Emilia Dejager, 1BATP B1

16
PERVASIEVE ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN BIJ KINDEREN EN JEUGDIGEN MET EEN LICHTE VERSTANDELIJKE BEPERKING de Bildt, A., Kraijer, D. (2007). Pervasieve ontwikkelingsstoornissen bij kinderen en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking. Kind en Adolescent, 11, 171-181 Emilia Dejager, 1BATP B1

description

Emilia Dejager, 1BATP B1. Pervasieve ontwikkelingsstoornissen bij kinderen en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Emilia Dejager, 1BATP B1

Page 1: Emilia Dejager, 1BATP B1

PERVASIEVE ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN BIJ KINDEREN EN JEUGDIGEN MET EEN LICHTE VERSTANDELIJKE BEPERKING

de Bildt, A., Kraijer, D. (2007). Pervasieve ontwikkelingsstoornissen bij kinderen en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking. Kind en Adolescent, 11, 171-181

Emilia Dejager, 1BATP B1

Page 2: Emilia Dejager, 1BATP B1

INLEIDING

Wat is een pervasieve ontwikkelingstoornis (pervasive developmental disorder, PDD)?

Pervasief staat voor ‘diep doordringend’. Het verwijst naar 4 ontwikkelingsstoornissen en één restgroep die in het DSM-IV omschreven worden, namelijk de autistische spectrumstoornissen.

Autistische stoornis Syndroom van rett Desintegratiestoornis van de kinderleeftijd Syndroom van Asperger PDD-NOS (restgroep)

Page 3: Emilia Dejager, 1BATP B1

INLEIDING

Merendeel van personen met PDD hebben ook een verstandelijke beperking

Belangrijk aandacht te hebben hiervoor bij kinderen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) Combinatie LVB en een PDD veroorzaakt ernstige

psychische en/of gedragsproblemen!

Page 4: Emilia Dejager, 1BATP B1

INLEIDING Inhoud artikel

Friesland onderzoek Diagnostische instrumenten

Autisme en verwante stoornissen schaal- Z-Revisie Autism Diagnostic Interview-Revised (ADI-R) Autism Diagnostic Observation Schedule (ADOS)

Vergelijking resultaten op verschillende diagnostische instrumenten AVZ-R ADI-R/ADOS

Prevalentie Recente cijfers

Bijkomende problematiek: sociale redzaamheid Implicaties voor diagnostiek, begeleiding en beleid

Page 5: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK

460 kinderen met een LVB (IQ tussen 51 en 70) van 5 tot 18 jaar gescreend op PDD

Eerst screening met AVZ-R, na eerste selectie 63 kinderen verder onderzocht met ADI-R en ADOS

Instrumentele classificatie + klinische classificatie (kinderpsychiater/gz-psycholoog)

Page 6: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK Diagnostische instrumenten

Stellen van diagnose niet eenvoudig! groep kinderen met definitie PDD breed

o Niet allemaal zelfde gedrago Overlap in gedrag tussen kinderen met een VB en

kinderen met een PDDo Diagnose baseren op

o Uitgebreide informatieo Informatie verzamelen op gestandaardiseerde wijze

met specifieke, betrouwbare en valide instrumenteno Informatie naast elkaar neerleggen

interpreteren wegen = DIAGNOSE

Page 7: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK Diagnostische instrumenten

Autisme en Verwante stoornissen schaal- Z-Revisie (AVZ-R) Nederlands instrument Gehele PDD-spectrum Kinderen en volwassen met een VB Schaal: twaalf dichotome gewogen items voor de 3

aspecten van PDD (sociaal, communicatief en stereotiep gedrag)

Maximale score 19 Goede psychometrische technieken volgens COTAN Totaalscore opgedeeld in 3 groepen

PDD (score 10-19) Twijfel (score 7-9) Niet PDD (score 6 of lager)

Page 8: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK Diagnostische instrumenten

Autism Diagnostic Interview-Revised (ADI-R) Uitgebreid gestandaardiseerd interview met outer of

verzorgers over ontwikkeling en gedrag van het kind Onderscheid gemaakt tussen AD of geen AD (geen

categorie voor PDD-NOS) Gericht op de drie deelgebieden van AD Afname door getrainde ineterviewer Duur: 2 uur

Page 9: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK Diagnostische instrumenten

Autism Diagnostic Observation Schedule (ADOS) Semi-gestructureerd observatie-instrument Voor kinderen, jongeren en volwassen Onderscheid gemaakt tussen AD, PDD-NOS en niet-

PDD Verschillende gestandaardiseerde situaties waarin

bepaald gedrag (sociaal, communicatief, spel of stereotiep) uitgelokt wordt

Duur: 45 tot 60 minuten Bestaat uit 4 modules Goede psychometrische kwaliteiten Afname door getrainde onderzoeker

Page 10: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK Vergelijking resultaten op verschillende

diagnostische instrumenten AVZ-R

Identificeert veel kinderen en jeugdigen (met een LVB) met een PDD die ook de classificatie PDD krijgen op ADOS, ADI-R of bij de klinische beoordeling met DSM-IV

Via correctie met kappa en ROC-analyse is grotere samenhang gevonden tussen AVZ-R en ADOS dan met ADI-R en de DSM-classificatie

Logisch ADOS en AVZ-R beide gericht op gehele spectrum

van PDD, terwijl ADI-R specifiek gericht is op AD AVZ-R gescoord door externe professionele

observator (met ervaring met PDD), bij ADI-R-interview zijn ouders informanten

Page 11: Emilia Dejager, 1BATP B1

HET FRIESLAND-ONDERZOEK Vergelijking resultaten op verschillende

diagnostische instrumenten ADI-R/ADOS

Met kappa (gecontroleerd voor kans): matige overeenstemmingo Met Pearson r-correlaties gekeken naar samenhang

tussen totaalscores: scoren kinderen die hoger scoren op het ene instrument ook hoger op het andere? NEEN

verklaring: -verschillende informanten voor verschillende instrumenten- onderliggende concepten-tijdsperiode waarin info verzamelt werd

ADI-R en ADOS zijn NIET INWISSELBAAR

Page 12: Emilia Dejager, 1BATP B1

PREVALENTIEo Schattingen van kinderen met een PDD +

VB: 40%-75%o Comorbiditeit tussen kinderen en jeugdigen

met een VB en een PDDo Inzicht in prevalentie van PDD bij kinderen

jeugdigen met een LVBo Groot belang voor beleid, tijdige signalering en

het bieden van specifieke begeleiding

Page 13: Emilia Dejager, 1BATP B1

PREVALENTIEo Recente cijfers

o Meest betrouwbare prevalentieschatting van PDD: 9,3 %o Op basis van DSM-IV-TR en ouderinformatie uit ADI-R

informatie over ontwikkeling + over huidige situatie

Eerder aan de lage dan aan de hoge kant!

Page 14: Emilia Dejager, 1BATP B1

BIJKOMENDE PROBLEMATIEK: SOCIALE REDZAAMHEID Sociale redzaamheid = ‘de conceptuele,

sociale en praktische vaardigheden die mensen nodig hebben om te kunnen functioneren in het dagelijks leven’ (volgens American Association on Mental Retardation).

Specifiek profiel bij kinderen met een LVB die ook een PDD hebben: functioneren over het geheel lager, maar vooral ook op sociaal vlak!

PDD-problemen hebben een verlagende invloed op het niveau van sociale redzaamheid, met als gevolg: beperkende invloed op schoolniveau

Page 15: Emilia Dejager, 1BATP B1

IMPLICATIES VOOR DIAGNOSTIEK, BEGELEIDING EN BELEID

AVZ-R: efficiënt instrument + goede samenhang met ADOS, wel lagere samenhang met ADI-R maar valt te nuanceren (zie hoger)

geschikt instrument voor screening op PDDo Uitgebreidere diagnostiek: ADOS en ADI-R OPGELET: niet inwisselbaar, maar

vullen elkaar aan! Combinatie is

aangeraden.

Page 16: Emilia Dejager, 1BATP B1

IMPLICATIES VOOR DIAGNOSTIEK, BEGELEIDING EN BELEID Instrumenten zorgen voor tijdige onderkenning

en vereenvoudiging diagnose

Op vlak van sociale redzaamheid: Meer aandacht voor het minderen of voorkomen

van gedragsproblemen Op vlak van prevalentie

Hoge prevalentie: hulpverleners en anderen in zorgverlening voor kinderen en jeugdigen met een LVB er meer bewust van maken dat PDD heel frequent voorkomt

Zo noodzakelijke en specifieke hulp bieden!