Efficiënt zoeken in digitale bronnen van de bibliotheek

of

‘Hoe het bos door de bomen zien?’

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 1

In den beginne…Paul Otlet en Henri La Fontaine

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 2

Het Mundaneum

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 3

“Het Mundaneum gaat terug tot het einde van de 19e eeuw. Stichters waren twee Belgische juristen, Paul Otlet (1868-1944), geestelijke vader van de documentatie, en Henri La Fontaine (1854-1943), winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede. Zij hadden de ambitie om alle kennis van de wereld te verzamelen en te ordenen volgens de Universele Decimale Classificatie (UDC) die zij zelf op punt gesteld hadden.”

http://archives.mundaneum.org/nl/historiek

https://www.google.com/culturalinstitute/exhibit/oorsprong-van-het-internet-in-europa/QQ-RRh0A?hl=nl&position=0%2C-1

Het Mundaneum

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 4

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 5

‘information overload?’

di. 22 april 2014 Cartoon: http://www.bronnenwijzer.nl/ 6

De bibliotheek = betrouwbare gids

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 7

De voordelen van de bibliotheek t.o.v. algemene zoekmachines zoals Google?

1. De betrouwbaarheid van de informatie wordt vooraf beoordeeld.

2. Het is goedkoop, los van commerciële bedoelingen of reclame.

3. De collectie wordt gestructureerd aangeboden.

4. Een bibliotheekmedewerker geeft uitleg indien nodig.

De verschillende stappen in het zoekproces:

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 8

1. Wat zoek ik?

Hoe formuleer ik goede zoektermen?

2. Hoe vind ik goede informatie?

Wanneer gebruik ik welke soort informatiebron?

Enkele voorbeelden.

3. Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?

Stap 1: bv. 1. Ik zoek meer informatie over ‘democratie’

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 9

• In deze oriëntatiefase baken je je onderwerp af: wat, doel, niveau, talen, de vorm, hoeveel informatie, hoeveel tijd heb je?

• Je zoekt basisinformatie OVER een onderwerp:

→ woordenboeken en encyclopedieën!

Taalkundig woordenboek: Van Dale

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 10

Encyclopedieën: De grote Winkler Prins Online

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 11

Encyclopedieën: Britannica - the online Encyclopedia

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 12

Encyclopedieën: Britannica - the online Encyclopedia

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 13

Bibliografie

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 14

Waar vind ik meer informatie over de figuur Plato? → biografie

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 15

Stap 2: Wanneer gebruik ik welke soort informatiebron?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 16

• Encyclopedie: algemeen

• Taalkundig woordenboek: woord

• Biografisch woordenboek: persoon

• Bibliografie: literatuurlijst

• Databanken: artikels en recensies

• Catalogi: boeken en tijdschriften en aanvullende bronnen

• Zoekmachines: opsporen van websites

Overzicht databanken en catalogi

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 17

Bv.2. Ik zoek n.a.v. Wereldoorlog I recente informatie uit de pers over de relatie tussen het Verdrag van Versailles

en Het Lam Gods

Openbare Bibliotheek Gent 18

Gopress Kiosk en Krantenarchief

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 19

Bv.3. Ik zoek wat er de laatste dagen verschenen is in de Vlaamse pers n.a.v. het overlijden van Gabriel Garcia Márquez

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 20

Bv.4. Voor het vak literatuur wil ik dit boek bespreken.

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 21

Databank: Literom Wereldliteratuur

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 22

Databank: Literom Wereldliteratuur

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 23

Databank: Literom Wereldliteratuur

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 24

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 25

• De catalogus geeft het bezit weer van de bibliotheek met het plaatskenmerk van de items.

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 26

• De catalogus geeft het bezit weer van de bibliotheek met het plaatskenmerk van de items.

1

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 27

2

3

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 28

2

3

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 29

4 5

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ reserveren?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 30

7

8

6

Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ reserveren?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 31

9

Herhaling en samenvatting: stappen

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 32

1. Wat zoek ik?

Hoe formuleer ik goede zoektermen?

2. Hoe vind ik goede informatie?

Wanneer gebruik ik welke soort informatiebron?

3. Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?

Stap 3. Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 33

• ‘Vrije’ versus ‘gecontroleerde’ informatie?

• Betrouwbaarheid van de auteur? Autoriteit versus niet gekende auteur?

• Onvolledige of ‘corrupte’ inhoud?

• Relevantie van de inhoud?

• Sleutelpublicaties?

• Kwaliteit van de vertaling?

• Kwaliteit van de referenties in o.a. de noten en de bibliografie?

• Actueel, recent herwerkte editie?

Vanaf 6 mei 2014: ‘e-boeken in de bibliotheek’

Initiatief van Bibnet:

→ meer info. op de website

Collectie: http://www.pinterest.com/eboeken/

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 34

Digitaal lezen is anders lezen

• Tablet in 50 % van de gezinnen• boek neemt geen plaats• boek kan niet dichtvallen• lezen in het donker• e bib/catalogus is een klik

verwijderd• alle boeken wegen evenveel als

je tablet en de lader• je kan niet overtijd gaan• geen telaatgelden• je moet de boeken niet

terugbrengen• geen verlengen, wel nieuwe

uitleningen

• Je moet niet wachten

• Reserveren hoeft niet

• Een nadeel van de bib vervalt(“mijn boek is uitgeleend”)

• De leentijd start wanneer jij het boek downloadt

• 7/7 en 24/24

• Beter dan : one copy/one use

• Geen beschadigingen aan het boek zoals vlekken en notities

• Boek kan niet gestolen worden

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 35

‘e-boeken in de bibliotheek’ : Hoe werkt het?

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 36

Verder lezen over informatievaardigheden:

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 37

• http://www.webdetective.nl/

• http://bib.hogent.be/cursus/overzicht/

of http://www.arteveldehogeschool.be/informatievaardigheden/

• http://anet.ua.ac.be/brocade.informatievaardigheden.phtml

• http://www.ewoudsanders.nl/zoeken.html

• http://bib.hva.nl/nl/informatievindenenverwerken/

• http://bib.arts.kuleuven.be/bibliotheek/tutorial/index.cfm

• http://libguides.library.uu.nl/home

• https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/17774

• http://www.bronnenwijzer.nl/

Wegwijs…Dank voor jullie aandacht.

di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 38