EHBO Dossier

7/31/2019 EHBO Dossier

1/36

EHBO DOSSIER

E H B O

Geschikt voor iedere hulpverlener in de scholenmaar uiteraard ook voor alle andere personeelsleden.

EHBO 1/36 laatste versie 29-6-2007


2/36

Inhoudstafel

1. Woord vooraf ....................................................................................................................................4

2.Wettelijke verplichtingen ...............................................................................................................5

2.1 EHBO-ongevallen ......................................................................................................................52.2 Ongevallen ..................................................................................................................................5

2.3 EHBO-lokaal ..............................................................................................................................5

2.4 Verbanddozen .............................................................................................................................6

2.5 Praktische wenken ......................................................................................................................7

2.6 OPLEIDING ...............................................................................................................................9

3. Ongevallen registratie, procedure en checklist ...........................................................................10

4. Meest voorkomende letsels in scholen en hun behandeling .........................................................14

4.1. Verwondingen .........................................................................................................................14

4.1.1. Schaafwonden ..................................................................................................................14

4.1.2. Snijwonden .......................................................................................................................14

4.1.3. Splinterwonden .................................................................................................................154.2. Tandbeschadigingen ................................................................................................................15

4.3. Verstuikingen ...........................................................................................................................15

4.4. Ontwrichtingen ........................................................................................................................16

4.5. Kneuzingen ..............................................................................................................................16

4.6. Spierscheur en peesscheur .......................................................................................................16

4.7. Spierkramp ...............................................................................................................................16

4.8. Bloedingen ...............................................................................................................................17

4.8.1 Uitwendige bloedingen .....................................................................................................17

4.8.2. Inwendige bloedingen ......................................................................................................17

4.8.3. Neusbloeding ....................................................................................................................17

4.9. Insectensteek ............................................................................................................................17

4.9.1. Bijensteek .........................................................................................................................17

4.9.2. Wespensteek .....................................................................................................................18

4.10. Suikerziekte of Diabetes ........................................................................................................18

4.10.1. Hypoglycemie (tekort aan bloedsuiker) .........................................................................18

4.10.2. Hyperglycemie (teveel aan bloedsuiker) .......................................................................18

4.11. Astmacrisis ............................................................................................................................19

4.12. Brandwonden .........................................................................................................................19

4.13. Elektriciteitsongeval ..............................................................................................................20

4.14. Bewustzijnsstoornis ...............................................................................................................21

4.14.1. Syncope ..........................................................................................................................214.14.2. Epilepsie .........................................................................................................................21

4.14.3. Absence ..........................................................................................................................22

4.14.4. Hersenschudding of commotio ......................................................................................22

4.15. Zonneslag en hitteslag ...........................................................................................................22

4.16. Psychiatrische urgentie ..........................................................................................................23

4.16.1. Plotse opwinding ............................................................................................................23

4.16.2. Hyperventilatie ...............................................................................................................23

4.17. Ademhalingsstoornissen ........................................................................................................24

4.17.1. Vreemd voorwerp in de keel ..........................................................................................24

4.17.2. Breath holding spells (in de huilbui blijven) .................................................................24

4.18. Reanimatie .............................................................................................................................255. Voorkoming van besmettelijke ziekten .........................................................................................26



3/36

6. Dringende verzorging in afwachting van de komst van de geneesheer........................................30

I. Wonden - Bloedingen .................................................................................................................31

II. Verstuiking, ontwrichting, botbreuk ..........................................................................................32

III. Brandwonden ............................................................................................................................33

IV. Verstikking ...............................................................................................................................34V. Elektrocutie ................................................................................................................................35

VI. Vergiftiging ..............................................................................................................................36



4/36

1. Woord vooraf

___________________________________________________________________________

Een ongeval op school, tijdens de speeltijd, tijdens delessen lichamelijke opvoeding, bij een schooluitstap . . .is vlug gebeurd.

Wist je wat te doen, of stond je aan de grond genageldof met je handen in het haar?

Wist je de naam van de hulpverlener op school en hoehem/haar te bereiken, wist je de kortste weg naar hetEHBO-lokaal, wist je waar de verbandkist zich bevond,

wist je hoe je de gewonde leerling moest verzorgen, wistje hoe de hulpdiensten te verwittigen?

Indien je negatief antwoordde op een of meerdere vanbovenstaande vragen kan de tekst in deze brochure u alhulp bieden.



5/36

2.Wettelijke verplichtingen___________________________________________________________________________

2.1 EHBO-ongevallen

Korte beschrijving:

Elk EHBO-ongeval dient geregistreerd te worden.

Wetgeving: ARAB art. 174 - 183

Periodiciteit: Bij elke interventie met verzorging.

Uitvoering: Hulpverlener (personeelslid met EHBO-opleiding)

2.2 Ongevallen

Korte beschrijving:

Van elk arbeidsongeval (werknemers en gelijkgestelden) dient een ongevallensteekkaartopgemaakt te worden. Een kopie van het aangifteformulier voor de verzekering kan gebruiktworden als steekkaart.

Wetgeving: Arbeidsongevallenwetgeving: 10 april 1971

Codex titel I - Hoofdstuk III - art. 26,27 en 28Codex titel II Hoofdstuk I - bijlage IV

Periodiciteit: Invullen bij elk ongeval.

Uitvoering: algemeen directeur of gemandateerde in overlegmet preventieadviseur en contactpersoon

NB Een analoge registratie kan gebeuren voor de schoolongevallenmet leerlingen.

2.3 EHBO-lokaal

Het EHBO-lokaal is voldoende ruim en bevat naast warm en koud stromend water, een bed,voldoende verbandmateriaal, medische hulpmiddelen en een door het ARAB voorgeschreveninstructiekaart. Het EHBO-materiaal wordt geregeld gecontroleerd, vernieuwd en aangevuld.Het in voorafgaand artikel bedoelde lokaal moet gevrijwaard zijn tegen elke schadelijke invloed,moetgoed verlucht, goed verlicht en toegerust zijn met een verwarmingssysteem dat geschikt is omer in elk seizoen een voldoende hoge temperatuur te laten heersen, alsmede met de nodigemiddelen om zuiver warm water te bekomen en om de handen te wassen.



6/36

De door ongeval of ongesteldheid getroffen personen moeten naar dat lokaal kunnen gebrachtworden met alle nodige voorzorg en er kunnen rusten in de wegens hun gezondheidstoestandnoodzakelijke houding en in behoorlijk comfortabele voorwaarden. (Artikel 175 van het ARAB)

2.4 Verbanddozen

Minimumsamenstelling van de apotheekkasten of verbanddozenvoorgeschreven in artikel 178 van het A.R.A.B. (datum van toepassing 8 september 1972).

a) artikelen in vast verband:

1 elastisch knevelverband (5cm breed) : n2 reanimatiecanule : n3 roestvrije schaar (14 cm lang) : n4 toelichtingsnota : Dringende verzorging in afwachting van de komst van de geneesheer.

b) artikelen in wisselend verband:

naargelang van de aard van het werk en de personeelssterkte per gedeelte of veelvoud van:- Tien industrile werknemers met maximum van drie veelvouden- Vijftig niet-industrile werknemers met maximum van twee veelvouden

1 steriele snelverbanden :- twee snelverbanden waarvan de gaaszwachtel 2 m op 5 cm meet en het

verbandplakje 10 cm op 7 cm

- n snelverband waarvan de gaaszwachtel 2 m op 7 cm meet en hetverbandplakje 14 cm op 12 cm2 steriel driekantig doekverband :

- n afmetingen : 90 cm, 90 cm, 127 cm3 lichte cambriczwachtels :

- twee : van ten minste 5 m lang en 5 cm breed- twee : van ten minste 5 cm lang en 7 cm breed

4 samengeperste hydrofiele verbandwatten :- twee verpakkingen van netto 20 gr

5 zijden kleefpleister :- n rol van ten minste 5 m lang en 2,5 cm breed- n rol van ten minste 5 m lang en 1,25 cm breed

6 gaaspleisterverband :- hetzij n zwachtel van ten minste 1 m lang en 6 cm breed- hetzij n assortiment van verschillende breedten waarvan de totale lengte 1 m

bedraagt7 antiseptische oplossing :oplossing van jodium en alcohol 1 % of choorhexidinedigluconaat in alcoholische oplossingvan ten minste 50 volumen % of elke oplossing die als equivalent wordt beschouwd :30 ml in een of meer hermetisch sluitende flesjes of ampullen (met vijltje)8 roestvrije veiligheidsspelden :tien (in een doosje of op een kaartje).



7/36

Minimum samenstelling van het individueel verbandetui

1 steriele snelverbanden waarvan de hydrofiele gaaszwachtels ten minste twee meter lang isen 7 cm breed : twee2 steriele driekantig doekverband : een

- afmetingen : 90 cm, 90 cm, 127 cm.

Opmerking

De opgesomde artikelen alsmede hun verpakkingen moeten beantwoorden aan de eisen vande Belgische Farmacopee.

Toelatingsnota : Dringende verzorging in afwachting van de komst van de geneesheer.

Deze toelichtingsnota dient opgemaakt te worden in de vorm van een brochure.

Deze brochure kan je achteraan dit boekje vindenvanaf blz 32 tot blz. 38.

2.5 Praktische wenken

- Men voorziet beterkompressen dan de watten waarvan sprake in de samenstellingzoals vermeld in het ARAB.

- Wegwerphandschoenen lijken ook aangewezen ter bescherming van de hulpverlener

bij wondverzorging.- Als ontsmettingsmiddel neemt men beter een minder irriterend product dan dejoodalcohol (of de klassieke merchurochroom). Een goed alternatief is bvb. Isobetadine.

- Opteert men voor individuele verpakkingen (zoals de ampullen joodalcohol), dan zijn deHibidil-flacons een goede keuze. Hier voorkomt men dat de grotere fles vervuild wordtdoor de hulpverleners die het niet nauw nemen met de hygine. Men dient ook te lettenop de vervaldatum van het ontsmettingsmiddel.

- Flammazine brandwondenzalf is nuttig op plaatsen waar brandwonden te verwachtenzijn; zoals in keukens of ateliers. Deze zalf wordt best koel bewaard in de frigo.

- Indien men niet beschikt over een frigo zijn de Isobetadine-gaaskompressen (of zelfshet vaselinegaas) een alternatief bij de verzorging van brandwonden.

- Wat zeker NIET thuishoort in de verbanddozen (en toch nog dikwijls wordt aangetroffen)zijn de etherampules, deze dienen enkel voor het ontvetten en worden door leken in dehulpverlening verkeerdelijk aangewend als ontsmettingsmiddel.

- Verder kan een oogspoelfles nuttig zijn in ateliers waar men gemakkelijk stof in deogen krijgt (houtbewerking). Langduriger spoelen van de ogen na spatten met eenchemisch product kan ook hiermee, doch een oogdouche is dan handige.

- Beschikt men over een diepvries dan is een coldpack interessant om door middel vankoude zwellingen tegen te gaan. (vb bij ongevallen tijdens de turnles of sportkampen).

- Eigenlijk raadt men afom ook medicatie in een verbanddoos te voorzien, omdat ditin feite geen deel meer uitmaakt van het toedienen van de eerste zorgen, dochneerkomt op behandelen. Allergische reacties op bepaalde medicatie is steeds mogelijken zelfs asperines zijn niet altijd even onschuldig (cfr. aantasting van het

maagslijmvlies). Voorziet men toch pijnstillende en/of koortswerende producten danopteert men voor die middelen die aangepast zijn aan de leeftijd (paracetamol in plaats



8/36

van acetylsalicylzuur; geen associaties; geen codene, ) Ook hier tijdig vervangen(vervaldatum respecteren).

- Naast de centrale verbanddoos voorziet men best supplementaire dozen met de meestnoodzakelijke middelen; aangepast aan de omstandigheden (keuken, atelier, turnzaal,buitenschoolse uitstap )

Inhoud vaste verbanddoos

Steriele kompressen 5 x 5 cm Steriele kompressen 10 x 10 cm Steriel driehoeksverband 2 stuks Elastisch gaasverband

o Breedte 5 cm 2 stukso Breedte 7 cm 2 stukso Breedte 10 cm 1 stuk

Elastisch crpeverbando Breedte 5 cm 2 stukso Breedte 7 cm 2 stukso Breedte 10 cm 1 stuk

1 steriel snelverband 2 m x 5 cm 1 steriel snelverband 2 m x 7 cm Absorberende kleefpleisters (assortiment of 1 m x 6 cm) 1 flesje antiseptische oplossing (HAC in verdunde vorm) 1 rol zijden kleefpleister (5 m x 2,5 cm) 1 rol micropor kleefpleister (5 m x 1,25 cm) 1 roestvrije schaar 1 splinterpincet 1 koortsthermometer 1 doos plastiek wegwerphandschoenen Waterig ontsmettingsmiddel (Hibidil unidose, Hacdil) Brandwondenzalf (Flamazine) indien men beschikt over koelkast of isobetadine-

gaascompressen als alternatief. Aan te bevelen extravoorzieningen

o Lijst met telefoonnummers (dokter, ziekenwagen enz.)o cold pak voor diepvrieso dekeno zalf tegen insectenbeteno elastische knevel

Inhoud n of meerdere mobiele verbanddozen

(voor uitstappen en in technische afdelingen) Gaaspleisterverband (1 m x 6 cm of assortiment) Enkele steriele kompressen 5 x 5 cm) 1 roestvrije schaar Elastisch gaasverband

o 5 cm 1 stuko 7 cm 1 stuk



9/36

1 Rol zijden kleefpleister (5 m x 1,25 cm) 1 snelverband 2 m x 5 cm 1 snelverband 2 m x 7 cm 1 driehoeksverband

Waterig ontsmettingsmiddel (Hacdol of Hibidil unidose)

Medicatie

Mag enkel toegediend worden op voorschrift van de geneesheer. Eventueel paracetamol als pijnstiller of koortswerend middel (dosis aangepast in

functie van de leeftijd).

2.6 OPLEIDING

Korte beschrijving:

De algemeen directeur moet opleiding voorzien voor alle werknemers volgens functie:nijverheidshelpers (EHBO, hulpverleners), interventieploeg, contactpersoon preventiedienst,BA4-BA5, hirarchische lijn enz.Wettelijk zijn ondernemingen van meer dan 50 werknemers (20 werknemers van industrileondernemingen) verplicht n of meerdere hulpverleners op te leiden.

Wetgeving: Codex titel I - hoofdstuk III - art. 18 en 21

Artikel 176 en 177 van het ARAB

Periodiciteit: Dynamisch

Uitvoering: algemeen directeur of gemandateerde



10/36

3. Ongevallen registratie, procedure en checklist___________________________________________________________________________

Korte beschrijvingElk EHBO-ongeval dient geregistreerd te worden.

WetgevingARAB art. 174 - 183

Periodiciteit- Bij elke interventie met verzorging

UitvoeringHulpverlener (personeelslid met EHBO-opleiding)

Maandelijks een print of kopie in het preventieregister steken

DatumNaam en voornaam

gekwetsteKlas Omschrijving

(Oorzaak van de kwetsuur en welke zorgen werden toegediend)

Bij de jaarlijkse rondgang van de arbeidsgeneesheer-preventieadviseur deze inventaris laten ondertekenen.



11/36

Alle informatie kan je vinden in de omzendbrief Arbeidsongevallenvan 15-12-1999

Datum laatste wijziging: 18 december 2003http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9142

en aanvullende informatiehttp://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9145

Gebruik het juiste formulier- Te verkrijgen bij: Departement Onderwijs

Afdeling Cordinatie Onderwijspersoneel ArbeidsongevallenHendrik ConsciencegebouwKoning Albert II-laan 15 1210 Brussel

- Downloaden : Zie internetadressen onderpunt 7. Bijlagen van de omzendbrief.

Invullen en ondertekenen van het formulier- Wat je moet invullen staat beschreven onderpunt 4 van de aanvullende informatie.- Vanaf 30 dagen werkverlet en bij een ernstig arbeidsongeval komt de preventieadviseur ter

plaatse om het formulier te tekenen. Bij minder werkverlet tekent de plaatselijkecontactpersoon.

Opsturen van het formulier binnen de voorgeschreven tijd (48 uur)naar:

1) Departement OnderwijsAfdeling Cordinatie Onderwijspersoneel ArbeidsongevallenHendrik ConsciencegebouwKoning Albert II-laan 15

1210 BrusselLET OP: naar het adres hierboven moet het in 2-voud gestuurd worden.

2) Gemeenschappelijke preventiedienstGegevens preventieadviseur:--

3) De externe dienst Arista:Gegevens arbeidsgeneesheer:--

4) Het Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW): zie punt 3.5.3 van de omzendbriefVoor alle ernstige arbeidsongevallen, ook deze met leerlingen tijdens de lessen PV/StagesEn voor: uitzendpersoneel, jobstudenten en werknemers in de bouwsector of in tijdelijke of

mobiele werven.Toezicht op het Welzijn op het WerkGegevens TWW:--

Preventieregister- Een kopie van het aangifteformulier kan gebruikt worden als steekkaart.

- Plaats deze kopie onderB5 ONGEVALLEN.

http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9142http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9145http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9142http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9145


12/36

Checklist EHBOControle punten Ja Nee Te nemen maatregelen

Organisatie

1. Is er een bevoegd persoon aangeduid?2. Werd advies gevraagd aan de

arbeidsgeneesheer?3. Houdt het basiscomit zich bezig met vragen

die zich stellen m.b.t. eerste hulp?4. Zijn er voldoende nijverheidshelpers?5. Kan in elk geval steeds op een eerste helper

beroep gedaan worden?6. Is er tijdens de schooltijden altijd n

gediplomeerde EHBOer aanwezig?7. Heeft iedere werknemer informatie ontvangen

over de mogelijkheden om beroep te doen op

eerste helpers?8. Zijn alle EHBO-voorzieningen aangeduid met

de voorgeschreven pictogrammen?9. Is er binnen de onderwijsinstelling een intern

meldingssysteem voor noodgevallen?10. Ongevallen met letsels worden

geregistreerd.11. Is er in de nabijheid van de specifieke

lokalen een telefoon beschikbaar?12. Er is een plan of schema hoe bij externe

hulpverlening gehandeld wordt (alarmeren,

begeleiding, informatie naar ouders en

instanties).Vorming

14. Wordt er gezorgd voor de noodzakelijke

vorming van de eerste helpers?

15. Wordt er gezorgd voor de noodzakelijke

bijscholing van eerste helpers?16. Wordt een register bijgehouden van de

opleidingen van de eerste helpers?17. Is in elk praktijklokaal is een verbandkast

aanwezig.18. Op een centrale plaats is er een

uitgebreide EHBO-koffer.Uitrusting

19. Is er een aangepast verzorgkameraanwezig?



13/36

20. Is er voldoende verbandmateriaal en

andere hulpmiddelen aanwezig?21. Wordt het verbandmateriaal op een

behoorlijke wijze bewaard?22. Is de aanwezigheid van verbandkoffers

op behoorlijke wijze aangegeven volgens de

beschikkingen van het ARAB?23. Zijn de verbandkoffers samengesteld in

overeenstemming met het ARAB?24. Is het verbandmateriaal steeds en

gemakkelijk toegankelijk?25. Weten alle betrokkenen waar zij het

EHBO-materiaal kunnen vinden?26. Wordt het EHBO-materiaal regelmatig

gecontroleerd?27. Bevindt zich bij het EHBO-materiaal de

door het ARAB voorgeschreven instructie?28. Worden alle verzorgingen opgetekend in

het verzorgingsboekje?



14/36

4. Meest voorkomende letsels in scholen en hun behandeling___________________________________________________________________________

4.1. Verwondingen

Bij wondverzorging gebruikt men de ontsmettingsmiddelen steeds in de juiste verdunning, menzal ze niet combineren.

Eosine : niet ontsmettend, uitdrogend. Ether : niet ontsmettend, ontvettend. Hibitane : goed ontsmettend. Isobetadine : goed ontsmettend. Zuurstofwater : goed ontsmettend (preventie tetanus, koudvuur) Mercurochrome : gevaar voor kwikvergiftiging

Ontsmettingsalcohol : alleen op gave huid gebruiken

Als hulpverlener moet je hyginisch te werk gaan. Was je handen met water en zeep, droog zezorgvuldig af en gebruik bij het behandelen van uw patint wegwerphandschoenen.

4.1.1. Schaafwonden

Beschrijving:Tijdens de speeltijd valt een leerling op het asfalt. We zien schaafwonden aan knie en elleboog.

Hoe behandelen:Reinigen met zuiver washandje, gaasje, zachte borstel. Nooit watten gebruiken! Reinigen metwater en zeep vanuit het centrum naar de rand. Vreemde voorwerpen die zich aan deoppervlakte bevinden verwijderen. Betten met isobetadine. Wanneer we te maken hebben meteen vuile schaafwond is zuurstofwater te verkiezen.Steriel afdekken indien nodig.

4.1.2. Snijwonden

Beschrijving:Bij het voetballen raakt de bal een venster, het breekt en de vallende scherven veroorzaken

snijwonden aan de arm van een leerling.

Hoe behandelen:Ze zijn ernstig als ze sterk bloeden, zeer vuil zijn, diep of wijd open staan.Bij zeer ernstige snijwonden zal men onmiddellijk een drukverband aanleggen om de bloedingte stelpen.Andere snijwonden zal men: reinigen, ontvetten en ontsmetten.Diep zittende vreemde voorwerpen (glas) NIET verwijderen.Steriel drukverband aanleggen.Doorverwijzen naar een arts voor hechting.



15/36

4.1.3. Splinterwonden

Beschrijving:Een leerling schuift met de handen over de boordplank van een zandbak. Na een tijdje klaagt

de leerling van pijn in de hand. Bij een visuele controle zien we inderdaad enkele houtsplinters.Hoe behandelen:Als de splinter goed zichtbaar is doen we het volgende: We ontsmetten de huid en het pincet.Met het pincet nemen we het einde van de splinter goed beet, soms kan het nodig zijn om meteen ontsmette naald onder het uiteinde van de splinter te prikken om deze goed zichtbaar temaken. We trekken de splinter uit de huid in de richting van zijn as. We ontsmetten de wondenogmaals.Opgelet: Raadpleeg een arts indien je de splinter niet goed ziet. De splinter in het oog of hetgelaat van de leerling steekt. De splinter reeds ontstekingsverschijnselen vertoont.

4.2. Tandbeschadigingen

Beschrijving:Bij het balspel lopen 2 leerlingen pardoes met het hoofd tegen elkaar. Bij een van de leerlingenis een stuk tand afgebroken en een andere zit los.

Hoe behandelen:Breng het slachtoffertje zo snel mogelijk naar een tandarts, doe dit binnen het half uur. Bewaarhet afgebroken stuk tand in de mond, liefst in het speeksel van het slachtoffer. Dit kan onder detong of in de wangplooi. Ook bewaring in een glas melk kan redding bieden. Leg de tand niet

een doosje want bij uitdroging is hij verloren.

4.3. Verstuikingen

Beschrijving:Bij het afdalen van een trap mist een leerling de onderste trede en slaat haar voet om. Bij dezeverstuiking zijn de gewrichtsbanden uitgerekt of gescheurd. Er treedt zwelling en pijn op in hetgewricht.

Hoe behandelen:Pas de (R) ICE regel toeMaak gebruik van de koudetherapie (ICE)

RustImmobilisatie Het lichaamsdeel onbeweeglijk houdenCompressie Leg een drukverband aanElevatie Laat rusten in hoogstand

Let op: ijs nooit direct op de huid leggen want dat kan vrieswonde veroorzaken.



16/36

4.4. Ontwrichtingen

Beschrijving:Tijdens de zwemles ontwricht een leerling zijn schouder. Men ziet een abnormale stand van het

gewricht met zwelling en hevige pijn. Bij een ontwrichting van de schouder bevindt debovenarmkop zich uit de pan.

Hoe behandelen:Nooit zelf proberen terug te plaatsen.Roep de hulp in van een arts.Onbeweeglijk houden.

4.5. Kneuzingen

Beschrijving:Bij een kneuzing heeft men een verwonding van het onderhuidse weefsel (met de bloedvaatjesen de zenuwen) en het spierweefsel veroorzaakt door een stomp trauma. Er is pijn, zwelling enverkleuring ter hoogte van het letsel.

Hoe behandelen:Hoogstand.Afkoelen met ijs.Lichtdrukkend steunverband.

4.6. Spierscheur en peesscheur

Beschrijving:Men voelt een plotse pijn als een zweepslag. Soms is er een holte of onderbreking te voelen terhoogte van de gescheurde spier of pees. Er kan ook inwendige bloeding met zwelling optreden.Bij gebruik van de spier neemt de pijn toe. Bij een scheur van de Achillespees, kan men nietmeer op de tenen staan.

Hoe behandelen:Hoogstand.

Afkoelen met ijs.Lichtdrukken steunverband.

4.7. Spierkramp

Beschrijving:Door een overdreven inspanning treedt er zuurstoftekort op in een spier. Doormelkzuurproductie verkrampt de spier.

Hoe behandelen:De inspanning onmiddellijk stopzetten en de spier rekken. Vb. de voet naar boven duwen bijkuitkrampen. Tijdens de turnles zijn opwarming en stretching zeer belangrijk.



17/36

4.8. Bloedingen

Men kan bloeden uit een slagader: rood en kloppend.Men kan bloeden uit een ader: donkerrood en vloeiend.

Men kan bloeden uit haarvaten zoals bij een schaafwond.

4.8.1 Uitwendige bloedingen

Patint laten zitten of liggen om het flauw vallen te voorkomen. Met een steriele of zuivere doek, rechtstreeks druk uitoefenen op de wond. Druk uitoefenen met de hand, een opblaasbare spalk of met een drukverband. Gedurende 10 tot 15 minuten verband niet vervangen. Hoogstand. Knevel rond het bovenbeen of de bovenarm: een platte lange band, vb. een das

gebruiken. Hierop het uur van aanleg vermelden. Niet te zacht aanleggen om stuwingen

te vermijden.De knevel mag enkel aangelegd worden als het niet lukt de bloeding te stelpen metverschillende drukverbanden!!!

Opgelet: bij open breuk geen rechtstreekse druk en geen hoogstand.

4.8.2. Inwendige bloedingen

Dit is zeer moeilijk vast te stellen. De verschijnselen hangen af van de plaats en de oorzaak vande bloeding. Bij twijfel altijd een geneesheer raadplegen want inwendige bloedingen kunnenlevensbedreigend zijn.

Een kneuzing is wel gemakkelijk vast te stellen: breng hierop ijs aan.

4.8.3. Neusbloeding

Ze ontstaan spontaan na een trauma of door ziekte. vb. Een zware verkoudheid. Rechtop zitten. Hoofd voorover buigen. 6 minuten neus toeknijpen. Indien langdurige bloeding een arts verwittigen.

4.9. Insectensteek

4.9.1. Bijensteek

Bij een steek van een bij de angel met een splinterpincet verwijderen. Let op: duw niet op hetgifzakjeBreng zoveel als mogelijk koude aan om de pijn en de mogelijke zwelling tegen te gaan.



18/36

4.9.2. Wespensteek

De wesp laat geen angel met gifzakje achter. Er kunnen meerdere steken te zien zijn.Ontsmet de steekplaats.

Breng zoveel als mogelijk koude aan om de pijn en de mogelijke zwelling tegen te gaan.Bij insectensteken is een algemene allergische reactie zeldzaam maar deze is wel zeergevaarlijk. De patint voelt zich algemeen onwel, zijn gezicht en oogleden zwellen, de huidwordt warm en rood, de ademhaling wordt moeilijker, hij heeft een snelle polsslag, hij kanbraken of diarree hebben. In dit geval zo snel als mogelijk medische hulp inroepen.

Een steek in mond en keelholte is ook zeer gevaarlijk. Door zwelling van de luchtwegen kanverstikking optreden.

Controleer de vitale functies en gebruik ijs. Laat de patint op ijs zuigen en houd het ijs tegende keel.

Bel zo snel mogelijk 112 of een arts.

4.10. Suikerziekte of Diabetes

4.10.1. Hypoglycemie (tekort aan bloedsuiker)

Beschrijving:Een kind met gekende diabetes kan soms een te laag suikergehalte of hypoglycemie hebben.

Dit gebeurt het frequentst na een fysieke inspanning of lang na een maaltijd.De symptomen zijn: bleekheid, beven, zweten, zwaktegevoel, honger gevoel, hartkloppingen,hoofdpijn, dubbel zien, verminderd geheugen en concentratie, abnormaal gedrag zoals bijdronkenschap. Onbehandeld leidt dit tot stuipen en coma.

Hoe te behandelen:Als zulke hypoglycemies herhaaldelijk optreden, moet men het kind goed in de gaten houdenen mag men het zeker niet zonder begeleiding naar huis sturen. De hypoglycemies moeten inde agenda genoteerd worden, zodat de ouders de gepaste maatregelen kunnen nemen(voeding of insulinedosis aanpassen). Bij beginnende symptomen in de klas geeft men het kinddruivensuiker ofwel een blikje cola en een betterfood. Preventief kan het kind bij het sporten watextra suiker nemen.

4.10.2. Hyperglycemie (teveel aan bloedsuiker)

Beschrijving:Bij het ontstaan van een diabetes stijgt de bloedsuikerspiegel. Dit kan ook het geval zijn bij eenontregelde diabetes, dit is hyperglycemie. De symptomen zijn: dorst, zeer veel plassen,vermagering, verminderde eetlust, zwakte gevoel, lage bloeddruk, acetongeur en braken.Onbehandeld kunnen de symptomen leiden tot coma en stuipen.

Hoe te behandelen:

Als het kind ziek wordt tijdens de schooluren en zeker als het begint te braken, dient men deouders en de arts te waarschuwen. Indien het patintje een glucometer op school heeft kan er



19/36

gemakkelijk een diagnose gesteld worden. De CLB art is ook beschikbaar voor het geven vaninformatie.De namen van de kinderen met chronische ziektes moeten door de school steedsdoorgegeven worden aan de CLB-arts.

4.11. Astmacrisis

Aanwijzingen:Ademhalingsproblemen, piepen, moeilijkheden met spreken, grijs-blauwe huid, droge hoest.

Handeling 1 kalmeer het slachtoffer

Blijf kalm en stel het slachtoffer gerust. Help de patint een gemakkelijke houding aan te nemen (meestal zittend en

voorovergebogen) Zeg hem langzaam en diep te ademen, en zich op zijn ademhaling te concentreren.

Handeling 2 laat het slachtoffer zijn verstuiver gebruiken

Help het slachtoffer zijn geneesmiddel te vinden. Laat de patint zijn bronchinverwijderaar (puffer) gebruiken, die zou binnen enkele

minuten moeten gaan werken.

Handeling 3 laat het slachtoffer langzaam ademhalen

Als de crisis na 5-10 minuten afneemt, laat u de patint nog een verstuiving nemen en

diep en langzaam te ademen. Als het een zware (of de eerste crisis) is, raadt u de patint aan een arts te raadplegen.

4.12. Brandwonden

Handeling 1 De brandwonde afkoelen

Stel de gewonde gerust. Laat minstens 15 minuten koud water op de wonde stromen. Bij het afkoelen

onder de douche zal u best lauw water gebruiken. Terwijl de brandwonde afkoelt, zoekt u of er ademhalingmoeilijkheden zijn.

Bereidt u voor op de reanimatie.

Handeling 2 Verwijder kleding en juwelen

Verwijder voorzichtig kleding en juwelen van de verbrande zone, voordat deze begint opte zwellen. (Ingebrande kleding niet verwijderen).

Handeling 3 Bedek de brandwonde

Bedek de brandwonde en de omliggende zone met een steriel kompres of een schonedoek.



20/36

Handeling 4 Breng of stuur het slachtoffer naar het ziekenhuis

Als u de patint niet kunt vervoeren belt u een ziekenwagen.

Let op de details van de letsels (product dat de brandwonden veroorzaakte enz.) enandere mogelijke risicos die van belang zouden kunnen zijn voor de hulpdiensten.

4.13. Elektriciteitsongeval

Definitie:Ongeluk als resultaat van de positie van het menselijk lichaam: tussen twee punten metverschillende elektrische lading.Omdat het elektriciteitsnet niet altijd geaard is met een geleider, volstaat een contact zonderaarding soms om een stroomstoot door het menselijk lichaam te jagen.

Bijna 80% van de elektriciteitsongevallen zijn het gevolg van laagspanning (tot ongeveer1000 volt) en 3 % zijn dodelijk. Een dodelijk elektriciteitsongeval noemt men elektrocutie. Demeest frequente oorzaken zijn beschadigde stekkers, naakte elektriciteitsdraden of problemenmet elektrische apparaten. Pas op met water want dit is een zeer goede geleider. De kans opeen elektrische shock wordt aanzienlijk groter als u met natte handen een elektrisch apparaatvast neemt.

Ongelukken met hoogspanning (meer dan 1000 volt) zijn zeldzamer maar 30% ervan isdodelijk. Brandwonden zijn hier altijd ernstig. Een plotse spierkramp door elektriciteitveroorzaakt kan het slachtoffer wegslingeren, zodat letsels zoals breuken kunnen ontstaan.

Te nemen veiligheidsmaatregelen:

Het slachtoffer niet aanraken zolang hij in contact is met de stroom. Anders kan je zelf eenstroomstoot krijgen en zelf slachtoffer worden.

Nooit proberen de bron van de elektrocutie met een ijzeren voorwerp te verwijderen. (IJzer issterk stroomgeleidend)

Droog hout (borstelstelen), rubberen of plastieken deurmatten, dikke stapels kranten,telefoongidsen zijn slechte geleiders en zijn dus bruikbaar.

Verbreek het contact met de elektriciteit door de stroomschakelaar uit te zetten indien dit

mogelijk is.

Als het onmogelijk is de stroom uit te zetten:Isoleer u van de grond met droog isolatiemateriaal.Verwijder het hele lichaam van het slachtoffer van de stroombron met behulp van isolerendmateriaal (vb. bezemstelen).Zonder het slachtoffer aan te raken doet u een touw rond zijn voeten of onder zijn armen entrekt eraan om hem van de stroombron te verwijderen.

Houding: volgens de staat van bewustzijn, met verhoogde romp of zijdelingseveiligheidshouding.

Stabilisering van de vitale functies (ABC) Airway, Breathing, Circulation.



21/36

Constante observatie van de vitale functies.

Brandwonden afkoelen met koud water en/of aanverwante letsels behandelen.

Warm houden.

Reanimeren indien nodig. (De techniek om te reanimeren leer je best via een degelijkepraktische opleiding; vb. de opleiding nijverheidshelper).

De hulpdiensten waarschuwen.

4.14. Bewustzijnsstoornis

4.14.1. Syncope

Beschrijving:De syncope is een plots en kortstondig bewustzijnsverlies. Het is een reactie van hetonwillekeurig zenuwstelsel op pijn of emotie (angst, bloed zien ). De bloedvaten verwijderen,de bloeddruk zakt en er is te weinig zuurstoftoevoer ter hoogte van de hersenen. De persoonvoelt dit aankomen: hij wordt misselijk, ziet zwart voor de ogen. Hij ziet bleek en heeft koudzweet. De polsslag is traag.

Hoe te behandelen:Persoon op de rug leggen.

Zorg voor vrije luchtwegen.Ademhaling en hartslag controleren.Benen hoger leggen.Koud washandje op voorhoofd leggen.Geleidelijk gaan recht zitten.

4.14.2. Epilepsie

GROTE AANVALBeschrijving:

De grote aanval van epilepsie gaat gepaard met het verstijven van heel het lichaam ofspierschokken in heel het lichaam. Soms heeft men afwisselend verstijving en spierschokken.Uitzonderlijk kan men ook te doen hebben met een totale verslapping van alle spieren. Er isaltijd bewustzijnsverlies, de persoon valt neer. Bij het begin van een aanval geeft hij soms eenschreeuw. Tijdens de aanval kan er een tongbeet en incontinentie zijn.

Hoe te behandelen:Gevaarlijke voorwerpen verwijderen. Hoofd beschermen.Kleding losmaken.Observeren, niet proberen tegen te houden.Niets in de mond stoppen: gevaar voor breken van de tanden of verwonding.Stabiele zijligging na de aanval.

Na de aanval rusten en schone kleren aantrekken.Zeker een arts verwittigen als de aanval meer dan 5 minuten duurt.



22/36

PARTILE AANVALBeschrijving:Bij een partile aanval gaat het om schokken of verkrampen op 1 plaats in het lichaam. Menziet ook automatische handelingen of herhaalde slikbewegingen. Het bewustzijn is vertraagd.

Hoe te behandelen:Verwijderen van gevaarlijke voorwerpen.Let op voor gevaarlijke situaties (vb. op de stoep van een drukke straat).Niet tegenhouden, de patint reageert soms agressief.Er over spreken en hilariteit vermijden.Rusten na de aanval

4.14.3. Absence

Beschrijving:Kortstondige bewustzijnsverlaging. Het kind zit te staren, hoort niets en reageert niet. Somsheeft het wat spiertrekkingen, soms heeft het spierverslapping.

Hoe te behandelen:Gewoon afwachten tijdens een absence.Eventueel de les stoppen of achteraf bijpraten.Kind vooraan in de klas of op zichtbare plaats zetten. (Opgelet: geen uitzonderingspositiegeven).Ouders inlichten.

4.14.4. Hersenschudding of commotio

Beschrijving:Bij een val of stoot met het hoofd kan er hersenschudding optreden. De symptomen zijn:kortstondige bewustzijnsdaling of bewustzijnsverlies, hoofdpijn, sufheid, lichtschuwheid, zichniet kunnen herinneren wat er gebeurd is, braken. Bij een hersenschudding is een 24 uurobservatie noodzakelijk om de algemene toestand te controleren. Soms kan er immers ook eenbloeding optreden tussen de schedel en de hersenen. Bij kinderen komt vaker voor. Desymptomen zijn: aanhoudend braken, hevige hoofdpijn, trage hartslag, nzijdige verwijdingvan een pupil (vergelijk steeds de pupillen).

Hoe te behandelen:Een arts raadplegen.Rusten tot de klachten verdwenen zijn.

4.15. Zonneslag en hitteslag

Beschrijving:Deze ontstaan door directe zonnestraling op het hoofd of een verblijf in een te warmeomgeving. Een te hoge omgevingstemperatuur wordt door het lichaam gecompenseerd door

verdamping van vocht (zweten). Bij een zonneslag heeft men een rood aangezicht, een snellehartslag, hoofdpijn, duizeligheid en braakneigingen. Als men te lang in de warmte blijft en nietmeer kan afkoelen via het zweten, loopt de lichaamstemperatuur op.



23/36

Bij een hitteslag heeft men dezelfde verschijnselen als bij een zonneslag, maar er is ook hogekoorts, men zweet niet meer, er is een hijgende ademhaling, men heeft veel dorst.

Hoe te behandelen:Breng de patint in een koele plaats.Geef de patint te drinken. Drinken mag enkel als het bewustzijn nog optimaal is, zonietis er kans op verslikken!Halfzittende houding.Bij koorts afkoelen met koud washandje, of ijsblokjes.Kleding uittrekken.Arts oproepen.

4.16. Psychiatrische urgentie

4.16.1. Plotse opwinding

Beschrijving:BEGRIJPELIJKEDe patint vertoont een onrustig, agressief of verward gedrag. De bron van het conflict isgekend en begrijpelijk. (vb. burenruzie). Het is belangrijk geen partij te kiezen in het conflict,kalm en neutraal te luisteren en een arts te verwittigen of een opname voor te stellen.

ONBEGRIJPELIJKEOok hier vertoont de patint een onrustig, agressief of verward gedrag, doch het is niet meteen

duidelijk wat hiervan de oorzaak is. Het kan gaan om overmatig gebruik van alcohol,druggebruik, intoxicatie door geneesmiddelen, infectie met hoge koorts, suikerziekte, of eenpsychotische opstoot. Hierbij is er vaak een desorintatie in tijd en ruimte, wanen enhallucineren (paranoia en grootheidswaanzin). De patint is een gevaar voor zichzelf en voorzijn omgeving. Het is belangrijk een rustige en vastberaden houding aan te nemen en de patintte laten opnemen.

Hoe te behandelen:Het bewustzijn, de ademhaling en de hartslag controleren.Alert zijn op mogelijke geneesmiddelen inname. (Wat, hoeveel en hoelang geleden).De toestand goed beschrijven. (Begrijpelijke en onbegrijpelijke opwinding).Inschatten van het gevaar voor zichzelf of voor de omgeving. (Gewelddadig).

Hulpdiensten en arts oproepen.Vastberaden toespreken en rustig blijven.De patint nooit bestempelen als geesteszieke of hem belachelijk maken.

4.16.2. Hyperventilatie

Beschrijving:Dit is een reactie op directe of indirecte stress, het op gang komen van een natuurlijk vecht- envluchtmechanisme. De patint heeft een oppervlakkige en snelle ademhaling, hij heeft hetgevoel geen adem te krijgen. Hij heeft een toesnoeringsgevoel in keel, hartkloppingen,

zinderingen in de vingertoppen en rond de mond. Hij zucht veel. Soms treden er zelfs krampenop in de handen of in de nek. Men spreekt dan van spasmofilie.



24/36

Hoe te behandelen:Breng de patint in een rustige omgeving.Laat hem gedurende minstens 5 minuten in een plastiekzak in en uit ademen.Bij aanhoudende symptomen een arts oproepen.

4.17. Ademhalingsstoornissen

4.17.1. Vreemd voorwerp in de keel

Beschrijving:Piepend geluid bij inademing, stemverandering blauw-grauwe verkleuring van de huid,

intrekking van het borstbeen en boven de sleutelbeenderen, sterk open neer gaandeneusvleugels, speekselvloed.Een volwassene grijpt met beide handen naar de keel (universeel teken van verstikking), eenzuigeling of klein kind doet dit niet. Hier gaat men vooral af op het verhaal van de omstaandersen onderzoek van de omgeving. (vb. het kind speelde met parels of was pindas aan het eten).Uiteindelijke ademhalingsstop en bewusteloosheid.

Hoe te behandelen:BIJ EEN GEDEELTELIJKE ADEMBELEMMERINGAansporen om te hoesten.Nooit met de vingers het vreemd voorwerp proberen te verwijderen (gevaar voor dieper duwen).Laat de patint voorover buigen.

Geef hem met de vlakke hand 5 korte klopjes tussen de schouderbladenMUG oproepen.BIJ EEN TOTALE ADEMBELEMMERINGIs de patint nog niet bewusteloos?MUG laten oproepen. Ga achter het slachtoffer staan. Leg uw armen rond hem en een vuistonder de borstkas.Vouw beide handen samen en trek ze plots naar boven en naar binnen, doe dit 5 keer.(Buikstoot of Heimlich manoeuvre staand of liggend).Niet uitvoeren bij zwangere vrouwen en zwaarlijvigen. Bij hen past men een borststoot toe.Is de patint bewusteloos?Start met hartmassage.

4.17.2. Breath holding spells (in de huilbui blijven)

Beschrijving:Dit komt vooral voor bij peuters die hevig schreien. (vb. tijdens een woedebui). Het kindje wordtbleek of blauw, is slap en vertoont soms wat spiertrekkingen. Dit is zeer kortdurend en gaatvanzelf voorbij.



25/36

4.18. Reanimatie

Het slachtoffer reageert niet

Roep om hulp

Open de ademweg

Geen ademhaling?

Waarschuw de hulpdienst (112 = internationaal hulpnummer)

30 hartmassages

2 beademingen en 30 hartmassages



26/36

5. Voorkoming van besmettelijke ziekten___________________________________________________________________________Bijlage bij het besluit van de Vlaamse regering van 17 maart 2000 houdende bepaling vansommige opdrachten van de Centra voor LeerlingenBegeleiding (B.S. 17/05/2000)

ProfylaxeA. Maatregelen te treffen door de school in het kader van de voorkoming van besmettelijke ziekten

1. De directeur van een school neemt contact op met het centrum, zodra :1 hij verneemt dat een leerling van zijn school door een besmettelijke ziekte, bedoeld onder punt B, isaangetast;2 hij vermoedt dat een leerling of een personeelslid aan een dergelijke ziekte lijdt;3 hij verneemt dat een dergelijke ziekte werd vastgesteld in het huis van n van de leerlingen of van eenlid van het schoolpersoneel. 2. Als een klas of een school gesloten moet worden ten gevolge van een besmettelijke ziekte, vestigt dedirecteur van de school de aandacht van de ouders op mogelijke gevaren van besmetting, evenals op de te

treffen voorzorgsmaatregelen. Hij doet dat in overleg met het centrum. 3. Het sluiten van een school of van een klas wordt onmiddellijk meegedeeld aan het departementOnderwijs. 4. De directeur van de school heropent de school of de klas na instemming van de gezondheidsinspectie.

B. Maatregelen te treffen door het centrum in het kader van de voorkoming van besmettelijkeziekten 1. De profylactische maatregelen die genomen moeten worden, als een bepaalde besmettelijke ziekteuitbreekt, zijn als volgt gerangschikt :1 maatregelen betreffende de zieke leerling of het personeelslid van de school;2 maatregelen betreffende de leerlingen of de personeelsleden, in contact met de zieke thuis;3 algemene profylactische maatregelen.

2. Bij het voorkomen van andere belangrijke besmettelijke ziekten dan vermeld onder 3, neemt hetcentrum maatregelen overeenkomstig de richtlijnen van de gezondheidsinspectie. 3. Het centrum neemt de volgende maatregelen bij :

1. BUIKTYFUS1 verwijdering die eindigt na ten minste twee negatieve coproculturen waarvan de tweede zeven dagen nade eerste wordt verricht;2 verwijdering tot na de negatieve coprocultuur;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) verhoogd toezicht op hygine van de handen en ontsmetting van de sanitaire voorzieningen;c) bronopsporing en bijhorende maatregelen worden aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met degezondheidsinspectie is noodzakelijk;d) maatregelen nemen om verspreiding via voeding op school te voorkomen;

e)melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

2. HEPATITIS A1 verwijdering tot minstens n week na het begin van de symptomen;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) verhoogd toezicht op hygine van de handen en ontsmetting van de sanitaire voorzieningen;c) bronopsporing en bijhorende maatregelen worden aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met degezondheidsinspectie is noodzakelijk;d) maatregelen nemen om verspreiding via voeding op school te voorkomen;e) immuniseren wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;f) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

3. HEPATITIS B



27/36

3.1. Acute ziekte1 verwijdering tot na klinische genezing op basis van een attest van de behandelende arts;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;3.2. Chronische ziekte of dragerschap

1 a) immunologische toestand volgen;b) strikte hygine aanleren, o.m. gebruik van eigen tandenborstel en eetgerief;c) bloeden speekselcontact met klasgenoten vermijden;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) immuniseren wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;c) algemene hyginische maatregelen nemen en EHBO-instructies geven;4. MENINGOKOKKENMENINGITIS EN SEPSIS1 verwijdering tot na attestering door de behandelende arts van niet-besmettelijkheid;2 onmiddellijke chemoprofylaxe, aanbevolen volgens de richtlijnen van de gezondheidsinspectie;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 24 uur;

b) immuniseren wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;c) chemoprofylaxe wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;d) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

5. POLIOMYELITIS1 verwijdering tot na attestering door de behandelende arts van niet-besmettelijkheid;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 24 uur;b) immuniseren wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;c) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

6. DIFTERIE1 verwijdering tot na 2 negatieve keeluitstrijken;2 verwijdering tot na negatief keeluitstrijkje;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) immuniseren wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;c) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

7. INFECTIE MET BETA-HEMOLYTISCHE STREPTOKOKKEN VAN GROEP A, ONDER MEERSCARLATINA (ROODVONK)1 verwijdering tot minstens twee dagen na het starten van een behandeling met aangepaste antibiotica oftot minstens veertien dagen indien niet behandeld met aangepaste antibiotica;

2 chemoprofylaxe wordt aanbevolen bij contactpersonen;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) chemoprofylaxe wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;c)melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

8. BESMETTELIJKE TUBERCULOSE1 verwijdering tot na negativering van microbiologische onderzoeken;2 chemoprofylaxe wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) ingeval van besmettelijke tuberculose op school wordt er een gerichte opsporing georganiseerd volgensde modaliteiten bepaald door de gezondheidsinspectie;c) chemoprofylaxe wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isnoodzakelijk;



28/36

d) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;e) in bepaalde omstandigheden, waarbij de gezondheidsinspectie oordeelt dat er een toegenomenbesmettingsrisico is, wordt er een gerichte opsporing georganiseerd volgens de modaliteiten bepaald doorde gezondheidsinspectie;f) leerlingen en schoolpersoneel bij wie een duidelijke positieve reactie op de tuberculine-huidproef wordt

vastgesteld, worden onmiddellijk doorverwezen voor verder onderzoek en behandeling;

9. SHIGELLOSE (dysenterie)1 verwijdering tot na 2 negatieve coproculturen;2 verwijdering tot na negatieve coprocultuur;3 a)contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) verhoogd toezicht op hygine van de handen en ontsmetting van de sanitaire voorzieningen;c) bronopsporing en bijhorende maatregelen worden aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met degezondheidsinspectie is noodzakelijk;d) maatregelen nemen om verspreiding via voeding op school te voorkomen;e) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

10. SALMONELLOSEN

Niet tyfueuze-salmonellosen1 verwijdering tot na klinische genezing;2 geen;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) verhoogd toezicht op hygine van de handen en ontsmetting van de sanitaire voorzieningen;d) bronopsporing en bijhorende maatregelen worden aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met degezondheidsinspectie is noodzakelijk;e) maatregelen nemen om verspreiding via voeding op school te voorkomen;f) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

11. KINKHOEST1 verwijdering tot na attestering door de behandelende arts van niet-besmettelijkheid;2 chemoprofylaxe wordt aanbevolen bij contactpersonen;

3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;b) immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;c) chemoprofylaxe wordt aanbevolen in bepaalde situaties; overleg met de gezondheidsinspectie isaanbevolen;d) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

12. BOF1 verwijdering tot minstens negen dagen na het begin van de zwelling van de speekselklier;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 a) melden aan de gezondheidsinspectie;b) immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;c) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

13. MAZELEN1 verwijdering tot minstens 4 dagen na het verschijnen van de huiduitslag;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 a) melden aan de gezondheidsinspectie;b) immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;c) verwijderen van zwangere niet-immune leerkrachten uit het schoolmilieu;d) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

14. RUBELLA (RODEHOND)1 verwijdering tot minstens 7 dagen na het verschijnen van de huiduitslag;2 immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;3 a) melden aan de gezondheidsinspectie;b) immuniseren wordt aanbevolen bij contactpersonen met onvoldoende immuniteit;c) verwijderen van zwangere, niet-immune leerkrachten uit het schoolmilieu;d) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;



29/36

15. SCHURFT1 verwijdering tot bewijs van aangepaste behandeling;2 behandeling van contactpersonen is noodzakelijk;3 a) contact opnemen met de gezondheidsinspectie binnen 48 uur;

b) screening van de medeleerlingen op symptomen van de ziekte en zo nodig doorverwijzing;c) melden aan ouders, medeleerlingen en personeel;

16. VARICELLA (WINDPOKKEN)1 verwijdering tot minstens 6 dagen na het verschijnen van de eerste huidletsels of tot opdroging van deblaasjes;2 geen;3 verwijderen van zwangere, niet-immune leerkrachten uit het schoolmilieu;

17. IMPETIGO1 verwijdering tot na opdroging van de letsels;2 geen;3 maatregelen nemen om de verspreiding via het collectief speelgoed te voorkomen;

18. SCHIMMELINFECTIES VAN DE SCHEDELHUID1 verwijdering tot bewijs van aangepaste behandeling;2 geen;3 screening van de medeleerlingen op symptomen van de ziekte en zo nodig doorverwijzing;

19. SCHIMMELINFECTIES VAN DE GLADDE HUID- worden bedoeld: herpes circinata, St. Katarinawiel en Krion van Celsus- worden uitgesloten: de athlete's foot, mycotisch eczeem en onychomycose1 verwijdering tot na bewijs van aangepaste behandeling;2 geen;3 geen;

20. MOLLUSCA CONTAGIOSA (PARELWRATTEN)1 doorverwijzing naar de behandelende arts;2 geen;3 geen;

21. PEDICULOSIS CAPITIS (HOOFDLUIZEN)1 verwijdering tot na bewijs van aangepaste behandeling;2 nauwkeurig opvolgen van de contactpersonen is noodzakelijk;3 a) melden aan ouders, medeleerlingen en personeelb) naargelang de omstandigheden zoals het aantal besmettingen, het voorkomen van recidieven ofhaardgezinnen of een weigering van behandeling, de nodige maatregelen nemen om verspreiding viaschoolcontacten te voorkomen; het kan ondermeer gaan om informeren, screenen, contacteren van dethuisomgeving, overleggen met andere diensten of personen, contact opnemen met de

gezondheidsinspectie;

22. HIV - INFECTIE1 bij immunodeficintie moet overleg gepleegd worden met de behandelende arts en de ouders, gelet ophet risico van opportunistische infecties bij menigvuldige contacten in grote sociale gemeenschappen zoalsscholen;2 geen;3 EHBO-instructies geven.



30/36

6. Dringende verzorging in afwachting van de komst van degeneesheer.

(Artikel 178 van het algemeen reglement voor de arbeidsbescherming Bijlage)

Inhoudstafel

I. Wonden, bloedingen

II. Verstuiking, ontwrichting, botbreuk

III. Brandwonden

IV. Verstikking

V. Elektrocutie

VI. Vergiftiging

Voorafgaande opmerkingen :

Wat niet mag gedaan worden :

Het slachtoffer verplaatsen, behalve wanneer er onmiddellijk doodsgevaar is.

Wat zo spoedig mogelijk gedaan moet worden :

Bij ademhalingsstilstand de kunstmatige ademhaling toepassen (zie rubriek IV).



31/36

I. Wonden - Bloedingen

Wat u zietWat moetworden

gevreesd

Wat te doen Hoe het te doen

Lichteverwonding.

Besmetting De wondeontsmetten enbeschutten meteen sterielsnelverband.

Zorgvuldig de handen wassen. De wonde en de streek er rond

ontsmetten met het ontsmettingsmiddeldat zich in de verbanddoos bevindt.

Een aseptisch gaaspleister verband ofeen steriel snelverband aanbrengen.

Gebruiksaanwijzing: De wikkel van een steriel snelverband

losmaken. Met elke hand een van de twee rolletjes

van de zwachtels vastnemen.

De handen uit elkaar brengen om hetverband open te vouwen. De kompresprop op de wonde drukken

zonder de wonde noch de binnenkant vande prop aan te raken.

De zwachtels afwinden en de twee eindenaan elkaar knopen om het verband vast teleggen.

Ernstigeverwonding.

Besmetting De wondebeschutten metn of zo nodigverscheidene

sterielesnelverbanden.

Zorgvuldig de handen wassen. Een of meer snelverbanden aanbrengen. Gebruiksaanwijzing : zie hierboven.

Overvloedigbloedverlieslangs een ofmeer wonden.

Doodingevolgebloedverlies.

De bloedingstelpen door eendrukverband opde wonde aan tebrengen.

Een steriel snelverband op de wondeaanbrengen.

Gebruiksaanwijzing : zie hierboven. Indien nodig verscheidene steriele

snelverbanden boven elkaar op dezelfdewonde aanbrengen en er met de hand opdrukken.

In geval van zeer ernstige bloeding aaneen lid en als de andere middelen faleneen knevelverband aanbrengen tussen dewonde en de romp, bij de wortel van hetlid.

Op het slachtoffer het uur leesbaaraanduiden waarop het knevelverbandaangebracht werd. Het knevelverband omde twintig minuten langzaam losmaken enhet slechts opnieuw aandrukken indien debloeding aanhoudt.



32/36

II. Verstuiking, ontwrichting, botbreuk


gevreesd


Zwelling ofmisvorming vaneen lid.

Eventueel botdat door dehuid isheengedrongenmogelijk metbloedverlies.

VerstuikingOntwrichtingBotbreuk

-Het slachtofferzo mogelijk ineen gemakkelijkehouding plaatsenom de pijn teverzachten.

-Eventueel debloeding stelpen.Het lidonbeweeglijkmaken.

Het slachtoffer neerleggen.

Het slachtoffer beletten het gezwollen ofmisvormd lid te verplaatsen.

Het bloeden stelpen indien nodig (zierubriek I).

Het lid onbeweeglijk maken door middelvan stijve voorwerpen (spalken, plankjes,

geplooid krantenpapier, enz.) geplaatstlangsheen het lid en vastgemaakt doormiddel van cambriczwachtels. Je kaneventueel het lid onbeweeglijk makendoor het driehoeksverband aan te leggen.



33/36

III. Brandwonden


gevreesd


Het slachtofferstaat in brand.

Ernstige enuitgebreidebrandwonden.

-Het slachtofferbeletten zicht teverplaatsen.

-De brandendekleding doven.

Het slachtoffer neerleggen. Het slachtoffer in een deken rollen. Eens het vuur gedoofd het slachtoffer

laten neerliggen, het hoofd horizontaal ende voeten een weinig omhoog.

De brandwonden koelen met water (onderde douche)

Het slachtoffer toedekken en kleinehoeveelheden water te drinken gevenindien het bewustzijn goed is.

Brandwonden Besmetting -De brandwondenbeschutten tegenvuil of vreemdevoorwerpen.

De handen wassen. Steriele snelverbanden of een of meer

steriele driekantige doekverbanden op debrandwonden aanbrengen.

Chemischebrandwonden

Besmetting -Het chemischproductverdunnen.

De getroffen streek overvloedig wassenmet helder water en vermijden dat hetwater zich op de niet aangetaste huidverspreidt.

Vervolgens een of meer sterielesnelverbanden op de brandwondenaanbrengen.

Chemischebrandwondenin hetaangezicht enaan de ogen.

Besmetting.Blijvendelittekens.Gezichtsverlies.

De brandwondenbeschutten tegenvuil of vreemdevoorwerpen.

De handen wassen. Steriele snelverbanden of een of meer

steriele driekantige doekverbanden op debrandwonden aanbrengen.



34/36

IV. Verstikking


gevreesd


Het slachtofferademt nietmeer.

Dood doorverstikking.

-Onmiddellijk dekunstmatigeademhalingtoepassen.

Methoden :

mond-op-neusbeademing

mond-op-mondbeademing

(met of zonderreanimatiecanule).

De hals vrijmaken. Alle vreemde lichamen uit de mond en de

neus verwijderen (aarde, bloed,water,voedsel).

Het hoofd achterover buigen, de halsgestrekt, de kin vooruit.

De neusgaten met een hand dichtknijpen(mond-op-mondbeademing) of de mondmet een hand dicht doen (mond-op-neusbeademing).

Met de andere hand de kin vastnemen

zonder canule (mond-op-mond of mond-op-neusbeademing): Inademen. Uw mond hermetisch op de lippen of de

neus van het slachtoffer plaatsen. Lucht in de mond of neus van het

slachtoffer blazen. Uw mond terugtrekken. Inademen en de beademing opnieuw

beginnen.Met een canule :

Het ene uiteinde van de canule in demond van het slachtoffer brengen.

Inademen. De mond van het slachtoffer om de canule

sluiten. In het andere uiteinde van de canule

blazen. Uw mond terugtrekken. Inademen en de beademing opnieuw

beginnen.Opmerking : het blazen moet 15 maal perminuut worden overgedaan.



35/36

V. Elektrocutie


gevreesd


Bewustelozepersoon, kannog in contactzijn met eenstroomgeleider.

ElektrocutieBrandwonden

-Het contact metde stroomverbreken :

Vervolgens :

-De kunstmatigeademhalingtoepassen.

BELANGRIJK :

Nooit iemandaanraken die nogin contact is meteen stroombronzonder voorafzichzelf tebeschermen :DOODSGEVAAR

De stroom uitschakelen (een eventueleval van het slachtoffer voorzien).

Indien niet mogelijk :

Dikke wollen of rubberen handschoenenaantrekken.

Een stuk droog hout of elk ander isolerendvoorwerp nemen.

Zich van de grond isoleren door op eenvoorwerp van droog hout of elk anderisolerend materiaal te gaan staan.

Door middel van het stuk droog hout ofhet isolerend voorwerp het slachtofferverwijderen van de stroomgeleiderwaarmee hij (zij) in aanraking is.

Zo nodig de kunstmatige ademhalingtoepassen (zie rubriek IV) en debrandwonden beschutten (zie rubriek III).



36/36

VI. Vergiftiging


gevreesd


In het beginmisschienniets.Na enige tijdkan het dathetslachtoffer:-braakt-pijn heeft-zich onwelvoelt- bezwijmt.

Vergiftiging -Nagaan hoe devergiftigingontstond en welkvergift het was.

-De geneesheerroepen.

-Telefoneren naarhet NationaalCentrum tervoorkoming en

behandeling vanintoxicaties (Anti-Giftcentrum),JozefStallaertstraat 11060 BrusselTel. 070 245 245

-De eerstezorgentoedienen.

-Indien mogelijk

het vergift en hetbraakselbewaren.

Het slachtoffer op zijn (haar) zijde leggenop een rustige en verluchte plaats.

Zich schikken naar de door het Anti-Giftcentrum verstrekte onderrichtingen.

Bij gebrek aan onderrichtingen belettendat het slachtoffer iets zou innemen.

Indien het slachtoffer niet meer ademt :

De kunstmatige ademhaling toepassen(zie rubriek IV). Bij mond op mond denkenaan je eigen veiligheid bij chemischevergiftiging.

EHBO Dossier

Documents

Transcript of EHBO Dossier