eigen wijken wijken niet

76
EIGEN WIJKEN WIJKEN NIET ! Hoe Eigen Haard de wijk aanpakt!

description

boekwerk voor woningstichting Eigen haard

Transcript of eigen wijken wijken niet

Page 1: eigen wijken wijken niet

EIGENWIJKENWIJKEN

NIET !Hoe Eigen Haard de wijk aanpakt!

Page 2: eigen wijken wijken niet
Page 3: eigen wijken wijken niet

EIGEN WIJKEN WIJKEN NIET

Page 4: eigen wijken wijken niet

4 |

Page 5: eigen wijken wijken niet

| 5

Voorwoord #

WORD OOK WIJKAANPAKKER!

In 2007 stelt Eigen Haard een nieuwe bedrijfsstrategie vast. ”Bijdragen aan vitale wijken” is de eerste en belang­rijkste ambitie.

Page 6: eigen wijken wijken niet

6 |

Wist je dat...• Een vitale wijk is een plek waar mensen zich prettig en veilig voelen, waar

bewoners fijn wonen en waar voldoende voorzieningen zijn. In de wijk moeten mensen hun kansen kunnen pakken, zich kunnen ontplooien en erbij kunnen horen, nu en in de toekomst.

• Eigen Haard ontwikkelde een eigen Wijkaanpak om leefbaarheid in probleem­wijken structureel te verbeteren. De Eigen Haard Wijkaanpak legt met het vastgoed als basis de nadruk op vier hoekstenen:

• De bestrijding van overlast en onrechtmatige bewoning• Het stimuleren van zelfredzaamheid van bewoners door het opbouwen en

ondersteunen van netwerken die mensen in staat stellen zichzelf te redden.• Duurzaam bouwen (zoals het aanbrengen van isolatie, duurzaam opwekken

van energie) en werken aan sociale duurzaamheid (zoals toegankelijk maken van bezit, passende huisvesting voor grote gezinnen)

• Versterken van de buurteconomie door het ondersteunen van ondernemers en de verbetering van winkelgebieden en andere voorzieningen

Eigen Haard werkt hiervoor onder andere intensief samen met de gemeente, zorg­ en welzijnsinstellingen, commerciële partijen en andere woningbouwcorporaties.

Page 7: eigen wijken wijken niet

| 7

Maar hoe draag je bij aan vitale wijken? Hoe weet je wat er nodig is per wijk? Met wie werk je samen en wat doe je wel en wat doe je niet? Wijken waar mensen wonen met een zwakke sociale en economische positie, waar veel werkloosheid is, lage inkomens, goedkope en verouderde huurwoningen en een verloederde woonomgeving, hebben extra hulp nodig, ook van professionals, om (weer) vitale wijken te worden. Alleen fysiek ingrijpen is dan niet genoeg.

‘Eigen Haard : gewoon goed in vastgoed’ Een slogan die klinkt als een klok. Eigen Haard staat bekend als een corporatie die goed zorgt voor haar bezit. Woningen die door ons verhuurd worden staan er over het algemeen spic en span bij. Een reputatie waar we trots op kunnen zijn!

Maar om vitale wijken te realiseren gaat Eigen Haard een stap verder. Door extra goed te communiceren, en door te investeren in leefbaar­heid. Misschien ook door mee te werken aan problemen “achter de voordeur”.

In juni 2009 verscheen de Handleiding Eigen Haard Wijkaanpak, boordevol handvaten om de Wijkaanpak richting te geven.

Natuurlijk waren we voordat het beleid werd vastgesteld ook al hard aan het werk in de wijken waar Eigen Haard bezit heeft. In dit boekje laten we u kennismaken met bekendere en minder bekende projecten en organisaties waarmee Eigen Haard hard aan de weg timmert in de wijken. Projecten en samenwerkingspartners waar we trots op zijn!

Over Wijkaanpak moet je praten, maar Wijkaan­pak moet je vooral doen! Samen met anderen, voor alle bewoners van de wijk, met respect voor de plek, met aandacht en toewijding.

Laat u inspireren en word ook een Eigen Haard Wijkaanpakker!

Vriendelijke groet, Chretien Mommers, porte­feuillehouder Eigen Haard Wijkaanpak

Page 8: eigen wijken wijken niet

8 |

Page 9: eigen wijken wijken niet

| 9

Inhoud #

5

11

15

21

29

37

51

57

63

71

76

VoorwoordWordt ook wijkaanpakker!

InleidingWijkaanpak, wat is dat?

Motto’sEerst alle wijken schoon, heel en veilig!

Overlast pakken we aan!

We zoeken naar en sluiten aan bij de wortels van de buurt!

Iedere bewoner telt!

Samen met verantwoordelijke (wijk)partners bereiken we meer dan alleen!

Gratis helpt niet!

Liever een paar projecten goed, dan te veel projecten op halve kracht!

Tot slotDoet u mee?

Colofon

EIGEN WIJKEN WIJKEN NIET

Page 10: eigen wijken wijken niet

10 |

Page 11: eigen wijken wijken niet

| 11

Inleiding #

WIJKAANPAK, WAT IS DAT ?

De Eigen Haard Wijkaanpak: wat bedoelen we daarmee? Wat kunnen (wijk)organisaties en bewoners verwachten als de Wijkaanpak in hun buurt van start gaat?

Page 12: eigen wijken wijken niet

12 |

OPGERUIMDE BUURT,OPGERUIMDE MENSEN

Page 13: eigen wijken wijken niet

| 13

Wijkaanpak is niet alleen WAT je doet, maar ook HOE je het doet. De Eigen Haard WijkAANPAK heeft zeven motto’s. Zeven herkenbare motto’s die de Wijkaanpak kort en krachtig weergeven:

1. Eerst alle wijken schoon, heel en veilig! Als de basis (schoon, heel en veilig) niet op orde is, wordt het nooit wat. Dit heeft dus onze eerste prioriteit.

2. Overlast pakken we aan! We zien erop toe dat bewoners zich houden aan de samen opgestelde leefregels. Bij langdurige en aanhoudende overlast c.q. overtreding van de leefregels treden we op.

3. We zoeken naar en sluiten aan bij de wortels van de buurt!We investeren gericht en met kennis van de geschiedenis van een wijk in trekkers, smaakmakers en iconen (projecten of objecten). Onze projecten onderstrepen de identiteit, de eigenheid en het karakter van een buurt.

4. Iedere bewoner telt!Daarbij houden we altijd in het oog dat onze projecten: - initiatieven van kansrijke bewoners ondersteunen - zelfredzame bewoners kansrijker maken - wankele bewoners zelfredzamer maken - problemen van (multi)probleem huishoudens verlichten

5. Samen met verantwoordelijke (wijk)partners bereiken we meer dan alleen!In de planvorming en de uitvoering werken we samen met bewoners, ondernemers en professionals van organisaties bij het realiseren van vitale wijken. We spreken hen aan op hun eigen verantwoorde-lijkheid.

6. Gratis helpt niet!We vragen altijd om een bijdrage: een investering met uren en/of geld. Alleen dan is het project echt van bewoners, ondernemers en professionele wijkpartners zelf.

7. Liever een paar projecten goed, dan te veel projecten op halve kracht!Liever een paar projecten goed, dan te veel projecten op halve kracht! We durven keuzes te maken en leveren geen half werk. Als we ons ergens aan verbinden, dan doen we dat voor langere termijn en met maximale inzet. We koppelen regelmatig terug.

In dit boekje illustreren we de zeven motto’s geïllustreerd met verhalen uit de Wijkaanpak. Zowel medewerkers van Eigen Haard als bewoners en partners in de wijk vertellen over hun ervaringen. We hopen dat door het lezen van deze voorbeeldprojecten de Eigen Haard Wijkaanpak ook u Eigen wordt!

Page 14: eigen wijken wijken niet

14 |

Wist je dat...• Jongeren zelf het vaakst slachtoffer van jeugdcriminaliteit zijn?• Afval niet altijd vies hoeft te zijn? Zo is er een heus ‘Recycle centre’ op de

Johan van Kuyckstraat • 47 (bedrijfsruimte Eigen Haard). Daar geven ze afval een nieuw leven.

• De onderwerpen ‘zwerfvuil en ‘gedrag van mensen’ al jaren lang nummer 1 en 2 zijn in de top 10 ergernissen in Amsterdam?

• Eigen Haard in Holendrecht een full­timer aan het werk heeft voor het weghalen van de graffiti, kosten in totaal ongeveer € 100.000,­?

• En dat de kosten van glasschades bij Eigen Haard in de miljoenen lopen?• Er alleen al in 2009 bij Eigen Haard zo’n 100 opruim­ en schoonmaakacties

zijn uitgevoerd in verschillende stadsdelen • Dat er bij Eigen Haard in 2008 en 2009 bij schoonmaakacties naar schatting

zo’n 1000 trappenhuizen zijn opgeruimd en schoongeveegd?

Page 15: eigen wijken wijken niet

| 15

Motto 1 #

EERST AllE WIJKEN SchOON, hEEl EN vEIlIG!

Als de basis (schoon, heel en veilig) niet op orde is,wordt het nooit wat. Dit heeft dus onze eerste prioriteit.

Page 16: eigen wijken wijken niet

16 |

Page 17: eigen wijken wijken niet

| 17

De bewoner over motto 1 #

WAT vINDEN BEWONERS ERvAN?

Mevrouw Beumer staat fanatiek het stukje trap voor haar huis in het trappenhuis te boenen, wanneer Mirjam Menebhi van Eigen Haard aanbelt. Of ze de deur open wil doen in verband met een Opruim­ en Schoonmaakactie. Achter Mirjam komen 4 schoonmakers van Oké­dienst­verlening aan. Mevrouw Beumer vindt het geweldig dat Eigen Haard actie onderneemt. ‘We wonen al 35 jaar in dit huis. Vroeger maakte iedereen zijn eigen trapje schoon. Nu zijn wij nog de enige in onze portiek die dat doen. Wij houden gewoon van netjes. Mensen laten van alles staan in het trappenhuis. Het staat niet alleen slordig, maar het is ook onveilig’.

Meneer Beumer laat erop volgen dat in dit blok de rotzooi meevalt ‘omdat als we iets zien in het trappenhuis ik mensen er meteen op aanspreek. Dat helpt wel.’ Mevrouw Beumer ergert zich wel aan het asociale gedrag van haar medebewoners. ‘De bewoners vinden wat er op straat of in de gezamenlijke tuin ligt het probleem van de gemeente. Terwijl ik denk, laten we het samen netjes houden!’

Mevrouw Otte is het hier helemaal mee eens. ‘Sommige spullen staan er al 15 jaar. Mensen verhuizen en laten hun spullen staan op de gezamenlijke zolder. Nu worden ze eindelijk weggehaald. Ik woon op twee hoog. Ik dweil mijn eigen trapje en dat van mijn buurman –een jongen alleen­ maar verder doet niemand het. Soms liggen er grote stofvlokken. Het is goed dat er zo’n actie is!

Meneer Akrisi windt zich een beetje op over de actie. ‘Ik ben niet boos, maar ik snap niet wat er nu wel en niet in het trappenhuis mag staan. Als mijn zus komt met de kinderwagen, mag die dan ook niet in de hal blijven staan? Ik wil gewoon precies weten hoe het zit’.

Andere bewoners hopen dat er nog meer acties komen. De boxen moeten hoognodig eens geschilderd worden en er moet beter worden schoongemaakt.

Page 18: eigen wijken wijken niet

18 |

Het Opruim­ en SchoonmaakdraaiboekEen grote ergernis van huurders van Eigen Haard zijn overvolle en vieze trappenhuizen en vervuilde tuinen. Om meer eenheid te brengen in de aanpak van deze overlast, heeft Eigen Haard een serie standaard werkwijzen en middelen ontwikkeld. Eigen Haard werkt inmiddels met 3 draaiboeken: Opruim­actie van semi­openbare ruimtes, Schoonmaakacties­ en contracten en Onderhoud van tuinen.

De essentie is dat we via het draaiboek schoonmaken bewoners zo ver krijgen dat zij bereid zijn om zelf de verantwoording voor het schoonhouden van de trappenhuizen te nemen

Page 19: eigen wijken wijken niet

| 19

De wijkbeheerder over motto 1 #

SchOONMAAKAcTIE OSDORP SUccESvOl!Het is een drukte van belang in de Hooge Vennen: 2 wijkbeheerders, 2 buurtregisseurs, 4 schoonmakers, een stagiair (van Bewonersza­ken), een verhuurmedewerker… en veel bewoners: op straat, in de trappenhuizen, op de balkonne­tjes. Iedereen lijkt zich ermee te bemoeien. Een vrolijke chaos, terwijl er ondertussen hard wordt doorgewerkt. Kasten, bankstellen, kinderfietsjes, schilderijen, planten, van alles wordt er naar beneden gesjouwd.

Mirjam en Lisa, de wijkbeheerders van Eigen Haard, zijn tevreden over hoe de actie tot nu toe verloopt. We hebben vanochtend al 20 trappen­huizen gedaan. In een week tijd doen we zo’n 200 trappenhuizen, bergingen en galerijen aan. Lisa gaat serieus in discussie met sommige bewoners, maar er wordt ook veel gelachen. De betrokkenheid van de meeste bewoners is groot. Sommigen grijpen de aanwezigheid van de buurtregisseurs aan om hun beklag te doen over de onveiligheid. Of om zich bij de wijkbeheerders op te geven voor het Buurtvader­project.

De hoeveelheid troep valt tot nu toe mee. Mirjam: ‘We informeren de mensen van te voren met een brief dat we langs komen. Vervolgens doen we een ronde door de trappenhuizen en stickeren de spullen die we weg zullen halen. Bewoners zijn dus goed op de hoogte.

Toch krijgen we ook telefoontjes van boze bewoners. Ze zijn het bijvoorbeeld niet eens met de strenge toon van de brief. Maar het helpt wel, want de meeste mensen halen hun spullen weg voordat we langskomen. Alles wat er dan nog staat nemen we mee en gaat naar het grof vuil.

Sommige boze bewoners komen hun afgevoerde spullen terugclaimen bij Eigen Haard. Maar daar beginnen we niet aan. Ze zijn goed genoeg op de hoogte gebracht!

Twee politiemannen houden een oogje in het zeil. Willem Timmerman –de buurtregisseur­ ver­telt dat de politie de medewerkers van Eigen Haard ondersteunt door aanwezig te zijn tijdens de actie. ‘Omdat we af en toe toch dingen aantreffen die crimineel of illegaal zijn en niet alle bewoners het even leuk vinden dat Eigen Haard spullen van hen weggooit. Voor de veiligheid van medewerkers is het dan toch prettig als wij erbij zijn. We hebben net iets meer bevoegdheden’.

Een blik in de wagen leert dat de aanwezigheid van Willem niet overbodig is: een koolstoffilter dat wordt gebuikt bij hennepplantages, matras­sen die wijzen op illegaal slapen op de zolders, een gestolen scooter…

Mirjam vertelt dat de actie niet ophoudt na dit bezoek. ‘Over een paar dagen komen we nog eens langs om te kijken of alles nog steeds netjes is. Bewoners moeten weten dat we de boel graag netjes houden!

Een Schoonmaak­ en Opruimactie is een goede actie maar eigenlijk is er meer nodig. ‘Bewoners hebben veel vragen. Over hoe de gezamenlijke ruimtes gebruikt mogen worden, wat er wel en wat er niet mag. Je ziet dat bewoners door deze actie met elkaar in gesprek raken, dat ze ‘afspraken’ maken met elkaar. Dat is een heel nuttig bijeffect”.

Page 20: eigen wijken wijken niet

20 |

Page 21: eigen wijken wijken niet

| 21

Motto 2 #

OvERlAST PAKKEN WE AAN!

We zien erop toe dat bewoners zich houden aan de samen opgestelde leef­regels. Bij langdurige en aanhoudende overlast en overtreding van de leefregels treden we op.

Page 22: eigen wijken wijken niet

22 |

Wist je dat… • Eigen Haard één van de eerste corporaties in

Nederland is die een buurtverbod heeft weten af te dwingen voor een drugsdealer?

• Stichting professionele buurbemiddeling Amster­dam gratis advies geeft in geval van burenruzies?

Benieuwd hoe het staat met de leefbaarheid van jouw eigen buurt? Op http://www.vrom.nl/leefbaaro­meter kun je daar meer over vinden.

Page 23: eigen wijken wijken niet

| 23

De buurtregisseur over motto 2 #

EIGEN hAARD IS EEN cORPORATIE MET lEf!‘Eigen Haard is een woningcorporatie met lef’ is het antwoord van Carolien Elfering op de vraag wat opvallend is aan aanpak van Eigen Haard.

Carolien is de buurtregisseur van de Dichters­buurt. Een buurt waar van oudsher veel Amsterdamse ouderen wonen. Medio 2006 veranderde dat: de samenstelling van bewoners wijzigde en er kwamen ook verslaafden in de buurt te wonen. Overlast in de vorm van lawaai, vervuiling en prostitutie was het gevolg.

‘Per drugspand kwamen wel 100 verslaafden over de vloer per dag. De impact van zo’n drugspand op een buurt is enorm, vooral gezien de kleine woningen die er staan en de ouderen die erin wonen’ vertelt Carolien verder. ‘Dankzij het voort­varend optreden van Eigen Haard kon een aantal drugspanden afgesloten worden, waarmee de bewoners hun woongenoot terugkregen.’

Eigen Haard komt snel in actie bij een signaal van overlast. Daar is het instellen van een buurtverbod een concreet voorbeeld van. Carolien licht dit verder toe: ‘De voormalige bewoner was al uit zijn huis gezet, maar keerde

terug in de buurt om verder te gaan met dealen en overlast veroorzaken. Om de belangen van haar huurders te beschermen verzocht Eigen Haard de rechter om een buurtverbod’.

‘Wat ik opvallend vind aan de aanpak is dat Eigen Haard het algemeen belang afweegt tegen het individueel belang. Wij moeten niet vergeten dat een verslaafde met zijn gedrag het leven van zo’n 40, 50 of misschien wel 60 bewoners in zijn straatje verziekt. Die omwonenden hebben ook rechten, namelijk recht op een prettig leefomge­ving, en daar let Eigen Haard op.’

De gezamenlijke aanpak met Eigen Haard en het stadsdeel ervaart Carolien als succesvol. Door het sluiten van drugspanden biedt de Dichters­buurt, in vergelijking met een jaar geleden een rustiger straatbeeld. De criminaliteit is met 35% gedaald’

Page 24: eigen wijken wijken niet

24 |

EIGEN BElEIDTEGEN OvERlAST

Page 25: eigen wijken wijken niet

| 25

Bewonerszaken over motto 2 #

STRENGE(RE) SElEcTIE BIJ DE POORT

‘We zouden veel problemen in zogenaamde probleemwijken kunnen voorkomen’ vertelt Els Vogel, medewerkster Bewonerszaken bij Eigen Haard. ‘Door heel streng huurders te selecteren bijvoorbeeld. Wie mag hier wel en wie mag hier niet wonen? Zo zou je een concentratie van probleemgezinnen en de verpaupering van een buurt kunnen voorkomen’.

‘Het enige waar we nu op mogen toetsen is op inkomen en inschrijfduur. Er zijn veel wettelijke criteria –zoals de wet op de privacy­ die het onmogelijk maken te kijken of iemand bijvoor­beeld een crimineel verleden heeft. Wel zijn er allerlei pilots opgestart waarin we de grens opzoeken van wat mag. Zo controleren we in de Dichtersbuurt sinds kort of potentiële huurders

geen drugsverleden hebben. Hiervoor werken we samen met de politie’.

De Dichtersbuurt is volgens Els een goed voorbeeld van een buurt die in korte tijd afgleed van een arbeidersbuurt naar een probleemwijk, maar nu op de weg terug is. ‘Wat er gebeurde was dat er een drugsdealer in de Dichtersbuurt woonde die bedacht dat het handig was als er allemaal drugsgebruikers om hem heen kwamen wonen. Dus moedigde hij hen aan te reageren op woningen in de Dichtersbuurt’.

‘De woningen in de Dichtersbuurt zijn klein, goedkoop en niet erg populair. Het was dus relatief makkelijk hier een woning te krijgen. Binnen de kortst mogelijke tijd was de Dichters­

Page 26: eigen wijken wijken niet

26 |

Page 27: eigen wijken wijken niet

| 27

buurt vergeven van de drugsdealers en gebruikers, met alle overlast van dien. Gelukkig hebben we –samen met de politie­ een eind kunnen maken aan de overlast. De grootste dealer is zijn huis uitgezet. We hebben hem kunnen pakken op onderhuur’.

‘Jammer genoeg heeft de problematiek zich nu verplaatst naar een aangrenzende wijk, waar woningcorporatie Stadgenoot veel bezit heeft. En wij hebben op onze beurt weer last van vergelijk­bare acties van andere corporaties. Gelukkig werken we steeds meer samen met andere corporaties, om het zogenaamde waterbedeffect te voorkomen’.

‘Het is schrijnend en hartverscheurend dat juist mensen in kwetsbare posities vaak het slachtof­fer zijn van misbruik. Ze verhuren een kamer als peeskamertje, of beginnen een wietplantage op zolder. Terwijl ze al over hun oren in de schulden en andere problemen zitten. Hoe streng moet je dan zijn zonder onmenselijk te worden? Aan de ene kant moet je regels handhaven, aan de andere kant kan je mensen ook niet zomaar op straat zetten’. Els zucht. ‘Dit soort dilemma’s komen we dagelijks tegen. Dat maakt ons werk er niet makkelijker op’.

‘Hoe strenger je gaat controleren, hoe meer rottigheid je tegen komt. En waar moet je –om het maar even bot te stellen­ naar toe met al die mensen? Je ziet vaak dat het probleem zich verplaatst, omdat je de oorzaak van onrechtma­tige bewoning, drugsgebruik, wietteelt niet aanpakt’. Toch is Els wel een voorstander van het harder aanpakken van overlast. ‘Het heeft toch een afschrikwekkend effect. Maar je moet er bovenop zitten, anders heeft het geen zin. Aanpak van overlast kost véééél tijd. Dus daarom: voorkomen is beter dan genezen’.

Ze voegt toe: ‘De basis van iedere Wijkaanpak zou bewust verhuurbeleid moeten zijn. Strenge selectie bij de poort, juist in kwetsbare buurt en toewijzen op andere gronden, zoals bijvoorbeeld leefstijlen. Daar zou wat mij betreft nog veel meer mee geëxperimenteerd mogen worden.’

Page 28: eigen wijken wijken niet

28 |

Wist je dat…• Hangplekken niet per se negatief hoeven te zijn? Zo

verbeteren jongeren actief hun buurt in het landelijk project ‘Pimp My Block’ van de Nationale Jeugdraad?

• Jong geleerd, oud gedaan is? Ook als je stopt met werken kun je nog steeds veel betekenen voor de maatschappij. Zo geven vitale vrijwilligers van het Gilde Amsterdam stadswandelingen, loopbaanadviezen en Nederlandse lessen.

Page 29: eigen wijken wijken niet

| 29

Motto 3 #

WE zOEKEN NAAR EN SlUITEN AAN BIJ DE WORTElS vAN EEN WIJK!

We investeren gericht ­en met kennis van de geschiedenis van een wijk­ in trekkers, smaakmakers en iconen (projecten of objecten). Onze projecten onderstrepen de identiteit, de eigenheid en het karakter van een buurt.

Page 30: eigen wijken wijken niet

30 |

Wist je dat…• Wil je eens wat anders dan een

buurtbarbeque organiseren in je buurt maar je weet niet wat? Kijk dan op www.blijbedrijf.nl voor meer ideeën. Wat dacht je van gratis knuffels uitdelen, of een straat­fruitsalade maken…

• Eigen Haard jonge Amsterdamse talenten stimuleert? In het project ‘Noord zoekt Kruiwagens’ zetten middelbare scholieren hun creativiteit en inspanningen in voor de buurt.

• Sinds 2006 Burendag bestaat? Het Oranjefonds maakt deze dag mogelijk, kijk voor meer info op www.burendag.nl

Page 31: eigen wijken wijken niet

| 31

De gebiedsontwikkelaar over motto 3 #

vOGElBUURT: EEN KRAchTIGE vOlKSWIJK!

‘De Vogelbuurt is een prachtwijk. Maar zonder steun redden de mensen die er wonen en werken het niet: hoge werkeloosheid, armoede en verpaupering. Maar hoewel de Vogelbuurt veel ‘verkeerde’ lijstjes aanvoert, is de woontevreden­heid groot. Mensen willen niet graag weg. Blijkbaar is er toch iets dat de buurt aantrekkelijk maakt voor bewoners.’

Deze opvallende tegenstelling was belangrijke input toen we samen met de samenwerkende partners (Stadsdeel Amsterdam Noord en andere corporaties) een toekomstvisie gingen schrijven voor de Vogelbuurt’, vertelt Bart Bozelie, gebiedsontwikkelaar bij Eigen Haard. Het beeld dat we voor de Vogelbuurt voor ogen hebben, is die van de ‘krachtige volkswijk’. Dit beeld is ontstaan door ons te verdiepen in de geschiede­nis van de buurt. De geschiedenis laat namelijk zien waar de kracht van de Vogelbuurt vandaan komt. Deze kracht is vervolgens leidend geweest in het opstellen van de vernieuwingsplannen.

Hierbij dat stukje geschiedenis: De Vogelbuurt is een typisch tuindorp uit de

jaren dertig van de vorige eeuw: grote tuinen, veel openbare ruimte en voor die tijd ruime woningen. Het was een van de eerste uitbrei­dingswijken van Amsterdam aan de andere kant van het IJ. Het was een dorp in de stad. Daar waar nu het IJ­plein ligt, lagen vroeger dokken, de havens van Amsterdam. De meeste mannen die in de Vogelbuurt woonden, werkten daar als havenarbeider. (Vaak grote) gezinnen en families waren hecht met elkaar verbonden. Bewoners van de Vogelbuurt gingen naar dezelfde scholen, verenigingen, kerken. De sociale samenhang was groot, ons kende ons. Hoewel mensen vaak niet veel geld hadden, zorgden ze voor elkaar. Het waren trotse arbeiders die problemen het liefst in eigen kring oplosten.

Begin jaren tachtig zijn de havens gedempt en werd het IJplein aangelegd. Het plan van Rem Koolhaas stond in de traditie van Jan Schaefer: veel sociale woningen, naar huidige maatstaven ruim opgezet, en dwars op het water, zodat iedereen daar een beetje van kon meegenieten. De bevolkingssamenstelling van de Vogelbuurt

Page 32: eigen wijken wijken niet

32 |

DE WIJK WAS,DE WIJK IS,DE WIJK BlIJfT STERK!

Page 33: eigen wijken wijken niet

| 33

veranderde geleidelijk. Instroom van gastarbei­ders, vergrijzing en vergroening, met alle gevolgen van dien. De buurt verpauperde, steeds meer mensen kwamen in een sociaal isolement. En de armoede bleef. De woningen waren niet meer van deze tijd: nu vinden we ze klein, gehorig en slecht geïsoleerd.

Er kwam een heel pakket van maatregelen. Ook hiermee spelen we in op de sterke punten van de wijk. ‘Omdat de buurt een beschermde status heeft, is (grootschalige) sloop­nieuwbouw uitgesloten vertelt Bart. Wel gaan we de wonin­gen verbeteren en isoleren. Een deel van de woningen wordt verkocht, zodat mensen binnen hun eigen buurt wooncarrière kunnen maken en dus kunnen blijven wonen.

Ook pakken we –samen met het stadsdeel en andere corporaties­ de buitenruimte rigoureus aan: tuinen worden samen met bewoners aangepakt, pleinen opgeknapt, speeltuinen krijgen een nieuwe “look”. Ook de winkels in het Spreeuwenpark krijgen nieuwe gevels. We zetten hiervoor zoveel mogelijk bewoners van de Vogelbuurt zelf in en werken samen met wijkorganisaties. Daarmee willen we het sociale weefsel van de buurt versterken.

Uit alle onderzoeken blijkt dat veel problemen zich achter de voordeur afspelen. Verborgen armoede, werkeloosheid, verslaving, mishande­ling. Door bijvoorbeeld het Leefkringhuis te steunen –een bewonersinitiatief­ proberen we ook de leefsituatie van mensen te verbeteren.

Een van de redenen bijvoorbeeld om woningen te isoleren is dat mensen dan lagere energiereke­ningen krijgen. Goede ideeën en initiatieven van bewoners steunen we ook.

Kortom, de Vogelbuurt moet weer –net als vroeger­ een plek worden waar mensen naar hun mogelijkheden goed wonen en samenleven. De voorzieningen hebben weer een menselijke maat en sluiten aan op wat bewoners nodig hebben. De regels zijn helder en worden goed nageleefd. De woningen zijn eenvoudig maar goed. Geluidsoverlast en energieverlies zijn aangepakt. Er zijn veel kansen om ‘een stapje vooruit’ te maken. Iedere bewoner kan ‘naar draagkracht’ meedoen aan een vitale wijkgemeenschap. Er worden woningen gekocht door mensen die graag in een stabiele volksbuurt wonen.

De Vogelbuurt wordt een wijk om trots op te zijn!

Page 34: eigen wijken wijken niet

34 |

Page 35: eigen wijken wijken niet

| 35

Bewoners over motto 3 #

WIJKAANPAK IS lOON NAAR WERKENDrie jaar geleden zijn we aan het Spreeuwenpark komen wonen. Met z’n zessen (mijn man Henk, ik en 4 kinderen) huren we een bovenwoning op de tweede en derde verdieping. Een mooie ruime woning, maar met een klein balkonnetje. In de zomer gingen we daarom met de kinderen vaak buiten in het park zitten. Stoelen mee, kopje koffie erbij. Echt gezellig hoor. Op een gegeven moment –we waren inmiddels al wat beter bekend met de buurt en hadden meege­holpen met het organiseren van het jaarlijkse Pleinenfeest­ kregen we in buurthuis de Meeuw een formulier in ons handen gedrukt. Of we nog leuke dingen wisten voor onze buurt/ straat. Het stadsdeel en woningbouwcorporaties stelden dan geld beschikbaar om dit initiatief te realiseren. Nou, toen hebben we het idee geopperd om een Buurttuin te maken: een tuin met planten en bloemen, een bankje om op te zitten. Ik heb mijn idee op papier gezet en foto’s van soortgelijke tuinen elders in Amsterdam bijgevoegd. We hebben een bedrag van € 20.000 aangevraagd. En toen is het heel snel gegaan. Binnen een jaar was de tuin klaar! Met hulp van het buurthuis en Buurtbeheer en Eigen Haard was het klusje zo geklaard!

Jolanda Vester vertelt enthousiast en bevlogen over het bewonersinitiatief ‘de Buurttuin’. ‘De tuin is een strook van 30 bij 3 meter, met bloemen en planten achterin en een zitje aan de voorkant. De tuin wordt het hele jaar door gebruikt. De tuin is een ontmoetingsplek voor buurtbewoners, jong en oud, kinderen van de naschoolseopvang zijn ook regelmatig in de tuin te vinden. In de zomer organiseren we er barbeques.

Joyce en Willem zijn pleinbewoners die bijna dagelijks in de tuin te vinden zijn, weer of geen weer. Verschillende andere buurtbewoners komen gezellig bij hen zitten waaronder ook buurtbewoners met een beperking die begeleid worden door stichting Cordaan. Elke woensdag­middag organiseert Joyce een schoon maak ­ prikaktie met de kinderen van het plein. Joyce heeft samen met Inte Klomp voor deze gezamen­lijke schoonmaakaktie ”de Goude Bezem gewonnen Zij accepteren iedereen voor wie ze zijn. Ze maken van de tuin echt een plek waar je welkom en veilig bent. Maar er gelden ook duidelijke regels. Zo moeten bewoners de tuin netjes achterlaten als ze er geweest zijn. Over het algemeen worden de regels netjes opgevolgd.

Jolanda onderhoudt samen met buurtbewoonster Inte Klomp, een verstandelijk beperkte vrouw­ de tuin. ‘Gelukkig is het een onderhoudsvriendelijke tuin, dus kost het me niet erg veel tijd. En Buurtbeheer helpt een handje met het snoeien van bomen en struiken. Maar het zou fijn zijn als meer vrijwilligers zich zouden melden voor het onderhouden van de tuin.

Als het aan Joyce lag zouden nog veel meer bewoners van de Buurttuin gebruik maken. Vooral bewoners die aan de andere kant van het Spreeuwenpark wonen zien we hier nog te weinig. De tuin is een goede plek om je buren te leren kennen en elkaar een beetje in de gaten te houden. Mensen verdwijnen tegenwoordig veel te veel in de anonimiteit. Er is veel eenzaamheid, die eenvoudig te voorkomen of te verhelpen is als je elkaar kent. Een buurt maak je samen!

Page 36: eigen wijken wijken niet

36 |

Wist je dat ….• Eigen Haard 1040 bedrijfspanden verhuurt, waarvan er 145

een sociaal­maatschappelijke invulling hebben?• Eigen Haard in 2009 € 500.000,­ investeert in het stimule­

ren van (het beter huisvesten van) de buurteconomie?• De focus­buurten voor de inzet buurteconomie Transvaal,

Vogelbuurt en Indische buurt zijn? En dat er vanaf 2010 meerdere buurten volgen?

• De afdeling B.O.G. in 2009 wordt versterkt voor ondersteu­ning van de buurteconomie?

• Eigen Haard samenwerkt met gemeente Amsterdam aan preventieve vormen van schuldhulpverlening. Bij een huurachterstand van twee maanden wordt een schuldhulp­verlener ingeschakeld om te verkennen of een schuldhulptraject aangeboden kan worden.

• 80% van ons B.O.G. bezit in Transvaal onder handen hebben genomen: zowel qua uitstraling en invulling maar ook met ‘achter de voordeur’ advies voor ondernemers door het Ondernemershuis?

Page 37: eigen wijken wijken niet

| 37

Motto 4 #

IEDERE BEWONER TElT!

Daarbij houden we altijd in het oog dat onze projecten: ­ initiatieven van kansrijke bewoners

ondersteunen­ zelfredzame bewoners kansrijker maken­ wankele bewoners zelfredzamer maken­ problemen van (multi)probleem huis­

houdens verlichten

Page 38: eigen wijken wijken niet

38 |

Page 39: eigen wijken wijken niet

| 39

Anita (Parscha) over motto 4 #

EEN flINKE STAP IN DE JUISTE RIchTING“De kleuren en patronen van mooie stoffen inspireerden mij altijd al. Ik zie een mooi stofje en daar maak ik dan een ontwerp bij. Het is een uit de hand gelopen hobby!” vertrouwt Anita mij lachend toe. “Al sinds mijn veertiende zit ik achter de naaimachine, maar pas de laatste jaren heb ik er echt mijn werk van gemaakt. In 2007 heb ik min of meer door de omstandigheden gedwongen ‘Parscha’ opgericht. Ik maak kussens voor het hoogwaardige marktsegment. Mijn grootste afnemer is de groothandel”.

Veel tijd om Parscha verder uit te bouwen is er niet, vertelt Anita, want: “Ik ben eigenlijk altijd druk bezig met het maken van kussens. Aan klussen geen gebrek dus. Sinds ik in het pand van Startgoed aan de Atoomweg zit al helemaal niet.

Tot voor kort werkte ik vanuit huis. Vriendinnen (stylistes) hielpen me aan mijn eerste klanten. Maatwerk, vaak welgestelde dames die ieder jaar een ander stofje op hun tuinmeubels willen. De grootste slaapkamer was mijn atelier. Echt handig was het niet. Mijn dochter werd helemaal gek van al die draadjes en balen stof die voortdurend door het huis slingerden.

Maar het was niet eenvoudig om een passende bedrijfsruimte te vinden. De meeste ruimtes waren te duur, ongezellig of onveilig. Ik zag het als vrouw alleen niet zitten om op een afgelegen bedrijventerrein te gaan zitten. Of om heel veel te investeren in een pand. Op een gegeven moment ben ik maar wat rondjes gaan rijden door de buurt en toen kwam ik dit toevallig tegen. Ik heb meteen de telefoon gepakt en gelukkig waren er nog ruimtes vrij.

Er zitten nog zo’n 20 andere kleine ondernemers in dit pand: een bureau voor coaching en training, bloemen en styling, een bedrijfje dat woonacces­soires maakt, een architect, een verhuisbedrijf, een bureau dat werving en selectie doet, een theatercaster, een ontwerper. Veel startende ondernemers, maar niet allemaal. Omdat alle ruimtes van elkaar verschillen –oppervlakte, indelingsmogelijkheden, lichtinval, afmetingen­ zit er voor iedereen wel iets naar zijn/haar smaak bij. Het is heel erg gezellig. Je komt elkaar tegen op de gang, hebt wat aanspraak. En netwerk waar soms wel eens een klus uit voorkomt.

Het is een flexibel concept. Iedere maand kan je de huur opzeggen, waardoor het risico minimaal is. Als je het niet meer kan betalen zit je niet nog een half jaar aan een huurcontract vast. Naast huur betaal je ook servicekosten. Dit is bedoeld om gemeenschappelijke kosten –bijvoorbeeld schoonmaak van gemeenschappelijke ruimtes en de beveiliging­ betaalbaar te houden.

Ik vind het goed dat Eigen Haard dit soort bedrijfsruimtes aanbiedt. Als je het aan de markt over laat dan komen deze voorzieningen er niet. Sinds ik hier een ruimte huur heeft mijn onderne­ming echt een boost gekregen. Thuis had ik toch de neiging andere dingen te gaan doen. Ik ben nu een stuk gedrevener en minder geïsoleerd. Het feit dat je omringd wordt door andere startende ondernemers die er allemaal wat van willen maken, geeft energie. Ik ben happy en content!”

Page 40: eigen wijken wijken niet

40 |

Page 41: eigen wijken wijken niet

| 41

Micha Wijngaarde over motto 4 #

STIMUlEREN vAN ONDERNEMERSchAP

De droom van Micha Wijngaarde, oud directeur van Startgoed Amsterdam, is dat er straks naast iedere Hema een bedrijfsverzamelgebouw staat. In zo’n bedrijfsverzamelgebouw kunnen startende en kleine bedrijven betaalbare kleinschalige bedrijfsruimten huren vanaf 20m2. De kracht van deze formule is dat de ondernemer daarbij niet alleen een ruimte krijgt, maar ook andere voordelen heeft. Zoals korting op verschillende diensten, een opzegtermijn van maar één maand. En hij komt in contact met andere ondernemers binnen het bedrijfsverza­melgebouw. Micha merkt dat de meerderheid van de onderne­mers in het bedrijfsverzamelgebouw uit de wijk zelf komt. Hiermee wordt de wijkeconomie gestimuleerd waardoor de wijk een ‘boost’ krijgt. De samenwerking tussen gemeente Amsterdam, Lingotto Vastgoed en Eigen Haard vindt Micha uniek omdat elk partij meerwaarde biedt vanuit zijn eigen expertise. Eigen Haard zorgt ervoor dat de investeringen in de panden mogelijk zijn, zodat ze er goed uitzien. De ondernemers kunnen al hun aandacht besteden aan het opbouwen van een bloeiende zaak.

Page 42: eigen wijken wijken niet

42 |

Kadertje: Startgoed Amsterdam Startgoed Amsterdam biedt betaal­bare kleinschalige bedrijfsruimten tot zo’n 100 vierkante meter in Amsterdam voor startende en kleine bedrijven. Startgoed verhuurt niet alleen de bedrijfsruimte, maar helpt huurders op weg bij de start van hun bedrijf. Veel van de bedrijfsverzamel­gebouwen van Startgoed Amsterdam staan in stedelijke vernieuwings­gebieden. Zo helpt Startgoed Amsterdam sinds 2005 mee om kleinschalige bedrijvigheid in de stad te houden. Het is een initiatief van de dienst Economische Zaken van de Gemeente Amsterdam, woning­corporatie Eigen Haard en Lingotto Vastgoed BV.

Page 43: eigen wijken wijken niet

| 43

Charles ten Have over motto 4 #

DENKEN vANUIT DE WIJK“Mijn werk is er de laatste jaren alleen maar leuker op geworden”, vertelt Charles ten Have, een van de verhuurmakelaars van de afd. B.O.G. (Bedrijfs Onroerend Goed)  enthousiast. In 2008 heeft Eigen Haard in het kader van de wijkaan­pak afgesproken dat we ons extra inzetten voor het stimuleren van de buurteconomie in met name de achterstandswijken, de z.g.n. Vogelaar­wijken. Sindsdien zijn er allerlei nieuwe initiatieven van de grond gekomen, zoals een ondernemersprijs in de Transvaalbuurt, een recessie­aanpak voor ondernemers die door het huidig slechte economisch klimaat in moeilijkhe­den zijn gekomen, of het eventueel herbestemmen van vastgoed.  De basis was een goede inventarisatie van wat Eigen Haard aan bedrijfsonroerendgoed heeft. Wat is de kwaliteit hiervan, wat betekent het voor ondernemer en onderneming? Vervolgens hebben we goed gekeken naar de buurt, andere bedrijfsruimten en voorzieningen in de omge­ving en hebben we een ambitieniveau geformuleerd. We zijn nu druk bezig deze plannen uit te voeren. Een enorme klus want lang niet alle ondernemers willen of kunnen meewer­ken. Dus proberen we ze op allerlei manieren te ondersteunen en te verleiden. Dat kan zijn hulp van een deskundige om hun financiële adminis­tratie op orde te krijgen of om hun marketing aan te passen of medewerking om formulieren in te vullen om aanspraak op een subsidie te verkrij­gen of een bijdrage in het opknappen van de gevel. Hiervoor werken we samen met het Ondernemershuis, de Kamer van Koophandel en de stadsdelen”. Het kan ook soms betekenen dat als een bedrijf niet levensvatbaar blijkt, we

moeten adviseren om het bedrijf te beëindigen. Volgens Charles zitten er in de zogenaamde achterstandswijken geen ander soort onderne­mers dan in ‘normale’ wijken. “We willen het tekort aan sommige voorzieningen invullen en tevens ondernemers uit de wijk kansen bieden om zelfstandig een zaak te starten en uit te bouwen. Zo hebben ze een voorbeeldfunctie voor anderen uit de buurt. Mensen die soms moeilijk in dienst komen elders, kunnen zo op een eerlijke manier in hun eigen onderhoud voorzien. Maar wel met de kanttekening dat mensen een goed onderne­mingsplan moeten hebben voordat ze bij Eigen Haard een ruimte kunnen huren. Een onderne­ming moet ook op de lange termijn levensvatbaar zijn. Wij hopen dat wij op deze wijze een bescheiden bijdrage leveren aan de groei van de economie van Amsterdam en omgeving. De wijkaanpak dwingt mij vanuit de wijk naar de ondernemer te kijken,” vertelt Charles tenslotte. “Vroeger waren we al blij als een ondernemer zich in een van onze panden wilde vestigen of probeerden we vooral een bedrijfsruimte met een ondernemer gevuld te krijgen. Dat was niet altijd goed. Nu bedenk ik eerst wat een wijk nodig heeft en zoek daar dan een passende ondernemer bij. Soms een enorme uitdaging, maar het is geweldig als je ziet dat de leefbaarheid en de uitstraling van een plein of een winkelstrip verbetert!”

Page 44: eigen wijken wijken niet

44 |

Page 45: eigen wijken wijken niet

| 45

EIGEN ISEEN ThUIS

vOORIEDEREEN

Page 46: eigen wijken wijken niet

46 |

Wist je dat… • Het aantal zwangerschappen van jonge moeders (tot

23 jaar) in Amsterdam vier keer hoger is dan in de rest van Nederland.

• Het aantal tienerzwangerschappen gestaag afneemt• De gemeente Amsterdam van jongeren tussen de 15 en

23 jaar verwacht dat ze bezig zijn een diploma te halen, al aan het werk zijn of werken en leren combineren, maar dat de werkelijkheid soms anders is.

• Investeren in jonge ouders betekent vooral investeren in een goede start voor het kind. En dat betekent weer investeren in de toekomst.

• Eigen Haard jaarlijks 14 uitstroomwoningen toewijst aan mensen in opvangcentra.

• Eigen Haard in 2009 42 woningen vrij heeft gemaakt voor jonge moeders en meerzorgclienten van het Leger des Heils.

• Eigen Haard haar kansrijke en zelfredzame bewoners stimuleert, bijvoorbeeld door hen in te zetten bij diensten voor mensen met minder kansen?

Page 47: eigen wijken wijken niet

| 47

Tienermoeders over motto 4 #

vAN lEvENSBElANG‘Mijn naam is Manoushka. Ik ben 21 jaar oud en mijn zoontje Jerayson is 1 jaar. Ik ben in Suri­name geboren. Toen ik 10 jaar was ben ik naar Nederland gekomen. Mijn moeder bleef in Suriname wonen. Mijn vader had hier allerlei problemen –verslaving, schulden­ en in 2006 zijn we ons huis uit gezet. Hij leeft nog steeds op straat. Ik was 16 jaar en dakloos. Ik ben gaan zwerven, kon een tijdje bij familie wonen in Leiden. Het was niet makkelijk, want ik moest elke keer op en neer naar school. Uiteindelijk kon ik daar niet blijven wonen. Als je bij familie woont krijg je de spanningen daar in huis er ook nog eens bij. En ik had ook geen geld om iets bij te dragen aan het huishoudpotje.

Ja, studiefinanciering van €75 per maand, omdat ik officieel nog thuiswonend was. Gelukkig kon ik bij mijn vriend terecht. Van hem ben ik ook zwanger geworden, hoewel ik wel voorbehoed­middelen gebruikte. Omdat ik al een keer een abortus had gehad wilde ik het kindje nu graag houden. Met mijn vriend ging het ook niet echt lekker. We maakten veel ruzie. Ik wilde liever niet meer bij hem wonen. Maar ik had geen keus, want waar kon ik anders naartoe?

Ik deed alles voor hem omdat ik bang was dat hij me uit huis zou zetten. De woningbouw wilde me geen eigen huis geven. Ik had ook schulden. Uiteindelijk ben ik via bureau Jeugdzorg en het FIOM doorverwezen naar hier, het opvanghuis voor jonge moeders Alexandria.

Refelinia (20 jaar) heeft een vergelijkbaar verhaal. “Mijn ouders zijn gescheiden. Mijn moeder kreeg een relatie met een drugsverslaafde. Wij konden niet samen leven. Toen heeft ze voor hem gekozen en ben ik uit huis geplaatst. Pleegezin­nen, zwerven, couchsurfing, onderhuur... Eigenlijk kan ik op niemand terugvallen. Mijn vader woont in Egypte en mijn Nederlandse familie bemoeit

zich niet met mij. Gelukkig heb ik wel een lieve vriend, van wie ik ook zwanger ben geraakt. Maar ik wil niet met hem samenwonen. Ik wil niet afhankelijk zijn van iemand. Eerst wil ik mijn eigen doelen bereiken: een huis en een diploma”.

Sinds een paar maanden wonen Manoushka en Refelinia in Alexandrië, een opvanghuis voor jonge moeders. Daar wonen ze met 25 andere meiden. Naast een gemeenschappelijke keuken hebben ze een kamer voor zichzelf. Deze kamer is woonkamer, slaapkamer en babykamer tegelijk.”

Manoushka vult aan: “Nu ik eindelijk een plek voor mezelf heb, kan ik weer naar de toekomst kijken. Ik hoop binnenkort samen met 3 andere meiden in een begeleid kamer project in Amsterdam Zuid Oost te wonen. Een eigen huis zit er voorlopig niet in. Ook al heb je een kind, je komt toch op de wachtlijst.”

Het ideale huis van Refelinia is een huis in een kindvriendelijke buurt, met een eigen slaapkamer en een kamer voor haar kindje. ‘Maar veel eisen heb ik niet. Ik wil gewoon een eigen plekje, een eigen sleutel en niemand die zegt dat ze het van je zullen afnemen. Een veilige haven voor mijn kindje, waar ik beslis over mijn eigen leven’.

Manoushka volgt nu een opleiding voor boekhoudkundig medewerker. ‘Ik ben goed met cijfers. Als ik naar school ga, gaat mijn kindje naar gastouders. Ik wil graag een goed voorbeeld zijn voor mijn zoontje. Aan hem kunnen vertellen dat ik voor ons geknokt heb’.

Over een ding zijn de meiden het eens: ‘We geven niet op! Want als je opgeeft ben je afhankelijk van anderen, terwijl we dat niet willen. Op een dag komen we eruit, als we er maar voor werken’.

Page 48: eigen wijken wijken niet

48 |

Alexandria: opvanghuis voor jonge moeders Alexandria is een opvanghuis voor 25 jonge moeders. Ze zijn tussen de 18 en 23 jaar. Meiden jonger dan 18 komen bij Spirit of Altra terecht.

De meiden worden minimaal 6 maanden opgevangen in Alexandria. Dat is meestal te kort. Hun verblijf kan verlengd worden tot ± 1 jaar. Na dit jaar stromen ze uit naar een begeleid wonen project, satelietwoningen of zelfstandige woonruimte. Dat hangt ervan af of ze hun doelen hebben bereikt. De Uitstroomtafel Maatschappelijke Opvang (UMO) beslist over waar de meiden terecht komen.Er zijn afspraken gemaakt met corporaties in Amsterdam dat jonge moeders –als ze in aanmerking komen voor zelfstandige woonruimte­ voorrang krijgen op andere wachtenden. Cliënten mogen de woning –mits hij passend is­ niet weigeren.

Page 49: eigen wijken wijken niet

| 49

Projectleider Wonen Zorg Welzijn over motto 4 #

IEDEREEN EEN DAK BOvEN zIJN hOOfD“Helaas is maatschappelijke opvang nog steeds een Not In My Backyard Problem” vertelt Patricia Bergwijn, projectleider Wonen Zorg Welzijn van Eigen Haard. “Zowel voor de samenleving als voor veel organisaties! Het opvangen van mensen aan de onderkant van de samenleving –dak­ en thuislozen, jonge moeders, drugsver­slaafden­ levert volgens velen weinig op en kost alleen maar geld. Buurtbewoners zijn bang voor overlast. En onbekend maakt onbemind. Het maatschappelijke rendement dat het opvangen en begeleiden van deze mensen naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid kan hebben, wordt gemakshalve vergeten. Het betekent dat we vaak hard moeten knokken voor de huisves­ting van deze groepen.

Woningbouwcorporaties hebben als taak mensen met een laag inkomen te huisvesten. Hier zitten gelukkig veel mensen bij die het net wel redden. Maar de groep bewoners die het net niet redt, neemt toe, zeker in deze tijd. Een dak boven je hoofd is net als voedsel en kleding een basisbe­hoefte. Als één van deze drie ontbreekt, kun je niet verder met je leven.

Onze opgave is de laatste jaren zwaarder geworden. Steeds meer maatschappelijke organisaties doen een beroep op ons. Eigen Haard heeft zich echt moeten bezinnen op haar maatschappelijke opgave en haar verantwoorde­lijkheden. Wat doen we wel en wat doen we niet? Hoeveel verstand hebben we eigenlijk van (het oplossen van) maatschappelijke problemen? Omdat een woningcorporatie vooral verstand heeft van het huisvesten van mensen, ligt het antwoord voor de maatschappelijke opvang in

samenwerking. Bijvoorbeeld met partijen als HVO­Querido (maatschappelijk opvang), Leger des Heils (maatschappelijke opvang), Altra ( jeugdzorg), DZS (Dienst Zorg en Samenleving), diverse stadsdelen. Zij dragen zorg voor de begeleiding van dak­ en thuislozen, het beheer van de woonruimten en de financiering daarvan.

Samenwerken levert mooie dingen op, maar kan ook zeer frustrerend zijn. Hoe meer partijen om de tafel, hoe ingewikkelder en trager het proces kan zijn. Hoe moeilijker het bijvoorbeeld is om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, belangen op elkaar af te stemmen, elkaars ‘taal’ te spreken, afspraken te maken en je daar vervolgens aan te houden. Tijd is binnen veel van mijn projecten een schaars en kostbaar goed. Zo realiseren partijen zich niet altijd hoeveel tijd het kost om woningen vrij te maken. Of dat elke vertraging in een project (extra) leegstand veroorzaakt en ons dus geld kost.

Maar geen succes zonder uitdaging. Ik zet me graag in voor de maatschappelijke opvang, voor de mensen aan de onderkant van de samenle­ving, mensen die om wat voor reden dan ook één of meerdere malen de boot hebben gemist. Het zijn zonder twijfel deze mensen die het het hardst nodig hebben! Een van de doelen van iedere Wijkaanpak zou daarom ook moeten zijn dat niemand meer op straat hoeft te leven. Wil je structurele en duurzame oplossingen voor een wijk of een wijk vita(a)l(er) maken, dan zul je er samen eerst voor moeten zorgen dat de basisbe­hoeften van de bewoners in de wijk in orde zijn. Dat betekent: naast voedsel en kleding iedereen een dak boven zijn hoofd!’

Page 50: eigen wijken wijken niet

50 |

Wist je dat… • Eigen Haard zich inzet voor een betere

toekomst van haar huurders• Hoeveel samenwerkingspartners heeft

EH?• Wie zijn dat?• Dat Stichting Dock, opvang dak­ en

thuislozen, begeleiding overlastgevers (bijvoorbeeld HVO Querido), de buurtpolitie en buurtregisseurs, scholen (ook ROC’s), medewerkers van de Stadsdelen en vrijwilligersorganisa­ties als Present, Eigen Kracht en Beter buren partners zijn?

• Dat Eigen Haard samenwerkt met heel veel ondernemers?

Page 51: eigen wijken wijken niet

| 51

Motto 5 #

SAMEN MET vER-ANTWOORDElIJKE (WIJK)PARTNERS BEREIKEN WE MEER DAN AllEEN!

In de planvorming en de uitvoering wer­ken we samen met bewoners, onderne­mers en professionals van organisaties bij het realiseren van vitale wijken. We spreken hen aan op hun eigen verantwoordelijkheid.

Page 52: eigen wijken wijken niet

52 |

Page 53: eigen wijken wijken niet

| 53

Stichting Present Amsterdam over motto 5 #

hET MES SNIJDT AAN TWEE KANTEN

‘We willen een brug slaan tussen mensen die mensen willen helpen en mensen die hulp nodig hebben, zowel groepen als individuen’ vertelt Carlo de Waal, initiatiefnemer van Stichting Present Amsterdam. “In 2003 heb ik in het kader van mijn studie een enquête gehouden onder jonge Amsterdammers. Hieruit bleek van veel jonge mensen graag iets voor een ander willen doen. Maar dan geen vrijwilligerswerk waar je voor langere tijd aan vast zit. Wel was er veel interesse voor kortlopende en helder afgeka­derde klussen. Toen heb ik besloten –samen met een paar anderen­ in Amsterdam met Stichting Present te starten. En met veel succes, want inmiddels faciliteren we zo’n110 initiatieven per jaar. Het aanbod van hulp overstijgt de vraag naar hulp. We werken met een team van 6 vrijwilligers en 2 betaalde (parttime) krachten en een jaarlijks budget van € 60.000 per jaar. Deze gelden worden bijeengebracht door woningcor­poraties, vermogensfondsen en door subsidie van de gemeente Amsterdam.

Veel voorkomende klussen die we uitvoeren, zijn het schilderen van een huiskamer, het begeleiden van uitstapjes, of het organiseren van een klaverjasmiddag in een bejaardenhuis. Uniek aan

onze aanpak is dat de hulpbieder aangeeft wat hij/zij voor een ander wil betekenen. Hier zoeken we dan vervolgens een hulpvrager bij.

Onze hulp is aanvullend op bestaande zorg. Omdat onze hulpbieders geen langdurige contacten aangaan met hulpbieders, zijn ze voor structurele zorg toch aangewezen op andere zorgpartijen. Wij bieden een extraatje.

Carlo waardeert de samenwerking met Eigen Haard heel erg. Eigen Haard levert regelmatig hulpvragers aan. Ze komen toch al bij hulpbehoe­vende mensen achter de voordeur. Ook bij mensen die nog niet in beeld zijn van reguliere zorgaanbieders. In april 2008 hebben we een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Medewerkers van Eigen Haard zijn toen zelf ook de wijk ingetrokken om zwerfafval op te ruimen.

Corporaties hebben goede banden met het stadsdeel, en zijn fijne samenwerkingspartners, omdat ze korte lijntjes hebben en snel kunnen schakelen. Samen kunnen we heel veel teweeg brengen!

Page 54: eigen wijken wijken niet

54 |

Stichting Present Amsterdam Stichting Present is een landelijk opererende stichting, met de missie een brug te slaan tussen mensen die hulp willen geven en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Stichting Present daagt bestaande en nog te vormen groepen uit om zich een dag lang in te zetten ten dienste van mensen die daar ook daadwerkelijk mee geholpen zijn. Eigen Haard was de eerste corporatie waar Stichting Present een samenwerking mee aan ging. Eigen Haard verwijst hulpvragers regelmatig door naar Stichting Present.

Page 55: eigen wijken wijken niet

| 55

Stichting Present Amsterdam over motto 5 #

SAMENWERKEN lOONT

‘Goede vrienden kies je zorgvuldig en moet je koesteren …zei mijn oma altijd. Dat advies probeer ik ook in mijn werk ter harte te nemen’. Aan het woord is Mareike Naumann, in de afgelopen paar jaren actief als Woonspecialist bij Eigen Haard. Een van haar taken is het onderhouden van contacten met organisaties die opkomen voor de belangen van zogenaamde ‘bijzondere doelgroe­pen’ (bijvoorbeeld asielzoekers, tienermoeders of daklozen). ‘Het huisvesten van deze groepen is een belangrijke kerntaak van corporaties vertelt Mareike verder. In de loop van de jaren heeft Eigen Haard met een aantal organisaties een goede en stabiele samenwerking opgebouwd. Het vertrouwen dat hierdoor ia ontstaan is de basis voor meer flexibiliteit en innovatief denken en in zekere zin ook risicobereidheid Je weet wat je aan elkaar hebt en kent elkaars verwachtingen

Het aantal verzoeken tot samenwerking is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Dat is één van de gevolgen van de Wijkaanpak! Eigen Haard heeft er een aantal taken bij gekregen en organisaties weten ons te vinden. Ik stel mezelf en collega’s regelmatig de vraag met welke doelgroepen en/of aan welke maatschappelijke vraagstukken Eigen Haard zich wil verbinden.

Hierin zullen duidelijke keuzes moeten makenKiezen voor verbreding of verdieping? Mareike vindt het een lastige vraag. ‘Natuurlijk zijn er veel groepen bewoners die onze aandacht en zorg kunnen gebruiken. Maar uitbreiding mag niet betekenen dat doelgroepen die we altijd al bediend hebben in de verdrukking dreigen te komen. Goede afstemming en samenwerking met gemeente en welzijns­ en zorginstellingen is cruciaal.. Afspraken die we hebben gemaakt moeten we nakomen. Op andere plekken moeten we ook nee durven zeggen, geen verwachtingen wekken die we niet waar kunnen maken. Wanneer je als organisatie weet wat je wilt kun je dat goed onderbouwen.

Ze juicht een verdieping in de samenwerking met partners, zoals Jeugdzorg, onderwijsinstellin­gen, het crisisteam, de GGD toe. ‘Corporaties hebben een belangrijke signalerende functie. In de samenwerking tussen de corporaties en de meldpunten Zorg en overlast bijvoorbeeld valt echt nog veel te winnen. Vluchtige contacten en relaties leveren op de langere termijn weinig op. Je moet in elkaar blijven investeren. “Net als in die goede, zorgvuldig gekozen vriend… “ daar is Mareike van overtuigd.

Page 56: eigen wijken wijken niet

56 |

Wist je dat… • Eigen Haard talloze organisaties

ondersteunt die zich inzetten voor mensen in de problemen

• Er ook een gratis variant van Marktplaats is, namelijk: www.allesgratisafhalen.nl

• Zoek je iets dichter bij huis? Kijk dan op www.noppes.nl, een digitaal netwerk van ruildiensten in Amsterdam

Page 57: eigen wijken wijken niet

| 57

Motto 6 #

GRATIS hElPT NIET!

We vragen altijd om een bijdrage: een investering in uren en/of geld. Alleen dan is het project echt van bewoners, ondernemers en professionele wijk­partners zelf.

Page 58: eigen wijken wijken niet

58 |

Het Leefkringhuis: belangrijke voorziening in de buurt! Het Leefkringhuis is een onafhankelijke, laagdrem­pelige voorziening, die dag en nacht open staat voor bewoners van Amsterdam Noord met problemen. Het Leefkringhuis werd 25 jaar geleden opgericht door buurtbewoners. Wekelijks kloppen 100 mensen voor hulp aan bij het Leefkringhuis. 8 betaalde krachten en 22 vrijwilligers zetten zich dag en nacht in voor de bewoners: een logeerhuis voor kinderen, een voedselbank, (24 uurs) ambu­lante hulp en (hulp bij) budgettering. Eigen Haard is al 25 jaar als verhuurder betrokken bij het Leefkringhuis.

Page 59: eigen wijken wijken niet

| 59

Het Leefkringhuis over motto 6 #

WIJKAANPAK IS lOON NAAR WERKEN“Ik ben opgegroeid in de Vogelbuurt”, vertelt Hasnae Amrani Akdi, medewerkster bij het Leefkringhuis. “Het is een multiculturele wijk, waar de meeste bewoners rond moeten komen van een minimum inkomen. Omdat iedereen in hetzelfde schuitje zit is de saamhorigheid groot. Hoewel je je met een minimum inkomen geen luxe kan veroorloven, is het wel voldoende om rond te komen. Veel mensen die hier langs komen hebben schulden. Sommige mannen zijn verslaafd aan gokken, drugs of drank en dan raken ze van de regen in de drup. De huur wordt niet betaald, gas en water worden afgesloten, mensen dreigen op straat te worden gezet. Niet alleen de mannen die de problemen veroorzaken, maar ook hun vrouwen en kinderen. Problemen die we ook vaak zien zijn mishandeling en verwaarlozing van vrouwen en kinderen. Daarom hebben we ook een opvanghuis voor kinderen. 10 plekken in de buurt die eigenlijk altijd bezet zijn.

Vrouwen met mannen met problemen proberen we zelfstandiger te maken en een eigen leven op te laten bouwen. Zodat ze zichzelf en hun kinderen kunnen helpen. We proberen de vrouwen te leren de problemen hanteerbaar te maken en we praten ook met de mannen.Een opvanghuis voor vrouwen komt er waar­schijnlijk ook, maar daar kan ik niet te veel over zeggen. De locatie moet geheim blijven in verband met de veiligheid van de vrouwen.

Toch hangen mensen niet graag hun vuile was buiten. Het Leefkringhuis is echt een plek waar ze in vertrouwen hun problemen kunnen delen en meestal ook geholpen kunnen worden. We

hebben dit vertrouwen echt moeten verdienen. Omdat we al 25 jaar goed werk doen en mensen meestal ook snel kunnen helpen met ‘alledaagse’ problemen. We hebben geen wachtlijsten of ingewikkelde intakes. Als mensen hier komen die een week niet hebben gegeten, dan moet je meteen actie ondernemen. De meeste problemen zijn urgent en vragen om een snelle interventie.

Bewoners melden zich met hun problemen bij ons maar we zijn afhankelijk van andere organisaties om problemen op te lossen. Gelukkig hebben we goede contacten met politie, pastoraal werk, de GGD, huisarts en scholen.

In januari is de Voedselbank in de Adelaarsweg geopend. We hadden een tweede locatie nodig omdat steeds meer mensen zich bij ons melden. We helpen nu zo’n 180 huishoudens en elke week krijgen we 20 nieuwe aanmeldingen. Dan zie je dat mensen echt niet veel te besteden hebben. Mensen komen te voet –uit heel Amsterdam Noord­ omdat ze geen geld hebben voor de bus. Hoewel we pas om 15.30 beginnen met uitdelen staat er om 14.00 uur al een lange rij.Hoewel mijn werk niet altijd gemakkelijk is krijg ik veel voldoening uit mijn werk. Omdat ik de weg weet, kan ik meestal dingen snel voor mensen oplossen. De betekenis van mijn werk is groot voor de mensen die voor hulp aankloppen bij het Leefkringhuis. Onze panden huren we van Eigen Haard. Tegen een lage huur, want we hebben niet veel geld te besteden. We zijn afhankelijk van subsidies en giften. Eigen Haard is meestal ook bereid met ons mee te denken om uitzettingen te voorkomen. De laatste uitzetting is al een tijd geleden, gelukkig.

Page 60: eigen wijken wijken niet

60 |

De Koningsvrouwen van LandlustIn Bos en Lommer startte Eigen Haard in 2008 met een bijzonder renovatieproject, genoemd De Koningsvrouwen van Landlust. In totaal worden 243 portiekwoningen gerenoveerd. Een groot aantal van de (kleine) woningen worden ingrijpend gereno­veerd en samengevoegd. Eigen Haard werkt zoveel mogelijk samen met bewoners ( jong en oud) en wijkorganisaties. De samenwerking met de Narcis Quiridoschool leverde een mooi woonproject op. Leerlingen ontwierpen hun droomhuis. De inbreng van de leerlingen is daar waar mogelijk door architecten verwerkt in de definitieve plattegronden.

Page 61: eigen wijken wijken niet

| 61

De participatiemedewerksters over motto 6 #

IEDEREEN TElT! “Toen we van start gingen met het renovatieproject Koningsvrouwen van Landlust, was ons uitgangs­punt: Deze renovatie wordt een gezamenlijke reis van Eigen Haard en de bewoners van de Charlotte de Bourbonstraat!. Dat betekent dat we samen gaan ontdekken wat de juiste aanpak is. En daarbij: iedereen telt, niemand mag aan de zijlijn blijven staan. We gaan het project zo organiseren dat er maximaal door bewoners geparticipeerd kan worden”. Reiny van Twillert –Participatiemedewerkster­ zit tegenover me en vertelt met het enthousiasme waar ze inmiddels om bekend staat binnen en buiten Eigen Haard, waarom Koningsvrouwen zo’n mooi project is. Haar betrokkenheid werkt aanstekelijk. Ik kan me voorstellen dat ze hiermee het vertouwen van bewoners heeft weten te winnen.

Ze gaat verder: ‘Voordat we aan het project begonnen, had ik me al heel goed verdiept in de mensen die in de Charlotte de Bourbonstraat wonen. Ik heb een band opgebouwd met de bewonerscommissie en veel sleutelfiguren en het hele buurtnetwerk, want ik loop al flink wat jaartjes mee als participatiemedewerkster. Samen hebben we vastgesteld dat er iets moest gebeuren, er waren veel klachten. Het project start dan ook vanuit het verzoek van de bewoners. Wij willen ook vanuit de bewoners werken.

Maar om nog meer te weten te komen, ben ik gaan praten met andere medewerkers van Eigen Haard zoals de mensen van bewonerszaken en de wijkbeheerders. Via de bewonerscommissie ben ik het gesprek aangegaan met sleutelfiguren uit de buurt en heb ik me aan de hand van demografische gegevens echt een beeld proberen te vormen van de mensen achter de voordeur. Ik had als het ware –voordat we met het project naar buiten traden­ de sociale structuur van de straat in mijn hoofd. Al die aandacht gaf de mensen het vertrouwen dat we niet alleen iets kwamen halen maar ook iets kwamen brengen. Op die relatie, die vertrouwens­band heb ik meerdere malen kunnen terugvallen als er problemen waren die we samen moesten zien op te lossen’.

‘Ook ga ik nooit onvoorbereid naar een vergade­ring. Ik probeer van te voren alvast een oplossing te verzinnen, zodat ik niet met lege handen op een vergadering kom. Ik zorg er ook voor dat ze altijd iets nieuws te horen krijgen, dat de bijeenkomsten leuk en gezellig zijn. Dat bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Tsja, ook bewoners zijn net mensen –zegt ze met een glimlach. Al dat meedenken en meedoen kost vrije tijd en dan willen ze er ook iets voor terug. Ik verplaats me in de bewoners, probeer ze te kennen en zo veel mogelijk aan te sluiten bij hun belangen’.

Reiny heeft met deze aanpak veel bewoners –jong en oud, allochtoon en autochtoon, mannen en vrouwen­ weten te mobiliseren. Ze bewandelde hiervoor orthodoxe maar ook onorthodoxe wegen. De oprichting en het functioneren van de Vrouwenraad is hiervan een mooi voorbeeld. ‘Voor de officiële renovatieraad hadden zich alleen maar mannen opgegeven. Om praktische en religieuze redenen sloten zich hier geen vrouwen bij aan. Toen hebben we heel pragmatisch gezegd: we vinden het belangrijk dat iedereen meedoet, dus richten we een schaduw renovatieraad op waar alleen vrouwen inzitten. We komen overdag samen ,vrouwen mogen hun kinderen meenemen, hoeven ook niet altijd te komen. Ze ons raad gegeven over belangrijke zaken zoals de indeling van de woningen, de inrichting van de keuken en energiebesparende maatregelen. Waardevolle informatie, die echt meerwaarde heeft gehad!’

Reiny hoopt dat al de participatie van bijvoorbeeld deze allochtone vrouwen een springplank kan zijn voor meer participatie aan de samenleving.’Ik zie dat vrouwen meer zelfvertrouwen krijgen, dat ze ook in andere werkgroepjes zitting nemen’. Heeft ze nog een gouden tip? ‘Het belangrijkste is denk ik dat je je beseft dat achter alle voordeuren een verhaal schuil gaat en dat geen mensen hetzelfde is. Door consequent te kiezen voor een persoonlijke benadering, creëer je uiteindelijk een basis voor gezamenlijkheid, hoe tegenstrijdig dit op het eerste gezicht ook lijkt!’

Page 62: eigen wijken wijken niet

62 |

Wist je dat…Je beter één vogel in de hand kunt hebben dan tien in de lucht?

Page 63: eigen wijken wijken niet

| 63

motto 7 #

lIEvER EEN PAAR PROJEcTEN GOED, DAN TE vEEl PROJEcTEN OP hAlvE KRAchT!

We durven keuzes te maken en leveren geen half werk. Als we ons ergens aan verbinden, dan doen we dat voor de langere termijn en met maximale inzet. We koppelen regelmatig terug.

Page 64: eigen wijken wijken niet

64 |

Page 65: eigen wijken wijken niet

| 65

De handwerkjuf over motto 7 #

KINDEREN DOEN MEE!“De hele school hing vol met tekeningen, gedich­ten, collages, raps en maquettes van huizen’ vertelt Marion Pijl enthousiast. Ze is handwerkjuf op de Narcis Quiridoschool. ‘Een aantal kinderen van groep 7 heeft zelfs een film gemaakt!’ Alle kinderen deden mee. Het centrale thema was ‘Hoe willen jullie wonen?’. Hoewel geen tekening hetzelfde was, waren er ook wel overeenkomsten. ‘Zo waren de nieuwste technische snufjes (een flatscreen, de WII) erg populair bij de kinderen. Er was veel ruimte om te spelen, zowel binnen als buiten. Opvallend genoeg leek de (inrichting van) de eigen slaapkamer niet erg belangrijk. Marion heeft hier wel een verklaring voor. ‘Veel kinderen die hier op school zitten hebben geen eigen slaapka­mer. De huizen in deze buurt zijn klein en de gezinnen groot. Veel kinderen slapen met broertjes en zusjes op een kamer of bij hun ouders. Som­mige kinderen slapen bij hun ouders in bed.

Sommige van de opdrachten waren best moeilijk voor de kinderen om uit te voeren. Plattegronden maken vraagt ruimtelijk inzicht. Je moet verban­den leggen, gevoel hebben voor verhoudingen. Dat was niet altijd even makkelijk. Maar wel een goed oefening. Kinderen hebben er ook echt iets van opgestoken.

“Dat was voor ons ook een belangrijke reden om mee te doen”, vult directrice Ellen de Gast aan. Wonen is voor alle kinderen een herkenbaar thema, want iedereen woont. Op een dag kwam Reiny Twillert van Eigen Haard bij ons op bezoek met de vraag of we mee wilden doen met het project. We hebben er niet lang over hoeven nadenken. Het project heeft er ook toe geleid dat ons contact met de ouders van de kinderen verbeterd is. We mochten echt bij de mensen thuis komen, terwijl ouders hierin meestal een stuk terughoudender zijn. Sommige ouders zijn ook gefilmd, terwijl normaal gesproken het maken van een foto al lastig is.

We hebben meer begrip gekregen voor de kinderen, nu je gezien hebt hoe de thuissituatie van sommige kinderen is. Veel kinderen hebben geen eigen kamer of een rustige plek waar ze zich terug kunnen trekken of alleen bezig kunnen zijn. In de meeste slaapkamers staat alleen maar een bed. Er is eenvoudigweg geen ruimte voor een bureau of een speelhoek. Terwijl het voor de persoonlijke ontwikkeling van kinderen belangrijk is een plek te hebben waar je jezelf kan zijn en de dingen kan doen die jij wilt. Dat je niet altijd maar rekening hoeft te houden met de ander of geprikkeld wordt door de omgeving. Gebrek aan ruimte levert stress op­ ook bij ouders. Het huis moet altijd netjes zijn, want anders wordt je met 6 mensen op 80m2 helemaal gek. Veel kinderen gaan graag naar school, omdat het op school rustiger is dan thuis. En er is geen plek om vriendjes en vriendinnetjes te ontvangen. Soms hebben ze geen andere keuze dan op straat te spelen.

Het project is nu afgesloten. Al met al heeft het project de kinderen goed voorbereid op wat komen gaat: verhuizingen, renovatie. De meeste van onze kinderen zullen ermee te maken krijgen.

Zowel Marion als Ellen zijn te spreken over de samenwerking met de architect en met Eigen Haard. We zijn zeker niet aan ons lot overgelaten. We voelen ons echt serieus genomen. De kinderen hebben zich enorm ingezet en hebben er heel wat voor terug gekregen. Pas over 10 jaar kunnen we zeggen of het project ook op de lange termijn iets heeft opgeleverd. Misschien heeft het een van de leerlingen wel geïnspireerd om architect te worden! Maar als we naar de korte termijn kijken denk ik dat alle partijen beter geworden zijn van dit initiatief!

Page 66: eigen wijken wijken niet

66 |

JE MOET ER vOl vOORKUNNENGAAN

Page 67: eigen wijken wijken niet

| 67

De projectleider Wonen Zorg Welzijn over motto 7 #

KIEzEN BETEKENT cONcREET WORDEN EN vOlhOUDEN!

‘Liever een paar projecten goed, dan te veel projecten op halve kracht: We durven keuzes te maken en leveren geen half werk. Als we ons ergens aan verbinden, dan doen we dat voor de langere termijn en met maximale inzet. We koppelen regelmatig terug’.

De laatste van de zeven motto’s, die de visie van Eigen Haard op de Wijkaanpak uitdragen. Ik vraag Elmy Everaert, projectleider Wonen Zorg Welzijn bij Eigen Haard te reageren op de sleutel­woorden uit dit motto. Wat is er nodig om keuzes te maken? Wat is het verschil tussen heel en half werk? Hoe koppel je terug?Hieronder haar reactie.

“Keuzes maken: Keuzes maken vraagt lef, staan voor de zaak. Vaak is besluiteloosheid het gevolg van een gebrekkig inzicht in de gevolgen van de keuzes. Dan durf je niet meer. Er is veel lef nodig om je ongeacht de gevolgen en de uitkomsten te committeren aan een project. Als we bijvoorbeeld bewonersinitiatieven willen ondersteunen dan

moet je niet van te voren al beperkingen gaan opleggen. Als je echt dingen wil veranderen, kun je belangen en visies niet duidelijk genoeg benoemen”

Geen half werk: Alle afdelingen binnen Eigen Haard die betrokken zijn bij de Wijkaanpak hebben een kracht en een zwakte. De kracht van bijvoorbeeld de afdeling Strategie is dat ze mooie plannen en visies kunnen maken, maar geen lijntjes hebben met bewoners. De afdeling Leefbaarheid en Participatie kent de wijken, maar heeft vaak geen inzicht in ‘hogere belangen en doelen’. Kortom, om geen half werk te leveren hebben de verschillende afdelingen elkaar nodig. Niet alleen intern is samenwerken een voorwaarde voor een goede Wijkaanpak. Ook goede samen­werking met onze wijkpartners is cruciaal. Dat vereist ook een duidelijk mandaat voor de mensen die werken aan een “wijkaanpak­project”. Wat zijn de randvoorwaarden, wat is het budget? Dan hoef je projecten ook niet meer bij allerlei

Page 68: eigen wijken wijken niet

68 |

Page 69: eigen wijken wijken niet

| 69

verschillende afdelingen neer te leggen. Geen half werk leveren is ook: doen wat je belooft en je verdiepen in de wijk”.

Verbinden: Je ergens aan verbinden is lang niet altijd leuk. Net als in een relatie kent ieder project zijn ups en zijn downs. Trouw blijven kan alleen maar als je ergens echt in gelooft, als een project vanuit je tenen komt. Mensen moeten zich afvragen waar ze in geloven, wat hun visie is op mens en maatschappij. Daar haal je namelijk ook je legitimatie vandaan voor wat je doet. En vervolgens moet je het gesprek hierover niet uit de weg gaan. Toets je idealen en overtuigingen aan de praktijk en durf van koers te veranderen als het nodig blijkt.

Langere termijn: We kunnen het beter hebben over een realistische termijn in plaats van lange termijn. Het ene project heeft nou eenmaal meer ausdauer nodig dan de andere. Wijkaanpak projecten zijn vaak complexe projecten, die veel tijd kosten voordat er resultaten te zien zijn. Dus bewust kiezen, volhouden en doordouwen!

Maximale inzet: Aan inzet ontbreekt het nooit iemand. Overal om me heen zie ik mensen die zich met hart en ziel inzetten voor betere, vitalere, leefbare wijken. Maar wat is beter, vitaler en leefbaarder in de praktijk? Hoe vertalen we

deze abstracte begrippen in concrete projecten, oplossingen en doelen? Gelukkig staat dit boekje vol met inspirerende voorbeelden voor hoe het kan, dat het kan! Voorwaarde is dat je met elkaar het gesprek aangaat en afspraken maakt over het praktische uitvoeringsniveau. Dat is soms best spannend, want je kunt er achter komen dat je botsende belangen hebt. Toch is het nodig om tot uitvoerbare ideeën te komen.

Terugkoppelen: Terugkoppelen doe je door te communiceren: over wat je doet, waarom je doet wat je doet. Bij iedere stap die je neemt, open en eerlijk. Aan bewoners, stakeholders, directies. Een voorwaarde voor het slagen van ieder project is dat je draagvlak hebt bij de direct betrokkenen. Communicatie moet twee richtingsverkeer zijn. Dus niet alleen zenden, maar ook luisteren en echt iets met het commentaar te doen.

Wijkaanpak is hard werken, maar ook heel erg leuk! Uiteindelijk ben je bezig met meer dan stenen stapelen alleen. Ik zie dat mijn projecten mensen raken, dat mensen veranderen en anders in hun organisatie, woning en wijk zitten. Als projectleider toch de ultieme beloning!

Page 70: eigen wijken wijken niet

70 |

IEDEREENlEvERTzIJN EIGENBIJDRAGE

Page 71: eigen wijken wijken niet

| 71

Tot slot #

DOET U MEE?

Een boekje vol inspirerende verhalen van gedreven mensen: bewoners, wijkprofes­sionals en medewerkers van Eigen Haard. Het ‘Hoe van de Eigen Haard Wijkaan­pak’ laat zien dat Wijkaanpak geen ab­stract begrip is, maar een werkwoord. Dat Wijkaanpak vraagt om zien en doen, om gedragen ambities en daadkracht.

Page 72: eigen wijken wijken niet

72 |

Page 73: eigen wijken wijken niet

| 73

De Eigen Haard Wijkaanpak samengevat in zeven motto’s. “Wat moet ik ermee” vraagt u zich af?” De verhalen laten zien dat projecten volgens de Wijkaanpak kansrijk zijn en kunnen slagen. Een motto is niet meer dan een uitgangspunt, een goed voornemen dat pas vorm en kleur krijgt in de analyse van een probleem en in de uitvoering.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Van uitgangspunt 7 motto’s

Alle wijken schoon, heel en veilig!

Overlast pakken we aan!

We zoeken naar en sluiten aanbij de wortels van een buurt!

Iedere bewoner telt!

Samen met verantwoordelijke(wijk) partners bereiken we meer dan alleen!

Gratis helpt niet!

Liever een paar projecten goed,dan te veel projecten op halve kracht!

Naar analyseIk vraag me af...

of de wijk schoon, heel en veilig is

of er sprake is van overlast

wat deze wijk bijzonder maakt

Of ik alle categorieën bewoners in beeld heb, weet wat hun probleem is en waar ze behoefte aan hebben

met wie we kunnen samenwerken

wat onze bewoners/klanten zelf kunnen en willen doen

of ik keuzes heb durven maken

Naar uitvoeringEn ik

gebruik het schoonmaak­draaiboek

start met overlastprojecten

maak me hard voor projecten die deze eigenheid bena­drukken/onderstrepen

start met projecten voor die categorieën bewoners die het nodig hebben en samen met bewoners die zich willen inzetten voor een vitale wijk

zoek contact met onze partners in de wijk, spreek hen aan op hun verantwoordelijkheid, besteed zoveel mogelijk uit, maar houd zelf de regie

betrek bewoners bij de projecten, laat ze een actieve rol spelen en ga na hoe ik hen daarin kan ondersteunen en stimuleren

zorg voor een goed project­resultaat!

Hopelijk heeft dit boekje u geïnspireerd ook aan de slag te gaan met de Eigen Haard Wijkaanpak, mee te doen in een bestaand project of een mooi project te starten. Want wij zijn nog lang niet klaar. Ook de komende jaren hebben we elkaar nodig voor spannende initiatieven die wijken leefbaarder en vitaler maken. Laten we elkaar van harte uitnodigen en uitdagen!

Met vriendelijke groet, Gert DijkstraManager Leefbaarheid en Participatie

Page 74: eigen wijken wijken niet

74 |

ColofonEerste druk: december 2009

Met dank aan: Meneer Akrisi, Meneer en mevrouw Beumer, Mevrouw Otte, Mirjam Menebhi, Caroline Elferink, Els Vogel, Bart Bozelie, Anita Stam, Charles ten Have, Vanessa D, Tamara H, Patricia Bergwijn, Carlo de Waal, Mareike Naumann, Hasnae Amrami Akdi, Ellen de Gast, Marion Pijl, Elmy Everaert, Mareike Naumann, Gert Dijkstra, Chretien Mommers

Teksten: Charlotte Post en Sara Huang, Laagland’advies, Houten

Fotografie:Pier Pennings, Laagland’advies

Eindredactie en productie: Charlotte Post en Pier Pennings, Laaglandadvies

Ontwerp: Eloi Koster, Apeldoorn en Coert de Boe, Arnhem

Oplage: 1500 stuks

Page 75: eigen wijken wijken niet
Page 76: eigen wijken wijken niet

Over deze uitgavePiet, abo. Nemquia dolut vendam, officit aceptium non natemporis elessit re prera a soluptatur, nobit dolupti doleceatem as comnisq uuntur, ut plant alitiandae dolorem harum, quia es accabo. Itatur sum eniet ad magnis simagni stecae escimin venimaio. Ibus dist pro molorepuda eatusci enderchit