Colofon: Emigreermagazine is een maandelijks verschijnende online uitgave van MediaMix Publishing. De inhoud wordt samengesteld met behulp van diverse redactie, fotografie en Dtp medewerkers. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen en of vermenigvuldigd. Redactieadres: redactie@emigreermagazine.nl Algemene informatie: info@emigreermagazine.nl

Inhoud

2 Inhoud / Voorwoord 4 | 8 Bretagne, Bannalec 10 | 11 Emigratie naar België en werken in Nederland 12 | 13 Column: Marisa Garau 14 | 18 China van binnen uit 20 | 23 Isla de la Palma, Casa de Buceo 24 | 28 Wat te doen indien sprake is van een fiscaal forensisch onderzoek door justitie of een toezicht-houder? 30 | 31 Starters en doorstromers kopen huis in België en Duitsland

Adverteerders index 3 Zoologistics 9 Rabobank Grensbanken 11 Internationale verhuisbedrijven 17 Wereldschool 18 Joho Insurances 19 Worldwide Baggage Services BV 29 Wereldschool 32 War Child

Voorwoord Afgelopen maand heb ik via het internet onder andere een aantal afleveringen van het ook wel bij u bekende TV programma “Ik vertrek” gekeken waarin emigranten je een kijkje ‘achter hun schermen’ gunnen.

Wat mij opviel is dat ze allen toe waren aan een andere levens-wijze. Vanaf zeer jonge leeftijd en soms zelfs nog onvolwassen tot en met de grotere gezinnen, al dan niet gefortuneerd! De spirit zit ‘m in de vaak positievere levensveranderingen mocht ik concluderen. Een ander leven dan hier in Nederland. Anders is het als je grenze-loos verliefd bent, aldus een volgend televisieprogramma.

Mensen vertrekken om bij een geliefde te kunnen zijn naar bijvoorbeeld Mexico of Afrika. Extreme cultuurverschillen worden als normaal beschouwd, immers de liefde wint hier! Van alles- naar bijna niks! Voor ouders van zulke ‘vertrekkende ‘kinderen’’ is het vaak moeilijk te begrijpen of te bevatten. Begrijpelijk ook wel want die kiezen daar niet zelf voor natuurlijk. Verhuizingen binnen Europa zijn voor de achter-blijvende familie en vrienden vaak makkelijker en financieel ook meer bereikbaar dan een ver ‘exotisch’ eiland aan de andere kant van de wereld. Populaire emigratielanden als Australie of Nieuw Zeeland zijn natuurlijk ook dergelijke minder makkelijk bereikbare landen. Flinke reistijden en ook flinke reisprijzen passen zijn hier vaak op zijn plaats.

Toch laten u en ik ons waarschijnlijk niet weerhouden door een verre reis, familie of door andere omstandigheden om ‘onze’ droomwens te verwezenlijken… Of, droomt u heerlijk nog even verder? Emigreer Magazine mei brengt opnieuw een aantal leuke sfeerverhalen en belangrijke ‘vertrekinformatie’.

Reden genoeg om snel verder te bladeren, veel Leesplezier! Sandy

We zijn een gezin van Mijn man Richard(45), mijn twee dochters, Marise (14) en Sabine (12) en ikzelf Babette(42), plus katten en een hond.

Al jaren hadden we plannen om naar het buitenland te verhuizen. Het idee is ontsproten tijdens de huwelijksreis naar Schotland(1992). Geweldige tijd hebben we daar gehad, de omgeving is prachtig zowel in Noord als in Zuid Schotland, de Keltische cultuur was voor ons een enorme gewaarwording, alleen de economie was toen al slecht en de scholen zagen we ook niet zitten met die uniformen. Regelmatig kwam het idee in de loop der jaren terug en steeds in sterkere mate. We verhuisden nog een keer in Noord-Holland en ook daar bleef de drang om te verhuizen naar het buitenland terugkomen. Het werk van mijn man verhuisde van een prima reistijd naar een dramati-sche file afstand. Elke dag in de file heen en terug.

Mijn praktijk in de reflexzone-therapie liep ook niet echt vlot van stapel dus de ergernis groeide. Onze dochters werden groter en gingen allebei naar de lagere school en we vonden de materialistische cultuur op school erg vervelend. Hoe groter en duurder hoe beter. Ook de drukte, de stress , het milieu en de agressiviteit van alles stootte ons steeds meer tegen de borst. De regeltjes en wetjes van de overheid werkten ons op het laatst op de zenuwen.

Kortom het werd tijd om eens verder te kijken dan alleen Nederland. Als allereerste hebben we het aan onze meiden voorgelegd, hoe zouden ze het vinden om in het buitenland te gaan wonen?

We hebben ook duidelijk ALLE nadelen naar voren gebracht, we hebben het niet als een sprookje aan ze verteld.

Ander huis, andere omgeving, andere taal, andere vriendinnetjes en vriendjes en een andere school., “je kan niet even heen en weer om iemand te zien en te spreken” enz. enz

Bretagne Bannalec

Dit hebben we niet eenmaal besproken maar meer-dere keren en elke keer waren ze toch enthousiast, want dat hadden we wel met elkaar besproken, als de meiden niet wilden dan zouden we niet gaan. De familie was niet echt gelukkig met onze plannen, maar het is onze keuze en die hebben ze gerespecteerd. Frankrijk stond toch wel bovenaan ons lijstje en we zijn dan ook allerlei Franse beurzen en informatie stands afgeweest om te informeren naar huizenprijzen en verbouwings eisen, wat er allemaal komt kijken bij het verwerkelijken van onze droom. We hebben gesprekken met banken gehad en hypotheek adviseurs en bij een van de banken konden we een buitenlandhypotheek afsluiten met goede voorwaarden dus die zorg zou er niet zijn. Onze droom was een oude boerderij opkopen en verbouwen tot woonhuis en vakantiehuisjes voor gehandicapten. Internet heeft ons daarbij geweldig geholpen want we hadden zoveel vragen, vooral wat de eisen zijn voor gehandicapten, waar zitten ze op te wachten en wat is noodzakelijk voor in de huisjes. Hoe kom je aan al die gegevens en spullen, we wilden ook een prachtige ontdekkings tuin aanleggen (zie het spinnenbos in Spaarnwoude). Ook daar ben ik tijden mee bezig geweest om alles uit te zoeken, wie het ontworpen had, wat de speeltoestellen waren en waar je die kon kopen. Uiteindelijk hebben we nu een hele dikke map hier liggen waar zo ongeveer alles te vinden is. We zijn naar de Cevennen geweest om te kijken hoe het daar was en het was er erg warm, veel te warm naar mijn zin. Het gedeelte waar wij zaten was (nog) niet erg toeristisch en we hebben er een zalige vakantie gehad maar wij vonden het geen streek om te wonen en te werken(want ja in die warmte moet je toch ook flink aan de slag!)

Het jaar erop zijn we naar Bretagne gegaan, omdat daar de Keltische cultuur erg aanwezig is en de tempratuur in de zomer niet zo heel erg hoog is. In de tussentijd had ik ook de emigratie-start-pagina gevonden en ook daar heb ik me helemaal ingelezen. Zo ben ik ook aan Kiki en André hun site gekomen. Zij hadden een groot deel van onze droom al verwezenlijkt. Ze hadden een boerderij met bijgebouwen gekocht en waren die aan het verbouwen tot vakantie woningen en ze waren een camping aan het opbouwen. Dit alles was te volgen op hun site(www.kerjean.info). Van gras inzaaien voor de camping tot en met het tegelen, alles kon je volgen via de site. Zo heb ik kennis met ze gemaakt en we waren uitgenodigd als we in de buurt waren.

Nou waren we toevallig in de buurt en we zijn daar langs geweest en hebben ook van hun allerlei informatie gehad. Bretagne is verschrikkelijk groot en we zijn in het midden gaan zitten met ons vakantiehuisje (3 weken) zodat we alle kanten op konden en dat niet we niet echt lang in de auto moesten zitten als we ergens heen wilden. Naar het zuiden was een uurtje maar het noorden net zo. We zijn ons toen gaan oriënteren op waar we nou het beste konden gaan wonen. De kust in het noor-den is adembenemend maar het zuiden heeft een aangenamer klimaat.

Wordt het dan Finistère(29) of Morbihan(56)? Ook daar hebben we rond gekeken en zijn we aan de kust geweest. Welke steden liggen waar en wat is handiger en slimmer, vlak bij de snelweg met je dorp of toch liever wat verder af? De snelweg is de levensader van Bretagne. Onder de snelweg(zuiden en richting kust ) is duurder dan boven de snelweg(noord en a la campagne), de Morbihan is weer duurder dan de Finistère. We hebben uiteindelijk contact opgenomen met dezelfde makelaar als die Kiki en André hadden, Luud Verhagen (http://www.cabinet-de-bretagne.com/) het is een Nederlander en dat overlegt toch makkelijker,

zeker als je de taal(nog) niet goed beheerst. We wilden een oud pand met een beekje en veel oude bomen en het liefst drie bijgebouwen. We hebben van te voren op de makelaarssites gekeken en bij de notarissen kan je ook nog wel het nodige vinden maar Luud , onze makelaar, heeft zo zijn eigen contacten en dat is dan toch prettiger. We zijn in januari 2007 een week met z’n tweeën in een vakantiehuisje van Kiki en André gaan zitten , omdat dat voor ons idee een fijne omgeving was om rond te gaan kijken en hadden daar afgesproken met Luud die ons een aantal objecten zou laten zien, we hebben uitgebreid met Luud gesproken want hij wilde precies weten wat we nu wilden.

Inmiddels begon de bank terug te krabbelen wat betreft de buitenland-hypotheek en Luud wilde graag voor ons informeren of het in Bretagne zou kunnen lukken bij de bank. In die week hebben we hele mooie dingen gezien en ook minder mooie dingen, Richard is vreselijk handig en zag zich al heerlijk verbouwen, ik zag alleen maar de ingestorte daken en lekkende plafonds……, daarbij kwam dat we ook nog twee dochters hebben die ik graag een veilige thuisbasis wilde geven in een zeer moeilijke begin tijd. Want EN de taal EN een andere omgeving EN een andere school ,alles is gewoon anders, om dan ook nog eens in een bouwval te moeten slapen, zonder een veilig plekje om je terug te trekken als je het even moeilijk hebt als kind, nee, dat vond ik geen optie.

Dus weer om de tafel en weer gesprekken gevoerd en uiteindelijk zijn we gevallen voor het huis waar we nu wonen. We hebben de nodige slapeloze nachten gehad wat betreft de huizen en de financiële kant van het hele verhaal. Onze droom kon ineens niet doorgaan, die moest voorlopig wachten. Want we konden uiteindelijk geen hypotheek krijgen, we moesten eerst een vast inkomen hebben, wat natuurlijk logisch is maar door alle mooie verhalen van de bank uit Nederland waren we de realiteit een beetje kwijt.

De eigenaresse van ons huis was zo vriendelijk om het ons eerst te verhuren en dan later als Richard een vaste baan zou hebben en mijn praktijk zou lopen, dat we het dan konden kopen. Toen dat allemaal was geregeld en we ons huis in Beverwijk te koop hadden gezet, moesten we alles afronden in Nederland. De meiden op school , Marise zat in groep 8 en Sabine in groep 4. Richard heeft zijn werk opgezegd en ik heb al mijn klanten moeten vertellen dat ik er mee op hield.

We hebben een feest thuis gegeven voor familie en vrienden. Ik vond het allemaal erg moeilijk, er heeft twee jaar tussen de beslissing om te gaan en het uiteindelijke gaan gezeten en in die twee jaar had ik toch een behoorlijke klanten kring opgebouwd. Ik heb ook heel veel moeite gehad om mijn vrienden los te laten. Eigenlijk vond ik dat het aller moeilijkste en nog kan ik ze vreselijk missen.

We hebben de meiden in moeten schrijven op de Franse scholen, Sabine op de Franse lagere school in het dorp en Marise op collège ook in het dorp. Dat was fijn dat allebei de scholen in het dorp zitten zodat ze niet heel lang met een schoolbus moesten reizen. Ik kon ze zelf brengen.

Dan de administratie en de verhuisberichten en al andere dingen waar je tegenaan loopt en waar je niet bij stil hebt gestaan dat dat ook nog moest gebeuren.

Stang Zu

Richard heeft ons zelf verhuisd met een gehuurde vrachtwagen, om kosten te besparen. Hij heeft twee keer moeten rijden.(het is 1100km vanuit Beverwijk richting Bannalec) In juli 2007 zijn we op Stang Zu aangekomen, we hadden de hele zomer om een beetje onze draai te gaan vinden. De meiden begonnen pas in september op hun nieuwe school In het najaar waren de appels rijp van onze boomgaard! Ons huis heeft een boomgaard, 2 garages, een schuurtje en achter het huis(aangebouwd) is de ‘buanderie’, vroeger hing men daar de was op maar nu is het een grote bijkeuken. En achter het huis is een weiland van 1 ha. Maar ja wat moet je nu met zo’n berg appels? Precies! Appeltaart maken! We hebben voor een deel van de buren een Hollandse appeltaart gemaakt en die als leuke binnenkomer en kennismaking langs gebracht.

In de boomgaard stond ook een vervallen kippenren en ja…..het is zo kaal alleen gras en hekwerk. Dus met een beetje klussen hebben we er weer een leefbaar kippenhok van gemaakt. Zodat er kippen in konden! Eerst 4 hier op de markt in het dorp gekocht en later nog 2 kippen en 2 kuikens van een ander merk kip gekocht op een grotere markt bij ons in de buurt.

Zo gaaf! Onze eigen kippen en dus ook…jawel eigen eitjes! Super scharrel biologisch en kakelvers. Het gevoel van zo’n warm net gelegd eitje in je hand is machtig. We voeren ze met zaad en legkorrels en etensresten van ons (alleen geven we nooit meer visafval, daar krijg je vissige eieren van!). Ze voelen zich kiplekker bij ons! We hadden een haantje cadeau gekregen van vrienden en die heeft inmiddels voor nakomelingen gezorgd. Er is nog wel een klein drama aan verbonden, de 2 kuikens die we op de markt hadden gekocht bleken hanen te zijn!

Uitzicht

Het werk zoeken van Richard was erg moeilijk, hij heeft een aannemers opleiding gedaan en kan in principe alles. Dat zijn ze hier niet zo gewend en Richard zijn Frans was in het begin net zo slecht als het mijne. Hij heeft zich ingeschre-ven bij een aantal uitzend bureaus en kreeg uiteindelijk via klussen bij de plaatselijke garage houder zijn eerste baan. Want dat is inmiddels wel duidelijk, hoe meer mensen je kent hoe meer mogelijkheden je hebt om ergens aan te komen of om ergens vanaf te komen. Netwerken is hier zo belangrijk en nog leuk ook! Hij heeft eerst bij een metselaar gewerkt, en heeft daar het nodige bijgeleerd, zeker ook de Franse taal maar ook veel bouwkundige begrippen die anders zijn dan in Nederland.

Daarna heeft hij bij twee keuken en badkamer bedrijven ge-werkt, ook daar weer ontzettend veel geleerd en nu door de crisis is er minder werk en heeft zijn laatste werkgever gezegd dat er tot hun spijt te weinig werk is om hem een vast contract te geven. Hij heeft nu besloten om voor zichzelf te beginnen, zijn Frans is goed genoeg en ook eigen baas zijn is erg aantrekkelijk. Dus nu zijn we alles aan het regelen voor het aanmelden voor een klussenbedrijf in Frankrijk. De regels daarvoor zijn versoepeld door de Franse regering zodat het nu een stuk makkelijker is om een eigen bedrijf te starten. Mijn praktijk heb ik geopend in oktober 2007, ik vond het erg

eng in het begin omdat ook mijn Frans nog niet goed was , maar je moet toch ergens beginnen. We hebben een kamer beneden ingericht tot praktijk. De eerste drie maanden heb ik amper een klant gehad. Ik had overal folders neer gelegd, bij de bakkers en bij de apotheken in het dorp en bij de supermarkt.. Pas in februari ging het een beetje lopen en dat kwam weer doordat er een aantal mensen(o.a.de buurvrouw)

het ging rondvertellen. Ze hebben hier geen mond op mond reclame maar mond op oor reclame(bouche en oreille). Maar dat werkt prima! Nu is het weer wat rustiger maar ik moet weer folders gaan neerleggen in de dorpen rondom Bannalec. Ik had ook al een advertentie in de kranten laten zetten, maar dat is vrij kostbaar en het had niet het gewenste resultaat. De meiden zijn volledig geïntegreerd in de samenleving hier. Ze spreken vloeiend Frans en op school gaat het uitstekend, zo nu en dan hebben ze wat moeite met de vragenstellig van een proefwerk maar alle rapporten zijn lovend van de scholen. Sabine zit inmiddels ook op collège.

Marise is meteen begonnen met het Bretons dansen en heeft daar enorm veel plezier in. Het lijkt zo nu en dan een beetje op het Ierse dansen, allemaal kleine snelle stapjes en spronge-tjes. Je hebt er in ieder geval een prima conditie voor nodig en ritme gevoel. De afgelopen zomer heeft ze erg veel opgetre-den op dorps en stadsfeesten . De groep bestaat uit musici en dansers en die lopen dan met zijn allen in een defilé mee en na afloop zijn demonstraties. Sabine is dit jaar ook gaan dan-sen en doet nu ook met alles mee. Het is een avontuur van vallen en opstaan. Alle schepen ach-ter je verbranden en helemaal opnieuw beginnen. Richard en ik zijn nog druk bezig om hier een bestaan op te bouwen en niets is zeker. Dat geeft zo nu en dan wel een hoop onrust maar we doen er alles aan om het te laten slagen. De meiden willen niet meer terug naar Nederland, die hebben hun draai gevonden. Richard vindt het hier ook heerlijk en ik ook maar zo nu en dan moet ik nog even naar Nederland Voor mijn vrienden en voor bijscholing voor mijn beroep.

www.familiebellaart.waarbenjij.nu

Wonen in België, werken in Nederland Door Michiel Malewicz, voorlichter Bureau voor Belgische Zaken.

U woont in België, en u werkt net over de grens in Nederland. U krijgt een Nederlandse loonstrook. Welke pre-mies betaalt u voor de ziektekosten en hoe bent u nu verzekerd?

Verzekeringsplichtig in Nederland

Doordat u uitsluitend op Nederlands grondgebied werkt, bent u sociaal verzekerd in Nederland. Vandaar dat over uw salaris de Nederlandse sociale premies worden ingehouden. Zolang u in Nederland werkt, bent u premieplichtig voor oa de AWBZ en ZVW in Nederland. U bouwt tot uw 65ste AOW pensioen op. Deze maandelijkse premies worden automatisch op uw loon ingehouden. Het gemaximeerde premie-inkomen voor 2009 waarover deze premies worden ingehouden is vastgesteld op € 32.127. Over dit bedrag wordt oa de AWBZ en de AOW premie ingehouden. Naast deze premie wordt er over uw loon door de werkgever een Zorgverzekeringswet premie van 6,9% ingehouden. De werkgever is echter verplicht dit bedrag aan de werknemer te vergoeden. Vandaar dat op uw loonstrook dit bedrag door uw werkgever als bruto bedrag wordt uitgekeerd.

U dient een basisverzekering af te sluiten voor uw ziektekosten in Nederland. Deze verzekering kunt u bij een ziektekostenverzekeraar naar keuze afsluiten. Afhankelijk van de verzekeraar en uw persoonlijke voorkeur kan de verplichte maand premie verschillen. Het verplicht eigen risico bedraagt €155,- per jaar. Maakt u niet of nauwelijks gebruik van zorg in Nederland, dan kunt u er ook voor kiezen uw maandelijkse nominale premie te verlagen. Hoe hoger uw eigen risico hoe lager uw maandelijkse premie. U kunt uw verplichte eigen risico van €155,- met €500,- verhogen tot maximaal €655,- per jaar. Als u via uw werkgever deelneemt aan een collectieve verzekering, dan krijgt u een extra collectiviteitkorting. Informeer bij uw werkgever en de ziektekostenverzekeraar naar de voorwaarden en de mogelijkheden.

Inschrijven België E106

U heeft als grensarbeider keuzerecht. Dit wil zeg-gen dat u zelf kunt kiezen of u gebruik maakt van medische zorg in Nederland of in België. De kosten van uw medische verzorging of bijvoorbeeld medicijnen worden vergoed volgens de Nederlandse voorwaarden. Als u een partner heeft die niet werkt of kinderen die jonger zijn dan 18, dan bent u verplicht om u ook in België bij het ziekenfonds in te schrijven. U kunt zich middels een E106 formulier inschrijven bij een Belgisch ziekenfonds naar keuze. Dit formulier vraagt u op bij uw Nederlandse ziektekostenverzekeraar. Uw gezinsleden worden dan via uw E106 meeverzekerd in België. Uw gezinsleden hebben uitsluitend recht op zorg volgens het Belgische ziekenfondspakket, inclusief bijbehorende remgelden. Daarnaast moeten uw gezinsleden boven de 26jr. zich inschrijven bij de Vlaamse Zorgverzekering. Dit kost € 25, - per jaar. Aan Nederland zijn uw partner en kinderen (>18jr) een nominale bijdrage verschuldigd van € 710,- per jaar aan het CVZ in Nederland. Naast de verplichte bijdrage kan er voor ieder gezinslid > 18jr. recht bestaan op Nederlandse zorgtoeslag. Deze kan aangevraagd worden bij de Nederlandse Belastingdienst op www.toeslagen.nl.

De meeverzekerde gezinsleden kunnen ook gebruik maken van zorg in Nederland. Een zogenaamde MVG 111 verklaring vereenvoudigd het inroepen en verrekenen van deze zorg.

MVG-111 verklaring

Als uw meeverzekerde gezinslid zorg gebruikt in Nederland is een MVG111 verklaring noodzakelijk voor de verrekening van gemaakte kosten. De gemaakte kosten in Nederland worden vergoed

volgens het basispakket van de Nederlandse ziektekostenverzekering. De zorg moet verleend worden door een erkende zorgverlener. Er zijn veel verschillen in de soorten vergoeding en de hoogte ervan tussen Nederland en België.

Interessant en voordelig

Let goed op welke kosten wél en niet in het Nederlandse basispakket zijn opgenomen. In België geldt het remgeld, in Nederland geldt voor de meeverzekerde gezinsleden géén eigen risico. Uw gezinsleden kunnen op deze manier kiezen waar ze het minste betalen. Voor uw meeverzekerde gezinsleden kan dit een aantrekkelijke keuze zijn.

Aanvragen en geldigheid

De geldigheid van de MVG111 verklaring is 3 maanden voor volwassenen en 6 maanden voor kinderen. Deze verklaring kunt u aanvragen bij de Nederlandse zorgverzekeraar Agis (tel. (0031) 33-445 68 70). Heeft u door omstandigheden zorg gebruikt zonder MVG111, dan kunt u achteraf de kosten declareren bij Agis. Als u geen MGV111 verklaring heeft, is het nadeel dat u de kosten eerst voor moet schieten en niet iedere zorginstelling u helpt zonder deze verklaring.

Bijdrage aan CVZ

De bijdragen (voor bv uw gezinsleden boven de 18jr.) aan het CVZ worden per jaar vastgesteld. Let er op dat de bijdragen daadwerkelijk in rekening gebracht worden. Het komt vaak voor dat de inhoudingen niet direct door CVZ verwerkt zijn. Het lijkt dan dat u alles betaalt heeft, maar u kunt dan alsnog een rekening over voorgaande perioden ontvangen. Als u de bijdragen vooraf apart zet, staat u niet voor vervelende verrassingen.

Elke maand verschijnt een artikel van BBZ over sociale verzekeringen op deze website.

Dit is een kleine greep uit de vragen die Bureau voor Belgische Zaken (BBZ) van de Sociale Verzekeringsbank in Breda dagelijks krijgt voorgeschoteld. Bij iedere bemiddeling of voorlichting is de persoonlijke situatie bepalend. Neem over uw persoonlijke situatie altijd even contact op met BBZ. De voorlichting en bemiddeling van BBZ is gratis. BBZ houdt maandelijkse spreekuren in de NL – BE grensstreek. Meer informatie? Kijk op www.svb.nl/bbz. Bellen kan ook: 076-5485840.

Verhuisbedrijven Internationaal Adios Holanda Wereldverhuizers Bandsma Bultje verhuizingen De Haan Removals De Graaf Verhuizingen Derksen Verhuizingen Dijkshoorn Euromovers Hazeleger verhuisservice Stoof TopMovers Tipker World Wide Movers Doorklikken naar deze Internationale verhuis bedrijven kan via de hompage van Emigreermagazine.nl

Column

Marisa Garau (Delft, 1968) is schrijfster. Na haar eerste

boek over mindfulness (Lannoo, 2007) schreef zij een boek over haar emigratie naar

Nieuw-Zeeland: www.eenjaarmet2zomers.nl

Privacy-fundamentalisme Wie emigreert, verandert niet alleen allerlei externe omstandig-heden zoals land en woonomgeving. Ook innerlijk vinden er heel wat verschuivingen plaats, maar dat is een proces dat de emigratieprogramma’s op tv helaas niet belichten. Integendeel, in ‘Het Roer Om’ en ‘Ik Vertrek’ zien we juist hoe stramme Nederlanders zich in zonnig Zuid-Europa over de rooie laten jagen door de mañana-mentaliteit, wanneer ze een weekje langer op de beloofde telefoonaansluiting moeten wachten of de lood-gieter voor de derde keer om een begroting moeten smeken. Machteloze woedeaanvallen volgen elkaar in rap tempo op en de emotionele melt-down bereikt regelmatig Wallstreet-achtige toestanden. En dat terwijl de meeste Nederlanders emigreren omdat ze de ratrace zat zijn en een ontspannen leven met minder stress en meer rust zoeken. Maar zodra ze een stap in hun nieuwe land hebben gezet, houden ze met man en macht vast aan Hollandse punctualiteit en starre vaderlandse verwachtingen: een houding waarmee ze zonder twijfel solliciteren naar een plek op de hartbewaking of op z’n minst hun kans op een soepele integratie tot nul reduceren. In ons geval werkte het juist andersom. Op de een of andere manier waren onze verwachtingen van de Nieuw-Zeelandse maatschappij zo laaggespannen, dat werkelijk alles meeviel. Van het openen van een bankrekening tot het aanvragen van een sofinummer: telkens weer stonden we versteld van de service en de snelheid waarmee deze zaken geregeld werden. Dit waren we niet gewend! Al snel kwamen we erachter hoe groot de verschillen in bedrijfsprocessen zijn als er maar vier miljoen mensen geserviced moeten worden, in plaats van die 16 miljoen inwoners die voor ons kikkerlandje bureaucratisch gezien een chronische verstopping vormen. Hier zijn de kantoren van de belastingdienst gewoon toegankelijk en je kunt altijd even binnenwippen met een vraag: er is toch geen wachtende voor je! De schilder die de buitenkant van ons huis een opknapbeurt zou geven, stond tien minuten na het eerste telefonische contact voor de deur. Let wel: op zondagochtend, want daar heeft de gemiddelde Kiwi geen enkele moeite mee. Omdat iedereen hier minder gespannen en minder opgejaagd is, is het weekend geen heilige tempel die met hand en tand verdedigd moet worden tegen onverwachte, potentiële klanten. In het weekend zijn de restaurants, cafés, supermarkten, kledingzaken en cadeauwinkeltjes gewoon open. Zelfs het tuincentrum verwelkomt haar klanten zeven dagen per week. En ook de makelaar zorgt dat hij op kantoor is om weekend-recreanten te woord te staan en desgevraagd op sleeptouw te nemen naar woningen die her en der te koop staan. Die relaxte mentaliteit heeft allerlei voordelen. Meer ontspannen-heid, meer geduld, meer vriendelijkheid. En dat – hebben we gemerkt – is langzaam ook in ons systeem gekropen, alhoewel dat er niet naar uit zag toen we hier voet aan wal zetten! Toen wij hier arriveerden en na enkele maanden met een bouwbedrijf in zee gingen voor ons nieuwe huis, hadden we tot grote verbazing

van de bouwer zeer strikte opvattingen over het gewenste aantal slaapkamers: één om precies te zijn. We bedachten namelijk dat familie en vrienden die de lange reis zouden wagen om ons hier te bezoeken, vooral niet op het idee gebracht moesten worden dat ze misschien wel vier weken lang op onze nek konden komen zitten. Oh no, mister! Daar hadden we op voorhand helemaal geen trek in: we zagen ons al koortsachtig in de lijntjes van onmogelijke ouders lopen en als een ware Basil Fawlty in duizend bochten wringen om veeleisende vrienden tevreden te stellen. Gewaarschuwd door de don’t-try-this-at-home-verhalen van mede-immigranten die door logeerlustige schoonouders over de rand van een zenuwinzinking waren geholpen, zouden deze twee privacy-fundamentalisten wel gewoon een onderkomen voor ouders en andere aanhang huren. Opgeruimd staat netjes! Maar, zoals reeds aangekondigd, Nederlandse opvattingen houden geen stand in het buitenland. Die eerste zomer keken we onze ogen uit: Kiwi-land ging massaal op vakantie. En hoe! Iedereen uit het zuiden verplaatste zich naar het noorden en visa versa; de stedelingen trokken opgetogen naar het platteland dat hier alles-behalve plat is, en de plattelandsbevolking zette vastberaden koers naar koele kusten, bergen en meren. In elke voor-, zij- en achter-tuin verschenen tenten en campers, en families van dik twintig man zetten zich vol overgave aan een eindeloze reeks barbecue-momenten. Niet om zomaar een dagje gezellig bij te kletsen… de standaard leek voor te schrijven dat de onderlinge band minimaal twee weken lang versterkt zou worden! Onze buren verhuurden hun huis dankbaar aan verre vrienden van vage kennissen en vertrokken zelf met koffer en slaapzak naar de garage-annex-logeerbunker van de ex-collega van de buurman van hun achter-neef op een dag rijden afstand van hier. Toen ik vrienden in Auckland mailde dat ik een tweedaagse workshop in de stad zou volgen en opperde dat we dan misschien ‘s avonds uit eten zouden kunnen gaan, kreeg ik meteen opdracht m’n hotel te cancellen... en zo kroop ik dat weekend onwennig in hun fris opgemaakte logeer-bed, inclusief warmwaterkruik en gezellig snorrende kat. Ons droomhuis met die ene slaapkamer kwam er nooit. In plaats daarvan vielen we op een boerderij met maar liefst vier slaap-kamers en drie badkamers. ‘Great for entertaining’, wist de makelaar over de reuzekeuken te melden, terwijl de eigenaar met een dromerige blik in de ogen vertelde hoe hij tijdens een monster-logeerpartij dertig mensen in huis, garage en wijnkelder had weten weg te stouwen. We knikten braaf en schaften zonder morren een extra kingsized bed aan. Inmiddels zijn Arjan’s ouders hier maar liefst vijf weken geweest; met heimwee denken we terug aan de etentjes op het zonovergoten terras en de ouderwets gezellige kaartavondjes. Onze logeerfobie heeft het definitief afgelegd tegen de aanstekelijke Kiwi-gastvrijheid; bezoek uit het buitenland bezorgt ons geen paniekaanvallen meer. Het motto in deze: als je niet kunt delen, dan kun je ook niet vermenigvuldigen. Dus al bent u de voormalige schoonzoon van een kennis van m’n oudtante’s huishoudster: de deur staat altijd open!

China van binnen uit wonen en werken in de snelst groeiende economie én oudste beschaving ter wereld

Al tijdens haar studie aan de Universiteit van Leiden, verdiepte Monique Groeneveld zich in de Chinese taal en geschiedenis. In 1992 kreeg ze de kans om een jaar te studeren in Beijing. “Een hele bijzondere ervaring met nogal wat gevolgen. Na van 1994 tot en met 2002 gewerkt te hebben voor een Chinees bedrijf in Nederland, heb ik in 2002 Intercultura opgericht. Intercultura verzorgt Chinese talencursussen in Nederland, bereidt Nederlandse managers voor op hun werkzaam-heden in China, organiseert Chinese culturele evenementen en assisteert Chinese bedrijven in Nederland en vice versa. In het verlengde daarvan heb ik samen met Maria Fleuren China Inside opgericht. Uit eigen ervaring weet ik hoe waardevol het is om je een tijdje helemaal onder te dompelen

in een andere cultuur. De kennis die we in al die China jaren hebben opgebouwd willen we graag doorspelen aan geïnteresseerde China reizigers, mensen die zich willen verdiepen in de taal & cultuur of voor baan, stage, werkervaring, studie of vrijwilligerswerk een tijd in China willen doorbrengen.”

Maria vult aan: “Ik heb vroeger zelf ervaren hoe leuk en waardevol het is om een taalvakantie te doen, en op deze manier een taal en de cultuur veel beter te leren kennen. Bovendien geeft een langer verblijf in een stad je de kans om meer te zien en ervaren dan als toerist of backpacker, en leer je vaak leuke mede-cursisten kennen om daarna mee rond te reizen. Een goede taalschool is hiervoor wel een must! Toen ik na een vakantie in China besloot om Chinees te gaan leren, bleek dat er in Beijing geen taalschool was die taal en cultuur combineert, en een gezellige basis bood voor een taalvakantie. Het uitgangspunt voor onze plannen dus!”

Standplaats Beijing Monique beschrijft: “Beijing is heel anders dan mensen denken voordat ze hier naar toe komen. Het is een hele diverse stad, met wijken die sterk van elkaar verschillen. Niet zo gek als je bedenkt dat de stad qua oppervlakte net zo groot is als de provincie Utrecht en er bijna net zo veel mensen wonen als in heel Nederland. Veel van de traditionele wijken, waar nog veel Hutongs (oude steegjes) zijn, doen zelfs een beetje dorps aan. We willen deelnemers laten kennis maken met de cultuur en het leven van de gewone mensen in Beijing. Niet als toeschouwer maar echt deelnemen. China Inside biedt daarom Chinese taalcursussen, culturele workshops en de mogelijkheid om deel te nemen aan vrijwilligersprojecten.

We kozen voor een locatie midden in het oude cen-trum. Hier vinden de taallessen plaats. Na de les kun je lekker door de Hutongs dwalen. Zelf vind ik dat één van de leukste dingen om te doen, gewoon op de fiets. Er is van alles te zien, gepensioneerde mannen die Chinees schaak spelen, oma’s die met hun kleinkinderen rond wandelen, bij een stalletje kun je vers fruit of een snack kopen. Chinezen vin-den het leuk om een praatje met je te maken. Ze spreken veel sneller iemand aan dan wij in Nederland. En als buitenlander val je natuurlijk altijd

op! China is ook een land in ontwikkeling. In Beijing vergeet je dat weleens, als je de luxe shopping- malls ziet met winkels vol kleding van alle bekende modemerken, dan lijkt het wel of het iedereen hier voor de wind gaat. Door steun te geven aan allerlei projecten merk je dat dat niet het geval is. Als sociaal vangnet ben je hier in China aangewezen op je familie, de overheid doet daar nauwelijks iets aan. Eén van de projecten waar we mee samen- werken is een opvanghuis voor kinderen van gedetineerden. Als de ouders in de gevangenis zitten, en er is geen familie die voor de kinderen kan zorgen, dan worden ze aan hun lot overgelaten. Mevrouw Zhang, zelf ooit directrice van een gevangenis, heeft inmiddels vijf tehuizen voor deze kinderen door heel China opgezet. De kinderen wonen hier, worden goed verzorgd en gaan naar een gewone lokale school. De overheid heeft mevrouw Zhang wel de grond van het complex gegeven maar voor de kosten van de dagelijkse verzorging is zij helemaal afhankelijk van giften van particulieren. Onze vrijwilligers helpen bijvoorbeeld met de ontvangst van buitenlandse bezoekers (die donaties komen brengen) en leren de kinderen Engels.”

JoHo als ondersteunend netwerk

Monique denkt terug aan hun opstartfase, begin 2007: “Eigenlijk al vooráfgaand aan de start van onze taalschool in Beijing waren we in contact met JoHo in Nederland. Ondanks onze gedegen China kennis hadden we natuurlijk een hoop praktische vragen rondom de opstart in Beijing. Niet alleen liepen we tegen allerlei regelzaken voor onszelf aan, maar ook zochten we manieren om geïnteresseerden op ons af te krijgen en bekender te worden in Nederland. Kortom; publiciteit te genereren. Daarnaast wilden we samen met JoHo invulling geven aan onze doelstelling om kennis-uitwisseling te stimuleren tussen allerlei starters in China en tussen de vele kleinschalige ontwikkelingsprojecten in onze omgeving. Ook wilden we graag individuen, bedrijven en instellingen koppelen aan deze projecten; op onze manier een beetje bijdragen aan een groeiende mondiale bewustwording. Er worden veel acties ondernomen en projecten gestart hier in China, maar in veel gevallen wordt toch nog iedere keer opnieuw het wiel uitgevonden. Waarbij geen of beperkt gebruik wordt gemaakt van aanwezige kennis en ervaringen. Als mensen of bedrijven willen helpen prima, maar wat ons betreft kun je die hulp dan beter kanaliseren, of mensen ondersteunen en stimuleren in het bieden van hulp. Natuurlijk ondernemen we inmiddels zelf veel activiteiten in China en Nederland op het gebied van promotie, maar via het netwerk van JoHo konden we deze ontwikkeling sterk versnellen door hun aansluiting met allerlei geïnteresseerden en zakelijke partners. De WereldHulpMarkt op de Vakantiebeurs in Utrecht, waar we nu twee keer hebben gestaan, leverde ons flink wat extra klan-ten en sympathisanten op. Inmiddels hebben we in de WereldActief reiswinkels, die een plek hebben in de JoHo WereldSupporter centers, een goed verkoopkanaal gevonden voor onze programma’s en producten in Nederland. Daarbij spelen we een rol in de opvang en begeleiding van Nederlandse en internationale vrijwilligers of stagiairs en hebben ook vele JoHo leden de weg naar ons gevonden voor reis, cursus of verblijf in Beijing. We vinden het leuk te merken dat er in ons werk een goede mix is

gekomen tussen enerzijds het op weg helpen van mensen die iets in China willen ondernemen en anderzijds het ontvangen van mensen die gebruik maken van ons aanbod en zo ons werk mogelijk maken. Of het nu om het samen plannen van een week vol culturele excursies in Beijing gaat, het vinden van een stageplek bij een Chinees bedrijf, het uitwisselen van tips met een beginnende expat die ook met zijn bedrijf ‘onze’ projecten weer steunt, het inplannen van iemand die voor studie of werk een cursus Mandarijn bij ons wil volgen of het matchen van een veertiger die zich wil inzetten binnen een van de sociale projecten in ons netwerk: we krijgen veel bijzondere verhalen en plannen op ons af die we vanuit onze vestiging in Beijing kunnen invullen of faciliteren.

Kleinschalige projectsteun

Naast het in dit artikel al eerdere genoemde project gericht op kinderen van gedetineerden steunen Monique en Maria met aandacht, financiële hulp en inzet van vrijwilligers ook een project voor kinderen

van wie de ouders van het platteland naar de stad zijn getrokken om te werken. De kinderen, met name de meisjes, hebben veel minder kansen dan hun leeftijdsgenoten die in Beijing geboren zijn. Door middel van sport, bijvoorbeeld basketbal, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en bouwen zelfvertrouwen op. In het projectnetwerk van China Inside vind je o.a. ook een dierenasiel, een project met gehandicapten en een project gericht op scholing en arbeids-vaardigheden van Tibetaanse nomaden. Daarnaast kun je op verschillende universiteiten, middelbare scholen of gespecialiseerde taalinstitu-ten Engelse les geven. Ook voor vrijwilligers met een specifieke achtergrond of expertise zijn er volop mogelijkheden.

Monique: “De vrijwilligers worden enorm gewaardeerd en het is natuurlijk een fantastische manier om je Chinese taal te gebruiken. Bovendien leer je door te werken in een Chinese omgeving nog meer over de cultuur.”

Meer info

Wil je het werk van Monique en Maria steunen dan kan dat op vele manieren, bijvoorbeeld:

- maak gebruik van de mogelijkheden die de taalschool biedt

- verblijf in het 2/3 sterren hotel op het terrein van de school of kies voor een overnachting in een van de hutong hotels vlakbij de school

- neem deel aan een van de culturele programma’s, excursies of volg een workshop

ondersteun als vrijwilliger een van de kleinschalige projecten die Monique en Maria steunen in en om Beijing

Er zijn uiteraard mogelijkheden voor bijvoorbeeld individuen, stichtingen, bedrijven of verenigingen om het werk van China Inside in het algemeen of de projecten specifiek met aandacht, financieel of op een andere manier vanuit Nederland te steunen.

Kijk voor meer info op: www.china-inside.com, kom langs bij een van de We-reldActief reisbalies in Nederland (www.wereldactief.nl) of stuur een bericht aan beijing@joho.nl.

Op www.settingupprojectsabroad.org vind je alles over JoHo projecten en programma’s op het gebied van internationale samenwerking.

www.emigrerennaarhetbuitenland.nl is een praktische site als je plannen hebt om te emigreren met ook tips en achtergronden over verzekeringen en administratieve zaken voor een lang verblijf in of emigratie naar het buitenland

Isla de la Palma

Wij, en wij zijn Joost Claassen en Nanneke Boers, zijn in januari 2008 geemigreerd naar Isla de la Palma. Dat is het meest noordwestelijke eiland van de 7 Canarische eilanden. Isla de la Palma, ook wel bekend als La Palma, La Isla Bonita of La Isla Verde. De eerste keer dat we op vakantie waren op La Palma (in november 2002) voelden we ons al meteen thuis. Dit was een eiland waar we vaker heen wilden. Joost heeft 3 kinderen en die zijn ook meegegaan naar La Palma op zomervakantie en vonden het helemaal geweldig. In die eerste vakantie is het eerste zaadje dus eigenlijk al geplant. Vanaf dat moment was het elk jaar naar La Palma. Daarnaast hadden we een hele grote passie: duiken! Voor ons lag het al snel vast dat we uiteindelijk duikinstructeur zouden worden en er ooit wel iets mee zouden willen doen. Na vele jaren duiken, duikopleidingen volgen, ons gewone werk doen werden onze plannen steeds concreter.

Duikschool Een duikschool dus, maar waar? La Palma was altijd al een optie omdat het een fantastische vakantiebestemming is. Maar is zo’n klein eiland ook een goede plek om te wonen, een bedrijf te beginnen, een leven op te bouwen. Vakantie vieren is tenslotte iets anders dan er daadwerkelijk wonen en werken. Veel voors en weinig tegens bleven er uiteindelijk over om naar La Palma te gaan. Voordeel voor ons was de relatief korte afstand tot Nederland en het feit dat we binnen Europa zouden blijven. Dat had vooral voordelen m.b.t. vestigen, werkvergunningen

etc. Dan merk je concreet dat een Europese Unie zeker zijn voordelen heeft. Toen begonnen de voorbereidingen pas echt. De eerste stap is je te bedenken wanneer je wilt gaan en wat je dan allemaal moet doen. |Baan opzeggen, maar ook weer niet te snel. Huis verkopen, maar wel voor een goede prijs. Ondernemingsplan schrijven. Financiering rond zien te krijgen. Tickets boeken. Maar ja, wanneer vlieg je?

Vertrekdatum Er kwam dus heel wat bij kijken en na een jaar van voorbereiding stond augustus 2007 op de kalender als vertrekdatum. Zo’n datum komt echter sneller in de buurt dan je verwacht en daarom hebben we uiteindelijk ons vertrek met een half jaar uitgesteld. Voor ons vertrek hebben we veel beslissingen genomen en de tijd genomen om ze allemaal goed te overwegen. Daarnaast hebben we met heel veel mensen gesproken en onze oren altijd open gehouden voor adviezen. We hadden een heel duidelijk doel voor ogen en wilden deze niet met illusies en dromen verwarren. Geen dromen dus en geen roze bril maar een zakelijk blik op het opzetten van een bedrijf in het buitenland. Daarnaast moesten we behoorlijk investeren in duikmaterialen. Deze moesten absoluut goed zijn, tenminste 5 jaar mee kunnen gaan en natuurlijk niet te duur zijn. Voor je het weet ben je een half jaar verder en heb je een weloverwogen besluit op tafel liggen. Voorbereiden en plannen dus. We zijn er zeker twee jaar mee bezig geweest en uiteindelijk kom je tot concrete acties: inboedel en duikmaterialen verschepen, huis verkopen, baan opzeggen, huisvesting op La Palma regelen. Je stapt in een rijdende sneltrein, een hoge snelheidstrein want vanaf dat moment kom je in een roes, een flow en schiet het leven aan je voorbij en sta je, voordat het

weet , op Schiphol met twee tassen, twee katten en familie en vrienden die je zult achterlaten. Eenmaal aangekomen op La Palma konden we meteen de vruchten plukken van onze voorbereidingen: onze tijdelijke auto stond klaar, we konden zo ons huis in, het huur-contract was de volgende dag geregeld en een week later ook de inschrijving in de gemeente. Het regelen van onze NIE-nummers was bijna een formaliteit en dan heb je alle papieren om verder te kunnen. Een mobieltje aanschaffen, een auto kopen, een pand zoeken, internet regelen etc. We wisten precies wat we nodig hadden, waar we moesten zijn en waren zeer voortvarend. Alles liep op rolletjes! De enige smet op het succesver-haal was onze verhuizer die veel had beloofd maar niets nakwam. Met een flinke vertraging waren na 6 weken onze spullen ook op La Palma en konden we onze dozen uitpakken.

De eerste weken is het eigenlijk toch vakantie vieren, lekker in de zon, op het strand, rondkijken naar een geschikt pand, een auto zoeken. We hadden een financiële buffer en werden dus niet meteen geconfronteerd met geldproblemen of met de druk om snel werk te zoeken om te kunnen overleven.

Bedrijfspand Met het vinden van ons bedrijfspand maakten we eigenlijk de echte start van onze onderneming en kom je terecht in de Spaanse bureaucratie. Door onverwachte wendingen, door onbekendheid met het systeem, het omgaan met afspraken en de taalbarriere wordt je danig op de proef gesteld. Er zijn altijd wel notarissen, advocaten, gestors en ambtenaren die allemaal iets anders willen, een nieuw formulier van je verwachten waardoor je genoodzaakt bent erg flexibel te zijn en veel geduld te hebben. Het is echt stapje voor stapje. Het ene papier brengt je weer dichterbij een ander formulier en uiteindelijk kom zo je bij je einddoel. Zit je eenmaal in dat ritme en kun je je eigen gejaagdheid aan de kant zetten, dan is het allemaal prima te regelen.

Papierwerk Naast het regelen van al het papierwerk kom je erachter dat afleiding nodig hebt dus zijn we allebei gaan werken, konden veel vrije tijd vullen met duiken, konden we in de tussentijd ons pand inrichten en, zeer belangrijk, aan ons Spaans werken. We kwamen hier met minimale kennis van Spaans maar hebben - door het gewoon te doen - alles kunnen regelen in het Spaans, soms met een beetje hulp. Door hier te werken en de wonen gaat het Spaans leren zeer snel! En hoe is het nu, zo’n 15 maanden na vertrek? Het duikcentrum is open sinds begin 2009 en we kunnen al onze dagen vullen met duiken of in het duikcentrum bezig zijn. Het is af en toe lastig om je te realiseren dat je eigenlijk op een heel mooi eiland zit. Je komt, eigenlijk net als in Nederland, makkelijk in de sleur terecht. Na een dag werken zitten we ook vaak samen gewoon op de bank, televisie kijken. En we gaan we niet zo vaak op pad omdat we gewoon moe zijn van de lange dagen werken.

Genieten We kiezen er wel heel bewust voor om er met volle teugen van genieten van ons leven hier, je weet maar nooit hoe lang het duurt. We zijn inmiddels tweemaal verhuisd en hebben een mooie plek gevonden om voor langere tijd te wonen. We voelen ons op La Palma echt thuis. Ook als het duikcentrum niet van de grond komt stappen we over op Plan B en als dat niet lukt op Plan C. We zien nog altijd veel mogelijkheden hier en we willen er absoluut blijven!

Belangrijk Wat wij als zeer belangrijk hebben ervaren is dat alles wat we hier tot stand hebben gebracht, samen hebben gedaan. Alles is op basis van 100% vertrouwen in elkaar en het einddoel. Hier op zo’n relatief klein eiland doe je alles samen

en ben je 24 uur per dag, 7 dagen per week volledig op elkaar aangewezen. Geen vrienden en geen sociaal vangnet om je op te vangen als het even minder gaat. Kennissen hebben of vrienden hier hebben, dat komt nu pas, na 1,5 jaar hier leven en dan nog mondjesmaat.

Droom realiseren Heel bewust hebben we het nooit over het ‘onze droom realiseren’, maar willen we domweg hier een goed duikcentrum runnen op een van de mooiste eilanden ter wereld. Echter, we worden steeds va-ker wakker en knijpen we in elkaars armen om te weten of het echt allemaal waar is. El-ke dag duiken in de blauwe oceaan, zonnetje erbij en heel veel mensen leren kennen. Eigenlijk elke dag verplicht genieten! Een bezoek naar La Palma is zeker de moeite waard. Overweldigende natuur, geen massa-toersime en een prachtige oceaan om in te duiken. Verwar La Palma niet met Las Palmas op Gran Canaria en ook niet met Palma de Mallorca. Je zult niet de eerste zijn met een ticket naar Las Palmas i.p.v. La Palma. Meer informatie: www.casadebuceo.com en voor algemene informatie http://lapalma.startpagina.nl

Wat te doen indien sprake is van een fiscaal forensisch onderzoek door Justitie of een toezicht-houder?

Inleiding

Een forensisch onderzoek is zuiver taalkundig gezien een onderzoek dat gerelateerd is aan het strafrecht. Onderzoeken door de Belastingdienst zijn in veel gevallen geen onderzoeken die forensisch getint zijn. Daarvan is slechts sprake indien de gestelde sancties een strafrechtelijk karakter dragen. Volgens artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) is dan sprake van een criminal charge (het instellen van een strafvervolging) waardoor het zwijgrecht van toepassing is. Ook bij omkering van de bewijslast kan sprake zijn van een forensische probleem-stelling.

Hoe kan iemand nu tegenwicht bieden aan zo’n onderzoek? Uit eigen ervaring als controlespecialist fraude-afdeling bij de Belastingdienst blijkt dat bij forensische onderzoeken de adviseurs en/of de advocaten zich met name richten op fiscaal/juridisch punten en de feiten slechts in uitzonderingssituaties aan een uitgebreid tegenonderzoek onderwerpen. Hierdoor wordt de uiteindelijke (strafrechtelijke) procedure beslecht op feitelijkheden die inhoudelijk niet getoetst zijn door belanghebbende en misschien niet geheel juist, eventueel onvolledig of deels gekleurd kunnen zijn. Tevens kunnen formele bepalingen uitkomst bieden. Het lijkt derhalve een-voudig te stellen dat een tegenonderzoek door een fiscaal forensisch onderzoeksdeskundige een noodzakelijke activiteit kan zijn. Problemen op het gebied van het materiële en formele straf- en belastingrecht, en op het gebied van de forensische accountancy en onderzoeks-technieken, rechtvaardigen deze stelling. Dit is dan ook mijn eerste advies aan de behandelend fiscalist, accountant of advocaat.

Strafrechtelijke bepalingen Voor fiscale fraude is geen wettelijke definitie. De artikelen uit het Wetboek van Strafrecht (WvSr) en de strafrechtelijke bepalingen uit de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR) geven aan wanneer sprake is van een misdrijf of een overtreding. In het spraakgebruik wordt fiscale fraude ook wel als volgt omschreven:

Het schuldig (opzet of grove schuld) zijn aan het toebrengen van nadeel, door middel van gekunsteldheden of het verschaffen van onjuiste of onvolledige informatie, aan de Belastingdienst.

De strafrechtelijke bepaling die veel voorkomt bij fiscale fraude is valsheid in geschrifte conform artikel 225 WvSr en de strafrechtelijke bepalingen conform de AWR. De maximale straf voor dit vergrijp is 6 jaar gevangenisstraf. Conform artikel 67 Wetboek van Strafvordering (WvSv) komen hierdoor bepaalde bevoegdheden en dwang-middelen (titel 4 en 4A WvSv) in beeld die niet van toepassing zijn bij strafbare feiten met een lagere straf (minder dan 4 jaar). Deze bevoegdheden zijn o.a.: bevel tot voorlopige hechtenis; aanhouding buiten heterdaad; doorzoeking ter aanhouding; inverzekeringstelling; inbeslagneming en door-zoeking zonder heterdaad; doorzoeking voertuig zonder heterdaad, en enkele bijzondere bevoegd-heden zoals; stelselmatige observatie; infiltratie; pseudo-koop of dienstverlening; afluisteren vertrouwelijke informatie; onderzoek van telecom-municatie en informatieplicht telecom bedrijven en de mogelijkheid van het opstarten onder voorwaar-den van een verkennend onderzoek.

Er dient voordat er ook maar een opsporings-activiteit plaats kan vinden sprake te zijn van een verdachte. Dit houdt in dat ten aanzien van feiten en omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld van enig strafbaar feit dient voort te vloeien.

De mogelijkheden die justitie heeft indien sprake is van een artikel 67 WvSv onderzoek zijn uitgebreid maar niet ongelimiteerd.

Sfeerovergang De bevoegdheden die de Belastingdienst bij een boekenonderzoek heeft staan vermeld vanaf artikel 47 AWR (hoofdstuk 8 afdeling 2). Hierin staan o.a. vermeld: de inlichtingenplicht; de informatieverplich-ting in internationale verhoudingen; de identificatie-plicht; de administratieplicht; de geheimhoudings-plicht en het verschoningsrecht.

Indien er sprake is van sfeerovergang naar het

strafrecht dan zullen de bevoegdheden ingevolge de AWR komen te vervallen en treden de bevoegd-heden van het strafrecht in werking. Hierbij horen uiteraard ook de rechten die een verdachte toekomen zoals zwijgrecht (art. 12g WvSv), het recht op een eerlijk proces en het niet hoeven mee te werken aan zijn eigen veroordeling (EVRM) en het recht op wederhoor (art. 12e WvSv).

Indien bepaalde gedragingen hebben plaatsge-vonden die ingevolge de AWR als fraude worden gekwalificeerd komen de strafrechtelijke bepalingen van artikel 68 en 69 AWR in beeld. Artikel 68 is bedoeld voor overtredingen. Artikel 69 voor misdrijven. De maximale gevangenisstraf is ook hier 6 jaar waardoor wederom de bevoegdheden van artikel 67 WvSv zoals benoemd in paragraaf 2.1 in beeld komen.

Artikel 68 AWR spreekt van een strafbaar feit (overtreding) indien niet wordt voldaan aan verplichtingen opgelegd in dat artikel. Het betreft hier verplichtingen zoals: het verzoeken om een aangiftebiljet; het vertegenwoordigen buiten rechte; inlichtingenplicht en inzageplicht in boeken en bescheiden; identificatieverplichting; toegangs-verlening voor zover van belang voor de belasting-heffing; administratieve verplichtingen en factureringsverplichtingen. Deze opsomming is niet limitatief maar behelst de belangrijkste bepalingen uit dat artikel. Van belang voor dit artikel is dat geen sprake hoeft te zijn van opzet. Het strafmaximum is zes maanden hechtenis of een geldboete van de derde categorie .

Artikel 68 zal niet snel in beeld komen, hooguit bij het niet verzoeken om een aangiftebiljet indien hiertoe wel reden voor is. Als voorbeeld geldt ie-mand die buiten beeld is gebleven van de fiscus terwijl hij mogelijk wel belastingplichtig is. De sanctie van artikel 68 is dan ook miniem namelijk maximaal een geldboete van de derde categorie.

Artikel 69 AWR is een strafbepaling (misdrijf) die ziet op het opzettelijk handelen in strijd met voorna-melijk bepalingen uit artikel 68 AWR. Daarnaast bevat dit artikel separaat opgenomen de bepaling van het opzettelijk niet doen van de juiste aangifte dan wel het opzettelijk onjuist of onvolledig doen van de aangifte. Het strafmaximum van artikel 69 bedraagt zes jaar of een geldboete van de vijfde categorie.

In beide gevallen is sprake van een strafrechtelijke bepaling waardoor de rechten en opsporings-bevoegdheden ingevolge het strafrecht in beeld komen.

Indien bij een belastingcontrole fraude wordt geconstateerd zal dat meestal zijn omdat de feiten anders (of niet volledig) worden gepresenteerd dan ze werkelijk zijn geweest. Fiscale geschillen, indien in alle redelijkheid pleitbaar, zullen niet snel als fiscale fraude worden gekwalificeerd.

Bestuurlijke boeten

Bij het vaststellen van de aanslag kan administratief-rechtelijk een boete van ten hoogste 100% worden opgelegd indien het aan opzet of grove schuld te wijten is dat de aangifte niet, dan wel onjuist of onvolledig is gedaan. De boeten kunnen worden gemitigeerd op grond van het BBBB. Grove schuld is een in laakbaarheid aan opzet grenzende mate van verwijtbaarheid en omvat mede grove onacht-zaamheid. Onder opzet wordt mede verstaan voor-waardelijke opzet. Indien sprak is van grove schuld bedraagt de boete 25% van het bedrag van de aan-slag. Bij opzet bedraagt de boete 50%. Een boete van 100% is alleen mogelijk indien sprake is van verhoudingsgewijs omvangrijke fraude waarbij listigheid en constructies de boventoon voeren en in gevallen waarbij sprake is van opzet en recidive. Indien een boete wordt opgelegd op grond van bovenstaande bepalingen is sprake van een “criminal charge”. Dit houdt in dat de belasting-plichtige de rechten van een verdachte toekomen (art. 6 EVRM). De verdachte heeft het recht om te zwijgen en hoeft niet meer mee te werken aan zijn eigen veroordeling voor zover, conform het Saunders arrest en uitgewerkt in artikel 67j AWR en het BBBB, de gegevens en inlichtingen afhankelijk zijn van de wil van belastingplichtige. De boeten van artikel 67 AWR worden bestuurlijke boeten ge-noemd en maken geen deel uit van het strafrecht.

Informatieplicht in relatie met straf-rechtelijk onderzoek Het EVRM en het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) zijn internationaal gezien van belang voor het verloop van een strafrechtelijk onderzoek. In het EVRM wordt met name het fair trial beginsel en het recht om zich niet te hoeven incrimineren uitgewerkt ook wel bekend als het “nemo tenetur-beginsel”.

Vooral het recht om zich niet te hoeven incrimineren in relatie met een niet strafrechtelijk geschil zoals bijvoorbeeld een fiscaal administratieve procedure heeft de laatste jaren veel belangstelling van het EHRM en de Hoge Raad genoten. Ook destijds heb ik aangegeven dat de uitspraken van de Hoge Raad op gespannen voet staan met de opvattingen van het EHRM.

Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad komt naar voren dat voor de onderbouwing van een boete geen gebruik mag worden gemaakt van onder dwang verkregen verklaringen, ongeacht op welk moment of met welk doel de verklaringen zijn verkregen. Tevens is zij de mening toegedaan, en dat wordt bevestigd in de Clickfondszaak, dat een strafvervolging belanghebbende niet ontslaat van zijn verplichtingen tot 7) De fiscus kan derdenonderzoeken opstarten en uw klanten benaderen. Dit geldt echter niet voor particulieren of personeelsleden. 8) U bent niet verplicht, zonder rechterlijke toestemming, uw woning te laten doorzoeken of toegang te verlenen tot deze vertrekken. 9) U heeft recht op inzage in uw dossier bij de toezichthouder. 10) Laat u begeleiden door een deskundige en zorg voor één deskundig aanspreekpunt voor de toezichthouder (sta niet toe dat uw personeel wordt benaderd voor inlichtingen). 11) Neem ingeval van een strafrechtelijk onder-zoek direct contact op met uw advocaat en beroep u op uw geheimhoudingsplicht voordat u met uw advocaat heeft overlegd. 12) Werk bij een strafrechtelijk onderzoek, voordat u met uw advocaat heeft gesproken, alleen onder protest mee. Maak dit duidelijk kenbaar.

Conclusie Het lijkt raadzaam om in gevallen van theoretische omzetberekeningen, steekproeven, omkering van de bewijslast, formele regelgeving en opsporings-bevoegdheden deskundigheid in huis te halen. Een tegenonderzoek zal dan in veel gevallen geen overbodige luxe zijn. De gepresenteerde feiten (bewijsmiddelen) hoeven niet altijd duidelijk en volledig te zijn. Soms kan dit ook niet omdat de toezichthouder niet over deze gegevens beschikt. Dit geldt mijns inziens voor de meeste fiscale geschillen waarbij de juistheid of de volledigheid ter discussie staat. Indien waardeoordelen worden gekoppeld aan bescheiden zoals bij emigratie het geval kan zijn, omdat het onderzoek bestaat uit het in kaart brengen van iemand zijn leefwijze en zijn sociaal, economische en maatschappelijke betrekkingen, zijn de risico’s zeer reëel.

Het is van belang de bevoegdheden van de opsporingsinstantie en de toezichthouder, en de sfeerovergang tussen het administratieve- en het strafrecht goed te bewaken. Indien iemand als verdachte wordt aangemerkt dient er wel te sprake

te zijn van een vermoeden van een strafbaar feit. Dit vermoeden dient objectief vastgesteld te kunnen worden. Indien er twijfels zijn over de rechtmatig-heid van de werkwijze van de opsporingsinstantie of toezichthouder dan is het raadzaam om niet mee te werken of dit in ieder geval te doen onder protest. Dit kan namelijk leiden tot onrechtmatig verkregen bewijs. Bij een gewoon boekenonderzoek is het raadzaam een deskundige de begeleiding te laten doen. Daarbij dient duidelijk te zijn wie wel en wie niet aan de fiscus informatie kan verstrekken.

Het formele recht speelt een grote rol bij fraude-onderzoeken. De bewijslastverdeling en de bewijs-middelen verdienen speciale aandacht. Tevens zijn er de beginselen van behoorlijk bestuur die van invloed kunnen zijn op de uitkomst van een procedure. Omkering van de bewijslast kan alleen plaatsvinden als belastingplichtige significante gebreken met betrekking tot de aangifteplicht, de informatieplicht of de administratieplicht voortbrengt. De inspecteur is bij het opleggen van deze maat-regel gebonden aan de algemene voorwaarden.

Het is de vraag of de Hoge Raad zich, aangaan-de de informatieplicht in relatie met het zwijg-recht, distantieert van het EHRM. Het EHRM redeneert mijns inziens meer vanuit de gedachte van belanghebbende en het recht dat iemand heeft om zichzelf niet te hoeven incrimineren. In de Clickfondszaak was niet aan de orde dat de uitkomsten tot strafvervolging konden leiden omdat strafrechtelijke vervolging voor deze onderhavige problematiek reeds had plaats-gevonden (una-via beginsel). De uitkomst van de Hoge Raad was dus in orde, al heb ik vragen over de onderbouwing omdat de Hoge Raad stelt dat strafvervolging belanghebbende niet ontslaat van zijn verplichtingen tot informatie-verstrekking op grond van artikel 47 AWR. De informatieverplichting op grond van artikel 47 AWR, in gevallen waarbij belanghebbende weet of in alle redelijkheid kan verwachten dat beantwoor-ding kan leiden tot een criminal charge, is nog niet geheel uitgeprocedeerd. Ik ben dan ook de mening toegedaan dat aan het EHRM nogmaals een casus voorgelegd dient te worden waarbij specifiek deze problematiek aan de orde zal komen. Ook de zaak Shannon geeft hier nog geen volledige zekerheid over. Verdedigbaar is dat belanghebbende zich beroept op het zwijgrecht. Er zijn echter risico’s en voorzich-tigheid is geboden.

Voor de adviseur geldt dat voorzichtigheid is gebo-den bij de advisering of het begeleiden van de klant

het AVAS beginsel.

Omkering van de bewijslast vindt op grond van arti-kel 25 lid 6 en 27-e AWR plaats indien:

- de vereiste aangifte niet is gedaan; - niet is voldaan aan de informatie-verplichtingen; - niet is voldaan aan de administratieve verplichtingen.

Omkering geen sanctie en de raakvlakken met het strafrecht

Artikel 25-6 vormt in combinatie met 27-e AWR een bewijslastprobleem. De AWR positioneert het niet onder de boeten of de strafbepalingen maar kwalificeert het als een maatregel van nationaal recht. De Hoge Raad noemt omkering van de bewijslast soms wel een sanctie. Het wordt echter nooit als een criminal charge in de zin van het Europese verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) beschouwd. Dit geldt wel voor de bestuur-lijke boeten van artikel 67a AWR. Het belang hier- bij ligt op het gebied van de rechtsbescherming. Indien sprake is van een criminal charge zijn de rechten van een verdachte ingevolge het straf- recht van toepassing.

De slotzinnen van artikel 25-6 en 27-e AWR bepalen dat de maatregel is uitgesloten voor zover het bezwaar of beroep is gericht tegen een vergrijpboete. Dit houdt in dat de inspecteur te allen tijde de bewijslast heeft over het opleggen van een boete ook al is de primitieve aanslag opgelegd op grond van omkering van de bewijslast. Dit heeft te maken met de onschuldpresumtie bij een criminal charge (artikel 6 lid 2 EVRM). Iemand tegen wie een vervolging is ingesteld (criminal charge) wordt voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan.

Risico’s voor de adviseur

Los van de aansprakelijkheidsrisico’s die een adviseur heeft (onrechtmatige daad en wanpres-tatie) en de rechtsdwaling die daaruit kan voort-vloeien voor zijn klant is er het risico van de straf-rechtelijke vervolging voor de adviseur.

Het is mogelijk dat een adviseur als pleger van een delict, maar ook als verrichter van diensten ten behoeve van zijn klant, betrokken is bij een straf-baar feit. In het meest voorkomende geval kan een adviseur als medepleger of medeplichtige betrokken zijn bij een strafbaar feit (fiscale fraude) van zijn klant. De deelnemingsvormen doen plegen en uit-lokken worden buiten beschouwing gelaten omdat ze in dit kader te ver voeren.

Voor medeplegen is een bewuste samenwerking en een gezamenlijke uitvoering van het delict nodig. Niet nodig is dat alle delictbestanddelen door de medepleger worden vervuld. Het kan zelfs zijn dat zijn fysieke aanwezigheid niet vereist is.

Bij medeplichtigheid is het noodzakelijk dat een misdrijf is gepleegd. Enerzijds kan van mede-plichtigheid sprake zijn indien opzettelijk behulp-zaam is geweest bij het plegen van het misdrijf en anderzijds indien opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen zijn verschaft tot het plegen van het misdrijf. Zowel bij medeplichtigheid als bij mede-plegen is dubbel opzet vereist namelijk opzet op het delict en opzet op de samenwerking of het bevorderen van het misdrijf.

Indien een adviseur bijdraagt aan de handelingen van de pleger dan is het zeer wel mogelijk om een adviseur strafrechtelijk te vervolgen. Dit voorkomt niet dat de klant oftewel de pleger vrijuit gaat tenzij er sprake is van rechtsdwaling.

Enkele Tips

1) Beroep u op het zwijgrecht indien de moge-lijkheid zich hiertoe voordoet. 2) Zorg voor een goede sfeer en ga niet onnodig tegenwerken. 3) Laat de vragen door de toezichthouder schrif-telijk bevestigen 4) Beantwoord niet meer, en verstrek niet meer informatie, dan gevraagd wordt. 5) Laat documenten niet meenemen en registreer de kopieën die de toezichthouder ontvangt. 6) Laat de toezichthouder niet zelfstandig uw geautomatiseerd systeem raadplegen. Zij kunnen wel hiervan een kopie opeisen. 7) De fiscus kan derdenonderzoeken opstarten en uw klanten benaderen. Dit geldt echter niet voor particulieren of personeelsleden. 8) U bent niet verplicht, zonder rechterlijke toestemming, uw woning te laten doorzoeken of toegang te verlenen tot deze vertrekken. 9) U heeft recht op inzage in uw dossier bij de toezichthouder. 10) Laat u begeleiden door een deskundige en zorg voor één deskundig aanspreekpunt voor de toezichthouder (sta niet toe dat uw personeel wordt benaderd voor inlichtingen). 11) Neem ingeval van een strafrechtelijk onder-zoek direct contact op met uw advocaat en beroep u op uw geheimhoudingsplicht voordat u met uw advocaat heeft overlegd. 12) Werk bij een strafrechtelijk onderzoek, voor-dat u met uw advocaat heeft gesproken, alleen onder protest mee. Maak dit duidelijk kenbaar.

Conclusie Het lijkt raadzaam om in gevallen van theoretische omzetberekeningen, steekproeven, omkering van de bewijslast, formele regelgeving en opsporingsbe-voegdheden deskundigheid in huis te halen. Een tegenonderzoek zal dan in veel gevallen geen over-bodige luxe zijn. De gepresenteerde feiten (bewijsmiddelen) hoeven niet altijd duidelijk en vol-ledig te zijn. Soms kan dit ook niet omdat de toe-zichthouder niet over deze gegevens beschikt. Dit geldt mijns inziens voor de meeste fiscale geschil-len waarbij de juistheid of de volledigheid ter discus-sie staat. Indien waardeoordelen worden gekoppeld aan bescheiden zoals bij emigratie het geval kan zijn, omdat het onderzoek bestaat uit het in kaart brengen van iemand zijn leefwijze en zijn sociaal, economische en maatschappelijke betrekkingen, zijn de risico’s zeer reëel.

Het is van belang de bevoegdheden van de opspo-ringsinstantie en de toezichthouder, en de sfeer-overgang tussen het administratieve- en het straf-recht goed te bewaken. Indien iemand als verdach-te wordt aangemerkt dient er wel te sprake te zijn van een vermoeden van een strafbaar feit. Dit ver-moeden dient objectief vastgesteld te kunnen wor-den. Indien er twijfels zijn over de rechtmatigheid van de werkwijze van de opsporingsinstantie of toe-zichthouder dan is het raadzaam om niet mee te werken of dit in ieder geval te doen onder protest. Dit kan namelijk leiden tot onrechtmatig verkregen bewijs. Bij een gewoon boekenonderzoek is het raadzaam een deskundige de begeleiding te laten doen. Daarbij dient duidelijk te zijn wie wel en wie niet aan de fiscus informatie kan verstrekken.

Het formele recht speelt een grote rol bij fraudeon-derzoeken. De bewijslastverdeling en de bewijsmid-delen verdienen speciale aandacht. Tevens zijn er de beginselen van behoorlijk bestuur die van in-vloed kunnen zijn op de uitkomst van een procedu-re. Omkering van de bewijslast kan alleen plaatsvin-den als belastingplichtige significante gebreken met betrekking tot de aangifteplicht, de informatieplicht of de administratieplicht voortbrengt. De inspecteur is bij het opleggen van deze maatregel gebonden aan de algemene voorwaarden.

Het is de vraag of de Hoge Raad zich, aangaan-de de informatieplicht in relatie met het zwijg-recht, distantieert van het EHRM. Het EHRM re-deneert mijns inziens meer vanuit de gedachte van belanghebbende en het recht dat iemand heeft om zichzelf niet te hoeven incrimineren.

In de Clickfondszaak was niet aan de orde dat de uitkomsten tot strafvervolging konden leiden omdat strafrechtelijke vervolging voor deze on-derhavige problematiek reeds had plaatsgevon-den (una-via beginsel). De uitkomst van de Hoge Raad was dus in orde, al heb ik vragen over de onderbouwing omdat de Hoge Raad stelt dat strafvervolging belanghebbende niet ontslaat van zijn verplichtingen tot informatieverstrek-king op grond van artikel 47 AWR. De informatieverplichting op grond van artikel 47 AWR, in gevallen waarbij belanghebbende weet of in alle redelijkheid kan verwachten dat beantwoor-ding kan leiden tot een criminal charge, is nog niet geheel uitgeprocedeerd. Ik ben dan ook de mening toegedaan dat aan het EHRM nogmaals een casus voorgelegd dient te worden waarbij specifiek deze problematiek aan de orde zal komen. Ook de zaak Shannon geeft hier nog geen volledige zekerheid over. Verdedigbaar is dat belanghebbende zich beroept op het zwijgrecht. Er zijn echter risico’s en voor-zichtigheid is geboden.Voor de adviseur geldt dat voorzichtigheid is geboden bij de advisering of het begeleiden van de klant bij een boekenonderzoek. De kans dat de adviseur zelfstandig wordt vervolgd voor bijvoorbeeld medeplichtigheid of als mede-pleger is zeer reëel. Het opzettelijk verstrekken van onjuiste informatie of het verstrekken van adviezen die gebruikt worden door de klant om fraude te plegen zijn hiervan voorbeelden. Zowel voor administratiefrechtelijke als strafrechte-lijke onderzoeken is het mijn inziens gewenst een deskundige het formele kader te laten bewaken en deze deskundige dient tevens een bijdrage leveren aan de waarheidsvinding waardoor het evenwicht tussen enerzijds een overheid met al zijn middelen en bevoegdheden en anderzijds een belasting-plichtige enigszins wordt hersteld .

mr. W.J.L.H. Oomen Kerkstraat 9 6687 AD Angeren Tel.: 0031 6 51468141 e-mail: info@wiloomen.nl www.wiloomen.nl

Starters en doorstromers kopen huis in België en Duitsland Jonge mensen hebben meer mogelijk-heden over de grens Op je 22ste een vrijstaand huis met vier slaap-kamers, twee badkamers en een gastenverblijf. In Nederland onmogelijk als starter op de huizen-markt. In Duitsland gewoon haalbaar. Een hypotheek onder Nederlandse voorwaarden, met Nederlandse belastingaftrek en tegelijkertijd genieten van het Bourgondische Belgische leven. Met een woning in België gewoon mogelijk.

Mooie ligging, voldoende kamers, lekkere buiten-ruimte en dan nog betaalbaar ook. Jonge twee-verdieners hebben wensen voor hun eerste of tweede woning, waar de Nederlandse huizen- markt niet altijd een goed antwoord op heeft. Een woning net over de grens kan de uitkomst bieden.

Je eigen droomhuis, een paar kilometer over de grens

In de grensstreek zijn de huizen goedkoper dan in Nederland. Nog veel goedkoper is grond kopen en een eigen huis bouwen. Bij sommigen bestaat nog het beeld bestaat van de grijze 65-plusser die na zijn pensioen de stap over de grens zet. Nu zie je echter steeds meer dertigers die hun woonomge-ving aanpassen aan hun woonwensen. En waarom niet zeggen ze: “We hebben nu nog de vrijheid om te kiezen waar we gaan wonen. De afstand is ook weer niet zo groot dat we vrienden en familie niet vaak genoeg zien en we leggen wel weer nieuwe contacten.” Goede redenen om te gaan, maar ga niet halsoverkop vertrekken.

Een paar kilometer is óók emigreren

Wonen over de grens is meer dan alleen een berg stenen in een ander land. Als je alleen voor de goedkope huizenprijzen gaat, dan kan het tegen-vallen. Ben je bereid om in je nieuwe woonland te integreren? Doordat we dezelfde taal spreken als onze zuiderburen, realiseert niet iedereen zich dat het voor de rest twee verschillende culturen zijn. Zo speelt het gemoedelijke, Bourgondische België

zich veelal af in het openbare leven en vind je dit niet zo snel terug in gezellig een kopje koffie drinken met de buren. In Duitsland word je vaak juist hartelijk ontvangen in de buurt en zijn mensen in de omgeving heel behulpzaam. Andersom wordt wel van je verwacht dat je actief integreert en wordt op veel plaatsen nog waarde gehecht aan zondagsrust. Kortom, sociale integratie hoort er dus zeker bij als je over de grens gaat wonen.

Goed voorbereid voorkomt spijt

Als je rondrijdt in een mooie omgeving en je ziet al die geweldige huizen die binnen handbereik liggen, dan gaan je ogen glimmen. Het liefst zou je direct actie ondernemen en bij een makelaar binnenlopen. En iedereen die wel eens een huis heeft gekocht herkent dit gevoel; zodra je huizen gaat bekijken, stap je ergens binnen en je bent verkocht. Ook een makelaar weet dit en deze speelt hier natuurlijk graag op in. Te impulsief handelen kan echter een grote valkuil zijn. Een huis kopen is nu eenmaal iets anders dan een brood bij de bakker. En een huis kopen in het buitenland is ingewikkelder dan in Nederland. Een goede voorbereiding is belangrijk.

Begin je zoektocht online

Op internet is enorm veel informatie te vinden. Er zijn sites met informatie, sites met verhalen, waar mensen ervaringen uitwisselen, sites waar het huizenaanbod in België of Duitsland te vinden is en nog veel meer. Kijk bijvoorbeeld eens op www.emigrerennaarbelgie.nl of www.emigrerennaarduitsland.eu voor informatie, tips en ervaringen. Ben je overtuigd dat wonen over de grens iets voor jou is, dan kunnen de Rabobank Grensbanken je helpen bij het kiezen en kopen van een huis.

Rabobank Grensbanken; expertise in de grensstreek

De Rabobank Grensbanken hebben adviesteams die zich helemaal richten op wonen in het grens-gebied. De adviseurs kennen de regelgeving van beide landen en weten waar de financiële mogelijk-heden van elkaar verschillen. Veel mensen ervaren dit als een groot pluspunt bij het nemen van belangrijke financiële beslissingen. Naast eigen adviseurs heeft de Rabobank een

uitgebreid lokaal netwerk. Denk hierbij aan gespecialiseerde makelaars, notarissen, fiscalisten en juridisch adviseurs. Ook werken ze nauw samen met bijvoorbeeld de Stichting Grensarbeid, het Bureau Belgische en Duitse Zaken van de Sociale Verzekeringsbank en de Euregio’s. Natuurlijk zijn deze bedrijven en instanties niet direct gekoppeld aan de bank en geven ze een onafhankelijk advies. De Rabobank kan wel een bemiddelende rol innemen. Immers: een transparant advies en goede bebeleiding helpen bij het voorkomen van ongewenste consequenties van financiële keuzes. Dit maakt de Rabobank Grensbanken de aangewezen partij om mee in zee te gaan bij emigratie naar Duitsland of België.

Waarom de Rabobank Grensbank?

Financiële maatproducten voor de grens-streek.

Hypotheekverstrekking tot 125% van de executiewaarde.

Persoonlijke aandacht en oplossingen op maat.

Adviseurs met kennis en ervaring op het gebied van grensoverschrijdende mogelijk-heden.

Lokale netwerken van vertrouwde makelaars, notarissen, fiscalisten en juridisch adviseurs.

Samenwerking met gespecialiseerde instanties zoals de Sociale Verzekeringsbank (bureau Belgische zaken en Bureau Duitse zaken), Stichting Grensarbeid en Eurogio’s

• Gratis informatiegidsen ‘Emigreren naar België’ en ‘Emigreren naar Duitsland’ vol praktische tips.

• Kijk op www.emigrerennaarbelgie.nl en www.emigrerennaarduitsland.eu voor nieuws, tips, adviezen en bouwkavels over de grens.

War Child werkt aan een vreedzame toekomst voor oorlogskinderen. Kinderen die opgroeien in een veilige, stabiele omgeving waar hun rechten niet worden geschonden, krijgen een grotere kans zich te ontwikkelen tot evenwichtige volwassenen dan kinderen uit (voormalige) oorlogsgebieden. Hoe meer kinderen opgroeien tot evenwichtige volwassenen, hoe groter de kans dat de samenleving waarin zij leven later ook vreedzaam zal zijn.