Eenzaamheidin Amsterdam Zuid

bijeenkomst:

Opening met Anja Machielse - 4

Interview Femke Roos-Meijer - 6

Interview Arjen de Heus - 10

Interview Thirza Bronner - 14

Interview Marijn van Ballegooijen - 16

Conclusie Werkgroep I - 20

Conclusie Werkgroep II - 28

Conclusie Werkgroep III - 34

Inhoud

Interview

2

3

Anja MachielseOpening van de avond

4

Voordat de werkgroepen van start gingen introduceerde Anja Machielse het thema met een korte presentatie. Hierin kwamen de volgende belangrijke punten naar voren.

Sociale kwetsbaarheid

• Eenzaamheid:hetnetwerkvoldoetnietaaniemandsbehoefte enisdaardoorkwetsbaar(risicogroep).• Contactarm:het(steun)netwerkiskleinofeenzijdigendaar doorkwetsbaar(risicogroep).• Sociaalgeïsoleerd:erisgeenondersteunendnetwerk.

Tussentijdse conclusie

• Socialerelatieszijnbelangrijkerdanooit,maarookminder vanzelfsprekend.• Eengebrekaanondersteunenderelatiesvormtinonzesamen- levingeenernstigrisico.• Probleem:socialekwetsbaarheidisminderzichtbaardan anderevormenvankwetsbaarheid.

5

Belangrijke punten.

Waarom vindt u het belangrijk dat deze avond is georganiseerd?

“Ikbenblijdatdezeavondgeorganiseerdis,wantikdenkdatwenogteweinigvanhetthemaeenzaamheidweten.Watikdanookvooralhoopisdathetvanavondluktomteinformeren.Daarnaastvindikhetpersoonlijkbelangrijkomteinventariserenwaarwealsraadveranderinginkunnenbrengenenwaarwemeeropmoetenletten.

BinnenmijnfunctiealswoordvoerderWelzijnenBuurtgerichtwerken kom ik regelmatig in aanraking met het thema eenzaam-heid.Mensendiehetmoeilijkhebbenbellenmijop.Watikdanbelangrijkvindisomteluisterenentekijkenofikraadkangevenmetbetrekkingtotinstantiesdiehenkunnenhelpen.Alspartijhebbenwijvoordezemenseneenspeciaaltelefoon-nummer,waarzijmet(hulp)vragenterechtkunnen.Daarnaastgaanwebijvoorbeeldlangsinkerken,ommetmensentepraten.

Ikhoopdatwijvanavondnaarhuisgaanmeteenstukjebewust-wording.Ikdenkdateenzaamheidvaakverborgenis.Alspartijhebbenwijonszelfdanookalsdoelgesteldomhetuitdeverbor-genheidtehalen.”

Femke Roos-Meijer (PvdA)Voorzitter deelraad Zuid

6

Femke Roos-Meijer

7

8

“Ik heb er alle vertrouwen in dat deze avond aan zijn doel tegemoet zal komen.”

Femke Roos-Meijer

9

Waarom vindt u het belangrijk dat deze avond is georganiseerd?

“Ik denk dat deze avond al veel eerder georganiseerd had mogen/moetenworden.Ditstadsdeelstaatteboekalsrijkendusgeluk-kig.MaaruitdeGGDwijzerisgeblekendat10.000mensenhiereenzaamzijn.Ditisnietalleeneengrootprobleemvoorhenzelf,maarookvoorhunomgeving.Diekannamelijknietaltijdbijsprin-gen,alseenzaamheidgeconstateerdwordt.

Eenzaamheidisnaarmijnmeningechtéénvandeergstedingendieiemandkanoverkomen.Ikbennaastraadslidtevensarts.Ikzieveelouderepatiënten.Dezelevenvaakgeïsoleerd.Alszeeenbeengebrokenhebben,iservaakniemanddievoorzekanzorgen.Eenanderegroep,dienaarmijninziennognietvoldoendeinbeeldis,isdegroepmensenvanbeginmiddelbareleeftijd,gescheidenenmetweinigfinanciëleruimte.

Ikdenkdathetbelangrijkisommeerbekendheidtegevenaanhetfenomeeneenzaamheid,erbestaatnunogteveelverborgeneenzaamheid.Indieaanpakishetbelangrijkdatdemenseninhetveldactieverbetrokkenwordenbijhetbestrijdenvaneenzaam-heid.Misschienkunnenwesameneensysteembedenken,waar-dooreraltijdeenbackupisvoorrisciogroepen.Bijvoorbeeldeenseniorenbuddy;iniedergevaleenmenselijkebackup.Watikergbelangrijkvindvoormensenomtewetenovereenzaamheidisdathetnietperdefinitieblijvendis.”

Arjen de Heus (VVD)

10

Arjen de Heus

11

12

Vlak voor aanvang

13

Waarom vindt u het belangrijk dat deze avond is georganiseerd?

“Binnenonsstadsdeelisereengrotegroep75+ers.Zijzijnergkwetsbaar.Ikvindhetbelangrijkdatereenverdiepingsslagplaatsgaatvindenbinnenhetthema.Wijzijnnubezigmeteenstartnoti-tie“ZorgvoorZuid.”Dezegaato.a.overdezorgvraagenhette-gengaanvaneenzaamheid.Ikvindhetbelangrijkdatweonsgron-diglateninformerenvoorweovergaantothetuitvoeringsbesluit.Zelfbenikneteenmaandactiefalsraadslid.Ikbenwoordvoerderopditthemadushetheeftzekermijnaandacht.

Opditmomentbenikdanookbezigomronddetafeltegaanmetdebelangrijksteinstellingendiezichbezighoudenmethetbestrijdenvaneenzaamheid.Daarnaastzalikoppadgaanomgesprekkentevoerenmetbewoners,overhetaanpakkenenbe-strijdenvaneenzaamheid.Ikhebpersoonlijkgemengdegevoelensoverhetvoornemenomverplichtehuisbezoekenintevoerenbij75+ers.Erzullenmensenzijndiehiernietopzittentewachten,maarikdenkookweldatweerveelmeekunnenondervangen.

Ikdenkverderdathetbelangrijkisomsamenmetzorginstellin-genooktekijkennaaranderegroepen,zoalsmensenmetpsychi-atrischeproblemen.Ikbenhiervanavondomeenenanderbijtelerenoversignalerenensamenwerken.Ikhoopdanookgevoedengeïnformeerdteworden.”

Thirza Bronner (D66)

14

Thirza Bronner

15

Waarom vindt u het belangrijk dat deze avond is georganiseerd?

“10.000mensenbinnenhetstadsdeelZuidzijneenzaam.Nietalleenbinnenonsstadsdeelmaarookbinnenonzemaatschappijiseenzaamheidheel‘gewoon’.Erzijnechterophumanitair,econo-misch en maatschappelijk vlak redenen om iets aan eenzaamheid tedoen.Zowetenwebijvoorbeelddatmensendieernstigeen-zaamzijnvakerziekzijn,zowelfysiekalsmentaal.

Vanuitdepolitiekepartijendievanavondaanwezigzijn,zijnderedenen om iets aan het verschijnsel eenzaamheid te willen doen misschienanders,maardewilisunaniem.Wewillengezamenlijkaanpakken,maardatisindepraktijkwelerglastigomdaterzo-veeloorzakenzijnvaneenzaamheid.Hetkomtonderallegroepenindesamenlevingvoor,maarwathetoplossenvooralbemoeilijktisdatereenmaatschappelijktaboerustopeenzaamheid.Mensengevennietsnelaanzichzelftoedatzeeenzaamzijn.Zijstaanad-viesenbemoeienisvanbuitenafdanooknietaltijdtoe.Demeestemensenbelevenhuneenzaamheiddusookechtineenzaamheid.

Ik wil vanavond leren hoe het met eenzaamheid in het stadsdeel gesteldis.Verderhoopikopeengezelligeavondenbenikbe-nieuwdhoeweernogbeteraankunnenwerken.”

Marijn van Ballegooijen (PvdA)

16

Marijn van Ballegooijen

17

“1/3 van de Amsterdammers is eenzaam.”

18

“1/3 van de Amsterdammers is eenzaam.”

Marijn van Ballegooijen

19

“Zorg afstemmen met een digitaal prikbord”

Conclusie Werkgroep I

20

SignaleringensamenwerkenDewerkgroepgaatverderopderesultatenvandebijeenkomstvandeeerstelijnszorgop26september2012inhethuisvandewijkinBuitenveldert.Daarinisgeconstateerd:

• Binnenzorgenwelzijniservoldoendeaanbod.Echterditis nietaltijdbekendendeafstemmingkanbeter.• VerbeterenvanbereikbaarheidendeskundigheidLoketZorg enSamenleven.• Bevorderdatouderenzolangmogelijkactief,gezondenveilig thuiskunnenblijvenwonenenzelfderegiekunnenvoeren.• FaciliteerinitiatievenalsStadsdorpZuid,waarinmodernna- buurschapwordtvormgegevenenbemiddeldwordtbijdienst- verlening.

Indewerkgroepwordtditbeeldherkend.Ookisgesprokenoverwienunognietbereiktwordt.Datzijnmenseninverzorgingshui-zen,zorgmijders,maarookmensendienognethunhoofdbovenwaterkunnenhoudenenweiniggeldhebben.Hetzijnzoweljongealsoudemensen,denieuwearmen.

Bijhettegengaanvaneenzaamheidishetbelangrijkombestaandestructurenteverstevigen.Begeleidingnaarbestaandaanbodisbe-langrijk,vooralviaeenwarmeoverdracht.Somsisprivacywetge-vingdaarbijeenprobleem.Aanbevelingenvoorhetstadsdeelzijn:

• Meerwijkgerichtwerken.• Hetstadsdeelkanfaciliterendatprofessionalselkaarkennen, maarmoetzelfoptijdafstandnemen.• Continudepraktijkassistentouderenzorg(vanuithetnationaal programmaouderenzorg)metfinanciëlesteunvanhet stadsdeel.

21

22

“Via internet wo rdt een hele grote groep niet bereikt.”

Bezoeker

23

moeten doen om eenzaam- heid te signaleren?”

Norbert Broenink

“Wat zou het stadsdeel

24

moeten doen om eenzaam- heid te signaleren?”

stadsdeel

“Het stadsdeel moet meer faciliteren en minder dicteren.

Neem op het juiste moment gepaste afstand.”

Bezoeker

25

26

27

Conclusie Werkgroep II

RisicofactorenvaneenzaamheidIndewerkgroepisuitgebreidgesprokenoverdediverserisico-factorenvaneenzaamheidenwatjeeraankandoen.Eenzamemensendienenbehoedzaamtewordenbenaderd:spreekhennietaanophunprobleem,maarophunwensenencapaciteiten.DatgeldtvooralleeenzameAmsterdammers,maardestemeervoormigranten:onderheniseenzaamheidmetschaamteomgevendooreensterkesocialecontroleindeeigenkring.

Dathoeftnietteleidentoteencategoraleaanpak.Jekanbijdeaanpak van eenzaamheid onder migranten kiezen voor het ver-sterkenvandeeigenomgeving,maarookomalgemeneorganisa-tiesbredertoegankelijktemaken.Ditgeldtookvoormensenmetpsychiatrischeproblemenofmeteenverstandelijkebeperkingdieeenzaamzijn.

Zekeralshetgaatomhetvoorkomenvaneenzaamheiddoormid-delvannetwerkverbreding,isergeenredenomjeopdoelgroe-penterichten.Netwerkverbredingismeergeschiktvoorsociaalgeïsoleerdemensendanvoorsterkvereenzaamdemensenenhelptvooraleenzaamheidvoorkomen.

Desterkstvereenzaamdemensenbereikjealleendoorzeactiefthuisoptezoekenenhenéén-op-ééncontactenencoachingtebieden.

28

“Alles om me heen verandert”

29

30

“Ik weet zeker dat mijn buurman eenzaam is.”

Bezoeker

31

32

33

Conclusie Werkgroep III

Versterken van de eigen krachtWatiservoornodigomopeigenkrachtinZuidhetnetwerkteversterken?Éénvandemeestgehoordeantwoordenis:hetorganiserenenfaciliterenvaninformelesteun(o.a.vrijwilligers)dichtbijdeburgerindewijkenzelfviabewonersverenigingenenandereinitiatievendievanuitdewijkzelfontplooidworden.Vrij-willigershebbenvaakmeertijd,zijnbetrokkenenkijkenopeenanderemanierdanprofessionalsnaardedoelgroepenzijnoverhetalgemeenzeertrouw.Dedoelgroepwordtbenaderdvanuithetmens-zijnmetdedaarbijbehorendewarmteenluisterendoor.

Diversegoedevoorbeeldenpasserenderevue.Naastvrijwilligerszijnookprofessionalsnodig.Welis‘aanbod-gerichtheid’vanpro-fessionalseengrotevalkuil.Voorprofessionalsenvrijwilligersishetvanbelangtelerennaastdeklanttestaanenmaatwerktele-veren.Bijsociaalisolement(ernstigevormvaneenzaamheid)isdeinzetvanbetaaldehulpverlenersinzorgenwelzijnvanessentieelbelang.Dezemensenbereikjenietmethetalgemenecollectieveaanbod.Belangrijkerzijngoedluisteren,vertrouwengevenenvantijdtottijdeenwarmehandopdeschouder. InAmsterdamZuidzijnzo’n50initiatievengerichtopeenzaam-heidensociaalisolement.Hetveldisversnipperdenerisweinigoverzicht.Voordeelisdatermooiepareltjeskunnenontstaan.Na-deelisookdathetminderefficiëntisdoordatiedereenzijneigennetwerkcoach,eetgroepoftelefoonlijnaanhetuitvindenis.

34

Tijdensdebijeenkomstisintensiefmetelkaarhierovergesproken.Genoemdisdathetstadsdeeleenbelangrijkerolheeftom:

• Voldoendeinformatietegevenovereenzaamheidenhetaan- boddateris.• Burgerinitiatieventebevorderen(dezeinitiatievenworden bottumupgeorganiseerdensluitenvaakbeteraanbijde vragenenbehoeftenvanburgers.)• Netwerkenaanelkaartekoppelenendeuitwisselingtussen betrokkenentefaciliteren.• Samenwerkingtussendepartijentebevorderen(doorheldere engedifferentieerdeopdrachtentegeven,met resultaatafsprakengerichtopprocesteformulerenende concurrentieteverminderen.)• Laagdrempelige,professioneleontmoetingsvoorwaardente scheppen.• Teondersteunenbijmonitoringenevaluatievaninitiatieven.

Hetisbelangrijkdeklooftussenburgers,vrijwilligersenprofessionalstedichten.Vrijwilligerskunneneenbelangrijkerolspeleneneenbrugslaantusseneenzameburgersenprofessionals.Datiskwaliteitversterken.

35

“Overgezelligheidgesproken:de sfeerzit ergoed in.”

36

Carla Kolner

Carla Kolner

37

“Stel dat we over een jaar weer hier zitten,

wat zou er dan anders moeten zijn?”

38

“Stel dat we over een jaar weer hier zitten,

wat zou er dan anders moeten zijn?”

39

Colofon

Opdrachtgever

DeelraadStadsdeelZuidwww.zuid.amsterdam.nl

Organisatie

JosineSpier GemeenteAmsterdam,StadsdeelZuidDelana‘tZand GemeenteAmsterdam,StadsdeelZuidFiliz Alkan GemeenteAmsterdam,StadsdeelZuidNorbertBroenink DSP-groepCarla Kolner DSP-groepAlwien Bogaart DSP-groep

www.dsp-groep.nl

Verslaglegging: Cre-Aid

Michael Kluver MagazineDesignerHenk van der Velden RedacteurMarijke Timmerman IllustratorKeesPeerdeman IllustratorLotteRensen TekstschrijverMarleen Kuipers FotograafDiederikVrijhoef Teamcaptain

diederik.vrijhoef@cre-aid.nltel:0630077675www.cre-aid.nl

I breekijzer in innovatie I

18-10-2012www.cre-aid.nl

eeneditievan: