5

ReumaRokjesInmiddels is TrosKompas een volwassen blad, met een goed doordachte bladformule. Maar begin jaren zestig deed men

maar wat, zo lijkt het. Zo opende het allereerste nummer – nog voordat er

jaap en antoinette feliciteren Ú, want uw troskompas bestaat 45 jaar! na maar liefst 2.350 edities is het deze week precies 45 jaar geleden dat de eerste troskompas verscheen. reden om de archieven in te duiken en de allerleukste en opvallendste zaken eruit te vissen.

In de afgelopen 45 jaar sierden vele TRos-coryfeeën de Troskompas-cover. antoinette Hertsenberg en jaap jongbloed, die beiden al meer dan vijftien jaar bij de TRos werken, stonden al eerder samen op de voorpagina. “Ik herinner me nog dat we er een keer in Chinese kledij op stonden”, aldus antoinette. “Dat heb ik verdrongen”, lacht jaap. samen staan ze deze week op de jubileumcover.

ook maar één woord gerept was over televisie – over het gevaar van het dragen van minirokjes. Onder de kop ‘Reuma en de minirok’ werd, verspreid over meerdere pagina’s, duidelijk gemaakt dat een rok toch echt tot over de knie moest! ➝

6

PlankIng In 1966Luttele weken na het ‘reumarokjes’-artikel in 1966 vond een nog koddiger artikel de weg naar de gids. ‘Gillend mooi op kantoor’ kopte het en het bevatte tips om als vrouw met een kantoor-baan de nodige lichaams-beweging te krijgen. Wie de foto’s bekijkt, kan niet anders concluderen dan dat we met een zeer vroege vorm van het anno 2011 populaire internet-fenomeen ‘planking’ te maken hebben.

lezeRsbRIevenIn die eerste jaren had nog niet iedereen een televisie en was niet iedereen blij met de komst ervan. Dit blijkt uit een lezersbrief die TrosKompas in 1967 ontving naar aanleiding van de tv-serie ‘Thierry la Fronde’. ‘Iedere zondag kwam mijn kleindochter bij mij en dan vertelde ik haar verhaaltjes. Nu wil ze niet meer komen omdat ze Thierry niet wil missen. Ik heb geen tv.’ TrosKompas inspireerde sommige brievenschrijvers zelfs tot het bedenken van pakkende reclameslogans voor hun omroep en hun blad. De heer J.S.W. Baalman uit Utrecht meldde in 1968 trots: ‘Een sterke TROS, een goed Kompas, geeft zekerheid waar wanhoop was’.

De langsTloPenDe RubRIekIn TrosKompas zoals we die nu kennen, zit één rubriek die al 45 jaar meegaat, al is de naam in de loop der jaren flink veranderd. De rubriek startte in 1967 als ‘Hier Hilversum’ en bracht de nieuwste roddels en weetjes uit de wereld van showbizz en televisie. De naam veranderde begin jaren zeventig in ‘Moet u horen’ en werd aangevuld

konInklIjke CoveRsTroskompas heeft het nederlandse koningshuis altijd een warm hart toegedragen. er is zelfs een cover gesierd met het volkslied! vaker dan welke beroemdheid dan ook stond een lid van het nederlandse koninklijk Huis op de cover. Toenmalig prinses beatrix was de eerste, zij stond op Troskompas nummer 6 in 1966, waarbij zij hartelijk werd gefeliciteerd met de zwangerschap van haar eerste zoon. Deze stond op zijn beurt zelf in 2007 op de cover.

45 jaar troskompas

7

met de rubriek ‘Zo gaat dat in Amerika’, met soortgelijke nieuwtjes en roddels uit de VS. Beide rubrieken werden begin jaren tachtig gefuseerd tot de overkoepelende rubriek ‘Zo gaat dat’. Eind jaren tachtig veranderde de naam van de rubriek in ‘Primeur’ en tegenwoordig kennen we deze pagina’s als ‘Showbizzmix’.

Lid worden?

Patricia Paay heeft haar carrière nooit afgekapt.

➝

oPvallenDe quoTesIn die 45 jaar is er natuur-lijk heel wat gezegd in TrosKompas. Al bladerend door de jaargangen vonden we een aantal opmerkelijke quotes. Bijvoorbeeld die van de vader van Patricia Paay, wiens adres in Rotterdam in 1966 in het vierde nummer van TrosKompas gewoon vermeld staat. Handig voor de fans. Over de carrière van zijn dochter zegt hij: “Patricia wil geen oude rot in het vak worden. Op haar 30ste of 35ste hoopt ze

bijvoorbeeld genoeg verdiend te hebben om een kapperszaak te beginnen.” 45 jaar later is ‘Patries’ net met het eerste seizoen ‘Diva’s draaien door’ gestart. De kapperszaak is er nooit gekomen.

Toen Troskompas in 1966 startte, kostte een jaarabonnement veertien gulden. nog geen jaar later was het abonnementsgeld al met een gulden omhoog gegaan. Weer een jaar later, in 1968, stond de aller-eerste kleurenadvertentie in Troskompas. Het was een abonnementsactie met een zeer toepasselijk cadeau. Het was een écht TRos-kompas!

11

Teks

T: M

ar

iët

tE v

an

Ha

rEn

fo

Tog

ra

fie:

Elin

E K

lEin

(in

op

dr

ac

ht

va

n l

ind

a.)

Elly KootHet eerste covermodel van troskompas

“In 1962, ik was achttien, ben ik op straat ontdekt door een fotograaf. Hij was op dat moment aan het werk bij Durgerdam en ik stond te kijken. Hij vroeg mij om op de achtergrond van de fotoshoot te gaan staan en na afloop gaf hij mij zijn kaartje met het verzoek maar eens langs te komen in de studio. Ik dacht: ja dág, dat ga ik niet doen. Ik had er ook nooit maar een seconde aan gedacht om fotomodel te worden. Maar mijn moeder zei dat hij een heel bekende fotograaf was. Hans Dukkers, want zo heette mijn ontdekker, was namelijk destijds net zo beroemd als Paul Huf. Toen ben ik toch maar langs gegaan. Ik heb een paar maanden in zijn studio rondgehangen en álles geleerd. Niet alleen poseren, maar ook visagie, kappen en styling. Tussen-door maakte Hans proef-opnamen van mij. Zo had ik meteen een portfolio waarmee ik langs andere fotografen ging voor opdrachten. De naam Hans Dukkers opende veel deuren voor mij, dus al snel had ik werk genoeg.”

Bleef het alleen bij modellenwerk?“Nee, want twee jaar later deed ik mee met de Miss Holland-verkiezing, die ik won. En daarna ook nog de Miss Europa-verkiezing. Maar ja, voor mijn carrière was dat niet zo belangrijk. Ik had toch al werk genoeg en in Nederland is men veel te nuchter om echt veel waarde te hechten aan zo’n titel. Het was wel leuk om een keer meegemaakt te hebben en Miss Europa staat natuurlijk aardig op je cv. Maar ik ben gewoon weer doorgegaan met wat ik al deed, namelijk model zijn.”

Hoe ben je uiteindelijk op de cover van TrosKompas beland?“Mijn schoonvader was destijds directeur bij de Telegraaf, waar TrosKompas toen nog onder viel. Hij kende Joop Landré, toentertijd directeur van de TROS, en van het een kwam het ander. Mijn man Frank Brandt, die ook bij een fotograaf werkte, heeft de productie van de fotoshoot gedaan en ik de visagie en de styling. Ook heb ik zelf ergens bij een scheepsattributenwinkel de accessoires bij elkaar

gescharreld. Jan Henderik, een jonge fotograaf en goede vriend, heeft ze gemaakt. Vooraf hebben we zitten brainstormen hoe de foto eruit moest gaan zien, hoe we zoveel mogelijk konden doen met het embleem van Tros-Kompas. Ze wilden vooral veel blauwe lucht op de cover, dus ik stelde de dijk bij Durgerdam voor. Inderdaad, de plek waar ik ooit ben ontdekt als model. Mijn kleine zusje Leslie heeft ook nog meegedaan met de shoot.”

Je bent nu geen model meer. Mis je het werk?“Nee, helemaal niet. Ik ben model gebleven tot 1975, toen ik zwanger werd van mijn dochter. Toen zij wat groter werd, ben ik terecht-gekomen bij een couturier. Voor de grap, een dag per week. Dat heb ik vijf jaar gedaan en daarna ben ik overgestapt naar Mart Visser waar ik nu alweer vijftien jaar werk als ‘dame du salon’. Mijn werk bestaat vooral uit contact met klanten en daarbij heb ik veel aan mijn ervaring als fotomodel. Maar ik verlang niet terug naar die tijd. Modellenwerk is hard werken en uiteindelijk draait het allemaal om het plaatje, om de buitenkant. Dat voelde een beetje leeg. Het diepere contact dat ik nu heb met mensen maakt mijn werk interessanter.”

“Miss Europa staat

natuurlijk aardig

op je cv”