Eerst connectie dan correctie

22
Eerst connectie dan correctie Anne van den Berg FPK Assen 3 oktober 2013

description

Eerst connectie dan correctie. Anne van den Berg FPK Assen 3 oktober 2013. Geen connectie. "Praatjes vullen geen gaatjes", zei gekke Griet en sprak een uur lang door 't vergiet. John O’Mill. Indeling lezing. Connectie Psychopathie Gehechtheid en psychopathie - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Eerst connectie dan correctie

Page 1: Eerst connectie dan correctie

Eerst connectie dan correctieAnne van den BergFPK Assen 3 oktober 2013

Page 2: Eerst connectie dan correctie

Geen connectie

"Praatjes vullen geen gaatjes",zei gekke Grieten sprak een uur lang door 't vergiet.

John O’Mill

Page 3: Eerst connectie dan correctie

Indeling lezing

• Connectie• Psychopathie• Gehechtheid en psychopathie• Therapeutische relatie vanuit psychodynamisch

perspectief• Ontmoedigende en bevorderende interventies• Eerst connectie dan correctie• Correctie

Page 4: Eerst connectie dan correctie

Bartje

Page 5: Eerst connectie dan correctie

Hunebed

Page 6: Eerst connectie dan correctie

Pompekliniek 1973-1975

Page 7: Eerst connectie dan correctie

Psychopathie

Verzamelbegrip van uiteenlopende klinische beelden (Hervé)• Primair (kernpsychopaat) en secondair (omgeving)• DSM 5, Antisociaal-psychopathie. Dynamischer • Vier facetten van Hare, PCL-R. Interpersoonlijk, gevoelsmatig,

levensstijl, antisociaal gedrag.• Disinhibitie, meanness, boldness op basis van laag angstniveau

en moeilijk temperament (Patrick, c.s.).• Cooke, Comprehensive Assessment of Psychopathic

Personality. Domeinen van zelf, gevoelens, dominantie, gehechtheid, gedrag, denken.

• Grandiositeit, onthechtheid, misleiding, impulsiviteit (Meloy).

Page 8: Eerst connectie dan correctie

Samenhang psychopathie en gehechtheid

Page 9: Eerst connectie dan correctie

Psychopathie en traumaWeinig onderzoek gevonden• Delinquente adolescenten , 78% trauma’s, 54% emotionele ♂

verwaarlozing en 40% seksueel misbruik. Burnet, 2006.• Delinquente mannen ♂ 4 x meer (48.3%) getraumatiseerd i.v.t.

controlegroep (12,5%). Reavis e.a., 2013. • Positieve correlatie delinquente adolescenten facetten Hare ♂

en fysiek en emotioneel misbruik. Krischer e.a., 2008.• Interpers. en affect. facetten Hare beschermen tegen

posttraumatische stress bij . Willemsen, Verhaeghe, 2011.♂

• Hoge PCL-R significant hoger op sexueel en emotioneel misbruik, iets minder op fysiek misbruik en stressfull events . ♂Peer review 2013.

Onderzoeksproblemen: Veel soorten trauma’s en verschillende invullingen psychopathie

Page 10: Eerst connectie dan correctie

Review onderzoek psychopathie-gehechtheid > 18 jaar (2011)12 empirische studies:• meest voorkomende gehechtheidstijlen zijn vermijdend (DS)

en ‘Cannot Classify/Unresolved’ (CC/U).• Hoe hoger de mate van psychopathie, hoe minder DS maar

meer CC/U.• Unresolved door trauma’s vanuit de (vroege) jeugd en Cannot

Classify vanwege het onthecht zijn.

Page 11: Eerst connectie dan correctie

Psychodynamisch werken (Fonagy)

• Hoe iemand reageert op zijn omgeving komt voort uit vroegere ervaringen, bewust/onbewuste betekenis daarvan.

• Complexe onbewuste processen zijn mede verantwoordelijk voor het bewuste denken.

• Relaties met belangrijke anderen in de vroege ontwikkeling worden geïnternaliseerd als mentale representaties. Deze bepalen hoe men omgaat met anderen, verwachtingen en het zelfbeeld.

• Traumatische ervaringen veroorzaken heftige innerlijke conflicten die gewone probleemoplossing kunnen aantasten.

• Onbewuste onacceptabele wensen worden afgeweerd. Hoe primitiever de afweer hoe ernstiger pathologie.

• Menselijke communicatie kent 2 niveaus: een bewust manifest en onbewust latent.

• De relatie met de therapeut/behandelomgeving in het hier en nu staat centraal. Hierin zijn voorgaande punten te bewerken.

Page 12: Eerst connectie dan correctie

Behandelen vanuit de relatie

Page 13: Eerst connectie dan correctie

Soorten therapeutische relaties• Primaire relatie. Geen objectconstantie en zelf-

objectdifferentiatie. Grote ontwikkelingstekorten. Deze bewerken. Vooral steunend van karakter.

• Overdrachtsrelatie. Wel zelf-objectdifferentiatie. Problemen met wat wel en niet reëel is. Vroegere conflictueuze relaties worden herhaald in het hier en nu. Steunend/analyserend.

• Werkrelatie. Volwassen deel patiënt communiceert met therapeut. Samenwerking op gebied van doelen en taken. Adequate perceptie van wat reëel is en wat bij zichzelf en de ander hoort. Analyseren en oefenen.

• Reële relatie. Aan het einde van behandeling. Zakelijke en inhoudelijke contacten over leven na de opname.

Trijsburg, 2002

Page 14: Eerst connectie dan correctie

Vier subtypes naar Meloy

1. Narcistische type.2. Affectief onthechte roofdier type.3. Misleidende, bedriegende, instrumentele type.4. Impulsieve, onverantwoorde type.

Gemengde types

Page 15: Eerst connectie dan correctie

Richtlijnen omgang ‘psychopaat’ (1)

Gehechtheid ontmoedigende richtlijnen:• Afstandelijke attitude. Niet gericht op empathie en relatievorming

(H en K)• Rationele insteek met korte termijn behoefte bevrediging (H)• Doelen richten op gedragsverandering i.h.b. recidivevermindering,

en niet op subjectieve en intrapsychische problematiek (H)• Niet laten leiden door gevoelens voor patiënt. Rationeel de doelen

voor ogen houden (H)• Werkrelatie met patiënt zonder dat deze afhankelijk van je wordt

(H)• Geen emotietaal gebruiken (K)• Ga ervan uit dat de patiënt wil manipuleren, domineren, splitsen

en zich niet emotioneel wil hechten (T)• Focus op feiten, gedrag en niet op meningen en gevoelens (M)

Page 16: Eerst connectie dan correctie

Richtlijnen omgang ‘psychopaat’ (2)

Behandelingsbevorderende richtlijnen:• Richt je op potentieel veranderbare haalbare doelen (T)• Richt je op beschermende factoren. Pro-sociale gedrag (T, K)• Humor en spel. Metapositie (K)• Gewenst gedrag belonen, ongewenst begrenzen/negeren (K)• Cognitief gedragtherapeutisch voor lange tijd toepassen (T)• Regelmatig supervisie (K, M, T)• Bij grensoverschrijdingen direct stelling nemen (H)• Kosten baten analyse maken voor crimineel gedrag (H)• Belonen met privileges appellerend aan status/uitdaging (M)

Page 17: Eerst connectie dan correctie

What works• Objectief en subjectief waarneembare symptomen,

syndromen, gedrags- en persoonlijkheidsstoornissen.• Sociale omgeving, context en het systeem.• Bewust toegankelijke cognitieve schema’s, copingstijlen en

mentale representaties van zelf en ander.• Psychodynamiek, zoals impliciete schema’s, aard

objectrelaties, innerlijk conflict en defensie. Organisatie persoonlijkheid en driftontwikkeling.

• Veiligheid gezinsklimaat, opvoeding, traumatische ervaringen, gehechtheidrepresentaties en stijlen.

• De meer genetisch bepaalde stabiele persoonlijkheidskenmerken en temperamentfactoren.

Page 18: Eerst connectie dan correctie

Gehechtheid ontmoedigende behandeling

• Regelmatig wisselen van persoonlijk begeleider.• Wisselende afspraaktijden op steeds andere kamers.• Patiënt gezichtsverlies laten leiden.• Opstellen van casusconceptualisaties, delictscenario en TvP bij

begin opname/behandeling.• Wantrouwende posities innemen zoals verwachten

manipulatie.• Eerst patiënt verantwoordelijkheid voor delict laten erkennen

terwijl hij verminderd toerekeningsvatbaar is.• Vastpinnende diagnoses en testuitslagen communiceren.• Weinig sociale interacties in behandelingsprogramma.• Los, gesplitst, chaotisch behandelingsteam. Regieprobleem.

Page 19: Eerst connectie dan correctie

Gehechtheid bevorderende interventies

Gehechtheid kan gaan groeien vooral door ervaringen van wederzijdsheid en in veel mindere mate door expliciete leerdoelen:• Aansluiten bij zintuigelijke gevoeligheden. Groot belang van

vaktherapieën. • Impliciete interventies, vooral preverbaal.• Alternatieve transitional objects aanbieden.• Veilig klinisch milieu (Adshead).• Speltherapie voor volwassenen. ‘Alsof situatie’.• Complementair reageren. • Winstsituatie creëren.• Voorzichtig complimenteren als dat oprecht is.• Patiënt positie geven van meedenken.• Geen voorschriften geven maar voorstellen doen.• Mentaliseren en mediteren.• Structuur en grenzen in afspraken en milieu.

Page 20: Eerst connectie dan correctie

Eerst connectie dan correctieVeilig hechten minder kans op hechtenisAccent op hechtenis minder kans op hechtenPatiënt:kwetsbaar

kapotmakendonthecht/gedesorganiseerd/vermijdend

delict=overleving/wraak/beschermingBehandelaar:betrouwbaar/veilig

invoegend/verbindendwederzijds veilig gehecht, empathie

+ verandering denken/voelen/doen

Page 21: Eerst connectie dan correctie

Angst van de forensisch werker

There was a young lady from Diever, who smiled as she rode on a tiger.They returned from the ridewith the lady inside,and the smile on the face of the tiger.

Page 22: Eerst connectie dan correctie

Wederzijds contact

[email protected]• www.berg-op.nl

Boek 2011: Gehechtheid en antisociale relatievorming.De bijdrage van de gehechtheidtheorie aan de behandeling van de antisociale persoonlijkheidsstoornis en psychopathie.ISBN 978-90-818070-0-5