eindexamen 2020 - Heemgaard.nl...De eindpresentatie Op dinsdagmiddag 10 maart 2020 staat voor iedere...
39
De Heemgaard P r o f i e l w e r k s t u k Havo 5/Atheneum 6 eindexamen 2020
Transcript of eindexamen 2020 - Heemgaard.nl...De eindpresentatie Op dinsdagmiddag 10 maart 2020 staat voor iedere...
De Heemgaard
P r o f i e l w e r k s t u k
Havo 5/Atheneum 6
eindexamen 2020
2
Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................................... 3
Wat is een profielwerkstuk? .................................................................................................................... 4
Regelgeving profielwerkstuk ................................................................................................................... 5
Het tijdpad voor het profielwerkstuk in 2019-2020 ................................................................................ 6
Het logboek ............................................................................................................................................. 7
De eindpresentatie .................................................................................................................................. 8
Basisbeoordeling Profielwerkstuk De Heemgaard Apeldoorn ................................................................ 9
Tips ........................................................................................................................................................ 13
Keuze van het vak (de procedure) ......................................................................................................... 14
Informatie per vak ................................................................................................................................. 15
Aardrijkskunde .................................................................................................................................. 15
Bedrijfseconomie ............................................................................................................................... 17
Biologie .............................................................................................................................................. 20
Bewegen, Sport en Maatschappij ...................................................................................................... 22
Economie ........................................................................................................................................... 23
Geschiedenis ..................................................................................................................................... 25
Kunst Beeldend/Kunst Algemeen ...................................................................................................... 26
Kunstvakken Muziek .......................................................................................................................... 28
Moderne Vreemde Talen .................................................................................................................. 30
Natuurkunde ..................................................................................................................................... 31
Nederlands ........................................................................................................................................ 32
Scheikunde ........................................................................................................................................ 34
Wiskunde ........................................................................................................................................... 36
Bijlagen .................................................................................................................................................. 37
3
Inleiding
Voor je ligt het informatieboekje over het profielwerkstuk. Het profielwerkstuk zien we als meesterproef: Ben je in staat alle opgedane kennis van de havoroute/atheneumroute tot nu toe in te zetten en toe te passen? Je laat zien dat je onderzoek kunt doen. Door het bedenken van een onderzoeksvraag en deelvragen ga je aan de hand van een goede planning op zoek naar een antwoord op jouw onderzoeksvraag. Hiervoor gebruik je literatuur en praktijk. Vervolgens formuleer en presenteer jij de bevindingen op een havo- of atheneumwaardige manier. In dit boekje lees je allerlei informatie over:
• De regels omtrent het profielwerkstuk;
• Per vak aanwijzingen die je kunnen helpen bij het kiezen;
• Regels voor de beoordeling;
• De eindpresentatie;
• Belangrijke data voor inleveren (tijdpad).
4
Wat is een profielwerkstuk?
Elke leerling moet aan het eind van zijn havo- of atheneumopleiding een profielwerkstuk maken. Dit is een groot werkstuk waarin het uitvoeren van een onderzoek centraal staat. Het onderwerp dat gekozen wordt, kan liggen binnen de grenzen van één vakgebied, maar het kan ook raakvlakken hebben met meerdere vakken. Bij het maken van een profielwerkstuk moet je een aantal vaardigheden toepassen die je de afgelopen jaren bij de praktische opdrachten hebt geleerd. Belangrijke vaardigheden die een rol spelen bij het maken van een profielwerkstuk zijn o.a.:
• opstellen van een plan van aanpak (planning);
• het opstellen van een onderzoeksvraag (hoofdvraag);
• het opstellen van deelvragen;
• het zoeken en selecteren van bronnen;
• het presenteren van de onderzoeksresultaten;
• samenwerken. Bij de beoordeling van een profielwerkstuk wordt niet alleen gekeken naar de inhoud van het werkstuk, maar ook naar de manier waarop het werkstuk tot stand gekomen is. Dus welke vaardigheden zijn er gebruikt en op welke wijze zijn deze toegepast. Het plannen en uitvoeren van de werkzaamheden, de samenwerking en het nakomen van afspraken zijn daarbij belangrijke onderdelen. Dit noemen we het proces. In de studielast van elke leerling is 80 uur voor het profielwerkstuk gereserveerd. Daarmee eist het een duidelijke plaats in het lesprogramma op en vraagt het een ruime inzet van je.
5
Regelgeving profielwerkstuk Wettelijk is het zo geregeld dat de resultaten van de onderdelen godsdienst, maatschappijleer, CKV en het profielwerkstuk even zwaar wegen in een combinatiecijfer. Voor elk van de afzonderlijke onderdelen ( maatschappijleer, godsdienst, CKV en het profielwerkstuk) moet het eindcijfer 4 of hoger zijn. In het geval dat dit niet zo is, kun je niet meer voor je examen slagen. Omdat het profielwerkstuk zowel kenmerken van een proces als van een product draagt, hebben we afgesproken dat het proces voor 2/3 deel het eindcijfer bepaalt en het uiteindelijke product voor 1/3 deel aan het eindcijfer bijdraagt. Zorg er dus voor dat je tussentijds materiaal kunt overleggen, waardoor je punten voor het proces kunt scoren. In principe maak je het profielwerkstuk in tweetallen of drietallen (dus met een partner[s]) tenzij de begeleider/vaksectie ervoor kiest om je individueel te begeleiden.
Inschrijven moet via MAIL!!!! Inschrijfprocedure havo: Als je met iemand samenwerkt is de inschrijfprocedure als volgt: als je je PWS in tweetallen of drietallen maakt, stuurt één van jullie een mailtje naar
[email protected] om aan te geven met wie zij een duo/trio vormen en voor welk vak zij zich inschrijven. Hierbij geef je aan wat de eerste en tweede keuze is. Vergeet geen jouw keuzes niet te motiveren. Inschrijfprocedure atheneum: Als je met iemand samenwerkt is de inschrijfprocedure als volgt: als je je PWS in tweetallen of drietallen maakt, stuurt één van jullie een mailtje naar
[email protected] om aan te geven met wie zij een duo/trio vormen en voor welk vak zij zich inschrijven. Hierbij geef je aan wat de eerste en tweede keuze is. Vergeet geen jouw keuzes niet te motiveren.
Elke vaksectie kan slechts een beperkt aantal kandidaten begeleiden voor het profielwerkstuk. Het kan dus voorkomen dat bepaalde secties meer gevraagd worden dan zij kunnen aanbieden, wees dan niet teleurgesteld maar zoek een alternatief.
Het definitieve profielwerkstuk moet op 14 februari 2020 ingeleverd zijn!!
6
Het tijdpad voor het profielwerkstuk in 2019-2020
Week 10-2019 Bijwonen PWS-presentaties van examenleerlingen op dinsdag 5 maart 2019.
Week 14-2019 Informatieboekje profielwerkstuk wordt uitgereikt.
Week 16-2019 Inschrijven PWS via de mail ([email protected] of [email protected]) Uiterlijke inschrijfdatum 17 april 2019.
Week 20-2019 Afdeling maakt definitieve indeling bekend.
Week 22-2019 Eerste contact met begeleider: - Beoordelingscriteria en info-boekje doornemen. - Bouwwerk van het PWS is bekend. - Afspraken maken over de samenwerking met
begeleider. Indien je zelf geen afspraak gemaakt hebt met je begeleider, word je op dinsdagmiddag 28 mei 2019 bij je begeleider verwacht tussen 14.15-15.15 uur.
Week 26-2019 Oriëntatiefase grotendeels afgerond (in ieder geval: onderzoeksvraag/hoofdvraag en deelvragen.
September 2019 Kick-off PWS nieuwe schooljaar: Speeddate begeleider en groepjes op de tweede dinsdag van het schooljaar 2019-2020.
Oktober 2019 1e controle voortgang door begeleider: ben je op schema?
November 2019 2e controle voortgang door begeleider: ben je op schema?
December 2019 3e controle voortgang door begeleider: ben je op schema? Kladversie moet 19 december 2019 ingeleverd zijn.*
Week 7-2020 Inleveren van het definitieve profielwerkstuk. Uiterlijke inleverdatum 14 februari 2020!
Week 11-2020 Dinsdag 10 maart 2020: Presentatiemiddag op De Heemgaard voor ouders, docenten en havo 4-leerlingen
Week 13-2020 Cijfer van het profielwerkstuk wordt uiterlijk 27 maart 2020 bekend gemaakt.
* Indien de kladversie reden is tot zorg bij de begeleider, wordt het groepje op dinsdagmiddagen verplicht op school verwacht, zodat het PWS verbeterd wordt. NB: De geplande data voor het schooljaar 2019-2020 zijn onder voorbehoud en worden definitief gemaakt tijdens de Kick-off PWS in september 2019.
7
Het logboek
In een logboek noteer je alles wat je doet als het gaat om de totstandkoming van het
profielwerkstuk:
• Waarom je een bepaald onderwerp en een bepaalde vraagstelling hebt gekozen en hoe
je daartoe bent gekomen;
• De verschillende activiteiten die je hebt ondernomen, bijvoorbeeld naar de bibliotheek,
internet geraadpleegd of met mensen gesproken;
• Hoeveel tijd elke activiteit ongeveer gekost heeft;
• Wanneer je alleen gewerkt hebt of samen met iemand anders;
• Wat jouw activiteiten opleverden aan resultaten en vragen;
• Welke problemen je bent tegengekomen en hoe je die problemen hebt aangepakt.
• Wat je van elke fase van je werk aan het profielwerkstuk geleerd hebt over je onderwerp,
over onderzoek doen of ontwerpen, over samenwerken met anderen en over jezelf.
Aan de hand van je logboek kan niet alleen je docent zien wat je gedaan hebt, maar heb je zelf ook een goed overzicht. Voor jullie beiden is dat handig om te kijken of je op de goede weg bent. Het is de bedoeling dat je gedurende het hele proces het bij stap 1 opgezette logboek bijhoudt. Een voorbeeld tref je hieronder aan.
Logboek
Leerling naam: ............................. klas: ............
Leerling naam: ............................. klas: ............
Datum Activiteit Uren Wie Problemen en oplossingen
8
De eindpresentatie Op dinsdagmiddag 10 maart 2020 staat voor iedere leerling de eindpresentatie van het PWS gepland. Het PWS is een ‘meesterproef’. Dat wil zeggen dat je door het maken van dit werkstuk laat zien dat jij het havo- of atheneumniveau beheerst. Alle geleerde vaardigheden heb je nodig om dit werkstuk tot stand te laten komen, ook je presentatievaardigheden worden aangesproken. Je start het PWS door het bedenken van een onderzoeksvraag en deelvragen. Je gaat op zoek naar antwoorden. Jouw onderzoeksvraag, uitgevoerde onderzoek en de resultaten ga je op een originele, boeiende manier presenteren aan luisteraars. Behalve jouw begeleider zal er minimaal nog een docent aanwezig zijn op deze middag. Maar ook jouw ouder(s)/verzorger(s) worden uitgenodigd om te luisteren naar wat je onderzocht hebt. Natuurlijk zijn andere geïnteresseerde ook welkom! Tot slot worden de leerlingen van havo 4 en atheneum 5 ook uitgenodigd om een aantal presentaties bij te wonen. Een mooi moment om niet alleen je onderzoek maar ook jezelf te presenteren. Haal van alles uit de kast en laat zien wat je in huis hebt. Wees origineel en voel je uitgedaagd om je te onderscheiden. Dit is alvast een mooie oefening op de presentatie van je HBO/WO-scriptie! Samen met je begeleider spreek je door wat ervan je verwacht wordt wat betreft presentatievaardigen en vakinhoud. Heb je bijzondere faciliteiten nodig? Overleg dan met je begeleider en/of de afdelingskamer. Zie ook het beoordelingsformat hieronder.
9
Basisbeoordeling Profielwerkstuk De Heemgaard Apeldoorn
Schriftelijk gedeelte
A Onderzoeksvraag
Er is geen onderzoeksvraag/centrale vraagstelling of deze wordt niet genoemd in het werkstuk of de onderzoeksvraag leent zich niet voor een gedegen onderzoek.
0
Er is een onderzoeksvraag/centrale vraagstelling echter deze wordt niet duidelijk genoemd of is niet duidelijk afgebakend en dus niet geschikt voor een degelijke uitwerking.
1
Er is een duidelijke onderzoeksvraag/centrale vraagstelling en deze is goed afgebakend waardoor een gedegen onderzoek mogelijk is.
2
B Inleiding
De inleiding heeft geen introductie van het onderwerp van het PWS en geeft geen motivatie aan.
0
De inleiding introduceert het onderwerp van het PWS maar verklaart niet waarom dit onderwerp de moeite waard is om onderzocht te worden.
1
De inleiding introduceert het onderwerp van het PWS en verklaart waarom dit onderwerp de moeite waard is om onderzocht te worden.
2
C Onderzoeksopzet
Een omschrijving van de onderzoeksopzet en –uitvoering ontbreekt. 0
Er is een omschrijving van de onderzoeksopzet en –uitvoering, deze is echter niet compleet.
1
Er is een duidelijke omschrijving van de onderzoeksopzet en –uitvoering en zij is compleet.
2
D Verdieping/kennis
Het PWS laat niet zien dat de leerling goed op de hoogte is en dat hij de stof goed beheerst. Terminologie wordt niet op de juiste manier gebruikt .
0
Het PWS laat niet duidelijk zien dat de leerling goed op de hoogte is en dat hij de stof goed beheerst. Terminologie wordt niet altijd op de juiste manier gebruikt .
1
Het PWS laat zien dat de leerling goed op de hoogte is en dat hij de stof goed beheerst, door gebruik te maken van de juiste terminologie .
2
E Argumentatie
Het PWS heeft geen overtuigende argumentatie met betrekking tot de onderzoeksvraag .
0
Het PWS laat een oppervlakkige argumentatie zien met betrekking tot de onderzoeksvraag.
1
Het PWS laat een overtuigende en sluitende argumentatie zien met betrekking tot de onderzoeksvraag .
2
F Analytische vaardigheden
Er is geen sprake van het leggen van verbanden. 0
De leerling legt niet overal waar mogelijk, verbanden tussen de verzamelde gegevens en heeft moeite met het onderscheiden van hoofdzaken en bijzaken.
1
De leerling legt duidelijke verbanden tussen de verzamelde gegevens en weet hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden.
2
10
G Conclusie
Het PWS heeft geen conclusie. 0
Het PWS heeft een conclusie die niet helemaal relevant is voor de onderzoeksvraag en/of niet helemaal in overeenstemming is met de bewijzen in het PWS.
0
Het PWS heeft een conclusie die relevant is voor de onderzoeksvraag maar niet helemaal in overeenstemming is met de bewijzen in het PWS.
1
Het PWS heeft een duidelijke conclusie die relevant is voor de onderzoeksvraag en in overeenstemming is met de bewijzen in het PWS.
2
H Bronnen
Er is geen bewijs dat er gebruik is gemaakt van bronnen of dat er data zijn verzameld.
0
Er is gebruik gemaakt van een aantal betrouwbare bronnen of er zijn genoeg data verzameld echter niet alle geselecteerde informatie is relevant.
1
Er is gebruik gemaakt van een groot aantal betrouwbare bronnen of er is een ruime hoeveelheid data verzameld en relevante informatie is hieruit geselecteerd.
2
I Taalgebruik Taalgebruik is niet afgestemd op de doelgroep en spelling en interpunctie zijn niet correct gebruikt.
0
Taalgebruik is afgestemd op de doelgroep en spelling en interpunctie zijn niet altijd correct gebruikt.
1
Taalgebruik is afgestemd op de doelgroep en spelling en interpunctie zijn correct gebruikt.
2
J Presentatie/verslaglegging
• Voldoet aan het maximaal aantal woorden
• Netjes en verzorgd
• Pagina’s zijn genummerd
• Verantwoording van de bronnen volgens de richtlijnen van de Vereniging voor onderwijsmediathecarissen (zie Bijlage → APA-richtlijnen)
• Illustraties zijn genummerd en er wordt naar verwezen
• Bijlagen achteraan genummerd (geen paginanummering)
In de presentatie ontbreken meer dan 3 van bovengenoemde elementen. 0
In de presentatie ontbreken 1 of 2 elementen van bovengenoemde elementen. 1
De presentatie voldoet aan alle bovengenoemde elementen. 2
K Evaluatie
De leerling heeft het eigen leerproces niet geëvalueerd. 0
De leerling evalueert het eigen leerproces, maar ideeën voor verbeteringen ontbreken.
1
De leerling evalueert op een duidelijke manier het eigen leerproces. Er zijn realistische ideeën voor verbeteringen. De leerling geeft een suggestie voor een nieuwe onderzoeksvraag.
2
11
L Afspraken
De leerling komt de afspraken niet na. 0
De leerling komt de afspraken matig na. 1
De leerling komt de afspraken goed na. 2
M Initiatief
De leerling toont geen zichtbaar initiatief. 0
De leerling toont weinig zichtbaar initiatief. 1
De leerling toont veel zichtbaar initiatief. 2
N Planning
De leerling houdt zich niet aan de afgesproken planning. 0
De leerling houdt zich matig aan de afgesproken planning. 1
De leerling houdt zich goed aan de afgesproken planning. 2
O Logboek
De leerling geeft geen inzicht in zijn werkwijze. 0
De leerling geeft beperkt inzicht in zijn werkwijze. 1
De leerling geeft helder inzicht in zijn werkwijze. 2
Totaal: maximaal 30 punten. Cijfer = behaalde aantal punten/3 Beoordeling Presentatie (optioneel, afwijken per vak is toegestaan) P Publieksbegrip
Presentatie is niet op het juiste niveau of verveelt, OF het publiek kan het maar moeizaam begrijpen.
0
De presentatie is leuk, want het is meestal op het juiste niveau en interessant. Men begrijpt het meeste van de presentatie en kan er redelijke vragen over stellen
2
De presentatie is leuk, want het is op het juiste niveau en interessant. Men begrijpt ALLES van de presentatie en kan er goede vragen over stellen.
4
Q Spreektrant
De leerling mompelt, hmms en uuhhs voortdurend, EN/OF spreekt termen vaak verkeerd uit EN/OF spreekt te zachtjes om overal gehoord te kunnen worden.
0
De leerling mompelt soms maar niet voortdurend, spreekt soms een term verkeerd uit, spreekt zachtjes, maar de meesten kunnen hem redelijk verstaan.
1
De leerling heeft een duidelijke en correcte uitspraak op het juiste volume, allen kunnen prima verstaan. Nauwelijks hmm of uhh.
2
R Plaatjes en figuren
Er zijn geen of plaatjes/iconen/grafieken en dergelijke. 0
Er zijn af en toe plaatjes, die echter zelden tekst en presentatie ondersteunen. 1
Er zijn voldoende plaatjes, die de inhoud van de presentatie uitleggen en/of versterken.
2
S Contact met publiek
De leerling leest vrijwel alles op OF houdt zeer weinig contact met het publiek Geen interactie met het publiek.
0
De leerling leest erg veel op maar probeert af en toe in contact te treden. Weinig interactie met publiek.
1
De leerling kijkt af en toe naar de notities en slides, maar spreekt toch meestal met het publiek. Er is een redelijke mate van interactie met het publiek.
2
12
T Kennis van het onderwerp
De leerling is niet comfortabel met de informatie en kan alleen oppervlakkige, eenvoudige vragen beantwoorden.
0
De leerling kan geijkte, verwachte antwoorden geven op de meeste vragen, maar kan daar niet betekenisvol op uitweiden.
1
De leerling demonstreert volle kennis door alle vragen duidelijk te beantwoorden, blijk gevend van achtergrondkennis en met betekenisvolle uitweiding.
2
U Visuele presentatie
• Tekst is goed leesbaar (kleur en grootte)
• Er zijn alleen ondersteunende overgangseffecten gebruikt
• Er zijn geen spelfouten gemaakt in de presentatie
• De duur van de presentatie was niet te lang of te kort
• Er is gebruik gemaakt van titels en headers.
In de presentatie ontbreken meer dan 3 van bovengenoemde elementen. 0
In de presentatie ontbreken 1 of 2 elementen van bovengenoemde elementen. 1
De presentatie voldoet aan alle bovengenoemde elementen. 2
Totaal Onderdeel Presentatie: maximaal 14 punten Aandachtspunten: Naast deze basisbeoordeling kunnen er vakspecifieke criteria worden toegevoegd. De begeleider van het profielwerkstuk zal dat van tevoren in het eerste contact met jou bespreken. In het eerste gesprek zal duidelijk moeten worden hoe het profielwerkstuk als bouwwerk in elkaar moet zitten. Alle profielwerkstukken worden via magister ingeleverd en op plagiaat gecontroleerd.
13
Tips
1. Streef naar een werkstuk van 10 tot 15 pagina's exclusief bijlagen en illustraties.
2. Vraag je begeleider(s) om eens een voorbeeld van een werkstuk te mogen inzien.
3. Probeer zo te schrijven dat een doorsnee medeleerling je werkstuk begrijpt.
4. Enthousiasme voor je onderwerp is goed, maar maak je onderzoek niet mooier dan het in
werkelijkheid is.
5. Neem functionele illustraties op en geen illustraties ter versiering. Zet een nummer en een
titel bij tabellen, kaarten en figuren. Verwijs in de tekst naar tabellen, kaarten en figuren.
6. Begin elk hoofdstuk op een nieuwe pagina.
7. Nummer de bladzijden van je verslag.
8. Gebruik een spellingcontrole en laat iemand je werkstuk lezen voordat je de definitieve
versie inlevert.
14
Keuze van het vak (de procedure)
Je kunt je profielwerkstuk maken bij ieder examenvak met een studielast van minimaal 320 uren. Als je een extra vak volgt, mag je ook bij dat vak je profielwerkstuk maken. Je moet er dan wel rekening mee houden, dat je dat vak dan niet meer kunt laten vallen. Omdat een docent niet een onbeperkt aantal profielwerkstukken kan begeleiden en het redelijk is de werkdruk voor de docenten te verdelen is de volgende procedure afgesproken:
• De inschrijving verloopt via de mail [email protected] of [email protected].
• In de mail geef je aan met wie je het PWS samen maakt.
• Je schrijft je in voor een vak (dus niet voor een docent).
• Je geeft aan wat je eerste en tweede keuze is.
• De keuze moet worden gemaakt in week 16.
• Na de inschrijving verdeelt de vaksectie de leerlingen onder de docenten die lesgeven in H5 en A6.
• Daarna maakt de afdeling de definitieve indeling bekend (week 20).
Heel veel succes!
15
Informatie per vak
Aardrijkskunde
Onderwerpkeuze
Een geograaf denkt vanuit ‘actoren’ (ruimtelijk handelende mensen) die
hun ruimte vanuit handelingsverbanden hebben ingericht. De daaruit
voortvloeiende ruimtelijke inrichting bestaat uit objecten die door de
mens zijn gemaakt die op een bepaalde manier zijn geplaatst. De
geograaf maakt deze patronen zichtbaar. Denk hierbij aan
nederzettingspatronen, wegenpatronen en grondgebruikspatronen. Maar
diezelfde geograaf beschrijft en verklaart ook de natuurlijke omgeving.
De geograaf probeert dan de relatie tussen deze fysische omgeving in
verband te brengen met de mens.
Kies een thema dat past bij jouw interesse. De thema’s komen overeen
met de hoofdstukken die je bij aardrijkskunde behandelt.
• Wereldbeeld (globalisering)
• Klimaat en landschapszones
• Water
• Endogene en exogene processen
• Stedelijke gebieden
Voorbereiding
Kies een bestaand ruimtelijk vraagstuk en definieer de probleemstelling
en deelvragen. Een manier is om een artikelen te zoeken over het
vraagstuk en aan de hand daarvan verder te gaan.
Ter oriëntatie kun je kijken op de volgende websites.
www.geobronnen.com
www.geografie.nl (toegang tot de site kun je aan je docent vragen).
Proces
Het proces bestaat uit de volgende stappen:
1. Oriëntatie ruimtelijk vraagstuk en onderzoeksopzet 2. Verdieping & digitale relevante programma’s* je eigen maken 3. Schrijven en onderzoek doen 4. Afronding
Je houdt het logboek bij en je onderhoudt contact met je docent.
Feedback verwerk je in je product.
16
*te denken valt aan Edugis, Google earth, Gapminder
Presentatie
Je presenteert je profielwerkstuk aan je klasgenoten, eventueel ouders
of partijen waarmee je hebt samengewerkt.
Vakspecifieke beoordelingseisen
Je moet in je profielwerkstuk laten zien dat je beschikt over verschillende geografische vaardigheden, te weten: 1. Vergelijken van gebieden in ruimte en tijd; 2. Verbanden leggen binnen (verticale relaties) en tussen gebieden (horizontale relaties); 3. Gebieden/verschijnselen vanuit meerdere dimensies (sociaal-economisch, cultureel, politiek en fysisch) bekijken; 4.Veranderen van schaalniveau; op gebieden/verschijnselen inzoomen en/of uitzoomen; 5. Indelen en toedelen van gebieden en verschijnselen (wisselen van analyseniveau); 6. Onderscheid maken tussen het algemene en het bijzondere; 7. Kaartlezen (informatie uit een kaart afleiden); 8. Kaartanalyse (informatie plaatsen in ruimtelijke patronen, die samenhang kunnen vertonen); 9. Kaartinterpretatie (samenhang verklaren m.b.v. ook andere informatie
dan kaarten en daarbij verklarende principes toepassen). 10. Werken met GIS (Geografisch informatie systeem) en/of google
earth en/of remote sensing
Specifieke eisen havo
- Je maakt indien mogelijk gebruik van de vier dimensies; - (invalshoeken) te weten: sociaal-cultureel, sociaal-economisch,
politiek of fysisch; - Ja maakt indien het thema het toe laat een landenvergelijking.
Specifieke eisen atheneum
- Je gebruikt een conceptueel model bij je onderzoeksopzet; - Je maakt indien mogelijk gebruik van de vier dimensies
(invalshoeken) te weten: sociaal-cultureel, sociaal-economisch, politiek of fysisch.
- Je maakt gebruik van het geografische model van de vier kernconcepten;
- Je maakt indien het thema het toe laat een vergelijking tussen macro-regio’s.
Aanvullende informatie
Je profielwerkstuk moet een onderzoek bevatten. Dat betekent dat je zelf data gaat verzamelen. Dit mag kwalitatief of kwantitatief. Kwalitatief is het houden van gesprekken/interviews en kwantitatief kan op basis van het analyseren van data (bijvoorbeeld satellietbeelden) of het houden van een enquête. Resultaten verwerk je in een verwerkingsprogramma zoals Excel of word. In de bijlage neem je die op. In je verslag zelf toon je diverse grafieken van de resultaten.
17
Bedrijfseconomie
Overal waar bedrijfseconomie staat kun je ook M&O lezen
Onderwerpkeuze
Het onderwerp dat gekozen wordt is vrij, mits dit valt onder de vakinhoud. Als het onderwerp is goedgekeurd, ga je aan de slag. Kies je voor een onderzoek bedrijfseconomie dan formuleer je een hoofdvraag, die je nader uitwerkt met behulp van tenminste 5 deelvragen. Je kunt ook kiezen voor het maken van een ondernemingsplan. Wil je zelf ervaren hoe het is om een onderneming te runnen dan is het mogelijk mee te doen aan Jong Ondernemen (Junior Company). Hiervoor zijn wel een aantal voorwaarden:
1. Samenwerken is belangrijk, dus je hebt tenminste een groep van 2 leerlingen
2. Voor 1 oktober heb je een volledig uitgewerkt ondernemingsplan1 dat goed is gekeurd door de begeleider en met goed (≥ 8) is beoordeeld.
3. Je schrijft een motivatiebrief. 4. Je geeft aan welke momenten je in de week met Jong
Ondernemen bezig kunt zijn. 5. De sectie bepaald of jullie mee kunnen doen.
Voorbereiding
De voorbereidingsfase bestaat uit 3 onderdelen:
• Toets-moment 1: afbakenen van het gekozen onderwerp en het formuleren van de voorlopige hoofdvraag en tenminste 5 deelvragen. Deze vragen leg je ter goedkeuring voor aan je docent. Wanneer dit onderdeel is goedgekeurd, kun je verder.
• Toets-moment 2: Het maken van een gedegen opzet van het onderzoek en het vinden van relevante informatiebronnen. De opzet en informatiebronnen leg je ter goedkeuring voor aan je docent. Wanneer dit onderdeel is goedgekeurd, kun je verder.
• Toets-moment 3: Het inleveren van een tussentijdsverslag en een onderbouwing van de gekozen onderzoekstechnieken. Neem je een enquête of interview af dan leg je de vragen ter goedkeuring aan je docent voor.
Iedere toets-moment moet voldoende zijn wil je verder kunnen gaan. Kies je voor bedrijfseconomie en Jong Ondernemen dan doorloop je de stappen van het programma. Het ondernemingsplan dat je gemaakt hebt kun je gebruiken. Je moet dan kiezen de ondernemingsvorm BV.
Proces
1 Zie voorbeeld ondernemingsplan op de ELO
18
Het proces bestaat uit de voortgang van je onderzoek. Dit betekent dat je met je docent een tijdsplanning opstelt, waarin de werkafspraken vermeld worden. Het beoordelingsmodel laat zien waaraan je allemaal moet denken. Tijdens het proces kan het zijn dat je de hoofdvraag en/of deelvragen moet aanpassen. De conclusie moet antwoord geven op de gestelde vragen en moet goed onderbouwd zijn. Je maakt gebruik van een logboek. Aan het einde schrijf je een zelfevaluatie.
Presentatie
De presentatie bestaat altijd uit een schriftelijk verslag aangevuld met een mondeling presentatie. De presentatie vindt plaats op de pws-middag. Tevens kan je begeleidende docent je vragen het schriftelijk verslag mondeling toe te lichten. Kies je voor Jong Ondernemen dan kunnen er 2 presentatie-momenten
zijn. Bij voldoende deelname wordt een avond van Jong Ondernemen
georganiseerd waar jij je onderneming kunt promoten.
Op de pws-middag presenteer je in ieder geval het ondernemingsplan en
een (tussentijds) jaarverslag.
Vakspecifieke beoordelingseisen
Onderzoek Een onderzoek bestaat in ieder geval uit een veldonderzoek (bijvoorbeeld een enquête of interview). Daarnaast kun je gebruik maken van bestaande bronnen. Plagiaat Het is niet toegestaan bestaande teksten over te nemen! Uiteraard kun je wel gebruik maken van bestaande teksten, echter met bronvermelding. Het bewerken van bestaande teksten is uiteraard ook niet toegestaan. Het is jouw profielwerkstuk dus jouw eigen werk! Beoordeling Op basis van het model dat je op de ELO economie en bedrijfseconomie kunt vinden. Het cijfer is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
1. Het voortraject ( 20%) Dit onderdeel moet tenminste voldoende zijn voor je met de volgende onderdelen kunt starten.
2. Het schriftelijk verslag (60%) 3. De mondelinge presentatie en zelfevaluatie + logboek( 20%)
Kies je voor bedrijfseconomie en Jong Ondernemen dan wordt een
aangepast beoordelingsmodel gebruikt voor onderdeel 1 en 2. De
presentatie op de avond van Jong Ondernemen en pws-middag moeten
voldoende zijn.
19
Aanvullende informatie
Jong Ondernemen https://www.jongondernemen.nl/junior-company Een voorwaarde is dat je het vak bedrijfseconomie volgt. Je kunt tijdens je Heemgaard-opleiding 1x deelnemen aan Jong Ondernemen. Je volgt extra bijeenkomsten wanneer die worden aangeboden Deze helpen je om de stappen van Jong Ondernemen door te lopen. De onderneming moet in de praktijk worden uitgevoerd. Alle stappen moeten worden uitgevoerd. Wil je Jong Ondernemen goed uitvoeren dan besteed je waarschijnlijk veel meer dan 80 uur aan dit project. Je probeert tenminste het bedrag dat de school voor deelname moet
betalen terug te verdienen.
20
Biologie
Onderwerpkeuze
Het is de bedoeling dat je zelf je onderwerp voor het profielwerkstuk
kiest. Het is hierbij belangrijk dat je het onderwerp leuk vindt, het is
tenslotte de bedoeling dat je er veel tijd in steekt.
Het onderwerp moet goed afgebakend zijn, het onderwerp “kanker” is
bijvoorbeeld te breed. Omdat bij het PWS Biologie een stuk praktisch
onderzoek vereist is, moet het onderwerp zich daartoe ook lenen.
Lukt het je niet om tot een goede keuze te komen dan helpen wij je
daarbij.
Praktisch onderzoek doen vormt een wezenlijk onderdeel van het PWS.
Een enquête mag hier deel van uitmaken.
Je gaat werken volgens de wetenschappelijke onderzoeksmethode en
wordt daar ook op beoordeeld.
Voorbereiding
Als je je aanmeldt moet je de volgende dingen al klaar hebben:
a) Je onderwerp b) Een idee voor het onderzoek c) Je vraagstelling (evt. met hoofd- en deelvragen)
Over bovenstaande punten vindt een kort “intake gesprek” plaats.
Daarna bepaalt de docent of je kan beginnen.
Je praktische onderzoek neemt veel tijd in beslag, daarom begin je al
vroeg met het maken van een opzet.
Als dit goed gekeurd is door de docent of TOA, ga je naar de TOA voor
de materiaallijst en de werkwijze. Geeft deze ook een “GO” dan kun je
aan de slag met de uitvoering van je onderzoek. Dit kan op school of bij
een instelling buiten de school (bedrijf, HBO of universiteit).
Proces
Gedurende het proces, waarin het uiteindelijke PWS tot stand komt,
overleg je regelmatig met je begeleider.
Je houdt ook een logboek bij. Hierin staan de momenten beschreven
dat je met het PWS bezig bent. Belangrijk hierbij is dat je noteert wat je
doet, waarom je dit doet en wat je logische vervolgstap is. Ook als iets
niet lukt, vermeld je dat in je logboek.
Presentatie
21
Je PWS presenteer je op twee manieren:
- Verslag: Je maakt een verslag van je onderzoek met in ieder geval de punten ‘van de beoordeling van het PWS’ naar voren komen. (ook in dit boekje vermeld). Het PWS moet zowel via Magister- opdrachten als .doc bestand ingeleverd worden voor de plagiaatcontrole, als uitgeprint en gebonden ingeleverd worden. Let op de verzorging van je verslag.
- Daarnaast presenteer je je onderzoek ook op de middag van de PWS presentaties. Dit kan op verschillende manieren, bv. in de vorm van een filmpje, powerpoint presentatie, posterpresentie, etc.
Vakspecifieke beoordelingseisen
De beoordeling vindt plaats volgens de richtlijnen (zie algemeen gedeelte uit dit boekje). Tevens voegt je docent je een aantal extra punten toe aan de beoordeling die specifiek zijn voor het vak biologie. Dit communiceert je begeleider in het eerste gesprek met je.
Specifieke eisen havo
xx
Specifieke eisen atheneum
Er wordt, aanvullend op de beoordeling specifiek voor biologie, ook gelet
op de onderbouwing van de resultaten (validiteit, significantie,
statistische onderbouwing). Dit communiceert je begeleider in het eerste
gesprek met je.
Aanvullende informatie
xx
22
Bewegen, Sport en Maatschappij
Onderwerpkeuze
Je kiest een onderwerp met een duidelijke relatie met bewegen en sport. De begeleidende docent moet het onderwerp goedkeuren.
Voorbereiding
Bij het onderwerp hoort een onderzoeksvraag. Je formuleert minstens 5 deelvragen. Alle vragen moeten goedgekeurd worden door de begeleidende docent.
Proces
Gedurende het proces, waarin het uiteindelijke PWS tot stand komt, overleg je regelmatig met je begeleider. Je houdt ook een logboek bij. Hierin staan de momenten beschreven dat je met het PWS bezig bent. Belangrijk hierbij is dat je noteert wat je doet, waarom je dit doet en wat je logische vervolgstap is. Ook als iets niet lukt, vermeld je dat in je logboek.
Presentatie
Er zijn verschillende mogelijkheden om je PWS te presenteren. (Filmpje, PowerPoint,….)
Vakspecifieke beoordelingseisen
Het PWS wordt beoordeeld volgend de richtlijnen. Er kunnen enkele punten worden toegevoegd voor een opvallende prestatie, denk bijvoorbeeld aan een presentatie of een diepgaand onderzoek.
Aanvullende informatie
xx
23
Economie
Onderwerpkeuze Het onderwerp dat gekozen wordt is vrij, mits dit valt onder de vakinhoud. Als het onderwerp is goedgekeurd, ga je aan de slag. Kies je voor een onderzoek economie dan formuleer je een hoofdvraag, die je nader uitwerkt met behulp van tenminste 5 deelvragen.
Voorbereiding
De voorbereidingsfase bestaat uit 3 onderdelen
• Toets-moment 1: afbakenen van het gekozen onderwerp en het formuleren van de voorlopige hoofdvraag en tenminste 5 deelvragen. Deze vragen leg je ter goedkeuring voor aan je docent. Wanneer dit onderdeel is goedgekeurd, kun je verder.
• Toets-moment 2: Het maken van een gedegen opzet van het onderzoek en het vinden van relevante informatiebronnen. De opzet en informatiebronnen leg je ter goedkeuring voor aan je docent. Wanneer dit onderdeel is goedgekeurd, kun je verder.
• Toets-moment 3: Het inleveren van een tussentijdsverslag en een onderbouwing van de gekozen onderzoekstechnieken. Neem je een enquête of interview af dan leg je de vragen ter goedkeuring aan je docent voor.
Iedere toets-moment moet voldoende zijn wil je verder kunnen gaan. Proces
Het proces bestaat uit de voortgang van je onderzoek. Dit betekent dat je met je docent een tijdsplanning opstelt, waarin de werkafspraken vermeld worden. Het beoordelingsmodel laat zien waaraan je allemaal moet denken. Tijdens het proces kan het zijn dat je de hoofdvraag en/of deelvragen moet aanpassen. De conclusie moet antwoord geven op de gestelde vragen en moet goed onderbouwd zijn. Je maakt gebruik van een logboek. Aan het einde schrijf je een zelfevaluatie. Presentatie
De presentatie bestaat altijd uit een schriftelijk verslag aangevuld met een mondeling presentatie. De presentatie vindt plaats op de pws-middag. Tevens kan je begeleidende docent je vragen het schriftelijk verslag mondeling toe te lichten. Vakspecifieke beoordelingseisen
Onderzoek Een onderzoek bestaat in ieder geval uit een veldonderzoek (bijvoorbeeld een enquête afnemen en uitwerken). Daarnaast kun je gebruik maken van bestaande bronnen. Plagiaat Het is niet toegestaan bestaande teksten over te nemen! Uiteraard kun je wel gebruik maken van bestaande teksten, echter met bronvermelding. Het bewerken van bestaande teksten is uiteraard ook niet toegestaan. Het is jouw profielwerkstuk dus jouw eigen werk! Beoordeling
24
Op basis van het model dat je op de ELO economie en M&O kunt vinden. Het cijfer is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 1. Het voortraject ( 20%)
Dit onderdeel moet tenminste voldoende zijn voor je met de volgende onderdelen kunt starten.
2. Het schriftelijk verslag (60%) 3. De mondelinge presentatie en zelfevaluatie + logboek( 20%) Aanvullende informatie
xx
25
Geschiedenis
Onderwerpkeuze
Vrije keuze, maar uiteraard wel historisch én afgebakend: een tamelijk recente historische gebeurtenis leent zich namelijk niet om voldoende uitgediept te worden, omdat de gevolgen van die gebeurtenis nog niet voldoende zichtbaar zijn. Daarnaast zal je keuze ook beïnvloed worden door de beschikbaarheid van (betrouwbare) bronnen. De afbakening van een onderwerp betekent dat je niet “de Tweede Wereldoorlog” als onderwerp kunt kiezen, maar bijvoorbeeld wel het belang van de oorlog aan het Oostfront voor de afloop van deze oorlog.
Voorbereiding
Je bedenkt in overleg met de docent een hoofdvraag die zich leent voor een degelijk onderzoek én analyse. Daar bedenk je vervolgens ook relevante deelvragen bij. Dit zijn vragen die je helpen om de hoofdvraag te beantwoorden.
Proces
Nadat je een onderwerp hebt gekozen en een hoofdvraag hebt geformuleerd, ga je op zoek naar bronnen. NB: Dit zijn nooit alleen internetbronnen. Op basis van die bronnen ga je met de docent in gesprek en maak je een plan over de beantwoording/ inlevering van de (deel)vragen. e
Presentatie
Presentatie n.a.v. door de begeleidend docent gestelde interview-vragen. Deze vragen
sluiten aan bij de vaardigheden E en F (Argumentatie en Analytische vaardigheden.)
N.a.v. deze presentatie wordt het voorlopige PWS definitief vastgesteld.
Vakspecifieke beoordelingseisen
De conclusie wordt, in afwijking van onderdeel G van de basisbeoordeling PWS, volgens onderstaand model beoordeeld:
Het PWS heeft geen conclusie. 0
Het PWS heeft een conclusie die niet helemaal relevant is voor de onderzoeksvraag en/of
niet helemaal in overeenstemming is met de bewijzen in het PWS.
2
Het PWS heeft een conclusie die relevant is voor de onderzoeksvraag maar niet helemaal in
overeenstemming is met de bewijzen in het PWS. De argumentatie is oppervlakkig.
4
Het PWS heeft een duidelijke conclusie die relevant is voor de onderzoeksvraag en in overeenstemming is met de bewijzen in het PWS. De argumentatie is voldoende, maar wordt niet altijd goed uitgewerkt/ structuur niet geheel in orde.
6
Het PWS heeft een goede conclusie die relevant is voor de onderzoeksvraag en in overeenstemming met de bewijzen in het PWS. De argumentatie is goed, de structuur is duidelijk.
8
Het PWS heeft een overtuigende, helder gestructureerde conclusie gebaseerd op een ruime hoeveelheid bewijzen in het PWS.
10
26
Kunst Beeldend/Kunst Algemeen
Onderwerpkeuze
Maak zo snel mogelijk een afspraak met je begeleider. Bij de eerste afspraak kun je aangeven aan welk onderwerp/onderzoek je denkt. Heb je nog geen idee dan kan dat in het eerste gesprek aan de orde komen. Maak direct daarna een planning waarin je contactmomenten noteert en het moment dat je PWS af moet zijn. In de loop van het jaar kan het nodig zijn om contactmomenten te wijzigen. Je bent zelf verantwoordelijk voor het op de hoogte houden van begeleider van je vorderingen en het nakomen van je afspraken. Je gaat eerst op zoek naar algemene informatie over je onderwerp. Hierbij is het handig als je al een beetje toewerkt naar je onderzoeksvraag. Neem geen Boeken taal over die je zelf niet begrijpt. Maak je het verhaal eigen. Neem ook geen lappen tekst over waarin de helft eigenlijk niet van toepassing is. Selecteer de bruikbare informatie en werk naar de voorbeelden toe. Sites met ideeën voor mogelijke onderwerpen: http://wp.digischool.nl/kua/oefenen/profielwerkstukken/ http://www.scholieren.com/kunstgeschiedenis/onderwerpen
Voorbereiding
Als je voor het vak Kunst Beeldend een profielwerkstuk wilt maken doe je onderzoek naar een onderwerp dat iets met cultuur te maken heeft. Je onderzoekt dus een cultuuruiting die betrekking kan hebben op architectuur, beeldende kunst, 3Ddesign, media vormgeving, animaties (computer-vormgeving), film en video, mode, trends, games, enz. Onderzoeken betekent dat je een onderwerp van verschillende kanten gaat bekijken en vergelijken. Het PWS begint natuurlijk met de formulering van een onderzoeksvraag en Deel vragen. Je moet eerst duidelijk voor ogen hebben waar je naar gaat zoeken. Deze vragen verwerk je in de inleiding. Als je een vraag stelt moet die vraag ook in je verslag beantwoord worden! Kijk hier kritisch naar. Als je het antwoord niet kunt vinden, kun je beter de vraag herformuleren. Overleg dit met je begeleider.
Proces
Vervolgens ga je in overleg met je docent. Je docent geeft je diverse handige tips hoe je je onderwerpkeuze het beste kan benaderen. De conclusie is een belangrijk onderdeel van een profielwerkstuk. Besteed hier veel aandacht aan; Vat samen en geef je mening over de onderwerpen of voorbeelden die je hebt beschreven. In de conclusie geef je natuurlijk ook antwoord op je hoofdvraag en deelvragen.
Presentatie
Er zijn diverse mogelijkheden voor de presentatie. Het kan een schriftelijk verslag zijn, een videopresentatie, een PowerPointpresentatie, een les in een (onderbouw) klas, etc. Je moet in ieder geval een schriftelijk PWS indienen! Het PWS moet zowel via Magister ingeleverd worden als uitgeprint en gebonden ingeleverd worden. Let op de verzorging van je verslag.
Vakspecifieke beoordelingseisen
Het analyseren van cultuuruitingen kun je ook aanvullen met bijvoorbeeld een verslag van een bezoek aan een voorstelling of museum. Je kunt ook interviews houden of proeven doen, enz. Originaliteit wordt gewaardeerd! Probeer er een persoonlijk onderzoek van te maken. Aanvullende informatie
27
xx
28
Kunstvakken Muziek
Onderwerpkeuze
- Muziekgeschiedenis / componisten - Instrumentatie en de ontwikkeling hiervan - Muziek en emotie - Muziektherapie - Componeren van muziek / eigen productie maken enz. - Stijlen / periodes - Eigen ideeën zijn altijd welkom, overleg maar met de docent! - Onderzoek onder leerlingen doen, met vragenlijsten of testjes (denk:
muziek en huiswerk/ muzieksmaken brugklas/ muziek en intelligentie / muziekkennis brugklas)
Voorbereiding
Als je je aanmeldt moet je de volgende dingen al klaar hebben: 1. Onderwerpkeuze 2. Weten met wie je wilt samenwerken 3. hoofdvraag en wat deelvragen
Over bovenstaande punten vindt een kort “intake gesprek” plaats. Daarna bepaalt de docent of je het PWS voor muziek kunt gaan doen. Je maakt daarna een eerste opzet op papier: titel, inleiding, vraagstelling, werkwijze. Proces
Gedurende het proces, waarin het uiteindelijke PWS tot stand komt, overleg je
regelmatig met je begeleider.
Je houdt ook een logboek bij. Hierin staan de momenten beschreven dat je met het PWS bezig bent. Belangrijk hierbij is dat je noteert wat je doet, waarom je dit doet en wat je logische vervolgstap is. Ook als iets niet lukt, vermeld je dat in je logboek. Je mag je PWS ook mailen voor feedback, zodat de docent steeds mee kan lezen.
Mail wel je eigen begeleider!
[email protected] (mevr. Kelderman)
[email protected] (men. Den Hamer)
[email protected] (mevr. Kuipers)
Presentatie
- PowerPoint / Prezi - Filmpje - Live muziek / voorstelling - Les aan een andere klas geven Het PWS (schriftelijke versie) moet zowel via Magister- opdrachten als .doc bestand ingeleverd worden voor de plagiaatcontrole, als uitgeprint en gebonden ingeleverd worden. Let op de verzorging van je verslag.
29
Vakspecifieke beoordelingseisen
Verplicht: Geluidsvoorbeelden of filmpjes, om alles te ondersteunen. Bijvoorbeeld
op cd of USB stick.
Aanvullende informatie
xx
30
Moderne Vreemde Talen
Onderwerpkeuze
Je kiest in overleg met je docent een onderwerp dat gerelateerd is aan de Duitse, Engelse of Franse taal(DEF) letterkunde, taalkunde en/of de DEF cultuur. Het is het belangrijk dat je het onderwerp leuk vindt, het is tenslotte de bedoeling, dat je er veel tijd ( 80 uren per persoon, ook als je met 2 of 3 samenwerkt.) in steekt. Ook is het van belang, dat over je onderwerp genoeg serieuze informatie te vinden is.
- Je kunt bijvoorbeeld een onderzoek starten naar het ontstaan van
de DEF taal. - Ook kun je de functie van de verschillende dialecten door de
tijden heen onderzoeken. - Je kunt kiezen voor een onderwerp op het terrein van de
letterkunde; je bestudeert een deel van het werk van een auteur (daarbij ga je dan uit van een bepaald thema dat je aantreft in het oeuvre van de auteur).
- Je doet onderzoek naar het eigene in de DEF cultuur (invloed op
het buitenland van de DEF beschaving, bijvoorbeeld in de 18e/19
e
eeuw). - Je kunt een onderzoek doen naar typisch DEF gewoonten en
gebruiken.
Voorbereiding
Als je met je begeleider tot overeenstemming bent gekomen over een onderwerp, formuleer je een hoofdvraag en een aantal deelvragen.
Proces
Gedurende het proces, waarin het uiteindelijke PWS tot stand komt, overleg je regelmatig met je begeleider. Je houdt ook een logboek bij. Hierin staan de momenten beschreven dat je met het PWS bezig bent. Belangrijk hierbij is dat je noteert wat je doet, waarom je dit doet en wat je logische vervolgstap is. Ook als iets niet lukt, vermeld je dat in je logboek.
Presentatie
Het eindproduct moet zowel schriftelijk als mondeling gepresenteerd worden.
Vakspecifieke beoordelingseisen
De beoordeling vindt plaats volgens de richtlijnen (zie algemeen gedeelte). Tevens voegt je docent je een aantal extra punten toe aan de beoordeling zoals: de originaliteit van de onderwerpkeuze, de uitvoering, je eigen inbreng, de moeilijkheidsgraad, de onderzoeksopzet, en het niveau van de conclusie van je onderzoek.
Aanvullende informatie
xx
31
Natuurkunde
Onderwerpkeuze
Het onderwerp wordt in overleg met de begeleider bepaald na een oriëntatie door de leerling(en). Het onderwerp moet een praktische component hebben, d.w.z. onderzoek met proeven of ontwerp met testen.
Voorbereiding
Na verdieping in het onderwerp wordt de hoofdvraag en de deelvragen opgesteld. Op basis van de verzamelde kennis en de opgedane praktijkervaring wordt een gespecificeerd werkplan opgesteld. Maak ook afspraken met derden als die nodig zijn voor het uitvoeren van je onderzoek en stem je werkplan hier op af.
Proces
Tijdens het hele proces heb je regelmatig contact met je begeleider: minimaal één keer per 3 weken. Ook leg je alles wat je doet vast in een uitgebreid logboek. Hier komt alle informatie en gegevens die je verzameld hebt, verantwoording van je tijd besteed aan het PWS en alle problemen die je tegen komt met de gefundeerde gekozen oplossingen. Het logboek mag zowel digitaal als op papier en mengvormen daarvan. Nummer alle informatie in het logboek en houd daar een lijst van bij. Er zijn een aantal go/no go-momenten:
• Keuze van onderwerp (In overleg met begeleider bij start PWS: go/no go)
• Onderzoeksvragen en werkplan (Goedkeuring nodig om verder te gaan!)
• Vaststellen meetresultaten (als alle metingen verricht zijn), als de meetresultaten onvoldoende zijn voor het beantwoorden van de vragen, dan zullen er meer metingen verricht moeten worden.
Presentatie
Het PWS wordt afgesloten door het presenteren van de resultaten tijdens de presentatiebijeenkomst. Daarnaast wordt er een verslag ingeleverd, waarin duidelijk is vastgelegd wat er gedaan is, wat er gemeten/gevonden is en hoe hieruit de conclusies getrokken kunnen worden, én het uitgebreide logboek.
Vakspecifieke beoordelingseisen
Door de eis van praktisch werk zal de standaardbeoordeling uitgebreid worden met onderdelen voor dit praktische werk. Deze beoordelingscriteria krijgt de leerling als het onderwerp wordt afgesproken. Er zijn verschillen tussen onderzoeken en ontwerpen.
Specifieke eisen Havo
--
Specifieke eisen Atheneum
--
Aanvullende informatie
Xx
32
Nederlands
Onderwerpkeuze
Als je het vak Nederlands kiest voor je profielwerkstuk, moet je een keuze maken voor een onderdeel van het vak: Taalvaardigheid / Taalkunde of Literatuur / Letterkunde. Het vak heet namelijk officieel Nederlandse Taal- en Letterkunde. Hieronder zie je per vakonderdeel enkele voorbeelden.
Taalvaardigheid / Taalkunde Literatuur / Letterkunde
Onderwerp Hoofdvraag Onderwerp Hoofdvraag
Retorica Wat is het belang van retorica in het hedendaagse onderwijs?
Historische bronnen in literatuur
Is het beeld dat de schrijver Teun
de Vries schetst van Hannie
Schaft in zijn roman Het meisje
met het rode haar historisch
betrouwbaar?
Taal in beweging
Wat maakt een taal tot een levende taal?
Flirten in de middeleeuwen
Hoe maakten in de middeleeuwen
mensen elkaar het hof?
Bij literaire onderwerpen kun je heel goed een soort speciaalstudie doen van een bepaalde schrijver of een literaire periode. Je leest dan een aantal werken van die auteur of uit die periode om achter typerende zaken te komen.
Ga ook eens kijken op diverse sites van hogescholen en universiteiten, je komt vast op ideeën! Bespreek deze wel met je docent voor je begint.
Voorbereiding
Hoofd- en deelvragen formuleren Welk onderwerp je ook kiest, belangrijk is dat je je onderwerp goed afbakent. Dat doe je door een vraag te stellen, die zo precies mogelijk aangeeft wat je gaat onderzoeken en die je met concrete zaken kunt beantwoorden. Besteed dus veel aandacht aan het formuleren van een scherpe, toegespitste hoofdvraag en stel deelvragen die logisch op elkaar aansluiten en goed leiden tot het beantwoorden van je hoofdvraag. Literatuuronderzoek Ga op zoek in diverse bronnen naar antwoorden op je vragen. Maak niet alleen gebruik van internet, maar ga ook op zoek in boeken, tijdschriften enzovoorts. In de cursus Informatievaardigheden in je boek Nieuw Nederlands vanaf bladzijde 306 vind je informatie over geschikte bronnen en hoe je met bronnen om moet gaan. Ander onderzoek Uiteraard zijn er nog meer manieren om informatie te krijgen. Zo kun je deskundigen interviewen, kun je gaan kijken hoe iets in de praktijk werkt (denk aan lesbezoek, schoolbezoek enz.), kun je mensen interviewen. Ook hierover vind je informatie in de cursus Informatievaardigheden. Maak gebruik van diverse bronnen en overleg met je docent welke bronnen geschikt zijn voor jouw onderzoek!
Proces
Belangrijk is dat je regelmatig overlegt met je begeleider over het proces. Het initiatief daarvoor ligt bij de leerling. Maak dus afspraken met je begeleider! Daarnaast houd je zelf een logboek bij van het verloop van het proces. Je noteert welke stappen je neemt, welke bronnen je gebruikt, wat goed gaat, wat minder goed gaat en hoeveel uur je aan elke activiteit besteedt.
33
Presentatie
Je spreekt met de docent af voor welke presentatievorm je kiest. Dat kan gaan om een verslag, een film of misschien heb je andere ideeën. Overleg met je begeleider. Daarnaast geef je een presentatie op de presentatiemiddag die gepland staat in het jaarplan. Je levert het PWS in via Magister, opdrachten. Houd er dus rekening mee dat je gecontroleerd wordt op plagiaat. Daarnaast lever je ook (in het geval van bijvoorbeeld een verslag) ook een papieren versie in. Zorg ervoor dat deze er netjes uitziet. Vakspecifieke beoordelingseisen
Voor de beoordeling gebruiken we de beoordeling uit het algemene gedeelte. Daarnaast spreek je met je docent af welke andere beoordelingscriteria opgenomen worden in de beoordeling.
Aanvullende informatie
xx
34
Scheikunde
Onderwerpkeuze
Jullie krijgen vooraf een lijst met een heel aantal mogelijke onderwerpen
om jullie een richting te geven. Daarnaast blijft er vrije keuze (in overleg)
mogelijk. We willen dat een belangrijk deel van je PWS in praktisch werk
gaat zitten, maar vanwege beperkte begeleidingsmogelijkheden kan dat
niet heel uitgebreid op school zijn. Practica bij bedrijven en hogescholen
zijn aan te bevelen. De practica worden ondersteund met
bronnenonderzoek, maar ook bv. met een excursie, enquête of
interview.
Kom regelmatig langs. Tijdens de lessen kunnen jullie ook altijd of
vragen stellen of evt. een afspraak maken om iets samen door te nemen.
Een goede planning is heel belangrijk om tot een goed resultaat te
komen. Met name met practica moet je op tijd beginnen , net als met
contacten met bedrijven enzo.
Je wordt begeleid door dhr. Dubbelhuis en/of dhr. Maas-Bink om je op
het goede spoor te houden.
Met jouw inzet en enthousiasme maak je ons enthousiast om je te
begeleiden, dus kies een onderwerp waardoor je gemotiveerd raakt. Bv.
iets wat met je vervolgstudie te maken heeft, of je hobby of iets uit je
omgeving. Je mag het alleen doen of met z’n tweeën, maar zorg dat je
een goed maatje kiest die qua persoon bij je past, maar ook qua
rooster, het is tenslotte de bedoeling dat je er veel tijd (80 uren per
persoon, ook als je met 2 of 3 samenwerkt.) in steekt.
Voorbereiding
Na je aanmelding ga je de volgende dingen doen:
a. Wat wil je gaan onderzoeken? b. Maak een korte inleiding over je onderwerp c. Maak hoofd- en deelvragen
Over bovenstaande punten vindt een kort “intakegesprek” plaats.
Je maakt daarna een eerste opzet op papier met brainstorm en planning
en verdeelt de deelvragen over de groepsgenoten.
Bij practica maak je een planning met titel, inleiding, vraagstelling,
hypothese (gebaseerd op je inleiding), materiaallijst, werkwijze en
lege resultatentabel (+ tekening van je proefopstelling) + bron(nen).
Als dit goed afgerond is bij de docent, gaan we in overleg met de TOA
voor het toetsen van de materiaallijst en de werkwijze. Geeft deze ook
een “GO” dan kun je aan de slag met de uitvoering van je onderzoek. Dit
kan op school of bij een instelling buiten de school (bedrijf, HBO of
Universiteit).
35
Proces
Gedurende het proces, waarin het uiteindelijke PWS tot stand komt,
overleg je regelmatig (minstens maandelijks) met je begeleider, op jouw
initiatief!
Je houdt ook een logboek bij. Hierin staan de momenten beschreven dat
je met het PWS bezig bent. Belangrijk hierbij is dat je noteert wanneer
wie wat doet, waarom je dit doet, wat je resultaat is en wat je logische
vervolgstap is. Ook als iets niet lukt, vermeld je dat in je logboek.
Vermeld ook gelijk gebruikte bronnen op de juiste manier in je
bronnenlijst!
Presentatie
Er is een centrale presentatie. Dat kan mondeling met een demo, met
PPT of Prezi.
Het product wat je maakt/inlevert moet in ieder geval ook een schriftelijke
component hebben, waarbij de volgende punten naar voren
komen: inhoudsopgave, Inleiding, werkplan, resultaten, conclusie met
onderbouwd antwoord op de vraagstelling, discussie, logboek en een
uitgebreide bronnenlijst en bronvermeldingen in de tekst.
Het PWS moet zowel via Magister ingeleverd worden voor de
plagiaatcontrole, als uitgeprint en gebonden. Let op de verzorging van je
verslag.
Vakspecifieke beoordelingseisen
De beoordeling vindt plaats volgens de richtlijnen (zie algemeen
gedeelte).
Tevens voegt je docent een aantal extra punten toe aan de beoordeling
zoals bv de uitvoering van practica, je eigen inbreng/initiatieven, de
moeilijkheidsgraad en het niveau van de conclusie van je onderzoek.
Specifieke eisen havo
Voorkeur heeft om contact te leggen met een HBO opleiding of
onderzoeksinstituut.
Specifieke eisen atheneum
Voorkeur heeft om contact te leggen met een Universiteit of
onderzoeksinstituut.
Aanvullende informatie
xx
36
Wiskunde
Onderwerpkeuze
Je mag in principe elk wiskundig onderwerp kiezen, mits in overleg met je docent. Je kunt denken aan onderwerpen: - die met wiskunde in de praktijk samenhangen - uit de geschiedenis van de wiskunde zoals het getal pi of het getal e, getal
systemen - die met wiskundige ontdekkingen en de persoon van de ontdekker
samenhangen - die een relatie met de wiskunde hebben, zoals bijvoorbeeld logica, filosofie,
de oude Grieken en hun verrichtingen op wiskundig gebied - die beschreven worden in de “Zebra”-boekjes, deze kun je in lokaal 311/304
vinden. - die verrassend met andere vakken te maken hebben zoals b.v. Kunst en de
gulden snede - etc. etc. Kies gerust, de wiskunde stikt van de leuke onderwerpen!! Voorbereiding
Van jou verwachten we inzet, ideeën en (wiskundige) diepgang Een duidelijke beschrijving van doelstellingen en deelvragen. En vooral plezier in het zoeken en begrijpen van het onderwerp van je keuze.
Proces
Je hebt op de voorgeschreven go/nogo data contact met je begeleider. Het bijhouden van het logboek is verplicht. Een schriftelijk verslag van je onderzoek.
Presentatie
Een vorm van presentatie van je verrichtingen in overleg met je docent.
Vakspecifieke beoordelingseisen
Zonder diepgang op wiskundig niveau is het moeilijk het profielwerkstuk met een voldoende af te sluiten.
Aanvullende informatie
xx
37
Bijlagen
38
RICHTLIJNEN BRONVERMELDING
Hoe verwijs je naar verschillende soorten informatiebronnen in een bronnenlijst?
INLEIDING Je mag teksten en ideeën van anderen niet samenvatten of wijzigen en het vervolgens presenteren als je eigen werk. Dat noemen we plagiaat. Als je voor een werkstuk literatuur en andere bronnen hebt bestudeerd, kun je daar tóch delen uit overnemen. Door een duidelijke bronvermelding maak je duidelijk welke delen van je werkstuk
zijn overgenomen uit het werk van een ander. Met deze bronvermelding kan je docent (of een andere lezer) nagaan:
• welke bronnen je hebt gebruikt (betrouwbaarheid) • of je een variatie aan bronnen hebt gebruikt • of de bron correct is gebruikt, en • of belangrijke bronnen ontbreken.
Dit overnemen van delen van andermans werk kan op twee manieren:
• door te parafraseren (in je eigen woorden weergeven) • door te citeren (een stukje van de tekst letterlijk overnemen).
Een citaat plaats je altijd tussen aanhalingstekens. Achterin je werkstuk neem je een lijst op van alle bronnen die je hebt geraadpleegd:
de bronnenlijst. De verwijzingen in deze bronnenlijst zet je in alfabetische volgorde van
(eerstgenoemde) auteur.
VERWIJZEN NAAR INTERNETBRONNEN Achternaam auteur, voorletter(s) (Publicatiejaar of update). Titel van het document of de
website. Geraadpleegd op dag maand jaar, adres website. Voorbeelden: Meijden, B. van der (1998). Schiphol als thema voor een geschiedenis-, internet- en/of
profielwerkstuk. Geraadpleegd op 7 juli 2005, http://www.histopia.nl/schiphol.htm Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (z.d.). WAO: Informatie voor werknemers over de kabinetsplannen. Geraadpleegd op 3 augustus 2004, http://home.szw.nl/navigatie/rubriek/dsp_rubriek.cfm?rubriek_id=991&subrubriek_id=995&link_id=
30945 De geschiedenis van het internet. (z.d.). Geraadpleegd op 7 juli 2005, http://www.be-wired.nl/info/geschiedenis.htm
VERWIJZEN NAAR BOEKEN Achternaam auteur, voorletter(s) (Jaar van uitgave). Titel: Eventuele subtitel. Plaats
uitgever: uitgever. Voorbeeld: Dijk, P. van, & Jansen, F. (2003). Wereldgids: Reisgids door de literatuur. Amsterdam: Promotheus.
© 2005 LWSVO (Vereniging van onderwijsmediathecarissen) www.lwsvo.nl
Gebaseerd op APA richtlijnen Pag. 1 van 2
39
RICHTLIJNEN BRONVERMELDING Hoe verwijs je naar verschillende soorten informatiebronnen in een bronnenlijst?
VERWIJZEN NAAR KRANTEN- EN TIJDSCHRIFTARTIKELEN
Achternaam auteur, voorletter(s) (Publicatiedatum). Titel artikel: Eventuele subtitel. Naam van tijdschrift of krant, evt. nummer, paginanummer(s).
Voorbeeld: Ouwerkerk, D. van, & Grinten, J. van der (2004). De kracht van zacht: Wat mannen over vrouwelijke vergaderstijlen kunnen leren. Interne Communicatie, 4, p. 11-13.
Voorbeeld:
Dongen, M. van (7 juli 2005). Bestuur hoofdstad is niet effectief. Volkskrant, p. 12.
OPMERKINGEN • Staat er bij een bron geen publicatiedatum vermeld?
Noteer dan z.d. (zonder datum, zie internetbronnen voorbeeld 2 en 3).
• Is de auteur van een bron niet bekend? Vermeld dan de verantwoordelijke organisatie, zie internetbronnen voorbeeld 2. Is die ook
niet bekend? Zet dan de titel vooraan en het publicatiejaar erachter, gevolgd door de rest van de bronvermelding (zie internetbronnen voorbeeld 3). In de bronnenlijst vermeld je deze bron dan bij de eerste letter van de titel.
• Het adres van een website begint met http:// en is geheel onderstreept.
• Soms is een publicatie geschreven door meerdere auteurs. Vermeld er hooguit drie.
Zijn het er meer, dan vermeld je alleen de eerste drie, met de toevoeging et al of e.a. (= en anderen).
VERWIJZINGEN IN DE TEKST VAN JE WERKSTUK Als je in de tekst van je werkstuk een bron letterlijk citeert, vermeld je ook op die plaats de bron. Die bron staat al uitgebreid beschreven in je bronnenlijst, daarom kun je hier volstaan met een verwijzing tussen haakjes, direct achter het citaat of de parafrase.
Die verwijzing ziet er als volgt uit: (auteur, publicatiejaar, paginanummer(s))
Voorbeeld: Er vielen veel slachtoffers onder de mariniers in Vietnam. Drie procent van de mariniers in Vietnam sneuvelde, en zo’n 17 procent raakte gewond. (Pietersen, 2006, p. 97)
