 02 6it monent i s e e n k o r t , v r i , s t e r k kleLkend g s 1 ~ i . d koorbaa- . Sorx i s de p r o o i n i e t m v t . ? m v e r o r b e r d , n a a r v-oiCl-i; m - L ' v ~ i j g ro i e t u s s e n p a u s e s n a x tinicn g e u e r k t . Wat de v i s j e s b e t r e f t vond i k een o p l o s s i n g Coor jonge r:is-cn ( L e b i s t e s r e t i c u l a t u s ) t e krreken, ;:at b i j d e e ~ v i s s o o r t n o g a l gemakke l i jk g a a t . !Jen kan de z e e p a a r d j e s met jonge guppen voe ren t o t dezz 14 dagen oud z i j n . Ze z i j n dan n i e t zo k l e i n meer aardo oor het

151

een grote hap voor de zeepaardjes i s . Guppen b l i j v e n nadat ze p l o t s e l i n g i n zeewater worden o v e r g e k acht nog n e l een paar uur leven. De kreef aacht'ige voeding was moei l i jker .

Deze d i e r t j e s komen i n aee voor en wel tussen de draadalg i n oes ter - putten. Maar aapgezien i k i n Utrecht woon kon i k ~ deze n i e t regelmatig gaan . vangen. DocQ i n z o e t i a t e r komen

l ook v lokree f t j e s voor. Dus een polders loot welke d i c h t met waterpest begroeid nas opge zocht. Het ne t door deze planten- massa gehaald en de vangst v i e l verrassend mee. T ien ta l l en va te rp i s se - bedden ( ~ s e l l u s aquaticus ) ~

. en zoetwatergarnaal t j e s (~ammarus sp. en Atyaephyra 1 dusmaresti?) ü~aren h e t r e s u l t a a t , ~ 3e d i e r t j e s werden met graagte genomen dus he t uoedselprobleem was op-

~ ge los t , Enige v a r i a t i e van de voeding Tias moge- ~ l i j k . Sen excurs ie naar Yerseke leverde eens grote

Zeepaardje aan ta l l en jonge en vol- nassen aasga rnaa l t j e s (Mysis sp.) op, at een nelkeme af- n i s s e l i n g bracht , Zeepaardjes kunnen behoor l i jk g ro te prosien aan. De vaak voorgeschreven watervlooien (Daphnia en ~ y c l o p s ) worden met tegenzin gegeten, véé l t e klein9 Van h e t Pinksterkamp heb i k h e t grote en k le ine zeegras Z. marina en z. nana) van Zonnemaire meegenomen ( z i e De Kor ~ u l . / ~ u ~ . 1 9 6 2 ) D i t nerd met ecn g roo t a a n t a l nad- s l a k j e s i n h e t bakje g e p l a a t s t , Het zeegras merd gepoot

152

i n meegeracht s l i k , Onder he-, l i c h t van een Phytorlamp g roe ide d i t l u s t i g ve rde r en :e zee-aard ' jes voelden z i c h t u s s e n h e t g r a s e r g op hun gemk, He- g r a s a s s i m i l e e r d e z e l f s z i c h t b a a r onder d i t l i c h t naar een r i o t s e l i n g op t reden van een blaungroene a l g d i e op :e blaad'as g roe ide , maakte s n e l een e i n d aan de g r o e i . Goed .st i k eer- goede beg roe i i ng van Caulerpa had, deze kon b e t e r -egen de a l g en vulde de opengeval len plekken v e e r spoed ig op. aL broei8zorg en paarne ig ingen heb i k b i j deze zeepaa rd j e s

L-oLt i e t s gdzien hoene l ze wel van u i t e r l i j i c v e r s c h i l d e n er ;zen m i j b i j de aanschzf ve rzekerde , d a t h e t een p a a r t j e J . D i ' t i s n e l jammer, nan t ze p l a n t e n z i c h i n h e t aqua- r-um, naar i k verrìam, gemakkeli jk voo r t , Ir, Nov. P 6 2 k reeg de g r o o t s t e gas i n z i j n bu ik wat t o t ge- v l g had, d a t h i j g i n g d r i j v e n , Zodoende wss h e t n o e i l i j k -Gor hem om proo ien na t e jagen en na e n i g e ~ v k e n g i n g h i j rood, n ~ e i i e l i k v e r s c h i l l e n ? e middt len geprobeerd hsd om iem t e redden, Izar i k van de heer de Graaf vernam a a s d i t een o n t s t e k i n g n de t r o e d b u i d e l en komt d i t meer voor b i j z eepaa rd j e s ,

:er andere exemplaar vond i k en ige t:eken l a t e r dood met z i j n :op v e r s t r i k t i n een bos d r a a d a l g ne lke z i c h p l o t s e l i n g i n h e t ,akje g i n g on tn ikke len , L-= o n t s t e k i n g i n de b roedbuide l kan misschien ve roo rzaak t Z-jr. door g e i r e k a m bepsa lde v i t amines of voed ings s to f f en , ALS Lemand h i e r i e t s nee r over $;eet zou i k d i t gaarne ver- muts: c

Xe; ~ o t a 1 heb :k een 1 m g e t i j d v e 3 l p l e z i a r van mijn l eveme schaaksi,ukken b e l L e f d , Tevens hoop i k anderen van d ~ e n s t t e zl:n g c ~ i e d s t met h e t v e r t e l l e n van mijn ervuric.ger met î e ze o n d e r l i jke d i e r en .

C. Schagen Jr. - Ut rech t

ve rvo lg vsn pa;. 150, worden verzamt-d, mzsr t och 7,ias z eks r 90-95% vcrd :enen. I n de h e r f s t gaar. ,ie :,eer naar Boulogne e n tre z i j n benic;u;(d hoe de vergek . j k h 5 met Zzkland dan z31 u i t v a l l e n . Seclsnd z a 1 dr g é x ! e zomer door en ook i n de h e r f s t worden bezocht en 7 , : ~ i .ek2~n nc-t voornemen orn u op de hoogti. t e houden van de v e r s n d c r x e e n d i o daar p l - x t s vinden.

H,A.v.Vlinrneren J r , - Den Haag

HARDERS EN BODEIvIFILTER - -,.

U ken t n a t u u r l i j k hek ve r sch i J n s e l van h e t nzdhappen van . de ha rde r , Men v e r o n d e r s t e l t d a t de h ~ r d e r d i t doe t o c onver teerbare voedseldelcn (dia5omceGn) kar3 J t 2 k15 jg?n o

Het- zand fvuigeert a l s "no-kkrakei8:E i n de maag van de harder , We z i e n n e e s t a l h e t valgendc ?meid in onze a q ~ a r i a : Grazerdc harrlvïs 25.e ai en -;co op i.eii ~ i - l l e k e u r f go piel: een hap z m d ner:c:ì en doze v r i jwl or;:lGdali,jk treH;z u i t - , spuwen, . In h e t voorjaay heb i k 3i: h d t met[>? verversen de & r o c t s t e niaa-b IJxkrz Bode,-;3ilJ~e:. i n cel? hoek var, ~ . i J n bsk g v ~ l . a a L s t , Het f i l t e r wcrkJ; r - i a c h t i ~ eri e r s t : .a t een st-e;olie poinp op, Eu z a l e r i:? de zctndlxz bovr;il h e t f i 1 . t ~ ~ een a fb ïaak-

n proces b~f.i.$.:~n,n van C?\; e ?\.&Cr J ~ f f C L , hoer. Csmpsan . . lìceft, iiix ui. l voe r ig bcuchreve-i i:, :;IJ:, f i l ~ f , v ~ . ~ ~ t i l ~ e ï ~ ( ~ c K J ~ 61, p s 3 , c l en 3 2 2 ) Dn-'! e r i e ~ s , e11 zk1Ec it:Lz eetbrrar.- i r i he-t za.25 bovsn h e t f ' 7 J. -iI ,ei. r~9o-l zj-ttelz ?xmij;cii n; ui j: kx~rCers. S i n d s een recli ho'ubcïì ZL he-,, on-t<ek: e:! iic z:'en n12 liei; ~ o l g c n d e beeld, Ureiil-ring s c h a r r ~ l - ; i zo boven de b 3 ~ L ~ S L 5 piekg norncn eeii hap za~.it liL~um:ì daa :~ bedursiit rsam minx-Le; ~p en epuned h e t r e s t a n t necr ui;, De s-bqfvisse i n g van dc hwrder iL+ zo vlug d a t e col: v3.i Ce a c h t ~ r k a n l xra-i zand koriito D c d i k t e 72n de zsncï?a2g i s inr~j.d,l, 1s s t e r k afgenomen, deze asa ongeveer 5 e:? en i s nu OP een *)Laat; z e l f s geheei verdveneii, &'Inrx de 27a;'di;rs "doani' Le t e r goed opo

j- &:xy&CI& :RTTY.q L - - - t T

Nadat v o r l g 523r dooi1 eor, o.ti~.el~!r!.;.',sc r a d i o x i t zcnd ing Bec*crlr,nci werd b e r o o i d van de I rud: t i n n e l e groene har i i l s hcefJ; h e t v i s s e r s b e d r i j f cn h e t v i s s e r i j onderzoek z i ch druk bez ig gAiouden ut>t do zo,c-vrr qude Nematode l a rven , Bi: laex C e i ~ ~ r a ~ i V l s ~ e r i jlabornt~>.*:.un t e I Jnuiden hoc'dt DY, Eoddzkc z i c h Ghan? bezig met eca diepgaand onderzoek naai8 C d le.dens toa? vc?i deze & a i c s i c t , Aanvalke l i j k wesd vsr ~ r c d de Zi lverneeuv een belang- r i j k e f u n c t i e %ervulde in dc kr ixg loop , doch proeven met zilvermeeuven, d i e over igens i n h e t l abora tor ium werden 154 l e e s verder op pag, 156

. , b . J j &

PS BIJ CAULERPA PROLIFERA IR YET AQUARIUM - -.

Op' h e t ogenblik d a t _ik d i t s c h r i j f i s h e t e i n d December 1962, Vers-chillende gebeurteniss-n met ons g e l i e f d e Niddellaadse Zeewier hebben ons genoopt de pen weer op, t z vat-ten, Eind Jui2i- 1962 zagen we t o t onze ve r ra s s ing de b laadjes um ds. Caxzlc?rpa cp verschil-lende plaatoen i n h e t aquarium veraniiere: aan de'boven en onderzi jde van h e t biabonts-Londeil d o o r z i c h i i g o h a a r t j e s , + i50 per z i j d e , h a a r t j e s d i e eindigden i n een f i j n knopje. AG de Voet van e l k hear t je was h e t blad g c e l v i t verkleurd, te rwi j1 he t b h 6 eer, "ge t i jgerd!? oppervlak ver - toonde- (f i g , 1, )

Tens lo t i s bnrskte elk knrlpjc, 7.saarnn eex gec; n i t , o n u e g ~ l m a t i g p lop j e aar f j u i t e ~ T ) U ~ iGe Dj t gela5ine-.aShtige prop je bcva:te onder: de micro- scocv~ Sekche-ul mi l l i a rden z: 3- kleina druk5e~vcgenda spoien (fig,2, )

fis. 2

mgcvze? 7 micron lang, ElXe s p r e hes-Land u i t

Half Augustus t r a d nogmaals en nu een massale b l o e i op, waarna we s l e c h t s een warboel ka le s t o l o n s overhielden. Hoewel e r millliarden gameten i n h e t water hebben gezwermd i s e r n i e t s opgekomen, zodat ne over h e t on t s t aan van Caulorpa nog even weinig weten a l s tevoren, Op z i chze l f . zijn. we e c h t e r a l b l i j , d a t we he t ' b loe ip roces van zo d i c h t b i j hebben kunnen volgen, Niemand minder dan Oitmans schreef i n 1922 nog, d a t onderzoekers i n a l l e j aa rge t i jden naar sporen hebben gezocht maar n i e t s hebben gevonden. H i j nam aan, d a t Caulerpa h e t vermogen t o t g e s l a c h t e l i j k e voor tp lant ing had verloren. blaar, schreef deze g ro te onderzoeker, h e t voorbeeld van Lycopodium maant oqs t o t voorzicht igheid i n deze. Eovendien zou men i n h c t h a r t j e van do zomer b i j Napels moeten zoeken. en j.Qist dan z i j n de horen bo tan ic i daar n i e t t e vinden, De sporevorming door Caulerpa rrerd pas i n 1928 door Dostal beschreven. Caulerpa p r o f i f e r a bleek i n de Middellandse Zee i n h e t na jaar t e bloeien, Over de verdere avonturen van onze p l a n t nog h e t volgende: Septcmber gaf 'een teruggang t e z i en d ie i n November haar dieptepunt be re ik te , e r maren toeri nog s l e c h t s stukken s t o l o n zonder groeipunten over, a l l c s was d i c h t begroeid met epiphyten. Yw:n i n Ilccernhr de temperatuur i n b e t aquarium van 2 1 2 op + 1 8 ' ~ xerd gebracht , kwamen a l s b i j t ove r s l ag de nieÜm phylloiden mass a a l tevoorschi jn . aarn na' begonnen ook de s to lons weer u i t t e lopen, zodat .onze Caulerpa nu neer f l i n k i n de opmars i s ,

A , A m i r - Utrecht

vervolg van pag.154 ui tgebroed en i n leven gehouden, hebben .aangetoond da t de zilvermeeuwen van de "verdachte l i j s t " kunnen worden afge- voerd. Xen neemt aan da t ook andere zeevogels n i e t a l s e indgastheer i n aanmerking komen . Niettemin g a a t men thans nog u i t Schotland aangevoerde Jan van Genten en Noorse stormvogels onderzoeken, D r . Boddeke beschouwt thans ech te r a l s e e r s t e verdachte de d o l f i j n , Gezien de moeil i jkheid om aan deze dieren t e komen z a l h e t verdere onderzoek b e s l i s t n i e t eenvo,udig zijn

H,A,v, Vlimmeren - Den Haag

] DE -OESTERS I N ZEELAND 7 7 -

Prof. D r . P . Rorr inga, d i r e c t e u r van h e t R i j k s i n s t i t u u t vo3r Visse r i jonderzoek gaf begin J u l i h e t volgende b e r i c h t vr i j :

3e afgelopen s t r e n g e w in t e r h e e f t de o ~ s t e r s t a p e l i n Zeeland een ve rn i e t i gende s l a g toegebrach t , E r ,moe% worden aangenomen d s t minder dan een procent van de o e s t e r s van 2 j a a r en ouder i2 l even 49 gebleven. Aanvull ing door* Franse o e s t e r s h e e f t ?iaatsgehad,. maad z a l na a f t r e k van de s t e ~ f t e t och s l e c h t s enkefe miljoenbn s t u k s bedragen, E r n o e t dus bepaald worden m-wacht d a t de p rodukt ie vanoes te r l ra rven j s l e c h t s een k l e i n e f r a c t i e z a l z i j n van d i e van voorgaande j a e n , Aanvull ing van larven door wi lde o e s t e r s l angs de d i j kvoe t en geproduceerd ffiag i n h e t geheel n i e t meer worden verwacht. ZeLfs b i j zeer guns t i ge weersomsSandigheden.en b i j een u i t - stekende v o e d s e l p o s i t i e mag n i e t worden ve ronde r s t e ld , d a t d de aanslag van oes te rbroed ruim kan z i j n . Dinar e r t och nog o e s t e r - kwekers z i j n d i e w i l l e n p r o f i t e r e n van een even tue l e broedval zal morden g e t r a c h t deze t e voorspe l len aan de hand van h e t onaerzoek van planktonmonsters, De afgelopen dagen werden mindsr dan l0 o e s t e r l a r v e n g e t e l d per 100 l i t e r wa te r , Bovendien i s de na te r tempera tuur nog onder

O het k r i t i e k e niveau van 17% C * Groei van de l a r v e n is dus onmogelijk, Broedval z a l voorshands n i e t plaatshebben:' (Noot van de r e d , ) : Normaal i s h e t d a t i n J u l i mees ta l t u s s e n 1000 en 1500 soms z e l f s 2.000 o e s t e r l a r v e n per 100 l t r , water voorkomen.

t . WALTER HER k

onder de naam Walter ~ e r w i ~ ( de e e r s t e v o o r z i t t e r van de ' dui tse ' , z e e v i s s e r i jve ren ig ing) werd kor tge leden i n Bremer- haven een tweede onderzoekingqvaaFtuig voor de d u i t s e

' \ . v i s s e r i j t e water g e l a t e n , D i t nieuwe s c h i p d a t a l s h e k t r e i l e r z a l worden afgebouwd zal met behulp van s p e c i a l e voorzieningen i n s t a a t z i j n om nieuwe vangrnethoden u i t t e proberen. Het s c h i p d a t 70.80 m l ang i s , en eem bemanning h e e f t van 38 koppen z a l ook worden voorzien van appara tuur voor oceano- g ra f i sch onderzoek.

157 t

E r i s ru imte aan boord voor h e t onderbrengen van 14 wetenschappel i jke onderzoekers.

V 1 e

L L<

. B M C O R G G R ' ' E ' $ " ~ ~ 1 9 6 3

De voorbere id ing van h e t BM CONGRES 1963 i s nu v r i j w e l vo l t oo id , Het programma i s gereed en we geloven d a t dez dag voor i ede reen b i j zonde r leerzaam z a l z i j n . Vooral degenen d i e een t r o p i s c h 2ee-aquarium b e z i t t e n of met de gedachte spe l en om h i e r a a a - t e begfhnen, i s deze van g r o o t belang. Maar de t e bespreken ma te r i e i s ook zeer n u t t i g voor de houders van .he t t r a d i t i o n e l e noórdsee aquarium. Bovendien i s h e t congre+oals u weet de i d d e gelegenheid om uw oude kennissen u i t de ve r en ig ingAweer eens t e ont- moeten. I n deze "KOR v i n d t u een circulaire met v o l l e d i g e gegevens over h e t oongres, Bewaar deze c i r c u l a i r e s.v.p. zorg- v u l d i g en r e s e r v e e r de 19e Oetaber. Neem zo mogel i jk be l angs t e l l ende n i e t - l e d e n mee en maak ze t i j d e m h e t congres l i d , d)J)it; is de i d e a l e gelegenheid . W i j verheugen ons e r op, u weer eens t e ontmoeten,

Redac t i e

: ' o

s OUDE IWMIvIERS VAN Dlr: KOR l -.i

Voor de nieuwe l eden v o l g t h i e r een b e l a n g r i j k e mededeling W i j beschikken nog over ,een a a n t a l oude nummers van DE KOR. (Geen complete jaargangen,) Deze oude nummers kunnen w i j u l eve ren tegen d%e zeer guns*$ige . p r i j $ van b6 c t per s tuk . Geef Uw b e s t e l l i n g e n sv.p. op . aan h e t s e c y e t a r i a a t en binnen een week heer% u een s t a p e l q l e e r z a m e l i t e r a t u u r i n huis,

HET WA~ER"'IN EEN' ZEE-AQUARIUM HOEFT NI~ET ELKE DAG VERVE$S$ TE WORDEN! ., ZEGT HET VOORT! ZEGT MET VOORT! ,

B O E K B E S P B E K I N G E N

Over de Krass i ln ikoviae en rus s i s che mariene migro-biologie:

~ E R E S M I K R O B I O ~ O G I E - T IEFSEEFOR SCHUNGEM - P r o f , D r , A ,E . K r i s a VEB Gustav F i sche r Verlag, Jena, 1961 x i + 570 pag; 17 x 247 5 c:~, , 134 tnbn . , 148 a fb , f o t o ' s en p la ton , waarvan 4 I n k l e u r , rui-I:. 60G 1 +,, opgn, D!(. 9 8 , X ' Enkele * jazen geleden werd i n een westmls rnicilo-b$oJogisch ti jdschri f - i meegede d a t r u s s i s she onderzoekere eefi ni.eune groep micro-organisrcei- in de opeaner, hadden on tdek t< U l i j ~ o ~ c v i e l e r op doos d e nerk,waa;.dig~ n m m dic! ze hadden gcl.zege:i, Niet l ang geLed~ìi verscheen een l i j v i g 3oek en dc h*;rld va2 p io f e s sc r Kriss, en da-3ri.ii X O Y ~ i!,. een ~ci tge3reid vars1:;g \-?n d e onder zosking~i: 5i.e ts-i; aezc o.~tdekki_rg I cl2:ien k e! s micro-fo-bags cp t e k c n h b c ï i zi$n er 2; j g ~ - \ r u c ? ~ c ; . Prof . Kriss ei? de ~ ~ r : . \ - % l i ? t e i i v r 1 ? e ' " v ' i - i ; j . - , n ' i , i i ~~~ n .. - J :J

onderzoekingsschi-, een 'iebel zakken, T Z S X ~ Z I ~ 01, y~3 S Y l'hi:.le;~Ce afstanden ges-l;e;il-iseerrir ~oo : : . r s~psg laa t l j~ :~ w c r o n ?,~:~es'~:i.~;G, Ze l i e t e n de g l a a s j e s c ? ' hen vcrscbLllende die;?tan een &ania l uren hangen, e r h ~ . L h ; zc d?n weer o?, De glaasJcz waren Za~..'na. r~.ilLxi,jls bedekt ie-i; dc? a-Tgcriceldc crg~nisz3n0

Het waren n e t druad j e s n e t dx iven-bros jes e r aan , Ze werden gevonden i n a l l e zeegn, uitgezonderd de Kaspische Zee, op diepten van 10 t o t 5,000 meter, b i3 de pao1 zonel sls op - .

159

de equa to r , i n z u u r s t o f r i j k zowel a l s zuurstof-arm mi l i eu , en d i k w i j l s i n enorme hoeveelheden. Ze waren door h e t f i l t r e r e n van z e l f s honderden l i t e r s zeewater v m de zelfde. d i e p t e n i e t t e pakken t e k r i j g e n , en op geen enke le manier v e r d e r t e kweken, Ze werden naa r de r u s s i s c h e microbi loog Kras s i l n ikov genoemd. Het i s geen t o e v a l d a t de ru s sen ze hebben on tdek t , Z i j beschikken over een g r o o t a a n t a l van de g r o o t s t e onder- zoek ingsvaar tu igen t e r wereld,, en z i j n voors tanders van de d i r e c t e methode, waa rb i j de t e l l i n g e n n i e t worden ver- r i c h t op grond van een kweek op aga r , miar door d i r e c t microscopisch onderzoek van h e t monster. Het i s immers bekend, d a t met de agarplaat-methode maar een f r a c t i e van de micro-organismen i n een monster zeewater wordt t e r u g gevondeh. Het boek van p ro fe s so r Kriss i s een v e r s l a g van de r u s s i s c h e mariene microb io log ische onderzoekingen van de l a a t s t e t i j d , DaV neemt n i e t weg, d a t een kwart van de g e c i t e e r d e l i t e r a t u u r n i e t o r u s s i s c h is . Het boek i s geen sys t ema t i s ch lee rboek voor mariene b a c t e r i o l o g i e , maar een v e r s l a g van v e r r i c h t werk. De i l l u s t r a t i e s z i j n d i k w i j l s z ee r verhelderend en o r i g i n e e l , Er z i j n n i e t v e e l van zulke goede boeken over d i t onderwerp en daarom i s h e t jammer d a t de pr-5-3.33 zo hoog i s ,

H o C o

GALAPAGOS D r . I , E i b l E i b e s f e l d l 6 x 22% cm,, 206 pag, , 1 7 k l e u r e n f o t o ' s , 37 zwomo U i t g e v e r i j Ploegsma, Amsierdam, 1962

Galapagos i s een naam d i e na de opzienbarende t o c h t van Char les Darwin met de Beagle a l t i j d de aandacht van de b io logen h e e f t gehad, G e d e e l t e l i j k i n opdrach t van de Unesco h e e f t de s c h r i j v e r een -kmeetal e x p e d i t i e s naa r deze f a n t a s t i s c h e e i l anden meegemaakt om de f l o r a en fauna t e bes tuderen en om adv ie s u i t t e brengen hoe d i t unieke geb ied r e t z P n rerkwaardige fauna van de ondergang kan worden gered. De be l even i s sen d i e de au tcuz va s t l egde beves t i gen weer eens w a t ne u i t h e t merk van Darmin en z i j n opvolgers ne t en , d a t we h i e r t e doen h ~ b b e n met een gebied waarop we n i e t u i t - gesttideerd raken en waar we de na tuu r nog i n ongerepte vorm vinden, Desondanks i s h e t geen droog ve rhaa l , maar . , /n

een levendig r e i s v e r s l a g , maarin z e l f s de humor een p l a a t s heef; k m e n vinden.

V l .

LIFE UNf3R THE SEA Maurice Burton 20% x 2 8 cx, 120 pag, 101 afb . Spr ing áooks -Londen, 1961

,Fotoboek cver zeeedieren met meinig t e k s t , Veel f o to ' : kennen me a l u i t andere p u b l i c a t i e s , maar enkel1 Onderwaterfoto's z i j n nieuw en f a n t a s t i s c h goed, Er i s een s e r i e b i j 7an een gevacht t u s sen een k r e e f t en een oc topus , n a m me n i e ? o p ui tgekeken komen. Ook een a a n t a l koraal- v i s s en i s o-genomen, Het i s reuze jaminer d a t de f o t o ' s n i e t gek l eu r t z i j n . Het boek i s tegen s t e r k gereduceerde ? r i j s t e k002 i n de winkels van de Boekentmrm, Het i s een

,UEENSLAND AND GREAT BARRIER REEF SHELLS z e H o Rippingsdale & D.F. McBIichael

2- x 29 cm., 210 pag., 29 k leurenpl . AustroC 7/7/- ( C a . f 6( ?ie Jacaraiida PressrBrisbane , Aus t r a l i a , 1961

Fat j e ver h a a l t i s l e k k e r , z e g t men n e l eens! :n d a t g e l d t dan zeker wel voo$it Aus t r a l i s che boek, a l .s de p r i j s e r dan ook wel naar . Voor schelpenve&zamelaars, :s d i t boek zeker aan t e bevelen. De s c h r i j v e r s beginnen l e t werk met een algemeen ve rhaa l over h e t Grea t B a r r i e r :eef en de bouw en h e t voorkomen van molluskcn. Daarna volg- s-n sys temat i sch o v e r z i c h t van de s che lpeno Van de 5,000 s ,o r ten d i e i n h e t gebied worden gevonden bespreek t men e r r-igeveer 600 van de meest voorkomende. -sn de afgeoeelde s o o r t e n worden de t e rmina t i e kenmerken en vetenswaardigheden vermeld. ,

23 tekeningen z i j n u i t s t e k e n d en goed van k l e u r , Voor s:helpenverzamelaars i s d i t unieke werk een waardevol b e z i t ,

v1 * JISSIOML DANS LE PACIFIQUE

3. Ransor 33% x Z 3 m., 100 pag., 9 t e k , , 47 f o t o ' s NF ZO,-- 3 d i t i o n PEUL Lecheval ìer , P a r i s 1962

111

A l s g root l ie fhebber van o e s t e r s , .omel u i t b io logisch a l s u i t c u l i n a i r oogpunt was h e t voor m i j een groot genoegen d i t boek t e kunnen Lezen.

+ Z Het b e t r e f t h i e r een r e i s v e r s l a g d a t z ich hoofdzakel i jk afspeelJ; i n de f r a n s e bez i t t i ngen i n de s t i l l e zuidzee, De s c h r i j v e r bezoekt i n cp2racht van enkele f r a n s e wetenschappelijke i n s t e l l l r ~ y e n enkele k o r a a l r i f f e n en oesl;erbanken, Telkens ,geefi; h i j een ove rz ich t v& z i j n e rvar f escn, waarna een d i s c u s s i e vo lg t m e t de p l a a t s e l i j k e desku3digen, waardoor h c t boek een pakhuis van be langr i jke praktijkgegevens i s gowordbn, Niet a l l e e n de biologische aspecten pesseren de rev-22 maar ook de economische, zoals de opbrengst ven de p a r e l s en parelmoer, We k r i j g e n a l lezende een goede indruk van h e t harde maaP toch wel benijdenswaardige levenddat de eilandbewoners l e iden ,

I 81, '

17% x 24% cm, viF + 334 blzo, 103 a fb , 3 kl,plo Dm 33 , - - VE2 Gustnv Fischer Verleg - Jena- , 1.957 . .

Hoewel de t i t e l van h e t boek misschien de indruk g e e f t van een b i j n a onverteerbaar studieboek i s d a t b e s l i s t n i e t het gevalc Miet a l l e e n voor de vakman, maar ook voor de leek i s he% geschreven. D e s c h r i j v e r g e e f t e e r s t een overzicht van de geschiedenis vaq h e t diepzeeonderzoek, Daarna gaa t h i ~ d i e p e r i n op de v r c e ~ d e wezens d i e de diepzee bevolken, Hij h e e f t op dit gebied ze l f zeer vee l e rva r ing , waardoor de 'tieks t boeiend i s geworden en deskundig wordt gebracht , E r komen volop tekeningen voor d i e de tekst goed ondersteunen en voor verdere s t u d i e i s ach te r e l k hoofdstuk een li teratuuropgave opga nomen. Ópvallend mooi z i j n de 5 kmeurenplaten van diepzeewezens waarmede h e t boek beent, Men had veel meer van derge l i jke

.- pracht ige afbeeldingen op moeten Aemen'ó U ..

GETROUWD -- Dick Lutesn en Ellg Boonstoppel, beiden a l ja renlang trouwe en act icv-deden van BN, z i j n op 21 Augustus j.1, getrouwd. Nieuw adres ; Woonark Cerianthus , %/o veenendaalkade 161, H a r t e l i j k g e f e l i c i t e e r d namens ons a l l e n .

IV i