EINDCONCEPT RampenBestrijdingsPlan SuikerUnie Vierverlaten

1

RAMPBESTRIJDINGSPLAN

Vierverlaten

September 2009

Rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten 3.0 2

Uitgave: Regionale Brandweer Groningen Vastgesteld: Dhr. J. Wallage, Burgemeester van Groningen Datum in werking: 1 december 2009 Versienummer: 3.0 Versie datum: 1 september 2009 Contactadres: Postbus 584 9700 AN Groningen Opsteller: Afdeling Operationele Voorbereiding Besproken in: DO/ sectoroverleg/ college Documentnummer:


Besluit tot vaststelling Rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten De burgemeester van de gemeente Groningen;

Suiker Unie Vierverlaten Fabriekslaan 12 9745 AG Groningen

Gelet op het bepaalde in de Wet Rampen en Zware Ongevallen, de Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding en de op deze wetten gebaseerde uitvoeringsbesluiten Op grond van de Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo), artikel 7, lid 1 stelt de burgemeester van de gemeente Groningen een rampbestrijdingsplan vast voor de scenario's die kunnen leiden tot een ramp of een zwaar ongeval. Overwegende: 1. Dat de Suiker Unie Vierverlaten gelegen is binnen de grenzen van de gemeente

Groningen en dat de Suiker Unie Vierverlaten bij algemene maatregel van bestuur aangewezen is om een rampbestrijdingsplan voor vast te stellen op grond van de wet Rampen en Zware Ongevallen, artikel 4a, lid 1;

2. Dat het voorliggende rampbestrijdingsplan voorziet in de uitvoering van de wettelijke plicht en dat dit plan tot stand is gekomen in overleg met de Suiker Unie Vierverlaten alsmede met de bij de rampen zware ongevallenbestrijding betrokken diensten en de Commissaris van de Koningin in de provincie Groningen;

3. Dat de uniforme openbare voorbereidingsprocedure conform het wettelijk bepaalde in de Algemene wet bestuursrecht is gevolgd;

Besluit: 1. Het herziene “rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten versie 3.0” als

rampbestrijdingsplan vast te stellen en te bepalen dat dit plan vanaf het moment van vaststelling operationeel in werking treedt; 1

2. Na vaststelling van het onder 1 genoemd plan het tot op heden geldende rampbestrijdingsplan voor CSM Suiker B.V. versie 2.0 in te trekken.

Groningen, …….. 2009 De burgemeester van Groningen, J. Wallage

1 Aanleidingen tot actualisering kunnen zijn een door de wet gestelde termijn van geldigheid, een wijziging in de milieuvergunning, in de omgevingsfactoren dan wel op grond van de evaluatie van een oefening.


Inhoudsopgave

A: BEHEERDEEL................................................................................................................................................ 6

A.1 BESTUURLIJKE INFORMATIE .......................................................................................................................... 7 A.2 BESLISBOOM ............................................................................................................................................... 10 A.3 BEHEER ....................................................................................................................................................... 11 A.4 OEFENEN ..................................................................................................................................................... 12

B: OPERATIONEEL DEEL.............................................................................................................................. 13

B.1 BEDRIJF EN OMGEVING ................................................................................................................................ 14 B.1.1 Suiker Unie Vierverlaten ..................................................................................................................... 14 B.1.2 De omgeving ........................................................................................................................................ 14

Noordzijde: ................................................................................................................................................................. 14 Oostzijde: .................................................................................................................................................................... 14 Zuidzijde: .................................................................................................................................................................... 15 Westzijde: ................................................................................................................................................................... 15

B.1.2 Bedrijfsnoodorganisatie....................................................................................................................... 15 A. B.2 RELEVANTE SCENARIO’S ................................................................................................................. 18

B.2.1 Scenario 1: Instantane ontsnapping zwaveldioxide met uitstroom in opvangbak ............................... 19 Effecten instantaan SO2.............................................................................................................................................. 20

B.2.2 Scenario 2: Continue Lekkage SO2 ..................................................................................................... 21 Effecten Continue lekkage SO2 .................................................................................................................................. 21

B.2.3 Scenario 3: Stofexplosie suiker............................................................................................................ 22 Effecten stofexplosie................................................................................................................................................... 22

B.3 ALARMERINGSSCHEMA ............................................................................................................................... 23

C: TOELICHTING DEELPLANNEN.............................................................................................................. 25

C.1 OVERZICHT DEELPLANNEN.......................................................................................................................... 26 Algemene opmerkingen / informatie.............................................................................................................. 27

C.2 BRANDWEERPLANNEN................................................................................................................................. 28 C.3 GENEESKUNDIGE PLANNEN ......................................................................................................................... 32

Scenario 1: Instantane ontsnapping van zwaveldioxide met ....................................................................................... 32 uitstroom in verdiepte tankput..................................................................................................................................... 32 Scenario 2: Continue ontsnapping van Zwaveldioxide ............................................................................................... 32

C.4 POLITIEPLANNEN ......................................................................................................................................... 33 C.5 GEMEENTELIJKE PLANNEN .......................................................................................................................... 38

17. Voorlichten en communiceren................................................................................................................. 38 18. Opvangen en verzorgen........................................................................................................................... 39 19. Registreren van slachtoffers.................................................................................................................... 39 21. Primaire levensbehoeften en transport ................................................................................................... 41 22. Uitvaart en herdenken............................................................................................................................. 41 24. Nazorg..................................................................................................................................................... 41

BIJLAGEN .......................................................................................................................................................... 42

Bijlage A1: Lijst met gebruikte documenten............................................................................................................... 43 Bijlage A2: Publicatie t.b.v. openbare voorbereidingsprocedure ................................................................................ 44 Bijlage A3: Projectgroep voorbereidingsproces.......................................................................................................... 46 Bijlage A4: Verslag inloopbijeenkomst ...................................................................................................................... 48 Bijlage A5: Verzendlijst.............................................................................................................................................. 49 Bijlage A6: Verantwoordelijk voor beheer ................................................................................................................. 50 Bijlage B1: Tekeningen + Informatie Suiker Unie & omgeving ................................................................................. 51 Bijlage B2: Communicatieschema .............................................................................................................................. 55 Bijlage B3: Opschalingcodering ................................................................................................................................. 56 Bijlage B4: Vertaaltabel scenario’s ............................................................................................................................. 57 Bijlage B5: Zwaveldioxide.......................................................................................................................................... 58 Bijlage B8: Aantal aanwezigen ................................................................................................................................... 63 Bijlage B9: Uitgangspunten politieplannen................................................................................................................. 64 Bijlage B10: Communicatie en voorlichting ............................................................................................................... 66 Bijlage B11: Uitgangspunten GHOR .......................................................................................................................... 69 Bijlage B12: Lijst met afkortingen.............................................................................................................................. 70


Leeswijzer Inleiding Voor u ligt het Rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten. Dit

plan bestaat, na dit inleidende gedeelte, uit een deel A: Beheerdeel, een deel B: Operationeel Deel en een deel C: Toelichting Deelplannen. A Beheerdeel In het Beheerdeel wordt de bestuurlijke component beschreven en de wijze waarop het beheer en oefenen vorm wordt gegeven. B Operationeel deel In het Operationeel Deel wordt een beschrijving gegeven van de relevante scenario’s. Op basis van de effectgebieden die kunnen ontstaan bij de beschreven scenario’s zijn het aantal mogelijke slachtoffers berekend. Met behulp van de kengetallen zijn nadere maatregelen voor de hulpverleningsdiensten en inzetvoorstellen bepaald en in een alarmeringsschema geplaatst. C Toelichting Deelplannen Een aantal deelplannen vragen specifiek voor dit rampbestrijdingsplan om een nadere toelichting. De 28 deelplannen zijn door de verantwoordelijke partner van crisismanagement Groningen vastgelegd in betreffende draaiboeken. De informatie uit deze draaiboeken is niet verder uitgewerkt.

Waar te

beginnen?

Om op een snelle manier gebruik te kunnen maken van dit rampbestrijdingsplan kan begonnen worden bij de beslisboom op pagina 10.


A: Beheerdeel


A.1 Bestuurlijke informatie

Inleiding Op grond van de aard en hoeveelheid aanwezige stoffen bij het

bedrijf Suiker Unie Vierverlaten is het bedrijf op grond van artikel 5 van het BRZO ´99 verplicht tot het hebben van een beleid ter preventie van zware ongevallen (PBZO). In 2005 is op aanwijzing van de toenmalige burgemeester een rampbestrijdingsplan voor CSM Suiker B.V. opgesteld. Aanleiding daartoe waren de aanwezige stoffen en de daaruit voortkomende effecten. Op grond van artikel 7, lid 1 van Wrzo is het rampbestrijdingsplan nu geactualiseerd. Tot 2007 kende Groningen een tweetal suikerfabrieken: CSM Suiker Vierverlaten(onderdeel van CSM Suiker dat onderdeel was van de het beursgenoteerde CSM) en Suiker Unie Groningen (onderdeel van Suiker Unie dat weer deel uitmaakt van de cooperatie Cosun). Voor beide fabrieken is door de burgemeester van Groningen een rampbestrijdingsplan opgesteld op grond van de Wet Rampen en Zware Ongevallen. Voor Suiker Unie B.V. is dit plan op 12 november 2003 vastgesteld en voor CSM Suiker op 12 juli 2005. Beide rampbestrijdingsplannen zijn op basis van een wettelijke herzieningstermijn van 4 jaar op dit moment toe aan een herziening. Echter, in 2007 is CSM Suiker Vierverlaten overgenomen door Cosun. Er heeft toen een naamswijziging plaatsgevonden. De naam van CSM Suiker Vierverlaten werd toen gewijzigd in Suiker Unie Vierverlaten. In 2008 is de productie te Suiker Unie Groningen beëindigd. De productieactiviteiten zijn overgeheveld naar de locatie Suiker Unie Vierverlaten. Naast de wettelijke herzieningstermijn, vormt deze wijziging in organisatiestructuur de aanleiding om het rampbestrijdingsplan voor de locatie Vierverlaten kritisch tegen het licht te houden. Voor u ligt het rampbestrijdingsplan van de Suiker Unie Vierverlaten, welke tot stand is gekomen op basis van de herziening van het rampbestrijdingsplan CSM Suiker B.V. De herziening heeft plaats gevonden op grond van vigerende wetgeving2, procesveranderingen, wijzigingen in alarmering en wijzigingen in de coördinatiestructuur. Het rampbestrijdingsplan is een concretisering van het gemeentelijke rampenplan voor de beschreven scenario’s. In dit rampbestrijdingsplan is een uitwerking van relevante scenario’s beschreven aangevuld met bijzonderheden betreffende de gemeentelijke deelplannen.

Doel Het doel van het Rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten is

het op een gestructureerde wijze benoemen van de te verwachten scenario’s en de hieraan gekoppelde deelplannen van de verschillende bij de bestrijding van incidenten en calamiteiten betrokken hulpdiensten, overheden en organisaties.

Afbakening Het Rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten is opgesteld voor

calamiteiten, die zich voor kunnen doen op het terrein Suiker Unie Vierverlaten met ernstige effecten buiten het terrein. Het plan geldt voor de eerste uren. In het Rampbestrijdingsplan Suiker Unie Vierverlaten is geen gedetailleerde beschrijving van taken en verantwoordelijkheden van

2 Een rampbestrijdingsplan dient minimaal 1 keer per 4 jaar herzien te worden.


de betrokken disciplines opgenomen. Specifieke uitwerkingen van deelplannen zijn alleen beschreven ter verduidelijking van:

o een specifieke situatie bij Suiker Unie Vierverlaten of o coördinatie en samenwerkingsmomenten

Het bedrijfsnoodplan, afdelingsnoodplannen, werkinstructies en aanvalsplannen dienen aan te sluiten op dit rampbestrijdingsplan.

Voorbereidings-

procedure

Het rampbestrijdingsplan, dat voorziet in de voorbereiding van een multidisciplinaire inzet bij een grootschalig incident bij de Suiker Unie Vierverlaten, is voorbereid door een werkgroep vermeld in bijlage A3 in de periode van januari tot en met juni 2009.

Openbaarheids-

stelling

In bijlage A2 is de publicatie opgenomen die gebruikt is in het plaatselijke huis-aan-huisblad. Dit bericht is gepubliceerd op DATUM in … De stukken hebben gedurende zes weken ter inzage gelegen bij …. Daarnaast is bij de omwonenden huis-aan-huis een brief bezorgd om hen te attenderen op het nieuwe RBP. (Evt.) Op verzoek van een aantal omwonenden is op … een informatiebijeenkomst georganiseerd, waar een ieder mondeling een toelichting heeft gekregen en bezwaren kon indienen. Van de bijeenkomst is een verslag gemaakt en toegevoegd in bijlage A4.

Informatie-

voorziening naar

de overheid

Voor communicatie over de vaststelling van dit rampbestrijdingsplan met andere overheidsinstanties dan de eigen gemeente, is als uitgangspunt de overschrijding van de concentratie die overeenkomt met de alarmeringsgrenswaarde (AGW) van een bepaalde stof gedurende 30 minuten bij gemiddeld weer (weertype D5) gehanteerd. De effecten van de scenario’s bij Suiker Unie Vierverlaten zijn van een dusdanige omvang dat niet alleen de gemeente Groningen betrokken zal zijn bij een grootschlig incident bij de Suiker Unie. Naast de gemeente Groningen bestaat de mogelijkheid dat ook enkele andere Groningse gemeenten en enkele Drentse gemeenten te maken kunnen krijgen met de effecten van een calamiteit bij de Suiker Unie Vierverlaten. Om de betrokken gemeenten hierover te informeren hebben deze gemeenten een exemplaar van dit plan ontvangen. Deze gemeenten zullen op basis van dit materiaal hun eigen voorbereiding vorm geven (veelal zullen dit actieplannen zijn als onderdeel van het gemeentelijke rampenplan).

Informatie-

voorziening naar

de bevolking

De informatievoorziening naar de bevolking is gerealiseerd met: o een publicatie van de openbaarheidstelling o een ter inzage legging gedurende 6 weken o een inloopbijeenkomst o een beantwoording van ingebrachte zienswijzen o de publicatie van de vaststelling

De Publicatie openbaarheidstelling en vaststelling zijn opgenomen in de plaatselijke huis-aan-huisbladen, de Groninger Gezinsbode en het Dagblad van het Noorden.

Besluitvorming Het rampbestrijdingsplan is besproken in: o de projectgroep voor herziening o MT Brandweer o DO Hulpverleningsdienst Groningen o Sectoroverleg o Burgemeester/ College van B&W o Het College van B&W neemt kennis van het

rampbestrijdingsplan en geeft het vrij voor ter inzage legging


o Nadat het plan ter inzage heeft gelegen, heeft de burgemeester het plan definitief vastgesteld (pagina 3) en is het plan ter toetsing aangeboden aan de provincie.

Beperkingen en

dilemma’s

Overvraging hulpdiensten

In geval van een ramp is het huidige zorgniveau van de hulpverleningsdiensten in de regio niet toereikend. Er zal een beroep moeten worden gedaan op de diensten uit de omliggende regio’s en mogelijk verder. Bereikbaarheid toegangswegen

Nader onderzoek wordt gedaan o.l.v. de regionale brandweer om inzicht te krijgen in de kans dat beide toegangen niet bereikbaar zijn bij een scenario met een emissie van zwaveldioxide, dan wel dat bij een dergelijk scenario effectief optreden van de hulpdiensten vertraagd kan worden. Ook het gedrag (het mogelijk bevriezen bij vrijkomen) van Zwaveldioxide wordt onderzocht om te beoordelen of dit invloed heeft op het bereikbaar zijn van het terrein van de Suiker Unie ten tijde van een emissie.

In werking Zodra zich één van de in dit plan genoemde scenario’s voordoet is dit

rampbestrijdingsplan van toepassing. In de ontwikkelingsfase van een calamiteit, waarbij van routinematig handelen wordt overgeschakeld naar gecoördineerd multidisciplinair handelen, wordt het plan opgestart door de Gemeenschappelijke Meldkamer Groningen, eventueel in overleg met de Officier van Dienst van de betrokken dienst. Het is van belang om bij de eerste vergadering van elk niveau (CoPI, OT, GBT, RBT) vast te stellen welk scenario van toepassing is, voor eenduidige beeldvorming. De burgemeester zal zo spoedig mogelijk de Commissaris der Koningin van de provincie Groningen informeren over het incident en het daarbij behorende scenario uit dit rampbestrijdingsplan.


A.2 Beslisboom

In deze beslisboom

wordt aangegeven welke

scenario’s zich voor kunnen doen bij de Suiker

Unie, die relevant zijn voor de rampbestrijding.

Indien de effecten van een incident bij de Suiker

Unie tot over de gem

eentegrenzen reiken, dient er

opgeschaald te worden tot GRIP 4


A.3 Beheer Beheer Iedere functionaris of afdeling (bijlage A6) is verantwoordelijk voor

de verstrekking van aanvullingen, wijzigingen, opmerkingen c.q. correcties m.b.t. het plan aan de Ambtenaar Rampenbestrijding van de Gemeente Groningen, opdat het rampbestrijdingsplan actueel blijft.

Implementatie Om het rampbestrijdingsplan in te voeren in de monodisciplinaire

organisatie valt te denken aan bijvoorbeeld aanvullende planvorming: aanpassen van het bedrijfsnoodplan/ afdelingsnoodplannen het aanvalsplan van de lokale brandweer, afstemming ambulancediensten, GHOR en de Bedrijfshulpverlening afstemming voorlichting en communicatie gemeente en inrichting

Revisielijst Revisie Datum Wijzigingen

Eerste versie t.b.v. ter inzage legging

Definitieve versie na ter inzage legging

Aangepaste versie aan GRIP en sjabloon

Vierjaarlijkse wettelijke herziening

Evaluatie De Ambtenaar Rampenbestrijding van de Gemeente Groningen zal

indien wenselijk, jaarlijks het plan actualiseren door schriftelijk te verzoeken gewijzigde en nieuwe gegevens te verstrekken. Bij wijzigingen die direct gevolgen hebben voor de rampbestrijding kan besloten worden het plan vervroegd te herzien.

Wijzigings-

bevoegdheid

Indien zich wijzigingen voordoen bij één van de betrokken organisatie, die geen vergaande gevolgen heeft voor de rampbestrijding kan afgedaan worden met een schriftelijke aanpassing. De Ambtenaar Rampenbestrijding van de Gemeente Groningen is bevoegd deze wijzigingen door te voeren.

Wettelijk gezien wordt het rampbestrijdingsplan tenminste minste éénmaal per vier jaar in zijn geheel herzien en opnieuw vastgesteld.


A.4 Oefenen

Oefenen In 2005 heeft het bestuur van de Regionale Brandweer Groningen de

notitie “Oefenen rampbestrijdingsplannen” vastgesteld. Conform het daarin geformuleerde beleid wordt ingezet op het beheersen van de eigen, specifieke rampbestrijdingsprocessen in plaats van het multidisciplinair oefenen van alle rampbestrijdingsplannen iedere drie jaar. Alle betrokken partijen, zoals vertegenwoordigd in de projectgroep die het rampbestrijdingsplan herzien heeft, zijn verantwoordelijk voor het beoefenen van de eigen monodisciplinaire processen. Over de wijze waarop deze ‘eigen’ processen worden beoefend, kunnen nadere afspraken worden gemaakt.

Evaluatie De Ambtenaar Rampenbestrijding van de Gemeente Groningen

verzamelt jaarlijks de evaluaties en resultaten van de gehouden oefeningen. De evaluaties kunnen indien van toepassing gebruikt worden voor de aanpassing van het rampbestrijdingsplan. De oefeningen, die georganiseerd worden in het kader van Crisismanagement Groningen worden jaarlijks beschreven en geëvalueerd in het oefenjaarverslag. Andere oefeningen worden gearchiveerd in een overzicht door de daarvoor verantwoordelijke partijen.


B: Operationeel deel


B.1 Bedrijf en omgeving B.1.1 Suiker Unie Vierverlaten Inleiding

Suiker Unie Vierverlaten, onderdeel van de Koninklijke Coöperatieve Cosun U.A., is een internationale producent van ingrediënten voor de voedingsmiddelenindustrie. De activiteiten van de organisatie zijn te onderscheiden in drie clusters: • enkelvoudige ingrediënten (suiker, fructose en insuline); • klantenspecifieke ingrediënten (koek & banket, fruit & groente, foodservice & snacks); • participaties en investeringen. Suiker Unie Vierverlaten is een van de twee productielocaties voor suiker, suikerspecialiteiten en nevenproducten (De andere is Dinteloord). De nevenproducten zijn bietenpulp, melasse en betacal. De productielocatie op Vierverlaten is opgericht in 1896, heeft ca. 185 vaste medewerkers en produceert tijdens de 135-dagen durende campagne, in de periode september tot medio januari, ca. 400.000 ton suiker. Voor deze suikerproductie zijn ongeveer 2,5 miljoen ton suikerbieten nodig die praktisch uitsluitend per vrachtwagens worden aangevoerd. Tijdens de campagne worden de suikerbieten in ongeveer 900 leveringen per dag met vrachtwagens aangevoerd. De fabriek produceert volcontinu, 24 uur per dag en 7 dagen per week gedurende de campagne in 4-ploegendienst. De maximale aantallen aanwezigen op het terrein van de Suiker Unie Vierverlaten staan vermeld in bijlage B8.

Adres Suiker Unie Vierverlaten

Fabriekslaan 12 9745 AG Groningen

B.1.2 De omgeving Inleiding De locatie van het bedrijf (rode vlak op figuur, volgende bladzijde)

bevindt zich ten westen van de stad Groningen. Van het bedrijf zijn alleen de gebouwen en installaties aangegeven. De vloeivelden zijn buiten beschouwing gelaten.

De omgeving In bijlage B1 is een luchtfoto opgenomen op basis waarvan een

beeld kan worden gevormd van de ligging van de Suiker Unie en de nabije omgeving. Hieronder is een beschrijving opgenomen van de omgeving aan weerskanten van het bedrijfsterrein. De begrenzingen van het terrein van Suiker Unie Vierverlaten worden gevormd door: Noordzijde: Aan de noordzijde wordt het bedrijf begrensd door het Hoendiep. Ten noorden daarvan ligt een gedeelte van de bebouwing van de woonkern van Hoogkerk. De dichtstbijzijnde woningen liggen op ongeveer 50 meter afstand. Oostzijde:


Aan de oostzijde van de fabriek ligt de kern van Hoogkerk, een plaats in de gemeente Groningen. De dichtstbijzijnde woningen liggen op ongeveer 25 meter. De erfafscheiding wordt gevormd door een hekwerk. De hoofdingang van het bedrijf is gevestigd aan de oostzijde. Zuidzijde: De zuidzijde van de fabriek wordt begrensd door de spoorlijn van Groningen naar Leeuwarden. Op ongeveer 150 meter afstand ligt eveneens een groot gedeelte van de plaats Hoogkerk. De erfafscheiding wordt gevormd door een geluidsmuur met een hoogte van 6,5 meter. Westzijde: De westzijde van de fabriek loopt uit tot een punt en wordt begrensd door het Koningsdiep. De erfafscheiding wordt gevormd door een hekwerk. Suiker Unie Vierverlaten is gelegen in de buurt Hoogkerk-dorp. De buurten die direct hieraan grenzen staan in onderstaande tabel vermeld in de richting van de klok, beginnend aan de noordzijde. De genoemde aantallen betreffen de geregistreerde inwoners. Door omstandigheden kunnen de getallen (sterk) afwijken. Hierbij valt onder andere te denken aan bezoekers van winkels, activiteiten en dergelijke.

Buurt Inwoners Ligging t.o.v.

Suiker Unie

Hoogkerk-dorp 1.707 Oost Leegkerk 3.723 Noord De Held 1.515 Noordoost Bangeweer 1.377 Zuidoost Hoogkerk-Zuid 4.367 Zuid Vierverlaten 148 West Zuidwendig 49 Noordwest Totaal in directe

omgeving

12.886

In bijlage 1B staan alle buurten van de stad Groningen vermeld met hun relevante gegevens.

B.1.2 Bedrijfsnoodorganisatie Noodorganisatie Na het ontstaan van een calamiteit is het bedrijf de eerste die

acties onderneemt. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn omschreven in het veiligheidsbeheerssysteem van Suiker Unie Vierverlaten. Het veiligheidsbeheerssysteem voorziet in de volgende acties van Suiker Unie Vierverlaten gedurende de periode vanaf het ontdekken van het incident tot aan het arriveren van de eerste hulpverleners.


Functies

Er is dag en nacht een portier aanwezig in de portiersloge. Er zijn een tweetal functies te onderscheiden: Gids

Één medewerker van de BHV+- organisatie is gids voor de eerste voertuigen van de brandweer. Deze functionaris is herkenbaar aan de blauwe hes met achterop en voorop de tekst “gids BHV+ Suiker Unie” De bedrijfsdeskundige

De bedrijfsdeskundige van de Suiker Unie Vierverlaten is herkenbaar aan de groene hes met achterop en voorop de tekst “Bedrijfsdeskundige Suiker Unie Vierverlaten”.

Externe

alarmering

Bij een rampbestrijdingsplan scenario draagt Suiker Unie Vierverlaten er zorg voor dat de calamiteit onverwijld wordt gemeld aan de 112-alarmcentrale. De bevelvoerder bedrijfsbrandweer bepaalt het scenario en de portier zorgt ervoor dat deze informatie wordt doorgegeven aan de meldkamer. De scenario´s uit het rampbestrijdingsplan worden gemeld door middel van de korte omschrijving van de scenario´s met de bijbehorende codering3: o Instantaan vrijkomen zwaveldioxide GRIP 3 Gevaarlijke stof o Continue lekkage zwaveldioxide GRIP 2 Gevaarlijke stof o Stofexplosie GRIP 1 Brand

De bevelvoerder bedrijfsbrandweer verzamelt de volgende informatie, die door de portier aan de alarmcentrale wordt doorgegeven. Bij een melding wordt in ieder geval informatie4 verstrekt over:

o Het RBP scenario (GRIP 1 Brand, GRIP 2 gevaarlijke stof, GRIP 3 gevaarlijke stof)

o Locatie van het incident o Actuele windrichting o Aantal slachtoffers

Bij het optreden van één van de scenario´s uit het rampbestrijdingsplan zal de Suiker Unie alle andere bedrijven óp het terrein van de Suiker Unie Vierverlaten informeren.

BHV+ Suiker Unie Vierverlaten beschikt over een BHV+-organisatie, die

een aantal taken heeft. Primaire taken van de BHV+-organisatie bij een incident waarbij hulpdiensten van de overheid zijn betrokken zijn verkenning, ontruiming en een gidsfunctie. De BHV+-organisatie is tijdens de campagne 24 uur per dag paraat. (buiten de campagne is de BHV+-organisatie gedurende kantooruren beschikbaar)

Bedrijfsnoodplan

(VBS)

In het Veiligheids Beheer Systeem (VBS) is het bedrijfsnoodplan verwerkt. Door de opslag van zwaveldioxide, formaldehyde en aardolieproducten is voor Suiker Unie Vierverlaten het Besluit risico's zware ongevallen 1999 (BRZO) van toepassing. Het bedrijf valt onder de zogeheten 'lichte' verplichting van het Besluit en moet op grond daarvan een veiligheidsbeheersysteem (VBS)

3 Uitleg over grip en de gebruikte codering voor scenario’s wordt gegeven in bijlage B.3. 4 Handelen in strijd met de verplichting informatie te verschaffen kan als economisch delict, zoals bedoeld in de Wet economische delicten, worden aangemerkt.


hebben. In dit systeem zijn de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden omschreven bij calamiteiten van de functionarissen van het bedrijf in relatie met de hulpdiensten van de overheid. De actuele stoffenlijst is verkrijgbaar bij de portier, hierop zijn de opgeslagen hoeveelheden weergegeven. Er zijn tevens actuele installatietekeningen en plattegronden aanwezig in de portiersloge. De informatie wordt direct bij aankomst beschikbaar gesteld aan de overheidsbrandweer (lokaal of regionaal).


B.2 Relevante scenario’s Inleiding In dit hoofdstuk worden alle voor het rampbestrijdingsplan relevante

scenario's beschreven die op het terrein van een bedrijf kunnen voorkomen. Er zijn ook nog andere kleinere scenario’s mogelijk. Een opsomming van het totaal aan scenario’s en mogelijke incidenten is bijgevoegd in bijlage B4. De scenario’s, die beschreven worden in dit rampbestrijdingsplan zijn:

• Instantane ontsnapping zwaveldioxide • Continue lekkage zwaveldioxide • Stofexplosie

Deze scenario´s kunnen alleen plaatsvinden tijdens de zogenaamde campagne. Normaliter vindt de campagne plaats in de maanden september tot en met half januari. In de periode buiten de campagne is er geen zwaveldioxide op het terrein van Suiker Unie aanwezig. De scenario’s zijn ook uitgewerkt met mogelijk effectgebied en te verwachten aantallen slachtoffers. Bij het bepalen en berekenen (van effecten) van de scenario’s wordt o.a. uitgegaan van de parameters:

o temperatuur van 20°C o luchtvochtigheid van 60% o concentraties op een hoogte van 1,5 meter o meteo omstandigheden F2 en D5

In bijlage B1 staan de locaties waar zwaveldioxide wordt toegepast in groen aangegeven en suikeropslag waar een stof explosie kan plaats vinden in het rood.

Overige

scenario’s

Er zijn natuurlijk meer scenario’s mogelijk. Een voorbeeld is een scenario met formaline. Dit is een “relatief” kleiner incident, die niet de gradatie “ramp” verdient (AGW van 15 meter) en is daarom niet in dit rampbestrijdingsplan opgenomen.

Effect-

berekeningen en

inzetcapaciteit

De effectgebieden kunnen reiken tot gemeenten in de provincie Groningen, en Drenthe, deze gemeenten zijn opgenomen in de verzendlijst in bijlage A5. De gegevens over de effecten, zoals die in de tabellen zijn gepresenteerd, zijn berekend met behulp van het werkblad meetplanleider, versie 14 (oktober 2006) en computerprogramma Effects 7.3. De inzetcapaciteit is per dienst opgezet naar aanleiding van de grootte van het scenario.

Slachtoffer

berekening

Het aantal slachtoffers met ademhalingsmoeilijkheden wordt berekend, uitgaand van de bevolkingsdichtheden in de omgeving per windrichting. De aantallen slachtoffers worden als volgt aangegeven: - geen slachtoffers buiten de bedrijfsgrenzen I minder dan 10 slachtoffers II enkele tientallen slachtoffers III vele tientallen slachtoffers IV meer dan 100 slachtoffers V meer dan 1000 slachtoffers


De slachtofferberekeningen worden verder toegelicht in bijlage B11. B.2.1 Scenario 1: Instantane ontsnapping zwaveldioxide met

uitstroom in opvangbak

5 De vullingsgraad die gehanteerd wordt is 80% van 50 m3 tank, wat neerkomt op 40m3 en 56 ton

Beschrijving Tijdens de campagne (september – half januari) is de opslagtank gevuld met vloeibaar zwaveldioxide (SO2) (foto 1). In deze tank heerst, bij een temperatuur van 15°C, een druk van 2,8 bar. De inhoud van de tank kan maximaal 56 ton zwaveldioxide bevatten. 5 Het meest ernstige scenario dat denkbaar is met zwaveldioxide, is het ernstig beschadigd raken van de opslagtank met zwaveldioxide.

Foto 1: chemiepark met daarin de zwaveldioxide-opslagtank

Tijdens het lossen van een tankwagen met zwaveldioxide in de opslagtank kan er ook sprake zijn van ernstige schade aan de tankwagen. De totale inhoud van de tankwagen bedraagt maximaal 27 ton.

Zwaveldioxide is een kleurloos gas dat zwaarder is dan lucht.

Stof UN Gevi ERIC Chemiekaart

Zwaveldioxide 1079 268 2-24 Bijlage B5

GRIP GRIP 3 Soort scenario Gevaarlijke stof Aandachtspunten • Bovenwinds aanrijden

• Indien wind zuid-west of zuid afwegen of één van beide toegangen veilig toegang verschaft voor hulpdiensten.

SO2

Noord-zijde


Effecten instantaan SO2

Het overblijvende gedeelte van de vloeistof wordt opgevangen in een ondergrondse tank (zie bijlage B1). De openingen van deze tank worden door de overheidsbrandweer afgesloten. De verdamping zal daardoor zeer beperkt blijven, met een effectgebied uitsluitend in de directe omgeving van de tank.

Foto tank met SO2 Tijdens het lossen van een tankwagen met zwaveldioxide in de opslagtank kan er ook sprake zijn van ernstige schade aan de tankwagen. De effecten hiervan zijn vergelijkbaar met dit scenario, alleen qua omvang aanzienlijk kleiner. Indien een tankwagen bij aankomst niet direct kan worden gelost, wordt deze gedurende het wachten op de laadplaats opgesteld. Bij de zwaveldioxide verladingsinstallatie is een vloeistofdichte vloer aanwezig waarop de tankwagen wordt geplaatst. Deze geasfalteerde vloer is voorzien van een ‘drempel’ en opstaande randen, die samen een bak vormen. Vrijkomend zwaveldioxide stroomt vanuit deze bak via een afvoergoot in de opvangbak van de zwaveldioxidetank. In onderstaande tabel staan de gegevens vermeld van het scenario van het falen van de opslagtank met zwaveldioxide. Het betreft hier de afstanden tot waar de concentraties maximaal behaald worden. Dit geldt voor de wolk zwaveldioxide die in eerste instantie verdampt. Afstand in meters LBW AGW VRW

Effectgebied Bij dit scenario zal de totale inhoud of een zeer groot deel ervan in zeer korte tijd vrijkomen. Het als vloeistof aanwezige zwaveldioxide zal uitstromen, waarbij een gedeelte (≈ 17%) onmiddellijk zal verdampen. De zwaveldioxidewolk zal vanaf plaats incident met de wind mee verplaatst worden. Zwaveldioxidedamp die vrijkomt bij een instantane ontsnapping zal door de lage temperatuur en het relatief zware gewicht over de grond verplaatsen. De damp kan door warme bronnen en door opwaartse windbewegingen bij obstakels echter wel naar hogere plaatsen verplaatst worden.


200 mg/m3 10 mg/m3 1 mg/m3 Neutraal (D5) Ca. 3.000 m Ca. 10.000 m >15.000 m Stabiel (F2) Ca. 4.000 m >15.000 m >15.000 m

B.2.2 Scenario 2: Continue Lekkage SO2

Effecten Continue lekkage SO2

6 Het romeinse cijfer staat voor de hoeveelheid slachtoffers, zie B.2 pagina 18: - 0 slachtoffers, I < 10 slachtoffers, II enkele tientallen, III vele tientallen IV> 100 slachtoffers, V> 1000 slachtoffers

Slachtofferbeeld Slachtoffers met ademhalingsmoeilijkheden Windrichting Z ZW W NW N NO O ZO D5 Dag IV IV V IV IV IV IV IV Nacht IV IV V IV IV IV IV IV F2 Dag V V V V IV IV IV V Nacht V V V V IV IV IV V Slachtofferbeeld bij verdamping SO2 uit opvangbak 6

Beschrijving Een minder ernstig scenario betreft een lekkage in het leidingwerk van het zwaveldioxide. De diameter van de leidingen variëren van ongeveer 1,25 cm tot en met 5 cm. De hoeveelheid zwaveldioxide die per tijdseenheid vrijkomt, is veel kleiner dan bij scenario 1. Dit scenario kan zich voordoen in het gehele leidingsysteem waarin zich vloeibaar zwaveldioxide bevindt en bij de verdamper (zie foto).

De bestrijding bij dit scenario zal er op gericht zijn om de lekkage van het zwaveldioxide zo snel mogelijk te stoppen.

Zwaveldioxide is een kleurloos gas dat zwaarder is dan lucht.

Stof UN Gevi ERIC Chemiekaart

Zwaveldioxide 1079 268 2-24 Bijlage B5

GRIP GRIP 2 Soort scenario Gevaarlijke stof Aandachtspunten • Bovenwinds aanrijden

• Indien wind zuidwest of zuid afwegen of één van beide toegangen veilig toegang verschaft voor hulpdiensten.

Effectgebied De maximale afstanden die bij de continue bron van zwaveldioxide horen staan in onderstaande tabel. Deze waarden zijn van toepassing bij een lekkage van een 2” leiding. Dit komt overeen met een bronsterkte van ongeveer 3 kg/s.

LBW AGW VRW Afstand in meters 200 mg/m3 10 mg/m3 1 mg/m3

Neutraal (D5) Ca. 700 m Ca. 5.000 m >10.000 m


B.2.3 Scenario 3: Stofexplosie suiker Beschrijving Bij een stofexplosie van een van de suikeropslagen, zal er schade

ontstaan bij Suiker Unie. Door de geluid- en drukverschijnselen kunnen er ook buiten het eigen terrein effecten optreden.

GRIP GRIP 1 Soort scenario Brand

Effecten stofexplosie Effectgebied Op het bedrijfsterrein van de Suiker Unie zal sprake zijn van fysieke

schade en mogelijk slachtoffers. Buiten het terrein van de Suiker Unie zullen de effecten beperkt zijn en zich beperken tot schrik bij het aanwezige publiek en van geringe overlast.

Slachtofferbeeld De rampenbestrijding zal hier vooral gericht zijn op het bestrijden

van (secundaire) branden en het redden van mogelijke slachtoffers bij de Suiker Unie

Op bijlage B1 staan de locaties waar zwaveldioxide wordt toegepast in groen aangegeven. De locaties die gevoelig zijn voor stofexplosies zijn in rood aangegeven.

7 Het romeinse cijfer staat voor de hoeveelheid slachtoffers, zie B.2 pagina 18: - 0 slachtoffers, I < 10 slachtoffers, II enkele tientallen, III vele tientallen IV> 100 slachtoffers, V> 1000 slachtoffers

Slachtofferbeeld Bij een continue lekkage van zwaveldioxide (3kg/s) dient rekening

gehouden te worden met het volgende slachtofferbeeld Slachtoffers met ademhalingsmoeilijkheden Windrichting Z ZW W NW N NO O ZO D5 Dag II II IV III II II II II Nacht II II IV III II II II II F2 Dag V V V V IV IV IV V Nacht V V V V IV IV IV V Slachtofferbeeld bij lekkage SO2 van 3 kg/s 7


B.3 Alarmeringsschema Onderstaand zijn de alarmeringschema´s opgenomen van de betrokken disciplines voor de rampbestrijdingsplan scenario’s.

Brandweer GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3

Scenario Brand Scenario Gevaarlijke stof Scenario Gevaarlijke stof

grote brand

Groot OGS + 2 TS volgens KVT

Groot OGS + 2 TS volgens KVT 2e peloton volgens GBO (trede 2) inc. CC en pCC Ondersteuningspeloton volgens GBO (trede 2) Meetploegen op aangeven WVD-d WAS-sirenes in straal 3 km

GHOR GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3

Brand Gevaarlijke stof Gevaarlijke stof

Code 20

Code 40

Code 50

Politie GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3


Noodhulp-eenheden OvD-P Overige eenheden Beleidspiket Voorlichting Tactische recherche Technische recherche Meldkamer NS Utrecht

Noodhulp-eenheden OvD-P Overige eenheden Beleidspiket Korpsleiding Staf GBO t.b.v. ROT Voorlichting Tactische recherche Technische recherche Meldkamer NS Utrecht

Noodhulp-eenheden OvD-P Overige eenheden Beleidspiket Korpsleiding Staf GBO t.b.v. ROT Voorlichting Tactische recherche Technische recherche Meldkamer NS Utrecht

Gemeente GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3


Burgemeester Gemeentelijk vertegenwoordiger CoPI Regionale Ondersteuningsgroep Milieu

Burgemeester Gemeentelijk vertegenwoordiger CoPI Regionale Ondersteuningsgroep Milieu (opstartgroep) OT sectie gemeente

Burgemeester Gemeentelijk vertegenwoordiger CoPI Regionale Ondersteuningsgroep Milieu (opstartgroep) OT sectie gemeente Rampenstaf (GBT, GCC, leden planondersteuning)

Waterschap


GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3


Consignatiemedewerker P&H Afdelingshoofd P&H

Consignatiemedewerker P&H Afdelingshoofd P&H Sectorhoofd WBO Afdelingshoofd O&P Dijkgraaf Voorlichting Calamiteitencoördinator

Consignatiemedewerker P&H Afdelingshoofd P&H Sectorhoofd WBO Afdelingshoofd O&P Dijkgraaf Voorlichting Calamiteitencoördinator

Provincie GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3


Kabinet

Kabinet CdK

Kabinet CdK


C: Toelichting deelplannen


C.1 Overzicht deelplannen Van ieder deelplan is door de procesverantwoordelijke een draaiboek gemaakt. Indien specifieke zaken voor dit rampbestrijdingsplan van Suiker Unie Vierverlaten vermeld dienen te worden, dan worden ze hieronder toegelicht.

Toelichting

Brandweer

GHOR

Politie

Gem

eente

Brandweerplannen Ja 1. Redden, brandbestrijden en technische hulpverlening * + + + x 2. Ontsmetten van mens en dier * + + + x 3. Ontsmetten van voertuigen en infrastructuur * + + + Ja 4. Waarnemen en meten * + + Ja 5. Waarschuwen van de bevolking * + + x 6. Toegankelijk maken en opruimen * + + + Geneeskundige plannen Ja 7. Geneeskundige hulpverlening – somatisch + * + + Ja 8. Preventieve openbare gezondheidszorg + * + x 9. Geneeskundige hulpverlening – psychosociaal * + Politieplannen Ja 10. Ontruimen en evacueren + * + Ja 11. Afzetten en afschermen + * + x 12. Verkeer regelen + + * + x 13. Handhaven openbare orde en rechtsorde * + Ja 14. Identificeren slachtoffers + * + Ja 15. Begidsen + + * + x 16. Strafrechtelijk onderzoek + + * + Gemeentelijke plannen Ja 17. Voorlichten en communiceren + + + * Ja 18. Opvangen en verzorgen + + + * Ja 19. Registreren van slachtoffers + + + * Ja 20. Milieuzorg + + + * Ja 21. Primaire levensbehoeften en transport + * Ja 22. Uitvaart en herdenken + + * x 23. Registreren en afhandelen van schade + + * Ja 24. Nazorg + + * Algemene plannen x 25. Verbindingen en alarmering * + + + x 26. Verzorging / logistiek rampbestrijdingsorganisatie * + + + x 27. Verslaglegging * + + + x 28. Evalueren * + + +

* Procesverantwoordelijke + Mede-uitvoerder Ja deelplan wordt toegelicht X deelplan niet toegelicht


Algemene opmerkingen / informatie

Brandweer GHOR Politie Gemeente

Verantwoordelijkheid eigen discipline, hier wordt ook verwezen naar deelplannen die met het beschreven deelplan verband houden

Aanrijroutes Voor scenario stofexplosie geldt:

Aanrijden via Hoendiep, Vierverlatenweg en Vierverlatenbrug richting hoofdingang. Voor de zwaveldioxidescenario´s geldt: Windrichting Aanrijroute west, noordwest, noord, noordoost, oost en zuidoost

225° - 360° 0° - 180°

via Vierverlatenbrug en via hek toegang.

zuid en zuidwest 135° - 270° via Zuiderweg en Fabriekslaan, afwegen of en welke van beide toegangen “veilig” is.

Opstelplaats 1e voertuigen brandweer

De eerst aankomende voertuigen worden opgevangen door een medewerker van Suiker Unie Vierverlaten. Overige diensten en voertuigen

In bijlage B1 zijn de aanrijroutes en de opstelplaatsen CoPI aangewezen afhankelijk van de windrichting.

Eigen veiligheid Door de Leider CoPI of de leidinggevende officier wordt in

samenspraak met de overige diensten bepaalt wat het rampterrein is. Het CoPI neemt beslissingen over het aangewezen brongebied en het OT neemt beslissingen over het aangewezen effectgebied. De hiervoor benodigde capaciteit is gerelateerd aan het bewaken van het hulpverleningsgebied en het ondersteuningsgebied waaruit het rampterrein is opgebouwd.8 De afzetting van het rampterrein wordt door politiemedewerkers verzorgd.

8 Leidraad Operationele Prestaties


C.2 Brandweerplannen 1. Redden, brandbestrijden en technische hulpverlening


Procesverantw. Plan 7 Plan 10, 11, 12, 14, 15, 16

Plan 17, 18, 19, 20, 23, 24

Algemene

opmerkingen

Redding zal plaatsvinden in nauwe samenwerking met de bedrijfshulpverlening van Suiker Unie Vierverlaten.

Specifieke

opmerkingen bij

scenario met

SO2

Bij de bestrijding van een zwaveldioxidelekkage gelden ten behoeve van de eigen veiligheid onderstaande uitgangspunten:

• Altijd bovenwinds blijven. • Gepaste beschermende kleding gebruiken. • Gaswolk bestrijden met sproeistraal water (Neerslag

afvoeren naar, bij voorkeur, bedrijfsriool) • Niet met water spuiten op lekkende drukhouder

(corrosie!) • Gebied afgrendelen.

Prioritering

Op basis van overwegingen kan bij de bestrijding van giftige stoffen de volgende prioritering worden gehanteerd:

a. bronbestrijding: het beperken en mogelijk het afdichten van de uitstroming en het beperken van de verdamping van de vrijkomende stof

b. effectreductie: het beperken van de effecten door verspreiding/verdunnen, neerslaan en/of oplossen van de ontstane (gas)wolk

c. redden van slachtoffers d. reductie van aantal blootgestelden; daar waar mogelijk

ontruimen/evacueren van de bevolking uit het onveilige gebied, afschermen/afzetten van het onveilige gebied.

Deze prioritering bij dit scenario is ingegeven op basis van de volgende overwegingen:

a. het grootste resultaat is te bereiken als de bron wordt beperkt. Dit leidt samen met de alarmering van de bevolking door middel van het WAS, tot het grootste rendement en reductie van het aantal slachtoffers;

b. het optreden van de brandweer met ademlucht in het effectgebied is nauwelijks effectief te noemen. Daarom zal pas worden opgetreden in het effectgebied als de gassen zijn verdwenen. Het optreden met ademlucht zal zich concentreren in het brongebied;

c. het vrijkomen van de totale inhoud van de (stationaire) tank met zwaveldioxide geeft het grootste effectgebied. Bij het in korte tijd vrijkomen van 55,2 ton zwaveldioxide zal een deel van de vloeistof direct verdampen en zich als een gaswolk verplaatsen. De overblijvende vloeistof wordt bij de Suiker Unie Vierverlaten opgevangen in een opvangbak en draagt daarna niet meer bij tot emissies buiten de terreingrenzen van de Suiker Unie Vierverlaten. De bestrijding zal vooral gericht zijn op het beperken van


het effectgebied. Inzet in het effectgebied is echter pas mogelijk als de gaswolk is verdwenen. De operationele eenheden zullen in het effectgebied de slachtoffers kunnen helpen als de giftige gassen zijn verdwenen.

Bij uitstroom van zwaveldioxide zal in afhankelijk van de weersomstandigheden de damp zich, in meer of mindere mate, over de grond met de wind mee verspreiden. Bestrijden

• Bij leidingbreuk en flenslekkage: o Zonodig gaspak aan en in overleg toevoer afsluiten.

Het SO2 in het desbetreffende leidingdeel zal nog vrijkomen tenzij het gat kan worden gedicht met bij voorbeeld houten keggen.

o Indien de lekkage in de gasfase is, moeten de dampen worden neergeslagen met waterkanonnen en daarnaast wordt tevens bereikt dat er opmenging optreedt met de lucht.

• Bij vrijkomen van de inhoud van de tank:

De vloeibare SO2 zal deels koudkoken en in de calamiteitentank (ondergrondse opvangtank) terechtkomen. Deze tank is geen drukhouder, maar atmosferisch. De koudgekookte SO2 zal in de tijd enigszins verdampen. Zolang er SO2 aanwezig is, zal er sprake zijn van een continue bron. o Lekkage stationaire tank dan wel tankwagen dichten

met bij voorbeeld houten keggen. o Indien de lekkage in de gasfase is, moeten de dampen

worden neergeslagen met waterkanonnen en daarnaast wordt tevens bereikt dat er opmenging optreedt met de lucht.

o Indien de lekkage in de vloeistoffase is (witte nevel), dan zal de vloeistof in de calamiteitentank lopen. De drie openingen van de calamiteitentank (A, B en C, bijlage B1) afdichten met de aanwezige rubberen deksel en stalen schuif.

o Vrijkomende dampen (witte nevel) neerslaan met waterkanonnen: opvangwater vormt met dampen zwavelzuur. Op aangeven van de operationeel leidinggevende kunnen kanonnen “halfwinds” worden opgesteld in beschermende kleding. geen water in de koudgekookte plas spuiten om opwarmen van het vloeibare SO2 te voorkomen.

o De SO2-vloeistof overpompen in een tankwagen (via leverancier van SO2).

Bovenstaande maatregelen zijn suggesties die uitgevoerd moeten worden met ademlucht en beschermende kleding. Zo zullen werkzaamheden waarbij contact met de gevaarlijke stof op zal treden, in gaspak worden uitgevoerd. Dat betekent dat het (uitermate) moeilijk is om het proces snel onder controle te krijgen. Bij het scenario emissie van een gevaarlijke stof kan er sprake zijn van vergiftigde/bewusteloze slachtoffers die zich in de gaswolk van zwaveldioxide bevinden. Redding dient overwogen te worden met


benodigde beschermende kleding.

4. Waarnemen en meten


Procesverantw. Plan 8 Plan 17, 20 Algemene

opmerkingen

Het effectgebied bij scenario 1 (en onder sommige omstandigheden ook scenario 2) zal niet altijd beperkt blijven tot het bedrijfsterrein. De Regionale Brandweer Groningen zal de meetplanorganisatie activeren. Daarbij worden onder leiding van een WVD-deskundige een of meerdere meetploegen inzetten. De strategie voor het inzetten van de meetploegen is geheel afhankelijk van de weersomstandigheden in combinatie met berichten uit het veld.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

In onderstaande tabel is de malkleur bepaald voor de WVD-deskundige. Scenario Brontype Gehanteerde bronsterkte Malkleur

1 instantaan 10.000 kg grijs 1 kg/s groen

2 continue 0,1 kg/s < rood

De eerste meetploegen kunnen met behulp van de standaardstrategie (twee meetploegen op de flanken en een meetploeg op de kop) ingezet worden. Er moet gemeten worden met Bravo 53. De vermenigvuldigingsfactor voor zwaveldioxide is 0,7. De pH van het bluswater zal tijdens de incidentbestrijding op verschillende tijden en verschillende plaatsen gecontroleerd moeten worden. Als uitgangspunt geldt dat lozing op het oppervlaktewater dient te worden voorkomen bij waarden kleiner dan 4 en groter dan 10.

5. Waarschuwen van de bevolking


Procesverantw. Plan 10 Plan 17, 18

Algemene

opmerkingen

De zwaveldioxidescenario´s bij Suiker Unie Vierverlaten waarbij effecten buiten de terreingrens zijn te verwachten, leiden tot het waarschuwen van de bevolking.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

Bij de beheersing van een incident met zwaveldioxide is het belangrijk om bij het vrijkomen van dit gas de effecten te beperken. Een van de belangrijkste maatregelen die daartoe genomen kan worden is het reduceren van de blootstelling aan het gas door mensen binnenshuis te sturen. Omdat er sprake zal zijn van concentratieverschillen tussen buiten en binnen, zullen de negatieve effecten worden gereduceerd als de mensen binnen blijven (of naar binnen gaan). De uiteindelijke effecten zijn afhankelijk van verschillende factoren, zoals concentratie, blootstellingtijd, eigen


gezondheid en gevoeligheid. Bij een incident waar (mogelijk) toxische stoffen in de lucht komen zal door de WVD de volgende prioritering worden gehanteerd:

a. dosisreductie; Door middel van het WAS (indien nodig aangevuld met geluidswagens) het waarschuwen van de bevolking om binnenhuis bescherming te zoeken;

b. informeren van de bevolking via de calamiteitenzender (RTV Noord);

c. het verzamelen en evalueren van gegevens over de verspreiding van de emissie.

Bij alle windrichtingen dienen in een cluster de sirenes rondom de lokatie in een cirkel van 3 kilometer aangestuurd te worden. In geval van een GRIP 2-gevaarlijke stof wordt dit op aangeven van de WvD-d gedaan. In geval GRIP 3-gevaarlijke stof alarm wordt dit direct door de Meldkamer gedaan. Aanvullende informatie zal via de calamiteitenzender worden doorgegeven. De calamiteitenzender is na alarmering binnen korte tijd operationeel.


C.3 Geneeskundige plannen 7. Geneeskundige hulpverlening, somatisch


Plan 1, 2, 3, 6 Procesverantw. Plan 12, 15 Plan 17, 19, 20 Algemene

opmerkingen

De somatische hulpverlening bij rampen is opgeschaalde spoedeisende hulpverlening. De procedure GHOR Groningen is van toepassing

Specifieke

opmerkingen

per scenario

Scenario 1: Instantane ontsnapping van zwaveldioxide met

uitstroom in verdiepte tankput Inzetplan conform code 50 Scenario 2: Continue ontsnapping van Zwaveldioxide

Inzetplan conform code 40 Scenario 3: Stofexplosie Inzetplan conform code 20

Verwijzingen Gemeentelijk Rampenplan

Procesplan geneeskundige hulpverlening, somatisch April 2004

8. Preventieve openbare gezondheidszorg


Plan 2, 3, 4 Procesverantw. Plan 17, 20, 22, 24 Algemene

opmerkingen

De preventieve openbare gezondheidszorg is gericht op de bescherming van de volksgezondheid bij ongevallen of rampen met een gevaar voor mens en milieu om zo (extra) gewonden of verergering van letsel te voorkomen.

Monitoring van slachtoffers zal i.s.m. huisartsen worden verzorgd. Voor onderzoek is de deskundige capaciteit beschikbaar. De opdracht daartoe zal door het gemeentebestuur moeten worden gegeven.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

De GAGS is opgenomen in de (Multi-)OGS procedure en zal vanuit de meldkamer gealarmeerd worden.

Verwijzingen Gemeentelijk Rampenplan Groningen

Procesplan POG Protocol decontaminatie


9. Geneeskundige hulpverlening Psychosociaal


Plan 2, 3, 4 Procesverantw. Plan 17, 20, 22, 24 Algemene

opmerkingen

De psychosociale opvang bij rampen heeft als doel om het herstel van het psychisch evenwicht (zelfcontrole) van de getroffenen te bevorderen

Specifieke

opmerkingen

per scenario

Geen specifieke acties


Procesplan PSHOR Procesplan GVOR

C.4 Politieplannen De benodigde politie-eenheden worden door de meldkamer van de politie gealarmeerd. Bepalen windrichting in verband met nadering en bij brandweer positie opvragen plaats CoPI. Vervolgens opdrachten uitgeven voor positie innemen van politie-eenheden.

Procedure opschaling Door de regionale politiemeldkamer te Groningen zal als volgt worden gereageerd op de melding: • Alarmeren Chef van Dienst Regionaal (CvD R); • De CvD R zal, mede gezien zijn rol als Calamiteitencoördinator alvorens hij eenheden gaat aansturen, informatie inwinnen en afstemmen met de andere partners van de GMG m.b.t. gevaarszetting en windrichting; • Alarmeren Chef van Dienst (CvD/OvD-P) district/basiseenheid en hem ter plaatse sturen om zitting te nemen in het CoPI; • De CvD R meldkamer stuurt alle benodigde beschikbare eenheden (zowel noodhulp als projecteenheden) ter plaatse om over te gaan tot het afzetten, /afschermen, ontruiming evacuatie, verkeerregelen en het begidsen; • Door de OvD-P zal ter plaatse contact worden gelegd met de OvD-B en de OvD-G. In overleg met hem/haar zullen prioriteiten worden gesteld; • Indien er sprake is van een zwaar incident zal er in overleg met de overige parate diensten (Brandweer/GHOR) verder opgeschaald worden conform het model crisismanagement Groningen.

Operationele prestaties De regiopolitie Groningen heeft altijd de beschikking over minimaal 12 en maximaal 19 noodhulpeenheden (één eenheid bestaat uit 2 politiemedewerkers). Gedurende de dagen avonduren zijn er over het algemeen nog meer eenheden beschikbaar, zoals projecteenheden, buurten jeugdagenten etc.


Noodhulpeenheden: Eenheden Aantal politiemedewerkers Ter plaatse

Minimaal 12 reserve

24 De eerste 5 eenheden + 1 reserveauto: binnen 15 minuten

Maximaal 19 reserve

38 De overige eenheden: binnen 30 minuten

Tevens zullen alle inzetbare overige eenheden ingezet worden. Hierbij kan men denken aan motorsurveillanten, projecteenheden en recherche-eenheden. Dit is echter niet in aantallen aan te geven omdat deze eenheden niet structureel aanwezig zijn. Bij verdere opschaling zal de Mobiele Eenheid gealarmeerd worden.9

Peloton Aantal politiemedewerkers Ter plaatse 1e sectie 25 politiemedewerkers binnen 1.5 uur 2e sectie 25 politiemedewerkers binnen 4 uur

Wanneer het incident van een dusdanige omvang is dat interregionale bijstand noodzakelijk is, kunnen de Regiopolitie Friesland en Drenthe binnen 3 uur na de melding ieder een sectie (25 p) ME leveren. 10. Ontruimen en evacueren10


Plan 1, 2, 5 8 Procesverantw. Plan 17, 18, 19, 21 Algemene

opmerkingen

Specifieke

opmerkingen

per scenario

Indien ontruiming/ evacuatie naar oordeel van de leidinggevende brandweer noodzakelijk/wenselijk is zal de politie dit deelproces opstarten. Er wordt alleen door de politie in het gebied opgetreden indien dit gebied veilig is verklaard. Als dit niet geval is zal de politie zich beperken tot het begeleiden richting gemeentelijke opvanglocaties.


Handboek SGBO ontruiming / evacuatie

9 In 2007 is de nieuwe Regeling Mobiele Eenheden van kracht geworden en is zijn nieuwe sterkten vastgesteld voor te leveren bijstand en de daarbij behorende opkomsttijden. 10 Het Handboek Voorbereiding Rampenbestrijding van BZK geeft voor ontruimen en evacueren de volgende definities: Ontruimen: de bevolking voor een korte tijd, op advies van de parate diensten, hun verblijfplaats laten verlaten. Brandweer en politie kunnen direct tot een dergelijk advies overgaan, indien daarvoor, binnen aan te geven grenzen, een mandaat is verstrekt. Ontruimen betreft in het algemeen een kortdurende, kleinschalige verplaatsing van bevolking al dan niet met dwang. Evacueren: het op last van de overheid verplaatsen van groepen personen. Onder evacueren wordt ook begrepen de registratie, (vervoers)begeleiding, opneming, verzorging, (voorbereiding van) terugkeer van personen naar hun woning en nazorg. Bij evacueren is in het algemeen sprake van (langdurige) massale gebiedsontruiming.


11. Afzetten en afschermen


Plan 1, 2, 3, 6 Procesverantw. Plan 17, 21 Algemene

opmerkingen

Ten tijde van de scenario’s zal de politie een zodanig gebied afschermen/afzetten dat de hulpverlening ongestoord kan plaatsvinden

Specifieke

opmerkingen

per scenario

N.v.t.

Verwijzingen � Gemeentelijk Rampenplan Groningen

� Handboek SGBO Afzetten /afschermen

• Eerste maatregelen bij stofexplosie (GRIP 1 Brand) en zwaveldioxide emissie GRIP 2 Gevaarlijke stof):

Inzet: Taak:

CvD-P/OvD-P ter plaatse. Melden bij het CoPI. Groen hesje aantrekken. Overleg met de brandweer en Geneeskundige hulpverlening over de te nemen vervolgmaatregelen.

1 surveillance-eenheid ter plaatse. Toezicht bij hulpverlening. 1 noodhulp/surveillance-eenheid bij de hoofdingang (Zuiderweg - Fabrieks-laan).

Vrijhouden toevoerweg t.b.v. hulpverleningsvoertuigen en weren van nieuwsgierigen.

Afhankelijk van de ontwikkelingen opschalen dan wel afhandelen.

• Eerste maatregelen bij zwaveldioxide emissie GRIP 3 gevaarlijke stof):

Inzet: Taak:

CvD-P/OvD-P ter plaatse. Melden bij het CoPI. Groen hesje aantrekken. Overleg met de brandweer en Geneeskundige hulpverlening over de te nemen vervolgmaatregelen.

1 noodhulp/surveillance-eenheid naar Suiker Unie Vierverlaten.

Houden van toezicht en ter beschikking van de CvD-P/OvD-P.

1 noodhulp/surveillance eenheid naar de ingang van SUIKER UNIE VIERVERLATEN (Zuiderweg - Fabriekslaan).

Ingang vrijhouden voor de hulpverleningsdiensten. Publiek verwijderen.

1 noodhulp/surveillance-eenheid naar kruising Hoendiep - Zuiderweg (brug).

Geen verkeer toelaten Zuiderweg.

1 noodhulp/surveillance-eenheid naar rotonde Zuiderweg - Johan van Zwedenlaan - A7.

Geen verkeer toelaten Zuiderweg.

Afhankelijk van de werkelijke situatie extra politieposten innemen op de splitsingen Hoendiep - Vierverlatenweg (zowel oost- als westzijde). Eveneens splitsing Kerkstraat - Leegeweg ten behoeve van omleiding verkeer.


Bij zeer ernstige calamiteit:

• Verkeerspost af- en oprit A7 nabij Roderwolderdijk - Ruskenveen • Verkeerspost splitsing Roderwolderdijk richting Matsloot • Verkeerspost Hoendiep - Roderwolderdijk (brug) • Verkeerspost Aduarderdiepsterweg - Hoendiep • Verkeerspost Hoendiep - Johan van Zwedenlaan

Treinverkeersleiding informeren en spoorwegverkeer stilleggen traject Groningen - Hoogkerk - Zuidhorn. 12. Verkeerregelen


Plan 1,6 Plan 7 Procesverantw. Plan 17, 21 Algemene

opmerkingen

De eerste verkeersmaatregelen zijn genomen onder afzetten en afschermen. Afhankelijk van de ernst van de emissie zullen nadere verkeersmaatregelen worden genomen. Er dient rekening gehouden te worden met de continue aanvoer van suikerbieten. Gemiddeld betreft het ongeveer 1100 transportbewegingen met bieten per dag voor Suiker Unie.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

N.v.t.

Verwijzingen � Rampenplan Groningen

� Handboek SGBO Verkeerregelen 13. Handhaven openbare orde


Procesverantw. 17, 20 Algemene

opmerkingen

Indien de situatie hiertoe aanleiding geeft zal de politie optreden op het gebied van handhaven openbare orde.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

N.v.t.


� Handboek SGBO Handhaven openbare orde

14. Identificeren slachtoffers


Plan 1, 2 Procesverantw. Plan 17, 19, 22 Algemene

opmerkingen

� Identificatie van slachtoffers is een verantwoordelijkheid van de politie;

� Conform de wettelijke regels vindt vervoer, van overleden


slachtoffers, niet eerder plaats dan na toestemming van een (hulp) officier van justitie

Specifieke

opmerkingen

per scenario

N.v.t.


� Handboek SGBO Identificatie

15. Begidsen


Plan 1 Plan 7 Procesverantw. Plan 20, 21 Algemene

opmerkingen

Voor het begidsen van hulpverleningsvoertuigen en eenheden van vastgestelde loodsplaatsen, of andere afgesproken plaatsen, naar het incident zullen zoveel mogelijk politiemedewerkers op motoren worden ingezet. Tevens worden politie-eenheden ingezet om de calamiteitenroutes vrij te houden;

Specifieke

opmerkingen

per scenario

N.v.t.


Handboek SGBO Begidsen


C.5 Gemeentelijke plannen Alarmering

Alarmering van gemeentelijke functionarissen vindt plaats conform alarmering rampenplan.

17. Voorlichten en communiceren


Deelplanverantw. Algemene opmerkingen

Bij een calamiteit of ernstiger zal de voorlichting verzorgd worden op onderstaande wijze: CoPI: Voorlichter (HVD Groningen/Regiopolitie Groningen) in samenspraak met voorlichter bedrijf (veroorzaker) OT: Sectie Voorlichting OT (Crisismanagement Groningen) GBT: Voorlichter gemeente Groningen/GBT-piketvoorlichter RBT: Voorlichter provincie Groningen De voorlichters dragen er zorg voor dat de communicatie met publiek en media vooraf onderling is afgestemd. Opgemerkt moet worden dat de voorlichter van het bedrijf (de veroorzaker) alleen bedrijfsspecifieke informatie geeft. Bij een incident waar (mogelijk) toxische stoffen in de lucht komen zal de bevolking worden gewaarschuwd door middel van het WAS (indien nodig aangevuld met geluidswagens) om binnenhuis bescherming te zoeken en worden geïnformeerd via de calamiteitenzender (RTV Noord);

Verwijzingen Bijlage B10: Communicatie en Voorlichting


18. Opvangen en verzorgen Afhankelijk van de gebeurtenis, kan het nodig zijn om (grote groepen) personen tijdelijk op te vangen buiten het effectgebied. Voor de uitvoering van het deelproces Opvang en verzorging kan gebruik gemaakt worden van het draaiboek dat daarvoor is opgesteld. Voor het bepalen van de opvanglocatie is uiteraard van belang dat deze buiten het effectgebied ligt. Het Hoofd Opvang en verzorging is hiervoor afhankelijk van informatie over windrichting en de geschatte duur van de noodzakelijke opvang. Een nadere bepalende factor is het aantal op te vangen personen.


Deelplan 5 Deelplan 7 en 9 Deelplan 10 Deelplanverantw. Algemene

opmerkingen

De scenario’s bij de Suikerunie kunnen ontruiming en evacuatie in de naaste omgeving noodzakelijk maken.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

De slachtoffers zullen worden opgevangen in de locaties aangegeven in draaiboek ‘Opvangen en verzorgen’.

Verwijzingen Deelplan Opvangen en Verzorgen 19. Registreren van slachtoffers


Deelplan 1 Deelplan 7 Deelplan 10, 14 Deelplanverantw. Algemene

opmerkingen

Scenario´s bij Suiker Unie Vierverlaten zullen naar alle waarschijnlijkheid leiden tot slachtoffers op het bedrijfsterrein en naar alle waarschijnlijkheid ook daarbuiten. In eerste instantie is de zorg voor de slachtoffers die vallen op het bedrijfsterrein een verantwoordelijkheid voor Suiker Unie Vierverlaten zelf. Voor de slachtoffers buiten de terreingrenzen van Suiker Unie Vierverlaten is de politie verantwoordelijk voor het vaststellen van de identiteit. De registratie van de slachtoffers zal lopen volgens de procedure die beschreven is in het draaiboek CRIB.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

n.v.t.

Verwijzingen Deelplan CRIB 20. Milieuzorg


Plan 1, 2, 3, 4 Plan 7, 8 Plan 11, 15, 16 Procesverantw. Algemene

opmerkingen

Bij de calamiteit kunnen er stoffen vrij komen die een bedreiging vormen voor het milieu. Het waterschap Noorderzijlvest is het


bevoegd gezag in het kader van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo). Samenwerking met de Milieudienst Groningen, brandweer, bedrijfsleven en provincie is hier meestal noodzakelijk. Hiervoor zijn te allen tijde deskundigen van alle disciplines bereikbaar.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

Zwaveldioxide / bluswater

• Afvoer van vloeibaar zwaveldioxide en/of (hiermee verontreinigd) bluswater via het bedrijfsrioleringssysteem naar de noodbassins op het terrein van de Suiker Unie Vierverlaten. Van hieruit kan het mengsel, zo nodig na neutralisatie, gecontroleerd afgevoerd worden. Er moet vermeden worden dat de ongeneutraliseerde vloeistof de afvalwaterzuiveringsinstallatie bereikt, aangezien de zuurgraad van het watermengsel een zeer nadelige invloed heeft op de zuiverende capaciteit.

• Gecontroleerde afvoer van vloeibare zwaveldioxide vanuit de tankput/calamiteitenput (naar bijvoorbeeld tank of tankwagen).

• Indien bluswater, afkomstig van het ‘blusscherm’ dan wel brandbestrijding, in de spoorsloot terechtkomt, kan deze afgedamd worden en het water, zo nodig na neutralisatie, gecontroleerd afgevoerd worden.

• Bij brandbestrijding voorkomen van rechtstreekse afvoer van (verontreinigd) bluswater naar het Hoendiep. Bij voorkeur afvoer via het bedrijfsrioleringssysteem naar de noodbassins.

WM-vergunning Suiker Unie Vierverlaten is vergunningplichtig ingevolge de Wet milieubeheer. Het bevoegd gezag in het kader van de Wet milieubeheer (Wm) voor dit bedrijf is provincie Groningen (Gedeputeerde Staten van Groningen). Momenteel is een vergunning van kracht uit 1996, deze vergunning heeft naderhand nog enkele wijzigingen ondergaan. Een aanvraag voor een revisievergunning is inmiddels ingediend. De milieuvergunning van Suiker Unie Vierverlaten kent algemene en specifieke milieueisen, ook ten aanzien van veiligheid. Zo stelt de vergunning eisen aan de opslag en het gebruik van (gevaarlijke) stoffen, waaronder aan de opslag van zwaveldioxide. Deze voorschriften zijn er vooral op gericht om de kans op calamiteiten met gevaarlijke stoffen zo klein mogelijk te houden en, indien zich onverhoopt toch een incident voordoet, de gevolgen hiervan zo beperkt mogelijk te laten zijn. Door de opslag van zwaveldioxide, formaldehyde en aardolieproducten is voor Suiker Unie Vierverlaten het Besluit risico's zware ongevallen 1999 (BRZO) van toepassing. Het bedrijf valt onder de zogeheten 'lichte' verplichting van het Besluit en moet op grond daarvan een veiligheidsbeheersysteem hebben. Dit systeem wordt jaarlijks door de regionale brandweer, de provincie en de Arbeidsinspectie geïnspecteerd. Voor wat betreft de in dit rampbestrijdingsplan genoemde scenario's kan worden gemeld dat hierop hoofdstuk 17 van de Wm 'Maatregelen in bijzondere omstandigheden' van toepassing is.

Verwijzingen Deelplan Milieuzorg


21. Primaire levensbehoeften en transport


Deelplan 10, 11, 12 en 15

Deelplanverantw.

Algemene

opmerkingen

Indien van toepassing wordt dit deelproces ingezet

Specifieke

opmerkingen

per scenario

n.v.t.

Verwijzingen Draaiboek Primaire levensbehoeften en transport 22. Uitvaart en herdenken


Deelplan 9 Deelplan 14, 16 Deelplanverantw. Algemene

opmerkingen

Uitvaartverzorging

- Uitvoering van de gemeente in samenwerking met de uitvaartorganisaties.

Afhankelijk van het incident kan het verzorgen van de uitvaart en een eventuele gezamenlijke herdenkingsdienst plaatsvinden volgens het draaiboek Uitvaartverzorging. Een en ander hangt onder meer af van de wensen van de nabestaanden en het aantal slachtoffers.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

n.v.t.

Verwijzingen Draaiboek Uitvaart en herdenken 24. Nazorg


Deelplan 1 Deelplan 9 Deelplanverantw. Algemene

opmerkingen

Het draaiboek Nazorg heeft tot doel het opheffen dan wel voorkomen van (blijvende) problemen of schade op lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk gebied.

Specifieke

opmerkingen

per scenario

geen

Verwijzingen Draaiboek is in ontwikkeling


Bijlagen


Bijlage A1: Lijst met gebruikte documenten

Naam document Datum Plaats Aanvalsplan Suiker Unie Vierverlaten 2005 Brandweer Groningen Bedrijfsnoodplan (VBS) 2005 Suiker Unie Vierverlaten Calamiteitenplan Waterschap Noorderzijlvest

September 2008 Waterschap, Groningen

Gemeentelijk rampenplan Groningen

juni 2005 Gemeente Groningen

Kennisgeving BRZO September 2006 Suiker Unie Vierverlaten Model Crisismanagement Groningen per 1-1-2006 Crisismanagement Groningen Operationele prestaties Groningen 2002 Hulpverleningsdienst,

Groningen PBZO-document Suiker Unie Vierverlaten

november 2005 Suiker Unie Vierverlaten

Provinciaal Coördinatieplan voor Crisismanagement

Juni 2005 Provincie, Groningen

Rampbestrijdingsplan CSM Suiker B.V. 2005 Gemeente Groningen Regionaal beheersplan rampenbestrijding regio Groningen 2005-2009

per 1-1-2006 Hulpverleningsdienst, Groningen

Regionale Maatramp Groningen 2001 Hulpverleningsdienst, Groningen

Sjabloon Rampbestrijdingsplannen herziene versie 2007 (oorspronkelijk 2002)

2007 Hulpverleningsdienst, Groningen


Bijlage A2: Publicatie t.b.v. openbare voorbereidingsprocedure

Concept bewonersbrief wijkwebsites

Groningen, ……. 2009 Geachte mevrouw, meneer, De gemeente Groningen vindt het belangrijk dat u op de hoogte bent van de risico’s in uw woon- en leefomgeving. De kans dat zich een ernstig incident of een ramp voordoet is weliswaar klein, maar de gevolgen kunnen groot zijn. Daarom hecht de gemeente er waarde aan om u over risico’s te informeren, zodat u weet wat u kunt doen op het moment dat er toch iets gebeurt. Daarom vraag ik uw aandacht voor het volgende:

In mijn opdracht is het rampbestrijdingsplan van de Suiker Unie, locatie Vierverlaten in Groningen (Hoogkerk), vernieuwd. Dit plan is ontwikkeld door de regionale brandweer in samenwerking met andere hulpdiensten, de gemeente, de provincie, een waterschap en het bedrijf zelf. De gemeente is verplicht tot het opstellen van een rampbestrijdingsplan voor bedrijven die verhoogde risico’s hebben, zoals de Suiker Unie. In dit plan staat beschreven welke incidenten zich kunnen voordoen bij de Suiker Unie en welke acties u kunt verwachten van de hulpverleningsdiensten (brandweer, politie, gemeente, geneeskundige hulpverlening) en uw gemeente op het moment dat er een ramp plaatsvindt. Wat zijn de risico’s

In het rampbestrijdingsplan van de Suiker Unie gaat het bijvoorbeeld om het vrijkomen van zwaveldioxide en het ontstaan van een stofexplosie. In het plan staat beschreven welke effecten zich bij dit soort incidenten kunnen voordoen, hoe groot het effectgebied kan zijn en hoe de bedrijfsnoodorganisatie en de samenwerkende hulpdiensten het incident bestrijden. Ook het waarschuwen en informeren van de bevolking maakt deel uit van het plan. Wat doet de overheid?

Hoewel de kans op een incident door allerlei veiligheidsmaatregelen klein is, kunnen eventuele gevolgen groot zijn. In het rampbestrijdingsplan zijn alleen de scenario’s beschreven waarbij sprake kan zijn van grote schade of veel slachtoffers. Door het maken en vastleggen van afspraken over de aanpak en bestrijding van incidenten in een gezamenlijk plan, zijn alle betrokkenen goed voorbereid. Uitgangspunt van het rampbestrijdingsplan is dat de gevolgen van een calamiteit door snel en effectief optreden van bedrijf, hulpdiensten en overheden beperkt worden. Daarnaast is het beoefenen van rampbestrijdingsplannen een onderdeel van de voorbereiding op de daadwerkelijke incidentenbestrijding. Meer informatie

Het ontwerp-rampbestrijdingsplan Suiker Unie kunt u tot en met ……………… 2009 tijdens kantooruren inzien in het Gemeentelijk Informatie Centrum (GIC) aan de Kreupelstraat 1 in Groningen. Voor meer informatie kunt u, tijdens kantooruren, contact opnemen met dhr. J. Hamming, hoofd van de afdeling Operationele Voorbereiding van de Regionale brandweer Groningen, via telefoonnummer (050) 367 46 10.


Mocht het aantal vragen aanleiding geven om een informatiebijeenkomst te organiseren, waar u mondeling vragen kunt stellen en eventueel bezwaren kunt maken, dan zullen wij u hiervan op de hoogte stellen. Tot slot verwijzen wij u ook graag naar de Risicowijzer van de stad Groningen of de websites www.groningen.nl en www.risicokaart.nl voor meer informatie over risico’s in uw woon- en leefomgeving. Met vriendelijke groet, Burgemeester Groningen


Bijlage A3: Projectgroep voorbereidingsproces Dit rampbestrijdingsplan, dat voorziet in de voorbereiding van een multidisciplinaire inzet bij een grootschalig incident bij de Suiker Unie Vierverlaten is voorbereid door een projectgroep In de projectgroep werken de betrokken partijen samen aan de totstandkoming van het eindproduct: herziene versie van het rampbestrijdingsplan. De projectgroep wordt terzijde gestaan door een klankbordgroep. De klankbordgroep heeft een adviserende rol. Daarin zitten een aantal leden die geen direct belanghebbende zijn van het projectresultaat, maar die wel belangrijke input kunnen leveren voor de totstandkoming van het rampbestrijdingsplan.

Samenstelling Projectgroep

Organisatie Naam + email Tel.nr. Functie

Regionale brandweer

M.J. Kasteleijn (Michiel) [email protected]

050-3674615

Planvormer OV

Regionale brandweer

A.H. Schreuders (Henk) [email protected]

06-10057437

Projectleider (in het kader van de stage SPR)

GHOR W. Willemse (Willem) [email protected]

050-3674307

Medewerker GHOR

Suiker Unie H.F. Mencke (Harry) [email protected]

050-5561911

Milieucoordinator

Suiker Unie M.J.N. Okker (Niels) [email protected]

050-5561911

Veiligheidskundige

Hulpverleningsdienst Groningen

Cyriel Hamstra [email protected]

050-3674147

Communicatieadvisieur

Gemeente G. van der Werff (Geke) [email protected]

Coördinator gem. Crisisorganisatie

Brandweer stad H.G. van der Meulen (Henk Geert) [email protected]

050-3674626

Hoofd bedrijfsbureau

Politie H. van der Heijdt (Han) [email protected]

06-52552799

Regiopolitie Groningen (CCB)

Waterschap Noorderzijlvest

A.G.J. de Graaf (Bert) [email protected]

050-3048329

Coordinator Crisismanagement


Samenstelling Klankbordgroep

Organisatie Naam + email Tel.nr. Functie

Regionale brandweer

J.Hamming (Johan) [email protected]

050-3674610

Hoofd afdeling Operationele voorbereiding

Regionale brandweer

E. Vorstman (Erric) [email protected]

050-3674619 Medewerker preventie

Regionale brandweer

r.post (ruud) [email protected]

ROGS

Regionale brandweer

h.klamer (Hans) [email protected]

050-3674611 Adviseur gevaarlijke stoffen

GHOR M.Eggens (Martin) [email protected]

050-3674307

Toxicoloog Medewerker GHOR

Suiker Unie B. Fetter [email protected]

050-5561911 Plantmanager Suiker Unie Vierverlaten

Provincie afdeling milieu

G. Hakman (Rik) [email protected]

050-3164306/ 0615068149

BRZO-inspecteur


Bijlage A4: Verslag inloopbijeenkomst


Bijlage A5: Verzendlijst

Nummer Organisatie Contactpersoon

1 Gemeente Groningen Burgemeester 2-16 Gemeente Groningen Ambtenaar Rampbestrijding 17 Regionale Brandweer Groningen Commandant 18 Hulpverleningsdienst Groningen Directeur

19-29 Hulpverleningsdienst Groningen Hoofd afdeling Operationele Voorbereiding

30 GHOR Groningen Regionaal Geneeskundig Functionaris

31-41 GHOR Groningen Operationeel beleidsmedewerker GHOR

42 Politie Groningen Korpschef Regiopolitie 43-45 Politie Groningen Unitchef basiseenheid Groningen 46 Waterschap Noorderzijlvest Dijkgraaf

47-49 Waterschap Noorderzijlvest Coördinator Crisismanagement 50 Provincie Groningen Commissaris der Koningin

51-53 Provincie Groningen Afdelingshoofd Milieutoezicht 54-55 Provincie Drenthe Commissaris der Koningin 56-57 Gemeente Bedum Burgemeester 58-59 Gemeente Haren Burgemeester 60-61 Gemeente Hoogezand-

Sappemeer Burgemeester

62-63 Gemeente Leek Burgemeester 64-65 Gemeente Slochteren Burgemeester 66-67 Gemeente Ten Boer Burgemeester 68-69 Gemeente Winsum Burgemeester 70-71 Gemeente Zuidhorn Burgemeester 72-73 Gemeente Noordenveld Burgemeester 74-75 Gemeente Tynaarlo Burgemeester 76 Suiker Unie Vierverlaten Directeur 77 Suiker Unie Vierverlaten Milieucoördinator 78 Suiker Unie Vierverlaten Veiligheidskundige


Bijlage A6: Verantwoordelijk voor beheer Iedere functionaris of afdeling, zoals omschreven in onderstaande tabel, is verantwoordelijk voor de verstrekking van aanvullingen, wijzigingen, opmerkingen c.q. correcties m.b.t. het plan aan de afdeling Operationele Voorbereiding van de Regionale Brandweer Groningen, opdat het rampbestrijdingsplan actueel blijft. Functie Gegevens Verversingsfrequentie Ambtenaar rampbestrijding / Openbare orde en veiligheid

Rampbestrijdingsplan als geheel (delen A, B en C)

Minimaal eens per vier jaar.

Hoofd Ruimtelijke Ordening Verandering omgeving Minimaal eens per jaar Directeur bedrijf Inrichtingsgegevens Minimaal eens per jaar Veiligheidskundige bedrijf Verandering technische kennis Minimaal eens per jaar Hoofd Operationele Voorbereiding Hulpverleningsdienst Groningen

Inzicht betreffende maatregelen bij rampen

Minimaal eens per jaar

Vertegenwoordigers operationele diensten (projectgroep)

Verandering taken en/of organisatie operationele diensten hulpverleningsdiensten


Ambtenaar rampbestrijding buurgemeente

Rampenplan Minimaal eens per jaar

Een functionaris van elke partner in Crisismanagement Groningen

Melding- en alarmeringsprocedures en telefoonnummers


Hoofd afdeling milieuvergunning van provincie

Verandering (technische) gegevens afkomstig van de inrichting



Bijlage B1: Tekeningen + Informatie Suiker Unie & omgeving

Noorden


Omgeving Suiker Unie Vierverlaten

Nr Buurtcode Buurtnaam Inwoners Bedrijven Vergunningen MilieuInrichtingen Hertaxatie

1 85 Bangeweer 1377 86 1165 15 0

2 95 Beijum-oost 6875 230 1716 24 0

3 96 Beijum-west 6357 226 1657 21 0

4 4 Binnenstad-noord 4707 475 3282 104 2872

5 2 Binnenstad-oost 2630 301 2113 84 1833

6 3 Binnenstad-west 1354 266 1715 46 1113

7 1 Binnenstad-zuid 5553 1185 8574 350 4471

8 42 Bloemenbuurt 1986 56 2207 11 0

9 94 Bovenstreek 255 54 282 15 0

10 65 Coendersborg 3292 155 1117 20 0

11 21 Concordiabuurt 1446 35 787 1 0

12 72 Corpus den Hoorn-noord 3824 211 3978 33 0

13 73 Corpus den Hoorn-zuid 6220 393 4960 58 0

14 44 Damsterbuurt 716 57 457 18 0

15 86 de Held 1515 63 902 8 0

16 31 de Hoogte 3084 152 1184 54 0

17 66 de Wijert-noord 4428 197 4146 46 0

18 84 Dorkwerd 2021 89 1206 6 0

19 54 Engelbert 868 67 704 21 0

20 52 Euvelgunne 107 574 1510 293 0

21 43 Florabuurt 1200 80 1139 30 0

22 12 Friesestraatweg 56 35 223 18 0

23 40 Gorechtbuurt 4584 277 3277 48 0

24 71 Grunobuurt 2167 105 1176 13 0

25 64 Helpman-oost 3505 227 1180 36 0

26 62 Helpman-west 2645 177 1602 36 0

27 60 Herewegbuurt 2553 207 1339 27 0

28 16 Hoendiep 110 117 522 64 0

29 80 Hoogkerk-dorp 1707 117 1288 54 0

30 81 Hoogkerk-zuid 4367 114 2587 13 0

31 51 Industriebuurt 1922 484 2441 228 0

32 27 Koningslaagte 69 14 101 14 0

33 33 Korrewegbuurt 5289 252 2349 54 0

34 13 Kostverloren 2206 92 1887 14 0

35 70 Laanhuizen 1179 138 945 23 0

36 83 Leegkerk 3723 130 2039 15 0

37 92 Lewenborg-noord 3511 106 2490 26 0

38 93 Lewenborg-west 2140 73 791 6 0

39 91 Lewenborg-zuid 3097 100 1970 3 0

40 53 Middelbert 170 15 136 8 0

41 25 Noorderhoogebrug 336 112 378 52 0

42 90 Oosterhoogebrug 1997 175 1192 71 0

43 41 Oosterparkbuurt 2255 93 1855 17 0

44 50 Oosterpoortbuurt 4712 355 2658 55 0

45 32 Oost-Indischebuurt 6375 274 5216 45 0

46 20 Oranjebuurt 6359 316 3709 33 0

47 24 Paddepoel-noord 4956 201 5264 55 0

48 23 Paddepoel-zuid 3444 77 2695 15 0

49 75 Peizerweg 31 50 269 24 0

50 61 Rivierenbuurt 3072 140 1164 21 0

51 55 Roodehaan 34 8 80 7 0


52 98 Ruischerbrug 2886 104 1997 10 0

53 10 Schildersbuurt 6222 555 3794 100 0

54 22 Selwerd 6268 166 4298 48 0

55 0 Stadscentrum 2939 640 3898 177 4035

56 74 Stadspark 1511 111 1035 18 0

57 97 Ulgersmaborg, de Hunze 5468 360 3746 113 0

58 26 Universiteitscomplex 13 177 345 40 0

59 63 Villabuurt-oost 852 40 525 6 0

60 68 Villabuurt-west 341 26 231 3 0

61 15 Vinkhuizen-noord 6032 123 3740 19 0

62 14 Vinkhuizen-zuid 4344 131 2014 37 0

63 30 West-Indischebuurt 1807 58 2646 3 0

64 59 Woonschepenhaven 124 4 258 1 0

65 79 Woonwagenkamp "de Kring" 261 13 115 2 0

66 69 Woonwagenkamp "Helpman" 40 3 4 0 0

67 11 Zeeheldenbuurt 3955 218 1900 47 0


Bijlage B2: Communicatieschema

Reg

ion

aal

Bele

idste

am

Voorz

itte

r

Gem

een

teli

jkB

ele

idste

am

Burg

em

eeste

r

Gem

eente

secre

taris

Voorlic

hte

r

Bra

ndw

eer

Polit

ie

GH

OR

Gem

een

telijk

Co

örd

inati

e C

en

tru

m

Hoofd

Coörd

inatie

Centr

um

Co

mm

an

do

Pla

ats

Incid

en

t

Leid

er

CoP

I

Gem

eente

Pik

etv

oorlic

hte

r

Polit

ie

GH

OR

Op

era

tio

neel T

eam

Opera

tioneel Leid

er

Sectie G

em

eente

n

Sectie V

oorlic

hting

Sectie B

randw

eer

Sectie P

olit

ie

Sectie G

HO

R

Wate

rschap

Sectie W

ate

rschap

Sectie P

rovin

cie

Eenheden B

randw

eer

Eenheden P

olit

ie

Eenheden G

HO

R

Bra

ndw

eer

Toelichting:

Dit schem

a geeft de formele communicatiestructuur weer. Het gaat om de uitwisseling van besluiten,

opdrachten en om informatie / toelichting die daarvoor nodig is. Uitwisseling van besluiten en informatie

vindt plaats conform de standaard com

municatiestructuren van elke dienst. Hiervoor worden verschillende

communicatiemiddelen ingezet, zoals (mobiele) telefoon, fax, C2000, internet, etc.

Naast de formele structuur kan er ook nog informele communicatie bestaan, zoals het tonen van

belangstelling van de burgem

eester voor hetgeen er in het Com

mando Plaats Incident gebeurt of de

contacten van de gem

eentesecretaris met het Gem

eentelijk Coördinatie Centrum.


Bijlage B3: Opschalingcodering De scenario's worden zo veel mogelijk geclassificeerd. Hierbij is gebruik gemaakt van de zogenoemde Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure, afgekort GRIP.

Omvang

Aard GRIP 1 GRIP 2 GRIP 3 GRIP 4

CoPI CoPI OT

CoPI OT GBT

CoPI OT GBT’s RBT

Brand Brand Brand Brand Brand

Gevaarlijke stof

Gevaarlijke

stof

Gevaarlijke

stof

Gevaarlijke

stof

Gevaarlijke

stof

Milieu Milieu Milieu Milieu Milieu

Indeling naar aard

• Bij ‘brand’ is er sprake van het ontbranden van aanwezige, al dan niet gevaarlijke, producten.

• Bij ‘gevaarlijke stof’ is er sprake van het vrijkomen van een gevaarlijke stof die een direct gevaar vormt voor de omgeving die ligt buiten de terreingrenzen van het getroffen bedrijf.

• Bij ‘milieu’ is er sprake van het vrijkomen van chemicaliën die niet direct een bedreiging vormen voor de gezondheid van de bevolking, maar wel schadelijk zijn voor het milieu.

Indeling naar omvang

GRIP 1

Een incident, waarvoor gecoördineerd optreden van de operationele diensten ter plaatse gewenst is. Het Commando Plaats Incident (CoPI) wordt opgestart. De diensten werken ter plaatse van het incident multidisciplinair. De nadruk ligt op het sturen van operationele processen ter plaatse. Het incident is puur lokaal van aard met coördinatiebehoefte bij de diensten ter plaatse. De burgemeester wordt geïnformeerd. De leiding ligt bij de Leider CoPI. GRIP 2

Het incident heeft een duidelijke uitstraling naar de omgeving, dus ook duidelijke effecten buiten de plaats van het incident. Naast het CoPI wordt ook het Operationeel Team (OT) actief. Nadruk ligt op de tactische coördinatie en het sturen van de operationele processen ter plaatse. De burgemeester wordt geïnformeerd. De leiding ligt bij de Operationeel Leider. GRIP 3

Het incident heeft een dermate grote omvang, of er bestaat een ernstige vrees voor het ontstaan ervan, dat de gevolgen voor de samenleving zodanig zijn dat het gemeentelijk rampenplan in werking treedt. Het incident beperkt zich tot één gemeente. Naast het CoPI en het OT komt het Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) bij elkaar. De burgemeester heeft de leiding. GRIP 4

De effecten van het incident overschrijden de gemeentegrens, of er zijn meerdere gemeenten bij betrokken. Dit vraagt om afstemming tussen de verschillende gemeenten. Meerdere gemeentelijke beleidsteams zijn bij het incident betrokken, naast het OT en het CoPI. De bestuurlijke afstemming geschiedt in het Regionaal Beleidsteam (RBT). Dit team staat onder leiding van de Commissaris van de Koningin.


Bijlage B4: Vertaaltabel scenario’s

In deze tabel worden de scenario’s vertaald uit het brandweerrapport naar de scenario’s in dit rampbestrijdingsplan. Omschrijving Scenario Reden/scenarionummer Brandweerrapport Suiker Unie 2004 1 Vaste stofbrand pulpopslag

taludloods X Geen effecten buiten de grenzen

2 Vaste stofbrand in pulpdroger X Geen effecten buiten de grenzen 3 Stofexplosie in suikercomplex Scenario 3 veel gewonden verwacht en

domino-effecten mogelijk 4/5 Leidingbreuk SO2 met werkende

doorstroombegrenzer 0,2kg/s X Geringe effecten te verwachten

6,8 Plasbrand formaline bij leidingbreuk X Veel schade, geen effecten buiten de grenzen

7,8 Dampemissie formaline bij leidingbreuk

X Geen effecten buiten de grenzen

Breedtescenario’s Instantaan tankopslag formaline

X Geen effecten buiten de grenzen, (overheid start na doormelding wel OGS procedure op)

Instantaan tankopslag SO2, waarvan 17% direct verdampt. De overige vloeistof dampt slechts gering uit door de opvangbakken en afsluitmogelijkheden.

Scenario 1 Groot effectgebied buiten de bedrijfsgrenzen

Instantaan tankwagen waarvan 17% direct verdampt, de overige vloeistof dampt met continue bronsterkte uit afhankelijk van het vloeistofoppervlak.

Scenario 1 Groot effectgebied buiten de bedrijfsgrenzen

Leidingbreuk of tankbreuk SO2 met uitstroom 3 kg/s, waarbij doorstroombegrenzers niet werken.

Scenario 2 Effectgebied buiten de bedrijfsgrenzen


Bijlage B5: Zwaveldioxide


Toxicologische informatie ZWAVELDIOXIDE

(samengesteld door bureau GHOR, Groningen) 1. Identificatie Zwaveldioxide (Sulfur dioxide, sulfurous oxide) CAS-nr: 7446-09-5 VN-nr: 1079 Komt vaak voor als gas of damp. Onder druk of bij lage temperatuur ook als vloeistof. 2. Fysisch chemische eigenschappen De structuurformule van zwaveldioxide is SO2. Het molecuulgewicht is 64,0. Het is een kleurloos gas met een stekende geur. Het gas is zwaarder dan lucht. Reageert heftig met ammoniak, basen, amines en chloor. 3. Kinetiek / biotransformatie / toxiciteit De stof wordt opgenomen in het lichaam door inademing van gas. In contact met vocht van slijmvliezen en huid ontstaat zwavelig zuur (H2SO3) dat sterk irriterend werkt. Mensen met astma kunnen een verhoogde ademhalingsweerstand hebben bij inspanning bij concentraties lager dan 0,1 ppm. Gezonde volwassenen hebben een verhoogde ademhalingsweerstand bij 5 ppm, niezen en hoesten bij 10 ppm en bronchospasmen bij 20 ppm. Blootstellingen van 50-100 ppm kunnen langer dan 30-60 minuten worden getolereerd, maar hogere blootstellingen kunnen leiden tot de dood door luchtweg obstructie. Kinderen blootgesteld aan dezelfde concentraties zwaveldioxide als volwassenen zullen een grotere dosis ontvangen vanwege hun grotere longoppervlak-lichaamsgewicht verhouding en een grotere minutenvolume-gewichtverhouding. Daarnaast zullen ze aan hogere concentraties dan volwassenen worden blootgesteld vanwege hun kleiner postuur. Zwaveldioxide lost op in het vocht op de huid, de ogen, en de slijmvliezen en vormt zo zwavelig zuur, een irriterende stof en inhibitor van mucociliair transport. Belangrijkste effect is irritatie van de ogen en de slijmvliezen van de luchtwegen tot en met de bronchi. Het geïnhaleerde zwaveldioxide wordt grotendeels door de lever gedetoxificeerd tot sulfaten welke via de nieren worden uitgescheiden. Het bisulfiet dat als reactie van zwaveldioxide met water ontstaat, is waarschijnlijk de hoofdveroorzaker van door zwaveldioxide geïnduceerde bronchoconstrictie. 4. Klinisch beeld Inhalatie van zwaveldioxide veroorzaakt een type I inhalatoire intoxicatie. Hierbij worden de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen aangetast door een directe reactie met het gas. Dientengevolge zijn de effecten vrijwel direct na expositie in hun volle omvang te beoordelen. Kinderen kunnen anders reageren. Lokale effecten: Inhalatie De belangrijkste verschijnselen bij inademing van zwaveldioxide zijn: Irritatie van het slijmvlies van neus en luchtwegen, Niezen, pijnlijke keel, wheezing, ademnood, chest tightness, gevoel te stikken Reflectoire larynxspasmen en -oedeem kunnen acute luchtwegobstructie veroorzaken. Bronchospasmen, pneumonitis en longoedeem Sommige individuen zijn zeer gevoelig waardoor een overreactie kan ontstaan Astmatici die gevoelig zijn voor sulfiet in voedsel kunnen bronchospasmen of anafylactische reacties ontwikkelen Exacerbatie van cardiopulmonaire aandoeningen Blootstelling aan hoge concentraties kan leiden tot RADS (Reactive Airway Dys-function Syndrome) Zwaveldioxide als irriterend gas kan bij kinderen relatief veel schade veroorzaken vanwege de kleinere diameter van de luchtwegen en een hoger ademminuutvolume per kg lichaamsgewicht


Ogen De belangrijkste verschijnselen na blootstelling van de ogen aan vloeibaar zwaveldioxide (of gasvormig vanaf 8-10 ppm) zijn: Irritatie, conjunctivitis, corneabeschadiging (400 ppm), visusdaling, Snelle verdamping kan bevriezingen veroorzaken. Huid Na contact van de huid met vloeibaar zwaveldioxide (of gasvormig vanaf 10.000 ppm) zijn de meest opvallende verschijnselen: roodheid, pijn, blaarvorming, Door snel verdampen kan de stof bevriezingen veroorzaken. Gastrointestinaal Na inademing van zwaveldioxide zijn de meest opvallende verschijnselen: Misselijkheid, braken en buikpijn Mogelijke lange-termijn effecten Pulmonaire fibrose, chronische bronchitis, chemische broncho pneumonie met bronchiolitis obliterans Bronchospasmen bij preëxistente longaandoeningen, vooral astma en emfyseem Na eenmalige intensieve blootstelling RADS (langdurige hyperrespons e.a. longfunctiestoornissen)

Effecten bij een bepaalde expositiegraad ppm mg/m3 0,33-5,05 0,88-13,3 Reukdrempel (er kan tolerantie ontstaan) 0,38-0,76 1-2 Asthmatici tijdens inspanning verhoogde weerstand

luchtwegen, subjectieve symptonen van ongemak 0,95 2,5 Verhoogde luchtwegweerstand (10-30 minuten) 3,8 10 Hoesten, irritatie hogere luchtwegen (10-30 minuten) 5,05 13,3 Asthmatici in rust aanval met noodzaak therapie (10

minuten) 13,3 35 Idem, speekselvloed, verdere afname van de

longfunctie (10-30 minuten) 25 67 Droge, licht pijnlijke neus, neusvloed, pijnlijke

conjunctiva, verminderd slijmtransport (6 uur) 406-505 1070-1330 Acuut levensbedreigend 1010 2665 Binnen circa 10 minuten letaal 3040 8000 Binnen 5 minuten letaal

1 ppm = 2,66 mg/m3 1 mg/m3 5. Gezondheidskundige richtwaarden/ (grens)advieswaarden

ppm mg/m3 Voorlichtingswaarde (VWR gedurende 60 minuten) 0,38 1 Alarmeringsgrenswaarde (AGW gedurende 60 minuten) 3,8 10 Levensbedreigende waarde (LBW gedurende 60 minuten) 76 200 ERPG-1 0,3 0,8 ERPG-2 3,04 8 ERPG-3 15,2 40


MAC-TTG 8 uur 20 5,0 ERPG: Emergency Response Planning Guidelines (American Industrial Hygiene Association) 6. Therapie De therapiemogelijkheden die hier zijn aangegeven hebben betrekking op datgene wat in het veld uitgevoerd kan en moet worden na blootstelling aan zwaveldioxide. Personen die louter aan gas zijn blootgesteld vormen geen gevaar voor secundaire besmetting. Personen van wie de huid en/ of de kleding is besmet met vloeibaar zwaveldioxide kunnen hulpverleners secundair besmetten door direct contact of het uitgassen van de damp. Decontaminatie door voorzichtig wassen met overmaat water. Er bestaat geen antidotum voor zwaveldioxide. Behandeling bestaat uit ondersteuning van de respiratoire en cardiovasculaire functies. Inhalatie Voor het medisch beleid is het belangrijk dat de symptomatologie en daarmee de ernst van de intoxicatie al bij het eerste onderzoek van de patiënt na de blootstelling duidelijk is. Bij type I intoxicatie blijft een plotselinge verslechtering van de klinische toestand na een betrekkelijk symptoomarm interval uit. Behandeling bestaat uit: opheffen van de blootstelling, slachtoffers in een halfzittende houding laten rusten om zuurstofgebruik te minimaliseren, zo nodig zuurstof en beademing. Klachten Geen klachten Geen behandeling. Geringe klachten (lichte irritatie ogen, neus en keel) Opheffen van de blootsteling. Geen behandeling tenzij op grond van preëxistente aandoeningen (astma, COPD, cardiale aandoeningen) anders wordt besloten. Mensen eigen medicatie laten gebruiken.


Ernstige klachten Bij bronchospasmen Bronchodilatator (welke is afhankelijk van de conditie van het myocard) De longaandoeningen kunnen zich in 18-24 uur verergeren (dit geldt alleen na bijtende effecten op de slijmvliezen van ogen en/ of hogere luchtwegen) Bij kinderen met stridor Overweeg een racemisch adrenaline aërosol (0,25-0,75 ml 2,25% racemische adrenaline oplossing in 2,5 ml water, wanneer noodzakelijk elke 20 minuten herhalen (cave: myocardiale variabiliteit) Bij comateuze, hypotensieve patiënten, of bij insulten of cardiale arrhytmieën Behandeling volgens ALS (Advanced life support) protocollen Bij shock of hypotensie Infusie Volwassen bolus fysiologisch zout of Ringers lactaat 1 l/uur als tensie < 80 mm Hg; Systolische druk > 90 mm Hg een infusiesnelheid van 150-200 ml/uur Kinderen 20 ml/kg lichaamsgewicht fysiologisch zout in 10-20 minuten daarna 2-3 ml/kg/uur Ernstige klachten (kortademigheid, zwaar of persistent hoesten of chemische brandwonden) of patiënten met chronische longaandoeningen Opname in ziekenhuis ter observatie en bewaking van de vitale functies, m.n. ademhaling. Patiënten met milde of voorbijgaande huid-, neus of oogirritatie kunnen naar huis nadat hun namen, adressen en telefoonnummers zijn geregistreerd. Ook moet het advies worden gegeven onmiddellijk medische hulp te zoeken als symptomen optreden. Ogen onmiddellijk langdurig (minimaal 15 minuten) spoelen met stromend water; indien contactlenzen dan deze eerst verwijderen; een oogarts consulteren indien na het spoelen sprake is van aanhoudende pijn, tranenvloed, oedeem, fotofobie of visusstoornissen; tijdens evt. vervoer naar de oogarts blijven spoelen. Huid onmiddellijk langdurig (30 minuten) spoelen met stromend water; vervolgens besmette kleren uittrekken en daarna weer spoelen; arts raadplegen en zonodig naar het ziekenhuis vervoeren. 7. Ontsmetten Damp: Geen ontsmetting nodig Vloeistof: Met vloeistof besmette huid: overvloedig spoelen met water (15-30 min.), besmette kleding verwijderen. Vloeistof in oog: overvloedig spoelen met water of fysiologisch zout.


Bijlage B8: Aantal aanwezigen In onderstaande tabellen staan de maximale aantallen vermeld van aanwezigen op de locatie.

Tijdens de bietencampagne

(september – januari)

Kantoortijd Avond Nacht Eigen personeel 140 25 25 Personeel derden 60 15 15 Bezoekers 30 20 - Totaal 230 60 40

Buiten de bietencampagne

(januari – augustus)

Kantoortijd Avond Nacht Eigen personeel 185 7 - Personeel derden 60 1 1 Bezoekers 30 - - Totaal 275 8 1


Bijlage B9: Uitgangspunten politieplannen

Melding

Alvorens een melding van een scenario uit dit rampenbestrijdingsplan door de meldkamer politie aan de eenheden wordt uitgegeven, zal eerst overleg plaatsvinden tussen de vakspecialist meldkamer (GMG)en een centralist brandweer(GMG) met betrekking tot de gevaarszetting Inzet

Inzet in het effectgebied vindt eerst plaats na overleg met de leidinggevende van de brandweer (OvD-B). Alarmering en opschaling politieorganisatie

Na ontvangen melding wordt door de medewerker Communicatiecentrum direct de vakspecialist Communicatiecentrum op de hoogte gebracht.

Acties Politie:

� De vakspecialist Communicatiecentrum zal, alvorens hij eenheden gaat

aansturen, informatie inwinnen bij de GMG brandweer mbt gevaarszetting en windrichting en er voor zorgdragen dat de ter plaatse gaande eenheden aanrijden conform de in dit plan vastgelegde aanrijdroutes;

� De vakspecialist alarmeert onmiddellijk de Chef van Dienst Regionaal, brengt hem/haar op de hoogte van de situatie/scenario RBP en deelt hem/haar de genomen maatregelen mede;

� De CVD-R wijst een CvD aan en geeft deze opdracht om zitting te nemen in het CoPI als OVD-P. Indien het zwaartepunt bij de politie ligt alarmeert de CvD-R de unitchef van het betreffende basiseenheid en wijst deze aan als Commandant

Plaats Incident. Indien de unitchef niet beschikbaar is wijst de CvD-R een andere unitchef van het betreffende district aan danwel een andere leidinggevende op aanwijzing van de desbetreffende D-chef

� De CvD-R gaat na de melding te hebben ontvangen onmiddellijk naar de GMG aan de Zielstraweg.Aldaar neemt hij/zij de leiding op zich van het Communicatiecentrum politie en treedt op als multidisciplinaire calamiteitencoördinator (Calco)

� De vakspecialist Communicatiecentrum alarmeert het Korps landelijke politiediensten /Dienst Water/Dienst Spoorwegen;

� De CvD-R draagt zorg voor interne alarmering en opschaling o Noodhulp; o Projecteenheden; o Indien noodzakelijk ME (na toestemming Korpsleiding); om de noodzakelijke werkzaamheden in het kader van crisismanagement Groningen te kunnen vervullen (ontruimen / evacueren, afzetten/afschermen, verkeerregelen, begidsen, ordehandhaving, strafrechtelijk onderzoek en slachtoffer identificatie)


• Door de aangewezen OVD-P zal contact worden gelegd met de OVD-B en de OVD-G. In overleg zullen de eerste prioriteiten worden gesteld;

• Zodra de OVD-P ter plaatse is draagt de CvD- R de leiding over aan de OVD-P • De CvD-R draagt conform de GRIP procedures zorg voor opschaling /

alarmering van de politieorganisatie en alarmering van 1.) Districtchef desbetreffende district; 2.) SGBO tbv OT en Actiecentrum politie; 3.) Cluster Conflict en Crisisbeheersing; 4.) Piketofficier van justitie; 5.) Arbeidsinspectie;


Bijlage B10: Communicatie en voorlichting De informatieverschaffing aan de bevolking inzake rampen en zware ongevallen is geregeld in het Besluit Informatie inzake Rampen en zware ongevallen (BIR). Burgemeesters en wethouders zijn verplicht:

• Informatie te verschaffen over mogelijke rampen; • Informatie te verschaffen ten tijden van een (dreigende ramp); • Informatie te verschaffen na een ramp.

Op … heeft het college van Burgemeester en Wethouders van Groningen het Rampenplan van de gemeente Groningen vastgesteld. Daarin zijn, evenals in draaiboek 17, Voorlichten en communiceren, vastgesteld op 28 juni 2005, afspraken en procedures vastgelegd. Voor bedrijfsgegevens van de inrichtingen wordt verwezen naar het hoofdstuk bedrijfsgegevens in dit plan en naar www.risicokaart.nl. Algemene uitgangspunten crisiscommunicatie

Crisiscommunicatie is nodig op het moment dat zich een ernstige calamiteit voordoet en de periode daarna. Deze vorm van communicatie heeft als doel de rampbestrijding zo goed mogelijk te laten verlopen en de gevolgen van een ramp voor de burgers te minimaliseren. Kenmerken boodschap bij crisiscommunicatie:

zakelijk, eerlijk, betrouwbaar, eenvoudig, kort en bondig duidelijk en volledig informeren situationeel gericht onderwerp in kleine porties, dus behapbaar brengen. Oplossingen bieden die makkelijk kunnen worden opgevolgd. Doelstelling informatievoorziening naar inwoners

Laten weten welke handelingen men moet verrichten in een specifieke noodsituatie. Het handelingsperspectief moet worden toegesneden op de situatie die zich op dat moment voordoet. Het bevorderen van de zelfredzaamheid en (extra) mogelijkheden geven voor de hulpverlening. Risicocommunicatie

Bij risicocommunicatie gaat het om de communicatie met inwoners op het moment dat er (nog) geen sprake is van een calamiteit. De doelstelling is o.a. gestoeld op de uitgangspunten van de meerjarige publiciteitscampagne “Denk Vooruit”: www.crisis.nl (2006) en de programma’s vanuit het traject regionale risicocommunicatie Groningen. Deze regionale aanpak is in 2005 gestart vanuit het uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid en de visie en aandachtspunten vastgesteld in het Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding. Daarin wordt ingezoomd op een toegenomen en specifieker risicobewustzijn bij burgers, afhankelijk van de woonplaats en de specifieke daarmee verbandhoudende risico’s, en een meer eigentijdse inzet van middelen zoals internet om risico’s in kaart te brengen en te communiceren. In geval van crisiscommunicatie wordt daarmee rekening gehouden. Een voorbeeld van communicatie over risico’s is het actief benaderen van inwoners over de risico’s van een bedrijf in de eigen woonomgeving. Ook de communicatie over een rampbestrijdingsplan door middel van een informatiebijeenkomst door de overheid en het bedrijf (risico-object), past binnen de regionale aanpak van de risicocommunicatie in Groningen.


Bij een calamiteit of een ramp zal de voorlichting worden verzorgd aan de van de opschalingmethodiek binnen het regionale rampbestrijdingsmodel Crisismanagement Groningen. Coördinatieteam Plaats Incident (CoPI): Voorlichter (HVD Groningen/Regiopolitie Groningen) De CoPI-voorlichter stemt ter plaatse de woordvoering af met het bedrijf en de sectie

Voorlichting van het OT. De CoPI voorlichter neemt deel aan de CoPI-vergaderingen en

begeleidt de media op de plek van het incident, in overleg met het bedrijf.

Operationeel Team (OT): Sectie voorlichting OT (Crisismanagement Groningen) De sectie voorlichting van het OT bestaat uit communicatiefunctionarissen van de

operationele diensten, aangevuld met communicatiemedewerkers van de diensten van de

gemeente Groningen (voorlichterspool gemeente Groningen). De sectie Voorlichting

ondersteunt de door een calamiteit getroffen gemeente(n) en geeft in opdracht van de

burgemeester uitvoering aan de publieks- en persvoorlichting. Zo kan o.a. het

Publieksinformatienummer worden opgestart en/of de landelijke crisissite “Crisis.nl”

worden geactiveerd voor de communicatie met publiek en media. De sectie Voorlichting

ondersteunt de gemeente tevens bij het inrichten van een perscentrum.

De sectie Voorlichting van het OT stemt de communicatie af met de CoPI-voorlichter, de

GBT-voorlichter en eventueel de RBT-voorlichter.

Gemeentelijk Beleidsteam (GBT): Voorlichter gemeente Groningen/GBT-piketvoorlichter De GBT-voorlichter ondersteunt en adviseert het GBT en de burgemeester op het gebied

van voorlichting en communicatie. De GBT-voorlichter stemt af met de sectie Voorlichting

van het OT.

Regionaal Beleidsteam (RBT): Voorlichter Provincie Groningen De RBT-voorlichter ondersteunt en adviseert het RBT en de Commissaris van de Koningin

op het gebied van voorlichting en communicatie. De RBT-voorlichter stemt af met de

sectie voorlichting van het OT.

Bij een ramp met kwalificatie Grip 4, neemt de OT-voorlichter contact op met de

gemeentevoorlichters van de gemeenten die in het effectgebied vallen en de RBT-

voorlichter.

De voorlichters van de verschillende niveaus binnen crisismanagement en het betrokken bedrijf dragen er zorg voor dat de communicatie met publiek en media vooraf onderling is afgestemd. Opgemerkt moet worden dat de voorlichter van het bedrijf (de veroorzaker) alleen bedrijfsspecifieke informatie geeft. Informatie richting de bevolking over eventuele gevaren wordt alleen gegeven door de daartoe bevoegde woordvoerders van de operationele diensten (Hulpverleningsdienst Groningen/Regiopolitie Groningen en/of de gemeente Groningen.


Inschakelen RTV Noord als rampenzender

Bij een incident waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen of waarbij een dreigende situatie ontstaat voor de omgeving (voorbeeld: GRIP 3, activeren WAS-sirenes), schakelt de dienstdoende HVD-voorlichter aan de hand van het provinciale convenant met RTV Noord, deze zender in als calamiteitenzender. Direct na het activeren van de sirenes, wordt via RTV Noord informatie gegeven aan de omgeving. Deze informatie is gericht op de aard van het incident en, voornamelijk, op het aandragen van handelingsperspectieven voor de omwonenden in het effectgebied. Een operationele voorlichter neemt deel aan de WVD-procedure (Waarschuwings en Verkenningsdienst), waar ook een Waarschuwings- en Verkenningsdienst deskundige van de regionale brandweer en een Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen van de GGD/GHOR aan deelnemen. Overige afspraken:

• Bij Grip 3 of hoger wordt een gezamenlijke persconferentie (gemeente/hulpdiensten/bedrijf) gehouden. De beslissingsbevoegdheid over het al dan niet houden van een persconferentie is voorbehouden aan de burgemeester. De persconferentie vindt plaats op de daartoe aangewezen plek, genoemd in het draaiboek Voorlichten en Communiceren van de gemeente Groningen.

• De pers wordt uitgenodigd door of in opdracht van de burgemeester. Een en ander in overleg met de sectie Voorlichting van het OT. Aan de pers wordt eensluidende informatie verstrekt, onder verantwoordelijkheid van de burgemeester

• De persconferentie wordt georganiseerd door of in opdracht van de burgemeester;

• In principe wordt in gezamenlijk overleg een persbericht opgesteld en uitgebracht. Uitvoering door OT-sectie Voorlichting. De beslissingsbevoegdheid om geen gezamenlijk persbericht uit te brengen is voorbehouden aan de burgemeester;

• Het initiatief tot het in voorkomend geval informeren van (een deel van) de bevolking gaat uit van de burgemeester. De tekst van dit bericht wordt in principe in gezamenlijk overleg vastgesteld. De beslissingsbevoegdheid om wel of niet gezamenlijk een bericht uit te brengen is voorbehouden aan de burgemeester. Uitvoering van de berichtgeving vindt plaats door de OT-sectie Voorlichting aan de hand van de beschikbare middelen (“Crisis.nl”, PIN, bewonersbrieven, etc.).


Bijlage B11: Uitgangspunten GHOR Slachtofferberekeningen:

Voor bepaling van het aantal slachtoffers is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: - de met behulp van het computerprogramma “Effects 7.3” berekende effectafstanden.

- de uitgangspunten voor slachtofferberekening zoals vermeld in “Handreiking bij het optellen van een rampenbestrijdingsplan”, dat door het adviesbureau SAVE in opdracht van het Ministerie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in 2001 is opgesteld.

- Voor de bevolkingsdichtheid in plaatsen met meer dan 10.000 inwoners worden gegevens van de Leidraad Maatramp gebruikt: dichte bebouwing 100 inwoners/ha; gemiddelde bebouwing 40 inwoners/ha; lichte bebouwing 25 inwoners/ha. Voor de bevolkingsdichtheid buiten de bebouwde kom van deze plaatsen is een gemiddelde van 1 inwoner/ha aanwezig genomen.

Afhankelijk van de scenario’s zijn aanpassingen in de slachtofferberekening doorgevoerd. Omdat een dergelijk model geen rekening houdt met allerlei onzekerheden is gebruikt gemaakt van een worst case scenario. Om deze reden worden de resultaten weergegeven als ruimere categorieën.


Bijlage B12: Lijst met afkortingen Aanvalsplan Een plan met gedetailleerde gegevens voor bevelvoerders en officieren

van dienst van de brandweer met als doel hen vertrouwd te maken met de totale situatie en mogelijke scenario´s.

AGW Alarmeringsgrenswaarde. De concentratie van een stof waarboven irreversibele of andere ernstige gezondheidsschade kan optreden door directe toxische effecten bij een blootstelling van één uur.

BIRZO Besluit informatie inzake rampen en zware ongevallen (Stb. 463, 1998) BLEVE Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion BRI Besluit Rampbestrijdingsplannen Inrichtingen BRZO Besluit Rampen en Zware Ongevallen BZK Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties CCB Bureau Conflict- en Crisisbeheersing politie CGV Coördinator Gewonden Vervoer CPA Centrale Post Ambulancevervoer CoPI Commando Plaats Incident D5 Weercodering van neutraal weer met een windsnelheid van 5 m/s. Wordt gezien

als ´gemiddeld´ weer. D-chef District chef politie Dr. Drenthe ERIC Emergency Response Intervention Card F2 Weercodering van zeer stabiel weer met een windsnelheid van 2 m’s. Dit

weertype komt vaak s’ nachts voor, waarbij gassen tot maximale afstanden verplaatst kunnen worden.

Fr. Friesland GAGS Gezondheidskundige Adviseur Gevaarlijke Stoffen GBT Gemeentelijk Beleidsteam GCC Gemeentelijk Coördinatiecentrum GEVI Gevaarsindentificatie(nummer) GHOR Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen GMG Gemeenschappelijke Meldkamer Groningen GNK-C Geneeskundige combinatie Gr. Groningen GRIP Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdingsprocedure (1 t/m 4) HVD Hulpverleningsdienst HS-GHOR Hoofd sectie GHOR LBW Levensbedreigende waarde. De concentratie van een stof waarboven mogelijk

sterfte of een levensbedreigende aandoening door toxische effecten kan optreden binnen enkele dagen na een blootstelling van één uur.

ME Mobiele Eenheid (politie) MKA MK Fryslan

Meldkamer Ambulancezorg Meldkamer Friesland

MMA MMT

Medisch Manager Ambulancezorg Mobiel Medisch Team

MO Motorkapoverleg OM Openbaar Ministerie OT Operationeel Team OvD-B Officier van Dienst (brandweer) OvD-G Officier van Dienst Geneeskundig OvD-P Officier van Dienst Politie PSHOR Psychosociale Hulp bij Ongevallen en Rampen RAV Regionaal Ambulance Vervoer RBT Regionaal Beleidsteam RGF Regionaal Geneeskundig Functionaris ROGS Regionaal Officier Gevaarlijke Stoffen SIGMA Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie Stb Staatsblad SITRAP Situatie Rapport SO2 Molecuulformulle Zwaveldioxide SVM Schuim vormend middel


T1-slachtoffers Zeer ernstig gewonden (binnen één uur in het ziekenhuis) T2-slachtoffers Ernstig gewonden (binnen zes uur in het ziekenhuis) T3-slachtoffers Licht gewonden die basiszorg nodig hebben UN-nr United Nations-nummer VR Veiligheids Rapport VRW Voorlichtingsrichtwaarde. De concentratie van een stof die met grote

waarschijnlijkheid door het merendeel van de blootgestelde bevolking hinderlijk wordt waargenomen of waarboven lichte, snel omkeerbare gezondheidseffecten mogelijk zijn bij een blootstelling van één uur.

WAS Waarschuwings- en Alarmeringssysteem Wm Wet milieubeheer WRZO Wet Rampen en Zware Ongevallen WVD Waarschuwings- en Verkenningsdienst

EINDCONCEPT RampenBestrijdingsPlan SuikerUnie Vierverlaten

Documents

Transcript of EINDCONCEPT RampenBestrijdingsPlan SuikerUnie Vierverlaten