Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe...

15

Transcript of Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe...

Page 1: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด
Page 2: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตนตาธรรมชาตมหศจรรย (ชด NANMEEBOOKS ชวนเปดโลกความรอบรดวยสารานกรมภาพส�าหรบเดก)

Jacques Delaroche เขยนภทรมน พวไพโรจน  แปล ไทน อนรรฆสนต ตรวจสอบขอมลพมพครงท 1 ธนวาคม 2554

ราคา 385 บาท

ฉบบ e-book ราคา 278 บาท

Original Title: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature © Éditions Fleurus 2002/© Éditions Fleurus 2003Thai translation copyright © 2011 Nanmeebooks Publications Co., Ltd.This Thai translation arranged with FLEURUS GROUPthrough Agency text, Bangkok, Thailand All rights reserved.

© ลขสทธภาษาไทย 2554: ส�านกพมพนานมบคสพบลเคชนสขอมลทางบรรณานกรมของส�านกหอสมดแหงชาตเดอลารอช, ชาก. ตนตาธรรมชาตมหศจรรย. -- (ชด NANMEEBOOKS ชวนเปดโลกความรอบรดวยสารานกรมภาพส�าหรบเดก) -- กรงเทพฯ: นานมบคพบลเคชนส, 2554. 164 หนา.1. วทยาศาสตรธรรมชาต. I. ภทรมน พวไพโรจน, ผแปล. II. ชอเรอง.508ISBN 978-616-04-0537-4ISBN 978-616-04-1005-7  (ฉบบ e-book)

กรรมการผ จดการ สวด  จงสถตยวฒนา  ผ ช วยกรรมการผ จดการ ราตร  สงสกฤษ  ผ อ�านวยการส�านกพมพ สเมธสวทยะเสถยร  บรรณาธการอ�านวยการ ชนายส ตนารกษ  ผจดการส�านกพมพ สชาดา งามวฒนจนดา  บรรณาธการบรหาร สภารตน ภไตรรตน  หวหนากองบรรณาธการ อญมณ ทองเลศ  บรรณาธการเลม สมประสงค แสงอนทร  หวหนากองพสจนอกษรและตรวจสอบ อ�าพนธ คงมน  พสจนอกษรและตรวจสอบ สขมาล นาคสก  จราพร  เฮงเจรญ  ผจดการกองศลปกรรม กฤษดา  เสงสงค  ผชวยผจดการกองศลปกรรม สนนท  เพชรวาว  ศลปกรรม ธรวฒน  เอยมพทกษพร  คอมพวเตอรกราฟก พชญาพรรณ ฐตาสยะวงศ  หวหนากองประสานงานการผลต จรสศร พรหมเทพ  ประสานงานการผลต ฉตรทพย กสสทธ อนสรา ตาธเนศ  ส�านกงาน บรษท นานมบคสพบลเคชนส จ�ากด  เลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110  โทร. 0-2670-9800, 0-2662-3000  โทรสาร 0-2662-0919e-mail: [email protected]

เพลตท กรตธนพนธ โทร. 0-2439-6000  พมพท ทเอส อนเตอรพรนท โทร. 0-2174-6055จดจ�าหนายทวประเทศ บรษท นานมบคส จ�ากด  เลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110  www.nanmeebooks.com

กระดาษทใชพมพหนงสอเลมนผลตมาจากไมในปาปลก โดยไมท�าลายปาไมธรรมชาตและใชหมกธรรมชาตจากน�ามนถวเหลอง จงปลอดภยตอมนษยและเปนมตรตอสงแวดลอมหากหนงสอเลมนผลตไมไดมาตรฐาน อาท หนากระดาษสลบกน หนาซ�า หนาขาดหาย

ส�านกพมพยนดรบผดชอบเปลยนใหมให  โปรดสงไปเปลยนตามทอยดานบนหรอตดตอ Nanmeebooks Call Center  โทร. 0-2662-3000 กด 1

Page 3: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

แผนดนโครงสรางของโลก 6-7หนชนดตาง ๆ 8-9ลกษณะภมประเทศ 10-11ภเขา 12-13ภเขาไฟ 14-15มรดกจากภเขาไฟ 16-17แผนดนไหว 18-19พยากรณภยพบต 20-21

ลมฟาอากาศบรรยากาศ 38-39อากาศแจมใส 40-41สภาพอากาศเลวราย 42-43ปรากฏการณธรรมชาตสดขว 44-45พยากรณอากาศ 46-47ภมอากาศ 48-49ภมอากาศในอดต 50-51

อวกาศเทหฟากฟา 52-53ดวงอาทตยและระบบสรยะ 54-55ดาวเคราะหหน 56-57ดาวเคราะหแกส 58-59ดาราศาสตร 60-61

สาหราย เหดรา และพชสาหราย 62-63เหด 64-65มอสสและไลเคน 66-67พชดอก 68-69จากดอกสผล 70-71อาวธของพช 72-73ตนไม 74-75ชวตของตนไม 76-77ปาในอดต 78-79

ผนนำมหาสมทร 22-23กระแสนำ 24-25คลนและนำขนนำลง 26-27ทศนยภาพแหงทองทะเล 28-29สำรวจโลกใตทะเล 30-31วฏจกรของนำ 32-33การกดกรอน 34-35คลอง แมนำ และทะเลสาบ 36-37

สารบญ

Page 4: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

สตวววฒนาการ 80-81มอลลสกและครสทาเชยน 82-83แมลง 84-85ปลา 86-87สตวสะเทนนำสะเทนบก

และสตวเลอยคลาน 88-89นก 90-91สตวเลยงลกดวยนำนม 92-93สตวถนเดยว 94-95ความฉลาดของสตว 96-97เจาแหงการพรางตว 98-99สตวเลยง 100-101

ทรพยากรธรรมชาตอาหาร 138-139ไมและเสนใย 140-141ธรรมชาตบำบด 142-143หนและแร 144-145พลงงานซากดกดำบรรพ 146-147พลงงานทดแทน 148-149

การอนรกษธรรมชาตโซอาหาร 150-151สตวใกลสญพนธ 152-153ทอยอาศยถกทำลาย 154-155การขยายตวของทะเลทราย 156-157ความหลากหลาย

ทางชวภาพ 158-159อทยานและเขตสงวน

พนธสตวปา 160-161

ชวนเวศในมหาสมทร 102-103รมชายฝงทะเล 104-105ชายฝงทะเลเขตรอน 106-107เขตขวโลก 108-109แหลงนำจด 110-111ปาโปรง 112-113ปาดบชนในอะเมซอน 114-115ปาดบชนเขตศนยสตร

แอฟรกา 116-117ปาดบชนแหงเอเชย 118-119ปาสนทางตอนเหนอของโลก 120-121บนภเขาในเขตอบอน 122-123

ทราบสง 124-125ทงหญาแพรรและ

ทงหญาสเตปป 126-127ทงหญาสะวนนาแหงแอฟรกา 128-129ทะเลทรายแหงแอฟรกา 130-131ทะเลทรายแหงอเมรกา

และออสเตรเลย 132-133เขตชนบท 134-135เขตเมองของยโรป 136-137

Page 5: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

66

โครงสรางของโลก

โลกของเราถอกำเนด ขนเมอ 4,500 ลานปมาแลว และเปนดาวเคราะหเพยง ดวงเดยวในระบบสรยะทม สงมชวตอาศยอย ภายในโลก มการเปลยนแปลงตลอดเวลาการถายโอนความรอนระหวางใจกลางโลกทรอนระอกบเปลอก โลกทเยนกวานน ทำใหมวลหนทหลอมละลายเคลอนทภายในโลก สงผลใหทวปตางๆ ซงอย บนเปลอกโลกเคลอนตว

โลกกลมหรอไม โลกมลกษณะกลมแปน ปองออกบรเวณเสนศนยสตร อนเปนผลจากการหมนของโลก ภาพถายจาก

ดาวเทยมทำใหเราเหนวาโลกของเรามรปทรงคลายผลสม

ภายในโลก โลกเปรยบไดกบผลไมทมเปลอกแขง ผวของผลไมคอเปลอกโลก ทแตกออกเปนชน ๆ เปลอกโลกรองรบทวปและมหาสมทรทงหลายไว สวนทอยใตทวปตาง ๆ มความหนาประมาณ 35-40 กโลเมตร

สวนทอยใตมหาสมทรมความหนาไมเกน 10 กโลเมตร พนมหาสมทรจะเกดขนใหมเมอหนหนด (แมกมา)

ปะทขนมาจากเนอโลก

เนอโลกหรอแมนเทล ซงอยลกลงไป 2,900 กโลเมตรนนเหมอนกบเนอผลไม ประกอบดวยหนหนดซงเปนหนทละลายเนองจาก แรงดนมหาศาลและความรอน เนอโลกหอหมหนหนดหลอมเหลว ซงหอหมชนในสดของโลกคอแกนโลก แบงเปน 2 ชน คอ แกนโลกชนนอกซงเปนโลหะหลอมเหลว ขณะทโลกหมนไป สวนนจะเคลอน ไปรอบ ๆ อยางชา ๆ ทำใหเกดสนามแมเหลกโลก และอกสวนคอ

แกนโลกชนในซงเปนโลหะแขง

ใจกลางของโลก อยลกลงไปจาก พนผว 6,378 กโลเมตร

แกนโลกชนนอก

แกนโลก ชนใน

เปลอกโลก ชนนอก

Page 6: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

77

ดาวเคราะหทมววฒนาการ

การเคลอนตวของแผนเปลอกโลก ความรอนภายในโลกทำใหหนหลอมเหลวเคลอนตว สงผลให แผนทวปตาง ๆ เคลอนท ทวปเหลานอยบนแผนเปลอกโลกกวา 12 แผน เชนเดยวกบมหาสมทรตาง ๆ ไมมแผนเปลอกโลกใด

ทรองรบทวปหนงหรอมหาสมทรหนงโดยเฉพาะ

ทวปยงเคลอนตวตอไป แผนเปลอกโลกตาง ๆ นนตอกนเปนภาพตอ ซงหมายความวา ไมมแผนใดจะเคลอนทไดโดยทแผนอน ๆ ไมเคลอนไปดวย ตวอยางเชนการขยายตวของพนมหาสมทรผลกดนแผนเปลอกโลกแปซฟกซงมคาบสมทรแคลฟอรเนยตงอย เลอนขนไปทางเหนอดวยความเรว 3 เซนตเมตรตอป ขณะทสหรฐ- อเมรกาตงอยบนแผนเปลอกโลกอเมรกาเหนอ อกหลายลานปขางหนา รฐแคลฟอรเนยจะฉกออกกลายเปนเกาะเคลอนไปทาง รฐอะแลสกา

การเคลอนตวของทวป เมอ 400 ลานปทแลว ทวปตาง ๆ

รวมเปนทวปใหญผนเดยว ชอวา พนเจย

มหาสมทรแอตแลนตกเหนอและมหาสมทรอนเดยแยกทวปทางเหนอและทางใตออกจากกน

เมอ 200 ลานปทแลว

เมอ 65 ลานปทแลว ทวปแอฟรกาแยกออกจากทวปอเมรกาใต

10 ลานปตอมา ทวปอนเดย เขากบทวปเอเชย สวนทวปอเมรกาเหนอเชอมตดกบทวปอเมรกาใตเมอ 3 ลานปทแลว

คาบสมทรแคลฟอรเน

Page 7: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

88

หนชนดตาง ๆ

เมอแรกเรมนน โลกมสภาพเปนดาวเคราะหทรอนจด เตมไปดวยหนหลอมเหลวหรอ หนหนด เมอเยนตวลง หนหนด จะแขงตวทพนผวโลก กลายเปนเปลอกโลก หนเกาแกทสดใตพนทเราเหยยบอยนนมอายเกอบ 4,000 ลานป หนตางๆ

เปลยนแปลงไปภายใตความดนมหาศาลทงจากภายในและภายนอก มนมวฏจกรชวตของมนเอง

หนตาง ๆ ทนกธรณวทยาศกษา แสดงใหเหนปรากฏการณทโลกได เผชญมาตงแตอดต เพราะหนกอตวเปนชนซอนกนขนไป ในชวงเวลาใดทสภาพแวดลอมเกดการเปลยนแปลง ทางธรรมชาต กจะถกบนทกไวใน

ชนหนนนเอง

เกดจากหนหนด ความรอนและความดนทำใหแรละลายภายในเปลอกโลกชนใน แรทหลอม ละลายอาจแขงตวกอนทจะขนมาถง ผวโลก จงเกดเปนหนผลก เชน หนแกรนต หรออาจทะลผานเปลอกโลกและไหลไป เชน หนบะซอลตและ หนพมมซ ซงเปนลาวาทเยนลง แลวแขงตว

เกดจากการกรอนและการทบถม ของตะกอน หนชนหรอหนตะกอนประกอบดวย เศษหนดนทรายและตะกอนตาง ๆ เปนผลจากการกรอนของหนทเกาแกทสด ตวอยางเชน หนดนดานและหนทราย ซงเกดจากการทบถมของทราย หนปน สวนใหญประกอบดวยโครงกระดก สตวทะเลซงทบถมอยทพนมหาสมทร

เกดจากการแปรสภาพ การเคลอนตวของเปลอกโลก ทำใหหนอคนหรอหนชนเปลยนเปนหนแปร การแปรสภาพน เกดขนเนองจากความดนอนมหาศาลและอณหภมทพงสง โดยเฉพาะอยางยงในขณะท ภเขากำเนดขน

หนแกรนต

หนบะซอลต

หนพมมซ

หนปน

หนทราย

หนดนดาน

หนไนส

หนชนวน หนชสต

หนออน

Page 8: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

99

อานอดตจากกอนหน

หนบะซอลตเปนหนอคนทพบมากทสด ทางตอนเหนอของไอรแลนดมบรเวณทเตมไปดวยเสาหนบะซอลตซงมชอเรยกวา สะพานยกษ (Giant’s Causeway) เกดจากการระเบดของภเขาไฟเมอ 60 ลานปทแลว

หนาผาหนปนสขาวอยรม ชายฝงทางตะวนตกเฉยงเหนอ ของทวปยโรป เชน หนาผาตาง ๆ ทมชอเสยงของเมองเอเตรตา ซงเปนเมองตากอากาศในประเทศฝรงเศส เปลอกหมสงมชวตขนาดเลกทเรยกวา คอกโคลท ทบถมกนจนเกดเปนหนปน

หนดนดานเปนหนชนทถก กดอดและทบถมภายใตนำหนกมหาศาลนนแปรสภาพเปนหนชสต ซงมหนชนวนประกอบอยดวย จากนนจงแปรสภาพเปนหนไนส สวนหนออนแปรสภาพมาจากหนปน ภเขาการราราในอตาล (รปดานขาง) มชอเสยงเรองหนออนสขาวชนดน

Page 9: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

1010

ลกษณะภมประเทศ

ภเขาไฟระเบดและการเคลอนตวของแผนเปลอกโลกกอใหเกดภเขาบนพนผวโลก ภเขาตองถกแรงตางๆ กรอนทำลายและกดเซาะ แตสงท นำ นำแขง ลม และการเปลยนแปลงของอณหภมไดพาไปจากทหนง จะสงผล ตออกทหนง

คลนเคลอนเขาหาฝง มวนเกลา กรวดหนตาง ๆ รมหาด และกดเซาะ

จนฐานของหนาผาหนปน เนอออนพงทลาย

การเกดชายหาด แมนำหอบตะกอนทพดพามาจากทวปลงสทะเล ตะกอน เหลานทบถมกนหรอถกคลน พดไปทอนพรอมกบตะกอนจากทะเล ทราย เปลอกหอย และโครงกระดกสตว การทบถม ของตะกอนเหลานทำใหเกดชายหาดขน และคลนยง กรอนหนและกอนกรวด จนกระทงกลายเปนทราย

ทราบเปนลกษณะ ภมประเทศอยางหนง ทราบ q ซงแบนราบเปน ทวทศนทกวางไกลสดสายตา ตงอยในพนทตำ เชน ทราบขนาดใหญซงปกคลมทาง

ตอนเหนอของยโรป ตงแต ตอนเหนอของฝรงเศสจนถง รสเซย มความสงแทบไมเกน 200 เมตร เหนอระดบนำทะเล

ทราบหรอทราบสง เราพบทราบไดแมกระทงบรเวณเชงเขา ซงเรยกวา ทราบสงเชงเขา w ภเขาอาจโอบลอมทราบสง e ซงเปนพนผวท ราบเรยบเชนเดยวกบทราบ แตทราบสงนนจะอยสงกวา และกระแสนำจากทราบสงทไหลลงสทตำจะกดเซาะทราบสงใหกลายเปนหบเขา หบเขาทเกดจากแมนำ r เกดจากกระแสนำ กดเซาะหนทละนอยจนกวางและ

q

w e

Page 10: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

1111

แรงปะทะและการสะสมตวทำใหเกดภมประเทศแบบตางๆ

การระเบดของภเขาไฟ สรางภเขาใหม ๆ ขนมา จากการทบถมของลาวา เมอแผนเปลอกโลก 2 แผน

เคลอนเขาชนกน เปลอกโลกจะบบอด และโกงตวกลายเปนภเขา

ลกขน โดยทวไปรปรางของหบเขาจะเปนรปตวว ซงจะมความกวางมากนอยขนอยกบความเรวของ กระแสนำ ความลาดชน และลกษณะของหนทถกกดเซาะ หากหนแขงมาก ทางนำกจะ ยงแคบมาก

การกรอนและการสะสมตว กระแสนำทไหลจากทราบสงจะพดพาตะกอนจากภเขา t และ ลมกพดพาฝนผงตาง ๆ ลงมาดวย ตะกอนเหลานจะมาทบถมกน

ในบรเวณทเรยกวา ทราบลม ตะกอนเหลานทำใหดนอดมสมบรณ มนษยจงนยมตงถนฐานบรเวณนเพอทำการเพาะปลก

สนามรบบนทสง ภเขาไดสรางอสรกายทจะกลน กนตวมนเอง คอ เมฆทกอตวขนเหนอภเขา ทำใหหมะและฝนตกลงมาบนยอดเขา เกดแมนำ

กดเซาะภเขาเปนรองนำ นอก จากน ธารนำแขงหบเขา y ทเกดจากการทบถมของหมะ ปกคลมพนผวของภเขาสงทระดบความสง 3,000 เมตร มนจะเคลอนลงสเบองลางอยางชา ๆ พรอมกบกดเซาะภเขากลายเปน ธารนำแขง u

t

y

r

u

Page 11: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

12

• •

12

ภเขา

เมอประมาณ 400 ลานป ทแลว แผนเปลอกโลกทรองรบ อเมรกาเหนอและกรนแลนด พงเขาชนแผนเปลอกโลกทรองรบยโรปเหนอ การชนครงรนแรงนทำใหเกดเทอกเขาทเกาแกทสด นนคอ เทอกเขาแคเลโดเนยนซงอยรมชายฝงนอรเวย และทอดตวยาวไป ในสกอตแลนด ตงแตนนมา เทอกเขานกถกกรอนโดยปจจยตางๆ

เทอกเขาหมาลยซงเปนเทอกเขาทสงทสดในโลกนนทอดตวไปในปากสถาน อนเดย เนปาล ทเบต และภฏาน ประกอบดวยยอดเขาทสง

กวา 8,000 เมตร 14 ยอด

ผ ยงใหญของโลก ยอดเขาจำนวนมากของเทอกเขา รอกกและเทอกเขาแอนดส มความสงเกนกวา 6,000 เมตร ยอดเขาบางยอดในจำนวนนนเชน ยอดเขาอากอนกากวาเปนภเขาไฟ เทอกเขาแอตลาส ซงเปนปราการยาวกวา 700 กโลเมตร ตดทะเลเมดเตอร- เรเนยนฝงแอฟรกา และเทอกเขาแอลปสง 1,000 กโลเมตร

หมาลย แอนดส รอกก เทอกเขาในแอฟรกา แอลป

ยอดเขาคลมนจาโรในแอฟรกามรปทรงกลมแบบภเขาไฟ ปลองภเขาไฟปกคลมดวยธารนำแขง สวนยอดเขาเอเวอเรสตของ เทอกเขาหมาลยซงเปนยอดเขาทสงทสดในโลก ปกคลมดวย ธารนำแขงสลบกบทะเลทรายหน

มหาสมทรแปซฟก

มหาสมทรแอตแลนตก

มหาสมทรอนเดย

8,848 เมตรยอดเขา เอเวอเรสต 6,929 เมตร

ยอดเขา อากอนกากวา 6,194 เมตร

ยอดเขา แมกคนลย 5,895 เมตร

ยอดเขา คลมนจาโร 4,808 เมตร

ยอดเขา มงบลอง 4,165

เมตร ยอดเขา แกรนดแอต ลาส

อเมรกาเหนอ

อเมรกาใต

กรนแลนด

ยโรปเอเชย

แอฟรกา

ออสเตรเลย

Page 12: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

1313

กนพนท 1 ใน 10 ของพนผวทวป

อายของภเขา ภเขาทเพงเกดใหมนนเตมไปดวยพลง มยอดแหลมชสงขนมากมาย บนลาดเขาสงชนทไมมนำแขงปกคลมจะมรวรอยและรอยเลอนซงเกดจากการยกตวของเปลอกโลก และการบบอดของมวลหนปรากฏอย กระบวนการกรอนทเกดขนกบภเขาตงแตเมอยงอายนอยนน มพลงมากเทากบแรง ทผลกดนใหภเขายกตวสงขน การกรอนนตองใชเวลามากขนเพอขดแตงสนเขาใหเรยบ

เมอธารนำแขงเคลอนตว ลงมาจะพบกบสงกดขวางตาง ๆ นำแขงจะแตกออกกลายเปน

เหวนำแขง เมอมจำนวนมาก เหว นำแขงนจะตดนำแขงออกเปนทอน ๆ

กลายเปนเสานำแขง

จากลาดเขาดานหนงไปส อกดานหนง ไมวาภเขาจะมอายนอยหรอมากกลวนมลกษณะเฉพาะบางอยางทเหมอนกน นนกคอ มหบเขา ซงเกดจากการกดเซาะของกระแส นำเชยว ทำใหเกดโกรกธารในภเขาทมเนอหนแขงแกรง นอกจากนพนผวสงตำบดบง แสงอาทตย ทำใหลาดเขา ดานหนงตกอยในรมเงา มความชนมากกวาลาดเขาอกดานทไดรบแสงอาทตยมากกวา

ธารนำแขง หมะเหนอระดบความสง 3,000 เมตร จะไมละลาย แตจะทบถมจนเปนนำแขง เมอเวลาผานไปนำแขงนจะเคลอนตวเปน ธารนำแขงทยาวและกวาง เมอ ธารนำแขงไหลลงมากจะเซาะหนบนลาดเขาเปนทางกวาง

มหาสมทรแปซฟก

Page 13: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

1414

ภเขาไฟ

ภายในโลกทเปรยบเสมอนหมอนำเดอดนน ความรอนและความดนจะ เพมขน หากไมเกดกระบวนการ พาความรอนททำใหหนหนดเคลอนท เพราะฉะนนเมอ ทกอยางถกกกจนถงจดจดหนง พลงงานมหาศาลจะถกปลดปลอยออกมาในรปแบบของแผนดนไหว และการปะทของภเขาไฟ บางครงพลงงานทปลดปลอยน เมอเยนตวลง หนหนดจะกอตวขนเปน ภเขาไฟลกใหมขนมา

ภายใตความดนมหาศาล รอยราวทงหลายจะแตกออก

ลาวาจงไหลออกไป

แรงกระทำตอแผนเปลอกโลก ขณะทหนหนดปะทขนมาส พนผวโลก จะทำใหแผนเปลอกโลก แยกออกจากกน หนหนดจงสามารถ แทรกขนมาตามรอยแยกของแผนเปลอกโลก

ภเขาไฟอกประเภทหนงเกดขนเมอ แผนเปลอกโลกทรองรบมหาสมทรและ แผนเปลอกโลกทรองรบทวปเคลอนหากน

บางครงหนหนดจะทะลเปลอกโลก ขนมาตรงกลางแผนเปลอกโลก

หนหนดซงถกแผนเปลอกโลกกกไว จะผสมรวมกบแกสและนำ หนหนดน

อาจไหลขนไปในปลองดวยความดนของแกสและนำ

การปะทของลาวาเกดขน เมอมความดนมหาศาลใน ชองปะทหลก หนหนดจะพง ออกมาจากปลองภเขาไฟ

เรยกวา ลาวา

Page 14: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

1515

จำเปนตอสมดลของโลก

ภเขาไฟระเบดจะพนควนซงประกอบดวยแกส ไอนำ กอนลาวาแขง และเถาภเขาไฟออกมา

บางครงหนหนดไมสามารถทะลผานพนผวโลกได มนจะสะสมอยระหวาง

ชนหนและแขงตว

การปะทของ ภเขาไฟ

การปะทแบบเพเลยน จะปลดปลอยแกส กอนลาวาแขง และธลภเขาไฟรอนระอ ซงไหล ลงมาตามลาดเขาและเผาไหม

ทกสงทมนไหลผาน

การปะทแบบฮาวาย ปลดปลอยธารลาวาเหลวซงจะไหลออกมาอยางรวดเรว ทำใหเกด

ภเขาไฟรปโล

นำทะเลทรอนจดเมอสมผสกบหนหนดจะทงตะกอนกำมะถน ซงกอตวขนมาเปนปลอง

การปะทแบบวลแคน จะเกดขนในชวงเวลาสน ๆ แตเปนการระเบดทรนแรง ภเขาไฟ จะพนกอนลาวาแขงออกมา

การปะทแบบพลเนยน นาตนตาตนใจทสด หนหนด และแกสถกพนออกมาสงถง

20 กโลเมตร และจะตกลงมา เปนฝนเถาภเขาไฟ

การปะทแบบสตรอมโบล พนแกสและลาวาออกมาปรมาณนอยมาก อาจปะทตอเนองเปนป

รอยแยกใตมหาสมทรแปซฟก อยหางจากหมเกาะกาลาปาโกส

390 กโลเมตร

Page 15: Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature€¦ · Encyclopedie de L´ imagerie: la Classe Nature ตื่นตาธรรมชาติมหัศจรรย์ (ชุด

1616

มรดกจากภเขาไฟ

การระเบดของภเขาไฟนาสะพรงกลว เนองจากทำให มผเสยชวตจำนวนมาก ทำลายเมองตางๆ และทำใหสภาพอากาศแปรปรวนเปนเวลานานอยางไรกตาม ภเขาไฟระเบดยงมสวนในการเกดมหาสมทร ภเขา และเกาะ ซงเปนทศนย-ภาพอนสวยงามของโลกดวย

นำพรอน ในเขตภเขาไฟ นำฝนซงซม

อยใตดนอาจพงออกมาในรปของ นำพรอนอนตระการตา นำใตดนน จะไดรบความรอนทอณหภมสงกวา

140 องศาเซลเซยสในชนหน ซงอยตดกบหนหนด

เกาะภเขาไฟ เกาะเซรตซยในทะเลไอซแลนดเกดขนจากการระเบดของภเขาไฟ

เมอภเขาไฟสงบลงในป ค.ศ. 1967 เกาะเซรตซยมความสง 180 เมตร และยาว 1.5 กโลเมตร เกาะนตงอยเหนอรอยแยกท เกดจากภเขาไฟยาว 20,000 กโลเมตร ใตมหาสมทรแอตแลนตก

ทะเลสาบปลองภเขาไฟ ทะเลสาบเครเตอร สหรฐอเมรกา ซงลก 588 เมตรน

ลกทสดในสหรฐอเมรกา อยปากปลองภเขาไฟมาซามาซงถลม ลงมาเมอเกดการระเบดครงรนแรงเมอ 7,000 ปทแลว

ตอมาปลองภเขาไฟถกปกคลมดวยนำฝนและหมะทละลาย

ประมาณ 1,000 ปกอน ภเขาไฟระเบดครงใหม ไดทำใหเกาะเลก ๆ โผลขนมากลางทะเลสาบ